zahirgaani erunkhii huuli 20150619

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2015 îí ¹28/889/

1379

2015 îíû 06 äóãààð Óëààíáààòàðñàðûí 19-íèé ºäºð õîò

ÇÀÕÈÐÃÀÀÍÛ ÅÐªÍÕÈÉ ÕÓÓËÜ

I ÕÝÑÝÃÅÐªÍÕÈÉ ¯ÍÄÝÑËÝË

ÍÝÃÄ¯ÃÝÝÐ Á¯ËÝÃÍÈÉÒËÝÃ ¯ÍÄÝÑËÝË

1 ä¿ãýýð ç¿éë.Õóóëèéí çîðèëãî

1.1.Ýíý õóóëèéí çîðèëãî íü íèéòèéí ýðõ ç¿éí õ¿ðýýíä ã¿éöýòãýõ ýðõ ìýäëèéã õýðýãæ¿¿ëýí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ çàõèðãààíû àêò, çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêò ãàðãàõ, çàõèðãààíû ãýðýý áàéãóóëàõ çàìààð èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäòýé õàðèëöàõ ¿éë àæèëëàãààíû ýðõ ç¿éí ñóóðü çîõèöóóëàëòûã á¿ðä¿¿ëýõýä îðøèíî.

2 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû õóóëü òîãòîîìæ

2.1.Çàõèðãààíû ¿éë àæèëëàãààòàé õîëáîîòîé õóóëü íü Ìîíãîë Óëñûí ¯íäñýí õóóëü1, ýíý õóóëü áîëîí ýäãýýð õóóëüòàé íèéö¿¿ëýí ãàðãàñàí áóñàä õóóëèàñ á¿ðäýíý.

3 äóãààð ç¿éë.Õóóëèéí ¿éë÷ëýõ õ¿ðýý

3.1.Ýíý õóóëü äàðààõ õàðèëöààíä ¿éë÷ëýõã¿é:

3.1.1.õóóëü òîãòîîìæèéí òºñºë áîëîâñðóóëàõ áîëîí õóóëü òîãòîîõ ¿éë àæèëëàãàà;

3.1.2.Ìîíãîë Óëñûí îëîí óëñûí ãýðýý áàéãóóëàõ ¿éë àæèëëàãàà;

3.1.3.¯íäñýí õóóëèéí öýö, á¿õ øàòíû ø¿¿õèéí ãýìò õýðýã, ýðõ ç¿éí ìàðãààí õÿíàí øèéäâýðëýõ àæèëëàãàà;

3.1.4.ãýìò õýðýã ìºðäºí áàéöààõ àæèëëàãàà, ò¿¿íä òàâèõ ïðîêóðîðûí õÿíàëò, ø¿¿õèéí øèéäâýð ã¿éöýòãýõ àæèëëàãàà;

3.1.5.îíö áîëîí äàéíû áàéäàë çàðëàñàí ¿åä çýâñýãò õ¿÷èí àøèãëàõ, öýðýã õºäºëãºõ;

1Ìîíãîë Óëñûí ̄ íäñýí õóóëü Òºðèéí ìýäýýëýë ýìõýòãýëèéí 1992 îíû 1 äóãààðò íèéòëýãäñýí.

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÕÓÓËÜ


1380

3.1.6.òàãíóóë, ¿íäýñíèé àþóëã¿é áàéäëûã õàìãààëàõ áîëîí òºðèéí ãàäààä áîäëîãûã øóóä õýðýãæ¿¿ëýõòýé õîëáîîòîé àæèëëàãàà;

3.1.7.óëñ òºðèéí øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãàà.

Òàéëáàð:Óëñ òºðèéí øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãàà ãýæ óëñ òºðèéí áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòíû õóóëüä çààñàí á¿ðýí ýðõýä øàëãóóðã¿éãýýð çààñàí, ýñõ¿ë ø¿¿õèéí æóðìààð øàëãàí òîãòîîõ áîëîìæã¿é øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààã îéëãîíî. Óëñ òºðèéí àëáàí òóøààëòàí, áàéãóóëëàãà äàíãààðàà øèéäâýð ãàðãàñíûã óëñ òºðèéí øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä õàìààðóóëàõ ¿íäýñëýë áîëîõã¿é.

3.2.¯íäñýí õóóëèéí öýö, á¿õ øàòíû ø¿¿õ, ìºðäºí áàéöààõ, ïðîêóðîð, ø¿¿õèéí øèéäâýð ã¿éöýòãýõ áàéãóóëëàãûí ýíý õóóëèéí 3.1.3, 3.1.4-ò çààñíààñ áóñàä çàõèðãààíû ¿éë àæèëëàãààòàé õîëáîãäñîí õàðèëöààíä ýíý õóóëü ¿éë÷èëíý.

3.3.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí ¿éë àæèëëàãààã òóõàéëñàí õóóëèàð çîõèöóóëààã¿éãýýñ áóñàä õàðèëöààã ýíý õóóëèàð çîõèöóóëíà.

4 ä¿ãýýð ç¿éë.Çàõèðãààíû ¿éë àæèëëàãààíû çàð÷èì

4.1.Çàõèðãààíû ¿éë àæèëëàãààíä Ìîíãîë Óëñûí ¯íäñýí õóóëèéí Íýãä¿ãýýð ç¿éëèéí 2 äàõü õýñýãò çààñàí òºðèéí ¿éë àæèëëàãààíû ¿íäñýí çàð÷èì ¿éë÷èëíý.

4.2.Çàõèðãààíû ¿éë àæèëëàãààíä äàðààõ òóñãàé çàð÷ìûã áàðèìòàëíà:

4.2.1.õóóëüä ¿íäýñëýõ; 4.2.2.øóóðõàé, òàñðàëòã¿é áàéõ;

4.2.3.õóóëüä çààñàí íóóöàä õàìààðàõààñ áóñàä ¿éë àæèëëàãààíä èë òîä, íýýëòòýé áàéõ;

4.2.4.¿ð íºëººòýé áàéõ;

4.2.5.çîðèëãîäîî íèéöñýí, áîäèò íºõöºëä òîõèðñîí, øèéäâýð íü ¿íäýñëýë á¿õèé áàéõ;

4.2.6.áóñäûí ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëûã õºíäñºí çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ òîõèîëäîëä òýäãýýðò óðüä÷èëàí ìýäýãäýõ, îðîëöîîã íü õàíãàõ;


1381

4.2.7.àøèã ñîíèðõëûí çºð÷èëòýé çàõèðãààíû ¿éë àæèëëàãààíààñ òàòãàëçàí ãàðàõ, òàòãàëçàí ãàðãàõ áîëîìæèéã õàíãàõ;

4.2.8.õóóëü ¸ñíû èòãýëèéã õàìãààëàõ.

Òàéëáàð:Õóóëü ¸ñíû èòãýëèéã õàìãààëàõ çàð÷èì ãýæ íèéòèéí ýðõ ç¿éí àëèâàà õàðèëöààíä çàõèðãààíû ¿éë àæèëëàãààíä îðîëöîã÷ èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäýä ýäèéí áóþó ìºíãºí ä¿íãýýð èëýðõèéëýãäýõ ýðõ ç¿éí ¿ð äàãàâàð ¿¿ññýí òîõèîëäëûã îéëãîíî. Õàðèí ýíý õóóëèéí 48.2-ò çààñàí òîõèîëäîë ¿¿ñâýë çàõèðãààíû ¿éë àæèëëàãààíä îðîëöîã÷ èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäèéí èòãýë õàìãààëàãäàõã¿é. Èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäýä ýåðýã ¿ð äàãàâàð ¿¿ñýõýýð áàéñàí ÷ óã õàðèëöàà äóóññàí áîë èòãýë õàìãààëàõ çàð÷èì õýðýãëýãäýõã¿é.

ÕÎ¨ÐÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃÇÀÕÈÐÃÀÀÍÛ ÁÀÉÃÓÓËËÀÃÀ

5 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà

5.1.Íèéòèéí àøèã ñîíèðõëûã èëýðõèéëýí çàõèðàìæèëñàí øèéäâýð ãàðãàäàã äàðààõ íèéòèéí ýðõ ç¿éí ýòãýýäèéã çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ãýæ îéëãîíî:

5.1.1.òºðèéí ã¿éöýòãýõ ýðõ ìýäëèéã õýðýãæ¿¿ëäýã òºâ, îðîí íóòãèéí á¿õ áàéãóóëëàãà;

5.1.2.õóóëü òîãòîîìæèéã áèåë¿¿ëæ, çàõèðàìæèëñàí øèéäâýð ãàðãàäàã Çàñãèéí ãàçðûí áóñ áèå äààñàí àãåíòëàã, ò¿¿íòýé àäèëòãàõ íèéòèéí ýðõ ç¿éí áóñàä áàéãóóëëàãà;

5.1.3.çàõèðãààíû ÷èã ¿¿ðãèéã õóóëü áîëîí íèéòèéí ýðõ ç¿éí ãýðýýíèé ¿íäñýí äýýð øèëæ¿¿ëýí àâñàí ýòãýýä;

5.1.4.¿éë÷èëãýýã íü íèéòýýñ çààâàë õýðýãëýäýã òºðèéí áà õîëèìîã ºì÷èéí ñóðãóóëü, ýìíýëýã, õýâëýë ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîî, òýýâýð, ýð÷èì õ¿÷íèé çýðýã áàéãóóëëàãûí çàõèðãàà;

5.1.5.íóòãèéí ººðºº óäèðäàõ áàéãóóëëàãà áîëîí øèéäâýð, ¿éë àæèëëàãààíä íü çàõèðãààíû õýðãèéí ø¿¿õýä ãîìäîë ãàðãàõààð õóóëüä òóñãàéëàí çààñàí áàéãóóëëàãà.

5.2.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà áàéíãûí áóñ, íýã óäààãèéí øèíæòýé àñóóäëûã øèéäâýðëýæ çîõèöóóëàõààð áàéãóóëàãäàæ áîëîõ áºãººä òàòàí áóóãäñàí òîõèîëäîëä ò¿¿íèéã áàéãóóëñàí, òîìèëñîí ýðõ á¿õèé ýòãýýä ýðõ ç¿éí ¿ð äàãàâðûã õàðèóöíà.


1382

5.3.Ìîíãîë Óëñûí Èõ Õóðàë, Ìîíãîë Óëñûí ¯íäñýí õóóëèéí öýö, á¿õ øàòíû ø¿¿õ, ïðîêóðîðîîñ õóóëüä çààñàí ýðõ ìýäýë áóþó õóóëü òîãòîîõ, ãýìò õýðýã, ýðõ ç¿éí ìàðãààí õÿíàí øèéäâýðëýõ îíöãîé á¿ðýí ýðõèéíõýý äàãóó ãàðãàñàí øèéäâýðýýñ áóñàä çàõèðãààíû ÷èã ¿¿ðýã, øèéäâýðòýé íü õîëáîãäóóëàí óã áàéãóóëëàãûã çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä òîîöíî.

5.4.Íèéòèéí ýðõ ç¿éí àñóóäëààð áèå äààí, ººðèéí íýðèéí ºìíººñ äàíãààð çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ á¿ðýí ýðõ õóóëèàð òóñãàéëàí îëãîãäñîí àëáàí òóøààëòíûã çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ãýæ ¿çíý.

6 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûã òºëººëºõ

6.1.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûã õóóëèàð á¿ðýí ýðõ îëãîãäñîí óäèðäàõ àëáàí òóøààëòàí õóóëüä çààñíû äàãóó èòãýìæëýëã¿éãýýð, ýñõ¿ë õóóëèàð ýðõ îëãîãäñîí óäèðäàõ àëáàí òóøààëòíû øèéäâýðýýð èòãýìæëýëèéí ¿íäñýí äýýð òºëººëíº.

6.2.Õàìòûí óäèðäëàãàòàé çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí øèéäâýðèéã íýã ãèø¿¿í äàíãààð, öººíõººð, ýñõ¿ë ýðõ îëãîãäîîã¿é ýòãýýä ãàðãàõã¿é.

6.3.Ýðõ õýìæýýãýý òºëººë¿¿ëñýí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà õýäèéä ÷ òºëººëëèéã öóöëàõ ýðõòýé.

7 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûã òºëººëºõã¿é áàéõ

7.1.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûã òºëººëºõºä Íèéòèéí àëáàíä íèéòèéí áîëîí õóâèéí àøèã ñîíèðõëûã çîõèöóóëàõ, àøèã ñîíèðõëûí çºð÷ëººñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ òóõàé õóóëèéí2 14 ä¿ãýýð ç¿éëä çààñàí õÿçãààðëàëò õ¿÷èí òºãºëäºð ¿éë÷èëíý.

7.2.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä õîéøëóóëøã¿é íºõöºë áàéäàë ¿¿ññýí òîõèîëäîëä ýíý õóóëèéí 7.1-ä çààñàí ýòãýýä îðîëöîæ áîëíî.

8 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí ýðõ øèëæ¿¿ëýõ

8.1.Õóóëüä çààñíààñ áóñàä òîõèîëäîëä çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà õóóëèàð òóñãàéëàí çààñàí á¿ðýí ýðõèéã áóñäàä øèëæ¿¿ëýõèéã õîðèãëîíî.

2Íèéòèéí àëáàíä íèéòèéí áîëîí õóâèéí àøèã ñîíèðõëûã çîõèöóóëàõ, àøèã ñîíèðõëûí çºð÷ëººñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ òóõàé õóóëü Òºðèéí ìýäýýëýë ýìõýòãýëèéí 2012 îíû 8 äóãààðò íèéòëýãäñýí.


1383

9 ä¿ãýýð ç¿éë.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí õàðüÿàëàë

9.1.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí ÷èã ¿¿ðýã, íóòàã äýâñãýðèéí õàðüÿàëëûã õóóëü áîëîí ò¿¿íèéã ¿íäýñëýí ãàðãàñàí øèéäâýðýýð òîãòîîíî.

9.2.Íóòàã äýâñãýðèéí õàðüÿàëëààð çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí àëáàí ¸ñíû õàÿãèéã á¿ðòãýíý.

9.3.Òóõàéí àñóóäàë õýä õýäýí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí ÷èã ¿¿ðýãò õàìààð÷ áàéâàë àíõàí øàòíû çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà, èæèë ò¿âøíèé çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí ÷èã ¿¿ðýãò õàìààð÷ áàéâàë àíõ õ¿ëýýí àâñàí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ººðèéí ÷èã ¿¿ðýãò õàìààðàõ àñóóäëûã øèéäâýðëýíý.

10 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí õàðèëöàí òóñëàõ ¿¿ðýã

10.1.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà äàðààõ òîõèîëäîëä áè÷ãýýð õ¿ñýëò ãàðãàí áóñàä çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ òóñëàëöàà àâ÷ áîëíî:

10.1.1.ýðõ ç¿éí õóâüä ººðºº òîäîðõîé ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõ áîëîìæã¿é áîë;

10.1.2.¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõàä øààðäëàãàòàé õ¿íèé íººö, ýñõ¿ë á¿òýö, òîãòîëöîî áîäèòîîð äóòàãäñàí áîë;

10.1.3.÷èã ¿¿ðãýý õýðýãæ¿¿ëýõýä áîäèò íºõöºë áàéäëûí òàëààðõ ìýäýýëýëã¿é, îëæ àâàõ áîëîìæã¿éãýýñ õîëáîãäîõ ìýðãýæëèéí áàéãóóëëàãûí òóñëàëöàà øààðäëàãàòàé áîë.

10.2.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà òóñëàëöàà õ¿ññýí áóñàä çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàòàé õàìòðàí àæèëëàõ ¿¿ðýãòýé.

10.3.Ýíý õóóëèéí 10.1-ä çààñàí àñóóäëûã øèéäâýðëýõòýé õîëáîîòîé ãàðñàí çàðäëûã òóñëàëöàà õ¿ññýí áàéãóóëëàãà õàðèóöíà.

10.4.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà äàðààõ òîõèîëäîëä òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëýõã¿é:

10.4.1.õóóëèàð õîðèãëîñîí áîë;

10.4.2.íèéòèéí àøèã ñîíèðõîëä íîöòîé õîõèðîë ó÷ðóóëàõààð áîë;


1384

10.4.3.òóõàéí àñóóäàë Ìýäýýëëèéí èë òîä áàéäàë áà ìýäýýëýë àâàõ ýðõèéí òóõàé3, Òºðèéí íóóöûí òóõàé 4, Áàéãóóëëàãûí íóóöûí òóõàé5, Õóâü õ¿íèé íóóöûí òóõàé6 õóóëèàð òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëýõ áîëîìæã¿é áîë.

10.5.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà äàðààõ òîõèîëäîëä òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëýõã¿é áàéæ áîëíî:

10.5.1.ººð çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà øóóðõàé, ýñõ¿ë áàãà çàðäëààð àëáàí òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëæ ÷àäàõààð áîë;

10.5.2.òóõàéí áàéãóóëëàãûí áîäèò áîëîìæîîñ äàâñàí áîë;

10.5.3.òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëñíýýð ººðèéí ÷èã ¿¿ðãýý

õýðýãæ¿¿ëýõýä áýðõøýýë ó÷ðàõààð áîë.

10.6.Äýýä áîëîí äîîä øàòíû çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí õ¿ñýëòèéã øèéäâýðëýõ, òîäîðõîé ¿éë àæèëëàãààã òóõàéëñàí õóóëèàð çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí ÷èã ¿¿ðýãò õàìààðóóëæ, õýðýãæ¿¿ëñíèéã õàðèëöàí òóñëàëöàà ãýæ ¿çýõã¿é.

ÃÓÐÀÂÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃÇÀÕÈÐÃÀÀÍÛ ØÈÉÄÂÝÐ ÃÀÐÃÀÕ ÀÆÈËËÀÃÀÀ

11 ä¿ãýýð ç¿éë.Çàõèðãààíû ¿éë àæèëëàãààíû õýëáýð

11.1.Çàõèðãààíû ¿éë àæèëëàãàà äàðààõ õýëáýðòýé áàéíà:

11.1.1.çàõèðãààíû àêò; 11.1.2.çàõèðãààíû ãýðýý; 11.1.3.çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêò.

11.2.Çàõèðãààíû ¿éë àæèëëàãààíû õýëáýðèéã õóóëüä ººðººð çààñàí òîõèîëäîëä çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà òóõàéí õóóëüä çààñíû äàãóó õýðýãëýíý.

3Ìýäýýëëèéí èë òîä áàéäàë áà ìýäýýëýë àâàõ ýðõèéí òóõàé õóóëü Òºðèéí ìýäýýëýë ýìõýòãýëèéí 2011 îíû 26 äóãààðò íèéòëýãäñýí.4Òºðèéí íóóöûí òóõàé õóóëü Òºðèéí ìýäýýëýë ýìõýòãýëèéí 1995 îíû 7 äóãààðò íèéòëýãäñýí.5Áàéãóóëëàãûí íóóöûí òóõàé õóóëü Òºðèéí ìýäýýëýë ýìõýòãýëèéí 1995 îíû 7 äóãààðò íèéòëýãäñýí.6Õóâü õ¿íèé íóóöûí òóõàé õóóëü Òºðèéí ìýäýýëýë ýìõýòãýëèéí 1995 îíû 7 äóãààðò íèéòëýãäñýí.


1385

11.3.Õóóëüä ººðººð çààãààã¿é òîõèîëäîëä çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýíý õóóëèéí 11.1-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãààíû õýëáýðýýñ ñîíãîí õýðýãëýíý.

11.4.Õóóëüä ººðººð çààãààã¿é, ýíý õóóëèéí 11.1-ä çààñàí õýëáýðýýñ ñîíãîæ õýðýãëýõ áîëîìæã¿é òîõèîëäîëä çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà çàõèðãààíû ¿éë àæèëëàãààíû ººð áóñàä õýëáýðèéã ººðºº òîãòîîíî.

12 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãàà

12.1.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãàà ãýæ ýíý õóóëèéí 11.1.1, 11.1.2-ò çààñàí øèéäâýðòýé õîëáîãäñîí ¿éë àæèëëàãààã îéëãîíî.

12.2.Ýíý õóóëèéí 11.1.3-ò çààñàí øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààã ýíý õóóëèéí Çóðãààäóãààð á¿ëýãò çààñíààð çîõèöóóëíà.

13 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä îðîëöîã÷

13.1.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä îðîëöîã÷ /öààøèä îðîëöîã÷ ãýõ/ ãýæ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä ºðãºäºë, õ¿ñýëò ãàðãàñàí

ýòãýýä, çàõèðãààíû àêò, çàõèðãààíû ãýðýýíèé ýðõ ç¿éí ¿éë÷ëýë øóóä áîëîí øóóä áóñààð ÷èãëýñýí ýòãýýä áîëîí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä òàòàí îðîëöóóëñàí ýòãýýäèéã îéëãîíî.

