yesnews tháng 10/2012

1 YESNEWS tháng 11/2012


Giao lộ thông tin………….…………………3

Tin tức kinh tế trong nước tháng 10 -2012………3 Tin tức kinh tế thế giới tháng 10 -2012…………….6

Điểm tin khoa học ………………...………..9

Lăng kính khoa học………………….…….11

Chỉ số VN30 có khắc phục hạn chế của VNIndex……………….…… 11

Thị trường chứng khoán và cơ hội làm giàu…………………………16

Người đặt nền móng cho thị trường chứng khoán Việt Nam……………….22

Đường đến thành công………..…………….24

Phỏng vấn anh Nguyễn Quang Thái – giải nhì cấp trường cuộc thi Tài năng khoa học trẻ Việt Nam 2012………………………………….…………………………………….24

Góc nội bộ………………………...….……28

YES với Bình minh sinh viên…………………………..28 YES và quá trình tuyển CTV……………………………30

Quản lí bản tin

Phòng công tác chính trị và quản lí sinh viên ĐH KTQD

Chịu trách nhiệm bản tin

Hội sinh viên ĐH KTQD

Cố vấn nội dung

Phòng quản lí khoa học ĐH KTQD

Thực hiện nội dung, biên tập và phát hành

CLB Sinh viên nghiên cứu khoa học ĐH KTQD

Biên tập: Nguyễn Thị Lan

Nội dung: Khổng Trung Thắng, Lê Tuấn Dũng, Nguyễn Thị Lan, Dương Lê Huyền Trang, Vũ Ngọc Anh, Trịnh Duy Hoàng, Lê Phương Anh

Thiết kề và trình bày: Phan Huy Hoàng

Địa chỉ: Phòng 121 – nhà 11 – Đại học Kinh tế quốc dân

Email: [email protected]

Chờ đón YESNEWS tháng 11

Phát hành ngày 30/11/2012


Tin tức kinh tế trong nước tháng 10 – 2012

1. Tổng cục thống kê Việt Nam vừa công bố chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 10.

Theo đó, CPI tháng 10 tăng 0,85% so với tháng 9. So với tháng 12/2011, chỉ số giá đã tăng 6,02% và so với tháng 10/2011 tăng 7%. Bình quân 10 tháng đầu năm 2012, chỉ số giá tháng 10 tăng 9,66%.

Nhóm dịch vụ y tế và nhóm giáo dục tiếp tục là tâm điểm kéo chỉ số giá tháng 10 tăng.

Tháng 10, chỉ số giá của nhóm này tăng 5,59% so với tháng 9, trong đó nhóm dịch vụ y tế tăng 7,78%.

Nhóm hàng giáo dục tăng 1,88% là nhóm có mức tăng cao hơn chỉ số giá chung.

Nhóm hàng duy nhất có

chỉ số giá giảm là nhóm Bưu chính viễn thông. Tiếp tục giảm 0,02% tháng này đã khiến bình quân 10 tháng của nhóm hàng này giảm 1,25% so với bình quân cùng kỳ.

Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng thấp hơn nhiều so với mức tăng chung, tăng 0,29% trong đó nhóm lương thực tăng 0,37%, thực phẩm tăng 0,28% và ăn uống ngoài gia đình tăng 0,27%.

2. Chỉ số giá vàng tháng 10 tăng mạnh 4,64% so với tháng trước và chỉ số giá Đô la Mỹ tăng 0,06%.

3. Ngày 9-10, tại công văn 13693 về công tác điều hành giá xăng dầu trong thời điểm hiện nay, Bộ Tài chính cho biết chưa thể điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu trong nước.

Theo tính toán của bộ này, giá bán lẻ xăng dầu trong nước vẫn thấp hơn giá cơ sở (nghĩa là giá bán lẻ thấp hơn tổng các chi phí hợp lý - PV). Cụ thể: đối với mặt hàng xăng A92 là 733 đồng/lít, diesel 710 đồng/lít, dầu hỏa 817 đồng/lít, mazut 564 đồng/kg.

Theo Bộ Tài chính, nếu không sử dụng công cụ bình ổn giá thì giá bán lẻ xăng dầu sẽ tăng chứ không giảm.

Để bù đắp, liên bộ Tài chính - Công thương chủ trương vẫn cho sử dụng quỹ bình ổn giá 500 đồng/lít, kg như hiện nay.

Giao lộ thông tin


Như vậy, phần chênh lệch còn lại giữa giá cơ sở cao hơn giá bán lẻ đối với xăng RON 92 là 233 đồng/lít, dầu diesel 0,05S là 210 đồng/lít, dầu hỏa 317 đồng/lít, dầu mazut 3,5S là 64 đồng/kg.

4. Bộ Công thương: Chưa tăng giá điện trong tháng 10

Lãnh đạo Bộ Công thương khẳng định trong tháng 10 này chưa tăng giá điện do chưa có số liệu tổng hợp giá thành sản xuất của Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN).

Trước đó, Bộ Công thương cũng yêu cầu EVN tính toán giá thành để trình phương án điều chỉnh giá điện trước tháng 10/2012.

5. Việt Nam tạm dẫn đầu về xuất khẩu gạo

Hiệp hội Lương thực VN (VFA) ngày 23.10 cho hay, tính đến giữa tháng 10, VN đang vượt qua Ấn Độ để trở thành nước XK gạo nhiều nhất trong năm. Từ đầu năm đến ngày 16.10, XK gạo của nước ta đạt gần 6,1 triệu tấn, trị giá FOB hơn 2,7 tỉ USD. Lượng gạo XK của Ấn Độ cùng thời điểm là 5,6 triệu tấn, Thái Lan 5,2 triệu tấn. Tuy nhiên, theo nhận định của Bộ Nông nghiệp Mỹ, Ấn Độ có thể sẽ là nước XK nhiều gạo nhất trong năm nay với 9,7 triệu tấn.

6. Ngày 23/10/2012, Ngân hàng Thế giới (WB) tổ chức họp báo công bố Báo cáo thường niên về môi trường kinh doanh 2013 của 185 nền kinh tế trên thế giới. Tại bản đánh giá lần này, Việt Nam đứng xếp thứ 99, tụt một bậc so với thứ hạng 98 năm 2011. Còn nếu đánh giá chi tiết, Việt Nam xếp thứ 108 về mức độ thuận lợi cho khởi nghiệp, thứ 48 về đăng ký tài sản, thứ 40 về tiếp cận tín dụng, thứ 44 về thực thi hợp đồng, thứ 169 về bảo vệ nhà đầu tư, thứ 138 về đóng thuế.

7. Dự trữ ngoại tệ Việt Nam tăng gấp 2,5 lần chỉ sau 9 tháng

Theo Báo cáo cập nhật triển vọng phát triển châu Á 2012 của ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) vừa mới công bố ngày 3/10, do có dòng vốn từ bên ngoài và tỷ giá hối đoái ổn định đã cho phép Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam tăng dự trữ ngoại hối lên mức đủ để trang trải khoảng 2,4 tháng nhập khẩu.

Dễ nhìn thấy trên biểu đồ, đã có sự tăng vọt kể từ quý I/2010 đến thời điểm hiện tại và đây có thể coi là mức dự trữ ngoại hối cao nhất từ giữa năm 2009. Trước đó, ngoại hối Việt Nam từng đạt 23,9 tỷ USD vào năm 2008 và liên tục giảm cho đến 2011 trong bối cảnh kinh tế thế giới khó khăn.

8. Ngân hàng ‘dè dặt’ công bố lợi nhuận.

DongABank trở thành ngân hàng đầu tiên công bố lợi nhuận trước thuế 9 tháng năm 2012 (bao gồm các công ty trực thuộc) đạt 1.042 tỷ đồng, hoàn thành 69,48% kế hoạch năm.



Luôn có mức tăng trưởng lợi nhuận khá, nhưng trước bối cảnh khó khăn chung của ngành nên lợi nhuận trước thuế 9 tháng của Eximbank đạt 2.417 tỷ đồng, bằng 52,5% chỉ tiêu 4.600 tỷ đồng cả năm 2012. Còn tại Sacombank, mặc dù là ngân hàng công bố lợi nhuận trước thuế cao nhất đến thời điểm này sau 9 tháng đạt 4.222 tỷ đồng nhưng sau khi đã trích lập dự phòng rủi ro 2.563 tỷ đồng... thì chỉ đạt 3/4 kế hoạch năm về lợi nhuận tương đương mức 2.107 tỷ đồng.

Quý 3 năm nay, Techcombank chỉ đạt lợi nhuận 452,57 tỷ đồng,

giảm 26,9% so với quý 3-2011.

Theo chuyên gia ngân hàng, TS Cấn Văn Lực, với những khó khăn chung chắc chắn các ngân hàng khó có thể đạt được lợi nhuận theo kỳ vọng. Do vậy, thay vì bằng mọi giá chạy theo con số lợi nhuận, các ngân hàng nên tự nhìn lại chính mình, thực hiện phương án chia sẻ khó khăn cùng DN. Bởi nếu DN “chết” thì ngân hàng khó có thể trụ được.

