wprowadzenie do zagadnieŃ - andrzej kij · pojĘcie zarzĄdzania zarządzanie to dokładne...
TRANSCRIPT
WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ
ZARZĄDZANIE ŁAŃCUCHEM
DOSTAW
dr inż. Andrzej KIJ
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU 1. Teoretyczne podstawy zarządzania łańcuchem dostaw: przedsiębiorstwo w
łańcuchu dostaw, definicje łańcucha dostaw.
2. Współpraca ogniw w łańcuchu dostaw.
3. Synchronizacja strumieni popytu i podaży w łańcuchu dostaw.
4. Zarządzanie łańcuchem dostaw – metody, narzędzia, wskaźniki i kryteria oceny.
5. Mierniki oceny: Jakości, realizacji dostaw, czasu cyklu, strat.
6. Koncepcje ECR i QR, Benchmarking, BPR łańcucha dostaw, strategia skracania cykli, mapowanie procesów, strategie redukcji zapasów, metody zarządzania kosztami w łańcuchu dostaw.
7. Strategie zarządzania łańcuchem dostaw na świecie i w Polsce.
8. Model zintegrowanego łańcucha dostaw.
9. Koncepcja SCOR, Koncepcja ARIS.
10. Technologie informatyczne wspierające i integrujące przepływ informacji w łańcuchu dostaw: Systemy klasy APS, Systemy klasy CRM.
11. Czynniki integrujące przedsiębiorstwa w łańcuchy dostaw.
12. Poziomy integrowania łańcuchów dostaw: Pięciopoziomowy modelu kompasu, Model integracyjny wg Ch. C. Poiriera, Model doskonałości wg firmy konsultingowej A.T. Kearney.
13. Analiza procesowa i fazowa łańcucha dostaw. „Zwinny” i „szczupły” łańcuch dostaw.
2
Literatura:
1. I. Fechner, Zarządzanie łańcuchem
dostaw, Wyższa Szkoła Logistyki,
Poznań 2007.
2. A. Szymonik, Logistyka i zarządzanie
łańcuchem dostaw cz. 2, Difin,
Warszawa 2011.
3. Red. nauk. M. Ciesielski, J. Długosz,
Strategie łańcucha dostaw, PWE,
Warszawa 2010.
3
Literatura uzupełniajaca:
4
1. M. Fertsch (red.), Podstawy logistyki, ILiM, Poznań 2006. 2. J. Witkowski, Zarządzanie łańcuchem dostaw. Koncepcje, procedury,
doświadczenia, PWE, Warszawa 2003. 3. K. Rutkowski , Logistyka on-line. Zarządzanie łańcuchem dostaw w
dobie gospodarki elektronicznej, PWE, Warszawa 2002. 4. M. Ciesielski, Logistyka w biznesie, (red.) PWE, Warszawa 2006. 5. M. Christopher, Logistyka i zarządzanie łańcuchem dostaw, Polskie
Centrum Doradztwa Logistycznego, Warszawa 2000. 6. F. Schöppach, Zarządzanie sieciami w obszarze produkcji i dostaw, w:
Sieci logistyczne na zintegrowanym rynku europejskim - materiały pokonferencyjne LOGISTICS 2004.
7. Coleman B. , Daimler-Benz Buys Out Smart-Car Partner SMH, The Wall Street Journal Europe, November 5, 1998.
8. M. Ciesielski (red.), Instrumenty zarządzania łańcuchami dostaw, PWE, Warszawa 2009.
9. P.B. Schary, T. Skjott-Larsen, Developing Market Specific Supply Chain Strategies
POJĘCIE ZARZĄDZANIA Zarządzanie to dokładne poznanie tego, czego się oczekuje od ludzi, a następnie
dopilnowanie, by wykonali to w najlepszy i najtańszy sposób. (F.W. Taylor)
Zarządzanie jest procesem zaangażowania ludzi w proces formułowania i
realizacji celów.
Zarządzanie jest działaniem zawierającym funkcje efektywnego pozyskania,
alokacji i wykorzystania zasobów materialnych i niematerialnych.
Zarządzanie jest procesem, wewnątrz którego elementy systemu zostają
zintegrowane i wykorzystywane w celu efektywnego osiągnięcia założonych
celów.
