İşyerlerinde İlkyardım Örgütlenmesifslegitim.com/filemanager/uploaded/22-İş yerinde...
TRANSCRIPT
İşyerlerinde İlkyardım Örgütlenmesi Ve
Acil Tıbbi Müdahale
Dr.Gülnur SOLMAZOĞLU
İLKYARDIM YÖNETMELİĞİ
Resmi Gazete Tarihi: 22.05.2002 Resmi Gazete Sayısı: 24762
(Değişik:RG-18/03/2004-25406)
YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILDI
İLKYARDIM YÖNETMELİĞİ
Resmi Gazete Tarihi: 29/07/2015 Çarşamba
Resmi Gazete Sayısı: 29429
İLKYARDIM NEDİR
Herhangi bir kaza yada yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda
sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması
YADA
durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle yapılan
İLAÇSIZ
uygulamalardır.
İlkyardımcı ve zorunlu ilkyardımcı istihdamı
a) Az tehlikeli işyerlerinde, her 20 çalışan için 1 ilkyardımcı,
b) Tehlikeli işyerlerinde, her 15 çalışana kadar 1 ilkyardımcı,
c) Çok tehlikeli işyerlerinde, her 10 çalışana kadar 1 ilkyardımcı,
bulundurması zorunludur.
İlkyardım yönetmeliği Madde 19 –(1) İş sağlığı ve güvenliği kapsamında
(Değişik:RG-29/07/2015-29429)
MADDE 20 – 2) Eğitim süreleri;
a) İlkyardım eğitimi 16 saat,
İlkyardımcı belgesinin geçerlilik süresi üç yıldır.
Geçerlilik süresinin bitimini takiben en geç 3 (üç) ay içerisinde güncelleme eğitimi alınması zorunludur
Belirtilen süreler içinde güncelleme eğitimine katılanların
belgeleri yenilenir, katılmayanların belgeleri geçersiz sayılır.
Güncelleme eğitimleri,
bilgi ve becerilerin güncel tutulması amacı ile almış olduğu yetki belgesinin geçerlilik süresi dolduğunda,
alınan eğitimin yarısı olacak şekilde düzenlenir.
İlkyardımcı bulundurmayan kurum ve kuruluşlara;
1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 295 inci maddesi hükmü doğrultusunda işlem yapılır.
İLKYARDIMIN TEMEL UYGULAMALARI
KORUMA (Öncelikli Kural)
B İLDİRME
KURTARMA (Müdahale)
BİLDİRME
112 Ambulans Çağırma
DİKKAT !
• Hastayı sert zemine yatırmalıyız.
• Sıkan giysilerini gevşetelim.
• Çevrede heyecanlı ve hastaya zarar verecek kişileri uzaklaştıralım.
• Ortamdaki tehlikeleri göz önünde bulundurarak çevreyi uyaralım.
BİLİNÇ KONTROLÜ
Hasta/yaralının
omuzlarına hafifçe
dokunarak
“İYİ MİSİNİZ ?”
diye sorun.
BİLİNCİ KAPALI HASTA
Nefes Borusu
Dil Kökü
A Air Way(Hava Yolu)
AĞIZ İÇİ KONTROLÜ
• Ağız içini kontrol etmeden
Havayolu’nu AÇMA
BAŞ ÇENE POZİSYONU
ALINDAN BASTIR
ÇENEDEN KALDIRÇENE KEMİĞİ YERE DİK OLMALIDIR (90°)
A Air Way(Hava Yolu)
B Breathing (Solunum)• Solunum Kontrolü :
BAK - DİNLE - HİSSET Uygulanır.
En az 10 sn sürmelidir
• GÖZLE GÖĞÜS KAFESİNİN
HAREKETLERİNE BAK
• SOLUK SESİNİ DİNLE
• SOLUĞUN SICAKLIĞINI VE
RÜZGARINI YANAĞINDA HİSSET
BİLİNÇ KAPALI, SOLUNUM VAR İSE
KOMA POZİSYONU
(YAN YATIŞ POZİSYONU)
BİLİNÇ VAR, SOLUNUM VAR İSEİKİNCİL DEĞERLENDİRME
GÖRÜŞME:
Kendini tanıt, Ne olduğunu öğren.Ağrıyan yeri var mı?