9. Theo dữ liệu của Reuters, hôm qua (18/10), NHNN đã phát hành 2.098 tỷ đồng tín phiếu trên thị trường mở (OMO).

Cụ thể, NHNN đã phát hành 1.000 tỷ đồng tín phiếu kỳ hạn 28 ngày, lãi suất 4,0%/năm; phát hành 1.000 tỷ đồng tín phiếu kỳ hạn 56 ngày với lãi suất

5,9%/năm; và phát hành 98 tỷ đồng tín phiếu kỳ hạn 91 ngày với lãi suất 6,5%/năm.Việc lãi suất trên thị trường liên ngân hàng tăng mạnh cùng với tình trạng xé rào lãi suất cho thấy nhiều ngân hàng nhỏ đang tiếp tục gặp vấn đề về thanh khoản trong khi các ngân hàng lớn đang tương đối dư dả tiền để mua một lượng lớn trái phiếu và tín phiếu.

10. Tổng hợp kết quả kinh doanh của hơn 50 công ty chứng khoán đã công bố kết quả kinh doanh quý 3/2012 cho thấy có 28 doanh nghiệp báo lỗ với tổng cộng 227 tỷ đồng và 26 công ty lãi với gần 215 tỷ đồng. Trong danh sách công ty chứng khoán có lãi trong 9 tháng đầu năm, dẫn đầu vẫn là những cái tên quen thuộc như SSI, HCM, VND, AGR, CTS, BSI…

Khổng Trung Thắng (tổng hợp)



Tin tức kinh tế thế giới tháng 10 - 2012

Xin mở đầu kinh tế thế giới tháng qua bằng các báo cáo của IMF:

Rủi ro suy thoái kinh tế thế giới lần 2 đang gia tăng ở mức báo động và cuộc chiến chống lại suy giảm kinh tế lần này sẽ khốc liệt hơn năm 2009 - một đánh giá được cho là ảm đạm nhất của ÌMF trong báo cáo triển vọng kinh tế thế giới vừa được công bố hôm 9/10. Như báo cáo đã nêu nền kinh tế thế giới sẽ phải mất ít nhất 10 năm nữa để vượt qua cuộc khủng hoảng tài chính bắt đầu kể từ năm 2008. Đồng thời IMF sẽ tuyên bố hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu xuống 3,3% trong năm nay và 3,6% trong năm 2013, giảm lần lượt từ 3,4% và 3,9% được đưa ra trước đó. IMF dự báo, nền kinh tế khu vực đồng euro sẽ sụt giảm 0,4% trong năm 2012 và lấy lại đà tăng trưởng 0,2% trong năm 2013.

Dầu thô rớt giá thảm ở những ngày cuối tháng, vàng đi ngang ở mức cao

Đầu tháng 10 do căng thẳng vũ trang ngày một gia tăng giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syria, giá dầu thô tăng 3,4% nhưng đến cuối tháng lại bất ngờ giảm giá 3 tuần liên tiếp trong khi giá vàng tiếp tục đi ngang và đứng ở mức cao trước triển vọng kinh tế không sáng sủa của Trung Quốc, châu Âu và đồng đôla lên giá. Đồng thời, cơ quan Năng lượng quốc tế IAEA tuyên bố hạ dự báo tăng trưởng nhu cầu dầu do bức tranh kinh tế ảm đảm tiếp tục gây áp lực lên nhu cầu tiêu thụ.

Kinh tế châu Âu

18/10, Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo châu Âu kéo dài hai ngày chính thức bắt đầu , EU muốn các nước ngoài eurozone tham gia liên minh ngân hàng.Trong khi

đó, Hy Lạp đối mặt năm thứ 6 suy thoái liên tiếp với GDP sụt giảm 3,8%, thâm hụt ngân sách là 4,2% GDP và Hy đã tiến hành vòng đàm phán mới với Liên minh EU và Quỹ Tiền tệ Quốc tế về điều kiện giải ngân phần cứu trợ mới từ hai thể chế này nếu không có khả năng rời khỏi khối đồng tiền chung châu Âu trong 6 tháng nữa. Đồng thời sắp xuất hiện con nợ mới của EU đó là Tây Ban Nha, nhiều ngân hàng Tây Ban Nha rơi xuống hạng "vô giá trị", Moody's ngày 5/10 đã hạ mức tín nhiệm nợ thứ cấp dài hạn của 4 ngân hàng Tây Ban Nha 1 bậc xuống hạng C (tương đương với mức vô giá trị). Song được sự ủng hộ có điều kiện của Đức, nước này đã Tây sẵn sàng xin cứu trợ từ ECB để cái thiện tình hình tránh rơi vào tình thế như Hy Lạp. Khủng hoảng nợ cũng đang ngõ cửa Đức, Bồ Đào Nha…

Tóm lại: Quỹ cứu trợ vĩnh viễn châu Âu (Cơ chế bình



ổn châu Âu - ESM) được triển khai chỉ 10 ngày trước khi diễn ra hội nghị giữa các lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) tại Brussels với hy vọng sẽ đưa ra hướng giải quyết khủng hoảng khu vực và trước mắt đưa ra quỹ cứu trợ eurozone 500 tỷ euro. Song trước mắt các chính phủ đang phải đối đầu với tình hình kinh tế cuối năm ảm đạm vô cùng.

Kinh tế Châu Mĩ

Trong bối cảnh kinh tế ảm đạm nhưng các chỉ số đánh giá cũng cho thấy dấu hiệu tăng trưởng vừa phải tại Mỹ, trong khi đó nền kinh tế Canada được dự báo sẽ tăng trưởng yếu. Các số liệu chính thức công bố tuần qua cho biết kim ngạch xuất khẩu của Mỹ vào thị trường Iran vẫn tăng khá mạnh trong năm 2012 bất chấp việc chính quyền Tổng thống Barack Obama liên tục áp đặt thêm các biện pháp siết chặt bao vây, phong tỏa và trừng phạt tài chính nhằm ép quốc gia Hồi giáo này phải từ bỏ các tham vọng hạt nhân. Suy thoái kinh tế ảnh hưởng đến người dân Mĩ, đến đầu năm 2013 thì 88% người dân Mỹ sẽ phải nộp thêm 5% thuế.

Khoảng cách giàu nghèo tăng cao, Cơ quan nghiên cứu Quốc hội Hoa Kỳ (CRS) công bố ước tính rằng 2.400 triệu phú Mỹ đang “móc túi” người nghèo, những người này vẫn nhận trợ cấp thất nghiệp trong khi đang sống trong các gia đình có thu nhập từ 1 triệu USD trở lên. Tỉ lệ thất nghiệp tăng khi có khoảng 1,1 triệu người đã tiêu hết số tiền trợ cấp thất nghiệp trong quý II năm nay, cùng thời gian đó có tới hơn 4,6 triệu người nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu. Trong tình hình đó, chứng khoán Mỹ lao dốc, thị trường giảm điểm mạnh trong bối cảnh nhà đầu tư lo ngại sẽ bị thất vọng bởi kết quả kinh doanh quý III của các công ty và sau khi IMF công bố báo cáo hạ dự báo tăng trưởng của các nước. Các nền kinh tế mới nổi cũng không tránh khỏi xu hướng chung khi Brazil hạ lãi suất cơ bản 10 lần liên tiếp xuống 7,25% nhằm kích thích nền kinh tế với đà phục hồi uể oải do nền kinh tế toàn cầu suy yếu.

Tóm lại: Trong tháng 10 này nền kinh tế phát triển đại diện là Mĩ và nền kinh tế mới nổi đại Diện là Brazil cũng không tránh khỏi xu hướng chung suy thoái toàn cầu với mức tăng trưởng âm, tỉ lệ thất nghiệp ra tăng và cán cân ngân sách thâm hụt do chưa phát huy tác dụng chính sách tài khóa mà các chính phủ thực hiện.

Kinh tế châu Á

Kinh tế châu Á tháng qua nổi bất nhất là hai đầu tầu kinh tế: Nhật và Trung Quốc. Do quan hệ căng thẳng tranh chấp lãnh thổ của hai nước, Nhật Bản có thể tăng trưởng âm trong quý IV, người Trung Quốc tẩy chay hàng Nhật, kiểm tra hải quan gay gắt hơn không những vậy các công ty Nhật đã rút khỏi đầu tư vào Trung Quốc. IMF nhận định rằng đồng Yên có thể trở thành đồng tiền dự trữ của châu Á do khủng hoảng nợ châu Âu và tăng trưởng chững lại ở Mỹ và Trung Quốc đồng thời cảnh báo Nhật Bản có thể lâm vào cuộc khủng hoảng nợ công giống như khu vực đồng euro(Eurozone) nếu không cải thiện được mức nợ công cao kỷ lục và nguy cơ ngày càng tăng của các ngân hàng trước trái phiếu chính phủ. Kinh tế Trung Quốc tiếp tục yếu đi, khi tăng trưởng GDP quý III thấp nhất gần 4 năm. Để cứu vãn tình hình này, Ngân hàng trung ương Trung Quốc (PBOC) lần thứ hai bơm 265 tỷ nhân dân tệ(hơn 42 tỷ USD) cho hệ thống ngân hàng thông qua thị trường mở. Các con rồng châu Á khác như Hàn Quốc



cũng rơi vào suy thoái khi nợ chính phủ của Hàn Quốc lên tới 418 tỷ USD, trong tổng số nợ quốc gia, tỷ lệ nợ phải trả bằng thuế người dân là 49,2%, mức cao nhất từ trước đến nay. Do ảnh hưởng của cấm vận đồng nội tệ của Iran bên bờ sụp đổ hoàn toàn, chính phủ Iran đã neo tỷ giá nội tệ trước nguy cơ sụp đổ của đồng rial sau khi các cuộc biểu tình nổ ra trong bối cảnh người dân Iran phải vật lộn với các vấn đề kinh tế khi giá cả các loại hàng hóa tăng vọt mỗi ngày. Còn với các nền kinh tế mới nổi Đông Nam Á thì tình hình cũng

không sáng sủa gì do bài học từ Eu nên ASEAN sẽ không sử dụng đồng tiền chung nhằm duy trì khả năng ứng phó linh hoạt trong bối cảnh nền kinh tế thế giới không ổn định.

