XÂY D NG ỰVĂN HÓA T CH CỔ Ứ

5 n c thang cu c s ngấ ộ ố

(5 stages of life)

B n đang “n c thang” nào?ạ ở ấ

Đ i ngũ c a b n đang “n c thang” ộ ủ ạ ở ấnào?

5 N C THANG CU C S NGẤ Ộ Ố

Ngu n g c:ồ ố

- Lý thuy t t ng h p – Tribal Leadershipế ổ ợ

- Nghiên c u trên:ứ- 24.200 cá nhân

- 24 t ch cổ ứ

- 10 năm nghiên c uứ

- N n t ng c a vi c xây d ng giá tr c t lõi c a Zapposề ả ủ ệ ự ị ố ủ

- Liên t c đ c ch ng minh qua các t ch c trên kh p th gi iụ ượ ứ ổ ứ ắ ế ớ

5 N C THANG CU C S NGẤ Ộ Ố

Bi u hi n:ể ệ

- T p trung vào ậ ngôn ng s d ng ữ ử ụ và c u trúc m i quan h ấ ố ệtrong m t t ch cộ ổ ứ

- Không h ng đ n vi c thay đ i nh n th c, ki n th c, ni m ướ ế ệ ổ ậ ứ ế ứ ềtin, thái đ - nh ng y u t không quan sát tr c ti p đ c.ộ ữ ế ổ ự ế ượ

5 N C THANG CU C S NGẤ Ộ Ố

N c 1ấ N c 2ấ N c 3ấ

N c 4ấ N c 5ấ

ĐI U QUAN TR NG C N NHỀ Ọ Ầ Ớ

Luôn có l a ch n b c lên ự ọ ướ ho c ặ b c xu ng ướ ố các n c ấ

N c thang sẽ ấ thay đ iổ

Lên/ xu ng ố 1 n cấ .

Dành nhi u th i gian ề ờ n c nào sẽ đ t ở ấ ạ k t qu t ng ế ả ươngứ

N C 1: “Cu c đ i ch ng ra gì”Ấ ộ ờ ẳ

- H không nghĩ mình tin r ng “Cu c đ i ch ng ra ọ ằ ộ ờ ẳgì” mà đ i v i h ố ớ ọ “Cu c đ i ch ng ra gì” ộ ờ ẳ v n dĩ ốlà m t s th t hi n nhiênộ ự ậ ể .

- T t c nh ng th t t đ p xung quanh h d ng ấ ả ữ ứ ố ẹ ọ ườnh ch là d i trá. ư ỉ ố

- Đ i v i h nh ng ng i ố ớ ọ ữ ườ không tin r ng “Cu c ằ ộđ i ch ng ra gì” là nh ng ng i đang t l a d i ờ ẳ ữ ườ ự ừ ốchính b n thân mình. ả

- Khi t t p v i nhau h có th t o thành nh ng ụ ậ ớ ọ ể ạ ữt ch c t i ph m ho c ch ng phá xã h i. ổ ứ ộ ạ ặ ố ộ

• N c 1.1:ấ

– Là ng i ườ n c 1.2ở ấ , nh ng s ng trong môi tr ng toàn nh ng ng i cùng ư ố ườ ữ ườ N c 1ấ quá lâu.

– Tin r ng xã h i và ng i khác không nh n ra s “đ c bi t” c a mình. Th ng c t ra ằ ộ ườ ậ ự ặ ệ ủ ườ ố ỏmình “đ c bi t” hay “h n ng i” theo m t cách nào đó. Cái TÔI tiêu c c quá l n. ặ ệ ơ ườ ộ ự ớ

• N c 1.2: ấ

– C m th y b lo i tr ra kh i xã h i ho c gia đình vì s ng cùng v i nh ng ng i ả ấ ị ạ ừ ỏ ộ ặ ố ớ ữ ườ n c ở ấkhác.

– C m th y hoàn toàn không có ph ng h ng. ả ấ ươ ướ

• N c 1.3:ấ

– Là n c ấ t m th i c a nh ng ng i v n ạ ờ ủ ữ ườ ố c đ nh n c khácố ị ở ấ .

