wykorzystanie oprogramowania oracle designer do budowy ... · lub organizacji. Ł modelowanie...
TRANSCRIPT
Wykorzystanie oprogramowania Oracle Designer do budowy systemów informatycznych
Bartosz Bębel, Krzysztof JankiewiczInstytut Informatyki, Politechnika Poznańska
[email protected]@cs.put.poznan.pl
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 2
Cykl życia systemu informacyjnegoMetodyka Oracle CASE (CASE*Method)
STRATEGIA
ANALIZA
PROJEKTOWANIE
IMPLEMENTACJA
WDROŻENIE
EKSPLOATACJA
DOKUMENTACJA
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 3
Metodyka Oracle CASE �strategia
�� ogólnyogólny model model przedsiębiorstwaprzedsiębiorstwa,, wwymaganiaymagania, , harmonogram pracharmonogram prac, , ograniczenia finansoweograniczenia finansowe i i technicznetechniczne,,
�� modelemodele: : �� procesówprocesów (PD), (PD), �� danychdanych (ERD), (ERD), �� funkcjifunkcji (FHD), (FHD), �� przepływówprzepływów (DFD)(DFD)..
STRATEGIA
ANALIZA
PROJEKTOWANIE
IMPLEMENTACJA
WDROŻENIE
EKSPLOATACJA
DOKUMENTACJA
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 4
Metodyka Oracle CASE �analiza
� uzupełnienie informacji zebranych na etapie strategii,� szczegółowe, zaakceptowane modele:
�� procesówprocesów (PD), (PD), �� danychdanych (ERD), (ERD), �� funkcjifunkcji (FHD), (FHD), �� przepływówprzepływów (DFD)(DFD),,
� diagramy matrycowe.
STRATEGIA
ANALIZA
PROJEKTOWANIE
IMPLEMENTACJA
WDROŻENIE
EKSPLOATACJA
DOKUMENTACJA
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 5
Metodyka Oracle CASE �projektowanie
� model danych,� struktura logiczna i fizyczna bazy danych,� modele aplikacji
(formularzy,raportów, itp.)
STRATEGIA
ANALIZA
PROJEKTOWANIE
IMPLEMENTACJA
WDROŻENIE
EKSPLOATACJA
DOKUMENTACJA
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 6
Metodyka Oracle CASE �implementacja i dokumentacja
� generacja, modyfikacja i testowanie aplikacji,� implementacja + strojenie,� dokumentacja
użytkownika i techniczna.
STRATEGIA
ANALIZA
PROJEKTOWANIE
IMPLEMENTACJA
WDROŻENIE
EKSPLOATACJA
DOKUMENTACJA
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 7
Cykl życia systemu informatycznego � Oracle Designer 6i
strategiastrategia + + analizaanaliza
projektowanieprojektowanie
ImplementImplementacjaacja
dokumentacjadokumentacja
Metodyki realizacji projektów informatycznych
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 9
Projektowanie SI z wykorzystaniem Designer6i
� narzędzia do modelowania: PD, ERD, FHD, DFD,
� struktura logiczna bazy danych (model relacyjny), definicje aplikacji,
� generowanie obiektów bazy danych i kodu po stronie serwera,
� generowanie aplikacji.
� transformacje,
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 10
Metodyka RAD (Rapid Application Development)
� szybkie tworzenie prototypów aplikacji,
� modyfikowanie prototypów zgodnie z wymaganiami użytkowników,
� tylko małe systemy,� krótki czas od
rozpoczęcia projektu do chwili dostarczenia aplikacji użytkownikowi.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 11
Metodyka IE (Information Engineering)
� technika top-down,� główny nacisk na
model danych,� specyfikacja funkcji
przetwarzających dane.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 12
Metodyka PMD (Process Model Driven)
� często używana jako punkt początkowy dla rozwoju systemów informatycznych,
� pozwala na identyfikację podstawowych procesów w organizacji przed analizą zakresu informacji potrzebnej do ich realizacji.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 13
Metodyka DCD (Design Capture Driven)
� stosowana w przypadku istnienia już systemów w przedsiębiorstwie,
� wykorzystuje mechanizmy reverse-engineering,
� pozwala na generowanie nowych systemów korzystając ze starych definicji,
� pozwala realizować nowe potrzeby przedsiębiorstwa przy minimalnych nakładach czasowych i finansowych.
Modelowanie procesów
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 15
Modelowanie procesów
� Określa kolejność i miejsce realizacji funkcji przedsiębiorstwa.
� Umożliwia i ułatwia komunikację pomiędzy:� różnymi działami firmy,� użytkownikami a projektantami,� projektantami a programistami.
� Pozwala na zrozumienie funkcjonowania organizacji.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 16
Definicja zależności procesów
� Zależność procesu B od procesu A oznacza, że proces B nie może się rozpocząć dopóki nie zakończy się proces A.
� Powody zależności:� informacyjne,� produkcyjne,� prawne,� inne.
