w[zy ;`gkde - new delhi · btha e'agb
TRANSCRIPT
pZu/ f;oÕ d/F dh ikfJdkd jh Bjh_, pbfe GkthfBowksk th jz [d/ jB . fJ; bJh ;kvk ;G dk gfjbkÕo} pZfunK d/ ftek; s/ e/_fdqs j'Dk ukjhdk j? .;kÌ pZfunK d/ ti{d d/ ftek; s/ }'o d/Dk ukjhdkfe¢_fe f;Zfyns pZu/ jh ;wki Ësh ikro{e j' e/nksw-;BwkB d/ Bkb d/F Ì soZeh dh T[ukJhnK s/b? ik ;ed/ jB . Gkos d/ gfjb/ ËXkB wzsoh pZfunKd/ fgnko/ ukuk Bfjo{ B/ d/F d/ pZfunK dh soZeh ftZujh Gkos dk ftek; t/fynk ;h . pZfunK d/ bJh w[Ybhf;Zfynk }o{oh j'D d/ pkti{d d/F ftZu ekÕh frDshftZu pZu/ nZi th f;Zfynk s'_ tKM/ jB fJ; bJh ;kvk;G BkrfoeK dk Õo} j? fe T[BQK pZfunK Ì f;Zfynkdk w"fbe nfXeko fdtk¢D ftZu nkgDk g{ok :'rdkBd/D . nZi d/ j'V-ËXkB :[r ftZu fiZE / fBZs Bt/_pdbkt j' oj/ jB, pZu/ e/tb f;Zfynk d/ wkfXnwBkb jh ;jh skbw/b ;Ekgs eo ;ed/ jB .
;kvk d/F foFhnK, ;`sK ns/ frnkBhnK dhd/t G{wh ojh j? . ;kv/ ihtB ftZu nkT[D tkb/ fJj shi-fs¢jko ob/-fwb/ ;ZfGnkuko d/ Ëshe jB . fJBQK fsT[jkoKs'_ ;kÌ e[M Bk e[M Ë/oBk fwbdh ofjzdh j? . Btzpo iKd;`po wjhB/ ftZu r[Br[Bh XZ[g dk nkB`d ns/ Bt/_ toQ/ d/nkT[D dh ][Fh Bkb wB joF Bkb Go iKdk j? .
iKd/ toQ/ Ì nbftdk ns/ Bt/_ toQ/ dk nk;, ¢wzr
ns/ ;`ebg Bkb ;[nkrs eohJ/ .
w[ Zy ;`gkdew[Zy ;`gkdew[Zy ;`gkdew[Zy ;`gkdew[Zy ;`gkde
fwjBs dh ;dk fiZs jz[dh j?. i/eo n;hA e'Jh th ezw uzrh ;'u
ns/ fwjBs d/ Bkb eod/ jK sK T[; ftZu ;|bsk Io{o fwbdh j?.
fwjBs ;|bsk gqkgs eoB dk wjZstg{oB ;kXB jh BjhA w{bwzso
th j?. fe;h th ;z;Ek dh soZeh dk nkXko jz[dk j? T[; ftZu ezw
eoB tkb/ wId{o ns/ fBPmktkB eowukoh. wId{o tor dh fwjBs
d/ Bkb^Bkb eowukoh tor d/ nksw^ftPtk;, wIp{s fJZSk^Pesh
ns/ ;ekokswe ;'u d/ pbp{s/ s/ jh e'Jh ;z;Ek$nkdkok \[Pjkb ns/
nwho jz[dk j?. fJ; ƒ fXnkB ftZu oZyd/ j'J/ gfjbh wJh ƒ wkbe^
wId{o ns/ nfXekoh^eowukoh nkfd ;G fJ; T[s;t ƒ wJh fdt;
d/ o{g ftZu wBkT[Ad/ jB. fJ; fdB T[j nkgD/ ftukoK dk tNKdok
eoe/ Bk e/tb ;wZf;nktK dk jb y'id/ jB pbfe fJ; Bkb d'B'A
torK d/ ftueko fJe f;jswzd tksktoD dk f;oiD jz[dk j? fi;
Bkb d'BK d/ ftZu dhnK d{ohnK xZN jz[dhnK jB. BthA fdZbh Bro
gkfbek gohPd d/ nfXekohnK ns/ eowukohnK B/ ;wofgs GktBktK
d/ Bkb ;q/Pm gZXo dhnK ;/tktK gqdkB eoe/ fJe nkdoP ;Ekgs
ehsk j? i' GftZy ftZu th ikoh oj/rk.
jo ;kb 5 i{B ;ko/ ftPt ftZu tksktoD fdt; d/ o{g ftZu
wBkfJnk iKdk j? fJ; ƒ wBkT[D dk w[Zy beP fJj j? fe b'e
tksktoD d/ wjZst ƒ ;wMD ns/ tksktoD ƒ d{fPs j'D s'A pukD.
tXdh nkpkdh, }ohph, izrbK dh eNkJh tksktoD d/ ftBkP dk w[Zy
ekoB jB. tksktoD d/ ftrVd/ jkbks s'A ;G ikD{ jB ns/ ;z;ko d/
;ko/ w[be fJ; ;wZf;nk Bkb i{M oj/ jB. tksktoD ;zs[bB ƒ
pDkJ/ oZyD d/ bJh ;kƒ ;G ƒ fwb e/ ‘e[dos tZb tkg; uZb’ d/
f;XKs dk gkbB eoBk ukjhdk j?. nZi T[j ;wK nk frnk j? id
tksktoD ns/ ftek; ftZu ;jh skbw/b pDk e/ jo ;zGt T[~dw ehsk
ikt/, fi; Bkb ftek; dh d"V ftZu e[dos s/ nKu Bk nkt/. fJ;
bJh tksktoD ;zpzXh ;KMh ;wZf;nk d/ fBgNko/ d/ bJh ;KM/ T[~dw dh
pj[s Io{os j? sKfe e[dos, wBZ[ysk ns/ ;ZfGnsk ƒ pukfJnk ik
;e/.
wJh^i{B 2013 s'A BthA fdZbh ‘gkfbek ;wkuko’ Bt/A eb/to
ftZu nk ojh j?. fJ; d"okB b/yeK$gkmeK d[nkok fdZs/ rJ/ ;fj:'r
bJh n;hA nkGkoh jK. T[whd eodk jK fe GftZy ftZu th s[;hA
nkgD/ ehwsh ftukoK ns/ ;[MktK Bkb ;kƒ ikD{ eotkT[Ad/ oj'r/.
]]]]]
fdb d/ p{j/ ;kfjs dh d;se (b/y) 3 r[opuB f;zx GZ[bo
d' eftsktK s/ fJe H}b 5 ;?_Gh joGiB f;zx #osB«
w?_w ? _w ? _w ? _w ? _ s/ id'_ T[j T[dk; j` [dkid'_ T[j T[dk; j` [dkid'_ T[j T[dk; j` [dkid'_ T[j T[dk; j` [dkid'_ T[j T[dk; j` [dk
][Fh dh nkwd dk gftZso fsT[jko j? dhtkbh ][Fh dh nkwd dk gftZso fsT[jko j? dhtkbh ][Fh dh nkwd dk gftZso fsT[jko j? dhtkbh ][Fh dh nkwd dk gftZso fsT[jko j? dhtkbh ][Fh dh nkwd dk gftZso fsT[jko j? dhtkbh (b/y) 6 pbftzdo #pkbw«
i[dkJh i[dkJh i[dkJh i[dkJh i[dkJh (eftsk) 8 pbpho f;zx #Xho«
gzikph gZsoekoh dk Fkj;tkogzikph gZsoekoh dk Fkj;tkogzikph gZsoekoh dk Fkj;tkogzikph gZsoekoh dk Fkj;tkogzikph gZsoekoh dk Fkj;tko 9 nF'e tkf;Fm
irihs f;zx nkB`d irihs f;zx nkB`d irihs f;zx nkB`d irihs f;zx nkB`d irihs f;zx nkB`d (b/y)
fJe Fkw fJe Fkw fJe Fkw fJe Fkw fJe Fkw (gkfe;skBh gzikph ejkDh) 11 nB[. wwsk towk
d' H}bKd' H}bKd' H}bKd' H}bKd' H}bK 14 vk. joB/e f;zx #eb/o«
pkb ;kfjs d/ ftek; dk ;{ue jBpkb ;kfjs d/ ftek; dk ;{ue jBpkb ;kfjs d/ ftek; dk ;{ue jBpkb ;kfjs d/ ftek; dk ;{ue jBpkb ;kfjs d/ ftek; dk ;{ue jB 15 vk. doFB f;zx #nkFN«
;e{bh pkb o;kb/;e{bh pkb o;kb/;e{bh pkb o;kb/;e{bh pkb o;kb/;e{bh pkb o;kb/ (b/y)
fszB eftsktKfszB eftsktKfszB eftsktKfszB eftsktKfszB eftsktK 16 GkJh tho f;zzx
;o;tsh ;o;tsh ;o;tsh ;o;tsh ;o;tsh (Ë/oe eEk) 17 w[]sko frZb
fszB pkb eftsktK -fszB pkb eftsktK -fszB pkb eftsktK -fszB pkb eftsktK -fszB pkb eftsktK -
dhtkbh, fuVhnk okDh dhtkbh, fuVhnk okDh dhtkbh, fuVhnk okDh dhtkbh, fuVhnk okDh dhtkbh, fuVhnk okDh s/ ;"_ ik g[ Zso ;"_ ik g[ Zso ;"_ ik g[ Zso ;"_ ik g[ Zso ;"_ ik g[ Zso 18 vk. d/ftzdo phphg[ohnk
;kfjse ;wkuko;kfjse ;wkuko;kfjse ;wkuko;kfjse ;wkuko;kfjse ;wkuko 19 -------
gohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnK 20 -------
fpojk dk ;[bskB L fPt e[wko 3 d' eftsktK
\[dk \?o eo/ ^ nKsfoe ghVK dh rkEk 5 vkH fgqEth oki Ekgo
d' }IbK 8 jfoGiB f;ZX{ wkB;k
BthA e'Agb (ejkDh) 9 osB f;zx
}Ib 11 wbehns ‘;[jb’
d' }IbK 12 irho ;ZXo
sz{ s/ T[j (ejkDh) 13 wBw'jB e"o
pZu/ ns/ XBokPh gqpzXB (b/y) 15 ;[fozdo e"o SkpVk
G'r ’s/ Io{o nkT[Dk (fwzBh ejkDh) 17 i;pho Yzv
fuVhnK dk p/Bsh gZso (pkb ejkDh) 18 pbftzdo f;zx ;'Yh
fe;ws (pkb ejkDh) 19 pki f;zx wfjbhnk
o[Zy sK ;kvh PkB jB (pkb rhs) 20 e[btzs frZb
gohPd rshftXhnK 21 ^^^^^
;kfjse ;wkuko 22
6 wJh, 1973 dk fenkwsh fdB
;h, id'A fPt dh nktkI nzpoK ft~u
r[nku rJh. fJwo'I B/ T[jd/ BK ƒ
fJe e?Bt; T[Zs/ e[M behoK ft~u
fu~sfonk, s/ fJBQK g"VhnK dh T[;/ ezX
T[Zs/ bk fd~sk, fijdhnK fJ~NK ft~u
fPt dh nktkI y[Dh j'Jh J/HHH‘;dhnK
fg~S'A e'Jh fJj' fijk PkfJo jz [dk
J/, fijd/ n~yoK ft~u gok^fJfsjk;e
t/fbnK d/ goSKt/A ezpd/ B/, gok^
PeshnK d/ T[j goSKt/A th, i' ;w/A s/
;EkB dh geV ft~u BjhA nk ;ed/
HHH7 wJh, 1987 dk fdB ;h, id'A
fdZbh d{odoPB B/, fPt T[Zs/ pDdh
f|bw dh P{fNzr w/o/ xo ehsh ;h.
T[; t/b/ w?A xo dhnK th n~XhnK g"VhnK
T[Zsoh ;K, s/ wB dhnK th. T[jBK
g"VhnK ft~u yb' e/ w?A nkfynk ̂ “fJj
w/o/ xo dhnK T[j g"VhnK B/, fi~E/
fPt dh nktkI ni/ th yb'sh j'Jh
J/. T[j id'A th nkT[Adk ;h, fJj
g"VhnK uVQfdnK T[jdh gfjbh nktkI
jz[dh ;h ^ ‘dhd{nk` w?A nk frnkHHH’
^ nzfwqsk gqhsw
g/P j? ‘fpojk d/ ;[bskB’ fPt
e[wko dhnK d' eftsktK
(1) fe;ws
nZi fe;ws w/o/ rhsK dh
j? fe; wzIb s/ nkD yVh
id rhsK d/ xo BQ/ok j?
s/ pkjo w/oh XZ[g uVQh.
—
fJ; Pfjo ’u w/o/ rhsK dk
e'Jh fJe fujok th tkfe| BjhA
go fco th w/o/ rhsK ƒ
nktkIK d/t/ rbh rbh.
—
‘fpojk dk ;[bskB’ L fPt e[wko
w?ƒ b'e efjD w/o/ rhsK B/
wfjeK dh i{B jzYkJh j?
go b'e ftuko/ eh ikBD
rhsK dh ftfEnk dod Goh.
—
w?A jzM{ jzM{, o' o' e/
nkgDh sK nT[X jzYk p?mK
fezi nT[X jzYktK rhsK dh
fiBQK rhsK dh sedho ;Vh.
—
pdfe;ws w/o/ rhsK ƒ
fe; t/b/ BhAdo nkJh j?
id fdb d/ ftjV/ ghVK dh
j? r'v/ r'v/ XZ[g uVQh.
—
fJe ;{oi B/ w/o/ rhsK ƒ
feoBK dh dknts id nkyh
fJe p[oeh fwZ;/ ukBD dh
rhsK d/ ;zx ftZu nkD nVh.
—
w/oh rhsK Goh ejkDh dk
fenk nzs }Ib dk j'fJnk j?
id nkJh itkBh rhsK s/
rhsK dh noEh T[~m uZbh.
—ú—
(2) o~[y
e[M o[Zy w?ƒ, g[Zs bZrd/ B/
e[M o[Zy bZrd/ wKtK
e[M o[Zy ƒjK XhnK bZrd/
e[M o[Zy tKr GoktK
e[M o[Zy w/o/ pkp/ tkeD
gZso NKtK NKtK
e[M o[Zy w/oh dkdh tor/
u{oh gktD eKtK
e[M o[Zy :koK tor/ bZrd/
uz[wK s/ rbQ bktK
fJe w/oh wfjp{pk tkeD
fwZmk ns/ d[yktK
e[M o[Zy w/ok fdb eodk J/
w'Y/ uZ[e fyvktK
e[M o[Zy w/ok fdb eodk J/
u[zwK s/ wo iktK
e[M o[Zy id th ob e/ M{wD
s/I trD id tktK
;kth p'bh ;G o[ZyK dh
fdb eodk fby iktK
w/ok th fJj fdb eodk J/
o[Zy dh i{B/ nktK
i/ s[;K w/ok rhs j? ;[DBk
w?A o[ZyK ftZu rktK
o[Zy sK w/oh wK tor/ B/
fiT{AD o[ZyK dhnK SKtK.
