xampp version 1.7.1

Tạp chí Khoa học và Phát triển 2011: Tập 9, số 1: 53 - 61 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI

HIÖU QU¶ CñA C¸C H×NH THøC NU¤I TH¦¥NG PHÈM HμU TH¸I B×NH D¦¥NG (Crassostrea gigas) T¹I VÞNH B¸I Tö LONG

Effect of Grow Out Culture of Pacific Oyster (Crassostrea Gigas) in Bai Tu Long Bay

Cao Trường Giang, Lê Xân

Viện Nghiên cứu Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1 Địa chỉ email tác giả liên hệ: [email protected]

TÓM TẮT Qua 10 tháng nuôi thương phẩm hàu (Crassostrea gigas) tại vịnh Bái Tử Long (Quảng Ninh) với

3 hình thức nuôi: (nuôi dây, nuôi khay và nuôi túi). Kết quả nghiên cứu cho thấy ở hình thức nuôi dây, chiều dài đạt 63,9 ± 0,80 mm, (sinh trưởng trung bình 5 ± 0,66mm/tháng); chiều cao: 106 ± 2,29mm (8,3 ± 1,08 mm/tháng); khối lượng thân: 107 ± 1,72 g (10,4 ± 1,49 g/tháng), độ béo: 24,2 ± 0,31% và tỷ lệ sống đạt 72,5 ± 1,54%; Hình thức nuôi khay: chiều dài: 63,2 ± 1,08 mm (4,9 ± 0,78 mm/tháng); chiều cao: 101,8 ± 1,26 mm (8 ± 0,92 mm/tháng); khối lượng thân: 100,4 ± 1,31 g (9,7 ± 2,54 g/tháng), độ béo: 24,3 ± 0,85%, tỷ lệ sống: 72,5 ± 1,54%. Hình thức nuôi túi, chiều dài: 58 ± 1,38 mm (4,4 ± 0,76 mm/tháng), chiều cao: 92,5 ± 1,04 mm (7,1 ± 1,20 mm/tháng), khối lượng: 86,2 ± 0,73 g (8,5 ± 1,81 g/tháng). độ béo: 23,9 ± 0,60% và tỷ lệ sống: 61,3 ± 1,40%. Kết quả trên cho thấy hình thức nuôi dây và nuôi khay cho kết quả tăng trưởng kích thước vỏ, khối lượng thân và tỷ lệ sống đạt cao hơn hình thức nuôi túi (P<0,05).

Từ khoá: Các hình thức nuôi hàu Thái Bình Dương, hàu Thái Bình Dương (Crassostrea gigas), sinh trưởng của hàu Thái Bình Dương, tỷ lệ sống của hàu Thái Bình Dương.

SUMMARY After 10 months of grow-out culture of Pacific oyster (Crassostrea gigas) in Bai Tu Long Bay

(Quang Ninh) with three forms: strings, trays and culturing bags with the results as follows: oysters cultured in strings reached 63.9 ± 0.80mm in shell length, 106 ± 2.29mm in shell height (8.3 ± 1.08mm/month); 107 ± 1.72gr in body weight (10.4 ± 1.49gr/month), fatting rate of 24.2 ± 0.31% with survival rate of 72.5 ± 1.54%; cultured in trays: the oyster reached average size of 63.2 ± 1.08mm in length (4.9 ± 0.78mm/month in average); 101.8 ± 1.26mm in height (8 ± 0.92mm/month in average); 100.4 ± 1.31gr in body weight (9.7 ± 2.54gr/month), fatting rate of 24.3 ± 0.85% with survival rate of 72.5 ± 1.54%; cultured in bags: 58 ± 1.38mm in length (4.4 ± 0.76mm/month in average), 92.5 ± 1.04mm in height (7.1 ± 1.20mm/month in average), 86.2 ± 0.73g in body weight (8.5 ± 1.81g/month in average), fatting rate of 23.9 ± 0.60%, with survival rate of 61.3 ± 1.40%. The above results showed that the growth and survival rate of oysters cultured in strings and trays have been significantly higher than those in bag cultured type (P<0.05).

Key words: Culture of Pacific oysters, growth of Pacific oyster Pacific oyster (Crassostrea gigas), survival rate of Pacific oyster.

1. §ÆT VÊN §Ò

Hμu Th¸i B×nh D−¬ng (Crassostrea gigas, Thunberg, 1793) cã nguån gèc tõ NhËt B¶n, cã tèc ®é sinh tr−ëng nhanh, kh¶ n¨ng ph©n bè réng. HiÖn nay hμu Th¸i B×nh D−¬ng ®· ®−îc nu«i ë 65 n−íc trªn thÕ giíi, ®Æc biÖt ë NhËt B¶n, TriÒu Tiªn, §μi Loan,

Ph¸p, Mü, Canada… chñ yÕu víi h×nh thøc nu«i treo bÌ, treo giμn, treo d©y (Byung Ha Park vμ cs., 1988). So víi c¸c loμi hμu b¶n ®Þa ®ang ®−îc nu«i ë ViÖt Nam, hμu Th¸i B×nh D−¬ng cã nh÷ng −u viÖt h¬n nh−: kÝch th−íc vμ khèi l−îng c¬ thÓ lín, tèc ®é sinh tr−ëng nhanh, tû lÖ thÞt cao chiÕm 25% (Cao Tr−êng Giang vμ cs., 2007); thÞt hμu ngon,

53

Hiệu quả của các hình thức nuôi thương phẩm hàu Thái Bình Dương...