A B
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 17
Diagramy zależności procesów(PD � Process Diagram)
� Struktura i zależności pomiędzy jednostkami organizacyjnymi.� Zależności pomiędzy procesami, składnicami, wyzwalaczami i
wynikami.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 18
Obiekty diagramu procesów
Jednostkaorganizacyjna
Proces
Składnica
Zależność Wyzwalacz
Wynik
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 19
Jednostka organizacyjna (organization unit)
� Określa miejsce realizacjiposzczególnych procesów.
� Może dotyczyć jednostki organizacyjnejlub osoby o określonych kompetencjach.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 20
Proces (process)
� Opisuje operację składową działalności przedsiębiorstwa.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 21
Proces (process)� Rodzaje procesów:
� operacja składowa (process step),� punkt wprowadzania danych (data entry),� punkt decyzyjny (decision point),� raport (report),� zewnętrzny (external),� wewnętrzny (internal).
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 22
Przepływ � zależność (flow)
� Pokazuje przepływy informacyjne i materiałowe oraz zależności czasowe pomiędzy procesami.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 23
Przepływ � zależność (flow)
� Czy przepływ jest wystarczający do rozpoczęcia realizacji procesu przeznaczenia?
� Warunek oraz częstość wyboru jednego z wielu przepływów wyjściowych przepływu (dotyczy punktów decyzyjnych).
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 24
Przepływ � zależność (flow)
� Typy przepływów:� przepływ (flow),� temporalny (temporal) �
zależność czasowa,� danych (data),� materialny (material).
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 25
Wyzwalacz (trigger)
� Bodziec do podjęcia realizacji określonych procesów.
� Typy wyzwalaczy:� okresowy (time),� systemowy
(system),� inny (other).
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 26
Składnica (store)
� Magazyn informacji (zbiór relacji, arkuszy kalkulacyjnych akt itp.), materiałów lub inny.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 27
Składnica (store)
� Typy składnic:� informacyjna (data store),� materialna (material store),� ogólna (store).
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 28
Wynik (outcome)
� Jest efektem realizacji sekwencji czynności.� Typy wyników:
� okresowy (time),� systemowy
(system),� inny (other).
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 29
Process Modeler
� Pozwala na:� definiowanie podstawowych procesów zachodzących w
przedsiębiorstwie,� modelowanie elementów składowych procesów,� identyfikowanie procesów wymagających usprawnienia
� modyfikacji,� modelowanie procesów nie istniejących w
przedsiębiorstwie,� włączanie do diagramów obiektów utworzonych w
innych składnikach Oracle Designer6i.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 30
Modelowanie elementów składowych procesów
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 31
Identyfikacja procesów wymagających reorganizacji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 32
Import istniejących obiektówdo diagramów
Modelowanie związków encji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 34
Modelowaniezwiązków encji
� Metoda określania potrzeb informacyjnych firmy lub organizacji.
� Modelowanie związków encji ma na celu:� Dostarczenie dokładnego modelu potrzeb
informacyjnych przedsiębiorstwa, który stanowiłby podstawę do konstruowania nowych lub ulepszonych systemów,
� dostarczanie modelu niezależnego od sposobu przechowywania danych i metod dostępu do nich, umożliwiającego podejmowanie decyzji, dotyczących metod implementacji oraz sposobu współdziałania z istniejącymi systemami.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 35
Diagramy związków encji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 36
Obiekty występujące na diagramach związków encji
Encja
Związki jeden do wiele
Związki wiele do wiele
Związki jedendo jeden
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 37
Encja (entity)
� Encja � obiekt rzeczywisty lub niematerialny mający znaczenie dla organizacji, o którym informacje muszą być przechowywane.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 38
Encja (entity)
� Każda encja musi być jednoznacznie identyfikowalna � to znaczy, że każda instancja (wystąpienie) encji musi być wyraźnie odróżnialna od wszystkich innych instancji tego typu encji. Uzyskuje się to poprzez definicję jednoznacznego identyfikatora.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 39
Unikalny identyfikator (unique identifier)
� Unikalny identyfikator to zbiór atrybutów, końców związków lub związków wykluczających, których wartości pozwalają rozróżnić instancje encji.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 40
Atrybut (attribute)
� Atrybut � cecha służąca do identyfikacji, klasyfikacji lub wyrażenia stanu encji.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 41
Atrybut (attribute)� Wartości jakie mogą być przyjmowane przez
atrybuty są ograniczane przez typ, wielkość, i zbiór wartości dopuszczalnych.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 42
Związek (relationship)� Związek � nazwane, istotne powiązanie
pomiędzy encjami.� Każdy związek ma dwa końce, z
których każdy ma przypisaną:� nazwę,� stopień/liczebność,� opcjonalność (opcjonalny/wymagany).
