KOCAELİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ

Fen İşleri Dairesi Başkanlığı-Köye Hizmet

Şube MüdürlüğüTarım ve Hayvancılığı

Geliştirme Şefliği

YEM BİTKİLERİ GENEL BİLGİLER

Yem bitkilerini doğada özellikle çayır ve meralarda rastlanan bu sahalarda kendiliğinden yetişen bitkiler olarak tanımlayabiliriz.

Yem bitkileri,genelde 3 grupta toplanır.Buğdaygiller,Baklagiller ve diğer familyalara bağlı yem bitkileridir.

Yem bitkilerinin besin değeri çok yüksektir.Hayvan yemlerine göre ekonomik oluşları hayvancılığın gelişmesinde önemli rol oynar.Erozyonu önler.

Yonca,korunga,fiğ gibi yem bitkileri köklerindeki nodozite bakterileri sayesinde havanın serbest azotunu tutarak bitkilerin alacağı forma dönüştürür.Ayrıca buğdaygil ve baklagil yem bitkileri yetiştirildikleri toprakta bol miktarda kök artığı bırakarak,toprağın organik maddece zenginleşmesini sağlarlar.Kazık köklü baklagilller ise toprağın derinliklerindeki besin maddelerinin toprak sathına çıkmasını sağlarlar.Buğdaygiller ise saçak kökleri sayesinde toprağa bol miktarda kök artığı bırakarakarak organik madde oranını artırır.

Yem bitkilerinin münavebeye alınması toprağın çeşitli katmanlarından yararlanmayı sağlar.Tarlaya sürekli aynı bitkinin ekilmesi sadece toprağın belirli katmanlarından faydalanmayı sağlar.Yem bitkileri derin köklü olduğu için toprağın derin katmanlarından faydalanmayı sağlar.

Ülkemizde en çok yonca,fiğ,korunga yetiştirilir.Yem bitkisi ziraatı artırılmalıdır.

Yem bitkisi tohumları genellikle küçüktür.Bu nedenle tohum yatağını iyi hazırlamak gerekir.Toprak tavında iken tohum yatağı hazırlanmalı.İlk sürüm pullukla yapılır.Ilıman iklim bölgelerinde ekim sonbaharda yapıldığından toprağın işlenmesi sonbahar başlangıcında olmalı.Tohumun ilkbaharda ekilmesi halinde, toprak işleme ilkbaharda başlangıcında yapılmalı.Ekim zamanına kadar diskaro ve tırmık gibi aletlerle kesekler kırılır.

Tohumluk seçerken dikkatli olmalı.Yonca tohumu küsküt adı verilen parazit bitkinin tohumları ile bulaşık olmamalı.

Yem bitkileri kışlık olarak sonbaharda,yazlık olarak ilkbaharda ekilir.Çok yıllık yem bitkileri sonbaharda ekildiklerinde bunu takip eden yazın bol ürün verirler.Bu bitkilerin ilkbaharda ekilmeleri halinde, o yıl ürün alınmaz.Bu nedenle kışa dayanan yem bitkilerinin kışlık ekilmesi bir yıl kazandırır.

İri tohumlu olan fiğ ve bezelye normal tahıl ekme makinaları ile ekilebilir.Yonca üçgül mibzerle ekilmeli.Ekimden sonra merdane ile geçmeli.

Tohumların çimlenip, fidelerin gelişmeye başladığı dönemde yabancı ot, hastalık ve zararlılarla mücadele yapılmalı.

Sulama ve gübreleme önemlidir.Yem bitkileri ot için yetiştirilmişse hasat zamanı önemlidir.Buğdaygil yem bitkileri genelde başaklanma ve çiçeklenme

devresi arasında biçilmesi gerekir.Baklagil yem bitkilerinde:Korunga çiçeklenme başlangıcında,yonca 1/10 oranında

çiçeklendiğinde,üçgül çiçek kümelerinin esmerleştiği dönemde biçilir.

Fiğ de biçim zamanı alttan 2-3 baklanın tam şeklini aldığı devredir.

Tohum üretmek için yetiştirilen yem bitkilerinin hasat zamanının tayini çok önemlidir.Buğdaygil yem bitkilerinde başağa sertçe vurulur sarsılır başaktaki taneler 1/10 u döküldüğü zaman hasat zamanının geldiği anlaşılır.

Yem bitkilerinde tohum hasadı sabah çiğ kalkmadan önce yapılmalıdır.

MACAR FİĞİ + ARPA