Ÿatúnxe k rin ti ube al´åwìíyé -...

i

ŸAtúnxe K∑rin ti UBE

AlåwìíyéÌwé Kejì

iii

ŸAtúnxe K∑rin ti UBE

Al´åwìíyéÌwé Kejì

L´åti qw´q

J.F. Qdúnjq

P`∑lú ``åfikún l´åti qw´q

Túnjí ŸQp´åd`qtun

v

Ìt´qkå `åkóónú Ojú Ìwé

ŸAkíyèsí fún olùk´q iv 1. Qj´q tó w``å nínú `qs`∑ (Ap´å kìn-ín-ní) 1 2. Qj´q tó w`å nínú `qs`∑ (Ap´å kejì) 3 3. Qmq tó mq ìy´å r`∑ lójú 4 4. ŸO`nk`å (oók`ånlélógún títí dé qgb`qn) 5 5. Eré ìd´åråy´å (Ap´å kìn-ín-ní) 6 6. Eré ìd´åråy´å (Ap´å kejì) 7 7. Eré ìd´åråy´å (Ap´å k∑tå) 8 8. Ix´∑ ni òògùn ìx´∑ (Ap´å kìn-ín-ní) 9 9. Ix´∑ ni òògùn ìx´∑ (Ap´å kejì) 1110. T´qjú ìw`å r∑ 1211. P`åt`åkì `∑k´q `åti ix´∑ xíxe 1412. Xíx`∑d´å `qr`q (Ap´å kìn-ín-ní) 1713. Xíx`∑d´å `qr`q (Ap´å kejì) 1814. Bí mo b´å jí (Ap´å kìn-ín-ní) 1915. Bí mo b´å jí (Ap´å kejì) 2016. Ìwå qmqlú`åbí aj∑mq ìm´qtótó 2117. Ìgb`å nínú qdún (Ap´å kìn-ín-ní) 2218. Oríxiríxi ìgbå nínú qdún (Ap´å kejì) 2319. Ìs`qr`q`ngbèsì 2420. Qdún ŸOgún 2521. Mímq orúkq åwqn n`nkån `åyík´å `åwqn åk´∑k`q´q (i) 2622. Mímq orúkq åwqn n`nkån `åyík´å `åwqn åk´∑k`q´q (ii) 2723. Mímq orúkq åwqn n`nkån `åyík´å `åwqn ak´∑k`q´q (iii) 2824. Kíkå oríxiríxi gbólóhùn kéékèèké 2925. Ìpolówó qj`å ohun jíj∑ 3026. Ìpolówó qj`å ohun èlò 3227. Ìpolówó qj`å lórí rédíò `åti t∑lifíx`ån 33

vi

Àkíyèsí fún Olùk´q

Ìwé yìí j∑ `åkójqp`q `åti `åtúnxe `åwqn∑k´q inú Àk´qb`∑r`∑ Al´åwìíyé(Al´åwòr´ån) àti Ìwé Kìn-ín-ní (ABD) Al´åwìíyé l´qn`å tí yóó fi rqrùn púp`q fún kík´q àwqn ål´åk`q´qb`∑r`∑ `∑k´q l´qmqdé `åti l´ågb`å ní Yorùbá kík`å `åti kíkq. ŸQn`å p`åt`åkì tí `åtúnxe Ìwé KejìAl´åwìíyé yìí fi y`åt`q sí ti àt`∑yìnw´å ni pé å tún `åwqn `∑k´q inú r`∑ xe, ní ìbámu p`∑lú k`qrík´úl´q`qmù UBE tuntun, å sì tún àwqn `åwòr´ån tí ó ń xe `ål`åyé `åwqn `∑k´q n´å`å y`å p`∑lú l´qn`å tí yóó fi få `åwqn qmqdé m´qrå, tí yóò sì j´∑ kí àwqn ohun tí wqn b´å ń k`å yé wqn yékéyéké, kí ó sì rqrùn l´åti t`∑lé ju ti `åt``∑yìnw´å lq, l´åìsí w`åh´ål`å r´år´å f´ún `åwqn åk´∑k`q´q àti olùk´q.

1

Ÿ„k´q 1

Qjq tó w`å nínú `qs`∑ (Ap´å kìn-ín-ní)

ŸAwqn òyìnbó G`∑´∑sì n´å`å ti fi ìgb`å kån bq oríxiríxi òrìx`å rí. W´qn w´å få orúkq qj´q k`q`qkån yq l´åti inú orúkq òrìx`å tí w´qn b´å ń bq ní qj´q n´å`å.

ŸAwqn qj´q inú qs`∑ Ìt`ån tó r`q m´´q qj´q k`q`qkån Orúkq Yorub´å fún qj´q n´å`å.

S´qnńdè W´qn yq orúkq yìí l´åti årå Qj´q ŸAìkú(Sundåy) orúkq òrìx`å oòrùn tí wqn ń bq ní qj´q n´å`å.M´qńdè W´qn rí orúkq qj´q yìí l´åti årå Qj´q Ajé(Mondåy) orúkq òrìx`å Òxùp´å tí wqn ń bq ní qj´q yìí.Túsìdeè Òrìx`å Túwì tí w´qn m´åå ń Qj´q Ìx´∑gun(Tuesdåy) júb`å bí w´qn b´å ń lq sí ogun ni wqn fi sq qj´q yìí.

2

W´∑sìdeè Òrìx`å wqn p`åt`åkì tí ń j´∑ Qj´q ’Rú(Wednesday) ‘Wodin’ t`åbí Odin ni wqn ń bq ní qj´q yìíT´qsìdéè Qj´q yìí ni w´qn y`å s´qt`q fún Qj´q Bq(Thursday) bíbq òrìx`å ŸÅ`år´å.Fr´åìdéè ìy`åwó òrìx`å Wodin t`åbí(Friday) Odin tí orúkq r`∑ ń j´∑ Fréy`å Qj´q „tì ni wqn ń bq ní qj´q yìíS´åtidé Oríxi ìr`åw`q kån tí ń t`ån rokoxo Qj´q ŸAb´åm´∑tå(Såturdåy) tí wqn ń pè ní S´åt`qnùn t`åbí Såturn ni wqn ń bq ní qj´q yìí.

òrìx`å, p`åt`åkì, `å`år´å

ŸÅtúny`∑wò `∑k´q1. Qj´q tí `åwqn oyìnbó m´åå ń bq Òxùp´å ni w´qn pè ní ……………………..2 Qj´q tí wqn n bq ìr`åw`q kan tó t`ån rokoxo ni …………………….………..

Ix´∑ xíxeSq `åwqn n`nkån mìír`ån tí `åwqn òyìnbó m´åå ń bq `åti qj´q tí wqn ń bq w´qn.

3

Ÿ„k´q 2

Qj´q tó w`å nínú `qs`∑ (Ap´å kejì)

G´∑g´∑ bí `åwqn òyìnbó G`∑´∑sì xe ní òrìx`å tí w´qn fi jin qj´q k`q`qkån ní `å`årin `qs`∑ ni àwqn Yorùb´å n´å`å ní òrìx`å tí wqn ń bq nínú `åwqn qj´q tó w`å l´å`årin `qs`∑. B´åyìí `åwqn òrìx`å tí Yorùb´å fi jin qj´q k`q`qkån ni å ó sq.

