ZAKON

O AUTORSKOM I SRODNIM PRAVIMA

("Sl. glasnik RS", br. 104/2009, 99/2011 i 119/2012)

I PREDMET ZAKONA

lan 1

Ovim zakonom ureuju se prava autora knjievnih, naunih, strunih i umetnikih dela (u daljem tekstu: autorsko pravo), pravo interpretatora, pravo prvog izdavaa slobodnog dela, prava proizvoaa fonograma, videograma, emisija, baza podataka i pravo izdavaa tampanih izdanja kao prava srodna autorskom pravu (u daljem tekstu: srodna prava), nain ostvarivanja autorskog i srodnih prava i sudska zatita tih prava.

II AUTORSKO PRAVO

1. Autorsko delo

lan 2

Autorsko delo je originalna duhovna tvorevina autora, izraena u odreenoj formi, bez obzira na njegovu umetniku, naunu ili drugu vrednost, njegovu namenu, veliinu, sadrinu i nain ispoljavanja, kao i doputenost javnog saoptavanja njegove sadrine.

Autorskim delom smatraju se, naroito:

1) pisana dela (knjige, broure, lanci, prevodi, raunarski programi u bilo kojem obliku njihovog izraavanja, ukljuujui i pripremni materijal za njihovu izradu i dr.);

2) govorna dela (predavanja, govori, besede i dr.);

3) dramska, dramsko-muzika, koreografska i pantomimska dela, kao i dela koja potiu iz folklora;

4) muzika dela, sa reima ili bez rei;

5) filmska dela (kinematografska i televizijska dela);

6) dela likovne umetnosti (slike, crtei, skice, grafike, skulpture i dr.);

7) dela arhitekture, primenjene umetnosti i industrijskog oblikovanja;

8) kartografska dela (geografske i topografske karte);

9) planovi, skice, makete i fotografije;

10) pozorina reija.

lan 3

Nezavreno autorsko delo, delovi autorskog dela, kao i naslov autorskog dela smatraju se autorskim delom ako ispunjavaju uslove iz lana 2. stav 1. ovog zakona.

lan 4

Prerade autorskih dela smatraju se autorskim delom ako ispunjavaju uslove iz lana 2. stav 1. ovog zakona.

Delo prerade je delo u kome su prepoznatljivi karakteristini elementi preraenog (izvornog) dela (muzike obrade, aranmani, adaptacije i drugo).

Zatita autorskog dela iz stava 1. ovog lana ni na koji nain ne ograniava prava autora izvornog dela.

lan 5

Autorskim delom smatra se i zbirka, koja s obzirom na izbor i raspored sastavnih delova, ispunjava uslove iz lana 2. stav 1. ovog zakona (enciklopedija, zbornik, antologija, izabrana dela, muzika zbirka, zbirka fotografija, grafika mapa, izloba i sl.).

Autorskim delom se smatra i zbirka narodnih knjievnih i umetnikih tvorevina, kao i zbirka dokumenata, sudskih odluka i sline grae, koja s obzirom na izbor i raspored sastavnih delova ispunjava uslove iz lana 2. stav 1. ovog zakona.

Zbirkom se smatra i baza podataka, bez obzira da li je u mainski itljivoj ili drugoj formi, koja s obzirom na izbor i raspored sastavnih delova, ispunjava uslove iz lana 2. stav 1. ovog zakona.

Zatita zbirke ni na koji nain ne ograniava prava autora dela koja su sastavni deo zbirke.

lan 6

Autorskopravnom zatitom nisu obuhvaene opte ideje, postupci, metode rada, ili matematiki koncepti kao takvi, kao i naela, principi i uputstva koji su sadrani u autorskom delu.

Ne smatraju se autorskim delom:

1) zakoni, podzakonski akti i drugi propisi;

2) slubeni materijali dravnih organa i organa koji obavljaju javnu funkciju;

3) slubeni prevodi propisa i slubenih materijala dravnih organa i organa koji obavljaju javnu funkciju;

4) podnesci i drugi akti u upravnom ili sudskom postupku.

lan 7

Autorsko delo je objavljeno kad je, na bilo koji nain i bilo gde u svetu, prvi put saopteno javnosti od strane autora, odnosno lica koje je on ovlastio.

