ŻyciePOWIATU IŁAWSKIEGO

gazeta bezpłatna31 SIERPNIA 2018 r.

WYWIAD • str. 3 POWIAT • str. 17POMOC • str. 7

Gazda spod Iławy

Rozmowa z Maciejem Rygiel-skim, aktualnym członkiem Zarządy Powiatu Iławskiego, by-łym Starostą Iławskim, a jeszcze wcześniej nauczycielem i twórcą lokalnej telewizji, czyli dzienni-karzem.

Apel o pomoc dla Gabrieli Jamroży

Kilka miesięcy temu była jedną z wielu kobiet, która czerpała z życia garściami. Szczęśliwa mama, żona i babcia. W marcu tego roku usłyszała diagnozę – ostra białaczka limfoblastyczna (ALL)

Marek Polański: To kolejna manipulacja

W Kurierze Iławskim ukazał się artykuł pod wprowadzającym w błąd tytułem „Radni powiatu iław-skiego idą na wojnę z rządem”. Zarówno tytuł i treść artykułu zawierają informacje dalekie od prawdy – pisze Marek Polański, Starosta Powiatu Iławskiego.

Czuć już pierwszy powiew jesieni, Czuć już pierwszy powiew jesieni, czas rozpocząć kolejny rok szkolnyczas rozpocząć kolejny rok szkolny

Słońce jeszcze grzeje, niebo cieszy błękitem, Słońce jeszcze grzeje, niebo cieszy błękitem,

ale już czuć powiew jesieni, zbliża się ale już czuć powiew jesieni, zbliża się

wrzesień. A co za tym idzie? Do szkół wrzesień. A co za tym idzie? Do szkół

ponadpodstawowych prowadzonych przez ponadpodstawowych prowadzonych przez

powiat iławski powróci ponad 3300 uczniów, powiat iławski powróci ponad 3300 uczniów,

z czego prawie tysiąc zasili pierwsze klasy. z czego prawie tysiąc zasili pierwsze klasy.

>> str. 24>> str. 24

2 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO31.8.2018FELIETON

FELIETON

Rozmyślania na koniec wakacji

WAŻNE SPRAWY

Witaj szkoło

Gazda spod IławyRozmowa z Maciejem Rygielskim, aktualnym członkiem

zarządu Powiatu Iławskiego, byłym Starostą Powiatu Iławskiego

(pełniącym funkcję przez dwie kadencje).

— Kim Pan był i kim Pan jest Panie Rygielski? Lubi Pan zmieniać swoje zawodo-we życie.

Jestem obywatelem gorszego sortu, o poglądach liberalnych i  demokratycznych. Jestem mężem i  ojcem trójki doro-

słych dzieci oraz dziadkiem 6-letniego wnuka. W życiu za-wodowym lubiłem sprawdzać się na różnych płaszczyznach.

Od czego zależą świetne wakacje, pozornie wydawałoby się, że od zasobności portfela, co daje możliwość odbywania wspaniałych podróży. Gdy jednak porozmawiamy z właścicielami zasobnych portfeli, to okaże się, że są tak zmęczeni, albo nie nauczyli się odpoczywać i te podróże nie do końca ich satysfakcjonują. Często bowiem woleliby zwyczajnie zostać w domu. Moje tegoroczne wakacje dzięki upalnej pogodzie dały mi leniwe, śródziemno-morskie sjesty, możliwość moczenia się w jeziorze bez ograniczeń, ale chyba najważniejszym były spotkania, rozmowy, biesiady i wspomnienia snute często podczas leniwej sjesty.Właściwie to moje podsumowanie wakacji miało dotyczyć zupełnie innych spraw, ale obejrzany przed kilku dniami czeski fi lm, a także medialne wspominki o czeskim sierpniu 1968 roku przypomniały tamte wakacje. Sierpień spędzaliśmy w Bułgarii na kempingu, jak co roku. Międzynaro-dowe towarzystwo, wieczorne biesiady dorosłych i swoboda dla dzieci. Można było przysłuchiwać się rozmowom, nie do końca zrozumiałym, ale przez to jeszcze ciekawszym. Przed naszym na-miotem tworzył się multikulturowy stół, rozmawiano o podróżach, rozrywkach, pracy i oczywiście o polityce. Trudno mi dziś powiedzieć w jakich językach do-

gadywali się polscy, niemieccy, włoscy, czechosłowaccy, francuscy i węgierscy biesiadnicy, ale komunikacja udawała się. Od pewnego wieczoru tematem przewodnim stały się wiadomości na temat wydarzeń w Czechosłowacji. Wtedy też rodzice zadecydowali o przyspieszonym powrocie. Nie bardzo rozumiałam o co chodzi, ale gdy po kilku dniach podróży powrotnej w Rumunii zobaczyliśmy pociąg jadący wzdłuż drogi, a w nim i przede wszyst-kim na dachach wagonów mężczyzn z tobołkami i walizkami, tato powiedział wtedy: „mobilizacja”, oczywiście nie rozumiałam tego słowa, ale widząc zdenerwowanie mamy, kojarząc fi lmy wojenne, czułam lęk. Jeszcze niemilej zrobiło się na kempingu w węgierskim Szeged. Zastaliśmy tam wielu Czechów i Słowaków, którzy mówili, że u nich wojna, że granica do Jugosławii otwarta, że nie wracają do domu. Moi rodzice także zaczęli się zastanawiać, wracać, czy uciekać. Ostatecznie zdecydowali, że wracamy. Za większość posiadanych pieniędzy mama kupiła żywność w puszkach i ciepłe ubrania, tak na wszelki wypadek. Mnie nawet podobało się to, było trochę jak na fi lmie, złowrogo zrobiło się dopiero, gdy znaleźliśmy się na terenie Czechosło-wacji, w mijanych miejscowościach ludzie zobaczywszy polską rejestrację

wygrażali nam pięściami, a nieopodal Bańskiej Bystrzycy staliśmy długie godziny na drodze przepuszcza-jąc kolumny wojsk radzieckich. Wtedy już nie było miło, oprócz nas w korku stało wiele polskich samochodów. Wszyscy mówili o wojnie, zniknęły znaki drogowe, jedynie na asfalcie można było odczytać wypisaną białą farbą odległość w kilometrach do Moskwy. Kiedy wreszcie dotarliśmy do domu, wszyscy poczuli ulgę. Dziś po tylu latach tamten czas to dla mnie wspomnienie z dzieciństwa, ale dla wielu naszych południo-wych sąsiadów to słodko-gorzkie refl eksje o zrywie wolnościowym, o aresztowaniach, śmierci bliskich, o pogrzebanych nadziejach, o an-typatii do Polaków, którzy w ramach Układu Warszawskiego przyjechali na czołgach. Dlatego jest mi miło słyszeć od mojej córki, która często wędruje po czeskich Sudetach o sympatycznych czeskich właści-cielach pensjonatów, restauracji. Jest zauroczona gościnnością, porząd-kiem i sympatią. Chyba w następne wakacje też udam się czeskie Sudety, albo słowackie Tatry, może spotkam moich rówieśników i wymienimy wspomnienia, a potem ucieszymy się wakacjami i wolnością. Ewa Buk

Jaki uczeń jest każdy widzi. Wchodzi do szkoły w większości z ufnością i dumą - wychodzi z ulgą. Cóż takiego zadziało się po tej drodze? Przecież tyle osób starało się aby posiadł wiedzę. Zastanawiam się czasem czy ta wiedza jest rzeczywiście potrzebna. Czy nie wystarczyłoby nauczyć pod-staw i umiejętności szukania wiedzy gdy jej potrzebujemy. Żaden uczeń i tak nie spamięta tego wszystkiego o czym dowiaduje się w szkole. Przecież szkoły nie są po to, aby pro-dukowały geniuszy. Adam Mickiewicz napisał „Co dzień przestrzegam, jak młódź cierpi na tem,Że nie ma szkół uczących żyć z ludź-mi i światem.”Lata minęły, a cytat pozostał aktualny. Na szczęście jest ktoś, kto może temu zaradzić - dobry nauczyciel. Gdyby nie było na świecie dobrych nauczycieli szkoła byłaby największym koszmarem. Często zapominamy o tym, że

szkoła jest dla dziecka tym, czym dla dorosłych miejsce pracy. Jeżeli lubimy swoją pracę idziemy do niej z przyjemnością, jesteśmy efektywni, zadowoleni i w sumie szczęśliwi. Jeżeli w pracy mamy złośliwego szefa tyrana, na samą myśl o swoich obowiązkach cierpnie nam skóra. Dokładnie tak samo jest z uczniami. Gdy uczeń spotka nas swojej drodze dobrego nauczyciela będzie kochał szkołę i chętnie się uczył. Uczniów jest w Polsce około 4 miliony 600 tysięcy, to ogromna liczba i warto zdać sobie sprawę jak wielu dotyczy ten problem. Moim zdaniem dobry nauczyciel powinien posiadać dwie cechy: autorytet i pasję. Obie zależą tylko od niego, nie posiądzie ich na żadnym uniwesytecie. Dlatego jest to tak specyfi czny zawód i mówi się w związku z nim o powołaniu. Pisząc o pasji mam na myśli zamiłowanie do swojej dziedziny i posiadanie chęci dzielenia się nią. Autorytet każ-

dy musi sam sobie wypracować, ale jeżeli będzie się podchodziło do uczniów z szacun-kiem i konsekwencją, nawiązywało z nimi pozytywne relacje, określało jasne zasady i przestrzegało ich, to nie będzie to aż takie trudne.Dzisiaj być dobrym nauczycielem nie jest łatwo; przeładowane programy, klasy tak liczne, że o indywidualizacji już nie ma mowy, nauka nastawiona na zdawanie egzaminów, uczniowie i rodzice nie wspólpracujący lecz nastawieni roszczeniowo. Tym bardziej jednak trzeba próbować. O ile uczniowie mogą chodzić do szkoły jak „za karę” to przecież nauczyciele muszą dobrze wykonywać swoją pracę, bo od tej pracy zależy, aby to „za karę” zmieniło się na „z radością”.„Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie”, ale taka będzie szkoła - jakie nauczycieli, uczniów i rodziców zaangażowanie.Beata Lenartowicz

GAZETA IŁAWSKA tel. 89 648 77 36

REDAKTOR NACZELNAMagdalena Rogatty

REDAKCJA ul. Jana III Sobieskiego 1/1/k, 14-200 Iława tel. 89 648 77 36; www.ilawa.wm.pl; e-mail: ilawa@gazetaolsztynska.pl

Na początku lat 80-tych byłem krótko górnikiem, potem robotnikiem w szpitalu na Kasprzaka w Warszawie, po czym w stanie wojennym pracowałem w służbach socjalnych w Otwocku i Warszawie. Od połowy lat 80-tych wróciłem do Iławy i przez ponad 20 lat byłem nauczycielem. W tym czasie w latach 90-tych prowadzi-łem działalność gospodarczą. Wraz ze wspólnikiem miałem hurtownię i kilka sklepów. Oczywiście w tamtych czasach wszystko było w skali mikro. W latach 90-tych stworzyłem pierwszą telewizję lokalną i byłem jej pierwszym pożal się Boże dziennikarzem.

3 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 31.8.2018 ROZMOWA

— Były starosta hoduje owce – to kaprys czy solidne zajęcie?

To ucieczka przed starością – w  przyszłym roku kończę 60 lat. Jestem realistą po-została mi ostatnia prosta złożona z kilku, najwyżej kil-kunastu lat życia. Do końca chcę być czynny fi zycznie, a  przy owcach trzeba tro-chę popracować.

— Ale z zawodu jest Pan...?— Tak, z zawodu nie jestem

rolnikiem, jestem nauczy-cielem. Skończyłem politykę społeczną na Uniwersyte-cie Warszawskim i  potem podyplomowo trzy kierun-

ki ekonomiczne. Uczyłem przedmiotów ekonomicz-nych w  iławskich szkołach średnich, przede wszystkim w  obecnym Zespole Szkół im. Bohaterów Września 1939 Roku.

— A samorząd? Był Pan dwukrotnie Starostą Powia-tu Iławskiego?Do samorządu trafi łem

późno na kilka lat przed pięćdziesiątką. Traktowałem to jako wyzwanie i przygodę życiową. Nie jako nobilitację. Z moich obserwacji wnoszę, że do polityki nie trafi ają wcale najlepsi, inteligentni

i  dobrzy gospodarze. Zbyt często włodarzami zostają rozbitkowie życiowi i awan-turnicy, z nieuregulowanymi zobowiązaniami fi nansowy-mi, a nierzadko z problema-mi alkoholowymi. To ideal-na pożywka na korupcję. Są problemy, znajdą się rzesze pomocnych mający interes w wykorzystaniu słabości.

— Odchodzi Pan od życia pu-blicznego?— Nie w tym czasie, byłaby

to dezercja. Żyjemy w okre-sie permanentnej transfor-macji systemu. Historię buduje się od nowa, bez

autorytetów, z inteligencją obdartą z  wartości, jakie w każde zdrowe społeczeń-stwo winna wnosić. Okrągły stół, największe dokonanie ówczesnego pokolenia, był dialogiem bezkrwawo za-kończonym, co w  dziejach Polski, a nawet Europy było rzadkością. Dziś uważany jest przez wielu za histo-ryczna pomyłkę. Jedność narodu przestała być pa-triotyczną wartością. Dzie-limy się często w rodzinach. Jako członek PO od kilku lat zasiadam w  zarządzie województwa. Moją ostat-

nią misją będzie takie dzia-łanie, które przyszłościowo stworzy pole na łączenie ugrupowań demokratycz-nych w jeden organizm. To staramy się robić już w po-wiecie iławskim. W  natu-ralny sposób musi dojść do zmiany pokoleniowej. Moje pokolenie 60-latków może pomagać, doradzać, ale już nie powinno zarzą-dzać. Pani Redaktor, proszę zauważyć czy jakakolwiek korporacja zatrudnia do zarządzania menadżerów w wieku sześćdziesięciu lat. Nonsens!