®a d¹ng trong chÕ biÕn vμ cã gi¸ trÞ lín trong y d−îc (FAO, 2003). Nu«i hμu ®Çu t− thÊp, kü thuËt nu«i ®¬n gi¶n, quy m« ®a d¹ng. §Õn nay hμu Th¸i B×nh D−¬ng ®−îc xem lμ ®èi t−îng lý t−ëng ®Ó thay thÕ çc loμi hμu b¶n ®Þa (Byung Ha Park vμ cs., 1988).

ë ViÖt Nam, hμu Th¸i B×nh D−¬ng hiÖn nay ®−îc nu«i t¹i vïng biÓn Qu¶ng Ninh – H¶i Phßng ®¹t n¨ng suÊt ch−a cao, do ng−êi nu«i chñ yÕu lμ tù ph¸t, ch−a n¾m b¾t ®−îc kü thuËt nu«i, h×nh thøc nu«i ch−a phï hîp nªn chi phÝ s¶n xuÊt lín, ®¹t hiÖu qu¶ thÊp. Nghiªn cøu çc h×nh thøc nu«i th−¬ng phÈm hμu Th¸i B×nh D−¬ng lμ viÖc lμm rÊt cÇn thiÕt, nh»m x¸c ®Þnh ®−îc h×nh thøc nu«i th−¬ng phÈm ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt, ®¶m b¶o vÖ sinh an toμn thùc phÈm, gãp phÇn thóc ®Èy nghÒ nu«i hμu Th¸i B×nh D−¬ng t¹i çc tØnh ven biÓn phÝa B¾c ph¸t triÓn m¹nh mÏ, t¹o mét l−îng s¶n phÈm th−¬ng phÈm lín tËp trung phôc vô nhu cÇu tiªu thô trong n−íc vμ xuÊt khÈu.

2. VËT LIÖU Vμ PH¦¥NG PH¸P NGHI£N C¦U

2.1. §èi t−îng vμ vËt liÖu nghiªn cøu §èi t−îng nghiªn cøu lμ gièng hμu

(Crassostrea gigas) cã kÝch th−íc trung b×nh: chiÒu dμi vá 1,43 cm; chiÒu cao 2,19 cm; khèi l−îng th©n ®¹t 2 g.

VËt liÖu sö dông cho thÝ nghiÖm lμ khay nhùa (kÝch th−íc 60 x 120 x 15 cm, ®¸y cã lãt l−íi nilong 2a = 4 mm), tói l−íi 10 tÇng (®−êng kÝnh 30 cm, mçi tÇng çch nhau 15 cm, ®¸y, xung quanh lång lãt l−íi 2a = 4 mm), d©y hμu gièng, hÖ thèng bÌ tre cã diÖn tÝch 10 x 10 m/bÌ.

2.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ThÝ nghiÖm çc h×nh thøc nu«i hμu

th−¬ng phÈm ®−îc theo dâi t¹i B¶n Sen - V©n §ån - Qu¶ng Ninh n»m trong vÞnh B¸i Tö Long tõ th¸ng 9/2008 ®Õn th¸ng 7/2009.

+ H×nh thøc nu«i d©y: Mçi bÌ treo 550 d©y; mËt ®é 20 con/vá; 8 vá/d©y.

+ H×nh thøc nu«i khay: Mçi bÌ treo 200 khay nhùa, mËt ®é 440 con/khay.

+ H×nh thøc nu«i tói: Mçi bÌ treo 200 lång l−íi, mËt ®é 440 con/tói.

TÇn suÊt 1 th¸ng thu mÉu 1 lÇn, mçi bÌ lÊy ®¹i diÖn 30 mÉu.

+ Çc chØ tiªu theo dâi: Theo dâi tèc ®é sinh tr−ëng vÒ phÇn vá vμ khèi l−îng th©n, tû lÖ sèng, ®é bÐo cña çc l« thÝ nghiÖm.

2.3. Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh chØ sè sinh tr−ëng

2.3.1. X¸c ®Þnh tèc ®é t¨ng tr−ëng vÒ chiÒu dμi, cao vá (Ln,, Hn, Rn) theo Ball + Jones (1960)

Ln, Hn (mm) = (L2 - L1) / (t2 - t1)

Trong ®ã: L1, L2 lμ chiÒu dμi, cao vá trung b×nh lÊy mÉu ®Çu vμ cuèi (mm); t2, t1 lμ kho¶ng thêi gian gi÷a 2 lÇn lÊy mÉu.

2.3.2. X¸c ®Þnh tèc ®é t¨ng tr−ëng vÒ khèi l−îng (Wn) theo c«ng thøc

Wn (g) = (W2 - W1) / (t2 - t1)

Trong ®ã: W1,W2 lμ khèi l−îng trung b×nh cña lÇn lÊy mÉu ®Çu vμ cuèi (g); t2, t1 lμ kho¶ng thêi gian gi÷a 2 lÇn lÊy mÉu.