13.2.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíû óëìààñ ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîë íü çºð÷èãäñºí ýòãýýä çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä ãóðàâäàã÷ ýòãýýäýýð îðîëöîíî.

13.3.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíû óëìààñ ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîë íü õºíäºãäºæ áîëçîøã¿é ýòãýýäèéã ò¿¿íèé õ¿ñýëòýýð, ýñõ¿ë çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ººðèéí ñàíàà÷èëãààð, îðîëöîã÷èéí çºâøººðñíººð øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä òàòàí îðîëöóóëíà.

13.4.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä õºãæëèéí áýðõøýýëòýé õ¿í îðîëöîõ òîõèîëäîëä äîõèî, çàíãàà, òóñãàé òýìäýãò àøèãëàí õýëìýð÷èéí òóñëàìæòàéãààð îðîëöîíî.

14 ä¿ãýýð ç¿éë.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä îðîëöîõ ýðõ ç¿éí ÷àäàìæ

14.1.Õóóëüä çààñàí ýðõ ç¿éí ÷àäàìæòàé èðãýí, õóóëèéí ýòãýýä áîëîí õóóëèàð ýðõ îëãîãäñîí ýòãýýä çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä îðîëöîõ ýðõòýé.


1386

14.2.Îðîëöîã÷èéã õóóëüä çààñàí ýðõ ç¿éí ÷àäâàð, ÷àäàìæòàé áàéõûã øààðäàíà.

15 äóãààð ç¿éë.Îðîëöîã÷èéí ýðõ

15.1.Îðîëöîã÷ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàòàé õàðèëöàõäàà äàðààõ ýðõèéã ýäýëíý:

15.1.1.çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíû òàëààð õóóëüä çààñàí æóðìûí äàãóó ìýäýýëýë àâàõ, õîëáîãäîõ áàðèìò áè÷ãèéã õóóëáàðëàí àâàõ;

15.1.2.òóõàéí çàõèðãààíû øèéäâýðèéã ãàðãàõ ýðõ á¿õèé àëáàí òóøààëòíû òàëààð Ìýäýýëëèéí èë òîä áàéäàë áà ìýäýýëýë àâàõ ýðõèéí òóõàé, Íèéòèéí àëáàíä íèéòèéí áîëîí õóâèéí àøèã ñîíèðõëûã çîõèöóóëàõ, àøèã ñîíèðõëûí çºð÷ëººñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ òóõàé õóóëüä çààñàí æóðìûí äàãóó ìýäýýëýë àâàõ;

15.1.3.ººðèéí ãàðãàæ ºãñºí áàðèìò áè÷ãèéí áàòàëãààæñàí õóóëáàð áîëîí ýõ õóâèéã áóöààí àâàõ;

15.1.4.çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõààñ ºìíº îðîëöîã÷ íîòëîõ áàðèìò ãàðãàõ, øààðäëàãàòàé áàðèìò áè÷ãèéã á¿ðä¿¿ëýí ºãºõ;

15.1.5.õýðýãæ¿¿ëýõèéã õ¿ññýí òºñºë, ¿éë àæèëëàãàà, òºëºâëºãºº, ºðãºäºë, õ¿ñýëòèéí òàëààð ìýäýýëýë àâàõ;

15.1.6.õóóëüä çààñàí æóðìûí äàãóó çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí á¿ðòãýë, àðõèâûí áàðèìòòàé òàíèëöàõ;

15.1.7.çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûã õóóëèàð õ¿ëýýñýí ÷èã ¿¿ðãýý õýðýãæ¿¿ëýõèéã øààðäàõ;

15.1.8.õóóëüä çààñàí áóñàä ýðõ.

15.2.Ýíý õóóëèéí 15.1-ä çààñàí ìýäýýëýë àâàõ ýðõ òºð, áàéãóóëëàãà, õóâü õ¿íèé íóóöûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæîîð õàìãààëàãäñàí ìýäýýëëýýð õÿçãààðëàãäàíà.

16 äóãààð ç¿éë.Õóóëü ç¿éí áîëîí áóñàä ìýðãýæëèéí çºâëºãºº, òóñëàëöàà àâàõ

16.1.Îðîëöîã÷ çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíû àëü ÷ ¿å øàòàíä õóóëü ç¿éí áîëîí áóñàä ìýðãýæëèéí çºâëºãºº, òóñëàëöàà àâ÷ áîëíî.


1387

17 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä òºëººëºõ

17.1.Îðîëöîã÷ çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä ººðèéí òºëººëºã÷èéã îðîëöóóëæ áîëíî.

17.2.Õóóëüä ººðººð çààãààã¿é áîë îðîëöîã÷èéã èòãýìæëýëèéí ¿íäñýí äýýð òºëººëºõ áºãººä èòãýìæëýë íü Èðãýíèé õóóëèéí7 64.2-ò çààñàí øààðäëàãûã õàíãàñàí áàéíà.

17.3.Èòãýìæëýëýýð òºëººëæ áàéãàà ýòãýýäèéí á¿ðýí ýðõèéã îðîëöîã÷ òîäîðõîéëíî.

17.4.Èðãýíèé ýðõ ç¿éí çàðèì ÷àäàìæ áîëîí á¿ðýí áóñ ÷àäàìæòàé îðîëöîã÷èéã ò¿¿íèé õóóëü ¸ñíû òºëººëºã÷ òºëººëíº.

17.5.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä èòãýìæëýãäñýí òºëººëºã÷ òîìèëîãäñîí áîë ò¿¿íòýé, õàðèí îðîëöîã÷ íü õóóëüä çààñíû äàãóó õàìòðàí îðîëöîõ ¿¿ðýãòýé áîë çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà òýäãýýðòýé õàðèëöàíà.

18 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû øèéäâýðèéã òºëººëºí õ¿ëýýí àâàõ ýòãýýä

18.1.Îðîëöîã÷ Ìîíãîë Óëñàä îðøèí ñóóõ õàÿãã¿é, ýñõ¿ë áàéíãà îðøèí ñóóäàãã¿é áîë çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí øààðäñàí õóãàöààíä ò¿¿íèé ºìíººñ çàõèðãààíû øèéäâýðèéã òºëººëºí õ¿ëýýí àâàõ ýòãýýäèéã íýðëýæ áîëíî.

18.2.Îðîëöîã÷ ýíý õóóëèéí 18.1-ä çààñàí ýòãýýäèéã íýðëýýã¿é áîë ò¿¿íä õàÿãëàãäñàí áàðèìò áè÷ãèéã áàòàëãààò øóóäàíãààð ÿâóóëñíààñ õîéø íèéñëýëä àæëûí òàâàí ºäºð, îðîí íóòàãò àæëûí 10 ºäºð, õàðèí öàõèì øóóäàíãààð ÿâóóëñàí áàðèìò áè÷ãèéã ò¿¿íèéã èëãýýñíýýñ õîéø àæëûí òàâàí ºäºð ºíãºðñíººð áàðèìò áè÷èã ãàðäóóëñàíä òîîöíî.

18.3.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýíý õóóëèéí 18.1-ä çààñàí ýòãýýäèéã íýðëýýã¿éãýýñ ¿¿ñýõ ýðõ ç¿éí ¿ð äàãàâðûí òàëààð îðîëöîã÷èä óðüä÷èëàí ìýäýãäýíý.

19 ä¿ãýýð ç¿éë.Òºëººëºã÷èéã òîìèëîõ

19.1.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí îðøèí áàéãàà ãàçðûí ñóì, ä¿¿ðãèéí Çàñàã äàðãà äàðààõ îðîëöîã÷èéí õóâüä ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëûã íü õàìãààëàí îðîëöîõ òºëººëºã÷èéã òîìèëíî:7Èðãýíèé õóóëü Òºðèéí ìýäýýëýë ýìõýòãýëèéí 2002 îíû 7 äóãààðò íèéòëýãäñýí.


1388

19.1.1.îðîëöîã÷ õýí áîëîõ íü òîäîðõîéã¿é áîë; 19.1.2.îðîëöîã÷èéí îðøèí áàéãàà õàÿã íü òîäîðõîéã¿é,

áàéíãûí îðøèí ñóóãàà õàÿãòàà áàéõã¿é, ýñõ¿ë óäàà äàðàà /õî¸ð áóþó ò¿¿íýýñ äýýø/ õ¿íäýòãýí ¿çýõ øàëòãààíã¿éãýýð èðýýã¿é áîë;

19.1.3.Ìîíãîë Óëñàä áàéíãà îðøèí ñóóäàãã¿é, òºëººëºí õ¿ëýýí àâàõ ýòãýýäèéã íýðëýýã¿é áîë;

19.1.4.çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä õàìààðàõ ýçýíã¿é ýä þìñòàé õîëáîîòîé ¿¿ñýõ ýðõ, ¿¿ðãèéã õýðýãæ¿¿ëýõ øààðäëàãàòàé áîë.

20 äóãààð ç¿éë.Õýä õýäýí îðîëöîã÷èéã òºëººëºõ

20.1.Èæèë óòãàòàé ºðãºäºë, ãîìäîë ãàðãàñàí 20 áà ò¿¿íýýñ äýýø ýòãýýä äóíäààñàà òºëººëºã÷ºº òîìèëæ, çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä îðîëöîæ áîëíî.

20.2.Ýíý õóóëèéí 20.1-ä çààñàí òºëººëºã÷èéã ºðãºäºë, ãîìäîë ãàðñíûã ìýäýãäñýíýýñ õîéø 14 õîíîãèéí äîòîð òîìèëîîã¿é òîõèîëäîëä çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà íýð, õàÿãàà òîäîðõîé áè÷ñýí ýõíèé ýòãýýäèéã çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä òºëººë¿¿ëíý.

21 ä¿ãýýð ç¿éë.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä õ¿ðýëöýí î÷èõ

21.1.Õóóëüä çààñàí òîõèîëäîëä îðîëöîã÷ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä ººðèéí áèåýð èðýõ áºãººä áóñàä òîõèîëäîëä òºëººëºã÷ºº òîìèëîí èð¿¿ëæ áîëíî.

21.2.Îðîëöîã÷ áèå÷ëýí èðýõ øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä ìýäýãäýõ õóóäàñò õ¿ðýëöýí î÷èõ ãàçàð, ºäºð, öàã, çîðèëãî áîëîí èðýýã¿é òîõèîëäîëä ãàðàõ ýðõ ç¿éí ¿ð äàãàâðûí òàëààð òîäîðõîé òóñãàíà.

21.3.Îðîëöîã÷ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä ººðèéí áèåýð èðñýí òàëààðõ òîäîðõîéëîëòûã ò¿¿íèé õ¿ñýëòýýð çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ãàðãàæ ºãºõ ¿¿ðýãòýé.

22 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãàà ýõëýõ

22.1.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ººðèéí ñàíàà÷èëãààð õóóëüä çààñàí ÷èã ¿¿ðãèéã õýðýãæ¿¿ëýõ, äýýä øàòíû çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ ºãñºí ¿¿ðãèéã áèåë¿¿ëýõ, ýñõ¿ë îðîëöîã÷èéí ãàðãàñàí ºðãºäºë, ãîìäëûã ¿íäýñëýí çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààã ýõë¿¿ëíý.


1389

23 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíû õýë

23.1.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààã ìîíãîë õýëýýð õºòëºí ÿâóóëíà.

23.2.Îðîëöîã÷ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä ãàäààä õýëýýð õàíäñàí òîõèîëäîëä îð÷óóëãûã õàâñàðãàñàí áàéõ áºãººä îð÷óóëãûí çºð¿¿òýé áàéäëààñ ¿¿ñýõ ¿ð äàãàâðûã ººðºº õàðèóöíà.

24 ä¿ãýýð ç¿éë.Íºõöºë áàéäëûã òîãòîîõ

24.1.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä õàìààðàõ áîäèò íºõöºë áàéäëûã òîãòîîíî.

24.2.Ýíý õóóëèéí 24.1-ä çààñàí áîäèò íºõöºë áàéäëûã òîãòîîõîä à÷ õîëáîãäîë á¿õèé øààðäëàãàòàé àæèëëàãàà õèéõ, íîòëîõ áàðèìòûã öóãëóóëàõ, ¿íýëýõ ¿¿ðãèéã çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà õ¿ëýýíý.

24.3.Ýíý õóóëèéí 24.1-ä çààñàí àæèëëàãàà ÿâàãäàõ õýëáýð áîëîí õàìðàõ õ¿ðýýã çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà òîãòîîõäîî îðîëöîã÷èéí ãàðãàñàí íîòëîõ áàðèìò, ºðãºäºë, õ¿ñýëòèéã õàðãàëçàí ººðºº áèå äààí øèéäâýðëýíý.

24.4.Òóõàéí çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä õàìààðàëòàé òîõèîëäîë á¿ðèéí ¿íäýñëýëèéã çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà íàðèéâ÷ëàí øèíæëýí ñóäëàõ ¿¿ðýãòýé áºãººä îðîëöîã÷èéí õóâüä à÷ õîëáîãäîë á¿õèé íºõöºë áàéäëûã òîãòîîíî.

24.5.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíû ÿâöàä ººðèéí ÷èã ¿¿ðýãò õàìààðàõ àñóóäëààð ãàðãàñàí òàéëáàð áîëîí ºðãºäºë, ãîìäëûã õ¿ëýýæ àâàõààñ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà òàòãàëçàæ áîëîõã¿é.

25 äóãààð ç¿éë.Íîòëîõ áàðèìò öóãëóóëàõ

25.1.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíû íºõöºë áàéäëûã òîãòîîõîä øààðäëàãàòàé íîòëîõ áàðèìòûã çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà äàðààõ áàéäëààð öóãëóóëíà:

25.1.1.à÷ õîëáîãäîë á¿õèé ìýäýýëëèéã öóãëóóëàõ; 25.1.2.îðîëöîã÷èéã ñîíñîõ, òàéëáàð ãàðãóóëàõ; 25.1.3.øèíæýý÷ îðîëöóóëàí ä¿ãíýëò ãàðãóóëàõ; 25.1.4.ãýð÷, ãóðàâäàã÷ ýòãýýäýýñ òàéëáàð ãàðãóóëàõ; 25.1.5.áàðèìò áè÷èã áîëîí õóóëü, áóñàä øèéäâýðòýé

òàíèëöàõ, õóóëáàðëàõ;


1390

25.1.6.øààðäëàãàòàé áîë òóðøèëò õèéõ;

25.1.7.îðîëöîã÷èéí õ¿ñýëòýýð çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé íîòëîõ áàðèìòûã ãàðãóóëàí àâàõ.

25.2.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíû íºõöºë áàéäëûã òîãòîîõîä îðîëöîã÷ ýíý õóóëüä çààñàí õ¿ðýýíä îðîëöîæ áîëíî.

25.3.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ººðò áàéãàà áîëîí áàéõ ¸ñòîé ìýäýýëýë, íîòëîõ áàðèìòûã îðîëöîã÷îîñ øààðäàõã¿é.

26 äóãààð ç¿éë.Îðîëöîã÷èéã ñîíñîõ

26.1.Çàõèðãààíû àêò, çàõèðãààíû ãýðýýã áàòëàí ãàðãàõûí ºìíº ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîë íü õºíäºãäºæ áîëçîøã¿é ýòãýýäýä çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõàä à÷ õîëáîãäîë á¿õèé íºõöºë áàéäëûí òàëààð òàéëáàð, ñàíàë ãàðãàõ áîëîìæ îëãîíî.

26.2.Ýíý õóóëèéí 26.1-ä çààñàí îðîëöîã÷îîñ òàéëáàð, ñàíàë àâàõ àæèëëàãààã ñîíñîõ àæèëëàãàà ãýíý.

27 äóãààð ç¿éë.Ñîíñîõ àæèëëàãààã ÿâóóëàõ

27.1.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîë íü õºíäºãäºæ áàéãàà ýòãýýäèéã òîäîðõîéëíî.

27.2.Ñîíñîõ àæèëëàãààíû òàëààðõ ìýäýãäëèéã ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîë íü õºíäºãäºæ áàéãàà ýòãýýäýä äàðààõ áàéäëààð õ¿ðã¿¿ëíý:

27.2.1.õîðü áóþó ò¿¿íýýñ äîîø òîîíû ýòãýýäèéã ñîíñîõîîð áîë ìýäýãäëèéã ýòãýýä òóñ á¿ðä øóóä õ¿ðã¿¿ëýõ;

27.2.2.õîðèí íýã áóþó ò¿¿íýýñ äýýø òîîíû ýòãýýäèéã ñîíñîõîîð áîë ýíý õóóëèéí 20.1-ä çààñàí òºëººëºã÷èä øóóä õ¿ðã¿¿ëýõ, ýñõ¿ë òóõàéí îðîí íóòàãò õ¿ðãýõ áîëîìæòîé õýâëýë ìýäýýëëèéí õýðýãñýë, øóóäàí áîëîí òýäãýýðò óðüä÷èëàí ìýäýãäýõ áóñàä àðãà õýðýãñëèéã àøèãëàí õ¿ðã¿¿ëýõ.

27.3.Ñîíñîõ àæèëëàãààíû òàëààðõ ìýäýãäýëä äàðààõ ìýäýýëëèéã òóñãàíà:

27.3.1.ñîíñîõ àæèëëàãààã ÿâóóëàõ æóðàì, àæèëëàãàà ÿâóóëàõ îí, ñàð, ºäºð, öàã, áàéðëàë, äàðààëëûí òàëààðõ ìýäýýëýë;


1391

27.3.2.çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ ýðõ îëãîãäñîí õóóëü, çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí ç¿éë, çààëò;

27.3.3.çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ òóõàéí àñóóäëûí òàëààðõ ìýäýýëýë, ¿íäýñëýë.

27.4.Ñîíñîõ àæèëëàãààã äàðààõ àðãà õýëáýðýýð ÿâóóëíà:

27.4.1.ñîíñãîë çîõèîí áàéãóóëàõ; 27.4.2.ñàíàëûã áè÷ãýýð àâàõ; 27.4.3.áèå÷ëýí óóëçàõ; 27.4.4.óòñààð ñàíàë àâàõ; 27.4.5.öàõèì õýëáýðýýð ñàíàë àâàõ; 27.4.6.òºëººëºã÷ººð äàìæóóëàí ñàíàë àâàõ; 27.4.7.áóñàä.

27.5.Ñîíñîõ àæèëëàãàà ÿâóóëàõ õóãàöàà îðîëöîã÷èéí òàéëáàð, ñàíàë ãàðãàõ áîëîìæèéã õàíãàñàí áàéíà.

27.6.Ñîíñîõ àæèëëàãààíû ÿâö, ¿ð ä¿íãèéí òàëààð òýìäýãëýë õºòºëæ, ãàðñàí ñàíàëûã çàõèðãààíû øèéäâýðò õýðõýí òóñãàñàí òàëààð ìýäýýëýë áýëòãýæ áàðèìòæóóëíà.

27.7.Ñîíñîõ àæèëëàãààíû ¿åä ãàðñàí ñàíàëûã çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíä çààâàë òóñãàõ ¿¿ðýã õ¿ëýýõã¿é áîëîâ÷ òóñãààã¿é øàëòãààíûã òàéëáàðëàõ ¿¿ðýãòýé.

28 äóãààð ç¿éë.Ñîíñîõ àæèëëàãààã õèéõã¿é áàéõ

28.1.Äàðààõ òîõèîëäîëä ñîíñîõ àæèëëàãàà õèéõã¿é áàéæ áîëíî:

28.1.1.íèéòèéí àøèã ñîíèðõîëä ñºðãººð íºëººëºõººð áîë;

28.1.2.ãàðöààã¿é áàéäëûí óëìààñ, ýñõ¿ë íèéòèéí àøèã ñîíèðõëûí ¿¿äíýýñ õîéøëóóëøã¿é àæèëëàãàà ÿâóóëàõ øààðäëàãàòàé áîë;

28.1.3.èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäèéí ºðãºäºë, ãîìäëûã õàíãàí øèéäâýðëýæ áàéãàà òîõèîëäîëä;

28.1.4.çàõèðãààíû øèéäâýðèéã òåõíèê õýðýãñëèéí òóñëàìæòàéãààð ãàðãàæ áàéãàà áîë;

28.1.5.çàõèðãààíû øèéäâýð ã¿éöýòãýõ àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéãàà áîë;


1392

28.1.6.òºð, áàéãóóëëàãà, õóâü õ¿íèé íóóöûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæîîð õàìãààëàãäñàí áóñäàä äàìæóóëàõ áîëîìæã¿é ìýäýýëýëä õàìààðàõ áîë.