— I dlatego owce?Nie...marzyłem o alpakach. To

piękne zwierzęta żyjące w An-dach, to ich pierwotne i natu-ralne środowisko. W  Europie już przystosowane, również w Polsce w ciągu dziesięciu lat powstały pierwsze hodowle. Ale przeanalizowałem i na to mnie nie stać. Owce to trochę substy-tut, ale niezwykle wdzięczny, są bardzo miłe i przyjazne, a nie-które wraz z moją żoną od ma-łego karmiliśmy mlekiem z bu-telki ze smoczkiem. Nie jest to hodowla komercyjna dla pieniędzy, raczej hobbistycz-na, dla obcowania z przyrodą i poprawy krajobrazu. Pięknie i sielsko wyglądają pasące się na łące owce.

— Czarne i szare owce? Co to za rasa?To wrzosówka, pierwotna

i najstarsza rasa owiec w Pol-sce. O  wyjątkowej wartości i elastyczności futer i delikat-ności jagnięcego mięsa. Choć coraz częściej spotykane, da-lej zagrożone są wyginięciem.

— Jak długo Pan je hoduje?— Hoduje to słowo trochę

nad wyrost, mam je oko-ło dwóch lat. Posiadam 12 owiec i  jednego barana, no i oczywiście jagnięta.

— Dziękuję za wywiad, życzę powodzenia i rozrostu stada— Dziękuję ale z tym rozro-

stem nie przesadzajmy. Mogę sobie pozwolić na 15 do 20 owieczek matek, więcej była by to produkcja. A na to je-stem już za stary.

Redakcja Życia Powiatu Iławskiego

4 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO31.8.2018LUBAWA

GRODZISKA ZIEMI LUBAWSKIEJ

Deszczowy poranek nie przestraszył miłośników aktyw-

nego poznawania lokalnej historii. Na starcie stawiło się kilkadziesiąt osób, a na-grodą dla wszystkich była kolejna udana wyprawa. Pierwszy przystanek za-planowaliśmy w Tuszewie. Krótką prelekcję o  cieka-wej historii miejscowości wygłosił Marcin Deka. Na-stępnie udaliśmy się przez Świniarc w kierunku Łąży-na, gdzie nieopodal jeziora Zwiniarz uczestnicy mieli okazję wspiąć się na szczyt średniowiecznego grodzi-ska, o którym opowiedziała historyk Teresa Kłosowska.

Gród w Łążynie nad jeziorem ZwiniarzTo miejsce wyjątkowe

z dwóch powodów: po pierw-sze wyraźnie widoczne są tu pozostałości grodu, po dru-gie natomiast istnieje praw-dopodobieństwo, że jego gospodarzem w  XIII w. był zapisany w  dokumentach papieskich Warpoda.

Warpoda to władca Lan-sanii, późniejszy Filip – nobil pruski, który razem z  Surwabuno i  biskupem Chrystianem udał się do Rzymu, aby 6 stycznia 1216 r. z rąk papieża Inno-centego III przyjąć chrzest. Gród w  Zwiniarzu w  star-szej literaturze figuruje pod nazwą Łążyn (Lansin, Lansen). Został on zbudo-wany na kulminacji polo-dowcowego wzniesienia, w  pobliżu zachodniego brzegu jeziora Zwiniarz. Doskonale zachowała się zachodnia część obiektu, a  część wschodnia zosta-ła zniwelowana podczas budowy drogi biegnącej wzdłuż jeziora.

Wały grodziska, które daw-niej mogły mieć nawet do 12 m wysokości, obecnie mają wysokość ok. 3 m mierząc od powierzchni majdanu (placu pośrodku grodziska) i tworzą kształt elipsy o  wymiarach 90x70 m u  podstawy i  ok. 50x40 m w koronie. Majdan w najszerszym miejscu ma ok. 40 m szerokości. W  wałach obronnych brakuje obniżenia, które wskazywałoby na miejsce po bramie wjazdowej. Można przypuszczać, że brama znaj-dowała się w  zniwelowanej części grodziska, od strony je-ziora. Miejsce to z pewnością

było silną warownią. Dookoła grodziska biegnie głęboki wą-wóz – dawna fosa. Dodatkowo od wschodu chroniły go wody jeziora Zwiniarz.

W  2005 roku na terenie grodziska przeprowadzono badania archeologiczne. Wy-konano dwa wykopy i  kilka odwiertów. Na ich podstawie datowano obiekt na XII – XIII w. Stwierdzono, że umocnie-nia grodu od wewnątrz lico-wano kamieniami. Wyłożony był nimi również majdan lub jego część. Znaleziono kilka artefaktów, np. żelazny topo-rek, osełkę z łupku, fragmenty

ceramiki oraz dużą ilość kości zwierzęcych i  rybich łusek. W jednym z wykopów odkry-to ciemne smugi spalenizny – prawdopodobnie pozostałości po elementach drewnianych. Na terenie grodu mogło być kilka, może kilkanaście bu-dynków, które umiejscowione były wokół niezabudowanego podwórca. Gród pełnił funkcje obronne i stanowił schronienie dla okolicznej ludności w przy-padku najazdu nieprzyjaciela. Zbudowany był najprawdo-podobniej przez Prusów, choć można spotkać informacje, że powstał z  inicjatywy księcia

Bolesława Krzywoustego. Po-wstałe rozbieżności wynikają z faktu, że warownia znajdo-wała się na pograniczu prusko – słowiańskim i nie jest łatwo jednoznacznie określić, do któ-rej nacji należały poszczególne grody Ziemi Lubawskiej.

Truszczyny i Rumian W miejscowości Zwiniarz dla

uczestników przygotowaliśmy regeneracyjny poczęstunek w malowniczej scenerii tamtej-szego jeziora. Następnie w Ob-serwatorium Astronomicznym w Truszczynach czekał na nas twórca i gospodarz tego miej-sca, Robert Szaj – przyjaciel Lubawy, który w ciągu ostatnich

kilku lat zrobił wiele, aby nasze miasto kojarzyło się z Mikoła-jem Kopernikiem. Jego relacja z całkowitego zaćmienia słońca w Stanach Zjednoczonych oraz udostępnienie uczestnikom wycieczki profesjonalnego te-leskopu sprawiły, że miłośnicy „dwóch kółek” mogli poczuć się zarażeni astronomiczną pasją. Z  Truszczyn udaliśmy się do Rumiana. O historii wy-budowanego w latach 1713-1716 drewnianego Kościoła pw. Św. Barbary opowiedział pochodzą-cy z tamtych okolic, a obecnie mieszkający w  Lubawie, Jan Lenckowski, który już do końca wycieczki przejął rolę głównego prelegenta.

Mateusz Szauer

W minioną sobotę, 25 sierpnia, odbyła się edukacyjna wycieczka rowerowa z Lubawskim Stowarzyszeniem

Inicjatyw Społecznych. Tym razem tematem przewodnim były „Grodziska Ziemi Lubawskiej”.

Miłośnicy lokalnej historii nie zawiedli, przejeżdżając łącznie dystans niemal 40 km.

Ze szczytu grodziska w Łążynie podziwiać można okoliczny krajobraz.

W Obserwatorium Astronomicznym w Truszczynach uczestnicy mieli

5 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 31.8.2018 LUBAWA

ZDOBYTE

Grodzisko w GutowieDo tematu przewodniego

wyprawy wróciliśmy w  Gu-towie, gdzie znajdowało się prawdopodobnie najpotęż-niejsze grodzisko na Ziemi Lubawskiej. Obiekt wy-raźnie góruje nad okolicą. Wróg nie mógł się tu pod-kraść niepostrzeżenie. Jego strome zbocza do dziś robią wrażenie, ale nie zniechęciły do wspinaczki uczestników, którzy w  komplecie stawili się na szczycie.

Stanowisko znane pod miejscową nazwą jako „Ko-rzonek” lub „Szwedzki Sza-niec”, znajduje się w północ-nej części Ziemi Lubawskiej, ok. 1 km na południe od centrum wsi Gutowo i  ok. 50 m na wschód od drogi prowadzącej z  Gutowa do Rybna. Grodzisko zajmuje kulminację jednego z pagór-

ków morenowych. Ma kształt nieco zdeformowanej elipsy o wymiarach 80 x 60 m. Ze-wnętrzna wysokość wałów otaczających majdan wynosi 10 - 12 m. Od strony północ-no-wschodniej znajduje się natomiast wał zaporowy od-dzielony suchą fosą od zasad-niczego masywu grodziska. Majdan o wymiarach ok. 30 x 15 m ma wyraźne wypiętrze-nie w centralnej części oraz zagłębienie w partii północ-no-wschodniej. Obniżenie we wschodniej części korony wału jest prawdopodobnie pozostałością po dawnym przejściu bramnym.

Badania wykopaliskowe prowadzone na grodzisku pozwalają stwierdzić, że jego wał obronny miał konstrukcję skrzyniową. W  trakcie badań pozyskano również znaczne ilości fragmentów naczyń oraz

kilka przedmiotów metalo-wych. Wśród fragmentów ce-ramicznych znaczny odsetek stanowiły pozostałości naczyń pradziejowych typowych dla kultury kurhanów zachodnio-bałtyjskich. Należy zatem przy-puszczać, że budowa grodu we wczesnym średniowieczu spo-wodowała zniszczenie występu-jącego w tym miejscu osadnic-twa pradziejowego związanego z kręgiem bałtyjskim. Fragmen-ty naczyń wczesnośrednio-wiecznych, stylistycznie zwią-zane z  terenami północnego Mazowsza i  Pojezierza Brod-nickiego, pozwalają datować obiekt w Gutowie na przełom XII i XIII w. Jednocześnie na-leży podkreślić fakt, iż mimo położenia stanowiska w strefi e pogranicza polsko-pruskiego, nie natrafi ono na znaleziska sugerujące przenikanie tradycji pruskich na tym obiekcie.

Filia obozu Stutthof na Ziemi Lubawskiej Ostatnim punktem wycieczki

było miejsce, gdzie podczas II Wojny Światowej znajdowała się fi lia obozu koncentracyjne-go Stutthof. Podobóz w Guto-wie był największym tego typu obiektem na Ziemi Lubaw-skiej. W  sierpniu 1944 roku skierowano do niego ok. 1200 kobiet narodowości żydow-skiej, z  którymi obchodzono się bardzo okrutnie. Żydówki zmuszano m. in. do kopania rowów przeciwpancernych na linii Gutowo – Rumian. Niemcy wykazywali się dużym okrucieństwem. Bicie, a nawet katowanie i  rozstrzeliwanie kobiet z błahego powodu było na porządku dziennym. Dzięki świadkom znane są nazwiska oprawców. W obozie w Guto-wie największym okrucień-stwem wykazali się: Johann Bittner (Niemiec z Mołdawii osiedlony w  powiecie nowo-miejskim) oraz komendant obozu, którego mieszkańcy wsi Gutowo nazywali „Made-jem” (prawdziwe nazwisko nie jest znane). Surowe warunki jakie panowały na terenie obozu były przyczyną dużej śmiertelności wśród więźnia-rek. Każdego dnia umierało do sześciu kobiet. Ten dramat trwał do 17 stycznia 1945 roku, kiedy podjęto decyzję o likwi-dacji obozu. Część kobiet Niemcy popędzili w kierunku Nowego Miasta Lubawskiego, a później pozostawili je i ucie-kli. W samym obozie pozostało ok. 400 chorych i najbardziej wycieńczonych więźniarek, które trzech esesmanów pró-bowało uśmiercić specjalnymi zastrzykami. Gdy okazały się

nieskuteczne, Niemcy posta-nowili wyprowadzić kobiety na boisko szkolne w Gutowie i  dobić kijami oraz kolbami karabinów. Nielicznymi ży-dówkami, które przetrwały zaopiekowali się mieszkańcy Gutowa. Zorganizowali dla nich szpital w gmachu miej-scowej szkoły, a po dwóch mie-siącach przewieźli do szpitala w Iławie. Więźniarki zamordo-wane przez Niemców zostały pogrzebane przez miejscową ludność w  zbiorowej mogile niedaleko szkoły. Ku czci po-mordowanych wzniesiono tu pomnik, który dziś przypomi-na ich tragiczne losy.

Kolejne inicjatywy przed namiPomimo niepewnej pogo-

dy frekwencja ponownie po-twierdziła, że oddolne inicja-tywy w naszym mieście mają sens. Wycieczką symbolicznie mogliśmy uczcić obchodzone w ostatni weekend sierpnia dni naszego miasta. Szczególne po-dziękowania kieruję do osób, które poświęciły swój wolny czas czuwając nad bezpie-czeństwem uczestników oraz

wszystkich, którzy dołożyli swój wkład w przygotowanie wyprawy. Była ona kontynu-acją naszego projektu reali-zowanego w ramach zadania publicznego: „Cykl wycieczek oraz spotkań związanych z kul-tura i historią Ziemi Lubaw-skiej”, dofi nansowanego przez Powiat Iławski. Teraz czas na kolejne prospołeczne zadania oraz inicjatywy, o których bę-dziemy na bieżąco informo-wać. Mateusz Szauer

Materiały źródłowe:1. Grążawski K., Ziemia lubawska na pograniczu słowiańsko – pruskim w VIII – XIII w. Studium nad rozwojem osadnictwa, Olsztyn 20092. Bojarski J., Weryfi kacja grodzisk wczesnośredniowiecznych na Pojezierzu Iławskim w latach 1995-1997, „Acta Archeologia Pomoranica” 1998,3. Chudziak W., Grążawski K., Sprawozdanie z badań weryfi ka-cyjnych domniemanych grodzisk w dorzeczu Drwęcy w 1987 r., „Acta Universitatis Nicolai Coper-nici” 1991, 4. Falkowski J., Ziemia lubawska, Toruń 2006.

Drewniany Kościół pw. Św. Barbary jest zabytkową perłą mieszkańców Rumiana i okolic.

Wspinaczka na grodzisko w Gutowie było nie lada wyzwaniem dla uczestników.