(‘fpojk dk ;[bskB’ g[;se ftZu'A
XzBtkd ;fjs)
\[dk \?o eo/ ^ nKsfoe ghVK dh rkEk
vkH fgqEth oki Ekgo
‘\[dk \?o eo/’ PkfJo okfizdo nkfsP dk ghVK
wZbh p?mk f;fwqsh^ekft j?. T[; B/ fJj ;zrqfj
nkgDh ihtB ;kED woj{w wBihs ƒ ;wofgs
ehsk j?. T[; dh w"s d/ S/sh wro'A Gkt 2014 ftZu
nkfsP B/ fJj Gkt^fGzBh g[;se gkmeK d/ jtkb/
eo fdZsh j?. jZEbh g[;se ftZu PkfJo dhnK ;"
s'A tZX ouBktK Pkfwb B/. bzwhnK, S'NhnK s/
pj[s S'NhnK BIwK. fJj ;kohnK BIwK nkfsP B/
nkgDh ftSV uZ[eh gsBh ƒ ;zp'Xs j' e/ fbyhnK
jB. ftSV/ ;kE wro'A fit/A nGZ[b :kdK ƒ jkt/ s/
j"fenK Bkb fJe^fJe eoe/ T[bZfdnk j?. fJ;/
eoe/ T[; dk fJj ekft^;zrqfj T[; dh gfjbh
ekft^ouBk Bkb'A fGzB j?. T[; dk BIohnk pdfbnk
j?. fJj tX/o/ Gkt[e j' frnk j?. nkswk tbz{Xoh
rJh j?. xo ftZu o"De dh }?ojkIoh ftZu wkBf;e
n;fEosk Pkpfde o{g Xko rJh j?. fJebkg/ dh
x[ND ’u'A pkjo nkT[D dh sKx j?. T[; dh f;fwqsh
dh jo feoB dh v'o nS'j SNgNkjN g?dk
eodh j?.
okfizdo nkfsP dh ghVK T[; tZb'A jZEbh g[;se
d/ nkozG ’u fbyh ‘Ppd^neE’ BK dh G{fwek ’u'A
T[ikro j' iKdh j?. T[j fbydk j?, “XZ[g r[nku
rJh j? iK ;{oi e'b tkg; uZbh rJh j?. ed/ fJzi
bZrdk j? fe T[j fJZE/ fes/ ewo/ d/ fe;/ e'B/ ftZu
d[pe rJh j?. ezX T[~go g?Adk goSKtK fgxb fojk
j?, fit/A T[j |oP ftZu iho e/ ;wk ikJ/rk.
fyVeh EkDhA Mkedk w[Zmh Go nkekP ;w/A dk wz{j
fuVQk fojk j?.HHHb'r jB iK ozr^fpozr/ eZgfVnK
Bkb fPzrko/ n;Eh ebPK dh GhV s[oh ik ojh j?.
ed/ edkJhA nkgD/ nkg T[~go d/j j'D dk G[b/yk
g?Adk j?. w?A nkgDk noX;s Bdh ftZu gqtkj
nkfJnk jK, ofjzdk noX;s w/o/ Bkb^Bkb s[o
fojk j?. ewo/ dh jo t;s{ Bkb T[; noX;s dk
eh Bksk j?<HHewo/ ftZu'A fJe nktkI wB|h j'
rJh j?. fJe ;kE r[zw frnk j?.HHHe[M GZ[bdk ik
fojk j? iK j'o :kd nkT[Dk P[o{ j' frnk j?.@
okfizdo nkfsP dk T[go'es fJepkb T[; dhnK
wB'rzqEhnK dh Ej[ gkT[D bJh ek|h j?. T[[; dh
ftubB, p/rkBrh s/ niBphns tkbh jkbs jh
fJ; ‘f;fwqsh ekft’ dk nkXko pDdh j?. jo
eftsk ftZu T[; d/ nkgDh ftSVh ;kED gqsh gq/w^
fgnko, frb/ fPet/, fBj'o/ nkfd T[Gkot/A o{g
ftZu ;kjwD/ nkT[Ad/ jB. T[; d/ I\wh fdb dk
ftobkg EzfwnK BjhA Ezwdk. PkfJd fJ;/ eoe/
T[j jZEb/ ;zrqfj dh w[ZYbh eftsk ’u efjzdk j? L
w?A n~i PpdK ƒ
rhsK ƒ
fbyh nDfbyh eftsk ƒ
ft;ko d/Dk ukjz[dk jK
;G e[M G[bk d/Dk ukjz[dk jK
:kdK dh e?Bt; s'A
;G e[M fwNk d/Dk ukjz[dk jK. (gzBk^9)
don;b okfizdo nkfsP B/ fJ; f;fwqsh ekft
dh T[;koh fJe wjZstg{oB xNBkeqw d/ nkXko
’s/ ehsh j?. nkgDh ihtB ;kED d/ j;gskb
ftZu fIzdrh s/ w"s d/ ftueko j'J/ ;zxoP d"okB
T[; Bkb j'J/ tkoskbkg eJh EkJhA fpqsKs dk
fjZ;k pD rJ/ jB. eth ƒ nfjw w"fenK T[~go
ihtB ;kED tZb'A ej/ p'b T[u/Vd/ jB L
nk\oh dw
nzfsw gbK ft~u
T[; fejk ;h
f;tkfJ s/o/ w?ƒ fe;/ dh b'V BjhA@
j[D xo nkgD/ w?A BjhA ikDk. (gzBk^10)
gsBh d/ T[go'es p'bK Bkb jh fJ; g[;se dh
T[dk; ;[o dk nkrkI j' iKdk j?. gsh^gsBh xo
s'A pkjo j;gskb ftZu nkjw'^;kjwD/ ftuo oj/
jB. gsBh frnkB dhnK rZbK eodh ihtB d/
nkfd s/ nzs d/ gq;zr ƒ Sz{jdh j?. wkj"b pj[s jh
}wrhB j?. gsh nkgD/ Bkb'A ftSVdh s/ w"s ƒ
gqrNkT[Adh gsBh d/ ;Bw[Zy bkukoh dk fPeko j?.
fJjh p/p;h T[d'A ;zskg ftZu pdb iKdh j? id'A
gkme T[; dh BIw ‘T[~Bh iBtoh’ dhnK fJBQK
;soK d/ o{^p^o{ jz[dk j? L
T[; nkgDk nk\oh ;[nk;
pkjo T[bZfdnk
s/ t?BNhb?ANo uZ[g j' frnk
j'P r[zw jtk; r[zw
BIo d/ nk; gk; r[zw. (gzBk^11)
fJ; ‘f;fwqsh ekft’ dhnK eftsktK ‘GkDk’
s/ ‘nZi^eZbQ’ th fJ;/ xNBk dk gqsheow jB.
tos rJ/ GkD/ T[~go eth ‘;[gBk’ iK ‘jehes’
d/ gqPB fuzBQ bk e/ nkgD/ nkg ƒ fJ; s'A nS'j
eo d/Dk b'udk j?. eth ;[gBwJh ;z;ko f;oi
e/ nkgD/ ftZu'A nkg/ d/ wB|h j'D ’s/ M{odk j?.
Bk sK T[; dk ;[gBk tZ; ftZu j? s/ Bk jh
‘ng{oBsk’ ƒ g{ok eoB dh ;woZEk. ‘ehs/’ iK
‘nDehs/’ d/ fto'X iZ[N T[; dh nkswk ƒ Mzi'Vd/
jB. PkfJo fBZih d[Zy s'A go^ghVK tZb nj[bdk
j?, j;gskb d/ wohI, w"s dk G?n s/ \?o^;[y
g[ZSD tkb/ ;e/^ ;zpzXhnK dk :EkoEe wkj"b
f;oidk j?. fJ; ƒ fIzdrh dk ‘nzfsw gVkn’
eoko fdzdk j?. T[; dh GNeD fJebkg/ ftZu
f;wN iKdh j?. ‘fJeZb’, ‘pzd rbh dk nk\oh
wekB’ s/ ‘uZ[g dh BIw’ ouBktK ftZu T[; dh
o{j fJebkg/ dk ;zskg G'rD bJh wip{o j?.
‘pzd rbh dk nk\oh wekB’ BK dh eftsk ftZu
jkb^d[jkJh gkT[Adk nkydk j? L
w?ƒ
w/o/ s'A pukU
w?A fJ;
pzd rbh d/
nk\oh wekB ft~u
BjhA ofjDk ukjz[dk. (gzBk 50^51)
PkfJo okfizdo nkfsP dh wip{oh T[; dhnK
:kdK dk pko^pko T[; ƒ ftufbs eoBk j?. gsBh
Bkb fpskfJnk bzwk ;wK T[; d/ wB^w;se T[~go
jkth ofjzdk j?. fJ; dk gsk ‘o;'Jh’, ‘;hwk ;wA/
dh’ s/ ‘jkdf;nK dh ;kbfroQk’ torhnK eftsktK
’u'A GbhGKs bZr iKdk j?. T[j p/ikB t;sK Bkb
th ;ztkd ouk e/ nkgDh ghVK dk ftnkfynkB
eoB bZrdk j?. T[; d/ jo soe dk nzs T[; dh
ftSVh gsBh d/ gq;zr Bkb jh w[ezwb jz[dk j?.
‘o;'Jh^1’ BIw dhnK fJj ;soK fXnkB r'uo/
jB L
ne;o
st/ ’s/ o'Nh c[~bdh s/ nkydh
w?A ikDdh jK
s[jkƒ pj[s G~[y b~rh
s/ w?A j~; S~vdk
o'Nh dh G~[y sK j?
g/N ft~u b~rdh
go gsk BjhA feT[A
w?ƒ s/oh G~[y b~rdh j?< (gzBk^70)
‘d[Zy^;[Zy’ Bkwh eftsk ftZu T[; ƒ T[j
d[Zy^;[Zy d/ ;zebg s'A nBikD ikgdk j?. ‘xo
dk ;[gBk’ BIw ’u T[j nkgD/ ‘xo’ s'A nBikD
j?. Gkt d[Zy^;[Zy s/ xo^pko ftubk PP'gzi T[;
bJh fGnkBe fdqP tKr j?. fJ;/ d[fuZsh ftZu T[j
nkgDh ihtB ;kED dhnK :kdK G[bkT[D s'A fJBekoh
j?. T[; dh eftsk ‘phs/ gb’ T[; dh fJ; gqshpZXsk
ƒ gqrNkT[Adh j? L
n;hA fet/A G~[b ;ed/ jK
Bkb s/o/ fpskJh
T{DhA g"Dh ;dh<
;kv/ ;kjK ft~u ou frnk j?
phs/ dk jo gb
n~yK ft~u ehfbnk frnk
;w/A dk t/otk. (gzBk^82)
nkgDhnK :kdK d/ ;[Bfjoh gzfBnK ’u'A nkfsP
ftSVh o{j ƒ pko^pko g[ekodk j?. T[j T[;ƒ eJh
gq;zr S'j e/ T[bkjw/ fdzdk j?. ‘fJe nktkI T[jdh’,
‘b"Ar vokJht’, ‘gzitK eZg’ s/ ‘T[dk; feskp’
nkfd BIwK T[; d/ fJ; soQK d/ Gkt gBgd/ jB.
T[; ƒ ‘Bdh’ tKr d't/A v[Zpd/ ikgd/ jB. eth ƒ
ftSVh gsBh d/ ;w/A^;w/A T[~go ehs/ ng{oB tknd/
;[brkT[Ad/ jB. T[j w/i T[~go gfotko Bkb ukj
ghAfdnK gzit/A eZg tZb t/y e/ T[; dh }?o^jkIoh
’s/ oPe eodk j?. T[; ƒ fdB d/ uVQB ns/ fSgD
dh e'Jh j'P BjhA, Bho; fijh fIzdrh T[; bJh
fJe ‘T[dk; feskp’ tKr j?. T[j nkgDh woj{w
gsBh ƒ T[; dh tkndk^f\bk|h bJh e';dk j'fJnk
nkydk j? L
sz{ fJe fdB nkg/ jh fejk ;h
p~u/ t~v/ j' ikD
fJe fdB b"Ar vokJht ’s/ u~bKr/
s/ sz{ fJe~bh s[o rJh
b"Ar vokJht ’s/
fi; dh e'Jh tkg;h BjhA. (gzBk^63)
PkfJo nKsfoe ghVK ƒ gkmeK Bkb ;KMh eoB
tk;s/ ekftwJh nzdkI ƒ ngBkT[Adk j?. }?o^jkIo
gsBh dh EK T[j eftsk ƒ fdb ftZu t;kT[Dk
b'udk j?. fJBQK dbhbK Bkb jh T[j eftsk dh Ej[
gkT[D d/ nkjo ftZu th j?. T[; dh d[fuZsh
pko^pko ;kjwD/ nkT[Adh j?. d{finK Bkb Pkpfde
o{g ftZu nkgDh ghVK ;KMh eoB d/ pkti{d T[; ƒ
fJj ;G e[M nkgD/ sZe jh ;hfws ikgdk j?.
‘j[ew d/ pZX/’ BIw ftZu T[; dh fJjh ;[o T[~Godh
j? L
;kvhnK wip{ohnK dk
b/yk i'yk th BjhA s/ Bk jh
fe;/ ƒ w[\kfsp e'Jh fpB? g~so
fe;/ d/ Bkw
fJ; ;G e[M ƒ gVQB ;[DB tkbk
j'o e'Jh BjhA
w?A nkg jh fJ; dk
gkme jK s/ ;o'sk th. (gzB/ 101^102)
T[; dhnK ‘nDp[ZM’ ‘d[nk’ s/ ‘n;Eh ebP’
BIwK ’u'A T[; dk nfjd ;kjwD/ nkT[Adk j?. PkfJo
ftSVh o{j ƒ nkgD/ ftZu ;w/N b?D dh b'uk oZydk
j?. go T[; tor/ ‘j[;B’ s/ ‘Ppd’ dh nDj'Ad
ekoB T[; dk fJj fJe Gow pD e/ jh ofj iKdk
j?. nkfsP ƒ T[; tork e'Jh t/yD dh b'uk j?.
fJ;/ bJh T[j ‘phs oj/ ;w/A’ ƒ nkgDk ‘nzdkI’
pdbD dh noI'Jh eodk j?. ‘d[nk’ eftsk ftZu
T[j gsBh tZb'A w"s wzrD dh ;okgh d[nk ƒ bkjDsK
gkT[Adk :kd eodk j? L
T[; o'I
s/oh wzrh j'Jh d[nk ^
‘T[Zgo tkfbnk’
i/ s{z j?A Iok j'o Bhu/ nk`
j' ;e/ sK
E~b/ j' e/ ;[D
iK sK d[~y fBtko d/ w/ok
iK nkgD/ Bkb obk b?
fJj ihDk th e'Jh ihDk j?. (gzBk^47)
okfizdo nkfsP dh ouBk ftub/ fpzp fit/A
;ht/A, oky, fwZNh dh Y/oh, nkDk^ikDk, ;[gBk,
ft:'r, T[dk; gb nkfd sqk;fde wkj"b f;oid/
jB. eth d/ :EkoEe ihtB ftZu'A T[rwh jo
ouBk fJe fBt/ebk gqGkt f;oidh j?. f;ZXh
;gkN s/ ;ob GkPk ekoB fJ; dh ;koEesk j'o
tX rJh j?. eth dh nKsfoe ghVK gkme ƒ nzdo
sZe Mzi'V iKdh j?.
