1. EVRYAZILI METN 1

2. EVRYAZILI METNN KURULUUNDA TAKP EDLEN ESASLAR 1. Metnin kuruluunda genel olarak smail nver tarafndan nerilen eviriyaz sistemine uyulmutur. Bylece Arapa ve Farsa ek ve birleik kelimelerin yazmnda bir birlie gidilmitir. 2. Karlatrmal metni kurarken daha hacimli olan Sadi Somuncuolu (S) nshas esas alnm, Mevlana Mzesi nshas (M) ile karlatrmalara gidilmitir. 3. Karlatrmalarda, Eski Anadolu Trkesinin genel ses ve ekil zelliklerini yanstan yaplar metne alnm, farkllklar dipnotta verlmitir. 4. Metinde geen ayetlerin mealleri dipnotta verilmitir. 5. Farsa iir ve beyitlerin eviriyazs yaplmtr. 6. Vezin bozuklar dipnotta gsterilmitir. 7. Ypranma dolaysyla okunamayan yerler (..) ile belirtilmitir. nver, smail; evriyazda Yazm Birlii zerine neriler, Dil Tarih veCorafya Fakltesi, Trk Dili ve Edebiyat Blm Trkoloji Dergisi, C.XI, S.1,Ankara, 1993, s.51-89. 2

3. EVRYAZI ARETLERLatin asll Trk alfabesinde olmayan Arapa ve Farsa harflerineviriyaz karlklar. , Arapa ve Farsa kelimelerdeki uzun nller. Farsa kelimelerdeki vav- madulenin eviriyazs.vn, v eklindedir. 3

4. 1 urlur dile her ab u mes nevbet-i l ilhe illallh srilr tat- dilde dikdi liv nuret-i l ilhe illallh alant- mr lem-i cnda omaya hem bizi bu vrnda ser-ngn aczile fr-mnde devlet-i l ilhe illallh levh-i mafda olan merm iniksla dildedr mefhm izb-i eyn eyle bul mehzm furat- l ilhe illallh la eydegr dil cndan ule al fitb- mndan bekleye t ki err-i eyndan heybet-i l ilhe illallh 5 ikri mminlere sadetdr sebebi izz urb u rifatdur bekle cnum riy- cennetdr obet-i l ilhe illallh kir bil celsi ramndur obet-i al o ki fndur bil necta ki flk dermndur lfet-i l ilhe illallh mmin hem devm- devletidr pdihu a v rametidr sd u ser-mye v ticretidr Sde 2b. Mde 292b.Balk her iki nshada da yok. 4

5. nimet-i l ilhe illallh amudandur ar- ikr evl arebi bu yolu budur evl gle rdan gelr al leet-i l ilhe illallh itmek isterse ii l vird idin ikr her ab u revh vire iki cihnda fevz fel keret-i l ilhe illallh10 o uru lf u l u li olma bir laa ikirden l derectu eyleye l rifat- l ilhe illallh erlik ol dem ola hell saa ki ola bu mal l saa far u ch ola cell saa izzet-i l ilhe illallh neylerz biz rk malt var saa b v aylt dile mav ide dilden ol lt let-i l ilhe illallh nie gzde glde aflet b a vir varl old saa icb t la al u cn mest arb ayret-i l ilhe illallh n-gehn ara vire varlu seyl-i ire sre arlu gidere umy u b-baarlu uvvet-i l ilhe illallh15 nzil oldu dem seknet-i nr 5

6. ikri albe virr af v ur omaya bada h ucb u urr savet-i l ilhe illallh tbi olup bu na- bed-ke kendi gel brama teve omaya dilde yatlu ende fikret-i l ilhe illallh teni pk eylegil ibetile def-i tr hem it inbetile yup ol cndi t albetile evket-i l ilhe illallh nie ilm-i bnu ola ab a vir her keml ola saa kesb nr vn eyleye nab ryet-i l ilhe illallh bil bu b ayt devletidr ebed salanat almetidr l-meallh bezmi iretidr alvet-i l ilhe illallh 20 ciddile dutn urvetl- v ikridr ikri lnfime leh (15a) ikri:ikr M. (16a) na-:nefs-i M. (17a) def-i:def M. (18a) ilm-i:ilm M. (20a) dutn:dut ki M.urvetl- v (K.K. 2/256) salam kulp, lnfime leh(K.K. 2/256) kopmak bilmeyen 6

7. 2 ade der-tevd // gel gel il u evla iy yr eydelm l ilhe illallh almaya dilde t ki jeng ubr eydelm l ilhe illallh diyelm ikri pk idp gli yalup a k idp gli evla derdnk idp gli eydelm l ilhe illallh yanalum gynelm arretile virelm al a retile idelm sd bu ticretile eydelm l ilhe illallh mri virdk yile cehletile nidevz h bu acletile ire t ev vecd letile eydelm l ilhe illallh 5 vy eger alavuz bu afletile menzile irmedin alletile durmayalum hele baletile eydelm l ilhe illallh el ekp dnyeden anatda arfidp mri ikr-i tatda amu vat ire klli satda eydelm l ilhe illallh Sde 3b. Mde 289a.fiyetl- h-y der-tar be-devm- ikrallah azze ve celle: ade der-tevd S. (2b) derdnk:dernk S. (3b) eydelm:idelm M. 7

8. a gz a nie nie bir nevm skr-i aflet midr nie bir avm la derdile geln iy avm eydelm l ilhe illallh gey degl mri eylemek yi afletile nedr eyit mni ne ki eksk yaratd ol ni eydelm l ilhe illallh ikrile old rifat- derect amu rutbetde anda f-cennt ikrile ola hem nect- ut eydelm l ilhe illallh 10 sen anursn cihn durur bir ey ne baa zyil olana n fey irdi u vat fil olma hay eydelm l ilhe illallh bu emel dercin ide grgil ay cm- vadetden ie grgil mey eyleye albi t ki iy ay eydelm l ilhe illallh gli a in idelm varl farda fen idelm ikrle albi pr-af idelm eydelm l ilhe illallh adup gz yan h idelm gli a tatgh idelm ikri ok suumuz penh idelm eydelm l ilhe illallh(9a) f-cennt (K.K. 74/8) cennetlerde.(11b) albi t:t albi M.(13b) penh:benh S. 8

9. ol a ne abr u arr ol a ne izzet r gel beri la ki leyl nehr eydelm l ilhe illallh 15 ikrile nefs lekerin baalum ama klli aldan keselm abrla rs yayn yasalum eydelm l ilhe illallh olma dnyya fnidr marr cnd-i vesvs idelm mar derd-i la mest olup mamr eydelm l ilhe illallh ikr-i adur vilyete menr eyle bn vilyetin mamr nr- ikrile nie ucb u urr eydelm l ilhe illallh giserz o bet gelm biz bu dnydan el yuyup geelm ikr-i nrla cn gzin aalum eydelm l ilhe illallh bet od fen olur bu beden k ola yirde hem riye kefen vati o grelm hele gel sen eydelm l ilhe illallh 20 ikr-i adur d-y rn belki bil albe ra r an almauz a- tende ulmn eydelm l ilhe illallh(16ab) Mde 17. beyit.(17ab) Mde 16. beyit.(20b) eydelm:idelm M. 9

10. ikr-i adur af-y bn hem kim omaz errece glde bu am gelz o afyla her dem eydelm l ilhe illallh ikr-i adur gl evine er ikridr erine glen u b am- dnydan olalum gel ra eydelm l ilhe illallh bet dnye olsar o arb ten ara yire girp ola trb gel olup iinde mest arb eydelm l ilhe illallh bet dnye od olur fn hele elden o sen bu vrn o grelim bu cem-i mestn eydelm l ilhe illallh 25 yuyup el dnyen afsndan yumalum gzi bed-lisndan liu umalum asndan eydelm l ilhe illallh nie nie anum bu l- emel var durur hem bilrsin i ecel lup illa amel hem gel eydelm l ilhe illallh olmayalum bu yolda p-beste olavuz t ki ha yeste derdile hla o heste(21b) gelz: geliz M(22a) ikridr: ikrdr M.(23a) girp:girip S.(26a) bilrsin:bilr M. 10

11. eydelm l ilhe illallh olmayalum geln aya ba oyalum bstn v b erisn derdile yrek ya eydelm l ilhe illallh yz arallar o elemiz yatlul ba au eylemiz vatmzi ien yo eylemiz eydelm l ilhe illallh 30 lalum tevbe ola kim settr mafiret ide ol durur affr rz- eb dilde idben tekrr eydelm l ilhe illallh bize ne ayl ne aem ayus niderz abl ne alem ayus bize ne at u seam ayus eydelm l ilhe illallh ol adr biz o eyledm ikri kim duta al u fehmi v fikri eydile hem glde ikr-i af eydelm l ilhe illallh bize sls kim dirise disn atmuz kim ekp yirise yisn ne maalde bizi orsa osun eydelm l ilhe illallh orlarsa ger adumuz zerr hele rdur bilr rez ha biz cnla olup mt eydelm l ilhe illallh(30a) kim:ki M.(32b) eydile:idelm M. hem:- M.(33a) ekp:ekip S. 11