– N u quá lâu sẽ c đ nh n c 1.ế ở ố ị ở ấ

GIÚP Đ Ỡ

• Trân tr ng h nh m t con ng i. ọ ọ ư ộ ườ

• Nh n m nh vào m t đi u quan tr ng mà h không ấ ạ ộ ề ọ ọnhìn th y: ấ “L a ch n” ự ọ

• Đ t ra nh ng gi i h n rõ ràng, nh ng không bao gi b ặ ữ ớ ạ ư ờ ỏcu c. ộ

• Đ ng viên h hòa đ ng vào t p th nhi u h n. ộ ọ ồ ậ ể ề ơ

• H ng h chú ý đ n nh ng đi u t t đ p c a cu c ướ ọ ế ữ ề ố ẹ ủ ộs ng, bên c nh đó v n… ố ạ ẫ

• Ch p nh n ấ ậ m t ph n ộ ầ th gi i quan c a h , đ ng ý là ế ớ ủ ọ ồ“Đ i h ờ ọ ch ng ra gì”. ẳ

• Đ ng viên h ch m d t giao du v i nh ng ng i mang ộ ọ ấ ứ ớ ữ ườcùng N c 1.ấ

N C 2: “Đ i tôi ch ng ra gì”Ấ ờ ẳ

Khi có đ c c h i kh ng đ nh mình, h sẽ ph n ng ượ ơ ộ ẳ ị ọ ả ứtheo cách “Tôi đã c r i, không đ c đâu”.ố ồ ượ

• H t cho mình là ọ ự n n nhân ạ và không th làm đ c ể ượgì khác h n cho mình và ng i xung quanh.ơ ườ

• H th ng th đ ng trong nh ng gì mình làm, ho c ọ ườ ụ ộ ữ ặch làm cho v a đ đ “qua”.ỉ ừ ủ ể

• Khi t t p v i nhau, h th ng t p trung th o lu n ụ ậ ớ ọ ườ ậ ả ậv vi c h là n n nhân nh th nào. (VD: h th ng, ề ệ ọ ạ ư ế ệ ốmôi tr ng, b n bè/đ ng nghi p thành công h n, ườ ạ ồ ệ ơc p trên,…).ấ

• Nhóm ng i cùng ườ N c 2 ấ th ng đ c “lãnh đ o” b i ườ ượ ạ ởm t vài “già làng” chuyên than phi n, đ l i, tr n ộ ề ổ ỗ ốtrách nhi m, ho c ch trích, m a mai ng i khác.ệ ặ ỉ ỉ ườ

• N c 2.1:ấ

– Màu c a s “l a ch n”: đi xu ng (N c 1) hay đi lên (N c 3). ủ ự ự ọ ố ấ ấ

• N c 2.2:ấ

– Tin r ng th gi i xung quanh đang “c gi ” h l i. ằ ế ớ ố ữ ọ ạ

– Luôn luôn tìm ra lý do đ than phi n hay tr n trách nhi m. ể ề ố ệ

– Mong đ c thành công ho c đòi quy n l i cho b n thân nh ng tr n tránh trách nhi m và ượ ặ ề ợ ả ư ố ệhành đ ng. ộ

– Th ng thích m a mai, ch trích ng i ườ ỉ ỉ ườ N c 3 ở ấ ho c ặ N c 4ấ (vì t coi mình là n n nhân c a 2 ự ạ ủn cấ này).