28.2.Ýíý õóóëèéí 28.1-ä çààñàí ñîíñîõ àæèëëàãààã õèéãýýã¿é øàëòãààíàà çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà íîòëîõ ¿¿ðýãòýé.

29 ä¿ãýýð ç¿éë.Çàõèðãààíû øèéäâýðèéí õóâèéí õýðýã, õÿíàëòûí äàãàëäàõ õóóäàñ

29.1.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ çàõèðãààíû øèéäâýðèéí õóâèéí õýðãèéã õºòëºõ áºãººä óã õóâèéí õýðýãò øèéäâýð ãàðãàõ ¿éë àæèëëàãààíû ¿íäýñëýë, ¿å øàò, îðîëöîã÷èéí ñàíàë, õîëáîãäîõ áàðèìò, ñîíñîõ àæèëëàãàà, óóëçàëò, õóðàëäààíû òýìäýãëýë, øèéäýë, õ¿ðã¿¿ëñýí, ìýäýãäñýí áàðèìò çýðãèéã á¿ðä¿¿ëýí, àðõèâò õàäãàëíà.

29.2.Çàõèðãààíû øèéäâýð á¿ðä õÿíàëòûí äàãàëäàõ õóóäàñ õàâñàðãàõ áºãººä äàãàëäàõ õóóäñàíä çàõèðãààíû øèéäâýð áîëîâñðóóëàõàä îðîëöñîí àëáàí õààã÷ á¿ðèéí ýöýã /ýõ/-èéí íýð, ººðèéí íýð, àëáàí òóøààë, îðîëöîî, ã¿éöýòãýëèéí òóõàé äýëãýðýíã¿é òýìäýãëýñýí áàéíà. Äàãàëäàõ õóóäñàíä àëáàí õààã÷èéí çàõèðãààíû øèéäâýð áîëîâñðóóëàõàä îðîëöñîí îðîëöîî, ã¿éöýòãýëèéã òýìäýãëýñýí áàéíà.

29.3.Ýíý õóóëèéí 29.2-ò çààñàí äàãàëäàõ õóóäñûã àëáàí õààã÷èä øàãíàë îëãîõ, ¿ð ä¿íãèéí óðàìøóóëàë òîîöîõ, ñàõèëãûí øèéòãýë õ¿ëýýëãýõ, ýñõ¿ë õºäºëìºðèéí õàðèëöààã äóóñãàâàð áîëãîõîä õàðãàëçàíà.

29.4.Ýíý õóóëèéí 29.1, 29.2, 29.3 äàõü õýñýã áè÷ìýë õýëáýðýýð ãàðãàõ çàõèðãààíû øèéäâýðò õàìààðíà.

30 äóãààð ç¿éë.Íóóöûã õàäãàëàõ

30.1.Îðîëöîã÷ òºð, áàéãóóëëàãà áîëîí õóâü õ¿íèé íóóöûã çàäðóóëàõã¿é áàéõûã çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ øààðäàõ ýðõòýé.

30.2.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýíý õóóëèéí 30.1-ä çààñàí íóóöûã çàäðóóëàõã¿é áàéõ ¿¿ðýãòýé áºãººä çàäðóóëñàí òîõèîëäîëä õîëáîãäîõ õóóëüä çààñàí õàðèóöëàãà õ¿ëýýíý.

31 ä¿ãýýð ç¿éë.Çºâëºãºº, ìýäýýëýë ºãºõ

31.1.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõòàé õîëáîîòîé ìýäýýëýë ºãºõ ¿¿ðýãòýé.


1393

31.2.Îðîëöîã÷îîñ ãàðãàñàí õ¿ñýëò, òàéëáàð, ìýäýýëýë çýðýã íü çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíû ÿâöàä á¿ðýí áóñ, ýñõ¿ë áóðóó áè÷èãäñýí áàéâàë çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà îðîëöîã÷èä õîëáîãäîõ çºâëºãºº ºãºõ ¿¿ðýãòýé.

32 äóãààð ç¿éë.Îðîëöîã÷ áàðèìò áè÷èãòýé òàíèëöàõ ýðõ

32.1.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ººðèéí øèéäâýðèéí õ¿÷èí òºãºëäºð áàéäëûã óðüä÷èëàí ìýäýãäýõ, òóõàéí øèéäâýðòýé õîëáîîòîé îðîëöîã÷èéí ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëûã õàìãààëàõàä øààðäëàãàòàé áàðèìò áè÷èãòýé îðîëöîã÷, ò¿¿íèé òºëººëºã÷èä òàíèëöàõ áîëîìæ îëãîíî.

32.2.Ýíý õóóëèéí Äîëîîäóãààð á¿ëýãò çààñàí íèéòèéã õàìàðñàí òºëºâëºëòººñ áóñàä òîõèîëäîëä çàõèðãààíû øèéäâýð õ¿÷èí òºãºëäºð áîëñíîîð îðîëöîã÷, ò¿¿íèé òºëººëºã÷ òóõàéí øèéäâýðòýé õîëáîîòîé áàðèìò áè÷èãòýé òàíèëöàõ ýðõòýé.

32.3.Áàðèìò áè÷èãòýé òàíèëöóóëàõ àæèëëàãààã òóõàéí çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàñàí áàéãóóëëàãà õàðèóöíà.

33 äóãààð ç¿éë.Õóãàöààã òîäîðõîéëîõ

33.1.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíû õóãàöààã õóàíëèéí æèë, ñàð, ãàðàã, õîíîã, àæëûí ºäºð, öàã, ìèíóòààð òîäîðõîéëíî.

33.2.Õóãàöààã õóóëüä çààñíû äàãóó áèé áîëîõ ¿éë ÿâäëààð òîäîðõîéëæ áîëíî.

33.3.Õóãàöààã òîîëîõäîî òîãòîîñîí îí, ñàð, ºäðººñ, ýñõ¿ë óóë õóãàöàà óëèðàí ºíãºðñºí áóþó ¿éë ÿâäàë áîëæ ºíãºðñíèé äàðààõ ºäºð, öàãààñ ýõëýí òîîëíî.

33.4.Òîîëîõ õóãàöààíû ýöñèéí ºäºð àæëûí áóñ ºäºð áàéâàë ò¿¿íèé äàðààãèéí àæëûí ºäºð óã õóãàöàà äóóñíà.

33.5.¯¿ðãèéã çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ã¿éöýòãýõ áîë çîõèõ æóðìààð òîãòîîñîí òóõàéí áàéãóóëëàãûí àæëûí ºäºð äóóñàõ ýöñèéí öàãèéí äîòîð ã¿éöýòãýíý.

33.6.Áàðèìò áè÷ãèéã òîãòîîñîí õóãàöààíû ýöñèéí ºäðèéí õîðèí äºðâºí öàãèéí äîòîð øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîîíû áàéãóóëëàãàä øèëæ¿¿ëñýí áîë ò¿¿íèéã õóãàöààíä íü ã¿éöýòãýñýí ãýæ ¿çíý.


1394

33.7.Öàã õóãàöààã òîîëîõäîî õóàíëèéí æèëèéã àðâàí õî¸ð ñàðààð, õàãàñ æèëèéã çóðãààí ñàðààð, óëèðëûã ãóðâàí ñàðààð, õîíîãèéã õîðèí äºðâºí öàãààð òîîëíî.

33.8.Õóãàöààã ñóíãàõ òîõèîëäîëä õóãàöàà äóóññàí ¿åýñ øèíý õóãàöààã òîîëíî.

33.9.Æèë, õàãàñ æèë, óëèðàë, ñàðààð òîãòîîñîí õóãàöàà íü óã õóãàöàà äóóñàõ ñàðûí ìºí ºäºð äóóñàõ áºãººä õóãàöàà äóóñàõ ñàðûí ìºí ºäºð áàéõã¿é áîë óã õóãàöàà òóõàéí ñàðûí ýöñèéí ºäºð äóóñíà.

33.10.Õóàíëèéí æèë íü 01 ä¿ãýýð ñàðûí 01-íèé ºäðººñ ýõýëæ, 12 äóãààð ñàðûí 31-íèé ºäðººð äóóñíà.

33.11.Äîëîî õîíîã, õîíîãîîð òîãòîîñîí õóãàöàà óã õóãàöàà äóóñàõ ºäðèéí ìºí öàãò äóóñíà.

33.12.Ãàðàãààð òîãòîîñîí õóãàöàà òóõàéí òîâëîñîí ãàðàã äóóñàõ ýöñèéí öàãò äóóñíà.

33.13.Öàãààð òîãòîîñîí õóãàöàà óã õóãàöàà äóóñàõ öàãèéí ìºí õîðîìä äóóñíà.

33.14.Èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäýýñ çàõèðãààíû àêòàä ãîìäîë ãàðãàõ õººí õýëýëöýõ õóãàöààã ýíý õóóëèéí 94 ä¿ãýýð ç¿éëä çààñíààð, çàõèðãààíû õýðãèéí ø¿¿õýä õàíäàæ íýõýìæëýë ãàðãàõ õººí õýëýëöýõ õóãàöààã Çàõèðãààíû õýðýã õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëüä8 çààñíààð òîäîðõîéëíî.

Ç3.15.Èðãýí, õóóëèéí ýòãýýä òîãòîîñîí æóðìààð ãîìäîë ãàðãàñàí, çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòàí èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäèéí ãîìäëûã õ¿ëýýí çºâøººðñºí áîë õººí õýëýëöýõ õóãàöàà òàñàëäàíà.

33.16.Õººí õýëýëöýõ õóãàöàà òàñàëäñàí áîë ºìíº ºíãºðñºí õóãàöààã òîîöîõã¿é, õóãàöààã äàõèí øèíýýð ýõëýí òîîëíî.

33.17.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ ýðõ ç¿éí ¿éë÷ëýë ÷èãëýñýí ýòãýýäýä ýðõ îëãîñîí, ýñõ¿ë àøèãòàé íºõöºë áàéäëûã áèé áîëãîñîí õóóëü áóñ çàõèðãààíû àêòàä ýíý õóóëèéí 33.16 äàõü õýñýã õàìààðàõã¿é.

33.18.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòíààñ çàõèðãààíû øèéòãýë îíîãäóóëàõ õººí õýëýëöýõ õóãàöààã òîîëîõîä Çàõèðãààíû õàðèóöëàãûí òóõàé õóóëü9 áîëîí áóñàä õóóëüä çààñíûã áàðèìòàëíà. 8Çàõèðãààíû õýðýã õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëü Òºðèéí ìýäýýëýë ýìõýòãýëèéí 2003 îíû 3 äóãààðò íèéòëýãäñýí.9Çàõèðãààíû õàðèóöëàãûí òóõàé õóóëü Òºðèéí ìýäýýëýë ýìõýòãýëèéí 1992 îíû 4-5 äóãààðò íèéòëýãäñýí.


1395

34 ä¿ãýýð ç¿éë.Õóãàöààíû ýðõ ç¿éí ¿ð äàãàâàð

34.1.Çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààíû õóãàöàà äóóñãàâàð áîëñíîîñ õîéø ñîíñîõ àæèëëàãàà õèéõã¿é.

35 äóãààð ç¿éë.Õóãàöààã ñóíãàõ

35.1.Õóóëüä ººðººð çààãààã¿é áóñàä ýòãýýäèéí ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëûã õºíäºõã¿é áîë çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà îðîëöîã÷èéí õ¿ñýëòýýð àíõ òîãòîîñîí õóãàöààíààñ èë¿¿ã¿é õóãàöààãààð íýã óäàà õóãàöààã ñóíãàæ áîëíî.

35.2.Õóãàöààã ñóíãàñàí òóõàé çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà îðîëöîã÷èä áè÷ãýýð ìýäýãäýíý.

36 äóãààð ç¿éë.Õóãàöààã ñýðãýýõ

36.1.Îðîëöîã÷ òàéëáàð, ñàíàë ãàðãàõäàà ýíý õóóëèéí 27.5-ä çààñàí õóãàöààã õýòð¿¿ëñýí íü õ¿íäýòãýí ¿çýõ øàëòãààíòàé áîë çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà óã õóãàöààã ñýðãýýæ áîëíî.

II ÕÝÑÝÃÇÀÕÈÐÃÀÀÍÛ ØÈÉÄÂÝÐ

ÄªÐªÂÄ¯ÃÝÝÐ Á¯ËÝÃÇÀÕÈÐÃÀÀÍÛ ÀÊÒ

37 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû àêò

37.1.Çàõèðãààíû àêò ãýæ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ òîäîðõîé íýã òîõèîëäëûã çîõèöóóëàõààð íèéòèéí ýðõ ç¿éí õ¿ðýýíä ãàäàãø ÷èãëýñýí, ýðõ ç¿éí øóóä ¿ð äàãàâàð áèé áîëãîñîí àìààð, áè÷ãýýð ãàðãàñàí çàõèðàìæèëñàí øèéäâýð áîëîí ¿éë àæèëëàãààã îéëãîíî.

37.2.Çàõèðàìæèëñàí ¿éë àæèëëàãàà ãýæ õîðèãëîñîí, çºâøººðñºí, æóðàìëàñàí, òîãòîîñîí, ýñõ¿ë òàòãàëçñàí ¿éëäýë, ýñ ¿éëäýõ¿éã îéëãîíî.

37.3.Ýñ ¿éëäýõ¿é ãýæ èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäýýñ ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëîî õýðýãæ¿¿ëýõ, õàìãààëóóëàõààð ãàðãàñàí ºðãºäºë, ãîìäëûã øèéäâýðëýõ ¿¿ðãýý çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà õóóëüä çààñàí õóãàöààíä áèåë¿¿ëýýã¿é, ýñõ¿ë øèéäâýðëýõã¿é îðõèãäóóëñíûã îéëãîíî.

37.4.Ýåðýã íºëººëºë á¿õèé çàõèðãààíû àêò ãýæ ýðõ ç¿éí ¿éë÷ëýë ÷èãëýñýí ýòãýýäýä ýðõ îëãîñîí, ýñõ¿ë àøèãòàé íºõöºë áàéäëûã áèé áîëãîñîí çàõèðãààíû àêòûã îéëãîíî.


1396

37.5.Ñºðºã íºëººëºë á¿õèé çàõèðãààíû àêò ãýæ ýðõ ç¿éí ¿éë÷ëýë ÷èãëýñýí ýòãýýäýä ¿¿ðýã áèé áîëãîñîí, ýñõ¿ë ò¿¿íèé ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëûã õÿçãààðëàñàí çàõèðãààíû àêòûã îéëãîíî.

37.6.Õóóëü áóñ çàõèðãààíû àêò ãýæ ýðõ ç¿éí çºð÷èëòýé çàõèðãààíû àêòûã îéëãîíî.

37.7.Íèéòëýã øèíæýýð òîäîðõîéëîãääîã, ýñõ¿ë òîäîðõîéëæ áîëîõóéö ýòãýýäýä ÷èãëýñýí, ýñõ¿ë ýä þìñûí íèéòèéí ýðõ ç¿éí áàéäëûã òîäîðõîéëîõ, ò¿¿íèéã àøèãëàõòàé õîëáîîòîé çàõèðãààíû àêò áàéæ áîëíî.

38 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû àêòûí íýìýëò çîõèöóóëàëò

38.1.Çàõèðãààíû àêòàä òàâüñàí õóóëèéí øààðäëàãûã õàíãàõûí òóëä, ýñõ¿ë õóóëü, çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòàä òîäîðõîé çààñàí áîë çàõèðãààíû àêòûí ¿íäñýí çîõèöóóëàëòàä íýìýëò çîõèöóóëàëò õèéæ áîëíî.

38.2.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà çàõèðãààíû àêò ãàðãàõäàà ýíý õóóëèéí 38.1-ä çààñíààñ ãàäíà äàðààõ íýìýëò çîõèöóóëàëòûã õýðýãëýíý:

38.2.1.ýåðýã, ñºðºã íºëººëºë á¿õèé çàõèðãààíû àêò òîäîðõîé öàãò ýõëýõ, äóóñãàõ, ýñõ¿ë òîäîðõîé õóãàöààíû òóðøèä ¿éë÷ëýõýýð;

38.2.2.ýåðýã, ñºðºã íºëººëºë á¿õèé çàõèðãààíû àêò õîæèì áèé áîëîõ ¿éë ÿâäëààñ õàìààð÷ áîëîõ, ýñõ¿ë áîëîõã¿éã òîãòîîõ;

38.2.3.çàõèðãààíû àêòûã öóöëàõ íºõöºëèéã òîãòîîõ;

38.2.4.ýåðýã íºëººëºë á¿õèé çàõèðãààíû àêò óðüä÷èëàí òîäîðõîé ç¿éë õèéõ, ò¿äãýëçýõ, ýñõ¿ë òîäîðõîé ç¿éë õèéõèéã ¿¿ðýã áîëãîõ;

38.2.5.çàõèðãààíû àêòààð õîæèì áèé áîëîõ, ººð÷ëºãäºõ, ýñõ¿ë íºõºí ã¿éöýýõ ¿¿ðãèéí ¿íäýñëýëèéã òîäðóóëàõ.

38.3.Íýìýëò çîõèöóóëàëò íü çàõèðãààíû àêòûí çîðèëãî, àãóóëãàä íèéöñýí áàéíà.

39 ä¿ãýýð ç¿éë.Çàõèðãààíû àêòûí àãóóëãà áà õýëáýð

39.1.Çàõèðãààíû àêòûí àãóóëãà îéëãîìæòîé, òîäîðõîé áàéíà.

39.2.Çàõèðãààíû àêòûã ýíý õóóëèéí 37.1-ä çààñàí õýëáýðýýñ ãàäíà öàõèìààð, ýñõ¿ë òåõíèê õýðýãñëèéí òóñëàìæòàéãààð ãàðãàæ áîëíî.


1397

39.3.Öàõèìààð, ýñõ¿ë òåõíèê õýðýãñëèéí òóñëàìæòàéãààð ãàðñàí çàõèðãààíû àêò íü ýíý õóóëèéí 40.2-ò çààñàí øààðäëàãààñ ãàäíà ýðõ á¿õèé àëáàí òóøààëòíû ãàðûí ¿ñýã íü Öàõèì ãàðûí ¿ñãèéí òóõàé õóóëüä10 çààñàí øààðäëàãûã õàíãàñàí áàéíà.

40 ä¿ãýýð ç¿éë.Çàõèðãààíû àêòûã áè÷ãýýð ãàðãàõ

40.1.Ýíý õóóëèéí 41 ä¿ãýýð ç¿éëä çààñíààñ áóñàä òîõèîëäîëä çàõèðãààíû àêòûã áè÷ãýýð ãàðãàíà.

40.2.Áè÷ãýýð ãàðãàñàí çàõèðãààíû àêò äàðààõ øààðäëàãûã õàíãàñàí áàéíà:

40.2.1.çàõèðãààíû àêòûã ãàðãàñàí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí íýð, õàÿã, òàìãà, òýìäýã áîëîí ãàðûí ¿ñýã çóðàõ ýðõ á¿õèé àëáàí òóøààëòíû íýð, ãàðûí ¿ñýã, çàõèðãààíû àêòûí íýð, îí, ñàð, ºäºð, äóãààðûã òîäîðõîé çààñàí áàéõ;

40.2.2.çàõèðãààíû àêò õàÿãëàãäñàí ýòãýýä íü õóâü õ¿í áîë ýöýã /ýõ/-èéí íýð, ººðèéí íýð, õàÿã, õîëáîî áàðèõ ìýäýýëýë, õóóëèéí ýòãýýä áîë ò¿¿íèé íýð, õàÿã, á¿ðòãýëèéí äóãààð, õîëáîî áàðèõ ìýäýýëýë, õóóëèéí ýòãýýäèéí ýðõã¿é áóñàä ýòãýýä áîë ò¿¿íèé òºëººëºã÷, íýð, õàÿã, õîëáîî áàðèõ ìýäýýëýë;

40.2.3.çàõèðãààíû àêòûã ãàðãàõ áîäèò íºõöºë áàéäàë, õóóëü ç¿éí ¿íäýñëýëèéã çààõ;

40.2.4.çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààã ºðãºäºë, ãîìäëûí ¿íäñýí äýýð ¿¿ñãýñýí áîë ò¿¿íèéã òóñãàõ;

40.2.5.çàõèðãààíû àêòûã õ¿ëýýí çºâøººðºõã¿é òîõèîëäîëä ãîìäëûã õàíäàí ãàðãàõ ýòãýýä áîëîí õóãàöààã çààõ.

40.3.Çàõèðãààíû àêòûí õóóëü ç¿éí ¿íäýñëýëä çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà çàõèðãààíû àêò ãàðãàõ ýðõ îëãîãäñîí õóóëèéí ç¿éë, çààëòûã òîäîðõîé çààíà.

