wytyczne dla studiów wykonalności - rpowp 2007-2013 · 2.3 charakterystyka projektu 2.3.1 tytuł...

20
Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 1 PROJEKT Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013. (minimalny wymagany zakres) Białystok, grudzień 2009 r.

Upload: phamliem

Post on 28-Feb-2019

220 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 1

PROJEKT

Wytyczne ogólne opracowania

Studiów Wykonalności

dla projektów infrastrukturalnych

w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego

Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013.

(minimalny wymagany zakres)

Białystok, grudzień 2009 r.

Page 2: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 2

Spis treści

1 Wprowadzenie ................................................................................................................................. 3

1.1 Podstawowe definicje ............................................................................................................ 3

1.2 Zasady ogólne........................................................................................................................ 5

2 Struktura studium ............................................................................................................................ 7

2.1 Wnioski z przeprowadzonej analizy – podsumowanie ......................................................... 7

2.2 Definicja projektu .................................................................................................................. 8

2.3 Charakterystyka projektu ...................................................................................................... 8

2.3.1. Tytuł projektu ....................................................................................................................................... 8

2.3.2. Lokalizacja projektu ............................................................................................................................ 8

2.3.3. Analiza otoczenia społeczno – gospodarczego projektu ...................................................................... 8

2.3.4. Zidentyfikowane problemy .................................................................................................................. 9

2.3.5. Powiązania projektu z dokumentami strategicznymi…………………………………………….…..9

2.3.6. Logika interwencji ............................................................................................................................... 9

2.3.6.1. Cele projektu ...................................................................................................................................... 10

2.3.6.2. Wskaźniki produktu i rezultatu ................................................. Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

2.3.6.3. Zagrożenia i ryzyko w realizacji inwestycji .................................................................................. 11

2.3.7. Komplementarność z innymi działaniami / programami ................................................................... 11

2.4 Analiza instytucjonalna i prawna wykonalności inwestycji................................................ 11

2.4.1. Identyfikacja Beneficjentów projektu ................................................................................................ 11

2.4.2. Opis stanu aktualnego instytucji wdrażającej projekt ........................................................................ 12

2.4.3. Analiza prawna wykonalności projektu ......................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

2.4.4. Trwałość i promocja projektu ............................................................................................................ 13

2.4.5. Pomoc publiczna w projekcie ............................................................................................................ 13

2.5 Analiza techniczna .............................................................................................................. 14

2.6 Analiza finansowa ............................................................................................................... 15

2.7 Analiza ekonomiczna .......................................................................................................... 18

2.8 Analizy specyficzne dla danego rodzaju projektu / sektora ................................................ 18

2.9 Analiza oddziaływania na środowisko ................................................................................ 19

Page 3: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 3

1 Wprowadzenie

Niniejszy dokument stanowi ogólne wytyczne do opracowania Studiów Wykonalności dla

projektów infrastrukturalnych zgłaszanych do dofinansowania w ramach Regionalnego Programu

Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007 – 2013. Zawiera również zasady ich

sporządzania.

Wytyczne mają na celu pomoc potencjalnym Beneficjentom Regionalnego Programu

Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013 w procesie przygotowania Studiów

Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych poprzez wprowadzenie jednoznacznych pojęć

i założeń oraz ujednolicenie zasad przygotowania, jak również osiągnięciu efektu porównywalności

inwestycji.

1.1 Podstawowe definicje

BENEFICJENT – podmiot, który jest stroną umowy zawieranej z Instytucją Zarządzającą

(Zarządem Województwa Podlaskiego) o dofinansowanie realizacji projektu z Europejskiego

Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). Beneficjent jest odpowiedzialny za realizację projektu,

przeprowadza postępowanie ws. udzielania zamówienia publicznego i zawiera kontrakty na

realizację projektu.

PROJEKT – przedsięwzięcie opisane we Wniosku o dofinansowanie, będące przedmiotem umowy

o dofinansowanie zmierzające do osiągnięcia pewnego, precyzyjnie określonego celu.

DUŻY PROJEKT – projekt, którego całkowity koszt przekracza kwotę 50 mln EUR, a w

przypadku środowiska naturalnego 25 mln EUR.

ZADANIE – wyodrębniona technicznie część projektu.

PROJEKT GENERUJĄCY DOCHÓD – w myśl art. 55 rozporządzenia Rady (WE) nr

1083/2006 jest to projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego lub

Funduszu Spójności, którego całkowity koszt przekracza 1 mln EUR, obejmujący inwestycję w

infrastrukturę, korzystanie z której podlega opłatom ponoszonym bezpośrednio przez

korzystających oraz projekt pociągający za sobą sprzedaż gruntu lub budynków lub dzierżawę

gruntu lub najem budynków, lub wszelkie inne odpłatne świadczenie usług, dla którego wartość

Page 4: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 4

bieżąca przychodów w rozumieniu art. 55.1 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006

przewyższa wartość bieżącą kosztów operacyjnych. W przypadku projektów dla których istnieje

możliwość obiektywnego oszacowania dochodu z wyprzedzeniem (art. 55 ust. 2) należy wyliczyć

wartość wskaźnika luki w finansowaniu na potrzeby ustalenia wartości dofinansowania. Natomiast

w przypadku projektów, dla których nie można obiektywnie oszacować dochodu z wyprzedzeniem