8$20, Eov cb'o, Jh;N gzikph pk},
BthA fdZbh^26
d' }IbK$jfoGiB f;ZX{ wkB;k
f|Ik ftZu pj[s j? rowh, o[ZyK dhnK SKtK j/m uZb'.
tes dk th sekIk j?, f;nkDhnK oktK j/m uZb'.
wk:{;hnK, wfjo{whnK, PrBK iK uktK j/m uZb'.
id th uZb' fe;/ d/ Bkb, w'j fdnK GktK j/m uZb'.
s[jkvh th fJe j;sh j?, gfjukD j? nbZr s[jkvh,
nkgD/ ti{d ƒ jh goy', Bk p/rkB/ BktK j/m uZb'.
feT[A wo'A w"s s'A gfjbK, ekjs'A stkIB Gbk y't',
e'Jh nk\o BjhA nkT[Adh, Bk sDktK j/m uZb'.
eh |kfJdk wB^wZshnK dk, jo rZb dh ;hwk pzBQ',
e[M eo' wB^nkJhnK th, e[M ;[MktK j/m uZb'.
nkfJnk d"o goyK dk, gouw ekpbhns d/ MZ[bD/,
uZb', ;kE eo' soeK dk, Bk fJZb^pbktK j/m uZb'.
2H
pV/ f;sw IwkB/ d/ :kd nkT[Ad/ B/, id'A xo eZfbnK j'JhJ/.
okj GNe/ bwj/ w[V Mks gkT[Ad/ B/, id'A xo eZfbnK j'JhJ/.
do '^dhtko ’s / Sk iKdk J / , j [;B^U^w;sh dk nkbw,
wfjwkB ;'uK d/ p{j/ id yVekT[Ad/ B/, id'A xo eZfbnK j'JhJ/.
jZv jokw j? wB, nkb;h pV?, fB;Zsk j' ;"D dh eod?,
e[M |oI jh fJjƒ,ezB'A cV T[mkT[Ad/ B/, id'A xo eZfbnK j'JhJ/.
eh ;K, eh pD rJ/ :ko', tesK dh fJj rofdP j? e/jh,
e[M IbIb/ sK j[D th nfjb"Ad/ B/, id'A xo eZfbnK j'JhJ/.
T[j wbQ/^MkVQhnK, fYZgK, T[j feZXo rJ/ y/s fNZphnK tkb/,
okj^yfjV/ g[okD/, ni/ th :kd nkT[Ad/ B/, id'A xo eZfbnK j'JhJ/.
fJj }IbK, rhs, eftsktK, feZE/ ik gjz[uhnK B/ nZi t/y',
;b'e |ohd pkp/ d/ ni/ th fdb XokT[Ad/ B/, id'A xo eZfbnK j'JhJ/.
f;ZX{ fBtk;, r[o{ r'fpzd f;zx Bro, rbh 3J/, e'oN o'v,
wkB;k^151505 (gzikp)
;t/o/ jh ;t/o/ gq'|?;o e[beoBh ek|h jkT{;
ftZu nk fpoki/ sK phth ƒ e[M j?okBh j'Jh.
J/E/ ek|h jkT{; s'A w[okd jIos rzi tkbk
Ubv fJzvhnk ek|h jkT{; BjhA, pbfe xo d/
vokfJzr o{w dh T[j BZ[eo J/, fi; ƒ ek|h jkT{;
ikD dh bs ƒ g{ok eoB bJh, T[j nkw s"o s/
nkgDk ek|h jkT{; pDk b?Ad/ B/.
ek|h jkT{;`
fJj T[j EK J/, fiZE/ o'I T[soB tkbhnK PkwK
ƒ T[j, ihtB dh rfjwk rfjwh Bkb Go e/ Goh
j'Jh d[gfjo pDk fbnk eod/ ;B. d';sK Bkb p?m
e/, okiBhsh dh rzdrh, wIjpK dh szr^BIoh,
;kfjs dh fro'j^pzdh ƒ T[j BthA, ;ZfGnsk dh
b'n ftZu Bkgd/^s'bd/, goyd/, sK, rZbK jh rZbK
ftZu ihtB dh s;tho ftZu fdb^fyut/A ozr Go
iKd/ ;B.
go fJj sK g[okD/ phs uZ[e/ t/b/ dhnK rZbK
B/. sd :{Bhtof;Nh ’u'A fBeb e/ T[jBK dhnK
PkwK ek|h jkT{; ftZu rZg^PZg eod/ iK fco
ebZp ftZu ft;eh dk x[ZN God/, phsdhnK ;B,
sK T[jBK d/ ihtB ftZu ;o{o fijk Go iKdk ;h.
j[D BZp/ ;kbK dh T[wo sZe g[Zid/ g[Zid/ T[jBK
bJh fJj w[Pfeb j' frnk J/ fe r'wsh Bro s'A
whbK dk ;|o sfj eoe/ ek|h jkT{; iK ebZp
ftZu gjz[uD. fJe sK pZfunK B/ eko ubkT[D'A
wBQK eo fdZsk J/. go ;Zuh rZb J/, j[D T[jBK
ftZu J/Bh skes th BjhA ojh.
T[jBK B/ eJh tkoh ik e/ d/y th fbn?. fJe s/
J/Bh d{o ikD Bkb EektN j'D bZrdh J/. ns/ c/o
T[~E/ ik e/ T[jBK ƒ bZrdk J/ fit/A T[j fe;/ Ugoh
EK nk rJ/ j'D. e'Jh ikDh^gfjukDh ;{os fdykJh
BjhA d/Adh.
BthA e'Agb
osB f;zx
Bt/A u/jo/
Bktkfe| b'e
rZb th eoB, sK fe; Bkb<
j'o s/ j'o. T[j t/No th j[D BjhA oj/, fiBQK ƒ
nkovo fdZs/ p}?o gsk ;h fe j[D gq'|?;o ;kfjp
dk ge"Vh ykD dk tes j' frnk J/, iK T[j ;bkJh;
s/ jk| cokJh nzvk ykDr/.HHHiK fe; d';s d/
nkT[D s/ mzvh ek|h fbnKdh ikJ/rh iK row ek|hHHH
s/ fe; ƒ mzY/ gkDh ’s/ jh Noek d/BK J/A.
tXdh T[wo d/ Bkb, id T[jBK dh fIzdrh, xo
dhnK uko ezXK nzdo ;hws j' e/ ofj rJh sK
\kbh gbK ƒ GoB bJh gfjbK gfjb T[jBK ƒ
:{Bhtof;Nh d/ ;Nk| o{w dh xkN wfj;{; jz[dh sK
T[j nkgD/ xo dh bkfJpo/oh ftZu ub/ iKd/ .
ebZp ikD ƒ fdb eodk sK ft;eh dk frbk; b?
e/, gokj[fDnK bJh okyt/A ewo/ ftZu ik fpokid/,
ns/ vokfJzr o{w tkbh tZvh fyVeh tkbh BZ[eo,
Pkw T[sod/ jh ek|h jkT{; pD iKdh.
go w[Pfeb fJj pD rJh fe T[jBK dk
gokj[fDnK tkbk ewok, gfjbh wzfIb s/ j?,
ejkDh
bkfJpo/oh d{ih wzfIb s/, fJ; ekoB, j[D n?;k
tes nk frnk j? fe g"VhnK uVQB sK ;kj c[ZbD
bZr g?Adk J/.
fJ; bJh gq'|?;o e[beoBh B/ nkgDk fdb
pfjbkT[D bJh vokfJzr o{w d/ tZy^tZy fjZf;nK
ƒ, gokj[fDnK tkbk ewok, bkfJpo/oh s/ ek|h
jkT{; pDk fbnk j?.
tes id'A o[e iKdk J/, nZr/ tXdk jh BjhA,
xVh d/ gbK dhnK ;{JhnK id nNe e/ ofj
iKdhnK B/, sK fIzdrh dh Pkw ftZu ek|h jkT{;
tkbh BZ[eo ftZu p?m iKd/ B/.
nZi ;t/o/ jh ;t/o/, ek|h dk fgnkbk b? e/ p?m
rJ/ sK phth ƒ j?okBh j'Jh. T[j t/y ojh ;h.
gq'|?;o e[beoBh ;kjwD/ oZfynk fgnkbk T[;/ soQK
Gfonk fgnk ;h. j[D sK T[; ftZu'A Gk| T[~mDh th
pzd j' rJh ;h. ed/ T[j ek|h tZb t/yd/ ;B s/
ed/ pkjo rbh tZb.
“gq'|?;o ;kfjp ek|h gh b". mzYh j' rJh sK
e'bv ek|h dk fpb ndk eoBk gJ/rk.@ HHHphth B/
gq'|?;o ;kfjp dk jh ;[DkfJnk j'fJnk wIke d[jok
fdZsk ns/ gZ[fSnk,
“eh rZb j?. nZi ;t/o/ jh ;t/o/ ek|h jkT{;
ftZu feT[A p?m rJ/<@
“nZi wB T[dk; j?. gsk BjhA feT[A<@
“gsk sK s[jkƒ j?. w?ƒ th gsk j?. g[Zso ƒ
s[;K |'B ehsk ;h ^ sK T[jB/ fejk ^ J/; t/b/ sK
rZvh ubk fojk jK xo ik e/ rZb eoKrk.@
“ns/ T[j |'B BjhA nkfJnk. fJ; bJh T[dk;
j'.@
gq'|?;o ;kfjp c/o pkjo rbh tZb t/yD bZr
gJ/.
“wz{j bNek e/ Bk p?m'. fe;/ Bkb rZb eo'.@
fJj efjzd/ j'J/ phth N?bh|'B vkfJoh T[jBK d/
e'b oZy e/ o;'Jh ftZu uZbh rJh.
E'VQh d/o pknd T[jB/ t/fynk. gq'|?;o ;kfjp
T[~dK jh p[Zs pD/ p?m/ ;B. ek|h mzYh j' uZ[eh ;h
^ po|.
“fes/ |'B ehs?<@
“fe; ƒ |'B eoK< fiBQK d';sK Bkb fdb dh
rZb j' ;edh ;h T[j s/ ed'A d/ n?;h EK gjz[u uZ[e/
B/, fiZE/ |'B BjhA gjz[udk.@
gq'|?;o ;kfjp d/ b|IK ftZu fIzdrh d/ ;[zB/^
gB dh ;koh ghV Goh gJh ;h, T[j T[; ftZu
v[Zp/ nkgDh rZb ƒ g{ok eod/ j'J/ p'b/, “ns/ i'
pu/ B/, T[jBK d/ m"o^fmekD/ dk e'Jh nsk^gsk
BjhA.@
fJe gb bJh T[j n;wkB tZb t/Ajd/ oj/, s/
c/o fejk, “Bt/A b'eK Bkb rZb eodk jK sKHHH@
“sK eh jz[dk J/<@
“T[j o;wh fijh rZb eoe/ efj d/Ad/ B/, uzrk
nkgDhnK n;h;K ftZu ;kƒ :kd oZyDk, fJjdk
wsbp fJj jz[dk J/ fe p[ZY/, ;kvh ikB SZv. ;kƒ
j'o th ezw B/ d[Bhnk ijkB d/. fJj' fijk jh fJe
iDk J/ ̂ j[D BK eh dZ;K< id'A |'B eoK, efjzdk J/
^ jkbhA sK w?A d{ih EK p?mk jK. xo ik e/ rZb
eoKrk ^ ns/ T[jdk |'B w[V ed/ BjhA nkT[Adk.@
“edh^edh sK fJzM bZrdk J/, fit/A |'B dh
vkfJoh d/ ;ko/ toe/ e'o/ j' rJ/ B/.@
T[jBK B/ |'B dh vkfJoh fJe gk;/ ;[ZNd/ j'J/
fejk.
“fes/ \kbh BjhA gJ/. ;koh vkfJoh Goh gJh
J/.@ phth B/ N?bh|'B tkbh vkfJoh y'bQ e/ nZr/
tXKd/ j'J/ fejk.
I[p?o dk Bzpo ;h, ;G s'A T[~go. I[p?o fi;
Bkb gq'|?;o e[beoBh dh edh BjhA pDh.
T[jBK B/ T[j Bzpo x[wk fdZsk.
“nZi gq'|?;o ;kfjp ƒ ;kvh :kd fet/A nk
rJh<@
“:kd fJzM nkJh fe w?ƒ f\nkb nkfJnk fe
eJh toQ/ gfjbK sz{ w?ƒ rkbQ eZYh ;h.@
“jK eZYh ;h.@
“nZi w?A s?ƒ rkbQ eZYDh ukjz[dk jK.@
“uZb' nkgDk fdb \[P eo bT[. fj;kp pokpo
j' ikJ/rk.@
“ikj s/oh T[wo ;" ;kb j' ikJ/.@
“fJj sK rkbQh BjhA. nPhotkd j?. s[jkvk
P[eohnk`@
“pZu{̀ T[wo tXD Bkb id fIzdrh ftZu ;[zBkgB
T[so/rk, sK fJj nPhotkd rkbQh pD ikJ/rh.@
fJj efjzd/ j'J/ g'q|?;o e[beoBh B/ |'B oZfynk
sK sd/ T[jBK dh phth B/ xo d/ ftjV/ ’u'A nktkI
wkoh,
“pkjo nkU, gq'|?;o ;kfjp, s[jkƒ fJe
\[P\poh fdnK.@
“e[M dZ; s/ ;jh.@
“s[;hA fijVk nzp dk S'Nk fijk g"dk bkfJnk
;h, T[; ftZu BthA e'Agb c[ZN nkJh J/.@
gq'|?;o ;kfjp pkjo nkJ/. T[Bkph ij/ ozr dh
BthA e'Agb ƒ t/y e/ fJzM bZrk, fit/A T[jBK dh
fIzdrh dh Pkw BthA ;t/o ftZu pdb rJh j't/.