ZESPÓŁ INSTYTUT
Wiele JedenWymaganyOpcjonalny
Związekrekurencyjny
składową złożony z
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 43
Nazywanie związków
Każdy INSTYTUT może być złożony z jednego lub wielu ZESPOŁÓW.Każdy ZESPÓŁ musi być składową jednego i tylko jednego INSTYTUTU.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 44
Dziedzina (domain)
� Zbiór reguł kontroli poprawności danych, ich formatów, i innych własności stosowanych do definicji atrybutów.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 45
Dziedzina (domain)� Wartości dopuszczalne zdefiniowane w ramach
domen będą wpływały na zawartość relacji CG_REF_CODES.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 46
Konstrukcje specjalne
� Związki wykluczające
� Hierarchie encji
� Związki nieprzechodnie
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 47
Związki wykluczające� Występują w postaci łuku łączącego dwa (lub więcej)
końce związków dochodzących do tej samej encji.� Opisują sytuacje kiedy dla pojedynczej instancji encji
może wystąpić tylko jeden ze związków wykluczających.
Pracownik zatrudniony jest albo na poziomie instytutu, albo na poziomie zespołu.
lub (precyzyjnie)Każdy Pracownik musi być albo zatrudniony w jednym i tylko jednym instytucie albo zatrudniony w jednym i tylko jednym zespole.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 48
Tworzenie związku wykluczającego
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 49
Hierarchie encji� Hierarchie encji składają się z encji-nadtypu i zawartych w
niej encji-podtypów.� Podtyp oprócz swoich własnych atrybutów i związków,
posiada wszystkie atrybuty, związki i funkcje dziedziczone z encji-nadtypu.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 50
Związki nieprzechodnie� Oznaczane są za pomocą rombu przy jednym z końców
związku.� Instancja encji, przy której istnieje związek nieprzechodni
nie może zmieniać przypisania do innej instancji encji wynikającego z tego związku.
Zespół raz przypisany do określonego instytutu nie może zostać przeniesiony do innego instytutu (nie może zmienić przypisania).
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 51
Entity Relationship Diagrammer
� Jest narzędziem służącym do modelowania i definiowania potrzeb informacyjnych w postaci diagramów związków encji. Pozwala na:� tworzenie diagramów związków encji,� automatyczny rozkład obiektów na diagramie,� dostęp do narzędzi systemu Oracle Designer
powiązanych i weryfikujących związki encji.
Modelowanie przepływów danych
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 53
Modelowanie przepływu danych
� Modelowanie przepływu danych (ang. Dataflow Diagrams) ma na celu zobrazowanie procesów zachodzących w organizacji, wymiany informacji między nimi oraz miejsc wprowadzania i wyprowadzania danych.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 54
Diagramy przepływu danych� Opisują przepływ informacji pomiędzy
funkcjami � procesami realizowanymi w systemie.� Reprezentuje wymianę danych między elementami
systemu i wymianę danych ze światem zewnętrznym.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 55
Diagramy przepływu danych� Są podstawowym narzędziem do wiązania procesów z
przetwarzanymi danymi.� Na ogólnym poziomie specyfikacji procesów pozwalają
wyznaczyć funkcje elementarne oraz te, które wymagają dalszej dekompozycji.
� Stanowią podstawę do specyfikacji aplikacji.� Nie opisują algorytmu przetwarzania danych wewnątrz
funkcji.� Nie opisują zależności czasowych i kolejnościowych
pomiędzy funkcjami.� Odzwierciedlają pojedyncze procesy zaznaczając udział i
rolę ich poszczególnych składowych.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 56
Obiekty diagramów przepływów danych
Proces � funkcja
Przepływ
Składnica danych
Byt zewnętrzny
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 57
Składnica danych (datastore)
� Składnica danych � kolekcja encji i ich atrybutów, które powinny być przechowywane przez określony czas.
Etykieta Nazwa opisowa
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 58
Składnica danych
� Typy składnic danych:� komputerowe (computer),� papierowe (manual),� inne (transient).
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 59
Przepływ danych (dataflow)
� Przepływ danych jest nazwaną kolekcją encji i ich atrybutów przekazywanych między dwoma procesami, procesem a składnicą lub procesem a bytem zewnętrznym.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 60
Przepływ danych(dataflow)
� Przepływ danych jest chwilowym przeniesieniem danych.� Gdy osiągną one cel
(proces) decyzja o tym co się z nimi dalej stanie zależy od procesu przyjmującego. Jeśli odbiorca zignoruje nadchodzące dane zostaną one utracone na zawsze.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 61
Przepływ danych a składnica
� Gdy przepływ danych dotrze do składnicy danych, jej zawartość jest modyfikowana zawartością przepływu. Może to oznaczać dodanie, modyfikację lub usunięcie danych znajdujących się w składnicy.
� Składnica danych służy do przechwytywania na stałe chwilowego przepływu danych.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 62
Proces (function)� Opisuje
składową działalności przedsię-biorstwa.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 63
Przepływ danych a proces� Zawartość przepływu wychodzącego z funkcji uzupełnia
zawartość ENTITY USAGES dla tej funkcji.� Zawartość przepływu
wchodzącego do funkcji nie ma wpływu na ENTITY USAGES.