Autorsko delo je saopteno javnosti ako je uinjeno dostupnim veem broju lica koja nisu meusobno povezana rodbinskim ili drugim linim vezama.

Autorsko delo je izdato kad su primerci dela puteni u promet od strane autora, odnosno lica koje je on ovlastio, u broju koji, imajui u vidu vrstu i prirodu dela, moe da zadovolji potrebe javnosti.

Delo likovne umetnosti se smatra izdatim i onda kad je originalni primerak, ili najmanje jedna kopija dela uinjena trajno pristupanom javnosti od strane autora, odnosno lica sa njegovom dozvolom.

2. Nastanak prava

lan 8

Autor uiva moralna i imovinska prava u pogledu svog autorskog dela od trenutka nastanka autorskog dela.

3. Subjekat autorskog prava

lan 9

Autor je fiziko lice koje je stvorilo autorsko delo (u daljem tekstu: delo).

Autorom se smatra lice ije su ime, pseudonim ili znak naznaeni na primercima dela ili navedeni prilikom objavljivanja dela, dok se ne dokae drukije. Izuzetno, pravno ili fiziko lice iji naziv, odnosno ime je na uobiajen nain naznaeno na filmskom delu smatra se proizvoaem tog dela, dok se ne dokae drukije.

Autor dela je nosilac autorskog prava.

Pored autora nosilac autorskog prava moe biti i lice koje nije autor, a koje je u skladu sa ovim zakonom steklo autorsko pravo.

lan 10

Koautor je fiziko lice koje je zajednikim stvaralakim radom sa drugim licem stvorilo delo.

Koautori su nosioci zajednikog autorskog prava na koautorskom delu, ako ovim zakonom ili ugovorom kojim se ureuju njihovi meusobni odnosi nije drukije predvieno.

Za ostvarivanje autorskog prava i prenoenje tog prava neophodna je saglasnost svih koautora. Koautor ne sme uskratiti svoju saglasnost protivno naelu savesnosti i potenja, niti initi bilo ta to kodi ili bi moglo koditi interesima ostalih koautora.

Svaki koautor je ovlaen da podnosi tube za zatitu autorskog prava na koautorskom delu, s tim da moe da postavlja tubene zahteve samo u svoje ime i za svoj raun.

Ako se nisu drukije sporazumeli koautori dele ekonomsku korist od iskoriavanja koautorskog dela srazmerno stvarnom doprinosu, koji je svaki dao u stvaranju dela.

lan 11

Koautorima filmskog dela se smatraju pisac scenarija, reiser i glavni snimatelj.

Ako je muzika bitan elemenat filmskog dela (muziki film) i komponovana je za to delo, onda je i kompozitor koautor filmskog dela.

Ako se radi o crtanom, odnosno animiranom filmu ili su crte ili animacija bitni elementi filmskog dela, onda je i glavni animator koautor filmskog dela.

lan 12

Ako dva ili vie autora spoje svoja dela radi zajednikog iskoriavanja, svaki od autora zadrava autorsko pravo na svom delu.

Odnosi izmeu autora spojenih dela se utvruju ugovorom.

lan 13

Autorsko pravo na autorskom delu iji autor nije poznat (anonimno delo ili delo pod pseudonimom) ostvaruje:

1) za izdato delo - izdava;

2) za objavljeno ali neizdato delo - lice koje je delo objavilo.

Ako se dokae da lica iz stava 1. ovog lana nisu stekla od autora ili njegovog pravnog sledbenika pravo na izdavanje, odnosno objavljivanje dela, odredbe stava 1. ovog lana ne primenjuju se.

Kad se utvrdi identitet autora dela iz stava 1. ovog lana, prestaju prava izdavaa, odnosno lica koje je delo objavilo.

4. Sadrina autorskog prava

4.1. Moralna prava autora

4.1.1. Pravo paterniteta

lan 14

Autor ima iskljuivo pravo da mu se prizna autorstvo na njegovom delu.