2.3.3. X¸c ®Þnh tû lÖ sèng cña hμu (TLS) tÝnh theo c«ng thøc:

TLS (%) = N2 / N1 x 100 (%)

Trong ®ã: N1, N2 lμ sè ç thÓ ë lÇn ®Õm tr−íc vμ sau (con).

2.3.4. X¸c ®Þnh ®é bÐo (Q) cña hμu theo c«ng thøc cña Barber (1988)

Q1 (%) = P1/P x 100 (%)

Trong ®ã: P, P1 lμ khèi l−îng toμn th©n vμ khèi l−îng phÇn mÒm (g).

2.4. Ph−¬ng ph¸p xö lý sè liÖu Sè liÖu ®−îc ph©n tÝch thèng kª ANAVO,

thÓ hiÖn d−íi d¹ng Means SEM (standard error of mean).

3. KÕT QU¶ NGHI£N CøU §iÒu kiÖn tù nhiªn vμ m«i tr−êng khu vùc bÌ nu«i thÝ nghiÖm

Vïng triÓn khai thÝ nghiÖm nu«i hμu th−¬ng phÈm t¹i B¶n Sen - V©n §ån - Qu¶ng Ninh, n»m trong vÞnh B¸i Tö Long.

54


H×nh 1. VÞ trÝ nu«i hμu th−¬ng phÈm trong vÞnh B¸i Tö Long

Khu vùc bè trÝ thÝ nghiÖm lμ khu vùc n»m ë täa ®é: 20.091’18.88 vÜ ®é B¾c, 107.041’36.73 kinh ®é §«ng. §Þa ®iÓm nu«i réng 2 ha n»m trong vÞnh kÝn giã, kh«ng bÞ ¶nh h−ëng trùc tiÕp cña nguån n−íc ngät lμm gi¶m ®é mÆn ®ét ngét. HÖ thèng bÌ nu«i thÝ nghiÖm ®−îc ®Æt ë vÞ trÝ cã nhiÒu dßng ch¶y, tèc ®é dßng ch¶y 0,3 - 0,4 m/s. NhiÖt ®é n−íc biÓn n¬i ®©y dao ®éng qua çc mïa 24 - 280C; §é s©u vïng nu«i: 4 - 5 m; ®é trong 1,5 – 2,5 m. Hμm l−îng oxy > 5 mg/l. §é mÆn tÇng mÆt vμ tÇng ®¸y dao ®éng tõ 28 - 32‰, pH: 7,8 - 8,2. Mét sè th«ng sè m«i tr−êng kh¸c: BOD5; COD; N-NO2

-; N-NO3-; N-NH4

+; d− l−îng dÇu kh«ng v−ît qu¸ ng−ìng tiªu chuÈn ViÖt Nam vμ ng−ìng Asian. Çc chØ sè m«i tr−êng trªn ®Òu n»m trong giíi h¹n cho phÐp, kh«ng ¶nh h−ëng tíi sinh tr−ëng cña hμu nu«i th−¬ng phÈm t¹i vÞnh B¸i Tö Long. Nguån thøc ¨n lμ thùc vËt phï du phong phó vÒ thμnh phÇn loμi vμ mËt ®é t¶o cã trong n−íc. Vïng n−íc vÞnh B¸i Tö Long tËp trung 3 ngμnh t¶o: silic, t¶o lam vμ ngμnh t¶o gi¸p. Ngμnh t¶o silic Bacillariophyta > 50 loμi, ngμnh t¶o gi¸p Pyrophyta >8 loμi vμ ngμnh t¶o lam Cyanophyta > 2 loμi. MËt ®é tÕ bμo t¶o trong n−íc > 20 v¹n tb/l (Cao Tr−êng Giang vμ cs., 2007). Víi nguån thøc ¨n phong phó gióp hμu t¨ng tr−ëng vÒ phÇn vá vμ khèi l−îng th©n ®¹t tíi kÝch th−íc th−¬ng phÈm nhanh.

3.1. KÕt qu¶ t¨ng tr−ëng phÇn vá cña hμu qua 3 h×nh thøc nu«i

Çc h×nh thøc nu«i kh¸c nhau cã ¶nh h−ëng ®Õn kh¶ n¨ng sinh tr−ëng phÇn vá vμ khèi l−îng th©n vμ liªn quan ®Õn tû lÖ sèng cña hμu. Lùa chän ®−îc h×nh thøc nu«i thÝch hîp sÏ mang l¹i hiÖu qu¶ cao trong nu«i hμu th−¬ng phÈm, hμu t¨ng tr−ëng nhanh, n©ng cao tû lÖ sèng sÏ gãp phÇn h¹ gi¸ thμnh hμu th−¬ng phÈm. Qua thêi gian 8 th¸ng nu«i thÝ nghiÖm trªn 3 h×nh thøc, nghiªn cøu thu ®−îc kÕt qu¶ thÓ hiÖn ë b¶ng 1.