40.4.Çàõèðãààíû àêòàä òóõàéí çàõèðãààíû àêò ãàðãàõ øààðäëàãà á¿õèé áîäèò íºõöºë áàéäëûã òîäîðõîé çààíà.

40.5.Äàðààõ òîõèîëäîëä ýíý õóóëèéí 40.4-ò çààñàí øààðäëàãà õàìààðàõã¿é:10Öàõèì ãàðûí ¿ñãèéí òóõàé õóóëü Òºðèéí ìýäýýëýë ýìõýòãýëèéí 2012 îíû 1 äóãààðò íèéòëýãäñýí.


1398

40.5.1.çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ ºðãºäºë, ãîìäëûã õàíãàæ øèéäâýðëýñýí, çàõèðãààíû àêò áóñäûí ýðõèéã õºíäºõã¿é áîë;

40.5.2.õàÿãëàãäñàí ýòãýýäýä çàõèðãààíû àêòûí ¿íäýñëýë òîäîðõîé, îéëãîìæòîé áàéãàà, ýñõ¿ë áîäèò íºõöºë áàéäàë áîëîí õóóëü ç¿éí ¿íäýñëýëèéã ºìíº íü ìýäýæ áàéñàí áîë;

40.5.3.òóñ á¿ðä íü ¿íäýñëýë øààðäëàãàã¿é íýã èæèë çàõèðãààíû àêòûã îëîí òîîãîîð, ýñõ¿ë òåõíèê õýðýãñëèéí òóñëàìæòàéãààð ãàðãàæ áàéãàà áîë.

41 ä¿ãýýð ç¿éë.Çàõèðãààíû àêòûã áè÷ìýë áóñ õýëáýðýýð ãàðãàõ

41.1.Äàðààõ òîõèîëäîëä çàõèðãààíû àêòûã àìààð, ýñõ¿ë áè÷ìýë áóñ õýëáýðýýð ãàðãàæ áîëíî:

41.1.1.çàõèðãààíû àêòûã õîéøëóóëøã¿é ãàðãàõ øààðä-ëàãàòàé áîë;

41.1.2.õóóëü, çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòàä òîäîðõîé õýëáýðèéã çààñàí áîë;

41.1.3.ýðõ ç¿éí ÿëèìã¿é ¿ð äàãàâàð á¿õèé àñóóäëûã øèéäâýðëýõ áîë;

41.1.4.çàõèðãààíû àêòûã áè÷ãýýð ãàðãàõ áîëîìæã¿é, ýñõ¿ë òîõèðîìæã¿é áîë.

41.2.Ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîë íü õºíäºãäñºí ýòãýýäýýñ øààðäâàë çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà àìààð, ýñõ¿ë áè÷ìýë áóñ õýëáýðýýð ãàðãàñàí çàõèðãààíû àêòûã áè÷ãýýð áàòàëãààæóóëæ áîëíî.

42 äóãààð ç¿éë.Ñîíãîõ áîëîìæ

42.1.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ òîäîðõîé àñóóäëûã øèéäâýðëýõäýý õóóëü, çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòààð çºâøººðºãäñºí áîëîìæèò õóâèëáàðóóäààñ àëü íýãèéã õýðýãëýõ, ýñõ¿ë õýðýãëýõã¿é áàéõûã ñîíãîõ áîëîìæ ãýíý.

42.2.Õóóëüä ººðººð çààãààã¿é áîë çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýðõ õýìæýýíèéõýý õ¿ðýýíä õóóëüä çààñàí øààðäëàãàä ¿íäýñëýí çîðèëãîäîî íèéö¿¿ëýí ñîíãîõ áîëîìæèéã õýðýãëýíý.


1399

43 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû àêòûã ìýäýãäýõ

43.1.Çàõèðãààíû àêòûã õàÿãëàãäñàí ýòãýýä áîëîí ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîë íü õºíäºãäºæ áîëçîøã¿é ýòãýýäýä õóóëüä çààñàí æóðìûí äàãóó ìýäýãäýíý. Çàõèðãààíû àêòûã ìýäýãäýõ àæèëëàãààã ò¿¿íèéã ãàðãàñàí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà õàðèóöíà.

43.2.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà çàõèðãààíû àêòûã õóóëüä ººðººð çààñàí òîõèîëäîëä ººðò íü ãàðäóóëàõ, øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä óòàñ, ôàêñ, øóóäàí, öàõèì áîëîí áóñàä õýëáýðýýð ìýäýãäýæ áîëîõ áºãººä èéíõ¿¿ ìýäýãäñýíýý áàðèìòæóóëíà.

43.3.Çàõèðãààíû àêòûã áàòàëãààò øóóäàíãààð ÿâóóëñíààñ õîéø íèéñëýëä àæëûí òàâàí ºäºð, îðîí íóòàãò àæëûí 10 ºäºð ºíãºðñíèé äàðàà óã àêòûã ìýäýãäñýíä òîîöíî.

43.4.Õóóëüä ººðººð çààñàí òîõèîëäîëä çàõèðãààíû àêòûã ãàðäóóëàõ áºãººä ãàðäàí àâñàí ýòãýýä ãàðûí ¿ñãýý çóðæ áàòàëãààæóóëíà. Çàõèðãààíû àêòûã àëáàí ¸ñîîð ãàðäóóëñíààð ò¿¿íèéã ìýäýãäñýíä òîîöíî.

43.5.Çàõèðãààíû àêòûí õàÿãëàãäñàí ýòãýýä ººðèéí àëáàí ¸ñíû õàÿãòàà áàéõã¿é, õàÿãèéí ººð÷ëºëòèéã çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä ìýäýãäýýã¿é, ýñõ¿ë çîðèóä ñàíààòàéãààð õ¿ëýýí àâàõààñ çàéëñõèéñýí òîõèîëäîëä õýâëýë ìýäýýëëèéí õýðýãñëýýð ìýäýýëñíýýñ õîéø àæëûí 10 ºäºð ºíãºðñíèé äàðààõ ºäðèéã óã àêòûã àëáàí ¸ñîîð ìýäýãäñýíä òîîöíî.

43.6.Çàõèðãààíû àêòûã ìýäýãäâýë çîõèõ ýòãýýä 20 áóþó ò¿¿íýýñ äýýø òîîíû áàéõ òîõèîëäîëä òºëººëºã÷èä, òºëººëºã÷ áàéõã¿é áîë õýâëýë ìýäýýëëèéí õýðýãñëýýð ìýäýãäýæ áîëíî.

43.7.Õóóëüä ººðººð çààñàí òîõèîëäîëä çàõèðãààíû àêòûã íèéòýä ìýäýãäýõ áºãººä çàõèðãààíû àêòûã ¿éë÷ëýõ òîäîðõîé íóòàã äýâñãýðèéí õýìæýýíä õýâøñýí æóðìààð íèéòýä òàíèëöóóëñíààñ õîéø àæëûí 10 ºäºð ºíãºðñíèé äàðàà óã àêòûã ìýäýãäñýíä òîîöíî.

Òàéëáàð:Õýâøñýí æóðìààð íèéòýä òàíèëöóóëàõ ãýæ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí àëáàí ̧ ñíû ìýäýýëëèéí ñàìáàð, öàõèì õóóäàñ, îðîí íóòãèéí áîëîí ¿íäýñíèé øèíæòýé õýâëýë ìýäýýëëèéí õýðýãñëýýð ìýäýýëýõèéã îéëãîíî.

43.8.Çàõèðãààíû àêòûã ìýäýãäñýí ýñýõ òàëààð ìàðãààí ãàðñàí òîõèîëäîëä çàõèðãààíû àêòûã ãàðãàñàí áàéãóóëëàãà çàõèðãààíû àêòûã ìýäýãäñýí õóãàöààã íîòëîõ ¿¿ðýãòýé.


1400

44 ä¿ãýýð ç¿éë.Çàõèðãààíû àêòûí òàëààð òàéëáàðëàõ

44.1.Îðîëöîã÷ çàõèðãààíû àêòààð áèé áîëñîí ýðõ, ¿¿ðãèéí òàëààð òàéëáàð õ¿ñâýë çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà àìààð, ýñõ¿ë áè÷ãýýð òàéëáàðëàõ ¿¿ðýãòýé.

45 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû àêòûí èëýðõèé àëäààã çàñàõ

45.1.Çàõèðãààíû àêòûí áè÷èëò áîëîí òîîöîîíû àëäàà, ò¿¿íòýé àäèëòãàæ áîëîõîîð ººð áóñàä èëýðõèé àëäààã çàõèðãààíû àêòûí ¿íäñýí çîõèöóóëàëò, óòãà, àãóóëãûã ººð÷ëºõã¿éãýýð çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ººðºº, ýñõ¿ë îðîëöîã÷èéí õ¿ñýëòýýð çàñàõ ýðõòýé áºãººä óã çàñâàðûã îðîëöîã÷èä ìýäýãäýõ ¿¿ðýãòýé.

45.2.Ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîë íü õºíäºãäñºí ýòãýýä çàõèðãààíû àêòûí èëýðõèé àëäààã çàñàõûã øààðäàõ ýðõòýé.

46 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû àêò õ¿÷èí òºãºëäºð áîëîõ

46.1.Çàõèðãààíû àêòûã ýíý õóóëüä çààñàí æóðìûí äàãóó ìýäýãäñíýýð õ¿÷èí òºãºëäºð áîëíî.

46.2.Çàõèðãààíû àêòûã öóöëàõ, õ¿÷èíã¿é áîëãîõ, ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãûí øèéäâýð ãàðàõ, ýñõ¿ë çàõèðãààíû àêòàä çààñàí õóãàöàà äóóñãàâàð áîëîõ, ò¿¿í÷ëýí áóñàä áàéäëààð áèåëýãäýõ õ¿ðòýë òóõàéí çàõèðãààíû àêò õ¿÷èí òºãºëäºð áàéíà.

47 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû àêò èëò õóóëü áóñ áîëîõ

47.1.Äàðààõ òîõèîëäîëä çàõèðãààíû àêò èëò õóóëü áóñ áîëíî:

47.1.1.óòãà àãóóëãûí èëýðõèé àëäààòàé;

47.1.2.áè÷ãýýð ãàðãàñàí çàõèðãààíû àêòûã áàòàëñàí áàéãóóëëàãà òîäîðõîéã¿é;

47.1.3.òóõàéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ººðèéí ÷èã ¿¿ðýãò ¿ë õàìààðàõ àñóóäëààð çàõèðãààíû àêò ãàðãàñàí;

47.1.4.çàõèðãààíû àêòûã ã¿éöýòãýõ ýòãýýä òîäîðõîé áóñ;

47.1.5.õóóëü áóñ ¿éëäýë, ýñ ¿éëäýõ¿éã ã¿éöýòãýõèéã øààðäñàí;


1401

47.1.6.èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäèéí ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîëä õàëäàõ õóóëüä çààñàí ¿íäýñëýë áàéãààã¿é;

47.1.7.ò¿¿íèéã áîäèò íºõöºë áàéäàëä áèåë¿¿ëýõ áîëîìæã¿é.

47.2.Èëò õóóëü áóñ çàõèðãààíû àêò ãàðñàí öàãààñàà ýõëýí ýðõ ç¿éí ¿éë÷ëýëã¿é áàéíà.

47.3.Çàõèðãààíû àêòûí àëü íýã õýñýã èëò õóóëü áóñ áºãººä òýð íü òóõàéí çàõèðãààíû àêòûã ãàðãàõ ãîë ¿íäýñëýë áîëæ áàéãàà áîë çàõèðãààíû àêò á¿õýëäýý èëò õóóëü áóñ áàéíà.

47.4.Ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîë íü õºíäºãäñºí ýòãýýä çàõèðãààíû àêòûã èëò õóóëü áóñ áîëîõûã òîãòîîëãîõîîð çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä õýäèéä ÷ õàíäàæ áîëíî.

48 äóãààð ç¿éë.Õóóëü áóñ çàõèðãààíû àêòûã õ¿÷èíã¿é áîëãîõ

48.1.Ñºðºã íºëººëºë á¿õèé õóóëü áóñ çàõèðãààíû àêòàä ãîìäîë ãàðãàõ õººí õýëýëöýõ õóãàöàà ºíãºðñíººñ ¿ë õàìààðàí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà òóõàéí çàõèðãààíû àêòûã á¿õýëä íü, ýñõ¿ë õýñýã÷ëýí õ¿÷èíã¿é áîëãîíî.

48.2.Ýåðýã íºëººëºë á¿õèé õóóëü áóñ çàõèðãààíû àêòûã äàðààõ òîõèîëäîëä õ¿÷èíã¿é áîëãîíî:

48.2.1.õóóëü, çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòààð, ýñõ¿ë çàõèðãààíû àêòàä ò¿¿íèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîõîîð çààñàí;

48.2.2.áóñàä ýòãýýäèéí ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîë, ýñõ¿ë íèéòèéí àøèã ñîíèðõîëä ñºðãººð íºëººëñºí;

48.2.3.çàõèðãààíû àêòààð îëãîñîí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëýýã¿é;

48.2.4.çàõèðãààíû àêòûã ãàðãóóëàõäàà õóóðàí ìýõëýõ, àéëãàí ñ¿ðä¿¿ëýõ, àâëèãà ºãºõ áóþó áóñàä õóóëü áóñ àðãûã õýðýãëýñýí;

48.2.5.íèéòýýð õ¿ëýýí çºâøººðñºí çàí ñóðòàõóóíû õýì õýìæýýíä õàðøèëñàí.

48.3.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýíý õóóëèéí 48.2.1, 48.2.2, 48.2.3, 48.2.5-ä çààñàí òîõèîëäîëä çàõèðãààíû àêòûã ãàðãàñàí ºäðººñ õîéø òàâàí æèëèéí äîòîð õ¿÷èíã¿é áîëãîæ áîëíî.


1402

49 ä¿ãýýð ç¿éë.Ýðõ ç¿éí çºð÷èëã¿é çàõèðãààíû àêòûã öóöëàõ

49.1.Çàõèðãààíû àêòàä ãîìäîë ãàðãàõ õººí õýëýëöýõ õóãàöàà ºíãºðñíººñ ¿ë õàìààðàí ò¿¿íèéã á¿õýëä íü, ýñõ¿ë õýñýã÷ëýí öóöàëæ áîëíî.

49.2.Ýíý õóóëèéí 49.1-ä çààñàí çàõèðãààíû àêòûã èæèë àãóóëãààð äàõèí áàòëàõ øààðäëàãàòàé, ýñõ¿ë õóóëü ç¿éí ¿íäýñëýëã¿é áîë öóöëàõã¿é.

49.3.Ýåðýã íºëººëºë á¿õèé çàõèðãààíû àêòûã ò¿¿íä ãîìäîë ãàðãàõ áîëîìæã¿é áîëñîí õýäèé ÷ äàðààõ òîõèîëäîëä öóöàëæ áîëíî:

49.3.1.öóöëàõ íºõöºëèéã õóóëü, çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòàä, ýñõ¿ë òóõàéí çàõèðãààíû àêòàä çààñàí áîë;

49.3.2.çàõèðãààíû àêòàä íýìýëò çîõèöóóëàëò çààñàí áºãººä ò¿¿íèéã òóõàéí ýòãýýä õóóëüä çààñàí õóãàöààíû äîòîð áèåë¿¿ëýýã¿é áîë;

49.3.3.øèíý íºõöºë áàéäàë áèé áîëñíîîð íèéòèéí àøèã ñîíèðõîë çºð÷èãäºõººð áîë;

49.3.4.õóóëü, çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêò ººð÷ëºãäñºíèé ¿íäñýí äýýð çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà òóõàéí çàõèðãààíû àêòûã ãàðãàõ ýðõã¿é áîëñîí áºãººä óã àêòààð ýðõ îëãîãäñîí ýòãýýä ýðõýý õýðýãæ¿¿ëæ ýõëýýã¿é áîë;

49.3.5.íèéòèéí àøèã ñîíèðõîëä íîöòîé ñºðºã íºëºº ¿ç¿¿ëýõýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ, ýñõ¿ë ò¿¿íèéã çàéëóóëàõûí òóëä.

49.4.Çàõèðãààíû àêòààð îëãîñîí áîëîí îëãîæ áàéãàà ìºíãºí òýòãýìæ, ýñõ¿ë òîäîðõîé çîðèëãî á¿õèé ¿éë÷èëãýýã õººí õýëýëöýõ õóãàöàà ºíãºðñºí ÷ óã çàõèðãààíû àêòûã äàðààõ òîõèîëäîëä á¿õýëä íü, ýñõ¿ë õýñýã÷ëýí öóöàëíà:

49.4.1.çàõèðãààíû àêòààð îëãîñîí òýòãýìæ, ¿éë÷èëãýý óã àêòàä çààñàí çîðèóëàëòààð àøèãëàãäààã¿é áîë;

49.4.2.çàõèðãààíû àêòààð íýìýëò çîõèöóóëàëò çààñàí áºãººä òóõàéí ýòãýýä óã ¿¿ðãèéã áèåë¿¿ëýýã¿é, ýñõ¿ë çàõèðãààíû àêòàä çààñàí õóãàöààíä áèåë¿¿ëýýã¿é áîë.

49.5.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ ººðººð çààãààã¿é áîë çàõèðãààíû àêò öóöëàãäñíààð õ¿÷èí òºãºëäºð áóñ áîëíî.


1403

49.6.Ýíý õóóëèéí 49.3.3, 49.3.4, 49.3.5-ä çààñàí ¿íäýñëýëýýð çàõèðãààíû àêòûã öóöàëñàí òîõèîëäîëä ó÷èðñàí ýä õºðºíãèéí õîõèðëûã òóõàéí ýòãýýäèéí øààðäñíààð íºõºí òºëíº.

50 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû àêò ãàðãàõ àæèëëàãààã äàõèí õèéõ

50.1.Çàõèðãààíû àêòàä ãîìäîë ãàðãàõ õººí õýëýëöýõ õóãàöàà äóóññàí õýäèé ÷ õàÿãëàãäñàí ýòãýýäèéí õ¿ñýëòýýð äàðààõ òîõèîëäîëä çàõèðãààíû àêò ãàðãàõ àæèëëàãààã äàõèí õèéæ áîëíî:

50.1.1.çàõèðãààíû àêòûí ¿íäýñëýæ áàéãàà áîäèò ýñõ¿ë ýðõ ç¿éí íºõöºë áàéäàë íü õàÿãëàãäñàí ýòãýýäèéí òàëä õîæèì ýåðýãýýð ººð÷ëºãäñºí;

50.1.2.õàÿãëàãäñàí ýòãýýäèéí õóâüä àøèãòàé íîòëîõ áàðèìò áèé áîëñîí.

50.2.Õàÿãëàãäñàí ýòãýýä íü ºðãºäºë, ãîìäëûã øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãààã äàõèí ÿâóóëàõ ¿íäýñëýë áèé áîëñíûã ìýäñýíýýñ õîéø ãóðâàí ñàðûí äîòîð ãàðãàíà.

51 ä¿ãýýð ç¿éë.Áàðèìò áè÷èã áîëîí ýä þìñûã áóöààí ºãºõ

51.1.Áàðèìò áè÷èã, ýä þìñûã õóðààõ òóõàé çàõèðãààíû àêòûã öóöàëñàí, ýñõ¿ë õ¿÷èíã¿é áîëãîñîí òîõèîëäîëä óã áàðèìò áè÷èã, ýä þìñûã áóöààí ºãºõèéã øààðäàõ ýðõòýé.

51.2.Ýä þìñûã óñòãàñàí, ýñõ¿ë ãýìòýýñýí òîõèîëäîëä Èðãýíèé õóóëüä çààñíààð õîõèðëûã áàðàãäóóëíà.

ÒÀÂÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃÇÀÕÈÐÃÀÀÍÛ ÃÝÐÝÝ

52 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû ãýðýý

52.1.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ íèéòèéí ýðõ ç¿éí õàðèëöààã ¿¿ñãýæ, ººð÷èëæ, ýñõ¿ë äóóñãàâàð áîëãîõîîð çàõèðãààíû ãýðýýã ýðõ ç¿éí õýì õýìæýýíä íèéö¿¿ëýí áàéãóóëæ áîëíî.