� Zawartość ENTITY USAGES dla funkcji nie ma żadnego wpływu na zawartość przepływów związanych z tą funkcją.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 64
Byt zewnętrzny (external)
� Obiekt będący zewnętrznym (poza systemem) źródłem lub odbiorcą informacji.
� Może reprezentować określoną encję lub jednostkę organizacyjną.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 65
Dataflow Diagrammer� Narzędzie służące do rysowania diagramów
przepływów danych. Pozwala na:� jednoczesną współpracę wielu użytkowników,� automatyczny rozkład elementów,� dostęp do narzędzi weryfikujących kompletność
wykorzystania encji przez funkcje,
� przechodzenie do składowych procesów lub procesów znajdujących się wyżej w hierarchii.
Modelowanie hierarchii funkcji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 67
Modelowanie hierarchii funkcji
� Modelowanie hierarchii funkcji tworzy diagramy pokazujące dekompozycję funkcji na różnych poziomach działalności przedsiębiorstwa.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 68
Funkcja (function)
� Składowa operacja przedsiębiorstwa.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 69
Funkcje specjalnego znaczenia
� Funkcje wspólne (common function).� Funkcje atomowe (atomic function) �
funkcje, które nie podlegają dalszej dekompozycji.
� Funkcje elementarne (elementary function).
Funkcje atomowe
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 70
Funkcje wspólne� Występują w kilku miejscach w hierarchii reprezentując tą
samą operację.� Pierwsze wystąpienie takiej funkcji nazwane jest funkcją
główną (master function), pozostałe wystąpienia to tylko referencje do funkcji głównej.
Funkcje wspólne
Funkcja główna
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 71
Funkcje elementarne
� Funkcje elementarne pozostawiają system w stanie spójnym, wykonanie funkcji elementarnej, nie będącej funkcją atomową, wymaga pomyślnej realizacji wszystkich jej funkcji podrzędnych.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 72
Function Hierarchy Diagrammer
� Pozwala na utworzenie diagramu hierarchii funkcji realizowanych przez organizację. Umożliwia:� tworzenie, modyfikację i dekompozycję funkcji,� automatyczne tworzenie podzbiorów dużych i
złożonych hierarchii,� określanie sposobu wykorzystania danych przez
funkcje,� zwijanie i rozwijanie gałęzi hierarchii,� automatyczną zmianę układu funkcji (pionowy,
poziomy, hybrydowy).
Repozytorium Oracle Designer 6i
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 74
Repozytorium Oracle Designer 6i
� Repozytorium Oracle Designer 6i jest miejscem składowania wszelkich obiektów tworzonych na diagramach.
� Dzięki repozytorium obiekty utworzone np. na diagramie zależności procesów można importować do pozostałych diagramów.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 75
Repository Object Navigator
� Służy do przeglądania i modyfikacji obiektów składowanych w repozytoriumOracle Designer6i.
� Dla każdegoobiektu dostępnajest lista własności.
Zależności pomiędzy diagramami
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 77
Zależności pomiędzy diagramami
� Wszystkie trzy metody modelowania procesów i funkcji, tj. konstrukcja diagramów zależności procesów, modelowania przepływów danych i tworzenie hierarchii funkcji przenikają się wzajemnie operując na tych samych obiektach.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 78
Funkcje � procesy
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 79
Składnice danych
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 80
Przepływy
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 81
Hierarchie funkcji
Budowanie bazy danych
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 83
Dane wejściowe
Diagramy związków encji, a w szczególności:� definicje encji wraz z atrybutami� definicje związków między encjami� definicje dziedzin atrybutów encji
Wynik
Baza danych projektowanego systemu
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 84
Przebieg procesu
krok 1. Transformowanie diagramów związków encji do schematu logicznego bazy danych
krok 2. Generowanie schematu fizycznego bazy danych
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 85
Budowanie bazy danychkrok 1.
Transformowanie diagramów związków encji do schematu logicznego bazy
danych
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 86
Reguły transformacji
Jak przetransformować:� encję?� hierarchię encji?� związek?