BthA ;t/o. X'sh^X'sh, PpBw Bkb X'sh.
fJ; \[Ph ƒ fdb ftZu Go e/ T[j fezBh d/o s'A
pZfunK ƒ, d';sK ƒ, ikD^gSkD tkfbnK ƒ |'B s/
dZ; oj/ B/.
“BthA e'Agb pVh ;[jDh J/.@
fIzdrh ƒ skIrh Bkb Go ojh J/ ^ BthA
e'Agb.
J/^402, ;?eNo phNk^1
ro/No B'fJvk (T[~so gqd/P)
}Ib
fJspko eodk ofj frnk.
wbehns ‘;[jb’
;ZiDK dk ;dk jh fJspko eodk ofj frnk.
;[gB/ ’u sbh T[~s/ ikB Xodk ofj frnk.
—
BeP fsZy/ ozr fuZNk B?D T[jd/ Popsh,
P'\ B?DK T[jfdnK ’u o'I sodk ofj frnk.
—
c[Zb feod/ p'fbnK s/ p'b fw;oh x'bd/,
go T[jdh jK ftZu jh, jK Godk ofj frnk.
—
Bhns d/ nZs wkV/ p/JhwkB T[j oZi e/,
t/y eko/ T[; d/ ih^ih e/ wodk ofj frnk.
—
i/ wzfIb ’s/ gjz[uDk sK ;kE bZG' ;[Eok,
p/̂ }?osK ;zr s[o e/ th eh godk ofj frnk.
—
ghVQhnK do ghVQhnK th T[BQK dk ;h j' fojk,
go T[j w/o/ fdb ’s/ sbtko Xodk ofj frnk.
—
‘;[jb’ B/ wip{ohnK ’u Ykb oZyhA fdb ’s/,
o'edk w?A ofj frnk T[j tko eodk ofj frnk.
—ú—
B"Pfjok pjkdo, vkeL fsZpVh,
r[odk;g[o^143530
(gzikp)
j[D s[jkvhnK fuZmhnK jo wjhB/
‘s [jkvk BIohnk’ ekbw nXhB
Skfgnk eoKr/. fJ; eoe/ s[;hA
gou/ dhnK gqkgshnK ns/ soZ[NhnK
pko/ nkgD/ ;[Mkn fby ;ed/ j'.
;kƒ s[jkv / fgnko Go/ \sK dh
T[vhe oj/rh.
• ;zgkde
d' }IbK$irho ;ZXo
(1)
fezBhnK yZ[bQK ;B pugB ftZu
fezBk tes ;[yktK ;h
fizE/ sz{ s/ w?A fwbd/ ;K
fezBhnK fgnkohnK EKtK ;h
id w?A ;[fDnk sz{ nkJh J/A
Bzr/ g?ohA d"V fgnk
p{jk y'bQ e/ id w?A sZfenk
T[j s/ok goSKtK ;h
w?A gqqd/;hA tfoQnK pZXh
tsB'A d{o fiT[A nkfJnk
w?A ;K e[M feskpK ;B
e[M Bt fbyhnK eftsktK ;h
tes rtku/ w'V fbnkt'
yto/ feXo s[o rJ/ B/
d[ZX Bkb'A ;B fwZm/ foPs/
wKtK mzYhnK SKtK ;h
w?A sZfenk u"okj/ nzdo
bkP ;h w/oh BrB gJh
bkP d[nkb/ M[owN gkfJnk
e[M froMK e[M eKtK ;h
j[D sK ;[fDn? i/bQK dh th
jkbs e[M e[M ;[Xo rJh
id e?dh jz[d/ ;K nkgK
fezBhnK ;\s ;IktK ;h
fezB/ so; rJ/ ;K nkgK
fJe d{i/ ƒ fwbD bJh
edw edw s/ fgZSK ;ZXok
eodhnK id'A fBrkjtK ;h
—ú—
(2)
w/o/ feT[A T[bN trdh j?,
IwkB/ dh jtk :ko'.
nfij/ fdB th nktDr/,
BjhA ;h ;'funk :ko'.
fiBQK ƒ oZp BjhA u/s/,
i' frDd/ mheoK fcod/,
n;b ftZu GZ[b p?m/ B/,
T[j nkgDk jh gsk :ko'.
w?A cZ[bK tKr fyfVnk fdb,
e'Jh feXo/ BjhA fvZmk,
T[dk;h j? jB/ok j?,
u[c/o/ c?fbnk :ko'.
;'u e/ d[Zy jz[dk j?
f;nkD/ b'e eh eod/,
;XkoB iB spkjh tZb ƒ
s[fonk ik fojk :ko'.
d[t?PK JhoyktK dk
i' e{Vk ;KfGnk j'fJn?,
wBK ’u'A jz{M e/ ;[ZND dk
t/bk nk frnk :ko'.
ihDk jZ;Dk s/ fgnko eoBk
GZ[b rJ/ b'ehA,
u[c/o/ b'G, bkbu s/ ;tkoE
Sk frnk :ko'.
—ú—
p?e ;kJhv, Bfjo{ ;N/vhnw,
ihtB Bro, cohde'N (gzikp)
ejkDh
sz{ s/ T[jHHHH
wBw'jB e"o
s/ohnK pkjtK ftZu tes \sw j' iKdk ;h go
rZbK BjhA ;B w[ZedhnK. go j[D T[; d/ nkr'P
ftZu ;kok ;wK jz[dk j? go efjD bJh e[M th
BjhA jz[dk. s/oh fJe BIo jh eJh ejkDhnK
fpnkB eo iKdh ;h go T[;d/ Y/o ;ko/ Ppd fJe
th nfj;k; fpnkB BjhA eo ;ed/. s/oh fJe
S{j o{j ƒ Pow;ko eo iKdh ;h go T[; dhnK
o'I dhnK w[bkeksK iIpks ƒ Ikfjo BjhA eo
;edhnK. s/o/ Bkb fpskfJnk fJe^fJe gb ;dh
fizBk ;e{B d/ iKdk ;h, go T[; Bkb ofj e/ fJt/A
wfj;{; jz[dk j? fit/A ;koh T[wo p/ikB fi;w tKrz{
fBeb ikt/rh. nfj;k; iskT[D bJh s/ok fJe
P[eohnk jh ek|h jz[dk ;h go fJ; P[eohJ/ nZr/
T[; tZb'A g/P ehs/ jho/ w'sh th p/wkfJB/ bZrd/
B/. s/oh fJe w[;eokjN jh xkfJb eo iKdh
;h go T[; d/ jk;/ w/o/ wB ƒ izrkb fdzd/ jB. sz{
w/oh o{j dh y[oke ;?A ns/ T[j w/o/ ;oho ƒ th
gk w?ƒ fgnk;k oZy fdzdk j?. sz{ w/ok gq/wh ;?A fi;
Bkb w/oh o{j ftnkjh ;h, T[j w/o/ ;oho ƒ gk e/
th o{j sZe gjz[u BjhA gkfJnk. saz{ w/ok gq/wh ;?A,
fi; Bkb w/oh o{j ftnkjh ;h, T[j w/ok gsh j?
fi; Bkb w/ok fi;w ftnkfjnk j?. ikgdk j? w/oh
fIzdrh \sw j' ikt/rh go s/o/ Bkb o{jkBh foPsk
\sw BjhA j't/rk. go T[; Bkb ofjzfdnK w/oh
fIzdrh \sw j' ikJ/rh go PkfJd e'Jh foPsk
BjhA i[V gkJ/rk.
gqhs` s/o/ Bkb ofjD dk fJe ;[cBk d/fynk
;h i' s/ok w/ok ;h. PpBw dh Sksh s/ fJe ;[o\
;t/ok ;h. e'jo/ dh ukdo ftZu fwbD d/ T[bM/
Xkr/ nzr nzr ƒ o; ftG'o eo iKd/ ;B. sz{ jZd
s'A nZr/ tXd/ j'J/ fgnko d/ T[bM/ XkfrnK ƒ
fgnko dk o/Pw efj w/o/ g?o s/ pzBQ fdZsk ;h ns/
e[nko/ g?oK ftZu uz[wDK dh MKio pzBQ e/ id'A sz{
jZd NZgDh ukjh sK w?A s?ƒ o'e fdZsk ;h s/ fJ;
s/ fco sz{ o[Z; frnk ;?A. w?A th s?ƒ wBkT[D dh
e'fPP BjhA ehsh ;h. Gkt/A s/o/ Bkb wkDh o[Zs dk
nkgDk jh wIk ;h. fit/A ;odhnK dh e';h e';h
XZ[g ftZu uZ[gukg p?m/ ofjDk iK po;ks d/ w";w
ftZu gfjbh po;ks g?D ekoD fwZNh dh wfje
b?Dk ns/ g'j wkj dh ukBDh oks dh mzYe ƒ
wkBD dk nkgDk jh ;tkd ;h. go s/o/ fgnko
ftZu tk;Bk ;h, s/oh ukjs gftZso BjhA ;h s/ sz{
fgnko dk nfXnkfJ fJj efj e/ w[ek fdZsk ;h
fe w?ƒ fJZE/ B"eoh BjhA fwb ojh w?A ftd/P ubk
iktKrk. s/ fco ;Zuw[Zu rqhB ekov gqkgs bVeh
Bkb sz{ ftnkj eotk T[~Xo ik tZf;nk ;?A. s/o/
bko/ e[nko/ oj/ ;B. s/ok fgnko P[rb jh ;kfps
j'fJnk ;h.
w?A sZsVh B/ s/ohnK :kdK d/ ;jko/ fIzdrh
fpskT[D dk wB pDk fbnk. go w/o/ Bkb j'o o{jK
th i[VhnK ;B. nkgD/ wkfgnK dh \kfso w?A v'bh
ftZu p?mDk wBI{o eo fbnk. jo :Z[r ftZu jho
g?dk jz[dh j?, fi; dk fgnko f;o/ BjhA uVQdk.
w/ok ;[cBk fprkB/ pk} ftZu phfink frnk. Gkt/A
w?ƒ T[j wkBf;e ns/ ;ohoe ;[Zy d/D dh e'fPP
eodk, go T[; dk fgnko w/o/ w/u dk BjhA ;h.
T[; d/ b|IK Bkb w/oh o{j fGZi Bk ;eh. id'A
T[j w/o/ ;kjwD/ yVk jz[dk, sz{ ftZu nk yV'Adk. T[;
d/ BePK ftZu s?ƒ Gkbdh, T[; dh S'j ftZu s/oh
p[Zeb wkDdh.
to/Q phsD bZr rJ/ s/ o[ZsK bzx rJhnK. Bk sz{
gofsnk Bk w?A s/o/ pko/ ikDB dh e'fPP ehsh.
fij' fijh fIzdrh fwbh, T[; ƒ fiT{AD dh w?A nkds
gk bJh ;h.
w?A ns/ w/ok gsh d/t vkeNo ;K. d'tK B/ ob e/
BtK j;gskb y'fbQnk ;h ns/ w/o/ efjD s/ j;gskb
dk Bkw ‘gqhs’ jh oZfynk ;h. w?A emg[sbh tKr
gfotko ns/ vkeNo d/ |oIK ƒ g{ok eodh ;K,
go gsk BjhA feT[A jw/PK w?ƒ s/ok fJzsIko ofjzdk.
w/o/ j;gskb ftZu jo woI dk fJbki jz[dk ;h
go w/oh woI w/o/ gsh s'A S[gh j'Jh ;h. T[j
w/oh T[dk;h dk ekoD BjhA ;wM ;fenk. T[j
e?A;o dk fJbki eoB ftZu nB[Gth ;h go w/oh
Bkw[okd fpwkoh dk fJbki Bk eo ;fenk.
s/ fco fJe oks sz{ e?A;o dk wohI w/o/ j;gskb
ftZu dk\b j'fJnk. s?ƒ g/N dk e?A;o ;h. ftd/P
ftZu ofj e/ sz{ Pokp gh gh fJj fpwkoh w[Zb b?
bJh ;h s/ sz{ nkgDk fJbki fJzvhnk ftZu eotkT[Dk
mhe ;wfMnk. PkfJd sz{ nkgDh Xosh s/ woBk
ukjz[dk ;?A sK fe s/ohnK GZ[bK p\PhnK ikD. id'A
tkov ftZu s/ok w/ok ;kjwDk j'fJnk sz{ T[~uh T[~uh
o' fgnk ;?AHHHw/o/ gsh ƒ T[~uh T[~uh efj fojk ;?A,
‘vkeNo` w?A gkg ehsk, sK jh cb G[rs fojk jK,
w?ƒ vkeNo w"s d/ fdT[ sK fe w/o/ tor/ gkgh dk
nzs j' ikJ/.’ s/ohnK nZyK w/o/ s'A wk|h wzr
ojhnK ;B. w?A ;[cB/ ftZu th BjhA ;'funk ;h fe
s{z w/o/ do s/ fJ; o{g ftZu nkt/Ark. s/ohnK nZyK
ftZu w"s ns/ fIzdrh bJh obtK fwbtK sobk
;h. w?A ns/ w/o/ gsh B/ s?ƒ pukT[D bJh g{oh tkj
bkJh. id'A w?A s?ƒ fJeZbh fwbdh sK sz{ sobk
b?Adk, fe w?ƒ gkg s'A w[es eo d/, sz { pko pko
efjzdk ;?A s/o/ Bkb fgnko Bk fBGkT[D bJh w?ƒ
pdd[nk bZr rJh. jkbK w?A edh th s/ok p[ok BjhA
fusftnk ;h ns/ Bk jh fgnko Bk fBGkT[D s/
e'Jh fPetk ehsk ;h. s/o/ nkT[D Bkb w/o/ ;'uK dh
r/Ad sz{ s/ T[j ftZu foZMdh ofjzdh.
N?;NK s'A gsk bZr frnk ;h s/ok puDk ns/
s?ƒ pukT[Dk pj[s w[Pfeb j? p; sz{ fdBK dk
wfjwkB j?. s/ s/o/ e'b ofjD dk ;wK fe;h th
ehws ’s/ r[nkT[Dk BjhA ukjz[dh ;K. sz{ j?okB ;?A
fe w?A s?ƒ B|os feT[A BjhA eo ojh, s/ok fsq;eko
feT[A BjhA eo ojh. s/ fJe fdB sz{ efj jh fdZsk
;h fe w?A s/o/ ekfpb BjhA ;K, s/ok gsh jh s/o/
w/u dk j?. go w/ohnK \kw'P nZyK B/ itkp fdZsk
;h fe sz{ w/ok ;[cBk j?A s/ T[j jehes j?. sz{ w/ok
BjhA j' ;fenk s/ w/oh o{j T[; ƒ ngDk BjhA
;eh. s/ fJe fdB s/o/ fi;w B/ w/ohnK pkjtK
ftZu dw s'V fdZsk ;h, fJ; s/ w/oh o{j th s/o/
Bkb ftdk j' rJh ;h. s/o/ ftZu ftbhB j' rJh
feT[Afe T[j f;o| s/oh jh ;h. f;o| w/ok fi;w
ni/ th fBiks gkT[D bJh T[; dh e?d ftZu ;h.
feT[Afe fJj T[; dh nwkBs j?.