12. 35 orlarsa ger adumuz mecnn bezedrler ki el-cnn u fnn yaraur erine skr cnn eydelm l ilhe illallh orlarsa ger adumuz dehr ielm kse kse biz zehri ekelm a yolnda her ahr eydelm l ilhe illallh bize dirlerise eger ebleh diyeler yaraur a iy eh a ikr iinde skr veleh eydelm l ilhe illallh an alu o bize lmaz kr ceven olur o skr umr gel beri sen i - ddr eydelm l ilhe illallh itiyr elden ola ger meslb alebtla al olup malb vecd letde m-hvel-malb eydelm l ilhe illallh 40 varsa cnda - adan eer iltift itme lma ayra naar eyle skrile al zr zeber eydelm l ilhe illallh varsa cnda - a skri gider endeyi o yo fikri a ne ki balayup ikri(35a) bezedrler:bezedirler M.(38a) skr: skr-i S.(38b) ddr:dr S.(40b) zr : zr-i S. 12

13. eydelm l ilhe illallh varsa gel eger glde ur nie bir fikr ch u ucb u urr lalum bn evini pr-nr eydelm l ilhe illallh o yaup cnda em-i mt l muayyer nvda u dutsun envr- alb f eydelm l ilhe illallh ll- dan dern l f mav l bu fenda evf dutsun ir- ru eraf eydelm l ilhe illallh 45 vatidr vati degr efli b-riy eyle gel sen amli bir nefes olma ikirden l eydelm l ilhe illallh vatidr vati dn ern uyar d ileyine her ki saa uyar ecel irdkde kimseye mi gyer eydelm l ilhe illallh vatidr vati gel tekellfi o intizru kime tevauf o gel bu lara teallfi o eydelm l ilhe illallh adem-i d baalum fara virelm iinde cn ara vuralum pt-i p bugn zera eydelm l ilhe illallh bai o itme sen miry h a imez begm mry h(45b) ikirden: ikrden M.(48b) pt: bt S. 13

14. or ol yolda dme yay h eydelm l ilhe illallh 50 gel hele fikr firseti o vlih ol dil-bere kiyseti o ch terk eyle v riyseti o eydelm l ilhe illallh ol arbt bu arb o ule vir gn gibi seb o cbeyn egme icb o eydelm l ilhe illallh nie p-bend ola gslar nie bir yolu ura meh-rlar terkin ur ekme da ayular eydelm l ilhe illallh b-veflardan el yuyalum gel dilden adlarn yuyalum gel biz de kirlere uyalum gel eydelm l ilhe illallh bize ne manb u ne ch gerek ne riyset ne tatgh gerek derd-i la sz u h gerek eydelm l ilhe illallh 55 kimseye lmam riyset sd yanalum gynelm geln n d derd-i la ara irsn dd eydelm l ilhe illallh neylerz ehri v imreti biz neylerz h v emreti biz neylerz sd v ticreti biz eydelm l ilhe illallh ehrmz ehr-i olur bizm(51b) cibeyn: cibeyni M. 14

15. ehdmz zehr-i olur bizm lufumuz ahr- olur bizm eydelm l ilhe illallh old derd drumuz ikr-i a old burc u brumuz gelz imdi klli varumuz eydelm l ilhe illallh hreti ch v celli oyu serveti izz milki ml oyu hay gel siz da mal oyu eydelm l ilhe illallh 60 idelm n cm- tevdi ire hu ki nar- teydi ref ide t icb- taldi eydelm l ilhe illallh yz yire ur taarru eyle dile ola yed ki ev- yr dile andan zge kelm alma dile eydelm l ilhe illallh perde ref ola v icb gide al mest ola v arb gide ne bu aflet ala ne b gide eydelm l ilhe illallh adup klli nmnumuz oyalum yolda ba u cnumuz bulalum cnda al u knumuz eydelm l ilhe illallh yavu varduda al u cnlarumuz(57a) ehrmz: ehrimz M. ehdmz: ehdimz M. (57b) lufumuz: lufmuz M. (60a) nar-: nar u S. 15

16. undulduda ad u anlarumuz kef ola lem-i nihnlarumuz eydelm l ilhe illallh 65 mav olasn fenda n mula ire ol dem tecelliyt- a eyleye t ki mest-i mstara eydelm l ilhe illallh ikridr vadet iline minhc cn- mtka ir olur mirc old ten ulmetinde ikri sirc eydelm l ilhe illallh ikrile l old albe ur nzil oldu dem seknet nr gelz t ki olavuz marr eydelm l ilhe illallh ikrle old her ki tmeti old mamd bil ki beti filz oyu imdi bu fat eydelm l ilhe illallh nie bir nefse balup diile evn sen an yiile a kim saa yz dutan yeile eydelm l ilhe illallh 70 bir dem oturma urma filile al-u cn u glile dilile gel ki her derdmend b-dilile eydelm l ilhe illallh(64a) undulduda: unduda M. (66a) ikridr: ikrdr M. (67a) seknet : seknet-i S.(69a) evkn:derdini S.(70a) al u: al- S. 16

17. amu eczsyla her uvu cmle errtyla her czv her deminde ki mavu u avu eydelm l ilhe illallh 3 ade der-mnct // iy ay eadiyyet ain ftdelerz inyet eyle iy a amediyyet ain ftdelerz inyet eyle tu a v ftuin ilm a v aytuin unu a kyintuin ftdelerz inyet eyle topra gibi yz keste dil or biz ciz biz afe n mr y-rabb bi-a- yet-i nr ftdelerz inyet eyle geldk iige bo elmz ayretdr aczdr lmz var diy alumuz bilmz ftdelerz inyet eyle 5 dirlik idebilmedk cihnda seyr itmege srr- l-meknda uvvet an bu glde cnda Sde 6a. Mde yok. 17

18. ftdelerz inyet eyle yz an tevecch itmege tm ol arete imz hep m lufu hele ullaruadur m ftdelerz inyet eyle ly an dil ya itira bir pk naar ya itibra l cn u gl gzine re ftdelerz inyet eyle sen rabb- ramin ilh sen ayy almin ilh urn- admin ilh ftdelerz inyet eyle tin nh u demin hem s-i ibn-i meryemin hem kabe v b-u zemzemin ftdelerz inyet eyle10 ol beyt-i azmin ilh hem rkn-i atmin ilh ol luf- ammin ilh ftdelerz inyet eyle r- kitbuin iy a elf u abuin iy a elf u sevbuin iy a ftdelerz inyet eyle srr- mtebiht u mukem a v o ne-i muaam a v o a- mkerrem ftdelerz inyet eyle 18

19. ..... tavfin aremde ol beyt-i erf-i muteremde ol ramet lufin o demde ftdelerz inyet eyle ol trbe-i muaf ain ol rava- pr-iy ain ol server-i enbya ain ftdelerz inyet eyle 15 bu-bekr a v merin omn- ehd aydrin ol s-i b- keverin ftdelerz inyet eyle y-rabbi muarrabn ain mn a v dn ain irfn a yan ain ftdelerz inyet eyle sliklerin meslikin eflk a melyikin rvn a v mlikin ftdelerz inyet eyle tesb-i uyrin ilh tevrt zebrin ilh ms a rin ilh ftdelerz inyet eyle ikmet mliyile n iden ks ammeyn-i resl amza abbs y-rabbi bi-a- r u ilys ftdelerz inyet eyle 20 dlaru itidyin er emrine inydyin(13a) Ypranma dolaysyla okunamyor. 19

20. bu nefs ile hem cihdyin ftdelerz inyet eyle sliklerin ki rh- dnde cn ar id ulile yande fri amudan ne n u nde ftdelerz inyet eyle abr v tevekkli ain ftdelerz inyet eyle ikri v tebettli ain ftdelerz inyet eyle atda alveti ain ikri v tilveti ain cd v seveti ain ftdelerz inyet eyle c v riyeti ain abr v anat ain skri v ecat ain ftdelerz inyet eyle25 her m u seerde virdiyin albindeki sz- derdiyin hem nle v h- merdiyin ftdelerz inyet eyle her ub u mes taarruin senden emeli tevauin hem bnnu teauin ftdelerz inyet eyle laru h szyin derd am-u dil-frzyin her nkte v her rumzyin ftdelerz inyet eyle albnda trbyin 20