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 87
Transformacja encji� Encja ! relacja� Atrybut encji ! kolumna relacji� Typ atrybutu ! typ kolumny� Dziedzina atrybutu ! ograniczenie check� Unikalny identyfikator encji ! klucz
podstawowy relacji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 88
Transformacja hierarchii encjiSposoby:
� transformacja do pojedynczej relacji� transformacja do oddzielnych relacji� transformacja do oddzielnych relacji
połączonych ograniczeniamireferencyjnymi w łuku
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 89
Sposób pierwszyZasady:
� jedna relacja� schemat relacji: atrybuty wszystkich encji z
hierarchii + dodatkowa kolumna, określająca typ specjalizacji
Kiedy stosować:� większość atrybutów w nadtypie� większość związków do nadtypu
Zalety:� uproszczenie schematu bazy danych
Wady:� atrybuty obowiązkowe podtypu stają się kolumnami
opcjonalnymi
Transformacja hierarchii
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 90
Sposób drugiZasady:
� jedna relacja dla każdego podtypu� schemat relacji: atrybuty nadtypu + atrybuty
podtypuKiedy stosować:
� większość atrybutów w podtypach� większość związków do podtypów
Zalety:� zachowanie obowiązkowości atrybutów w
podtypach
Wady:� komplikacja schematu� konieczność powielenia kluczy obcych implementujących
związki przyłączone do nadtypu
Transformacja hierarchii
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 91
Sposób trzeci
Kiedy stosować:� związki przywiązane zarówno do nadtypu jak
i podtypówZalety:
� zachowanie obowiązkowości atrybutóww podtypach
� łatwy dostęp do informacji z nadtypu
Wady:� komplikacja schematu� konieczność stosowania
połączeń (SQL)
Zasady:� jedna relacja z atrybutami wspólnymi, dla każdego podtypu
osobna relacja z jego atrybutami specyficznymi� relacje połączone kluczami obcymi w łuku
Transformacja hierarchii
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 92
Transformacja związków
� Implementacja związku za pomocą ograniczeń referencyjnych (kluczy obcych)
� Sposób transformacji zależy od parametrów związku:� krotności (1:1, 1:N, M:N)� obowiązkowości/opcjonalności
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 93
Związek 1:1 jednostronnie obowiązkowy
Zasady:� do relacji impl. encję wiązaną
obowiązkowo zostaje dodany klucz obcy, wskazujący na klucz podstawowy relacji impl. encję wiązaną opcjonalnie (z drugiej strony związku)
� na kolumny klucza obcego zostaje nałożone ograniczenie not null
Transformacja związków
TABLICA_A (ID_A PRIMARY KEY,ATR_1 NULL)
TABLICA_B (ID_B PRIMARY KEY,ATR_1 NOT NULLID_A NOT NULL REFERENCES
TABLICA_A(ID_A))
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 94
Związek 1:1 obustronnie opcjonalny
Zasady:� do relacji impl. tą encję ze związku, dla której określono większy średni przyrost wystąpień, zostaje dodany klucz obcy, wskazującyna klucz podstawowy z relacji impl. drugą encję w związku
� na kolumny klucza obcego nałożone zostaje ograniczenie null
Transformacja związków
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 95
Związek 1:NZasady:
� do relacji impl. encję po stronie �N� związku zostaje dodany klucz obcy, wskazujący na klucz podstawowy relacji impl. encję po stronie �1� związku
� obowiązkowość związku po stronie �N� - ograniczenie not nullna kolumny w kluczu obcym
� opcjonalność związku po stronie �N� - ograniczenie null na kolumny w kluczu obcym
� obowiązkowość/opcjonalnośćzwiązku po stronie �1� nie ma wpływu na transformację
Transformacja związków
TABLICA_A (ID_A PRIMARY KEY,ATR_1 NULLID_B NOT NULL REFERENCES
TABLICA_B(ID_B))
TABLICA_B (ID_B PRIMARY KEY,ATR_1 NOT NULL)
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 96
Związek M:NZasady:
� zostaje utworzona nowa relacja
� w nowej relacji zostają utworzone klucze obce, wskazujące na klucze podstawowe relacji w związku
� kolumny obu kluczy obcych tworzą klucz podstawowy relacji
Transformacja związków
TABLICA_A (ID_A PRIMARY KEY,ATR_1 NULL)
TABLICA_B (ID_B PRIMARY KEY,ATR_1 NOT NULL)
TABLICA_A_B (ID_A NOT NULL REFERENCES
TABLICA_A(ID_A),ID_B NOT NULL REFERENCES
TABLICA_B(ID_B),PRIMARY KEY(ID_A, ID_B))
Proces transformacji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 98
Krok 1.Uruchomić narzędzie Database Design Transformer z grupy Transform Preliminary Designs
Proces transformacji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 99
Krok 2 - opcje transformacji� transformacja wg
ustawień domyślnych� transformacja wg
ustawień użytkownika
Proces transformacji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 100
Dostępne ustawienia
Proces transformacji
� wybór encji do transformacji - domyślnie wszystkie
� sposób transformacja hierarchii -domyślnie do jednej relacji
� wybór typów tworzonych elementów (relacje, kolumny, klucze, indeksy) -domyślnie wszystkie
� wybór typów modyfikowanych elementów (istniejących już w repozytorium relacji, kolumn, kluczy, indeksów) - domyślnie żadne
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 101
Dostępne ustawienia (2)
Proces transformacji
� opcje ograniczeń referencyjnych:� usuwanie kaskadowe - domyślnie zabronione� modyfikowanie kaskadowe - domyślnie
zabronione� tworzenie sztucznych kluczy podstawowych
relacji (w postaci dodatkowej kolumny numerycznej) - domyślnie tylko dla encji bez unikalnych identyfikatorów
� przedrostek nazw relacji - domyślnie brak� przedrostki nazw kolumn (na podstawie
krótkich nazw encji) - domyślnie brak
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 102