O tragicznych obozowych losach kobiet więzionych w Gutowie przypominają dziś pamiątkowe tablice.

okazję m. in. obserwować wybuchy na słońcu.

6 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO31.8.2018KISIELICE, POWIAT

„Działaj lokalnie” w Klimach

Komunikat Powiatowego Zarządu Dróg w Iławie

Klimy w Gminie Kisielice stają się powoli areną ciekawych i oryginalnych wydarzeń, które przyciągają nie tylko mieszkańców

tej wsi, ale również okolicznych miejscowości. Radna Miejska w Kisielicach Pani Wioletta Szalkowska wraz ze Stowarzyszeniem

„Hragan Klimy” zainicjowali cykl zajęć dla dzieci, które mają na celu urozmaicenie sposobu spędzania wolnego czasu.

Ruszyła przebudowa mostu w ciągu drogi powiatowej Nr 1222N Lubawa- Rumienica--dr. Nr 1260N w miejscowości Prątnica przez rzekę Prątniczkę. Jak przebiegnie objazd?

W  związku z  plano-waną inwestycją: Przebudowa mostu

w ciągu drogi powiatowej Nr 1222N Lubawa- Rumieni-ca-dr. Nr 1260N w miejsco-wości Prątnica przez rzekę Prątniczkę w  okresie od 16 sierpnia 2018 roku do 30 li-stopada 2018 roku planowa-

ne jest całkowite zamknięcie odcinka drogi powiatowej pomiędzy miejscowościami Prątnica i  Łążyn. Objazdy zostaną wyznaczone drogą wojewódzką 541: Lubawa – Tuszewo – Montowo, drogą powiatową Montowo -Zwi-niarz – Łążyn.

Czasowa organizacja ru-chu zatwierdzona pismem Starosty Powiatu Iławskie-go K.7121.6.2017 z  dnia 10.04.2017 zostanie wpro-wadzona od dnia 16 sierp-nia 2018r.

Projekt „Małe rozrabia-ki”, bo tak się nazywa, otrzymał dofi nanso-

wanie w  kwocie 6 tys. zło-tych z Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności w ramach programu „Działaj lokalnie”. Dzięki temu wsparciu zaję-cia z  dziećmi odbywają się już od 1 lipca i potrwają do 30 października. Spotkania odbywają się dwa razy w ty-godniu i  cieszą się niemałą frekwencją, ponieważ każ-dorazowo uczestniczy w nich ok. 30 dzieci. Należy podkre-ślić, że oprócz Pani Wioletty bardzo aktywnie w  spotka-niach biorą również udział rodzice pociech, których pomoc jest nieoceniona. Do tej pory zajęcia odbywały się

głównie plenerowo, przede wszystkim na miejscowym boisku. Uczestników nie odstraszał nawet deszcz, co widać na załączonych zdję-ciach. Oprócz zajęć w  Kli-mach dzieci miały też okazję uczestniczyć w wycieczce do Żalna, gdzie z zaprzyjaźnio-nym lokalnym stowarzy-szeniem spędzono aktyw-nie czas w  wiosce kwiatów. Efekt całego przedsięwzię-

cia jest o  tyle zaskakujący, że pomimo tego, iż żyjemy w zelektronizowanym świe-cie pełnym gadżetów typu konsole i  tablety, to udaje się wyciągnąć dzieci na świe-że powietrze i  nakłonić do wspólnej zabawy. Pani Szal-kowska na 9 maja planuje w Klimach zorganizować też „Festyn na zakończenie wa-kacji”, który obfi tować będzie w różne atrakcje, m.in. mecz

piłki nożnej rodzice kontra dzieci, pokaz karate, czy fe-stiwal kolorów. Z pewnością żadne dziecko nie będzie się tam nudzić. Do końca października planowane są jeszcze liczne zajęcia m.in. z  rzeźbiarstwa, więc jeśli ktoś jeszcze nie widział, albo szuka inspiracji na zorgani-zowanie podobnych zajęć ma jeszcze okazję je zobaczyć.

Sławomir Ciszewski

Zdj.

Wio

letta

Sza

lkow

ska

7 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 31.8.2018 GOSPODARKA, POMOC

WIDZIANE OKIEM RADEJ WOJEWÓDZKIEJ

Turystyka

Wielka prośba o pomoc dla Gabrieli Jamroży z Iławy

Turystyka jest jedną z  dynamicznie roz-wijających się gałęzi

gospodarki w  wojewódz-twie warmińsko-mazurskim. Region należy do czołówki województw najbardziej

atrakcyjnych turystycz-nie w  kraju. Województwo warmińsko-mazurskie wy-różniają szczególnie wa-lory przyrodnicze, przede wszystkim duże kompleksy leśne, liczne jeziora oraz bo-gata fauna i fl ora. Znajdują się tutaj największe jeziora w kraju: Śniardwy i Mamry, a także Jeziorak, najdłuższe polskie jezioro, na którym położona jest największa śródlądowa wyspa Europy – Wielka Żuława. Jezio-ra są połączone kanałami i  rzekami, tworząc wielo-kilometrowy system szla-ków wodnych i  stanowiąc

tereny sprzyjające upra-wianiu sportów wodnych (żeglarstwa, kajakarstwa, windsurfi ngu, wędkowania i nurkowania). Atrakcją re-gionu jest też Kanał Elbląski z systemem pochylni umoż-liwiającym przemieszczanie statku po lądzie. Turystycz-ny krajobraz województwa tworzą również zamki, ko-ścioły oraz dworki i pałace związane z historią regionu. Uatrakcyjnieniem pobytu może być poznanie folkloru, tradycji twórczości ludowej, a także potraw kuchni regio-nalnej. Ludzie coraz częściej rezygnują z  wypoczynku

w  formie stacjonarnej na rzecz aktywnego spędzania czasu wolnego na obszarach o  atrakcyjnych walorach przyrodniczych. Liczba tu-rystów odwiedzających Warmię i Mazury z roku na rok rośnie.

W 2017 roku nasz region odwiedziło ponad 1,5 mln osób, z czego 12% stanowili turyści zagraniczni. Region charakteryzuje się dość krótkim sezonem tury-stycznym odnoszącym się głównie do miesięcy wa-kacyjnych (maj-paździer-nik). Turystyczne obiekty noclegowe województwa

warmińsko-mazurskiego zajmują 8 lokatę w Polsce.

Paradoksalnie zwiększone natężenie ruchu turystycz-nego powoduje niestety nieodwracalne straty w przy-rodzie, bowiem o możliwo-ściach i kierunkach rozwo-ju gospodarki decydują, poza walorami środowiska przyrodniczego i  kulturo-wego oraz atrakcjami tury-stycznymi, rodzaj i wielkość infrastruktury turystycz-nej, położenie i dostępność komunikacyjna, chłonność i  pojemność turystycz-na oraz lokalne strategie rozwoju społeczno-go-

spodarczego. Dlatego też w regionie, chcąc wykorzy-stać sprzyjające warunki do rozwoju różnych form turystyki, nie zapomina się również o  rozwoju in-frastruktury technicznej. W  ostatnich latach w  wo-jewództwie warmińsko--mazurskim zrealizowano wiele inwestycji z  zakresu infrastruktury drogowej, go-spodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami czy budowy nowych obiektów infrastrukturalnych różnego typu (obiekty hotelowo-ga-stronomiczne, infrastruktu-ra sportowa itp.)

Zaledwie kilka miesięcy temu była jedną z wielu kobiet, która do niedawna czerpała z życia pełnymi garściami. Szczęśliwa mężatka, pełna pasji 53-latka. Uśmiechnięta i niezwykle życz-liwa ludziom kochająca mama, żona i babcia.

W  marcu 2018 r. jednak usłyszała diagnozę, która

wywróciła do góry noga-mi całe jej życie – ostra białaczka limfoblastyczna (ALL). Gabrysia rozpo-częła trudną walkę o  swo-je życie. Pomóc jej w  niej może każdy z nas. Terapia zastosowana w Klinice He-matologii w  Gdańsku nie przyniosła oczekiwanych rezultatów. Liczy się czas, ponieważ w  kraju nie ma już innych metod leczenia. Lekarze rozkładają ręce w geście niemocy. Nadzieję daję nowatorska genetyczna metoda CAR T Cell, nazy-wana również terapią ostat-niej szansy, bo stosuje się ją dopiero w schyłkowej fazie choroby.

Terapia ostatniej szansy Metoda CAR T Cell zo-stała zarejestrowana jako i m m u n o t e r a p e u t y c z n a metoda walki z  rakiem w  Waszyngtonie w  2016

roku. Polega na pobraniu zdrowych komórek ciała chorego i  ich genetycz-nej modyfikacji, tak by zaszczepione ponownie wróciły do organizmu chorego i  zwalczyły zmia-ny nowotworowe. Mimo, że skuteczność tego ro-

dzaju leczenia białaczki jest zaskakująco wysoka - sięga więcej niż 90 proc. – terapia ta jest wciąż na rynku medycznym nowa, a w związku z  tym – mało dostępna i  bardzo droga. Metoda CAR T Cell nie dotarła jeszcze do Polski.

Gabrysia, u  której che-mioterapie nie był w  stanie zwalczyć kolejnych nawrotów choroby, nawiązała kontakt ze szpitalem Tel Ha Shomer Sheba Medical Center w Izra-elu, który z  powodzeniem stosuje właśnie immunote-rapię CAR T Cell.

Chcemy zrobić co w naszej mocy by pomóc Gabrysi zwalczyć tą okropną choro-bę! Proszę pomóżcie nam zebrać pieniądze na lecze-nie, które pozwoli wrócić Jej do normalnego życia.

Robiąc tak niewiele możesz dać Gabrysi dalsze życie-

masz tę moc, pomóż!Wesprzyj zbiórkę darowi-

zną w dowolnej wysokości:https://www.siepomaga.pl/

gabriela-jamrozyZapraszamy też na „Baza-

rek - razem dla Gabrysi” na Facebooku.

Rodzina i przyjaciele

Bernadeta Hordejuk, radna sejmiku województwa warmiń-sko-mazurskiego

8 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO31.8.2018ZDROWIE

Fizjoterapia przywraca sprawnośćWe wrześniu

obchodzimy Światowy

Dzień Fizjoterapii.

To doskonała

okazja, aby przyjrzeć

się działającemu

w iławskim Szpitalu

Powiatowym

Działowi Fizjoterapii,

który świadczy

usługi w systemie

ambulatoryjnym.

Dział Fizjoterapii funk-cjonuje w  iławskim szpitalu od kilkunastu

lat, a jego pacjenci to tak na-prawdę osoby z  przeróżnymi schorzeniami: neurologiczny-mi, ortopedycznymi.

- Duża część naszych pacjen-tów to osoby starsze, ze scho-rzeniami typowo starczymi – mówi Magdalena Błaszkow-ska, kierownik Działu Fizjote-rapii. – Sporą część naszych pacjentów stanowią tez dzieci z przeróżnymi dolegliwościami – dodaje pani kierownik.

W  szpitalnym Dziale Fizjo-terapii można uzyskać pomoc w zakresie fi zykoterapii, kinezy-terapii i drenażu limfatycznego.

W Dziale Fizjoterapii pracuje na co dzień kilkanaścioro tera-peutów, legitymujących się wy-sokimi kwalifi kacjami. Część z nich pracuje także w szpital-nych oddziałach, przywracając sprawność pacjentom na przy-kład po zabiegach endoprotezy.

– Nasz personel na każdym szczeblu i  w  każdej komórce, to ludzie, którzy wciąż pod-noszą swoje i tak już wysokie kwalifi kacje – mówi dyrektor Orkiszewska. – Dzięki pracy w szpitalu nasi terapeuci mają do czynienia z  przeróżnymi schorzeniami i wiedzą jak sobie z nimi radzić.

Dział Fizjoterapii świadczy swoje usługi w budynku Od-działu Rehabilitacyjnego.

Personel Działu Fizjoterapii

•• Magdalena Błaszkowska - kierownik• Anna Patorska• Karolina Szoka• Malwina Włodarczyk• Aleksander Bonikowski• Anna Ropiak - Olszewska• Ewa Głąbińska – Kościelska• Paweł Łysik• Maciej Szydłowski• Magdalena Paczkowska• Maciej Tołkacz• Ilona Maliszewska• Łukasz Kurek

FizykoterapiaTo dział lecznictwa, w którym wykorzystuje się terapeutyczne działanie naturalnie występują-cych czynników fi zycznych jak i wytworzonych przez specjali-styczne urządzenia (np. prądy, ultradźwięki, laser, pole magne-tyczne).Wśród działów fi zykoterapii można wyróżnić między innymi: elektroterapię, magnetoterapię, laseroterapię, lecznictwo uzdro-wiskowe, światłolecznictwo, termoterapię…

KinezyterapiaTo dział fi zjoterapii, którego podstawą są ćwiczenia ruchowe. Ruch jest środkiem leczniczym, mającym wpływ na cały orga-nizm. Zadaniem kinezyterapii jest usunięcie niesprawności fi zycznej.

Usługi realizowane w Dziale Fizjoterapiićwiczenia bierne, czynno-bierne, wspomagane, pionizacja,ćwiczenia czynne: w odciążeniu, w odciążeniu z oporem, wolne, wolne z oporem,nauka poruszania się,mobilizacje,wyciągi,ćwiczenia ogólnousprawniające,programy treningowe,światłolecznictwo,elektrolecznictwo,pole magnetyczne,ultradźwięki,masaż leczniczy, limfatyczny.

Fizjoterapeuci Działu Fizjoterapii. Od lewej: Aleksander Bonikowski, Paweł Łysik, Anna Olszewska, Anna Patorska, Magdalena Błaszkowska, Łukasz Kurek, Magda Pankowska, Ilona Maliszewska.

9 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 31.8.2018 ZDROWIE

Nowy sprzęt do hemodializyW pierwszym kwartale tego roku dyrektor Powiatowego Szpitala w Iławie podpisała umowę z fi rma Diaverum, która świadczy

pacjentom usługi w zakresie dializ. Zgodnie z wynegocjowanymi warunkami, fi rma zainstalowała nowe urządzenia do hemodializ.