(np. ze względu na innowacyjny charakter) (art. 55 ust 3), a z celów projektu i założeń

wnioskodawcy wynika, że projekt będzie generował przychody w rozumieniu art. 55 ust. 1

rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006, dofinansowanie wspólnotowe ustalane przy

zastosowaniu stopy dofinansowania określonej dla danego działania (bez konieczności wyliczania

luki w finansowaniu), z zastrzeżeniem, że dochód wygenerowany przez projekt w okresie do 5 lat

po jego zakończeniu, spełniający przesłanki art. 55 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006,

zostanie zwrócony przez Beneficjenta do właściwej instytucji przyznającej pomoc proporcjonalnie

do udziału wydatków kwalifikowalnych w całkowitym koszcie projektu oraz proporcjonalnie do

udziału współfinansowania wspólnotowego w wydatkach kwalifikowalnych.

KOSZTY KWALIFIKOWALNE – wydatki lub koszty poniesione przez Beneficjenta w związku

z realizacją projektu zgodnie z zasadami obowiązującymi i które kwalifikują się do refundacji ze

środków przeznaczonych na program.

POMOC PUBLICZNA – wszelka pomoc udzielona przez Państwo Członkowskie lub z użyciem

zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub może zakłócić konkurencję

poprzez faworyzowanie określonych podmiotów lub wytwarzanie określonych dóbr oraz gdy jest

niezgodna ze wspólnym rynkiem, o ile wpływa na handel między Państwami Członkowskimi.

DOCHÓD – nie jest dochodem w rozumieniu ustawy o rachunkowości. W niniejszym opracowaniu

będzie rozumiany jako wartość bieżąca salda przepływów pieniężnych. Swoim zakresem obejmie

dochody osiągnięte w trakcie realizacji oraz dochody planowo uzyskane po zakończeniu inwestycji.

NAKŁADY INWESTYCYJNE – nakłady inwestycyjne poniesione w okresie realizacji projektu.

Obejmują prace przygotowawcze i nakłady na rzeczowy majątek trwały.

NAKŁADY W OKRESIE EKSPLOATACJI – nakłady na środki trwałe niezbędne do

eksploatacji (ruchome środki trwałe), nakłady na remonty generalne powiększające wartość

środków trwałych, czyli nakłady odtworzeniowe.

CELE OGÓLNE/POŚREDNIE – cele, do osiągnięcia których w sposób pośredni przyczyni się

1Artykuł 55 nie ma zastosowania w następujących przypadkach:

• Projekty, które nie generują dochodu (np. drogi, za korzystanie z których nie trzeba płacić),

• Projekty, których dochody nie pokrywają w pełni kosztów operacyjnych (np. niektóre koleje),

• Projekty podlegające zasadom pomocy publicznej.

Page 5: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 5

realizacja danego projektu; wyjaśniają dlaczego projekt jest ważny dla społeczeństwa w kategoriach

długoterminowych korzyści dla Beneficjentów i szerszych korzyści dla innych grup.

CEL BEZPOŚREDNI – cel, do osiągnięcia którego w sposób bezpośredni przyczyni się realizacja

danego projektu; cel odnoszący się do kluczowego problemu, który ma być rozwiązany za pomocą

projektu; jest definiowany w kategoriach korzyści dla Beneficjentów lub grup docelowych; jest

rezultatem wykorzystania powstałych produktów.

ODDZIAŁYWANIE – długofalowe konsekwencje dla bezpośrednich adresatów po zakończeniu

ich udziału w projekcie lub po zakończeniu danej inwestycji, a także pośrednie konsekwencje dla

innych adresatów, którzy skorzystali lub stracili w wyniku realizacji projektu.

REZULTAT – bezpośredni i natychmiastowy efekt zrealizowanego programu lub projektu.

Rezultaty dostarczają informacji o zmianach, jakie nastąpiły w wyniku wdrożenia programu lub

projektu u Beneficjentów pomocy, bezpośrednio po zakończeniu projektu.

PRODUKT – wynik interwencji w stan aktualny, czyli bezpośredni, materialny efekt realizacji

projektu mierzony konkretnymi wielkościami.

1.2 Zasady ogólne

Studium Wykonalności stanowi załącznik do Wniosku o dofinansowanie projektu

infrastrukturalnego w ramach RPOWP na lata 2007-2013.

Studium Wykonalności musi być aktualne na dzień składania Wniosku o dofinansowanie

projektu – informacje prezentowane w obu dokumentach muszą być tożsame i spójne.

Studium Wykonalności musi dotyczyć jednego określonego zakresu tematycznego, którego

dofinansowanie przewidziano w RPOWP na lata 2007-2013.

Wszystkie analizy przygotowywane dla projektów infrastrukturalnych powinny być

wykonane w cenach stałych.

Analizą należy objąć okres inwestycyjny (lata ponoszenia nakładów na realizację projektu)

oraz technicznego cyklu życia projektu.