52.2.Äàðààõ õàðèëöààíä çàõèðãààíû ãýðýýã õýðýãëýæ áîëíî:

52.2.1.òºðèéí àëáà, áîëîâñðîë, ýð¿¿ë ìýíä, áàéãàëü îð÷íûã õàìãààëàõ áîëîí áóñàä çàõèðãààíû ýðõ ç¿éí õàðèëöààíä;


1404

52.2.2.çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ººðèéí çàðèì ÷èã ¿¿ðýã, ýðõ ìýäëèéã áóñàä ýòãýýäýä øèëæ¿¿ëýõ õàðèëöààíä;

52.2.3.äýä á¿òöèéí áîëîí íèéãìèéí ñóóðü ¿éë÷èëãýýã áèé áîëãîõ, òîãòâîðòîé àøèãëàõòàé õîëáîãäñîí õàðèëöààíä;

52.2.4.êîíöåññûí õàðèëöààíä; 52.2.5.õóóëüä ººðººð çààñàí áóñàä õàðèëöààíä.

53 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû ãýðýýíèé õýëáýð

53.1.Çàõèðãààíû ãýðýýã áè÷ãýýð áàéãóóëíà.

54 ä¿ãýýð ç¿éë.Áóñàä áàéãóóëëàãûí çºâøººðºë

54.1.Çàõèðãààíû ãýðýý áàéãóóëàõàä áóñàä çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí çºâøººðºë, áàòàëãààã àâàõ, ýñõ¿ë òóõàéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûã îðîëöóóëàõ òàëààð õóóëüä çààñàí áîë ýíý øààðäëàãûã áèåë¿¿ëñíèé ¿íäñýí äýýð çàõèðãààíû ãýðýýã áàéãóóëíà.

54.2.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ãàäààä óëñûí èæèë òºðëèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà, õóóëèéí ýòãýýäòýé áàéãóóëàõ áàéãóóëëàãà õîîðîíäûí ãýðýýíèé òºñºëä òóõàéí àñóóäëûã õàðèóöñàí äýýä øàòíû çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà áîëîí ãàäààä õàðèëöààíû àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãûí ñàíàëûã àâíà.

54.3.Ýíý õóóëèéí 54.2-ò çààñàí ãýðýýã áàéãóóëñíû äàðàà 14 õîíîãèéí äîòîð ãàäààä õàðèëöààíû àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãàä õ¿ðã¿¿ëæ á¿ðòã¿¿ëíý.

54.4.Ýíý õóóëèéí 54.2, 54.3-ò çààñàí ãýðýýã õÿíàæ, á¿ðòãýõòýé õîëáîîòîé æóðìûã Çàñãèéí ãàçàð áàòàëíà.

55 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû ãýðýý èëò õóóëü áóñ áîëîõ

55.1.Äàðààõ òîõèîëäîëä çàõèðãààíû ãýðýý èëò õóóëü áóñ áàéíà:

55.1.1.çàõèðãààíû ãýðýý õóóëü, çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã çºð÷ñºí;

55.1.2.çàõèðãààíû ãýðýýãýýð çîõèöóóëàãäàõã¿é õàðèëöààã çîõèöóóëñàí;


1405

55.1.3.çàõèðãààíû ãýðýý áàéãóóëñàí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà òîäîðõîé áóñ;

55.1.4.çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ººðèéí ýðõ õýìæýýíä õàìààðàõã¿é àñóóäëààð çàõèðãààíû ãýðýý áàéãóóëñàí;

55.1.5.çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà çàõèðãààíû ãýðýýíä õýðýãæ¿¿ëýõ áîëîìæã¿é ç¿éëèéã àìëàñàí;

55.1.6.çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ãýðýýíèé òàëóóäààñ õóóëü çºð÷ñºí ç¿éë øààðäñàí;

55.1.7.èëýðõèé àëäààòàé, õîð óðøèãòàé ¿ð äàãàâàð á¿õèé;

55.1.8.ýðõ ç¿éí ÷àäâàðã¿é ýòãýýä õ¿ñýë çîðèãîî èëýðõèéëñýí;

55.1.9.àëü íýã òàë íü ýðõ ç¿éí ÷àäàìæã¿é;

55.1.10.íàñàíä õ¿ðýýã¿é õ¿íèé çºâøººðëèéã àâàõ øààðäëàãûã çºð÷èæ áàéãóóëñàí;

55.1.11.õ¿ñýë çîðèãèéí èëýðõèéëýë á¿ðýí áóñ; 55.1.12.òàëóóä íîöòîé òººðºãäºëä îðñîí, õóóðàí ìýõýëñýí, õ¿÷èíä àâòñàí;

55.1.13.õóóëüä çààñàí õýëáýðèéã çºð÷ñºí; 55.1.14.òºëººëºõ ýðõã¿é ýòãýýä áàéãóóëñàí.

55.2.Çàõèðãààíû ãýðýýíèé çàðèì õýñýã íü èëò õóóëü áóñ áàéõ íü ò¿¿íèéã á¿õýëä íü èëò õóóëü áóñàä òîîöîõ ¿íäýñëýë áîëîõã¿é.

56 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû ãýðýýíä ººð÷ëºëò îðóóëàõ, öóöëàõ òóñãàé òîõèîëäîë

56.1.Çàõèðãààíû ãýðýýíèé àãóóëãûí ãîëëîõ à÷ õîëáîãäîë á¿õèé õàðèëöàà òóõàéí ãýðýýã áàéãóóëñíààñ õîéø á¿õýëäýý ººð÷ëºãäñºí, ãýðýýíèé àëü íýã òàë ãýðýýíèé àíõíû çîõèöóóëàëòûã öààøèä áàðèìòëàõ áîëîìæã¿é ãýæ ¿çñýí áîë óã ãýðýýíä ººð÷ëºëò îðóóëàõûã øààðäàõ ýðõòýé.

56.2.ªºð÷ëºõ áîëîìæã¿é, ýñõ¿ë ãýðýýíèé àëü íýã òàë ººð÷ëºëò îðóóëàõã¿é ãýæ ¿çâýë çàõèðãààíû ãýðýýã öóöàëíà.


1406

56.3.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà íèéòèéí àøèã ñîíèðõîëä íîöòîé õîð óðøèã ó÷ðóóëàõààð áîë ò¿¿íýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ, ýñõ¿ë àðèëãàõ ¿¿äíýýñ çàõèðãààíû ãýðýýã äàíãààð öóöàëæ áîëíî.

56.4.Çàõèðãààíû ãýðýýã öóöëàõ ¿íäýñëýë òîäîðõîé áàéõûã øààðäàõ áºãººä ò¿¿íèéã áè÷ãýýð èëýðõèéëíý.

57 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû ãýðýýíèé ã¿éöýòãýë

57.1.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà çàõèðãààíû ãýðýýíèé áèåëýëòèéã õàíãàõ ¿¿ðýãòýé áºãººä ýíý òîõèîëäîëä ýíý õóóëèéí Íàéìäóãààð á¿ëýãò çààñàí çîõèöóóëàëòûã õýðýãëýíý.

58 äóãààð ç¿éë.Ýðõ ç¿éí õýì õýìæýýã íºõºí òîõèðóóëæ õýðýãëýõ

58.1.Çàõèðãààíû ãýðýýíä ýíý õóóëèéí Òàâäóãààð á¿ëýãò çààñíààñ ãàäíà Èðãýíèé õóóëüä çààñàí ãýðýýíèé ñóóðü çîõèöóóëàëò íýãýí àäèë ¿éë÷ëýõ áºãººä ººðººð çîõèöóóëñàí çàõèðãààíû õýì õýìæýý áàéõã¿é òîõèîëäîëä íºõºí òîõèðóóëæ õýðýãëýíý.

Òàéëáàð: Íºõºí òîõèðóóëæ õýðýãëýõ ãýæ òóõàéí àñóóäëûã çîõèöóóëñàí çààëò ýíý õóóëüä áàéõã¿é òîõèîëäîëä Èðãýíèé õóóëèàñ íºõºæ õýðýãëýõ áºãººä ò¿¿íèéã õýðýãëýõäýý íèéòèéí ýðõ ç¿éí çàð÷èìòàé óÿëäóóëàí çàõèðãààíû ¿éë àæèëëàãàà áîëîí çàõèðãààíû ãýðýýíä òîõèð÷ áàéãàà ýñýõèéã íÿãòëàí øàëãàæ òîõèðóóëàí õýðýãëýõèéã îéëãîíî.

ÇÓÐÃÀÀÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃÇÀÕÈÐÃÀÀÍÛ ÕÝÌ ÕÝÌÆÝÝÍÈÉ ÀÊÒ

59 ä¿ãýýð ç¿éë.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêò

59.1.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêò ãýæ õóóëèàð òóñãàéëàí ýðõ îëãîãäñîí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ íèéòýýð çààâàë äàãàæ ìºðä¿¿ëýõýýð ãàðãàñàí, ãàäàãø ÷èãëýñýí, ¿éë÷ëýë íü áàéíãà äàâòàãäàõ øèíæòýé øèéäâýðèéã îéëãîíî.

59.2.Õóóëèàð òóñãàéëàí ýðõ îëãîãäñîí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà õóóëèàð çºâøººðñíººñ áóñàä òîõèîëäîëä çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêò ãàðãàõ ýðõýý áóñàä ýòãýýäýä øèëæ¿¿ëýõèéã õîðèãëîíî.

60 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòàä òàâèõ øààðäëàãà

60.1.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêò äàðààõ øààðäëàãûã õàíãàñàí áàéíà:


1407

60.1.1.Ìîíãîë Óëñûí ̄ íäñýí õóóëü, ýíý õóóëü áîëîí áóñàä õóóëüä íèéöñýí áàéõ;

60.1.2.òóñãàéëàí ýðõ îëãîñîí òóõàéí õóóëèéí àãóóëãà, çîðèëãî, õ¿ðýýíä íèéöñýí áàéõ;

60.1.3.òýìäýãëýõ õýñýãò ¿íäýñëýë áîëãîæ áàéãàà õóóëèéí çààëòûã çààñàí áàéõ;

60.1.4.øèéäâýðèéí çààëò õîîðîíäîî áîëîí ýðõ á¿õèé áóñàä ýòãýýäèéí ãàðãàñàí øèéäâýðèéí çààëòòàé çºð÷èëäºõã¿é áàéõ;

60.1.5.Ìîíãîë Óëñûí ¯íäñýí õóóëü, áóñàä õóóëüä õýðýãëýñýí íýð òîìü¸îã ¿íäñýí áîëîí íèéòýýð õ¿ëýýí çºâøººðñºí óòãààð õýðýãëýõ;

60.1.6.õóóëèàð õîðèãëîîã¿é àñóóäëààð õîðèãëîñîí çîõèöóóëàëò òîãòîîõã¿é áàéõ;

60.1.7.òóõàéí øèéäâýðýýð óðüä íü ãàðñàí øèéäâýðèéã õ¿÷èíã¿é áîëñîíä òîîöîæ áàéãàà, ýñõ¿ë ò¿¿íä ººð÷ëºëò îðóóëæ áàéãàà áîë ýíý òóõàé çààëòûã òóñãàñàí áàéõ;

60.1.8.áóñàä õóóëèéí çààëòûã äàâõàðäóóëàí çààëã¿éãýýð øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä ýøëýë õèéãäñýí áàéõ;

60.1.9.áàòàëñàí áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòíû áîëîí çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí íýð, îí, ñàð, ºäºð, äóãààðûã òîäîðõîé çààñàí áàéõ;

60.1.10.õóóëüä çààñàí áóñàä øààðäëàãà.

60.2.Ñòàíäàðò÷èëàë, òîõèðëûí ¿íýëãýýíèé òóõàé õóóëèéí11 3.1.2-ò çààñàí áàðèìò áè÷èã ýíý æóðàìä õàìààðàõã¿é.

61 ä¿ãýýð ç¿éë.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí òºñëèéã áýëòãýõ

61.1.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí òºñºë áýëòãýõ àæèëëàãààã òóõàéí àêòûã ãàðãàõ ýðõ á¿õèé çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà çîõèîí áàéãóóëíà.

61.2.Çîõèöóóëàõ õàðèëöàà íü áóñàä çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí ÷èã ¿¿ðýãò äàâõàð õàìààð÷ áàéãàà áîë òóõàéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ àëáàí ¸ñîîð ñàíàë àâíà.11Ñòàíäàðò÷èëàë, òîõèðëûí ¿íýëãýýíèé òóõàé õóóëü Òºðèéí ìýäýýëýë ýìõýòãýëèéí 2003 îíû 21 äóãààðò íèéòëýãäñýí.


1408

61.3.Ýíý õóóëèéí 61.2-ò çààñàí ñàíàëûã àâààã¿é áîë ¿íäýñëýë, øààðäëàãûã òàéëáàðëàí õ¿ðã¿¿ëíý.

61.4.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí òºñëèéã áýëòãýõ ÿâöàä íºëººëëèéí øèíæèëãýýã ýíý õóóëèéí 61.6-ä çààñàí àðãà÷ëàëûí äàãóó õèéæ, ò¿¿íä äàðààõ íºõöºë áàéäëûã òóñãàæ, òàíèëöóóëãà áýëòãýíý:

61.4.1.àêò ãàðãàõ ¿íäýñëýë, øààðäëàãà, çîðèëò; 61.4.2.òóõàéí àêòûí åðºíõèé á¿òýö, çîõèöóóëàõ õàðèëöàà, õàìðàõ õ¿ðýý;

61.4.3.àêò ãàðñíû äàðàà ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîë íü àëèâàà áàéäëààð õºíäºãäºõ á¿ëãèéã òîäîðõîéëîõ;

61.4.4.õ¿íèé ýðõ, ýðõ ÷ºëºº, ºðñºëäººíèéã õÿçãààðëàñàí, ýäèéí çàñàã, íèéãìèéí áîëîí áóñàä ¿éë àæèëëàãààíä ñààä õîðèã ó÷ðóóëñàí, àëèâàà õ¿íä ñóðòàë, àâëèãà ãàðàõ íºõöºë áîëîìæ á¿ðä¿¿ëñýí áàéæ áîëçîøã¿é çîõèöóóëàëò àãóóëæ áàéãàà ýñýõ;

61.4.5.òóõàéí àñóóäëûã çîõèöóóëæ áàéãàà õ¿÷èí òºãºëäºð õóóëü, çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêò áàéãàà ýñýõ;

61.4.6.àêòûã õýðýãæ¿¿ëýõýä øààðäëàãàòàé õ¿íèé íººö, òåõíèê, ýäèéí çàñãèéí òîîöîî.

61.5.Ýíý õóóëèéí 61.4-ò çààñàí íºëººëëèéí øèíæèëãýý ãýæ òóõàéí çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí ýäèéí çàñàã, íèéãìèéí àìüäðàëä ¿ç¿¿ëýõ íºëººëºë, ¿ð äàãàâðûã óðüä÷èëàí ñóäàëæ, òîîöîîëîõ öîãö ¿éë àæèëëàãààã îéëãîíî.

61.6.Íºëººëëèéí øèíæèëãýý õèéõ àðãà÷ëàëûã õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí Çàñãèéí ãàçðûí ãèø¿¿í áàòàëíà.

62 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí òºñºëä ñàíàë àâàõ

62.1.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí òºñëèéã òóõàéí çàõèðãààíûáàéãóóëëàãûí öàõèì õóóäàñ áîëîí ìýäýýëëèéí ñàìáàðò 30-ààñ äîîøã¿é õîíîãèéí õóãàöààíä áàéðëóóëæ ñàíàë àâíà.

62.2.Íèéòèéí àøèã ñîíèðõîë, õ¿íèé ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëûã õºíäºõ òîõèîëäîëä çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí òºñºëäíèéòèéí ñàíàà áîäëûã òóñãàõ çîðèëãîîð õýëýëö¿¿ëýã çîõèîí áàéãóóëæ, îðîëöîõ áîëîìæîîð õàíãàõ áºãººä ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîë íü õºíäºãäºõ á¿ëãèéí õ¿ðýýíä õýëýëö¿¿ëýã çààâàë õèéíý.


1409

62.3.Ýíý õóóëèéí 62.2-ò çààñíààñ ãàäíà äàðààõ õ¿ðýýíä õýëýëö¿¿ëýã õèéæ áîëíî:

62.3.1.ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîë íü õºíäºãäºõ á¿ëãèéí õ¿ðýýíä;

62.3.2.ýðäýìòýí, ñóäëàà÷, øèíæýý÷ çýðýã ìýðãýøñýí õ¿ðýýíä;

62.3.3.òîäîðõîé íóòàã äýâñãýðèéí õ¿ðýýíä; 62.3.4.òóõàéí ÷èãëýëýýð ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëäàã òºðèéí

áîëîí òºðèéí áóñ áàéãóóëëàãûí õ¿ðýýíä.

62.4.Õýëýëö¿¿ëãèéã äàðààõ õýëáýðýýð çîõèîí áàéãóóëæ áîëíî:

62.4.1.óóëçàëò, ÿðèëöëàãà; 62.4.2.ºäºð òóòìûí ñîíèí õýâëýëä òºñëèéã íèéòýëæ ñàíàë

àâàõ;

62.4.3.öàõèì õóóäàñ, õàðèëöàà õîëáîîíû õýðýãñëýýð ñàíàë àâàõ;

62.4.4.áóñàä.

62.5.Õýëýëö¿¿ëãèéí ÿâö, ¿ð ä¿íãèéí òàëààð òýìäýãëýë õºòºëæ, ãàðñàí ñàíàëûã çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí òºñºëä õýðõýí òóñãàñàí òàëààð ìýäýýëýë áýëòãýíý.

62.6.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûíòºñëèéã íºëººëëèéí øèíæèëãýýíèé òàíèëöóóëãà áîëîí õýëýëö¿¿ëãèéí ìýäýýëëèéí õàìò ººðèéí áàéãóóëëàãûí õóóëü ç¿éí àñóóäàë õàðèóöñàí íýãæ /ãàçàð, õýëòýñ/, ìýðãýæèëòíýýð õÿíóóëíà.

63 äóãààð ç¿éë.Ñàíàë àâàõã¿é áàéõ

63.1.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã íýí äàðóé áàòëàõ øààðäëàãàòàé õîéøëóóëøã¿é òîõèîëäîëä ýíý õóóëèéí 62 äóãààð ç¿éëä çààñàí ñàíàë àâàõ àæèëëàãààã õèéõèéã øààðäàõã¿é.

64 ä¿ãýýð ç¿éë.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã áàòàëæ, õ¿ðã¿¿ëýõ

64.1.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã õóóëèàð òóñãàéëàí ýðõ îëãîãäñîí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà áàòàëíà.


1410

64.2.Çàñãèéí ãàçðààñ áàòàëñàí çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêò /Çàñãèéí ãàçðûí òîãòîîë/-ûã Óëñûí Èõ Õóðàëä õ¿ðã¿¿ëíý.

64.3.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà õÿíàæ, á¿ðòãýíý.

64.4.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã áàòàëñíààñ õîéø àæëûí òàâàí ºäðèéí äîòîð ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãàä õÿíóóëæ, á¿ðòã¿¿ëýõýýð õ¿ðã¿¿ëíý.

64.5.Ñóì, ä¿¿ðãèéí Çàñàã äàðãà ãàðãàñàí çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòàà àæëûí 10 ºäºðò áàãòààí äýýä øàòíû Çàñàã äàðãààð äàìæóóëàí õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãàä õ¿ðã¿¿ëíý.

65 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã á¿ðòãýõ

65.1.Õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã á¿ðòãýõäýý ýíý õóóëèéí 60, 61, 62 äóãààð ç¿éëä çààñàí øààðäëàãûã õàíãàñàí ýñýõèéã õÿíàæ, óëñûí íýãäñýí á¿ðòãýëä á¿ðòãýíý.

65.2.Ýíý õóóëèéí 60, 61, 62 äóãààð ç¿éëä çààñàí øààðäëàãûã õàíãààã¿é çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã óëñûí íýãäñýí á¿ðòãýëä á¿ðòãýõã¿é.

66 äóãààð ç¿éë.Õÿíàí á¿ðòãýõ ¿éë àæèëëàãàà

66.1.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã õÿíóóëæ, á¿ðòã¿¿ëýõäýý äàðààõ áàðèìò áè÷ãèéí á¿ðäëèéã õàíãàñàí áàéíà:

66.1.1.õóóëèàð òóñãàéëàí ýðõ îëãîãäñîí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà äàíãààð áàòàëñàí áîë çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã ãóðâàí õóâü /àëáàí ¸ñíû ýõ õóâü, ò¿¿íèé áàòàëãààæóóëñàí õóóëáàð õî¸ð õóâü/, öàõèì õóâèëáàð, íºëººëëèéí øèíæèëãýýíèé òàíèëöóóëãà, õýëýëö¿¿ëãèéí òàëààðõ ìýäýýëýë;

66.1.2.õóóëèàð òóñãàéëàí ýðõ îëãîãäñîí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãóóä çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã õàìòðàí áàòàëñàí áîë òóõàéí àêòàä íýð íü ýõýëæ áè÷èãäñýí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà õàðèóöàí ýíý õóóëèéí 66.1.1-ä çààñàí áàðèìò áè÷ãýýñ ãàäíà õàìòðàí áàòàëñàí áóñàä çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí òîîãîîð òóõàéí àêòûã áàòàëãààæóóëñàí õóóëáàð.

