yours double experiment 29-30/03 kratka istorija na mpc.pdf · pravilo na ^etvrtiot vselen-ski...
TRANSCRIPT
10 Premin, Krstovden 2005
ipo\akon Lavrentij
2) Od nekanon-
skoto ukinuvawe na
avtokefalnata Ohridska Arhiepiskopija vo 1767 g., ostvareno so odluka na turskiot
sultan, a po barawe na Carigradskiot Patrijarh Samuil I pa s# do Prvata svetska
vojna, eparhiite na sega{na Repubika Makedonija se nao|aat pod crkovna jurisdik-
cija na Carigradskata Patrijar{ija. Posle Prvata svetska vojna ovie eparhii teri-
torijalno potpadnaa pod okupacija
na Srpskata dr`ava i zatoa premi-
naa pod uprava na Srpskata
Pravoslavna Crkva.
k r at k a i s t or i j a1) Republika Makedonija se nao|a vo srceto na Balkanskiot Poluostrov, so povr{ina od
25,713 km2
i so populacija od nad 2 milioni `iteli. Republika Makedonija e mati~na dr`ava na
makedonskiot narod i na
nekolku drugi malcinstva {to
`iveat vo nea. Pokraj 1, 6 mili-
oni Makedonci {to `iveat vo
Republika Makedonija (koi se
pravoslavni Hristijani), pove}e
od 1, 5 milioni Makedonci
`iveat i rabotat nadvor od
Makedonija (kako vo sosednite
zemji taka i vo Evropa, SAD,
Kanada i Avstralija...).
I pokraj jasnata odluka na 17
pravilo na ^etvrtiot Vselen-
ski Sobor, vo koja se veli deka
organiziraweto na crkovnite ob-
lasti treba da bide soodvetno na
dr`avnoto i gra|anskoto organizirawe, na Crkvata vo Republika
Makedonija od poznati politi~ki pri~ini i do den denes $ se os-
poruva pravoto na samostojnost.
So po~etokot na Vtorata svetska vojna srpskite
Episkopi, zaedno so svojata vojska i policija, gi
napu{tija ovie eparhii so koi upravuvaa samo 20
godini i na nivno mesto dojdoa Episkopite na
Bugarskata Pravoslavna Crkva. Po Vtorata svetska
vojna Republika Makedonija egzistira kako posebna
federativna dr`ava vo sostav na Socijalisti~ka
Federativna Republika Jugoslavija.
Po zavr{etokot na Vtorata svetska vojna sve{tens-
tvoto i pravoslavnite vernici na R. Makedonija
pobaraa od Srpskata Pravoslavna Crkva (SPC) da
im rakopolo`i domorodni episkopi, zaradi pogolema
pastirska stabilnost i efikasnost na Crkvata.
Na 5 oktomvri 1958 godina so odluka na
Crkovno-narodniot sobor vo Ohrid, Epi-
skopot Dositej, rodum od Makedonija, Vi-
kar na Srpskiot Patrijarh German, e vos-
toli~en za 83 Arhiepiskop na vozobnove-
nata Ohridska Arhiepiskopija, koja zara-
di dr`avata vo koja{to dejstvuva go dobi
imeto Makedonskata Pravoslavna Crkva,
a toj - titulata Arhiepiskop Ohridski i
Makedonski.
Svetiot Arhierejski Sobor na SPC vo
juni 1959 godina donese odluka (AS. br.
6/zap. 57) so koja potvrduva deka „eparhi-
ite vo R. Makedonija se izdvoile vo SA-
MOSTOJNA Crkva koja {to }e se upravuva
so Ustavot donesen na makedonskiot
Crkovno-naroden sobor od 1958” i deka „so
ovaa odluka prestanuvaat da va`at pro-
pisite na Ustavot
na SPC za episko-
pite i arhiereite
na Narodna Repu-
blika Makedoni-
ja”. Poradi potre-
bata od formi-
rawe na samostoen
Sinod, Srpskiot
Patrijarh German,
Arhiepiskopot
Ohridski i Make-
donski Dositej,
kako i Ba~kiot
Episkop Nikanor,
na 19. 07. 1959 vo Skopje go hirotonisaa
novoizbraniot Episkop Prespansko-bitols-
ki Kliment.
11Premin, Krstovden 2005
n a mp c
3) Soglasno svojot Ustav
i vo svoeto dejstvuvawe i
u~ewe, Makedonskata
Pravoslavna Crkva gi
~uva svetite Dogmi i
svetite Kanoni na
Pravoslavnata Vera
utvrdeni na svetite
Vselenski Sobori, kako
i celoto Sveto Predanie
na Crkvata nasledeno od svetite Apostoli i
od svetite Otci prosvetleni od Bo`estve-
niot Duh.
12 Premin, Krstovden 2005
k r at k a i s t or i j a
ipo\akon Lavrentij
So toa se sozdadoa uslovi za formirawe na
Svet Arhierejski Sinod na Makedonskata
Pravoslavna Crkva. Za seto ova Patrijarhot
Srpski German so svoe pismo, zavedeno pod
sinodski br. 515, od 31 maj 1961 godina, go
izvesti i Carigradskiot Patrijarh
Atinagora.