21. ol mest-i dil-i arbyin her dde-i b-icbyin ftdelerz inyet eyle vulat emelinde fikriyin vadet mliyile skriyin her cevr-i belya kriyin ftdelerz inyet eyle30 sen ha gl virenlerin ayretde yavu varanlarin senle saa irenlerin ftdelerz inyet eyle gm-geteler mafetin ayret yolnu mesfetin dvd nebi ilfetin ftdelerz inyet eyle gzllerin ki adlar gz gizllerin ki yaurur yz remzile ular ki aurur sz ftdelerz inyet eyle sulnlarin ki girdi yola aymad cihn nm pla terk itdi arri girdi le ftdelerz inyet eyle baanlarin u d- pyn yasanlar in bu rs- yayn kesenlerin bu d- vyn ftdelerz inyet eyle35 yuyanlarin ulb jengin yuyanlarin nu rengin oyanlarin vcd nengin ftdelerz inyet eyle 21

22. yayanlarin ulm nn yuyanlarin rsm onn yuyanlarin hmm hnn ftdelerz inyet eyle alanlarin yetm b- banda her bel v tev olanlarin mul-i derv ftdelerz inyet eyle ..... ba a v hem h gzi ya hem abr v derdi bar ba ftdelerz inyet eyle kfirde esr olanlarin islmda pr olanlarin sen bizile bir olanlarin ftdelerz inyet eyle 40 abr- fuaryin ilh abr-i hedyin ilh ibr-i ulemyin ilh ftdelerz inyet eyle cism-i hed ubryin alb-i sleh uuryin ilhmyin uryin ftdelerz inyet eyle eyyba iren bellarin dil- aste v mbtellarin itdkleri ol dularin ftdelerz inyet eyle cnlar meded uma aretden k eyledi zehre ayretden(38a) Ypranma dolaysyla okunamyor. 22

23. kim gz aabile ayretden ftdelerz inyet eyle al old meger ki ayrete alb ne cn od bize ne alb varllar olur bu mavda selb ftdelerz inyet eyle45 anda dil cnumuz ilh mav old ninumuz ilh ll old lisnumuz ilh ftdelerz inyet eyle her fi-i b-af ain ol bn- pr-iy ain ol trbe-i muaf ain ftdelerz inyet eyle ol murib-i f- urbetin banda arb- urbetin irdgi maam- rutbetin ftdelerz inyet eyle albindeki l himmetin banda tc- devletin geydgi ab v kisvetin ftdelerz inyet eyle y-rabbi medne mekkeyin hem beyt-i atm-i bekkeyin hem ziyy-i y- sikkeyin ftdelerz inyet eyle50 rin hem kitb- mestr arin uds- beyt-i mamr lev- alemin anda nr ftdelerz inyet eyle hem beldedeki mescidin 23

24. tehll in mamidin hem rava- ey midin ftdelerz inyet eyle her abd- a na ain her mmin-i mtta ain hem izzet-i ey af ain ftdelerz inyet eyle yzi uy a her veln hem izzeti oca ey aln hem urb a i a nebn ftdelerz inyet eyle 4 / / / iy dir ayyum ead u ayy u tvn viy fir enb amed kim dn iy br v b v muiz rz- eb vl mtel v muil l- ey iy fl- b ..... bna ubbu viy lim fett i vehhb- ay enf- a v niamu ullara b-ad elf u se v kerem b-ad ilh 5 ary vcda getren ketm-i ademden sen dkile cmle-i mal- y Sde 9a. Mde 1b. Her ikisinde de balk yok. Sde ilk 9 beyit yok. Mde balkaltndaki blm (9beyit) sonradan bir baka yerden kesilerek yaptrlm. (3a) Ypranma dolaysyla okunamyor. 24

25. iy kfla nndan yaradan kevn mekn umla ttnden driden u muall sen muay sen mala- envr- tecell hem are-i b sen iden ret-i zb sen phi iyyla lan ayn-i ren sen amd enyla iden elsn-i gy sen dni lan milletile leme ule sen ni iden udretile dem avv 10 mabd amunu meli sen keremden nemrd odn ibrhime iden gl-i amr geh ceve-i nr sen iden msiye cebe geh lema- nr lan aa yed-i bey geh r- tecell-i cellde idp dek geh sevfe ternde iden msiyi eyd geh bu ceebt u alebtla idersin u muayyir virben cm- muaff kim ebed mest idben cnn ezelden irdi sev- ftu aa ahb 15 kime sbtuda olup kefile ir varln zten ve ften ider if elf- rubbiyyet ider yine ibt ol mavda z-cd u a celle cell gr udreti eyler bir avu topra insn gr ikmeti yapra ider alas u db(10b) nemrd:nmrd S. 25

26. adan adur b- revn ider irc topradan ol env- reynile mer lme v hem udrete vadete dal etb- semvt u nebtt u bu abr20 sensin yine b-ek melik mabd mevty ki s nefesinden iden iy bir uraya avm gerek t ki ola pr bir raya eyym gerek kim ola alv kim menzile iridi bil-at- mesfet sen rhat- ten gzle v it azm- tem yab bil-zn aan ysuf buld eyyb tenin delmedi mi kirm-i belh kim geldi ki ol grmedi bu yolda edyid dn yolna dilinmedi mi ya zekeriyy25 cercse ne l oldun iitmi olasn idrse neden virdgni rifati mevl z-devlet eger tarnda olursa men mte minel- fead mte ehd mddet gerek iy nie t ki bu yolda bir ehl-i dil mrd-i kmil ola peyd terbiyyet irdla ol t ki vilyet nrn ide gn gibi bu leme if bir erre vilyet gnei virmedi ule ol cna ki albinde anu olmad tav30 iyyet-i tavyd ysufdaki dindi 26

27. el-hu al vechi eb yeti bar izzi a apuda a cmle nebn hem amu veller yzi uy a ferd ol izzet urbet a suln- rusl kim bulmud apuda ilh eb-i esr b-re a ulunu sen keremden l marifet nryla albini iy anlardan ayrma ki olup emre mnd her vatda dirler ki semin ve aan 5 ade der-tevd-i br tel ve mnct bar- remel-i mseddes tata filtn filtn filt // emre iy yefalullh m-ye her ne kim dilerse it virdk r cna n merhem sen zamu durur gle derdndrr ayn- dev (30b) el-hu al vechi eb yeti bar (K.K. 12/93) Bu gmlei hemengtrn babamn yzne srn, grmee balar. (32ab) Mde 24. beyit. (34b) semin ve aan (K.K. 2/285) ittik ve itaat etik. Sde 10a. Mde 3a.ade der-tevd-i br tel ve mnct bar- remel-i mseddes tatafiltn filtn filt: ade der-tevd-i br tel ve mnct remel-imseddes tata filtn filtn filt S. (1a) yefalullh m ye (K.K. 3/40) Allah dilediini yapar. 27

28. t- ahrudan glde av urur fitb- lufu i bar- a dnye balndan ele olur bal a madan iren bel 5 her ne lsa bize ol rametdrr urmasunlar ad aa cevr cef cnuma ramet am- u durur her bel senden virr albe af crm nondur i-ger bizden gelen cd u isndur i afv- a aybumuz rtp rid-y afvla ilat- tevfk vir i pdi t- pk ayin iy kerm sensin ir menb- cd u se 10 sen ehadsn sen amedsin sen ebed pdiahlua yodur in aczine krde olup muterif al u cn eydr ki l-ui en iy adm-i l-yezl u b-zevl iy ramallh budur mltec ydumuza gelmeye ydlumuz yle ula olavuz in cn u dil ula ola yle pr kim ur itmeye dilden msiv(7a) crm nondur: crm-i nondur S. i-ger:-ger M.(13ab) Sde kenarda. 28

29. 15 cna vadaniyyet ayin cm- vadetden ir ab eh bir nefes aflet gey elletdrr gle sensz ilh li ayret-i la al bizden bizi kendiligmze luf eyle oma yolda ayl uyul durur mest ayrn varalum biz dyim bu mnct sen eylegil abl rabben y-rabben y-rabben 20 sen seni marlaymazsn aa var ni yo feyydan bul iy fet gel beri i msi-i s-nefes nr- nestden all rin gir yed-i bey-y dla yola t as ola elde ejdeh irmegin yra l say- ceml leyse lilinsni ill m se ayy ola kevneyn b-renc-i adem ger lasn al- naleyn-i hev 25 gre ol dildr girek isteyen kim ve enne sayeh sevfe yr vire cna ehd-i envr- hd (17a) uyldurur: uyul durur M. (23b) leyse lilinsni ill m se (K.K. 53/39) insan ancak altna eriir.(25b) ve enne sayeh sevfe yr (K.K. 53/40) Onun almas phesizgrlecektir. 29