Sinh tr−ëng kÝch th−íc vá (B¶ng 1; H×nh 2, 3) cã sù sai kh¸c cã ý nghÜa gi÷a h×nh thøc nu«i d©y, nu«i khay víi h×nh thøc nu«i tói cô thÓ: KÝch th−íc vá th¸ng cuèi ë h×nh thøc nu«i d©y: sinh tr−ëng chiÒu dμi vá ®¹t: 63,9 ± 0,80 mm, tèc ®é sinh tr−ëng trung b×nh (5 ± 0,66 mm/th¸ng); chiÒu cao: 106 ± 2,29 mm (8,3 ± 1,08 mm/th¸ng). H×nh thøc nu«i khay: chiÒu dμi ®¹t 63,2 ± 1,08 mm (4,9 ± 0,78 mm/th¸ng); chiÒu cao: 101,8 ± 1,26 mm (®¹t 8 ± 0,92 mm/th¸ng). H×nh thøc nu«i tói: chiÒu dμi: 58 ± 1,38 mm (®¹t 4,4 ± 0,76 mm/th¸ng), chiÒu cao: 92,5 ± 1,04 mm (sinh tr−ëng 7,1 ± 1,20 mm/th¸ng) (P<0,05).

T−¬ng quan gi÷a chiÒu dμi vμ chiÒu cao vá (H×nh 4) víi hÖ sè t−¬ng quan R2= 0,76 nªn cã mèi liªn hÖ tuyÖt ®èi víi nhau, khi chiÒu dμi vá t¨ng th× chiÒu cao còng t¨ng.

55


B¶ng 1. T¨ng tr−ëng kÝch th−íc vá trung b×nh qua c¸c th¸ng (mm ± se)

Nuôi dây Nuôi khay Nuôi túi Kích thước vỏ qua các tháng Chiều dài Chiều cao Chiều dài Chiều cao Chiều dài Chiều cao

10/2008 14,7 ± 1,18 20,2 ±1,32 11,5 ± 1,15 17,0 ± 1,24 5,0 ± 0,97 13,0 ± 1,32 11/2008 3,4 ± 0,96 10,4 ± 1,54 5,9 ±1,46 10,5 ± 1,44 6,8 ± 0,66 5,6 ± 1,17 12/2008 3,2 ± 0,98 2,5 ± 1,24 6,0 ± 1,22 6,5 ± 1,47 8,9 ± 0,96 12,4 ± 1,18 01/2009 4,3 ± 1,21 8,3 ± 1,78 2,3 ± 0,77 3,2 ± 1,69 4,7 ± 1,36 7,1 ± 1,90 02/2009 2,8 ± 1,13 7,2 ± 1,55 1,0 ± 1,64 8,7 ± 1,98 3,2 ± 1,25 7,4 ± 1,63 03/2009 3,0 ± 0,88 9,8 ± 2,17 4,3 ± 1,28 8,1 ± 1,51 3,6 ± 1,20 11,3 ± 2,07 04/2009 2,5 ± 1,14 5,6 ± 2,64 1,1 ± 1,18 7,2 ± 1,81 2,9 ± 1,20 4,2 ± 2,07 05/2009 8,6 ± 1,68 1,3 ± 2,35 3,3 ± 1,14 1,9 ± 2,57 3,8 ± 1,75 3,2 ± 1,81 06/2009 5,1 ± 1,61 9,9 ± 2,20 6,4 ± 1,75 8,9 ± 3,44 3,7 ± 2,93 5,1 ± 2,84 07/2009 2,0 ± 1,18 7,7 ± 2,64 7,2 ± 2,07 7,8 ± 2,48 1,1 ± 2,79 1,4 ± 2,58

H×nh 2. T¨ng tr−ëng chiÒu dμi vá theo th¸ng

0.0

70.0

10Tháng tuổi

Chiều

dài

vỏ

(mm

)

Nuôi dây

60.0

50.0

40.0

30.0

20.0

10.0

Nuôi khay Nuôi túi

1 2 3 4 5 6 7 8 9

101 2 3 4 5 6 7 8 9

Chiều

cao

vỏ

(mm

)

0.0

120.0

100.0

80.0

60.0

40.0

20.0

Nuôi dây Nuôi khay Nuôi túi

Tháng tuổi

H×nh 3. T¨ng tr−ëng chiÒu cao vá theo th¸ng

56


9 08 07 06 05 04 03 02 01 0

1 4 0

1 2 0

1 0 0

8 0

6 0

4 0

2 0

S 1 0 .3 0 1 2R -S q 7 6 .3 %R -S q (ad j) 7 6 .2 %

H = 7 .5 9 9 + 1 .4 4 6 L

Chiều

cao

(mm

)

Chiều dài (mm)

