yuzuklerin efendisi 3 kralin donusu

8/3/2019 Yuzuklerin Efendisi 3 Kralin Donusu

1/561

KRALN DNmis, ekilsizlemi, kimi zalimce kesilip biilmiti ama yine de ou kendini belli edenzelliklerini tayordu ve sanki ac ekerek lmlerdi; her biri Kapaksz Gz iaretiyle dvme

lenmiti. Fakat istedikleri kadar ekilleri bozulmu ve aalanm olsunlar, bylelikle,insanlar bu yolla bir kez daha bir zamanlar batan aa silahlarla marurca yryen, tarlalarsren veya tepelerdeki yeil vadilerinden bayram gnleri iin aalara inen tandklar birinigrm oluyorlard.Bou bouna sallyorlard yumruklarn Cmlekaps'nn nnde kaynaan acmaszdmanlarna. Lanetlere kulak astklar, Batl insanlarn dillerinden anladklar yoktu; kabasesleriyle hayvanlar veya le kargalar gibi lklar atyorlard. Fakat ksa bir sre sonraayaa kalkp Mordor ordularna kar koyabilecek yree sahip ok az kii kalmt. nkalktan daha tez bir silah vard Karanlk Kule'nin Efendisi'nin: Korku ve mitsizlik.Nazgl bir kez daha geldi; artk Karanlklar Efendisi byd ve btn gcn ortayadkt iin, sadece onun iradesini ve garazn syleyen sesleri ktlk ve dehet doluydu.l insanlarla karnlarn doyurmay uman akbabalar gibi durmadan dndler durdularehir'in zerinde. Hem gr, hem de at menzili dnda uuyorlard ama varlktan heporadayd, lmcl sesleri havay yrtyordu. Gitgide daha da dayanlmaz bir hal aldlar heryeni lkla. Sonunda, en yiit adamlar bile gizli tehlike zerlerinden geerken kendileriniyere atmaya baladlar; veya zihinlerine bir karanlk basar, artk sava hakknda dnemezolup da sadece gizlenmeyi, emekleyip bir yere sinmeyi ve lm dnr hale gelirkensilahlar sinirleri boalm ellerinden dyor, ylece dikilip kalyorlard.Btn o kara gn boyunca Faramir, aresiz bir ate iinde rpnarak Ak Kule'deki odadayata zerinde yatt; lyor, dedi biri, ksa sre sonra surlardakj ve sokaklardaki adamlarnhepsi "lyor" diyorlard. Babas yannda oturuyor, hibir ey sylemiyor ama seyrediyor veartk savunma konusuna hi aldr etmiyordu.Bylesine karanlk saatlerin varln hi bilmemiti Pippin, Uruk-hai'nin penelenndeykenbile. Hkmdar'n hizmetinde beklemekti onun grevi ve bekliyordu da, ama grne greonu, kendi korkularn elinden geldiince bastnrken, aydnlatlmam odann kapsnnyannda ayakta unutmulard. Ve bakarken ona yle geldi ki Denethor sanki gzleri nndegitgide yalanyordu; sanki o marur iradesiniGONDOR KUATMASIbir ey kapatvermi, kat akl yenilmiti Elem yapmt bunu, belki bir de vicdan azab. O

acmasz yzde gzyalar gryordu; bu hiddetten daha dayanlmazd."Alamayn beyim," diye kekeledi. "Belki de iyileir. Gandalfa sordunuz mu?""Beni byclerle avutma!" dedi Denethor. "Ahman umudu suya dt. Dman onu buldu,artk gc artyor; dncelerimizi teker teker biliyor, ne yaparsak yapalm bouna."Olumu nankrce, kutsamadan gereksiz bir tehlikeye yolladm; ve ite burada damarlarndazehirle yatyor artk. Yo, yo, artk savata ne olursa olsun benim soyum tkeniyor;Vekilharlar Slalesi dahi baaramad. Tepelerde hrsz gibi saklanan insanlann krallarndanka-lanlan da kt insanlar ynetecek ta ki birer birer avlanncaya kadar."Kapya, ehir'in Hkmdan'n aran adamlar dayand. "Hayr, aaya inmeyeceim," dedi."Olumun yannda kalmalym. Her ey bitmeden nce hl konuma ihtimali var. Fakat bunada bir vakit kalmad. Kimi isterseniz onu izleyin, hatta umutlan suya dm olsa da GriAptal' bile izleyebilirsiniz. Ben burada kalacam."Bylece Gondor ehri'nin son savunmasnn kumandasn Gan-dalf almt. Nereye gitse

adamlarn yrekleri hafifliyor, kanatl glgelerin hatras siliniyordu. Yorulmak nedir bilmedengitti geldi Hisar' dan Cmlekaps'na, surlar boyunca kuzeyden gneye; onunla birlikte DolAmroth Prens'i de gidiyordu, prl prl zrhlar iinde. nk Nmenor soyunu bozulmadandevam ettiren prens ve silanrleri, beyliklerini muhafaza ediyorlard. Onlar gren adamlaryle fslda-yordu: "Ayn eski hikyelerin anlatm olduu gibi; o halkn damarlarnda elfkan var, nk Nimrodel halk bir zamanlar oralarda uzun sre yaamlar." Sonra karanlkiinde biri Nimrodel'in arksndan veya Anduin Vadisi'ne ait, yitip gitmi yllardan gelen dierarklardan birka beyit okuyordu.Yine de onlar uzaklatklarnda glgeler yeniden adamlarn zerine abanyor, yrekleri


2/561

souyor ve Gondor'un bahadrl kl oluyordu. Ve byle byle, korkularla dolu lo gnden,aresiz gecenin karanlna getiler. Yangn artk ehir'in ilk dairesinde denetimsiz bir ekildeykseliyordu; d surlardaki garnizonun daha imdiden geri ekilme yollar kesilmiti. Fakatorada, grev yerlerinde kalm olan sadk kiilerin says ok azd; ou ikinci kapnn gerisinekamt.

105OONDOR KUATMASI104KRALIN DN

arpmann ok gerisinde Nehir zerine aceleyle bir kpr kurulmu, btn gn boyuncabyk bir sava gc ve malzemesi akmt bu kpr zerinden Sonunda, gecenin yarsndasaldn balad. nc kollar, ate dolu siperler arasnda braklm birok dolambal yoldangeti. Yaklatka uradklar kayb hie sayarak durmadan ilerlediler, hl bir arada, srgibi okularn menziline girdiler. Fakat artk gerekten de onlara byk bir zarar verebilecekok az kii kalmt surlarda; geri yangnlarn Gondor'un bir zamanlar vnd cinstenokular iin birok hedefi gzler nne seriyordu. Sonra e-hir'in yiitliinin oktan krlmolduunu fark eden gizli Komutan gcn ortaya koydu. Yava yava, Osgiliath'ta inaedilmi olan kocaman kuatma kuleleri karanln iinden ilerledi.Ak Kule'dek odaya haberciler geldi yine; Pippin onlan ieri ald, nk ok aceleleri vard.Denethor yzn yava yava Faramir'in yznden evirdi ve onlara sessizce bakt."ehir'in ilk dairesi yanyor beyim," dediler. "Emirleriniz nedir? Hl Hkmdar veVekilharsnz. Herkes Mithrandir'i izlemiyor. Adamlar surlardan kap, surlar korumaszbrakyor.""Neden? Neden kayor ahmaklar?" dedi Denethor. "Madem eninde sonunda yanacaz bir annce yanmakta yarar var. enlik ateinize geri dnn! Ben mi? Ben imdi cenazemi yakmakiin hazrlanan odun ynnn zerine gideceim. Kendi ynmn zerine! Denethor ileFaramir'in mezar olmayacak! Mezar yok! Mumyalanm lmn uzun ve yava uykusu yokartk. Bat'dan buraya gemiler gelmeden nceki barbar krallar gibi yanacaz. Bat kaybetti.Gidin geri, yann!"Haberciler selam ve cevap vermeden dnp katlar.

Artk Denethor ayaa kalkm ve biraz nce elinde tuttuu Faramir'in ateli elini brakmt."Yanyor, daha imdiden yanyor," dedi hznle. "Ruhunun evi ufalanyor." Sonra yavaaPippin'e doru giderek, ona bakt."Elveda!" dedi. "Elveda Paladin olu Peregrin! Hizmet sren ksa oldu ve artk sonunayaklayor. Kalan o az sreden de azat ediyorum seni. Git artk verence en uygun ekilnaslsa yle l. Ve kiminle istersen onunla 61, hatta ahmakl seni bu lme getirmi olanlabile. Hizmetkrlarm yolla bana ve git. Elveda!"

"Ben elveda, demeyeceim beyim," dedi Pippin diz kerek. Sonra aniden yine hobbitvari birekilde ayaa kalkt ve yal adamn gzlerinin iine bakt, "izninle ayrlacam beyim," dedi;"nk gerekten de Galdalf grmeyi ok arzu ediyorum. Ama o bir ahmak deildir; onunyaamdan umudu kesilmedike benim lmeye hi niyetim yok. Fakat ne kendi szmden, nede senin hizmetinden azat edilmek istemiyorum, sen yaadka. Ve en sonunda Hisar'a

gelirlerse burada senin yannda bulunmay ve belki de bana verilen silahlan da hak etmeyidnyorum.""Nasl istersen yle yap Efendi Buukluk," dedi Denethor. "Ama benim hayatm paralandartk. Hizmetkrlarm yolla bana!" Tekrar Faramir'e dnd.Pippin onu brakarak hizmetkrlar ard; hizmetkrlar geldi: Ev halkndan alt adam, glve zarif; yine de ar karsnda titriyorlard. Fakat Denethor sakin bir sesle Faramir'inyatann zerine scak rtler rtmelerini ve yata yukar tamalarn buyurdu. Onlar dayle yaptlar, yata kaldrarak odadan karttlar. Yava yava attlar admlarn, ateli adammmkn olduu kadar az rahatsz etmek iin. Artk iki bklm halde bir bastona dayanan


3/561

Denethor onlan izledi; en son Pippin gidiyordu.Ak Kule'den kp yrdler; sanki bir cenaze tarm gibi, zerlerinde asl duran bulutunaadan gelen donuk krmz ate taprO-lanyla aydnlatlm olduu karanla doru. Yavayava getiler byk avluyu ve Denethor'un tek bir szyle Kuru Aa'n yannda durdular.Herkes sessizdi, aadaki ehir'deki sava grltleri hari; suyun l dallardan karanlkhavuza hznl hznl damlayn duyabiliyorlard. Sonra, nbetinin hayret ve keder dolubaklar altnda Hisar kapsndan geip gittiler. Batya dnUnce sonunda altnc dairenin gerisurlanndaki bir kapya vardlar. Fen Hollen deniyordu buraya, nk cenaze dnda hepkapal tutulurdu ve sadece ehir'in Hkmdar veya llerin evlerine bakanlar ve mezarlarayadigrlar getirenler bu yolu kullanabilirdi. Kapnn gerisinde birok kavisle dolanarakaada, Mindolluin'in sarp kayalarnn glgesi altnda Krallarn ve Vekilharlarnnkaanelerinin bulunduu dar bir araziye inen bir yol uzanyordu.Yolun kenarnda, kk bir evde bir kapc oturuyordu; gzlerinde

106KRALIN DN107GONDOR KUATMASI

korku, elinde bir lambayla ilerledi. Hkmdarn buyruuyla kapy at ve sessizce geriyedayad; onlarda kapcnn elinden lambay alarak kapdan getiler. Lamba yla bir saa birsola sallanan kadim surlar ve yol kenarndan ykselen ok stunlu korkuluklarn arasndanyukar doru trmanan yol karanlkt. Rath Dinen'e yan Sessiz Cadde'ye gelinceye kadaraa, aa doru indike ar ayak sesleri solgun kubbeler, bo salonlar, oktan lmadamlarn suretleri arasnda yanklanp durdu; sonra Vekilharlarn Evi'ne girerek yklerinibraktlar.Burada Pippin etrafna huzursuz huzursuz baktka, minik lambann kefenli duvarlarnadrd koca glgelerle rtlm gibi duran tonozlu geni bir odada olduunu grd.Mermerden oyulmu bir sr masa dizisi zorlukla seilebiliyordu; her masa zerinde, ellerikavuturulmu, ba taa yaslanm uyuyan ekiller vard. Fakat yaknda duran bir masabombotu. Denethor'un bir iaretiyle Faramir ile babasn yan yana yatrdlar ve ikisini de tekbir rtyle rttler; sonra da l yatann yannda yas tutan insanlar gibi boyunlar bkk

durdular. Sonra Denethor alak sesle konutu."Biz burada bekleyeceiz," dedi. "Fakat mumyaclara haber yolla-maym. Bize abuk tutuanodun yollayn, etrafmza ve altmza yn. Ve emir verdiimde bir meale atn. Byle yapnve bir daha benimle konumayn. Elveda!""izninizle beyim!" dedi Pippin ve dnerek bu lm dolu evden dehet iinde kat. "ZavallFaramir!" diye dnd. "Gandalf bulmalym. Zavall Faramir! Gzyandan ok ilaca ihtiyacolduu kesin. Ah, Gandalf nerede bulacam? lerin sarpa sard yerde herhalde, onun dalen ya da ldran birine ayracak zaman olmayacaktr."Kapda, orada nbet beklemek iin kalan hizmetkrlardan birine dnd. "Efendiniz kendindedeil," dedi. "Yava olun! Faramir hayattayken buraya odun getirmeyin! Gandalf gelirceyekadar bir ey yapmayn!""Minas Tirith'in efendisi kim?" diye cevap verdi adam. "Hkmdar Denethor mu, Gri Gezginmi?"