Diaverum, to fi rma, która świadczy usługi pacjentom na terenie

naszego szpitala od wielu lat – mówi Iwona Orkiszewska, dyrektor Powiatowego Szpitala im. Władysława Biegańskiego w Iławie. – Dlatego cieszymy się, że konkurs na prowadzenie stacji dializ ponownie wygrała właśnie ta fi rma – wyjaśnia dyrektor placówki. – Stawiamy przede wszystkim na wysoką jakość usług, a Diaverum jest tego gwarantem – dodaje.

W ramach umowy dotyczą-cej prowadzonej stacji dializ na terenie iławskiego szpitala fi rma została zobowiązana do wymiany urządzeń do hemo-dializy na nowe.

- Już na etapie przygotowa-nia konkursu zależało nam, aby do stacji dializ trafi ł nowy sprzęt – mówi dyrektor szpitala. – Nowoczesne urzą-dzenia to najwyższa jakość i bezpieczeństwo pacjentów – dodaje dyrektor.

Umowa, którą podpisano na początku tego roku na-kładała też na fi rmę Diave-rum obowiązek wymiany aparatów do leczenia ner-kozastępczego na Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii, a także do zapewnie-nia pacjentom hospitalizowa-nym wykonanie hemodializy w przypadku ostrej niewydol-ności nerek.

- Firma Diaverum, podob-nie jak nasza placówka, na pierwszym miejscu stawia pacjenta – mówi Iwona Or-kiszewska. – Dlatego jestem przekonana, że ta współpra-ca, podobnie jak w  latach ubiegłych, będzie przebiegała bez zakłóceń.

O DiaverumMisją Diaverum jest poprawa jakości życia pacjentów z cho-robami nerek. Pamietając przy tym o ich potrzebach fi zycznych i emocjonalnych. Jako jeden z naj-większych światowych dostawców

usług w zakresie leczenia chorób nerek, Diaverum oferuje podejście holistyczne – od profi laktyki, poprzez opiekę nefrologiczną we wczesnych stadiach choroby, aż po

wszystkie terapie nerkozastępcze. Będąc niezależnym dostawcą usług nefrologicznych – najwięk-szym w Europie – fi rma może skoncentrować się wyłącznie na

dbałości o indywidualne potrzeby pacjentów. Leczeniem chorób nerek zajmuje się już od 20 lat, kiedy to uruchomiona została pierwsza stacja dializ. Obecnie

10 000 pracowników opiekuje się prawie 29 000 pacjentów w 20 krajach Europy, Ameryki Łacińskiej, Australii, Europy Wschodniej i Bliskiego Wschodu.

Stacja dializ została w całości wyposażona w nową aparaturę

10 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO31.8.2018GMINA IŁAWA

Aktualności z Gminy Iława

Przecięto wstęgę na ulicy Lipowej w RudzienicachWe wtorek, 7 sierpnia od-

była się uroczystość otwarcia przebudowanej ulicy Lipo-wej w Rudzienicach. Licznie przybyłych gości i  miesz-kańców Rudzienic powitał Wójt Gminy Iława Krzysztof Harmaciński, który podczas swojego wystąpienia podzię-kował wszystkim, którzy byli zaangażowani w przebudowę drogi i wręczył im podzięko-wania.

Udział w  uroczystości wzięli: Wicewojewoda War-mińsko-Mazurski Sławomir Sadowski, Wicestarosta Po-wiatu Iławskiego Stanisław Kastrau, Przewodniczący Rady Gminy Iława Roman Piotrkowski, radni i  sołtysi Gminy Iława, pracownicy Urzędu Gminy, przedstawi-ciele wykonawcy oraz miesz-kańcy Rudzienic. Poświęce-nia drogi dokonał Ks. Kan. Adam Olszewski.

W  ramach inwestycji zo-stała przebudowana jezdnia na odcinku długości 2,3 km. Przebudowa objęła budowę chodnika, zjazdów, odwod-nienia i  oświetlenia. W  ra-mach budowy oświetlenia zamontowano 82 lampy. W  pasie drogowym nowej

jezdni uporządkowano tak-że zieleń.

Zadanie „Przebudowa drogi gminnej w Rudzienicach – ul. Lipowa” zostało dofi nan-sowane z  Programu Wielo-letniego pn.: „Program roz-woju gminnej i  powiatowej infrastruktury na lata 2016-2019” w wysokości 1.566.981 zł. Wartość całej inwestycji wyniosła 3.133.963,25 zł.

Termin ukończenia inwe-stycji ustalono na 31 lipca br. i został on dotrzymany.

Na tą inwestycję czekali

mieszkańcy Rudzienic. Nowa droga poprawi bezpieczeń-stwo i komfort jazdy i stanie się istotnym czynnikiem roz-woju tej części Gminy Iława.

Uroczystość otwarcia szatni w RudzienicachW  sobotę, 18 sierpnia br.

odbyła się uroczystość otwar-cia nowego budynku klubo-wego Czarnych Rudzienice. Przybyłych na uroczystość gości przywitał Wójt Gminy Iława Krzysztof Harmaciń-ski. Udział w niej wzięli m.in.

Przewodniczący Rady Gminy Roman Piotrkowski, radni, sołtysi, działacze sportowi, przedstawiciele wykonawców oraz mieszkańcy.

W  swoim przemówieniu wójt podziękował wszystkim, którzy byli zaangażowani w realizację projektu oraz wy-konawcy, fi rmie Krzysztofa Sadowskiego za sprawne i ter-minowe wykonanie inwestycji.

Sobotnia uroczystość była również okazją do wręczenia prezentów. Od lokalnego hi-storyka Henryka Plisa klub

otrzymał archiwalne zdję-cie zespołu. Nowe komplety strojów sportowych wręczył wójt Harmaciński.

Nowy budynek klubowy mieści dwie szatnie, pomiesz-czenie dla sędziów, biuro zarządu, magazyn na sprzęt sportowy, pomieszczenie tech-niczne, dwa sanitariaty i dwie umywalnie. Zagospodarowany został również teren. Powstał nowy parking oraz chodnik. Wartość całej inwestycji wy-niosła 489  600 zł i  została ukończona w terminie.

Pierwsi seniorzy w gminie otrzymali urządzenia z programu teleopiekiW  dniu 2 sierpnia, w  sie-

dzibie Urzędu Gminy Iława, benefi cjenci programu wdra-żania usług teleopiekuńczych w  gminach Województwa Warmińsko-Mazurskie-go  otrzymali z  rąk Wójta  Krzysztofa Harmacińskiego  odpowiednio skonfi gurowa-ne aparaty telefoniczne wraz z bransoletką lub zawieszką umożliwiającą Podopiecz-nemu szybki dostęp do Cen-trum Operacyjno – Alarmo-wego Teleopieki.

Podczas spotkania przy-bliżone zostały im również zasady korzystania z powie-rzonego sprzętu. Jednakże szczegóły  świadczenia usłu-gi Teleopieki przez  Polskie Centrum Opieki Spółka z  o.o. omówione zostaną indywi-dualnie  przez pracowników  GOPS w  Iławie, którzy od-wiedzą seniorów w  miejscu zamieszkania w  celu doko-nania aktywizacji systemu te-leusług.

Mamy nadzieję, że wpro-wadzenie sytemu teleopieki przyniesie wiele korzyści osobom z niej korzystającym, ich opiekunom oraz samo-rządowi, a  także systemowi

Na zdjęciu Ks. Kan. Adam Olszewski, sołtys sołectwa Rudzienice Zbigniew Osasiuk, radna Zofi a Fota, Wójt Gminy Iława Krzysztof Harmaciński oraz Wicewojewoda Warmińsko-Mazurski Sławomir Orzechowski.

Na zdjęciu nowy budynek klubowy Czarnych Rudzienice.

Przebudowana ul. Lipowa w Rudzienicach.

11 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 31.8.2018 GMINA IŁAWA

pomocy społecznej i  opieki zdrowotnej. Zakładamy, że w  sytuacji zagrożenia życia, gdzie wymaga się szybkiego działania, usługi teleopie-kuńcze  poprawią jakość ży-cia seniorów Gminy Iława, zwiększą im  komfort bezpie-czeństwa  i  szansę  na szybkie dotarcie odpowiednich służb,  a  co za tym idzie zwiększą szansę na przeżycie.

„Wyprawki dla Malucha” wręczoneKolejne rodziny z  terenu

gminy Iława skorzystały z gminnego programu „Wy-prawka dla Malucha”. Wy-prawki zostały wręczone w piątek, 30 lipca przez po-mysłodawcę programu Wójta Gminy Iława Krzysztofa Har-macińskiego. 

Wyprawki zostały przy-znane rodzinom: Adrianny i  Sebastiana Back, Natalii Grabowskiej i Jakuba Ma-ciejewskiego, Aldony i  Se-bastiana Ikier, Amelii Koł-packiej i  Pawła Juszczaka, Ewy Kaczmarczyk, Małgo-rzaty Lenarczyk i Mirosława Strzelczyka, Pauliny i  Pio-tra Malinowskim, Stefanii i  Tomasza Modrzewskim, Mileny i Seweryna Świgoń-skim oraz Karoliny i Barto-sza Tercjaków.

Serdecznie gratulujemy!Rodzicom z  terenu gminy

Iława, spodziewających się dziecka przypominamy, że aby otrzymać świadczenie należy złożyć stosowny wnio-sek w Gminnym Ośrodku Po-mocy Społecznej.

Kluby sportowe z dotacjamiWe wtorek, 31 lipca Wójt

Gminy Iława Krzysztof Har-maciński podpisał z  przed-stawicielami klubów spor-towych umowy na dotacje. W sumie przyznano 5 dotacji na kwotę 165.000 zł.

Dzięki przyznanym dota-cjom Gmina Iława promuje sport i  aktywny styl życia. Systematycznie poprawiają się również warunki upra-wiania sportu przez zawod-ników klubowych.

Gratulujemy i życzymy wielu sukcesów w nowym sezonie!!!

Nadchodzące wydarzeniaa. Dożynki Gminne – 2

września – Dziarny b. I Fiesta Balonowa o Pu-

char Wójta Gminy Iława – 31 sierpnia- 2 września xxxxx

Na zdjęciu rodzice wraz z dziećmi, Inspektor ds. świadczeń rodzinnych Edyta Brach, Kierownik GOPS Ewelina Tuchalska, Wójt Gminy Iława Krzysztof Harmaciński.

Na zdjęciu przedstawiciele klubów sportowych, Kierownik Referatu Rozwoju Lokalnego i Promocji Andrzej Brach oraz Wójt Gminy Iława Krzysztof Harmaciński.

12 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO31.8.2018SZLAKIEM POWIATU

Pierwsza w tym roku wyprawa z cyklu „Szlakiem legend i podań. Historia powiatu na dwóch kółkach” za nami!

Znana na całą Polskę droga krzyżowa po-wstała z  inicjatywy

tutejszych księży w Iławie. Poszczególne stacje two-rzą odlewy kajaka, którym po Jezioraku pływał Karol Wojtyła. To właśnie idea, która przyświeca projek-towi - chęć upamiętnienia pontyfikatu świętego Pa-pieża Polaka, który w 1973 roku jako kardynał odwie-dził nasze strony.

Malownicza trasa rozpo-częła się na Lipowym Dwo-rze, następnie prowadziła przez Kamień Duży, Ka-

mień Mały, Windyki, Wolę Kamieńską i  dalej w  kie-runku Tynwałdu i Jażdżó-wek, Gizerka, Kwir, Szałko-wa i z powrotem na Lipowy Dwór w Iławie.

W  wycieczce mógł wziąć udział każdy. Tempo jazdy było dostosowane do moż-liwości rowerzystów.

- Od dwóch lat biorę udział w  wycieczkach ro-werowych organizowanych przez Starostwo Powiato-we w  Iławie. Trasy wycie-czek są zawsze różnorod-ne i ciekawe - mówi jeden z uczestników.

Na Każdy uczestnika wy-cieczek czekały upominki oraz publikacja o Iławskim Biskupinie, który zapewne również stanie się inspira-cją do opracowania cieka-wej trasy na kolejny rok.

A już 2 września (niedzie-la) ruszamy trasą, którą na dwóch kółkach rozpocz-niemy w  Suszu. Do Susza

uczestnicy pojadą busami. Zanim wyruszymy w drogę powrotną do Iławy zwie-dzimy Izbę Historii Regio-

nu. Trasa do Iławy będzie biegła przez Bałoszyce, Łęgowo, Folwark, Gałdo-wo, Ząbrowo i  Kamionkę.

Start godz. 10:00! Port Śródlądowy w Iławie.

Uwaga ilość miejsc jest ograniczona!

W sobotę,

25 sierpnia

o godz. 10.00

wystartowała

pierwsza

z zaplanowanych

czterech wycieczek

rowerowych. Trasa

wycieczki wiodła

bocznymi drogami

Żuław Wiślanych

do elektrowni wodnej

w Michałowie.

Dopisała pogoda

i frekwencja, gdyż na

starcie pojawiło się

około stu osób.

13 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 31.8.2018 SZLAKIEM POWIATU

14 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO31.8.2018SUSZ

Po 32 latach znów dachówka nad SPSzkoła Podstawowa powita nowy rok szkolny z nowym dachem z dachówki na budynku nr 1. Przeprowadzona w czasie wakacji na zlecenie Gminy Susz inwe-stycja przywróciła stan dachu obiektu sprzed pożaru, który wydarzył się w 1986 roku.

Po pożarze na dachu bu-dynku nr 1 Szkoły Podsta-

wowej w Suszu na ponad 30 lat lat pojawiło się zadasze-nie z blachy falistej. Dopiero w tym roku, podczas wakacji, wymienioną ją na dachówkę. Tym samym dziś dach głów-nego budynku suskiej pod-stawówki znów wygląda jak sprzed pożaru.