66.2.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã õÿíóóëæ, á¿ðòã¿¿ëýõýýð õ¿ðã¿¿ëæ áàéãàà ýòãýýä ýíý õóóëèéí 66.1.1, 66.1.2-ò çààñàí áàðèìò


1411

áè÷ãèéí á¿ðäëèéã õàíãààã¿é òîõèîëäîëä õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà á¿ðäëèéã õàíãóóëàõààð àëáàí áè÷ãýýð áóöààíà.

66.3.Ýíý õóóëèéí 66.2-ò çààñíààñ áóñàä òîõèîëäîëä õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà ýíý õóóëèéí 66.1-ä çààñíû äàãóó õ¿ðã¿¿ëñýí çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêò, õîëáîãäîõ áàðèìò áè÷ãèéã àæëûí òàâàí ºäºðò áàãòààí õÿíàæ, äàðààõ àðãà õýìæýýíèé àëü íýãèéã àâíà:

66.3.1.çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêò íü ýíý õóóëèéí 60, 61, 62 äóãààð ç¿éëä çààñàí øààðäëàãûã õàíãàæ áàéãàà áîë àêòûí àëáàí ¸ñíû ýõ õóâü äýýð óëñûí íýãäñýí á¿ðòãýëä á¿ðòãýñýí òóõàé òóñãàé òýìäýãëýë õèéæ áàòàëãààæóóëàí, çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã óëñûí íýãäñýí ñàíä á¿ðòãýæ, á¿ðòãýñýí òóõàé àëáàí áè÷èã áîëîí óëñûí á¿ðòãýëèéí äóãààð îëãîæ òýìäýãëýë õèéñýí çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí áàòàëãààæóóëñàí õóóëáàðûã òóõàéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä, õàìòàð÷ áàòàëñàí áîë á¿õ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä õ¿ðã¿¿ëýõ;

66.3.2.çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêò á¿õýëäýý, ýñõ¿ë ò¿¿íèé àëü íýã çààëò ýíý õóóëèéí 60, 61, 62 äóãààð ç¿éëä çààñàí øààðäëàãûã õàíãààã¿é òîõèîëäîëä óã çºð÷ëèéã àðèëãóóëàõ òóõàé òîäîðõîé ¿íäýñëýë, òàéëáàð á¿õèé ä¿ãíýëò ãàðãàæ, àëáàí áè÷ãýýð õ¿ðã¿¿ëýõ;

66.3.3.òóõàéí àêò ýíý õóóëèéí 59.1-ä çààñàí çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí øèíæèéã àãóóëààã¿é áîë óëñûí íýãäñýí á¿ðòãýëä á¿ðòãýõ øààðäëàãàã¿é òóõàé õàðèóã áè÷ãýýð ìýäýãäýæ áóöààí õ¿ðã¿¿ëýõ;

66.3.4.ýíý õóóëèéí 66.3.1, 66.3.2, 66.3.3-ò çààñàí àðãà õýìæýýã õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí Çàñãèéí ãàçðûí ãèø¿¿íèé àëáàí áè÷ãýýð ìýäýãäýõ.

66.4.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêò ýðõ ç¿éí çºð÷èëòýé áàéãàà òóõàé õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí Çàñãèéí ãàçðûí ãèø¿¿íèé ýíý õóóëèéí 66.3.2-ò çààñàí ä¿ãíýëòèéã õ¿ëýýí àâñàí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ººðèéí ãàðãàñàí çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí õóóëü ç¿éí ¿íäýñëýëèéã õÿíàí ¿çýæ, ò¿¿íèé ýðõ ç¿éí çºð÷ëèéã àðèëãàñàí, ýñõ¿ë çîõèõ íýìýëò, ººð÷ëºëò îðóóëñàí áîë ýíý òóõàé àæëûí 10 ºäðèéí äîòîð á¿ðòã¿¿ëýõýýð äàõèí õ¿ðã¿¿ëíý.

66.5.Á¿ðòãýãäñýí çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòàä íýìýëò, ººð÷ëºëò îðóóëñàí áîë óã àêòûã õÿíóóëæ, óëñûí íýãäñýí á¿ðòãýëä á¿ðòã¿¿ëýõäýý ýíý õóóëèéí 66.1-ä çààñàí áàðèìò áè÷ãèéí á¿ðäëèéã õàíãàñàí áàéíà.


1412

66.6.Õóóëèàð òóñãàéëàí ýðõ îëãîãäñîí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýíý õóóëèéí 66.3.2-ò çààñàí ä¿ãíýëòèéã õ¿ëýýí àâàõ ¿íäýñëýëã¿é ãýæ ¿çâýë ýíý òóõàé õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãàä àæëûí 10 ºäðèéí äîòîð àëáàí áè÷ãýýð õàðèó ìýäýãäýíý.

66.7.Ýíý õóóëèéí 66.6-ä çààñíû äàãóó èð¿¿ëñýí ìýäýãäëèéã õ¿ëýýæ àâàõ ¿íäýñëýëã¿é ãýæ ¿çâýë õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí Çàñãèéí ãàçðûí ãèø¿¿í ä¿ãíýëò ãàðãàí Çàñãèéí ãàçðûí õóðàëäààíààð õýëýëö¿¿ëýõýýð àæëûí 10 ºäºðò áàãòààí õ¿ðã¿¿ëíý.

66.8.Çàñãèéí ãàçàð ýíý õóóëèéí 66.7-ä çààñíû äàãóó èð¿¿ëñýí ä¿ãíýëòèéã õóðàëäààíààðàà õýëýëöýæ óã ä¿ãíýëòèéã ¿íäýñëýí çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã õ¿÷èíã¿é áîëãîõ ýñýõèéã øèéäâýðëýíý.

67 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêò õ¿÷èí òºãºëäºð áîëîõ

67.1.Õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà óëñûí íýãäñýí á¿ðòãýëä á¿ðòãýñýí çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã á¿ðòãýñýí ºäðººñ õîéø 10 ºäðèéí äîòîð Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí ýìõýòãýë -ä á¿ðýí ýõýýð íü íèéòë¿¿ëíý.

67.2.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã çºâõºí óëñûí íýãäñýí á¿ðòãýëä á¿ðòãýæ, Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí ýìõýòãýë -ä íèéòýëñíèé äàðàà õ¿÷èí òºãºëäºð äàãàæ ìºðä¿¿ëíý.

67.3.Ýíý õóóëèéí 67.2-ò çààñàí øààðäëàãûã çºð÷ñºí òîõèîëäîëä òóõàéí çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêò ýðõ ç¿éí ¿éë÷ëýë ¿ç¿¿ëýõã¿é áºãººä áèåë¿¿ëýýã¿é èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäýä ¿¿ðýã, õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýõã¿é.

67.4.Õ¿÷èí òºãºëäºð áóñ çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã äàãàæ ìºðä¿¿ëñíýýñ ¿¿ñýõ ¿ð äàãàâðûã çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêò ãàðãàñàí õóóëèàð òóñãàéëàí ýðõ îëãîãäñîí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà õàðèóöíà.

67.5.Óëñûí íýãäñýí á¿ðòãýëä á¿ðòãýñýí, õ¿÷èí òºãºëäºð áîëñîí çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã á¿ðýí ýõýýð íü ýðõ ç¿éí ìýäýýëëèéí íýãäñýí ñàí áîëîí áàòàëñàí áàéãóóëëàãûí öàõèì õóóäñàíä áàéðøóóëíà.

67.6.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã ¿íäýñëýë áîëãîõ, õýñýã÷ëýí íèéòëýõ áîëîí áàéãóóëëàãûí àëáàí ¸ñíû öàõèì õóóäàñ, ìýäýýëëèéí ñàìáàðò áàéðøóóëàõäàà óëñûí íýãäñýí á¿ðòãýëä á¿ðòãýñýí îí, ñàð, ºäºð, äóãààðûã çààíà.


1413

68 äóãààð ç¿éë.Íýìýëò, ººð÷ëºëò îðóóëàõ áîëîí õ¿÷èíã¿é áîëñíûã á¿ðòãýõ

68.1.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòàä íýìýëò, ººð÷ëºëò îðóóëñàí áîëîí õ¿÷èíã¿é áîëñîíä òîîöñîí òîõèîëäîëä óã øèéäâýðèéã ýíý õóóëèéí 65 äóãààð ç¿éëä çààñàí æóðìûí äàãóó õÿíàí óëñûí íýãäñýí á¿ðòãýëä õºäºëãººí õèéæ, Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí ýìõýòãýë -ä íèéòëýíý.

68.2.Óëñûí íýãäñýí á¿ðòãýëä á¿ðòãýãäñýí çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêò ýðõ ç¿éí çºð÷èëòýéí óëìààñ ýíý õóóëüä çààñàí æóðìûí äàãóó õ¿÷èíã¿é áîëñîí áîë õóóëèàð òóñãàéëàí ýðõ îëãîãäñîí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýíý òóõàé àëáàí áè÷ãèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîñîí çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí õóóëáàðûí õàìò õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãàä àæëûí ãóðâàí ºäºðò áàãòààí õ¿ðã¿¿ëíý.

69 ä¿ãýýð ç¿éë.Õÿíàëò-øèíæèëãýý, ¿íýëãýý

69.1.Õóóëèàð òóñãàéëàí ýðõ îëãîãäñîí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ººðèéí ýðõëýõ àñóóäëûí õ¿ðýýíä õ¿÷èí òºãºëäºð ¿éë÷èëæ áàéãàà çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòàä æèë á¿ð õÿíàëò-øèíæèëãýý, ¿íýëãýý õèéæ, õýðýãæèëòèéí ÿâö, ¿ð ä¿íãèéí òàéëàíã öààøèä àâàõ àðãà õýìæýýíèé òàëààðõ ñàíàëûí õàìò õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãàä õ¿ðã¿¿ëíý.

69.2.Õÿíàëò-øèíæèëãýý, ¿íýëãýý õèéõ àæëûã õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà ìýðãýæèë, àðãà ç¿éí óäèðäëàãààð õàíãàíà.

69.3.Õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà õóóëèàð òóñãàéëàí ýðõ îëãîãäñîí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ èð¿¿ëñýí õÿíàëò-øèíæèëãýý, ¿íýëãýýíèé òàéëàí, òºëºâëºãºº, ñàíàëûã íýãòãýí ñóäàëæ, öààøèä àâàõ àðãà õýìæýýíèé òàëààðõ ñàíàëàà Çàñãèéí ãàçàðò òàíèëöóóëíà.

69.4.Óëñûí íýãäñýí ñàíä á¿ðòãýëòýé áîëîâ÷ Çàñãèéí ãàçðûí á¿òýö, á¿ðýëäýõ¿¿í, òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí òîãòîëöîî, á¿òöèéí åðºíõèé á¿ä¿¿â÷èä ººð÷ëºëò îðñíû óëìààñ ýðõëýí õàðèóöàõ áàéãóóëëàãà íü òîäîðõîéã¿é áîëñîí çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà Çàñãèéí ãàçðûí õóðàëäààíä òàíèëöóóëæ, ýöýñëýí øèéäâýðë¿¿ëíý.

69.5.Çàñãèéí ãàçðûí á¿òýö, á¿ðýëäýõ¿¿í, òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí òîãòîëöîî, á¿òöýä ººð÷ëºëò îðñîí òîõèîëäîëä õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà õîëáîãäîõ


1414

áàéãóóëëàãàòàé õàìòðàí òóõàéí ñàëáàðò ìºðäºãäºæ áàéãàà çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí òàëààð ººð÷ëºëò îðñíîîñ õîéø çóðãààí ñàðûí äîòîð øààðäëàãàòàé àðãà õýìæýýã àâ÷ õýðýãæ¿¿ëíý.

69.6.Õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà òîäîðõîé ñàëáàðûã ñîíãîí õóóëèàð òóñãàéëàí ýðõ îëãîãäñîí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí ãàðãàñàí çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòàä õÿíàëò-øèíæèëãýý, ¿íýëãýý õèéæ áîëíî.

70 äóãààð ç¿éë.Òóñãàé çîõèöóóëàëò

70.1.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã íýí äàðóé áàòëàõ øààðäëàãàòàé õîéøëóóëøã¿é òîõèîëäîëä ýðõ á¿õèé çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà óã àêòûã áàòëàí ãàðãàæ, íèéòýä ìýäýýëñíýýð òóõàéí àêò õ¿÷èíòºãºëäºð áîëíî.

70.2.Õóóëèàð òóñãàéëàí ýðõ îëãîãäñîí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýíý õóóëèéí 70.1-ä çààñàí çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêò ãàðñàí ºäðººñ õîéø àæëûí ãóðâàí ºäºðò áàãòààí õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãàä õ¿ðã¿¿ëíý.

70.3.Õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà ýíý õóóëèéí 70.2-ò çààñàí çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã õ¿ëýýí àâ÷, ýíý õóóëèéí 60.1-ä çààñàí øààðäëàãûã õàíãàñàí ýñýõèéã øàëãàæ, ýíý õóóëèéí 65 äóãààð ç¿éë, 67.1-ä çààñíû äàãóó á¿ðòãýí, Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí ýìõýòãýë -ä íèéòë¿¿ëíý.

71 ä¿ãýýð ç¿éë.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí ñàëáàðûí ñàí

71.1.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûã áàòëàí ãàðãàõ ýðõ á¿õèé çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí ìýäýýëëèéí ñàí õàðèóöñàí àæèëòàí òóõàéí àêòàä îðóóëàõ íýìýëò, ººð÷ëºëòèéã õèéæ ã¿éöýòãýíý.

71.2.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí ñàëáàðûí ñàí óëñûí íýãäñýí á¿ðòãýëä á¿ðòã¿¿ëñýí òóõàéí áàéãóóëëàãûí íèéò àêòààñ á¿ðäýíý.

72 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí óëñûí íýãäñýí ñàí

72.1.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí óëñûí íýãäñýí ñàí óëñûí íýãäñýí á¿ðòãýëä á¿ðòãýñýí íèéò àêòààñ á¿ðäýíý.


1415

72.2.Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí óëñûí íýãäñýí ñàíã ýðõëýí õºòëºõ æóðìûã õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí Çàñãèéí ãàçðûí ãèø¿¿í áàòàëíà.

72.3.Õóóëü ç¿éí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí óëñûí íýãäñýí ñàíä áàéãàà õ¿÷èí òºãºëäºð çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí æàãñààëòûã øèíý÷ëýí Çàõèðãààíû õýì õýìæýýíèé àêòûí ýìõýòãýë -ä æèë á¿ðèéí 02 äóãààð

ñàðûí 01-íèé äîòîð íèéòýëæ áàéíà.

III ÕÝÑÝÃÇÀÕÈÐÃÀÀÍÛ ÁÓÑÀÄ ¯ÉË ÀÆÈËËÀÃÀÀ

ÄÎËÎÎÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃÒªËªÂËªËÒ

73 äóãààð ç¿éë.Òºëºâëºëò

73.1.Òºëºâëºëò ãýæ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà äàðààõ àñóóäëààð èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäèéí ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëûã õºíäñºí çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ òºëºâëºãºº áîëîâñðóóëàõ, ò¿¿íòýé õîëáîãäîí ýíý õóóëüä çààñíû äàãóó ñîíñîõ àæèëëàãààã ÿâóóëæ, ñàíàëûã õÿíàí ¿çýæ áàòëàõ àæèëëàãààã îéëãîíî:

73.1.1.íèñýõ îíãîöíû áóóäàë, äàãàëäàõ áàéãóóëàìæ, òºìºð çàì, òºìºð çàìûí ºðòºº, áóóäàë áàðèõ, ººð÷ëºõ, çàñâàðëàõ, í¿¿ëãýí øèëæ¿¿ëýõ;

73.1.2.õîò áàéãóóëàëò áîëîí ãàçàð çîõèîí áàéãóóëàëò õèéõ;

73.1.3.îëîí óëñûí, óëñûí, îðîí íóòãèéí ÷àíàðòàé àâòî çàì áàðèõ, çàñâàðëàõ;

73.1.4.óñíû áàðèëãà áàéãóóëàìæ, óñàí öàõèëãààí ñòàíö áàðèõ;

73.1.5.õîã, õàÿãäëûí öýãèéã áàéãóóëàõ, ººð÷ëºõ, í¿¿ëãýõ; 73.1.6.çàì, òàëáàé, ãóäàìæ, óñàí ñàí çýðýã íèéòèéí

ýçýìøëèéí áàéãóóëàìæ, öîãöîëáîðûã áàéãóóëàõ, ººð÷ëºõ, í¿¿ëãýõ, áóóëãàõ;

73.1.7.õóóëüä ººðººð çààñàí íèéòèéí àøèã ñîíèðõëûã õºíäºõ áóñàä àñóóäàë.


1416

74 ä¿ãýýð ç¿éë.Òºëºâëºãººíä ñîíñîõ àæèëëàãàà ÿâóóëàõ

74.1.Òºëºâëºãººíä ñîíñîõ àæèëëàãààã òºëºâëºãººã áîëîâñðóóëæ áàéãàà çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà õàðèóöíà.

74.2.Òºëºâëºãººíä ñîíñîõ àæèëëàãààã ÿâóóëàõäàà ýíý õóóëèéí 27 äóãààð ç¿éëèéã áàðèìòàëíà.

74.3.Òºëºâëºãººã òàíèëöóóëñíààñ õîéø 30 õîíîãèéí äîòîð ÷èã ¿¿ðãèéí äàãóó ñàíàë ºãºõ ¿¿ðýãòýé çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà áîëîí òºëºâëºëò õèéãäýõ çàñàã çàõèðãàà, íóòàã äýâñãýðèéí íýãæèéí Çàñàã äàðãà òàéëáàð, ñàíàëàà ãàðãàæ ºãºõ ¿¿ðýãòýé.

74.4.Ýíý õóóëèéí 74.3-ò çààñàí õóãàöààã òºëºâëºëòèéí öàð õ¿ðýý, îíöëîãîîñ õàìààðàí íýã óäàà 60 õ¿ðòýë õîíîãîîð ñóíãàæ áîëîõ áºãººä õóãàöàà ñóíãàñàí çàõèðãààíû àêòàä õóóëü ç¿éí áîëîí áîäèò ¿íäýñëýëèéã òîäîðõîé çààñàí áàéíà.

74.5.Ýíý õóóëèéí 74.3-ò çààñàí ýòãýýä òîãòîîñîí õóãàöààíä òàéëáàð, ñàíàëàà èð¿¿ëýýã¿é, ýñõ¿ë òóõàéí òºëºâëºãºº ºìíº íü òàíèëöóóëàãäàæ áàéñàí áîë ñàíàëûã àâàõ øààðäëàãàã¿é.

75 äóãààð ç¿éë.Òºëºâëºãººíä ýñðýã ñàíàë ãàðãàõ

75.1.Òºëºâëºãººíèé óëìààñ ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîë íü õºíäºãäºæ áàéãàà ýòãýýä, ýíý õóóëèéí 74.3-ò çààñàí õóãàöàà äóóññàíààñ õîéø, ýñõ¿ë àëáàí ¸ñîîð ìýäýãäñýíýýñ õîéø 30 õîíîãèéí äîòîð òºëºâëºãººíèé òàëààð ýñðýã ñàíàë áàéâàë òºëºâëºãººã áîëîâñðóóëæ áàéãàà çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä óã ñàíàëàà ãàðãàõ ýðõòýé.

75.2.Ýíý õóóëèéí 75.1-ä çààñàí õóãàöààã òºëºâëºëòèéí öàð õ¿ðýý, îíöëîãîîñ õàìààðàí íýã óäàà 60 õ¿ðòýë õîíîãîîð ñóíãàæ áîëîõ áºãººä õóãàöàà ñóíãàñàí çàõèðãààíû àêòàä õóóëü ç¿éí áîëîí áîäèò ¿íäýñëýëèéã òîäîðõîé çààñàí áàéíà.

75.3.Ýñðýã ñàíàëûã òºëºâëºãººíä òóñãààã¿é òîõèîëäîëä òºëºâëºãººã áîëîâñðóóëæ áàéãàà çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà òàéëáàðëàõ ¿¿ðýãòýé.

