wos-spr.pdf
TRANSCRIPT
Testypodsumowującedokażdegorozdziałupodręcznika„Dziśijutro.Część1i2”
1.Jaimojeotoczenie s.2•Test1•Test2•Kluczdotestów
2.Naródispołeczeństwo s.8•Test1•Test2•Kluczdotestów
3.Państwo s.14•Test1•Test2•Kluczdotestów
4.Mójudziałwżyciugospodarczym s.20•Test1•Test2•Kluczdotestów
5.Systempolitycznypaństwapolskiego s.26•Test1•Test2•Kluczdotestów
6.SamorządnaRzeczpospolita s.34•Test1•Test2•Kluczdotestów
7.Polskaiświat s.40•Test1•Test2•Kluczdotestów
8.Mojaprzyszłośćzawodowa s.48•Test1•Test2•Kluczdotestów
Test 1Ja i moje otoczenieTest podsumowujàcy rozdział I –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 1”
WyjaÊnij, co oznacza termin to˝samoÊç osobista.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 0–2 p.
Napisz, czym jest socjalizacja.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 0–2 p.
Wstaw znak „×” obok zdaƒ prawdziwych.
Osoby prowadzàce konsumpcyjny styl ˝ycia skupiajà si´ głównie na rozwijaniu swoichtalentów.
Człowiek, którego charakteryzuje konsumpcyjny styl ˝ycia, bardziej ceni posiadanie dobrego samochodu ni˝ przyjaêƒ.
Ludzie prowadzàcy konsumpcyjny styl ˝ycia przywiàzujà zbyt du˝à wag´ do jedzenia.
Konsumpcyjny styl ˝ycia prowadzi osoba, dla której dobra materialne nie stanowià istotnej wartoÊci.
2 0–2 p.
PodkreÊl zdanie tłumaczàce, dlaczego człowiek jest istotà społecznà.
• Człowiek nabywa wiedz´ i umiej´tnoÊci w trakcie kontaktów z innymi ludêmi.• Człowiek potrzebuje innych ludzi, aby dbaç o swojà sylwetk´.
6 0–1 p.
Zamaluj kratk´ przy czynnoÊciach charakterystycznych dla biernego stylu ˝ycia. 3
jazda konna
oglàdanie telewizji
czytanie komiksów
udział w kursie pływania
słuchanie muzyki
organizowanie akcji na rzecz schroniska dla zwierzàt
A
B
C
D
E
F
0–2 p.
Wstaw znak „×” obok postaci, którà mo˝na uznaç wyłàcznie za autorytet pozorny. Uzasadnij swojà opini´.
Jan Paweł II Lech Wał´sa Harry Potter
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 0–2 p.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imi´ i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . .
Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Data
1. Czytaj uwa˝nie zadania.2. Je˝eli si´ pomylisz, bł´dnie zaznaczonà odpowiedê otocz kółkiem.3. Rozwiàzania zadaƒ zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreÊlaj.
4. Przy ka˝dym poleceniu podano liczb´ punktów, jakà mo˝na uzyskaç za właÊciwà odpowiedê.Za rozwiàzanie całego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie 32 punkty.
1
Zapisz w wyznaczonym miejscu termin, którego dotyczy podana definicja.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – zasady post´powania w okreÊlonych sytuacjach i oczekiwania
ze strony otoczenia wobec danej osoby, kształtujàce jej postaw´.
7 0–1 p.
Odpowiedz, jak nazywamy człowieka przekazujàcego komunikat, a jak osob´, która otrzymuje t´ informacj´.
8 0–2 p.
Połàcz terminy z odpowiednimi wyjaÊnieniami.9 0–5 p.
Uzupełnij tabel´ przedstawiajàcà przykładowy podział społeczny. OkreÊl rodzaj poszczególnych grup wynikajàcy z wymienionych kryteriów.
10 0–4 p.
WyjaÊnij, jakà rol´ odgrywa w społeczeƒstwie rodzina.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11 0–2 p.
Podaj nazwy instytucji tworzàcych władze szkoły.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12 0–3 p.
Wymieƒ trzy rodzaje nietolerancji.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14 0–3 p.
Wpisz w wyznaczone miejsce termin, którego dotyczy podana definicja.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – zasady post´powania, których podstaw´ stanowià przepisy ustalaneprzez paƒstwo. Konsekwencjà nieprzestrzegania tych reguł jest nało˝enie kary w postaci grzywny lub wi´zienia.
13 0–1 p.
Test 1
2
• traktowanie konfliktu jako gry, w której trzeba zwyci´˝yç• lekcewa˝enie problemu, odkładanie rozwiàzania na póêniej• post´powanie zgodnie z interesem strony przeciwnej• dà˝enie do zaspokojenia w jak najwi´kszym stopniu ˝àdaƒ
obu uczestników sporu• poszukiwanie rozwiàzania, na które zgodzà si´ obie strony,
przy czym ka˝da z nich coÊ zyska i coÊ straci
postawa kompromisowa •wspólne rozwiàzywanie •
problemuunikanie konfliktu •
uleganie •rywalizacja •
Grupy społecznePodział
ze wzgl´du na liczebnoÊç
ze wzgl´du na rodzaj wi´zi
ze wzgl´du na rodzaj członkostwa
ze wzgl´du na trwałoÊç
katolicy
kierowcy rajdowi
policjanci
uczniowie
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .KOMUNIKAT
Test 2Ja i moje otoczenieTest podsumowujàcy rozdział I –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 1”
Wymieƒ cztery elementy, które składajà si´ na to˝samoÊç człowieka. 1 0–4 p.
Wstaw znak „×” obok definicji to˝samoÊci społecznej.
ÂwiadomoÊç zwiàzków z innymi ludêmi, połàczona z dostrzeganiem własnej przynale˝noÊci do okreÊlonych grup społecznych.
Sposób postrzegania własnej osoby, stworzony dzi´ki zauwa˝eniu swojej odr´bnoÊci od innych ludzi.
2 0–1 p.
PodkreÊl zdanie tłumaczàce, dlaczego człowiek jest istotà społecznà.
• Człowiekowi trudno si´ prawidłowo rozwijaç bez kontaktów z innymi ludêmi.• Człowiek mo˝e si´ rozwijaç bez kontaktu z innymi ludêmi.
4 0–1 p.
SkreÊl w ka˝dym nawiasie jedno z wyra˝eƒ, tak aby zdania były prawdziwe.
• Poprzez mow´ ciała przekazujemy (40% / 65%) informacji.• Mowa ciała okreÊlana jest jako komunikacja (werbalna / niewerbalna).
6 0–2 p.
Wymieƒ dwie przyczyny konfliktów.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7 0–2 p.
Zamaluj kratk´ przy czynnoÊciach charakterystycznych dla aktywnego stylu ˝ycia. 3
praca w stowarzyszeniu na rzecz pomocyosobom bezdomnym
trenowanie gry w piłk´ r´cznà
słuchanie muzyki
malowanie obrazów
czytanie komiksów
oglàdanie telewizji
A
B
C
D
E
F
0–3 p.
Wska˝, która z wymienionych par ról społecznych wchodzi ze sobà w konflikt. Uzasadnij swój wybór.
patriota – szpieg uczeƒ – syn sportowiec – biznesmen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 0–2 p.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imi´ i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . .
Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Data
1. Czytaj uwa˝nie zadania.2. Je˝eli si´ pomylisz, bł´dnie zaznaczonà odpowiedê otocz kółkiem.3. Rozwiàzania zadaƒ zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreÊlaj.
4. Przy ka˝dym poleceniu podano liczb´ punktów, jakà mo˝na uzyskaç za właÊciwà odpowiedê.Za rozwiàzanie całego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie 34 punkty.
1
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Test 2
Uzupełnij zdania.
Grupa społeczna to inaczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . składajàca si´ co najmniej z . . . . . . . . . . . . . . . . . osób.
Ludzi tych łàczà trwałe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8 0–3 p.
Przyporzàdkuj funkcjom rodziny odpowiednie definicje. 10 0–3 p.
Na podstawie przykładowego podziału społecznego przedstawionego w tabeli okreÊl rodzajposzczególnych grup. Weê pod uwag´ podane kryteria.
9 0–4 p.
WyjaÊnij, co oznacza termin statut szkoły.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11 0–2 p.
Podaj nazwy organów szkoły wykonujàcych poszczególne zadania.
A. wyst´powanie do kuratorium oÊwiaty z wnioskiem o dokonanie oceny działalnoÊci szkoły
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. zatwierdzanie ocen uczniów na koniec semestru i roku szkolnego
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C. zatrudnianie i zwalnianie pracowników szkoły
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
D. redagowanie oraz wydawanie gazetki szkolnej
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12 0–4 p.
Wytłumacz, czym jest tolerancja.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14 0–2 p.
Zapisz w wyznaczonym miejscu termin, którego dotyczy podana definicja.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – reguły wskazujàce, jak powinno si´ post´powaç i jakich zachowaƒ
nale˝y si´ wystrzegaç w danej społecznoÊci.
13 0–1 p.
funkcja prokreacyjna • funkcja opiekuƒcza •
funkcja socjalizacyjna •
• kształtowanie właÊciwych zachowaƒ społecznych• dbałoÊç o zachowanie ciàgłoÊci gatunku ludzkiego• opieka nad członkami rodziny
Grupy społecznePodział
ze wzgl´du na liczebnoÊç
ze wzgl´du na rodzaj wi´zi
ze wzgl´du na rodzaj członkostwa
ze wzgl´du na trwałoÊç
posłowie
dru˝yna siatkówki
kolekcjonerzy znaczków
mieszkaƒcy Gdaƒska
2
Ja i moje otoczenie
Klucz do testów
OD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA1Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania
1. To˝samoÊç osobista to obraz własnej osoby, który człowiek tworzy dzi´ki dostrzeganiu swojej odr´bnoÊci od innych ludzi. 0–2 Podanie właÊciwego
wyjaÊnienia – 2 p.
2.
Człowiek, którego charakteryzuje konsumpcyjny styl ˝ycia, bardziej ceni posiadanie dobrego samochodu ni˝ przyjaêƒ.Ludzie prowadzàcy konsumpcyjny styl ˝ycia przywiàzujà zbyt du˝à wag´ do jedzenia.
×
×0–2 Za ka˝de właÊciwie zaznaczone
zdanie – 1 p.
3. CzynnoÊci charakterystyczne dla biernego stylu ˝ycia to: oglàdanie telewizji i słuchanie muzyki.
B
E0–2 Ka˝da właÊciwie zaznaczona
czynnoÊç – 1 p.
4. Za autorytet pozorny nale˝y uznaç Harry’ego Pottera. Jest to bowiem postaç fikcyjna, a wi´c nieistniejàca w rzeczywistoÊci. 0–2
Zaznaczenie właÊciwej odpowiedzi – 1 p.Podanie właÊciwego uzasadnienia – 1 p.
5. Socjalizacja to proces trwajàcy całe ˝ycie, polegajàcy na ciàgłym przyswajaniu przezczłowieka wartoÊci, postaw i zachowaƒ charakterystycznych dla jego otoczenia. 0–2 Podanie właÊciwego
wyjaÊnienia – 2 p.
6. Człowiek nabywa wiedz´ i umiej´tnoÊci w trakcie kontaktów z innymi ludêmi. 0–1 PodkreÊlenie właÊciwego zdania – 1 p.
7. Podana definicja dotyczy terminu rola społeczna. 0–1 Podanie właÊciwego terminu – 1 p.
8. 0–2 Za ka˝de właÊciwie podaneokreÊlenie – 1 p.
9. 0–5 Ka˝de właÊciwe przyporzàdkowanie – 1 p.
10. 0–4 Za właÊciwe uzupełnienie ka˝dego wiersza tabeli – 1 p.
11.Rodzina jest podstawowà grupà społecznà. Zwiàzki rodzinne opierajà si´ na miłoÊcii wzajemnej trosce, co pozwala człowiekowi budowaç właÊciwe relacje z innymiludêmi.
0–2 Podanie właÊciwego wyjaÊnienia – 2 p.
12. Władze szkoły tworzà: dyrektor, rada pedagogiczna i rada szkoły. 0–3 Za ka˝dà właÊciwà odpowiedê – 1 p.
13. Podana definicja dotyczy norm formalnych (prawnych). 0–1 Podanie właÊciwego terminu – 1 p.
14. Przykładowe rodzaje nietolerancji: rasowa, religijna, polityczna. 0–3 Za ka˝dy właÊciwy przykład – 1 p.
Grupy społeczne
Podział
ze wzgl´du na liczebnoÊç
ze wzgl´du na rodzaj wi´zi
ze wzgl´du na rodzaj
członkostwa
ze wzgl´du na trwałoÊç
katolicy du˝a pierwotna formalna trwała
kierowcy rajdowi mała wtórna formalna krótkotrwała
policjanci du˝a wtórna formalna trwała
uczniowie du˝a wtórna formalna trwała
• traktowanie konfliktu jako gry, w której trzeba zwyci´˝yç
• lekcewa˝enie problemu, odkładanie rozwiàzaniana póêniej
• post´powanie zgodnie z interesem strony przeciwnej• dà˝enie do zaspokojenia w jak najwi´kszym
stopniu ˝àdaƒ obu uczestników sporu• poszukiwanie rozwiàzania, na które zgodzà si´
obie strony, przy czym ka˝da z nich coÊ zyska i coÊ straci
postawa kompromisowa •wspólne rozwiàzywanie •
problemuunikanie konfliktu •
uleganie •rywalizacja •
21
odbiorcanadawca KOMUNIKAT
Klucz do testów
OD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA2
7
Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania
1. To˝samoÊç człowieka tworzà takie elementy, jak: płeç, màdroÊç, Êwiatopoglàd,moralnoÊç. 0–4 Za ka˝dy właÊciwie wymieniony
element – 1 p.
2. ÂwiadomoÊç zwiàzków z innymi ludêmi, połàczona z dostrzeganiem własnej przynale˝noÊci do okreÊlonych grup społecznych.
×0–1 Zaznaczenie właÊciwego zdania
– 1 p.
3.praca w stowarzyszeniu na rzecz pomocy osobom bezdomnymtrenowanie gry w piłk´ r´cznàmalowanie obrazów
B
D
A
0–3 Ka˝da właÊciwie zaznaczonaczynnoÊç – 1 p.
4. Człowiekowi trudno si´ prawidłowo rozwijaç bez kontaktów z innymi ludêmi. 0–1 PodkreÊlenie właÊciwego zda-nia – 1 p.
5. Role, które wchodzà ze sobà w konflikt, to para: patriota i szpieg.Nie mo˝na bowiem jednoczeÊnie kochaç i zdradzaç swojej ojczyzny. 0–2
Zaznaczenie właÊciwej odpowiedzi – 1 p.Podanie właÊciwego uzasadnienia – 1 p.
6. Poprzez mow´ ciała przekazujemy 65% informacji.Mowa ciała okreÊlana jest jako komunikacja niewerbalna. 0–2
SkreÊlenie właÊciwych wyra˝eƒ w obu zdaniach – 2 p.SkreÊlenie właÊciwego wyra˝eniaw jednym zdaniu – 1 p.
7. Do konfliktu mo˝e doprowadziç np. naruszanie interesów jednej ze stron czy próba zaspokojenia swoich potrzeb kosztem innych osób. 0–2 Ka˝dy właÊciwie podany
przykład – 1 p.
8. Grupa społeczna to inaczej zbiorowoÊç składajàca si´ co najmniej z trzech osób.Ludzi tych łàczà trwałe wi´zi. 0–3 Za ka˝dy właÊciwie wpisany
wyraz – 1 p.
9. 0–4 Za właÊciwe uzupełnienie ka˝dego wiersza tabeli – 1 p.
10. 0–3 Ka˝de właÊciwe przyporzàdkowanie – 1 p.
11. Statut szkoły to dokument regulujàcy funkcjonowanie szkoły, opracowywany przez ka˝dà placówk´ samodzielnie. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu
– 2 p.
12.
A. rada szkołyB. rada pedagogicznaC. dyrektor szkołyD. samorzàd uczniowski
0–4 Ka˝da właÊciwie podana nazwa– 1 p.
13. Podana definicja dotyczy norm obyczajowych (nieformalnych). 0–1 Podanie właÊciwego terminu – 1 p.
14. Tolerancja to poszanowanie cudzych poglàdów, obyczajów, zachowaƒ, nawet jeÊlicałkowicie ró˝nià si´ one od naszych. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu
– 2 p.