Page 6: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 6

Okresy referencyjne:

Dziedzina gospodarki Okres referencyjny [w latach]

energetyka 15-25

gospodarka wodna i ochrona środowiska 30

kolejnictwo 30

drogi 25-30

porty morskie i lotnicze 25

przemysł 10

inne usługi 15

Okres odniesienia przyjęty na potrzeby analizy (na który należy sporządzić prognozę

przepływów pieniężnych generowanych przez projekt) jest uzależniony od rodzaju

inwestycji i powinien odzwierciedlać okres życia ekonomicznego projektu.

Analiza musi być prowadzona metodą przyrostu – w odniesieniu do stanu istniejącego, a nie

stanu „0”. Należy zaprezentować wariant bezinwestycyjny, wariant uwzględniający

realizację projektu w połączeniu ze stanem obecnym) oraz sam projekt (wariant

inwestycyjny – wariant bezinwestycyjny = projekt).

Dane (szczególnie dane liczbowe) powinny posiadać wskazanie źródeł pochodzenia i okres,

którego dotyczą. Dane statystyczne nie powinny być starsze niż 2 lata, a źródła danych

finansowych (np. kosztorysy) nie mogą być starsze niż 1 rok. W przypadku projektów

zakończonych należy przyjąć wartości rzeczywiste wynikające z podpisanych umów.

Studium Wykonalności powinno mieć na uwadze – z uwzględnieniem wymagań Instytucji

Zarządzającej - dokumenty wyższego rzędu, przede wszystkim: przepisy krajowe i UE,

Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013,

Szczegółowy Opis Priorytetów RPOWP na lata 2007-2013, Wytyczne w sprawie

kwalifikowalności wydatków w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego

Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013, Krajowe Wytyczne dotyczące

kwalifikowalności wydatków w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w

okresie programowania 2007-2013 (opracowanie MRR), Wytyczne w zakresie wybranych

zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów

generujących dochód (opracowanie MRR) oraz inne dokumenty programowe na lata

2007-2013.

Page 7: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 7

2 Struktura Studium

2.1 Wnioski z przeprowadzonej analizy – podsumowanie

Rozdział powinien być napisany w języku niespecjalistycznym (zrozumiałym dla osoby bez

przygotowania technicznego) i powinien być skróconym przeglądem kluczowych informacji

o projekcie. Zalecane jest przedstawienie:

tytułu projektu,

lokalizacji przedsięwzięcia,

okresu realizacji,

przedmiotu projektu, produktów, rezultatów,

Beneficjenta (grupy docelowej, jeśli dotyczy),

tła i uzasadnienia potrzeby realizacji projektu, głównych problemów,

podstawowych wniosków z analizy otoczenia przedsięwzięcia,

celów przedsięwzięcia,

zgodności z celami dokumentów programowych i strategicznych oraz z dokumentem „Linia

demarkacyjna pomiędzy Programami Operacyjnymi Polityki Spójności, Wspólnej Polityki

Rolnej i Wspólnej Polityki Rybackiej” wraz z uzasadnieniem,

komplementarności z innymi projektami,

matrycy logicznej projektu,

wyników analizy wariantów, w tym wybranych rozwiązań technicznych,

przewidywanych nakładów, kosztów inwestycyjnych i struktury finansowania,

zastosowania zasady cross – financingu (w zakresie dopuszczalności stosowania),

harmonogramu projektu oraz jego trwałości,

wykonalności technicznej i instytucjonalnej projektu,

aspektu pomocy publicznej w projekcie,

wyników analizy finansowej i ekonomicznej,

wielkości luki w finansowaniu, maksymalnej wielkości wydatków kwalifikowanych,

zdyskontowanego kosztu inwestycji, zdyskontowanego dochodu netto, maksymalnej wielkości

współfinansowania,

wniosków z analizy oddziaływania na środowisko,

innych adekwatnych do rodzaju projektu informacji.

Page 8: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 8

2.2 Definicja projektu

Należy zwięźle i jednoznacznie opisać przedmiot i zakres projektu. Z punktu tego muszą jasno

wynikać zadania jakie będą realizowane w ramach projektu.

2.3 Charakterystyka projektu

2.3.1 Tytuł projektu

Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny z pozostałą dokumentacją.

Ponadto powinien zawierać przedmiot, lokalizację, etap oraz fazę zadania (jeżeli realizowany

projekt jest częścią większej inwestycji).

2.3.2 Lokalizacja projektu

Opis powinien zawierać informacje pomocne w lokalizacji inwestycji wraz z wizualizacją

na mapach (przedstawione w załącznikach). Miejsce realizacji projektu należy sprowadzić do

poziomu konkretnej gminy oraz miejscowości w odniesieniu do istniejącego i planowanego stanu

zagospodarowania terenu.

Dla projektów punktowych należy wskazać dokładną lokalizację działki wraz z numerem. Dla

inwestycji liniowych należy określić w sposób jednoznaczny położenie jej początku i końca.

Należy ująć informację o istniejącym i planowanym stanie zagospodarowania terenu, na

którym realizowany będzie projekt.