"Ya Gri Gezgin, ya da hi kimse, grne gre," dedi Pippin; ayaklarnn onu tayabildiihzla geriye, yukar doru dne dne trmanan yola kotu, akn kapcy geerek kapdankt ve Hisar'n kapsna yaklancaya kadar yoluna devam etti. Kapdan geip gider-

ken nbeti onu selamlad; o zaman Beregond'un sesini tand."Ne yana kouyorsun Efendi Peregrin?" diye seslendi."Mithrandir'i bulmaya," diye cevap verdi Pippin."Hkmdar'n ii acildir ve benim seni oyalamamam gerekir," dedi Beregond; "ama eermmknse abuk abuk anlat: Neler oluyor? Hkmdarmz nereye gitti? Nbeti imdi


4/561

devraldm ama onun Kapal Kap'ya doru gittiini duydum; adamlar nnde Faramir'itayor-larm.""Evet," dedi Pippin, "Sessiz Cadde'ye."Beregond gz yalarn gizlemek iin ban edi. "lyor olduunu sylemilerdi," diye igeirdi, "ld demek.""Hayr," dedi Pippin," daha deil. Ve hl lmnn engellenebileceini zannediyorum. Fakatehir'in Hkmdar, Beregond, ehri ele gemeden dt. Akln kard, artk tehikeli biri."abuk abuk Denethor'un garip szlerini ve ilerini anlatt. "Hemen Gandalf bulmam gerek.""O halde atmaya inmen lazm.""Biliyorum. Hkmdar bana izin verdi. Fakat Beregond eer elinden gelirse, olacak olankorkun eyleri engelle.""Hkmdar, siyah ve gm giyenlerin kendi emri olmadan grev yerlerinden ayrlmalarnaizin vermez.""Eh o halde Faramir'in yaam ile emirler arasnda bir seim yapman gerekecek," dedi Pippin."Emirlere gelince, bence muhatabnz bir deli, bir bey deil. Gitmem gerek. Eer gelebilirsemgeri dneceim."Komaya devam etti aaya, aaya d ehire doru. Yangndan kaan adamlar onugetiler; onun niformasn gren bir ksm adam dnp ona seslendi ama o hi kulak asmad.Sonunda gerisinde surlar arasnda koca alevlerin ykseldii tkinci Kap'dan gemiti. Yine deona garip bir biimde sessiz geldi her ey. Ne atmann grlts ve haykrlar, ne desilahlarn akrts duyuluyordu. Sonra aniden korkun bir lk ve byk bir sarsnt ve derin,yankl bir gmbrt duyuldu. Neredeyse onu dizlerine kadar sarsan bir korku ve dehetrzgrna kar koymak iin kendini zorlayarak, Cmlekaps'nn arkasndaki geni bir yerealan keyi dnd Pippin. Orada olduu yere akld kald. Gandalf bulmutu; ama geriekilip bir glgeye sindi.

108KRALIN DN

109GONDOR KUATMASI

Gece yarsndan beri byk taarruz devam ediyordu. Davullar gmbrdyordu. Kuzeyden vegneyden, dman bl zerine dman bl surlara yklenip duruyordu. Dzensiz alkta tpk hareket eden evler gibi grnen kocaman hayvanlar gelmiti; yani Ha-rad'nateler arasndaki yollardan koskoca kuleler ve makinalar eken mmak'\an. Yine dekomutanlar bu hayvanlarn yaptklarna da telef olabileceklerine de pek aldr etmiyordu:Onlarn btn amac savunmann gcn snamak ve Gondor'un adamlarn birok yerdemegul etmekti. En ok Cmlekaps'na yklenilecekti. Kap elik ve demirden yaplm, inatta kuleler ve burlarla korunuyor olabilirdi ama btn o yksek ve almaz surun en zayfnoktas, kilidiydi.Davullar daha da yksek sesle vurdu. Alevler ykseldi. Kocaman makinalar alanlardanilerledi; tam ortada kocaman bir ahmerdan vard; muazzam zincirlerin ucunda sallanan,uzunluu yzlerce ayaa varan, ormandan kesilmi bir aa. Uzun zamandr Mordor'un

demirhanelerinde dklp duruyordu bu ahmerdan ve kara elikten dklm olan irenkafasna kudurmu bir kurt biimi verilmiti; zerinde de ykm byleri vard. Grondkoymulard ismini, eskinin Yeralt Tokma'nn bir hatras olarak. Kocaman hayvanlarekiyorlard ahmerdan, etrafn orklar sarmt; geriden de ahmerdan kullanacak olan dadevleri yryordu.Fakat Cmlekaps civarnda mukavemet hl kuvvetli idi; burada Dol Amroth silahrleri ilegarnizonun en etin adamlar saldrmak iin hazr bekliyorlard. Her yandan ok yayordu;kuatma kuleleri birer meale misali aniden atrdyarak alev alveriyordu. Cmlekap-s'nnher iki yannda surlarn nnde yer dkntler ve cesetlerle dolup tamt; yine de sanki


5/561

zvanadan km gibi daha da ok sayda dman geliyordu.Grond yoluna devam eti. Grond'un iskeleti ate almyordu; arada bir ahmerdan ekmekteolan kocaman hayvanlardan biri delirip, ahmerdan koruyan saysz ork arasnda tepiniponlan yere serse bile, bunlarn cesetleri yoldan ekiliyor ve dierleri onlarn yerine gei-veriyordu.Grond yoluna devam etti. Davullar deliler gibi gmbrdyordu. Cesetlerin oluturduutepeciklerin zerinden korkun bir suret belirdi: Bir atl, uzun boylu, kukuletal, kara birpelerine brnm. Yava yava, lenlerin zerine basarak, oklar umursamadan ileri dorusr-

d atn. Durdu ve uzun, soluk klcn kaldrd. Ve o tam bunu yaparken herkesin iine, hemehri savunanlarn, hem de dmann iine byk bir korku dt; adamlarn kollan ikiyanlarna dt, artk yaylarn telleri akmyordu. Bir an iin her ey durdu.Davullar gmbrdeyerek takrdad. Grond byk bir hamleyle, kocaman eller tarafndanileriye savruldu. Kapya ulat. Salland. Bulutlar iinde gezen gkgrlts gibi derinden birbum sesi btn e-hir'de gmbrdedi. Fakat demirden kaplar ve elikten destekler budarbeye dayand.Kara Kumandan zengisi zerinde dorularak, unutulup gitmi bir dilde, hem yrei hem deta paralayacak, g ve dehet kelimeleri sylerek korkun bir sesle bard. kere bard. kere bumlad koca ahmerdan. Ve aniden son darbede Gondor'unCmlekaps krld. Sanki ok tesirli bir byye kaplm gibi infilak ederek paraland: Gzlerikr eden bir imek akt ve kaplar yarlm paracklar halinde yere ykld.Nazgl Efendisi atn ieri srd. Gerideki alevlerin nnde, muazzam bir mitsizlik tehdidihalinde byyen, kocaman kara bir suret olarak ykseldi. Srd atn ieri Nazgl Efendisi,daha nce hibir dmann geememi olduu kemer altndan; yzn gren herkes kat.Biri hari herkes. Orada, Cmlekaps'nn nndeki alanda sessiz ve hareketsiz bekleyenGandalf, Glgeyele'nin zerinde oturuyordu: Dnyann btn hr atlan iinde bu dehetekprdamadan, Rath Di-nen'deki oyulmu bir heykel gibi sabit bir ekilde katlanabilecek tek atolan Glgeyele'nin zerinde."Buraya giremezsin," dedi Gandalf; koca glge durdu. "Sen kendin iin hazrlanm olancehenneme geri dn! Geri dn! Seni ve Efendini bekleyen hilie d. Git!"Kara Svari kukuletasn geriye itti; o da ne! Banda krallara ait bir ta vard; yine de tagrnen hibir ba zerine oturtulmamt. Tacn ve rtl geni, kara omuzlannn arasndan

al al alevler parlyordu. Grnmeyen azndan lmcl bir kahkaha duyuldu."Yal ahmak!" dedi. "Yal ahmak! Bu benim saatim. Grdnde lm' tanmaz msn sen?Geber; lanetlerin bouna artk!" Bunu der demez klcn yukanlara kaldrd; kltan aayaalevlerindi.

110KRALIN DN

BLM VROHRRM'N GELGandalf kprdamad. Ve tam o anda, ehir'in avlularndan birinde bir horoz tt. Tiz sesiylenet bir biimde tt; ne bycle ne de savaa kulak asyor, sadece lmn glgelerinin

ok yukarsnda, gkyznde, afakla gelen sabah karlyordu.Ve ona karlk verircesine uzaktan baka bir ses duyuldu. Borular, borular, borular.Karanlkta Mindolluin'in yanlarnda donuk donuk yanklandlar. Kuzey'in koca borular delilergibi fleniyordu. Rohan gelmiti sonunda.

Hava karanlkt ve Merry battaniyeye sarlm bir halde yerde yatarken hibir eygrmyordu; yine de gece havasz ve rzgrsz olsa bile, etrafndaki btn aalar yavayava ah etmekteydi. Ban kaldrd. Sonra yine o sesi duydu: Ormanlarla kapl tepelerdekive da basamaklanndaki davullarn belli belirsiz gelen sesiydi sanki. Titreim aniden kesiliyor


6/561

ve sonra belki de baka bir noktada yeniden balyordu; bazen daha yakn, bazen daha uzak.Nbetilerin bunu duyup duymadklarn merak etti.Merry onlar gremiyordu ama etrafnda Rohirrim blklerinin olduunu biliyordu. Karanlktaatlarn kokusunu alabiliyor, nbet deiimlerini ve am ineleriyle kapl yerdeki yumuakayak seslerini duyabiliyordu. Ordu, byk Dou Anrien yolunun yannda uzanan DruadanOrman'nn uzun srtlarndan ayn ve yksek bir tepe olarak ykselen Eilenach Iaretkulesietrafnda kmelenmi am omanlan iine geici bir ordugh kurmutu.ok yorgun olmasna ramen Merry uyuyamyordu. Drt gndr kesintisiz at binmiti;durmadan koyulaan karanlk da yava yava iini karartyordu. Geride kalmak iin kendisinegayet iyi bir gereke verildii ve hatta beyinin emri olduu halde, gelmek iin neden bukadar can atm olduunu merak etmeye balamt Ayn zamanda yal Kral'n emrine kargelindiini bilip bilmediini ve kzgn olup olmadn merak etti. Belki de yle olmamt.Saklmifer ile birlikte at srdkleri atanlara kumanda eden Elfmiferi'nin arasnda biranlama var gibiydi. Hem o, hem de btn adamlar Merry'yi grmezlikten, konutuunda daduymazlktan geliyorlard. Sanki Saklmifer'in tad torbalardan biriydi o. Saklmifer deiini rahatlatmyordu: Kimseyle konumuyordu hi. Merry kendini kck, istenmeyen,yalnz biri gibi hissediyordu. Endie zamanyd ve ordu tehlike iin-

112KRALIN DNdeydi. Minas Tirith'in kasaba topraklarn kuatan d surlarna bir gnlk yolculuktan biraz azkalmt. ncler yollanmt. Kimi geri dnmedi. Dierleri, yolun onlara kar tutulmu olduuhaberiyle geri geldi. Bir dman ordusu, Amon Dn'in mil batsnda yolun zerindekonaklamt ve insanlardan oluan bir kuvvet yol boyunca ilerliyordu; uzaklklar da fersahtan fazla deildi. Orklar yol kenarndaki tepelerde ve ormanlarda dolanp duruyorlard.Kral ile Gmer gece nbeti srasnda bir toplant yaptlar.Merry konuacak birini aryordu; Pippin'i dnd. Ama bu huzursuzluunu arttrmaktanbaka bir ie yaramad. Zavall Pippin, tatan koca ehir iine hapsolmutu, yalnz ve korkuiinde. Merry Gmer gibi uzun boylu bir Svari olmu olmay diledi; boru falan f-leyebilmeyive Pippin'i kurtarmak iin drt nala at srebilmi olmay geirdi iinden. Artk daha yakndangelen, tekrar almaya balayan davullar dinleyerek dorulup oturdu. Derken fslduansesler duydu ve aalar arasndan yan rtlm, yan aydnlk lambalarn getiini grd.Yakndaki adamlar, karanlk iinde ne yapacaklarn bilemeden kprdanmaya baladlar.

O srada tepesinde beliren uzun boylu bir ekil, aa kklerine kfretti. Merry, KomutanElfmiferi'nin sesini tand."Ben aa kk deilim Beyim," dedi Merry, "torba da deilim; incinmi bir hobbitim sadece.Bir ey yapmak istiyorsanz en azndan bana nelerin dnmekte olduunu anlatabilirsiniz.""Bu eytani karanlkta ne olabilirse o," diye cevap verdi Elfmife-ri. "Fakat beyim herkesintetikte olmasn buyurdu: Ani bir hareket iin bir buyruk gelebilir.""O halde dman geliyor mu?" diye sordu Merry endieyle. "Bunlar onlarn davullar m?Bunlar kendi kendime hayal ediyorum diye dnmeye balantm, kimse kulak asmadiin.""Yo, yo," dedi Elfmiferi, "dman yolda, tepelerde deil. Sen V/oslar duyuyorsun,Ormanlann Vahi Insanlar'nr Onlar byle konuurlar uzaktan uzaa kendi a/alarmda. HlDruadan Orman'nda dolatklar sylenir. Az saydadrlar ve gizlenerek yaarlar; hayvanlargibi yabani ve rkek, gemi bir zamann kalntlardrlar. Ne Gon-dor'la, ne de Yurt'la savaa

gitmezler; fakat imdi karanln ve orkla-nn geliiyle tedirgin olmular: Karanlk Yllar'n gerigelmesinden korkuyorlar, grne gre de bu hi uzak bir olaslk deil Bizi avla-madklannakredelim: nk zehirli oklar kullandklar sylenir ve

113ROHlRRlM'lN GELiiei benzeri bulunmayan birer tahta ustasdrlar. Thdoden'e hizmet etmeyi nermiler. imdi,u anda balarndan biri krala gtrld, teden gidiyor klan. Bu kadarn duydum, daha


7/561

fazlasn deil. imdi beyimin buyruklann yerine getirmem gerek. Kendini toparla EfendiTorba!" Glgeler iinde kayboldu Elfmiferi.Merry vahi insanlar ve zehirli oklar muhabbetini sevmedi ama -bundan ayn olarak zerindekorkunun byk bir yk vard. Beklemek dayanlmaz bir eydi. Nelerin olacan bilmeyi okistiyordu. Ayaa kalkt, ksa bir sre sonra aalar arasnda kaybolmadan nce son lambannpeinden gitmeye balad.Derken, byk bir aacn altna kral iin kurulmu kk bir adrn bulunduu ak bir alanageldi. zeri rtl, kocaman bir lamba bir dala aslmt ve altna soluk bir halka halinde ksayordu. Orada oturuyordu Thdoden ile Eomer, nlerinde garip, tknaz grnl bir adamyere oturmutu; tpk yal bir ta gibi yamru yumruydu ve seyrek sakal topak enesindenkurumu yosunlar gibi sarkyordu. Ksa bacakl, kaln kollu, tknaz biriydi ve zerinde sadecebeline dolanm otlar vard. Merry'ye sanki onu daha nce bir yerlerde grm gibi geldi veaniden Dunharov/daki Koncoloslar geldi aklna, ite o kadim suretlerden biri canlanmt;belki de ok ncelerin unutulmu us-talan tarafndan kullanlm modellerin sonsuz yllararasndan gelen gerek soydalanndan bir yaratkt.Merry yaklarken sessizlik vard; sonra Vahi insan konumaya balad, bir soruya cevapveriyordu herhalde. Sesi derin ve grtlaktan bir sesti; yine de Merry'yi hayretler iindebrakarak Ortak Lisan'da konutu; geri duraksaya duraksaya konuuyordu ve konumasnabaz kaba szckler karmt."Hayr At Adamlar'n babas," dedi, "biz dvmezik. Avlank srf. Ormanda grgn ldrrk,ork halkndan nefret ederik. Siz de gor-gn'dan nefret edersiz. Elden geldike yardm yapark.Vahi Insan-lar'n uzun kulaklan, uzun gzleri var; btn patikalan bilir. Vahi insanlar TaEvler'den nce burda yaard, Uzun Boylu insanlar Su'dan kmadan nce.""Ama bize, cenkte yardm gerek," dedi Eomer. "Siz ve halknz bize nasl yardmedeceksiniz?""Haber getiririk," dedi Vahi insan. "Tepelerden bakank. Byk daa trmanr, aa bakank.Ta ehir kapal. Orda darda ateler