Kształtowanie i kierowanie systemem społecznym, rozwiązywanie trudnych
problemów kompleksowego systemu w warunkach niepewności.
zestaw działań obejmujący: planowanie i podejmowanie decyzji, organizowanie,
przewodzenie i kontrolowanie pracy członków organizacji skierowane na
wykorzystanie wszystkich dostępnych zasobów organizacji dla osiągnięcia jej
celów. (R.W. Griffin)
SZKOŁY ZARZĄDZANIA:
1. Podejście klasyczne: (organizacja to maszyna)
„Naukowe zarządzanie” (priorytetem- zwiększenie wydajności warsztatu pracy)
„Zarządzanie administracyjne” ( priorytetem- stworzenie zasad zarządzania
złożonymi organizacjami- fabrykami)
2. Podejście behawioralne (organizacja to ludzie;
stosunki międzyludzkie)
3. Podejście ilościowa (zastosowanie modeli
matematycznych do sytuacji kierowniczych)
4. Podejście systemowe (organizacja to system,
będąca podsystemem otoczenia)
5. Podejście sytuacyjne (relatywizm)
PODEJŚCIE KLASYCZNE
Organizacja to maszyna, mechanizm;
Ludzie to idealnie dopasowane trybiki maszyny;
Obowiązuje podejście normatywne;
Tworzenie wzorców i standardów zarządzania.
Dążenie do precyzyjnego opisu wnętrza
organizacji w celu jej usprawnienia;
PODEJŚCIE BEHAWIORALNE
Koncentracja na zachowaniu pracownika w
kontekście organizacji;
Złożoność ludzkiego zachowania;
Pracownik jako cenny zasób organizacji;
Motywacja, dynamika grupowa, procesy
interpersonalne
PODEJŚCIE ILOŚCIOWE-
BADANIA OPERACYJNE I TEORIA DECYZJI
Koncentruje się na zastosowaniu modeli i metod
matematycznych do sytuacji kierowniczych;
Oparta o matematyczne, ekonometryczne modele symulujące
dany problem i alternatywne rozwiązania pod względem ich
racjonalności;
Zaleta- uświadomienie złożoności problemów zarządzania;
Wada- nie wszystkie zachowania ludzkie da się przełożyć na
modele ekonometryczne;
PODEJŚCIE SYSTEMOWE:
Analogia do biologii;
Organizacja jako system współzależnych
podsystemów, gdzie zmiana jednego dotyka całości;
Organizacja jako podsystem większego systemu
(organizacja a otoczenie);
Wyodrębnienie systemów o charakterze otwartym i
zamkniętym;
Zarządzanie logistyczne
w przedsiębiorstwie
LOGISTYKA – system przepływu środków materialnych i niematerialnych
(informacji) mający na celu uzyskanie wysokiego stopnia spełnienia
poszczególnych funkcji logistycznych w ramach całego łańcucha dostaw (SCM)
przy możliwie najmniejszym koszcie (analiza wartości systemu).
Zarządzanie logistyczne
w przedsiębiorstwie
w całym procesie zarządzania logistycznego możemy wyróżnić:
1. logistykę zaopatrzenia (gospodarka magazynowa)
2. logistykę wewnątrzzakładową (zarządzanie produkcją)
3. logistykę zbytu – sprzedaż i
dystrybucja (logistyka marketingową)
Zarządzanie logistyczne
w przedsiębiorstwie
OBSZAR ZARZĄDZANIA LOGISTYCZNEGO
W PRZEDSIĘBIORSTWIE OBEJMUJE:
prognozowanie popytu,
przyjmowanie i realizację zamówień,
gospodarkę magazynową,
sterowanie zapasami,
obsługę zaopatrzenia,
obsługę zwrotów,
opakowania,
czynności manipulacyjne,
transport wewnętrzny i zewnętrzny,
przepływ i gromadzenie informacji. 14
15
Zarządzanie łańcuchem dostaw polega na stworzeniu
partnerskich więzi pomiędzy przedsiębiorstwami dla
osiągnięcia przewagi konkurencyjnej, kompresji czasu
dostaw i utrzymania klienta.
Łańcuch dostaw obejmuje wszystkie fazy tworzenia i
dostarczania wartości logistycznych - od miejsca
pozyskania surowców, poprzez produkcję, do ostatniego
nabywcy w celu zaoferowania odpowiednich towarów we
właściwym miejscu i czasie, we właściwej ilości i jakości,
przy uzasadnionych kosztach, z wykorzystaniem
nowoczesnej technologii informacji.