• kształtowanie właÊciwych zachowaƒ społecznych• dbałoÊç o zachowanie ciàgłoÊci gatunku ludzkiego• opieka nad członkami rodziny
funkcja prokreacyjna •funkcja opiekuƒcza •
funkcja socjalizacyjna •
Grupy społeczne
Podział
ze wzgl´du na liczebnoÊç
ze wzgl´du na rodzaj wi´zi
ze wzgl´du na rodzaj
członkostwa
ze wzgl´du na trwałoÊç
posłowie du˝a wtórna formalna trwała
dru˝yna siatkówki mała wtórna formalna krótkotrwała
kolekcjonerzyznaczków du˝a wtórna nieformalna krótkotrwała
mieszkaƒcyGdaƒska du˝a pierwotna nieformalna trwała
8
Naród i społeczeƒstwoTest podsumowujàcy rozdział II –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 1”
OkreÊl, do jakiego rodzaju potrzeb nale˝à opisane dà˝enia.
• ch´ç rozwijania własnych umiej´tnoÊci i zdobywania wiedzy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• dà˝enie do zdobycia szacunku innych osób – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• pragnienie utrzymania kontaktu z ludêmi – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• zaspokajanie głodu – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 0–4 p.
Wytłumacz, co oznacza poj´cie ojczyzna.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 0–2 p.
WyjaÊnij, czym jest mniejszoÊç narodowa.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6 0–2 p.
Zapisz w wyznaczonym miejscu termin, którego dotyczy podana definicja.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – przekonanie, ˝e ojczyznà człowieka jest cały Êwiat,
połàczone z biernà postawà wobec spraw własnego narodu.
5 0–1 p.
Wstaw znak „×” w kratk´ obok cech charakteryzujàcych ludzi wywodzàcych si´ z jednego narodu.
2 0–4 p.
Wymieƒ polskie symbole narodowe.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 0–3 p.
przynale˝noÊç do tej samej grupy społecznej
posiadanie wspólnego dziedzictwa narodowego
poczucie to˝samoÊci narodowej
zamieszkiwanie tego samego terytorium
ró˝ne pochodzenie
porozumiewanie si´ wspólnym j´zykiem
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imi´ i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . .
Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Data
1. Czytaj uwa˝nie zadania.2. Je˝eli si´ pomylisz, bł´dnie zaznaczonà odpowiedê otocz kółkiem.3. Rozwiàzania zadaƒ zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreÊlaj.
4. Przy ka˝dym poleceniu podano liczb´ punktów, jakà mo˝na uzyskaç za właÊciwà odpowiedê.Za rozwiàzanie całego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie 26 punktów.
1
Test 1
Przeczytaj tekst êródłowy i wykonaj polecenie.7
Zapoznaj si´ z danymi przedstawionymi na wykresie i wykonaj polecenie. 9
Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu ka˝dego zdania.
Michał Głowiƒski, teoretyk literatury, eseista,pisarz:Patriotyzm to dla mnie przede wszystkim stosu-nek do j´zyka polskiego, polskiej przyrody, pol-skich tradycji i polskiej historii, a tak˝e do zabyt-ków. [...] Patriota dziÊ powinien dbaç o polski j´zyki naszà tradycj´ kulturalnà, o to, ˝eby dzieła pol-skiej literatury były powszechnie dost´pne [...].
Jan Mela, polarnik:Patriotyzm to przede wszystkim nieprzedkłada-nie własnych potrzeb i ch´ci nad dobro innych.To umiej´tnoÊç myÊlenia tak˝e o innych, czyliwyzbycie si´ egoizmu. Mo˝na by to nazwaç – choçbrzmi to troch´ patetycznie i górnolotnie – dba-niem o dobro narodu, czyli o dobro innych Pola-ków. [...]
Test 1
OkreÊl, wobec której mniejszoÊci narodowej Polacy odnosili si´ najbardziej nieprzychylnie w 1992 r.Nast´pnie wyjaÊnij, jak z czasem zmieniło si´ to nastawienie. Podaj przyczyny takiej przemiany.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zapisz nazwy dwóch paƒstw, w których Polonia liczy ponad milion osób.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8 0–2 p.
• Patriotyzm kojarzy si´ z szacunkiem dla dorobku kulturalnego narodu
Michałowi Głowiƒskiemu.
Janowi Meli.
Janowi Meli i Michałowi Głowiƒskiemu.
˝adnemu z autorów.
• Według Jana Meli patriotyzm oznacza
trosk´ o komfort rzàdzàcych.
uwzgl´dnianie wyłàcznie swoich potrzeb.
gromadzenie dóbr materialnych.
dbanie o dobro innych.
A
B
C
D
A
B
C
D
0–2 p.
2
0–3 p.
Połàcz terminy z odpowiednimi opisami.10 0–3 p.
• Tworzà jà osoby pracujàce w cudzej firmie lub majàce własne niewielkieprzedsi´biorstwo. Jej przedstawiciele osiàgajà dochody pozwalajàce bez trudu utrzymaç rodzin´, dom i samochód.
• Nale˝à do niej ludzie z najni˝szym wykształceniem, najcz´Êciej bezrobotnilub pracujàcy fizycznie w cudzym przedsi´biorstwie. Ze wzgl´du na niskiedochody nierzadko majà oni problemy z utrzymaniem rodziny.
• W jej skład wchodzà osoby b´dàce właÊcicielami du˝ych firm lub piastujàcenajwy˝sze stanowiska w instytucjach publicznych.
klasa wy˝sza •klasa Êrednia •klasa ni˝sza •
Negatywny stosunek Polaków do mniejszoÊci narodowych
Fragment: http://dziennik.pl/opinie/article69465/Jak_Polacy_widza_patriotyzm.html.
èródło: http://bi.gazeta.pl/im/1/2577/m2577771.jpg.
Test 2Naród i społeczeƒstwoTest podsumowujàcy rozdział II –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 1”
Wstaw znak „×” w kratk´ obok cech charakteryzujàcych ludzi z tej samej wspólnoty lokalnej.
1 0–4 p.
Wytłumacz, co to jest patriotyzm.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 0–2 p.
WyjaÊnij znaczenie terminu Polonia.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6 0–2 p.
Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu zdania.
• Społeczeƒstwo to
7
grupa osób majàcych podobne wykształcenie i dochody o zbli˝onej wysokoÊci.
ludzie nale˝àcy do jednej klasy społecznej.
zorganizowana zbiorowoÊç ludzi mieszkajà-cych na danym terytorium, posiadajàcychwspólne obyczaje i j´zyk.
osoby majàce takie same zainteresowania.
A
B
C
D
0–1 p.
Wymieƒ polskie symbole narodowe.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 0–3 p.
wspólne miejsce zamieszkania
wykonywanie takiego samego zawodu
wspólna wiara
zbli˝one warunki ˝ycia
podobne problemy
wspólna tradycja
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imi´ i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . .
Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Data
1. Czytaj uwa˝nie zadania.2. Je˝eli si´ pomylisz, bł´dnie zaznaczonà odpowiedê otocz kółkiem.3. Rozwiàzania zadaƒ zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreÊlaj.
4. Przy ka˝dym poleceniu podano liczb´ punktów, jakà mo˝na uzyskaç za właÊciwà odpowiedê.Za rozwiàzanie całego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie 27 punktów.
OkreÊl, które z opisanych potrzeb sà potrzebami ni˝szego rz´du, a które – wy˝szego.
• potrzeba uznania i szacunku – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• potrzeby duchowe – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• potrzeba przynale˝noÊci – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• potrzeby naturalne – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 0–4 p.
Połàcz poj´cia z odpowiednimi wyjaÊnieniami.5 0–3 p.
• uwielbienie własnego narodu i jednoczesna pogarda wobec innych nacji• przekonanie o wrodzonej wy˝szoÊci jednej rasy ludzkiej nad drugà• podporzàdkowanie praw obywateli interesom paƒstwa
rasizm •nacjonalizm •
szowinizm •
10
1
Przeczytaj tekst êródłowy i wykonaj polecenie.8
Wstaw znak „×” obok zdaƒ prawdziwych.
Wska˝ na mapie trzy paƒstwa, z których pochodzà najliczniejsze mniejszoÊci narodowe mieszkajàce w Polsce. Pierwsze z nich oznacz literà A, drugie – literà B, a trzecie – literà C.Nast´pnie zapisz nazw´ ka˝dego z tych krajów.
9 0–3 p.
A – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
WspółczeÊnie w Ameryce funkcjonujà tylko negatywne stereotypy na temat Polaków.
Dzi´ki ukształtowaniu si´ pozytywnego stereotypu Polaka mieszkaƒcy USA przestali niekorzystnie oceniaç nasz naród.
Amerykanie uwa˝ajà, ˝e Polacy sà słabo wykształceni.
W społeczeƒstwie amerykaƒskim istnieje zarówno pozytywny, jak i negatywny wizerunek Polaka.
0–2 p.
Amerykanie w popularnych w USA dowcipacho Polakach przedstawiajà nas jako pracujàcego na roli przygłupiego parobka [...]. Z drugiej stronyPolska w Ameryce kojarzona jest z „SolidarnoÊcià”,Wał´sà i Janem Pawłem II. [...]
Stereotyp Polaka-głupka funkcjonuje w USA odpoczàtków przybywania Polaków do tego kraju. [...]przed I i II wojnà Êwiatowà. Przybyli do USA Pola-cy byli z reguły ludêmi biednymi, którzy nie potra-fili odnaleêç si´ w panujàcych tam realiach,a wÊród imigrantów powszechny był analfabetyzm.
Stereotyp o Polaku-głupku do dziÊ nie zostałwykorzeniony z kultury amerykaƒskiej. [...]
[...] Pierwszym wa˝nym wydarzeniem rzutujà-cym na pozytywne postrzeganie nas za granicà jestwybór Karola Wojtyły na papie˝a. Kolejnym czyn-nikiem zmieniajàcym stereotyp Polaka w USA jestdziałalnoÊç „SolidarnoÊci” w latach 80. [...]
Podczas przemian społeczno-politycznych w la -tach 80. w Stanach Zjednoczonych pojawił si´ ste-reotyp Polaka-romantyka walczàcego z komuniz-mem, a nasz kraj był uto˝samiany z LechemWał´sà. Od tego momentu Amerykanie zacz´lipostrzegaç nas jako walczàcych o wyzwolenie si´spod władzy komunistycznej bohaterów [...].
Zapoznaj si´ z danymi przedstawionymi na wykresie i wykonaj polecenie.
Odpowiedz, jak w latach 2001–2007 zmieniał si´ dost´p społeczeƒ-stwa polskiego do internetu. Podaj dwie przyczyny tego zjawiska.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10 0–3 p.
Odsetek Polaków majàcychdost´p do internetu
Fragment: P. Matysiak, Jak Amerykanie postrzegajà Polaków?, www.meritum-news.com/KULTURA.
èródło: www.static1.money.pl/im/1/2577/m2577771.jpg.
Test 2
2
Naród i społeczeƒstwo
Klucz do testów
OD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA1Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania
1.
• potrzeba samorealizacji• potrzeba uznania i szacunku• potrzeba przynale˝noÊci• potrzeba naturalna
0–4 Ka˝da właÊciwa odpowiedê – 1 p.
2.
posiadanie wspólnego dziedzictwa narodowegopoczucie to˝samoÊci narodowejzamieszkiwanie tego samego terytoriumporozumiewanie si´ wspólnym j´zykiem
×
×
×
×
0–4 Za ka˝dà właÊciwie zaznaczonàcech´ – 1 p.
3.• biało-czerwona flaga• biały orzeł ze złotà koronà na czerwonym tle• hymn „Mazurek Dàbrowskiego”
0–3 Ka˝dy właÊciwie podany symbol – 1 p.
4. Ojczyzna to kraj zamieszkania, urodzenia lub pochodzenia, z którym łàczy człowieka szczególna wi´ê uczuciowa. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu
– 2 p.
5. Podana definicja dotyczy terminu kosmopolityzm. 0–1 Podanie właÊciwego terminu – 1 p.
6. MniejszoÊç narodowa to grupa osób innej narodowoÊci ni˝ zbiorowoÊç dominujàca na terenie danego paƒstwa. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu
– 2 p.
7.
WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie A:Patriotyzm kojarzy si´ z szacunkiem dla dorobku kulturalnego narodu Michałowi Głowiƒskiemu.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie D:Według Jana Meli patriotyzm oznacza dbanie o dobro innych.
0–2 WłaÊciwe dokoƒczenie ka˝degozdania – 1 p.
8. Grupy polonijne liczàce ponad milion osób ˝yjà w Stanach Zjednoczonych i Brazylii. 0–2 Za ka˝dà właÊciwie podanà
nazw´ paƒstwa – 1 p.
9.
Najbardziej nieprzychylny stosunek Polacy mieli do mniejszoÊci niemieckiej. Z czasem jednak zacz´li oceniaç t´ grup´ coraz bardziej pozytywnie, do czegoprzyczyniły si´ m.in.: poprawa stosunków mi´dzy dwoma paƒstwami, wstàpieniePolski do Unii Europejskiej i postawa otwartoÊci wÊród młodzie˝y.
0–3
Podanie właÊciwej nazwy mniejszoÊci narodowej – 1 p.Podanie odpowiedniego wyjaÊnienia – 1 p.Podanie właÊciwej przyczynyopisanego zjawiska – 1 p.
10. 0–3 Ka˝de właÊciwe przyporzàdkowanie – 1 p.
• Tworzà jà osoby pracujàce w cudzej firmie lub majàcewłasne niewielkie przedsi´biorstwo. Jej przedstawicieleosiàgajà dochody pozwalajàce bez trudu utrzymaç rodzin´, dom i samochód.
• Nale˝à do niej ludzie z najni˝szym wykształceniem, najcz´Êciej bezrobotni lub pracujàcy fizycznie w cudzymprzedsi´biorstwie. Ze wzgl´du na niskie dochody nierzadko majà oni problemy z utrzymaniem rodziny.
• W jej skład wchodzà osoby b´dàce właÊcicielami du˝ychfirm lub piastujàce najwy˝sze stanowiska w instytucjachpublicznych.
klasa wy˝sza •klasa Êrednia •klasa ni˝sza •
21
Klucz do testów
OD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA2
13
Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania
1.
wspólne miejsce zamieszkaniazbli˝one warunki ˝yciapodobne problemywspólna tradycja
×
×
×
×
0–4 Za ka˝dà właÊciwie zaznaczonàcech´ – 1 p.
2.
• potrzeba wy˝szego rz´du• potrzeba wy˝szego rz´du• potrzeba ni˝szego rz´du• potrzeba ni˝szego rz´du
0–4 Ka˝da właÊciwa odpowiedê – 1 p.
3.• biało-czerwona flaga• biały orzeł ze złotà koronà na czerwonym tle• hymn „Mazurek Dàbrowskiego”
0–3 Ka˝dy właÊciwie podany symbol – 1 p.
4. Patriotyzm to miłoÊç do ojczyzny, połàczona z wypełnianiem wobec niej obowiàzków. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie
terminu – 2 p.
5. 0–3 Ka˝de właÊciwe przyporzàdkowanie – 1 p.
6. Poloni´ tworzà grupy polskich emigrantów i ich potomków, mieszkajàcych poza granicami Polski, ale dbajàcych o zachowanie to˝samoÊci narodowej. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie
terminu – 2 p.
7.WłaÊciwym dokoƒczeniem zdania jest fragment w punkcie C:Społeczeƒstwo to zorganizowana zbiorowoÊç ludzi mieszkajàcych na danym terytorium, posiadajàcych wspólne obyczaje i j´zyk.
0–1 WłaÊciwe dokoƒczenie zdania – 1 p.
8.Amerykanie uwa˝ajà, ˝e Polacy sà słabo wykształceni. W społeczeƒstwie amerykaƒskim istnieje zarówno pozytywny, jak i negatywnywizerunek Polaka.
×
×
0–2 Za ka˝de właÊciwie zaznaczonezdanie – 1 p.
9. 0–3
WłaÊciwe zaznaczenie na mapiei nazwanie trzech paƒstw – 3 p.WłaÊciwe zaznaczenie na mapiei nazwanie dwóch paƒstw – 2 p.WłaÊciwe zaznaczenie na mapiei nazwanie jednego paƒstwa – 1 p.
10.Dost´p do internetu zwi´kszył si´ w Polsce niemal czterokrotnie. Przyczyniły si´ do tego m.in.: wzrost liczby komputerów, rozwój sieci informatycznej oraz corazwi´ksze zainteresowanie społeczeƒstwa takà formà wymiany informacji.