30. mav olursa mavda evk- fen irie elf- rabbn ki t ol fenda bulasn izz-i bek didiler ibt- badel-mav aa oldur istirr f-lil-lia - snda ziyde rife oldur ol hem a evf cez 30 gtre srr- il rabbik nikb kef ola t ol mam- mnteh bir yandur ol ki irmedi gmn ol durur srr- tizz men te dostdan sem-i ablile iit t ki vayullah ola saa d cezbe-i inn enllh gstere celvegh- l ilhe ill en bula dil ulmt- keretden emn nr- vadet gtre gzden 35 la istl gle dem-be-dem fey-i er-ramn alel-aristev yib ola anda bu kevn-i fesd ala ol lem-i b-intih kisvet-i man geyesin sen yine del- retden n olasn c(32b) tizz men te (K.K. 3/26) Dilediini aziz larsn.(33a) inn enllh (K.K. 20/14) Kukusuz Allah benim(33b) (32b) l ilhe ill en (K.K. 20/14) Benden baka ilah yoktur.(35b) er-ramn alel-aristev (K.K. 20/15) O ok esirgeyici 30

31. nie bir ol hbz- arete bend-i ret vir a reh mur- lht ua t kim yine esfel-i nstdan sy- ul40 bl- cibrl irmedgi evcde b-per pervz seyrn it dil seyr seyyr anda ki olur mnteh birkr hem ibtid v intih geri istir- ayn- cem-i cem ref-i ineyniyyet ider iti anda mav olur vcd- are lk olur ol bar- maiyyet cn-fi dirler es-seyr meallh aa maz istindur ol n u r 45 aren ol bar iinde seyrine ider ol emvc- dery iktif bni dni bu cnbi hem skn hem anudur evvel v ir ortadan gtre ret varln marifet seyl-b anda n cf ger bu rz alamazsa a vir varlu klli ki iltr aa olmad hem mhted hem muted lmayan er- nebye itid50 reh-beri her reh-rev bu er olur kim degl girmek yola b-reh rev 31

32. er inde ry- al olmaz dell ule meh-tb olsa virr mi sh alla bi-er varlsayd yol dnden alayd ki her mlid iy ryet-i eru gl tatnda ol isterise sye-i perr-i hm lem-i cnda dilerse sermed salanat ser-myesi oldur saa55 muafdur a yolnda amuya n dell pv v reh-nm ulmet-i tenden al olm degl cn bil-envr- dn-i muaf snnetine bes anu l ittib hiren avlen ve filen bnen t sezvr olasn eh lufa vridt- ayba alb ola sez cismi cn ide cnn pertevi ulmeti refide envr- 60 gz gerek var ni cihn- cn durur pr-ua- fitb- kibriy kibri terk it kim aa ly degl kimde ki var errece kibr riy kes gider kibr enniyyet ban nefse ad addur l az terkin url izz ch u hret ol meyi apusnda bir ged 32

33. metile irdiler her devlete ol iikde kamular iy kd-h 65 mmin ol apma hev-y nefse izzetini nefs idinme uz eyle l m-alellhdan gl ki aleldr kalbe meyl-i m-ad eyle dinmekligi d nua terkile amm men a vet-te olmaya l bu hrriyet saa olmadn na yru mbtel vireli gl a ua varln bu yolda lmdur fid 70 iy dir cism cn varl amu nki isnu durur den oa bes ne terk itdk diyevz biz ocam yolua utanmadn v-aclet albmz f eylegil infla her kdratdan ya vir af lmadu kesb-i keml-i marifet an ilm ilm inf u ay bizde yo cz aclet zellt kim afletile lmuz mri heb 75 yzmz arasyla geldk u mflis mcrim ell b-nev(66b) men a vet-te (K.K. 92/5) Kim verirse ve takva sahibi olursa. 33

34. y dellel-yirn dermndeyz yz saa dutduk icbet l du y yel-msten ir meded neccin minn y neccin 6 ade der-beyn- levm- der-mehir-i kyint bar- hezec-i memmen / / / dery cu lduda gl bu ten sevd u dem aflni ar ider hezrn bu al sn ne addi ola bir mru ki ol boylaya bu bari irimez avrna u bu al u fehm dnih iricek admetile yil diy ki yevm-i fda muabil durmaa her-giz alur m peede perv eb-nem mav ider al bu tb- fitb- dil u dem ki gsterr yani bu u ehre-i zb 5 amu lemdrr anu esr-i iy fil bu derde mbtel olan hemn bir ben miyem tenh felekler old ser-gerdn melekler vlih ayrn olup seyyre hem encm bu ev ire yrr cevz hav onar geh alur olnur geh oar ay gn Sde 12b. Mde 5b. (3a) diy: diyi M. (3b) her-giz:hir-giz M. (6b) yrr: yrir M. 34

35. bu ab- ba- lemdr bilr olan kii bn bu u burc- evcinden oar devlet gni dyim bu u bar- mevcinden opar hem cnbi-i dery virr ecr nimetler uzanur na yru geyp env latlar bezenr kh u hem ar 10 alur na yru grrsin once glende alur yolna hu ki yz ura gl-i ran bu u tei urur heme d- dillerde bu u rii lur heme blbl-i eyd ir- lleye rmet heme cn- udan umr- nerges oldur ki udan ier ahb py-rn pt-i am old benefe cm- ndan gr ki vsat- ks lupdur lle-i bern arardup zafrn rengin dker an erguvn cmle cihnu ehresinden hem bu am olm durur peyd 15 bultlar ygrip aste gller stine alar diler ar-y evuda yananlara ola aa amu errt lemden grinr pertev-i u degl lzm ki her n-dn ola bu ikmete dn meger ar- rametdr eer irdkde udan ki umy u cehlile lmi glleri ider iy ber-i bn hir ider alb arrt bu nefs zemherrinden ki almaz iddet-i serm aar enhr- ikmetler biter ehr- ibretler(13b) lupdur: lpdur M.(14a) arardup:arardp S. 35

36. nitekim gsterr yirde riy eracel-mer 20 eger gsterse nr- dil saa bn semenzrn aradan gtrilp bir dem icb- ulmet-i alm greydn glen-i rz lup la dem-sz ki eh-perile ehbz ideyd anda n an ger mmetsin eh-i levlk ki ard yolna k aa menzilgeh olmd ki f- urb- ev edn nen aldu bu sflde vef kim buld dnyde drip l itse ne bu yolda rtbet-i al ayr a durur dmen ra ol dost addan ki budiyyetde bulmlar veller urbet-i mevl 25 dimiler ki aribdr arib eyle dla tevecch arete nide saa evld u y b naar gl-rulara lma ider n once dil-beste seni gli arardur ki hem-n lle-i amr nie dil murna p-bend idersin zlf-i zencrin nie bir ya yolu urur ayl-i nerges-i ehl o hay serv-i revnu revn ol alma p-der-gil naar blya tut olma ki nerges gibi n-bin ol bu ubb- ehvt bu let bilrsin kim vef bulm degldr bir kimesne dnyeden al 30 erat tat inde getr akam seyfin ur bu nefs boynn ad addur virrem fetv(19b) eracel-mer (K.K. 87/4) Yeil otu bitirdi.(20b) gtrilp: gtrlp M.(24a) adurur:dostudur S.(29b) dnyeden:dnydan S. 36

37. sen irtna ru zi bil it albe ki tesvltla lur ve ger ni nefs istil cihn ser-te-ser yudsa da hel min mezd eydr ne anursn bu nefsi sen bir ejderhdur ejderh riytla yz kerre an her gnde ldrse yine ba al durur furat bulca saa n ad kii dn derdini l ki itmez gelmez la vel taline derd bil tav gerek tav 35 bugn her buldun yiyen kii her bildgin iler arma mrtekib olur yzi ara opar ferd arn a olsa her uzvu dimiler acur uyar aan avmla acsa olar hem nrla az anat-pe idin ol cihndan klli mstan o bu ala boyun egme buldu kenz-i l-yefn nie bir r odnda yil ovarsn an yz uy elden bauma topra aam iy nefs v-veyl nie bir aybet bhtn utan settrdan utan nie aybn gzlersin ki al lasn rsv 40 au tadrin untdu asedden cnn alu yaarsn sini oddan m yaratd liul-ey ne iddetdr ne hiddetdr nolur syle aab dilde meger adan demrdendr yz gl sen as umlu ratn avla nect- amt- uzletde bulasn gstere vadet cemlin ferd-i b-hem-t(32a) hel min mezd (K.K. 50/30) Daha yok mu(34b) tailine:talehe S. 37

38. hret fet-i dndr gzeden an od-bndr ur ehline bes alvet gerek sd eylemez ava mersdine eynu apanlar arete irmez yola b-reh-nm girme aarlar ok alel-umy ai eri dyim tevecchden rlmaz n irer allhla olan gle nr- istin 45 nedr dny ki grinmez gzine dost evndan ne na- ret-i avr ne b- cennet-i mev anu bandadur devlet irptr tc- faaln anu egnine hem ilat olur tekrm-i kerremn ir cm- meabbetden bize vulat arbn hem ayrma dn u dnyda bulardan bizi mevly liv-y amdi altnda opar hem amed y-rab ymet opcak yarn ki amenn ve addan 7 bahriyt bar- hezec-i memmen / / / bugn bir derdile sz it hele i blbl-i eyd ki gemi mre el irmez gelecek hem degl peyd uyar cnu pemn ol bu afletden girzn ol (46a) faaln (K.K. 17/70) stn tutuk. (46b) kerremn (K.K. 17/70) erefli ldk Sde 14b. Mde 7b.bahriyt bar- hezec-i memmen: bahriyt hezec-i memmen S. 38