2.3.3 Analiza otoczenia społeczno – gospodarczego projektu

W punkcie należy ująć newralgiczne cechy danego terenu (określenie i charakterystyka

obszaru, dane demograficzne, infrastruktura, otoczenie gospodarcze, potencjał) objętego

oddziaływaniem projektu, na tyle dokładne, aby zrozumieć problemy, które po zrealizowaniu

projektu powinny być rozwiązane.

Page 9: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 9

2.3.4 Zidentyfikowane problemy

W punkcie tym należy opisać i przeanalizować problemy, które dotykają bezpośrednich i

pośrednich Beneficjentów projektu. Charakterystyka powinna wskazywać powiązania pomiędzy

wyróżnionymi problemami, do rozwiązania których przyczynia się projekt, a badaną analizą

otoczenia projektu. Należy również przeprowadzić selekcję tych problemów i zidentyfikować

problem kluczowy, który zostanie rozwiązany poprzez realizację projektu. Analiza problemów

powinna być przeprowadzona za pomocą „drzewa problemów”, prezentującego przyczyny

problemu kluczowego, problem kluczowy oraz jego skutki.

2.3.5 Powiązania projektu z dokumentami strategicznymi

Należy wskazać bezpośrednią zgodność projektu z polityką szczebla: krajowego, regionalnego

i lokalnego. Konieczne jest wskazanie jednoznacznej zgodności projektu z celami:

Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego,

Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013,

innych strategicznych dokumentów w zależności od specyfiki przedmiotu projektu np.

Wieloletnim Planem Promocji Województwa Podlaskiego, Wojewódzkim Planem

Gospodarki Odpadami, Krajowym Programem Oczyszczania Ścieków Komunalnych,

oraz z dokumentem „Linia demarkacyjna pomiędzy Programami Operacyjnymi Polityki

Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybackiej”

z uzasadnieniem.

Należy również wskazać wpływ projektu na polityki horyzontalne: Politykę ochrony

środowiska, Politykę równych szans, Politykę społeczeństwa informacyjnego i Efektywność

energetyczną.

2.3.6 Logika interwencji

Pomocną w opracowaniu projektu, a następnie jego ocenie i realizacji jest matryca logiczna

projektu. Matryca logiczna jest narzędziem rekomendowanym, szczególnie dla projektów

wieloetapowych lub opracowywanych w partnerstwie. Pozwala określić jakie cele bezpośrednie i

ogólne zostaną osiągnięte dzięki realizacji danego projektu, za pomocą jakich wskaźników da się

zmierzyć, czy zakładane cele zostaną osiągnięte, z jakich źródeł pochodzić będą dane (wskaźniki)

umożliwiające ocenę efektywności osiągniętych celów.

Page 10: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 10

2.3.6.1 Cele projektu

Cele ogólne/szersze projektu

Należy opisać jakie długoterminowe korzyści społeczno – ekonomiczne zostaną osiągnięte

w danym sektorze/regionie poprzez realizację projektu, z wyszczególnieniem wskaźników

oddziaływania (tj. długofalowych konsekwencji zrealizowanego produktu, wykraczających poza

natychmiastowe efekty dla grup docelowych).

Cele bezpośrednie projektu

Cele bezpośrednie projektu muszą wynikać ze zidentyfikowanych najistotniejszych problemów

i być spójne z celami działania zawartymi w RPOWP.

2.3.6.2 Wskaźniki produktu i rezultatu

Zdefiniowane dla projektu wskaźniki produktu i rezultatu muszą zawierać przynajmniej dwa

ze wskazanych w „Tabeli wskaźników”, stanowiącej załącznik nr 3 „Szczegółowego Opisu

Priorytetów RPOWP na lata 2007-2013”.

Wskaźniki produktu

Produkt – bezpośredni, materialny efekt realizacji przedsięwzięcia mierzony konkretnymi

wielkościami.

Wskaźniki produktu należy zaprezentować w formie tabelarycznej wraz z uzasadnieniem

wyboru konkretnych wskaźników oraz sposobem ich pomiaru i monitorowania.

Muszą być one spójne z Wnioskiem o dofinansowanie w zakresie: opisu projektu, wskaźników

osiągnięcia celów projektu, głównych pozycji budżetu projektu.

Ze względu na charakter wskaźnika produktu powinien być on podany dla okresu realizacji

projektu, przy czym wartość docelowa powinna zostać wykazana w roku zakończenia rzeczowej

realizacji projektu.

Wskaźniki rezultatu

Rezultaty można zdefiniować jako korzyści, jakie wynikną dla Beneficjenta bezpośrednio po

zakończeniu projektu w związku ze zrealizowanymi działaniami.

Page 11: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 11

Wskaźniki rezultatu opisują zmiany w sytuacji Beneficjenta, jego otoczeniu bądź ostatecznych

odbiorców, jakie nastąpiły w wyniku zrealizowania projektu.