0–3
Podanie właÊciwego przedziałuczasowego – 1 p.Podanie dwóch właÊciwychprzyczyn opisanego zjawiska – 2 p.Podanie jednej właÊciwej przy-czyny opisanego zjawiska – 1 p.
• uwielbienie własnego narodu i jednoczesna pogarda wobec innych nacji
• przekonanie o wrodzonej wy˝szoÊci jednej rasy ludzkiej nad drugà
• podporzàdkowanie praw obywateli interesom paƒstwa
rasizm •nacjonalizm •
szowinizm •
A – NiemcyB – UkrainaC – BiałoruÊ
AC
B
14
PaƒstwoTest podsumowujàcy rozdział III –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 1”
Wstaw znak „×” w kratk´ obok definicji paƒstwa.
Terytorium zamieszkiwane przez trwałà wspólnot´ ludzi, podlegajàcà władzy.
Obszar, na którym władz´ sprawujà osoby zale˝ne od rzàdów innych paƒstw.
Terytorium nieoddzielone ˝adnymi granicami.
Teren zamieszkiwany przez społecznoÊç niepodporzàdkowanà władzy paƒstwowej.
1 0–1 p.
Zapoznaj si´ z mapà i wykonaj polecenia.2 0–3 p.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imi´ i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . .
Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Data
1. Czytaj uwa˝nie zadania.2. Je˝eli si´ pomylisz, bł´dnie zaznaczonà odpowiedê otocz kółkiem.3. Rozwiàzania zadaƒ zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreÊlaj.
4. Przy ka˝dym poleceniu podano liczb´ punktów, jakà mo˝na uzyskaç za właÊciwà odpowiedê.Za rozwiàzanie całego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie 29 punktów.
Test 1
A. Wymieƒ nazwy dwóch kontynentów, na którychterytorialnie dominujà paƒstwa federacyjne.
•. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
•. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Podaj nazw´ wybranego paƒstwa federacyjnego.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• sprawowanie kontroli nad gospodarkà• udzielanie pomocy finansowej i materialnej obywatelom• wspieranie rozwoju nauki oraz edukacji• zapewnianie porzàdku i bezpieczeƒstwa w kraju• ustanawianie praw• realizowanie zadaƒ zgodnych z prawem i politykà rzàdu
funkcja socjalna • funkcja porzàdkowa •
funkcja administracyjna • funkcja oÊwiatowa •
funkcja prawodawcza • funkcja gospodarcza •
Paƒstwa federacyjne na Êwiecie
Przyporzàdkuj funkcjom paƒstwa odpowiednie opisy. 3 0–6 p.
WyjaÊnij, czym ró˝ni si´ monarchia od republiki.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 0–2 p.
Wymieƒ dwa modele nabywania obywatelstwa obowiàzujàce na Êwiecie.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 0–2 p.
Legenda:
państwa federacyjne
1
Postaw znak „×” obok cech ustroju totalitarnego.
zapewnienie obywatelom swobody działalnoÊci gospodarczej
istnienie wszechobecnej cenzury
skupienie władzy w r´kach jednej partii i delegalizacja innych ugrupowaƒ
zagwarantowanie swobody głoszenia poglàdów, je˝eli nie zagra˝ajà one rzàdzàcym
6
Test 1
OkreÊl, jaki rodzaj demokracji został opisany w zamieszczonym tekÊcie.
W ustroju tym obywatele nie uczestniczà bezpoÊrednio w rzàdzeniu paƒstwem. Wa˝ne decyzje podejmujà reprezentanci wybrani przez społeczeƒstwo. Naród sprawuje natomiast władz´ zwierzchnià.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7 0–1 p.
Wstaw znak „×” w kratce przy prawach osobistych człowieka. 8 0–3 p.
Zapoznaj si´ z danymi przedstawionymi na wykresie i wykonaj polecenia.12 0–3 p.
WyjaÊnij, co oznacza sformułowanie społeczeƒstwo obywatelskie.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10 0–2 p.
Zapisz termin, którego dotyczy zamieszczona definicja.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – jest to organizacja, do której zało˝enia potrzeba co najmniej 15 osób. Realizuje ona liczne i trwałe cele, a potrzebne Êrodki materialne gromadzi w trakcie działaƒ.
11 0–1 p.
Podaj trzy zalety systemu demokratycznego.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9 0–3 p.
0–2 p.
prawo do nauki
prawo do wolnoÊci myÊli
prawo do ochrony zdrowia
wolnoÊç zrzeszania si´
prawo do ochrony ˝ycia
nietykalnoÊç osobista
prawo do ochrony własnoÊci
prawo do bezstronnego sàdu
w słu˝bie zdrowia.
w policji.
w sàdach i prokuraturze.
wÊród polityków.
A
B
C
D
2
A. Wymieƒ dwa obszary, w których korupcja – według ankietowanych – wyst´powała najcz´Êciej w listopadzie 2001 r.
•. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . •. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu zdania.• Najwi´kszy spadek korupcji w latach 2001–2003 nastàpił
Korupcja w Polsce
èródło: www.cbos.pl.
PaƒstwoTest podsumowujàcy rozdział III –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 1”
OkreÊl, jaki rodzaj paƒstwa został opisany w zamieszczonym tekÊcie.
Składa si´ ono z wielu cz´Êci, nazywanych krajami, stanami lub regionami. W przeszłoÊci niektóre z nichbyły odr´bnymi jednostkami, obecnie zaÊ tworzà jeden organizm paƒstwowy. Terytoria te mogà mieçwewn´trznà autonomi´, jednak na terenie kraju funkcjonuje wspólny rzàd i parlament.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 0–1 p.
Zapoznaj si´ z mapà i wykonaj polecenia.2 0–3 p.
Wstaw znak „×” w kratk´ przy cechach ustroju autorytarnego.5 0–2 p.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imi´ i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . .
Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Data
1. Czytaj uwa˝nie zadania.2. Je˝eli si´ pomylisz, bł´dnie zaznaczonà odpowiedê otocz kółkiem.3. Rozwiàzania zadaƒ zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreÊlaj.
4. Przy ka˝dym poleceniu podano liczb´ punktów, jakà mo˝na uzyskaç za właÊciwà odpowiedê.Za rozwiàzanie całego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie 28 punktów.
Test 2
A. Wymieƒ nazwy dwóch kontynentów, na którychdominujà paƒstwa unitarne.
•. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
•. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Podaj nazw´ jednego kraju unitarnego.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• Uprawnienia monarchy sà ograniczone przez konstytucj´. • Władza przechodzi z ojca na syna.• Władca jest wybierany przez uprzywilejowanà grup´ społecznà.• Monarcha posiada pełni´ władzy i nie dzieli si´ swoimi
kompetencjami z ˝adnym organem.
monarchia absolutna • monarchia elekcyjna •
monarchia konstytucyjna • monarchia dziedziczna •
Paƒstwa unitarne na Êwiecie
Połàcz terminy z odpowiednimi opisami. 4 0–4 p.
WyjaÊnij, co oznacza poj´cie przymusowoÊç paƒstwa.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 0–2 p.
Legenda:
państwa unitarne
zachowanie niektórych elementów demokracji, np. wyborów
całkowity zakaz krytykowania rzàdzàcych
istnienie tajnych słu˝b, które jednak nie kontrolujà ÊciÊle ˝ycia osobistego obywateli
systematyczna indoktrynacja społeczeƒstwa
1
Zapoznaj si´ z danymi przedstawionymi na wykresie i wykonaj polecenie.9 0–2 p.
Wymieƒ trzy formy demokracji bezpoÊredniej stosowane w Polsce.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6 0–3 p.
Podaj trzy wady systemu demokratycznego.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8 0–3 p.
Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu ka˝dego zdania.
• Za najmniej istotnà cech´ dobrego prezydenta obywatele uznajà
wyglàd.
inteligencj´.
kultur´ osobistà.
dbałoÊç o sprawy paƒstwa.
A
B
C
D
nieistotnà.
niezbyt wa˝nà.
dosyç wa˝nà.
najistotniejszà.
A
B
C
D
• Wyborcy uwa˝ajà, ˝e uczciwoÊç u kandydata na prezydenta jest cechà
WyjaÊnij, czym jest wolontariat.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10 0–2 p.
Uzupełnij tabel´. Wpisz w odpowiednie miejsca terminy z ramki.11 0–3 p.
prawo do nauki
prawo do wolnoÊci myÊli
wolnoÊç zgromadzeƒ
wolnoÊç zrzeszania si´
prawo do ochrony ˝ycia
prawo inicjatywy ustawodawczej
prawo do ochrony własnoÊci
prawo do udziału w wyborach
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
W urz´dach pracuje zbyt wiele osób,a ich kompetencje sà coraz wi´ksze,co znacznie komplikuje sposób załat-wiania spraw urz´dowych.
Głoszenie haseł i składanie obietniczgodnych z oczekiwaniami wi´kszo-Êci wyborców w celu zdobycia ichpoparcia.
Ograniczenie mo˝liwoÊci działaniawładz lokalnych i obywateli przezprzekazanie wielu kompetencji urz´-dom znajdujàcym si´ w najwi´kszychoÊrodkach paƒstwa, np. w stolicy.
Wstaw znak „×” w kratk´ przy prawach politycznych człowieka. 7 0–3 p.
populizm, biurokratyzacja, centralizacja
Test 2
2
Jakie cechy powinien mieç kandydat na prezydenta?
èródło: www.pbsdga.pl/x.php?x=248/Idealny-kandydat-na-prezydenta.html.
Paƒstwo
Klucz do testów
OD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA1Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania
1. Terytorium zamieszkiwane przez trwałà wspólnot´ ludzi, podlegajàcà władzy.
×0–1 Zaznaczenie właÊciwej definicji
– 1 p.
2. A. Paƒstwa federacyjne dominujà w Ameryce Północnej i Ameryce Południowej.B. Federacjami sà np. Stany Zjednoczone, Rosja i Brazylia. 0–3
Podanie dwóch właÊciwychnazw kontynentów – 2 p.Podanie jednej właÊciwej nazwy kontynentu – 1 p.Podanie właÊciwej nazwy paƒstwa – 1 p.
3. 0–6 Ka˝de właÊciwe przyporzàdkowanie – 1 p.
4.W monarchii na czele paƒstwa stoi władca. Pochodzi on z rodziny, w której władza jest przekazywana z pokolenia na pokolenie. Z kolei w republice rzàdzàcysà wybierani przez obywateli.
0–2 Podanie właÊciwego wyjaÊnienia – 2 p.
5. Nabywanie obywatelstwa nast´puje przez prawo krwi i prawo ziemi. 0–2Za ka˝dy właÊciwie okreÊlonymodel nabywania obywatelstwa– 1 p.
6. istnienie wszechobecnej cenzuryskupienie władzy w r´kach jednej partii i delegalizacja innych ugrupowaƒ×
×0–2 Ka˝da właÊciwie zaznaczona
cecha – 1 p.
7. Podana definicja dotyczy demokracji poÊredniej. 0–1 WłaÊciwe nazwanie opisanegorodzaju demokracji – 1 p.
8.prawo do wolnoÊci myÊliprawo do ochrony ˝ycianietykalnoÊç osobista
×
×
×
0–3 Ka˝de właÊciwie zaznaczoneprawo – 1 p.
9.
Przykładowe zalety systemu demokratycznego:• gwarancja udziału obywateli w ˝yciu społecznym oraz politycznym,• zapewnienie społeczeƒstwu podstawowych praw i wolnoÊci,• mo˝liwoÊç kandydowania w wyborach do władzy.
0–3 Ka˝da właÊciwie podana zaletasystemu demokratycznego – 1 p.
10. W społeczeƒstwie obywatelskim obywatele sami próbujà rozwiàzywaç problemy i trudnoÊci stojàce przed społecznoÊciami lokalnymi. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu
– 2 p.
11. Podana definicja dotyczy terminu stowarzyszenie. 0–1 Podanie właÊciwego terminu – 1 p.
12.
A. Według respondentów w listopadzie 2001 r. korupcja wyst´powała najcz´ÊciejwÊród polityków oraz w słu˝bie zdrowia.
B. WłaÊciwym dokoƒczeniem zdania jest fragment w punkcie D:Najwi´kszy spadek korupcji w latach 2001–2003 nastàpił wÊród polityków.
0–3
Za ka˝dà właÊciwà odpowiedêna temat korupcji – 1 p.WłaÊciwe dokoƒczenie podanego zdania – 1 p.
• sprawowanie kontroli nad gospodarkà• udzielanie pomocy finansowej i materialnej
obywatelom• wspieranie rozwoju nauki oraz edukacji• zapewnianie porzàdku i bezpieczeƒstwa
w kraju• ustanawianie praw• realizowanie zadaƒ zgodnych z prawem
i politykà rzàdu
funkcja socjalna • funkcja porzàdkowa •
funkcja administracyjna • funkcja oÊwiatowa •
funkcja prawodawcza • funkcja gospodarcza •
21
Klucz do testów 19
OD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA2
Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania
1. W zamieszczonym tekÊcie zostało opisane paƒstwo federacyjne. 0–1 WłaÊciwe nazwanie opisanegorodzaju paƒstwa – 1 p.
2. A. Paƒstwa unitarne dominujà w Afryce i Europie.B. Kraje unitarne to np. Polska, Francja i RPA.
0–3
Podanie dwóch właÊciwychnazw kontynentów – 2 p.Podanie jednej właÊciwej nazwy kontynentu – 1 p.Podanie właÊciwej nazwy paƒstwa – 1 p.
3.PrzymusowoÊç oznacza, ˝e paƒstwo dysponuje prawnymi Êrodkami nacisku wobec obywateli. Mo˝e to byç przymus ekonomiczny (płacenie podatków) lub fizyczny (istnienie policji, wojska, wi´zieƒ).
0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu – 2 p.
4. 0–4 Ka˝de właÊciwe przyporzàdkowanie – 1 p.
5.zachowanie niektórych elementów demokracji, np. wyborów istnienie tajnych słu˝b, które jednak nie kontrolujà ÊciÊle ˝ycia osobistego obywateli
×
× 0–2 Ka˝da właÊciwie zaznaczonacecha – 1 p.
6. Formy demokracji bezpoÊredniej stosowane w Polsce to: referendum,plebiscyt, inicjatywa obywatelska. 0–3 Ka˝da właÊciwie podana forma
demokracji bezpoÊredniej – 1 p.
7.wolnoÊç zgromadzeƒwolnoÊç zrzeszania si´prawo inicjatywy ustawodawczej
×
×
×
0–3 Ka˝de właÊciwie zaznaczoneprawo – 1 p.
8.
Wady systemu demokratycznego to np.:• mo˝liwoÊç przyj´cia przez wi´kszoÊç złych rozwiàzaƒ,• mo˝liwoÊç łamania praw mniejszoÊci,• długotrwałe podejmowanie decyzji.
0–3 Ka˝da właÊciwie podana wadasystemu demokratycznego – 1 p.
9.
WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie C:Za najmniej istotnà cech´ dobrego prezydenta obywatele uznajà kultur´ osobistà.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie D:Wyborcy uwa˝ajà, ˝e uczciwoÊç u kandydata na prezydenta jest cechà najistotniejszà.
0–2 WłaÊciwe dokoƒczenie ka˝degozdania – 1 p.
10. Wolontariat to bezpłatna, dobrowolna działalnoÊç na rzecz osób potrzebujàcychpomocy. 0–2 Podanie właÊciwej definicji – 2 p.
11.
Biurokratyzacja – w urz´dach pracuje zbyt wiele osób, a ich kompetencje sà corazwi´ksze, co znacznie komplikuje sposób załatwiania spraw urz´dowych.Populizm – głoszenie haseł i składanie obietnic zgodnych z oczekiwaniami wi´kszoÊci wyborców w celu zdobycia ich poparcia.Centralizacja – ograniczenie mo˝liwoÊci działania władz lokalnych i obywateli przez przekazanie wielu kompetencji urz´dom znajdujàcym si´ w najwi´kszychoÊrodkach paƒstwa, np. w stolicy.
0–3 Za wpisanie ka˝dego terminu w odpowiednim miejscu – 1 p.
• Uprawnienia monarchy sà ograniczone przezkonstytucj´.