Tóm lại : Theo bối cảnh hiện nay các chuyên gia đánh giá Châu Á trở thành khu vực

giàu có nhất thế giới. Nhưng ADB tuyên bố hạ dự báo tăng trưởng kinh tể khu vực châu Á năm 2012 và 2013 đông thời dự báo Bong bóng trái phiếu châu Á có thể vỡ vào 2014. Như vậy sắp hết thắng đầu của quý IV châu Á vẫn bị ảnh hưởng của đại suy thoái 2008 đồng thời do cuộc tranh chấp lãnh thổ làm cho tình hình kinh tế trở lên khó khăn hơn.

Kinh tế toàn cầu đang ở giai đoạn cực kỳ khó khăn và sẽ kéo dài thêm 1 năm hoặc lâu hơn . Nhưng Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) vừa thông qua tuyên bố chung với 6 nội dung cơ bản hướng tới những giải pháp quyết liệt để xóa bỏ những tác động tiêu cực và phục hồi sự tăng trưởng mạnh mẽ, bền vững và cân bằng cho nền kinh tế toàn cầu. Động thái này cho thấy muốn vượt qua khủng hoảng trước mắt tất cả NHTW cùng tung ra kích thích mới đủ vực dậy thị trường . Mong rằng về các thàng cuối năm các biện pháp mà IMF đưa ra có thể cải thiện tình hình kinh tế trong ngắn hạn đồng thời ổn định kinh tế vĩ mô trong dài hạn .

Lê Tuấn Dũng (tổng hợp)



Ngày 3/10/2012, Hiệu trường nhà trường đã có thông báo chính thức gửi đến Lãnh đạo các khoa, viện; Lãnh đạo văn phòng Chương trình tiên tiến – CLC và Pohe; đoàn TN, HSV, CLB Sinh viên nghiên cứu khoa học về kế hoạch tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học sinh viên năm 2013. Văn bản có ghi rõ những quy định về cuộc thi, nội dung tiến trình thực hiện cũng như thể lệ chính thức của cuộc thi. Các bạn có thể xem thông tin cụ thể tại: http://www.neu.edu.vn/ViewThongBao.aspx?ID=636

Những ngày đầu tháng 10, hưởng ứng cuộc thi “Tài năng khoa học trẻ Việt Nam” của trường, Ban nghiên cứu – CLB Sinh viên nghiên cứu khoa học – ĐH Kinh tế quốc dân đã có buổi họp phát động phong trào làm đề tài nghiên cứu. Buổi họp với sự tham gia của các thành viên trong ban nghiên cứu, ban báo và đặc biệt là hai vị khách mời: đồng chí Nguyễn Đức Kiên – chủ nhiệm CLB nhiệm kì 2011-2012, đồng chí Nguyễn Quang Thái – phó chủ nhiệm nhiệm kì 2011-2012. Sự hưởng ứng phong trào của các thành viên cùng với sự nhiệt tình chia sẻ kinh nghiệm của các vị khách mời đã mang đến một buổi họp hết sức thành công, khơi dậy tinh thần đam mê khoa học vốn đã ấp ủ trong các thành viên, hứa hẹn một năm nhiều thành tựu trên lĩnh vực nghiên cứu khoa học của CLB.

Điểm tin khoa học


Kết thúc tháng 10 cũng là khi cuộc thi Turn On do Viện Thương mại và Kinh tế quốc tế - ĐH Kinh tế quốc dân tổ chức đi đến vòng cuối cùng là vòng chung kết. Sau hai vòng thi đầy tính cạnh tranh diễn ra trong một tháng thì những ý tưởng độc đáo nhất, đề án kinh doanh xuất sắc nhất đã được lựa chọn để chính thức gửi đi tham dự cuộc thi Khởi nghiệp của VCCI. Cuộc thi được đánh giá là một sân chơi bổ ích, trí tuệ cho các bạn sinh viên, kích thích tinh thần học tập, sáng tạo, tạo cơ hội cho sinh viên thể hiện sự hiểu biết của mình trong lĩnh vực kinh doanh và đặc biệt là khả năng áp dựng vào thực tiễn. Hi vọng Viện TM & KTQT sẽ tổ chức cuộc thi mang tính thường niên để tất cả các ý tưởng của thế hệ trẻ đều có thể được nâng cánh.

Tối 23/10, Viện Ngân hàng – Tài chính – ĐH Kinh tế quốc dân long trọng tổ chức buổi lễ Phát động phong trào nghiên cứu khoa học sinh viên năm 2013 với chủ đề “Tái cấu trúc hệ thống tài chính Việt Nam giai đoạn 2013-2020”. Chương trình đã thu hút đông đảo các bạn sinh viên trong viện đến tham dự và sôi nổi đặt câu hỏi cho các khách mời. Sự quan tâm từ phía các thầy cô, các nhà tài trợ…và các quý khách mời quan tâm tới hoạt động nghiên cứu khoa học đã khơi dậy tinh thần đam mê khoa học của tất cả các bạn sinh viên trong viện, hứa hẹn một năm phong trào nghiên cứu khoa học sinh viên của viện sẽ sôi nổi và gặt hái nhiều thành công.

Điểm tin khoa học


Chỉ số VN30 có khắc phục hạn chế của VNIndex?

Thị trường chứng khoán Việt Nam được chính thức thành lập vào 28/7/ 2000 tại thành phố Hồ Chí Minh với sự ra đời của Trung tâm Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE). Tại thời điểm mới thành lập, quy mô của thị trường chứng khoán Việt Nam khá nhỏ bé với 2 cổ phiếu niêm yết ( REE và SAM) với tổng vốn hóa 444.000 triệu VND. Sau 12 năm hoạt động và phát triển, thị trường chứng khoán Việt Nam đã phát triển đa dạng về cách thức tổ chức, số công ty và quỹ niêm yết cũng như tăng trưởng vốn hóa. Từ một sàn giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh, thị trường chứng khoán Việt nam đã phát triển Sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội ( HNX) ( 8/3/3005) và hình thành thị trường chứng khoán phi tập trung với sự ra đời của sàn chứng khoán UpCom ( 6/2009). Tính đến tháng 9/2012, sàn HNX có 392 công ty niêm yết. Trong khi đó, sàn HOSE thu hút được 302 cổ phiếu, 6 chứng chỉ quỹ và 44 trái phiếu niêm yết tính đễn tháng 6/ 2012. Tuy nhiên, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn còn phát triển chưa vững chắc. Chỉ số VNIndex xuất phát tại 100 điểm (7/2000) tăng vọt lên hơn 1000 điểm trong khoang thời gian 2006, 2007 và rơi xuống mức hơn 400 điểm vào giữa 2011 ( biểu đồ 1). Bài viết tập trung về chỉ số VNIndex và VN 30 và tính chính xác của hai loại chỉ số này trong phản ánh tình hình hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Biểu đồ 1: Chỉ số VNIndex

Lăng kính khoa học


1. Sơ lược về chỉ số giá cổ phiếu

Chỉ số giá cổ phiếu là chỉ số thể hiện giá chứng khoán bình quân hiện tại so với giá bình quân thời kì gốc đã chọn. Nó được xem như phong vũ biểu thể hiện tình hình hoạt động của thị trường chứng khoán, là một thông tin quan trọng đối với các nhà đầu tư và các nhà phân tích kinh tế.

Chỉ số giá cổ phiếu có thể được tính bằng nhiều cách khác nhau, nhưng trên thực tế có ba phương pháp phổ biến tính chỉ số giá:

Chỉ số giá bình quân đơn giản ( price – weighted index): tính chỉ số giá cổ phiếu dựa trên giá của các cổ phiếu tham gia tính toán. Chỉ số Dow Jone Industrial Average đã sử dụng phương pháp này, tính giá bình quân số học của 30 cổ phiếu thuộc các công ty lớn nhất, có lịch sử phát triển thành công và được nắm giữ rộng rãi bởi các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán Mỹ.