Krok 3 - uruchomienie procesuUruchomienie transformacji -przycisk Run
Proces transformacji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 103
Wynik
Proces transformacji
Umieszczone repozytorium systemu definicje:� relacji� kolumn� ograniczeń integralnościowych� indeksów� liczników - dla sztucznych kluczy
podstawowych
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 104
Wynik (2)
Proces transformacji
Podgląd definicji w repozytorium - narzędzie Design Editor z grupy Design and Generate
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 105
Design EditorUmożliwia:
� przeglądanie i ręczną modyfikację powstałego w wyniku transformacji schematu logicznego bazy danych
� definiowanie dodatkowych obiektów schematu logicznego:� liczników� perspektyw� kodu PL/SQL
� utworzenie diagramu schematu modelu relacyjnego -pokazuje połączenia między relacjami (ograniczenia referencyjne)
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 106
Przeglądanie i modyfikacja schematu logicznego
Zakładka Server Model, gałęzie:
Design Editor
� Relational Table Definitions - relacje, kolumny, ograniczenia itegralnościowe, inne
� Relational View Definition - perspektywy
� Sequence Definitions -liczniki
� PL/SQL Definitions -kod składowany
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 107
Tworzenie diagramuschematu logicznego
� Z menu kontekstowego wybrać Show on New Diagram
Design Editor
� Zaznaczyć obiekty (relacje lub perspektywy), które mają być uwidocznione na diagramie
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 108
Przykładowy diagramu schematu logicznego
Design Editor
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 109
Jak to zrobić?
Jak przetransformować hierarchię encji w sposób inny niż domyślny?
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 110
Transformacja do oddzielnych relacjikrok 1. Uruchomić Database Design Transformerkrok 2. Zaznaczyć opcję Customize the Database
Transformer i wybrać zakładkę Table Mappings
Jak to zrobić - hierarchia encji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 111
Transformacja do oddzielnych relacjikrok 3. Zmienić zbiór encji do transformacji -
wyłączyć ze zbioru encję-nadtyp, dodać encje-podtypy
Jak to zrobić - hierarchia encji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 112
Transformacja do oddzielnych relacjiJak to zrobić - hierarchia encji
krok 4. Przystąpić do transformacji
Wynik:
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 113
Transformacja do relacji w łukukrok 1. Uruchomić Database Design Transformerkrok 2. Zaznaczyć opcję Customize the Database
Transformer i wybrać zakładkę Table Mappings
Jak to zrobić - hierarchia encji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 114
Transformacja do relacji w łukukrok 3. Zmienić zbiór encji do transformacji - włączyć
do zbioru encję-nadtyp wraz z encjami-podtypami
Jak to zrobić - hierarchia encji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 115
Transformacja do relacji w łukuJak to zrobić - hierarchia encji
krok 4. Zmienić typ elementów do transformacji -zakładka Run Options - tylko definicje relacji (bez kolumn i ograniczeń integralnościowych)
krok 5. Uruchomić transformację. Wygenerowane zostaną jedynie definicje relacji. Pozostać w narzędziu
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 116
Transformacja do relacji w łukuJak to zrobić - hierarchia encji
krok 6. Przy encjach-podtypach zaznaczyć opcję Arc
krok 7. Zmienić typ elementów do transformacji -zakładka Run Options - wszystkie elementy
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 117
Transformacja do relacji w łukuJak to zrobić - hierarchia encji
krok 8. Przystąpić do transformacji
Wynik:
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 118
Budowanie bazy danychkrok 2.
Generowanie schematu fizycznegobazy danych
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 119
Przebieg procesu
krok 1. Uruchomić narzędzie Design Editor. Przejść na zakładkę Server Model, rozwinąć gałąź systemu aplikacji
Generacja bazy danych
krok 2. Wybrać pozycję Generate Database from Server Model z menu Generate
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 120
Przebieg procesukrok 3. Ustalić parametry generacji - zakładka Target:
Generacja bazy danych
� Cel generacji:� skrypty DDL (różne
formaty)� wskazany użytkownik
bazy danych Oracle� baza danych ODBC
� Lokalizacja skryptów
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 121
Przebieg procesukrok 4. Wybrać obiekty do generacji - zakładka Objects:
Generacja bazy danych
� Typ obiektu:� relacje� liczniki� perspektywy i inne
� Konkretny obiekt
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 122
Przebieg procesukrok 5. Uruchomić proces - przycisk Start
Wynik - w zależności od parametrów generacji:� skrypty DDL we wskazanym katalogu� obiekty w schemacie wskazanego użytkownika� obiekty w bazie danych przyłączonej za pomocą
ODBC
Generacja bazy danych
Budowanie aplikacji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 124
Dane wejścioweDiagramy hierarchii funkcji i przepływów danych, a w szczególności:
� definicje funkcji� sposób użycia encji przez funkcje� przepływy z i do funkcji
WynikDefinicje aplikacji w wybranym języku programowania
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 125
Przebieg procesu
krok 1. Transformowanie definicji funkcji do projektów aplikacji
krok 2. Modyfikacja struktury aplikacji
krok 3. Generowanie aplikacji w wybranym języku programowania
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 126
Budowanie aplikacjikrok 1.