1151.14KRALIN DNyanyor; ierde de. Oraya gitmek istiyor musunuz? O zaman abuk olun. Ama grgn veadamlar ta uzakta," ksa boum boum kolunu douya doru sallad, "at yolu zerinde

oturur. ok adam, At Adam-lar'danok.""Bunu nereden biliyorsun?" dedi Gmer.Yal adamn ablak yz ve kara gzleri bir ey belli etmedi ama sesi memnuniyetsizliklehuysuzlamt. "Vahi insanlar vahi, hr ama ocuk deil," diye cevap verdi. "Ben bykbakan Ghn-buri-Ghn. ok ey sayarm: Gkteki yldzlar, aalardaki yapraklar, karanlktainsanlar. Yirmi kere yirmiyi on be kere sayacak adamnz var. Onlarn daha ok var. Bykdv; kim kazanacak? Sonra ok daha fazlas da Ta Evler'in surlar etrafnda yryor.""Heyhat1 ok akllca konuuyor," dedi Theoden. "Sonra bizim izcilerimiz de yol zerinehendekler kazp kazklar koyduklarn syledi. Onlar ani bir saldn ile sprp atamayz.""Ama yine de ok acele etmemiz gerekiyor," dedi Eomer. "Mund-burg yanyor!""Brak Ghn-buri-Ghn szn bitirsin!" dedi Vahi insan. "Birden fazla yol biliyor. Sizi hiukur olmayan yollardan gtrecek; hi grgn yrmez orda, srf Vahi insanlar vehayvanlar. Yollarn ou Ta Ev Halk daha glyken yaplm. Avclarn hayvan eti kestikleri

gibi keserlerdi dalan. Vahi insanlar onlann ta yediklerini dnr. Koca yk arabalanylaDruadan'dan Rimmon'a giderlerdi. Artk gitmiyorlar. Unutuldu Yol, ama Vahi insanlarunutmad. Tepenin zerinden ve gerisinden gider hl, otlarn ve aalann altndan; oradaRimmon gerisinde ve aaya Dn'e sonra yeniden At Adamlar'n yoluna dner. Vahi insanlarsize o yolu gsterecek. Sonra siz gor-gn'u ldrp parlak demirle kt karanl sreceksinizve Vahi insanlar y ine vahi ormatlarda uyuyacak."Gmer ile kral kendi dillerinde konutular. Sonunda Theoden Vahi Insan'a dnd. "nerinizikabul edeceiz," dedi. "nk bir ordu dman geride braksak da ne fark eder? Eer Taehir decek olursa, bizim de dnmz olmaz. Eer ehir kurtulursa o zaman ork


8/561

ordularnn kendiliinden yolu kesilmi olacak. Eer sadk biriysen Ghan-buri-Ghn, o zamansana zengin armaanlar veririz ve sonsuza kadar Yurt'un dostluunu kazanrsn.""l adamlar yaayanlarn dostu olamaz ve onlara armaan veremez," dedi Vahi insan."Ama eer Rara-nlk'tan sonra yaarsan Vahi

ROHtRRtM'lN GELiiInsanlar' ormanlarda rahat brak ve bir daha onlar hayvan gibi avlama. Ghn-buri-Ghn senituzaa ekmeyecek. O kendi de At Adamlar'n babasyla birlikte gidecek; eer sizi yanl yeregtrrse, onu ldrn.""yle olsun!" dedi Thoden."Dman ap yola dnmemiz ne kadar zaman alr?" diye sordu Eomer. "Yayan gitmemizgerekecek eer bize siz nclk edecekseniz; sonra yolun dar olduundan da kukum yok.""Vahi insanlar hzl gider yayan," dedi Ghn. "Yol, oradaki Taa-raba Vadisi'nde drt atngidecei kadar geni. Vahi insanlar buradan Dn'e afaktan akama kadar yrr.""O halde nclere en az yedi saat vermeliyiz," dedi Eomer; "fakat herkes iin bir on saatihesaba katmak gerekir. Gzden kaan eyler bizi oyalayabilir; ordumuzun hepsi yoladizilirse,tepelerden ktmzda onlan yeniden dzene sokmak ok vakit alabilir. imdi saat ka?""Kim bilir?" dediTh6oden. "Her yer gece imdi.""Her yan karanlk ama her yer gece deil daha," dedi Ghn. "Gne ktnda onu hissederiz,gizli olduunda bile. Daha imdiden Dou dalanndan trmanyor. Gk tarlalarnda gnnal vakti.""O zaman en ksa zamanda yola kmalyz," dedi Gmer, "yle olsa bile Gondor'un yardmnabugn yetimeyi mit edemeyiz."Merry daha fazla dinlemeyi gereksiz bulup, harekt iin hazrlanmaya gitti. Bu atmadannceki son safhayd. Ona, atmadan pek fazla insan kurtulabilecek gibi gelmiyordu. FakatPippin'i ve Minas Tirith'teki alevleri dnnce kendi korkusunu bastrd.O gn her ey yolunda gitti; onlan pusuya drecek dmann ne sesini, ne soluunuduydular. Vahi Insanlar'n dikkatli avclarndan bir blk dmana kar siper vazifesigrmt, bylece ne orklar ne de dolaan dmanlar tepelerdeki hareketten haberdarolacaklard. Onlar-kuatlm ehre yaklatka k gitgide daha da lolat; Svariler uzunsralar halinde, insanlarn ve atlann kara glgeleri misali geip gittiler. Her blk bir vahiorman adam tarafndan ynlendiriliyordu; fakat yal Ghn kraln yannda yryordu.Harekete geileri umduklarndan daha yava olmutu nk bir yandan yryp bir yandan

atlann eken Svariler'in, konakladklar yerin gerisinde ve gizli Taaraba Vadis^jre inerkensk aal srtlarda yollarn bulmas zaman ald. ncler, Amon Dn'in dou yakasnn ardndauzanan ve

117116ROHlRRtM'lN GELiiKRALIN DN

dizi dizi tepeler arasnda Nardol'dan Dn'e, doudan batya uzanan byk bir boluu rtengeni gri allklara vardklarnda gn akama kavuuyordu. ok nceleri bu boluktan oktanunutulmu olan araba yolu geiyordu ve tekrar, ehir'den kp Anrien'den geen ana at

yoluna balanyordu; fakat artk, birok insan nesli boyunca aalar burada diledikleri gibibymler ve yol saysz yllarn yapraklan altnda ufalanm, gmlp yok olmutu. Yine deallklar Svariler'e, ak atmaya girmeden nce son bir gizlenme midi veriyorlard;nk bunlarn dousunda ve gneyinde kvrm kvrm tepelerin bir araya gelip, kale burlargibi st ste trmanarak Mindol-luin srtlarnn koca ktlelerini oluturduklar plak ve kayalktepeler vard; telerinde ise Anduin yolu ve ovalan uzanyordu.n blk durmutu; dierleri de Taaraba Vadisi uurumundan dizi dizi karak etrafayayldlar ve gri aalar altndaki kamp yerlerine getiler. Kral komutanlar toplantya ard.Eomer, yolu kolaan etsinler diye izciler yollad; ama yal Ghn ban sallad.


9/561

"At Adam yollamann faydas yok," dedi. "Vahi insanlar, kt havada grlebilecek her eyigrd zaten. Biraz sonra gelip, bana burada anlatacaklar."Komutanlar geldi; sonra aalar arasndan yal Ghn'a, Merry'nin onlan birbirindenayramayaca kadar ok benzeyen, koncolos biimli adamlar dikkatle kt. Garip, grtlaktangelen bir lisanla Ghn'a bir eyler sylediler.Ghn hemen krala dnd. "Vahi insanlar ok ey sylyor," dedi. "nce, dikkatli olun! HlDn'in gerisinde kampta ok adam var, buradan bir saatlik yolda," kolunu batya, kara iaretkulesine doru sallad. "Fakat Ta Halk'n yeni surlar ile buras arasnda grnrde bir eyyok. Surlarda ok faaliyet var. Surlar ayakta deil artk: Surlar grgn yergrltsyle vekara demirden sopalarla ykm. Dikkatli deillermi, etraflarnn K'ktmyorlarm. Arkadalarbtn yollar koruyor samyokmn; .^onra Ghn garip, gargara yapar gibi bir ses kard;sanki glyor gibiydi."Gzel haberler!" diye haykrd Eomer. "Bu Karanlkta bile mit yeniden prldyor.Dmanmzn tertipleri onun elinde olmadan bizim iimize yaryor. Bu lanet olas karanlkbile bizim iin bir rt oldu. Ve imdi de, Gondor'u harap etme ve ta ta stnde brakmamaarzusu iindeki orklar, benim en byk korkumu da ortadan kaldrm oldular. D surlar uzunsre bize kar dayanabilirdi. imdi esip gee-

bileceiz - eer o kadar ileriye gidebilirsek.""Bir kez daha sana teekkr ederim ormann Ghn-buri-Ghn'," dedi Theoden. "Hemgetirdiin haberler, hem de ettiin klavuzluk iin bahtn hep ak olsun!""ldrn gorgn'ul ldrn ork halkn! Baka hibir sz Vahi tnsanlar' mutlu edemez," diyecevap verdi Ghn "Kt havay ve karanl parlak demirle kovun gitsin!""Bunlar yapabilmek iin srdk atlarmz bunca rak yola," dedi kral, "kalktmz ey bu.Fakat neler baarabileceimizi sadece yarn gsterecek bize."Ghn-buri-Ghn yere melip, diken diken kalarn topraa de-dirdi, veda ettiinin birgstergesi olarak. Sonra, ayrlmak istercesine ayaa kalkt. Fakat aniden, deiik bir havaykoklayan bir orman hayvanym gibi aalad. Gzlerine bir k geldi."Rzgr deiiyor!" diye bard; ve bununla birlikte sanki gz ap kapayncaya kadar hem o,hem de arkadalar, bir daha Rohan Svarileri tarafndan grlmemek zere karanlklariinde kayboldular. ok gemeden uzakta dou tarafnda davullar yeniden uzaktan uzaagmbrdedi. Yine de ordunun iinde kimsenin gnlne, garip ve sevimsiz grnl olsalarda Vahi insanlarn onlara ihanet edecekleri korkusu dmedi.

"Artk klavuza ihtiyacmz yok," dedi Elfmiferi; "nk ordunun iinde ban gnlerindeMundburg'a at srm olanlar var. Ben bunlardan biriyim. Yola vardmzda, yol gneyedoru yn deitirip kasaba topraklarnn surlarna varmadan yedi fersah daha nmzdeuzanacak. O yolun byk bir blmnde, yolun her iki yannda da bol bol imenlik vardr.Gondor'un ulaklan, en byk hzlarn bu uzantda yapmay hesaplarlar. Bu mesafeyi bykbir grlt koparmadan abucak aabiliriz.""O halde, madem kt olaylar bekliyoruz ve btn gcmze ihtiyacmz var," dedi Eomer,"imdi dinlenip buradan gece ayrlmamz, bylece gidiimizi yann hava aydnlanaca kadaraydnlandnda ya da beyimiz bize iaret ettiinde varacak ekilde ayarlamamz neririm."Kral buna rza gsterdi ve komutanlar ayrld. Fakat ksa bir sre sonra Elfmiferi geri dnd,"izciler gri ormann gerisinde rapor edecek bir ey bulamamlar beyim," dedi, "iki adamdangayri: ki l adam ve iki l at." ,

118KRALIN DN"Ee?" dedi Eomer. "Ne olmu?""u beyim. Bunlar Gondor'un ulaklarym, biri Hrgon olabilir. En azndan elinde hl Kzl Okvarm ama kafas kesilmi. Ve bir ey daha var. iaretlere gre ldrldklerinde batynne doru ka-yorlarm Okuyabildiim kadaryla dman daha o zaman d surdabulmular, ya da geri dndklerinde surlara saldrrken - bu da iki gece nce anlamna gelir,eer detleri olduu zere asken menziller-deki atlar kullanmlarsa. ehir'e varp geridnm olamazlar."


10/561

"Eyvah!" dedi Th6oden. "O halde Denethor bizim geliimizi haber almam, gelmemizdenmidi kesmi olabilir.""Skann gecikmeye tahamml olmaz ama hi yoktansa ge olmas yedir," dedi Eomer."Sonra belki de bu dar zamanda, insanlar azlaryla konumaya balayal beri kullandklarbu eski atasznn doruluu ilk defa tam anlamyla ortaya kacaktr."Geceydi. Rohan ordusu yolun iki yannda da yava yava ilerliyordu. Mindolluin'ineteklerinden geen yol artk gneye doru dnyordu. Uzakta, neredeyse tam nlerinde karagkyznn altnda al al bir lt vard ve koca dan yamalar bunun nnde kapkaraykseliyordu. Pelennor'un Rammas'larna yaklayorlard; ama gn henz gelmemiti.Kral nden giden bln ortasnda sryordu atn, etrafnda hanedanndan adamlarla.Elfmiferi'nin atanlar onlar izliyordu; Merry Saklmifer'in artk yerini terk ettiini vesonunda tam kraln muhafzlarnn arkasna varncaya kadar karanlkta durmadan ilerigittiini fark etti. Aniden durdular. Merry nnde, insanlarn fsltyla konutuklarn duydu.Neredeyse surlara kadar gitmi olan ncler geri dnmt. Krala gittiler."ok byk yangnlar var beyim," dedi bir tanes. "ehir olduu gibi alevler iinde ve tarlalardmanlarla dolu. Fakat hepsi saldrya gitmi. Tahmin edebildiimiz kadaryla d surlardaok az dman braklm; onlar da hibir eyi umursamyor, etraf yakp ykmakla megul.""Vahi Insan'n szlerini hatrlyor musun beyim?" dedi bir bakas. "Bar gnlerinde ben akbozkrlarda yaardm; adm Widfara' dr, hava bana da haberler tar. Daha imdidendnmeye balad rzgr. Gney'den taze bir nefes geliyor; iinde denizin yosun kokusu var,belli belirsiz de olsa. Sabah yeni eyler getirecek. Siz surlar ge-

119ROHlRRtM'lN GELiiliginizde bu fena kokunun zerinde afak skecek."'"Eer doruyu sylyorsan Widfara, bugnlerin gerisindeki yllarda huzur iinde yaayasn!"dedi Th6oden. Yaknnda olan hanedan mensuplarna dnerek, ilk atanlar arasndan dabirok kiinin duyabilecei ekilde net bir sesle konutu:"Artk zaman geldi Yurt'un Svarileri, Eorloullan! nnzde dman ve ate var; yurtlarnzise rak, geride. Yine de, ellerin cephesinde cenk etseniz de, orada semeresini greceinizzafer sonsuza kadar sizin olacaktr. And itiniz: imdi yerine getirin bunlar beyiniz, topranzve dostluun birlii adna!"

