yapim İŞlerİnde kdv tevkİfati uygulamasi fevzi bulut

7/24/2019 YAPIM LERNDE KDV TEVKFATI UYGULAMASI Fevzi Bulut

1/10

Mart-

Nisa

n2011

161

ZMMAL

YAPIM LERNDE KDV TEVKFATI UYGULAMASI

Fevzi BULUT*

Oktay COKUN**

1-GR:

Bilindii zere; Katma Deer Vergisi Kanununun 9 uncu maddesi

ile Maliye Bakanlna, vergi emniyetinin salanmas asndan gerekli

grd ilemlerde, alcnn teslim ya da hizmetin KDVsini ksmen yada tamamen satcya demeyerek sorumlu sfatyla bal bulunduu ver-

gi dairesine yatrmas konusunda mecburiyet getirme yetkisi verilmitir.

Maliye Bakanl da kendisine tannan bu yetkiye dayanarak 89, 91 ve

99 Seri No.lu KDV Genel Teblileri ile yapm ilerinde ksmi sorumluluk

kapsamnda dzenlemeler yapmtr. Bu almada; yapm ilerinin kap-

samna, tevkifat uygulanacak/uygulanmayacak ilemlere, indirim konusu

yaplamayan KDVlerin iadelerinin nasl yaplacana ve rnek muhasebekaytlarna yer verilecektir.

2- YAPIM LERNN KAPSAMI:

2.1 Sorumlu Tayin Edilen ve Tevkifat Yapacak Kurulular:

KDV Kanununun 9 uncu maddesi ile Maliye Bakanlna tannan

yetkiye dayanlarak, vergi gvenlii messesini salamak amacyla baz

kurum ve kurulularn yapm ilerinde katma deer vergisi tevkifat ng-

rlmtr. Bu kurum ve kurulular unlardr;-Genel bteye dahil daireler, katma bteli idareler1, il zel idareleri,

belediyeler ve bunlarn tekil ettikleri birlikler,

-Dner sermayeli kurulular,

-Kanunla kurulan kamu kurum ve kurulular,

-Kamu kurumu niteliindeki meslek kurulular,

1 5018 sayl Kamu Mali Ynetimi ve Kontrol Kanunu ile kaldrlm olup, bu idarelerin

bir ksm genel bteli bir ksm ise zel bteli kurulu olmutur.

* Vergi Denetmeni

** Vergi Denetmen Yardmcs


2/10

162

Mart-

Nisa

n2011

ZMMAL

-niversiteler (vakf niversiteleri hari),

-Kanunla kurulan veya tzel kiilii haiz emekli ve yardm sandklar,-Bankalar ve zel nans kurumlar,

-Kamu iktisadi teebbsleri (Kamu ktisadi Kurulular, ktisadi

Devlet Teekklleri),

-zelletirme kapsamndaki kurulular

-Organize sanayi blgeleri ile menkul kymetler, vadeli ilemler

borsalar dahil btn borsalar,

-Yardan fazla hissesi dorudan yukarda saylan kurum ve kurululara

ait olan tek bana ya da birlikte) kurum, kurulu ve iletmeler,

(Maliye Bakanl, 2004)

-Hisse senetleri stanbul Menkul Kymetler Borsasna kote edilmi

irketler (Maliye Bakanl, 2005)

Yukarda saylan kurum ve kurulularn birbirlerine kar yaptklar in-

aat ilerinde tevkifat uygulanmayacaktr.

2.2 Tevkifata Tabi lemler:Yapm ileri; bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havaliman, rhtm, li-

man, tersane, kpr, tnel, metro, viyadk, spor tesisi, alt yap, boru iletim

hatt, haberleme ve enerji nakil hatt, baraj, enerji santrali, raneri tesisi,

sulama tesisi, toprak slah, takn koruma ve dekapaj gibi her trl inaat

ileri ve bu ilerle ilgili tesisat, imalat, ihrazat, nakliye, tamamlama, (boya

badana dahil) her trl onarm, restorasyon, evre dzenlemesi, sondaj,

ykma, glendirme ve montaj ileri ile benzeri yapm ilerini kapsamakta

ve tevkifata tabi bulunmaktadr.