I= ∑Pt / ∑ P0

Trong đó: I là chỉ số giá bình quân đơn giản

Pt là giá thời kì t của các cổ phiếu tham gia tính toán

P0 là giá thời kỳ gốc chọn trước

Chỉ số giá bình quân gia quyền ( value – weighted index): tính chỉ số giá cổ phiếu dựa trên hai yếu tố giá của cổ phiếu và khối lượng cổ phiếu được công ty phát hành. Cách tính này được áp dụng bời nhiều chỉ số giá cổ phiếu lớn tại Mỹ, như chỉ số giá NYSE Composite Index, Standard & Poor 500 Index, NASDAQ Composite Index

I = ∑ Qt Pt / ∑ Qo P0

Trong đó: I là chỉ số giá bình quân gia quyền

Pt là giá thời kỳ báo cáo

P0 là giá thời kì gốc

Qt, Q0 là số lượng cổ phiếu giao dịch tại thời kì gốc và hiện tại

Tại một số quốc gia có hình thức sở hữu Nhà nước ở các công ty lớn phổ biến, chỉ số giá cổ phiếu thường được tính theo phương pháp float – weighted indexing. Phương pháp này một mặt giống chỉ số giá bình quân gia quyền, dựa vào hai yếu tố giá và số lượng cổ phiếu. Tuy nhiên, số lượng cổ phiếu trong cách tính của float – weighted indexing là tổng số cổ phiếu đang



sẵn sàng giao dịch trên thị trường ( bằng tổng số cổ phiếu công ty phát hành trừ đi số cổ phiếu không được giao dich thường xuyên trên thị trường, ví dụ như các cổ phiếu giữ bởi Nhà nước)

2. Chỉ số VN Index ( Vietnamese stock market index)

Chỉ số VNIndex là chỉ số duy nhất mà SGDCK TP. HCM sử dụng từ lúc mới thành lập thị trường. Chỉ số này được tính theo phương pháp bình quân gia quyền như đã đề cập ở trên

Ký hiệu:VN Index; Giá trị cơ sở: 100; Ngày cơ sở: 28/7/2000.

Công thức tính cơ bản:

VN Index = Tổng giá trị thị trường của các cổ phiếu niêm yết hiện tại / Tổng giá trị của các cổ phiếu niêm yết cơ sở x 100

Chỉ số được tính toán và công bố sau mỗi phiên giao dịch. Trong quá trình đó, sự biến động về giá cổ phiếu sẽ làm thay đổi giá trị chỉ số, đồng thời được so sánh tăng giảm đối với phiên giao dịch trước bằng %.

Ngoài ra còn có một số nhân tố khác làm thay đổi cơ cấu số cổ phiếu niêm yết như thêm, bớt cổ phiếu giao dịch vào cơ cấu tính toán. Điều này sẽ làm phát sinh tính không liên tục của chỉ số, các trọng số và cơ sở để xác định bình quân thị trường số chia đã thay đổi. Do đó, số chia mẫu số trong công thức tính chỉ số trên phải được điều chỉnh nhằm duy trì tính liên tục cần có của chỉ số. Nguyên tắc điều chỉnh được tính như sau:

Số chia mới d = Tổng giá trị thị trường các cổ phiếu sau khi thay đổi / Tổng giá trị thị trường các cổ phiếu trước khi thay đổi x số chia cũ

Cụ thể, trong trường hợp có cổ phiếu mới được đưa vào niêm yết, số chia mới được tính như sau

d = Tổng giá trị thị trường của các cổ phiếu niêm yết cũ + giá thị trường của cổ phiếu mới niêm yết/ Tổng giá trị thị trường của các cổ phiếu niêm yết cũ x số chia cũ Ví dụ tính toán chỉ số cụ thể các phiên giao dịch.

Dựa vào cách tính VNIndex, có thể thấy được một số nhược điểm của chỉ số này

VNIndex không phản ánh đúng sự giao dịch cổ phiếu trên thị trường chứng khoán. Sự thay đổi của VNIndex thường bị chi phối bởi sự biến động của những cổ phiếu có tổng số vốn hóa lớn. Sự tác động này có thể thấy thông qua bảng thống kê số lượng cổ phiếu tăng giá sau đây. Dựa vào bảng, ta có thể thấy, trong nhiều phiên giao dịch mặc dù chỉ số VNIndex tăng nhưng số lượng cổ phiếu tăng giá ít hơn số lượng cổ phiếu đứng giá hay giảm giá. Trong những phiên này, sự tăng điểm của VNIndex chủ yếu là nhờ sự tăng giá của các cổ phiếu có tỷ trọng lớn nhất trong tổng số vốn hóa thị trường như MSN, VNM and VIC. Nếu tính trên số cổ phiếu hiện đang niêm yết, riêng ba mã cổ phiếu này đã chiếm 30% tổng vốn hóa toàn thị trường vào ngày 16/9/2011



Bảng 1: Số cổ phiếu tăng giá, đứng giá và giảm giá trong một số phiên giao dịch

VNIndex được tính toán dựa trên số lượng tất cả cổ phiếu được niêm yết của các mã cổ phiếu ( trừ VCB và CTG). Tuy nhiên, tại Việt Nam, trong trong tổng số cổ phiếu niêm yết của một công ty có thể bao gồm cả những cổ phiếu bị hạn chế chuyển nhượng theo quy định và các cổ phiếu ít có khả năng giao dịch như cổ phiếu của cổ đông thuộc HĐQT, BTGĐ, BKS và tổ chức có liên quan của công ty, cổ đông nhà nước nằm giữ, cổ đông chiến lược. Do đó, VNIndex không hòa toàn phản ánh chính xác sự biến đổi của thị trường.

Ngoài ra, do VNIndex bao gồm tất cả các mã cổ phiếu nêm yết trên thị trường, VNIndex cũng bị tác động bởi những cổ phiếu có tính thanh khoản yếu.

3. VN30

Chỉ số VN 30 được chính thức đưa vào sử dụng vào ngày 6/2/ 2012. Thay vì sử dung phương pháp bình quân gia trị của VNIndex, VN30 sử dụng phương pháp giá trị vốn hóa thị trường có điều chỉnh tỷ lệ free – float. Số lượng cổ phiếu trong rổ tính toán là 30 cổ phiếu của những công ty niêm yết trên sàn HOSE có vốn hóa thị trường và tính thanh khoản cao nhất chiếm khoảng 80% tổng giá trị vốn hóa và 60% tổng giá trị giao dich toàn thị trường.

Công thức tính

Index = Giá trị vốn hóa thị trường hiện tại (CMV)/ Giá trị vốn hóa thị trường cơ sở ( BMV)

Trong đó

CMV: current market value



n: số cổ phiếu trong rổ chỉ số

pi: giá của cổ phiếu i trong rổ chỉ số tại thời điểm tính toán

si: khối lượng cổ phiếu đang lưu hành của cổ phiếu i trong rổ tại thời điểm tính toán

fi: tỷ lệ free – float của cổ phiếu i trong rổ chỉ số tại thời điểm tính toán

ci: giới hạn tỷ trọng vốn hóa của cổ phiếu i trong rổ tại thời điểm tính toán

BMV ( base market value): hệ số chia, được điều chỉnh nhằm loại trừ những thay đổi về khối lượng và giá cổ phiếu ảnh hưởng đến chỉ số

Dựa vào cách tính của VN30, ta có thể thấy chỉ số này đã khắc phục các nhược điểm của VNIndex:

Giá trị vốn hóa của cấu phần chỉ số VN30 được tính dựa trên khối lượng cổ phiếu thực sự tự do lưu hành trên thị trường ( free float), không những loại trừ các cổ cổ phiếu bị hạn chế chuyển nhượng theo quy định và các cổ phiếu ít có khả năng giao dịch như cổ phiếu của cổ đông thuộc HĐQT, BTGĐ, BKS và tổ chức có liên quan của công ty, cổ đông nhà nước nằm giữ, cổ đông chiến lược.

Hạn chế sự ảnh hưởng qua mức của những cấu phần có tỷ trọng quá cao trong chỉ số VN30 bằng cách tính đến giới hạn tỷ trọng vốn hóa không vượt quá 10%

Tiêu chuẩn chọn vào rổ VN30 là những cổ phiếu có tính thanh khoản cao nhất nên giá cả của các cổ phiếu trong rổ VN30 sé phản ánh tốt nhất quan hệ cung cầu cổ phiếu, từ đó hạn chế sự làm giá vốn với các cổ phiếu có tính thanh khoản yếu

Như vậy có thể thấy, VN 30 đã hạn chế được các nhược điểm của VNIndex. VN 30 đồng thời đáp ứng được nhu cầu tìm hiểu thông tin thị trường đồng thời là một chỉ số có thể mô phỏng và đầu tư được. VN30 cũng là cơ sở để phát triển các quỹ đầu tư chỉ số, quỹ ETF, kéo theo sự qia tăng thanh khoản trên thị trường. Ngoài ra, VN30 cũng được kì vọng là tài sản cơ sở cho các sản phẩm phái sinh trong thị trường chứng khoán trong tương lai.

Dương Lê Huyền Trang



Thị trường chứng khoán?

Thị trường chứng khoán theo định nghĩa thông thường là nơi người ta mua bán, chuyển nhượng, trao đổi chứng khoán nhằm mục đích kiếm lời.

Tại sao lại hình thành thị trường chứng khoán? Trong giai đoạn sơ khai của nền sản xuất hàng hóa và lưu thông tiền tệ, ngân hàng ra đời nhằm mục đích đáp ứng nhu cầu của huy động các nguồn vốn nhàn rỗi

trong xã hội phân phối cho nền kinh tế quốc dân theo nguyên tắc tín dụng. Tuy nhiên nền sản xuất hàng hóa càng phát triển, nhu cầu về vốn cho việc tái sản xuất kinh doanh ngày càng cao đòi hỏi cần có một cầu nối giữa hai bên cung và cầu vốn, trong đó ngân hàng đóng vai trò là “kênh dẫn vốn gián tiếp”. Khi xã hội sản xuất và lưu thông hàng hóa phát triển ở giai đoạn cao ngày một hoàn thiện thì người có vốn có đầy đủ điều kiện về môi trường và pháp lý để đầu tư trực tiếp vốn của mình vào sản xuất không phải qua tầng lớp trung gian tài chính nữa mà thông qua thị trường chứng khoán. Vậy hiểu theo cách khác

thị trường chứng khoán là kênh dẫn vốn từ cực có nguồn vốn này sang cực có nguồn vốn kia theo nguyên tắc đầu tư.