Orúkq G`∑´∑sì Orúkq Yorùb´å It`ån tó r`q m´q qj´q k`q`qkån

Sundåy Qj´q ŸAìkú Qj´q tí wqn ń bq Òrìx`å ńl´å t`åbí Òrìx`å´ål´å.Mondåy Qj´q Ajé Qj´q tí wqn ń bq Òrìx`å-okoTuesdåy Qj´q ìx´∑gun Qj´q tí wqn ń bq òrìx`å ÒgúnWednesdåy Qj´q Rú Qj´q tí wqn ń bq òrìx`å If´åThursdåy Qj´q B`q Qj´q tí wqn ń bq òrìx`å X`ångóFridåy Qj´q „tì Qj´q tí wqn ń bq òrìx`å YemqjåSåturdåy Qj´q ŸAb´åm´∑tå Qj´q tí wqn ń bq òrìx`å Èxù ŸQd`år`å.

ŸÅtúny`∑wò `∑k´q1 Qjq ŸAìkú ni ``åwqn Yorùb´å m´åå n

bq ……………………2 Qj´q tí w´qn m´åå ń bq `Èxù ŸQd`år`å

ni ……………………

Ix´∑ xíxeD´årúkq òrìx`å méjì mìír`ån `åti qj´q tí Yorub´å m´åå ń bq w´qn.

4

Ÿ„k´q 3

Qmq tó m´q ìy´å r`∑ lójú

T´ql´å `åti Kúnlé lq sí ilé `åwqn D`åp`q. W´qn b´å D`åp`q `åti ìy´å r`∑ lórí ìj`å. Åxq r`∑ ni ìy´å ní kí ó f`q. Bíbú ló ń bú ìy´å r`∑. Ìw`å D`åp`q yìí kò dùn m´q `åwqn `qr´∑ r`∑ nínú. W´qn sì b`∑r`∑ sí kqrin fún un; orin tí wqn k´q wqn nílé `∑k´q: Qmq tó m´q ’y`å´å r`∑ lójú o, Òxì yóó tqmq n´å`å på. Qmq tó m´q ’y`å´å r`∑ lójú o, Òxì yóó tqmq n´å`å på. Ìy´å to jìy`å ’p`q lorí r∑! B`åb´å tó jìy`å ’p`q lorí r∑ Qmq tó m´q ’y`å´å r`∑ lójú o, Òxì yóó tqmq n´å`å på. Kí ni D`åp`q gb´q orin yìí sí ni, ojú tì í. Ó sì s´åré d`qbål`∑ fún ìy´å r`∑. Ó b∑ ìy´å kí ó fi orí ji òun. T´ql´å `åti Kúnlé sì b´å å b∑ ìy´å p`∑lú. Ìy´å sì d´årí ji D`åp`q.

T´ql´å, D`åp`q, Kúnlé, jìy`å, òxì.

ŸÅtúny`∑wò `∑k´q1 Ohun tí ìy´å ní kí D`åp`q xe tí ó fi ń

bú ìy´å r`∑ ni pé kí ó ———. (j∑un, xix´∑, fqxq)2 Tql´å `åti Kúnlé kqrin fún D`åp`q

nítorí pé ó (j´∑ qmq rere, hùw`å tí kò d´årå, xql´qgb´qn qmq).

3 Ohun tí yóó x∑l`∑ sí ∑ni b´å rí ìy´å r`∑ fín ni pé yóó ——— (lówó, tòxì, jqbå.)

Ix´∑ xíxe1 J´∑ kí olùk´q r∑ pe gbólóhùn

`åk´qk´q nínú `∑k´q tí o k`å t´ån fún q, kí o sì kq ´q síl`∑ nínú ìwé ix´∑ r∑.

2 W´å orin mìír`ån tí ó fi p`åt`åkì òbí h`ån b`q w´å l´åti ilé.

5

Ÿ„k´q 4

Ò`nk`å–oók`ånlélógún títí dé qgb`qn (21–30)

21 oók`ånlélógún

22 eéjìlélógún

23 ∑´∑tàlélógún

24 ∑´∑rìnlélógún

25 ∑´∑`∑d´qgb`qn

26 ∑´∑rìndínl´qgb`qn

27 ∑´∑t`ådínl´qgb`qn

28 eéjìdínl´qgb`qn

29 oók`åndínl´qgb`qn

30 qgb`qn

Fún olùk´q: J´∑ kí åwqn åk´∑k`q´q ó m`q pé l´åti 21 lå ti b`∑r`∑ sí sq ó lé títí dé 24. L´åti 25 lå ti b`∑r`∑ sí sq ó dín títí dé 29. 30 nìkån ni `å ń pè ní qgb`qn.

Ix´∑ xíxeFi bírò kq ìtum`q `åwqn fíg`q ìs`ål`∑ yìí ní ò`nk`å Yorùb´å.20 …………………………………………..25 …………………………………………...26 ……………………………………………

6

Ÿ„k´q 5Eré ìd´åråy´å (Ap´å kìn-ín-ní)

Oríxiríxi eré ìd´åråy´å ni `å ń xe ní il`∑ Yorùb´å. A m´åå n xe åwqn kån nínú òxùp´å, l´årå wqn ni Bojúbojú, „kùn m´∑rån, Tå ló w`å nínú qgb`å n´å`å, In´å ń jó lórí òkè. B´åkån n´å`å ni å m´åå n xe åwqn kån lójúmqmq, l´årå wqn ni okòtó títå, åyò títå, ìj`åkådì `åti òkìtì títå. Xùgb´qn l´åti ìgb`å tí qr`q ilé-`∑k´q ti b`∑r`∑ ni å tún ti b`∑r`∑ sí xe púp``q eré òxùp´å ní ojúmqmq. Xíxe eré ìd´åråy´å m´åå ń mú kí egungun wå le. Ó måå ń mú kí å r´åyè lo gbogbo `∑y`å årå wå. Ó tún m´åå ń j´∑ kí inú wå ó dùn. Ó sì m´åå ń få ìr´∑p`q l´åårin `åwqn `qd´q. Ó m´åå ń j´∑ kí å ní `∑mí ìfåråd`å `åti sùúrù. Ó m´åå n k´q ni ní orin kíkq. ŸAléébù r`∑ ni pé ó le mú ìpål´årå l´qw´q nígb`å mìír`ån, bíi kí ∑nìkån xubú. Ó tún le d´å ìj`å síl`∑ bí wqn b´å fi ∑nìkån xe y`∑y´∑.

Ìd´åråy´å, ojúmqmq, ìr´∑p`q, ìfåråd`å, ``åléébu

ŸAtúny`∑wò `∑k´q1 ŸQkån nínú `å`nf`å`åní tó w`å nínú eré ìd´åråy´å ni pé ……………….. …………………………………………………………………………2 ŸQkån nínú `ålé´´ébù ib`∑ ni pé ………………………………………… Ó lè mú ìpål´årå l´qw´q Ó m´åå ń j´∑ kí egungun wa le.

7

Ÿ„k´q 6Eré ìd´åråy´å (Ap´å kejì)

„ m´å w`∑yìn o

ŸÅwqn qmqdé pe årå wqn jq l´åti xeré. L´∑yìn tí w´qn ti pågbo bìrìkìtì ni Tql´å b´q sí `∑yìn. Ó mú åxq kékeré kån l´qw´q. Ó sì ń rìn yík´å ågbo n´å`å. Ó ń d´å orin.ŸÅwqn yòókù r`∑ sì ń gbè é.

