YARATICI DRAMAr. Gr.Dr. Berna CANTRK GNHAN

Dokuz Eyll niversitesi Buca Eitim Fakltesi, lkretim Matematik Eitimi, zmir.berna.gunhan@deu.edu.tr

Dran ve Dranein den gelmektedir (MEB, 2003).Yunanca dromenon seyirlik Franszca ise drame burjuva tiyatrosu anlamna gelmektedir.

Drama da: ilenen konu ya da olaylar canlandrlr, sorgulanr, deerlendirilir.

Eitimde DramaEitim amal drama, zel olarak dzenlenen yaantlar somut bir ekilde hissetme yoluyla, sosyal, evrensel ve soyut kavramlarn, canlandrlarak anlaml hale getirildii, renildii bir eitim yntemidir (Lindvaag ve Moen, 1980)

Yaratc DramaDoalama, rol oynama gibi baz tekniklerden yararlanlarak, bir grup almas iinde, bireylerin bir yaanty, bir olay, bir fikri, kimi zaman bir soyut kavram ya da bir davran, eski bilisel rntlerin yeniden dzenlenmesi yoluyla ve gzlem, deneyim, duygu ve yaantlarn gzden geirildii canlandrmadr (San, 2002: 81).

Bir grup almas iinde, rencilerin bir yaanty, bir kavram, ders nitelerinden belli bir konuyu ya da temalar yaayarak, canlandrarak, oynayarak renmelerini salayan bir sre, eitsel bir ortamdr (MEB, 2003:10).

Yaratc Dramann AmalarSoyut kavramlar ya da yaantlar somutlatrma.Holanlmayan durum, olay ya da olgularla nasl baa klacan gsterme.inde yaanlan dnyay daha somut olarak grmeyi salama.Bireyler arasndaki farkllklara hogryle bakabilmeyi salama.Yaratclk ve estetik geliimi salama.Eletirel dnme yetenei kazandrma.

Yaratc Dramann AmalarBakalarn anlam ve hissetme becerisini gelitirme (Empati)Farkl olay, olgu ve durumlarla ilgili deneyim kazanma.Moral ve manevi deerlerin gelimesine olanak salama.Problem zme ve karlalan problemleri yeni bir bak asyla inceleme.

Yaratc Dramann AmalarKazanlan, deitirilen ya da dzeltilen davranlar hakknda bireye bilgi verme.Sosyal geliim ve birlikte alma alkanl kazandrma.Kendine gven duyma ve karar verme becerileri kazanma.Szck daarcn gelitirme yoluyla dil ve iletiim becerileri kazanma.mgelem gcn, duygularn ve dncelerini gelitirme.

Yaratc Dramann lkeleriYaratc dramada insana ve bireysel farkllklara sayg esastr.Yaratc drama isteyen herkese ak olan, hayat boyu yararlanlabilecek bir alandr.Katlmda gnlllk esastr.Yaratc drama gruba yneliktir ve grup dinamiklerinden hareket eder.Her birey belli bir yaratclk potansiyeli ile doar.Uygun ortam ve koullarda bu potansiyel aa karlarak gelitirilebilir.

Yaratc Dramann lkeleriYaratc drama sonuca deil, srece yneliktir.Yaratc dramada grup yelerinin kendilerine, birbirlerine ve lidere gveni esastr.Grup iinde gvenin gelitirilmesinden lider sorumludur.Yaratc dramann znde doalamalar bulunur.Yaratc drama spontanl nemser.Yaratc dramada evrensel deerler esas alnr.Yaratc drama hem bireye hem de topluma kar sorumludur.

Dramann Tarihsel GeliimiBir ngiliz olan Peter Slade, 1920lerden itibaren ocuk gruplar ile drama almalarn denemeye balamtr (nder, 2003).ngilterede 1943te Eitsel Drama Dernei kurulmu ve 1951de Eitim Bakanlnca okulda drama nemli bir alan olarak tannmtr (San, 2002).