76 äóãààð ç¿éë.Õýëýëö¿¿ëýã

76.1.Òºëºâëºãººíä ýñðýã ñàíàë èðñýí òîõèîëäîëä òºëºâëºãººã áîëîâñðóóëæ áàéãàà çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà óã òºëºâëºãººíä ñàíàë ºãñºí áîëîí ýñðýã ñàíàë ãàðãàñàí á¿õ îðîëöîã÷èä 10-ààñ äîîøã¿é õîíîãèéí ºìíº óðüä÷èëàí ìýäýãäñýíýýð õýëýëö¿¿ëýã çîõèîí áàéãóóëíà.


1417

76.2.Ýíý õóóëèéí 76.1-ä çààñàí õýëýëö¿¿ëãèéã óðüä÷èëàí ìýäýãäýõýä ýíý õóóëèéí 27.2-ò çààñàí çîõèöóóëàëò ¿éë÷èëíý.

76.3.Òºëºâëºãººã áîëîâñðóóëæ áàéãàà çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýíý õóóëèéí 74.3-ò çààñàí ýòãýýäèéí òàéëáàð, ñàíàë, ýíý õóóëèéí 75.1-ä çààñàí ýòãýýäýýñ ãàðãàñàí ýñðýã ñàíàëûã òºëºâëºãººã áàòëàõ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä õ¿ðã¿¿ëíý.

76.4.Òºëºâëºãººã áîëîâñðóóëàõ áîëîí áàòëàõ áàéãóóëëàãà íýã áàéãóóëëàãà áîë ýíý õóóëèéí 76.3 äàõü õýñýã õàìààðàõã¿é.

77 äóãààð ç¿éë.Ñîíñîõ àæèëëàãàà õèéõã¿é áàéõ

77.1.Íèéòèéí áîëîí áóñäûí ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëûã õºíäººã¿é, ýñõ¿ë òóõàéí ýòãýýäýä ºìíº íü òàíèëöóóëæ áàéñàí áîë ýíý õóóëèéí 74, 76 äóãààð ç¿éëä çààñàí àæèëëàãààã õèéõèéã øààðäàõã¿é.

78 äóãààð ç¿éë.Òºëºâëºãººã áàòëàõ

78.1.Òºëºâëºãººã áàòëàõ çàõèðãààíû àêòàä ýíý õóóëèéí Äºðºâä¿ãýýð á¿ëýãò çààñàí çàõèðãààíû àêòûí çîõèöóóëàëò íýãýí àäèë ¿éë÷èëíý.

79 ä¿ãýýð ç¿éë.Òºëºâëºëòèéí ýðõ ç¿éí ¿éë÷ëýë

79.1.Òºëºâëºëòèéã õýðýãæ¿¿ëýõ ¿¿ðýã á¿õèé çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà áîëîí ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîë íü õºíäºãäºæ áàéãàà ýòãýýäèéí õîîðîíä ¿¿ññýí íèéòèéí ýðõ ç¿éí õàðèëöààã ýíý õóóëèàð çîõèöóóëíà.

79.2.Íèéòèéí áîëîí õóâèéí àøèã ñîíèðõîëòîé õîëáîîòîé ãîìäëûã ýíý õóóëèéí Åñä¿ãýýð á¿ëýãò çààñàí ãîìäîë ãàðãàõ æóðìûí äàãóó øèéäâýðëýíý.

79.3.Õîëáîãäîõ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà íèéòèéí àøèã ñîíèðõëûã õàíãàõûí òóëä, ýñõ¿ë ãóðàâäàã÷ ýòãýýäèéí ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîëä íºëººëæ áîëîõóéö ñºðºã íºëººã àðèëãàõ àðãà õýìæýýã àâàõ ¿¿ðýãòýé.

79.4.Ýíý õóóëèéí 79.3-ò çààñàí àðãà õýìæýýã àâàõ, ýñõ¿ë óã òºëºâëºãººã ººð÷ëºõ áîëîìæã¿é áîë íºõºí òºëáºð îëãîíî.

79.5.Òºëºâëºëòèéí óëìààñ óðüä÷èëàí òààìàãëààã¿é ñºðºã íºëºº õîæèì áèé áîëñîí òîõèîëäîëä ýðõ, õóóëü ̧ ñíû àøèã ñîíèðõîë íü õºíäºãäñºí ýòãýýäèéí øààðäñàíààð øèéäâýð ãàðãàõ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ òóõàéí ñºðºã íºëººã àðèëãàõ áîëîí áàãàñãàõ àðãà õýìæýýã àâàõ ¿¿ðýãòýé.


1418

79.6.Ýíý õóóëèéí 79.5-ä çààñàí ñºðºã íºëººã àðèëãàõ áîëîí áàãàñãàõ áîëîìæã¿é áîë íºõºí òºëáºð îëãîíî. Ãýíýòèéí áóþó äàâàãäàøã¿é õ¿÷íèé øèíæòýé îíöãîé íºõöºë áàéäëûí óëìààñ ó÷èðñàí õîõèðîë ýíý ç¿éëä õàìààðàõã¿é.

80 äóãààð ç¿éë.Òºëºâëºãººã ººð÷ëºõ

80.1.Òºëºâëºãººã ýöýñëýí áàòëàõààñ ºìíº ººð÷ëºëò îðóóëáàë ñîíñîõ àæèëëàãààã äàõèí ÿâóóëíà.

80.2.Íèéòèéí áîëîí áóñäûí ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëûã çºð÷èõã¿éãýýð ººð÷ëºëò îðóóëàõ òîõèîëäîëä ñîíñîõ àæèëëàãàà äàõèí ÿâóóëàõûã øààðäàõã¿é.

81 ä¿ãýýð ç¿éë.Òºëºâëºãººã áàòàëñàí çàõèðãààíû àêòûã õ¿÷èíã¿é áîëãîõ

81.1.Òºëºâëºãººã õýðýãæ¿¿ëýõ ¿¿ðýã á¿õèé çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýõë¿¿ëñýí òºëºâëºãººã çîãñîîõîîð àëáàí ¸ñîîð õ¿ñýëò ãàðãàñàí áîë øèéäâýð ãàðãàõ ýðõ á¿õèé çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà çàõèðãààíû àêòûã õ¿÷èíã¿é áîëãîíî.

81.2.Òºëºâëºãººã õýðýãæ¿¿ëñíýýð íèéòèéí àøèã ñîíèðõëûã íîöòîé õîõèðîîõ òîõèîëäîëä òóõàéí çàõèðãààíû àêòûã õ¿÷èíã¿é áîëãîæ áîëíî.

81.3.Òºëºâëºãººã áàòàëñàí çàõèðãààíû àêòûã õ¿÷èíã¿é áîëãîñîí òîõèîëäîëä òºëºâëºëòèéã õýðýãæ¿¿ëýõ ¿¿ðýã á¿õèé çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà òºëºâëºãºº áàòëàõûí ºìíº áàéñàí íºõöºë áàéäëûã ñýðãýýõ ¿¿ðýãòýé.

81.4.Áàòëàãäñàíààñ õîéø òàâàí æèëèéí äîòîð òºëºâëºãººã õýðýãæ¿¿ëæ ýõëýýã¿é áîë õîëáîãäîõ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà çàõèðãààíû àêòûã õ¿÷èíã¿é áîëãîæ áîëíî.

ÍÀÉÌÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃÇÀÕÈÐÃÀÀÍÛ ØÈÉÄÂÝÐ Ã¯ÉÖÝÒÃÝË

82 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû øèéäâýð ã¿éöýòãýë

82.1.Íèéòèéí ýðõ ç¿éí õ¿ðýýíä çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ ãàðãàñàí çàõèðãààíû øèéäâýðèéã ã¿éöýòãýõýä ýíý æóðàì ¿éë÷èëíý.

82.2.Äàðààõ òîõèîëäîëä çàõèðãààíû àêòàä øèéäâýð ã¿éöýòãýíý:

82.2.1.ãîìäîë ãàðãàõ õóãàöàà ºíãºðñºí;


1419

82.2.2.çàõèðãààíû àêòûã ò¿äãýëç¿¿ëýõ øèéäâýð õ¿÷èíã¿é áîëñîí.

83 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû øèéäâýð ã¿éöýòãýëä òàâèõ øààðäëàãà

83.1.Çàõèðãààíû øèéäâýð ã¿éöýòãýõýä äàðààõ øààðäëàãûã õàíãàñàí áàéíà:

83.1.1.øèéäâýð ã¿éöýòãýõ ýðõèéã íîòîëñîí øèéäâýð áàéõ; 83.1.2.¿¿ðýã õ¿ëýýã÷ýýñ óã øààðäëàãûã áèåë¿¿ëýýã¿é áàéõ;

83.1.3.õóóëüä ººðººð çààãààã¿é áîë øààðäàõ ýðõ á¿õèé øèéäâýðèéã ìýäýãäñýíýýñ õîéø 14 õîíîãèéí õóãàöàà ºíãºðñºí áàéõ;

83.1.4.¿¿ðýã õ¿ëýýã÷èä 14 áóþó ò¿¿íýýñ äîîøã¿é õîíîãèéí õóãàöààíä çàõèðãààíû øèéäâýðèéã áèåë¿¿ëýõ òóõàé ìýäýãäýõ õóóäñûã õ¿ðã¿¿ëñýí áàéõ.

84 ä¿ãýýð ç¿éë.Çàõèðãààíû øèéäâýð ã¿éöýòãýõ áàéãóóëëàãà

84.1.Çàõèðãààíû øèéäâýðèéã äàðààõ áàéãóóëëàãà ã¿éöýòãýíý:

84.1.1.çàõèðãààíû àêòûã áàòëàí ãàðãàñàí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà;

84.1.2.äýýä øàòíû çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ ãàðãàñàí çàõèðãààíû øèéäâýðèéã àíõàí øàòíû çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà;

84.1.3.õóóëèàð òóñãàéëàí ýðõ îëãîñîí öàãäààãèéí áîëîí ìýðãýæëèéí áàéãóóëëàãà.

84.2.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà øèéäâýð ã¿éöýòãýëèéí òàëààð ººð çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ òóñëàìæ àâ÷ áîëíî.

85 äóãààð ç¿éë.Àëáàäëàãà õýðýãëýõ

85.1.Àëáàäëàãûã õóóëüä çààñíààð íýí äàðóé õýðýãëýõýýñ áóñàä òîõèîëäîëä àëáàäëàãà õýðýãëýõ òóõàé ìýäýãäëèéã ¿¿ðýã õ¿ëýýã÷èä áè÷ãýýð ºãºõ áºãººä óã ìýäýãäýëä ¿¿ðýã áèåë¿¿ëýõ õóãàöààã çààíà.

85.2.Çàõèðãààíû øèéäâýðýýð õ¿ëýýñýí ¿¿ðãýý çîõèõ ¸ñîîð áèåë¿¿ëýýã¿é ýòãýýäýä çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà õóóëüä çààñàí æóðìûí äàãóó àëáàäëàãà õýðýãëýíý.


1420

86 äóãààð ç¿éë.Àëáàäëàãûí õýëáýð

86.1.Çàõèðãààíû øèéäâýð ã¿éöýòãýëèéí æóðìààð õýðýãëýõ àëáàäëàãà äàðààõ õýëáýðòýé áàéíà:

86.1.1.òîðãóóëü îíîãäóóëàõ; 86.1.2.áóñäààð ã¿éöýòã¿¿ëýõ; 86.1.3.àëáàäàí ã¿éöýòãýõ.

86.2.Àëáàäëàãà íü øèéäâýðèéí çîðèëãîä òîõèðñîí, òóõàéí àëáàäëàãà ÷èãëýñýí ýòãýýä áîëîí îëîí íèéòýä õàìãèéí áàãà õîõèðîë ó÷ðóóëàõààð áàéíà.

87 äóãààð ç¿éë.Òîðãóóëü îíîãäóóëàõ

87.1.Çàõèðãààíû øèéäâýðèéã ñàéí äóðààðàà áèåë¿¿ëýõã¿é áîë òîðãóóëü îíîãäóóëíà.

87.2.Òîäîðõîé ¿éë àæèëëàãàà õèéõèéã ò¿äãýëç¿¿ëýõ, ýñõ¿ë çîãñîîõ ¿¿ðãèéí õóâüä ÷ òîðãóóëèéã õýðýãëýæ áîëíî.

88 äóãààð ç¿éë.Áóñäààð ã¿éöýòã¿¿ëýõ

88.1.Òîäîðõîé ¿éë àæèëëàãààã õèéõ ¿¿ðýã õ¿ëýýñýí ýòãýýä ò¿¿íèéã õèéãýýã¿é áºãººä áóñàä ýòãýýäýýð óã àæëûã õèéëãýõ áîëîìæòîé áîë çàõèðãààíû øèéäâýð ã¿éöýòãýõ áàéãóóëëàãà òóõàéí ýòãýýäýýð õèéëãýæ, ãàðñàí çàðäëûã ¿¿ðýã õ¿ëýýñýí ýòãýýäýýñ ãàðãóóëàí àæèë ã¿éöýòãýñýí ýòãýýäýä îëãîíî.

89 ä¿ãýýð ç¿éë.Àëáàäàí ã¿éöýòãýõ

89.1.Òîðãóóëü îíîãäóóëàõ, áóñäààð ã¿éöýòã¿¿ëýõ àæèëëàãàà çîðèëãîäîî õ¿ð÷ ÷àäààã¿é, òýäãýýðèéã õèéõ áîëîìæã¿é áîë çàõèðãààíûøèéäâýð ã¿éöýòãýõ áàéãóóëëàãà àëáàäàí ã¿éöýòãýõ àæèëëàãààã çîõèîí áàéãóóëíà.

Òàéëáàð:Àëáàäàí ã¿éöýòãýõ ãýæ õ¿íèé áèå áîëîí ýä þìñò áèåèéí õ¿÷ýýð, ýñõ¿ë áóñàä àðãà õýðýãñëèéí òóñëàìæòàéãààð õàëäàõûã îéëãîíî.

89.2.Àëáàäàí ã¿éöýòãýõ ¿éë àæèëëàãààã õóóëüä çààñàí æóðìûí äàãóó ÿâóóëíà.


1421

90 ä¿ãýýð ç¿éë.Àëáàäëàãà õýðýãëýõ øèéäâýð ãàðãàõ

90.1.Ìýäýãäýëä çààñàí õóãàöààíä ¿¿ðãèéã áèåë¿¿ëýýã¿é áîë çàõèðãààíû øèéäâýð ã¿éöýòãýëèéã õàðèóöñàí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà àëáàäëàãà õýðýãëýõèéã øèéäâýðëýñýí çàõèðãààíû àêò ãàðãàí, ò¿¿íèéã íýí äàðóé áèåë¿¿ëíý.

90.2.Ýíý õóóëèéí 90.1-ä çààñàí çàõèðãààíû àêòàä çºâõºí çàõèðãààíû øèéäâýð ã¿éöýòãýëèéí àæèëëàãààòàé õîëáîîòîé ãîìäîë ãàðãàõ áºãººä õàðèí çàõèðãààíû àêò ãàðãàõ æóðàì ¿éë÷ëýõã¿é.

91 ä¿ãýýð ç¿éë.Àëáàäëàãûã õýðýãæ¿¿ëýõ

91.1.Àëáàäëàãûã çàõèðãààíû øèéäâýðò çààñàí õýëáýðýýð õýðýãæ¿¿ëíý.

91.2.Çàõèðãààíû øèéäâýðèéã àëáàäàí ã¿éöýòãýõ ¿éë àæèëëàãààíä öàãäààãèéí áîëîí ìýðãýæëèéí áàéãóóëëàãà òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëíý.

IV ÕÝÑÝÃÇÀÕÈÐÃÀÀÍÛ ÀÊÒÀÄ ÃÎÌÄÎË ÃÀÐÃÀÕ,

Ò¯¯ÍÈÉÃ ØÈÉÄÂÝÐËÝÕ ÆÓÐÀÌ

ÅÑÄ¯ÃÝÝÐ Á¯ËÝÃÃÎÌÄÎË ÃÀÐÃÀÕ ÆÓÐÀÌ

92 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû àêòàä ãîìäîë ãàðãàõ

92.1.Õóóëüä ººðººð çààãààã¿é áîë èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäýýñ ò¿¿íèé ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëûã çºð÷ñºí ãýæ ¿çâýë õîëáîãäîõ çàõèðãààíû àêòûã õóóëü áîëîí çîðèëãîäîî íèéöýæ áàéãàà ýñýõ òàëààð õÿíóóëàõààð ãîìäîë ãàðãàõ ýðõòýé.

92.2.Ýíý õóóëèéí 92.1-ä çààñàí ãîìäîë íü Èðãýäýýñ òºðèéí áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòàíä ãàðãàñàí ºðãºäºë, ãîìäëûã øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí12 10 äóãààð ç¿éëä çààñàí øààðäëàãûã õàíãàñàí áàéíà.

93 äóãààð ç¿éë.Ãîìäëûã õÿíàí øèéäâýðëýõ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà

93.1.Èðãýí, õóóëèéí ýòãýýä ãîìäëûã òóõàéí çàõèðãààíû àêòûã ãàðãàñàí áàéãóóëëàãûí äýýä øàòíû çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä, ýñõ¿ë ãîìäîë õÿíàí øèéäâýðëýõ ÷èã ¿¿ðýã á¿õèé çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä ãàðãàíà.12Èðãýäýýñ òºðèéí áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòàíä ãàðãàñàí ºðãºäºë, ãîìäëûã øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëü Òºðèéí ìýäýýëýë ýìõýòãýëèéí 1995 îíû 7 äóãààðò íèéòëýãäñýí.


1422

93.2.Ýíý õóóëèéí 93.1-ä çààñàí áàéãóóëëàãà áàéõã¿é áîë òóõàéí àêòûã ãàðãàñàí áàéãóóëëàãàä ãîìäîë ãàðãàæ áîëíî.

94 ä¿ãýýð ç¿éë.Ãîìäîë ãàðãàõ, ò¿¿íèéã õÿíàí øèéäâýðëýõ õóãàöàà

94.1.Çàõèðãààíû àêòûã ýíý õóóëüä çààñàí æóðìûí äàãóó ìýäýãäñýíýýñ õîéø 30 õîíîãèéí äîòîð ãîìäëûã õÿíàí øèéäâýðëýõ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä ãàðãàíà.

94.2.Ýíý õóóëèéí 94.1-ä çààñàí õººí õýëýëöýõ õóãàöàà çàéëøã¿é õ¿íäýòãýí ¿çýõ øàëòãààíû óëìààñ õýòýðñýí íü òîãòîîãäâîë ãîìäëûã õÿíàí øèéäâýðëýõ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà óã õóãàöààã õýòýðñíýýñ õîéøèõ ãóðâàí ñàðûí äîòîð íºõºí ñýðãýýõ áºãººä õóãàöàà ñýðãýýõòýé õîëáîãäñîí õ¿ñýëòèéã ãîìäëûã õÿíàí øèéäâýðëýõ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä ãàðãàíà.

94.3.Ãîìäëûã Èðãýäýýñ òºðèéí áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòàíä ãàðãàñàí ºðãºäºë, ãîìäëûã øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëüä çààñíû äàãóó õ¿ëýýí àâ÷, õóóëüä ººðººð çààãààã¿é áîë 30 õîíîãèéí äîòîð õÿíàí øèéäâýðëýæ õàðèó ºãíº.

94.4.Øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä óã õóãàöààã çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí óäèðäàõ àëáàí òóøààëòàí 30 õ¿ðòýë õîíîãîîð ñóíãàæ áîëîõ áºãººä ýíý òóõàé ãîìäîë ãàðãàñàí èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäýä ìýäýãäýíý.

95 äóãààð ç¿éë.Ãîìäëûã õÿíàí øèéäâýðëýõ æóðàì

95.1.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ãîìäëûã õÿíàí øèéäâýðëýõ òàëààð äàðààõ àæèëëàãàà ÿâóóëíà:

95.1.1.çàõèðãààíû àêò õóóëü òîãòîîìæ áîëîí çîðèëãîäîî íèéöñýí ýñýõèéã øàëãàõ;

95.1.2.çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ñîíãîõ áîëîìæîî õýðýãëýñýí áàéäëûã øàëãàõ;

95.1.3.ãîìäîë ãàðãàã÷, ò¿¿íèé òºëººëºã÷, ºìãººëºã÷, øààðäëàãàòàé áîë ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîë íü õºíäºãäñºí ãóðàâäàã÷ ýòãýýäýä ãîìäëûã øèéäâýðëýõ îí, ñàð, ºäºð, ãàçðûã óðüä÷èëàí ìýäýãäýæ, óã àæèëëàãààíä õ¿ñýëòýýð íü áàéëöóóëàõ.