586 U, nkIkd Bro,
;ofjzd o'v, gfNnkbk
gzikp
fgsk wfjsk ekb{ B/ r[o{ BkBe d/t ih ƒ pugB
ftZu thj o[gJ/ d/ e/ yok ;"dk eoB G/fink ;h ^
fJj ;kyh nkgD/ pZfunK ƒ ;G wkg/ ;[DkT[Ad/ nkJ/
jB, fi; dk w[Zy wzst XBokPh gqpzXB dh f;Zfynk
d/Dk ;h. ;' fJj e'Jh BthA rZb BjhA. go nkX[fBe
ekb ftZu wkg/ nkgD/ o[M/ftnK ekoB pVk e[M
GZ[b IKd/ jB.
“pZfunK ƒ ;[oZfyns oZyDk gq;zr j?, T[j
;kvk GftZy jB.@
ne;o w/ok p/Nk gzi o[gJ/ wzrdk j?. “eh
eoBk j?<@ g[ZSD s/ itkp fwbdk j?, “d/ydk jK`
i' uzrk bZrk, b? btKrk.@ ns/ T[j ukeb/N, e[oe[o,
b/nI, t/co; b? e/ nk iKdk j?.
T[; dhnK ;kohnK wzrK n;hA g{ohnK eod/ jK.
sd th T[; ƒ bZrdk j? fe T[; e'b pN{nk j't/,
ftZu e[M g?;/ j'D, fiBQK ƒ T[j nkgDh woIh
nB[;ko \ou eo ;e/. fJjh ftuko gqtkB eoB
dk tes j?. T[; ƒ i/p^\ou gqpzXB f;ykfJnk ik
;edk j?. T[; ƒ nfj;k; eotkT[ fe wkg/ fezBh
w[Peb Bkb XB ewk e/, gfotko dhnK Io{osK
ns/ nk;K dh g{osh eod/ jB. eJh tkoh ;[Dd/ jK
fe pZuk u'oh eodk j? iK g?;/ nikJhA nkgD/
fwZsoK s/ \ou eo fdzdk j?. fJzM wkg/ g?;/ d/ Bkb
Bkb pZu/ ƒ th r[nk pfjzd/ jB. ;kv/ :[tk Pokp
ns/ voZrI ;/tB eo, \[d ƒ ‘IwkB/ Bkb ubdk’
pDkT[D d/ uZeo ftZu okj GNe iKd/ jB. gozgoktK
ƒ s'V e/, nZr/ tXD ƒ wkvoB ;wMd/ jB. gqPB
T[~mdk j? ̂ ‘eh iVQ'A NZ[N e/ n;hA soZeh eo ;ed/
jK<’ wkfgnK dhnK B;hjsK Bekod/ j'J/, jo
BthBsk ƒ ;thekoB dk o[MkB nZi ;k| Mbedk
b/y
p~u/ ns/ XBokPh gqpzXB
;[fozdo e"o SkpVk
j?. jo ;wZf;nk dk jZb, T[j gZSwh ;ZfGnsk
’u'A gq/fos j', bZGd/ jB. fJjh ekoB j? fe :[tk
ghVQh nrtkJh bJh u"okj/ s/ yVh BIo nkT[Adh
j?. r[zwokj j'J/ pZu/, xo'A GZi iKd/ jB. nkX[fBe
pDB dh bbe ftZu, p[okJh ftZu ik c;d/ jB.
ekP` T[j ‘nkX[fBe’ dk n;bh noE ;wMD i'
fe y[ZbQ/ fdb^fdwk} dk ;{ue jz[dk j?, sKfe wBZ[y
ftt/eh pD/.
wzrK dh g{osh Bk j'D s/ pZu/ ƒ ikgdk j? fe
wkg/ T[; ƒ fgnko BjhA eod/ idfe wkfgnK dk
jo jhbk T[; ƒ nfj;k; eotkT[D s/ jz[dk j? fe
T[j T[; ƒ Gog{o fgnko eod/ jB. fJe tkoh
dh rZb j?. fJe nwhoIkdk okj GNe uZ[ek
;h. wkfgnK B/ ftP/PZr dh ;bkj bJh. pZu/ B/
T[; ƒ fPekfJs ehsh fe “id'A w?A nkgD/ fgsk
dh i/p ftZu'A g?;/ eZYdk jK, w?ƒ fMVeK fwbdhnK
jB go wK d/ fJzM eoB s/ e'Jh gqshfefonk BjhA
jz[dh.@ ftP/PZr B/ fdbk;k fdZsk fe T[j T[; d/
fgsk ƒ fJ; s'A toi/rk. pZuk \[P j' e/ ;fj:'r
fdzdk fojk. fco Bkb jh T[; B/ fejk fe “sz{ fit/A
ukj/A wIk eoh uZb, T[j s?ƒ e[M BjhA efjDr/.
f;o| fJe rZb dk fXnkB oZyhA ̂ sz{ wIk f;o|
nkgD/ g?;/ Bkb jh eohA. nkgDh ewkJh Bkb.@
bVe/ ƒ fJj ;[D gfjbK sK ;dwk bZrk sK Io{o
go T[; ƒ nkgDk tkndk fBGkT[Dk fgnk. nZi
fJjh bVek nkgDk ihtB pVh Iz[w/tkoh Bkb
ihn fojk j?.
‘\ou fet/A eohJ/’ ebk j?. fJ; dh f;Zfynk
wkfgnK s'A fwbdh j?. fJj ihtB d/ w[ZYb/ ;kbK
ftZu f;yh iKdh j?. d' pZfunK dh wK B/ gfjb/
p/N/ dk p?Ae ’u ‘feZvh’ yksk y'bQ, pZu/ ƒ jo o'I
T[; p[rBh ftZu g?;/ gkT[D dh nkds gkJh. gozs{
d{i/ p/N/ t/b/ nDrfjbh ehsh. S'Nk id'A th e[M
wzrdk, wK g?;/ d/ fdzdh. Bshik nZi d'jK pZfunK
d/ \ouD dk Yzr s/ g?;/ dh ehws nKeD ftZu
|oe j?. tZvk b'V s'A tZX fJe o[gZJhnk fe;/ ƒ
BjhA fdzdk, nV iKdk j? idfe S'N/ ƒ gsk jh BjhA
pZus eh jz[dh j?< tZv/ Gok B/ nZi th nkgD/
pugB dh ‘feZvh p[rBh’ ;zGkb e/ oZyh j'Jh j?.
nZiebQ wkoehN ftZu fBZs BthnK t;sK dh
Gowko j?. eq/fvN ekov T[gbpX jB. b'ehA fePsK
s/ tkj'dkjh \ohddkoh eod/ jB. p;` fJZE/ jh
XBokPh gqpzXB ;wZf;nk yVh jz[dh j?, i' jo/e ƒ
f;ZyDh s/ f;ykJh ikDh ukjhdh j?. nwohek ftZu
i' pZu/ e[M T[sb/ (odd) ezw eoe/ g?;/ ewkT[Ad/
jB, T[j \ou th pV/ ;ziw ns/ ;wMdkoh Bkb
eod/ jB.
pZfunK ƒ i/p \ou fwbdk j?. ;[rksK fwbdhnK
jB iK e[M \[d ewkJh eod/ jB. T[jBK dh jo b'V
dh g{osh jz[dh j? go eJh tkoh ;G Io{osK g{ohnK
j'D d/ pkti{d, pZuk j'o g?;/ wzrdk j?. i/ wkg/
n;woE jB, sd wkfgnK^ pZu/ ftueko ;zpzX
ftrVd/ jB. ‘g?;/ feZE'A nkT[Ad/ jB’ pZu/ ƒ
nkfdekoB dk gsk j'Dk ukjhdk j?. fet/A ;G dhnK,
;G s'A tXhnk sohe/ Bkb Io{osK g{ohnK jz[dhnK
jB ̂ fJ; dk T[; ƒ fJbw j't/ sK fpjso jz[dk j?.
XBokPh Bkb t;sK dh \ohd' |o'\s d/ fJbktk
;zpzX ekfJw oZy/ iKd/ jB. fJ; dk gqGkt ;kv/
Nhu/ ns/ wB'fposh s/ th g?Adk j?. g?;/ fwbD s/
pZuk T[fus \ou BjhA eo gkT[Adk. fJ; bJh
Io{oh j? fe T[; ƒ xo^gqpzXB f;ykfJnk ikt/.
g?;/ d/ T[g:'r eoB dh ftT[As f;ykJh ikt/. ewkJh
eoB s/, sd T[j \ou th f;nkDg Bkb eod/
jB. bVek j? IK bVeh, T[wo, g[IhPB ns/ xo
dk wkj"b pZu/ dhnK nkdsK ƒ gqGkts eod/ jB.
jK` i/ Pkfgzr ;?ANo xo d/ B/V/ j? sK t;sK \ohdD
dh bbe th fInkdk j' ;edh j?. fJ; bJh pZu/
bJh whb^gZEo jB ^
“e[M fdT[, e[M tos' s/ e[M pZus th eo'.@
sd/ pZuk nkgDh, d{finK dh ns/ GftZy dhnK
Io{osK ƒ wZd/BIo oZyD dk nfj;k; eoBk f;Zydk
j?. wkg/ fBrokBh oZy ;ed/ jB fe pZuk gbkB
nB[;ko \ou eodk j? iK BjhA. T[; ƒ nkgDk
;e{b p?r, uZgbK, g?Bf;bK fJfsnkfd \ohdD
bJh gq/fos ehsk ik ;edk j?. T[; ƒ xo d/
iwQK$\ou dh ;{uh pDk e/ ;wMkfJnk ikDk ukjhdk
j?. p/b'V/ \ouk eoB s/ wkg/ T[; Bkb fezM g/P
nkT[Ad/ jB, ;wMdkoh dk ;{ue jz[dk j?.
nZi n;hA pV/ BkI[e s/ efmB ;w/A ’u'A r[Io
oj/ jK. wfjzrkJh d/ p'M j/mK jo fJB;kB eokj
fojk j?. fujfonK dh w[;ekB }kfJp j?. fuzsktK
B/ ftnesh ƒ tes'A gfjbK p[ZYk eo fdZsk j?.
fJ; bJh ;[yh ihtB bJh w[;eokjN tkg;
fbnkT[D bJh Io{oh j? fe fizBh ukdo, T[~B/ jh
g?o g;ko/ ikD. xo d/ ;ko/ w?Apo ;fj:'r d/D sK
frq;sh dh rZvh ;wMdkoh Bkb nZr/ o/VQh ik
;edh j?.
eJh tkoh n;hA xo dhnK Io{oh t;sK \ohdD
fBebd/ jK, go fpBK b'V d/ ;kVQh (iK e[M j'o)
\ohd fbnkT[Ad/ jK. ^Gkt/A nbwkoh gfjbK Goh
jz[dh j? s/ fco uzrh Gbh ;kVQh GKfvnK tkbh ƒ d/
e/ pdb/ ’u GKvk fbnk iKdk j?.
nZiebQ i/ e'Jh uhI foPs/dkoK, r[nKYh iK
fwZsoK e'b t/yh sK n;hA th T[; ƒ gqkgs eoB dh
e'fPP eod/ jK. }ohp nkdwh th jZE dh xVh,
;kJheb, w'pkJhb bJh fcod/ jB. xo dhnK pj[s
Io{oh b'VK dh g{osh Gkt/A Bk eo gkT[D.
fJ; bJh XBokPh dk ;dT[g:'r eoBk, f;ZyDk
ns/ f;ykT[Dk bkIwh jh BjhA, nfs bkIwh j?.
ph^1, fPt pk;t Bro, fPt wzfdo o'v,
nzpoBkE^421501 fIbQk EkD/,
wjkokPNo
Bk eowK tkbh wodh, Bk w/oh J/Bh d[orsh
jz[dh.
fezBk f\nkb ;h T[; ƒ w/oh fBZeh^fBZeh
b'V dk.
fYZbh^wZmh jz[dh sK w?A nkyDk, “gek e/
oZy d/. id'A GZ[y bZrh, yk bT{A.@
go wikb J/ ed/ mzYh o'Nh ykD fdZsh j't/`
“id'A GZ[y bZrh, skIh gek e/ d/T{A. w?ƒ gs?
mzYhnK^mheo s[jkv/ jIw BjhA jz[dhnK.@
s/ j[D < T[jd/ s[o ikD wro'A sK fit/A nDr"fbnk
jh j' frnk.
;t/o/ sK xo ’u fit/A G[ukb nkfJnk jz[d?.
d'tK ƒj s/ g[Zso B/ fvT{Nh s/ ikDk jz[d?, pZfunK B/
;e{b. ikD s'A gfjbK ukj Bkb |foZi ftZu'A eZY
e/ pq?~v d/ d' gh; d/ iKd/ jB. d[gfjo t/b/ |foZi
’u gJh mzYh ;pIh s/ ;t/o dhnK gZehnK
o'NhnKHHHdzd ikVQK T[Ai BQhA oj/. ;kfonK d/ ikD s'A
pknd xo tZY^tZY ykD ƒ g?Ad?. fizdok wko,
ukph i/pQ ’u gk, ;N/PB s/ ik p?mdKHHH:ksohnK ƒ
rZvh uVQfdnK^bfjzfdnK t/ydk ofjzBKHHHT[; fdB
rZvh th s[o rJhHHHgb/Nckow c/o ;[zBk j' frnk s/
fJe ;[zB w/o/ nzdo th gZ;o rJh. ;N/PB s'A
pkjo fBefbnk. T[ ~E / b zro bZrd ? o 'I,
}ohp^r[ofpnK, wzrfsnK bJh . pkbNh ’u
gkJh nkb{ wNoK dh soh tkbh GkcK wkodh
;pIh s/ row^row c[bfenK dh tkPBk B/ fit/
A GZ[y ƒ uwek fdZsk ;h.
fJzi v?ApfonK tKr w[so^w[so Mked/ ƒ t/y
e/ toskT[D tkb/ B/ fejk, “ykDh n?A sK pfj ik`@
T[jd/ efjD s/ w?A :zsqts p?m frnk, T[~E/ jh Gz[i/
ykD tkfbnK dh esko ftZu. oZi e/ ykXhnK
o'NhnK fYZv Go e/. fit/A fezB/ fuo pknd o'Nh
dk ;[nkd nkfJnk ;h.
wkVh fe;ws` fe;/ ikD^gSkD tkb/ B/ xo/ ik
dZf;nk.
pZ;` j/mbh T[~s/ nk rJh ;h fit/A` T[j e[Zs/
^ ykDh ehsh d[jK shthA^wkbe B/ fe oj/ oZp
dk BK`
“fJZIs o'b sh sz{ ;kvh` Pow Bk nkJh s?ƒ
wzrfsnK ’u p?m e/ yKfdnK <@
uZ[g eoe/ ;[Dh frnk. j'o eodk th eh<
fJZIs` nD\` \kBdkB` p[Ykgk` GZ[y, nKdoK,
n"bkd`HHH
fezBk^e[M jh fdwk} ftZu xz[wh frnk.
go ;Zu ikfDU` w?A sK BjhA j'Dk. w/o/ wo/ s'A
ib/phnK gek^gek e/ y[nkT[Dr/ ;ko/ Pfjo ƒ.
s[;hA th G'r ’s/ Io{o nkfJU`
rbh Bzpo 3, e'oN o'v,
wkB;k^151505 (gzikp)
fwzBh ejkDh
G'r ’s/ Io{o nkT[Dk
i;pho Yzv
Bt/A b/yeK ƒ nghb
s[;hA th ‘gkfbek ;wkuko’ (gzikph)
ftZu nkgDh ;Zioh ouBk G/i ;ed/
j'. Pos fJj j? fe ouBk ngqekfPs
j'Dh ukjhdh j?. ;kƒ s[jkvhnK BthnK
ouBktK (b/y, eftsk, rhs, pkb
ejkDh, ejkDh) dh T[vhe oj/rh.