• Władza przechodzi z ojca na syna.• Władca jest wybierany przez uprzywilejowanà
grup´ społecznà.• Monarcha posiada pełni´ władzy i nie dzieli si´
swoimi kompetencjami z ˝adnym organem.
monarchia absolutna • monarchia elekcyjna •
monarchia konstytucyjna • monarchia dziedziczna •
Mój udział w ˝yciu gospodarczymTest podsumowujàcy rozdział IV –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 1”
Wymieƒ trzy funkcje pieniàdza.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 0–3 p.
WyjaÊnij, co oznacza termin gospodarka.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 0–2 p.
Wstaw znak „×” w kratk´ obok zdania prawdziwego.
Gdy na rynku funkcjonuje tylko jeden producent danego towaru, mówimy o konkurencji.
Dla klienta korzystniejsza jest sytuacja, kiedy istnieje wielu producentów okreÊlonego artykułu.
Monopolem nazywa si´ rywalizacj´ producentów o konsumenta.
5 0–1 p.
Wpisz znak „×” przy cechach gospodarki wolnorynkowej.
istnienie bezrobocia
brak zasady wolnej konkurencji
ograniczenie wpływu władz paƒstwowych na gospodark´
udzielanie przez paƒstwo du˝ej pomocy finansowej przedsi´biorstwom
zmniejszenie dost´pu do wielu podstawowych towarów i usług
3 0–2 p.
Zapoznaj si´ z danymi zamieszczonymi w tabeli i wykonaj polecenia.4
A. Napisz, czym jest poda˝.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Przedstaw na wykresie, jak zmieniała si´ poda˝ butów.
0–3 p.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imi´ i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . .
Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Data
1. Czytaj uwa˝nie zadania.2. Je˝eli si´ pomylisz, bł´dnie zaznaczonà odpowiedê otocz kółkiem.3. Rozwiàzania zadaƒ zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreÊlaj.
4. Przy ka˝dym poleceniu podano liczb´ punktów, jakà mo˝na uzyskaç za właÊciwà odpowiedê.Za rozwiàzanie całego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie 30 punktów.
Test 1
Cena pary butów (w zł) WielkoÊç poda˝y
250 100230 80200 60170 40150 30120 20100 10 WielkoÊç poda˝y
Cena
1
Podaj szeÊç czynników, które muszà zostaç spełnione, aby nastàpiło o˝ywienie gospodarcze.11
Test 1
Wytłumacz, czym zajmuje si´ Urzàd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6 0–2 p.
Wymieƒ trzy êródła dochodów gospodarstwa domowego.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7 0–3 p.
OkreÊl, jakà sytuacj´ w bud˝ecie domowym przedstawiono na wykresie.8 0–1 p.
Uzupełnij schemat. Wpisz w odpowiednie miejsce terminy z ramki.9 0–3 p.
Odpowiedz, jakà ofert´ banków prywatnych opisano w zamieszczonym tekÊcie.
Jest to umowa, na mocy której klient przekazuje bankowi swoje pieniàdze, zobowiàzujàc si´ do niepodejmowania tych Êrodków przez okreÊlony czas. Po upływie wyznaczonego terminu instytucja finansowa wypłaca powierzone pieniàdze wraz z odsetkami.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10 0–1 p.
0–6 p.
Przyjmij, ˝e w danym paƒstwie ˝yje 35 mln osób, a wartoÊç PKB w 2006 r. wyniosła 350 mld dolarów. Ustal, jaka jest wysokoÊç PKB na mieszkaƒca. Zapisz obliczenia.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12 0–3 p.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Opodatkowanie dochodów
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Opodatkowanie majàtku
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Opodatkowanie obrotu
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
podatek od towarów i usług, podatek dochodowy od osób fizycznych, podatek od nieruchomoÊci
RODZAJE PODATKÓW W POLSCE
dochody
wydatki
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
Mój udział w ˝yciu gospodarczymTest podsumowujàcy rozdział IV –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 1”
Uporzàdkuj Êrodki płatnicze według kolejnoÊci ich pojawiania si´ na rynku, wpisujàc w kratki cyfry od 1 do 3.
pieniàdz elektroniczny
moneta
banknot
1 0–1 p.
Wstaw znak „×” w kratk´ obok cech gospodarki centralnie planowanej.
istnienie zasady wolnej konkurencji
brak bezrobocia
nieograniczony dost´p do towarów i usług
dà˝enie do jak najefektywniejszego wykorzystania zasobów gospodarczych
podporzàdkowanie gospodarki władzom paƒstwowym
3 0–2 p.
Zapoznaj si´ z danymi zamieszczonymi w tabeli i wykonaj polecenia.4
A. Napisz, czym jest popyt.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Przedstaw na wykresie, jak zmieniał si´ popyt na buty.
0–3 p.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imi´ i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . .
Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Data
1. Czytaj uwa˝nie zadania.2. Je˝eli si´ pomylisz, bł´dnie zaznaczonà odpowiedê otocz kółkiem.3. Rozwiàzania zadaƒ zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreÊlaj.
4. Przy ka˝dym poleceniu podano liczb´ punktów, jakà mo˝na uzyskaç za właÊciwà odpowiedê.Za rozwiàzanie całego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie 26 punktów.
Test 2
Cena pary butów (w zł) WielkoÊç popytu
250 10230 20200 30170 50150 60120 80100 100 WielkoÊç popytu
Cena
Podaj nazwy trzech działów gospodarki.2
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DZIAŁY GOSPODARKI
0–3 p.
1
WyjaÊnij, co oznacza termin monopol.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 0–2 p.
Wstaw znak „×” w kratk´ obok zdaƒ prawdziwych.
Umowa kupna-sprzeda˝y jest wa˝na, kiedy ma form´ pisemnà.
Sprzedawca nie musi przyjàç reklamacji, gdy towar jest pełnowartoÊciowy.
Gwarancja to zobowiàzanie producenta do bezpłatnej naprawy wadliwego produktu.
6 0–2 p.
Napisz, jakà sytuacj´ w bud˝ecie domowym przedstawiono na wykresie.7 0–1 p.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wytłumacz, czym zajmuje si´ Rada Polityki Pieni´˝nej.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8 0–2 p.
Przyjmij, ˝e w danym paƒstwie ˝yje 30 mln osób, a wartoÊç PKB w 2005 r. wyniosła 150 mld dolarów. Ustal, jaka jest wysokoÊç PKB na osob´. Zapisz obliczenia.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12 0–3 p.
Zapisz w wyznaczonym miejscu termin, którego dotyczy podana definicja.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – jest to umowa, na mocy której klient po˝ycza od banku pieniàdze na konkretny cel, zobowiàzujàc si´ do ich zwrotu w okreÊlonym terminie wraz z ustalonymi odsetkami.
9 0–1 p.
emisja złotego
prowadzenie polityki pieni´˝nej paƒstwa
nadzór nad działalnoÊcià banków prywatnych
prowadzenie kont osobistych
emisja obligacji
umo˝liwianie kupna i sprzeda˝y papierów wartoÊciowych
Postaw znak „×” przy zadaniach Narodowego Banku Polskiego.10 0–3 p.
wydatki
dochody
Test 2
PodkreÊl terminy zwiàzane z giełdà papierów wartoÊciowych.
makler, kredyt konsumpcyjny, bud˝et, indeks giełdowy, akcje, kredyt hipoteczny, stopa procentowa
11 0–3 p.
2
Mój udział w ˝yciu gospodarczym
Klucz do testów
OD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA1Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania
1.• mierzenie wartoÊci towarów• Êrodek płatniczy• gromadzenie oszcz´dnoÊci
0–3 Ka˝da właÊciwie wymienionafunkcja – 1 p.
2. Gospodark´ tworzà przedsi´biorstwa i instytucje, które wytwarzajà produkty i zaspokajajà potrzeby obywateli. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu
– 2 p.
3.istnienie bezrobociaograniczenie wpływu władz paƒstwowych na gospodark´
×
× 0–2 Ka˝da właÊciwie zaznaczonacecha – 1 p.
4.
A. Poda˝ to iloÊç towaru, którà producenci wytwarzajà i dostarczajà na rynek.B.
0–3
WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu – 1 p.WłaÊciwe przedstawienie na wykresie zmian poda˝y – 2 p.
5. Dla klienta korzystniejsza jest sytuacja, kiedy istnieje wielu producentów okreÊlonego artykułu.
×0–1 Zaznaczenie zdania
prawdziwego – 1 p.
6. Urzàd Ochrony Konkurencji i Konsumentów reprezentuje interesy du˝ych grup konsumentów oraz broni ich praw w sàdzie. 0–2 Podanie właÊciwego
wyjaÊnienia – 2 p.
7. èródła dochodów gospodarstwa domowego to np.: zatrudnienie na podstawieumowy o prac´, działalnoÊç gospodarcza, posiadany majàtek. 0–3
Za ka˝de właÊciwie podaneêródło dochodów gospodarstwadomowego – 1 p.
8. Na wykresie przedstawiono deficyt w bud˝ecie domowym. 0–1 Podanie właÊciwej odpowiedzi – 1 p.
9.opodatkowanie dochodów – podatek dochodowy od osób fizycznychopodatkowanie obrotu – podatek od towarów i usługopodatkowanie majàtku – podatek od nieruchomoÊci
0–3 WłaÊciwe uzupełnienie ka˝dejcz´Êci schematu – 1 p.
10. W zamieszczonym tekÊcie opisano lokat´. 0–1 Podanie właÊciwej odpowiedzi – 1 p.
11.
• dobra koniunktura• brak zagro˝eƒ politycznych i ekonomicznych• powstawanie nowych firm• brak problemów ze zbytem towarów• niskie bezrobocie• równowaga mi´dzy popytem a poda˝à
0–6 Ka˝dy właÊciwie wymienionyczynnik – 1 p.
12. PKB na mieszkaƒca wyniesie 10 tys. dolarów (350 mld : 35 mln = 10 000). 0–3
WłaÊciwie wykonane obliczenia– 2 p.Podanie właÊciwej odpowiedzi – 1 p.
WielkoÊç poda˝y
Cena
21
Klucz do testów
OD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA2
25
Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania
1.pieniàdz elektroniczny moneta banknot
3
1
2
0–1Uło˝enie wszystkich Êrodkówpłatniczych według kolejnoÊciich pojawiania si´ na rynku – 1 p.
2. Działy gospodarki: przemysł, rolnictwo, usługi. 0–3 Za podanie ka˝dej właÊciwejnazwy działu gospodarki – 1 p.
3. brak bezrobociapodporzàdkowanie gospodarki władzom paƒstwowym
×
×0–2 Ka˝da właÊciwie zaznaczona
cecha – 1 p.
4.
A. Popyt to iloÊç towarów i usług, którà konsumenci chcà i mogà kupiç po okreÊlonej cenie oraz w konkretnym czasie.
B.
0–3
WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu – 1 p.WłaÊciwe przedstawienie na wykresie zmian popytu – 2 p.
5. Monopol oznacza, ˝e na rynku istnieje jeden producent okreÊlonego towaru lub danej usługi. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu
– 2 p.
6.Sprzedawca nie musi przyjàç reklamacji, gdy towar jest pełnowartoÊciowy. Gwarancja to zobowiàzanie producenta do bezpłatnej naprawy wadliwego produktu.
×
× 0–2 Za ka˝de właÊciwie zaznaczonezdanie – 1 p.
7. Na wykresie przedstawiono nadwy˝k´ Êrodków w bud˝ecie domowym. 0–1 Podanie właÊciwej odpowiedzi– 1 p.
8. Rada Polityki Pieni´˝nej zajmuje si´ m.in. ustalaniem wysokoÊci stóp procentowychoddziałujàcych na wielkoÊç oprocentowania kredytów. 0–2 Podanie właÊciwej odpowiedzi
– 2 p.
9. W zamieszczonym tekÊcie opisano kredyt. 0–1 Podanie właÊciwego terminu – 1 p.
10.emisja złotegoprowadzenie polityki pieni´˝nej paƒstwanadzór nad działalnoÊcià banków prywatnych
×
×
×
0–3 Za ka˝de właÊciwie zaznaczonezadanie NBP – 1 p.
11. Terminy zwiàzane z giełdà papierów wartoÊciowych: makler, indeks giełdowy,akcje. 0–3 Za ka˝dy właÊciwie podkreÊlony
termin – 1 p.
12. PKB na osob´ wyniesie 5 tys. dolarów (150 mld : 30 mln = 5000). 0–3
WłaÊciwie wykonane obliczenia – 2 p.Podanie właÊciwej odpowiedzi – 1 p.
WielkoÊç popytu
Cena
System polityczny paƒstwa polskiegoTest podsumowujàcy rozdział I –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 2”
Uzupełnij tekst.
Konstytucja, nazywana inaczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , jest najwa˝niejszym
aktem prawnym okreÊlajàcym ustrój paƒstwa. Obecna Konstytucja RP została uchwalona
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jej uroczysty wst´p, nazywany . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
odwołuje si´ do najwa˝niejszych wartoÊci i praw człowieka.
1 0–3 p.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imi´ i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . .
Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Data
1. Czytaj uwa˝nie zadania.2. Je˝eli si´ pomylisz, bł´dnie zaznaczonà odpowiedê otocz kółkiem.3. Rozwiàzania zadaƒ zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreÊlaj.
4. Przy ka˝dym poleceniu podano liczb´ punktów, jakà mo˝na uzyskaç za właÊciwà odpowiedê.Za rozwiàzanie całego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie 40 punktów.
Test 1
Wymieƒ cztery obowiàzki obywatela zapisane w Konstytucji RP.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 0–4 p.
Przyporzàdkuj terminom odpowiednie opisy.3 0–4 p.
OkreÊl, jakie organy władzy wykonujà poszczególne zadania.
• ocenia projekt ustawy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• zwołuje Rad´ Gabinetowà – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• uchwala ustawy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• wyra˝a zgod´ na przeprowadzenie referendum zarzàdzanego przez prezydenta – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• wykonuje ustawy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 0–5 p.
• Bada zgodnoÊç ustaw z konstytucjà.• W jego skład wchodzi 460 posłów.• Jest to najwy˝szy urzàd w paƒstwie.• Na jego czele stoi premier.
sejm •rzàd •
prezydent •Trybunał Konstytucyjny •
Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu zdania.
• Inicjatywy ustawodawczej nie posiada
grupa 15 posłów.
prezydent.
sàd.
rzàd.
5
A
B
C
D
0–1 p.
1
Uzupełnij schemat przedstawiajàcy procedur´ powoływania rzàdu. W tym celu wpisz podane sformułowania we właÊciwe miejsca.
6 0–3 p.
Wybierz z ramki odpowiednie nazwy sàdów i zapisz je w wyznaczonym miejscu.7
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – jako sàd I instancji wydaje wyroki w sprawach dotyczàcych
przest´pstw popełnionych przez wojskowych.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – mo˝na do niego zaskar˝yç postanowienia lub wyroki sàdów
powszechnych i wojskowych.
0–2 p.
Wymieƒ trzy zadania prokuratury.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8 0–3 p.
WyjaÊnij, na czym polega bierne prawo wyborcze.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10 0–2 p.
Napisz, jakiego typu partie głoszà podane poglàdy.
• głoszenie haseł sprawiedliwoÊci społecznej
• całkowite oddzielenie KoÊcioła od paƒstwa
• zwi´kszenie wpływu rzàdzàcych na gospodark´
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11 0–1 p.
Wstaw znak „×” w kratki obok zdaƒ prawdziwych.
WartoÊç głosu wyborcy zale˝y od wysokoÊci dochodów danej osoby.
W wyborach mogà uczestniczyç wszyscy pełnoletni obywatele.
Dana osoba musi ujawniç, na kogo głosowała, jeÊli za˝àda tego komisja wyborcza.
BezpoÊrednioÊç wyborów oznacza, ˝e obywatele głosujà osobiÊcie.
9 0–2 p.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Prezydent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prezes Rady Ministrów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sejm
Rada Ministrów (ministrowie)
wnioskuje o powołanie, wyra˝a wotum zaufania, powołuje
sàd rejonowy, Sàd Najwy˝szy, wojskowy sàd okr´gowy, wojewódzki sàd administracyjny
Test 1
2
Zapoznaj si´ z danymi przedstawionymi na wykresie i wykonaj polecenie.12 0–2 p.
Odpowiedz, jakà rol´ odgrywajà media we współczesnym Êwiecie.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13 0–2 p.
Przeczytaj tekst, a nast´pnie podaj numery zdaƒ b´dàcych opiniami. 14 0–4 p.
Wyniki wyborów parlamentarnych w 2007 r.
Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu ka˝dego zdania.
• Partia, która wygrała wybory w 2007 r., to
Prawo i SprawiedliwoÊç.