4.1.2. Pravo na naznaenje imena

lan 15

Autor ima iskljuivo pravo da njegovo ime, pseudonim ili znak budu naznaeni na svakom primerku dela, odnosno navedeni prilikom svakog javnog saoptavanja dela, izuzev ako je to, s obzirom na konkretni oblik javnog saoptavanja dela, tehniki nemogue ili necelishodno.

4.1.3. Pravo objavljivanja

lan 16

Autor ima iskljuivo pravo da objavi svoje delo i da odredi nain na koji e se ono objaviti.

Do objavljivanja dela samo autor ima iskljuivo pravo da javno daje obavetenja o sadrini dela ili da opisuje svoje delo.

4.1.4. Pravo na zatitu integriteta dela

lan 17

Autor ima iskljuivo pravo da titi integritet svog dela, i to naroito:

1) da se suprotstavlja izmenama svog dela od strane neovlaenih lica;

2) da se suprotstavlja javnom saoptavanju svog dela u izmenjenoj ili nepotpunoj formi, vodei rauna o konkretnom tehnikom obliku saoptavanja dela i dobroj poslovnoj praksi;

3) da daje dozvolu za preradu svog dela.

4.1.5. Pravo na suprotstavljanje nedostojnom iskoriavanju dela

lan 18

Autor ima iskljuivo pravo da se suprotstavlja iskoriavanju svog dela na nain koji ugroava ili moe ugroziti njegovu ast ili ugled.

4.2. Imovinska prava autora

lan 19

Autor ima pravo na ekonomsko iskoriavanje svog dela, kao i dela koje je nastalo preradom njegovog dela.

Za svako iskoriavanje autorskog dela od strane drugog lica autoru pripada naknada ako ovim zakonom ili ugovorom nije drukije odreeno.

4.2.1. Pravo na umnoavanje

lan 20

Autor ima iskljuivo pravo da drugome dozvoli ili zabrani beleenje i umnoavanje svog dela u celosti ili delimino, bilo kojim sredstvima, u bilo kom obliku, na bilo koji trajni ili privremeni, posredni ili neposredni nain.

Delo se umnoava naroito, grafikim postupcima, fotokopiranjem i drugim fotografskim postupcima kojima se postie isti rezultat, zvunim ili vizuelnim snimanjem, izgradnjom dela arhitekture, smetanjem dela u elektronskom obliku u memoriju raunara.

Umnoavanje dela postoji nezavisno od broja primeraka dela, tehnike kojom su umnoeni i trajnosti primeraka.

Ako je autorsko delo raunarski program, umnoavanjem se smatra i putanje programa u rad na raunaru.

4.2.2. Pravo stavljanja primeraka dela u promet

lan 21

Autor ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli stavljanje u promet originala ili umnoenih primeraka svog dela, prodajom ili drugim nainom prenosa svojine.

Stavljanje primeraka dela u promet obuhvata i:

1) nuenje primeraka dela radi stavljanja u promet;

2) skladitenje primeraka dela radi stavljanja u promet;

3) uvoz primeraka dela.

Pravo autora na stavljanje primeraka dela u promet ne deluje prema onom vlasniku primerka dela koji je taj primerak legalno pribavio u Republici Srbiji od autora ili od autorovog pravnog sledbenika (iscrpljenje prava). Vlasnik moe slobodno otuiti primerak dela koji je legalno pribavio od autora ili autorovog pravnog sledbenika.

4.2.3. Pravo davanja primeraka dela u zakup

lan 22

Autor ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli davanje originala ili umnoenih primeraka svog dela u zakup. Davanje u zakup, u smislu ovog zakona, je davanje originala ili umnoenih primeraka dela drugome na korienje na ogranieno vreme u svrhu ostvarivanja neposredne ili posredne imovinske koristi.

Ako autor ustupi proizvoau fonograma, odnosno videograma svoje pravo iz stava 1. ovog lana on zadrava pravo na pravinu naknadu od davanja u zakup primeraka autorskog dela (dela zabeleenog na video kaseti, audio kaseti, kompakt disku i sl.).

Autor se ne moe odrei prava na naknadu iz stava 2. ovog lana.