– T t p v i nhau đ ch ng đ i, tung tin đ n th t thi t, gây chia rẽ trong n i b (n u trong ụ ậ ớ ể ố ố ồ ấ ệ ộ ộ ết p th có nhi u ậ ể ề N c 3ấ ho c ặ N c 4ấ h n). ơ

– M t s tr ng h p làm ra v mình thành công ho c b t c n thành công. ộ ố ườ ợ ẻ ặ ấ ầ

• N c 2.3:ấ

– Tin r ng m i th đang không nh mình mong mu n, nh ng cũng tin r ng mình có th v n ằ ọ ứ ư ố ư ằ ể ươlên và m i th sẽ b t đ u t t h n. ọ ứ ắ ầ ố ơ

GIÚP Đ Ỡ

• Nói v i h r ng h ớ ọ ằ ọ có giá tr ị nh th nào. ư ế

• Dành th i gian 1-1 giúp h ờ ọ gi i t a nh ng ả ỏ ữv ng m c hi n t i ướ ắ ệ ạ và ch ra nh ng c ỉ ữ ơh i ộ trong t ng lai. ươ

• Cùng m t ng i h tin t ng (nh ng ộ ườ ọ ưở ư ở N c ấ3) ng i xu ng nói chuy n v i h . ồ ố ệ ớ ọ

• Khuy n khích h có thêm ế ọ t ng ng i b n ừ ườ ạm tộ .

• Ch ra nh ng ỉ ữ đi m m nh ể ạ c a h . ủ ọ

• Cho h làm nh ng vi c đ th thách nh ng ọ ữ ệ ủ ử ưcó th làm đ c. ể ượ

N C 3: “Tôi tuy t v i …”Ấ ệ ờ• Tin r ng mình đã làm t t công vi c c a mình. ằ ố ệ ủ

• Tin r ng mình chăm ch h n ng i khác. ằ ỉ ơ ườ

• Tin r ng mình có kh năng h n ng i khác. ằ ả ơ ườ

• Tin r ng mình t t h n ng i khác. ằ ố ơ ườ

• Trong lòng luôn s b giành m t công lao c a mình. ợ ị ấ ủ

• T p trung vào cái “Tôi” c a mình r t nhi u cho nên đ ng ậ ủ ấ ề ằsau d u “…” là ấ “… còn b n thì không”ạ .

• Th ng c g ng lôi kéo s ng h v phía b n thân mình ườ ố ắ ự ủ ộ ề ảngay c khi đi u đó có th làm nh h ng đ n l i ích ả ề ể ả ưở ế ợchung.

• Khi trong cùng m t t p th , h có khuynh h ng c nh ộ ậ ể ọ ướ ạtranh v i nhau thay vì h p tác, ho c th m chí đ y nhau ớ ợ ặ ậ ẩxu ng. ố

• N c 3.1:ấ

– T tin bên ngoài nh ng ự ở ư “không ch c ch n” ắ ắ bên trong. ở

– Th hi n nhi u s tiêu c c c a N c 3, và v n còn mang nhi u cái tiêu c c ể ệ ề ự ự ủ ấ ẫ ề ực a N c 2. ủ ấ

• N c 3.2:ấ

– T tin và thành công nh ng th ng vô tình làm cho ng i c m giác không ự ư ườ ườ ảtho i mái vì ả cái TÔI quá l nớ .

• N c 3.3:ấ

– Đ t đ c nhi u chi n th ng cá nhân và b t đ u nghĩ đ n nh ng chi n ạ ượ ề ế ắ ắ ầ ế ữ ếth ng tinh th n và t p th nhi u h n. ắ ầ ậ ể ề ơ

– Tr ng thành h n nh tu i tác ho c nh tr i qua nh ng bi n c l n c a ưở ơ ờ ổ ặ ờ ả ữ ế ố ớ ủcu c đ i. ộ ờ

GIÚP Đ Ỡ

• H i h xem r ng h có th thành công mãi nh th này ỏ ọ ằ ọ ể ư ế(m t mình)? ộ

• Khuy n khích hành đ ng đ t o nên s khác bi t cho ế ộ ể ạ ự ệb n thân và nh ng ng i xung quanh b ng cách hy sinh ả ữ ườ ằvà c ng hi n. ố ế

• Ch cho h th y r ng h có kh năng nh ng ng i khác ỉ ọ ấ ằ ọ ả ư ườcũng có th có nh ng ể ữ kh năng khác ả h . ọ

• Ch cho h th y r ng, tinh th n đ ng đ i th t s (c a ỉ ọ ấ ằ ầ ồ ộ ậ ự ủnh ng nhóm ng i khác) t o nên nh ng k t qu và s c ữ ườ ạ ữ ế ả ứm nh to l n. ạ ớ

