HAPLOGRUPE

Eupedia.com istraživanja

E1b1b (sjevernoafrička, bliskoistočna, balkanska) – posljednja

direktna velika migracija iz Afrike u Europu. Vjeruje se da su se

pojavili na Afričkom rogu otprilike prije 26 000 godina i raspršili se

Srednjim istokom tokom paleolitskih i mezolitskih perioda.

U Europi je najveća koncentracija u sjeverozapadnoj Grčkoj, Albaniji i

Kosovu, a onda smanjuje koncentracija preko Balkana, ostatka Grčke

i zapadne Turske. Van Europe moţe se pronaći na Srednjem Istoku,

Sjevernoj i Istočnoj Africi, naročito Maroku, Libiji, Egiptu, Jemenu,

Somaliji, Etiopiji i Juţnoj Africi.

E1b1b haplogrupa u Bosni i Hercegovini : ~ 14.5%

G (kavkaska, anatolska)– Vjeruje se da je nastao oko Srednjeg istoka tokom kasnog Paleolita, moguće prije oko 30 000 godina. Članovi ove haplogrupe su usko vezani za razvoj agrikulture.

Smatra se da su rani neolitski farmeri iz Levanta širili zapadno do Anadolije i Europe, istočno do Mezopotamije i Juţne Azije, juţno to arapskog poluotoka i Sjeverne i Istočne Afrike. Pripitomljavanje koza i krava se prvo desilo u planinskim regijama Istočne Anadolije, uključujući Kakvaz i Zagros. Vjerovatno su tu korijeni G2a haplogrupe.

Danas je haplogrupa G zastupljena od Zapadne Europe i Sjeverozapadne Afrike do Centralne Azije, Indije i Istočne Afrike, iako svugdje u malim frekvencijama (uglavnom izmeĎu 1% i 10% populacije). Izuzeci su kavkaska regija i Sardinija, gdje su frekvencije izmeĎu 15% i 30%. Skoro svi G2b Europljani su Aškenazi Ţidovi. G2b se još moţe pronaći oko Afganistana. G1 se preteţno moţe naći u Iranu, ali i Levantu, meĎu Aškenazi Ţidovima, i u Centralnoj Aziji.

G haplogrupa u Bosni i Hercegovini : ~ 2%

I1 (predgermanksa, nordijska) – najstarija hlapogrupa u Europi i, u velikoj vjerovatnoći, jedina koja je nastala tamo. Vjeruje se da je došla sa Srednjeg Istoka kao haplogrupa IJ negdje izmeĎu 45 000 i 30 000 godina prije nas, i razvila se u haplogrupu I otprilike prije 25 000 godina. Drugim riječima, Kromanjonci su najvjerovatnije pripadali IJ i I haplogrupi (pored starijih haplogrupa kao što su F i moguće čak i C).

Najzastupljenija je na sjeveru Europe, najviše u Finskoj i Skandinaviji, preko 35%. Povezana sa nordijskim etnicitetom, I1 je zastupljena svugdje gdje su bili drevna germanska plemena i Vikinzi. Dalje slijede ostali dijelovi Europe gdje se govore germanskim jezicima – Njemačka, Austrija, zemlje Beneluxa, Engleska i škotske nizije – sve od 10% do 20%.

Germanske migracije su raspršile I1 lozu do Britanije, Belgije, Francuske, Juţne Njemačke, Švicarske, Iberije, Italije, Austrije, Slovenije, Ukrajine, Moldavije, oko MaĎarske i sjevera Srbije. Ima je i meĎu Poljacima, Česima, Slovacima, MaĎarima – narodima koji su bili pod utjecajem njemačkih i austrijskih susjeda, a takoĎer i u Makedoniji koju su naselili Goti u doba Istočnog Rimskog carstva u III i IV stoljeću.

I1 haplogrupa u Bosni i Hercegovini : ~2.5%

I2 (sardinska, iberijska, dinarska) – direktni potomci paleolitskih Zapadnih, Srednjih i Jugoistočnih Europljana. Haplogrupa I2 je nastala u Srednjoj i Jugoistočnoj Europi ili čak u Zapadnoj Aziji prije otprilike 17 000 godina i razvila se u 6 glavnih podgrupa (I2a1a, I2a1b, I2a2a, I2a2b, I2b i I2c).

I2a1a je zastupljena uglavnom meĎu Sardincima i Baskima, i rijetko van Iberije, Zapadne Francuske i Zapadne obale Italije i Sredozemne obale Magreba. Oko 40% svih Y-DNA haplogrupa meĎu Sardincima pokriva I2a1a. Stara je oko 8 000 godina.

I2a1b (I1b) je uobičajena na Balkanu i Karpatima, sa najvišim frekvencijama meĎu dinarskim narodima (Bošnjaci, Hrvati, Srbi) kao i u Moldaviji i Rumuniji. Česta je u manjoj mjeri i u Albaniji, Sjevernoj Grčkoj, Bugarskoj, Slovačkoj, Ukrajini, Bjelorusiji i Jugozapadnoj Rusiji.