Adamlar mzraklarn kalkanlarna vurdular."Eomer, olum! Sen ilk atanlan ynet," dedi Theoden; "onlar kraln sanca arkasndan, tamortadan gidecek. Elfmiferi sen, surlar getikten sonra bln saa ynelt. Grimbold kendibln sola gtrsn. Geriden gelen blkler de bu bl izlesinler ellerindengeldiince. Dman nerede toplarsa oray vurun. Baka planlar yapamayz, nk henzcephede neler olduunu bilmiyoruz. imdi ileri; karanlktan korkaym demeyin!"n eken blktekiler ellerinden geldiince hzla srdler atlarn nk Widfara nceden nehissederse hissetsin ortalk hl zifiri karanlkt. Merry atta, Saklmifer'in arkasndayd, soleliyle tutunmaya alrken sa eliyle de kn iindeki klcn kurtarmaya alyordu. imdiyal kraln szlerinin doruluunu ac ac hissediyordu: yle bir savata sen ne yapacaksnMeriadoc ? "Sadece bunu," diye dnd: "Bir atlya yk olacam ve en iyi artlarda,drtnala giden atlarn ayaklar altnda ezilmeden oturduum yerde oturmay mit edeceim!"D surlarn olduu yere bir fersah kadar kalmt. Ksa bir sre sonra surlara vardlar; Merry

iin ok ksa bir sre olmutu bu. Vahi lklar koptu, silahlarn angrts duyuldu ama okksa srd. Surlarda eyleen orklar hem azd, hem de armlard; abucak ldrldlerveya savuturuldular. Rammas'n kuzey kapsnn ykntlarnn nnde kral bir kez dahadurdu, ilk atan grubu kraln arkasna ve her iki yanna yaklat. Elfmiferi'nin bl satarafta olduu halde Sak-lmifer krala yakn bir yerde durdu. Grimbold'un adamlar yanadnerek, surlarn dou tarafnda biraz uzaktaki bir yarktan dolanp girdi.

120KRALIN DN


11/561

Merry Saklmi-fer'in arkasndan bakyordu. ok uzakta, belki on mil, belki daha uzak birmesafede byk bir yangn vard fakat bu yangn ile Svariler arasnda, en yakn noktas birfersahtan daha uzak olan bir mesafede geni bir yarm ay eklinde alevler ykseliyordu.Karanlk cephede bir eyler daha seebiliyordu ama yine de ne sabahn umudunu grebilmi,ne de, ister deimi olsun ister deimemi, bir rzgr hissedebilmiti.Artk Rohan ordusu sessizce Gondor cephesinde ilerliyor, ayn insanlarn gvenli zannettikleribir bentin gediklerinden geip kabaran bir sel gibi yava yava ama muntazaman akyordu.Fakat Kara Ko-mutan'n btn akl ve iradesi tamamen dmekte olan ehre eilmiti vehenz ona planlarnda bir atlak olduuna dair ikazda bulunan bir haber ulamamt.Bir sre sonra kral adamlarm biraz douya doru ynlendirdi, kuatmann ateleri arasna ved cephesine gidebilmek iin. Hl onlara meydan okuyan olmamt ve hl Theoden biriaret vermemiti. Sonunda bir kez daha durdu. ehir artk daha da yakndayd. Havada biryank kokusu ve lmn ar glgesi vard. Atlar huzursuzland. Fakat kral Karyele zerineoturmu, hareketsiz, Minas Tirith'in can ekimesini seyrediyordu; aniden byk bir kedereveya korkuya kaplm gibi. Sanki.bzlm, yalanp klmt. Merry de zerine dehetve kukunun byk arlnn ktn hissetti. Kalp atlar yavalamt. Zaman sankitereddtle asl kalmt. ok ge kalmlard! ok ge kalm olmak, hi olmamasndan daktyd! Belki de Theoden ylacak, yal ban eecek ve tepelerde saklanmak iinsvacakt.Sonra aniden *Merry de, nihayet, kuku duymayacak biimde hissetti: Bir deiim. Rzgryzn okuyordu! Ik prldyordu. ok, ok uzakta, Gney'de yuvarlanan, srklenenbulutlar, rak gri suretler eklinde belli belirsiz grlyorlard: Sabah bunlarn gerisindeuzanyordu.Fakat ayn anda bir imek akt, sanki ehir'in altndaki topraktan bir yldrm ykselmi gibi.Kr edici bir an iin, uzakta siyah ve beyaz, gz kamatrarak durdu, en u noktas prldayanbir ine gibi ykseldi; sonra karanlk yeniden kapanrken, tarlalarn zerinden koca bir bumsesi koptu.Bu sesle kraln bklm sureti aniden doruldu. Yeniden uzun

ROHlRRlM'tN GELii 121boylu ve marur grnyordu; zengileri zerinde dorularak yksek bir sesle bard, oradabulunanlarn lml bir adamdan daha nce duymadklar bir berraklkla:Uyann, uyann, Theoden 'in Svarileri!

Ktlkler kapmzda: Ate ve katliam!Mzrak savrulacak, kalkan paralanacak,kl gn geldi, kzl gn geldi daha gne domadan!Srn atlarnz, srn! Haydi Gondor'a!Bu szlerle birlikte sancaktan Guthlftan byk bir boru ald ve ona yle byk bir glefledi ki boru paralara ayrld. Ve derhal, ordudaki btn borular birlikte kaldrlp akdlar; oanda Rohan'n borularnn flenmesi ovada bir frtna, dalarda bir gk grlts gibiydi.Srn atlarnz, srn! Haydi Gondor'a!Kral aniden Karyele'ye seslendi ve at ok gibi ileri frlad. Arkasndan sanca, yani yeilovadaki beyaz atl bayrak havada dalgaland fakat kral onu geride brakt. Arkasndanhanedannn svarileri imek gibi akt ama kral hep onlardan ok ilerdeydi. Gmer ndengidiyordu, miferindeki beyaz atkuyruu hzndan uuyordu; atanlann ndeki ilk blmsahilde patlayan kpk kpk dalga gibi kkredi ama The"oden'e yetiemiyordu. Delirmi

gibiydi adeta; ya da babalarnn cenk lgnl damarlarnda akmaya balamt; Karyele'ninzerinde eskilerin tanrlar gibi duruyordu, tpk dnya daha genken olan Valar savandakiMuhteem Orome gibi. Altn kalkan ortaya kmt ve o da nesi! Gne'in sureti gibi parlyor,imenler kheyla-nnn ak ayaklarnda yeil alevler oluturuyorlard. nk sabah ermiti,denizden gelen yel ve sabah erimiti; karanlk geri ekilmiti; Mordor'un ordularalayordu, dehet sarmt her yanlarn; katlar ve ldler, hiddetin nallan zerlerindengeti. Sonra btn Rohan ordusu bir arkya balad, bir yandan bitiler, bir yandan arksylediler nk engin keyfini kartyorlard; zarif ve korkun olan arklarnn sesi ehir'ebile varmt.


12/561

123PELENNOR AYIRLARI SAVAI

BLM VIPELENNOR AYIRLARI SAVAIFakat Gondor'a yaplan saldry yneten ne bir ork komutanyd ne de birekiya. Karanlk okerken blnmeye balamt, Efendisi'nin tayin ettii tarihten daha nce: O an iin talihihanet etmi, dnya kar gelmiti; tam elini uzatm tutacakt ki zafer elleri arasndan kaypgidivermiti. Ama onun kolu uzundu. Hl komuta ondayd, byk gleri kullanyordu. Kral,Yzktayf, Nazgl Efendisi olarak bir sr silah vard. Cmlekaps'n brakarak gzden yokoldu.Yurt'tn Kral Theoden, Cmlekaps'ndan Nehir'e uzanan yola varm, ehir'e dorudnmt ve artk ehirden bir mil kadar uzaktayd. Hzn biraz azaltm yeni dmanlararyordu; silahrleri etrafna topland; Saklmifer bunlarn arasndayd, ilerde, surlara dahayakn yerlerde Elfmiferi'nin adamlar muhasara aletlerinin arasnda dmanlarn ateukurlarnn iine doru biiyor, kesiyor, sryordu. Hemen hemen Pelennor'un btn kuzeyyars istila edilmi, kamplar atee verilmiti, orklar avclarn nndeki srler gibi Nehir'edoru kayorlard; Rohirrim ise, gnllerinin dilediince bir o yana, bir bu yana gidiyordu.Fakat henz kuatmay alaa edememi, Cmleka-ps'na ulaamamlard. Kapnn nndeok dman vard; stelik ovann dier yarsnda henz dvlmemi ordular bulunuyordu.Gneyde, yolun gerisinde Haradrim'in ana gc bulunuyordu ve burada onlarn atllar kendibakanlarnn sanca altnda toplanmt. Bakanlar bakt ve artmakta olan kta kralnsancan grd; sancak az ilerideydi ve etrafnda az sayda adam vard. Bunun zerine kzlbir fkeyle yksek sesle haykrd, al zerine kara ylan olan sancan gstererek bir ynadamyla yeil zerindeki ak atn zerine geldi; Gneyliler'in palalarn ekii yldzlarnpnltlarn andrmt.Sonra Theoden onun farkna vard; saldrsn beklemeden Karye-

le'ye seslenerek dosdoru onu karlamak iin hcum etti. Karlamalarnn grltsmuazzam oldu. Fakat Kuzeyliler'in ak iddeti daha bir yanyordu; stelik uzun mzraklanylagsterdikleri hner daha fazla ve daha acmaszd. Daha azdlar ama Gneyliler arasndan

ormandaki ate topu gibi yarp getiler. Kuatmann ortasndan dalp geti Thengel oluTheoden; bakanlarn yere sererken mzra titremiti. Savruluverdi klc ve sancaa dorumahmuzlad atn, gnderi ve sancaktan biti; kara ylan dt. O zaman ldrlmedenbraklm olan svarilerin hepsi dnerek uzaklara kat.Fakat o da ne! Aniden hametinin tam ortasnda kraln altn kalkan karard. Yeni doansabaha gkyznden bir leke dt. Etrafna karanlk kt. Atlar gerileyerek kinedi.Eyerlerinden yere den adamlar yerde srndler."Buraya! Buraya!" diye bard Theoden. "Kalkn Eorloullan! Korkmayn karanlktan!" Fakatdehetle ldran Karyele aha kalkt, bolua tekmeler savurup byk bir lkla yana dt:Kara bir ok delip gemiti onu. Kral atn altnda kald.Koca glge, den bir bulut gibi alald. Ve bakn hele! bu kanatl bir yaratkt: Eer bir kuidiyse, o zaman btn dier kulardan daha byk ve plakt, ne ty ne dikeni vard vegeni kanatlan da boynuzlu parmaklar arasna gerilmi deriden alara benziyordu; ok pis

kokuyordu. Belki de daha eski bir dnyann yaratyd; cinsi Ay'n altnda unutulmu soukdalarda eylemi, bu gnlere kadar gelebilmi ve iren yuvasnda, erre meyilli buzamansz son yavrusunu yetitirmiti. Karanlklar Efendisi onu alm, sonunda uan btndier eylerin ok tesinde byynceye kadar kt etlerle beslemiti; sonra da onuhizmetkrlarna binek olarak vermiti. Alald, alald, sonra parmakl an katlayarak atlakbir lk att, Karyele'nin bedeni zerine kondu, penelerini batnp uzun ve plak boynunuuzatt.zerinde bir ekil oturuyordu, siyah pelerinli, kocaman ve tehdit-kr. elikten bir tatayordu fakat cbbesiyle, tacn kenan arasnda, gzlerinin lmcl prltsndan baka hibir


13/561

ey grnmyordu: Nazgl Efendisi. Havaya dnm, karanlk bozulmadan nce bineiniarm ve sonra tekrar geri dnmt, etrafa felaket saarak, midi mitsizlie, zaferilme evirerek. Kocaman kara bir topuz kullanyordu.Fakat Thdoden tamamen yzst braklmamt. Hanedanndan

T125PELENNOR AYIRLARI SAVAI124KRALIN DN

olan silahrler ya etrafnda katledilmi olarak yatyordu ya da ldran kheylanlar gemiazya alp onlar uzaklara tamlard. Yine de hl orada duran biri vard: Gen Saklmifer,sadakati korkusuna baskn km, alyordu nk beyini babas gibi severdi. Btn saldnboyunca Merry onun arkasnda hi yaralanmadan tanmt, ta ki Glge gelinceye kadar; ozaman Yeltay iine dt dehetle onlar atm imdi de ovada deliler gibi koturuyordu.Merry afallam bir hayvan gibi emeklemeye balad; zerinde yle byk bir dehet vard kietraf gremiyor, midesi bulanyordu."Kraln adam! Kraln adam!" diye haykryordu ierden kalbi. "Onun yannda kalmalsn. Sizibabam sayyorum, demitin ona." Fakat iradesi hi cevap vermedi, bedeni titredi. Gzleriniap, yukar bakmaya cesaret edemedi.Sonra aklna dm karanln arasndan Saklmifer'in sesini duyduunu sand; ama o andases bir tuhaf gelmiti, tand baka bir sesi artryordu."Ykl karmdan le kargalarnn ba, iren yaratk! lleri rahat brak!"Souk bir ses cevap verdi: "Nazgl ile avnn arasna girme! Yoksa seni sran geldiindeldrmem. Alr, btn karanlklarn gerisinde etlerinin yenip bitirilecei, kuruyarak bzenaklnn Kapaksz Gz nnde plak braklaca feryat evlerine tarm."Bir kl sakrdad knndan ekilirken. "Ne istersen onu yap; ama buna engel olacam eerelimden gelirse.""Engel olmak m? Seni ahmak seni. Hibir lml adam bana engel olamaz!"Sonra Merry, o saatte duyduu seslerin en garibini duydu. Sanki Saklmifer glyordu;berrak sesi eliin akrts gibiydi. "Ama adam deilim ki ben! Karnda bir kadn var!