Ayrca, yapm ileri ile birlikte ifa edilen mimarlk ve mhendislik, ett

ve proje, harita ve kadastro, imar uygulama, her lekte imar plan hizmet-

leri ve benzeri hizmetlere de tevkifat uygulanacaktr. Ancak, bu hizmetler

yapm ilerinden ayr olarak danmanlk ve benzeri hizmetler ad altnda

verildii takdirde bu danmalk ve denetim hizmetleri kapsamnda de-

erlendirilecektir.

te yandan, yklenicileri tarafndan tamamen veya ksmen alt ykleni-cilere (taeronlara) veya daha alt yklenicilere devredilmi ve devredilecek

yapm ilerinde, ii devreden her yklenicinin, kendisine ifa edilen hizmete


3/10

Mart-

Nisa

n2011

163

ZMMAL

ait katma deer vergisi zerinden 91 Seri No.lu Teblideki esaslar ereve-

sinde tevkifat yaplmas gerekmektedir. Alt yklenicilere uygulanan tevki-fat, yukarda saylan kurum ve kurulularca yapm iinin asl yklenicisine

tevkifat uygulanmasna engel deildir.

89 ve 91 no.lu Tebliler ile yapm ileri yannda birok i tevki-

fat kapsamna alnmtr. Kapsama alnan bu ilemlerin tamam hizmet

mahiyetinde olduundan, KDV Kanununda teslim olarak nitelendirilmi

ilemler tevkifata tabi deildir. Dolaysyla 91 No.lu Teblide de teyit edil-

dii zere prensip olarak tevkifat yapmakla sorumlu saylanlarn piyasadan

yapacaklar her trl mal almnda tevkifat uygulanmamas gerekir. Alnan

mallar tevkifat kapsamna giren hizmetlerde kullanlacak olsa dahi tevkifat

uygulanmaz. Genel esas byle olmakla birlikte, 91 Seri No.lu Teblide ya-

pm ileri asndan bu genel esastan saplmtr. Teblideki esaslarna gre,

mteahhidin ya da alt taeronunun yapm ilerine ilikin olarak kullandkla-

r mal, madde ve malzemelere ait tutarlar tevkifata konu hizmet bedelinden

dlmeyecektir. Buna gre yapm ilerinde tevkifatn matrah, kullan-

lan malzemelere ait tutarlar da dahil olmak zere toplam hizmet bedeliolacaktr.2

3- TEVKFAT ORANLARI:

91 Seri No.lu KDV Genel Teblii ile 28.12.2004 tarihinden itibaren

yapm ilerine uygulanacak tevkifat oran 1/3 olarak belirlenmitir. 99 Seri

No.lu KDV Genel Tebliinin yaymn izleyen nc gnden (14.07.2006)

itibaren ise tevkifat oran 1/6 olarak belirlenmitir. Buna gre, yukarda

belirttiimiz kapsama giren yapm ileri dolaysyla dzenlenecek fatura

ve benzeri belgelerde gsterilen bedel zerinden hesaplanan katma deer

2 91 Seri No.lu Teblide konuya ilikin olarak u rnee yer verilmitir; Bir banka

ubesi bahe duvarnn inas iini malzeme kendisine, iilik mteahhide ait olmak zere

4 milyar liraya ihale etmitir. Banka kum, demir, imento, tula, briket vb. malzemeyi pi-

yasadan 6 milyar liraya temin etmitir. Banka ubesi malzemelerin alm srasnda tevkifat

uygulamayacak, mteahhidin yapaca 4 milyar liralk hizmet ise tevkifata tabi olacaktr.

Banka bahe duvarn malzemeler de mteahhide ait olmak zere 10 milyar liraya ihale

etseydi, mteahhidin faturasnda malzeme ve iilik tutarlar 6 ve 4 milyar lira olarak ayrayr gsterilse bile 10 milyar liralk toplam bedel zerinden yapm ileri iin geerli olan

1/3 orannda tevkifat uygulanacaktr.


4/10

164

Mart-

Nisa

n2011

ZMMAL

vergisinin 5/6s ii yapanlara denecek, 1/6s ii yaptran kurum, kurulu,

iletmeler tarafndan 2 No.lu KDV beyannamesi ile sorumlu sfatyla be-yan edilecektir. te yandan, 30.04.2006 (bu tarih dahil) tarihinden nce

ihalesi tamamlanm yapm ilerine ilikin olup, bu Tebliin yaym

tarihinden sonra dzenlenecek faturalarda gsterilecek KDV tutar

tevkifata tabi tutulmayacaktr. 01.05.2006 ve izleyen tarihlerde ihale

edilmi yapm ileri ve buna bal olarak ifa edilen mhendislik, mimarlk,

ett ve proje hizmetleri, 91 No.lu Teblide belirtilen kurum ve kurululara

yahut bu kapsamda tevkifata urayan mteahhitlere, bunlarn taeronlarna

yahut taeronlarn taeronlarna sunulduu takdirde KDV tevkifatna konu

olmaktadr.