I2(a) u Bosni i Hercegovini : > 50%

I2a2 (I1c)(pred-keltsko-germanska) je povezana sa pred-keltsko-germanskim narodima Sjeverozapadne Europe. Stara je oko 13 000 godina.

Zastupljena je širom Zapadne Europe, a najviše u Centralnoj i Sjevernoj Njemačkoj (10%-20%), zemljama Beneluxa (10%-15%), kao i na sjeveru Švedske. Od 3% do 10% je zastupljena meĎu stanovnicima Danske, istoka Engleske i sjevera Francuske. Rijetka je u Norveškoj, koja nije napadnuta od strane naroda sa sjevera Njemačke, nego je vjerovatno danskih korijena.

I2a2 u Bosni i Hercegovini : ~0.5%

J1 (kavkaska, mezopotamska, semitska (arapska,židovska)) – nastala vjerovatno u Istočnoj Anatoliji, blizu jezera Van u Kurdistanu. Istočna Anatolija je regija gdje su koze, ovce i stoka najprije pripitomljeni na Srednjem Istoku. Haplogrupa J1 je sigurno povezana sa širenjem pastorskog načina ţivota kroz Srednji Istok i Europu.

Frekvencija J1 u Europi i Zapadnoj Aziji varira od zajednice do zajednice. Najveću lokalnu zastupljenost u Europi je u Grčkoj, Italiji, Francuskoj, Španiji i Portugalu i teško da prelazi 5%. MeĎutim, u Španiji, Francuskoj i Italiji u nekim mjestima se uopšte ne pojavljuje. U ostatku Europe sa oko 0,5% je zastupljena u Belgiji, Njemačkoj, Engleskoj, Škotskoj i Poljskoj. Za dobijanje jasnije slike o proširenosti J1 u Europi, potrebno je više uzoraka.

IznenaĎujuće, čak i u Anatoliji i Kavkazu, gdje je haplogrupa nastala, postoje velike razlike meĎu regijama. MeĎu arapskim zemljama, J1 je najviše zastupljena u Juţnom Iraku (81%), Sudanu (73%), Jemenu (72%) itd

J1 haplogrupa u Bosni i Hercegovini : ~ 1%

J2 (grko-anatolska, mezopotamska, kavkaska) - nastala je negdje na Srednjem Istoku, prije izmeĎu 15 000 i 22 000. Nekoliko sredozemnih i srednjoistočnih civilizacija je procjvetalo gdje je J2 bila dominantna. To uključuje Hate, Haurite, Etrušćane, Minojce, Grke, Feničane i njihov kartaţanski ogranak, Izraelite i u manjoj mjeri Rimljane, Asirijce i Perzijance. Sve velike civilizacije koje su bile moćne na moru su pripadale J2.

Uska je povezanost J2 sa oboţavanjem Bika. Danas je najveća frekvencija meĎu Ingušima (88%) i Čečenima (56%) na sjeveru Kavkaza. Obje grupe pripadaju nahskoj narodnosti koja je te teritorije naselila oko 3000. godine stare ere. J2 se moţe još naći meĎu Azerima (30%), Gruzijcima (27%), Kumicima (25%) i Armenima (22%). Van Kavkaza najviše je ima na Kipru (37%), Kreti (34%), Sjevernom Iraku (28%), Libanu (26%), Turskoj (24%), Grčkoj (23%), Centralnoj Italiji i na Siciliji (23%), Juţnoj Italiji (21.5%), Albaniji (19.5%) i meĎu Ţidovima (19% do 25%). Jedna četvrtina Vlaha na Balkanu pripada J2.

J2 haplogrupa u Bosni i Hercegovini : < 5%

R1a (baltičko-slavenska, germanska, indo-iranska)

R1a se odvojila od R1 prije otprilike 19 000 – 26 000 godina. Malo se sa sigurnošću zna o mjestu nastajanja R1a. Jedni misle da je nastao na Balkanu, a drugi oko Pakistana i Sjeverozapadne Indije, zbog veće genetske razlike izmeĎu ovih regija. Razlika moţe biti objašnjena kroz druge faktore. Balkan je regija 5000 godina dugih migracija iz Euroazijskih stepa, a svaka je nosila nove vrste R1a. Juţna Azija je imala više stanovnika od bilo kojeg drugog dijela svijeta posljednjih 10 000 godina, i veći broj stanovnika donosio je i veću genetsku različitost. Najvjerovatnije mjesto nastanka R1a je Centralna Azija ili Juţna Rusija – Sibir.

R1a je dominantna meĎu sjevernjačkim i istočnjačkim stanovništvom koje govori proto-indo-europskim jezicima, što je evoluiralo u indo-europske, tračanske, baltičke i slavenske grane.

Danas je rasprostranjena najviše u Poljskoj (55%), Ukrajini (40-65%), europskom dijelu Rusije (40-65%), Bjelorusiji (49%), Slovačkoj (42%), Latviji (40%), Litvaniji (38%), Češkoj (35%), MaĎarskoj (32%), Norveškoj (27%), Austriji (26%), Hrvatskoj (24%), Sjeveroistočnoj Njemačkoj (24%), Švedskoj (19%), Rumuniji (18%).

R1a haplogrupa u Bosni i Hercegovini : ~ 13.5%

R1b (italo-keltska, germanska; hitska,armenska,tokarska) – paleolitski korijeni R1b nisu jasni do dan danas. Neke od najstarijih formi R1b su pronaĎene oko Kavkaza, u Iranu i na jugu Centralne Azije, ogromnom području kojim su lutali nomadski R1b lovci-sakupljači tokom Legedenog doba. Haplogrupe R1 i R2 su moţda nastale na jugu Centralne Azije. Grana R1 se razvila u R1b, onda u R1b1 pa u R1b1a u sjevernim dijelovima Srednjeg Istoka prije oko 20 000 godina, dok je R1a migrirala sjeverno do Sibira. R1b1a je došla i do sjevera Anatolije i preko Kavkaza tokom Neolita, kada se razdvaja u R1b1b1 i R1b1b2.

R1b1a2 (najzastupljenija u Europi) i R1b1a1 su usko povezane sa širenje indo-europskih jezika, što svjedoči njihovim prisustvom u svim regijama svijeta gdje su se, u antičkim vremenima govorili indo-europski jezici, od atlantske obale Europe do indijskog podkontinenta, uključujući skoro cijelu Europu, osim Finske i Bosne i Hercegovine, Anatoliju, Armeniju, europsku Rusiju, jug Sibira, dijelove Centralne Azije (Turkmenistan, Tadţikistan, Afganistan), zatim Iran, Pakistan, Indiju i Nepal. Prošlost R1b i R1a su zamršeno povezane.

R1b je najčešća u Zapadnoj Europi, dostiţući preko 80% stanovništva Irske, škotskih planinskih predjela, zapada Velsa, priatlantskih dijelova Francuske i Baskije. Ima je i u Anatoliji i oko Kavkaza, u dijelovima Rusije i Centralne i Juţne Azije. Pored toga, visoko zastupljena je i u dolini rijeke Po u Sjevernoj i Centralnoj Italiji (preko 70%), Sjevernom Kavkazu (preko 40%), Armeniji (35%).

R1b haplogrupa u Bosni i Hercegovini : ~ 4%

Molekularna biologija i evolucija

Oksfordska istraživanja

E3b1 (E1b1a1) :

I1b :

Bosna – 10,1%

Hercegovina – 8,5%

Hrvatska – 5,6%

Srbija – 20,4%

Bosna – 52,2%

Hercegovina – 63,8%

Hrvatska – 32,4%

Srbija – 29,2%

R1a :

R1b :

Bosna – 24,60%

Hercegovina – 12,06%

Hrvatska – 34,30%

Srbija – 15,93%

Bosna – 1,40%

Hercegovina – 3,55%

Hrvatska – 15,70%

Srbija – 10,62%

J2e :

Bosna – 0%

Hercegovina – 0,7%

Hrvatska – 1,0%

Srbija – 5,3%

iGENEA istraživanja

Rezultati istraţivanja domorodačkog stanovništva na Balkanu :

Bosna i Hercegovina :

Iliri – 40%, Teutonci – 20%, Kelti – 15%, Slaveni – 15%, Huni – 6%, Tračani – 4%

Hrvatska :

Iliri – 34%, Slaveni – 20%, Kelti – 18%, Teutonci – 12%, Feničani – 8%, Helenski narodi – 8%

Srbija i Crna Gora :

Slaveni – 30%, Iliri – 21%, Teutonci – 18%, Kelti – 14%, Feničani – 9%, Helenski narodi – 6%, Vikinzi – 2%

Makedonija :

Antički Makedonci – 30%, Teuotnci – 20%, Helenski narodi – 15% Slaveni – 15%, Iliri – 10%, Huni – 5%, Feničani – 5%

Slovenija :

Teutonci – 35%, Iliri – 20%, Slaveni – 20%, Feničani – 17%, Ţidovi – 5%, Vandali – 3%

Albanija :

Iliri – 30%, Slaveni – 20%, Tračani – 18%, Feničani – 16%, Helenski narodi – 14%, Vikinzi – 2%

Y-haplogrupe : (I2a = I1b, E1b1b = E3b, I2b = I1b2, J2 – ne podrazumijeva nuţno posjedovanje ţidovskih predaka. J2 je mnogo starija od ţidovskog naroda, i pronaĎena je duţ mediteranske regije. Moguće je da se nalazi tamo gdje su bile rimske legije i rimska naselja.)

Bosna i Hercegovina :

I2a – 44%, R1a – 30%, E1b1b – 15%, R1b – 6%, J2 – 5%

Hrvatska :

I2a – 34%, R1a – 32%, R1b – 18%, E1b1b – 10%, J2 – 6%

Srbija i Crna Gora :

I2a – 38%, E1b1b – 20%, R1a – 19%, R1b – 14%, J2 – 9%

Makedonija :

I2a – 32%, E1b1b – 25%, J2 – 20%, R1a – 15%, R1b – 8%

Slovenija :

R1a – 42%, E1b1b – 30%, R1b – 28%

Albanija :

I2a – 30%, R1a – 29%, E1b1b – 16%, J2 – 15%, R1b – 10%