W przypadku wskaźnika rezultatu jako wartość docelową Beneficjent powinien wskazać

wartość osiągniętą w okresie do 1 roku od momentu zakończenia realizacji projektu (z wyjątkiem

horyzontalnych wskaźników kluczowych, służących do pomiaru liczby nowoutworzonych miejsc

pracy).

Wskaźniki rezultatu należy zaprezentować w formie tabelarycznej wraz z uzasadnieniem

wyboru konkretnych wskaźników oraz sposobem ich pomiaru i monitorowania.

Przy prezentacji wskaźników rezultatu - dla pierwszego roku funkcjonowania projektu - za I

rok zostaje przyjęty pierwszy pełny rok kalendarzowy funkcjonowania infrastruktury powstałej

w ramach projektu. Wskaźniki mogą pojawiać się w trakcie realizacji projektu.

Wartość wskaźnika produktu i rezultatu w kolejnych latach należy wykazywać według

rzeczywistego stanu istniejącego w danym okresie (roku) - narastająco lub malejąco w zależności

od charakteru wskaźnika.

2.3.6.3 Zagrożenia i ryzyko w realizacji inwestycji

Celem analizy ryzyka jest identyfikacja potencjalnych zagrożeń, które mogą wystąpić przy

realizacji inwestycji oraz wskazanie sposobu postępowania w momencie ich wystąpienia.

2.3.7 Komplementarność z innymi działaniami / programami

Potencjalny projekt zgłaszany do realizacji może stanowić element szerszego przedsięwzięcia.

W punkcie tym należy przedstawić działania komplementarne. Wskażą one na powiązania projektu

z projektami realizowanymi ze środków unijnych / krajowych / zagranicznych, które mogą mieć

jakikolwiek wpływ na jego realizację. Należy odnieść się głównie do działań już zrealizowanych

lub będących w trakcie realizacji.

2.4 Analiza instytucjonalna i prawna wykonalności inwestycji

2.4.1 Identyfikacja Beneficjentów projektu

Page 12: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 12

Należy jasno określić Beneficjenta oraz Beneficjentów pośrednich projektu.

W przypadku projektów inwestycyjnych Beneficjentem projektu jest podmiot, który będzie stroną

umowy o dofinansowanie projektu w ramach RPOWP.

Poza tym w punkcie należy określić kto będzie pełnił funkcję Zamawiającego. Można również

określić w jaki sposób wybrany będzie inżynier / menager projektu, tj. niezależny pośrednik

pomiędzy pracodawcą a kontraktorem – wykonawcą projektu.

Dodatkowo w Studium Wykonalności należy wskazać, kto stanie się właścicielem inwestycji

finansowanej ze środków EFRR i kto będzie zarządzał inwestycją po zakończeniu projektu.

2.4.2 Opis stanu aktualnego instytucji wdrażającej projekt

Wdrożenie projektu nie może odbyć się bez ram instytucjonalnych – należy przedstawić

charakterystykę i analizę stanu aktualnego instytucji wdrażającej projekt (zdolność organizacyjną) z

dokładnym sposobem i procedurami wdrażania projektu (harmonogram projektu).

Podmiot odpowiedzialny za wdrożenie projektu przedstawia inne osoby/organizacje

zaangażowane w realizację projektu, ich rolę włącznie z podziałem odpowiedzialności, ewentualne

powiązanie z innymi podmiotami.

Podmiot odpowiedzialny za wdrożenie projektu opisuje towarzyszące procesowi wdrażania

projektu procedury, sposób pozyskiwania odpowiednich zezwoleń prac przygotowawczych,

projektowych oraz określa liczbę kontraktów w ilu będzie realizowany projekt oraz sposób wyboru

wykonawców robót, usług i dostawców.

Podmiot odpowiedzialny za wdrożenie projektu powinien zaprezentować koszty i źródła

finansowania działań związane z realizacją projektu, jak też zidentyfikować zagrożenia związane

z wykonalnością instytucjonalną projektu.

Zalecaną formą przedstawienia harmonogramu wdrażania przedsięwzięcia jest wykres Gantt’a.

2.4.3 Analiza prawna wykonalności projektu

Punkt ten opisuje kwestie prawne związane z realizacją projektu. W części tej powinna znaleźć

się odpowiedź na temat własności gruntów/obiektów, na których będzie realizowany projekt oraz

inne dodatkowe informacje jak kwestia dostępności gruntu, mediów pod inwestycję – należy

przedstawić dokument potwierdzający prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

Należy określić czy projekt jest przygotowany do realizacji pod względem prawnym i jakie

Page 13: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 13

pozwolenia/decyzje/opinie należy uzyskać w celu zapewnienia realizacji projektu.

2.4.4 Trwałość i promocja projektu

Beneficjent jest zobowiązany do utrzymania trwałości projektu i nie poddania go znaczącym

modyfikacjom przez co najmniej 5 lat od chwili zakończenia jego realizacji. W punkcie tym należy

wskazać czy Beneficjent ma zdolność organizacyjną i finansową do utrzymania projektu, kto będzie

ponosić koszty związane z utrzymaniem i eksploatacją inwestycji po zakończeniu wsparcia

projektu. Informację należy uzupełnić o element rozwiązań ewentualnego udostępniania

wybudowanej infrastruktury podmiotom trzecim.