Platforma Obywatelska.
Samoobrona.
Liga Polskich Rodzin.
• Skrót PSL oznacza
Prawo, SprawiedliwoÊç, Lewica.
Polski Sojusz Ludowy.
Partia Stronników Lewicy.
Polskie Stronnictwo Ludowe.
AA
B
C
D
B
C
D
Na Putina chce głosowaç ponad 70% Rosjan. [...] Pozostałych czterech pretendentów dostaje
w sonda˝ach zaledwie po kilka procent poparcia. [...] Moim zdaniem, poparcie dla Putina jest d´te
i gdyby tylko krytykujàcych go kandydatów dopusz-czano do mediów, to wybory mogłyby si´ uło˝yç
inaczej – mówi Hakamada [rywalka Putina w wybo-rach]. [...] Wi´kszoÊç Rosjan liczy, ˝e paƒstworozwià˝e ich wszystkie problemy. Rosja odcho-dzi od demokracji. Władzy niepotrzebni sà ludzie,którzy mówià prawd´ i czujà si´ wolni.
1
2
3
4
5
6
Fragment: M. Wojciechowski, Putin ju˝ wygrał, „Gazeta Wyborcza” 2004, nr 60.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
WyjaÊnij, co oznacza termin administracja publiczna.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15 0–2 p.
Test 1
3
èródło: www.pkw.gov.pl.
OkreÊl, jakie organy władzy wykonujà poszczególne zadania.
• czuwa nad przestrzeganiem konstytucji – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• wprowadza stan wyjàtkowy w chwilach zagro˝enia bezpieczeƒstwa paƒstwa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• opracowuje bud˝et paƒstwa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• nadzoruje działalnoÊç rzàdu – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• opiekuje si´ osobami polskiego pochodzenia mieszkajàcymi poza granicami Polski – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
System polityczny paƒstwa polskiegoTest podsumowujàcy rozdział I –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 2”
Uzupełnij schemat.1 0–3 p.
Przyporzàdkuj zasadom Konstytucji RP odpowiednie opisy.2 0–4 p.
Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu zdania.
• Zgromadzenie Narodowe tworzà
3
sejm i senat.
prezydent i sejm.
sàd i senat.
prezydent i rzàd.
A
B
C
D
0–1 p.
0–5 p.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imi´ i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . .
Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Data
1. Czytaj uwa˝nie zadania.2. Je˝eli si´ pomylisz, bł´dnie zaznaczonà odpowiedê otocz kółkiem.3. Rozwiàzania zadaƒ zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreÊlaj.
4. Przy ka˝dym poleceniu podano liczb´ punktów, jakà mo˝na uzyskaç za właÊciwà odpowiedê.Za rozwiàzanie całego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie 43 punkty.
Test 2
władza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . władza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .władza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• Władza w paƒstwie nale˝y do narodu.• Wybrane przez obywateli władze sprawujà swój urzàd
przez ÊciÊle okreÊlony czas.• Wszystkie urz´dy w paƒstwie podlegajà takim samym
przepisom prawa.• Władza centralna przekazuje samorzàdowi terytorialnemu
okreÊlone zadania oraz prawo do podejmowania decyzji w sprawach lokalnych.
decentralizacja władzy •suwerennoÊç narodu •
paƒstwo prawa •republikaƒska forma rzàdów •
Wymieƒ trzy zadania policji.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 0–3 p.
TRÓJPODZIAŁ WŁADZY
1
Uzupełnij schemat przedstawiajàcy proces uchwalania ustawy. Wpisz sformułowania z ramki we właÊciwe miejsca.
6 0–3 p.
Podaj imiona i nazwiska prezydentów Polski rozpoczynajàcych sprawowanie urz´du w poszczególnych latach.
7
1989 r. – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1990 r. – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1995 r. – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2005 r. – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
0–4 p.
Przedstaw hierarchi´ sàdów w Polsce. W tym celu wykorzystaj okreÊlenia z ramki.8 0–4 p.
Wstaw znak „×” w kratki obok zdaƒ prawdziwych.
W systemie wi´kszoÊciowym mandat przysługuje osobie, która uzyska najwi´cej głosów.
Ordynacja wyborcza to zbiór przepisów okreÊlajàcych, jak powinni zachowywaç si´ wyborcy podczas głosowania.
Aby wziàç udział w wyborach, trzeba mieç bierne prawo wyborcze.
Cenzusami nazywa si´ ograniczenia wyborcze.
9 0–2 p.
PROJEKT USTAWY
Prezydent
Sejm Senat
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
opiniuje projekt i głosuje nad jego przyj´ciem, wetuje lub podpisuje ustaw´ bàdê kieruje jàdo Trybunału Konstytucyjnego, akceptuje ustaw´ i głosuje nad jej przyj´ciem
sàd rejonowy, Sàd Najwy˝szy, sàd okr´gowy, sàd apelacyjny
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Napisz, jakiego typu partie głoszà wymienione poglàdy.
• wzmocnienie władzy paƒstwowej
• piel´gnowanie przywiàzania do tradycji
• zmniejszenie wydatków na cele socjalne
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10 0–1 p.
Test 2
2
Zapoznaj si´ z danymi przedstawionymi na wykresie i wykonaj polecenie.11 0–2 p.
WyjaÊnij, co oznacza termin pluralizm polityczny.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12 0–2 p.
Wymieƒ dwie korzyÊci i dwa zagro˝enia wynikajàce z istnienia w mediach wolnoÊci słowa. 13 0–4 p.
Wyniki wyborów parlamentarnych
Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu ka˝dego zdania.
• Frekwencja w wyborach do sejmu i senatu była najni˝sza w
1989 r.
1991 r.
1997 r.
2005 r.
• Polacy najrzadziej biorà udział w wyborach
parlamentarnych.
samorzàdowych.
prezydenckich.
do parlamentu europejskiego.
A
B
C
D
A
B
C
D
KorzyÊci
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zagro˝enia
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przeczytaj tekst, a nast´pnie podaj numery zdaƒ b´dàcych opiniami. 14 0–3 p.
Wytłumacz, co oznacza termin słu˝ba cywilna.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15 0–2 p.
Od trzech lat ubywa Polaków. [...] jeÊli nic niepowstrzyma zachodzàcych procesów demograficz-nych, to w połowie XXI w. b´dziemy mieç nieco powy-˝ej 33 mln mieszkaƒców. [...] Choç wiek rozrodczyosiàgn´ły ju˝ tysiàce Polek urodzonych w latachostatniego wy˝u demograficznego, to i tak rodzi si´
dziÊ coraz mniej dzieci. Sytuacj´ t´ tłumaczy si´,bardzo zresztà po˝àdanymi, edukacyjnymi aspiracja-mi młodego pokolenia. WÊród niestudiujàcychmłodych ludzi mamy a˝ 40% bezrobocie. [...] trud-no znaleêç dziÊ argumenty, które mogłyby skłoniç do szybszego zaanga˝owania w prokreacj´.
1 2
3
4
5
6
Fragment: M. Hensler, Wi cej dziadków ni wnuków, „Polityka” 2002, nr 49.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Test 2
3
èródło: www.pkw.gov.pl.
Klucz do testów
System polityczny paƒstwa polskiegoOD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA1Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania
1.
Konstytucja, nazywana inaczej ustawà zasadniczà, jest najwa˝niejszym aktemprawnym okreÊlajàcym ustrój paƒstwa. Obecna Konstytucja RP została uchwalona 2 kwietnia 1997 r. Jej uroczysty wst´p, nazywany preambułà, odwołuje si´ do najwa˝niejszych wartoÊci i praw człowieka.
0–3 Ka˝da informacja wpisana we właÊciwe miejsce – 1 p.
2.Obowiàzki obywatela zapisane w Konstytucji RP to np.: wiernoÊç paƒstwu i troska o jego dobro, przestrzeganie prawa, płacenie podatków, obrona ojczyzny w przypadku zagro˝enia.
0–4 Za ka˝dy wymieniony obowiàzek obywatelski – 1 p.
3. 0–4 Ka˝de właÊciwe przyporzàdkowanie – 1 p.
4.
• ocenia projekt ustawy – senat• zwołuje Rad´ Gabinetowà – prezydent• uchwala ustawy – sejm• wyra˝a zgod´ na przeprowadzenie referendum zarzàdzanego przez prezydenta – senat• wykonuje ustawy – rzàd
0–5 Ka˝da właÊciwa odpowiedê – 1 p.
5. WłaÊciwym dokoƒczeniem zdania jest fragment w punkcie C:Inicjatywy ustawodawczej nie posiada sàd. 0–1 WłaÊciwe dokoƒczenie zdania
– 1 p.
6. 0–3 Ka˝de właÊciwie uzupełnionemiejsce na schemacie – 1 p.
7.
Wojskowy sàd okr´gowy – jako sàd I instancji wydaje wyroki w sprawach dotyczàcych przest´pstw popełnionych przez wojskowych.Sàd Najwy˝szy – mo˝na do niego zaskar˝yç postanowienia lub wyroki sàdów powszechnych i wojskowych.
0–2 Ka˝de właÊciwe uzupełnieniedefinicji – 1 p.
8. Do zadaƒ prokuratury nale˝y m.in.: Êciganie przest´pców, nadzorowanie Êledztwa i pełnienie funkcji oskar˝yciela w sàdzie. 0–3
Za podanie trzech zadaƒ – 3 p.Za podanie dwóch zadaƒ – 2 p.Za podanie jednego zadania – 1 p.
9. W wyborach mogà uczestniczyç wszyscy pełnoletni obywatele.BezpoÊrednioÊç wyborów oznacza, ˝e obywatele głosujà osobiÊcie.
×
×0–2 Za ka˝de właÊciwe zaznaczenie
zdania – 1 p.
10. Bierne prawo wyborcze to prawo do kandydowania w wyborach. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu – 2 p.
11. Opisane poglàdy reprezentujà partie lewicowe. 0–1 WłaÊciwe nazwanie typu partii – 1 p.
12.
WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie B:Partia, która wygrała wybory w 2007 r., to Platforma Obywatelska.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie D:Skrót PSL oznacza Polskie Stronnictwo Ludowe.
0–2 WłaÊciwe dokoƒczenie ka˝degozdania – 1 p.
13.Współczesne media przede wszystkim przekazujà informacje. Kształtujà równie˝opini´ publicznà. PoÊredniczà tak˝e mi´dzy rzàdzàcymi a obywatelami, informujàco działaniach polityków i reakcji obywateli na te posuni´cia.
0–2 Podanie właÊciwej odpowiedzi – 2 p.
14. Opinie sà zawarte w zdaniach nr 3, 4, 5 i 6. 0–4 Za podanie ka˝dego właÊciwegonumeru zdania – 1 p.
15. Administracja publiczna to zespół instytucji i urz´dów powołanych do realizacjizadaƒ paƒstwa, działajàcy zgodnie z prawem oraz politykà rzàdu. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu
– 2 p.
• Bada zgodnoÊç ustaw z konstytucjà.• W jego skład wchodzi 460 posłów.• Jest to najwy˝szy urzàd w paƒstwie.• Na jego czele stoi premier.
sejm •rzàd •
prezydent •Trybunał Konstytucyjny •
21
Prezydent powołuje Prezes Rady Ministrów wyra˝a wotum zaufania Sejm
wnioskuje o powołanie
Rada Ministrów (ministrowie)
Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania
1. 0–3 Ka˝dy właÊciwie nazwanyrodzaj władzy – 1 p.
2. 0–4 Ka˝de właÊciwe przyporzàdkowanie – 1 p.
3. WłaÊciwym dokoƒczeniem zdania jest fragment w punkcie A:Zgromadzenie Narodowe tworzà sejm i senat. 0–1 WłaÊciwe dokoƒczenie zdania
– 1 p.
4.
• czuwa nad przestrzeganiem konstytucji – prezydent• wprowadza stan wyjàtkowy w chwilach zagro˝enia bezpieczeƒstwa
paƒstwa – prezydent• opracowuje bud˝et paƒstwa – rzàd• nadzoruje działalnoÊç rzàdu – sejm• opiekuje si´ osobami polskiego pochodzenia mieszkajàcymi poza granicami
Polski – senat
0–5 Ka˝da właÊciwa odpowiedê – 1 p.
5.Do zadaƒ policji nale˝y m.in.: ochrona ˝ycia, zdrowia i mienia obywateli, zapewnia-nie porzàdku publicznego oraz zapobieganie przest´pstwom. Policja gromadzitak˝e dowody przest´pstw, aresztuje podejrzanych i prowadzi przesłuchania.
0–3Za podanie trzech zadaƒ – 3 p.Za podanie dwóch zadaƒ – 2 p.Za podanie jednego zadania – 1 p.
6.Sejm akceptuje ustaw´ i głosuje nad jej przyj´ciem.Senat opiniuje projekt i głosuje nad jego przyj´ciem.Prezydent wetuje lub podpisuje ustaw´ bàdê kieruje jà do Trybunału Konstytucyjnego.
0–3 Ka˝de właÊciwie uzupełnionemiejsce na schemacie – 1 p.
7.
1989 r. – Wojciech Jaruzelski1990 r. – Lech Wał´sa1995 r. – Aleksander KwaÊniewski2005 r. – Lech Kaczyƒski
0–4Za ka˝de właÊciwe imi´ i nazwi-sko prezydenta przy odpowied-niej dacie – 1 p.
8. Sàd Najwy˝szy → sàd apelacyjny → sàd okr´gowy → sàd rejonowy 0–4Ka˝de okreÊlenie wpisane na schemacie w odpowiednimmiejscu – 1 p.
9.W systemie wi´kszoÊciowym mandat przysługuje osobie, która uzyska najwi´cej głosów.Cenzusami nazywa si´ ograniczenia wyborcze.
×
×
0–2 Za ka˝de właÊciwe zaznaczeniezdania – 1 p.
10. Opisane poglàdy reprezentujà partie prawicowe. 0–1 WłaÊciwe nazwanie typu partii – 1 p.
11.
WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie D:Frekwencja w wyborach do sejmu i senatu była najni˝sza w 2005 r.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie B:Polacy najrzadziej biorà udział w wyborach samorzàdowych.
0–2 WłaÊciwe dokoƒczenie ka˝degozdania – 1 p.
12. Pluralizm polityczny to wolnoÊç głoszenia ró˝norodnych poglàdów oraz zrzeszania si´ w partie polityczne, stowarzyszenia i zwiàzki zawodowe. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu
– 2 p.
13.
KorzyÊci:• szeroki i łatwy dost´p do ró˝norodnych informacji,• mo˝liwoÊç prezentowania własnych opinii.Zagro˝enia:• cz´ste podawanie nieprawdziwych informacji na temat okreÊlonych osób,• obni˝enie jakoÊci j´zyka, którym posługujà si´ media.
0–4
Wymienienie dwóch właÊciwych korzyÊci – 2 p.Wymienienie jednej właÊciwejkorzyÊci – 1 p.Wymienienie dwóch właÊciwych zagro˝eƒ – 2 p.Wymienienie jednego właÊciwego zagro˝enia – 1 p.
14. Opinie sà zawarte w zdaniach nr 2, 4, 6. 0–3 Za podanie ka˝dego właÊci-wego numeru zdania – 1 p.
15. Słu˝b´ cywilnà tworzà wykwalifikowani urz´dnicy, zajmujàcy stanowiska w administracji publicznej. Muszà oni byç bezstronni i niezaanga˝owani politycznie. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu
– 2 p.
Klucz do testów 33
OD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA2
• Władza w paƒstwie nale˝y do narodu.• Wybrane przez obywateli władze sprawujà
swój urzàd przez ÊciÊle okreÊlony czas.• Wszystkie urz´dy w paƒstwie podlegajà takim
samym przepisom prawa.• Władza centralna przekazuje samorzàdowi
terytorialnemu okreÊlone zadania oraz prawo do podejmowania decyzji w sprawach lokalnych.
decentralizacja władzy •suwerennoÊç narodu •
paƒstwo prawa •republikaƒska forma rzàdów •
władza wykonawcza władza ustawodawcza
TRÓJPODZIAŁ WŁADZY
władza sàdownicza
Samorzàdna RzeczpospolitaTest podsumowujàcy rozdział II –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 2”
Wymieƒ rodzaje samorzàdów.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 0–3 p.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imi´ i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . .
Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Data
1. Czytaj uwa˝nie zadania.2. Je˝eli si´ pomylisz, bł´dnie zaznaczonà odpowiedê otocz kółkiem.3. Rozwiàzania zadaƒ zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreÊlaj.