Yaratc Dramann Trkiyedeki GeliimiBaltacolu 1910- 1920lerde eitimde yaparak, yaayarak renmenin gerekliliini, ezberci eitim anlaynn terk edilerek yaratc, retken bireyler yetitirilmesi gerektiini, ortaya koyarak, tiyatronun eitimde kullanlmasnn nemi zerinde durmutur.

lkemizde bugnk anlamyla yaklam, 1982 ylnda Prof. Dr. nci San ve Tamer Leventin Ankarada A. Eitim Bilimleri Fakltesinde balattklar drama kurslaryla balam(Okvuran, 1993).1989 ylndan balayarak A.. Eitim Bilimleri Fakltesi Gzel Sanatlar Eitimi Ana bilim dalnda Yaratc Drama, Eitsel Drama, Yaratc Eitsel drama gibi adlarla yksek lisans dersleri almtr.

Dramann AamalarIsnmaAsl almaDeerlendirme

IsnmaDramaya balarken kullanlrRahatlama, ortama ve arkadalarna uyum, konsantrasyon salar.

Isnmada Kullanlan Oyunlarsimle alma oyunlarMeyve sepetiLideri takip etTren oyunuKe kapmacaTopla tanma oyunuYrmeler

ASIL ALIMA

almann amacna uygun hazrlanan oyun ve doalamalardan oluur. Oyun oluturma iin pandomim, rol oynama, doalama, yk oluturma, dramatizasyon gibi etkinliklerden biri veya bir ka seilerek uygulama yaplr. Bireysel ve grup yaratclnn en ok n plana kt almalardr.

DEERLENDRME

Drama almasnn aamalarnn her birinin ya da bir kann ardndan tartma almas, "ne yaadnz?", "neler hissettiniz?", "nerede glk ektiniz?". Bu almann ardndan bakalarnn davran biimleri, duygular, dnceleri, deneyimleri ile ilgili bilgi sahibi olmak bireyin kendi yaamna bilinli bir ekilde gz atmas asndan nemlidir

Drama TeknikleriDoalamaBilin koridoruRol oynamaDedikodu halkasRitellerPandomimGeriye dnGerek anDonuk imge

Doalama

Kalplar nceden belirlenmeksizin ve belli bir dzenleme ilemlerine bal kalmakszn hayal gcne dayal bir ekilde zgr davranmadr. O anda zihninde olanlarla canlandrma yapma.

Bilin koridoruBir karakterin yaamnda ikilem olduu zaman ya da bir seim yapmas gerektiinde kullanlabilen bir tekniktir. nce karlkl geerek bir koridor oluturulur. Kii koridorda yrmeye balar, koridordaki renciler farkl dnceleri syleyerek kiinin vicdan sesini olutururlar.Bu seslerin iddeti kii yrrken artmaya balar.

Rol oynama

Pantomime benzer bir ekilde rol oynama, rencilerin kendileri olarak syleyemediklerini ve yapamadklarn girdikleri rol iinde mimiklerini maksimum dzeyde kullanmalarn kolaylatrr.

Dedikodu halkasKarakterlerin davranlar, topluluun iinde sylenti ve dedikodunun yaylmas eklinde yorumlanabilir. Halkann etrafnda sylentiler yaylrken abartl hale getirilerek arpklatrlr.

Riteller

Drama iinde renciler, yl dnmleri, inan ve deer sistemlerine uygun olarak rituel ve seromoniler dzenlerler.

PandomimBireye bir taraftan bedenlerini tanma ve beden dilini etkili bir biimde kullanma frsat verirken dier taraftan da belli bir etkinlie odaklanarak iyi birer gzlemci olmalarna yardmc olur.

Geriye dnOluturulan dramada imdiki ve gemi arasndaki iliki, geriye dn sahneleri gsterilerek pekitirilir veya karakter gemiin can alc grntleriyle karlatrlr.

Gerek an

Drama iin bir son sahnenin grupa tasarlanmasdr.

Donuk imge

Drama srasnda nemli bir etkinlik gerekletirilirken katlmclarn donuk bir fotoraf oluturmasdr.

Dramazgven ArtrmaEmpatiYaparak-yaayarak renmeYaratcl gelitirmeKendini ifade etmeEstetik beeniyi gelitirmebirliiToplumsal duyarllk....