www.somuncubaba.net 2007 012 0086 uc hadis

8/14/2019 Www.somuncubaba.net 2007 012 0086 Uc Hadis

1/5

EdebiyatMusa TEKTA

Hadis Beyit Hikye

2 4 Somuncu Baba

Mminler balarna bir zorluk geliyorsa bunu yaratann Allah olduunu vebunun mutlaka kendileri iin hayrlara vesile olacan bilirler. Allahn kendileriiin en gzel kaderi belirlediini bildikleri iin karlatklar her olaya gnlden

raz olur ve honutlukla tevekkl ederler.

Hat: Hseyin Kutlu - Tezhib: Sevil Tezgah


2/5

2 5Ar a lk / 2 0 0 7

Kuran ve snnetten beslenen mutasavvflar ilemlerindeki tecrbelerini izhar etmek iinkaleme sarlm ve hikmetli szler, deerli eserlermeydana koymulardr. Daha dorusu kendileri-nin arzusundan ok, byle bir manev vazife ileinsanla deerli eserler brakmlardr. MevlnaHazretlerinin Mesnevsi de bu lmsz slmklasiklerindendir. slm edebiyatn nazm ekille-rinden olan mesnev tarzyla kaleme alnd iinbu adla anlmtr.

Tasavvuf hakikatlerin daha iyi anlalmas iinKuranda geen kssalardan, peygamberlerin ha-yatndan, yaanm olaylardan hikye etmi ve an-latmn glendirmitir. Mevlnann eserlerindenistifade edenler Kuran ve snneti de anlamolurlar. nk Mevlnann kltr zemini ve bil-gi miras tamamen Kuran ve snnet merkezlidir.man, ak, cezbesi, tleri ve hayat tarz da yinesnnetle i ie rldr. Asrlardr Anadoluda, s-lm corafyasnda son yzylda da btn dnyadaen ok okunan kitaplardan olan Mesnev, birokmutasavvfn bilgi daarcnda yer etmi, eitlianlatmlarda bu eserden rnekler sunulmutur.

Es-Seyyid Osman Hulsi Efendi Hazretleri de

Mevlnay

ok seven bir gnl sultand

r. Onuneserlerini okuyup, ktphanesinde yazma ve bas-ma nshalarna ayr bir yer vermitir.

Biz bu yazmzn balna Hadis, Be-yit, Hikye dedik. nk Peygamberimizinsnnetine bal olarak beyitler kaleme alan Hul-si Efendi ve Mevlna ayn ilham pnarndan doyadoya imilerdir. Muhammed muhabbetin tesiri-ni beyitlerin ve nakledilen hikyelerin anlam b-tnlnde bulabiliriz.

Namazlarn cemaatle klanlar Allahu Tel

sever.

Cemaate devam etmek derecemizin yksel-mesine, gnahlarmzn balanmasna vesileolur. Nitekim Rasul-i Ekrem (s.a.v); Gnahlarnbalanmasn, derecelerin ykselmesini salayaniyiliklerden biri de camiye giderken atlan adm-

lardr. Kyamet gn ar- lnn glgesinde isti-rahat edeceklerden biri de; camilere gnl veren,cemaate devam eden Mslmanlardr. buyura-rak cemaatin nemini belirtmitir.

Osman Hulsi Efendi bir sohbette Cemaatinfaziletini, farknuradan mukayese edin. Bir tekbanza yats namazn kln, bir de cemaatle klnaradaki fark grrsnz. diye buyururlar.

Ak her eyin badr. Ak mminin ibadetinin

de, sevgisinin de, itiyaknn da temelidir. nkAllahu Tela her eyi ak zere yaratmtr.

n, mminin ah yle zaman olurki g

Es - Seyyid Osman Hulusi Efendinin Konya Ziyareti


3/5

tutar; yldzlar, ay ve gnei tututurur. Fuzli,

Beni candan usandrd cefdan yr usanmaz mFelekler yand hmdan murdmemi yanmaz m

demez mi. klarn hnn bunca etkili olmasnnaltnda yatan nedeni yine Fuzli yle dile getirir:

Ak imi her ne var lemdelm bir kyl kal imi ancak.

Hulsi Efendi Hazretleri de Dvannda ylediyor;

em-i ruhsarna pervane gibi dndrerekYakacaksn beni ol te-i suzanna h

Ak atei ile parlayan yzn grmek iin per-vane misali dndryorsun. Beni kpkrmz akateinde yakasn diye h ediyorum

Yukarda zikrettiimiz cemaatle namaz ve akehlinin hn birlikte anlatan bir hikayeyi Mesne-vden okuyalm.

Mevlna Hazretleri Anlatyor:

Birisi mescide giderken bakt ki halk mescittendar kyor. Cemaat dald m ki herkes acele

acele mescitten kyor? diye sordu.

Birisi Peygamber cemaatle namazn kld, bi-tirdi. eriye ne diye giriyorsun? Hazreti Peygam-ber oktan namaz bitirmi, selm vermitir. diyecevap verdi.