4. Przy ka˝dym poleceniu podano liczb´ punktów, jakà mo˝na uzyskaç za właÊciwà odpowiedê.Za rozwiàzanie całego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie 25 punktów.
Test 1
WyjaÊnij, co oznacza termin zasada pomocniczoÊci.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 0–2 p.
Wstaw znak „×” w kratki obok zadaƒ własnych samorzàdu. 3
Dbanie o porzàdek publiczny.
Prowadzenie ewidencji ludnoÊci.
Zapewnienie mieszkaƒcom opieki zdrowotnej.
Przygotowanie i przeprowadzenie wyborów.
0–2 p.
A – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
D – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
E – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
F – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
G – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
H – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wykonaj polecenia zwiàzane z mapà.
A. Zaznacz na mapie wymienione województwa. W tym celu wpisz cyfry od 1 do 8 w odpowiednich miejscach.
1 – wielkopolskie2 – opolskie3 – warmiƒsko-mazurskie4 – małopolskie5 – podlaskie6 – Êlàskie7 – podkarpackie8 – pomorskie
B. Podaj nazwy stolic województw oznaczonych literami.
4 0–8 p.
1
B
F
AE
C
H
D
G
OkreÊl, jaki problem zwiàzany z załatwianiem spraw w urz´dzie przedstawiono na ilustracji. WyjaÊnij, na czym on polega.
8
Zapoznaj si´ z danymi zamieszczonymi w tabeli i wykonaj polecenie. 5 0–2 p.
Napisz, w jaki sposób obywatele mogà wpływaç na działania samorzàdu gminnego.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6 0–3 p.
Wstaw znak „×” w kratki obok zdaƒ prawdziwych.
Gminy dzielà si´ na wiejskie, miejskie i grodzkie.
Władza uchwałodawcza w gminie nale˝y do rady miasta.
Na czele powiatu stoi starosta.
Do zadaƒ powiatu nale˝y finansowanie szkolnictwa gimnazjalnego.
Przedstawicielem rzàdu w samorzàdzie terytorialnym jest wojewoda.
Kadencja władz samorzàdowych trwa 5 lat.
7 0–3 p.
Jak zmieni si´ sytuacja w Twojej gminie
lub w Twoim mieÊcie po wyborach
samorzàdowych?
wieÊ
Miasto
do 20 tys. mieszkaƒców
20–100 tys.mieszkaƒców
101–500 tys.mieszkaƒców
ponad 500 tys.
mieszkaƒców
w procentach
Nastàpià zmiany na lepsze. 36 43 46 36 28
Nic si´ nie zmieni. 42 35 39 42 56
Sytuacja si´ pogorszy. 6 9 4 5 5
Trudno powiedzieç. 16 12 11 17 10
èródło danych: CBOS 2003.
Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu ka˝dego zdania.
• Procent osób pozytywnie oceniajàcych działal-noÊç władz samorzàdowych jest najwi´kszy
na wsi.
w miastach liczàcych do 100 tys. mieszkaƒców.
w miastach majàcych do pół miliona mieszkaƒców.
w miastach liczàcych powy˝ej 500 tys. mieszkaƒców.
• Odsetek ludzi nieposiadajàcych opinii na temat działaƒ samorzàdu jest najmniejszy w miastach
majàcych powy˝ej 500 tys. mieszkaƒców.
liczàcych do 500 tys. mieszkaƒców.
majàcych do 100 tys. mieszkaƒców.
liczàcych do 20 tys. mieszkaƒców.
AA
B
C
D
B
C
D
Test 1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
0–2 p.
2
Samorzàdna RzeczpospolitaTest podsumowujàcy rozdział II –“DziÊ i jutro. Cz´Êç 2”
Wymieƒ nazwy trzech instytucji sprawujàcych nadzór nad samorzàdem.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 0–3 p.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imi´ i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . .
Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Data
1. Czytaj uwa˝nie zadania.2. Je˝eli si´ pomylisz, bł´dnie zaznaczonà odpowiedê otocz kółkiem.3. Rozwiàzania zadaƒ zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreÊlaj.
4. Przy ka˝dym poleceniu podano liczb´ punktów, jakà mo˝na uzyskaç za właÊciwà odpowiedê.Za rozwiàzanie całego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie 25 punktów.
Test 2
WyjaÊnij, co oznacza termin prawo lokalne.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 0–2 p.
A – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
D – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
E – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
F – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
G – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
H – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wykonaj polecenia zwiàzane z mapà.
A. Zaznacz na mapie wymienione województwa. W tym celu wpisz cyfry od 1 do 8 w odpowiednich miejscach.
1 – lubuskie2 – kujawsko-pomorskie3 – dolnoÊlàskie4 – łódzkie5 – lubelskie6 – Êwi´tokrzyskie7 – mazowieckie8 – zachodniopomorskie
B. Podaj nazwy stolic województw oznaczonych literami.
4 0–8 p.
Wstaw znak „×” w kratki przy zadaniach zleconych samorzàdu. 3
Prowadzenie ewidencji ludnoÊci.
Opieka nad systemem edukacji.
Ochrona Êrodowiska.
Przygotowanie i przeprowadzenie referendów.
0–2 p.
1
FC
E
A
DG
H B
Test 2
Zapoznaj si´ z danymi zamieszczonymi w tabeli i wykonaj polecenie. 5 0–2 p.
Napisz w trzech punktach, co zyskujà obywatele dzi´ki istnieniu samorzàdu.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6 0–3 p.
Dochody jednostek samorzàdu terytorialnego – plany na 2008 r.
PIT CIT Pozostałe
Gminy wiejskie
Kamienna Góra (ludnoÊç – 8711) 2,296 mln zł 100 tys. zł 3,316 mln zł
Lubicz (ludnoÊç – 17 245) 8,267 mln zł 630 tys. zł 7,937 mln zł
Gminy miejskie
Gmina Mikołów (ludnoÊç – 38 398) 29 mln zł 3 mln zł 22,843 mln zł
Puławy (ludnoÊç – 49 755) 27,399 mln zł 5 mln zł 41,362 mln zł
Miasta na prawach powiatu
Miasto stołeczne Warszawa (ludnoÊç – 1 702 139) 3,168 mld zł 734 mln zł 1,609 mld zł
Kraków (ludnoÊç – 756 267) 779 mln zł 120 mln zł 779 mln zł
èródło: www.cbos.pl
Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu ka˝dego zdania.
• Gmina, która miała najwi´ksze dochody w 2008 r., to
Warszawa.
Lubicz.
Kraków.
Puławy.
• Dochody z podatku PIT nie stanowià wi´kszejcz´Êci bud˝etu gminy w
Krakowie.
Kamiennej Górze.
Puławach.
Mikołowie.
A A
B
C
D
B
C
D
Wstaw znak „×” w kratki obok zdaƒ prawdziwych.
Na czele samorzàdu gminnego stoi wójt lub burmistrz.
Do zadaƒ gminy nale˝y budowa kanalizacji oraz wodociàgów.
Powiaty dzieli si´ na ziemskie i grodzkie.
Władz´ uchwałodawczà w powiecie sprawuje zarzàd powiatu.
Reforma, która ustanowiła 16 województw, została przeprowadzona w 2003 r.
W skład sejmiku województwa wchodzi marszałek i zarzàd.
7 0–3 p.
OkreÊl, jaki problem zwiàzany z załatwianiem spraw w urz´dzie przedstawiono na ilustracji. WyjaÊnij, na czym on polega.
8 0–2 p.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
Klucz do testów
Samorzàdna RzeczpospolitaOD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA1Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania
1.• samorzàd terytorialny• samorzàd specjalny• inne (np. samorzàd uczniowski)
0–3
Za trzy właÊciwie wymienionerodzaje samorzàdu – 3 p.Za dwa właÊciwie wymienionerodzaje samorzàdu – 2 p.Za jeden właÊciwie wymienionyrodzaj samorzàdu – 1 p.
2. Zasada pomocniczoÊci oznacza, ˝e władze centralne realizujà tylko te sprawy, którymi nie mo˝e zajàç si´ samorzàd. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu
– 2 p.
3. Dbanie o porzàdek publiczny.Zapewnienie mieszkaƒcom opieki zdrowotnej.×
×0–2 Za ka˝de właÊciwe zaznaczenie
zadania – 1 p.
4. 0–8
Za ka˝dà cyfr´ wpisanàw odpowiednim miejscu na mapie – 0,5 p.Za ka˝dà właÊciwà nazw´ stolicy województwa wpisanàprzy odpowiedniej literze – 0,5 p.
5.
WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie B:Procent osób pozytywnie oceniajàcych działalnoÊç władz samorzàdowych jest najwi´kszy w miastach liczàcych do 100 tys. mieszkaƒców.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie A:Odsetek ludzi nieposiadajàcych opinii na temat działaƒ samorzàdu jest najmniejszyw miastach majàcych powy˝ej 500 tys. mieszkaƒców.
0–2 Za właÊciwe dokoƒczenie ka˝dego zdania – 1 p.
6.
Obywatele mogà wpływaç na działania samorzàdu poprzez udział w wyborach samorzàdowych, uczestnictwo w referendum gminnym, składaniepetycji, skarg i wniosków oraz branie udziału w konsultacjach prowadzonych przez władze gminy.
0–3
Za podanie trzech sposobów – 3 p.Za podanie dwóch sposobów – 2 p.Za podanie jednego sposobu– 1 p.
7.Władza uchwałodawcza w gminie nale˝y do rady miasta.Na czele powiatu stoi starosta.Przedstawicielem rzàdu w samorzàdzie terytorialnym jest wojewoda.
×
×
×
0–3 Za ka˝de właÊciwe zaznaczeniezdania – 1 p.
8.Na zamieszczonej ilustracji przedstawiono zjawisko biurokratyzacji. Polega onom.in. na tym, ˝e petent musi wypełniaç wiele formularzy i wniosków, co znaczniewydłu˝a czas załatwienia danej sprawy.
0–2
WłaÊciwe nazwanie problemu – 1 p.WłaÊciwe wyjaÊnienie istoty zjawiska – 1 p.
A. Wrocław B. Szczecin C. Kielce D. Lublin E. Łódê F. Gorzów Wielkopolski/Zielona Góra G. Bydgoszcz/Toruƒ H. Warszawa
21
B8
G1F
A2 6
4 7C
E
H
D
53
OD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA2
39Klucz do testów
Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania
1.
• Prezes Rady Ministrów• wojewoda• Regionalna Izba Obrachunkowa 0–3
Za trzy właÊciwie wymienionenazwy instytucji – 3 p.Za dwie właÊciwie wymienionenazwy instytucji – 2 p.Za jednà właÊciwie wymienionànazw´ instytucji – 1 p.
2. Prawo lokalne to normy prawne ustanowione przez samorzàd, dotyczàce wszystkich obywateli gminy, powiatu lub województwa. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu
– 2 p.
3. Prowadzenie ewidencji ludnoÊci.Przygotowanie i przeprowadzenie referendów.×
×0–2 Za ka˝de właÊciwe zaznaczenie
zadania – 1 p.
4. 0–8
Za ka˝dà cyfr´ wpisanàw odpowiednim miejscu na mapie – 0,5 p.Za ka˝dà właÊciwà nazw´ stolicy województwa wpisanàprzy odpowiedniej literze – 0,5 p.
5.
WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie A:Gmina, która miała najwi´ksze dochody w 2008 r., to Warszawa. WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie C:Dochody z podatku PIT nie stanowià wi´kszej cz´Êci bud˝etu gminy w Puławach.
0–2 Za właÊciwe dokoƒczenie ka˝dego zdania – 1 p.
6.
Dzi´ki istnieniu samorzàdu obywatele mogà współdecydowaç o sprawach wa˝nych dla społecznoÊci lokalnej i poczuç odpowiedzialnoÊç za miejsce, w którym ˝yjà. Nie muszà tak˝e jeêdziç do stolicy, aby załatwiaç sprawy urz´dowe, mogà to bowiem zrobiç w miejscowych urz´dach.
0–3
Za podanie trzech korzyÊci – 3 p.Za podanie dwóch korzyÊci – 2 p.Za podanie przynajmniej jednejkorzyÊci – 1 p.
7.Na czele samorzàdu gminnego stoi wójt lub burmistrz.Do zadaƒ gminy nale˝y budowa kanalizacji oraz wodociàgów.Powiaty dzieli si´ na ziemskie i grodzkie.
×
×
×
0–3 Za ka˝de właÊciwe zaznaczeniezdania – 1 p.
8.Na zamieszczonej ilustracji przedstawiono zjawisko biurokratyzacji. Polega onom.in. na tym, ˝e petent musi wypełniaç wiele formularzy i wniosków, co znaczniewydłu˝a czas załatwienia danej sprawy.
0–2
WłaÊciwe nazwanie problemu – 1 p.WłaÊciwe wyjaÊnienie istoty zjawiska – 1 p.
A. Poznaƒ B. RzeszówC. OlsztynD. OpoleE. Białystok F. GdaƒskG. KatowiceH. Kraków
8F
2A1
3D G
H B6
4
7
5
EC
Polska i ÊwiatTest podsumowujàcy rozdział III –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 2”
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imi´ i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . .
Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Data
1. Czytaj uwa˝nie zadania.2. Je˝eli si´ pomylisz, bł´dnie zaznaczonà odpowiedê otocz kółkiem.3. Rozwiàzania zadaƒ zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreÊlaj.
4. Przy ka˝dym poleceniu podano liczb´ punktów, jakà mo˝na uzyskaç za właÊciwà odpowiedê.Za rozwiàzanie całego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie 25 punktów.
Test 1
Wstaw znak „×” w kratki przy zdaniach opisujàcych zadania konsula.
Udziela pomocy prawnej Polakom przebywajàcym za granicà.
Odpowiada za utrzymanie odpowiednich relacji z rzàdem danego kraju.
Prowadzi rejestr obywateli polskich w obcym paƒstwie.
Zbiera informacje o kraju, w którym przebywa.
2 0–2 p.
Przeczytaj tekst êródłowy i wykonaj polecenie.3 0–2 p.
WyjaÊnij, co oznacza termin racja stanu.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 0–2 p.
Najwa˝niejszym wyzwaniem strategicznym dlaPolski jest Europa Wschodnia – przestrzeƒ pomi´-dzy obecnà granicà UE a Rosjà. Na naszych oczachrozstrzyga si´ przyszłoÊç geopolityczna i cywiliza-cyjna tego obszaru. Niestety, dokonuje si´ tow sposób niezauwa˝ony, gdy˝ uwaga strategicznaZachodu skupiona jest na modernizacji [unowo-czeÊnianiu] Bliskiego Wschodu. W rezultacie
zapomina si´ o skutecznoÊci dotychczasowej poli-tyki Zachodu w takich kwestiach, jak autokratycz-ne rzàdy na Białorusi, wcià˝ nierozwiàzany kon-flikt naddniestrzaƒski czy deficyt demokracji naUkrainie. [...] zatrzymanie procesów integracjieuropejskiej i transatlantyckiej na Bugu grozi [...]utrwaleniem zapóênienia cywilizacyjnego na tymterenie.
Fragment: W. Cimoszewicz, Polska w zam´cie Êwiata, „Gazeta Wyborcza” 2004, nr 136.
Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu ka˝dego zdania.
• Według autora głównym zadaniem polskiej polityki zagranicznej jest
modernizacja Bliskiego Wschodu.
wspieranie autokratycznych rzàdów na Białorusi.
zwrócenie uwagi Zachodu na koniecznoÊç inte-gracji z terenami le˝àcymi na wschód od Bugu.
obrona Zachodu w konflikcie z EuropàWschodnià.
• Zdaniem autora tekstu działania polskiej dyplomacji powinny koncentrowaç si´ na
Europie Zachodniej.
Bliskim Wschodzie.
Rosji.
Europie Wschodniej.
A
B
C
D
A
B
C
D
1
Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu zdania.4• Polska stała si´ członkiem Unii Europejskiej
1 kwietnia 2002 r.
1 maja 2003 r.
1 kwietnia 2005 r.
1 maja 2004 r.
A
B
C
D
0–1 p.
Zapoznaj si´ z mapà i wykonaj polecenia. 6 0–3 p.
Wymieƒ nazwy dwóch funduszy unijnych.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 0–2 p.
Podaj dwa rodzaje organizacji mi´dzynarodowych wyodr´bniane ze wzgl´du na zasi´g oddziaływania.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7 0–2 p.