Thị trường chứng khoán phát triển đi cùng với sự phát triển của nền kinh tế hàng hóa và đã trở thành phần quan trọng của thị trường tài chính.

Để tham gia thị trường chứng khoán không đòi hỏi nhà đầu tư phải có một số vốn quá lớn. Nghĩa là bất kể ai, không kể trình độ học vấn, nghề nghiệp, tuổi tác hay địa vị xã hội đều có khả năng và cơ hội trở thành một nhà đầu tư ( Đơn giản là ai cũng có thể sở hữu cổ phiếu phổ thông)



Từ đây xuất hiện khái niệm “đầu tư chứng khoán”,” chơi chứng khoán”. Chứng khoán trở thành một kênh đầu tư mới là cơ hội lớn để cải thiện tình hình tài chính cá nhân. Rất nhiều người từ thị trường chứng khoán đã giàu lên nhanh chóng, nhưng cũng có rất nhiều người khuynh gia bại sản cũng từ thị trường này.

Thị trường chứng khoán có phải là casino?

Có rất nhiều ý kiến cũng như những bài viết liên quan đến vấn đề này. Tuy nhiên nếu đánh giá thị trường chứng khoán là một canh bạc cũng

đúng mà cũng không hẳn đúng.

Trước tiên hãy phân tích khái niệm Casino. Casino hiểu đơn giản là sòng bài, điểm đến của đủ mọi loại người già trẻ, trai gái nhưng đều chung một mong muốn là thử vận may của mình. Tuy nhiên có một nguyên tắc ở Casino: “ muốn thắng nhỏ chỉ cần ăn may còn muốn thắng lớn cần phải bịp” . Vì vậy ở casino luôn có những hệ thống và nguyên tắc đảm bảo cho sự chiến thắng của họ. Nếu so sánh với thị trường chứng khoán thì những nguyên tắc, hệ thống ở đây chính là những nguyên tắc tài chính, tiền tệ, những nguyên tắc về kinh tế. Thậm chí nó còn là những nguyên tắc do “họ” những nhà tạo lập thị trường (những tổ chức, cá nhân,..) áp đặt lên thị trường qua các cơ chế pháp lý, và ảnh hưởng không nhỏ đến

thị trường. Các con bạc ở đây dĩ nhiên ám chỉ những người chơi chứng khoán, dễ dàng bị mắc vào bẫy các qui tắc như ma trận đã được giăng sẵn nên nhanh chóng phá sản, sạch túi. Trên thực tế, nhiều người nghĩ rằng “đầu tư chứng khoán” như một canh bạc may rủi. Vì vậy, khi thử vận mệnh với nó họ chỉ đạt được những thành công nhỏ hay dễ dàng thất bại, thua lỗ do chính sự thiếu hiểu biết của mình.

Có thể nói đầu tư chứng khoán là một canh bạc nhưng chắc chắn đây không phải là cuộc chơi của những kẻ ngu dốt. Bản thân chứng khoán cũng là một ngành kinh tế mà cụ thể hơn là một ngành đầu tư. Nhưng cũng vì là một ngành đầu tư nên để chiến thắng và thu được lợi nhuận cao nhất trên thị trường đòi hỏi các nhà đầu tư chứng khoán phải có hiểu biết sâu rộng về



chính thị trường mình đang tham gia vào, kèm theo đó là một bộ óc đánh giá, phân tích sáng xuất để tránh khỏi “tâm lý đám đông” hay những quyết định sai lầm, mà nói như ngôn ngữ Casino là phải có những trò bịp, mánh khóe của riêng mình. Do đó học hỏi kinh nghiệm từ mọi kênh thông tin sách vở, báo đài, internet hay những người đi trước luôn là điều nên làm ở bất kì đâu, đặc biệt trong việc đầu tư chứng khoán.

Học hỏi từ những thành công vĩ đại

Warren Buffett nhà đầu tư cổ phiếu nổi tiếng trên thị trường chứng khoán, bắt đầu khoản đầu tư đầu tiên của mình vào năm 1965. Và sau hơn bốn thập kỷ ông đã có trong tay trên 50 tỷ USD và chưa có nhà đầu tư chứng khoán nào vượt mặt ông về khả năng sinh lời của nguồn

vốn. Ông đã từng xin học tại trường Harvard Business School và bị từ chối vì lý do “quá non trẻ”. Sau đó, ông đã xin vào học tại trường Columbia, nơi hai nhà đầu tư cổ phiếu lừng danh Ben Graham và David Dodd giảng dạy. Đây là một bước ngoặt tuyệt vời làm thay đổi cuộc đời ông. Thầy của Warren Buffet Ben Graham là nhà đầu tư chứng khoán nổi tiếng trong suốt những năm 20 của thế kỉ trước, khi mà cả thế giới tiếp cận với việc đầu tư tài chính như một chò chơi thì Graham lại tìm kiếm những cổ phiếu rẻ và ít rủi ro.

Warren Buffett

Trong suốt một thời gian dài sau khi tốt nghiệp Warren Buffet dành cả ngày để theo dõi các bản tin tài chính và tìm kiếm cơ hội đầu tư. Cũng từ đây xuất hiện những khác biệt trong quan điểm đầu tư giữa ông và người thầy của mình. Trong khi Graham chỉ quan tâm đến những con số thì buffet lại quan tâm đến cách công ty hoạt động như thế nào, lãnh đạo công ty và điều gì kiến công ty đó nổi bật trên thị trường.

Warren Buffet có một câu nói nổi tiếng: “ Tôi không bao giờ đầu tư vào cái gì nếu tôi không biết 10 năm sau nó sẽ như thế nào.” Buffet chỉ đầu tư vào các công ty mà ông hiểu rõ về doanh thu, chi phí, dòng tiền, quan hệ nhân công và cách phân bổ vốn. Giai đoạn khi còn trẻ có chuyện kể rằng ông thường đến các công ty để xin các thông tin.



Ông có một lời khuyên cho giới đầu tư “Thứ đáng giá với hầu hết nhà đầu tư không phải là họ hiểu công ty đến mức nào, mà là cái cách họ xác định rằng những thứ mình chưa hiểu về công ty đó có vai trò như thế nào”.

Xét trên khía cạnh khách quan, thành công của Warrent Buffet có được là nhờ khả năng tư duy, suy nghĩ cùng khả năng đánh giá nhạy bén. Những khả năng ấy không phải tự dưng mà có, mà nó bắt nguồn từ một quá trình tìm tòi, nghiên cứu, tích lũy rất dài không phải tính theo tháng mà tính theo từng năm, thậm trí là cả từ những sai lầm, thất bại trong các quyết định đầu tư của mình mà ông đã gặp phải trước đó. Còn nói theo ngôn ngữ Casino, ông là tay chơi bạc lỗi lạc có những trò bịp những mánh khóe cho riêng mình để chiến thắng.

Một số lưu ý khi đầu tư

Tâm lý bi quan lo sợ: có một trạng thái tâm lý chung khi đầu tư mà có thể so sánh với giai đoạn 1947-1949 ở Mỹ khi các chiến sĩ trở về sau chiến tranh thế giới thứ hai. Một ý nghĩ chung lúc đó là tình hình kinh tế sẽ xấu đi do không có đủ việc làm cho những người lính giải ngũ. Nỗi sợ hãi của mọi người được minh chứng là vô căn cứ khi những nhu cầu bị kìm nén trong suốt thời chiến trở thành một bệ phóng cho nền kinh tế. Một ví dụ để thể hiện nhà đầu tư chịu ảnh hưởng rất lớn không chỉ từ những thông tin về diễn biến khó lường của nền kinh tế, những tin tức không mấy lạc quan về khủng hoảng nợ công ở Châu Âu, cũng như những suy thoái trong nền kinh tê Mỹ, mà còn từ hàng trăm tin đồn. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý đầu tư

của mọi người. “ Những quan điểm của số đông quần chúng thường hiếm khi đúng trên thị trường chứng khoán và các cổ phiếu có vẻ đáng ngờ khó tin trước khi chúng tăng trưởng mạnh mẽ . Nói chung thị trường luôn gây thất vong cho một số người”.

Các chuyên gia cũng mắc sai lầm: Nhiều nhà quản lý chuyên nghiệp cũng mắc những sai làm nghiêm trọng ví dụ như khi họ mua những cố phiếu vừa trải qua đọt giảm giá mạnh bất thường, kết quả là cổ phiếu đó tiếp tục giảm giá mạnh và hòa toàn sụp đổ. Nguyên nhân ở đây là tất cả các chuyên



gia đều chỉ dựa trên những phân tích cơ bản và những quan điểm của riêng họ về giá trị. Họ không chú ý đến những diễn biến thị trường có thể nói cho họ những gì thực sự diễn ra. Những người thờ ơ trước tiếng nói ủa thị trường sẽ phải trả giá đắt. Muốn thành công hãy chú ý lắng nghe và nghiên cứu những biến động bình thường và bất thường trên thị trường.