Namaza yetiemeyen ii yanarak yle bir hetti ki, sanki o hdan bir duman kt. Gnldenkan o hdan i yank kokusu, kan kokusu geli-yordu. Namaz klanlardan birisi onun yanna gitti

de Bu h sen bana ver, benim kldm namazsenin olsun. dedi.

Namaza yetiemeyen; h sana verdim, se-nin Peygamberimizin arkasnda kldn namazda aldm, kabul ettim. dedi. br de o h yzlerce niyaz ile ald kabullendi.

Namaz verip h alan kiiye gece ryasndadediler ki: Sen b- hayat ve ifay satn aldn.

Allahu Tel, sabredeni sever.Sabretmek, kurtulua, baarya sebep olan

gzel huydur. Sabr, Peygamberlerin hasletlerin-dendir. Bunun iin atalarmz, Sabr, ac ise demeyvesi tatldr, Sabr selamettir, Sabrla ko-ruk helva olur demilerdir. Belalara sabretmek,kurtulua sebeptir.

Mminler balarna bir zorluk geliyorsa bunuyaratann Allah olduunu ve bunun mutlaka ken-dileri iin hayrlara vesile olacan bilirler. Allahnkendileri iin en gzel kaderi belirlediini bildik-leri iin karlatklar her olaya gnlden raz olurve honutlukla tevekkl ederler. Bir ayette Allahmminler iin Ki onlar, sabredenler ve Rablerinetevekkl edenlerdir. (Ankebut Suresi, 59) ek-linde bildirmitir. Sevgili Peygamberimiz de yle

buyurmutur: Allahu Tel, sabredeni sever.Hulsi Efendi Hazretleri de Dvannda yle

buyurmaktadr:

Dost yolunda kn sdkna oldu dellDerdine sabr eyleye etmeye n u ir

k olup sevgilinin yolunda sdk ile can verecekderecede sevginin doruuna erenler, iman edenler,derde sabrederler bu ne iin byle oldu diye hibirey sormazlar. Ondan gelene raz olurlar

Mesvendeki Lokmann Sabr balkl hik-ye de bize ayneyleri anlatyor:

Lokman; tertemiz, nurlu yzl Dvud (a.s)nyanna gitmi, onun demirden halkalar yaptngrmt. O yce padiah, yapt elikten halkalarbirbirine takyordu. Lokman, zrh yapma sanatn azgrmt. Bu ie at kald; vesveseleri de arttkaartt. Acaba bu neye yarar? Kat kat halkalarlane yapyor? Kendisinden soraym m? diye ha-trndan geirdi. Sonra kendi kendine; Sabretmekdaha iyidir. dedi. nk sabr, insan maksadnaabucak ulatran bir klavuzdur. Bir eyi sormayn-ca, o ey sana daha abuk alr. Sabr kuu, btnkulardan daha hayrl uar. Eer sorarsan, istediindaha ge hsl olur. Kolay bir ey, senin sabrszln y-

znden zorlar. Lokman bir zaman sustu, seyretti.Hz. Dvud da iini bitirdi. Sonunda, yapt zrh sa-brl Lokmann karsnda giyindi. Yiidim! Bu zrh,insan savata yaralanmaktan koruyan bir elbisedir.

dedi. Lokman; Sabr, iyi bir ey; her yerde insanasnak olur. Her gam, kederi giderir. dedi.

2 6 Somuncu Baba


4/5

2 7Ar a lk / 2 0 0 7

Gnl ile Allahu Tel arasnda perde yoktur.

Hac Bekta Vel Hazretleri yle buyurur: e-riat, bir aatr. Tarikat bu aacn budaklar, ma-rifet yapraklar, Hakikat ise meyveleridir. Yine

Hac Bekta- Vel, gnl anlayna tasavvuf-fel-sef manada zel bir nem vererek unlar syler:

Beytl-mamur var, Kbe var: lkin gnl bu iki-sinden de byktr. Zira Beytl-mamur gkte-dir, melekler tavaf ederler. Fakat gnl, padiah-lem (lemlerin Rabbi) olan Allahu Telnn na-

zarghdr. Gnl ile Yaratc arasnda perde yok-tur. Kbe nasl dokunulmaz, harim ve mbarekise gnl de Hakkn tecell ettii yer olduu iinmbarektir, ona dokunmayn onu krmayn.

Nitekim Abdullah bn Abbas (r.a) rivayet ederki, Muhammed Mustafa (s.a.v)den iittim ki, Ya-ratc ile dier btn mahlkat arasnda perdevardr. Fakat gnl ile Allahu Tel arasnda perde

yoktur.

Buna gre, mminin gnl Kbeye benzer.Kbeye varmak isteyen insan ayayla yrypvarr. Fakat gnl isteyen insann ise yzyle y-ryp varmas gerekir. Bunun iin de klar yz-

lerini yere srerler.

Zaten Hulsi Efendi de Dvannda:

An bir kimse ta urup ykarsaDenir yk Kbeyi ykma gnldr buyurmuyor

mu?