Transformowanie definicji funkcji do projektów aplikacji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 127
Reguły transformacji
1.Które funkcje transformować?2.Co wpływa na wybór typu aplikacji, która
powstanie z funkcji?3.Jak znaleźć funkcje, które mogą być
zaimplementowane przez tą samą aplikację? - łączenie funkcji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 128
Które funkcje transformować?
Reguły transformacji
Kandydatami do transformacji są:� liście hierarchii bez przodków, będących
funkcjami elementarnymi lub wspólnymi� funkcje wspólne� funkcje elementarne
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 129
Które funkcje transformować?
Reguły transformacji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 130
Co wpływa na typ aplikacji?
Reguły transformacji
Typy aplikacji:� formularz (ang. Screen) - odczytuje i modyfikuje dane
z relacji� wydruk (ang. Report) - tylko odczytuje dane z relacji� aplikacja użytkowa (ang. Utility) - może to być
biblioteka, funkcja i procedura składowana, pakiet
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 131
Co wpływa na typ aplikacji? (2)
Reguły transformacji
Jak określić typ aplikacji?� na podstawie zestawu
operacji, jakie transformowana funkcja realizuje na encjach
� na podstawie własności Reakcja (ang. Response) funkcji (ang. Immediate -Natychmiastowa, ang. Overnight - Odroczona)
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 132
Co wpływa na typ aplikacji? (3)
Reguły transformacji
Zasady:� encje, których używa funkcja, nie zostały zaimplementowane jako
relacje - typ aplikacji nieokreślony (musi zostać wskazany przez projektanta)
� własność Reakcja określono na Natychmiastowa - typ aplikacji to formularz
� funkcja realizuje tylko operacje odczytu na encjach, zaimplementowanych jako relacje - typ aplikacji to wydruk,
� własność Reakcja określono na Odroczona - typ aplikacji to aplikacja użytkowa
� w pozostałych przypadkach - typ aplikacji to formularz
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 133
Łączenie funkcji
Reguły transformacji
Kryteria:� łącz funkcje przetwarzające ten sam zestaw encji� łącz funkcje przetwarzające ten sam zestaw encji
i wykonujące ten sam zestaw operacji na encjach� łącz funkcje używające tych samych atrybutów encji
Proces transformacji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 135
Krok 1.Uruchomić narzędzie Application Design Transformer z grupy Transform Preliminary Designs
Proces transformacji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 136
Krok 2. - ustawienie parametrówProces transformacji
� wybór funkcji w hierarchii, od której rozpocznie się transformacja - Start Function
� przedrostek nazwy aplikacji - Module Prefix� początkowy numer - będzie tworzył nazwę aplikacji w
połączeniu z przedrostkiem - Start number� domyślne języki implementacji aplikacji
poszczególnych typów - Language (np. Oracle Forms, Oracle Reports, Visual Basic, itd.)
� kryteria łączenia funkcji - Merge Granularity
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 137
Krok 3. - uruchomienie procesuUruchomienie transformacji - przycisk Generate
Proces transformacji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 138
WynikProces transformacji
� Umieszczone w repozytorium systemudefinicje modułów-kandydatów na aplikacje
� Przeglądanie struktury -Design Editor, zakładka Modules, gałąź Modules
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 139
Budowanie aplikacjikrok 2.
Modyfikacja struktury aplikacji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 140
Struktura aplikacji - składniki� moduł - reprezentuje aplikację� tabela bazowa - wskazuje relację, którą przetwarza
aplikacja; przechowuje informacje o dopuszczalnych operacjach na relacji
� tabela look-up - uzupełnia dane z tabeli bazowej o dane z relacji powiązanej za pomocą ograniczeń referencyjnych; zawiera elementy związane wyświetlające dane z tej relacji
� powiązania między tablicami bazowymi lub między tablicą bazową a tablicą look-up - modelują hierarchię
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 141
Struktura aplikacji - składniki (2)� element związany - wskazuje na kolumny relacji, którą
przetwarza aplikacja; grupowane w tabeli bazowej lub look-up; najczęściej służą do wyświetlania danych z kolumn relacji
� element niezwiązany - wyświetla informacje wyliczane, nie ma odpowiednika w schemacie relacji; nie wskazuje na żadną kolumnę w relacji
� komponent - grupuje elementy w strukturze (tabele bazowe, elementy związane i niezwiązane)
� okna� argument aplikacji - wartość przesyłana do aplikacji po jej
uruchomieniu lub zapisywana przez aplikację przy jej zakończeniu; służą do komunikacji pomiędzy aplikacjami
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 142
Struktura aplikacji - składniki (3)Każdy element struktury posiada listę własności, określających m.in.:
� nazwę elementu� typ elementu (np. grupa
radiowa, lista, itd.)� dopuszczalne operacje,
itd.