H×nh 4. T−¬ng quan gi÷a chiÒu dμi vμ chiÒu cao vá

3.2. KÕt qu¶ t¨ng tr−ëng khèi l−îng th©n cña hμu trong 3 h×nh thøc nu«i

KÕt qu¶ t¨ng tr−ëng khèi l−îng th©n tõ con gièng ®Õn kÝch th−íc th−¬ng phÈm ë 3 h×nh thøc nu«i (B¶ng 2) cã sù sai kh¸c gi÷a çc h×nh thøc nu«i, cô thÓ: h×nh thøc nu«i d©y (P<0,01), khèi l−îng th©n: 107 ± 1,72 g (sinh tr−ëng trung b×nh 10,4 ± 1,49 g/th¸ng); h×nh thøc nu«i khay (P<0,01), khèi l−îng th©n: 100,4 ± 1,31 g (®¹t 9,7 ± 2,54 g/th¸ng); h×nh thøc nu«i tói (P<0,05), khèi l−îng 86,2 ± 0,73 g (t¨ng 8,5 ± 1,81 g/th¸ng). T¨ng tr−ëng khèi l−îng th©n ë h×nh thøc nu«i d©y trong th¸ng 6, 7 ®¹t cao trung b×nh 17,9 ± 3,82 g/th¸ng vμ 13,4 ± 3,45 g/th¸ng lμ do giai ®o¹n nμy lμ thêi ®iÓm thμnh thôc sinh dôc nªn tuyÕn sinh dôc cã khèi l−îng lín. KÕt qu¶ cho thÊy, h×nh thøc nu«i d©y hμu cã tèc ®é t¨ng tr−ëng nhanh vÒ khèi l−îng toμn th©n vμo thêi ®iÓm nh÷ng th¸ng cuèi cña vô nu«i (H×nh 5).

HÖ sè t−¬ng quan R2 = 0,85 cho thÊy t−¬ng quan gi÷a chiÒu cao vá vμ khèi l−îng th©n lμ t−¬ng quan tû lÖ thuËn, çc ç thÓ cã kÝch th−íc cμng lín th× khèi l−îng cμng cao.

3.3. §é bÐo cña hμu trong 3 h×nh thøc nu«i th−¬ng phÈm

§é bÐo cña hμu phô thuéc vμo sù t¨ng tr−ëng vÒ khèi l−îng th©n, cô thÓ lμ t¨ng tr−ëng cña phÇn thÞt (phÇn néi t¹ng). Cã nhiÒu yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn ®é bÐo cña hμu nh−: nhiÖt ®é n−íc, thøc ¨n... Ngoμi ra mïa vô còng ¶nh h−ëng ®Õn ®é bÐo cña hμu. Trong mïa sinh s¶n chÝnh, tuyÕn sinh dôc ph¸t triÓn c¨ng ®Çy nªn ®é bÐo cña hμu vμo thêi ®iÓm nμy ®¹t t−¬ng ®èi cao.

Ph©n tÝch ANOVA víi ®é tin cËy 95% cã sù sai kh¸c (P<0,05) khèi l−îng th©n gi÷a çc l« (B¶ng 3), trong ®ã l« nu«i d©y cã khèi l−îng th©n lín nhÊt. §é bÐo cña hμu Th¸i B×nh D−¬ng gi÷a çc h×nh thøc nu«i: h×nh thøc nu«i d©y, hμu ®¹t ®é bÐo 24,2 ± 0,31%; h×nh thøc nu«i khay, hμu ®¹t 24,3 ± 0,85%; h×nh thøc nu«i tói: 23,9 ± 0,60%. Tuy nhiªn ®é bÐo h×nh thøc nu«i d©y thÊp h¬n l« nu«i khay, do ®©y lμ mïa vô sinh s¶n, l« nu«i d©y cã kÝch th−íc lín nªn cã nhiÒu ç thÓ trong quÇn ®μn sinh s¶n lμm hÖ sè ®é bÐo gi¶m.

57


B¶ng 2. T¨ng tr−ëng khèi l−îng th©n (g ± se) cña hμu qua c¸c th¸ng

Hình thức Thời nuôi gian kiểm tra

Nuôi dây Nuôi khay Nuôi túi

10/2008 6,6 ± 0,75 4,5 ± 0,70 1,9 ± 0,30

11/2008 10,0 ± 0,95 8,2 ± 0,97 5,0 ± 0,41

12/2008 6,4 ± 1,28 13,1 ± 1,55 13,7 ± 1,17

01/2009 14,6 ± 1,91 6,9 ± 1,72 14,3 ± 1,99

02/2009 10,4 ± 2,06 5,7 ± 2,36 3,2 ± 2,25

03/2009 11,2 ± 2,62 23,3 ± 3,06 4,5 ± 2,75

04/2009 2,5 ± 3,17 3,3 ± 3,65 17,1 ± 2,75

05/2009 11,1 ± 3,44 1,6 ± 3,61 13,8 ± 4,17

06/2009 17,9 ± 3,82 21,5 ± 3,76 7,4 ± 5,54

07/2009 13,4 ± 3,45 9,4 ± 2,68 3,8 ± 4,44

1 4 01 2 01 0 08 06 04 02 00

1 4 0

1 2 0

1 0 0

8 0

6 0

4 0

2 0

0

S 8 .6 5 2 6 6R -S q 8 5 .3 %R -S q (ad j) 8 5 .3 %

H = 3 7 .1 1 + 0 .6 5 1 4 P

Chiều

cao

(mm

)

Khối lượng (g)

H×nh 5. T−¬ng quan gi÷a chiÒu cao vμ khèi l−îng th©n

3.4. KÕt qu¶ tû lÖ sèng cña hμu nu«i trong 3 h×nh thøc nu«i th−¬ng phÈm

Tû lÖ sèng tõ giai ®o¹n con gièng cÊp 2 ®Õn kÝch th−íc th−¬ng phÈm cã sù sai kh¸c gi÷a h×nh thøc nu«i d©y, nu«i khay víi h×nh

thøc nu«i tói, trong ®ã h×nh thøc nu«i d©y ®¹t tû lÖ sèng 72,5 ± 1,54%; tiÕp ®Õn h×nh thøc nu«i khay ®¹t 70 ± 1,43% vμ h×nh thøc nu«i tói cã tû lÖ sèng thÊp nhÊt ®¹t 61,3 ± 1,40% (H×nh 6).