Eomund'un kz owyn' im ben. Sen benim ile beyim, hmm arasnda duruyorsun. Ykl, eerlmsz deilsen! Yoksa canl da olsan, kara bir lmemi de olsan bierim seni, eer onadokunursan."Kanatl yaratk kza doru bir lk att ama Yzktayf hi cevap vermedi; sessizdi, sanki anibir kuku duyarm gibi. Bir an iin hayretin ta kendisi baskn kt Merry'nin korkusuna.Gzlerini at ve birden karanlk k'alkverdi gzleri zerinden. Orada, ondan birka admileride koca hayvan oturuyordu ve etrafndaki her ey karanlk gibiydi; zerinde NazglEfendisi mitsizliin glgesi gibi ykseli-

yordu. Biraz sol tarafta, yz onlara dnk Merry'nin Saklmifer dedii kii duruyordu. Fakatkendini gizledii mifer dmt bandan; bandan kurtulmu parlak salar soluk altnltsyla omuzlarnda prldyordu. Deniz gibi gri olan gzleri sert ve insafszd; yine deyanaklarnda gzyalar vard. Elinde bir kl vard; kalkann dmannn gzlerinin dehetine

kar kaldrmt.Eowyn idi bu; hem de Saklmifer. nk Merry'nin aklnda, Dun-harrovv'dan ayrlrkengrd yzn ans imek gibi akt: Hi umudu olmadan, lm aramaya giden birininyz. Gnln acma duygusu ve byk bir merak ald ve aniden soyunun o yava tutuancesareti uyand. Ellerini skt. Bu kadar zarif, bu kadar umutsuz olan bu kz lmemeliydi! Enazndan tek bana, yardm grmeden lmeyecekti.Dmann yz ona dnk deildi ama o hl, ya o lmcl gzler zerine dersekorkusuyla hareket etmeye pek cesaret edemiyordu. Yava yava yan tarafa doruemeklemeye balad; fakat kuku ve garazla tm dikkatini nnde duran kadna vermi olan


14/561

Kara Komutan, ona amur iinde debelenen bir solucandan fazla bir nem vermedi.Aniden koca hayvan iren kanatlarn rpt; yarattklan rzgr pis kokuluydu. Tekrar havayasrad ve sonra hzla, lk atarak gagas ve peneleriyle saldrarak Eowyn'in zerine inmeyebalad.Yine de rkmedi Rohirrim'in kz, krallarn ocuu, ince ama elik bir bak gibi, zarif amakorkun Eowyn. Hzla bir darbe indirdi, ustaca ve lmcl. Uzanm boynu ikiye ayrd vekesilen kelle bir ta gibi dt. Koskoca ekil arpp yklrken geriye doru srad, genikanatlar gerildi; topraa kt; onun dyle glge geip gitti. Kzn etrafna klar dkldve sa gne nda parlad.Yknt iinden Kara Svari uzun boyuyla doruldu, tehdit edercesine, kzn zerinde ykseldi.Kulaklar zehirin kendisiymiesine sran bir nefret hayknyla topuzunu indirdi. Kzn kalkanbin paraya blnd, kolu da krlmt; tkezlenip dizleri zerine dtU. Kara Svari zerinebir bulut gibi eildi, gzleri prldyordu; topuzunu ldrmek iin kaldrd.Fakat aniden o da can acsndan bararak ileriye doru tkezledi; darbesi boa gitti ve yeresavruldu. Merry'nin klc onu arkadan vurmutu, kara pelerinini yrtp zrhl yeleinin altnagirerek o koca dizinin arkasndaki kirii paralamt."Eovvyn! Eovvyn!" diye bard Merry. Kz sendeleyerek, btn

126KRALIN DN127PELENNOR AYIRLARI SAVAI

abasyla ve son gcyle klcn ta ile pelerin arasna indirdi, o koca omuzlar nndeeilmiken. Kl kvlcmlar saarak parampara oldu. Ta, bir takrtyla yuvarland gitti.owyn ne, dmannn zerine devrildi. Ama o da ne! Pelerin ve zrhl yelek botu. Artkbiim-sizce yrtlm ve atlm bir halde uzanyordu yerde; derken tyler rpertici bir lkykseldi, tiz bir uluma sesi halinde azalarak rzgrla birlikte geip gitti; lp giden bedensiz,ince ses yutulup yok oldu ve bu dnyann o anda bir daha da hi duyulmad..Orackta, lenlerin ortasnda duruyordu hobbit Meriadoc, gn -ndaki bir bayku gibigzlerini krptra krptra, nk gzyalar kr etmiti onu; buular arasndan, oradauzanm hi kprdamadan yatmakta olan Eowyn'in zarif salarna bakt; sonra zaferinin tam

ortasnda dm olan kraln yzne de bakt. nk Karyele can ekiirken yuvarlanarakkraln zerinden kalkmt; ama yine de sahibinin felaketine neden olmutu.Bunun zerine Merry eilerek pmek iin kraln elini kaldrd ve o da ne! Theoden gzleriniat; gzleri berrakt ve zorlanarak da olsa sakin bir sesle konutu."Elveda Efendi Holbitla!" dedi. "Bedenim krld. Atalarma gidiyorum. Ve artk, onlarn okudretli topluluklarnda bile utanmayacam. Kara ylan drdm. mitsiz bir sabah, mutlubir gn ve altn bir gn batm!"Merry konuamad, yine gzyalarna boulmutu. "Affet beni beyim," dedi sonunda,"emirlerine uymadysam ve seninle ayrlrken alamaktan baka bir hizmet sunamadysamsana..."Yal kral glmsedi. "zlme! Affedildin. Yrekli kiilere dizgin vurulamaz. Artk kutlu biryaamn olsun; aznda piponla huzur iinde otururken beni hatrla! Artk seninle Tekev'deoturamayacam sz vermi olduum gibi, veya senin ot bilimini dinleyemeyeceim."

Gzlerini kapatt, Merry onun yannda boynunu eerek selama durdu. Sonra kral yenidenkonutu. "Gmer nerede? nk gzlerim kararyor, gitmeden nce onu grmek isterim.Benden sonra kral o olmal. Sonra Eowyn'e de haber yollamak istiyorum. O, benim ondanayrlmam istememiti, artk onu gremeyeceim, benim iin kzmdan da stnd.""Beyim, beyim," diye balad Merry kekeleyerek, "o..." fakat tam o anda byk bir grltkoptu; etraflarnda borular, borazanlar tp

duruyordu. Merry etrafna baknd: Sava ve yanndaki btn dnyay unutmutu; aslndaksack bir sre nce olduu halde kraln dt yere atn sreli saatler gemi gibi


15/561

geliyordu ona. Fakat imdi, ok yaknda balayacak byk bir arpmann tam ortasndayakalanma tehlikesi iinde olduklarn grd.Dmann yeni gleri Nehir'deki yoldan byk bir hzla ilerliyor, surlarn altndan da Morgulalaylar geliyordu; gney ynnden nde atllar, arkada piyadeler Harad'llar geliyor, bunlarnarkasnda da zerlerinde sava kuleleriyle mumcularn koca srtlan ykseliyordu. Fakatkuzeyden Eomer'n ak sorgucu, tekrar bir araya getirip kumanda ettii koca Rohirrimcephesinin ban ekiyordu; ehir'deki btn insan gc dar kmt, Dol Amroth'ungm kuusu ncler tarafndan tanyor ve dman Cmlekaps'ndan sryordu.Bir an iin u dnce Merry'nin aklndan szlp geti: "Gandalf nerede? Burada deil mi?Kral ve Eowyn'i kurtaramaz myd?" fakat tam o srada Gmer aceleyle srd atn; yanndahanedandan hayatta kalan silahrler de vard ve artk atlarna hkim olabiliyorlard. Kthayvann orada yatan leine hayretle bakakaldlar; kheylanlan yaknna gitmiyordu. FakatEomer eyerinden atlad; kraln yanma gelip sessizce durduunda zerine bir keder ve yeiskmt.Sonra silahrlerden biri kraln sancan orada lm yatan bayraktar Guthlf in elindenalarak havaya kaldrd. Thoden gzlerini yava yava at. Sanca grerek onun Eomer'everilmesi gerektiini anlatt iaretle."Selam sana Yurt'un Kral!" dedi. "imdi zafere sr atn! owyn'e benim iin veda et!" Vebylece ld, Eovvyn'in yannda yatmakta olduunu bilmeden. Yaknda olanlar alamayabaladlar yle haytara-rak: "Thfoden Kral! Theoden Kral!"Fakat Eomer onlara yle dedi:Yas tutmayn ok! Kudretliydi len,anna yakr oldu sonu. Hy ykseldiindealayacak kadnlar ardndan. imdi cenk aryor bizi!Yine de kendisi de alyordu konuurken. "Silahrleri burada kalsn," dedi, "ve atmazerinden gemesin diye bedenini an ile alandan tasnlar! Evet, burada yatan kraln dieradamlarn da." Katledilmi olanlara bakt isimlerini bir bir sayarak. Sonra aniden kzkarde-

128 KRALIN DNi ovvyn'i grd yatt yerde, onu tand. Bir an iin, tam haykracakken bir ok ile kalbiparalanan bir adam gibi durdu; sonra yz l gibi bembeyaz kesildi; iinde souk birhiddet ykseldi, yle ki bir sre istese de konuamad. zerine cin arpm gibi bir hal geldi."owyn, Eowyn!" diye bard en sonunda. "owyn nasl vardn buraya? Bu ne biim bir

delilik, ne biim bir eytanlk? lm, lm, lm! lm alsn hepimizi!"Sonra kimseye danmadan, ehir'den gelen adamlarn yaklamasn beklemedendmanlarnn koca ordusunun n cephesine dosdoru mahmuzlad atn ve saldrnnbalamas iin yksek sesle haykrd. Sava alannn zerinde berrak sesi gmbrdettiarsn: "lm! Srn, srn atlarnz ykma ve dnyann sonuna!"Bununla birlikte ordu harekete geti. Fakat Rohirrim artk ark sylemiyordu. Tek bir sesle,olanca gleriyle, korkun bir biimde lm.'.diye hay kryorlard; sava byk bir aknt gibihz kazanarak gm krallarnn etrafndan toparlanp geti ve gneye doru grledi.Ve hobbit Meriadoc hl orada durmu, gzyalar arasnda gzlerini krptryordu; kimseonunla konumamt; aslnda ona kulak asan yok gibiydi. Gzyalarn aceleyle silerekEovvyn'in ona vermi olduu yeil kalkan almak iin eildi; kalkan arkasna ast. Sonraelinden den klcna baknd; nk darbesini indirirken kolu uyumutu ve artk sadece solelini kullanabiliyordu. Ama o da ne! Silah orada duruyordu da keskin ksm atee srlm

kuru bir dal gibi ttyordu; o bakarken kl bzt, bzt ve yok oldu.Byle yok olup gitti Hyk Yaylalan'nn klc, Batelli'lerin eseri. Ama klcn kaderini,Dnedain henz genken ve dmanlarnn en belli bal korkular Angmardiyan ile bu diyarnbyc kral olduu zamanlarda, Kuzey Krallfnda uzun sre nce yava yava yapm olankii bileydi, mutlu olurdu. Baka hibir kl, isterse ok daha kudretli eller tarafndankullanlm olsun, o dmanda yle ac bir yara aamaz, lmsz etini yaramaz, onuniradesinin grnmeyen gcn dokuyan byy bozamazd.Adamlar kral kaldrmlard artk; mzrak sopalarnn arasna pelerinlerini sererek onu ehir'edoru tayacak bir sedye yaptlar ida-reten: dierleri de Eowyn'i kibarca kaldrd ve onu da


16/561

kraln ardndan

129PELENNOR AYIRLARI SAVAItad. Fakat kraln hanedanna mensup adamlar henz sava alanndan getiremiyorlard;nk kraln silahrlerinin yedisi dmt orada, balar D6orwine de aralarndayd.Bylece onlar dmanlarndan ve o kt hayvandan ayr bir yere uzatp etraflarna mzraklaryerletirdiler. Daha sonra, her ey olup bittikten sonra geri dnerek orada bir ate yakphayvann leini yaktlar; fakat Karyele iin bir mezar kazarak, mezara zerinde Gondor veYurt dillerinde u yazlarn kaznm olduu bir ta diktiler:Sadk bir hizmetkrd ama efendisinin felaketi oldu yine de, Tezayan tay, hzl Karyele.Uzun ve yeil bitti Karyele'nin mezar zerindeki otlar, ama o hayvann yakld yerdekitoprak hep kara ve plak kald.Artk yava yava ve hznle yryordu Merry tayclarn yannda; atmaya kulakasmyordu. Yorgundu, ac iindeydi ve elleri, kollan, bacaklar sanki yormu gibi tir tirtitriyordu. Denizden byk bir yamur geldi; sanki her ey Thoden ve Eowyn iin alyor,ehir' deki yangn gri gzyalaryla sndryordu. Derken puslar arasndan Gondor'lulannnclerinin gelmekte olduunu grd. Dol Amroth Prensi Imrahil srd atn ve onlarnnnde dizginlerini ekti."Yknz nedir Rohan'n insanlar?" diye bard."Theoden Kral," diye cevap verdiler. "ld. Fakat EomerKral ynetiyor artk cengi: Aksorgucu rzgrda dalgalanan o."Bunun zerine prens atndan inerek krala ve kraln byk saldrsna hrmeten tabutununyannda diz kp alad. Sonra ayaa kalkarak Eowyn'e bakt ve aknlklar iinde kald."Burada bir kadn var galiba?" dedi. "ihtiyacmz karsnda Rohirrim kadnlar da m savaageldi?""Hayr! Bir teki sadece," diye cevap verdiler. "Hanm ovvyn'dir o, Eomer'n kzkardei; busaate kadar onun geldiinden haberimiz yoktu, imdi kahroluyoruz bu yzden."Sonra prens, yz solgun ve souk da olsa onun gzelliini grerek, daha yakndan bakmakiin eilirken kzn eline dedi. "Rohan' llar!" diye bard. "Aranzda hi hekim yok mu?lmcl bir yara ile yaralanm olabilir ama kanmca hl yayor." Kolundaki parlatlm kolzrhn kzn souk dudaklarna gtrd: zrhn zerinde an-