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 143
Diagramy struktury aplikacji� Tworzenie - menu kontekstowego danej aplikacji wybrać
Show on New Diagram\� Rodzaje
� widok danych - pokazuje wewnętrzną strukturę aplikacji
� widok interfejsu - pokazuje układ interfejsu aplikacji
Przełączanie pomiędzy widokami -przyciski
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 144
Diagramy struktury aplikacji (2)
widok danych widok interfejsu
moduł
podrzędnatabelabazowa
tabelalook-up
element związany
komponent
elementniezwiązanypowiązania
okno
zawartośćokna
elementinterfejsu
nadrzędnatabelabazowa
Proces modyfikacjistruktury aplikacji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 146
Struktura aplikacji po transformacji
� jedna tabela bazowa dla każdej relacji, implementującej encję używaną przez funkcję
� elementy związane, odpowiadające kolumnom relacji
� argumenty aplikacji, odpowiadające atrybutom z przepływów wejściowych i wyjściowych funkcji
� brak powiązań między tabelami bazowymi� brak tabel look-up� brak elementów niezwiązanych
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 147
Krok 1.Zaakceptowanie modułów-kandydatów jako aplikacji do ostatecznej generacji -ustawienie własności Candidate? na No.Wybór języka implementacji aplikacji.
Proces modyfikacji struktury
kandydat
formularz
wydruk
aplikacja użytkowa
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 148
Krok 2.Utworzenie związków pomiędzytabelami bazowymi� modelują hierarchię nadrzędny-
podrzędny� korzystają z definicji ograniczeń
referencyjnych między relacjamiMetody:� tworzenie automatyczne� tworzenie ręczne
Proces modyfikacji struktury
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 149
Krok 2. - wynik
Proces modyfikacji struktury
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 150
Krok 3.Utworzenie związku typu look-up
Proces modyfikacji struktury
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 151
Krok 4.Określenie własności poszczególnych składników struktury, np. zmiana typu elementu
Proces modyfikacji struktury
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 152
Krok 5. - dodanie elementu niezwiązanego
Podział ze względu na źródło danych:� funkcja agregujące (MIN, MAX, SUM, AVG, COUNT) - Computed
(wyliczany)� funkcja składowana na serwerze - Server Side Function� funkcja aplikacji - Client Side Function� wyrażenie wykorzystujące funkcje SQL, np. TO_DATE, TO_CHAR,
LTRIM, itd. - SQL Expression
Przykład - dodanie elementu niezwiązanego LICZBA_PRACOWNIKÓW - oblicza, ilu pracowników jest zatrudnionych w danym zespole
Proces modyfikacji struktury
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 153
Krok 5a)Dodanie elementu:
Proces modyfikacji struktury
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 154
Krok 5b)Proces modyfikacji struktury
Określenie własności:
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 155
Krok 5. - WynikProces modyfikacji struktury
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 156
Budowanie aplikacjikrok 3.
Generowanie aplikacji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 157
Warunki wstępne
� Uporządkowana struktura aplikacji� Dostępny schemat fizyczny bazy danych, na
którym ma pracować aplikacja
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 158
Preferencje generacjiZbiór ustawień, określających:
� sposób implementacji struktury
� sposób pracy aplikacji� wygląd elementów interfejsu� układ elementów interfejsu
Ustawiane dla:� całego systemu aplikacji� konkretnej aplikacji� konkretnego elementu
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 159
Preferencje generacji (2)Wyświetlanie zbioru preferencji:
� całego systemu aplikacji
� konkretnej aplikacji
Proces generacji aplikacji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 161
Krok 1.Uruchomić generator aplikacji
Proces generacji aplikacji
lub
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 162
Krok 2.Ustawić parametry - przycisk Options:
Proces generacji aplikacji
� lokalizacja wersji źródłowych aplikacji (system plików czy baza danych)
� lokalizacja wersji wykonywalnych
� czy aplikacja ma zostać uruchomiona po generacji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 163
Krok 3.Uruchomić proces - przycisk Start
Proces generacji aplikacji
Przebieg procesu, komunikaty
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 164
Wynik
Proces generacji aplikacji
(C) Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska 165
Uwagi
Proces generacji ma najczęściej charakter cykliczny:� pierwsza generacja� zmiana preferencji� kolejna generacja, itd. aż do uzyskania maksymalnie
funkcjonalnej aplikacji
Nie opłaca się kontynuować tego procesu aż do wygenerowania w pełni funkcjonalnej aplikacji.
Proces generacji aplikacji