xogos e xoguetes - instituto da lingua...

23
XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo Fotografía de Ton van Vliet (Agolada, 1977) Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

Upload: others

Post on 22-Jun-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

XOGOS E XOGUETES

Caderno de traballo

Fotografía de Ton van Vliet (Agolada, 1977)

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional

Plan Proxecta (2017/2018)

Page 2: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

1

Nome e apelidos da persoa responsable da enquisa:

Centro de ensino:

Curso:

Lugar en que se recolleu a información*:

Concello:

Parroquia:

DATOS DO/DA INFORMANTE

� Muller � Home

Ano de nacemento:

Lugar e concello de nacemento:

Lugar e concello de residencia:

Observacións:

*Indicaranse as denominacións oficiais recollidas no Nomenclátor (https://www.xunta.gal/nomenclator) elaborado pola Comisión de Toponimia da Xunta de Galicia.

Page 3: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

2

1. Como se chama o xogo infantil en que un dos xogadores queda nun lugar, cos ollos pechados, contando, mentres os outros se agochan? Logo ten que ir descubrindo onde están.

Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 2: Categoría gramatical: Definición:

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non

Page 4: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

3

2. Como se chama o xoguete que ten unhas aspas que se moven co vento? Parécese aos trebellos que se usan para espantar os paxaros. É moi frecuente nos postos das festas e feiras.

Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 2: Categoría gramatical: Definición:

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non

Page 5: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

4

3. Como se chama a volta que está dando este neno? Apoia as mans ou a cabeza no chan, bota as pernas para o alto e cae sobre o lombo, boca arriba.

Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 2: Categoría gramatical: Definición:

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non

Page 6: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

5

4. E botarse dando voltas sobre si mesmo, mellor de lado, por unha costa abaixo. Como se di?

Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 2: Categoría gramatical: Definición:

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non

Page 7: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

6

5. Como se chama o xogo infantil en que o que apanda ten que correr atrás dos outros xogadores, para tentar tocar ou apañar algún deles? (anota nos comentarios como se xoga e cales son as regras)

Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 2: Categoría gramatical: Definición:

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non

Page 8: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

7

6. Como se chama este xoguete de dúas pezas? Unha delas é un pedazo de cana (ou de madeira en forma de cano), aberto por un lado e cun furadiño pequeno polo outro; a outra é un pau un pouco máis longo que actúa como émbolo. Serve para cichar auga.

Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 2: Categoría gramatical: Definición:

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non

Page 9: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

8

7. Como se chama o xoguete parecido ao anterior que se usa para tirar bólas pequenas de papel, pauciños, froitos ou outros materiais? Con frecuencia a peza en forma de cano está feita de pau de sabugueiro, ao que se lle quita o sámago.

Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 2: Categoría gramatical: Definición:

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non

Page 10: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

9

8. Como se chama este xoguete formado por un gallo de madeira e unha tira de goma? Serve para lanzar pedras, tacos doutros materiais, bólas de papel etc. Algúns teñen tamén en medio da tira un anaco de goma, lona ou coiro, onde se coloca aquilo que se quere lanzar.

Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 2: Categoría gramatical: Definición:

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non

Page 11: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

10

9. Como se chama ese xogo en que hai que lanzar unha pedriña plana dentro dos cadros do debuxo e logo hai que ir recollela, saltando nun só pé e sen pisar as raias?

Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 2: Categoría gramatical: Definición:

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non

Page 12: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

11

10. Andar saltando nun só pé, coa outra perna encollida. Como se di?

Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 2: Categoría gramatical: Definición:

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non

Page 13: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

12

11. Como se chama o xoguete cunha armazón lixeira (cana, pau...) que se cobre con papel ou tea e se fai voar co vento? Suxéitase e manéxase cun cordel longo.

Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 2: Categoría gramatical: Definición:

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non

Page 14: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

13

12. Cal é nome deste xogo popular en que hai que lanzar unhas pezas de metal redondas e planas contra unha peza de metal que está fincada no chan a certa distancia? A peza fixa ten formas diferentes segundo as zonas: estas son só algunhas delas. Como é no teu lugar?

Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 2: Categoría gramatical: Definición:

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non

Page 15: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

14

13. Como se chaman as pezas que se lanzan no xogo anterior? Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 2: Categoría gramatical: Definición:

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non

Page 16: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

15

14. Como se chama o xogo de lanzamento para o que fan falla dúas ou máis pezas esféricas, ben lisas, e mais un número diverso doutras pezas diferentes, de forma variable e con frecuencia alongadas? Xógase nun terreo chan ao aire libre. Desde a liña de lanzamento, bótanse as pezas redondas por quendas. O obxectivo é tirar ou desprazar o maior número posible das outras (anota nos comentarios a forma de xogar nese lugar).

Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 2: Categoría gramatical: Definición:

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non

Page 17: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

16

15. A que xoga o neno da fotografía? Para xogar cómpre un pau longo, que se usa como bastón para golpear e lanzar lonxe outro pequeno afiado polas dúas puntas. Como se xoga?

Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 2: Categoría gramatical: Definición:

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non

Page 18: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

17

16. Como se chama o pau longo que se utiliza no xogo anterior?

Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 2: Categoría gramatical: Definición:

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non

Page 19: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

18

17. Como se chama este xoguete? Para facelo só se precisa unha baraza e unha pequena peza con dous furadiños (pau, botón, noz...), polos que pasar o fío. Cóllese a baraza coas dúas mans, xírase sobre si mesma e logo vaise tensando e destensando. Canta maior sexa a velocidade da peza ao xirar, máis ruído fará.

Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non

Page 20: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

19

18. Neste xogo, ten que haber unha táboa ou barra fixa colocada sobre un punto de apoio no centro. Os que xogan séntanse nos extremos. Cando un sobe baixa o outro.

Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 2: Categoría gramatical: Definición:

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non

Page 21: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

20

19. Como se chama estoutro? Xoga unha soa persoa, sentada. O movemento é para adiante e para atrás, cada vez máis alto. Con frecuencia ten un asento de madeira (ou outros materiais), pero pode ser unha corda soa.

Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 2: Categoría gramatical: Definición:

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non

Page 22: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

21

20. Para este xogo necesítanse as mans e unha baraza de la ou cordón. Coas palmas abertas e coa axuda dos dedos, vanse facendo figuras. Xogan como mínimo dúas persoas: unha cóllelle a baraza á outra nun só lance, facendo unha nova figura. (https://www.youtube.com/watch?v=62oXkFcxEpA)

Resposta 1: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 2: Categoría gramatical: Definición:

Resposta 3: Categoría gramatical: Definición:

Page 23: XOGOS E XOGUETES - Instituto da Lingua Galegailg.usc.gal/.../2018/01/Caderno_xogos_tradicionais.pdf · XOGOS E XOGUETES Caderno de traballo . Fotografía de Ton van Vliet (Agolada,

Lingua, patrimonio e coñecemento tradicional Plan Proxecta (2017/2018)

22

Outras respostas:

Comentarios (usos, refráns, coplas, crenzas...):

Sacaches algunha fotografía, fixeches un debuxo ou gravaches un audio? � Si: � Fotografía � Debuxo � Audio � Non