z głow ąw chmurach – tagowanie, folksonomie i systemy...

Z gow w chmurach tagowanie, folksonomie

i systemy organizacji wiedzy

Marcin RoszkowskiUniwersytet Jana Kochanowskiego

Filia w Piotrkowie Trybunalskim

Plan wystpienia

Co to jest tag, tagowanie, folksonomia? Architektura folksonomii. Chmura tagw. Folksonomia jako SSOW. Kierunki bada nad folksonomi.

Tag, tagowanie, folksonomia

Tag: niekontrolowane sowo kluczowe nadawane

przez uytkownika okrelonemu obiektowi informacyjnemu,

tanie metadane (tworzone przez uytkownikw),

tworzony zewntrznie,


Tagowanie: nadawanie tagw, indeksowanie demokratyczne,

przejaw wspuczestnictwa uytkownika w tworzeniu zawartoci sieci (Web 2.0).

Folksonomia: efekt tagowania,

zbir tagw,

Thomas Vander Wal - twrca terminu (2004 r.) spoeczne klasyfikowanie, rozwijajcy si, indukcyjny schemat

kategoryzacyjny.


kada osoba tagujca jest ekspertem w zakresie stosowania wasnego zasobu sownictwa,

kady tag ma rwny status, tagowanie:

rewolucja epistemologiczna, odinstytucjonalizowanie klasyfikowania,

wtrna oralno (wg koncepcji Waltera Onga).


Architektura folksonomii

Uytkownik

Tag

Obiekt

Architektura folksonomii - uytkownik

Kim s uytkownicy folksonomii? Jak si znaleli w systemie? Analiza ich aktywnoci. Czy tworz spoecznoci, czy komunikuj

si za pomoc systemu? Czy wspdziel tagi oraz opisywane

obiekty?

Architektura folksonomii - zasoby

Co poddawane jest tagowaniu? Obiekt informacyjny czy jego surogat? Obiekt deponowany, tworzony przez

uytkownika czy obiekt udostpniany przez system/serwis?

Jakie rodzaje zasobw sieciowych?

Co jest poddawane tagowaniu?







Architektura folksonomii - tagi

Jak przebiega proces tagowania? Obecno lub brak mechanizmw kontroli.

Jaki jest efekt tagowania? Analiza semantyczno-formalna zbioru tagw.

Chmura tagw

- Narzdzie wizualizacji i dostpu(browsing / przegldanie) do zasobw.

- Uzalenienie wielkoci czcionki prezentowanego tagu od jego popularnoci.

- Grubiaski konsensus.

- Eksponowanie tagw popularnych.

- Chmura tagw jako komunikat.

- Camera obscura okrelonej przestrzeni informacyjnej.

- Czy jest uyteczna?

Folksonomia jako SSOW

SSOW - narzdzia reprezentacji i organizacji struktur pojciowych dla kolekcji sieciowych.

SSOW peni te same funkcje, co jzyki informacyjno-wyszukiwawcze (umoliwiajopisanie i wyszukiwanie sieciowych obiektw informacyjnych).

Typy SSOW - listy terminw, struktury hierarchiczne, struktury relacyjne.



Wady: brak kontroli semantyczno-strkuturalnej:

rne interpretacje, obecno synonimw, obecno homonimw, obecno bdnych form tagw,

nieujawnianie relacji semantycznych pomidzy tagami,

skojarzeniowa relacja kookurencji skadniowej,

chaos kategorialny.

Kierunki bada

Badania zorientowane na: tag,

uytkownika, folksonomia jako system informacyjny.

Kierunki bada: tagi

Badania tagw, czyli systemu leksykalnego folksonomii.

Prby opracowania typologii tagw: opisowe (dramat, muzyka, finanse, prawo), formalne (blog, wideo, ksika, zdjcie),

wasno/rdo (Adam_Nowak , empik, PWN),

opinia (ciekawe, zabawne, sabe, skomplikowane), autoodniesienie (moje_albumy, moje),

organizujce (do_przeczytania, wydrukowa)

rozrywkowo/performatywne (obejrzane, widziane_na_ywo)

Badania Louise Spiteri (Webology, 2007) Kategoryzacja tagw na podstawie ANSI/NISO

Z39.19-2005. Brak konsekwencji w stosowaniu formy liczby

pojedynczej i mnogiej. Znaczna liczba tagw reprezentujcych rzeczowniki

policzalne wystpuje w bdnej formie liczby pojedynczej.

Brak wytycznych zwizanych z tworzeniem tagw wielowyrazowych.

Olbrzymi problem wieloznacznoci tagw.

Kierunki bada: tagi

Tag Gardening (uprawa tagw) System zarzdzania tagami.

Cel: eliminacja bdnych form, synonimw, homonimw, spamu (sic!).

Wykorzystanie JIW do redukcji synonimii. Emergent semantics (semantyka ujawniana)

probabilistyczne metody ujawniania relacji semantycznych pomidzy tagami

Kierunki bada: tagi

EnTag: Enhanced Tagging for Discovery (UKOLN) adaptacja sownikw JIW w folksonomiach

jako narzdzia sugerowania okrelonych form tagw

Pozostae tematy bada: kategoryzacja tagw,

tagowanie fasetowe.

Kierunki bada: tagi

Kierunki bada: uytkownicy

Dlaczego ludzie taguj? Jakimi kryteriami kieruj si osoby

tagujce dany obiekt? Analiza kognitywna procesu tagowania.

Kierunki bada: uytkownicy

PEW Internet & American Life Project Survey(2007 r.): 28% of Amerykanw (42 mln) kiedykolwiek tagowao. 7% (10 mln) taguje codziennie. Tagujcy Amerykanie s najczciej przed 40 rokiem ycia i maj wysze wyksztacenie. (???)

A inne zmienne? Przynaleno do okrelonej grupy spoecznej,

zawodowej? Rodzaj tagowanych kolekcji? Jak taguj uytkownicy bibliotek? Czy i jak taguj bibliotekarze?

Kierunki bada: system

Badania nad zastosowaniem folksonomii jako narzdzia reprezentacji i organizacji informacji.

Library Thing for Libraries.

serwis spoecznociowy umoliwiajcy skatalogowanie swojej domowej biblioteczki,

700 tysicy uytkownikw,

polska wersja jzykowa, udostpnia opisy bibliograficzne 43,881,915

ksiek + tagi,

folksonomia LibraryThing liczy 55,629,810tagw .

Kierunki bada: system

Tagi pochodzce z Library Thing

Zakoczenie

W jaki sposb wpuci naszych czytelnikw do bibliotecznych dziaw opracowania, aby wyrzdzili jak najmniej szkd?

Musimy przygotowa nasze katalogi biblioteczne zarwno technologicznie, ale przede wszystkim koncepcyjnie.

Dzikuj za uwag

Marcin [email protected]

z głow ąw chmurach – tagowanie, folksonomie i systemy...

Documents