16
PRZYKŁAD ŁAŃCUCHA DOSTAW
dostawcy pro-
ducenci hur-
townicy detaliści klienci
transport transport transport transport
Przepływ produktów
Przepływ informacji
Przepływ kapitału
ŁAŃCUCH DOSTAW
Sieć powiązanych i współzależnych organizacji, które
działając na zasadzie wzajemnej współpracy, wspólnie
kontrolują, kierują i usprawniają przepływy rzeczowe oraz
przepływy informacji od dostawców do ostatecznych
użytkowników
Integracja łańcucha dostaw
Przepływ informacji
Przepływ produktów
Przepływ gotówki
Dostawcy Producenci Hurtownicy Detaliści Klienci
Źródło: John J. Coyle, Edward J. Bardi, C. John Langley Jr.: op. cit.
17
Grupa przedsiębiorstw realizująca wspólnie działania niezbędne
do zaspokojenia popytu na określone produkty w całym
łańcuchu przepływu dóbr – od pozyskania surowców do dostaw
do ostatecznego odbiorcy. Działaniami w tym przypadku mogą
być: rozwój, produkcja, sprzedaż, serwis, zaopatrzenie,
dystrybucja, zarządzanie zasobami i różne działania
wspomagające.*
*źródło: M. Fertsch (red.), Podstawy logistyki, ILiM, Poznań 2006.
foto: Grupa Raben
Sieć i łańcuch dostaw
Łańcuchy logistyczne mogą mieć charakter:
zewnętrzny
wewnętrzny
Zewnętrzny łańcuch logistyczny tworzą niezależne
przedsiębiorstwa realizujące wspólny cel
Wewnętrzny łańcuch logistyczny tworzą jednostki
funkcjonalne przedsiębiorstwa.
19
20
Zewnętrzny łańcuch logistyczny Źródło: I. Fechner, Zarządzanie łańcuchem dostaw, WSL, Poznań 2007, s. 15.
21
Wewnętrzny łańcuch logistyczny Źródło: I. Fechner, Zarządzanie łańcuchem dostaw, WSL, Poznań 2007, s. 15.
Dostawcy Odbiorcy
Sieć i łańcuch dostaw
Inne popularne definicje łańcucha dostaw:
• „łańcuch dostaw to współdziałające w różnych obszarach funkcjonalnych firmy wydobywcze, produkcyjne, handlowe, usługowe oraz ich klienci, między którymi przepływają strumienie produktów, informacji i środków finansowych” *
• „łańcuch dostaw to ciąg procesów, w wyniku których dochodzi do wytworzenia końcowego produktu nabywanego przez konsumenta. Łańcuch dostaw obejmuje zatem całą gamę procesów, poczynając od pozyskania surowców, przez transport, produkcję, dystrybucję, magazynowanie, marketing, a na sprzedaży kończąc” **
• „łańcuch dostaw to sieć powiązanych i współzależnych organizacji, które działają na zasadzie wzajemnej współpracy, wspólnie kontrolują, kierują i usprawniają przepływy rzeczowe i informacji od dostawców do ostatecznych użytkowników” ***
* źródło: J. Witkowski, Zarządzanie łańcuchem dostaw. Koncepcje, procedury, doświadczenia, PWE, Warszawa 2003 ** źródło: K. Rutkowski, Logistyka on-line. Zarządzanie łańcuchem dostaw w dobie gospodarki elektronicznej, Warszawa *** źródło: M. Ciesielski, Logistyka w biznesie, PWE, Warszawa 2006, s. 152, cyt. Martin Christopher, Logistyka i zarządzanie łańcuchem dostaw, Polskie Centrum Doradztwa Logistycznego, Warszawa 2000
ostaw
Centrum sprzedaży
detalicznej surowców do
produkcji
Magazyn surowców
Producent
Magazyn wyrobów gotowych
Centrum dystrybucji
Centrum sprzedaży
detalicznej
24
Konfiguracje łańcucha dostaw Źródło: I. Fechner, Zarządzanie łańcuchem dostaw, WSL, Poznań 2007, s. 16.
Dostawca Producent Odbiorca
Przepływ dóbr
Przepływ informacji Prosty łańcuch dostaw
Dostawca Producent Odbiorca
Pierwotny
dostawca
……….
Końcowy
odbiorca
……….