Cơ hội trên thị trường chứng khoán ở Việt Nam

Tính đến nay thị trường chứng khoán Việt Nam đã trải qua 12 năm phát triển. Năm 2000 khi mới hình thành, thị trường chứng khoán Việt Nam nhỏ bé và đơn giản với chỉ 2 doanh nghiệp niên yết cổ phiếu. Sau 10 năm phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam đã thu hút hút được 566 công ty và quỹ niêm yết, tổng vốn hóa

hơn 700 ngàn tỉ đồng, tương đương 40% GDP.(số liệu năm 2010)

Năm 2006 khi thị trường chứng khoán Việt Nam bùng nổ xuất hiện một cơn sốt. Mặc dù chỉ có rất ít công ty niêm yết trên sàn chứng khoán nhưng dòng vốn đổ vào thị trường lại rất nhiều. Giai đoạn này hầu như ai cũng có thể chơi chứng khoán và cứ chơi là thắng. Từ bà bán rau, bác bảo vệ đến những người được đào tạo chỉ chăm chăm đầu tư vào mã chững khoán nào tăng giá nhanh nhất.

Sau thời kì hưng thịnh thì thị trường chứng khoán giảm mạnh. Nhiều nhà đầu tư gặp thất bại từ đây, thay vì

chơi thắng như trước đây, chuyển sang chơi thua.

Từ năm 2007 các nhà đầu tư đầu tư bằng cách học theo cách đầu tư của các tổ chức nước ngoài-nơi có các chuyên gia phân tích, đánh giá. Đây có thể là một giả pháp an toàn nếu cuộc khủng hoảng tài chính thế giới không diễn ra vào năm 2008. Thị trường chứng khoán sụp đổ, các lời khuyên của chuyên gia dường như vô giá trị, nhiều nhà đầu tư bỏ rơi thị trường. Đến năm 2009, khi chính phủ thực hiện chính sách đòn bẩy về tài chính, các nhà đầu tư mờ mắt, đầu tư đòn bẩy quá cao và đổ tiền vào thị trường. Đòn bẩy tài chính làm các nhà đầu tư thua lỗ nhanh hơn, phá sản…

Tồn tại 12 năm nhưng thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn còn nhều hạn chế so với các thị trường trong khu vực và



quốc tế. Nguyên nhân thứ nhất bắt nguồn từ khung hành lang pháp lý để quản lý chưa phù hợp với sự phát triển của thị trường. Thứ hai là các tài liệu, công trình nghiên cứu về thị trường chứng khoán trong nước còn ít, các tài liệu nước ngoài thì không áp dụng được vào thị trường Việt Nam. Thứ ba, thị trường chứng khoán Việt Nam khi được thành lập không được chuẩn bị kĩ nên bản thân nó cũng có rất nhiều vấn đề phải giải quyết.

Chính vì những hạn chế đó mà thị trường Việt Nam chưa thu hút được sự quan tâm đúng mực của các nhà đầu tư. Nhiều ý kiến cho rằng thị trường chứng khoán Việt Nam chưa đóng vai trò như một kênh dẫn vốn mà không khác gì một sòng bài mua đi bán lại các cổ phiếu để kiếm lời. Tuy nhiên, trước muôn vàn khó khăn, đã

xuất hiện những nhận định lạc quan về sự phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam trong vài năm tới. Việc các nhà đầu tư nước ngoài đang để mắt đến thị trường Việt Nam cũng là một tín hiệu đáng mừng.

Gửi các nhà đầu tư tương lai

Câu hỏi đặt ra ở đây:” liệu có cơ hội nào làm giàu trên thị trường chứng khoán Việt Nam ?” Câu trả lời chắc chắn là ”có”. Nhưng quan trọng bạn phải tìm ra nó. Các kinh nghiệm thành

công bạn có thể học hỏi ở bất kì đâu, nhưng đừng giập khuôn một cách sáo rỗng vì không có một công thức thành công nào đúng trong mọi hoàn cảnh. Muốn thành công bạn cần phải tự tìm ra công thức cho riêng mình. Cuối cùng, nhớ một điều, đầu tư chúng khoán là một quá trình lâu dài của tìm tòi,

nghiên cứu, thậm chí là cả thử và sai, chắc chắn không đây không phải một canh bạc cho những con bạc thiếu hiểu biết muốn làm giàu chỉ sau một đêm.

Vũ Ngọc Anh



NGƯỜI ĐẶT NỀN MÓNG CHO

THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM

Lê Văn Châu

Lê Văn Châu, người được xem là đặt nền móng cho sự ra đời của thi trường chứng khoán Việt Nam, từng giữ chức phó thông đốc Ngân hàng nhà nước, chủ tịch Uỷ ban chứng khoán, cố vấn về kinh tế đối ngoại và thị trường tài chính cho bộ trưởng tài chính. Hiện nay ông đang giữ chức vụ chỉ tịch hiệp hội kinh doanh chứng khoán và là phó chủ tịch Hội đồng quản trị công ty cổ phần tập đoàn đầu tư Thăng Long.

Kể từ năm 1986, nước ta chuyển đổi từ nên kinh tế bao cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đi kèm với đó là sự hội nhập về kinh tế với nền kinh tế thế giới. Đối với một nền kinh tế còn non trẻ như nước ta, nhu cầu vốn là nhu cầu lớn nhất lúc bấy giờ. Chúng ta cần vốn để đầu tư vào máy móc, nhà xưởng, đầu tư vào vốn con người cũng như xây dựng cơ sở hạ tầng. Tuy nhiên việc huy động vốn trong thời kì này còn khó khăn, các khoản vay nước ngoài rất hạn hẹp. Trong khi đó, dù hệ thống ngân hàng trong nước đã hình thành hai cấp là ngân hàng nhà nước và ngân hàng cổ phần, một số chi nhánh ngân hàng nước ngoài cũng đã được cấp phép… nhưng cũng không thể giải quyết đủ

được vốn theo nhu cầu phát triển nhanh mà chúng ta đặt kế hoạch.

Đứng trước tình hình cấp thiết đó, ông Lê Văn Châu cùng các cộng sự đã đưa ra đề án xây dựng thị trường chứng khoán Việt Nam nhằm tạo ra kênh tài chính huy động vốn trung và dài hạn cho nhu cầu phát triển đất nước. Với quan điểm “Thị trường chứng khoán không chỉ dành riêng cho các nước tư bản mà nó là sản phẩm của loài người, và bất kỳ chế độ xã hội nào biết vận dụng nó để trở thành công cụ tạo vốn trung dài hạn cho nền kinh tế thì nó sẽ phục vụ cho chính quyền đó, giai cấp đó”, Lê Văn Châu đã không ngần ngại đem những kiến thức thu thập được ở Singapore, Mĩ để áp dụng vào tình hình nước ta thời kì đó.



Khác với sự ra đời của thị trường chứng khoán lâu đời như ở Mĩ, với hoạt động ban đầu một cách tự phát thì mô hình của Việt Nam theo quan điểm của Lê Văn Châu là phải thành lập ủy ban chứng khoán ngay từ đầu với vai trò xử lí tất cả các vấn đề của thi trường.

Cùng với sự ra đời của thị trường chứng khoán, quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp bắt đầu diễn ra, khả năng huy động vốn của nền kinh tế được cải thiện, tốc độ triển khai các dự án đươc tăng lên, quy mô vốn của thị trường đạt gần 40% GDP. Việc khai thông nguồn vốn cho đất nước đã làm cho bộ mặt phát triển đạt lên tầm cao mới, rút ngắn

thời gian tích lũy vốn cho đầu tư.

Cùng với tình hình kinh tế khá ổn định cho đến trước khủng hoảng 2008, hoạt động thị trường chứng khoán thực sự bùng nổ, dòng vốn huy động qua kênh chứng khoán ngày một tăng. Cùng với sự tham gia của các quỹ đầu tư nước ngoài, tình hình tỷ giá hối đoái được ổn định.

Mặc dù tính hình thị trường chứng khoán hiện nay còn rất ảm đạm do nền kinh tế chưa phục hồi, bên cạnh đó thi trường còn khá nhiều vấn đề về tính minh bạch… nhưng việc hình thành thị trường chứng khoán là một bước tiến lớn trong việc phát triển kinh tế thị trường, là một bước tiếp cận gần hơn tới thị trường tài chính thế giới.

Trải qua 10 năm hình thành và phát triển, với những thành tựu và khó khăn, nhưng chúng ta không thể phủ nhận vài trò trong dài hạn của thi trường chứng khoán-phong vũ biểu của nền kinh tế. Câu hỏi lớn đặt ra bây giờ là, chúng ta đang ở đâu trên con đường hoàn thiện khung pháp lí cho các hoạt động tài chính nói chung và hoạt động của thị trường chứng khoán nói riêng? Liệu sau 10 năm, chất lượng đầu tư của chúng ta đã được cải thiện, trở lại đúng với nghĩa đầu tư hay vẫn còn là hoạt động mang tính bầy đàn? Có lẽ sẽ còn cần khá nhiều thời gian để chúng ta trả lời được câu hỏi trên.