39. iile zr u giryn ol bu derdile bu dery hay itme vakti yi geer n seyfdr san kim olmasun mni dimek tesvfile ferd ger oldu la aste once olma dil-beste vcdu cbbesin k it yire al gl-i ran 5 ibnil vat olur f gerek mav ide evf tecelliyt- elf ire t kim ide bn kfe her budadan bi ir uyard uyand nerges uyudan gz a deglse imdi n-bin naar l ramet r nite ki aks-i rusr yiri lmiken ld dili dne gibi iy bahr- ikmet iridi nir- ramet iridi nehr- devlet iridi ki a old eb-i alm marf cy- brnda girr serv-i af raa blbl n ur ider bu umr-i amer-sm 10 el iy hdhd-i hd ser-z eyle y h di ki cn lan- dvd getrdi ras b-az gzedr her iekden yir gz aup udretin anu ser--ser nite ki olm baar bu gnbed-i ar dir gz amazsn greyd ibretile kim keml-i un gsterdi cihna ehre-i zb b- uld olmdur cihn gr ki pr-ver ars- b geymidr avr alas u db atm san snbl ki alm vlih imi ml meger lle bu ayretden varmaz yol urur ber-p(12b) cihna:cihnda M. 39

40. 15 benefe deng ayrn reyn dil pern anu blbl en hn kim ider lufn i anu pertv- snidr bu her yzden olan lmi mehirdr ki esm v ftna amu ey ne var afil uyrsa sen amu lem iatda msebbih aa her ey muaddis tna ecz lisn- lile saa ki sebbi ismi rabbik didi amu ehr- env- riy ercel-mer a amdin ol hu ne dilden bes ed ide l-u en dir lisn- oca- ba 20 lisn- line mnzel anu ikri her eynu nite ki didi uranda ki inn nan nezzeln ilh bar- ayretde bu girdba den cna nesm-i ns irr vir selmet silinde c 8 ade der-beyn- avl-i der- bar- aff taa filtn mefiln feiln / / aln idenler eyd varln dost idenler yama (18a) sebbi ismi rabbik (K.K. 87/1) Rabbinin ismini tesbih et. (18b) ercel-mer (K.K. 87/4) Yeil otu bitirdi. (20b) inn nan nezzeln (K.K. 15/9) Kukusuz biz indirdik. Sde 15b. Mde 8a.der- bar- aff taa filtn mefiln feiln: der- bar- afffiltn filtn faal S. 40

41. yol v rz ren anu seyri hem gn gibi olur tenh l-meallh bezmi alvetgh olana bes ne hret av k eri izz cha aldanmaz lem-i cnda seyr ider ab5 gh ol lem-i mhedede ara- bar- nr- mest-i h gh bu menzil-i mchedede yalp em gibi virdi iy geri ser-getedr pergr ol istikmetde lki p-ber-c geh tecell v gh setr geh skr geh av u gah mav u fen ab u geh bat u gh heybet ns ire ol yolda od avf u rec10 bir dem olur ki h ayretden alamaz andadur bu ar u sem hele mest-i iinde yan bil ki maz riy v zer u de ret gzi baup gremez irmez idrk-i al aa al ems-i lem frzsa ne adar errece an alamaz am u rzn kim alaysar maf cn gibidr eger peyd 41

42. 15 srrnda al ser-gerdn la cn dim pr-sevd mh-ryn lem-i alka pertv gsterr zb her iek la bezenr revna- bstn u hem ar nergis gzi la mamr lnen yzi la amr snbli - dil pern hem blbli dur iden gy20 bezm-i niryin ider ru- glden nib ref-i ru blbl virdi derd-i seer nle v ulul bu mes nien yan itdi revn nien addin itdi d-t evla gerdi-i eflk rla cnbi-i dery zelzele ddi cna udan velvele old ne-h- sem25 ne ymetdrr ne arbede bu ne findur ne hydur bu ne h kim boandurd yine zencrin ibu dvneler ki b-ser p ygrirler arb u mest amu cmndan imege ahb 42

43. yine od dikdi dilde alem dd- sevd gtrdi ba eh dr-fin mevcile ne cnbi ider gr yine bu bar- a30 gr ne cevher-ins- dn olm her gldeki old d u af alabildke o nb ald ad nurn bugn em- hd mest-i skr-i afletden billh iy n degl midr evl derd-i nne oylayalum cn yimeyelm da am- dny sbt ola t d ra hem- skkn- alem-i bl35 ko bu let- fniyi ki olan a- tendr gl gzine oymamdur af-y bn cn- ehvet-peresti bil aa dnyede iretde i fett derd-i udan itme bizi c dirligmz bu la ayyib varlumuz amu bu a fid syleden yine riidr bu rumz aye a 43

44. 40 vafnda her ne dinilse u andan mnezzeh al bu ibrt u bu iretde mav olan bile kim nedr fecv 9 der-naat bar- mnseri ta mfteiln filn mfteiln filn / / / dilerise ki ola r zden imdi mslmnl it terk-i hev l hev cnua cevr itmegil dnye azanc diy saa nab yiter rla ap ek cef ol yaradan pdih rz virr aybu rteriken buyrun rsn idersin a crm att sen adden aurdu ien arete ne yzile varasn i b-ay 5 hla gedi gnm varmaa yodur ynm arete bilmen nola lmi v-aclet birise gl aa ol mteveccih degl lma iki bleye kimse namz rev bleye aru eli balu dururken gl da ybnda uar h mur- hev (40a) dinilse:dilinse S. Sde 17a. Mde (2a) diy: diyi M. 44

45. adede ger secdede adri olu vesvese anda olur meale at- mabd aa virmedgi atu saa alvet budur eyledi endeler an meger ki heb 10 anda bulsar ur bn ireye nr dnye amna olan kimseneler mbtel h elden gl olmadu allha ul du uuldan i zer u riy v de fikr-i pern o reh-zen-i eyn o a yolna cn o varlu eyle fid ulmet-i ab ire sen alduuindrr virmedgi albe er- neb rin ber- tecellde mav eylemedin varl lem-i ayretde cn bulmad ev- fen 15 bayua virneyi dkme bize dneyi dm nider mura ki teng ola cevv-i sem ayret iletdi yine mevcile bir bare kim gstere her aresi ulzmi b-intih eyledi u bu remz-i muayyer amu itdi glzr h mur- a-nv(15a) bayua : bayua S. 45

46. 10 der-skr-i bar- recez taa mstefiln mstefiln mstefiln mstefiln / / / bir curasnda u hem derd buldum hem dev bir aresinde men anu hem zehri grdm hem if ol ude-i cn u dile ilden mkil-g ol noa- b- gle hem merkez hem reh-nm z-rb z-skr-i cnn uftesiyz -fnn asent z-ev- fen b z-luf u a ayretde dmiken fen girdbna urtlmadn valatda bu kere olur cn ara- bar- be 5 bir avasnda al durur aln bi l anu bir avesinde yitrr zhdin yz ehl-i tu gh bevde geh cm geh mav- r- rsm kim anda mav ider rum gzden nuu- msiv ol dem ki olur neyyir-i am cihngr iy fet ne tr olur ne ehre-i zhre grinr ne sh n klli eyin likn srrn ill veche nrla u saveti gsterdi ref old ol aada nara-zenn eydr lisn- hlile cn ad ran evla iy yefalullah m ye Sde 18a. Mde 15a.der-skr-i bar- recez taa mstefiln mstefiln mstefilnmstefiln: der- bar- recez taa ehr bb mstefiln S. (8a) ill veche (K.K. 28/88) Ancak Onun zat hari. (8b) ref: refi M. klli eyin likn (K.K. 28/88) Her ey helak olucudur. (9b) yefalullah m ye (K.K. 3/40) Allah dilediini yapar. 46