Należy przedstawić krótki opis sposobów promocji udziału UE w finansowaniu projektu,

zgodnie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie:

Rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1828/2006 z 8 grudnia 2006 r. ustanawiającym

szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 ustanawiającego

przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego

Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności oraz rozporządzenia (WE) nr 1080/2006

Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju

Regionalnego – art. 8 i 9,

Krajowymi Wytycznymi w zakresie informacji i promocji – opracowanymi przez MRR,

Strategią Komunikacji Funduszy Europejskich na lata 2007-2013, w tym zał. nr 1 Księgą

znaków.

2.4.5 Pomoc publiczna w projekcie

Źródłowym przepisem w zakresie pomocy publicznej jest art. 87 ust. 1 Traktatu

ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE, Dz.U.UE.C.321E.37 z dn. 29.12.2006 r.), który

stanowi: „Z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w niniejszym Traktacie, wszelka

pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych

w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie

niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym

rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi.”

Należy zidentyfikować czy projekt podlega zasadom pomocy publicznej na podstawie

obowiązujących aktów prawnych i wytycznych.

Page 14: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 14

Sposobem zweryfikowania występowania pomocy publicznej w projekcie jest test pomocy

publicznej. Ustalenie, czy w określonej transakcji występuje pomoc publiczna polega na zbadaniu,

czy jednocześnie występują wszystkie niżej wymienione przesłanki2:

wsparcie jest przyznawane przez Państwo lub pochodzi ze środków państwowych,

wsparcie to jest udzielane na warunkach korzystniejszych niż oferowane na rynku (korzyść

ekonomiczna),

selektywność tzn. uprzywilejowanie określonych podmiotów lub wytwarzanie określonych

dóbr,

wsparcie zakłóca konkurencję lub grozi zakłóceniem oraz wpływa na wymianę handlową

między Państwami Członkowskimi.

Każdą z przesłanek należy uzasadnić. W przypadku, gdy którakolwiek z przesłanek nie jest

spełniona, pomoc publiczna nie występuje.

Gdy wynik przeprowadzonego testu pomocy publicznej jest pozytywny, przynajmniej

w odniesieniu do części zakresu rzeczowego projektu, oznacza to że projekt w części jest objęty

pomocą publiczną. Skutkiem tego jest konieczność wydzielenia wydatków kwalifikowalnych w

ramach pomocy publicznej i bez pomocy.

W przypadku wpisania się projektu w zakres objęty pomocą stosuje się poziom dofinansowania

określony w danym programie pomocowym.

W projektach może występować mieszany poziom dofinansowania – odrębny dla zadań, w

których występuje pomoc publiczna i odrębny dla pozostałych.

2.5 Analiza techniczna

Zadaniem analizy technicznej jest określenie zasadności zaproponowanych rozwiązań

technicznych i technologicznych w projekcie. Powinna ona szczegółowo uzasadnić wybór

rozwiązania technicznego oraz proponowane zmiany (które mają przynieść rezultaty zmierzające do

osiągnięcia celów projektu) i wykazać, że zaproponowane rozwiązanie jest:

wykonalne pod względem technicznym i/lub technologicznym,

zgodne z najlepszą praktyką w danej dziedzinie,

zgodne z obowiązującymi normami prawnymi,

optymalne pod względem zaspokojenia popytu ze strony użytkowników,

2 Patrz: „Wspólnotowe zasady dotyczące pomocy państwa – Vademecum” .Dokument dostępny na stronie MRR

http://www.mrr.gov.pl/Pomoc%20publiczna/Documents/vademecum_zasady_pomocy_publicznej_09_2008_pl.pdf

Page 15: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 15

przedstawia optymalny stosunek jakości do ceny,

najbardziej odpowiednie spośród rozważanych opcji,

efektywne energetycznie.

Analiza wariantów projektu jest bardzo istotna z punktu widzenia właściwej identyfikacji

zakresu projektu oraz wyboru najbardziej opłacalnego rozwiązania technicznego. Wybór wariantów

do analizy może dotyczyć głównych aspektów realizacji projektu, takich jak np: lokalizacja, zakres,

skala projektu.

Analiza różnych wariantów realizacji planowanego projektu ma na celu porównanie

opcjonalnych rozwiązań prowadzących do osiągnięcia tych samych celów biorąc pod uwagę różne

czynniki takie jak wysokość nakładów inwestycyjnych, wysokość kosztów operacyjnych,

podstawowe parametry techniczne projektu, urządzenia, rozwiązania technologiczne.

Analiza wariantów powinna być wykonana na wczesnym etapie przygotowania projektu i

faktycznie przyczyniać się do określania zakresu projektu. W związku z tym Beneficjent powinien

skupić się na ograniczonej liczbie istotnych i technicznie wykonalnych opcji.