İsim, Aranacak Kişiler,Kullandığı ilaç var mı? Alerjisi
var mı?
BAŞTAN AYAĞA DEĞERLENDİRME:
Dolaşım Kontrolü, Solunum Kontrolü, Cilt Rengi, Cildin
kuru veya ıslak oluşu, Kolunu bacağını oynatabilmesi,
Kırık tespiti
Boyun ve Omurilik yaralanma şüphesinde Kazazede
asla kımıldatılmamalıdır.
HAVA YOLUNA YABANCI CİSİM KAÇMASI
Eğer Kısmi TıkanmaVarsa;
AMBULANS GELENE KADAR DOKUNMA!!!!Öksürtmeye çalış
Eğer Tam Tıkanmışsa ?
• BİLİNÇ AÇIKSA
• Cismi çıkarmak için:
Heimlich Manevrası
TAM TIKANMA
(Ayakta)
HAVA YOLUNA YABANCI CİSİM KAÇMASI
HAVA YOLUNA YABANCI CİSİM KAÇMASI
Heimlich Manevrası
Hastaya tam olarak göğsünü yasla…
Göbek deliğinin üç parmak üstüne veya Göğüs Kemiğinin üç
parmak altına güçlü eli yapıştır.
HAVA YOLUNA YABANCI CİSİM KAÇMASI
HAVA YOLUNA YABANCI CİSİM KAÇMASI
Bebekte Tam Tıkanma
• Hemen kolunun
üzerine yüz üstü
al….
KANAMALAR
Atar damar kanaması
Parlak Kırmızı
Toplar Damar kanaması
Koyu Kırmızı
Kılcal Damar Kanaması
Sızıntı Şeklindedir
KANAMALAR
KANAMALAR
• Yara üzerine temiz bir bez ile baskı uygulayın..
Kanama devam ediyorsa;
Bastırılan
bezi
kaldırmadan
üzerine
yenisini
bastırın…..
KANAMALAR
KANAMALARKanama yine devam ediyorsa;
• Hemen sıkıca
bir bez ile
sarılır düğümü
kanayan yerin
üzerine atılır
KANAMALARKanama yine devam ediyorsa;
• Kanayan bölgeyi
hem kalp
seviyesinden
yukarı kaldırın
hem de kanayan
bölgenin
üstündeki
“atardamar”a bası
uygulayın..
BASI NOKTALARI
1-Boyun : Boyun atardamarı (şah damarı) baskı yeri
2-Köprücük kemiği üzeri : Kol atardamarı baskı yeri
3-Koltukaltı : Kol atardamarı baskı yeri
4-Kolun üst iç bölümü : Kol atardamarı baskı yeri
5-Kasık : Bacak atardamarı baskı yeri
6-Uyluk : Bacak atardamarı baskı yeri
KANAMALAR
• Endişe, huzursuzluk• Hızlı ve zayıf nabız• Ciltte solukluk, soğukluk ve nemlilik• Bilinç seviyesinde azalma • Hızlı ve yüzeyel solunum• Dudaklar veya mukozada solukluk yada
morarma• Susuzluk hissi• Kan basıncında düşme• Vücut ısında azalma
Şok belirtileri nelerdir?
İç Kanamada ve Şok da İlkyardım
• Hasta / yaralının bilinci ve ABC si değerlendirin,
• Üzerini örterek ayakları 30 cm yukarı
kaldırın,
• Asla yiyecek ve içecek vermeyin,
• Hareket ettirmeyin (özellikle kırık varsa)
• Yaşamsal bulguları inceleyin,
• Tıbbi yardım isteyin (112)
ŞOK POZİSYONU
YARALANMALARİlkyardım :
- Yara içi araştırılmaya çalışılmamalıdır.
- Yaraya saplanan yabancı cisimler ÇIKARILMAZ, tespit edilir.
- Yarada kanama varsa durdurulur.