47. 10 bu skr ile eydr i ebarth ebarteni ol kimse didi i ebarth ebarthn her kisveden ki celve-i ma irer der bir tee da ki dir ehlen ve sehlen ve merhab ondua uda dir cn nara- hel min mezd yandua evku odna dir rabben etmim len srrn a bu sz hem ehl-i ta alaya her z- zey- b-nev andan olur blbl-nv 11 der-rumz bar- bast taa mstefiln feln mstefiln feln / / / cn boynna brad u kemend-i sevd ekdi bu h- tenden albi delv-i sa ol delvden grrem n-geh ceml-i ysuf urdve ki tbn gsterdi ry- zb baar taaccbile cn ol ma- abse grr aybet-i cb bulmd vs- ar riken anda su ysuf melatndan utup alvet olm n r ehd alv 5 olmken ayruldan gr mnalib havya ol are bare menfez bulban old dery luf etegini dut sen izzetile yru (12a) hel min mezd (K.K. 50/30) Daha yok mu? (12b) rabben etmim len (K.K. 66/8) Rabbimiz bizim iin tamamla Sde 18b. Mde 15b. 47

48. t by- val la yakb srr- bn ibu aczeden kim oldsa pk dmen nr- baret aa by- am-i tav nr- baar neden bu yakba old ma andan ki ysufin ol ekdi zn-i tenh dil-ber-liasyin kim mav- t iderse her laa aa irer hem ule-i tecell 10 yine gibi lem pr-na- alatudur yinen nabi lkin degl tem sn melatnda ar olmasa a sz syleyeydi amma an lisn- gy 12 der-rumz bar- hezec-i areb-i memmen taa mefl mefl mefl feln / / / cnumda bu u eeri olal peyd bizmle arr itmedi ayru dil-i eyd alu an heyht var gr imdi ser-gete-i ir nice virdi yile sevd u yilidr gtren rm glden ad nite b-bd ola cnbi-i dery Sde 19a. Mde 16a.der rumz bar- hezec-i areb-i memmen taa mefl meflmefl feln:der rumz hezec-i areb-i memmen taa meflmefl mefl feln S. (3b) ad:ar M. 48

49. n yodur od bari yreginde nedr c n tene degl uk-leb olmak nie dery 5 cnda bu asret od yo nr ne yanar yiller ne yiller yle yzi stine b-p alara dgp ban atdu yan enhr nehr u bu leylde hevd addi bkilp eyledgi ar bu aru gk gklere boyandun itd o tem avl-i cihn old pern ya sebeb ne olmasa lemde neyidi ya bu av her yzde hemn grdgi u eeridr lemde neye lsa naar bil dil-i dn 10 a m bu taayyrde yavu vardu varl al u dil dn oldu a amu yama el-bad vem f yedih kne li-mevlah bizden eer ra nedr bes ya dira a marifet-i nrla albini at iy kim itdiyise anlar durur ay fte gl li gibi geldi a bu sz dile ki eyledk an bugn in retde v mande amularla ya rab ayrma an - aden ilh 15 uda lem diyi m itdgi bu kim men mte minel- fead mte ehd(4ab) Mde kenarda.(6a) bu: M. 49

50. 13 mstezd der-fat- meclis-i ikrullah / / / / y-rab bu em- cn-fiz mib- cennet mi aceb kim albe virr rin y-od bu cem-i evliy mifth- ramet mi aceb bu resmedr kim dil-g bu ule-i meh-tb m ya ble-i abb m aceb ki yz utar u aa bu dve-i ab m nr- hidyet mi aceb cnlara olur reh-nm 5 urtara her amdan seni ara virp cn u teni bu seyl-i rameti gl bu ule v bu ren-i ub- sadet mi aceb kim leme virr iy ger alb ola n add nerm ide bu avl-i sedd ul it devmna anu varl n-geh n-bedd iden bu let mi aceb bes n-i vecd iy cnma kr eyle o o bu deme kim yad cnda meale (15b) Kim ak sebebiyle lrse, o mutlaka ehit olur. Sde 19b. Mde 16b. (3a) aceb:- M. 50

51. dil-ber cemli pertevi 10 bu zemzeme bu velvele rz- yamet mi aceb kim gitdi gzlerden gel nara- mestn iit cn ulan a cn iit sz- dern b-diln ger nle v efn iit bu rz- valat m aceb ahsent z-evk u af gel bu riyz- cennete eyle tevecch arete iy lib-i d bugn cn val em- vadete iden bu ayret mi aceb z-skr z-ev- fen 15 yan gyn derdile d hudan irsn ara dd iy cn- her nefes iy i-i ehd-i hd adan kermet mi aceb bu sz i blbl-i nv ger oldusa eri yan derd-i la eri bu meclis-i uda bilsem a bunlar ems-i aat mi aceb ran iden n erreh 14 der-skr bar- hezec-i areb-i memmen / / / Sde 20b. Mde 17b. 51

52. tadr-i aimi ezel celle cell itdgi imdi meni ser-gete v eyd ayru maa ne r u ay gitdi varum kim bile da baa neler getre sevd pervne gibi yala ol ema men-i dil o nr u vz old maa u per perv rsv-y arbt fen olm ider gr f eh-i al yine bir cm- te 5 b-arbede bu mey-gede-i dilde nedr hay mestne urla u glbang u all urtarmaa cn ide mi ama ol dem ki seyf-i cell lemen ola peyd vadya meni almasun idecegise atl men mte minel- fead mte ehd el-abd vem f yedih kne li-mevlah adan ya a nin ide tevell b-bde diler gstere zhid da mesti devlet an hay beere vel l-yeenn 15 der-tevd / / / (7b) Kim ak sebebiyle lrse, o mutlaka ehit olur. (8a) Kle de elindekiler de efendisine (Allaha) aittir. (9ab) Mde kenarda :- S. Sde 20b. Mde 14b. 52

53. cnum da sensin benm cnn da sensin baa dnm da sensin benm mn da sensin baa genc-i amu vrnyam men ser-gerdnyam derdm da sensin benm dermn da sensin baa ger sehv idem men ger a senden irer afv u a senden baa hem luf u hem isn da sensin baa bu hir-i stirda hem bn- hirda derdm da sensin benm devern da sensin baa 5 men bilmezem kevn-i mekn anda olur devr-i zamn luf- af peyd da penhn da sensin baa sfl nedr men bilmezem ulv nedr men bilmezem ilmm da sensin benm irfn da sensin baa sensz ne grr gzlerm senden dinilr szlerm mn- rumz- defterm dvn da sensin baa peymne unduda ezel iy h- milk-i lemyezel ahdum da sensin benm peymn da sensin baa eydr a iy ead iy ayy u ayym u amed sen h- milk-i b-emed suln da sensin baa 16 der-ft- ehlullh bar- recez / / / Sde 21a. Mde 17b. 53

54. her kim meabbet odna yanup yalup k ola synp kl olmaya ebed bel ma- nr- pk ola yne gibi old dil ser-t-ser an bilmegil her czvi v her uv bil n dde hem derrk ola bamaz nu- deyre ol almad ekl-i ayra ol n ber- f seyre ol gey cst gey lk ola ol milk-i vadet reh-revi ol tat- man usrevi girekleyin ol pey-rev-i hneh-i levlk ola 5 n dikdi ol bedrid-dc naru minallahdan liv bes kiver-i bn aa a m eger emlk ola girek sevenler ol ehi old bu man gehi srrla bil seyrn-gehi anu ki nh eflk ola amm men a vet-te olmad nat her ged dil ki yed-i bey una bes anda ne imsk ola ol dem ki al- pr per pervneve yanup dger ser-mest ola v b-aber pr-dni idrk ola varl a ok sefer ider rec avf u aar yolda kalur aer lmaya bes b-bk ola 17 med-i rasl aleyhisselm bar- recez / / / (5a) naru minallah (K.K. 61/13) Allahtan bir yardm. (7a) men a vet-te (K.K. 92/5) Kim verirse ve takva sahibi olursa. Sde 21a. Mde 18a. 54

55. her dn ki ol yolua iy suln- dn k olmaya yunsayd bar amu uyna hem pk olmaya sflde ald n sifl r u asede py-ml amml- evzr u vebl seyri ber-eflk olmaya bedr allet yol th menzil-geh-i l- sefh n pvs ol kerh sen h- levlk olmaya islm hem kmil degl ii cedel mil degl n k sze yil degl bes anda idrk olmaya 5 envr- er- muaf her cna ki almaz iy n yine bulup af bes albi derrk olmaya tat- nbvvet usrevi sulnu olan pey-revi bu ubb- dny-y av gzine k olmaya ulvde utup bes maar pervz ider dil b-arr dn ire ol bk-svr bes nite lk olmaya cna tecellden ki av ire cihn adri be-cev khne nolur ya terk-i nev aa ki imsk olmaya a a in oldusa l cn fid dil ki ide terk-i hev bes meyl-i emlk olmaya 18 ade der-ney- dil-per bar- aff / / bu cihn milki kime ld vef (7a) bes:yas M. Sde 21b. Mde 18b. 55