Na 16 juli 1967 godina Makedonskata
Pravoslavna Crkva, vozobnovenata Ohridska
Arhiepiskopija, na Crkovno-naroden sobor
vo Ohrid, soglasno dotoga{ vostanovenata
praksa na drugi Crkvi, e proglasena za
avtokefalna pomesna Pravoslavna Crkva,
posle {to SPC ednostrano ja prekina
evharistiskata zaednica so nea.
Soslu`uvaweto na Episkopi od MPC so
Episkopi na drugi Pravoslavni Crkvi i do
den dene{en se slu~uva, samo neoficijalno i
bez javno objavuvawe. Arhiepiskopot
Ohridski i Makedonski na Velikiot vhod
sekoga{ gi spomnuva imiwata na Poglavarite
na pomesnite Pravoslavni Crkvi.
4) Makedonskata Pravoslavna Crkva ima 13
eparhii, od koi 7 se vo Republika Makedonija i
6 vo dijasporata. So eparhiite momentalno
upravuvaat 10 episkopi na koi im pomagaat nad
500 aktivni sve{tenici. MPC ima okolu 500
parohii, so pove}e od 2000 crkvi i manastiri.
Pred deset godini se vozobnovija okolu dva-
esetina manastiri vo koi denes `iveat pove}e
od 100 monasi i monahiwi.
13
n a mp cSo osamostojuvaweto,
Makedonskata Pravoslavna
Crkva ima osnovano Sredno
Bogoslovsko U~ili{te i
Pravoslaven Bogoslovski
Fakultet vo Skopje.
5) Makedonskata Pravoslavna
Crkva ja po~ituva i nikoga{
ne se me{a vo kanonskata
jurisdikcija na ostanatite
pomesni Pravoslavni Crkvi.
6) So Ni{kiot nacrt-dogovor vo 2002 g. pome|u
Makedonskata i Srpskata Crkva, bea zadovolitelno
re{eni site sporni kanonski i liturgiski me|usebni
problemi na dvete Crkvi. Edinstven sporen problem
za SPC ostana imeto na na{ata sveta Crkva i nejzi-
niot status. Na{ata Crkva od pastirski pri~ini insi-
stira{e na imeto 'Makedonska Pravoslavna Crkva' i
na samostoen status, dodeka Srpskata Pravoslavna
Crkva, od politi~ki pri~ini (ne go priznava pos-
toeweto na makedonskiot narod), insistira{e na
imeto Ohridska Arhiepiskopija i na avtonomen status.
Site teolo{ki i istoriski fakti uka`uvaat deka prob-
lemot na imeto na na{ata Crkva nema crkovna, tuku
~isto politi~ka osnova; dodeka terminot koj{to }e go
formulira nejziniot organizacionen status, odnosno
'avtonomija' ili 'samostojnost', nema su{tinsko tuku
samo formalno zna~ewe, so ogled deka su{tinata na
samiot status be{e definirana so sodr`inata na
Ni{kiot nacrt-dogovor. Po otfrlaweto i na ovoj
raboten dokument, i toa glavno zaradi nesoglasuvaweto
okolu imeto, i otkako Srpskata Pravoslavna Crkva
sfati deka nema da uspee da go smeni na{eto ime, taa
ednostrano gi prekina razgovorite so Makedonskata
Pravoslavna Crkva i ottoga{ pa navamu se obiduva da
organizira paralelna crkva vo R. Makedonija preku
poddr{kata {to mu ja dava na ras~inetiot od na{ata
Crkva biv{ Povardarski Mitropolit.
Mu blagodarime na Boga {to
dosega sekoj obid na SPC da
go podeli na{iot pravoslaven
narod i da formira paralelna
crkva ostana bezuspe{en.
Zaradi pogre{niot pastirski
pristap, SPC nikoga{ ne go
dobi i nikoga{ nema da go
dobie liturgiskoto
„amin” na pravoslavniot
narod vo R. Makedonija,
bez koe pak, nitu edna
nejzina odluka ne va`i i
ni{to ne mo`e da napravi
na na{ite prostori.
7) Sli~ni sporovi vo Pravoslavnata Crkva i dosega postoele, no se re{avale i vo
pokratok rok i na bratoqubiv na~in. Ova e osobeno va`no od pri~ina {to `iveeme vo
vreme na suptilen progon na Crkvata, a i za-
radi svedo{tvoto na Hristos koe{to svetot
go o~ekuva od nas. So avtokefalnata Ameri-
kanska Pravoslavna Crkva, koja osven Rus-
kata nikoj drug ne ja priznava, site soslu`u-
vaat. Albanskata Pravoslavna Crkva, iako
neorganizirana, so samoto postavuvawe na
Arhiepiskopot Anastasios be{e priznata
kako avtokefalna. Gruziskata Pravoslavna
Crkva, nabrzo po osamostojuvaweto na Gru-
ziskata dr`ava od biv{iot Sovetski Sojuz,
dobi tomos za avtokefalnost od Carigrad-
skata Patrijar{ija itn.
14
k r at k a i s t or i j a n a mp c
Premin, Krstovden 2005