Pravo iz stava 1. ovog lana se ne iscrpljuje prodajom ili drugim radnjama stavljanja u promet originala ili umnoenih primeraka dela.

lan 23

Autor nema iskljuivo pravo iz lana 22. stav 1. ovog zakona ako je re o:

1) graevinski realizovanom delu arhitekture;

2) delu primenjene umetnosti, realizovanom u vidu industrijskog ili zanatskog proizvoda;

3) delu koje je nastalo ili je umnoeno radi davanja u zakup kao iskljuivog oblika iskoriavanja dela, ugovorenog izmeu autora i vlasnika primerka dela.

lan 24

(Brisano)

4.2.5. Pravo izvoenja

lan 25

Autor ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli izvoenje svoga dela.

Izvoenjem, u smislu stava 1. ovog lana, smatra se javno saoptavanje nescenskih dela (govor, muzika) uivo pred publikom.

4.2.6. Pravo predstavljanja

lan 26

Autor ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli predstavljanje svoga dela.

Predstavljanjem, u smislu stava 1. ovog lana, smatra se javno saoptavanje scenskih dela (dramsko, dramsko-muziko, koreografsko, pantomimsko delo) uivo pred publikom.

4.2.7. Pravo prenoenja izvoenja ili predstavljanja

lan 27

Autor ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli prenoenje izvoenja ili predstavljanja svog dela.

Prenoenjem izvoenja ili predstavljanja, u smislu stava 1. ovog lana, smatra se istovremeno javno saoptavanje dela, koje se izvodi ili predstavlja publici koja se nalazi izvan prostora u kome se delo izvodi ili predstavlja uivo, uz pomo tehnikih ureaja kao to su zvunik, odnosno ekran i zvunik.

4.2.8. Pravo emitovanja

lan 28

Autor ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli emitovanje svoga dela.

Emitovanjem, u smislu stava 1. ovog lana, smatra se javno saoptavanje dela inim ili beinim prenosom radijskih ili televizijskih programskih signala namenjenih za javni prijem (radio-difuzija i kablovska difuzija).

Beino emitovanje i ino emitovanje su odvojene radnje iskoriavanja dela i predmet su dva posebna autorskopravna ovlaenja, osim:

1) ako je ina reemisija dela koje se beino emituje tehniki neophodan uslov za prijem emisije;

2) ako se inom reemisijom dela koje se beino emituje signalom snabdeva manje od sto prijemnika, na nekomercijalnoj osnovi.

Posebna radnja emitovanja, u smislu stava 2. ovog lana, postoji i kad se pod kontrolom subjekta koji vri emitovanje (u daljem tekstu: organizacija za radiodifuziju), i na njegovu odgovornost, programski signali koji su namenjeni za javni prijem alju u neprekinutom komunikacionom lancu ka satelitu i nazad na zemlju.

Ako su programski signali kodirani, emitovanje preko satelita postoji pod uslovom da su sredstva za dekodiranje signala dostupna javnosti preko organizacije za radiodifuziju iz stava 4. ovog lana ili preko treeg lica koje ima ovlaenje organizacije za radiodifuziju.

4.2.9. Pravo reemitovanja

lan 29

Autor ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli da se autorsko delo koje je emitovano radiodifuzijom istovremeno u neizmenjenom obliku i u celosti saopti javnosti:

1) kada saoptavanje javnosti obavlja druga organizacija za radiodifuziju, a ne ona koja je autorsko delo izvorno emitovala;

2) kada se saoptavanje javnosti obavlja kablovskim ili mikrotalasnim sistemom ili kada se delo izvorno emituje iz druge drave (kablovsko reemitovanje).

U sluaju kablovskog reemitovanja autorskih dela, pravo autora ostvaruje se samo preko organizacije za kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava.

Odredba stava 2. ovog lana ne primenjuje se u sluaju kablovskog reemitovanja ako se radi o vlastitim emisijama organizacija za radiodifuziju, nezavisno od toga da li su to izvorna prava radiodifuznih organizacija ili prava koja su na njih preneli drugi nosioci prava.