131130PELENNOR AYIRLARI SAVAIKRALIN DN

oak grlebilen minik bir buu olumutu."Artk aceleye ihtiya var," dedi ve birini hemen ehir'e geri yollad yardm getirmesi iin.Kendisi ise lm olana eilerek veda etti ve atma atlayarak savaa gitti.Artk atma Pelennor tarlalarnda btn iddetiyle artmaya balamt; silahlarn grltsara varyordu adamlarn haykrlar ve atlarn kinemeleriyle. Borular ttrlyor,

borazanlardan kulaklar trmalayan sesler kyor, mmak'lar savaa srlrken briiyorlar-d. ehir'in gney surlar altnda Gondor'un piyadeleri, hl burada byk bir g halindetoplanm bulunan Morgul alaylaryla karlamlard. Fakat svariler douya omer'nimdadna gittiler: Anahtarlar Muhafz, Lossarnach Beyi Uzun Hurin, Yeil Tepeler'den Hirluinve etrafnda silahrleriyle zarif Prens Imrahil.Rohirrim onlarn yardmna ok abuk gelemedi; nk ans o-mer'e kar dnm, hiddetikendisine zarar vermiti. Saldrsmdaki o byk hiddet dmanlarnn n safn hemen hementamamen alaa etmi ve Svarilerin gen eklinde ilerleyen byk kmesi Gneyli-ler'insaflarndan geerek atllarn malup etmi, piyadelerini mahvetmiti. Fakat mmak'lann


17/561

gittii yere atlar gitmiyor, rkyor, yoldan sapyorlard; byk canavarlarla dvlmemiti,onlar savunma kuleleri gibi duruyorlar, Haradrim onlarn etrafnda toplanyordu. Ve eerRohirrim saldrrken Haradrim'den kere daha az sayda idiyse bile, ksa bir sre sonradurumlar daha da kt oldu; nk artk Os-giliath'tan sava alanna yeni gler akmayabalamt. Bunlar buraya ehir'i ve Gondor'u yamalamak iin toplanm ve komutanlarnnemrini bekliyorlard. Komutanlar artk yok edilmiti; fakat Mor-gul'un vekili Gothmog onlarbu karkln iine atmt; baltalaryla Doulular, Khand'n Variag'lan, allar iinde Gneyliler,Uzak Harad' dan beyaz gzl, krmz dilli yan deve benzeyen kara renkli adamlar. Kimisiimdi Rohirrim'in ardndan aceleyle gidiyor, dierleri Gondor'un glerini durdurmak veRohan'a katlmalarna mani olmak iin bat tarafn tutuyorlard.Gn byle balayp Gondor'un aleyhine dnm, mitleri azalrken ve len zamanlarndaartk byk bir rzgr eser, yamur kuzeye koar ve gne parlarken ehir'den yeni birhaykr iitildi. O berrak havada surlardaki gzcler dehet veren yeni bir grntye tankoldular ve son umutlan da kendilerini terk etti.

nk Anduin, Harlond'daki kvamndan yle akyordu ki ehir'den bakan adamlar birkafersah boyunca nehiri uzunlamasna grebiliyorlard; gzleri keskin olan biri, gelen herhangibir gemiyi yaklarken grebilirdi. Ve o yne bakarak dehetle banyorlard; pml pm\ akarsuzerinde kapkara bir filonun rzgrla geldiini grmlerdi: Kadrgalar ve bir sr krekli argemi ve meltemde bel bken kara yelkenler."Umbar Korsanlar!" diye bant adamlar. "Umbar Korsanlan! Bakn! Umbar Korsanlangeliyor! Demek ki Belfalas dm, Ethir de; Lebennin de gitti. Korsanlar zerimize geldi! Bukr talihin son darbesi!"ehir'de kumanda edecek kimse kalmad iin, kimisi geliigzel anlara koarak alarmverdi; kimisi askerlerin geri ekilmesi iin borazanlar fledi. "Surlara geri gelin!" diyebardlar. "Surlara geri gelin! Her yer baslmadan geri gelin!" Fakat gemilere hz kazandranrzgr onlann btn feryatlarn uzaa tad.Geri Rohirrim'in ne haberlere, ne de alarma ihtiyac vard. Hepsi kendiliklerinden karayelkenleri gayet iyi grebiliyorlard. nk Eo-mer artk Harlond'dan ancak bir mil kadaruzaktayd ve arkasndan yeni dmanlar kaynaarak gelip onlann Prens'le balantsnkeserken, karlat ilk dmann byk basks onunla liman arasnda kalmt. imdiNehir'e bakyordu; iindeki btn mit ld ve biraz nce kutsad rzgra imdi lanetetmeye balad. Fakat Mordor'un ordulan yreklenmilerdi; yeni bir heves ve taknlkla

dolarak bara ara saldrya getiler.omer'in ruhu sertlemi ve akl bir kez daha almt. O tarafa gelebilecek btn adamlansanca altnda toplayabilmek iin borula-n aldrd; nk en azndan byk bir duvaroluturmay dnyordu; dayanabildii kadar burada kalp, dnceye kadar yerdesavamay, Bat'da son Yurt Kral'n hatrlayacak hibir adam kalmayaca halde, Pelennorkrlarnda arklara geecek iler baarmay dnyordu. Bylece yeil tepecie srerekatn buraya sancan dikti ve Ak Atl sancak rzgrda rpnmaya balad.Kukudan, karanlktan kp gnn douuna klcm ekip geldim gnete ark syleyerek.Umudun bittii kalplerin krld yere srdm atm: Gazaba, ykma ve kzl bir gurubavardm imdi!

WF 9132

KRALIN DN133PELENNOR AYIRLARI SAVAI

Bu msralar okudu ama yine de bunlar sylerken gld. nk bir kez daha savanarzusunu duyuyordu iinde; henz yaralanma-mt, genti ve krald: Dm bir halkn kral.Ama daha mitsizliine glmesi sona ermeden bir kez daha kara gemilere bakt ve onlarameydan okuyarak klcn kaldrd.


18/561

Sonra bir hayrettir ald Eomer'i; byk de bir coku; klcn gnee doru frlatt ve tekraryakalarken arklar syledi. Btn gzler onun bakn izledi ve o da ne! En ndeki gemidebyk bir bayrak ald, gemi Harlond'a doru dnerken rzgr bu bayra gzler nneserdi. Ak Aa iek amt bayrakta, Gondor iin; fakat etrafnda Yedi Yldz vard vezerinde bir ta, yani Elendil'in saysz yldr hibir hkmdarn kullanmad nian. Veyldzlar gne nda alev alevdi nk Elrond'un kz Arvven tarafndan' deerli talarlailenmiti; ta da sabah nda parlak grnyordu nk mithril ve altndan yaplmt.Byle varmt Isildur'un varisi Arathorn olu Aragorn llerin Yolu'ndan Gondor krallna,Deniz'den gelen yelle tanarak; Rohir-rim'in cmb bir kahkaha seli ve kllarn imei;ehir'in neesi ve aknl ise borazanlann mzii ve anlarn sesi olmutu. Fakat Mordor'unordularn bir delilik sarmt ve kendi gemilerinin dmanlaryla dolu olmas onlara bir eitby gibi gelmiti; kaderin gelgitlerinin kendi aleyhlerine dndn ve sonlarnn yaknolduunu anlaynca zerlerine kara bir korku dt.Douya srdler atlarn Dol Amroth'un silahrleri, nlerinde dman srerek: Devadamlar, Variag'lar ve gne ndan nefret eden orklan. Gneye ilerledi Gmer; adamlaronun gz nnde katlar ve rs ile eki arasna ksldlar. nk artk adamlargemilerden Harlond iskelelerine atlyorlar ve kuzeye doru bir yldrm gibi esiyorlard.Legolas ve elinde baltas ile Gimli de geldi; ve Leben-nin, Lamedon ve Gney tmarlarndanbahadr halkn yneten sanca-yla Halbarad ve Elladan, alnnda yldzlaryla Elrohir veKuzeyin Kolcular, ar elli Dnedain. Fakat hepsinin nnden yeni tututurulmu bir ate gibiparlayan Batnn Alevi Anduril, yani en az eskisi kadar lmcl dvlm Narsil ile Aragorngidiyordu ve alnnda Elendil'in Yldz vard.Ve bylece sonunda Eomer ile Aragorn savan ortasnda bulutular; kllarna yaslanarakbirbirlerine baktlar; memnundular."Aramzda Mordor'un btn ordular olduu halde byle bulutuk

ite yine," dedi Aragorn. "Borukent'te byle sylememi miydim?""yle konumutun," dedi Eomer, "fakat umut insanlar genellikle kaldrr ve o zamanlar bensenin uza gren bir kii olduunu bilmiyordum. Yine de beklenmedik anda gelen bir yardmiki kere kutlu olsun; dostlarn karlamas daha nce hi byle nee dolu olmamtr." Vebirbirlerinin ellerini kavradlar. "Daha iyi bir zamanda da olamazd," dedi Eomer. "ok daerken gelmedin arkadam. ok kayp ve zntler geldi bamza.""O halde, haydi bunlarn cn alalm bu konuda konumadan nce!" dedi Aragorn, ve

birlikte savaa srdler atlarn.Hl nlerinde zorlu bir dv ve uzun bir ura vard; nk Gneyliler hem cesur hem desalam insanlard ve aresizlikleri iinde hiddetliydiler de; Doulular da gl, savatapimi, aman dilemeyen insanlard. O yzden, kh burada, kh orada, yanm bir mtemilatveya ambarn yannda, bir tepecikte veya toprak yn zerinde, surlarn altnda veya alandahl bir araya toplanmaya devam ettiler, saldrdlar ve gn geip gidinceye kadar dvtler.Sonra, sonunda Gne Mindolluin'in ardndan batt ve btn gkyzn byk bir yangnladoldurdu, bylece tepeler ve dalar kanla boyanm gibi oldu; Nehir'den ate akyordu vegece kerken Pelen-nor otlar al al uzanyordu. Ve tam o saatte Gondor Meydan Savabitmiti; Rammas'n emberi iinde canl tek bir dman kalmamt. lmne veya Nehir'inkzl kpnde boulmak iin kaanlar hari hepsi kltan gemiti. ok az douya doruMorgul veya Mordor'a gidebilmiti; Haradrim lkesine ise uzaktan bir masal ulamt sadece:Gondor'un hiddetinin ve dehetinin bir sylentisi.

Aragorn, Eomer ve mrahil ehir Cmlekaps'na doru geri srdler atlarn; artkyorgunluktan ne sevinecek, ne zlecek durumdaydlar. Bu hi yara almamt; nkbyleydi onlann yazglar ve bileklerinin gc ile hneri; gerekten de ok az kii onlaradayanabilmi veya hiddetleri srasnda yzlerine bakabilmiti. Fakat dierlerinin ouyaralanm, sakatlanm veya sava alannda lmt. Baltalar atndan inmi tek banadven Forlong'u bimiti; okularn canavarlarn gzlerini vurmalar iin ynetirkenmmaklan. saldrnca hem Morthond'lu Duilin, hem de kardei inenerek lmlerdi. Nezarif Hirluin dnebilmiti Pinnath Gelin'e, ne Grimbold Grims-


19/561

r

134KRALIN DN

lade'e, ne de bklmez bilekli Halbarad Kuzey topraklarna. n olmayan, isimsiz az insangmedi, ister komutan-olsun, ister er; nk bu ok byk bir savat ve bu savata btnolup bitenleri anlatan hibir yk yazlmamtr daha. Sonradan, ok zaman sonra Rohan'dabir destanc Mundburg Hykleri'nden sz etti trksnde:Tepelerde nlayan borular duyduk, Gney krallnda parlyordu kllar. Kheylanlar sabahrzgr gibi Dald Stoningland'a. Cenk oldu. Orada dt Bakomutan Theoden, kudretliThengelolu, dnmedi bir daha altn saraylarna ve Kuzey krlarndaki yeil otlaklara. Hardingve Guthldf, Dnhere ve Deonvine, yiit Grimbold Herefara ve Herubrand, Horn ve Fastreddvp dtler orada, o uzak lkede: Mundburg Hykleri altnda, kfler iinde yatyorlarimdi yoldalar Gondor bey teriyle. Ne zarif Hirluin dnebildi deniz kysndaki tepelere, ne deyal Forlong dnd zaferle Arnach'a, lkesinin iekli vadilerine; Derufn ve Duilin, uzunboylu okular, dnemediler kara sulara, dalarn glgesindeki Morthond gllerine. Beyler veerler kabul ettiler sabah vakti ve gn sonunda lm. Uzun zamandr uyurlar imdi Ulu Nehirkysnda, Gondor'un imenleri altnda. imdi gzyalar gibi, parlayan gm gibi akan su,oO gn kpkzl gdyordu: Gnbattmyla alevlenmiti kana boyaliKpkler; iaret kulelerigibi yanyordu dalar akam vakti; Rammas Echor'a al al dyordu i.

BLM VIIDENETHOR'U YAKMAK N ATILAN ODUNLARCmlekaps'ndaki kara glge ekildikten sonra bile Gandalf kprdamadan durdu. FakatPippin, sanki zerinden byk bir yk kalkm gibi ayaa kalkt; borular dinleyerek ayaktadurdu ve kalbinin mutluluktan infilak edebileceini hissetti. Bir daha hibir zaman, uzaktangelen bir boru sesini gzleri yaarmadan dinleyemedi. Fakat o anda birden grevi geldiaklna ve ileri doru koturdu. Ayn anda Gandalf kprdad ve Glgeyele'yle konutu; tamCmlekaps'ndan geip gitmek zereydi."Gandalf, Gandalf!" diye bard Pippin; Glgeyele durdu.