Przeczytaj tekst, a nast´pnie zapisz w wyznaczonym miejscu nazw´ organizacji mi´dzynarodowej, której on dotyczy.
Organizacja ta powstała w kwietniu 1949 r. Powołano jà, poniewa˝ paƒstwa zachodnie obawiały si´ekspansji komunizmu. Członkowie zrzeszenia mieli wspólnie broniç si´ przed ewentualnym atakiem ze strony krajów komunistycznych. Do dziÊ dominujàcà rol´ w tej organizacji odgrywajàStany Zjednoczone.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8 0–1 p.
A. Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu zdania. • Paƒstwo, które było wÊród zało˝ycieli
Unii Europejskiej, to
Hiszpania.
Włochy.
Szwecja.
Rumunia.
B. Podaj nazwy dwóch krajów, które weszły do Unii w tym samym czasie co Polska.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A
B
C
D
Wstaw znak „×” w kratki obok zdaƒ prawdziwych.
Organizacja Narodów Zjednoczonych powstała po II wojnie Êwiatowej.
Głównym celem ONZ jest integracja gospodarcza paƒstw na Êwiecie.
Funkcj´ organu administracyjnego ONZ pełni Rada Bezpieczeƒstwa.
˚ołnierze uczestniczàcy w misjach pokojowych ONZ noszà bł´kitne hełmy.
9 0–2 p.
Test 1
2
Test 1
Opisz wybrany współczesny konflikt mi´dzynarodowy. WyjaÊnij, jaki jest charakter sporu i cobyło jego przyczynà, a tak˝ebna jakim etapie si´ znajduje. Wymieƒ uczestników konfliktu.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10 0–4 p.
Odpowiedz, co oznacza termin imigracja.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11 0–2 p.
Zapoznaj si´ z danymi przedstawionymi na wykresach i wykonaj polecenie. 12
Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu ka˝dego zdania.
0–2 p.
Jak globalizacja wpływa na sytuacj´ biednych paƒstw?
Jak globalizacja wpływa na sytuacj´ bogatych paƒstw?
• Odsetek osób uwa˝ajàcych, ˝e biedne paƒstwaponoszà straty w wyniku globalizacji, wynosi
21%.
58%.
3%.
82%.
• Globalizacj´ jako zjawisko korzystne dla bogatych krajów postrzega
82% badanych.
21% badanych.
58% badanych.
3% badanych. D
C
B
AA
B
C
D
èródło: www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2004/K_005_04.PDF.
3
Scenariusz lekcji 43
Polska i ÊwiatTest podsumowujàcy rozdział III –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 2”
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imi´ i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . .
Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Data
1. Czytaj uwa˝nie zadania.2. Je˝eli si´ pomylisz, bł´dnie zaznaczonà odpowiedê otocz kółkiem.3. Rozwiàzania zadaƒ zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreÊlaj.
4. Przy ka˝dym poleceniu podano liczb´ punktów, jakà mo˝na uzyskaç za właÊciwà odpowiedê.Za rozwiàzanie całego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie 25 punktów.
Test 2
Wstaw znak „×” w kratki obok zdaƒ opisujàcych zadania ambasadora.
Prowadzi rejestr obywateli polskich na terenie obcego kraju.
Dba o rozwój współpracy naukowej i kulturalnej mi´dzy paƒstwami.
Odpowiada za utrzymanie odpowiednich relacji z rzàdem danego kraju.
Przyjmuje wnioski o przyznanie obywatelstwa polskiego.
2 0–2 p.
WyjaÊnij, czym jest organizacja mi´dzynarodowa.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 0–2 p.
Zapoznaj si´ z mapà i wykonaj polecenia. 4 0–3 p.
A. Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu zdania. • Do paƒstw zało˝ycielskich Unii Europejskiej
nie zaliczamy
Hiszpanii.
Włoch.
Niemiec.
Belgii.
B. Podaj nazwy dwóch krajów, które weszły do Unii w tym samym czasie co Polska.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A
B
C
D
Wymieƒ dwa najistotniejsze cele polskiej polityki zagranicznej po 1989 r.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 0–2 p.
1
Test 2
Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu zdania.
• Polska stała si´ członkiem Unii Europejskiej
1 kwietnia 2005 r.
1 maja 2004 r.
1 kwietnia 2002 r.
1 maja 2003 r.
5
A
B
D
C
0–1 p.
Przeczytaj tekst, a nast´pnie zapisz w wyznaczonym miejscu nazw´ organizacji mi´dzynarodowej, której on dotyczy.
Poczàtki tej instytucji si´gajà lat 70. XX w. Nale˝ały do niej zarówno paƒstwa demokratyczne, jak i komunistyczne. Celem zrzeszenia jest umacnianie bezpieczeƒstwa w Europie oraz ochrona praw człowieka. W 2008 r. organizacja miała 56 członków.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6 0–1 p.
Wymieƒ dwa rodzaje organizacji mi´dzynarodowych wyodr´bniane ze wzgl´du na kryterium członkostwa.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7 0–2 p.
Zapoznaj si´ z danymi przedstawionymi na wykresie i wykonaj polecenie. 8 0–2 p.
Zaufanie wobec ONZ
èródło: www.egospodarka.pl.
Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu ka˝dego zdania. • Najwi´cej osób ufajàcych ONZ mieszka
w Izraelu.
na W´grzech.
w Grecji.
w Holandii.
• Osoby nieufajàce ONZ stanowià wi´kszoÊç
w Wielkiej Brytanii.
na W´grzech.
w Irlandii.
w Grecji.
A
B
C
D
A
B
C
D
WyjaÊnij, co oznacza termin repatriacja.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9 0–2 p.
2
Test 2
Opisz wybrany współczesny konflikt mi´dzynarodowy. WyjaÊnij, jaki jest charakter sporui co było jego przyczynà, a tak˝e na jakim etapie si´ znajduje. Wymieƒ uczestników konfliktu.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11 0–4 p.
Przeczytaj tekst êródłowy i wykonaj polecenie.10 0–2 p.
Opinia publiczna w Hiszpanii po zamachu w mad-ryckim metrze 11 marca 2004 r. – i tak ju˝ w wi´k-szoÊci antyamerykaƒska – nabiera coraz wi´k-szych wàtpliwoÊci – po co nam ta wojna w Iraku?A mo˝e, gdybyÊmy si´ nie zaanga˝owali, to zosta-wiliby nas w spokoju? [...] Po takich zamachach jakw Hiszpanii pojawiła si´ pokusa, by z terrorystami
negocjowaç, zapłaciç jakàÊ cen´. Strategia amery-kaƒska, jak i strategia wielu rzàdów podkreÊla jed-nak bardzo mocno: nie negocjowaç [...] z terrorys-tami. [...] jeÊli raz ustàpisz, dasz okup czy zmieniszpolityk´, to uznajà, ˝e to jest dobra droga do nacisku na ciebie [...] – mówi gen. GromosławCzempiƒski.
Fragment: M. Ostrowski, E. Bortkiewicz, Hijos de puta!, „Polityka” 2004, nr 12.
Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu ka˝dego zdania.
• Zdaniem autora tekstu nale˝y
negocjowaç z terrorystami.
ulegaç naciskom terrorystów.
zawsze dawaç okup, którego ˝àdajà terroryÊci.
zapobiegaç atakom terrorystycznym.
• Społeczeƒstwo hiszpaƒskie po zamachu 11 marca 2004 r.
popierało Stany Zjednoczone.
miało wàtpliwoÊci dotyczàce udziału Hiszpanii w wojnie w Iraku.
˝àdało niewycofywania wojsk hiszpaƒskich z Iraku.
˝àdało zaprzestania akcji antyterrorystycznych.
A
B
C
D
A
B
C
D
Wstaw znak „×” w kratki przy zdaniach prawdziwych.
Kraje Trzeciego Âwiata to ubogie paƒstwa, które były koloniami europejskimi.
W ramach pomocy humanitarnej w paƒstwach biednych rozpowszechnia si´ nowe technologieprodukcji broni.
Globalizacjà okreÊla si´ proces polegajàcy na zacieraniu ró˝nic religijnych mi´dzy narodami.
Podział na bogatà Północ i biedne Południe wynika z ró˝nic cywilizacyjnych mi´dzy tymi obszarami.
12 0–2 p.
3
Klucz do testów
Polska i ÊwiatOD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA1Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania
1. Racja stanu to cele, do których osiàgni´cia dà˝à władze danego paƒstwa, kierujàcejego politykà wewn´trznà i zagranicznà. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu
– 2 p.
2. Udziela pomocy prawnej Polakom przebywajàcym za granicà.Prowadzi rejestr obywateli polskich w obcym paƒstwie.
×
×0–2 Za ka˝de właÊciwie zaznaczone
zdanie – 1 p.
3.
WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie C:Według autora głównym zadaniem polskiej polityki zagranicznej jestzwrócenie uwagi Zachodu na koniecznoÊç integracji z terenami le˝àcymi na wschód od Bugu.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie D:Zdaniem autora tekstu działania polskiej dyplomacji powinny koncentrowaç si´ na Europie Wschodniej.
0–2 Za ka˝de właÊciwe dokoƒczeniezdania – 1 p.
4.WłaÊciwym dokoƒczeniem zdania jest fragment w punkcie D:Polska stała si´ członkiem Unii Europejskiej 1 maja 2004 r.
0–1 WłaÊciwe dokoƒczenie zdania – 1 p.
5 Fundusze unijne: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego,Europejski Fundusz Społeczny, Fundusz SpójnoÊci. 0–2
Za podanie dwóch właÊciwychnazw funduszy unijnych – 2 p.Za podanie jednej właÊciwejnazwy funduszu unijnego – 1 p.
6.
A. WłaÊciwym dokoƒczeniem zdania jest fragment w punkcie B:Paƒstwo, które było wÊród zało˝ycieli Unii Europejskiej, to Włochy.
B. Kraje, które weszły do UE w tym samym czasie co Polska, to: Czechy, Słowacja,W´gry, Cypr, Malta, Litwa, Łotwa, Estonia, Słowenia.
0–3
WłaÊciwe dokoƒczenie zdania – 1 p.Za podanie dwóch właÊciwychnazw krajów – 2 p.Za podanie jednej właÊciwejnazwy kraju – 1 p.
7. Ze wzgl´du na zasi´g oddziaływania wyodr´bniamy np. organizacje uniwersalne i regionalne. 0–2
Za podanie dwóch właÊciwychrodzajów organizacji mi´dzyna-rodowych – 2 p.Za podanie jednego właÊciwe-go rodzaju organizacji mi´dzy-narodowej – 1 p.
8. Zamieszczony tekst dotyczy NATO (Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego). 0–1 Podanie właÊciwej nazwy orga-nizacji mi´dzynarodowej – 1 p.
9. Organizacja Narodów Zjednoczonych powstała po II wojnie Êwiatowej.˚ołnierze uczestniczàcy w misjach pokojowych ONZ noszà bł´kitne hełmy.
×
×0–2 Za ka˝de właÊciwie zaznaczone
zdanie – 1 p.
10.Opis powinien zawieraç informacje o charakterze konfliktu (np. politycznym, religijnym, gospodarczym), zaanga˝owanych stronach (nazwy paƒstw, narodów,grup religijnych), przyczynach sporu i jego obecnej fazie.
0–4
Podanie informacji o charakterze konfliktu – 1 p.Podanie informacji o przyczynach konfliktu – 1 p.Podanie informacji o obecnejfazie sporu – 1 p.Podanie informacji o stronach sporu – 1 p.
11. Imigracja to przybycie do danego kraju z innego paƒstwa. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu – 2 p.
12.
WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie B:Odsetek osób uwa˝ajàcych, ˝e biedne paƒstwa ponoszà straty w wyniku globalizacji, wynosi 58%.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie A:Globalizacj´ jako zjawisko korzystne dla bogatych krajów postrzega 82% badanych.
0–2 Za ka˝de właÊciwe dokoƒczeniezdania – 1 p.
21
Klucz do testów 47
OD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA2Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania
1.Organizacja mi´dzynarodowa to zrzeszenie co najmniej trzech paƒstw lub organizacji gospodarczych, powołane do realizacji wspólnych zadaƒ o charakterze mi´dzynarodowym.
0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu – 2 p.
2. Odpowiada za utrzymanie odpowiednich relacji z rzàdem danego kraju.Dba o rozwój współpracy naukowej i kulturalnej mi´dzy paƒstwami.
×
×0–2 Za ka˝de właÊciwie zaznaczone
zdanie – 1 p.
3. Najwa˝niejszymi celami polskiej polityki zagranicznej po 1989 r. były: integracja z Unià Europejskà i wejÊcie do struktur NATO. 0–2
Podanie dwóch właÊciwychcelów polskiej polityki zagranicznej – 2 p.Podanie jednego właÊciwegocelu polskiej polityki zagranicznej – 1 p.
4.
A. WłaÊciwym dokoƒczeniem zdania jest fragment w punkcie A:Do paƒstw zało˝ycielskich Unii Europejskiej nie zaliczamy Hiszpanii.
B. Paƒstwa, które weszły do UE w tym samym czasie co Polska, to Czechy, Słowacja, W´gry, Cypr, Malta, Litwa, Łotwa, Estonia, Słowenia.
0–3
WłaÊciwe dokoƒczenie zdania – 1 p.Za podanie dwóch właÊciwychnazw krajów – 2 p.Za podanie jednej właÊciwejnazwy kraju – 1 p.
5.WłaÊciwym dokoƒczeniem zdania jest fragment w punkcie B:Polska stała si´ członkiem Unii Europejskiej 1 maja 2004 r.
0–1 WłaÊciwe dokoƒczenie zdania – 1 p.
6. Zamieszczony tekst dotyczy OBWE (Organizacji Bezpieczeƒstwa i Współpracy w Europie). 0–1 Podanie właÊciwej nazwy – 1 p.
7. Ze wzgl´du na kryterium członkostwa wyodr´bniamy m.in. organizacje rzàdowe i pozarzàdowe. 0–2
Za podanie dwóch właÊciwychrodzajów organizacji mi´dzynarodowych – 2 p.Za podanie jednego właÊciwego rodzaju organizacjimi´dzynarodowej – 1 p.
8.
WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie C:Najwi´cej osób ufajàcych ONZ mieszka w Grecji.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie A:Osoby nieufajàce ONZ stanowià wi´kszoÊç w Wielkiej Brytanii.
0–2 Za ka˝de właÊciwe dokoƒczeniezdania – 1 p.
9. Repatriacja to powrót do ojczystego kraju osób zmuszonych wczeÊniej do jego opuszczenia. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu
– 2 p.
10.
WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie D:Zdaniem autora tekstu nale˝y zapobiegaç atakom terrorystycznym.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie B:Społeczeƒstwo hiszpaƒskie po zamachu 11 marca 2004 r. miało wàtpliwoÊci dotyczàce udziału Hiszpanii w wojnie w Iraku.
0–2 Za ka˝de właÊciwe dokoƒczeniezdania – 1 p.
11.Opis powinien zawieraç informacje o charakterze konfliktu (np. politycznym, religijnym, gospodarczym), zaanga˝owanych stronach (nazwy paƒstw, narodów,grup religijnych), przyczynach sporu i jego obecnej fazie.
0–4
Podanie informacji o charakterze konfliktu – 1 p.Podanie informacji o przyczynach konfliktu – 1 p.Podanie informacji o obecnejfazie sporu – 1 p.Podanie informacji o stronach sporu – 1 p.
12.Kraje Trzeciego Âwiata to ubogie paƒstwa, które były koloniami europejskimi.Podział na bogatà Północ i biedne Południe wynika z ró˝nic cywilizacyjnych mi´dzy tymi obszarami.
×
× 0–2 Za ka˝de właÊciwie zaznaczonezdanie – 1 p.
Moja przyszłoÊç zawodowaTest podsumowujàcy rozdział IV –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 2”
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imi´ i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . .
Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Data
1. Czytaj uwa˝nie zadania.2. Je˝eli si´ pomylisz, bł´dnie zaznaczonà odpowiedê otocz kółkiem.3. Rozwiàzania zadaƒ zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreÊlaj.
4. Przy ka˝dym poleceniu podano liczb´ punktów, jakà mo˝na uzyskaç za właÊciwà odpowiedê.Za rozwiàzanie całego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie 23 punkty.
Test 1
Połàcz nazwy zawodów z opisami umiej´tnoÊci lub cech, które sà niezb´dne do ich wykonywania.
1 0–3 p.
Uzupełnij schemat przedstawiajàcy system edukacji w Polsce.2 0–4 p.