4.2.10. Pravo na javno saoptavanje, ukljuujui interaktivno injenje dela dostupnim javnosti

lan 30

Autor ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli javno saoptavanje dela, ukljuujui injenje dela dostupnim javnosti inim ili beinim putem na nain koji omoguuje pojedincu individualni pristup delu sa mesta i u vreme koje on odabere.

4.2.11. Pravo na prilagoavanje, araniranje i drugu izmenu dela

lan 31

Autor ima iskljuivo pravo da drugome dozvoli ili zabrani prilagoavanje, prevoenje, araniranje i druge izmene dela.

4.2.12. Pravo javnog saoptavanja dela koje se emituje

lan 32

Autor ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli da njegovo delo koje se emituje, odnosno reemituje istovremeno javno saoptava publici na javnim mestima kao to su vozila javnog saobraaja, restorani, ekaonice i sl. putem tehnikih ureaja kao to su radio aparat ili televizor.

4.2.13. Pravo javnog saoptavanja dela sa nosaa zvuka ili slike

lan 33

Autor ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli da njegovo delo koje je zabeleeno na nosau zvuka, odnosno nosau slike (kompakt disk, audio kaseta, video kaseta, filmska traka, optiki disk, dijapozitiv) javno saoptava uz pomo tehnikih ureaja za reprodukovanje zvuka, odnosno slike.

4.3. Prava autora prema vlasniku primerka autorskog dela

4.3.1. Pravo na pristup primerku dela

lan 34

Autor ima pravo da od vlasnika primerka njegovog dela trai da mu omogui pristup tom primerku, ako je to neophodno radi umnoavanja dela, i ako se time bitno ne ugroavaju opravdani interesi vlasnika, odnosno lica koje dri taj primerak dela.

Vlasnik dela, odnosno lice koje dri primerak dela iz stava 1. ovog lana nije duno da autoru preda primerak dela.

4.3.2. Pravo sleenja

lan 35

Ako je original dela likovne umetnosti posle prve prodaje od strane autora ponovo prodat, autor ima pravo da bude obaveten o prodaji i novom vlasniku, kao i da potrauje naknadu u obimu koji je propisan ovim lanom.

Kao originali dela likovnih umetnosti iz stava 1. ovog lana smatraju se slike, crtei, kolai, grafike, fotografije, tapiserije, skulpture, umetnika dela izraena u keramici, staklu ili drugom materijalu i slina dela koja je stvorio autor svojeruno.

Originalom dela likovne umetnosti iz stava 1. ovog lana smatraju se i umnoeni primerci tog dela (reprodukcije), ako ih je u ogranienom broju izradio sam autor ili lice koje je on ovlastio. Takvi primerci moraju da budu na uobiajeni nain numerisani i potpisani ili na drugi nain obeleeni od strane autora.

Odredba stava 1. ovog lana primenjuje se na sve radnje preprodaje u koje su ukljueni kao prodavci, kupci ili posrednici lica koja se profesionalno bave trgovinom umetnikim delima kao to su prodajni saloni, umetnike galerije, aukcijske kue i sl.

Za obaveze iz stava 1. ovog lana solidarno odgovaraju prodavac, kupac i posrednik.

Naknada na osnovu prava sleenja plaa se u procentu od prodajne cene originala bez poreza.

Naknada iz stava 6. ovog lana iznosi:

1) 4% od prodajne cene ostvarene u iznosu od 100.000 - 5.000.000 dinara;

2) 3% od prodajne cene ostvarene u iznosu od 5.000.001 - 20.000.000 dinara;

3) 1% od prodajne cene ostvarene u iznosu od 20.000.001 - 35.000.000 dinara;

4) 0,5% od prodajne cene ostvarene u iznosu od 35.000.001 - 50.000.000 dinara;

5) 0,25% od prodajne cene ostvarene u iznosu koji prelazi 50.000.001 dinara.

Nezavisno od prodajne cene originala, naknada na osnovu prava sleenja ne sme da iznosi vie od 1.300.000 dinara.