"Burada ne aryorsun?" dedi Gandalf. "Siyah ve gm giyenlerin, efendileri izin vermedikeHisar'dan ayrlmamalar ehir'in bir kural deil mi?""zin verdi," dedi Pippin. "Beni salverdi. Ama ben korkuyorum. Orada ok korkun bir eyolabilir. Hkmdar akln kaybetti, diye dnyorum. Korkarm hem kendini, hem deFaramir'i ldrecek. Bir eyler yapamaz msn?"Gandalf alan kapdan bakt; daha imdiden sava alannda artmaya balayan atmaseslerini duyabiliyordu. Yumruklarn skt. "Gitmem lazm," dedi. "Kara Svari ortalarda; hlbize zarar verebilir. Hi vaktim yok.""Ama Faramir!" diye bard Pippin. "O lmedi, onu canl canl yakacaklar eer biri onlardurdurmazsa.""Canl canl m yakacaklar?" dedi Gandalf. "Neymi bu hikye byle? abuk abuk anlat!""Denethor Mezarlar'a gitti," dedi Pippin, "Faramir'i de gtrd ve hepimizin yanacansylyor; beklemeyecekmi, odunlar atp kendini yaktracak, Faramir'i de. Adamlar odun

ve ya getirmeleri

136KRALIN DNiin gnderdi Bunu Beregond'a syledim ama korkarm o bulunduu yerden ayrlmayacesaret edemeyecek Nbetteydi Sonra zaten o ne yapabilir ki7 Byle kt Pppn'n yksazndan, bir yandan uzanp titreyen ellerle Gandalf m dizine dokunurken "Faramr'kurtaramaz msn'1"Belki kurtarabilirim,' dedi Gandalf, "ama eer onu kurtarrsam dierleri lecek korkarm


20/561

Evet, gelmem lazm geliyor, baka hibir yardm ona ulaamaz Fakat bu i, ktlk ve hzneneden olacak Kalemizin iinden bile vurabiliyor Dman bizi nk u anda ibanda olanonun iradesi "Sonra kararn verdikten sonra hzla harekete geti Pppn yakalayp nne yerletirerek tekbir szle Golgeyele'y dondurdu Mnas Trth m trmanan caddelerinden takrdayp getilerarkalarndaki sava seslen ykselirken Her yerde adamlar yeislerinden ve korkularndankurtularak silahlarn kapyorlar, birbirlerine yle sesleniyorlard Rohan geldi1" Komutanlarhaykryor, blkler toplanyordu, ou Cumlekaps'ndan kmaya balamt bilePrens tmrahl ile karlatlar, Prens onlara seslendi Ne yana imdi Mthrandr'' RohrrmGondor krlarnda dvyor1 Bulduumuz butun gc bir araya getirmeliyiz ""Daha da fazlasna ihtiyacnz var," dedi Gandalf "Elinden geldiince tez git lk frsattageleceim Fakat Hkmdar Denethor iin vapmam gereken acil bir i var Hukumdar'nyokluunda kumanday sen al1Yollarna devam ettiler, trmanp Hsar'a yaklatka yzlerine arpan rzgr ve gneygnde artmakta olan bir hissettiler, uzaktaki sabahn prltsn yakaladlar Fakatnlerinde ne gibi bir ktln olduunu bilmediklerinden ve ok ge kalm olmaktankorktuklarndan bu onlara ok az bir mit getirdi"Karanlk geiyor," dedi Gandalf, "ama ehir in u/erne hl tm arl) la km duruyor"Hisarn kapsnda nbetiye rastlamadlar Demek ki Beregond sztm, dedi Pppm biraz dahafazla mitle Dnerek Kapal Kap ya giden yol boyunca h/ld ilerlediler Kap azna kadar akduyo du kapc yere serilmiti Kapc ldrlerek anahtar alnmtDman in 1 dedi Gandalf 'Byle ilere baylr Dostu dosta drmek, gonullerdek kargaayznden blnen sadakat' Attan

DENETHOR U YAKMAK iiN ATILAN ODUNLAR 137inerek Glgeyele'ye ahrna dnmesini syledi ' nk dostum," dedi, "sen ve ben oknceleri krlarda komalydk, fakat baka iler beni alkoydu Yine de eer arrsam abucakgel'"Kap'y geip dolambal dik yoldan inmeye baladlar Ik artmaya balamt, yolunyanndaki uzun stunlar ve yontular gri hayaletler gibi yava yava geiyorlardAniden sessizlik bozuldu, altlarndan bar seslen, akrdyan kllar duydular Byle seslerehr'n ina edildii zamanlardan beri kutsal yerlerde hi duyulmamt Sonunda RathD'nen'e vardlar ve koca kubbesi altnda alacakaranlkta ykselen Vekilharlar Evi'ne doru

seyrttler"Durun1 Durun'" diye bard Gandalf kaplarn nnde bulunan ta merdivene dorusrayarak "Durdurun bu delilii'"nk orada, ellerinde kllar ve mealelerle Denethor'un hizmetkrlar vard, fakatsundurmann en st basamanda Beregond tek bana durmutu Nbetilerin siyah vegm renklen iinde, kapy onlara kar savunuyordu Daha imdiden ks, kutsal yerlerikanlaryla kirleterek onun klcyla dmt, dierleri de onu lanetliyorlar, yasalara kargelmekle ve efendisine hamlk etmekle suluyorlardTam Gandalf ile Pppn ileri koarken ller evinin iinden Denethor'un yle bardnduydular "abuk, abuk1 Size emrettiimi yapn1 Bu ham oldurun benim iin1 Yoksa bunukendim mi yapmam gerekiyor9" Bunun zenne Beregond'un sol eliyle kapal tuttuu kapzorla evrilerek ald, tam arkasnda uzun boyu ve tm ktlyle ehr'n Hkmdarduruyordu, gozlennde alev gibi bir k vard ve elinde knndan ekilmi bir kl tutuyordu

Fakat Gandalf basamaklardan srad, adamlar onun nUnden kaarak gozlenn kapadlar,nk onun gelii, karanlk bir yere giren beyaz bir k gibiydi, stelik byk bir fkeylegeliyordu. Elini kaldrd ve bu darbesiyle Denethor'un klc havaya uup elinden kurtularakarkasna, evin glgeleri iine dutu, Denethor, Gandalf m nnde hayretlere dm biri gibigeriledi"Nedir bu beyim9" dedi buyucu llerin evlen yaayanlar iin deildir Ve neden adamlarburada, Kutsal Yerlerde dvyorlar, Cumlekaps nn nnde yeterince atma varken0Yoksa dmanmz Rath Dnen e kadar bile geldi m9"Ne zamandan beri Gondor Hkmdar sana kar sorumlu oldu9" dedi Denethor 'Yoksa kendi


21/561

hizmetkrlarma emir veremeyecek m-

138 KRALIN DNyim?""Verebilirsin," dedi Gandalf. "Fakat delilik veya ktle dnerse iraden, bakalar sana karkabilirler. Olun Faramr nerede?""ieride yatyor," dedi Denethor, "yanyor, daha imdiden yanyor. Etlerini tututurmular.Fakat ksa bir sre sonra her ey yanacak. Bat kaybetti. Her ey byk bir yangnadnecek ve her ey bitecek. Kl! Rzgrda savrulan kl ile duman!"O zaman, ondaki delilii gren Gandalf, kt bir ey yapm olmasndan korktu ve Denethorierdeki masann yannda duruncaya kadar gerilerken o da ileriye doru bir hamle yapt,arkasnda Bere-gond ve Pippin ile. Fakat burada Faramir'i yatakta, hl ateler iindehayaller grrken buldular. Masann altna ve etrafna yukarlara kadar odun istiflenmi veher ey ya ile slatlmt, hatta Faramir'in giysileri ile rtleri bile; fakat henz hibiritututurulmamt. Sonra Gandalf tpk gcnn gri pelerininin iinde nasl gizliyse iindeyle gizli kalm kuvveti ortaya kartverdi. nce odunlarn zerine zplad, hasta adamkaldrarak yine kolaycack yere srad ve onu kapya doru tad. Fakat o bunu yaparkenFaramir homurdanarak ryasnda babasna seslendi.Denethor trans halinden kurtulan biri gibi irkildi; gzndeki alev snd ve alamaya balad;yle dedi: "Olumu benden ayrmayn! Bana sesleniyor.""Sesleniyor," dedi Gandalf, "fakat sen henz onun yanna varamazsn. nk lmneiindeyken onun ifa aramas gerek, bula-masa da. Senin grevine gelince, senin ehir'ininsavana kman lazm, orada lm seni bekliyor olabilir. Bunun byle olduunu sen degnlden biliyorsun.""Bir daha uyanmayacak," dedi Denethor. "Sava bouna. Neden daha fazla yaamayisteyelim? Neden lme yan yana gitmeyelim?""Hkm sana verilmemi Gondor'un Vekilharc, kendi lmnn saatini tesbit etmen iin,"diye cevap verdi Gandalf. "Ve sadece Karanlk G'n etkisi altndaki kfir krallar byleyaparlar, kibir ve yeisle kendilerini yok edip kendi lmlerini kolaylatrmak iin akrabalarnldrrler." Sonra kapdan geerek Faramir'i bu lmcl evden kard; Faramir'i burayatam olan ve o anda sundurmada duran sedyeye yatrd. Denethor onu izleyip, yzndeoluna duyduu hasret, titreyerek durdu. Ve bir an iin herkes elem iindeki Hkmdarsessiz ve hareketsiz seyrederken o duraksad.

139DENETHOR'U YAKMAK iiN ATILAN ODUNLAR"Haydi!" dedi Gandalf. "Bize ihtiyalar var. Senin yapabilecein ok ey vardla."Sonra aniden gld Denethor. Yeniden uzun boyuyla marur bir biimde dikildi ve arabukgeriye, masann yanna srayarak, bann altna yastk etmi olduu eyi ald. Sonra kapyagelerek rty ekti ve o da ne! Elleri arasnda bir palanrir tutuyordu. Bunu yukankaldrdka, seyredenlere krenin ii iten gelen bir alevle parlyor gibi geldi, yle kiHkmdar'n ince yz sanki kzl bir atele aydnlatlyordu; siyah glgelerle kesin hatlarasahip yz sert bir tatan kesilmi gibi soylu, marur ve korkun duruyordu. Gzleri parlad."Kibir ve yeis!" diye haykrd. "Ak Kule'nin gzlerinin kr olduunu mu zannetmitin? Hayr,senin bildiinden daha ounu grdm Gri Ahmak. nk senin umudun cahillikten baka bir

ey deil. Git o halde, ifa bulmaya al! Git de dv! Kibir. nk bir gnlne, savaalannda azck bir yerde bir zafer kazanabilirsin. Fakat u anda uyanmakta olan G'e karzafer kazanlamaz. Bu ehir'e sadece elinin ilk parma ulamtr. Btn Dou harekethalinde. u anda sizi umutlandran rzgr bile sizi arkadan vuruyor, Anduin'den kara yelkenlibir filoyu srklyor. Bat kaybetti. Esir olmak istemeyenlerin ayrlma vakti geldi.""Bu tr nasihatlerin Dman'n zaferini kesinletireceine kuku yok," dedi Gandalf."Umutlanmaya devam et o halde!" diye gld Denethor. "Seni tanmaz mym benMithrandir? Sen, benim yerime hkm srmeyi; kuzeyde, gneyde veya batda bulunanbtn tahtlarn arkasnda olmay umuyorsun. Senin akln ve aklnn takip ettii yolu okudum.


22/561

Buradaki bu buuklua sessiz kalmas iin emirler verdiini bilmiyor muyum? Onu buraya,benim odamda casusluk etsin diye getirdiini? Yine de birlikte konuurken yolarkadalarnzn hepsinin isimlerini ve amalarn rendim. Byle ite! Sol elinle beni bir sreiin Mor-dor'a kar kalkan gibi kullanrken sa elinle Kuzeyli bu Kolcuyu beni yerimdenetmek iin getireceksin."Fakat sana sylyorum Gandalf Mithrandir, ben sana alet olmayacam! Ben AndrionHanedan'nn Vekilharc'ym. Bir zpktnn bunak terifats olmak iin aaya adm atmam,iddias bana kantlanm olsayd bile, yine de sadece sildur'un soyundan geliyor, o kadar.Ben yle birine, hkmranlk ve asaletten ok nce yoksun kalm dzensiz bir hanedannson yesine boyun emem."

141DENETHOR'U YAKMAK iiN ATILAN ODUNLAR140KRALIN DN

"Ne yaparsn o zaman," dedi Gandalf, "eer isteine karlmayacak olsayd?""Her eyin, yaamm boyunca olduu gibi olmasn isterdim," diye cevap verdi Denethor, "vebenden nceki atalarmn zamannda, bar iindeki bu ehir'in Hkmdar olmak ve tahtmkendi kendinin efendisi olan, bir bycnn ra olmayan oluma brakmak isterdim. Fakateer kader bunu bana vermiyorsa o halde hibir ey istemiyorum: ne snk bir yaam, neblnm bir sevgi, ne de eksilmi bir onur.""Bana, sadakatle grevini teslim eden bir Vekilhar ne sevgi, ne de onurda alalmaz gibigeliyor," dedi Gandalf. "Ayrca en azndan, lm hl kesin deilken olunun elindenseeneini alm olmazsn."Bu szlerle Denethor'un gzleri yeniden alevlendi; Ta' kolunun altna kstrarak bir bakekti ve tabuta doru yrd. Fakat Bere-gond ileri doru atlarak kendini Faramir'in nnesrd."Demek yle!" diye haykrd Denethor. "Daha imdiden olumun sevgisinin yarsnkazanmtn. imdi de silahrlerimin kalplerini alyorsun ki sonunda onlar beni olumdantamamiyle mahrum braksnlar. Fakat en azndan u konuda benim isteime karkoyamayacaksn: Kendi sonuma hkmetme isteime."

"Buraya gelin!" diye bard hizmetkrlarna. "Gelin, hepiniz de alak deilsiniz ya, gelin!"Bunun zerine ikisi, merdivenlerden onun yanna kotu. abucak birisinin elindeki mealeyikaparak eve geri srad Denethor. Gandalf ona engel olamadan sopay yakacaklarn arasna-soktu ve odunlar hemen trdayarak alevle grledi.Sonra Denethor masaya srayarak orada durdu ve ate ile duman etrafnda elenk olurkeno, ayaklarnn dibinde duran vekilharlk asasn alp dizinde krd. Paralan alevlere atarakeilip masann zerine uzand ve palantir'i her iki eliyle iyice kavrayarak gsnn zerinekoydu. Ve derler ki, ondan sonra Ta'a kim bakarsa baksn, eer baka bir amaca evirmekiin byk bir iradesi yoksa, sadece alevler iinde buruup yok olan iki yal el grrm.Gandalf ac ve dehetle yzn evirdi ve kapy kapatt. Bir sre iin dnceler iindedurdu sessizce eikte, dierleri ieriden gelen atein agzl grleyiini dinlerken. SonraDenethor'dan byk bir haykr duyuldu; daha sonra bir daha ne konutu, ne de lmlinsanlar arasnda grld.

"ite bylece gelip geti Ecthelion olu Denethor," dedi Gandalf. Sonra Beregond'a veHkmdar'n donakalm hizmetkrlarna dnd. "Ve bylece bitiyor Gondor'un sizinbildiiniz haliyle gnleri; ister iyi, ister kt olsun o gnler geride kald. Burada kt eyleryapld; fakat gelin artk aranzdaki btn husumeti bir kenara brakn, nk bu husumetDman tarafndan tertip edilmiti ve onun isteklerine hizmet ediyordu. Kendi dokumadnzsava grevlerinin anda skm buldunuz kendinizi. Ama dnn, siz, Hkmdar'n krkrne itaat eden hizmetkrlar; eer Beregond hainlik etmemi olsayd. Ak Kule'ninkomutan Faramir de yanm olacakt.