58


B¶ng 3. Khèi l−îng toμn th©n, khèi l−îng phÇn mÒm (g ± se) vμ ®é bÐo (%) cña hμu ë 3 h×nh thøc nu«i th−¬ng phÈm

Nuôi dây Nuôi khay Nuôi túi Thời gian

kiểm tra (tháng)

Khối lượng thân cả vỏ

Khối lượng phần mềm

Độ béo


Khối lượng

phần mềm

Độ béo


Khối lượng

phần mềm

Độ béo

10/2008 9,7±0,71a 2,0±0,21 20,6 7,5±0,69b 1,7±0,22 22,7 5,0±2,23c 1,1±0,76 22,0

11/2008 19,7±0,89a 4,7±0,31 23,9 15,7±0,92b 4,5±0,31 28,7 9,9±0,38c 3,3±0,18 23,7

12/2008 26,1±1,20ab 6,2±0,32 23,8 28,8±1,54a 8,0±0,43 27,8 23,6±1,05b 5,6±0,31 23,5

01/2009 40,6±1,51 10,4±0,46 25,6 35,7±2,34 8,6±0,49 24,1 37,9±1,72 8,9±0,38 25,8

02/2009 51,0±1,52a 13,3±0,62 26,1 41,3±1,23b 10,9±0,49 26,4 41,1±1,50b 9,3±0,37 22,6

03/2009 62,2±2,27a 14,8±0,51 23,8 64,6±3,08a 15,6±0,99 24,1 45,6±0,59b 13,8±1,11 27,3

04/2009 64,8±2,21a 15,9±0,60 24,5 67,9±2,33a 16,3±0,56 24,0 62,6±2,22a 17,1±0,76 25,4

05/2009 75,8±2,67a 19,8±1,15 26,1 69,4±2,42a 17,1±0,76 24,6 76,5±3,79a 19,4±0,98 25,7

06/2009 96,3±2,66a 23,2±0,91 24,1 90,9±2,54ab 18,5±0,51 20,4 83,9±3,64b 19,7±1,08 25,2

07/2009 107±1,72a 25,1±0,89 23,5 100,4±1,31b 20,5±0,55 20,4 86,2±0,73c 20,1±1,57 25,0

4. TH¶O LUËN

Sinh tr−ëng vÒ phÇn vá cña hμu Th¸i B×nh D−¬ng chñ yÕu nhê vμo ion canxi trong n−íc biÓn (0,4 g/l). Kh«ng cÇn thøc ¨n, vá vÉn sinh tr−ëng trõ khi møc ®é ion canxi trong n−íc biÓn <20%. Tèc ®é sinh tr−ëng cña vá kh¸c nhau tõng khu vùc vμ chÞu ¶nh h−ëng bëi ®iÒu kiÖn m«i tr−êng. NhiÖt ®é n−íc lμ yÕu tè ¶nh h−ëng lín nhÊt. Mïa ®«ng nhiÖt ®é n−íc qu¸ thÊp cho sinh tr−ëng cña vá nh−ng sinh tr−ëng vÉn cã thÓ diÔn ra nhê cã ®é Êm cña phÇn n−íc c¬ thÓ. NhiÖt ®é n−íc còng cã thÓ g©y ra sinh tr−ëng kh¸c nhau cña çc phÇn cña vá (Byung Ha Park vμ cs., 1988). NhiÖt ®é phï hîp cho sinh tr−ëng cña hμu 12 - 25oC, ®é mÆn 25 - 32‰ (FAO, 2003). Tèc ®é dßng ch¶y còng ¶nh h−ëng ®Õn sinh tr−ëng cña vá hμu, hμu sèng ë n¬i cã dßng ch¶y nhanh lín chËm h¬n n¬i cã dßng ch¶y chËm. MËt ®é nu«i ¶nh h−ëng ®Õn sinh tr−ëng: Sè l−îng d©y treo, sè ç thÓ trªn d©y treo, mËt ®é ç thÓ trªn khay, trong tói ph¶i tïy thuéc vμo ®iÒu kiªn cña tõng khu vùc nu«i. Do vËy, tõng vïng nu«i kh¸c nhau ®· cã tèc ®é sinh tr−ëng vμ ®é dμy cña vá kh¸c nhau (Byung Ha Park vμ cs., 1988).

Tû lÖ sinh tr−ëng cña hμu phô thuéc vμo t×nh tr¹ng m«i tr−êng nh− lμ nhiÖt ®é n−íc vμ nguån thøc ¨n cã s½n trong n−íc (Fujiya, 1970). §Ó ®¹t kÝch th−íc th−¬ng phÈm, thêi gian nu«i th−êng tõ 18 - 30 th¸ng, tïy thuéc vμo tõng khu vùc, møc ®é phong phó thøc ¨n, ®iÒu kiÖn m«i tr−êng… Cì hμu thu ho¹ch cã chiÒu dμi vá >75 mm, khèi l−îng 70 - 100 g. Tuy nhiªn, hμu th−¬ng phÈm th−êng ®−îc ph©n ra 5 cì: Bistro: 50 - 60 mm; plate : 60 - 70 mm; standard 70 - 85 mm; large 85 - 100 mm vμ jumbo >100 mm (FAO, 2003).