Rozszerzony łańcuch dostaw
25
Konfiguracje łańcucha dostaw Źródło: I. Fechner, Zarządzanie łańcuchem dostaw, WSL, Poznań 2007, s. 17.
Przepływ dóbr
Przepływ informacji Kompleksowy łańcuch dostaw
System GS1
Globalna synchronizacja danych
Relacje powiązań łańcucha dostaw Źródło: I. Fechner, Zarządzanie łańcuchem dostaw, WSL, Poznań 2007, s. 19.
Sieć i łańcuch dostaw
Pozyskanie surowca
Pozyskanie surowca
Pozyskanie surowca
Pozyskanie surowca
Pozyskanie surowca
Pozyskanie surowca
Zaopatrzenie
Zaopatrzenie
Składowanie Produkcja Składowanie
Dystrybucja
Dystrybucja
Konsumpcja
Konsumpcja
Konsumpcja
Konsumpcja
Konsumpcja
Konsumpcja
Łańcuchy dostaw różnią się ze względu na panujące w nich relacje. Skrajnymi przypadkami są dominacja lidera i partnerskie relacje między liderem a dostawcami i odbiorcami. Takie relacje mogą występować także między innymi uczestnikami sieci, nie pełniącymi roli lidera. Najliczniejsze rodzaje łańcuchów dostaw to łańcuch dostaw, którego liderem jest montażysta, a uczestnikami dostawcy i odbiorcy, oraz łańcuch dostaw, którego liderem jest sprzedawca detaliczny, a uczestnikami dostawcy.
Niektórzy autorzy traktują łańcuch dostaw jako
koncepcję, czy nawet swoistą filozofię. A. J.
Battaglia i G. Tyndall uważają, łańcuch dostaw za
„strategiczną koncepcję polegającą na zrozumieniu
i zarządzaniu sekwencją działań – od dostawcy do
klienta – dodających wartości produktom
przepływającym przez rurociąg dostaw.” Z kolei
według M. C. Cooper’a i L. M. Ellram’a łańcuch
dostaw to integrująca filozofia zarządzania całym
przepływem w kanale dystrybucji od dostawcy do
ostatecznego klienta.
29
ŁAŃCUCHY DOSTAW W SIECIACH
PRZEDSIĘBIORSTW
30
Źródło: A. Kawa
SIECI DOSTAW
Lider
dostawcy pierwszego
i drugiego rzęduodbiorcy pierwszego
i drugiego rzędu
RY
NE
K
Lider
dostawcy pierwszego i drugiego rzędu
RY
NE
K
31
Sieci poziome i pionowe (łańcuchy dostaw) nakładają się na siebie tworząc skomplikowany obraz powiązanych ze sobą przedsiębiorstw, będących względem siebie dostawcami, odbiorcami, kooperantami i konkurentami. Sieciowość jest atrybutem funkcjonowania łańcuchów dostaw. Sieciami są także korporacje, jak i inne przedsiębiorstwa składające się z wielu podmiotów. Są one nazywane sieciami wewnętrznymi. Sieć wewnętrzna może być elementem większej sieci obejmującej na przykład łańcuchy dostaw złożone z większej liczby przedsiębiorstw.*
*źródło: A. Zorska, Korporacje transnarodowe. Przemiany, oddziaływania, wyzwania, PWE 2007
Sieć i łańcuch dostaw
Cecha
Realizacja
Zarządzanie
przedsiębiorstwem
Zarządzanie łańcuchem
dostaw
Redukcja kosztów Minimalizacja w skali firmy Minimalizacja w skali łańcucha
Zarządzanie zapasami Optymalizacja w skali firmy Optymalizacja w skali
łańcucha
Przepływ zapasów Przerywany, monitorowany
wewnątrz firmy
Ciągły, monitorowany wzdłuż
całego łańcucha
Informacje Kontrolowane przez firmę Dostępne w całym łańcuchu
Planowania Indywidualne Wspólne
Decyzje i działania Inicjowane i kontrolowane
przez kierownictwo firmy
Inicjowane i kontrolowane
przez koordynatora łańcucha
Ryzyko i korzyści Indywidualne Wspólne
Kontakty między partnerami Między sferą zaopatrzenia i
zakupu
Między różnymi sferami
funkcjonalnymi firm, na
różnych poziomach
zarządzania
Źródło: J. Witkowski, Zarządzanie łańcuchem dostaw, PWE Warszawa 2003.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
PYTANIA ?????
34