• ;zgkde
Pfjo ftZu ofj ojhnK fuVhnK B/ nkgD/
;kjwD/ nk ojhnK n"eVK d/ gqsh fJe p?me p[bkJh
fi; ftZu ;kohnK fuVhnK B/ tX^uVQ e/ fjZ;k
fbnk. fuVh :{BhnB dh gqXkB okDh jodhg ;'Bh
B/ fJe w"e/ s/ p'bfdnK fejk, fe “j[D T[BQK ƒ
PfjoK ftZu ofjDk d[ZGo j' frnk j? feT[Afe
PfjoK d/ ftZu tZvhnK^tZvhnK gZehnK e'mhnK s/
d|so pD rJ/ jB ns/ doZ\sK dh th frDsh
fdB'^fdB xNdh ik ojh j?. T[BQK ƒ nkgDk nkbQDk
pDkT[D dh EK jh BjhA fwbdh.@ T[; B/ fJj th
fejk fe fJBQK jkbksK d/ ftZu j[D T[j PfjoK ftZu
fet/A ofj ;eDrhnK. T[; B/ fdB'^fdB pdb oj/
tksktoD dk th ft;Eko Bkb fIeo ehsk. fuVh
:{BhnB dh iBob ;eZso nzB{ fwoIk B/ p'bfdnK
fejk, fe “PfjoK d/ ftZu p/PZe ;oeko jfonkbh
oZyD s/ I'o d/ ojh j? gozs{ wBZ[y fJ; d/ tZb
fXnkB BjhA d/ fojk.@ fuVh :{BhnB dh gq?~;
;eZso wZbth joikJh B/ PfjoK d/ ftZu ofj oj/
ep{soK ’s/ Ppdh jwbk p'bfdnK fejk, fe “PfjoK
ftZu ep{soK dh |"i B/ jo EK epIk eo oZfynk
j?. fJZE'A she fe o/bt/ ;N/PBK, pZ; nZfvnK,
d|soK, gpfbe EKtK s/ ep{soK dk jh iwktVk
iwQk j' fojk j?.@ T[; B/ Go/ rba/ Bkb fJj th
fejk, fe b'eK d[nkok u[okfjnK s/ ;ko/ gzShnK d/
bJh gkJ/ u'r/ (dkD/) ƒ e/tb ep{so jh veko iKd/
jB s/ j'oK gzShnK ƒ nk;^gk; th cNeD BjhA
fdZsk iKdk i' T[BQK d/ Bkb x'o nfBnK j?.@ T[; B/
fJj th fejk, fe ep{soK ƒ p/PZe PKsh dk gqshe
wzfBnk iKdk j? gozs{ g/N GoB d/ bJh T[j fGVB
d/ ftZu ed/ th fgZS/ BjhA ofjzd/.@ fJ; s'A fJbktk
j'oBK fuVhnK B/ th eJh j'o ;wZf;nktK dk
:{BhnB d/ ;kjwD/ fIeo ehsk. n\ho ftZu
:{BhnB d/ d[nkok fJe p/Bsh gZso wBZ[y ƒ d/D
d/ bJh fsnko ehsk frnk fi; ftZu tZX s'A tZX
doZ\s brkT[D, nkbQfDnK dh ftt;Ek eoBk,
tksktoD ƒ PZ[X oZyD, w'pkfJb NktoK ƒ jNkT[Dk,
ep{soK dh jZ[bVpkIh ƒ o'eDk. T[BQK d/ GftZy
pko/ ;'uDk nkfd dk fIeo ehsk frnk. fJ;
p/Bsh gZso d/ n\ho ftZu fJj th fbfynk frnk
fe i/eo wBZ[y B/ T[BQK d/ p/Bsh gZso tZb fXnkB
Bk fdZsk sK pkeh pudhnK fuVhnK th Pfjo
ftZu'A e{u eo ikDrhnK ns/ wBZ[y T[BQK dh ;t/o/
dh uhA^uhA dh nktkI ;[DB ƒ so; ikt/rk.
551$2, foPh Bro, Pe{o p;sh,
BthA fdZbh^110034
pkb ejkDh
fuVhnK dk p/Bsh g~so
pbftzdo f;zx ;'Yh;'Yh;'Yh;'Yh;'Yh
G'b/ ns/ oki{ ftueko pj[s r{VQh fwZsosk ;h.
d't/A fJe jh iwks ftZu gVQd/ ;B. G'bk fJe
}ohp xo dk bVek ;h id'A fe oki{ fJe oZI/
^gZ[i/ xo dk. go T[BQK B/ ed/ th nkg; ftZu
|oe BjhA ;h ;wfMnk. T[j fJeZm/ jh ;e{b gVQB
iKd/. i/eo T[BQK ftZu'A e'Jh Iok b/N j' iKdk sK
d{;ok T[; ƒ xo'A ;Zd fbnkT[Adk.
fJe fdB T[BQK pIko ftZu fJe i'sPh p?mk
t/fynk. b'e T[; e'b nkT[Ad/ ns/ g?;/ d/ e/ nkgDh
fe;ws pko/ gZ[Sd/. e'Jh nkgD/ xo pko/ gZ[Sdk
ns/ e'Jh nkgD/ eko'pko pko/ i'sPh ;kfonK ƒ
e[M Bk e[M dZ;h iKdk. d'jK B/ ;bkj ehsh fe
eZbQ ƒ xo'A g?;/ fbnk e/ T[j th nkgDh fe;ws
pko/ gZ[SDr/.
d{;o/ fdB ;e{b ikD bZfrnK G'b/ B/ nkgDh
wksk e'b'A gzi o[gJ/ wzr/ ns/ i'sPh e'b'A fe;ws
pko/ gZ[SD tkbh ;koh rZb dZ; fdZsh. T[; dh
wksk B/ ;koh rZb ;[Dh ns/ fgnko Bkb fejk,
“p/Nk, n?t/A tfjwK^GowK ftZu BjhA g?Dk ukjhdk,
fe;ws T[BQK dk ;kE fdzdh j? i' fwjBs eod/
jB.@ G'bk ;'uD bZrk fe T[; dh wksk nfijhnK
rZbK eoe/ T[; ƒ Nkb ojh j?. T[j ek|h d/o g?;/
wzrD dh fId eodk fojk. go wksk d/ tko^tko
;wMkT[D s/ T[j ;e{b ubk frnk.
o;s/ ftZu oki{ yVQk T[; dh T[vhe eo fojk
;h. G'b/ d/ gjz[ufdnK jh T[; B/ gZ[fSnk, “feT[A
pJh pD frnk ezw<@ G'b/ B/ nkgDh wksk Bkb
j'Jh ;koh rZb dZ; fdZsh. oki{ B/ fejk fe T[;
dh wksk B/ nfijhnK rZbK eoe/ Nkb fdZsk j?.
d't/A fwZso i'sPh e'b gjz[u/. oki{ B/ gzi o[gJ/
pkb ejkDh
fe;ws
pki f;zx wfjbhnkwfjbhnkwfjbhnkwfjbhnkwfjbhnk
(pkeh ;|k 20 s/)
T[; d/ nZr/ oZy/ ns/ nkgDh fe;ws pko/
gZ[fSnk. i'sPh B/ jZE t/yfdnK j'fJnK fejk,
“pZuk` sz{ sK pj[s GkrtkB j?A. sz{ gVQ fby e/
pj[s tZvk n|;o pD/Ark.@
i'sPh dhnK rZbK oki{ d/ fdwk} ftZu g{oh
soQK p?m rJhnK. T[j ;'udk fojk fe T[; dh
fe;ws pj[s s/I j?. fdB^p^fdB T[; dk fXnkB
gVQkJh tZb'A xNdk frnk. ;e{b'A nkT[AfdnK jh
T[j G'b/ ƒ Bkb b? e/ y/vD ubk iKdk. fJe fdB
G'b/ B/ Bkb ikD s'A BKj eofdnK j'fJnK fejk
fe T[; ƒ j[D gVQBk ukjhdk j?. fJj efjD ’s/
oki{ T[; Bkb BkokI j' e/ ubk frnk. T[; B/
j'o wz[fvnK Bkb d';sh gk bJh s/ T[; Bkb
p'bDk th pzd eo fdZsk. G'b/ ƒ fJ; rZb dk
pj[s d[Zy j'fJnk.
;e{b dhnK ;kohnK iwksK d/ fSwkjh N?;N
bJ/ rJ/. oki{ B/ nkgDh iwks ftZu'A ;G Bkb'A
fInkdk nze gqkgs ehs/. G'bk fJj t/y e/ j?okB
ofj frnk. T[; ƒ i'sPh dhnK rZbK ;ZuhnK
bZrhnK ns/ wksk s/ w[V^w[V }[Z;k nkT[Adk. T[j
;'udk fe ;Zu jh T[; dh wksk B/ T[; ƒ NkbD
bJh fejk ;h.
G'bk fco ;bkBk fJwfsjkBK dh fsnkoh bJh
i[ZN frnk. T[j oks ƒ th ek|h d/o sZe gVQdk
ofjzdk. g/go P[o{ j'J/ sK gfjb/ fdB jh oki{ e'b'A
gouh cVh rJh. nfXnkge B/ T[; ƒ pkjo eZY
fdZsk. T[j pj[s sob/^fwzBsK eoB bZrk fe nZr/
s'A ed/ th nfijk ezw BjhA eo/rk. nk\o nfXnkge
B/ T[; ’s/ so; ykXk ns/ d[pkok g/go eoB bJh
p?mk fdZsk. e[M th :kd Bk j'D eoe/ T[j pj[s
go/PkB j' fojk ;h. Bshik nkfJnk sK oki{ c/bQ
j' frnk ;h. G'bk iwks ftZu'A gfjb/ Bzpo s/
fojk go G'b/ ƒ oki{ d/ c/bQ j'D dk pj[s d[Zy
j'fJnk. T[j T[; e'b frnk ns/ efjD bZrk,
“oki{ eh rZb s{z sK fSwkjh N?;N ftZu'A uzr/
Bzpo bJ/ ;h<@ oki{ dk wB fgxb frnk ns/
GohnK nZyK Bkb efjD bZrk, “;Zu dZ;K w?A
gfjbK th Beb ehsh ;h. s/oh wksk B/ ;Zu jh
fejk ;h.@ G'b/ ƒ :ehB j' frnk ;h fe T[; dh
wksk ;Zu efjzdh ;h fe fe;ws T[BQK dk ;kE
fdzdh j? i' fwjBs eod/ jB.
fgzv fiT[Dg[ok,
vkeH gksVK^147105 gfNnkbk
(;|k 19 dk pkeh)
pkb rhs
o[~y sK ;kvh PkB jB
e[btzs frZb
o[Zy sK ;kvh PkB jB.
o[Zy sK ;kvh nkB jB.
tksktoD dh PZ[Xsk bJh,
e[dos dk todkB jB.
o[Zy |;bK bJh whAj fbnkT[Ad/,
o[ZyK s'A jh cb c[Zb nkT[Ad/.
dotkI/, fyVehnK s/ |oBhuo
iVQh p{NhnK ;kv/ o'r GikT[Ad/.
eo' gqD fe o[Zy brktKr/,
nke;hiB torh dks gktKr/,
o[ZyK dh ;KG ;zGkb eoe/,
nkbk^d[nkbk ;[zdo pDktKr/.
o[Zy sK ;kvh PkB jB.
o[Zy sK ;kvh nkB jB.
—ú—
ezs{ frZb ;N{vhU,
gqhs Bro o'v, b'g'e/^143100
nzfwqs;o (gzikp)
vkH pbd/t f;zx ‘p~dB’
gzikph GtB, fd~bh d/ fBod/Pe fB:[es
gzikph ;kfjseko ns/ B?PBb p[e
NoZ;N, fJ z v hn k d / ; k pe k w [ Z y
;zgkde$;z:[es fBod/Pe vkH pbd/t f;zx
‘pZdB’ B/ gfjbh ngq?b, 2014 s'A gzikph
GtB (gzikph ;kfjs ;Gk, fdZbh) d/
vkfJo?eNo dk nj[dk ;zGkb fbnk j?. gzikph
GkPk, ;kfjs ns/ ;ZfGnkuko ƒ gqcZ[bs eoB
bJh nfjw G{fwek fBGkT[D tkb/ vkH pZdB
gzikph GkPk d/ ;opgZyh ftek; ƒ p[bzdhnK
sZe fbikD bJh gzikph ;kfjs ;Gk d/
u/nogo;B vkH o/D[ek f;zx dh nrtkJh
ns/ ;fj:'r Bkb ezw eoBr/.
vkH pZdB 31 wkou, 2014 ƒ B?PBb
p[e NoZ;N s'A ;/tkw[es j'J/ jB. NoZ;N
ftZu ofjzfdnK T[BQK gzikph GkPk d/ ftek;
bJh :kdrkoh ezw ehs/ jB. ‘gkfbek
;wkuko’ (gzikph) tZb'A w[pkoeK `
^ uoBihs f;zx uzB
BthA fdZbh Bro gkfbek gohPd d/
gqXkB, ;qh ibi ;qhtk;st B/ 3
wkou, 2014 ƒ gkfbek gohPd d/
f;zrkg[o d{sktk; gkoe ftZu j'Jh
d ' o 'I k shih n zso^ftGkr
c[Zb^gqdoPBh ns/ gqfs:'rsk d/
i/s{nK ƒ 27 Nok|hnK ns/ 44 eZg
d / e / g [o;fe qs ehsk. fJ;
gqdoPBh ns/ g qfs:'rsk ftZu
gkfbek gohPd^pk}pkBh ftGkr d/
6 fvthIBK, dZyDh fdZbh Bro
fBrw d/ ;kT{E ns/ ;?ANob I'B B/
th Gkr fbnk. gkfbek gohPd d/
pk}pkBh ftGkr tZb'A c[Zb^gqdoPBh
ns/ gqfs:'rsk shih tko nk:'fis
ehsh rJh j?.