4- TEVKFAT UYGULANMAYACAK LEMLER:

4.1- KDV tevkifat yapma zorunluluu bulunan kurum ve kurulularn

birbirlerine kar yapt inaat ileri tavkifata tabi deildir. rnein, Toplu

Konut daresinin A Bakanlna yapm olduu inaat iinde tevkifat uy-

gulanmayacaktr.4.2- Fatura dzenleme snrnn altnda olan ilemlerde tevkifat uygu-

lanmayacaktr. 2010 yl iin bu tutar KDV dahil 680 TL olduundan, bu

yln sonuna kadar KDV dahil 680 TLyi gemeyen ilemler iin tevkifat

uygulamas sz konusu deildir.

4.3- halesi 30.04.2006 tarihinden nce tamamlanm olan yapm i-

lerine ilikin olup, 11.07.2006 tarihinden sonra dzenlenecek faturalarda

gsterilen KDV tutar tevkifata tabi tutulmayacaktr.(Maliye Bakanl,

2006) Ayrca, tevkifata tabi tutulmayacak yapm ilerinin yklenicileri,

30.04.2006 (bu tarih dahil) tarihinden nce alt yklenicilere devrettikleri k-

smlara ait KDV zerinden tevkifat yapmayacaklardr. Ancak, 30.04.2006

tarihinden nce szlemesi imzalanan yapm ii yklenicilerinin bu ta-

rihten sonra alt yklenicilere devrettikleri veya devredecekleri ksm-

lara ait KDV zerinden ise tevkifat yapmalar gerekmektedir.

4.4- Baz yapm ilerinde KDV istisnas ngrldnden, bu ilem-

lerde de tevkifat uygulanmayacaktr.4.4.1- Limanlar ve Hava Meydanlarnn nas, Yenilenmesi ve Ge-

niletilmesine likin stisna: KDV Kanununun 13 nc maddesinin (e)


5/10

Mart-

Nisa

n2011

165

ZMMAL

bendi ile limanlara balant salayan demiryolu hatlar, limanlar ve hava

meydanlarnn inas, yenilenmesi ve geniletilmesi ilerini ilen kendisiyapan veya yaptran mkelleer ile genel bteli idarelere bu ilere ilikin

olarak yaplan mal teslimleri ve inaat taahht ilerikatma deer vergi-

sinden istisna edilmitir.

4.4.2-Serbest Blgelerde Verilen Hizmetlerde stisna: Serbest blge-

lerde yaplan mal teslimleri prensip olarak KDVye tabidir. Ancak, Katma

Deer Vergisi Kanununun 17/4- maddesinde, serbest blgelerde verilen

hizmetlerin katma deer vergisinden istisna olduu hkme balanmtr.

Bu istisnann uygulanabilmesi iin hizmet yapann serbest blgede faaliyet

ruhsat alm bir rma olmas gerekmemekte, hizmetin ilen serbest blge

snrlar iinde gereklemi olmas istisna uygulanmas iin yeterli bulun-

maktadr. Bu madde gerei serbest blgelerde yaplan inaat taahht

ve onarm ileri KDVden istisnadr.

4.4.3-Konut Yap Kooperatierine Yaplan naat Taahhtlerinde s-

tisna: Katma Deer Vergisi Kanununa eklenen Geici 15 inci maddesi ile

29.07.1998 tarihinden nce inaat ruhsat alnm inaatlara ilikin olarakkonut yap kooperatierine yaplan inaat taahht ilerinin KDVden istis-

na olduu belirtilmitir. Bu istisnadan yararlanabilmek iin;

- Kooperatin konut yap kooperati olmas,

- in konut yap kooperatine yaplmas,

-Yaplan iin inaat ii olmas ve taahhde dayanmas, artlarnn

birlikte gereklemesi gerekmektedir.

in konut yap kooperatine yaplmasna ilikin artn gerekleip

gereklemedii, yap ruhsatnn mnhasran konut yap kooperati adna

dzenlenmi olmasna (bir baka deyile, ruhsatn yap sahibi blmn-

de yalnzca konut yap kooperatinin adna yer verilmi olmasna) gre

belirlenecektir.

29.7.1998 tarihinden sonrabina inaat ruhsat alnm inaatlara ili-

kin olarak konut yap kooperatierine yaplan inaat taahht ileri ise % 1

orannda KDVye tabidir.3

3 30.12.2007 tarih ve 26742 sayl Resmi Gazetede yaymlanan 2007/13033 sayl Ba-

kanlar Kurulu Kararnamesine ekli (I) sayl listenin 12 nci srasnda belirtilmitir.