Trịnh Duy Hoàng



Phỏng vấn: anh Nguyễn Quang Thái Giải nhì cấp trường cuộc thi

Tài năng khoa học trẻ Việt Nam 2012

Những ngày giữa tháng 10, khi cuộc thi “Tài năng khoa học trẻ Việt Nam” được bắt đầu phát động thì cũng là lúc các đề tài nghiên cứu được dự thi cấp Bộ năm vừa qua bước vào giai đoạn chấm cuối cùng và chờ ngày công bố kết quả. Hoà chung với không khí này, nhóm phóng viên của Bản tin sinh viên nghiên cứu khoa học đã có một buổi gặp gỡ và chia sẻ với anh Nguyễn Quang Thái – sinh viên viện Ngân hàng tài chính – ĐH Kinh tế quốc dân. Năm 2012, dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Lê Quốc Hội, anh đã hoàn thành xuất sắc đề tài “Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào bất động sản và bất ổn kinh tế vĩ mô ở Việt Nam” – đề tài được giải nhì cấp trường, và là một trong 9 đề tài được gửi đi dự thi cấp Bộ và hiện đang chờ kết quả.

Anh Nguyễn Quang Thái

Câu hỏi: Đề tài anh nghiên cứu là: Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào BĐS và bất ổn kinh tế vĩ mô. Tại sao anh chọn đề tài này?

Như các bạn thấy, nhiều lý thuyết đã cho rằng, đầu tư trực tiếp nước ngoài sẽ giúp phát triển kinh tế của các nước đang phát triển một cách bền vững. Trong những năm vừa qua, theo đuổi mục tiêu tăng trưởng cao đã thúc đẩy Việt Nam tăng cường thu hút đầu tư mạnh mẽ trong đó có FDI. Trong giai đoạn 2006 – 2010, đầu tư trực tiếp nước ngoài vào bất động sản không ngừng

gia tăng và trở thành lĩnh vực được nhà đầu tư nước ngoài quan tâm nhiều nhất. Năm 2006 mới chỉ chiếm khoảng 15,2% tổng vốn đăng ký, thì đến năm 2007 đã tăng lên 28,6%, năm 2008 là 36,8%, năm 2009 là 35,5% và đến năm 2010 con số này là 36,8%.

Như vậy, kinh doanh bất động sản trở thành nhân tố quan trọng nhất góp phần tăng nhanh

Đường đến thành công


FDI vào nước ta trong giai đoạn 2006-2010. Tuy nhiên, bên cạnh sự gia tăng FDI vào bất động sản, kinh tế vĩ mô của Việt Nam cũng đã tồn tại những bất ổn lớn với các vần đề: lạm phát, tỷ giá, cán cân thanh toán, hệ thống tài chính và cơ cấu kinh tế. Từ thực tế này, câu hỏi mình đặt ra và muốn tìm hiều là liệu FDI vào bất động sản có tác động tới những bất ổn vĩ mô trong thời gian qua hay không và nếu có thì tác động như thế nào.

Câu hỏi: ..và theo như đề tài nghiên cứu của anh, tỷ trọng FDI vào BĐS lớn sẽ tác động tới bất ổn kinh tế vĩ mô, anh dựa trên lý thuyết nào, cơ chế tác động của nó là như thế nào và chặt chẽ tới đâu?

Mình dựa chủ yếu vào lý thuyết căn bệnh Hà Lan và thực tiễn của khủng hoảng tài chính Châu Á năm 1997 phân

tích để đưa ra cơ chế tác động thông qua các kênh chính là: lạm phát; bất ổn tỷ giá, cán cân thanh toán; bất ổn hệ thống tài chính và cơ cấu kinh tế bất hợp lý. Từ đó đánh giá thực trạng của Việt Nam. Mình xin phân tích ví dụ về một khía cạnh điển

hình như lạm phát.

Về mặt lý thuyết, bất động sản là tài sản có cả cung và cầu đều ít co giãn, thậm chí không co giãn trong ngắn hàn theo giá. Vì vậy, chỉ cần một sự kích thích làm tăng nhu cầu về bất động sản, giá bất động sản sẽ tăng

chóng mặt. FDI vào bất động sản là nhân tố quan trọng thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển làm giá bất động sản tăng, kéo theo giá nguyên vật liệu xây dựng và thu nhập người kinh doanh bất động sản tăng. Năm 2006, 2007, giá bất động sản đã tăng từ 2-4 lần, có những dự

án như the Manor ở Hà Nội tăng lên gấp 10lần.

Kèm theo sự tăng giá là nguồn lợi nhuận của nhà đầu tư được chuyển về nước, 1 phần gây tác động giảm giá đồng Việt Nam, gây ra lạm phát nhập khẩu. Đáng quan tâm nhất chính là các mặt hàng của các đầu vào yếu tố sản xuất như

Lạm phát ở Việt Nam qua các năm



xăng thì phải nhập khẩu, điện thì công nghệ cũng phải mua nước ngoài. Tính tới 19/10/2011, EVN đã lỗ tới 17000 tỷ đồng do rủi ro tỷ giá. Lỗ như vậy thì tăng giá xăng hay giá điện là điều phải thực hiện, từ đó gây nên lạm phát do chi phí đẩy. Tổng kết lại sẽ có 3 kênh dẫn truyền chính mà FDI vào bất động sản tác động tới lạm phát là: lạm phát nhập khẩu, giá bất động sản và giá của vật liệu xây dựng.

Mình còn xem xét thêm tác động tới 3 khía cạnh bất kinh tế vĩ mô khác là: tỷ giá thực và bất ổn cán cân thanh toán; bất ổn hệ thống ngân hàng tài chính; cơ cấu kinh tế bất hợp lý.

Những gì mình đã nghiên cứu đó là tìm ra được cơ chế tác động FDI vào bất động sản tới bất ổn kinh tế vĩ mô, để đánh giá mức độ chặt chẽ thì mình sẽ tiếp tục

nghiên cứu để lượng hóa được mối quan hệ này; tuy nhiên, về mặt định tính mình thấy nếu FDI vào bất động sản chiếm tỷ trọng càng lớn đối với lượng FDI vào Việt Nam, tác động của nó tới bất ổn kinh tế vĩ mô sẽ càng sâu sắc.

Câu hỏi: Anh có nhắc tới FDI vào bất động sản tác động tới bất ổn hệ thống tài chính. Cụ thể sẽ tác động về khía cạnh nào của hệ thống tài chính?

Các dự án FDI vào bất động sản ở Việt Nam từ 2006 - 2010 đều có vốn điều lệ thấp hơn rất nhiều so với vốn đăng ký. Vì vậy, tất cả dự án FDI vào BĐS đều tiến hành vay vốn ngân hàng và bán trước tài sản chưa hoàn thành cho người dân để bù vào khoản chênh lệch giữa vốn đăng ký và vốn điều lệ. Nói cách khác, thực chất, ngân hàng và vốn trong dân là nguồn vốn

chính cho các nhà đầu tư BĐS với tỷ lệ 60% - 70% vốn đăng ký. Thêm vào đó, tài sản thế chấp cho các khoản vay ngân hàng chính là dự án bất động sản.

Như bạn đã thấy, khi giá bất động sản tăng lên chóng mặt, thị trường hình thành bong bong rồi trở nên đóng băng như trong năm 2008, 2011, nợ xấu và thanh khoản ngân hàng sẽ là hai khía cạnh của hệ thống tài chính bị tác động mạnh nhất. Đọng vốn tại các dự án BĐS mà không thể rút ra khiến các ngân hàng gia tăng nợ xấu và thanh khoản. Có những thời điểm, lãi suất VND vay qua đêm trên thị trường liên ngân hàng đã leo lên mức không tưởng 43% (ngày 19/2/2008). Nếu xem xét một số ngân hàng nhỏ lẻ mà cơ cấu cho vay vốn 30-40% là cho vay BĐS thì khả năng thanh khoản của họ bị báo động đáng kể.



Câu hỏi: Xem xét FDI vào bất động sản tác động tới bất ổn kinh tế vĩ mô thông qua các khia cạnh trên, anh rút ra được điều gì cho sự phát triển bền vững của kinh tế Việt Nam khi có dòng vốn FDI vào bất động sản như hiện nay?

Dưới góc độ của một sinh viên khi nghiên cứu đề tài này, mình thấy cần có 3 vấn đề chính cần giải quyết đó là: cần minh bạch thị trường bất động sản như minh bạch thông tin thị trường, qui hoạch rõ ràng quĩ đất…; tăng khả năng tài chính, trình độ doanh nghiệp FDI vào bất động sản và tăng cường khuyến khích FDI vào các lĩnh vực nông nghiệp và sản xuất công nghiệp.

Câu hỏi: Như vậy xét cả về lí thuyết cũng như thực tế thì đề tài này khá lớn đối với tầm hiểu biết của một sinh viên năm 2. Động lực nào đã giúp anh một mình hoàn

thành đề tài một cách xuất sắc như thế?