Lílé: „ m´å w`∑yìn o!Ègbè: W`∑yìn!Lílé: „ m´å xòfófóÈgbè: Òfófó ò d´årå.Lílé: „ m´å jålè m´q.Ègbè: Oolè.Lílé: Ìdí `qr´∑`∑ mi lèmi ó fi í sí.Ègbè: Ìdí `qr´∑`∑ r∑ j`ål`åńjòló.

Túndùn kò mq ìgb`å tí T´ql´å fi åxq n´å`å sí `∑yìn òun. Nígb`å tí ó sì yípo dé `∑yìn Túndùn, ó gb´å å ní ìdí. Túndùn n´å`å sì b´q sí `∑yìn ågbo l´åti m´åå b´å eré n´å`å bq.

w`∑yìn, xòfófó, j`ål´åńjòló

ŸÅtúny`∑wò `∑k´q1 „ni tí ó b`∑r`∑ eré n´å`å ni –––––

(Túndùn, T´ql´å, T´åyé).2 ––––– ni `åwqn qmq tí ń xiré.

(M∑f`å, M´∑rin, M´∑jq).

Ix´∑ xíxe1 X`ål`åyé eré ìd´åråy´å mìír`ån tí o ti xe rí fún olùk´q.2 W´å `åp∑∑r∑ `qr`q onísílébù kån m∑rin j´åde nínú `∑k´q yìí.

8

Ÿ„k´q 7

Eré ìd´åråy´å (Ap´å ketå )

Eré òkòtó

ŸÅwqn qmq m´∑rin yìí ´n tå òkòtó.W´qn gb`å l´åti dé òkòtó m´∑tå m´∑tå.W´qn ní ìjìy`å yóó w`å fún ∑ni b´å kùn`å l´åti dé òkòtó m´∑tå. „nì k`q`qkån `åwqn m´∑tå yòókù yóò g´ån ∑ni n´å`å ní òkòtó k`q`qkån ní `åt´∑l∑w´q. Dìrån ló k´qk´q dé m´∑tå tir`∑. Dèjì n´å`å dé tir`∑. Y`qmí ló dé m´∑tå tir`∑ l´∑yìn Dèjì. Túndé nìkån ni kò dé ju ∑yq kån lq. ŸÅwqn m´∑tå yòókù sì g´ån ån ní òkòtó k`q`qkån ní `åt´∑l∑w´q.

òkòtó, ìjìy`å, kùn`å, g´ån ní òkòtó, dé òkòtó.

ŸÅtúny`∑wò `∑k´q1 Iye òkòtó tí `qk`q`qkån `åwqn qmq

yóò dé j´∑ –––––––. (m∑tå, m´∑rin, m´∑f`å)2 ––––– ni kò le dé òkòtó tir`∑ pé.

(Y`qmí, Túndé, Dèjì)

Ix´∑ xíxe1 X`ål`åyé eré mìír`ån tí o tún m`q fún

gbogbo kíl´å`åsì.

9

Ÿ„k´q 8Ix´∑ ni òògùn ìx´∑ (Ap´å kìn-ín-ní)

Múrå síx´∑, `qr´∑`∑ mi.Ix´∑ ni å fi í di ∑ni gígå.Bí å kò r´∑ni f`∑yìn tì,Bí `ql∑ l`å ´å rí;Bí å kò r´∑ni gb´∑k`∑lé,ŸÅ t∑rå m´q ix´∑ ∑ni.Ìy´å r∑ le lówó l´qw´q,B`åb´å sì le l´∑xin léèk`ån1.Bí o b´å gbójúlé wqn,O t´∑ t´ån ni mo sq fún q.Ohun tí å kò jìy`å fún,Kì í lè p´∑ l´qw´q ∑ni.Ohun tí å b´å fårå xix´∑ fún,Ní í p´∑ l´qw´q ∑ni ... .

ŸÅkíyèsí1 èèk`ån j´∑ ibi tí `å ´n so ∑xin m´q.

ŸÅtúny`∑wò `∑k´q1 ———— ní n sq ènìy`ån di ∑ni

gígå. (Ir´q, Eré, Ix´∑)2 „ni b´å gbójú lé owó òbí yóò ————.(t´∑, kú, yó)

Ix´∑ xíxe1 Yå `åwòr´ån ∑ni `åt`åt`å kån tí o

m`q. D´årúkq r`∑.2 W´å `åp∑∑r∑ `qr`q onísílébù méjì

m´årùn-ún j´åde l´åti inú `∑k´q yìí.3 Fi bírò kq gbólóhùn m´årùn-ún

10

nínú ewì kån tí o ti m`q t´∑l`∑ sí `ål`åfo ìs`ål`∑ yìí.

(i) ————————————————————————

(ii) ————————————————————————

(iii) ————————————————————————

(iv) ————————————————————————

(v) ————————————————————————

11

Ÿ„k´q 9Ix´∑ ni òògùn ìx´∑ (Ap´å kejì)

Åp´å lår´å, ìgúnp´å nìyekån2.Bí åyé ń f´∑ q lónìí,Bí o b´å lówó l´qw´q,Ni w´qn m´åå f´∑ ∑ l´qlå.T`åbí bí o b´å w`å ní ipò `åt`åt`å,Åyé ´å y´∑ q sí t`∑rín-t`∑rín.J´∑ kí o di ∑ni ń r´å´ågó3,Kí o rí b´åyé ti í xímú sí q4.Ÿ„k´q sì tún ń sq ni í d`qg´å,Múrå kí o k´q q d´åråd´årå.Bí o sì rí `qp`q ènìy`ån,Tí w´qn ń fi `∑k´q xe `∑rín rín5,D´åkun m´å xe fårå wé wqn.Ìy`å ń b`q f´qmq tí kò gb´qn,„kún ń b∑ f´qmq tó ń s´å kiri.M´å fòwúr`q xeré, `qr´∑`∑ mi,Múrå síx´∑, qj´q ń lq.

ŸÅkíyèsí2 qw´q årå ∑ni ni olùr`ånl´qw´q ∑ni.3 ∑ni ń r´å´ågó: ∑ni ojú ń p´qn.4 xímú sí: fi xe ∑l´∑y`å.5 fi `∑k´q xe `∑rín rín: kå `∑k´q sí

ohun `∑rín l´ås´ån.

ŸÅtúny`∑wò `∑k´q1 Kí ni ó m´åå ń x∑l`∑ sí ohun tí å

b´å xix´∑ fún?2 Ÿ„k´q m´åå ń sq ni di ——. (`qt´å,

`qg´å, òpè)3 „ni b´å gbójú lé owó òbí yóò ——— (t´∑, kú, yó).

Ix´∑ xíxe1 På `ål´q `åpåm`q méjì.2 Kq ewì ìl`å m´årùn-ún lórí ‘ŸQL„’.