Wykonane na zlecenie Gminy Susz i  sfinansowa-

ne przez samorząd w cało-ści prace objęły zadasze-nie o powierzchni 750 m2. Koszt robót to prawie 300 tysięcy złotych. Wykonał je Zakład Ogólnobudowlany „Profil Dach” Marek Bog-danowicz z  Mikołajek Po-morskich..

Przy okazji warto wspo-mnieć, że również obiekt

Przedszkola w Suszu zyskał w  wakacje. Wykonano tam przebudowę placu przy przedszkolu, w ramach któ-rej na powierzchni ponad 900 m2 ułożono plac z kostki brukowej. Wykonawcą była fi rma Tenor Budowa i utrzy-manie dróg i ulic Jerzy Kaca. Koszt prac to prawie 177 ty-sięcy złotych.

15 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 31.8.2018 SUSZ

MTB w Suszu: Na rowerach ruszyli mali i duzi! Łącznie 340 zawodników wystartowało w niedzielnym IX Ogólnopolskim Wyścigu MTB Susz 2018. Przy pięknej pogo-dzie i w pozytywnej atmosferze na rowerach ścigały się rodziny, dzieci oraz dorośli.

To była rowerowa nie-dziela dla wszystkich chętnych. Impreza

rozpoczęła się o  godz. 10.15 startem wyścigu rodzinnego na dystansie 12 kilometrów, w którym wystartowało 29 ze-społów, złożonych z minimum jednego rodzica i  jednego dziecka, choć nie brakowało też zespołów trzyosobowych.

Następnie na linii startu po-jawili się dorośli. Najpierw na trasę o długości 42 kilometrów wyruszyli uczestnicy wyścigu Mega, a  po kilku minutach rozpoczęła się rywalizacja na dystansie Mini, liczącym sobie 27 kilometrów. Zawodnicy bardzo pozytywnie, jako zróż-nicowane i  szybkie, oceniali trasy, w znacznej części wyzna-czone w lasach Nadleśnictwa Susz i chwalili ogólną organi-zację niedzielnej imprezy. Po

ukończeniu zmagań sporto-wych za metą na sportowców czekała strefa regeneracyjna z  napojami, owocami oraz ciepłym posiłkiem.

Następnie okolice startu i  mety w  pobliżu hali CSiR przejęli najmłodsi zawodnicy.

Dzieci rywalizowały w kate-goriach wiekowych rozpoczy-nających się już od trzylatków na dystansie 100 metrów, a  następnie kolejno na 200, 300 i  500 metrów. Każde z  dzieci na mecie otrzymało pamiątkowy medal i  słodki upominek, a  te, które zajęły pierwsze trzy miejsca w każ-dym z wyścigów – stanęły na podium i  odebrały puchary z rąk burmistrza Susza Krzysz-tofa Pietrzykowskiego, zastęp-cy burmistrza Susza, Zdzisła-wa Zdzichowskiego oraz przez Jarosława Piechotkę, dyrektor Centrum Sportu i  Turystyki w Suszu.

Imprezę zakończyła dekora-cja najlepszych zawodników na dystansach Mega i Mini. Pełna lista wyników na: http://sts-timing.pl/event/mtb-susz-2018/

Ostatnim akcentem było losowanie wśród wszystkich startujących szeregu nagród rzeczowych, a  wśród nich nagrody specjalnej IX Ogól-nopolskiego Wyścigu MTB Susz 2018, czyli roweru mar-ki Folta, który trafi ł do Jacka Pieścińskiego z Grudziądza.

Serdecznie dziękujemy wszystkim zawodnikom i kibi-com niedzielnego szaleństwa rowerowego w Susz i już teraz zapraszamy na jubileuszową, X edycję MTB Susz 2019!

PODZIĘKOWANIAOD ORGANIZTORÓWOrganizatorzy zawodów

chcieliby podziękować wszystkim zaangażowanym w  dziewiątą edycję Ogól-nopolskiego Wyścigu MTB Susz 2018: Nadleśnictwie Susz, zawodnikom MTB Susz Epidemia Cyklozy za przygotowanie całej trasy, pracownikom biura za-wodów za sprawną opiekę nad zawodnikami, grupie biegowej Rozbiegany Susz

przy CSiR za pomoc w biu-rze zawodów oraz pomocy na trasie, Piechotka Team Kickboxing za obstawę tra-sy wolontariuszom za ca-łość pracy jaką włożyli przy trasie, start/mecie, biurze zawodów, Harcerskiemu Klubowi Ratowniczemu w  Suszu i  ratownikom me-dycznym ze Sztumu za opie-kę medyczną, Przedszkolu Miejskiemu za przepysz-ny posiłek regeneracyjny, Ochotniczej Straży Pożarnej

w Suszu oraz Komisariatowi Policji w Suszu za profesjo-nalną obstawę ulic Susza, dla sklepu TOTO Susz, za nagrody dla najlepszych zawodników i zawodniczek oraz nagród do losowania oraz sklepu Almar Susz, któ-ry zasponsorował puchar dla najlepszego suszanina na dystansie MEGA. Ponadto chcielibyśmy podziękować mieszkańcom Susza za fan-tastyczny doping w  trak-cie zawodów.

16 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO31.8.2018BEZPIECZEŃSTWO

Policja o bezpiecznej jeździe rowerem i nie tylkoJazda rowerem to wspaniały sposób na spędzanie wolnego czasu. Piękna pogoda pozwala na spędzenie aktywnego wypoczynku,

która ceniona jest zarówno przez dzieci, dorosłych jak i osoby starsze. Niektórzy natomiast traktują jednoślad jako środek transportu.

Pamiętajmy, aby jednak ta jazda była przyjem-nością rowerzyści mu-

szą stosować się do obowią-zujących przepisów prawa o ruchu drogowym.

Rowerzyści to  szczegól-na grupa niechronionych uczestników ruchu drogo-wego gdyż nie chroni ich blacha samochodu, pasy czy poduszka powietrzna. Muszą sami zadbać o swo-je bezpieczeństwo. Dlate-go warto jeździć w  kasku ochronnym, odpowiednim ubraniu oraz posiadać ele-menty odblaskowe.

Piesi, rowerzyści oraz kie-rowcy. Wszyscy uczestnicy ruchu drogowego  muszą pamiętać o sobie nawzajem.

Przypominamy:Dokumentem stwierdza-

jącym posiadanie upraw-nienia do kierowania ro-werem  to karta rowerowa ( dla dzieci pow. 10 lat) lub prawo jazdy kat. AM, A1,B1 lub T-  przypadku osób, które nie ukończyły 18 lat.  Osoba, która ukończyła 18 lat nie musi posiadać żad-nych uprawnień do kiero-wania rowerem.

OBOWIĄZKOWE WYPOSAŻENIE ROWERU- z  przodu : jedno światło

barwy białej lub żółtej selek-tywnej

- z tyłu:  jedno światło od-blaskowe barwy czerwonej o kształcie innym niż trójkąt oraz jedno światło pozycyjne barwy czerwonej, które może być migające

- co najmniej jeden działa-jący hamulec

- dzwonek lub inny sygnał ostrzegawczy o nieprzeraźli-wym dźwięku

PODSTAWOWE PRZEPISY DOTYCZĄCE ROWERZYSTÓW1. Rowerzysta jest obowią-

zany z  drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowe-rów, jeśli są one wyznaczo-ne dla kierunku, w którym  się porusza lub zamierza

skręcić. Korzystając z dro-gi dla rowerów i  pieszych  rowerzysta zobowiązany jest zachować szczególną ostrożność i  ustępować miejsca pieszym

2. Rowerzysta zobowiązany jest jechać możliwie blisko prawej krawędzi jezdni. Jeśli na jezdni pasu są wyznaczo-ne są pasy ruchu rowerzysta nie może zajmować więcej niż jednego pasa.

3. Włączając się do ruchu należy zachować szczegól-ną ostrożność oraz ustąpić miejsca innemu pojazdowi lub uczestnikowi ruchu

4. Na skrzyżowaniu i bez-pośrednio przed nim kie-rujący rowerem może po-ruszać się środkiem pasa ruchu, jeśli ten pas umoż-liwia opuszczenie  skrzyżo-wania w więcej niż jednym kierunku

5. Rowerzysta może wy-przedzać inne niż rower powoli jadące pojazdy z  ich prawej strony

6. Korzystanie z  chodnika lub drogi dla  pieszych przez kierującego rowerem jest do-zwolone wyjątkowo gdy:

A. opiekuje się on osobą w wieku do 10 lat kierującą rowerem

B. szerokość chodnika wzdłuż drogi po której ruch

pojazdów jest dozwolony z prędkością większą niż 50 km/h wynosi co najmniej 2 m i brakuje wydzielonej drogi dla rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów

C. warunki pogodowe ( śnieg, wiatr, ulewa, gołoledź, gęsta mgła) zagrażają bezpie-czeństwu rowerzysty na jezd-ni  i w tym wypadku szerokość chodnika nie ma znaczenia

UWAGA ROWERZYŚCI - TO JEST ZABRONIONE!!!- przejeżdżanie przez przej-

ście dla pieszych. Rowerzysta przed przejściem musi zejść z roweru i przeprowadzić go przez przejście ( można do-stać za to mandat  w wysoko-ści 100 złotych)

- jazda po jezdni obok inne-go uczestnika ruchu  utrud-niając w ten sposób  porusza-nie się innym uczestnikom ruchu

- jazda bez trzymania co najmniej jednej ręki na kie-rownicy i nóg na pedałach

- czepianie się pojazdów - kierowania rowerem pod

wpływem alkoholu lub in-nych środków odurzających

- przewożenie pasażera, który jest pod wpływem al-koholu lub innych środków odurzających

- korzystania  podczas jazdy rowerem z telefonu wymaga-jącego trzymania słuchawki w ręku

- wjazdu na autostrady i drogi ekspresowe

Obowiązki kierujących pojaz-dami wobec rowerzystów:- kierujący pojazdem, zbli-

żając się do przejazdu dla

rowerzystów, jest obowiązany zachować szczególną ostroż-ność i ustąpić pierwszeństwa rowerowi znajdującemu się na przejeździe

- kierujący pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustą-pić pierwszeństwa rowerzy-ście jadącemu na wprost po jezdni, pasie ruchu dla ro-werów, drodze dla rowerów lub innej części drogi, którą zamierza opuścić

- kierujący pojazdem, prze-jeżdżając przez drogę dla rowerów poza jezdnią, jest obowiązany ustąpić pierw-szeństwa rowerowi

- kierującemu pojazdem zabrania się wyprzedzania pojazdu na przejeździe dla rowerzystów i  bezpośred-nio przed nim, z wyjątkiem przejazdu, na którym ruch jest kierowany

- zabrania się zatrzymania pojazdu na przejeździe dla rowerzystów oraz w  odle-głości mniejszej niż 10 me-trów przed tym przejazdem - na drodze dwukierunkowej o dwóch pasach ruchu zakaz ten obowiązuje także za prze-jazdem oraz zatrzymania po-jazdu na drodze dla rowerów

Rodzicu pamiętaj !!!Ty jesteś odpowiedzialny

za bezpieczeństwo swoje-go dziecka. Mały cyklista powinien być wyposażony w kask ochronny i element odblaskowy. To samo do-tyczy dzieci przewożonych w specjalnych fotelikach za-kładanych na rower rodzi-ca. Wybierając taki  fotelik  trzeba zwrócić uwagę na jego oznaczenia - powinno posiadać atesty, certyfikaty. Warto także zwrócić uwagę  na to z jakich elementów fo-telik jest wykonany, czy jest odpowiednio wyprofilowany i wygodny. Sprawdźcie tak-że, czy w trakcie  przewoże-nia dziecko nie będzie miało możliwości włożenia nóg między szprychy koła ro-weru.

17 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 31.8.2018 POLITYKA, POWIAT

Marek Polański: Kolejna manipulacja!W Kurierze Iławskim z 15-08-201 r. ukazał się artykuł, pod wprowadzającym w błąd tytułem „Radni powiatu iławskiego idą na wojnę

z rządem”, którego autorem jest Bartosz Gonzales. Zarówno tytuł artykułu jak i jego treść zawierają informacje dalekie od prawdy,

a rzetelność dziennikarska autora nie ma nic wspólnego z pojęciem rzetelności dziennikarskiej funkcjonującej w obiegowej opinii.

Rada Powiatu 28-06-2018 r.. zgodnie z  rozporządzeniem

Rady Ministrów, podjęła uchwałę o  obniżeniu wy-nagrodzeń pracowników samorządowych o  20% wy-nagrodzenia zasadnicze-go i  dodatku funkcyjnego. Oczywiście ta uchwała ob-jęła również wynagrodzenie Starosty. Artykuł nie zawie-ra informacji o  tym fakcie, zajmuje się podjętą na tej samej sesji inną uchwałą popierającą działania wielu organizacji zmierzających do sprawdzenia konstytu-cyjności rozporządzenia Rady Ministrów dotyczące-go obniżki wynagrodzenia pracownikom samorządo-wym przez Trybunał Kon-stytucyjny. Nie ma w tym ani żadnych działań, które były-by sprzeczne z rozporządze-niem, ani tym bardziej stały w kontrze do rozporządzenia Rady Ministrów. Zatem trze-ba naprawdę albo złej woli, albo trudności w  logicznym wnioskowaniu, aby z  tych działań wysnuć wniosek, że Rada Powiatu iławskie-

go idzie na wojnę z rządem. O  ile do takich wniosków dochodzi ktoś na podstawie powyższych działań Rady Po-wiatu, to jakie wnioski moż-na wyciągnąć z działań Rady Miasta? Pensja Starosty Iławskiego nie zmieniła się od wielu lat, a pensja Burmi-strza Iławy od momentu ob-jęcia tej funkcji przez Adama Żylińskiego znacznie wzrosła i do dziś jest najwyższą jaką może otrzymać osoba na tym stanowisku w Polsce. Do mo-mentu składania tego nume-ru Życia Powiatu Iławskiego, Rada Miasta nie podjęła też żadnej uchwały obniżającej wynagrodzenie Burmistrza. Czy to oznacza, że Rada Miasta Iławy weszła w otwar-ty konfl ikt z Radą Ministrów? Jeśli tak, to konsekwencje dla mieszkańców Iławy mogą być bolesne.