• Ch cho h th y r ng s c m nh vĩ đ i ch có th xu t ỉ ọ ấ ằ ứ ạ ạ ỉ ể ấphát t m t t p th đ c k t n i ch t chẽ. ừ ộ ậ ể ượ ế ố ặ

N C 4: “Chúng ta tuy t v i …”Ấ ệ ờ• H quan tâm đ n t p th c a mình và đ c bi t nh ng giá tr ọ ế ậ ể ủ ặ ệ ữ ị

trong t p th c a mình. ậ ể ủ

• H làm g ng và d n đ u đ mang cái “Chúng ta” vào trong ọ ươ ẫ ầ ểt p th . ậ ể

• H cùng v i nh ng đ ng đ i c a mình t o nên s khác bi t ọ ớ ữ ồ ộ ủ ạ ự ệto l n. ớ

• H vui m ng v i chi n th ng t p th ngay c khi riêng b n ọ ừ ớ ế ắ ậ ể ả ảthân h th t b i. ọ ấ ạ

• Khi h t p trung l i v i nhau, h cùng ọ ậ ạ ớ ọ T A SÁNG NI M T Ỏ Ề ỰHÀO.

• Tuy nhiên, N c 4 ấ cũng sẽ không n n u gi i h n trong 1 ổ ế ớ ạnhóm nh trong m t t p th l n h n, b i vì sau d u “….” là ỏ ộ ậ ể ớ ơ ở ấ“còn h thì không”ọ .

N C 5: “Cu c đ i th t tuy t”Ấ ộ ờ ậ ệ

• H không quan tâm đ n vi c c nh tranh v i nh ng ọ ế ệ ạ ớ ữt p th khác “… còn h thì không” ậ ể ọ

• Vì h quá m nh nên g n nh không có đ i th c nh ọ ạ ầ ư ố ủ ạtranh. H ch có th c nh tranh v i chính mình. ọ ỉ ể ạ ớ

• Vì h đang trong giai đo n làm nên l ch s . ọ ạ ị ử

• H làm cho t p th c a mình h p tác v i nh ng t p ọ ậ ể ủ ợ ớ ữ ậth khác có cùng giá tr . ể ị

• Trong t cách cá nhân, h th ng là nh ng nhà ho t ư ọ ườ ữ ạđ ng xã h i ho c nh ng vĩ nhân hy sinh c ng hi n vì ộ ộ ặ ữ ố ếxã h i và cu c s ng. ộ ộ ố

5 N C THANG C A M T T CH CẤ Ủ Ộ Ổ Ứ

Tuy t v ngệ ọ“Life sucks”

N n nhânạ“My life sucks”

Chi n binh đ n ế ơđ cộ

“Tôi tuy t v i … ệ ờcòn b n thì ạ

không”

Tribal Pride“Chúng ta tuy t ệv i … còn h thì ờ ọ

không“

Innocent Wonderment

“Cu c đ i tuy t ộ ờ ệv i!”ờ

N c 1ấCu c đ i t h i, ộ ờ ệ ạ

d i tráố

N c 2ấĐã c r i, ố ồ

không đ c ượđâu, b kìm hãm ị

b i h th ngở ệ ố

N c 3ấTôi, thành qu ả

c a tôi, công lao ủc a tôiủ

N c 4ấChúng ta, đ i ộ

nhóm, cam k t, ếgiá tr c t lõiị ố

N c 5ấC nh tranh v i ạ ớ

chính mình, m c tiêu to l n ụ ớ

h nơ

- S ng và th hi n ố ể ệ các giá tr ị c a b n thânủ ả

- T o k t n i ạ ế ố v i các thành viênớ

- Quan sát – giúp đ ỡ các thành viên trong t ổch cứ

“Remember that Tribal Leadership is not about changing ideas or gaining knowledge; it is about

changing language and relationships. It’s not about intellectualizations; it’s about actions.”

TÀI LI U THAM KH OỆ Ả

VIDEO CLIP