12

Ÿ„k´q 10

T´qjú ìw`å r∑

T´qjú ìw``å r∑, `qr´∑ mi.Ql´å å m´åå xí lq nílé ∑ni,„w`å å sì ti ipå `åìs`ån di ohun `åbùkù*Olówó òní ń di olóxì bó d`qlå,Xùgb´qn ìw`å ní í fún ni níyì, 5Tí kì í t´ån títí.Owó kò j´∑ n`nkån fún ni.Ìw`å l∑w`å qmq ènìy`ån.Xé bí ìgbì òkun ti ń r´q gìrìrì,Tí kì í dúró j´∑j´∑ r´år´å, 10Ni ql´å m´åå ń xí kiri l´qj´q gbogbo.Xùgb´qn ìw`å ní í múni níyì,Tí å kì í t´∑ títí,T´åyé m´åå ń f´∑ni dqj´q ikú ∑~i.D´åkun múra sí ix´∑ rere ní xíxe 15Bí o lówó bí o kò níwà ńk´q,Tå ní j´∑ gb´årå lé q b´å xohun rere?Bí o sì xe obìnrin r`qgb`qd`qBí o b´å jìnn`å sí ìw`å tí `∑d´å ń f´∑,Tå ní j´∑ f´∑ q sílé bí åyå? 20T`åbí bí o j´∑ oníjìbìtì ènìy`ånBí o til`∑ mq `∑k´q `åm`qd´åjúTå ni j´∑ gbéx´∑ ajé fún q xe?T´qjú ìw`å r∑, `qr´∑ mi.

13

Ìw`å kò sí, `∑k´q dègbé, 25Gbogbo åyé ní í f´∑ qmq—Tó b´å j´∑ ∑ni rere.

ŸAlåyé `qr`q*Bí `åìs`ån b´å xe ∑ni tí ó j´∑ år∑w`å púp`q rí, ∑w`å ara r`∑ le b`åj´∑, kí ó sì ní `åbùkù kån tí yóó sq ´q di òbùr´∑w`å p´åt´åp´åt´å.

ŸÅtúny`∑wò `∑k´q

1 ….. ni ó le mú ∑w`å ènìy`ån kúrò. A Owó B ŸAìs`ån D Ìw`å2 Ohun tí ń j´∑ kí ayé f´∑ni dqj´q ikú ∑ni ni …… A ìw`å. B ∑w`å. D owó.3 …… ni ó le m´å j`∑´∑ kí obìnrin r`qgb`qd`q rí qkq f∑. A Ìw`å. B „w`å D Owó4 Irú ìw`å wo ló lè j´∑ kí ∑ni tó ní `∑k´q `åm`qd´åjú p`åd´ånù ix´∑?5 Irú ènìy``ån wo ni gbogbo åyé m´åå ń f´∑?

Ix´∑ xíxe1 Ròyìn `qr´∑ r∑ kån tí ó j´∑ qmq rere fún gbogbo kíl´å`åsì.2 Fún gbogbo kíl´å`åsì ní orin t`åbí ewì kån tí ó j∑m´q ìwà rere.3 J´∑ kí olùk´q pe gbólóhùn méjì `åk´qkó inú ewì n´å`å fún q kí o sì kq w´qn

síl`∑.4 Bí o kò b´å gbé ohùn sókè t`åbí sí ìs`ål`∑ r´år´å lórí `qr`q kån, å kì í s´åb`å fi

`åmì ohùn sí i lórí. G´∑g´∑ bí `åp∑∑r∑–qmq, rere, omi, axq, ∑mu, åtå. Kq irú `qrq b´∑`∑ m´årùn-ún mìír`ån síl`∑.5 Nígb`å tí ‘oní’ påp`q m´q ‘jìbìtì’ ni ó di ’oníjìbìtì’. Fi ‘oní’ kún `qk`q`qkån

`åwqn `qr`q w`qnyí kí o sì kq `åpåp`q wqn m´qr´ånm´qr´ån: p´åkó, gbèsè, b`åt`å, kùm`q, fèrè.

14

Ÿ„k´q 11P`åt`åkì `∑k´q `åti ix´∑ xíxe

‘Ilé ql´å ni å bí mi sí ní ìlú ŸQy´q,W`år`å qr`q ni mo sì mu d`ågb`å ní If`∑’.ŸAròyé `qt`∑ l´ås´ån ni yóó d`å l´qj´q `qlå.„ j´∑ k´å múrå síx´∑, k´å yéé f´qnnu l´ås´ån kiri.Qmq tí ql´ql´å bí tí kò tún årå r`∑ bí, 5„ni ∑l´∑y`å ni irú wqn ń d`å nígb`∑yìn wqn.A´åw´∑ lå bí mi nítòsí ŸQy´q,Akín-m`q-´qn-rìn ni å sì tún wò mí d`ågb`å;„nu l´ås´ån ni, ix´∑ ni k´å múrå k´å xe.Qmq tí åbòxì bí ní ìlú ŸAìníl´å´årí, 10Tó múrå síx´∑, tó fojú sóhun tí å k´q q,Irú wqn ní í d∑ni åyé ń m`q l´∑yìn `qlå,Se bí, ‘ŸEkó-lå-bí-mi-sí’ p`q tí kò rí fìlå dé.„ni w´qn ń pè ní ìl´åbìrù tí w´qn sì ń x´å´åt´å,A di onílé ql´qn`å tó ń rìn få-n-då; 15Tó ń di ∑ni w´qn ń w´årí fún l´∑gb´∑,Tó ń di ‘Båbå’ fún wqn!D´åkun múrå kí o tún årå r∑ bí `qr´∑`∑ mi.Ÿ„k´q ni å fi í tún årå ∑ni bí l´qj´q òní, 20Ix´∑ ní í sq ni di olówó níbikíbi,Qmq tí å k´q l´∑k`q´q tí ó sì j´å f´åf´å,

15

Tó t∑pπ´å m´qx´∑, tó sì níw`å rere.Irú wqn ní í dolókìkí nígb`∑yìn wqn.W´qn ´å d∑ni åyé ń p´qn, w´qn ´å dql´ql´å gbogbo 25Qmq tó ń fún ìy´å níyì, tó ń fún båbå l´ql´å;Tí ∑bí ń f´∑ kí wqn bí irú wqn l´qmq.„ d´åkun ∑ j´∑ k´å ronú wò nígb`å èwe wå,K´å tún årå wå bí, k´å múrå síx´∑ ∑ni.K´å t∑rå m´q `∑k´q, k´å gbåyì níw`å; 30K´å di ∑ni ńl´å l´qj´q ayé wå.

ŸÅlåyé:ŸÅwqn ìlú bí ŸQy´q, Ilé-If`∑ `åti ŸEkó xe p`åt`åkì ní åyé `åtij´q tó b´∑`∑ tí `åwqn tí å b´å bí nínú `qkån l´årå wqn m´åå ń fi í yång`ån kiri. Kód`å `åwqn ìlú bí A´åw´∑ `åti Akín-m`q-´qn-rìn-tí w´qn w`å ni ìtòsí ŸQy´q n´å`å xe p`åt`åkì dé ibi pé `åwqn tí w´qn b´å bí nínú wqn j´∑ ∑ni iyì `åti `∑y∑. Ohun tí ewì yìí w´å ń sq ni pé ejò ti w´q kúrò níbi ti `ån´å. Kì í xe ibi tí w´qn ti bí ènìy`ån ló xe p`åt`åkì ní òde òní bí kò xe ohun tí ∑nì k`q`qkån b´å xe p`å´åp`å´å ni `qn`å `∑k´q ìwé. Ewì yìí w´å ń rq `åwqn `qd´q òde òní kí w´qn t∑p´å m´q ix´∑ dípò kí qmq olówó t`åbí qmq ql´ql´å inú wqn m´åå f´qnnu irú ilé tí ó ti w´å.