56. kimi gldrdi bu dr- fen bir zamn dnye kime yz utd ki evrmedi yine aa af f-t-f mlke km lan ehlere nitdi gr den dny mr ki i old an yudma o mevt fen v ahr u an 5 bir kefendr bundan ir kr iltic gk ne ide saa nki toprada olsar yik-sn ne tefvt ger ola mr ged olna bunu begm ne ebt varlna ne itibr eh o ser-encm bir mara dur kim kimse h aa bulmad if bulmad clins aa dermn lmad re bu al sn 10 bil ne feryd res olur efn mevte ne re-sz old bk sat-i mhlete meded yodur yz taarru lup ger eyle du iricek mevt h amn virmez ne cvn dir ne mr ne ulem mevt hem mevt erbetin iiser kimi varldan eylemeye c(2b) yine aa: aa yine M. 56

57. didi n klli men aleyh fn ne alyk ala ne ar u sem 15 b-zevl ol durur ki anudur evvel ir heme milk-i be pdahl azline degmez dnyen isi amna dil bu zamnda alel-uu demi emn rat m grdi pr fet ghi fetretdr gehi emr gh llet geh ide a u veb rat- ten gzetme sen ekicek enbiy evliy eedd-i bel 20 bes be-her l re oldur kim idevz biz ilha amd u en mr aatda arf idp kll varl eyleyevz aa fid ld suln- enbiynu hem mmeti z-kerem zi-cd u se vadeti v kemli udretin grr ytn eyledi bn gzi bildrdi resini i iid neyn eyleyen inev 25 buyrup vekirsme rabbik dir(14a) klli men aleyh fn (K.K. 55 /26) Yer yzndeki her ey fanidir.(18a) fetret dr :fetrdrr S.(25a) vekirsme rabbik (K.K. 73/8) Rabbinin ismini an. 57

58. ve tebbetel-ileyhi tebtl eydelm l ilhe illh dilmizi n ol itdi gy viresin n devm- ikrile alb ynesine yine cil fetaiz veklen iitdk old urna nki emr-i o vec-ceht vechiye lillh aa dndr gl gzini ki t 30 irip vridt- aybye vire cn u gl gzine iy o ki dny amn dn derdin grelm t ki albe vire af bleye lmayanu istikbl dir mi cyiz altna fuah oruuz bir gr olur m dir y iki bleye namz rev msivdan bes itmeyen ir nie ibl ider aa aceb 35 friul-bl el ekp amudan aa iden tevecch-i ebed(25b) ve tebbetel-ileyhi tebtl (K.K. 73/8) Yalnz Ona ynel.(26a) eydelm:idelm S. illallh:illh M.(26b) itdi ol:ol itdi M.(28a) fetaiz veklen (K.K.73/9) Onu vekil edin.(29a) vec-ceht vechiye lillh (K.K. 6/79) Yzm Allaha dndrdm.(30a) irip:iidp S. aybye:aybiyye S.(33a) m dir:dir mi M. 58

59. sermed devlete yitimidr ol sadetl cn o mestilik derd-i a a mene ne dinlrse cevb eyid tav 19 der-ri-i / / izzet gzedrse ehl-i dny hret gerekise ala av her kimsen zge bir murd vardur o sayekm leett cz valn dil-ber cihnda ki men eyleyem temenn her laada ev- tze tze cnumda oparur u te 5 bes elde ne var her ii tadr itmidr ezelde a tel adrin ne bilr ya u a derdiyile olmayan mrebb nefsinden alular ululardur emvtla bir olur m ay Sde 23a. Mde 20a. (2b) sayekm leett (K.K. 92/4) almanz eit eittir. (6b) ider:idp M. 59

60. od zr zinde lur her albe ki der ider iy b- geen deme a l tevbe di rabben alemn 20 ikr-i isnd- ziyy ra- m bar- haff taa filtn mefiln feiln / / ikr-i isnd- ziyy ra- m ez resl-i emn abb-i marem bezm-i l-meallh r orde ez cm- a der ahb rb-i ez tecell-i a bd urb- u bde evc-i evedn naar adre e dde be-a ki min yti rabbihil-kbr 5 be-revn- erf-i her dem ad hezrn drd bd- en ez al keremallhu vecheh st h- merdn- dn r-i ve od eidd heme alel-kffr (9b) Rabben alemn (K.K. 7/23) Rabbimiz (nefislerimize) zulmettik. Sde 23b. Mde 20b.ikr-i isnd- ziyy ra- m bar- haff taa filtn mefilnfeiln:- S. 60

61. lki bdend beynehm ruema mr r arf kerde der reh-i dn rkkean scceden be-zhd tu d bd be-nr- ramet-i a rava- pk cmle-i ulef 10 ez asan bar ez abb ki st hem- marf em- der dilh hem zi dvud ez seriyy cneyd seyyid-yife est bar- af hem zi ibl muammed-i zeccc ez eb-bekr amed u zi iy hem zi ub u zi rkn-i ez evad pv-y ar u rh-nm hem zi ey ekberest u far- kibr st avv- bar- srr- hd 15 hem zi ecdd- men zi emsd-dn izz-i dn ems-i dn eh-i fual ub- lem zi ey-i mid bd ki nar ne-dat der tav hem zi suln- c paa bd ra- n izz-i dn-i ysuf r(13a) ez evad:evhd bd S.(16b) Sde kenarda.(17a) Sde kenarda.(17b) Sde 16b. 61

62. 21 der-med-i aret-i ey addesallh srrah / / an vad-i zamn ferdd-dehr bar- bd ilm-i min lednn r kerd ez enfs- pk od n eh ad dil-i mrde r be-nr iy p-i zehre-i nedt kes ki koned yik saun zi ilm-i ed kelimte zi mminn ki ind ki ne goft u be-d menn 5 be keml-i vilyet-i r kerde ikrr- cmle-i ulem ne-pezreft der-cihn z zi-hn u ocegn al loma- vaf nz h ne-ord put u p zed mlk-i lem r zindign i pk kerd ne-dd kes zi efal-i ara at l-cerem get km-i nfi der dil cn- cmle-i ule 10 der cihn ez meyi emr-i er hem- kes ne kerde est icr n zi evc-i keml ser ber-zed ser-ngn get cmle ehl-i hev Sde 24a. Mde 21a. 62

63. nr- ill-i muviyn heme mrd nr- ird- u od peyd der cihn eher mine-ems-i od der ihr- a b-hem-t 22 med-i ey c paa revvaallh ra / / vean diger nz ey-i lem bd muted-y cihn u em- af server-i dn h- tat- yan menba- luf u bar- cd u se ry- u her ki dde od bende p-i dergh- liye ebed zyir-i odend ekbir-i dn yir-i l-i heme bdel 5 ode lem heme a nst ki esr muabbete tenh pdih ar-i ramet kon r- pk-i meyi- kber himmet-i liyi heme merdn sat hem mekn to dr ez m Sde 24b. Mde 21b. (6a) ar-i: ar M. 63

64. 23 med-i ey c paa addesallahu srrahu / / / iy dn yolnu reh-beri eyum yolua cn fid iy a erenler serveri eyum yolua cn fid mellh- dery-y yan srr- hden lilmtten avv v iy h- dn eyum yolua cn fid suln vilyet tatna yama gelm ratna prz- lem batna eyum yolua cn fid iy far-i erbbit-tu mm men ad vet-te natdr iy kn- se eyum yolua cn fid 5 luf u sevet knsn laru sulnsn derdller dermnsn eyum yolua cn fid cnda sev pehn sen urbnu olsun cn sen derd bize dermn sen eyum yolua cn fid rlmad senden gzm ayrlmad senden zm sensin bu lemden bizm eyum yolua cn fid glmde sen gzmde sen fikrm eb rzumda sen derdmde sen szmde sen eyum yolua cn fid iy ar- devlet veri iy ehl-i millet mefar Sde 25a. Mde 22a. (2a) hden lilmtten (K.K. 2/2) Takva sahipleri iin doru yolun ta kendisidir. (4a) mm men ad vet-te (K.K. 92/5) Amma veren ve takva sahibi olankimseye gelince. 64

65. iy ibh ibhetden ber eyum yolua cn fid 10 iy milk-i vadet reh-revi iy tat- man usrevi em- hidyet pertevi eyum yolua cn fid u esr cn u dil yolua varllar sebl srrua irmez l u l eyum yolua cn fid lfu delim himmet l adr rutbet pyende izz devlet eyum yolua cn fid din iresin lk u cst alb af avl drst diler gl anda nuust eyum yolua cn fid kim saa ld itid oldu bu ala pv iy em- cem-i evliy eyum yolua cn fid 15 old saa olan mrd cmle kemlile ferd manend-i ibl byezd eyum yolua cn fid geld cihna huvr sevg gllerde arr ld v sen oldu svr eyum yolua cn fid gitd civr- arete mstara olup ramete yadu cihn asrete eyum yolua cn fid iy maad- d ire sr inde melkin mutedir sde olan ehl-i bir eyum yolua cn fid ol rava- pke yzin uran a eksizn urtard her amdan zin eyum yolua cn fid(9b) ibhetden:ihbetden S.(18a) inde melkin mutedir (K.K. 54/55) Muktedir olan padiahn katnda 65