6/10

166

Mart-

Nisa

n2011

ZMMAL

5-NDRM KONUSU YAPILAMAYAN KDVNN ADES:

KDV tevkifat kapsamndaki yapm ilerinde hizmeti alanlar (yukardasaylan kurum ve kurulular), bu allar nedeniyle yklendikleri KDVnin

1/6sn sorumlu sfatyla vergi dairesine demektedir. Hizmet alan kurum

ve kurulular, ykleniciye dedikleri vergi (5/6) ile sorumlu sfat ile de-

dii vergiyi (1/6) indirim konusu yapabilmekte, yklenici ise sadece tev-

kifat sonrasnda kalan vergiyi hesaplanan KDV olarak beyan edebilmek-

tedir. Yklenicilerin tevkifat konusu hizmet nedeniyle tahsil edemedikleri

KDVyi aada belirteceimiz artlarn gereklemesi durumunda iade

olarak almalar mmkndr.

Yapm ilerinde tevkifat uygulamasndan doan KDV alacaklarnn

iade esaslar yledir:

- Mkellen kendisinin vergi borlarna mahsubunun talep edilmesi

halinde, 1.000 TLye kadar olan tutar, inceleme veya teminat aranmadan,

aan ksmn teminat karlnda veya inceleme raporu ya da yeminli mali

mavir tasdik raporu ile mahsup edilmektedir.

- Mkellen kendisinin vergi borcu dndaki borlarna mahsubununtalep edilmesi halinde; miktarna baklmakszn, teminat veya inceleme

raporu ya da yeminli mali mavir tasdik raporu ile mahsup talebi yerine

getirilmektedir.

- Adi, kollektif ve komandit irketlerde ortaklk pay ile orantl olmak

zere ortaklarn (komandit irketlerde sadece komandite ortaklarn) vergi,

SSK prim borcu ve ithalde denecek vergi borlarna mahsubunun isten-

mesi halinde miktarna baklmakszn, teminat veya inceleme raporu ya da

yeminli mali mavir tasdik raporu ile mahsup talebi karlanmaktadr.

- Nakden iade talep edilmesi halinde, miktarna baklmakszn, teminat

veya inceleme raporu ya da yeminli mali mavir tasdik raporu ile iade

yaplmaktadr.

6- RNEK OLAY VE MUHASEBE KAYDI:

naat taahht ileri ile itigal olan (X) irketi, (A) niversitesine ya-

paca faklte inaat iinden (yllara sair inaat olmad varsaylmtr)dolay 200.000 TL tutarl 1 No.lu hakedi dzenlemitir.


7/10

Mart-

Nisa

n2011

167

ZMMAL

Hastane naat Hakedi Bedeli = 200.000,00 TL

Binde 8,25 Damga Vergisi4= 1.650,00 TLKesintiden Sonraki Net Tutar = 198.350,00 TL

%18 KDV = 36.000,00 TL

1/6 KDV Tevkifat = 6.000,00 TL

Hesaplanan KDV (5/6) = 30.000,00 TL

Toplam Tutar = 228.350,00 TL

(X) irketinin yapaca muhasebe kayd;

-------------------------------------------/---------------------------------------

102 Bankalar 228.350

740 Hizmet retim Maliyeti5 1.650

600 Yurtii Satlar 200.000

391 Hesaplanan KDV 30.000

-Hakediin tahsil edilmesi-

---------------------------------------/31.12/------------------------------------

622 Satlan Hizmet Maliyeti6

1.650 741 Hizmet retim Maliyeti

Yanstma 1.650

- Maliyetin sonu hesabna aktarlmas-

------------------------------------/31.12/--------------------------------------

741 Hizmet retim Maliyeti Yanstma 1.650

740 Hizmet retim Maliyeti 1.650

-Yanstma hesabnn kapatlmas-

------------------------------------------/-----------------------------------------

4 488 Sayl Damga Vergisi Kanununa ekli 1 Sayl Tablonun IV/a blmnde, resmi

daireler tarafndan yaplan mal ve hizmet almlarna ilikin demeler nedeniyle, kiiler ta-

rafndan resmi dairelere verilen ve belli paray ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu

demelerin resmi daireler nam ve hesabna, kiiler adna alm veya alacak hesaplara

nakledilmesini veya emir ve havalelerine tediyesini temin eden katlarn binde 8.25 damga

vergisine tabi olduu belirtilmitir.

5 7/B seeneinin kullanlmas durumunda, inaat ve onarm maliyetine dahil edilen

Damga Vergisi iin 795 Vergi Resim ve Harlar hesab kullanlr.6 Eer yaplan inaat ii yllara sair olsayd maliyetler, sonu hesabna deil, bilano

hesab olan 170 Yllara Sair naat ve Onarm Maliyetleri hesabna aktarlmas gerekirdi.