BthA fdZbh Bro gkfbek gohPd d/
gqXkB, ;qh ibi ;qhtk;st B/ 15
wkou, 2014 ƒ bePwh pkJh Bro
ftZu nkJhHn?~bHJ/H w?No' ;N/PB d/
B /V / fszB Bt^fte;s gkoeK dk
T[dxkNB ehsk. fJj gkoe gkfbek
gohPd d/ pk}pkBh ftGkr tZb'A 7000
tor whNo y/socb ftZu pDkJ/ rJ/
jB. fJBQK ftZu fJe r[bkp tkfNek
pDkJh rJh j? fi; ƒ 3000 ftfGzB
soQK ns/ ozrK d/ r[bkp d/ g"fdnK ns/
t/bK Bkb ;ikfJnk frnk j?. fJe
p?As dk gkoe th pDkfJnk frnk j?
fi; ftZu ftfGzB soQK d/ ozrK d/
3500 p?As d/ o[Zy brkJ/ rJ/ jB. fJe \[Pp'dko g"fdnK dk gkoe th pDkfJnk frnk j? fi;
ftZu 4000 soQK d/ ftfGzB gqiksh d/ \[Pp'dko g"fdnK ƒ brkfJnk frnk j?. fJj gkoe gkfbek
gohPd d/ pk}pkBh ftGkr d[nkok fszB wjhB/ d/ fBoXkos ;w/A ftZu fte;s ehs/ rJ/ jB. fJ;
gkoe s'A nkJhHn?~BHJ/H ns/ bePwh pkJh Bro d/ b'eb t;BheK ƒ fInkdk |kfJdk j't/rk.
BthA fdZbh Bro gkfbek gohPd d/
gqXkB, ;qh ibi ;qhtk;st B/ 3
wkou, 2014 ƒ gkfbek gohPd d/
f;zrkg[o d{sktk; gkoe ftZu j'Jh
d ' o 'I k shih n zso^ftGkr
c[Zb^gqdoPBh ns/ gqfs:'rsk d/
i/s{nK ƒ 27 Nok|hnK ns/ 44 eZg
d / e / g [o;fe qs ehsk. fJ;
gqdoPBh ns/ g qfs:'rsk ftZu
gkfbek gohPd^pk}pkBh ftGkr d/
6 fvthIBK, dZyDh fdZbh Bro
fBrw d/ ;kT{E ns/ ;?ANob I'B B/
th Gkr fbnk. gkfbek gohPd d/
pk}pkBh ftGkr tZb'A c[Zb^gqdoPBh
ns/ gqfs:'rsk shih tko nk:'fis
ehsh rJh j?.
BthA fdZbh Bro gkfbek gohPd d/
gqXkB, ;qh ibi ;qhtk;st B/ 15
wkou, 2014 ƒ bePwh pkJh Bro
ftZu nkJhHn?~bHJ/H w?No' ;N/PB d/
B /V / fszB Bt^fte;s gkoeK dk
T[dxkNB ehsk. fJj gkoe gkfbek
gohPd d/ pk}pkBh ftGkr tZb'A 7000
tor whNo y/socb ftZu pDkJ/ rJ/
jB. fJBQK ftZu fJe r[bkp tkfNek
pDkJh rJh j? fi; ƒ 3000 ftfGzB
soQK ns/ ozrK d/ r[bkp d/ g"fdnK ns/
t/bK Bkb ;ikfJnk frnk j?. fJe
p?As dk gkoe th pDkfJnk frnk j?
fi; ftZu ftfGzB soQK d/ ozrK d/
3500 p?As d/ o[Zy brkJ/ rJ/ jB. fJe \[Pp'dko g"fdnK dk gkoe th pDkfJnk frnk j? fi;
ftZu 4000 soQK d/ ftfGzB gqiksh d/ \[Pp'dko g"fdnK ƒ brkfJnk frnk j?. fJj gkoe gkfbek
gohPd d/ pk}pkBh ftGkr d[nkok fszB wjhB/ d/ fBoXkos ;w/A ftZu fte;s ehs/ rJ/ jB. fJ;
gkoe s'A nkJhHn?~BHJ/H ns/ bePwh pkJh Bro d/ b'eb t;BheK ƒ fInkdk |kfJdk j't/rk.
BthA fdZbh Bro gkfbek gohPd d/
gqXkB, ;qh ibi ;qhtk;st B/ 20
wkou, 2014 ƒ Jh;N fedtJh Bro
ftZu g'oNk e/fpB ftZu ;Ekgs ehs/
rJ/ fJe Bro gkfbek gqkEfwe ;e{b
dk T[dxkNB ehsk. Jh;N fedtJh
Bro d/ fJ; Bro gkfbek gqkEfwe
;e{b dh fJwkos ‘Jh;N fedtJh
Bro g[Bo^ftek; gfo:'iBk’ d/
nzsors nkT[D d/ ekoB g'oNk e/fpB
ftZu pDkJ/ rJ/ ;e{b ftZu d[pkok
;Ekfgs ehsh rJh j?. fJ; gqkEfwe
;e{b dk e[b y/socb 9534 tor
|[ZN j?. fJ; ;e{b ftZu 14 ebk;K,
pokwdk ns/ gkykBk nkfd pDkJ/ rJ/
jB. fJ; ;e{b ƒ g'oNk e/fpB ftZu
pDkT[D s/ e[b bkrs 50 bZy o[gJ/
nkJh j?.
BthA fdZbh Bro gkfbek gohPd d/
gqXkB, ;qh ibi ;qhtk;st B/ 27
wkou, 2014 ƒ Bro gkfbek pkb
;hBhno ;e{b, w zdo wkor d /
ftok;sh GtB dk fJe ;kXkoD
gq'rokw ftZu g[Bo^T[~Xko eoB s'A
pknd T[dxkNB ehsk. Bro gkfbek
pkb ;hBhno wkXfwe ;e{b d/
g[Bo^T[~Xko ’s/ 8H36 eo'V dh bkrs
nkJh j? ns/ fJj 22 wjhfBnK dh
ntXh ftZu g{ok ehsk frnk j?.
BthA fdZbh Bro gkfbek gohPd d/
nfXekohnK ns/ eowukohnK B/
23 ngq?b, 2014 ƒ gohPd gqXkB,
;qh ibi ;qhtk;st dh nrtkJh j/
m ;kpek gohPd gqXkB, woj{w ;qh
fJwfsnkI \kB ƒ T[BQK dh 16thA
po;h ’s/ ;qh \kB dh wIko ’s/
cZ[bK dh ukdo uVQk e/ PoXKibh
nofgs ehsh. gohPd dh whs
gqXkB, ;qhwsh skidko pkpo ns/
g k fbek gohPd d / ;hBhno
nfXekohnK B/ th wIko ’s/ c[Zb
uVQ kJ /. fJ; w "e / ’s / gkfbek
gohPd d/ gqXkB, w? ApokB ns/
nfXekohnK B/ wIko s/ w "i {d
wdoZ;/ d / pZfunK ftZu G'iB
;wZroh tzvh.
j[fPnko ns/ gqfsGk^y'i tIh|k tzv
;wko'j dk T[dxkNB 25 ngq ?b,
2014 ƒ skbeN'ok ;N/vhnw ftZu
gohPd gqXkB, ;qh ibi ;qhtk;st
tZb'A ehsk frnk. w[Zy wfjwkB ;qh
ibi ;qhtk;st dk ;[nkrs fBd/Pe
(f;Zfynk) ;qhwsh ftd[Ph us[ot/dh
B/ ehsk. fJ; w"e/ ’s/ gohPd gqXkB
;qh ibi ;qhtk;st B/ w"i{d iB^;w{j
d/ ;kjwD/ nkgD/ ftuko oZy/. fJ;
nt;o ’s/ j[fPnko ftfdnkoEhnK d/
Bkb^Bkb fgzq;hgb ;qhwsh owk Powk
ns/ w[Zy nfXnkfgek ;qhwsh f;zwh
;ud/tk ƒ th ;BwkBs ehsk frnk.
;wko'j ftZu ;ZfGnkukoe gq'rokw d/
Bkb^Bkb T[od{ BkfNek dk wzuB th
ehsk frnk.
BthA fdZbh Bro gkfbek gohPd d/
gqXkB, ;qh ibi ;qhtk;st B/ 20
wkou, 2014 ƒ Jh;N fedtJh Bro
ftZu g'oNk e/fpB ftZu ;Ekgs ehs/
rJ/ fJe Bro gkfbek gqkEfwe ;e{b
dk T[dxkNB ehsk. Jh;N fedtJh
Bro d/ fJ; Bro gkfbek gqkEfwe
;e{b dh fJwkos ‘Jh;N fedtJh
Bro g[Bo^ftek; gfo:'iBk’ d/
nzsors nkT[D d/ ekoB g'oNk e/fpB
ftZu pDkJ/ rJ/ ;e{b ftZu d[pkok
;Ekfgs ehsh rJh j?. fJ; gqkEfwe
;e{b dk e[b y/socb 9534 tor
|[ZN j?. fJ; ;e{b ftZu 14 ebk;K,
pokwdk ns/ gkykBk nkfd pDkJ/ rJ/
jB. fJ; ;e{b ƒ g'oNk e/fpB ftZu
pDkT[D s/ e[b bkrs 50 bZy o[gJ/
nkJh j?.
BthA fdZbh Bro gkfbek gohPd d/
gqXkB, ;qh ibi ;qhtk;st B/ 27
wkou, 2014 ƒ Bro gkfbek pkb
;hBhno ;e{b, w zdo wkor d /
ftok;sh GtB dk fJe ;kXkoD
gq'rokw ftZu g[Bo^T[~Xko eoB s'A
pknd T[dxkNB ehsk. Bro gkfbek
pkb ;hBhno wkXfwe ;e{b d/
g[Bo^T[~Xko ’s/ 8H36 eo'V dh bkrs
nkJh j? ns/ fJj 22 wjhfBnK dh
ntXh ftZu g{ok ehsk frnk j?.
BthA fdZbh Bro gkfbek gohPd d/
nfXekohnK ns/ eowukohnK B/
23 ngq?b, 2014 ƒ gohPd gqXkB,
;qh ibi ;qhtk;st dh nrtkJh j/
m ;kpek gohPd gqXkB, woj{w ;qh
fJwfsnkI \kB ƒ T[BQK dh 16thA
po;h ’s/ ;qh \kB dh wIko ’s/
cZ[bK dh ukdo uVQk e/ PoXKibh
nofgs ehsh. gohPd dh whs
gqXkB, ;qhwsh skidko pkpo ns/
g k fbek gohPd d / ;hBhno
nfXekohnK B/ th wIko ’s/ c[Zb
uVQ kJ /. fJ; w "e / ’s / gkfbek
gohPd d/ gqXkB, w? ApokB ns/
nfXekohnK B/ wIko s/ w "i {d
wdoZ;/ d / pZfunK ftZu G'iB
;wZroh tzvh.
j[fPnko ns/ gqfsGk^y'i tIh|k tzv
;wko'j dk T[dxkNB 25 ngq ?b,
2014 ƒ skbeN'ok ;N/vhnw ftZu
gohPd gqXkB, ;qh ibi ;qhtk;st
tZb'A ehsk frnk. w[Zy wfjwkB ;qh
ibi ;qhtk;st dk ;[nkrs fBd/Pe
(f;Zfynk) ;qhwsh ftd[Ph us[ot/dh
B/ ehsk. fJ; w"e/ ’s/ gohPd gqXkB
;qh ibi ;qhtk;st B/ w"i{d iB^;w{j
d/ ;kjwD/ nkgD/ ftuko oZy/. fJ;
nt;o ’s/ j[fPnko ftfdnkoEhnK d/
Bkb^Bkb fgzq;hgb ;qhwsh owk Powk
ns/ w[Zy nfXnkfgek ;qhwsh f;zwh
;ud/tk ƒ th ;BwkBs ehsk frnk.
;wko'j ftZu ;ZfGnkukoe gq'rokw d/
Bkb^Bkb T[od{ BkfNek dk wzuB th
ehsk frnk.
BthA fdZbh Bro gkfbek gohPd d/
gqXkB, ;qh ibi ;qhtk;st B/ 20
wkou, 2014 ƒ Jh;N fedtJh Bro
ftZu g'oNk e/fpB ftZu ;Ekgs ehs/
rJ/ fJe Bro gkfbek gqkEfwe ;e{b
dk T[dxkNB ehsk. Jh;N fedtJh
Bro d/ fJ; Bro gkfbek gqkEfwe
;e{b dh fJwkos ‘Jh;N fedtJh
Bro g[Bo^ftek; gfo:'iBk’ d/
nzsors nkT[D d/ ekoB g'oNk e/fpB
ftZu pDkJ/ rJ/ ;e{b ftZu d[pkok
;Ekfgs ehsh rJh j?. fJ; gqkEfwe
;e{b dk e[b y/socb 9534 tor
|[ZN j?. fJ; ;e{b ftZu 14 ebk;K,
pokwdk ns/ gkykBk nkfd pDkJ/ rJ/
jB. fJ; ;e{b ƒ g'oNk e/fpB ftZu
pDkT[D s/ e[b bkrs 50 bZy o[gJ/
nkJh j?.
BthA fdZbh Bro gkfbek gohPd d/
gqXkB, ;qh ibi ;qhtk;st B/ 27
wkou, 2014 ƒ Bro gkfbek pkb
;hBhno ;e{b, w zdo wkor d /
ftok;sh GtB dk fJe ;kXkoD
gq'rokw ftZu g[Bo^T[~Xko eoB s'A
pknd T[dxkNB ehsk. Bro gkfbek
pkb ;hBhno wkXfwe ;e{b d/
g[Bo^T[~Xko ’s/ 8H36 eo'V dh bkrs
nkJh j? ns/ fJj 22 wjhfBnK dh
ntXh ftZu g{ok ehsk frnk j?.