- Olası bir iç kanama şüphesi varsa hasta gözlenir.
- Yara bölgesi sabitlenerek ağrı azaltılır.
- Yaralı bölge yapışabilecek maddelerle kapatılmaz.
- Kan dolaşımını durduracak şekilde sıkı bandajlama uygulanmaz.
- Açık yaralar en az 5 dk akan suda yıkanır.
Yara nedir ?
Bir travma sonucu deri ya da dokularda meydana gelen hasardır.
Aynı zamanda kan damarları, adale, sinir vb. yapılar etkilenebilir.
Derinin koruma özelliği bozulacağından enfeksiyon riski artar.
YARALARIN ORTAK ÖZELLİĞİ: Ağrı , Kanama , Yara Kenarlarının Ayrılması
Yaralanmalar ikiye ayrılır.
Açık Yaralanmalar
Kapalı Yaralanmalar
YARALANMALAR
- Oluş şeklini anlamak
- Kanamayı durdurmak
- İçinde veya üzerinde yabancı cismin varlığı
- Kırık kemiklerin varlığı
- Enfeksiyonu önlemek
YARALANMALAR
Yaraların bölgesel sınıflandırılması
- Göğüs Yaralanmaları
- Karın Yaralanmaları
- Omurga Yaralanmaları
- Kafa Yaralanmaları
GÖĞÜS YARALANMALARI
Delici Göğüs Yaralanmaları
İlkyardım :
- Tıbbi yardım istenir (112),
- Yaralının yaşam bulguları sık sık değerlendirilir,
- Yara üzeri üç tarafı kapalı, bir tarafı açık kalacak şekilde naylon
kapatılır,
- Yaralının bilinci açık ise yarı oturur pozisyonda oturtulur,
- Ağızdan hiçbir şey verilmez.
Delici Göğüs Yaralanmaları
KARIN YARALANMALARI
• Karın bölgesindeki organlar zarar görebilir.
• İç ve dış kanama ve buna bağlı şok oluşabilir.
• Karın tahta gibi sert ve çok ağrılı ise durum
ciddidir.
• Bağırsaklar dışarı çıkabilir.
• Tıbbi yardım istenir (112).
• Yaralının yaşam bulguları sık sık kontrol edilir.
• Dışarı çıkan organlar içeri sokulmayaçalışılmaz, üzerine geniş ve nemli temiz bir bezile örtülür.
• Bilinç yerinde ise sırt üstü pozisyondabacaklar bükülmüş olarak yatırılır, ısı kaybınıönlemek için üzeri örtülür.
• Ağızdan hiçbir şey verilmez.
KARIN YARALANMALARINDA İLKYARDIM
OMURGA YARALANMALARI
YANIKLAR
1. Derece Yanıklar
Deride kızarıklık ve ağrı vardır. 48 Saatte iyileşir.
YANIKLAR
YANIKLAR
2. Derece Yanıklar
İçi su dolu kabarcıklar vardır. 2 - 4 hafta arasında iyileşir.
YANIKLAR
3. Derece Yanıklar
İçi su dolu kabarcıklar olabilir. Ama hasar kaslara hatta
sinirlere kadar ilerlemiş olabilir. İyileşme aylar, yıllar alabilir.
KİMYASAL YANIK Kimyasal Yanıklarda :
Kimyasal maddenin deri ile teması
kesilmelidir.
Kimyasal madde bulaşan giysiler
çıkartılmalıdır.
Bölge basınçsız su ile en az 15-20 dakika
yıkanmalıdır.
Kuru Kimyasal Maddelerle Oluşan Yanıklar :
Temizlik önce kuru şekilde yapılmalıdır.
Solunum Yolunda Yanık Bulguları :
Burun kılları, bıyık, sakal, kirpik, kaş
yanmaları, ağız içinde kurum, öksürük,
solunum güçlüğü
TIBBI YARDIM İSTENMELİDİR (112)..