Lica navedena u stavu 5. ovog lana duna su da u roku od 30 dana od dana kada je prodaja izvrena, obaveste autora o iznosu prodajne cene, imenu, odnosno nazivu i adresi prodavca, kupca i posrednika. Obaveza plaanja naknade iz ovog lana dospeva u roku od 30 dana od dana kada je prodaja izvrena.

lan 36

Autor se ne moe odrei prava sleenja niti moe njime raspolagati. Posle smrti autora pravo sleenja prelazi na njegove naslednike.

Pravo sleenja ne moe biti predmet prinudnog izvrenja.

Autor ima pravo da, u roku od tri godine od preprodaje originala dela likovne umetnosti, zahteva od lica navedenih u lanu 35. stav 5. ovog zakona, bilo koju informaciju koja mu je potrebna za obezbeenje naplate naknade koja mu pripada od te preprodaje.

4.3.3. Pravo zabrane izlaganja originalnog primerka dela likovne umetnosti

lan 37

Vlasnik originalnog primerka dela slikarstva, skulpture i fotografije ima pravo da taj primerak izlae, bez obzira na to da li je delo objavljeno, osim ako je autor, prilikom otuenja tog originalnog primerka, to izriito i u pisanoj formi zabranio.

Autor ne moe zabraniti izlaganje originalnog primerka dela koji pripada muzeju, galeriji ili drugoj slinoj javnoj instituciji.

4.3.4. Pree pravo autora na preradu primerka dela arhitekture

lan 38

Ako vlasnik graevine kao materijalizovanog primerka dela arhitekture ima nameru da vri odreene izmene na graevini obavezan je da preradu dela prvo ponudi autoru ako je dostupan. Autor je duan da se o ponudi vlasnika graevine izjasni u roku od 30 dana od dana prijema ponude.

Autor arhitektonskog dela ne moe da se protivi izmenama svog dela ako je potreba za izmenama dela proizala iz okolnosti, kao to su sigurnosni ili tehniki razlozi.

Ako se izmene na graevini vre prema delu prerade koje nije sainio autor, moraju se potovati moralna prava autora.

4.4. Pravo autora na posebnu naknadu

lan 39

Kada se autorsko delo umnoava bez dozvole autora, shodno odredbama lana 46. st. 1. i 2. ovog zakona, autori dela za koja se, s obzirom na njihovu prirodu, moe oekivati da e biti umnoavana fotokopiranjem ili snimanjem na nosae zvuka, slike ili teksta za line nekomercijalne potrebe fizikih lica (knjievna, muzika, filmska dela i dr.) imaju pravo na posebnu naknadu od uvoza, odnosno prodaje tehnikih ureaja i praznih nosaa zvuka, slike i teksta za koje se opravdano moe pretpostaviti da e biti korieni za takvo umnoavanje.

Naknadu iz stava 1. ovog lana plaaju proizvoai ureaja za tonsko i vizuelno snimanje, proizvoai ureaja za fotokopiranje ili drugih ureaja sa slinom tehnikom umnoavanja, proizvoai praznih nosaa zvuka, slike i teksta, i solidarno sa njima uvoznici ureaja za tonsko i vizuelno snimanje, ureaja za fotokopiranje ili drugih ureaja sa slinom tehnikom umnoavanja i praznih nosaa zvuka, slike i teksta, osim ako se radi o uvozu malih koliina namenjenih za privatno i nekomercijalno korienje, kao deo linog prtljaga.

Ako se ureaji i predmeti iz stava 1. ovog lana ne proizvode u Republici Srbiji, naknadu plaa uvoznik.

Obaveza plaanja naknade iz stava 1. ovog lana nastaje:

1) pri prvoj prodaji u Republici Srbiji ili uvozu u Republiku Srbiju, novih ureaja za tonsko i vizuelno snimanje;

2) pri prvoj prodaji u Republici Srbiji ili uvozu u Republiku Srbiju, praznih nosaa zvuka, slike i teksta;

3) pri prvoj prodaji u Republici Srbiji ili uvozu u Republiku Srbiju, novih ureaja za fotokopiranje ili drugih ureaja sa slinom tehnikom umnoavanja.