23/561

"len yoldalarnz bu uursuz yerden tayn. Biz de Gondor Vekilharc Faramir'i huzur iindeuyuyabilecei ya da yazgs o ise lebilecei bir yere tayalm."Bunun zerine sedyeyi kaldran Gandalf ile Beregond, arkalarnda ban nne emi Pippinile ifa Evleri'ne doru tamaya baladlar Faramir'i. Fakat Hkmdar'n hizmetkrlararplm gibi l evinde duruyorlard; tam Gandalf Rath Dfnen'in sonuna varmt ki bykbir grlt koptu. Arkalarna baktklarnda evin kubbesinin abrdadn ve iinden dumanpskrdn grdler; sonra bina, hzla ve talarn byk grltsyle, telala yanan ateiniine kt; fakat azalmayan alevler hl ykntnn etrafnda dans etmeye, oynamayadevam ediyordu. Bylece hizmetkrlar korku iinde kaarak Gandalf izlediler.Zamanla Vekilhar'n Kaps'na vardlar ve Beregond hznle kapcya bakt. "Bu iten heppimanlk duyacam," dedi; "fakat zerime acele etmek iin bir delilik gelmiti; o ise benidinlemiyordu ve bana kl ekmiti." Sonra len adamdan dverek ald anahtarkartarak kapy kapatt ve kilitledi. "Bu artk Hkmdar Faramir'e verilmeli," dedi."Hkmdarn yokluunda Dol Amroth Prensi komutay ald," dedi Gandalf; "fakat o da buradaolmadna gre, onu ben kendim almalym. Anahtar alp koruman emrediyorum, ehiryeniden bir dzene girinceye kadar."Artk sonunda ehir'in yksek dairelerine gemilerdi ve sabah nda ifa Evleri'ne doruyollarna devam ettiler; bunlar, fena surette hasta olanlar iin ayrlm zarif evlerdi fakatimdi atmalarda yaralanan ve lmekte olanlar tedavi etmek iin hazrlanyordu. Altn-

143DENETHOR'U YAKMAK iiN ATILAN ODUNLAR142KRALIN DN

c dairede, Hisar Kapsfndan ok uzakta olmayan bir yerde, tam gney surundabulunuyorlard ve evlerin etrafnda, ehirde baka hibir yerde bulunmayan bir bahe,aalarla dolu bir imenlik vard. Burada, ifa verecek ya da tedavi edenlerin hizmetindebulunabilecek yetenekte olduklar iin Minas Tirith'te kalmasna izin verilmi olan kadnlaroturuyordu.Fakat tam Gandalf ile arkadalar sedyeyi Evler'in ana kapsna tayp getirdikleri sradaCmlekaps'nn nndeki alandan byk bir haykrn tiz bir ekilde ykselerek kulaklar

yrtarcasna ge vardn, getiini ve rzgrda yitip gittiini duydular. Haykr o kadarkorkuntu ki bir an iin hepsi kprdamadan durdu; ama ses geip gittikten sonra Dou'dankaranlk geleli beri tatmadklar bir umutla gnlleri ferahlad; onlara yle geldi ki, sanki kdaha bir belirginlemi ve gne bulutlar arasndan grnmt.Fakat Gandalf in yz sert ve zgnd; Beregond ile Pippin'e Fa-ramir'i ifa Evleri'negtrmelerini emrederek yakndaki surlarn tepesine gitti; orada, yeni doan gne altndaak bir heykel gibi durarak etrafa baknd. Ve kendisine bahedilmi olan gr kuvveti ile olupbiteni grd; Eomer enginin n saflarndan gelip sava alannda yatanlarn yannda durduuzaman i geirerek yeniden pelerinine sa-nnd ve surlardan aaya indi. Beregond ile Pippindar ktklarnda onu Evler'in nnde dncelere dalm buldular.Ona baktlar; bir sre sessiz kald. Sonunda konutu. "Dostlarm," dedi, "ve bu ehrin vebtn Bat lkelerinin btn ahalisi! Byk zntye ve ana yol aacak eyler meydanageldi. Sevinecek miyiz, zlecek miyiz9 Hi umulmadk bir biimde dmanlarmzn

komutan yok edildi; sizler de onun yeisinin son yanksn duydunuz. Fakat giderken eleme vebyk kayplara neden oldu. Ve eer Denethor'un delilii olmasayd ben bunuengelleyebilirdim. Dmanmzn eli ok uzad! Heyhat! Fakat artk onun iradesinin ehir'inkalbine kadar nasl girebilmi olduunu biliyorum."Vekilharlar bunun sadece kendileri tarafndan bilinen bir sr olduuna hkmetmi olduklarhalde ok nce, Yedi Gren Ta'n en nemsizlerinden birinin burada Ak Kule'de saklandntahmin etmitim. Dirayetli gnlerinde, kendi gcnn snrlarn bildii iin Denethor takullanmaya veya Sauron'a meydan okumaya cesaret etmemiti. Fakat irfan tkendi; vekorkarm lkesinin iinde bulundu-


24/561

u tehlike arttka o da Ta'a bakt ve kandrld: Herhalde Boromir ayrldndan beri oldukask bakt. Karanlk G'n iradesine boyun emeyecek kadar byk biriydi; bununla berabersadece G'n grmesine izin verdii eyleri grebildi. Elde ettii bilgiler, kukusuz,genellikle iine yaryordu; yine de ona gsterilmi olan Mordor'un byk kudretinin grntsonun gnln mitsizlikle doldurmutu, ta ki sonunda akln alaa edinceye kadar.""imdi bana bu kadar garip gelen eyin ne olduunu anladm!" dedi Pippin konuurken aklnagelenlerle rpererek. "Hkmdar Fara-mir'in yatt odadan aynlmtr, onun deitiini,yalandn, krldn ilk o zaman, geri dndnde dnmtm.""Tam Faramir'in Kule'ye getirildii saat, biroumuz en st odada garip bir k grdk," dediBeregond. "Fakat bu daha nce de grmtk; uzun zamandr ehir'de, Hkmdar'nzihninde Dman ile grebildii sylentileri dolanyordu.""Heyhat! O halde doru tahmin etmiim," dedi Gandalf. "Bylece girmi Sauron'un iradesiMinas Tirith'e; ben de bylece alkonuldum burada. Ve burada kalmaya zorlanmaya dadevam edeceim nk ok yaknda baka ilerim de olacak, sadece Faramir deil."imdi gidip, gelenleri karlamam lazm. Sava meydannda kalbime ok dokunan bir eygrdm; daha byk zntler de meydana gelebilir. Benimle gel Pippin! Fakat senBeregond, Hisar'a geri dnp Muhafz bana olanlar anlatmalsn. Seni muhafzlktan almak,onun grevi olacak korkarm; fakat ona, eer benim fikrimi dinleyecek olursa, seni,komutannn muhafz ve hizmetkr olman ve uyandnda -tabii bu mmkn olursa-baucunda bulunman iin ifa Evleri'ne yollamasn syle. nk onu ateten kurtaran senoldun. Git imdi! Ksa bir sre sonra dneceim."Bunlar syledikten sonra ayrlarak Pippin ile birlikte alt ehre doru inmeye balad. Onlaraceleyle yol alrlarken rzgr gri bir yamur getirdi ve nlerinden byk bir duman ykseldi.

IFA EVLER!145

BLM VIIIFA EVLERMerry'nin gzlerinde yalardan ve yorgunluktan bir buu vard, Mi-nas Tirith'in yklmCmlekaps'na yaklatklarnda. Ykntlara ve etraftaki katliama pek kulak asmad. Havada

ate, duman ve le gibi bir koku vard; nk orada burada byk Gneyli canavarlarn yanyanm, mancnklarla oralar buralar krlm veya Morthond'un cesur okular tarafndangzlerinden vurulmu leleri yatarken, sava aletlerinin ve katledilenlerin de ounluuyanm ya da ate ukurlarna atlmt. Uuan yamur bir ara durmu ve gne her eyinzerinde prldamt; fakat btn aa ehir hl ttmekte olan pis bir kokuyla sarlmt.Daha imdiden adamlar muharebenin ykntlarndan bir yol amaya alyorlard; o anda daCmlekaps'ndan sedyeler tayan birileri girmiti. Kibarca yatrdlar Eowyn'i yumuakminderler zerine; fakat kralh bedenini altndan byk bir rtyle rttler ve etrafnamealeler getirdiler; gne nda soluk meale alevlen rzgrla dalgaland.Bylelikle Theoden ile Eowyn Gondor ehri'ne gelmi oldu; onlar gren herkes balarnaarak boyunlarn bkt; onlar ise yanm dairenin kl ve dumanndan geerek tacaddelerden yukan doru gtrldler Merry'ye tnnan asrlar srm gibi geldi, sankisevilmeyen bir ryadaki, hatralarn kavrayamad karanlk bir sona doru durmadan giden

anlamsz bir yolculuk gibi.Yava yava nndeki mealelerin klar titreerek snd, o bir karanlkta yryordu; ylednd: "Bu mezara uzanan bir tnel; sonsuza kadar orada kalacaz." Fakat anidenryasnn iine canl bir ses dt."Olur ey deil Merry! krler olsun seni buldum!"Ban kaldrp bakt ve gzlerinin nndeki bulanklk biraz al-

di. Pippin oradayd ite! Dar bir yolda yz yze gelmilerdi fakat onlarn dnda her yerbombotu. Gzlerini ovuturdu.


25/561

"Kral nerede?" dedi. "Ya Eowyn?" Sonra sendeledi, eie oturarak yeniden alamaya balad."Onlar Hisar'a ktlar," dedi Pippin. "Galiba sen ayakta uyuyakalmsn ve yanl bir yolasapmsn. Onlarla olmadn grnce Gan-dalf seni bulmak iin beni yollad. ZavallMerry'cik! Seni bir kez daha grdme yle memnunum ki! Fakat ok yorulmusun, senikonuarak rahatsz etmeyeceim. Ama syle bana bir yerin acyor mu, yaral msn?""Hayr," dedi Merry. "Yo hayr, zannetmiyorum. Ama sa kolumu kullanamyorum Pippin, onubakladmdan beri kullanamyorum. Sonra klcm da bir odun paras gibi yand bitti kloldu."Pippin'in yz endieliydi. "Bir an nce benimle gelsen fena olmayacak," dedi. "Keke senitayabilseydim. Daha fazla yryecek halde deilsin. Seni hi yrtmemeliydiler; ama onlarmazur grmen lazm. ehir'de o kadar korkun eyler olup bitti ki Merry, savatan gelenzavall bir hobbit rahatlkla gzden kaabilirdi.""Gzden kamak her zaman talihsizlik olmuyor," dedi Merry. "Biraz nce o da beni gzndenkard... Yo yo, onun hakknda konuamayacam. Yardm et bana Pippin! Yine her yerkararmaya balad ve kolum da ok souk.""Yaslan bana Merry olum!" dedi Pippin. "Haydi! Adm adm. Uzak deil.""Beni gmecek misin?" dedi Merry."Elbette ki hayr!" dedi Pippin, ii korku ve acma duygusuyla bu-rulduu halde neeligrnmeye alarak. "imdi ifa Evleri'ne gidiyoruz."Yksek evler ile drdnc dairenin d surlan arasnda giden yoldan ayrlp karak Hisar'adoru trmanan ana yola dndler. Merry uykuda gibi sallanp mrldanrken adm admilerliyorlard."Onu oraya gtremeyeceim," diye dnd Pippin. "Bana yardm edecek kimse yok mu?Onu burada brakamam." Tam o anda, hayretle bir ocuun arkasndan geldiini grd; tamyanlarndan geerken Beregond'un olu Bergil'i tand."Hop Bergil!" diye seslendi. "Nereye gidiyorsun? Seni tekrar ve canl olarak grdm iinok memnun oldum!"

tFA EVLERi147146KRALIN DN

"ifaclar iin haber tayorum," dedi Bergil. "Oyalanamam." "Oyalanma," dedi Pippin. "Fakatonlara de ki yanmda hasta bir hobbit var, sava:; alanndan gelmi bir penan, unutma. Orayakadar yryebileceini zannetmiyorum. Eer Mithrandir orada ise bu haberi duyduunamemnun olacaktr." Bergil komaya devam etti."En iyisi burada bekleyeyim," diye dnd Pippin. Bylece Merry'yi gne alan bir yere,yolun zerindeki demenin zerine yavaa brakt, ban kucana yatrarak. Yava yavaMerry'nin bedenine ve kollarna dokundu ve arkadann ellerini kendi ellerine ald. Sa eli,dokununca buz gibi gelmiti ona.Gandalf in bizzat onlar aramaya gelmesi ok srmedi. Merry'nin zerine eilerek alnnokad; sonra dikkatle kaldrd onu. "Bu ehre erefle tanmalyd," dedi. "Benim gvenimifazlasyla hakl kard; nk eer Elrond benim dediklerimi hrmeten kabul etmi olmasaydikiniz de yola kamayacaktnz; o zaman bu gnn ktlkleri ok daha hzn verici

olacakt." iini ekti. "Yine de bana bir i daha kt ite, bir yandan sava da hep dengededururken."Bylece sonunda Faramir, Eowyn ve Meriadoc ifa Evleri'ne yat-nlmlard; orada gzel gzelbaklyordu onlara. O son gnlerde btn irfanlarda eski zamanlann yetkinliinden bir dolduu halde Gondor'un hekimlik zanaat hl ferasetliydi, yaralanmlar berelen-mileri veDeniz'in dousunda lmllerin maruz kaldklar btn hastalklar iyi etme konusundahnerliydiler. Yallk hari. Bunun iin hi areleri yoktu; gerekten de mrleri artk dierinsanlarn mrlerinden biraz fazla da olsa, azalmt ve elden ayaktan kesilmeden elli yageenlerin hikyeleri de azalmaya balamt artk - saf bir kana sahip birka slale hari.


26/561

Fakat imdi sanatlar ve bilgileri aciz kalmt; nk iyiletirilemez bir illetten hastalanmbirok hasta vard; onlar buna Kara Glge diyorlard nk Nazgl'den kaynaklanyordu. Bunatutulan herkes yava yava, durmadan derinleen bir ryaya dalyor ve sonra sessizliegmlp lmcl bir ekilde soumaya balayarak lyordu. Bu hastalara bakanlaraBuukluk ile Rohan'n Hanm'nda da ayn illet var gibi gelmiti. Yine de sabah vakti ilerlerkenzaman zaman konuuyorlar, ryalarnda mrldanyorlard; onlara bakanlar, belkihastalklarna bir faydas olacak bir ey duyarz umuduyla btn sylediklerini dinliyordu.Fakat ksa bir sre sonra karanla batmaya baladlar, gri glgeler yzlerinden ge-

erken gne batya doru dnyordu. Yine de Faramir hafiflemeyen bir atele cayr cayryanyordu.Gandalf endie iinde bir birine, bir dierine gidip duruyor, hastalarn bandaki nbetilerinbtn duyduklar kendisine anlatlyordu. Dardaki byk sava deien umutlarla ve gariphaberlerle devam ederken, bylece geti gn; Gandalf, kavuan kzl gne btn gdoldurup,

yuzuklerin efendisi 3 kralin donusu

Documents