T¨ng tr−ëng vÒ khèi l−îng cña hμu nu«i 1 n¨m tuæi ®−îc nu«i trªn bÌ tre cã diÖn tÝch 16 x 8 m treo tõ 500 - 600 d©y hμu gièng, kÕt qu¶ nu«i cho thÊy khèi l−îng phÇn thÞt ®¹t 5 -10 g/ç thÓ, nu«i trong 2 n¨m tû lÖ nμy lμ 10 - 30 g/ç thÓ (Fujiya, 1970). Sinh tr−ëng vÒ khèi l−îng cña hμu 1 - 2 n¨m tuæi sinh

tr−ëng nhanh tõ th¸ng 11 - 3 hμng n¨m. ë nh÷ng ®μn hμu trÎ h¬n cã tèc ®é sinh tr−ëng nhanh h¬n (Maurer vμ Borel., 1986). T¨ng tr−ëng cña phÇn thÞt kÐm trong mïa hÌ vμ ®Çu mïa thu do thêi gian nμy lμ mïa sinh s¶n vμ tïy thuéc vμo møc ®é phong phó cña thøc ¨n ë vÞ trÝ nu«i. Khèi l−îng kh¸c nhau cña phÇn mÒm quan hÖ ®Õn sù ph¸t triÓn

59


cña tuyÕn sinh dôc. TuyÕn sinh dôc cμng ph¸t triÓn, phÇn mÒm cμng cã khèi l−îng lín (Byung Ha Park vμ cs., 1988). YÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn sinh tr−ëng cña phÇn thÞt hμu lμ nhiÖt ®é n−íc, chÊt l−îng thøc ¨n, tû lÖ cho ¨n, sinh s¶n vμ mËt ®é quÇn thÓ. §iÒu quan träng nhÊt lμ sè l−îng vμ chÊt l−îng thøc ¨n. Sè l−îng vμ chÊt l−îng thøc ¨n l¹i bÞ ¶nh h−ëng bëi møc ®é trao ®æi n−íc vμ çc ®iÒu kiÖn thêi tiÕt nh− m−a rμo, tèc ®é giã, thñy triÒu vμ hμm l−îng dinh d−ìng cña mçi vïng. Hμu ®ãi do thiÕu dinh d−ìng sÏ sinh tr−ëng chËm hoÆc kh«ng sinh tr−ëng. Çc t¸c gi¶ còng cho r»ng sinh tr−ëng cña hμu phô thuéc vμo ®iÒu kiÖn b·i nu«i vμ thêi gian treo (Byung Ha Park vμ cs., 1988).

§é bÐo cña hμu phô thuéc vμo sinh tr−ëng cña phÇn thÞt hμu. Hμu ph¸t triÓn nhanh tõ th¸ng 6, khi nhiÖt ®é n−íc trªn 20oC, ®é bÐo cña hμu t¨ng nhanh h¬n phÇn vá vμo th¸ng 11 (Byung Ha Park vμ cs., 1988). Khèi l−îng vμ thμnh phÇn sinh hãa cña hμu Th¸i B×nh D−¬ng nu«i ë t¹i Tunisia

(óc) kh¸c nhau theo mïa vμ liªn quan ®Õn nhiÖt ®é, ®é mÆn, chlorophyll a; hμm l−îng lipit thÊp nhÊt tõ th¸ng 12 ®Õn th¸ng 2 (10 - 15oC) vμ t¨ng lªn trong mïa thu; protein biÕn ®éng theo mïa vμ cao nhÊt tõ th¸ng 5 - 7, øng víi nhiÖt ®é 15 - 25oC. §iÒu nμy gi¶i thÝch hiÖn t−îng hμu nu«i ë n¬i cã mïa thu ®«ng th−êng bÐo vμ ngon h¬n vïng chØ cã mïa hÌ (Salwa Dridi vμ cs., 2007). Tû lÖ sinh tr−ëng cña phÇn thÞt hμu bÐo nhÊt vμo mïa thu vμ ®«ng (Fujiya, M., 1970).

Tû lÖ sèng cña hμu Th¸i B×nh D−¬ng gi¶m x¶y ra chñ yÕu vμo mïa hÌ (Beattie vμ cs., 1978); (Samain vμ cs., 2007). Trong thêi gian 2 n¨m nu«i th−¬ng phÈm, tû lÖ chÕt cña hμu kh¸ cao 30 - 40% chñ yÕu tËp trung vμo mïa hÌ v× nhiÖt ®é n−íc t¨ng cao (Fujiya, 1970). HiÖn t−îng chÕt kh«ng nh÷ng x¶y ra ®èi víi hμu treo trªn giμn bÌ mμ cßn diÔn ra c¶ víi hμu nu«i trªn mÆt ®¸y ë vÞnh Oleron (Ph¸p). Çc strees vÒ sinh lý häc ®· g©y ra hiÖn t−îng hμu chÕt (Patrick Soletchnik, 2006). Nång ®é muèi, chlorophyll a vμ ®é ®ôc