Cũng không có gì là xuất sắc đâu bạn ạ. Mình được thầy Hội hướng dẫn và chỉ cho cách làm khá chi tiết và cụ thể. Có lẽ thầy luôn mong muốn sinh viên của mình làm tốt nhất có thể, đó cũng làm động lực để mình làm cho hoàn chỉnh. Mình nhớ có 1 lần mình viết mãi chưa xong chương 2 mà cũng gần tới hạn nộp bài rồi. Mình định để năm sau làm vì mình chưa thu thập đủ số liệu thì thầy gọi cho mình. Nghe thấy giọng thầy luôn mong chờ sinh viên làm tới cùng, mình đã cố gắng thức để viết và nộp cho thầy sửa. Cũng phải nói thêm rằng, đề tài này thầy đề xuất mình làm và gửi tài liệu cho mình đọc, đọc được một thời gian cũng thấy có sự logic liên quan nào đó giữa FDI vào BĐS và bất ổn kinh

tế vĩ mô ở Việt Nam trong thời gian qua. Vì thế cũng khá thích thú để tìm tòi, dù thời gian nhận đề tài là đã cuối tháng 2 rồi. Tóm lại nếu nói về động lực đó, mình nghĩ có hai động lực chính đó là từ thầy hướng dẫn của mình và từ sự lôi cuối của vấn đề mình nghiên cứu.

Cảm ơn những chia sẻ của anh, nhất định những kinh nghiệm của anh sẽ giúp ích cho các bạn sinh viên có mong muốn tham gia cuộc thi “Tài năng khoa học trẻ Việt Nam” năm 2013 tới. Một lần nữa cảm ơn anh đã tham gia phỏng vấn!

Bản tin Sinh viên nghiên cứu khoa học.



YES với Bình Minh Sinh Viên

Chương trình Bình Minh Sinh Viên do Hội Sinh Viên tổ chức diễn ra vào ngày 7/10 vừa qua tại sân kí túc xá - Trường ĐH Kinh tế Quốc Dân đã để lại rất nhiều dấu ấn tốt đẹp cho sinh viên các khóa và đặc biệt là cho các em tân sinh viên K54.

Hòa chung không khí náo nhiệt của chương trình, câu lạc bộ Sinh viên nghiên cứu khoa học đã có một ngày hoạt động vô cùng hiệu quả trong việc giao lưu thắt chặt tình đoàn kết với các tổ đội tình nguyện hay các câu lạc bộ học thuật khác trong Hội Sinh Viên. Đặc biệt hơn nữa, tham gia vào Bình Minh Sinh Viên lần này, câu lạc bộ đã tổ chức giới thiệu đến tất cả sinh viên về tờ báo Yesnews – một nét đặc trưng riêng mang bản sắc của những “ nhà nghiên cứu trẻ”. Yesnews – một sản phẩm tinh thần không thể thiếu, nó

mang sức mạnh trong việc thể hiện và giới thiệu hoạt động thường kì của câu lạc bộ tới tất cả những bạn sinh viên có niềm đam mê và quan tâm đến công việc nghiên cứu.

Những khẩu hiệu, băng –rôn...đến các thông tin được giới thiệu trên diễn đàn và các trang mạng riêng được ban tổ chức chuẩn bị từ những ngày trước đó đã thu hút được rất nhiều bạn trẻ đến tìm hiểu và nhận hồ sơ đăng kí tham gia vào các hoạt động của câu lạc bộ trong thời gian tới, mà phần lớn trong số đó là những thành viên nhỏ tuổi

Góc nội bộ


nhất – những chú “lính mới” 54. Đây thực sự là một tín hiệu đáng mừng, nó thể hiện sự quan tâm nhiều hơn của các bạn sinh viên hiện nay với vấn đề khoa học, hứa hẹn những thành quả mang tầm cao mới của những thế hệ trẻ trường Kinh tế nói chung và câu lạc bộ nói riêng. Tham gia Bình Minh Sinh Viên là cơ hội tốt để YES truyền thông tới những ai có quan tâm thông tin về câu lạc bộ cũng như về các chương trình hoạt động trong lĩnh vực nghiên cứu, tìm hiểu khoa học và các vấn đề xã hội trong năm học tới này.

Chương trình chào đón sinh viên khóa mới là chiếc cầu nối để các tân sinh viên có thêm hiểu biết về hoạt động của Hội Sinh Viên và các nhóm, đội trực thuộc. Tham gia vào YES, các bạn sẽ có cơ hội nâng cao tri thức của mình với các kĩ năng học thuật và nghiên cứu, và câu lạc bộ sinh viên Nghiên cứu khoa học luôn nhiệt tình ủng hộ và sẵn sàng đón chào tất cả những bạn trẻ có niềm đam mê với khoa học , báo chí và tất cả những ai có khao khát khám phá tiềm năng khoa học của chính mình.

Chúng tôi đã nói “YES!”. Bạn thì sao???

Lê Phương Anh

Góc nội bộ


Đến hẹn lại lên, năm học mới bắt đầu, không khí trong các tổ đội và các câu lạc bộ trực thuộc Hội Sinh Viên trường Đại học Kinh tế Quốc dân trở nên náo nhiệt hơn hẳn với hoạt động tuyển cộng tác viên cho kì hoạt động mới. Không nằm ngoài lịch trình đó, YES – câu lạc bộ sinh viên nghiên cứu khoa học đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình trong đợt bổ sung nhân lực lần này.

Tuyển cộng tác viên là một trong những nhiệm vụ quan trọng của YES trong kì hoạt động năm nay nhằm

thu hút, lựa chọn, đào tạo một đội ngũ thành viên, cộng tác viên có năng lực, có niềm say mê với khoa học và có mong muốn được thể hiện mình trong lĩnh vực tri thức. Để có kế hoạch cụ thể cho chương trình, YES đã có một cuộc họp nội bộ thành viên từ một tháng trước khi vòng sơ loại của công tác tuyển cộng tác viên diễn ra. Theo đó, ban tổ chức quyết định sẽ thực hiện kế hoạch tuyển bằng 2 vòng thi: vòng 1 phỏng vấn trực tiếp, vòng 2 viết luận và thuyết trình. Để cung cấp thông tin và truyền tải những hiểu biết cơ bản về YES, các thành viên câu lạc bộ đã rất chú trọng và nỗ lực trong công tác truyền thông tới các em sinh viên khóa mới nói riêng và các bạn sinh viên trong trường nói chung, do đó lượng hồ sơ ứng tuyển vào YES năm nay tăng đáng kể so với năm ngoái. Một điều đáng nói là các hồ sơ gửi về câu lạc bộ thể hiện rất nhiều khả năng sáng tạo đặc biệt từ các ứng viên, đây là một tín hiệu rất đáng mừng hứa hẹn một thế hệ YESer tài năng, nhiệt

Bộ phận nhận, kiểm tra hồ sơ và thực hiện các công tác kĩ thuật

Góc nội bộ


huyết. Đúng theo kế hoạch từ Hội Sinh Viên, YES thực hiện vòng sơ loại vào 2 ngày 12 - 13/10/2012 với sự tham gia của hầu hết các thành viên, cựu thành viên và đông đảo các ứng viên dự tuyển. Không khí những ngày này tại 121 - văn phòng YES tất bật và náo nhiệt hơn hẳn mọi ngày, mọi công tác chuẩn bị cho buổi phỏng vấn diễn ra nhanh chóng và đầy đủ nhằm đón chào những ứng cử viên mới, tất cả đều tập trung hoàn thành công việc của mình một cách trọn ven nhất. Mỗi bộ phận đều có những nhiệm vụ riêng đảm bảo cho vòng sơ tuyển diễn ra chuyên nghiệp và thành công nhất có thể.

Hoạt động phỏng vấn

Bên cạnh đó, bộ phận phỏng vấn lại thể hiện một phong cách đặc trưng vốn có – đó là những giây phút căng thẳng, hồi hộp với những câu hỏi được ban tổ chức đưa ra nhằm tìm kiếm khả năng, hiểu biết và mối quan tâm thật sự từ các ứng viên.

Sau mỗi buổi phỏng vấn ban tổ chức lại tập hợp một buổi họp ngắn nhằm rút kinh nghiệm cho các ca phỏng vấn sau và tổng kết sơ bộ kết quả đạt được với sự góp mặt của thành viên các bộ phận.

Góc nội bộ


Họp bàn đánh giá kết quả và rút kinh nghiệm của ban tổ chức

Trải qua 2 ngày hoạt động tích cực và hiệu quả, ban tổ chức đã tìm ra được gần 80 gương mặt tiêu biểu vượt qua vòng sơ loại để tiếp tục bước vào vòng 2 gay cấn và đầy khó khăn. Nội dung vòng cuối này thể hiện sự chuyên môn hóa từ các ban: báo, tổ chức và nghiên cứu nhằm tìm ra những bạn có khả năng và phù hợp nhất cho từng lĩnh vực. Vòng 2 với nội dung viết luận về các chủ đề kinh tế xã hội nhằm giúp ban tổ chức đánh giá đúng nhất về khả năng tư duy cũng như sự đam mê tìm tòi học hỏi của các ứng viên. Sau 3 ngày hoạt động nghiêm túc và có trách nhiệm, ban tổ chức rất vui mừng khi chọn ra được 55 bạn sinh viên xuất sắc vượt qua 2 vòng thi đầy áp lực để chính thức trở thành cộng tác viên cho YES – câu lạc bộ Sinh viên nghiên cứu khoa học trong kì hoạt động mới này. Đó chính là sự thành công của chương trình tuyển cộng tác viên lần này.

Chúc tất cả các bạn có những hoạt động hiệu quả và bổ ích trong kì hoạt động tới đây. Và chúng tôi – những thành viên của YES luôn muốn hô vang khẩu hiệu:

HÔM QUA CHÚNG TÔI NÓI “YES”

HÔM NAY CHÚNG TA NÓI “YES”

Lê Phương Anh

Góc nội bộ

yesnews tháng 10/2012

Documents