• zdolnoÊci manualne• łatwoÊç przekazywania informacji• umiej´tnoÊç analizy danych
nauczyciel • bankowiec •
jubiler •
szkoła podstawowa
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .lub technikum
matura
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przeczytaj tekst. Nast´pnie odpowiedz, czy lokalny rynek pracy opisany w zamieszczonym fragmencie ma szans´ na dynamiczny rozwój.
Na danym obszarze dominuje rolnictwo, a zakładów przemysłowych i usługowych jest niewiele. Władze nie starajà si´ pozyskaç inwestorów, natomiast mieszkaƒcy nie przywiàzujà du˝ej wagi do edukacji – wi´kszoÊç z nich ma wykształcenie zawodowe.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
Wymieƒ trzy przyczyny bezrobocia.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 0–3 p.
0–1 p.
1
Test 1
Wymieƒ trzy funkcje zwiàzków zawodowych.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7 0–3 p.
Odpowiedz, jakie informacje powinny znaleêç si´ w biznesplanie. Podaj dwa przykłady.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8 0–2 p.
WyjaÊnij, co to jest CV.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 0–2 p.
Wstaw znak „×” w kratki obok zdaƒ prawdziwych.
Prawa i obowiàzki pracowników oraz pracodawców zapisane sà w kodeksie pracy.
Tygodniowy czas pracy w Polsce wynosi 40 godzin.
Prac´ mogà podjàç tak˝e osoby, które nie ukoƒczyły 16. roku ˝ycia.
Jednà z form mobbingu jest psychiczne zn´canie si´ pracodawcy nad pracownikiem.
6 0–3 p.
Przeczytaj tekst êródłowy i wykonaj polecenie. 9 0–2 p.
Jak szacujà eksperci z systemu antyplagiatowegoPlagiat.pl (korzysta z niego 80 uczelni), nieupraw-nione zapo˝yczenia mo˝e mieç nawet 25 proc. pracdyplomowych. [...] Zdaniem prof. Marka Rockiego,przewodniczàcego Paƒstwowej Komisji Akredyta-cyjnej, uczelnie wreszcie zaczynajà dostrzegaç tenproblem, bo przyst´pujà do systemu antyplagiato-wego [...]. Tak jest na Uniwersytecie Szczeciƒskim.
– Wi´kszoÊç naszych wydziałów ju˝ od kilku latkorzysta z systemu Plagiat.pl – mówi MagdalenaGardas, rzecznik uczelni. – Je˝eli przesłana do spraw -dzenia praca ma wi´cej ni˝ 20 proc. zapo˝yczeƒ, to autor i promotor muszà je wyjaÊniç. Praca niejest dopuszczana do obrony.
Podobnie jest na Uniwersytecie Łódzkim. – Mamy programy antyplagiatowe, a wykładowcy
uÊwiadamiajà studentom, e korzystanie z dorobku
intelektualnego innych bez odpowiednich odnoÊni-ków jest takà samà kradzie˝à, jak np. kradzie˝samochodu. Zrozumienie jest coraz lepsze. Na ok.12 tys. prac dyplomowych w latach 2007–2009 byłotylko 13 podejrzanych o plagiat – mówi prof. PawełMaÊlanka, prorektor UŁ ds. studenckich.
Mimo działaƒ uczelni eksperci sà sceptyczni.Według Kawczyƒskiego skala zjawiska si´ powi´k-sza. Ponad 80 polskich uczelni współpracujewprawdzie z Plagiat.pl, ale wcià˝ pozostaje grupaponad 370 szkół wy˝szych, które nie dostrzegajàproblemu lub go bagatelizujà.
Za popełnienie plagiatu mo˝e groziç odpowie-dzialnoÊç cywilna i karna. Kara do trzech lat pozba-wienia wolnoÊci grozi nawet za przypisywanie sobieautorstwa cudzego utworu bez osiàgania korzyÊcimajàtkowych.
Fragment: T. Pietryga, Plagiat na celowniku, www.rp.pl.
Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu ka˝dego zdania.
• Zjawisko plagiatu
nadal jest du˝ym problemem.
zanika.
znajduje si´ pod kontrolà.
Êwiadczy o rozwoju polskiej nauki.
• Z programu Plagiat.pl korzysta
wi´kszoÊç polskich uczelni.
około jedna piàta szkół wy˝szych w Polsce.
ka˝da uczelnia.
połowa uczelni.
A
B
C
D
A
B
C
D
2
Moja przyszłoÊç zawodowaTest podsumowujàcy rozdział IV –DziÊ i jutro. Cz´Êç 2
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imi´ i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . .
Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Data
1. Czytaj uwa˝nie zadania.2. Je˝eli si´ pomylisz, bł´dnie zaznaczonà odpowiedê otocz kółkiem.3. Rozwiàzania zadaƒ zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreÊlaj.
4. Przy ka˝dym poleceniu podano liczb´ punktów, jakà mo˝na uzyskaç za właÊciwà odpowiedê.Za rozwiàzanie całego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie 22 punkty.
Test 2
Połàcz nazwy zawodów z opisami umiej´tnoÊci lub cech, które sà niezb´dne do ich wykonywania.
1 0–3 p.
Uzupełnij schemat przedstawiajàcy system edukacji w Polsce.2 0–4 p.
• uczciwoÊç• ˝yczliwoÊç w kontaktach z ludêmi• wyobraênia przestrzenna
artysta malarz • s´dzia •
psycholog •
Przeczytaj tekst. Nast´pnie odpowiedz, czy lokalny rynek pracy opisany w zamieszczonym fragmencie ma szans´ na dynamiczny rozwój.
Na danym obszarze rolnictwo nie odgrywa wa˝nej roli, istnieje natomiast wiele zakładów przemysłowychi usługowych. Władze podejmujà liczne działania zach´cajàce do inwestowania i wspierajà rozwój przed-si´biorczoÊci. Dzi´ki dobrze funkcjonujàcemu systemowi edukacji wielu mieszkaƒców uzyskuje wysokiewykształcenie i zdobywa cenione przez pracodawców umiej´tnoÊci.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
Podaj trzy sposoby poszukiwania pracy przez osoby bezrobotne.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 0–3 p.
0–1 p.
1
szkoła podstawowa
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .lub technikum
matura
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Test 2
WyjaÊnij, jakà rol´ odgrywa Paƒstwowa Inspekcja Pracy.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7 0–3 p.
Wymieƒ dwa działania marketingowe, słu˝àce pozyskaniu klientów.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8 0–2 p.
Napisz, co to jest list motywacyjny.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 0–2 p.
Wstaw znak „×” w kratki obok zdaƒ prawdziwych.
Pracodawca nie musi opłacaç składek na ubezpieczenie zdrowotne pracownika.
Osobie, która nie mo˝e pracowaç ze wzgl´du na stan zdrowia, przysługuje renta.
Ka˝dy pracownik ma prawo do urlopu w wymiarze od 20 do 26 dni rocznie.
Młodociany, który rozpoczàł prac´, nie musi kontynuowaç nauki.
6 0–2 p.
Przeczytaj tekst êródłowy i wykonaj polecenie. 9 0–2 p.
Piractwo fonograficzne to w naszym kraju du˝y pro-blem [...]. Kradzie˝ tzw. „dóbr intelektualnych” ist-nieje, bo jest na nie popyt. Oryginalny program doedycji grafiki kosztuje kilkaset złotych, u „pirata” –blisko dziesi´ciokrotnie mniej, płyta z najnowszymihitami muzycznymi z targowiska jest trzy razy taƒ-sza ni˝ w sklepie muzycznym. Nabywcy godzà si´na ni˝szà jakoÊç oferowanego „produktu” w imi´oszcz´dnoÊci. Wiele osób rozgrzesza si´ mówiàc, ˝epłyta czy program to dobra zbyt drogie, nie na kie-szeƒ zbiedniałego obywatela tego kraju. [...] Jednaktak proste wytłumaczenie faktu kupowania u pira-ta traci racj´ bytu, gdy˝ nabywajàc nielegalnie sko-piowane dobra intelektualne, uczestniczymy w kra-dzie˝y, co wi´cej – to właÊnie dla nas si´ kradnie!Nale˝y równie˝ pami´taç, ˝e ludzie sprzedajàcy„piraty” nie sà producentami chcàcymi dorobiç dozasiłku czy renty – to jedynie sprzedawcy, „mrów-ki”, za nimi stojà dilerzy, jeszcze wy˝ej hurtownicy.Nie ma si´ co oszukiwaç – piractwo to proceder
sterowany i podsycany przez zorganizowane, cz´stomi´dzynarodowe grupy przest´pcze, które produku-jà w jednym kraju, nast´pnie przerzucajà nielegalnytowar przez granic´ i sprzedajà go u nas. [...]
Statystyki sà dla Polski bezlitosne. Nielegalnaprodukcja i rozprowadzanie „pirackich” płyt, fil-mów czy programów komputerowych obejmujeobecnie blisko 50 procent całego rynku. Oznacza to,˝e co druga sprzedana w naszym kraju płyta to pro-dukt piracki! [...]
W raporcie opublikowanym w ubiegłym rokuprzez Zwiàzek Producentów Audio-Video czytamy:– „Na wysoki poziom piractwa niewàtpliwy wpływma niedostateczna skutecznoÊç organów Êciganiaw walce z przest´pczoÊcià zorganizowanà. Oznaczato mi´dzy innymi przyzwolenie na ra˝àcy nielegal-ny handel na Stadionie Dziesi´ciolecia w Warsza-wie, opieszałoÊç wymiaru sprawiedliwoÊci w rozpat-rywaniu spraw, brak dostatecznie skutecznejkontroli na granicach [...]”.
Fragment: J. Piàtek, Piraci, czyli złodzieje, http://wiadomosci.polska.pl/specdlapolski/article,id,136844.htm.
Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu ka˝dego zdania.
• Przyczynà piractwa fonograficznego w Polsce jest
brak dost´pu do oryginalnych towarów.
fakt, ˝e Polacy wolà kupowaç nielegalne kopie.
zbyt wysoka cena oryginalnych produktów.
popieranie działaƒ tego typu przez artystów.
• Najwi´cej na piractwie zyskuje
grupa przest´pcza.
sprzedawca.
artysta.
prokuratura.
A
B
C
D
A
B
C
D
2
Klucz do testów
Moja przyszłoÊç zawodowaOD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA1 Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania
1. 0–3 Ka˝de właÊciwe przyporzàdkowanie – 1 p.
2. 0–4Za ka˝dà właÊciwà informacj´wpisanà na schemacie w odpowiednim miejscu – 1 p.
3. Lokalny rynek pracy opisany w tekÊcie nie ma szans na dynamiczny rozwój. 0–1 Podanie właÊciwej odpowiedzi – 1 p.
4.
Przyczyny bezrobocia to m.in.:• likwidacja przedsi´biorstw nieprzynoszàcych zysków,• brak odpowiedniego wykształcenia wielu osób,• rozwój technologii niewymagajàcej udziału ludzi w produkcji,• kryzys gospodarczy.
0–3
Podanie trzech właÊciwychprzyczyn bezrobocia – 3 p.Podanie dwóch właÊciwychprzyczyn bezrobocia – 2 p.Podanie jednej właÊciwej przyczyny bezrobocia – 1 p.
5.CV to ˝yciorys przesyłany pracodawcy przez kandydata na okreÊlone stanowisko,zawierajàcy dane adresowe oraz krótkie informacje o wykształceniu, karierze zawodowej i umiej´tnoÊciach.
0–2 Podanie właÊciwego wyjaÊnienia – 2 p.
6.
Prawa i obowiàzki pracowników oraz pracodawców zapisane sà w kodeksie pracy.Tygodniowy czas pracy w Polsce wynosi 40 godzin. Jednà z form mobbingu jest psychiczne zn´canie si´ pracodawcy nad pracownikiem.
×
×
×
0–3 Za ka˝de właÊciwie zaznaczonezdanie – 1 p.
7.
Zwiàzki zawodowe pełnià nast´pujàce funkcje:• bronià praw pracowników,• negocjujà korzystne warunki zatrudnienia,• pomagajà pracownikom znajdujàcym si´ w trudnej sytuacji ˝yciowej,• wyra˝ajà opinie na temat planowanych zwolnieƒ,• poÊredniczà w sporach mi´dzy pracodawcà a pracownikami.
0–3
Za podanie trzech funkcji zwiàzków zawodowych – 3 p.Za podanie dwóch funkcjizwiàzków zawodowych – 2 p.Za podanie jednej funkcji zwiàzków zawodowych – 1 p.
8.
Biznesplan powinien zawieraç nast´pujàce informacje:• jaki jest zakres działalnoÊci przedsi´biorstwa,• do kogo firma kieruje swojà ofert´,• w jaki sposób zostanie osiàgni´ty zysk,• co jest zagro˝eniem dla sukcesu przedsi´wzi´cia,• jakie sà mocne strony działalnoÊci.
0–2
Za podanie dwóch właÊciwychinformacji – 2 p.Za podanie jednej właÊciwejinformacji – 1 p.
9.
WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie A:Zjawisko plagiatu nadal jest du˝ym problemem.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie B:Z programu Plagiat.pl korzysta około jedna piàta szkół wy˝szych w Polsce.
0–2 Za ka˝de właÊciwe dokoƒczeniezdania – 1 p.
• zdolnoÊci manualne• łatwoÊç przekazywania informacji• umiej´tnoÊç analizy danych
nauczyciel •bankowiec •
jubiler •
21
zasadniczaszkoła zawodowa
szkoła podstawowa
liceum ogólnokształcàce lub technikum
gimnazjum
matura
studia wy˝sze
Klucz do testów 53
OD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA2 Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania
1. 0–3 Ka˝de właÊciwe przyporzàdkowanie – 1 p.
2. 0–4Za ka˝dà właÊciwà informacj´wpisanà w odpowiednim miejscu na schemacie – 1 p.
3. Lokalny rynek pracy opisany w tekÊcie ma szans´ na dynamiczny rozwój. 0–1 Podanie właÊciwej odpowiedzi – 1 p.
4.
Sposoby szukania pracy to m.in.:• skorzystanie z poÊrednictwa urz´du pracy,• Êledzenie ogłoszeƒ w internecie i prasie,• zdobywanie informacji na targach pracy.
0–3
Podanie trzech właÊciwych sposobów szukania pracy – 3 p.Podanie dwóch właÊciwychsposobów szukania pracy – 2 p.Podanie jednego właÊciwegosposobu szukania pracy – 1 p.
5.List motywacyjny to podanie przesyłane pracodawcy przez kandydata na okreÊlonestanowisko, zawierajàce dokładne informacje o predyspozycjach do wykonywaniadanego zawodu.
0–2 Podanie właÊciwego wyjaÊnienia – 2 p.
6. Osobie, która nie mo˝e pracowaç ze wzgl´du na stan zdrowia, przysługuje renta. Ka˝dy pracownik ma prawo do urlopu w wymiarze od 20 do 26 dni rocznie.
×
×0–2 Za ka˝de właÊciwie zaznaczone
zdanie – 1 p.
7.
Paƒstwowa Inspekcja Pracy:• kontroluje warunki zatrudnienia w firmach,• zapobiega niesprawiedliwym działaniom pracodawców,• zakazuje wykonywania pracy, gdy zagra˝a ona ˝yciu lub zdrowiu pracownika,• nakłada kary finansowe na pracodawców,• udziela bezpłatnych porad pracownikom i wspiera ich w sàdzie pracy.
0–3 Za podanie wyczerpujàcegowyjaÊnienia – 3 p.
8.
Działania marketingowe słu˝àce pozyskaniu klienta to:• reklamowanie firmy i jej produktów,• ustalanie ceny atrakcyjnej dla klienta,• sprawna dystrybucja towaru.
0–2
Za podanie dwóch właÊciwychinformacji – 2 p.Za podanie jednej właÊciwejinformacji – 1 p.
9.
WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie C:Przyczynà piractwa fonograficznego w Polsce jest zbyt wysoka cena oryginalnych produktów.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie A:Najwi´cej na piractwie zyskuje grupa przest´pcza.
0–2 Za ka˝de właÊciwe dokoƒczeniezdania – 1 p.
• uczciwoÊç• ˝yczliwoÊç w kontaktach z ludêmi• wyobraênia przestrzenna
artysta malarz •s´dzia •
psycholog •
zasadniczaszkoła zawodowa
szkoła podstawowa
liceum ogólnokształcàce lub technikum
gimnazjum
matura
studia wy˝sze
Notatki:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Notatki:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .