Y Ö N E T İ MY Ö N E T İ M

S Ü R E Ç L E R İS Ü R E Ç L E R İ

YÖNETİM BİLİMİYÖNETİM BİLİMİ

PLANLAMA

• NE

• NİÇİN

• NE ZAMAN

• NEREDE • NASIL

• KİM(LER)

YAPILACAK?

PLANLAMA

• NE

• NİÇİN

• NE ZAMAN

• NEREDE • NASIL

• KİM(LER)

YAPILACAK?

SORUN ÇÖZME - KARAR SÜRECİ

ÖRGÜTLEME

• KİM

• NEYİ

• NE KADAR

YETKİ İLE

• HANGİ

FİZİKSEL ÇEVREDE

YAPACAK?

ÖRGÜTLEME

• KİM

• NEYİ

• NE KADAR

YETKİ İLE

• HANGİ

FİZİKSEL ÇEVREDE

YAPACAK?

İLETİŞİM

• YATAY DİKEY

• FORMAL İNFORMAL

• KAYNAK MESAJ KANAL ALICI DÖNÜT

İLETİŞİM

• YATAY DİKEY

• FORMAL İNFORMAL

• KAYNAK MESAJ KANAL ALICI DÖNÜT

ETKİ

• DIŞ

:. YETKİ:. İNFORMASYON:. HİZMET İÇİ EĞİTİM

• İÇ

:. GEREKSİNİM KARŞILAMA

:. ÖRGÜTÜ BENİMSEME KARARA KATMA

ETKİ

• DIŞ

:. YETKİ:. İNFORMASYON:. HİZMET İÇİ EĞİTİM

• İÇ

:. GEREKSİNİM KARŞILAMA

:. ÖRGÜTÜ BENİMSEME KARARA KATMA

KOORDİ NASYON

KOORDİ NASYON

DEĞERLENDİRME

NE?

• NASIL VE HANGİ ÖLÇÜDE BAŞARILDI ?

• NE GİBİ DÜZELTİCİGELİŞTİRİCİ EYLEMLERGEREKİR?

DEĞERLENDİRME

NE?

• NASIL VE HANGİ ÖLÇÜDE BAŞARILDI ?

• NE GİBİ DÜZELTİCİGELİŞTİRİCİ EYLEMLERGEREKİR?

ÖRGÜTAMAÇLARI

ÖRGÜTAMAÇLARI

Sorunu Duyma, Farkına Varma

Sorunun Tanıma, Tanımlama

Kararı Değerleme

En Uygun Seçeneği Seçip Uygulama

Seçenekleri Değerlendirme

Çözüm Seçenekleri Geliştirme

Sorunu Duyma, Farkına Varma Hissedilmeyen sorun, sorun değildir.

Sorunu hissetmemiş, kavramamış yönetici;* çözüm yollarını davranış seçenekleri olarak göremez,* yapacağı işi bilemez.

BÖYLE BİR DURUMDA,AMAÇLI ve AKILCI KARARLAR DA ALINAMAZ.

NE YAPMALI?

SİSTEM ÇÖZÜMLEMESİNE GİDİLMELİDİR.

SİSTEM ANALİZİÖrgütsel etkililiği düşüren,

örgütün iç ve dış değişkenlerine ilişkin işgören algılarını ölçme;alt sistemleri oluşturan birimlerin

girdilerini – sürecini - ürününütek tek ele alıp örgüt amaçlarına ne derece hizmet ettiğini

ortaya çıkarmaktır.

SORUNU DUYMA BAŞARISINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Yönetici tutumu Sorun çözme yeterliği

Denetim sistemi İletişim

Eleştiriye açıklık Araştırma olanağı

Sorunun Tanıma, Tanımlama

Gerçek sorunun bulunmasıdır.

* Doğru ve iyi tanımlanmış bir sorun yarı yarıya çözülmüş sorundur.

SORUNUN

BOYUTUNA – SINIRINA – NEDENİNE – İVEDİLİĞİNE

İLİŞKİN BİLGİ TOPLANMALIDIR.

Çözüm Seçenekleri Geliştirme

En ussal ve sistemli bir işlem gerektiren aşamadır.

Kurumda ilgili her birim ve bireyin katılımının sağlanması gerekir.

Seçenekleri Değerlendirme

Çeşitli bilim dallarının yardımıyla.

Mantık yoluyla; seçeneklerin getirisini, götürüsünü hesap ederek.

Uzman görüş ve raporlarıyla.

DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİAmaca uygunluk, Kararda akılcılık, Sorunla ilgili değerlerin dikkate alınması İç ve dış çevre etkileri Örgütün biçimsel (formal) yapısı

En Uygun Seçeneği Seçip Uygulama

Tercih sıralaması yapma

EN İYİYİ (mükemmeli) DEĞİL, KENDİLERİNİ – ÖRGÜTÜ EN FAZLA TATMİN EDENİ

(Gönlümüzün çektiğini değil, gücümüzün yettiğini)

Synoptik YöntemBütün seçenekler gözden geçirilir.

Yönetsel ve teknik kararlarda kullanılır.

Incremental YöntemEn önemli seçeneklerin içinden en iyi görünenin seçilmesi

Politik kararlarda kullanılır.

Uygulamaları rapor etme, değerlendirme.

Kararı Değerleme

Kararların sorunu nasıl çözdüğünün nesnel olarak ölçülmeye çalışılmasıdır.

YÖNETİCİLER BU YOLLA ÖĞRENEREKYARARLI DENEYİMLER GELİŞTİRİRLER.

Kararı değerleme çalışmalarına genç yöneticilerin ya da yönetici adaylarının katılması;

onların karar sürecini etkili çalıştırmasına,üst kademe yöneticiliklere hazırlanmasına

katkıda bulunacaktır.

KARAR SÜRECİNİ ETKİLEYEN ETMENLER

İyi kararlar verebilme kaygısı

Kararın çevresi

Zaman etmeni

Kararların zamanında iletilmesi

Karar vermede psikolojik sorunlar

Karar verme ve höristik

Karara katılma

YÖNETİCİNİN KARAR VERMEDE YÖNETİCİNİN KARAR VERMEDE İZLEMESİ GEREKEN İLKELERİZLEMESİ GEREKEN İLKELER

* Grup dinamiğini anlamalı, fakat örgüt amaçları dışında kullanmaya kalkışmamalıdır.

* Güdüleyen, uzlaştıran ve koordine eden bir eylem göstermelidir.

* Astlarına ve o kararın etkileyeceği kimselere katılma olanağı verilmelidir.

* Etrafında demokratik bir hava yaratmalıdır.

* Grup çalışmalarında amacı kaybetmemelidir.

* Kooperatif yöntemlerin önemini kavramalıdır.

* Grup kararlarının sınırlarını çizmelidir.

* Kararlarda fikir birliği sağlamaya çalışmalıdır.

* Grubun başarısı ve sürekliliğini amaçlamalıdır.

* Örgütün yapısını iyi kurmalıdır.

* Grup değer ve davranışlarını dikkate almalıdır.

* Takdir hakkını kullanırken, kamu yararını gözetmelidir.

PLANLAMA

Önceden belirlenmiş amaçlara,

rasyonel bir yaklaşım ve bunların gerçekleştirilmesine hazırlık aşaması ve

Uygulamadan önce düşünmeyi öngören zihinsel bir süreçtir.

PLANLAR;* Kısa süreli Yıllık Planlar (Uygulama Programı)

* Orta süreli 2 – 3 yıllık planlar

* Uzun süreli 5 yıllık planlar

Planlama İlkeleriHer plan ve sonuçları, örgüt amaçlarının

gerçekleşmesine olumlu katkıda bulunmalıdır. Planlar esnek olmalıdır.

Karar süreci basamakları esas alınarak planlama yapılmalıdır.

Planlar kapsamlı ve sürekli olmalıdır.

Planlarda NE, NEDEN, NASIL, NE ZAMAN, NEREDE, KİM(ler) 5N 1K sorularına yanıt

verilmiş olmalıdır.

Planlar geçmişe dayalı, geleceğe dönük olmalıdır.

Girişilen yüklenmelerin gerçekleşmesini kestirebilecek kadar uzun süreyi kapsamalıdır.

Planlamada, işgörenlerin katılımı sağlanmalıdır.

Kaynakların ekonomik kullanımına katkı sağlamalıdır.

Plan uygulamalarında denetim süreci de işletilmelidir.

Amaca yönelik problematik bir

durumda başvurulacak bir

süreçtir.

Örgütlerin etkili olabilmesi için ellerinde bulundurdukları insan kaynakları, fiziksel etmenler ve işlevlerini eşgüdümlenmiş bir biçimde bir araya getirmeleri olan

örgütlemenin amacı;örgütsel başarı için gerekli öğeleri etkili

ve verimli bir biçimde, uyuşum içinde bir araya getirmektir.

Örgütleme İşlevleri

Yapıyı Kurma

Kadrolama

Donatım

Yapıyı Kurma: Her basamaktaki yetki ve sorumlulukların saptanmasıve aralarındaki ilişkilerin belirlenmesidir.

Yapı, örgütsel amaçları gerçekleştirmeye uygun birhiyerarşik modelin kurulması;görev ve sorumlulukların birey ve düzeyler arasındakiilişkilerin belirlenmesidir.

HİYERARŞİ, AMAÇLA YAPI ARASINDA BİR KÖPRÜDÜR.

Kadrolama:

Görevin gerekleri ile,

bireyin yetenekleri arasında en iyi uyumun

sağlanmasıdır.

İŞİ KİMİN YAPACAĞI KADAR,

ONDAN NE BEKLENDİĞİ DE ÖNEMLİDİR.

Kadrolama, soyut yapının işletilmesi,

insan unsuru ile harekete geçirilmesidir.

Donatım: Amaçlara ulaşmak için zorunlu

araç gereçlerin ve hacimlerin

özellik (tür), miktar ve önceliklerin

belirlenmesi ve

sağlanmasıdır.

DONATIM İLE,İNSAN VE MADDE VARLIĞI

AMAÇLAR YÖNÜNDE

EN ETKİN BİÇİMDE BÜTÜNLEŞTİRİLİR.

Örgütleme Süreci Eylemleri1. Başarılacak amaçların saptanması

2. Amaçlara ulaşmayı sağlayacak işlerin belirlenmesi

3. Görevlerin belirlenmesi

4. Benzer işlerin gruplanarak bölümlere ayırma işlerinin yapılması

5. Bölümlerde çalışacakların saptanması

6. İşgörenlerin yetki ve sorumluluklarının belirlenip, görev

tanımlarının

yapılması

7. İşlerin görüleceği ortamlar ya da yer, araç ve yöntemlerin

belirlenmesi.

İLETİŞİMİLETİŞİM

Bilgi, düşünce, tutum ve duyguların

bir kişi veya grup tarafından,

diğer kişi ya da gruplara,

uygun semboller kullanarak aktarılmasıdır.

Anlamların ortak kılınması sürecidir.

K A Y N A KFikir, bilgiDuygu, tutumBeceriler

* İletişim bece.* Kültür* Sosyal sistem

A L I C I

Fikir, bilgiDuygu, tutumBeceriler

M E S A J*İçerik*Öğeler*Kullanılan kod Hareket, jest, mimik, ses, söz, ışık, ısı,çizim, resim, heykel, yazı, formül vb..

K A N A LBeş Duyuya yönelik

* Araç gereçler

*Yöntem ve teknikler

İ L E T İ Ş İ Mİ L E T İ Ş İ M

D Ö N Ü T

G ü r ü l t ü

28

İLETİŞİM TÜRLERİİLETİŞİM TÜRLERİ

Formal İnformal

Dikey

Yatay

Çapraz

29

Genel Müdür

Şef Şef

İNFORMAL

Müd

ür

FORMAL

AŞAĞIDAN

YUKARIYA

YUKARIDAN

AŞAĞIYA

Müd

ür

30

İLETİŞİM STRATEJİ ve İLKELERİ* Girişimi başkalarından önce ele almak.

* İletişime yapıcı davranışlarla başlamak.

* Katılım ve işbirliği sağlamak

* Örgütte ve çevredeki liderleri de sürece katmak

* Çalışanları güdülemek

* Başarılı işleri ortaya koymak

* Gereksinim ile doyum arasında denge kurmak

* Söylentilere gerçeklerle engel olmak

* İletişim engellerini bilmek ve değerlendirmek

* Başkalarının fikirlerine saygı göstermek

* Önemli haberleri yinelemek

* Amaca hizmet edecek her türlü iletişim aracından yararlanmak

* Destek ve karşıt güçleri tanımak

* İletişimi sürekli kılmak

Örgütte, işbölümü ile ayrılan

insan ve madde kaynaklarının birleştirilmesi,

bilgi ve becerilerin uzlaştırılması ve

bu yolla örgütsel amaçları gerçekleştirilmesi için yapılan eylemlerdir.

Eşgüdümleme Süreci Öğeleri

Güdüleme

Güdülenme

İşbirliği

Yöneltme

Özendirme

GÜDÜLENMEİnsanının belli bir yönde davranmasına yol açan;

onu böyle bir davranışa iten;

bir iş yapmaya istekli kılan ruhsal durumudur.

İŞGÖRENİN KENDİNE VERİLEN GÖREVİ YAPMAK İÇİNİŞGÖRENİN KENDİNE VERİLEN GÖREVİ YAPMAK İÇİN

ÇABAYA GİRİŞMESİ;

GEREKEN ÇABAYI GÖSTERMESİ;

BU ÇABAYI SÜRDÜRMESİDİR.

GÜDÜLEME GÜDÜLEME (Etkileme)(Etkileme)Bireyi, bir amaca ulaşmak için davranmaya iten,

eyleme geçiren;

bireyin davranışını güçlendiren,etkinleştiren,yönelten bir iç güçtür.

İŞGÖRENİ,İŞGÖRENİ,GÖREVİNİ GÖREVİNİ

BEKLENEN NİTELİKTE ve NİCELİKTEBEKLENEN NİTELİKTE ve NİCELİKTEYAPMASI İÇİNYAPMASI İÇİN

DIŞARIDAN BİR ETKİ İLE İSTEKLİ KILMAKTIR.DIŞARIDAN BİR ETKİ İLE İSTEKLİ KILMAKTIR.

ETKİNİN DIŞ YOLLARIETKİNİN DIŞ YOLLARI İnformasyon, hizmetiçi eğitimİnformasyon, hizmetiçi eğitim

ETKİNİN İÇ YOLLARI ETKİNİN İÇ YOLLARI Bireysel gereksinimlerin karşılanmasıBireysel gereksinimlerin karşılanması

Karar sürecine katma Örgütü üyelerine benimsetme

İŞBİRLİĞİİŞBİRLİĞİOrtak amaca yönelik çalışan işgörenlerin,birbirlerine eşleşmiş ya da uyumlu çalışmalarından daha çok;gerektiğinde birbirlerine yardım ederek, destekte bulunarak çalışmasıdır.

YÖNELTMEYÖNELTMEİşgörenlerin,

örgütsel amaçları gerçekleştirme çabaları sırasındaplanlanan doğrultudan sapmalarını önleme sürecidir.

Amaçlardan Sapma* Başına buyrukluk * Coşkuyu kaybetme* Kümenin etkisinde kalma * Sağlığının bozulması* İşyükünün ağırlaşması * Değişik işleri yapma* Tekdüzeleşen görevler

ÖZENDİRMEÖZENDİRMEİşgörene kendisi için koyulan ölçünün üstünde

üretim yaptırma çabasıdır.

Özendirme Yolları

Parça başı ödeme

Üretim ikramiyesi

Dönem payı verme

Ortaklık senetleri verme

Sosyal olanaklar sağlama

Madalya, şilt, plaket vb. saygınlık ödülleri verme

Ücret / makam yükseltme

Eşgüdümleme Yöntemleri

* GÖZDAĞI

* ÖDÜL / CEZA

* BORÇLANDIRMA

* YARIŞMA

* İŞE SARMA

* İŞİ ÇEKİCİ KILMA

* TAKIM KURMA

Duru

m S

apta

ma

Düzeltme-Geliştirme

Değerle

ndirm

ePlanlama

Uygulam

aDeğer

.U

ygulama

Uygulam

a

Planlama

Planlama

Değer

.

Değer

.

Denetim Süreci ve ÖğeleriDenetim Süreci ve Öğeleri

– Paylaşılan anlamlar bütünü,

– Paylaşılan değerler bütünü,

– Bir davranış düzenleyici veya örgütte yapılan her şeyin yapılış biçimi,

– Örgüt üyelerince paylaşılan algılar, anlamla, inançlar ve değerler,

– Örgütün amaçlarını gerçekleştirebilmek için toplumun kültürüne dayanan; fakat toplumun kültüründen farklı değer ve normları olan kendine özgü bir kültürdür.

ÖRGÜTSEL KÜLTÜR