ŸÅròyé `qt`∑: ŸAròyé l´ås´ån; ∑nu píp´qn l´ås´ån.Ìlú ŸÅìníl´å´årí: Ìlú tí ∑nik´∑ni kò k`å sí p`åt`åkì r´år´å.‘Èkó-lå-bí-mì’: ŸAwqn ti wqn m´åå ń p´qnnu pé ŸEkó ni å bí wqn ni å m´åå ń pè b´∑`∑ ni `åtij´q.Ìl´åbìrù: ŸAwqn tí ó ń ti il`∑ òkè w´å, t`åbí `åwqn S´åb´årúm´q tí w´qn m´åå ń s´ån bà`nt´∑ kiri ní ìlú ŸEkó ní ìgb`å `åtij´q ni `åwqn qmq ŸEkó m´åå ń pè b´∑`∑. Ìtum`q ìl´åbìrù fúnrå r`∑ ni tòbí, `åw`qt´∑l`∑ obìnrin, y`∑rì, t`åbí òmùg`q ènìy`ån.‰N x´å´åt´å: ‰N s`qr`q `åbùkù sí.W´qn ń w´årí fún: Wqn ń b`qw`q fún bí ∑ni p`åt`åkì.Kò rí fìl`å dé: Kò rí owó rå fìl`å. ŸEyí j´∑ èébú tí `åwqn år´å òkè tí `åwqn qmq ŸEkó ìgb`å `åtij´q ń pè ni Ìl´åbìrù m´åå ń fi bú `åwqn qmq ŸEkó n´å`å. Wqn å ní ‘ŸEkó-lå-bí-mi’ kò rí fìl`å dé, Ìl´åbìrù tó b´å wqn níl`∑ yìí ti r∑xin.’

ŸAtúny`∑wò `∑k´q1 Ibi tí ilé ql´å w`å ni ….. A ŸQy´q. B If`∑ D A´åw´∑

16

2 Irú qmq tí ql´ql´å bí tí kò xix´∑ ní í di….. A olówó B ql´ql´å D ∑l´∑y`å3 ŸAwqn tí å bí sí …… p`q tí kò rí fìl`å dé. A ŸQy´q B If`∑ D ŸEkó4 Xe `ål`åyé ìdí tí ìlú ŸQy´q fi j´∑ p`åt`åkì tó b´∑`∑ ní ìgb`å `åtij´q.5 Kí ni ìtum`q ìl`å ewì yìí?— ‘„ j´∑ k´å múrå síx´∑, k´å yéé f´qnnu l´ås´ån kiri.’6 Xe `ål`åyé `åwqn `qr`q w`qnyí: i) ŸEkó lå bí mi. ii) ŸAwqn tí w´qn ń pè ní Ìlåbìrù tí wqn sì ń x´å´åt´å. iii) Ìlú ŸAìníl´å´årí. iv) „ni tí wqn ń w´årí fún. v) Onílé ql´qn`å.

Ix´∑ xíxe1 Sq ohun tí o m`q nípa `qkån nínú ŸQy´q, Ilé-If`∑ `åti ŸEkó fún gbogbo

kíl´å`åsì.2 Kå ewì mìír`ån tí o m`q tí ó fi årå p´∑ èyí tí o k`å nínú `∑k´q yìí.3 Fi `åmì ohùn tó y∑ sí orí `åwqn `qr`q w`qnyí:Qr∑—∑gbå tí å fi ń nå ènìy`ån.Qr∑—orúkq ìlú kån ní ìpínl`∑ O`ndó.Qr∑—∑ni tí å f´∑r`ån tí å dìjq ń rìn.Qr∑—`∑bùn tí å fún ènìy`å~.

Ò`nk`å Yorùb´åFi kún ìm`q r∑ lórí Yorùb´å nípå bí å xe `n kå n`nkån `åti bí å xe ń kq ´q síl`∑ `åti ìgb`å tí å m´åå ń lo èjì, méjì, `åti èkejì.

1 ení oókån ìkån ìkíní2 èjì eéjì méjì èkejì3 `∑tå ∑´∑tå m´∑tå `∑k∑tå4 `∑rin ∑´∑rin m´∑rin ∑k∑rin5 `årún å´årùn-ún m´årùn-ún `∑kårùn-ún6 `∑f`å ∑´∑f`å m´∑f`å `∑k∑f`å

17

Ÿ„k´q 12Xíx`∑d´å `qr`q

ŸAwqn `qr`q onísílébù kån

p + å = på g + e = géj + ∑ = j∑ m + q = mqt + å = tå gb + e = gbés + ùn = sùn

Olú på eku. Títí j∑ ∑rån.D`qtun gé igi. Adé mq åp∑.B´ql´å sùn. Y∑mí gbé `ågå.

Sùn, på j∑ gé

ŸAtúny`∑wò `∑k´qB´qlå ∑rånOlú igi

Ix´∑-xíxeKí åk´∑k`q´q k`q`qkån sq gbólóhùn kékeré k`q`qkån fún kíl´å`åsì.

18

Ÿ„k´q 13Xíx`∑d´å `qr`q

ŸAwqn `qr`q onísílébù méjì.

å + dé = ådé å + tå = åtåi + lù = ìlù å + xq = axqpé + jú = Péjú å + b´q = åb´qr + `å = r`å l + u = lù f + q = fqAdé ra åtå.Nírån lu ìlù.Péjú fq axq.

19

Ÿ„k´q 14Bí mo b´å jí (Ap´å kìn-ín-ní)

Bí mo b´å jí lówùúr`qMå fomi tó m´q b´qjúMå mórín s´∑nuMå gb´ål`∑ `q`qd`∑Må gb´å tìtå p`∑lúMå kó p`å`ntí d`å s´åkìt`ånMå fqxq tó ríríMå tún fåb´q oúnj∑Må k´åj∑kù `∑b`å sílé ìkól`∑síKílé ó le d´årå sí i.

òwúr`q, p`å`ntí, `åkìt`ån, ilé-ìkól`∑sí

ŸAtúny`∑wò `∑k´q1 Irú omi tí åkéwì yóó fi b´qjú ni omi ——— .(funfun, ìd`qtí, mím´q)2 ——— ni ibi tí åkéwì yóó då p`å`ntí sí (ŸQ`qd`∑, ŸÅkìt`ån, Ìtå)

Ix´∑ xíxeD´årúkq oríxi `årùn m´∑tå tí ó le mú ∑ni b´å ´n hùw`å `qbùn.

20

Ÿ„k´q 15Bí mo b´å jí (Ap´å kejì)

Må gbómi tútù sí bålùw`∑.Må bomi síké.Må xårå lóge.Kí ìgb´∑-`qrìn m´åå gbórèéré wò mí.Kí jeyínjeyín m´åå s´å fún mi.Mo ti píny`å p`∑lú sòbìy`å.Èmi `åtonígb´å-méjì ti d`qt´å.Omi tó d´årogún ò sí nítå tèmi.Y`ånmùy´ånmú ti sqléè mi d`åk`qtì.

bålùw`∑, ìgb´∑-`qrìn, jeyínjeyín, onígb´å-méjì, sòbìy`å, y`ånmùy´ånmú

ŸAtúny`∑wò `∑k´q1 Ohun tí åkéwì yóó xe sí åxq tó d`qtí ni pé yóó ——–––— . (s´å å, f`q ´q, lò ó)2 Ìtum`q ‘òréré’ ni ——— (`qk´ånk´ån, ìtòsí, `∑yìnkùlé)

Ix´∑ xíxe1 Ÿ„k´q wo ni å rí k´q nínú ewì yìí?2 På `ål´q `åpåm`q méjì tí o x`∑x`∑ m`q fún gbogbo kíl´å`åsì.

