Postępowanie ratunkowe w obrażeniach klatki piersiowej i jamy brzusznej

Katedra Anestezjologii, Intensywnej Terapii i Medycyny Ratunkowej ŚAM

Dr n.med. Piotr Dziurdzik,

2004

Podstawowe funkcje życiowe• oddychanie „A” „B”

• krążenie „C”

• czynność OUN

Układ oddechowy

Funkcja

oddechowa pozaoddechowa

O2 CO2

pH

metabolizm

filtracja

obronna

Układ krążenia

Funkcja

dowóz O2 i subst. odżywczych

usuwanie prod. przemiany materii

przenoszenie komórek odpornościowych i hormonów

przepływ krwi: 8.000 l/dobę

CO 5 l/min (CI = 3 l/min/m2)

objętość objętość (wolemia)(wolemia) „ważniejsza” niż hemoglobina „ważniejsza” niż hemoglobina

Ostra niewydolność oddechowa

Pojmowana szeroko = = zagrażające życiu zaburzenia wymiany gazowej (tlen i dwutlenek węgla)

(związek z układem krążenia i nerwowym)

Pojęcie wąskie = duszność

(najczęściej zaburzenia wentylacji)

KrwotokMała tolerancja organizmu na utratę krwi - 35% może być śmiertelne

Można przeżyć utratę: • 80% masy wątroby• 75% miąższu nerek, erytrocytów• > 1 płuca

15% utraty krwi - nie wymaga przetaczania i.v. płynów

Fazy krwotoku:

I - płyn m/komórkowy przenika do łożyska naczyniowego

II - aktywacja ukł. renina-angiotensyna-aldosteron (retencja Na+) uzup. płynu

III - szpik - stymulacja

Krwotok

Krwotok -- da się

zatamować?

Czy urazy klp i brzucha traktować oddzielnie?

• inne jamy ciała

• różne narządy • ruchoma przepona – ten sam poziom urazu, różne narządy w zależności od fazy oddechu

• uszkodzenia przepony

• możliwość przeoczenia obrażeń

TAK

NIE

Czy urazy klp i brzucha traktować jako oddzielne?

Dziewczynka E.L. lat 11, przywieziona przez karetkę “R” do Izby Przyjęć bezpośrednio z miejsca wypadku komunikacyjnego (zderzenie autobusu z TIR-em)

Czy urazy klp i brzucha traktować jako oddzielne?

Metalowy, pokryty tworzywem sztucznym pręt, średnicy ok. 15 mm, przebijał ciało dziewczynki przechodząc od prawej okolicy podżebrowej na ukos do lewej okolicy nadobojczykowej, a następnie przebijał lewy policzek.

toposkan

Niewydolny oddechowo?

Chora 35 lat, wypadek samochodowy, pasażerka tylnego siedzenia, spała, zapięty pas brzuszny

Chora 35 lat, wypadek samochodowy, pasażerka tylnego siedzenia, spała, zapięty pas brzuszny

wyjściowo

po zabiegu

Ogólna klasyfikacja - klp

•penetrujące• tępe

•wymagające natychmiastowej interwencji

• inne (chory stabilny)

Stany zagrożenia życia w urazach klatki piersiowej

• Odma prężna opłucnowa • Odma otwarta opłucnowa• Tamponada serca• Masywny krwiak opłucnej• Masywna odma• uszkodzenie dróg oddechowych• Wiotka (cepowata) klp

Zwykła odma opłucnowa

• Definicja: obecność powietrza w jamie opłucnowej, które nie ma połączenia z zewnątrz przez ścianę klatki piersiowej.

• Objawy: ściszony szmer oddechowyNadmierny wypuk po stronie chorejDuszność Ból w klatce piersiowejRana klatki piersiowej (niekoniecznie)

Otwarta odma opłucnowa

• Pojawia się przy zasysających ranach klatki piersiowej

• Gdy rana > 2/3przekroju tchawicy to powietrze dostaje się do płuc raczej przez ranę niż normalną drogą

• W czasie wdechu zapadanie się płuca po stronie odmy

• Prowadzi do ostrej niewydolności oddechowej

Prężna odma opłucnowa

• Polega na gromadzeniu się powietrza w jamie opłucnowej pod ciśnieniem na wskutek przedostawania się powietrza z zewnątrz przez ranę, działającą jako mechanizm zastawkowy, który nie pozwala na powrót tego powietrza zewnątrz i przez to powoduje zapadnięcie się płuca po stronie odmy

Prężna odma opłucnowa

Objawy:

• duszność

• Odma podskórna

• Przepełnienie żył szyjnych

• Tachykardia + hipotensja

• Przemieszczenie tchawicy na stronę zdrową

Masywny krwiak opłucnej

• Definicja: nagromadzenie się krwi wjaki eklatki piersiowej jako efekt uszkodzenia płuca lub przerwania ciągłości naczyń sutkowych lub międzyżebrowych wilości powyżej 1500 ml.