BthA fdZbh Bro gkfbek gohPd d/
nfXekohnK ns/ eowukohnK B/
23 ngq?b, 2014 ƒ gohPd gqXkB,
;qh ibi ;qhtk;st dh nrtkJh
j/m ;kpek gohPd gqXkB, woj{w
;qh fJwfsnkI \kB ƒ T[BQK dh
16thA po;h ’s/ ;qh \kB dh wIko
’s / c Z [b K dh ukdo uV Q k e /
PoXKibh nofgs ehsh. gohPd
dh whs gqXkB, ;qhwsh skidko
pkpo ns/ gkfbek gohPd d /
;hBhno nfXekohnK B/ th wIko
’s/ c[Zb uVQkJ/. fJ; w"e/ ’s/
gkfbek gohPd d/ gqXkB, w?ApokB
ns/ nfXekohnK B/ wIko s/ w"i{d
wdoZ;/ d / pZfunK ftZu G'iB
;wZroh tzvh.
j[fPnko ns/ gqfsGk^y'i tIh|k tzv
;wko'j dk T[dxkNB 25 ngq ?b,
2014 ƒ skbeN'ok ;N/vhnw ftZu
gohPd gqXkB, ;qh ibi ;qhtk;st
tZb'A ehsk frnk. w[Zy wfjwkB ;qh
ibi ;qhtk;st dk ;[nkrs fBd/Pe
(f;Zfynk) ;qhwsh ftd[Ph us[ot/dh
B/ ehsk. fJ; w"e/ ’s/ gohPd gqXkB
;qh ibi ;qhtk;st B/ w"i{d iB^;w{j
d/ ;kjwD/ nkgD/ ftuko oZy/. fJ;
nt;o ’s/ j[fPnko ftfdnkoEhnK d/
Bkb^Bkb fgzq;hgb ;qhwsh owk Powk
ns/ w[Zy nfXnkfgek ;qhwsh f;zwh
;ud/tk ƒ th ;BwkBs ehsk frnk.
;wko'j ftZu ;ZfGnkukoe gq'rokw d/
Bkb^Bkb T[od{ BkfNek dk wzuB th
ehsk frnk.
BthA fdZbh Bro gkfbek gohPd d/
gqXkB, ;qh ibi ;qhtk;st B/ 20
wkou, 2014 ƒ Jh;N fedtJh Bro
ftZu g'oNk e/fpB ftZu ;Ekgs ehs/
rJ/ fJe Bro gkfbek gqkEfwe ;e{b
dk T[dxkNB ehsk. Jh;N fedtJh
Bro d/ fJ; Bro gkfbek gqkEfwe
;e{b dh fJwkos ‘Jh;N fedtJh
Bro g[Bo^ftek; gfo:'iBk’ d/
nzsors nkT[D d/ ekoB g'oNk e/fpB
ftZu pDkJ/ rJ/ ;e{b ftZu d[pkok
;Ekfgs ehsh rJh j?. fJ; gqkEfwe
;e{b dk e[b y/socb 9534 tor
|[ZN j?. fJ; ;e{b ftZu 14 ebk;K,
pokwdk ns/ gkykBk nkfd pDkJ/ rJ/
jB. fJ; ;e{b ƒ g'oNk e/fpB ftZu
pDkT[D s/ e[b bkrs 50 bZy o[gJ/
nkJh j?.
BthA fdZbh Bro gkfbek gohPd d/
gqXkB, ;qh ibi ;qhtk;st B/ 27
wkou, 2014 ƒ Bro gkfbek pkb
;hBhno ;e{b, w zdo wkor d /
ftok;sh GtB dk fJe ;kXkoD
gq'rokw ftZu g[Bo^T[~Xko eoB s'A
pknd T[dxkNB ehsk. Bro gkfbek
pkb ;hBhno wkXfwe ;e{b d/
g[Bo^T[~Xko ’s/ 8H36 eo'V dh bkrs
nkJh j? ns/ fJj 22 wjhfBnK dh
ntXh ftZu g{ok ehsk frnk j?.
BthA fdZbh Bro gkfbek gohPd d/
nfXekohnK ns/ eowukohnK B/
23 ngq?b, 2014 ƒ gohPd gqXkB,
;qh ibi ;qhtk;st dh nrtkJh
j/m ;kpek gohPd gqXkB, woj{w
;qh fJwfsnkI \kB ƒ T[BQK dh
16thA po;h ’s/ ;qh \kB dh wIko
’s / c Z [b K dh ukdo uV Q k e /
PoXKibh nofgs ehsh. gohPd
dh whs gqXkB, ;qhwsh skidko
pkpo ns/ gkfbek gohPd d /
;hBhno nfXekohnK B/ th wIko
’s/ c[Zb uVQkJ/. fJ; w"e/ ’s/
gkfbek gohPd d/ gqXkB, w?ApokB
ns/ nfXekohnK B/ wIko s/ w"i{d
wdoZ;/ d / pZfunK ftZu G'iB
;wZroh tzvh.
j[fPnko ns/ gqfsGk^y'i tIh|k tzv
;wko'j dk T[dxkNB 25 ngq ?b,
2014 ƒ skbeN'ok ;N/vhnw ftZu
gohPd gqXkB, ;qh ibi ;qhtk;st
tZb'A ehsk frnk. w[Zy wfjwkB ;qh
ibi ;qhtk;st dk ;[nkrs fBd/Pe
(f;Zfynk) ;qhwsh ftd[Ph us[ot/dh
B/ ehsk. fJ; w"e/ ’s/ gohPd gqXkB
;qh ibi ;qhtk;st B/ w"i{d iB^;w{j
d/ ;kjwD/ nkgD/ ftuko oZy/. fJ;
nt;o ’s/ j[fPnko ftfdnkoEhnK d/
Bkb^Bkb fgzq;hgb ;qhwsh owk Powk
ns/ w[Zy nfXnkfgek ;qhwsh f;zwh
;ud/tk ƒ th ;BwkBs ehsk frnk.
;wko'j ftZu ;ZfGnkukoe gq'rokw d/
Bkb^Bkb T[od{ BkfNek dk wzuB th
ehsk frnk.
fdZbh d/ rtoBo ;qh Bihp izr B/ 29
ngq?b, 2014 ƒ BthA fdZbh Bro gkfbek
gohPd tZb'A nk:'fis BthA fdZbh d/ ;"
tfoQnK d/ fJfsjk; s/ fJe gqdoPBh dk
o|h wkor ;fEs nkJhc?e; r?boh ftZu
T[dxkNB ehsk. fJ; w"e/ ’s/ fdZbh d/
w[Zy ;eZso ;qh n? ~;He/H ;qhtk;st,
gohPd gqXkB, ;qh ibi ;qhtk;st ns/
gohPd d/ ;hBhno nfXekohrD w"i{d
;B. fJ; w"e/ ’s/ ;qh Bihp izr B/
gqdoPBh ftZu Pkwb g/AfNzr;$fuZsoK,
ebkeqshnK, w{oshnK ns/ c"N'nK dk
ntb'eB ehsk. fdZbh d/ rtoBo ;qh
izr B/ gkfbek gohPd tZb'A nk:'fis
eokJh rJh fJ; g qfs:'rsk d / 15
ebkekoK ƒ th g[o;feqs ehsk. fJ;
w"e/ s/ gohPd gqXkB ;qh ibi ;qhtk;st B/ dZf;nk fe fJ; soQK d/ ;ZfGnkukoe gq'rokw gohPd
d/ Pskpdh ;wko'j d/ nzsors fJ; ;kb d/ d;zpo wjhB/ sZe ikoh ofjDr/. fJj gqdoPBh 2
wJh, 2014 sZe nkw iBsk bJh yZ[bQh ojh.
BthA fdZbh Bro gkfbek gohPd d/ 100
;kb g{ok j'D d/ w"e/ ’s/ gohPd d/
f;Zfynk ftGkr tZb'A 29 ngq?b ns/ 30
ngq?b, 2014 ƒ skbeN'ok ;N/vhnw ftZu
fBa qs ;wko'j dk nk:'iB ehsk frnk.
gohPd ;eZso ;qh ftek; nkBzd B/
gkfbek gohPd d/ ;e{bK d/ ftfdnkoEhnK
tZb'A nk:'fis d' o'Ik fBqs ;wko'j dk
T[dxkNB ehsk. fJ; w"e/ ’s/ eZEe dh
gqf;ZX Bqseh ;qhwsh P'GBk BkokfJD B/ fJ;
;wko'j dh gqXkBrh ehsh. fJ; w"e/ s/
gkfbek gohPd d/ ftfG zB ;e{bK d /
ftfdnkoEhnK B/ fGzB^fGzB P?bhnK d/
fBqsK dk wzuB ehsk. fJ; fBqs ;wko'j dk ;wkgB gkfbek gohPd d/ Bt:[r ;e{bK d/ 200
ftfdnkoEhnK tZb'A ‘;_o pugB d/’ Bkwe fJe ;zrhs gq'rokw d/ Bkb j'fJnk. fJ; w"e/ ’s/ ;qhwsh
ftd[Ph us[ot/dh fBd/Pe (f;Zfynk) d/ fJbktk gohPd d/ nfXekohrD th w"i{d ;B.
fdZbh d/ rtoBo ;qh Bihp izr B/ 29
ngq?b, 2014 ƒ BthA fdZbh Bro gkfbek
gohPd tZb'A nk:'fis BthA fdZbh d/ ;"
tfoQnK d/ fJfsjk; s/ fJe gqdoPBh dk
o|h wkor ;fEs nkJhc?e; r?boh ftZu
T[dxkNB ehsk. fJ; w"e/ ’s/ fdZbh d/
w[Zy ;eZso ;qh n? ~;He/H ;qhtk;st,
gohPd gqXkB, ;qh ibi ;qhtk;st ns/
gohPd d/ ;hBhno nfXekohrD w"i{d
;B. fJ; w"e/ ’s/ ;qh Bihp izr B/
gqdoPBh ftZu Pkwb g/AfNzr;$fuZsoK,
ebkeqshnK, w{oshnK ns/ c"N'nK dk
ntb'eB ehsk. fdZbh d/ rtoBo ;qh
izr B/ gkfbek gohPd tZb'A nk:'fis
eokJh rJh fJ; g qfs:'rsk d / 15
ebkekoK ƒ th g[o;feqs ehsk. fJ;
w"e/ s/ gohPd gqXkB ;qh ibi ;qhtk;st B/ dZf;nk fe fJ; soQK d/ ;ZfGnkukoe gq'rokw gohPd
d/ Pskpdh ;wko'j d/ nzsors fJ; ;kb d/ d;zpo wjhB/ sZe ikoh ofjDr/. fJj gqdoPBh 2
wJh, 2014 sZe nkw iBsk bJh yZ[bQh ojh.
BthA fdZbh Bro gkfbek gohPd d/ 100
;kb g{ok j'D d/ w"e/ ’s/ gohPd d/
f;Zfynk ftGkr tZb'A 29 ngq?b ns/ 30
ngq?b, 2014 ƒ skbeN'ok ;N/vhnw ftZu
fBa qs ;wko'j dk nk:'iB ehsk frnk.
gohPd ;eZso ;qh ftek; nkBzd B/
gkfbek gohPd d/ ;e{bK d/ ftfdnkoEhnK
tZb'A nk:'fis d' o'Ik fBqs ;wko'j dk
T[dxkNB ehsk. fJ; w"e/ ’s/ eZEe dh
gqf;ZX Bqseh ;qhwsh P'GBk BkokfJD B/ fJ;
;wko'j dh gqXkBrh ehsh. fJ; w"e/ s/
gkfbek gohPd d/ ftfG zB ;e{bK d /
ftfdnkoEhnK B/ fGzB^fGzB P?bhnK d/
fBqsK dk wzuB ehsk. fJ; fBqs ;wko'j dk ;wkgB gkfbek gohPd d/ Bt:[r ;e{bK d/ 200
ftfdnkoEhnK tZb'A ‘;_o pugB d/’ Bkwe fJe ;zrhs gq'rokw d/ Bkb j'fJnk. fJ; w"e/ ’s/ ;qhwsh
ftd[Ph us[ot/dh fBd/Pe (f;Zfynk) d/ fJbktk gohPd d/ nfXekohrD th w"i{d ;B.
fdZbh d/ rtoBo ;qh Bihp izr B/ 29
ngq?b, 2014 ƒ BthA fdZbh Bro gkfbek
gohPd tZb'A nk:'fis BthA fdZbh d/ ;"
tfoQnK d/ fJfsjk; s/ fJe gqdoPBh dk
o|h wkor ;fEs nkJhc?e; r?boh ftZu
T[dxkNB ehsk. fJ; w"e/ ’s/ fdZbh d/
w[Zy ;eZso ;qh n? ~;He/H ;qhtk;st,
gohPd gqXkB, ;qh ibi ;qhtk;st ns/
gohPd d/ ;hBhno nfXekohrD w"i{d
;B. fJ; w"e/ ’s/ ;qh Bihp izr B/
gqdoPBh ftZu Pkwb g/AfNzr;$fuZsoK,
ebkeqshnK, w{oshnK ns/ c"N'nK dk
ntb'eB ehsk. fdZbh d/ rtoBo ;qh
izr B/ gkfbek gohPd tZb'A nk:'fis
eokJh rJh fJ; g qfs:'rsk d / 15
ebkekoK ƒ th g[o;feqs ehsk. fJ;
w"e/ s/ gohPd gqXkB ;qh ibi ;qhtk;st B/ dZf;nk fe fJ; soQK d/ ;ZfGnkukoe gq'rokw gohPd
d/ Pskpdh ;wko'j d/ nzsors fJ; ;kb d/ d;zpo wjhB/ sZe ikoh ofjDr/. fJj gqdoPBh 2
wJh, 2014 sZe nkw iBsk bJh yZ[bQh ojh.
BthA fdZbh Bro gkfbek gohPd d/ 100
;kb g{ok j'D d/ w"e/ ’s/ gohPd d/
f;Zfynk ftGkr tZb'A 29 ngq?b ns/ 30
ngq?b, 2014 ƒ skbeN'ok ;N/vhnw ftZu
fBa qs ;wko'j dk nk:'iB ehsk frnk.
gohPd ;eZso ;qh ftek; nkBzd B/
gkfbek gohPd d/ ;e{bK d/ ftfdnkoEhnK
tZb'A nk:'fis d' o'Ik fBqs ;wko'j dk
T[dxkNB ehsk. fJ; w"e/ ’s/ eZEe dh
gqf;ZX Bqseh ;qhwsh P'GBk BkokfJD B/ fJ;
;wko'j dh gqXkBrh ehsh. fJ; w"e/ s/
gkfbek gohPd d/ ftfG zB ;e{bK d /
ftfdnkoEhnK B/ fGzB^fGzB P?bhnK d/
fBqsK dk wzuB ehsk. fJ; fBqs ;wko'j dk ;wkgB gkfbek gohPd d/ Bt:[r ;e{bK d/ 200
ftfdnkoEhnK tZb'A ‘;_o pugB d/’ Bkwe fJe ;zrhs gq'rokw d/ Bkb j'fJnk. fJ; w"e/ ’s/ ;qhwsh
ftd[Ph us[ot/dh fBd/Pe (f;Zfynk) d/ fJbktk gohPd d/ nfXekohrD th w"i{d ;B.