YANIKLARDA İLKYARDIM
DONMALAR
1. Derece Donuklar
Deri soluk, soğuk, uyuşukluk halsizlik, kızarıklık,
iğnelenme hissi
2. Derece Donuklar
Bölgede gerginlik, ödem, şişkinlik, içi su dolu
kesecikler
3. Derece Donuklar
Cansız ve belirgin şekilde ayrı, siyah bir bölge
DONMALAR
DONMALARDA İLKYARDIM
• Hasta/yaralı ılık bir ortama alınarak soğukla teması kesilir,
• Kuru giysiler giydirilir, sıcak içecekler verilir,
• Su toplamış bölgeler patlatılmaz, bu bölgelerin üstü örtülür,
• Donuk bölge ovulmaz, kendi kendine ısınması sağlanır,
• Tıbbi yardım istenir (112).
ELEKTRİK ÇARPMASI
Her türlü elektrik çarpmalarında
kalp ritminin bozulabileceğini veya kalbin
durabileceğini
unutmayınız!
DİKKAT
ELEKTRİK ÇARPMASI
• Soğukkanlı ve sakin olunmalıdır,
• Hasta/yaralıya dokunmadan önce elektrik akımı kesilmelidir,
• Akımın giriş çıkış yerleri belirlenir
• Hasta/yaralının yaşam bulguları ABC’si değerlendirilmelidir,
• Hasta/yaralıya kesinlikle su ile müdahale edilmemelidir,
• Hasta/yaralı hareket ettirilmemelidir,
• Şoka karşı önlem alınır
• Hasar gören bölgenin üzeri temiz bir bezle örtülmelidir,
• Tıbbi yardım istenmelidir (112).
ELEKTRİK ÇARPMASINDA İLKYARDIM
Kırık, kemik bütünlüğünün bozulmasıdır.
Kırıklar darbe sonucu yada kendiliğinden
oluşur.
KIRIK NEDİR?
• Hareket ile artan ağrı
• Şekil bozukluğu, hareket kaybı
• Ödem ve kanama nedeniyle morarma
• Ağrılı bölgelerin tespiti için elle muayene gereklidir.
KIRIK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kapalı kırık:
Kemik bütünlüğü bozulmuştur. Ancak deri sağlamdır.
Açık kırık:
Deri bütünlüğü bozulmuştur. Kırık uçları dışarı çıkabilir.
Beraberinde kanama ve enfeksiyon tehlikesi taşırlar.
KIRIK ÇEŞİTLERİ
KIRIK
Dolaşım,tespit öncesi ve sonrası kontrol edilmelidir
KIRIK
ÇIKIK
GÖĞÜS AĞRISI
KALP KRİZİ
Normalde ağrı sol kola ve omuzlara yayılır. Bazen de
hazımsızlık ya da kas ağrısı şeklinde ortaya çıkar. Gaz
veya kas ağrısı ile karıştırılabilir.
Aksi ispat edilinceye kadar kalp krizi şeklinde düşünülmeli
ve tıbbi yardım istenmelidir.
İlkyardım :
- Tıbbi yardım istenmelidir (112),
-Dinlenmeye geçilmelidir,bilinci ve yaşam bulguları kontrol edilir.
-Bilinci açık Hasta yarı oturur pozisyonda tutulmalı, böylece rahat
nefes alması sağlanmalıdır,
- Sıkan giysileri varsa bunlar gevşetilmelidir.
- Hasta sakinleştirilmeye çalışılmalıdır,
- Kullanmakta olduğu ilaçlar varsa bunları almasına yardım
edilmelidir,
- Yardım gelinceye kadar yaşam bulguları takip edilmeldir.
GÖĞÜS AĞRISI
Hafif Yaralanmalarda, Yara 5 Dakika Süreyle Sabun Ve Soğuk
Suyla Yıkanmalıdır
Solüsyonla veya
ilaçla yıkanmaz
• Derhal Tıbbi Yardım Sağlanmalı Ve Hasta Kuduz Aşısı İçin Uyarılmalıdır
Isırılan uzuv kalb
seviyesi altında
tutulur
Kesilmez
Emilmez
Ovulmaz
GÖZE YABANCI CİSİM KAÇMASI
Göz Banyosu