8/10

168

Mart-

Nisa

n2011

ZMMAL

KDV tahakkukunda;

i-)Devreden KDV kmas durumunda yaplacak kayt;

nceki dnemden devreden KDV = 16.000 TL (KDV devrinin olduunu

gstermek iin yazlm tutardr.)

Bu dneme ait indirilecek KDV = 22.000 TL (KDV devrinin olduunu


ndirimler toplam = 38.000 TL

Hesaplanan KDV= 30.000 TL

Tevkifat suretiyle kesilen KDV =6.000 TL

ade edilebilir KDV = 6.000 TL

-----------------------------------------/------------------------------------------

391 Hesaplanan KDV 30.000

190 Devreden KDV 2.000

136 Dier eitli Alacaklar7 6.000

136.00 Tevkifat nedeniyle iade alnacak KDV 191 ndirilecek KDV 22.000

190 Devreden KDV 16.000

-Dnem iinde devreden KDV kmas durumundaki KDV tahakkuku-

----------------------------------------/-------------------------------------------

102 Bankalar 6.000

136 Dier eitli Alacaklar 6.000

-ade edilebilir KDVnin tahsil edilmesi-

---------------------------------------/--------------------------------------------

ii) denecek KDV kmas durumunda yaplacak kayt;

nceki dnemden devreden KDV = 0 TL (denecek verginin olduunu


Bu dneme ait indirilecek KDV = 22.000 TL

7 ndirim konusun yaplamayan 6.000 TL devir mekanizmas ile deil, iade mekanizmasile geri alnabilecektir.


9/10

Mart-

Nisa

n2011

169

ZMMAL

--------------------------------------/---------------------------------------------

391 Hesaplanan KDV 30.000 191 ndirilecek KDV 22.000

360 denecek Vergi ve Fonlar 8.000

-Dnem iinde denecek KDV kmas durumunda KDV tahakkuku-

--------------------------------------/---------------------------------------------

(A) niversitesinin yapaca kayt:

--------------------------------------/---------------------------------------------

258 Yaplmakta Olan Yatrmlar 200.000

191 ndirilecek KDV 36.000

102 Bankalar 228.350

360 denecek Vergi ve Fonlar 7.650

- KDV tevkifat = 6.000 TL8

- Damga Vergisi = 1.650 TL9

- Hakedi bedelinin denmesi-

--------------------------------------/--------------------------------------------

SONU:

KDV Kanununun 9 uncu maddesi ile Maliye Bakanlna tannan

yetkiye dayanlarak, vergi gvenlii messesini salamak amacyla baz

kurum ve kurulularn yapaca baz ilemlerde katma deer vergisi tev-

kifat ngrlmtr. Bu ekilde belirlenen tevkifatlardan birisi de yapm

ilerinde uygulanmakta olup, hali hazrda uygulanan tevkifat oran 1/6 dr.

Tevkifat yapmakla sorumlu saylanlarn piyasadan yapacaklar her trl mal

almnda tevkifat uygulanmamas gerekmekle birlikte, mteahhidin ya da

alt taeronunun yapm ilerine ilikin olarak kullandklar mal, madde ve

malzemelere ait tutarlar tevkifata konu hizmet bedelinden dlmeyecek-

8 2 No.lu KDV beyannamesiyle takip eden ayn 24ne kadar beyan edilmesi ve 26sna

kadar denmesi gerekmektedir.

9 Damga Vergisi Kanununun 23 nc maddesine gre; genel bteli daireler dnda

kalan ve istihkaktan kesinti yapmak durumunda bulunan daire ve messeseler tarafndan

bir ay iinde kesilen Damga Vergisi, ertesi ayn 20 nci gn akamna kadar demenin

yapld yer vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve 26 nc gn akamna kadar

yatrlr.


10/10

170

Mart-

Nisa

n2011

ZMMAL

tir. Buna gre yapm ilerinde tevkifatn matrah, kullanlan malzemelere ait

tutarlar da dahil olmak zere toplam hizmet bedeli olacaktr. Yklenicilerintevkifat konusu hizmet nedeniyle tahsil edemedikleri KDVyi iade olarak

almalar mmkndr.

KAYNAKA

Maliye Bakanl (03.07.2005). 95 Seri nolu katma deer vergisi

teblii. Ankara : Resmi gazete (25864 sayl)





T.C. Yasalar (02.11.1984). 3065 sayl katma deer vergisi kanunu.

Ankara : Resmi Gazete (18563 sayl)

yapim İŞlerİnde kdv tevkİfati uygulamasi fevzi bulut

Documents