lμ çc yÕu tè quan träng liªn quan ®Õn tû lÖ sèng cña hμu 1 n¨m tuæi, trong khi ®é mÆn vμ chlorophyll a ¶nh h−ëng lín ®Õn hμu 2 n¨m (Patrick Soletchnik., 2007). ChÊt l−îng gièng, vÞ trÝ m«i tr−êng nu«i vμ thêi gian th¶ ®· ¶nh h−ëng ®Õn tû lÖ sèng cña hμu Th¸i B×nh D−¬ng (Lionent vμ cs., 2005). Ho¹t ®éng sinh s¶n cña vô tr−íc cã liªn quan ®Õn hiÖn t−îng tö vong mïa hÌ. Hμu sau khi ho¹t ®éng sinh s¶n, mËt ®é vμ mμu s¾c hång cÇu bÞ suy gi¶m, sù t¨ng nhiÖt ®é khi chuyÓn mïa, hμm l−îng oxy thêi ®iÓm nμy th−êng kh«ng æn ®Þnh, søc kháe hμu bÞ gi¶m sót céng víi bÖnh tÊn c«ng ®· g©y hμu chÕt (Sang Man Cho vμ Woo- Geon Jeong, 2005).

5. KÕT LUËN Víi 3 h×nh thøc nu«i hμu th−¬ng phÈm

kh¸c nhau: Nu«i d©y, nu«i khay vμ nu«i tói, sau 10 th¸ng triÓn khai thÝ nghiÖm ®· t×m ra ®−îc h×nh thøc nu«i th−¬ng phÈm cho tèc ®é sinh tr−ëng kÝch th−íc vá vμ khèi l−îng th©n nhanh, ®¹t tû lÖ sèng cao nhÊt ®ã lμ h×nh thøc nu«i d©y.

TμI LIÖU THAM KH¶O

Beattie, J, H., Heshberger, WK., Chew, K.K., Mahnken, C., Pretice, E.F., Jones, C., (1978). Breeding for resistance to summertime mortality in the Pacific oyster (Crassostrea gigas). Pub. No. WSG 78-3 Washington Sea Grant, Seattle, Washington, USA. 13pp.

Byung Ha Park, Mi Seon Park, Bong Yeoul Kim, Sung Bum Hur, Seong Jun Kim, (1988). Culture of the Pacific oyster (Crassostrea gigas) in the Korea. Prepared for Training Course on Oyster Culture conducted by the national Fisheries Research and Development Agency, Pusan, Republic of Korea. 10pp.

Cao Tr−êng Giang vμ cs. (2007). Th¨m dß kü thuËt nu«i th−¬ng phÈm hμu Th¸i B×nh D−¬ng (Crassostrea gigas,Thunberg, 1793)

60


t¹i vÞnh B¸i Tö Long. C«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc cÊp Bé.

FAO (2003). Cultured Aquatic Species Information Programe: (Crassostrea gigas). 7pp.

Fujiya, M., (1970). Oyster farming in Japan. Helgolander wiss. Meeresunters. 20, 464-479.

Hμ §øc Th¾ng vμ cs. (2005). KÕt qu¶ nghiªn cøu x©y dùng quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng nh©n t¹o vμ nu«i hμu (Crassostrea sp) th−¬ng phÈm, §Ò tμi nghiªn cøu khoa häc cÊp Nhμ n−íc giai ®o¹n 2000 - 2005.

Maurer, D., Borel, M (1986). Croissance, engraissement et cycle sexuel de (Crassostrea gigas) dans le bassin D/arcachon: Comparaison des Huitres ©gÐes de 1 et 2 ans. Haliotis 15, 125-134.

Patrick Soletchnik, Michel Ropert, Joseph Mazuri, Pierre Gildas Fleury and Florence Le Coz (2007). Relationships between Oyster mortality patterns and environmental data from monitoring databases along the coasts of France. Aquaculture, In press, Corrected Proof, Available online 7 March 2007.

Salwa Dridi, Mohamed Salah Romdhane and M'hamed Elcafsi (2007). Seasonal variation in weight and biochemical composition of the Pacific Oyster (Crassostrea gigas) in relation to the gametogenic cycle and environmental conditions of the Bizert lagoon, Tunisia, Austraylia. Aquaculture, Volume 263, Issues 1-4, 6 March 2007, Pages 238-248.

Samain J.F., L. Dégremont, P. Soletchnik, J. Haure, E. Bédier, M. Ropert, J. Moal, A. Huvet, H. Bacca, A. Van Wormhoudt, et al (2007). Genetically based resistance to summer mortality in the Pacific Oyster (Crassostrea gigas) and its relationship with physiological, immunological characteristics and infection processes.. Aquaculture, Volume 268, Issues 1-4, 22 August 2007.

Sang-Man Cho and Woo-Geon Jeong (2005). Spawning impact on lysosomal stability of the Pacific Oyster (Crassostrea gigas). Aquaculture, Volume 244, Issues 1-4, 28 February 2005, Pages 383-387.

61

xampp version 1.7.1

Documents