Moim zdaniem rozporzą-dzenie Rady Ministrów burzy i  tak już chory system płac. To nienormalne, że Prezy-dent Polski zarabia mniej niż wójt małej gminy, dyrektor szkoły mniej od nauczycie-la z kilkoma nadgodzinami,

a jednocześnie duży procent pracowników ma minimalną płacę.

Autor tekstu nie popisał się również rzetelnością dziennikarską przytaczając bezkrytycznie i  nie spraw-dzając informacji szefa lo-kalnych struktur PIS Piotra Jackowskiego. O ile szef PIS w Iławie nie jest zorientowa-ny w tym co się dzieje w jego strukturach, to przynajmniej dziennikarz powinien to sprawdzić i uczciwie poinfor-mować swoich czytelników.

Po wyborze na stanowisko Starosty Iławskiego człon-kostwo Marka Polańskiego w PIS zostało zawieszone na pisemną prośbę samego Sta-rosty Iławskiego, w proteście przeciwko niezgodnym ze statutem i  ordynacją wybor-czą wyborów w  partii. Do dnia dzisiejszego nie otrzymał on żadnej pisemnej informacji od zarządu swojej partii, aby jego status w  partii był inny. Zatem informowanie czytel-ników o wyrzuceniu go z PIS jest zwyczajnie nieprawdą. Oburzające jest również stano-wisko szefa miejscowego PIS

w stosunku do radnych Klubu Radnych PIS. Jak można dys-kredytować ludzi, którzy od lat są wierni swym prawicowym poglądom, angażowali się w wybory, uczestniczyli w mie-sięcznicach, konwencjach programowych, w protestach, byli aktywni w  środowisku lokalnym. Działali w czasach trudnych dla partii, wykazu-

jąc się odwagą i odpornością na ataki przeciwników. Swoją postawą, swoją pracą, swo-im zaangażowaniem, swoim życiem zrobili więcej dla PIS niż większość obecnych dzia-łaczy, którzy zapałali miłością do partii, gdy słupki sonda-żowe poszły w  górę. Powin-niście, swoim poprzednikom okazywać wdzięczność za ich

organiczną pracę i dużo, dużo szacunku. W kontekście całego felietonu zastanawia tylko jaki jest powód mijania się z praw-dą. Czyżby praca dla Ratusza Bartosza Gonzalesa odbierała zdolność samodzielnego my-ślenia czy też może chęć przy-podobania się głównemu loka-torowi Ratusza powoduje, że ktoś naraża się na taką ocenę?

Marek Polański, Starosta Powiatu Iławskiego

Fot.

Arc

h. Z

PI

Trzymaj formę

W  32 szkołach (Szkołach Pod-stawowych w  kl.

V,VI, VII i  klasach gimna-zjalnych w  Suszu, Lubno-wych, Jawtach Wielkich, Babiętach Wlk., Goryniu, Kisielicach, SP nr 3, 4, 5, Zespole Placówek Szkolno--Wychowawczych w Iławie, w Kazanicach, Prątnicy, Gra-bowie-Wałdykach, Lubawie, Rożentalu, Złotowie, Ząbro-wie, Gałdowie, Gromotach, Lasecznie, Rudzienicach, Wikielcu, Franciszkowie, Borecznie, Zalewie, Bartach, Dobrzykach, Akademickim Zespole Placówek Oświato-

wych Fijewo) powiatu iław-skiego nauczyciele i  peda-godzy szkolni, przeszkoleni przez pracowników Powia-towej Stacji Sanitarno-Epi-demiologicznej w  Iławie, realizowali w roku szkolnym 2017/18 już XII edycję pro-gramu edukacyjnego „Trzy-maj formę”, zainicjowanego przez Państwową Inspekcję Sanitarną i  Polską Federa-cję Producentów Żywności a  dotyczącego propagowa-nia racjonalnego żywienia i aktywności fi zycznej wśród uczniów i rodziców.

W  czterech szkołach, tj. w  Szkołach Podstawowych

w Jawtach Wielkich, Babię-tach Wielkich, Franciszko-wie i S.P. nr 5 w Iławie na-uczyciele wraz z  uczniami realizowali własne projekty uwzględniające tematykę programu, w  pozostałych szkołach podejmowali różne działania na te tematy.

W  szczególności uświa-damiali znaczenie spoży-wania zbilansowanej diety, czyli prawidłowo jakościowo i ilościowo skomponowanej diety oraz znaczenie aktyw-ności fi zycznej dla zdrowia.

Propagowane były również m. in. wybrane elementy edukacji konsumenckiej,

znakowanie produktów wartością odżywczą (GDA), zdobywanie przez uczniów umiejętności czytania i rozu-mienia etykiet środków spo-żywczych.

Program realizowano poprzez.: Organizację zajęć, poka-

zów lub warsztatów kulinar-nych – w 22 szkołach,

Spożywanie drugiego śnia-dania wspólnie, uczniów z nauczycielami – w 16 szko-łach,

Konsultacje z  rodzicami istoty problemu właściwe-go żywienia – w 24 szkołach,

Układanie jadłospisów zgodnie z zasadami zbilan-sowanej diety – w 20 szko-łach,

Organizowanie zajęć praktycznych, warsztatów z edukacji konsumenckiej – w 14 szkołach,

Spotkania z  ekspertem, specjalistą z zakresu żywie-nia – w 13 szkołach

Organizacja dodatkowych zajęć ruchowych/sporto-wych – w 24 szkołach,

Rodzice aktywnie poma-gali lub uczestniczyli w or-ganizacji/realizacji projektu – w 16 szkołach.

Szkoły współpracowały

w ramach realizacji progra-mu z różnymi instytucjami, organizacjami i partnerami powiatu iławskiego.

Program będzie kontynu-owany w  szkołach powia-tu iławskiego w  przyszłym roku szkolnym.

Iwona Marchlewska

Powiatowa Stacja

Sanitarno-Epidemiologiczna w Iławie

18 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO31.8.2018WIEŚCI Z POWIATU

Szkolenie dla miłośników przyrody w porcie. Będą mówić o drzewach

Tragiczna historia ulicy Kolejowej. Za nami kolejna wycieczka z cyklu „Historia jednej ulicy”

Perspektywa życia drzewa jako organizmu długo-wiecznego znacznie

przerasta życie ludzkie. Drze-wa sadzimy dla upamiętnienia ważnych wydarzeń publicz-nych i osobistych. Jako symbol siły i równowagi drzewa często znajdują miejsce w logotypach fi rm i organizacji. Jednym sło-wem - drzewa są fascynujące!

W  dzisiejszych czasach ist-nienie wielu drzew, szcze-gólnie tych dojrzałych i  sę-dziwych, staje się zagrożone. Przyzwyczailiśmy się do ich integralnego istnienia w kra-jobrazie. Jednak ich zacho-wanie dla następnych pokoleń nie jest całkiem oczywiste. Na obszarze wyróżnionym szcze-gólną formą ochrony ze wzglę-

du na istnienie sędziwych alej, jakim jest znacząca część po-wiatu iławskiego należąca do Natury 2000 „Aleje Pojezierza Iławskiego”, wyzwania zacho-wania drzew w  krajobrazie nabierają szczególnej wagi. Województwo warmińsko--mazurskie wyróżnia się na tle kraju pięknymi alejami. To szczególnie zobowiązuje do aktywności na rzecz zachowa-nia tej wartości krajobrazu re-gionu.

Warsztaty szkoleniowe „Drzewa jako narzędzie ani-macji społecznej” organizo-wane są przez Stowarzysze-nie Eko-Inicjatywa, Zespół Parków Krajobrazowych Po-jezierza Iławskiego i Wzgórz Dylewskich oraz Port Śród-

lądowy w Iławie. Przeznaczo-ne są one dla społeczników z  południowo-zachodniej części województwa warmiń-sko-mazurskiego. A dla kogo konkretnie? Dla animatorów społecznych, pracowników świetlic wiejskich i ośrodków kultury, Kół Gospodyń Wiej-skich, przedstawicieli organi-zacji zajmujących się działal-nością społeczno-kulturalną i nauczycieli.

A w zasadzie dla wszystkich osób, które lubią i zachwycają się drzewami. I które szukają odpowiedzi na następujące pytania: jak dbać o otaczające drzewa? Dlaczego drzewa są cenne i po co powstały aleje? Czy sędziwe drzewa nie zagra-żają bezpieczeństwu w  prze-strzeni publicznej? Jak prze-budować starzejącą się aleję? Czy można pogodzić ochronę przyrody i  bezpieczeństwo? Czy można zrobić coś cieka-wego z mieszkańcami na rzecz drzew? Czy są w moim regio-nie ciekawe historie, wspo-

mnienia związane z drzewami? Jak wpłynęły zmiany prawne na los drzew? I gdzie mogę po-sadzić drzewo?

W  trakcie warsztatów pro-wadzący - Robert Pipczyński (edukator, ornitolog, inspektor drzew i przyrodnik), Ewa Ro-manow-Pękal (przyrodniczka, trenerka) i Alina Rodziewicz (znawczyni przyrody Pojezie-rza Iławskiego) - wprowadzą uczestników w niezwykle fa-scynujący świat sędziwych drzew, pomogą zrozumieć „se-kretne życie drzew” pokazując świat owadów i innych organi-zmów związanych z drzewami. Nauczą, jak sadzić drzewa i  jak je pielęgnować. Dadzą też niezbędną garść wiedzy prawnej, ale przede wszyst-kim wspólnie z uczestnikami zastanowią się, jak zmobilizo-wać mieszkańców do działania na rzecz drzew w krajobrazie wsi i miast. Wspólnie z uczest-nikami spróbują zaplanować takie działania. Przedstawią dobre przykłady z całej Polski.

Dla osób zainteresowanych zaplanowana jest kontynu-acja szkolenia w celu wspar-cia inicjatyw lokalnych na rzecz drzew. Formuła dalszej współpracy będzie omówiona podczas szkolenia.

Warsztaty szkoleniowe „Drzewa jako narzędzie ani-macji społecznej” odbędą się 26 września, w godzinach od 9:00 do 15:00 w  sali konfe-rencyjnej Portu Śródlądowe-go w Iławie (ul. Chodkiewicza 5). Przewidywane jest podsta-wienie busów z Susza i Zalewa. Organizatorzy proszą o poda-nie odpowiedniej informacji wraz ze zgłoszeniem na szko-lenie. Szkolenie jest bezpłatne.

Zgłoszenia należy kierować na adres: dolszuk@ekokwi-dzyn.pl, podając następujące informacje: Imię i nazwisko, reprezentowaną instytucję, organizację, grupę, telefon kontaktowy, e-mail, informa-cję o  sposobie dojazdu (czy dojazd na własną rękę, czy też chęć skorzystania z  pod-

stawionego busa w  Zalewie, Suszu lub na tracie przejazdu pomiędzy tymi miejscowościa-mi a Iławą).

W razie pytań możliwy jest kontakt z Dorotą Olszuk tel. 55 261 22 16, dolszuk@ekokwi-dzyn.pl lub Aliną Rodziewicz alina.rodziewicz_xl@wp.pl., tel. 89 758 85 27.

Choć ulica Kolejowa znajduje się nieco na uboczu, jej historia jest równie ciekawa, co tragiczna. W tym miejscu w latach 1943-1945 zginąć mogło kilka tysięcy osób - głównie Polaków, ale też Rosjan, Żydów i Niemców.

To właśnie dzieje ulicy Kolejowej odkrywane były w trakcie ostatniej

wycieczki z  cyklu „Historia jednej ulicy”. A  w  zasadzie historia obozu karnego, któ-ry funkcjonował tam między 1943 a 1945 rokiem i historia obozu przejściowego dla jeń-ców niemieckich, który utwo-rzono w tym samym miejscu zaraz po przejściu frontu w styczniu 1945 roku.

Zanim jednak uczestnicy wycieczki, której niezmiennie

przewodzili Michał Młotek (autor Internetowego Mu-zeum Iławy) i Dariusz Pacz-kowski (przewodnik miejski), poznali historię obu obozów,

przewodnicy opowiedzie-li kilka ciekawostek o  ulicy Lubawskiej i  o  schronach, znajdujących się na samym początku ulicy. W  relacjach

byłych kolejarzy, którzy bra-li udział w wyprawie, można było usłyszeć, że jeden z nich połączony był podziemnym przejściem z budynkiem przy ulicy Żeromskiego.

Wspomniany obóz, któ-ry znajdował się na końcu ulicy, tuż pod lasem, utwo-rzono w 1943 roku. Była to filia więzienia w  Sztumie. Do obozu trafiali Polacy skazani na karę więzienia w wymiarze od trzech mie-sięcy do trzech lat, a także Rosjanie, Żydzi, a  nawet Niemcy - dezerterzy z fron-tu wschodniego. Więźniów obozu wykorzystywano do ciężkiej pracy przy rozbu-dowie iławskiego węzła kolejowego, budowie lo-komotywowni i  kolejowej

wieży ciśnień, która dziś jest najwyższym murowa-nym budynkiem na terenie powiatu iławskiego. Wie-lu z nich zmarło w wyniku wygłodzenia, zimna i prze-pracowania. Zmarłych chowano w  bezimiennych, zbiorowych mogiłach, które znajdują się w okolicznych lasach. Szacuje się, że może w nich spoczywać nawet kil-ka tysięcy osób. O istnieniu tego i  innych obozów na terenie Iławy przypomina dziś pamiątkowa tablica, znajdująca się na tere-nie parowozowni.

Po przejściu frontu obozo-we baraki zajęli jeńcy nie-mieccy. Z  relacji świadków wynika, że przez obóz prze-szło nawet kilkanaście tysięcy

Niemców. Z Iławy wywożono ich do ZSRR. Jednym z więź-niów, który trafi ł do obozu przejściowego w  Iławie, był Willi Stoph, późniejszy po-lityk NRD, jeden z najdłużej urzędujących premierów państwa europejskiego.