2.6 Analiza finansowa

Analiza finansowa to proces analityczny służący ocenie efektywności finansowej

przedsięwzięcia poprzez ustalenie wartości wskaźników efektywności finansowej, weryfikacji

trwałości finansowej przedsięwzięcia (poprzez zbadanie czy Wnioskodawca posiada wystarczające

zasoby na realizację inwestycji i utrzymanie jej rezultatów), obliczeniu właściwego maksymalnego

poziomu dofinansowania z funduszy UE.

Analiza finansowa musi zawierać następujące elementy:

określenie założeń do analizy finansowej,

zestawienie przepływów pieniężnych projektu, w tym planu inwestycyjnego projektu,

ustalenie poziomu dofinansowania projektu z funduszy UE,

określenie źródeł finansowania projektu,

analizę finansowej trwałości,

ustalenie wartości wskaźników efektywności finansowej projektu.

oraz:

musi być dokonana z punktu widzenia właściciela infrastruktury wytworzonej w ramach

projektu (jeśli właściciel i operator są odrębnymi podmiotami, analiza powinna być

Page 16: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 16

skonsolidowana),

pod uwagę bierze się wyłącznie przepływy pieniężne,

podczas wyliczania przepływów finansowych w różnych latach uwzględnia się wartość

pieniądza w czasie,

powinna być sporządzana w cenach stałych,

jest sporządzana za pomocą metody przyrostu,

musi być przeprowadzona w okresie referencyjnym zalecanym przez KE z uwzględnieniem

poszczególnych sektorów (zastosowanie innych okresów odniesienia możliwe pod

warunkiem szczegółowego uzasadnienia),

przyjmuje się stopę dyskontową na poziomie 5% dla analiz finansowych wykonywanych w

cenach stałych (w szczególnie uzasadnionych przypadkach można zastosować stopę wyższą

np. 8% dla analiz finansowych wykonywanych w cenach zmiennych, co wymaga

precyzyjnego wyjaśnienia).

Rachunek zysków i strat i przepływów finansowych

Należy sporządzić rachunek zysków i strat dla projektu zgodnie z Ustawą o rachunkowości

w zakresie jej obowiązywania przynajmniej na poziomie grup głównych dla okresu analizy. W

rachunku zysków i strat należy ująć wyłącznie zmianę poszczególnych wielkości wywołaną

projektem.

Rachunek przepływów pieniężnych należy sporządzić zgodnie z Ustawą o rachunkowości

w zakresie jej obowiązywania przynajmniej na poziomie grup głównych dla okresu analizy.

Przepływy pieniężne powinny zawierać zmiany zapotrzebowania na kapitał obrotowy. W

rachunku przepływów pieniężnych należy ująć wyłącznie zmianę poszczególnych wielkości

wywołaną projektem. Jeśli środki pieniężne na koniec okresu osiągają w którymkolwiek roku

wartości ujemne należy określić źródło pokrycia deficytu.

Analiza luki finansowej

Analiza luki finansowej jest podstawą obliczenia dofinansowania UE dla projektów

generujących dochód.

Wyliczenie luki finansowej dotyczy projektów, których całkowity koszt przekracza 1 mln

EUR. W celu ustalenia czy całkowity koszt danego projektu przekracza wskazany próg, należy

Page 17: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 17

zastosować kurs wymiany EUR/PLN, stanowiący średnią miesięcznych obrachunkowych kursów

stosowanych przez Komisję Europejską z ostatnich 6 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia

Wniosku o dofinansowanie. Tym samym dla projektów, których koszt całkowity nie przekracza

1 mln EUR do wyliczenia wysokości dofinansowania nie stosuje się analizy luki finansowej.

W celu obliczenia luki finansowej należy odnieść się do określonych przepływów pieniężnych

oraz uwzględnić wartość rezydualną.

Projekt generujący dochód oznacza projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu

Rozwoju Regionalnego lub Funduszu Spójności, którego całkowity koszt przekracza 1 mln Euro,

obejmujący inwestycję w infrastrukturę, korzystanie z której podlega opłatom ponoszonym

bezpośrednio przez korzystających lub jakąkolwiek operację pociągającą za sobą sprzedaż gruntu

lub budynków, dzierżawę gruntu lub najem budynków albo jakiekolwiek inne odpłatne świadczenie

usług, dla których wartość bieżąca przychodów przewyższa wartość bieżącą kosztów operacyjnych.

Określenie wskaźnika luki finansowej nie jest wymagane dla projektów, które podlegają

zasadom pomocy publicznej, które nie generują dochodu, których przychody nie pokrywają w pełni

kosztów operacyjnych.

Algorytm obliczania wskaźnika luki finansowej musi być zgodny z krajowymi Wytycznymi

w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym

projektów generujących dochód.

Wskaźniki rentowności

Wskaźniki rentowności pokazują jak szybko zwraca się zaangażowany w projekcie kapitał.

Analiza rentowności projektu jest weryfikacją dobrze oszacowanej wielkości dofinansowania (która

nie może przynosić nadmiernych korzyści Beneficjentowi). Czy dofinansowanie nie jest

przeszacowane weryfikuje się wskaźniki w wariantach bez dofinansowania, z dofinansowaniem

wewnętrznej stopy zwrotu z inwestycji (FRR/C) i finansowej zaktualizowanej wartości netto z

inwestycji (FNPV/C) oraz wewnętrznej stopy zwrotu z kapitału (FRR/K) i finansowej

zaktualizowanej wartości netto z kapitału (FVPV/K).