Obrażenia tchawicy i oskrzeli

• Spowodowane są:

przenikającym lub tępym urazem

gwałtowną deceleracją rozerwanie oskrzela 2,5 cm od rozdwojenia tchawicy

• Objawy:

utrudnione / głośne oddychanie, odma podskórna, krwioplucie

Tamponada serca

• Rzadka po urazie tępym, częsta po przenikającym

• Krwawienie do nierozszerzalnego worka osierdziowego prowadzi wzrostu ciśnienia śródosierdziowego i spadku rzutu serca

• Triada Becka: poszerzenie żył szyjnych, spadek RR, przytłumione tony serca

• Leczenie: usunięcie krwi z worka osierdziowego

Ogólna klasyfikacja - klp

•penetrujące• tępe

•wymagające natychmiastowej interwencji

• inne (chory stabilny)

Stłuczenie płucaStłuczenie sercaPęknięcie przełykuPęknięcie aortyUszkodzenia przeponyZłamania żeber/mostka

Uszkodzenia przełyku

• Patomechanizm:

Uraz przenikający lub tępy nadbrzusza / dolnej części mostka

Nagłe przemieszczenie treści żołądka do przełyku

Rozerwanie przełykuWyciek treści żołądkowej do śródpiersiaZapalenie śródpiersia

Stłuczenie serca

• Objawy:

ból zamostkowy

ból ściany klatki piersiowej

Zaburzenia przewodnictwa pochodzenia przedsionkowego i komorowego lub zapis EKG prawidłowy

Klatka piersiowa cepowata

• Występuje, gdy na wskutek złamania kolejnych co najmniej 3 żeber w 2 miejscach fragment klatki piersiowej porusza się w czasie oddychania w sposób paradoksalny tj. zapada się w czasie wdechu w głąb klatki piersiowej

Urazowe pęknięcie aorty

• Spowodowane nagłymi siłami działającymi z zewnątrz na klatkę piersiową powodując wzrost ciśnienia śródpiersiowego (akceleracja / deceleracja > 50 km/h lub upadek z wysokości > 9m)

• Najczęściej na wysokości cieśni aorty• Powstaje krwiak a nietknięta warstwa

przydanki pozwala na dotarcie do szpitala

Uszkodzenie przepony

• Prowadzi do niewydolności oddechowej

• Przemieszczenie trzewi do klatki piersiowej

Złamanie żeber

• Ból związany z oddychaniem prowadzi do niewydolności oddechowej

• Przemieszczone złamane żebro może powodować :uraz wątroby lub śledziony, odmę opłucnową, uszkodzenia serca i płuc

Ogólna klasyfikacja - brzuch

•penetrujące• tępe

•wymagające natychmiastowej interwencji

• inne (chory stabilny)Krwotok:

•pęknięta śledziona•pęknięta wątroba•inne źródło

WytrzewienieCiała obceRany postrzałowe

Ogólna klasyfikacja - brzuch

•penetrujące• tępe

•wymagające natychmiastowej interwencji

• inne (chory stabilny)

Pęknięta przepona Perforacja żołądka, jelitPęknięcie nerki (?)Pęknięcie pęcherza moczowego...

Postępowanie ratunkowe

• opatrunek• odbarczenie/drenaż odmy

Memo: tlen – wentylacja dostęp żylny - płynoterapia

TLEN !!!

Postępowanie ratunkowe• drożność dróg oddechowych

ułożenie, odgięcie głowy, ciała obce

• intubacja, maska krtaniowa, rurki u-g, Combitube • tlenoterapia• wentylacja:

bezprzyrządowaprzyrządowa (worek, respirator)

Memo: tlen – wentylacja dostęp żylny - płynoterapia

Obturator przełykowy typu CombitubeR

Postępowanie ratunkowe

Memo:

tlen – wentylacja

dostęp żylny - płynoterapia

Ciało obce - nie ruszać!!!

Postępowanie ratunkowe

Memo:

tlen – wentylacja

dostęp żylny - płynoterapia

Pulsoksymetr

Doskonałe narzędzie

95% i więcej - OK

92-95% do zaakceptowania, wyjaśnić

<92% - działać

<90% - działać szybko

uwaga:• lakier do paznokci • brud

Nieinwazyjny wgląd w wymianę gazową i mikrokrążenie

Dziękuję