U sluaju umnoavanja autorskih dela fotokopiranjem ili slinom tehnikom, pored prava na naknadu iz stava 1. ovog lana autor ima pravo i na naknadu od pravnog ili fizikog lica koje prua usluge fotokopiranja uz naknadu.

Lica iz stava 2. ovog lana ne plaaju naknadu za:

1) tehnike ureaje i prazne nosae zvuka, slike i teksta ako su oni namenjeni izvozu;

2) tehnike ureaje koji se uobiajeno ne koriste za umnoavanje autorskih dela za line, nekomercijalne potrebe (na primer, studijska oprema i ureaji, diktafoni i sl.);

3) prazne nosae zvuka, slike i teksta primenljive iskljuivo uz tehnike ureaje iz stava 6. taka 2. ovog lana;

4) tehnike ureaje i prazne nosae zvuka, slike i teksta koje potencijalni obveznik plaanja naknade kupuje u drugoj dravi ili carinskoj teritoriji, ako se oni neposredno isporuuju u drugu dravu ili carinsku teritoriju ili ako ih potencijalni obveznik plaanja naknade posle sprovedenog odgovarajueg carinskog postupka otprema sa teritorije Republike Srbije;

5) raunare, raunarsku opremu, komponente i raunarske memorije, izuzev ako neki od tih ureaja nije izriito naveden u listi iz stava 12. ovog lana.

Obveznik plaanja posebne naknade koji je platio posebnu naknadu za ureaje i predmete sa liste iz stava 12. ovog lana, koji su kasnije otpremljeni sa teritorije Republike Srbije, ima pravo na vraanje plaene posebne naknade.

Lica iz st. 2. i 5. ovog lana duna su, na zahtev organizacije za kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava, da dostave informacije o tipu i broju prodatih, odnosno uvezenih ureaja ili nosaa zvuka, slike i teksta, kao i informacije o broju uinjenih fotokopija, kao osnov za izraunavanje naknade. Informacije dobijene na ovaj nain, organizacija moe koristiti samo za obraunavanje naknade i ne sme ih koristiti u druge svrhe.

Naknade iz st. 1. i 5. ovog lana su pravine naknade pri ijem odreivanju se uzima u obzir verovatna teta koja autoru nastaje kada se njegovo delo bez njegovog odobrenja umnoava za line nekomercijalne potrebe, primena tehnikih mera zatite kao i druge okolnosti koje mogu uticati na pravilno odmeravanje iznosa posebne naknade.

Autori mogu ostvariti svoje pravo na naknadu iz st. 1. i 5. ovog lana samo preko organizacije za kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava.

Autor se ne moe odrei prava na posebnu naknadu iz st. 1. i 5. ovog lana. Pravo na posebnu naknadu ne moe biti predmet odricanja, raspolaganja za ivota i prinudnog izvrenja.

Listu tehnikih ureaja i predmeta za koje postoji obaveza plaanja posebne naknade prema uslovima iz st. 1 - 10. ovog lana utvruje Vlada (u daljem tekstu: ureaj i predmet sa liste Vlade).

U sluaju sumnje da li se za neki ureaj ili predmet sa liste Vlade koji ima vie funkcija plaa posebna naknada, postojanje obaveze plaanja posebne naknade utvruje se na osnovu prevashodne namene ureaja ili predmeta.

4.5. Pravo autora na naknadu za davanje na poslugu

lan 40

U sluaju davanja na poslugu originala ili umnoenih primeraka autorskih dela, od strane javnih biblioteka, odnosno drugih institucija kojima je to delatnost, autor ima pravo na odgovarajuu naknadu.

Davanje na poslugu, u smislu ovog zakona, je davanje originala ili umnoenih primeraka dela na korienje, u vremenski ogranienom periodu, bez ostvarivanja neposredne ili posredne imovinske koristi.

Odredbe st. 1. i 2. ovog lana ne primenjuju se prilikom davanja na poslugu:

1) originala ili umnoenih primeraka bibliotekog materijala u nacionalnim bibliotekama, bibliotekama javnih obrazovnih institucija i javnim specijalizovanim bibliotekama;

2) originala ili umnoenih primeraka dela primenjenih umetnosti, odnosno industrijskog dizajna;

3) graevina;

4) originala ili umnoenih primeraka dela koja meusobno pozajmljuju institucije iz stava 1. ovog lana.