Aby projekt mógł być współfinansowany FNPV/C musi być ujemna i FRR/C musi być niższa

niż ustalona stopa dyskonta (dotyczy to wszystkich projektów inwestycyjnych za wyjątkiem tych,

które są objęte pomocą publiczną).

Obliczenie wskaźników FNPV/K i FRR/K jest obligatoryjne dla tzw. „dużych projektów”.

Page 18: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 18

2.7 Analiza ekonomiczna

Analiza ekonomiczna jest sporządzana na podstawie analizy finansowej i uwzględnia

finansowe koszty i korzyści wyrażone przepływami pieniężnymi oraz inne aspekty oddziaływania

projektu, które nie są przedmiotem transakcji rynkowych.

Analiza ekonomiczna powinna wykazać, czy projekt jest warty współfinansowania i czy

wymaga współfinansowania.

Do oceny ekonomicznej projektu służą ekonomiczne wskaźniki efektywności3:

ekonomiczna bieżąca wartość netto inwestycji (ENPV) stanowiąca różnicę ogółu

zdyskontowanych korzyści i kosztów związanych z inwestycją - wskazuje korzyści

ekonomiczne jakie przyniesie realizacja projektu;

ekonomiczna wewnętrzna stopa zwrotu z inwestycji (ERR) określa ekonomiczny zwrot z

projektu;

wskaźnik B/C, który ustala się jako stosunek zdyskontowanych korzyści ekonomicznych do

sumy zdyskontowanych kosztów ekonomicznych generowanych w okresie odniesienia.

Projekt przynosi korzyści dla społeczności, jeśli jednocześnie spełnione są trzy warunki:

ekonomiczna bieżąca wartość netto inwestycji (ENPV) jest większa od 0,

ekonomiczna wewnętrzna stopa zwrotu (ERR) jest wyższa od stopy dyskontowej,

stosunek korzyści ekonomicznych do kosztów ekonomicznych (współczynnik B/C) jest

większy niż 1.

Projekt taki jest wart współfinansowania.

Przy uzyskaniu negatywnych wskaźników efektywności (ujemnych) dalsza analiza inwestycji

staje się bezcelowa a inwestycja powinna zostać odrzucona. Wykonanie analizy ekonomicznej na

etapie Studium Wykonalności pozwala na uniknięcie kosztownych prac projektowych dla

inwestycji, które nie mają uzasadnienia ekonomicznego.

2.8 Analizy specyficzne dla danego rodzaju projektu / sektora

Należy przedstawić najistotniejsze elementy dla danego sektora, jego najistotniejsze cechy,

(np. sektor transportu – prognozy ruchu), charakterystykę przed realizacją projektu i po

zakończeniu projektu.

3 Instytucja Zarządzająca RPOWP wymaga wyliczenia wymienionych wskaźników - są one niezbędne do oceny

projektu zgodnie z kartą oceny merytorycznej.

Page 19: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 19

2.9 Analiza oddziaływania na środowisko

W pkt. należy przedstawić informację dotyczącą klasyfikacji przedsięwzięcia pod kątem

wymogu przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ) w świetle przepisów prawa

polskiego i UE; informację do jakiej grupy i na podstawie którego zapisu przedsięwzięcie zostało

zakwalifikowane do przeprowadzenia procedury OOŚ, czy do jej przeprowadzenia się kwalifikuje.

Ponadto należy opisać sposób przeprowadzonych postępowań OOŚ. Jeśli organy odstąpiły od

przeprowadzenia procedury OOŚ należy opisać z jakich powodów odstąpiono od jej

przeprowadzenia.

Dla projektów, dla których wymagane jest wykonanie oceny oddziaływania na środowisko

należy przedstawić streszczenie tego dokumentu.

Dla projektów, dla których nie jest wymagane wykonanie w/w oceny należy sporządzić krótką

analizę w aspekcie oddziaływania na poszczególne elementy środowiska naturalnego.

W każdym przypadku należy określić wpływ projektu na obszary „NATURA 2000”.

Page 20: Wytyczne dla Studiów Wykonalności - RPOWP 2007-2013 · 2.3 Charakterystyka projektu 2.3.1 Tytuł projektu Tytuł powinien być krótki i oddający charakter projektu oraz zgodny

Wytyczne ogólne opracowania Studiów Wykonalności dla projektów infrastrukturalnych 20

(Nazwa instytucji (Miejscowość i data)

Adres)

Oświadczenie Beneficjenta

Niniejszym oświadczam, że projekt ......................................................................................: (tytuł projektu)

1. jest / nie jest projektem generującym dochód w myśl art. 55 rozporządzenia WE 1083/2006

z uwzględnieniem zmian wprowadzonych rozporządzeniem WE 1341/2008

2. podlega/ nie podlega zasadom pomocy publicznej

…………………………

(podpis i pieczątka)

Niewłaściwe skreślić Niewłaściwe skreślić