21

Ÿ„k´q 16Ìw`å qmqlúw`åbí åj∑m´q ìm´qtótó

ŸQbùn ènìy``ån ní í jí tí kò ní run orín. Irun irú wqn ´å kún m´q wqn lórí. ŸEék´ånn´å `qbùn å rí x`qb`ql`q. Irú wqn kì í w`∑ l´å`årin qj´q m´∑rin. Axq tó tí ni w´qn m´åå ń wq. ŸQbùn ènìy``ån kì í gb´ål`∑. Omi tó d´årogún å yí ilé wqn po. Ilé ìy``ågb´∑ wqn å m´åå rùn xùk``å. Igbó å m´åå kún bo ilé irú wqn. Bí åfínjú b´å jí a t´qjú årå å sì wq åxq tó m´q tónítóní. Afínjú å t´qjú inú `qd`∑d`∑ å t´qjú ilé ìw`∑ ``åti ilé-ìy``ågb´∑. ŸAyík´å ilé r`∑ yóó sì m´q d´ååd´åå. Afínjú kì í j´∑ kí ilé-`∑k´q ó d`qtí. Inú kíl´å``åsì gbogbo å m´åå m´q d´ååd´åå. Ewé, ìwé ``åti p`å`ntí kò ní w``å ní `åyík´å ilé-`∑k´q. Gbogbo koríko ilé-`∑k´q ni yóò w`å ní gígé.

`qbùn, d´årogún, åfínjú, p`å`ntí

ŸAtúny`∑wò `∑k´q1. __________ ní í jí ti kò ní run orín.2. Bí ___________ b´å jí, ´å t´qjú årå.

Ix´∑ xíxeX`ål`åyé n`nkån ìm´qtótó tí o m´åå ń xe lójúm´q fún kíl´å`åsì.

22

Ÿ„k´q 17Ìgb`å nínú qdún (Ap´å kìn-ín-ní)

Ní `åsìkò òjò, oúnj∑ å m´åå p`q. A m´åå ń rí oríxiríxi òdòdó ål´år`åbår`å. Ewéb`∑ m´åå ń p`q. Ar´å m´åå ń tu tqmqdé t`ågb`å. Bí òjò b´å ń r`q `åwqn qmqdé å m´åå s´åré kiri nínú òjò. ŸAwqn òbí wqn m´åå ń sq pé kí wqn ó yé xiré nínú òjò, wqn å sì m´åå kqrin pé:

Òjò ń r`q Xiré nínú ilé Må wqnú òjò Kí åxq r∑ m´å bå`å tutù Kí òtútù m´åå bå`å mú q.

Ní `åsìkò `∑`∑rùn, gbogbo koríko ló m´åå ń gb∑. Gbogbo òdòdó ló m´åå ń r`∑ d`ånù. Ewéb`∑ m´åå ń w´qn. Ooru m´åå ń mú gbogbo ènìyån. Púp`q èso ló m´åå ń p´qn. Omi m´åå ń w´qn púp`q. ŸAwqn odò kéékèèké m´åå ń gb∑. Ní `åsìkò qy´∑, òtútù m´åå ń mú gbogbo ènìy`ån. ŸAwqn årúgbó m´åå ń fi åxq tó nípqn borå, wqn å sì m´åå y´∑n´å kí otútù m´å bå`å gbé wqn lq. Kùrukùru m´åå ń p`q lójú `qrun, ó sì m´åå ń bo ojú qj´q ní ìd´åjí, kì í sì í j´∑ kí `qp`qlqp`q m´qtò ó le s´åré. B´åkån n´å`å ni ó m´åå ń dí qk`q b``ålúù l´qw´q l´åti fò t`åbí l´åti b`å bí ó b´å p`q. Qy´∑ m´åå ń j´∑ kí `åwqn igi owó bíi kqfí, `qp∑, kòkó, obì `åti `åwqn mìír`ån so d´ååd´åå.

òdòdó, ål´år`åbår``å, ewéb`∑, `∑`∑rùn, òtútù, årúgbó

ŸAtúny`∑wò `∑k´qQy´∑ m´åå `n j´∑ kí `åwqn igi owó bíi, _______, ______, _______, _____ so d´ååd´åå.

Ix´∑ xíxeX``ål`åyé `åwqn n`nkån tí o m´åå ń xe tí òjò b´å ń r`q fún kíl´å`åsì.

23

Ÿ„k´q 18Oríxiríxi ìgb```å nínú qdún (Ap´å kejì)

Nígb``å `∑`∑rùn, gbogbo koríko m´åå ń gb∑.P``ådé àti Ap´åńp´å m´åå ń sun p´åp´åWqn å m´åå rí ∑rån på.Òtútù m´åå ń mú Tutù nígb``å qy´∑.Tutù å sì m´åå w`∑wù òtútù.Gbogbo koríko oko m´åå ń d´årå ní `åkókò òjò.Ewé q´qy´q m´åå ń tutù y`qy`q.Låbål´åb´å m´åå ń b`å lé òdòdó.

`∑`∑rùn, Ap´åńp´å, q´qy´q, låbål´åb´å.

24

Ÿ„k´q 19Ìs`qr`q`ngbèsì

Déy`q àti Déyq

Déy`q: Déyq, qj´q m´∑f`å ni qj´q ìbí mi kù. Nígb`å wo ni tìr∑?Déyq: Nínú oxù kejìl´å ni m`å´å xe é.Déy`q: Mo ti rå åxq òfì.Déyq: ŸEmi n´å`å ti rå åxq `åti b`åt`å.Déy`q: ŸAn´å ni mo rå b`åt`å mi. M`å´å gé `åk`år`å qj´q ìbí.Déyq: ŸEmi n´å`å yóò gé e. M`å´å sì yå f´qtò.Déy`q: ŸEmi n´å`å m´åå yå f´qtò. M`å´å pín `∑bùn fún `åwqn `qr´∑ mi.Déyq: ŸEmi n´å`å yóò pín `∑bùn.Déy`q: J`qw´q, w´å sí ibi åy∑y∑ qj´q ìbí mi.Déyq: M`å´å w´å. Ó dìgb`å.Déy`q: N ó m´åå retí o. Ó dìgb`å

Oxù kejìl´å, åsq òfì, `åk`år`å qj´q ìbí, f´qtò, `∑bùn.

25

Ÿ„k´q 20Qdún Ògún

Lékè: Nírån, xé o ti gb`ågbé ibi tí olùk´q kó wå lq ní ìj∑jq?Nírån: Xe bí níbi qdún Ògún ni?Y∑mí: Tí w´qn fi so m`årìwò m´q ojúbq r`∑?Lékè: N ò til`∑ r´åntí orúkq ∑rån tí w´qn på.Nírån: Mo r´åntí. Aj´å ni w´qn b´∑.Y∑mí: Kí til`∑ ni olùk´q pe ìlù tí w´qn lù?Lékè: Ìwq ti gb`ågbé ìlù `åg`∑r`∑.Y∑mí: O xeun. Mo tún gb`ågbé orúkq orin wqn.Nírån: ŸEmi r´åntí. Ìj´ål´å ni w´qn sun.Y∑mí: Mo xå m`q pé ∑mu ni w´qn mu tí wqn sì bù sí ojúbq r`∑.Lékè: Xé ∑ kò sì gb`ågbé `∑sun ixu tí w´qn fi bq ´q?Nírån: A ko le gb`ågbé ìy∑n. Xebí gbogbo wå lå rí i.