Mminin gnl Peygamberimizin Mira mu-cizesindeki srra ancak sevgiyle ibadetle ballk-la ular. yle bir an olur ki perdeler alr, Hakkhuzurunda bulunur. Onun harimine girer. HulsiEfendi Hazretleri yle buyurur:

Harm-i kabe kavseyn ev ednNe kim varsa Hulsy gnldr

Sonra (Muhammede) yaklat, derken daha dayaklat. O kadar ki (birletirilmi) iki yay aras ka-dar, hatta daha da yakn oldu.(Necm, 8-9) ayetin-de belirtildii zere Mira gecesinde Allah (c.c) ilePeygamberimiz (s.a.v)in manev yaknlnn srrinanan gnldedir.

Mminin gnl engin ve zengindir. Sadecekendi evresini ve milletini deil tm insanl d-nr. Mminin gnl, btn insanlar ve btnyaratlmlar sevebilecek kadar geni yaratlmtr.

Artk sabretmek en gzelidir. (Ysuf Sresi 83)Fesabrun ceml


5/5

2 8 Somuncu Baba

nirah Sresi; PeygamberEfendimiz (s.a.v)in gnlnngeniletilmesi, almas, topye-kn insanl kuatacak bir halegelmesi konusunu anlatan birsuredir.

Hemen hemen btn tari-katlar zikirlerine, sayl olan vird-lerine balamadan nce, -yineKuran- Kerim bir zikir olarakkabul edildiinden,- bu nirahsuresini de okurlar. Gnlmzgeni tutmak, Rabbimizin ayet-lerine kar gnlmz, akbrakmak ve Rabbimizin ayet-leriyle gnlmz geniletmekiin bu sureyi okuruz biz.

Kinatn Efendisi olan Pey-gamber Efendimizin sahip ol-duu o gnlden bize de ve-rilmesi iin bu sureyi okuyoruz.Bu gnlerde insanlarn, rahatszolduu birbirlerine kem gzler-le, ask suratla bakmalar, birbir-lerini hafife almalar veya haka-ret etmeleri, birbirlerine kartahammlsz olmalar; gnl

geniliine sahip olmamalarn-dan kaynaklanmaktadr.

nsanl kuatacak ve kina-t iine alacak bir gnle sahipolamamann neticesidir.

Mevlna: Gnl gl bahesi-

ne benzer.

Sfnin biri, manev nee bu-lup, iinin almas, gnlnn

ferahlamas iin, gllerle dolu birbaheye gitmi, bir keye ekil-mi, yzn dizine koymu, sf-cesine murakabeye dalmt.

O sf murakabe esnasndagnlne kapanm, derinlere dal-mt. Anlaysz bir kiinin, onunuyur gibi hlinden can skld da;

Ne uyuyorsun? dedi. Gz-

n a da gllere, zm ubuklar-nn hline, iek am aalara,yeermi imenlere bak. Allahnemrini duy. Cenb- Hakk Kur-anda Allahn rahmet eserlerinebaknz. diye buyurmutur. Sende ban dizinden kaldr da, urahmet eserlerine yzn evir.

Sf; Ey kendi hevsna kapl-m kii. dedi. Allahn en gzel

eseri gnldr, gnldedir. Da-rda bulunanlar ise ancak eserle-

rin eserleridir. Balar, baheler,iekler, gller, btn yeilliklercann ta iindedir. Darda gr-dn gzellikler, onlarn akarsu-larda grnen akisleri, hayallerigibidir. Su iinde grlen o aa-lar, suya akseden hayal bir badr.Onlar suyun gzellii ile berrak-l ile oynar dururlar. Asl balar,baheler, iekler, meyveler g-nldedir. Ama onlarn ho akisle-ri, hayalleri, topraktan meydanagelen, u bala vurmutur.

Eer bu dnyada grdn,balar, baheler, gnl leminde-ki nee selvisinin aksi olmasayd,Cenab- Hakk bu hayal leminealdanma yurdu demezdi. Bu al-dan, gnl tam manasyla ilhtecelliye mazhar olan kmil insa-nn kalp ve ruhundan aksedenhayal, hakikat sanmaktan ilerigelir.

Btn bu aldanan kiiler gr-

dkleri hayalin gzelliine dala-rak, buras cennettir zannnakaplmlar da bu aksi seyre gel-milerdir.

Onlar balarn, bahelerinaslndan (yani velilerden) ka-yorlar da bir hayale balanpkalyorlar.

Bir gn bu gaflet uykusu sonaerip de uyannca (yani lm ge-lip atnca), gzleri alp haki-kati grrler. Grrler ama sonnefeste o gr ne ie yarar, nefaydas var?

Bu yanl gre kaplanlar,kyamete kadar mezarlkta Ey-vahlar olsun diye feryd edipdururlar.

Ne mutlu o kiiye ki, lm-

den nce ld de, onun ruhu buban hakikatinden koku ald.

nirah Sresi

www.somuncubaba.net 2007 012 0086 uc hadis

Documents