66. 24 terceme bar- remel-i mabn- memmen taa feiltn feiltn feiltn feilt / / / am- ula kimdr ki gl marem ola dem-i ltfula y-od cn nedrr hem-dem ola anda kim gstere bir lema ceml gnei mav bu can u cihn varl n eb-nem ola her kime devlet-i sevda ola n dmen-gr fri ol-minet-i lemden o b-am ola unk ol cn ki ola te-i sevdla germ urrem ol dil ki am- ula urrem ola 5 bir nefes el viregrmek yzi ger gle l- mr-i girn-mye hemn ol dem ola mflis-i ky- arbt- mun- fare cura- cm- fen devlet-i milk-i cem ola am degl ret evi olsa a vrn cnda niyz- am- ki n mukem ola Sde 26a. Mde 22b. (2a) kim:ki M. 66

67. 25 der-vaf- l- ehl-i bar- ser / / od aa ki ulavuz ola hem-demi bu derd-i dilefrz ola aa glistn ola od n all mevti azn aa nev-rz ola ule vire cnlara gllere anda ki bu te bu sz ola dost ayli gelicek gzlere cmle arau geceler rz ola 5 yzine ondurmaya toz iticb ll-i masden o marz ola leker-i tesvl aa bulmaz afer nefs zere albi prz ola erin olmaya glinde gerd geri ayalarda yzi toz ola ri-i la dinen szleri degmeler alamaya mermz ola gizle a ki knz- rumz dilde bu evls ki meknz ola Sde 26a. Mde 26b. (2b) mevti:mevt S. 67

68. 26 der-vaf- l-i mdd-ayn- b-man ve n- mevl ve naat bar- remel-i memmen / / / lib albinde adan zge ki malb ola bil meger b-ren gli gzi mayb ola hir bnda bil ki ayra lma iltift anlarudur ki ceml-i yrdan macb ola cn dimna ki ire n nesm-i urb- a dil neye rb ola ki andan ol merb ola em maz cem maz anda ald tefria gze lem grinr anda ki mabb ola 5 perr bl iinde ten olanlaru ola m pervzna mni afes kim b ola abs- retde alnca pdieh drna al esrk cn ayrn eylemeklik b ola her i llar old ger delli bu yola pv ol slik olur ki evvel ol mecb ola bir nefes kendlikile oldu adan ra a yz arr u renc-i minet-i eyyb ola ol arbtnda u mest eyd yle kim itiyr elden be-kll kim varup meslb ola 10 degme cn dil-ber cemli evn grmi degl Sde 26b. Mde 27a. (4a) em:em S. (6a) pdieh:pieh M. (7b) meczb:mecb M. 68

69. val ousnda bn ysufu yab ola dost evnsuz virrse bir nefes yidrr mre aymal aan ol mrden masb ola an ol devletl can ki - dr ola mav ide nm u nin ua mensb ola ehre-i dilde kitb- evunu mesr ola cebhe-i cnnda d- uu mektb ola bu bel meydn ire ol gerek manrvr terk-i cn idp melmet drna malb ola 15 gh ola dvne ayret ire merful-alem geh liv-y himmeti ar stine manub ola pk erenler vafdr bu ri-i mest amu ne benm gibi ell kim kerl-b ola sen bizi anlardan it kim y dellel-yrn cnlarnda la bu ri b ola gh ns gh skr sav u geh ibt- mav gh setr gh tecell anlara mevhb ola bu temenns a uluu senden ocam ki yzi iiklerine anlaru rb ola(12b) mensb:meslb S.(18a) u:- M. 69

70. 27 der-naat / / / adan durur gey ulu a er- muaf oldurd yiri ggi iy er- muaf utmiken cihn amu kfr ulmeti ref old viribidi er- muaf virdi eref cihna mzeyyen ld lemi ki ilm ikmetile eh er- muaf kim eyleyeydi bl adan temiz eger olmayayd em-i d er- muaf 5 kim bileyidi bheti y ll u rmeti bildrmeyeydi ger iy fet er- muaf keyfiyyet-i alt u ym u zekt u acc tarr ld klli saa er- muaf at ne maiyet ne al u fesdu bildrdi ne avb u a er- muaf bildk feryii l ed hem marimi terk eyle bir i itme bil-er- muaf yosll old cehl olur ilm-i dnile ehl-i dil atnda n er- muaf 10 at gl maralarna ilm obeti her illet-i gnha if er- muaf old alh u devlet dn lem- i yan Sde 27b. Mde 27b. (9ab) Mde kenarda. 70

71. seyrinde albe ude-g er- muaf eriledr mkefe v hem mhede zir omaz glde er- muaf evc-i kemle irmege hem perr bl olur bn evinde em- af er- muaf kim ireyidi arete ya or yol bulup ger olmayayd rh -nm er- muaf 15 urana nefsi boynn akm seyfile ta old mr-i be er- muaf uvvet a bna v t- r olur bu dn yolnda zd- tu er- muaf 28 med-i ulem-y dn ve reh-nmyn- lem- yan / / / cihna andaysa rin durur ulem ir- dndr zr y durur ulem ne avm iindeyise devlet sadetdr erefdr anlara izz-i be durur ulem sadet ehli muib olur zih devlet aa ki hem-dem olur in durur ulem (15a) nefsi:nefs S. (15b) old:buld M. (16a) t- r:r- t M. Sde 28a. Mde 12b. 71

72. ne meclis ire ki eyleye cn-fiz kelimt gle ule virr o af durur ulem 5 alveti szin nefs illetin giderr mar mayete hem if durur ulem yzm ayalarna olsun anlaru topra ki dertlyem amu derde dev durur ulem gerek ki ccetile ola til-i znd ki seyf- m zer u riy durur ulem au rsyin bervr dn lcn az lup urursa rev durur ulem u resmile ki eidd didi alel-kffr cihnda muttaf olma sez durur ulem 10 nebye nyib hem enbiyyadur vri ar- dnde ki hem muted durur ulem ilme ola mubil amel bil olur ayn ulba nr-u yan u reh-nm durur ulem fare anda ki abr u anata tar ulada dut an albe n durur ulem aan ki syleye tefsr yet abr ayt- tze virr cn-fiz durur ulem aly an anun idindiler reh-ber ki pey-rev-i eh-i dn muaf durur ulem 15 n ire albe vilyet u cehli mi or bilrler ehl-i yan evliy durur ulem(11b) nr-u:nr- M. vezin bozuk. 72

73. bil muvaid mminlere dan ulu sadet bereketdr a durur ulem a kr aa ki biz yazulu ullarin cihna ramet luf- durur ulem 29 med-i ulem-y dn ve pvyn- rh- lem-i yan / / idene era iktid ulem reh-ber old bu reh-nm ulem ule-i sumn u ry- zemn urre-i ayn-i sem ulem blbl-i b u bstn- vera gl-bn-i glen-i tu ulem rifat- vellene tl- ilm derectnadur sez ulem 5 izz-i ver-rasina fil-ilm felek-i emsi meh-li ulem ger skt ide b-edeb kiiye ilmi talm ider ay ulem Sde 28b. Mde 11b.med-i ulem-y dn ve pvyn- rh-lem-i yan: med-i ulem-y dn vepvyn- lem-i yan S. (4a) vel-lene tl- ilm (K.K. 16/27) Kendilerine ilim verilenler. (5a) ver-rasina fil-ilm (K.K. 3/7) limde yksek payeye erienler. (6b) ilmi:ilm M. 73

74. klli efli dil-perdrr cmle avli dil-rb ulem cehl umynda alma iy am yid olur u pv ulem ber- tf gibi alur menzil her aan ursa pt-i p ulem 10 dnyen izz ch u devletine yz evrp evliy ulem derd-i dn l itmeyen gle all-i iklile dev ulem grse amgn gller olur d hem balar aa af ulem bekle obetlerin sadetlen ki olur gle cil ulem adan ekskllerin dyim luf u isndur u a ulem 15 muafnu eref dre didgi mmeti hem ke-enbiy ulem ve ulul- ilmi imen bil-s rtbet-i h- pdi ulem eref-i ilmile aya tozn ld gzlere iy ulem bil ki suln durur u llullh rmasun syesin ulem(11a) l itmeyen:eyleyen M.(16a) ve ulul- ilmi imen bil-s (K.K. 3/18) Adaletle sebat eden ilim ehli 74

75. stmzden a der ve ki lur ram dyim ulem 20 salanatdur a kemnelere aldu sye-i hm ulem 30 der-taarru ve niyz be-hib-i diln- ehl-i rz / / / eyle af-naar bize sulnum evliy men dmii da oma iy cnum evliy men da sizler aya oprandanam nola grrse l-i pernum evliy ger dest-gr cebe men ftdeye ire