ŸAtúny`∑wò `∑k´q1. Ay∑y∑ qdún ìbíl`∑ tí w´qn lq ni ti ______ (X`ångó, Ògún, ŸExù).2. ______ ni ewì ålohùn tí w´qn ń lò fún Ògún. (Ìgb´ål´å, R´år`å, Ìj´ål´å).

Ix´∑ xíxe1. Ròyìn åy∑y∑ qdún ìbíl`∑ mìír`ån tí o ti wò rí fún gbogbo kíl´å`åsì.2. D´årúkq qdún ìbíl`∑ méjì tí wqn ń xe ní ågbègbè r∑.

26

Ÿ„k´q 21Mímq orúkq àwqn n`nkån `åyík´å `åwqn åk´∑k`q´q `åti ìwúlò wqn (Ap´å kìn-ín-ní)

ŸAwqn n`nkån inú ilé.

T∑lifíx`ån A måå ń wo eré orí ìt`ågé lórí t∑lifíx`ån.

Rédíò A m´åå ń gb´q ìròyìn lórí rédíò.

B´∑`∑dì: A m´åå ń sùn lórí b´∑`∑dì.

ŸAgå A m´åå ń jókòó lórí `ågå.

Sítóòfù A m´åå ń d´ån´å lórí sítóòfù.

Fìríìjì A m´åå kó omi sínú fìríìjì kí ó le tutù.

sítóòfù, b´∑`∑dì, fìríìjì, t∑lifíx`ån, rédíò.

ŸAtúny`∑wò `∑k´q1. A m´åå ń wo eré orí ìtàgé lórí___________2. A m´åå ń gb´q ìròyìn lórí ____________

Ix´∑ xíxeD´årúkq àwqn n`nkån méjì mìír`ån nínú ilé àti ohun tí `å ń lò w´qn fún.

27

Ÿ„k´q 22Mímq orúkq `åwqn n`nkån `åyík´å `åwqn åk´∑k`q´q `åti ìwúlò wqn. (Ap´å kejì)

ŸAwqn n`nkån ilé-`∑k´q

„fun A m´åå ń fi ∑fun kq n`nkån sí årå p´åt´åkó

ŸÅgå A m´åå ń jókòó lórí `ågå

T´åbìlì A m´åå ń k`qwé lórí t´åbìlì

Rúl`å A m´åå ń fi rúl`å få ìl`å.

Bírò ŸA ń fi bírò k`qwé

P´åp´å ìxeré A m´åå ń xe oríxiríxi eré lórí p´åp´å ìxiré

P´∑ńsùlù A m´åå ń fi p´∑ńsùlù yå `åwòr´ån

B´q`qlù A m´åå ń gb´å b´q`qlù

P´åt´åkó-ìk`qwé Olùk´q m´åå ń fi ∑fun kq n`nkån sí årå p´åt´åkó ìk`qwé.

∑fun, t´åbìlì, rúl`å, p´∑ńsùlù

ŸÅtúny`∑wò `∑k´q1. A m´åå ń fi ___________ yå

`åwòr´å~.2. A m´åå ń k`qwé lórí _______

_____________

Ix´∑ xíxeŸAwqn n`nkån wo tún ni åk´∑k`q´q lè rí

ní ``åyík´å wqn?Kí ni ìwúlò `åwqn n`nkån w`qnyí?

28

Ÿ„k´q 23Mímq orúkq `åwqn n`nkån `åyík´å `åwqn åk´∑k`q´q `åti ìwúlò wqn. (Ap´å k∑tå)

ŸAwqn n`nkån òpópón`å qj`å

M´qtò ŸAwqn ènìy`ån m´åå ń wq m´qtò.

ŸEnìy`å~ ŸAwqn ènìy`ån m´åå ń b´å årå wqn s`qr`q.

K`∑k´∑ A måå ń gun k`∑k´∑.

Igi ŸAwqn ènìy`ån m´åå ń sinmi ní åb´∑ igi nínú oòrùn.

òkútå Òkúta ni qlq tí å fi m´åå ń lq åtå, å sì tún m´åå ń fi òkútå k´qlé.

ŸAwqn n`nkån inú qj`å

Ìwé A måå ń rå ìwé nínú qj`å.

Atå A m´åå ń rå åtå.

Ixu ŸAwqn ènìy`ån m´åå ń tå ixu.

ŸEso A m´åå ń rå èso j∑ nínú qj`å.

ŸElùb´q A le rí èlùb´q r``å nínú qj`å.

„rån W´qn m´åå ń tå ∑rån nínú qj``å

èso, èlùb´q, ∑rån

ŸAtúny`∑wò `∑k´qŸÅwqn ènìy`ån m´åå ń sinmi _________________ tí òòrùn b´å mú.

Ix´∑ xíxeŸAwqn n`nkån wo ló tún w`å ní `åyík´å r∑? Kí ni ìwúlò wqn?

29

Ÿ„k´q 24Kíkå oríxiríxi gbólóhùn kéékèèké

Båbå på ∑rån.B´qs`∑ se qb`∑.F´∑mi b∑ ixu.B´ql´å se ixu.Pés`∑ gún iy´ån.Ìy´å bu qb`∑.Gbogbo wqn j∑un.B´ql´å fq åb´q.B´qs`∑ gb´å il`∑.Ìy´å kq orin.Båbå wúre.Pés`∑ på in´å.Gbogbo ilé sùn.

ŸÅtúny`∑wò `∑k´q1 ——— ni o se ixu (B´qs`∑, B´ql´å, F´∑mi)2 „ni tí ó gún iy´ån ni ————— (Pés`∑, B´qs`∑, B´ql´å).3 W´å `åp∑∑r∑ irú gbólóhùn kúkúrú b´åyìí m´∑tå j´åde nínú `qkån l´å`årin

`åwqn `∑k´q tí o ti k`å s´∑yìn.

Ix´∑ xíxe1 Fi bírò kq ìtumq `qk`q`qkån `åwqn `ål´q `åpåm`q w`qnyí sí iw´åjú `ål´q k`q`qkån. (i) Kí ló n b´å qbå mu qtí? ————— (eku, exinxin) (ii) Ilé kékeré, kìkì èèkån ———— (∑nu, eyín, orí) (iii) Kí ló n kån qbå ní ìkó? ————— (`qb∑, ådé, ìl`∑k`∑) (iv) Igi dúdú kqjú sí igbó sunkún ———— (`åd´å, `qp´å, ìbqn).