W  dwudziestej siódmej wyprawie z  cyklu udział wzięło ponad sześćdziesiąt osób. Na początku wyciecz-ki minutą ciszy uczczono pamięć po dwóch zasłużo-nych mieszkańcach Iławy, którzy odeszli w  ostatnich tygodniach: Wiesławie Nie-siobędzkim i Bogdanie Ol-kowskim.

Do końca cyklu „Historia jednej ulicy” pozostały jesz-cze trzy wycieczki. Kolejna wyprawa już we wrześniu.

Uczestnicy wycieczki przy kolejowej wieży ciśnień. Budowę tego obiektu rozpoczęto w 1943 roku.

„Drzewa jako narzędzie animacji społecznej”

- to tytuł otwartego, bezpłatnego szkolenia,

które 26 września odbędzie się w Porcie

Śródlądowym w Iławie.

Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego na fotografi i Bernar-da Króla

19 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 31.8.2018 WYPOCZYNEK

Podsumowanie letniego wypoczynku harcerzy na terenie powiatu iławskiegoOkres wakacyjny to w szczególności czas letniego wypoczynku, teren powiatu iławskiego jest szczególnie atrakcyjny pod tym

względem. Od wielu lat do naszego powiatu przyjeżdżają harcerze z całego kraju by uczestniczyć w obozach.

W obowiązkach służb ratowniczych leży, więc zapewnienie

im możliwości bezpiecznego obozowania i wypoczynku

W  dniu 26 czerwca w  sie-dzibie Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Iławie z inicjatywy Komen-danta Powiatowego odbyło się spotkanie służb i instytu-cji dotyczące bezpiecznego wypoczynku dzieci i  mło-dzieży na organizowanych obozach harcerskich. Spo-tkanie otworzył i  jednocze-śnie przewodniczył podczas jego trwania bryg. Krzysztof Tomanek Zastępca Komen-danta Powiatowego Państwo-wej Straży Pożarnej w Iławie.

W spotkaniu uczestniczyli ponadto:• Jolanta Labiś – Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Iławie,• Anna Krzyżanowska – Nadleśniczy Nadleśnictwa Iława,• Bogumił Sobotka – Nadleśniczy Nadleśnictwa Susz,• st. asp. Anna Grzelka – KP Policji w Iławie• mł asp. Waldemar Olszewski – KP Policji w Iławie

• kpt. Wojciech Kożuchowski – KP PSP w Iławie,• asp. Łukasz Linkner – KP PSP w Iławie,• mł. asp. Gracjan Wróblewski – KP PSP w Iławie.

Spotkanie miało na celu wypracowanie wspólnych założeń w  zakresie przekazu informacji o  organizowanych na terenie powiatu obozów pomiędzy służbami i  instytu-cjami. Wypracowane zostały zasady zapewnienia łączności z opiekunami i organizatorami obozowisk, a przedstawiciela-mi służb ratowniczych. Waż-nym elementem jest również zapewnienie nadzoru nad sta-nem bezpieczeństwa na terenie obozowisk oraz zasad ewaku-acji w  przypadku zaistnienia sytuacji kryzysowych wynika-jących najczęściej z  występo-wania anomalii pogodowych.

Zasady, jakie wypracowa-ne zostały podczas spotkania wprowadziły również ko-nieczność pełnej kontroli nad obozowiskami w zakresie prze-strzegania przepisów przeciw-pożarowych. W związku z tym prowadzone były szczegółowe kontrole prewencyjne.

Na terenie powiatu zloka-lizowane były dwa obozo-wiska, w których obozowali harcerze. W  miejscowości Siemiany w bazie kolonijno – obozowej podczas pięciu turnusów zorganizowa-nych przez ZHP Chorągiew Gdańsk Hufi ec Kwidzyn wy-poczywało 1250 harcerzy.

Drugim miejscem obozo-wym była polana Krupówka w Nadleśnictwie Susz, gdzie w obozach zorganizowanych przez Chorągiew Stołecz-ną ZHP Hufi ec Piaseczno uczestniczyło 305 harcerzy.

Z  uwagi na częste zmiany turnusów, strażacy z Komen-dy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w  Iławie

cyklicznie odwiedzali obozy harcerskie. Podczas wizytacji prowadzili pogadanki z har-cerzami na temat bezpie-czeństwa, zasad zachowania się na obszarach leśnych, bezpieczeństwa nad wodą, sposobów używania pod-ręcznego sprzętu gaśniczego oraz zachowania i  postępo-wania w przypadku powsta-nia sytuacji kryzysowych. Szczególną uwagę zwracano na ciągłą konieczność moni-torowania prognoz pogody, jako jednego z  obowiązków organizatora obozu.

Według wprowadzonych za-sad organizatorzy i opiekuno-wie obozu wyposażeni zostali w radiotelefony, zapewniające

łączność radiową na specjalnie do tego przeznaczonym przez ministra Spraw Wewnętrz-nych i  Administracji kanale. Takie rozwiązanie zapewnia-ło szybki kontakt harcerzy ze stanowiskiem kierowania ko-mendanta powiatowego PSP w Iławie. Z uczestnikami obozu prowadzono również szkolenia z zakresu łączności ze służba-mi ratowniczymi.

Podczas letniego wypo-czynku dzieci i młodzieży na terenie powiatu iławskiego nie odnotowano, żadnych zdarzeń i interwencji.

Można powiedzieć, że dzia-łania prewencyjne odniosły zamierzony cel a  wspaniała pogoda, jaka towarzyszyła

nam tego lata spowodowała, że harcerze będą zapewne mile wspominać czas spędzony na terenie naszego powiatu.

Opracował: kpt. Krzysztof Rutkowski

– KP PSP Iława

Zdję

cia:

asp

. Łuk

asz

Link

ner

– K

P P

SP

Iław

a

20 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO31.8.2018REKLAMA

27918ilzi-a-M

Jak powstało pani biuro i jaką ma misję?

Moje biuro stworzyłam po to, aby w Polsce już nikt wię-cej nie musiał przepłacać za ubezpieczenia. Każdy ma bo-wiem prawo do pełnej wiedzy, na jaki zakres polisy się decy-duje, dbam też o to, aby każdy mój klient miał pełne wsparcie w każdej sytuacji. Pomagam nie tylko przy zakupie polisy, ale także w razie innych py-tań i problemów związanych z ubezpieczeniami.

Dbamy o portfel każdego klienta, co pozwala zaoszczę-dzić rocznie nawet 517 zł na zakupie OC, wybrać najlepiej dopasowany pakiet medyczny. U mnie w biurze ubezpieczeń, znajdą Państwo porównania ofert zdrowotnych, samo-chodowych, podróżniczych, w zakresie ubezpieczenia jachtu oraz dotyczących nie-ruchomości.

Jaka jest pani rola w chwi-li powstania szkody?

Kiedy następuje szkoda, pierwszy sygnał płynie czę-sto do mnie, przed strażą czy policją. Jestem nie tylko dys-pozytorem uruchamiającym procedurę nagłego zdarzenia, ale i udzielającym wsparcia psychologiem. Ludzie tracą-cy dobytek życia czy swoich bliskich potrzebują ciepła i pocieszenia. Trzeba zawsze wczuć się w czyjś ból i pomóc przez to przejść. To podejście procentuje, a fi rma się rozra-sta.

Czym wyróżnia się pani agencja pośród innych?

Na uwagę zasługuje fakt, że dziś to tak naprawdę mul-tiagencja. Pakiet możliwości w moim biurze tworzą oferty największych ubezpieczycieli na rynku. Są to m.in. PZU, Warta, Hestia, InterRisk, Ge-nerali, Allianz, Hdi. Współ-praca z nimi to możliwość pomocy i ochrony ubezpie-czeniowej oferowanej każ-demu klientowi i w każdej sytuacji. Internet sprawia, że coraz więcej osób omija biura

ubezpieczeń zawierając polisy on-line, szczególnie jeśli cho-dzi o komunikację. Jednak są takie ubezpieczenia, mam tu na myśli ubezpieczenie ma-jątku w fi rmie, sięgającego nierzadko kilku czy kilkuna-stu milionów złotych, gdzie wskazana jest pomoc kompe-tentnej osoby z odpowiednią wiedzą, najlepiej z dziedziny księgowości, która właściwie oceni ryzyko, pomoże w do-braniu odpowiedniego pro-duktu z grupy ubezpieczeń dostępnych na naszym rynku, która zapewni ochronę nie tyl-ko budynków, lokali, maszyn, sprzętu elektronicznego czy środków obrotowych w fi rmie, ale również ryzyka w zakresie OC osób prowadzących dzia-łalność gospodarczą.

Biuro godne zaufania Dziś ponad 70% kapita-

łu ubezpieczeniowego mo-jej agencji to mienie, co jest efektem bezpośrednich kon-taktów, a więc i ogromnej pracy. Ten efekt to również wynik nieustannych szkoleń potwierdzonych licznymi cer-tyfi katami i wyróżnieniami ubezpieczeniowych korpora-cji. Działam zgodnie z art. 7 z dnia 22 maja 2003 r. ustawy o pośrednictwie ubezpiecze-niowym: agentem ubezpiecze-niowym jest przedsiębiorca, który ma podpisaną umowę agencyjną z zakładem ubez-pieczeń i jest wpisany do rejestru agentów ubezpiecze-niowych (RAU). Posiadam obowiązkowe ubezpieczenie OC biur rachunkowych i OC agentów ubezpieczeniowych, których obowiązek posiada-nia nakładają na mnie ustawy.

Oszczędność czasu i pie-niędzy dla klienta indywidu-alnego i przedsiębiorcy

Oferta mojego biura kierowana jest zarówno do klienta indywidualnego, jak i podmiotów gospodarczych. Dla tej ostatniej grupy przy-gotowałam atrakcyjne wa-runki obsługi – od gwarancji

ubezpieczeniowych poprzez grupowe ubezpieczenia pra-cownicze dla pracowników w każdym zakładzie pracy, majątku własnego, fl ot samo-chodowych, aż po prowadzo-ne inwestycje. Chcę dotrzeć ze swoją ofertą do instytucji samorządowych oraz przed-siębiorstw produkcyjnych, handlowych i usługowych, a w szczególności branży bu-dowlanej. Przedsiębiorcom oferujemy w biurze komplek-sową usługę księgową. Stwo-rzyłam miejsce, gdzie poten-cjalny klient załatwi wszystko kompleksowo. Zaksięgujemy faktury, wyliczymy podatki, dopilnujemy terminów polis ubezpieczeniowych. Klient, zlecając obsługę rachunkową mojemu biuru zajmuje się prowadzeniem swojego biz-nesu, my natomiast przejmu-jemy jego sprawy wymagające kontaktu z wszelkimi insty-tucjami i urzędami, w tym także ZUS. Dopilnujemy ter-minów jego polis, przyjmiemy pracowników w jego fi rmie. Dla wygody naszego klienta świadczymy również usługi w jego fi rmie, dojedziemy do klienta po dokumenty, aby on nie musiał tracić swojego cza-su na zbyteczne zajęcia. W tej chwili takie rozwiązanie na odległość sprawdza się świet-nie u klientów w Lubawie czy innych okolicach Iławy. Zajmujemy się prowadzeniem księgowości z zakresu ksiąg rachunkowych, czyli pełna księgowość oraz księgowość uproszczona, jak podatkowa księga przychodów i rozcho-dów czy ryczałt. Prowadzimy za fi rmy ewidencje podatkowe dla potrzeb złożenia dekla-racji, pliku kontrolnego JPK. Pracujemy na nowoczesnych licencjonowanych systemach i programach fi nansowo-księ-gowych fi rmy Asseco Wapro.

Pakietowe rozwiązania zawsze korzystne cenowo

Moje biuro zapewni kon-kurencyjne ceny w porówna-niu do innych biur rachun-kowych. Podchodzę indywi-

dualnie do każdego nowego klienta, stosując duże upusty.

W przypadku ubezpie-czeń majątkowych proponuję klientom korzystne warun-ki przy zakupie pakietów OC, AC plus ubezpieczenie mieszkania z bardzo dużymi zniżkami. Moim głównym ce-lem jest rozwijanie sprzedaży w segmencie ubezpieczeń dla małych i średnich fi rm oraz ubezpieczeń podróżnych. Obszarem rozwojowym są również ubezpieczenia utraty zysku w fi rmach. Najlepsze warunki cenowe mogą uzy-skać ci, którzy wykupią pełny zakres ochrony, obejmujący ubezpieczenia: mienia, komu-nikacyjne i życiowe.

Każda składowa kom-pleksowej oferty mojego biura jest oparta na indywidualnej ocenie ryzyka, a ostateczna cena i zakres ochrony zależą od efektu synergii, jaki otrzy-mujemy w wyniku komplek-sowości obsługi. Techniczna likwidacja szkody będzie zastępowana w moim biurze kompleksową obsługą klienta i wsparciem go w trudnej sy-tuacji życiowej.

Odpowiadamy na potrze-by klientów, ważne ubezpie-czenie medyczne

Skupiamy się na potrze-bach moich klientów, wyni-kających z momentu życia, w którym się aktualnie znajdu-ją: zabezpieczenie własnych potrzeb, zabezpieczenie po-trzeb rodziny, w szczególności dzieci, które za chwilę pójdą do szkoły i będą potrzebowa-ły ochrony ubezpieczeniowej. A wiemy dobrze, że co naj-mniej od trzech lat szkoły nie chcą zajmować się w swoich placówkach akcją ubezpiecze-nia dzieci, jak to bywało za-zwyczaj, tylko odsyłają rodzi-ców do osobistego zadbania o tę kwestię.

Ubezpieczenia to dyna-miczny rynek, wzrasta ilość mienia, ubezpieczeń komuni-kacyjnych, ba, nawet ubezpie-czamy się na wypadek chorób nowotworowych i operacji

szpitalnych, nie wspomina-jąc o ubezpieczeniu na życie. Wpływ na rosnącą popular-ność ubezpieczeń zdrowot-nych ma przede wszystkim rosnące zapotrzebowanie na

prywatne świadczenia me-dyczne. Decyzje zakupowe zapadają, gdy w grę wchodzi długie oczekiwanie na specja-listów w ramach NFZ.