95.2.Ýíý õóóëèéí 95.1.3-ò çààñàí ýòãýýä õ¿ðýëöýí èðýýã¿é áîë ò¿¿íèé îðîëöîîã¿éãýýð ãîìäëûã õÿíàí øèéäâýðëýæ áîëíî.


1423

95.3.Èðãýí õ¿ñýëò ãàðãàñàí, ýñõ¿ë çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà øààðäëàãàòàé ãýæ ¿çâýë øèíæýý÷ òîìèëîí ä¿ãíýëò ãàðãóóëíà.

95.4.Ãîìäîë õÿíàí øèéäâýðëýõ àæèëëàãààíû ÿâöûí òàëààð òýìäýãëýë õºòëºõ áºãººä óã òýìäýãëýëä äàðààõ ç¿éëèéã òóñãàíà:

95.4.1.çàõèðãààíû àêò ãàðãàæ áàéãàà áàéãóóëëàãûí íýð, õàÿã, àëáàí òóøààëòíû ýöýã /ýõ/-èéí íýð áîëîí ººðèéí íýð;

95.4.2.çàõèðãààíû àêò ãàðãàñàí, ãîìäëûã õÿíàí øèéäâýðëýõ àæèëëàãàà ÿâóóëñàí îí, ñàð, ºäºð, ãàçàð;

95.4.3.ãîìäîë ãàðãàã÷, õàðèóöàã÷, áóñàä îðîëöîã÷èéí ýöýã, /ýõ/-èéí íýð áîëîí ººðèéí íýð;

95.4.4.ãîìäëûí àãóóëãà, øààðäëàãà;

95.4.5.ìýðãýæëèéí áàéãóóëëàãà áîëîí øèíæýý÷èéí ä¿ãíýëò, ãýð÷èéí ìýä¿¿ëýã, áóñàä íîòëîõ áàðèìò;

95.4.6.òýìäýãëýë õºòºëñºí áîëîí ãîìäëûã øèéäâýðëýñýí àëáàí òóøààëòàí, çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí ýðõ áàðèã÷èéí ãàðûí ¿ñýã.

95.5.Ãîìäîë ãàðãàã÷èéí õ¿ñýëòèéã õàíãàæ øèéäâýðëýõýýð áîë ýíý õóóëèéí 95.4 äýõ õýñýã ¿éë÷ëýõã¿é áºãººä ãîìäëûã õÿíàí øèéäâýðëýõ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà çàõèðãààíû àêòûã øóóä ãàðãàæ áîëíî.

95.6.Øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä ýíý õóóëèéí 95.1, 95.2, 95.3, 95.4-ò çààñàí àæèëëàãààíä õîëáîãäóóëàí ãàðãàñàí ãîìäëûí òàëààð ãîìäîë õÿíàí øèéäâýðëýõ àæèëëàãàà ÿâóóëíà.

95.7.Ãîìäîë ãàðãàã÷èéí õ¿ñýëòèéã çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà õ¿ëýýí çºâøººð÷ ººðºº øèéäâýðëýæ áîëíî.

95.8.Õàìòûí óäèðäëàãà á¿õèé çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ãîìäëûã õýëýëöñýí áîë àñóóäàë øèéäâýðëýõ åðäèéí æóðìûã áàðèìòëàí çàõèðãààíû àêò ãàðãàíà.

95.9.Ãîìäëûã õÿíàí øèéäâýðëýõ ÷èã ¿¿ðýã á¿õèé çàõèðãààíûáàéãóóëëàãà ãîìäëûã øèéäâýðë¿¿ëýõýýð áóñäàä øèëæ¿¿ëýõèéã õîðèãëîíî.

96 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû àêòûí áèåëýëòèéã ò¿äãýëç¿¿ëýõ

96.1.Ýíý õóóëèéí 97 äóãààð ç¿éë áîëîí áóñàä õóóëüä ººðººðçààñíààñ áóñàä òîõèîëäîëä çàõèðãààíû ¿éë àæèëëàãààíû îðîëöîã÷


1424

áîëîí ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîë íü õºíäºãäºæ áàéãàà èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäèéí õ¿ñýëòýýð ãîìäëûã õÿíàí øèéäâýðëýõ ýðõ á¿õèé çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà çàõèðãààíû àêòûí áèåëýëòèéã ò¿äãýëç¿¿ëíý.

96.2.Ýíý õóóëèéí 96.1-ä çààñíû äàãóó áèåëýëòèéã íü ò¿äãýëç¿¿ëñýí çàõèðãààíû àêò òóõàéí ãîìäëûã ýöýñëýí øèéäâýðëýõ õ¿ðòýë õóãàöààíä õ¿÷èí òºãºëäºð áàéíà.

97 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû àêòûí áèåëýëòèéã ò¿äãýëç¿¿ëæ áîëîõã¿é íºõöºë

97.1.Çàõèðãààíû àêòûí áèåëýëòèéã äàðààõ òîõèîëäîëä ò¿äãýëç¿¿ëæ áîëîõã¿é:

97.1.1.çàõèðãààíû àêòûí áèåëýëòèéã ò¿äãýëç¿¿ëýõ íü áóñäûí àìü áèå, ýð¿¿ë ìýíä, ýä õºðºíãºä íîöòîé, õóóëèéí ýòãýýäýä èëò õîõèðîë ó÷ðóóëàõààð áîë;

97.1.2.èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäýýñ àëáàí òàòâàð ãàðãóóëàõ òóõàé àêò áîë;

97.1.3.çàõèðãààíû æóðàì çºð÷ñºí ýòãýýäýä õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýñýí áîëîí óã çºð÷ëèéã òàñëàí çîãñîîõ òóõàé çàõèðãààíû õÿíàëòûí áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòíû çàõèðãààíû àêò áîë;

97.1.4.õóóëü òîãòîîìæèä çààñàí òîõèîëäîëä ¿ë ìàðãàõ æóðìààð áèåë¿¿ëýõ áîë.

98 äóãààð ç¿éë.Ãîìäëûã õÿíàí ¿çýýä ãàðãàõ çàõèðãààíû àêò

98.1.Ýíý õóóëèéí 93 äóãààð ç¿éëä çààñàí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ãîìäëûã õÿíàí ¿çýýä äàðààõ çàõèðãààíû àêòûí àëü íýãèéã ãàðãàíà:

98.1.1.çàõèðãààíû àêò èëò õóóëü áóñ áîëîõûã õ¿ëýýí çºâøººðºõ;

98.1.2.ãîìäîë ãàðãàã÷èéí ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëûã çºð÷ñºí áîë óã çàõèðãààíû àêòûã á¿õýëä íü, ýñõ¿ë õîëáîãäîõ õýñãèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîõ;

98.1.3.çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí ýñ ¿éëäýõ¿é íü èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäèéí ýðõ, õóóëü ̧ ñíû àøèã ñîíèðõëûã çºð÷ñºí áîë çàõèðãààíû çîõèõ àêò ãàðãàõûã òóõàéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä äààëãàõ;

98.1.4.çàõèðãààíû àêòûã ººð÷ëºõ;


1425

98.1.5.çàõèðãààíû àêòûã õýâýýð ¿ëäýýõ.

98.2.Ýíý õóóëèéí 98.1-ä çààñàí çàõèðãààíû àêòûã õîëáîãäîõ çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà çààâàë áèåë¿¿ëíý.

99 ä¿ãýýð ç¿éë.Ãîìäëûã øèéäâýðëýñýí çàõèðãààíû àêòûã ìýäýãäýõ

99.1.Ãîìäëûã õÿíàí øèéäâýðëýñýí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýíý òóõàé çàõèðãààíû àêò ãàðñàí ºäðººñ õîéø àæëûí òàâàí ºäðèéí äîòîð ãîìäîë ãàðãàã÷ ýòãýýäýä áè÷ãýýð ìýäýãäýæ, ò¿¿íèéã áàðèìòæóóëíà.

99.2.Ãîìäëûã øèéäâýðëýñýí çàõèðãààíû àêòûã ìýäýãäýõýä ýíý õóóëèéí 43 äóãààð ç¿éëä çààñàí æóðàì íýãýí àäèë ¿éë÷èëíý.

ÀÐÀÂÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃÕÎÕÈÐÎË ÁÀÐÀÃÄÓÓËÀÕ

100 äóãààð ç¿éë.Õîõèðîë àðèëãàõûã øààðäàõ ýðõ

100.1.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí íèéòèéí ýðõ ç¿éí õàðèëöààíààñ ¿¿ññýí õóóëü áóñ ¿éëäýë, ýñ ¿éëäýõ¿éãýýñ ººðò ó÷èðñàí õîõèðëûã àðèëãóóëàõààð èðãýí, õóóëèéí ýòãýýä øààðäàõ ýðõòýé.

101 ä¿ãýýð ç¿éë.Õîõèðîë áàðàãäóóëàõ ýòãýýä

101.1.Òºðèéí àëáàíû òóõàé õóóëèéí13 4.2.7, Èðãýíèé õóóëèéí 498.2-ò çààñíû äàãóó çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí ãàðãàñàí àëäààíû óëìààñ ó÷ðóóëñàí õîõèðëûã òºð õàðèóöíà.

101.2.Èðãýí, õóóëèéí ýòãýýä ººðò ó÷èðñàí õîõèðëûã õîõèðîë ó÷ðóóëñàí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ íýõýìæèëæ, òóõàéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ ãàðãóóëíà.

102 äóãààð ç¿éë.Õîõèðîëòîé õîëáîîòîé ìàðãààíûã õÿíàí øèéäâýðëýõ æóðàì

102.1.Çàõèðãààíû àêòàä ãàðãàñàí ãîìäîëä çàõèðãààíû àêòûí óëìààñ ó÷èðñàí õîõèðëûã íýõýìæèëæ áîëíî.

102.2.Õîõèðëûí õýìæýýíèé òàëààðõ ìàðãààíûã çàõèðãààíû æóðìààð õàìòàòãàí íýõýìæëýýã¿é áîë èðãýíèé õýðãèéí ø¿¿õýýð õÿíàí øèéäâýðëýíý.13Òºðèéí àëáàíû òóõàé Òºðèéí ìýäýýëýë ýìõòãýëèéí 2002 îíû 28 äóãààðò íèéòëýãäñýí.


1426

103 äóãààð ç¿éë.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà õîõèðëîî áàðàãäóóëàõ

103.1.Èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäèéí õîõèðëûã áàðàãäóóëñíû óëìààñ ººðò ó÷èðñàí õîõèðëûã çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà Èðãýíèé õóóëèéí 498.5-ä çààñíû äàãóó ãýì áóðóóòàé àëáàí òóøààëòíààð áóöààæ òºë¿¿ëíý.

103.2.Ýíý õóóëèéí 103.1-ä çààñàí ãýì áóðóóòàé àëáàí òóøààëòíààð õîõèðëûã òºë¿¿ëýõ ¿¿ðãèéã òóõàéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí äýýä øàòíû áàéãóóëëàãûí äîòîîä àóäèòûí íýãæ õàðèóöíà.

103.3.Ýíý õóóëèéí 103.2-ò çààñàí äýýä øàòíû áàéãóóëëàãûí äîòîîä àóäèòûí íýãæ áàéõã¿é áîë ãýì áóðóóòàé àëáàí òóøààëòíààð õîõèðëûã òºë¿¿ëýõ ¿¿ðãèéã òºðèéí àóäèòûí áàéãóóëëàãà õàðèóöíà.

103.4.Ãîìäëûã õÿíàí øèéäâýðëýñýí äýýä øàòíû çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà áîëîí ø¿¿õ õîõèðëûã áóðóóòàé àëáàí òóøààëòíààð òºë¿¿ëýõýýð ãàðãàñàí àêòûí õóâèéã õîëáîãäîõ àóäèòûí áàéãóóëëàãàä õ¿ðã¿¿ëýõ ¿¿ðýãòýé.

104 ä¿ãýýð ç¿éë.Íºõºõ îëãîâîð, ò¿¿íèé õýìæýýã òîãòîîõ

104.1.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí õóóëü ¸ñíû ¿éë àæèëëàãààíààñ èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäèéí ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîë çºð÷èãäñºíèé óëìààñ õîõèðîë ó÷èðñàí áîë òºðººñ íºõºõ îëãîâîð îëãîæ õîõèðëûã áàðàãäóóëíà.

104.2.Íºõºõ îëãîâîð îëãîõ æóðìûã õóóëèàð òóñãàéëàí çîõèöóóëíà.

104.3.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà íºõºõ îëãîâðûí õýìæýýã èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäòýé õàðèëöàí òîõèðîëöîæ áîëíî.

104.4.Íºõºõ îëãîâðûí õýìæýýíèé òàëààð ìàðãààí ãàðâàë çàõèðãààíû æóðìààð õàìòàòãàí íýõýìæëýýã¿é áîë èðãýíèé õýðãèéí ø¿¿õýýð øèéäâýðë¿¿ëíý.

V ÕÝÑÝÃÁÓÑÀÄ ÀÑÓÓÄÀË

ÀÐÂÀÍ ÍÝÃÄ¯ÃÝÝÐ Á¯ËÝÃÕÀÐÈÓÖËÀÃÀ

105 äóãààð ç¿éë.Õóóëü çºð÷ñºí àëáàí òóøààëòàíä õ¿ëýýëãýõ õàðèóöëàãà

105.1.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí çàõèðãààíû øèéäâýð ãàðãàõ àæèëëàãàà áîëîí çàõèðãààíû àêò ýíý õóóëèéí äàãóó ýðõ ç¿éí çºð÷èëòýéä


1427

òîîöîãäîæ ýðõ ç¿éí ¿ð äàãàâàðã¿é áîëñîí áîë òóõàéí ãýì áóðóóòàé àëáàí òóøààëòíû ñàíààòàé áîëîí ñàíàìñàðã¿é ¿éëäñýí çºð÷èëä íü òîõèðîõ øèéòãýëèéã îíîãäóóëíà.

105.2.Òóõàéí àëáàí òóøààëòíûã òîìèëñîí áîëîí äýýä øàòíû áàéãóóëëàãûí àëáàí òóøààëòàí ýíý õóóëèéí 105.1-ä çààñàí çºð÷èë ãàðãàñàí, ýñõ¿ë çàõèðãààíû øèéäâýðèéã ñàéí äóðààðàà ýñ áèåë¿¿ëñýí àëáàí òóøààëòàíä ýð¿¿ãèéí õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýõýýðã¿é áîë äàðààõ øèéòãýëèéí àëü íýãèéã îíîãäóóëíà:

105.2.1.õóóëü áèåë¿¿ëæ àæèëëàõûã õààëòòàé áîëîí íýýëòòýé ñàíóóëàõ;

105.2.2.àëáàí òóøààëûí öàëèíãèéí õýìæýýã çóðãààí ñàð õ¿ðòýë õóãàöààãààð 2Î õ¿ðòýë õóâèàð áóóðóóëàõ;

105.2.3.àæëààñ õàëàõ;105.2.4.íèéòèéí àëáàíä íýãýýñ àðàâ õ¿ðòýë æèëèéí

õóãàöààíä ýðãýæ îðîõ ýðõã¿éãýýð õàëàõ.

Òàéëáàð:Ýíý õóóëèéí 105.2.1-ä çààñàí çºð÷èë ãàðãàñàí àëáàí òóøààëòàíä ººðò íü ãàíöààð÷ëàí ñàíóóëàõûã õààëòòàé ñàíóóëàõ, íèéòýä çàðëàæ ñàíóóëàõûã íýýëòòýé ñàíóóëàõ ãýæ îéëãîíî.

105.3.Àëáàí òóøààëòàí õóóëü çºð÷èæ ãàðãàñàí çàõèðãààíû àêòàà õ¿÷èíã¿é áîëãîñîí òîõèîëäîëä òóõàéí àêò õóâü õ¿íä ÷èãëýñýí áîë ãàíöààð÷èëñàí óó÷ëàëò, õàðèí õýä õýäýí õ¿íèé ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëûã õºíäñºí çàõèðãààíû àêòûã õ¿÷èíã¿é áîëãîñîí òîõèîëäîëä ýíý õóóëèéí 105.2-ò çààñàí øèéòãýëýýñ àëü íýãèéã îíîãäóóëàõààñ ãàäíà ýíý òàëààð õýâëýë ìýäýýëëèéí õýðýãñëýýð äàìæóóëàí òýäíýýñ óó÷ëàëò õ¿ñíý.

105.4.Ýíý õóóëèéí 105.1, 105.2 äàõü õýñãýýñ áóñàä ç¿éë, çààëòûã çºð÷ñºí àëáàí õààã÷èä Òºðèéí àëáàíû òóõàé õóóëü, òóñ õàðèëöààã íàðèéâ÷ëàí çîõèöóóëñàí õîëáîãäîõ áóñàä õóóëèàð õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýíý.

106 äóãààð ç¿éë.Øèéòãýë îíîãäóóëàõàä õàðãàëçàõ íºõöºë áàéäàë

106.1.Øèéòãýë îíîãäóóëàõäàà ãàðñàí çºð÷èëòýé õîëáîãäñîí äàðààõ íºõöºë áàéäëûã õàðãàëçàíà:

106.1.1.çºð÷ëººñ ¿¿äñýí õîõèðëûí ¿ð äàãàâàð; 106.1.2.ñàíààòàé ¿éëäñýí ýñýõ; 106.1.3.äàâòàí ¿éëäñýí ýñýõ;


1428

106.1.4.àæèë ìýðãýæëèéí ÷èãëýëýýð õ¿ëýýñýí ¿¿ðýã, õàðèóöëàãàà áèåë¿¿ëýýã¿é.

107 äóãààð ç¿éë.Øèéòãýëèéí òàëààð ø¿¿õýä íýõýìæëýë ãàðãàõ

107.1.Ýðõ ç¿éí çºð÷èë ãàðãàñàí àëáàí òóøààëòàíä ýíý õóóëèéí 105.2-ò çààñàí øèéòãýë îíîãäóóëààã¿é, ýñõ¿ë òîõèðñîí øèéòãýëèéã íîãäóóëààã¿é òîõèîëäîëä ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõîë íü çºð÷èãäñºí ýòãýýä çàõèðãààíû õýðãèéí ø¿¿õýä íýõýìæëýë ãàðãàæ áîëíî.

107.2.Çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí áîëîí ø¿¿õèéí øèéäâýðèéã ¿ë áèåë¿¿ëñýí àëáàí òóøààëòàíä õîëáîãäîõ õóóëüä çààñàí õàðèóöëàãûã ø¿¿õ îíîãäóóëíà.

107.3.Ýíý õóóëèéí 105.2.4-ò çààñíààð àæëààñ õàëàõàä ýíý õóóëèàñ áóñàä õóóëèàð òîãòîîñîí íºõöºë, æóðàì õýðýãëýãäýõã¿é.

108 äóãààð ç¿éë.Õóóëü õ¿÷èí òºãºëäºð áîëîõ

108.1.Ýíý õóóëèéã 2016 îíû 7 äóãààð ñàðûí 01-íèé ºäðººñ ýõëýí äàãàæ ìºðäºíº.

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÈÕ ÕÓÐËÛÍ ÄÀÐÃÀ Ç.ÝÍÕÁÎËÄ

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÕÓÓËÜ2015 îíû 06 äóãààð Óëààíáààòàðñàðûí 26-íû ºäºð õîò

ÕÎÒ, ÑÓÓÐÈÍ ÃÀÇÐÛÃ ÄÀÕÈÍ ÕªÃÆ¯¯ËÝÕ ÒÓÕÀÉ

ÍÝÃÄ¯ÃÝÝÐ Á¯ËÝÃÍÈÉÒËÝÃ ¯ÍÄÝÑËÝË

1 ä¿ãýýð ç¿éë.Õóóëèéí çîðèëò

1.1.Ýíý õóóëèéí çîðèëò íü èðãýäèéí ýð¿¿ë, àþóëã¿é, òààòàé îð÷èíä àìüäðàõ ýðõèéã õàíãàõ çîðèëãîîð õîò, ñóóðèí ãàçðûã äàõèí õºãæ¿¿ëýõ ¿éë àæèëëàãààíû õ¿ðýýíä õîò, ñóóðèí ãàçðûí áàðèëãàæñàí õýñýã, íèéòèéí ýäýëáýðèéí ãàçðûã äàõèí òºëºâëºí áàéãóóëàõ, àøèãëàëòûí øààðäëàãà õàíãàõã¿é áàðèëãà áàéãóóëàìæèéã áóóëãàí øèíýýð áàðèõ, ãýð õîðîîëëûí ãàçðûã äàõèí çîõèîí áàéãóóëàõ, äàõèí òºëºâëºí áàðèëãàæóóëàõòàé õîëáîãäîí ¿¿ñýõ õàðèëöààã çîõèöóóëàõàä îðøèíî.

zahirgaani erunkhii huuli 20150619

Law