30

Ÿ„k´q 25Ìpolówó qj`å ohun jíj∑

Ní `åsìkò ìsinmi ni `åwqn qmqdé m´∑f`å kån gb`å l´åti rån `åwqn òbí wqn l´qw´q. Ní qj´q qj`å ŸAk´ånr´ån ni w´qn ti åbúlé ŸQj´∑b`qdé w´å sí qj``å. B´ql´å ru ``åk``år``å. Bùnmi ru ewéb`∑. B´qs`∑ ru ``ågb`ådo sísè. Iy´ån ni Tóòyìn ń t``å. Ník`∑´∑ ni ń tå ixu. „jå gbígb∑ ni Túndùn ń t``å. Bí w´qn xe dé inú qj``å, Tóóyìn ló k´qk´q polówó: ŸÅpé iy´ån o! Iy´ån-ån re qb`∑∑ re „ `∑ wojú qb`∑ ∑ múy´ånNi B´ql´å n´å``å b´å tún polówó tir`∑ pé: Kengbe `åk`år`å „ ò f``åk``år`å j`∑kq Gbígbón´å ni `åk`år`å yìí.Bí B´ql´å xe polówó t´ån ni B´qs`∑ gb``å ´å pé: Erín o, òpóró`nt`ò L´åńgbé jinn´å o Ìb´∑ òní l``ågb`ådo.Ník`∑´∑ kò j´∑ kí B´qs`∑ d´å ∑nu dúró tí ó fi polówó tir`∑ pé: Mùy´∑ ègbodò! „l´∑yintú ixu epo! Olóoru ixu Ó jinn´å o, `qr´∑ ìk`∑t´∑.

Túndùn n´å`å w´å polówó ∑jå: „l´∑jå gbígb∑ rèé! „ `∑ f∑jå jiy´ån o.

Bùnmi ló polówó k´∑yìn: Òré il´å qb`∑ `å`åyò o Il´å olóje `åsèkún kòkò „ni tí kò l´qb`∑ ó pè mí lóníl´å Ańgb´å´åd´q´qyq oko

31

„ ò fi t`∑t`∑ múy´ån o.B´åyìí ni `åwqn qmq yìí xe b`∑r`∑ sí polówó tí w´qn sì ń pè w´qn ní `åpègb``å. L´å`årin w´åk`åtí kån tí w´qn dé qj`å ni w´qn sì ti tå gbogbo ohun tí w´qn gbé w´å t´ån. Ìdùnnú ni w´qn sì fi påd``å sí åbúlé wqn.

Ix´∑ xíxeD´årúkq bí w´qn xe ń polówó n`nkån m´∑tå tí kò sí nínú `∑k´q yìí.

32

Ÿ„k´q 26Ìpolówó qj`å ohun èlò

Al´åt`∑´∑dé ló ń tå `åt∑

Bí Al´åt`∑´∑dé xe wq agbo ilé Qd´∑yålé ló ti b`∑r`∑ sí polówó `åwqn qj`å r``∑: „ `∑ b´å mi rå bisikí „ `∑ b´å mi rå búlúù Gb``å´åńjo súùtì Gb`å´åńjo tìr´∑b`q Gb`å´åńjo òwú sítóòfù Gb``å´åńjo òwú l´åńt`å Gb`å´åńjo òwú ìkórun „ `∑ b´å mi rqx∑ ìw`∑ „ `∑ b´å mi rqx∑ ìfqyín „ `∑ b´å mi råke lóríxiríxi „ `∑ b´å mi rå ìx´ån´å ql´qbå m´∑tå Ó kún f´qf´q ni Xé ìy´å ål´åxq n´å``å t`∑lé Al´åt`∑´∑dé.Ni Afql´åbí ål´åxq n´å`å b´å ń polówó: Gb`å´åńjo `å`nk´år´å ŸA`nk´år´å wå kì í bó A ní s´åfúl´∑tì tó d´årå P´q´qkú lowó r`∑ o A ní mà`ntínrín-ìn tó xe xåxq ìborå B´∑`∑ lå ní kåkí qmq ilé-`∑k´q Léèsì tiwå kì í tí Owó r`∑ kò jårå lq

Qdúnql´å ni qmqbìnrin tó t`∑lé ìy´å ål´åxq `åti ìy´å ål´åt∑. K∑rosínnì ni òun ń tå. Òun n´å`å sì polówó pé. Epo òyìnbó ål´∑ o F`∑r`∑ ní ń jò o ŸArqkún lepo òyìnbóÌr`ql´∑ gbèré ni `åwqn ql´qj`å m´∑t`∑`∑tå tó pådå sí ågbo ilé ŸAjíb´qd∑.

Ix´∑ xíxeXe ìw´ådìí `qn`å tí `å ń gb`å polówó `åwqn qj`å méjì tí kò sí nínú `∑k´q yìí b`q l´åti ilé.

33

Ÿ„k´q 27Ìpolówó qj`å lórí rédíò `åti t∑lifíx`ån

Oríxiríxi qj`å ni w´qn m´åå ń polówó lórí rédíò `åti t∑lifíx`ån. ŸAwqn qj`å bí ilé- ix´∑ ńl´å, ilé-∑k´q `år`å `qt`q, ilé-ix´∑ ìxègùn ìbíl`∑ tó fqmq yq `åti b´∑`∑ b´∑`∑ lq. ŸAp∑∑r∑ nìyí. Òkèfql´åh`ån Memoriål Model School, Ìbår`å. Ilé-`∑k´q kån ń b∑ lóde Ÿ„gb´å, Òkèfql´åh`ån Memoriål Model School ni. Irú r`∑ kò pé méjì ní gbogbo il`∑kíl`∑. Agbègbè tó w`å kò sí létí títì tí gb`ågb`åyún-ùn ti lè díx´∑ qpqlq l´qw´q. Wqn kì í r´åhùn ìm´ql`∑ nígb`å kån. Bín´å qbå b´å ti lq p´∑r´∑ l∑rq åmún´åw´å wqn m´å ń jò. Wqn kì í mu omi tó d`qtí—k`ång´åd`∑rq ni l´qjq gbogbo. W´qn sì l´åwqn åk´qx´∑mqx´∑ olùk´q tí wqn kì í k´qmq k´qmq n´å`å ó kùn`å. W´qn l´å`åyè f´åk´∑k`q´q j´∑lé ó sinmi. W´qn ń gbqmq sí pír´åm´årì n´å`å. B´∑`∑ l`å`åyè w`å f´åk´∑k`q´q s´∑k´qńdírì kékeré `åti ti s´∑k´qńdírì ńl´å n´å`å. Bó o b´å f´∑ kqmq r∑ ó j´å f´åf´å nínú `∑k´q. Tó ò sì tún f´∑ k´qm´q n´å``å yqmq gåråwå, `qn`å Òkèfql´åh`ån Memoriål Model School ni kó o sì mú p`qn.

ŸAgúnmu oníd´ån méje

Àgúnmu kån x`∑x`∑ w`qlúOníd´ån méje l`å ń pè éÓ wúlò fún ìt`q xúg`åÓ wúlò fún `∑j`∑ ríruÓ d´årå f´åìs`ån fòníkú-f`qlå dìdeÓ wúlò fóníw´år´åp´åÓ d´årå fóník´q `∑gb∑Ó xeé lò f´ål´åìs`ån gìrì.Bó o f´∑, o lè d`å ´å sínú wisikíBó sì wù `q o le lò ó p`∑lú ∑mu funfunBó o b´å fi mu `∑kq kò burúBó o sì fomi kíkån lò ó kò léèw`q.Bó sì xe qtí ∑l´∑rìndòdò lo fi lò ó déédéé niBó o sì fomi l´ås´å~ sìn ín s´qn`å `qfun kò pé kó m´å xix´∑ r`∑ dél`∑,Ibikíbi l∑ ti le róògùn yìíP´q´qkú sì lowó tí ``å ń t``å ´åIx´∑ r`∑ p`q jowó lq.

Ÿatúnxe k rin ti ube al´åwìíyé -...

Documents