UBEZPIECZENIA I USŁUGI KSIĘGOWE W JEDNYM MIEJSCU– JEDYNE TAKIE BIURO W IŁAWIE

Magdalena Grabska – specjalistka ds. ubezpieczeń i księgowości, odpowiada na zagadnienia związane z ubezpieczeniami. Zapraszamy do nowo otwartego

biura w Iławie, przy ul. Dąbrowskiego 36.

Zapraszam do umówienia się na spotkanie.

Magdalena GrabskaUbezpieczenia & Usługi Księgowe

Iława, ul. Jarosława Dąbrowskiego 36 tel. 504 164 689, 535 933 940

godziny otwarcia: poniedziałek-piątek 8.00-16.00biuro@ubezpieczeniagrabska.pl

Facebook: Firma Usługowa Magdalena Grabska

21 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 31.8.2018 REKLAMA

-N30118ilzi-B

22 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO31.8.2018BIZNES

Rodzinna Firma Czajkowskich, lider w szkoleniach w województwieMieczysław Czaj-

kowski jest wiodą-cym przedsiębior-

cą w województwie i liderem biznesu w powiecie iławskim. Do nowoczesnego ośrodka szkoleniowego w Smolnikach koło Iławy przyjeżdżają kur-sanci z  całej Europy, m.in. z  Wielkiej Brytanii, Włoch, Ukrainy. O współpracę z fi r-mą Czajkowskich zabiegają pośrednicy pracy z  Europy. Bezsprzecznym fi larem fi rmy jest senior rodziny Mieczy-sław Czajkowski. Syn Adam Czajkowski jest dyrektorem administracyjnym, czuwa m.in. nad pozyskiwaniem funduszy unijnych. Marcin Czajkowski pełni funkcję dyrektora technicznego. Najmłodszy syn Bartosz Czajkowski jest instrukto-rem i specjalistą ds. BHP. Pan Mieczysław na każdym kroku podkreśla udział całej rodzi-ny i pracowników w tworze-niu sukcesu fi rmy, dziękując im za ofi arność i zaangażowa-nie w pracę.

Ugruntowana marka, rozpoznawalna w kraju i za granicąBy szkolić się na naszym

sprzęcie, marki Kemppi, przyjeżdżają do nas polscy spawacze pracujący w Anglii, Austrii, Niemczech i  Szwe-cji, żeby podnieść swoje kwalifi kacje – mówi Adam Czajkowski. O  współpracę z  Firmą Szkoleniowo-Usłu-gową Mieczysław Czajkow-ski ze Smolnik zabiegają też pośrednicy pracy z  Europy, m.in. FAIR Personal+Quali-fi zierung z Niemiec.W Smol-nikach można uzyskać certyfi kat spawalniczy we wszystkich specjalnościach wydany przez Instytut Spa-walnictwa w  Gliwicach lub niemiecki TÜV Rheinland. Prowadzone są szkolenia m in. dla operatorów kopa-rek, ładowarek (w klasie III i II), zagęszczarek i ubijaków wibracyjnych, rusztowań,

wielozadaniowych zasilaczy hydraulicznych i  narzędzi udarowych ręcznych, kurs dla operatorów spycha-rek. Na wszystkie szkolenia sprzętu budowlanego fi rma posiada pozwolenie Instytu-tu Mechanizacji Budownic-twa i  Górnictwa Skalnego w Warszawie.

Konkretna pomoc w zdobyciu zawoduFirma od lat skutecznie

pozyskuje dotacje unijne. Tą sferą zajmuje się Adam Czajkowski. Pod koniec 2017 roku fi rma otrzymała dofi -nansowanie projektu unij-nego, z  którego skorzystali uczniowie z  Zespołu Szkół Zawodowych w Kurzętniku, w  powiecie nowomiejskim. W ramach projektu „Stawia-my na lepsze jutro”, ucznio-wie szkolili się w zawodach: spawacz, kierowca wózka jez-dniowego i operator koparko--ładowarki. Kolejny projekt „Poprawiam swoje perspek-tywy” realizowany był w Ze-spole Szkół im. Konstytucji 3 Maja w Iławie. Młodzież zdo-była uprawnienia z certyfi ka-tem. Projekt „Solidny zawód kluczem do sukcesu” realizo-wany był w Zespole Szkół im. Bohaterów Września 1939 roku w  Iławie. Kursy dedy-kowane były uczniom klas budowlanych i drogowych.

W  tych szkołach od wrze-śnia 2018 r. fi rma będzie realizować kolejne projekty, na które właśnie otrzymała dotacje: „Zainwestuj w  sie-bie”, „Lepszy start w  przy-szłość”, „Sukces w Twoich rę-kach”. Realizowane projekty unijne rozwijają kształcenie i szkolenie zawodowe wśród młodzieży z naszego regionu.

Pracodawca - organizator pracy bezpiecznejFirma w  2017r. została

laureatem konkursu „Pra-codawca - organizator pra-cy bezpiecznej” zajmując 3 miejsce w  województwie.

Firma przeprowadza termi-nowo szkolenia w  dziedzi-nie BHP i badania lekarskie pracowników, szkoleniowcy mają odpowiednie upraw-nienia i kwalifi kacje, obiekty i pomieszczenia pracy są od-powiednio przystosowane do wykonywanej działalno-ści. W  fi rmie Czajkowskich zapewnia się także pomiesz-czenia higieniczno-sanitarne, które są prawidłowo wypo-sażone. Ośrodek prowadzi kontrole okresowe w zakresie spełniania wymagań BHP przez maszyny: spawarki, wózki widłowe, koparko-ła-dowarki są poddawane regu-larnym przeglądom. W zakła-dzie w latach 2010-2017 nie odnotowano wypadków przy pracy. Te i inne ważne aspek-ty prowadzenia działalności zdecydowały o tym, że fi rmę wyróżniono. Konkurs zorga-nizował

Okręgowy Inspektorat Państwowej Inspekcji Pracy w Olsztynie.

FIRMA SZKOLENIOWO-USŁUGOWA Mieczysław Czajkowski

Smolniki 13, 14-202 Iławatel/fax 89 641 30 60

e-mail: kontakt@kursyszkolenia.euwww.kursyszkolenia.euwww.kursykoparki.eu

www.facebook.com/KursySzkoleniaCzajkowski

Rodzina Państwa Czajkowskich, Pan Mieczysław z żoną Kazimierą oraz synami (od lewej) Adamem, Marcinem i Bartoszem

23 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 31.8.2018 REKLAMA

Grabie. Podstawowe narzędzie, które przychodzi na myśl przy po-rządkowaniu liści, to oczywiście grabie. Nie sprawdzą się jednak do tego zadania standardowe grabie uniwersalne, sięgnąć należy raczej po specjalne, wachlarzowe grabie do liści. Wyglądem przypominają one nieco miotłę do zamiatania, posia-dają długie i� elastyczne zęby, dzięki którym mogą delikatnie przesuwać się po grabionej powierzchni. Gra-bie wachlarzowe umożliwiają spraw-ne zbieranie liści, a� jednocześnie nie naruszają gleby. Zaletą tego rozwią-zania jest niska cena, jednak ręczne sprzątanie liści może być bardzo mę-czące i� czasochłonne w� przypadku większych powierzchni.

Odkurzacze do liści. Duża prze-strzeń ogrodu wymaga w� większo-ści przypadków sięgnięcia po inne urządzenia, takie jak odkurzacze do liści. Odkurzacz ogrodowy zasysa liście do specjalnego worka o� du-żej pojemności. Pozwala na szybkie i�sprawne uprzątnięcie nawet sporych

ilości opadłych z�drzew i�krzewów liści. Zależnie od wybranego modelu od-kurzacze mogą posiadać różne funk-cje: moduł dmuchawy, odkurzania, a�także rozdrabniania liści. Dobry od-kurzacz umożliwi zasysanie nie tylko samych liści, ale także innych odpa-dów ogrodowych, takich jak drobne gałązki, szyszki czy piasek. Funkcja rozdrabniająca sprawi, że zbierane elementy zajmą w�worku zdecydowa-nie mniej miejsca, dzięki czemu nie będzie wymagał częstego opróżnia-nia w� trakcie pracy. Rozdrobnione odpadki ogrodowe będzie też można łatwiej wykorzystać na kompost.

Do posesji o� mniejszych po-wierzchniach najbardziej polecany jest odkurzacz elektryczny do liści – działa cicho i� nie wymaga specjalnej konserwacji. Przy wielkich terenach jednak niezbędny będzie wybór od-kurzacza spalinowego.

Dmuchawa do liści to alterna-tywa dla odkurzacza – różni się przede wszystkim tym, że nie zasysa liści do pojemnika, tylko zgarnia je

silnym podmuchem powietrza w�jed-no miejsce, z�którego później można je uprzątnąć.

Urządzenie to sprawdzi się zwłaszcza do liści mocno zawilgoco-nych po jesiennych deszczach, a�tak-że do liści rozproszonych po różnych zakamarkach naszego ogrodu. Stru-mień powietrza z� dmuchawy osusza liście, dzięki czemu łatwiej będzie je później zebrać (ręcznie lub za pomo-cą odkurzacza).

Wykorzystanie liściJesienne sprzątanie ogrodu pozo-

stawia nas ze sporymi stertami liści i� drobnych odpadów ogrodowych. Przy ich porządkowaniu niezwykle pomocna może okazać się taczka, która umożliwi przewiezienie dużych partii liści z�miejsca na miejsce. Zbie-ranie liści usprawni także kosz na li-ście – najlepiej o� dużej pojemności, wykonany z�wytrzymałej plandeki.

Uprzątnięte liście możemy zebrać do worków i�mogą one zostać wywie-zione przez pracowników porządko-wych – warto jednak się upewnić, ja-kie konkretne ustalenia funkcjonują w�danej gminie.

Liście można też wykorzystać na własny użytek. Z� powodzeniem możemy przeznaczyć je do osłania-nia zimą roślin wrażliwych na niskie temperatury. Nie wolno przy tym za-pomnieć o� usunięciu ich resztek na wiosnę – w� przeciwnym razie mogą bowiem hamować wegetację roślin.

Zebrane liście świetnie spraw-dzą się też przy zakładaniu kom-postownika, który pozwoli nam później uzyskać naturalny nawóz. Do wyboru mamy trzy podstawowe rodzaje kompostowników – otwar-te, zamknięte oraz rotacyjne. Kom-postownik otwarty to najprostsza forma – skrzynka wykonana z� drew-nianych desek, ale pozbawiona dna. Kompostownik zamknięty jest goto-wym pojemnikiem, który wyróżnia się właściwościami przyspieszającymi proces biorozkładu, a�kompostownik

rotacyjny – typem obracanej beczki, która dodatkowo umożliwia napo-wietrzenie masy.

Zapraszamy do Bricomar-che w Iławie, mieszczącego się przy ul. Dąbrowskiego 23, od po-niedziałku do soboty w� godzi-nach 7.00-20.00 oraz w� niedzie-le handlowe w� godz. 10.00-18.00.

Więcej nawww.facebook/Bricomarche Iława

27818ilzi-a-O

Jesienne sprzątanie w ogrodzie IŁAWA

Jesień to czas spadających z drzew liści. Choć mogą one wyglądać pięknie i malowniczo, wiążą sięz nimi dodatkowe prace w przydomowym ogrodzie. Gruba warstwa liści ma zły wpływ na stan trawników, a ponadto grozi poślizgnięciem.Nie zapominajmy, że sprzątanie liści z chodnika lub pasa zieleni, który znajduje się przed wejściem na prywatną posesję, należy do ustawowych obowiązków. Jego nieprzestrzeganie może skutkować karą grzywny. Podpowiadamy, jak sprawnie sprzątać jesienne liście.

24 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO31.8.2018

W  poniedziałek 3 września br. rok szkolny 2018/2019

rozpocznie 3395 uczniów szkół prowadzonych przez Powiat Iławski, w tym 902 uczniów klas pierwszych.

Pierwszy dzwonek zabrzmi dla młodzieży z:

1. Zespołu Szkół Ogólno-kształcących im. Stefana Że-romskiego w Iławie - o godz. 9.00

2. Zespołu Szkół im. Boha-terów Września 1939 Roku w Iławie - o godz. 9.00

3. Zespołu Szkół im. Kon-stytucji 3 Maja w  Iławie - o godz. 9.00

4. Zespołu Szkół w Lubawie – o godz. 9.00 klasy pierwsze, pozostałe klasy 10.30

5. Zespołu Szkół im. Ire-ny Kosmowskiej w  Suszu – o godz. 9.00

6. Zespołu Szkół Rolniczych im. H. i  S. Sierakowskich w Kisielicach - o godz. 9.00,

7. Zespołu Placówek Szkol-no- Wychowawczych w Iławie – o godz. 9.00

Z  okazji rozpoczynają-cego się roku szkolnego 2018/2019 składamy wszyst-kim Nauczycielom i Pracow-nikom oświaty najserdecz-niejsze życzenia spokojnej i  satysfakcjonującej pracy,

wytrwałości i wyrozumiało-ści.

Uczniom życzymy, aby spełniły się Wasze marzenia o szkole, a zdobywanie wiedzy było fascynującą przygodą, odkrywaniem nauki i  jej praw. Niech szkoła będzie dla Was miejscem radości i wielu przyjaźni ale także odnajdy-waniem siebie, rozwojem własnych sił i zainteresowań.

Wszystkim Rodzicom i Opiekunom uczniów , życzy-my cierpliwości i konsekwen-cji w wychowywaniu młode-go pokolenia oraz licznych miłych przeżyć związanych z osiągnięciami Waszych pod-opiecznych.

ROK SZKOLNY 2018/2019

Czuć już pierwszy powiew jesieni, czas rozpocząć kolejny rok szkolny