Pravo iz stava 1. ovog lana moe se ostvariti samo preko organizacije za kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava.

5. Ogranienja autorskog prava

5.1. Zajednika odredba

lan 41

U sluajevima iskoriavanja autorskog dela na osnovu odredaba ovog zakona o ogranienju autorskog prava, moraju se navesti ime autora dela i izvor iz koga je delo preuzeto (izdava dela, godina i mesto izdanja, asopis, novina, televizijska ili radio stanica gde je delo, odnosno odlomak dela izvorno objavljen ili neposredno preuzet i sl.).

U svakom konkretnom sluaju, obim ogranienja iskljuivih prava ne sme biti u suprotnosti sa normalnim iskoriavanjem dela niti sme nerazumno vreati legitimne interese autora.

5.2. Suspenzija iskljuivih prava i prava na naknadu

lan 42

Bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade objavljeno autorsko delo moe se umnoavati i javno saoptavati radi sprovoenja postupka pred sudskim ili drugim dravnim organima ili u svrhu obezbeenja javne sigurnosti.

lan 43

Dozvoljeno je, u okviru izvetavanja javnosti putem tampe, radija, televizije i drugih medija o tekuim dogaajima, u obimu koji odgovara svrsi i nainu izvetavanja o tekuem dogaaju, bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade:

1) umnoavanje primeraka objavljenih dela koja se pojavljuju kao sastavni deo tekueg dogaaja o kome se javnost izvetava;

2) pripremanje i umnoavanje kratkih izvoda ili saetaka iz novinskih i drugih slinih lanaka u pregledima tampe;

3) umnoavanje politikih, verskih i drugih govora odranih na javnim skupovima, u dravnim organima, verskim ustanovama ili prilikom dravnih ili verskih sveanosti;

4) slobodno korienje dnevnih informacija i vesti koje imaju prirodu novinskog izvetaja.

Odredba stava 1. ovog lana shodno se primenjuje na sve oblike javnog saoptavanja pomenutih dela.

lan 44

Dozvoljeno je bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade za nekomercijalne svrhe nastave:

1) javno izvoenje ili predstavljanje objavljenih dela u obliku neposrednog pouavanja na nastavi;

2) javno izvoenje ili predstavljanje objavljenih dela na kolskim priredbama, pod uslovom da interpretatori ne prime naknadu za svoje izvoenje i da se ne naplauju ulaznice;

3) javno saoptavanje emitovanih kolskih emisija putem tehnikih ureaja unutar obrazovne ustanove.

lan 45

Dozvoljeno je bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade umnoavanje dela od strane javnih biblioteka, obrazovnih ustanova, muzeja i arhiva, samo za sopstvene arhivske potrebe, ako se delo umnoava iz sopstvenog primerka i ako takvim umnoavanjem ove institucije nemaju nameru da ostvare neposrednu ili posrednu imovinsku korist.

lan 46

Dozvoljeno je fizikom licu da bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade umnoava primerke objavljenog dela za line nekomercijalne potrebe, ime nije iskljuena primena lana 208. stav 1. ta. 4. i 5. ovog zakona.

Umnoeni primerci dela iz stava 1. ovog lana ne smeju se stavljati u promet niti koristiti za bilo koji drugi oblik javnog saoptavanja dela.

Odredba stava 1. ovog lana ne odnosi se na:

1) snimanje izvoenja, predstavljanja i prikazivanja dela;

2) trodimenzionalnu realizaciju planova za dela likovne umetnosti;

3) graevinsku realizaciju dela arhitekture;

4) pravljenje nove graevine po uzoru na postojeu graevinu koja je autorsko delo;

5) raunarske programe i elektronske baze podataka;

6) umnoavanje pisanih dela u obimu cele knjige, osim ako su primerci te knjige rasprodati najmanje dve godine;

7) umnoavanje notnih zapisa muzike, osim runim prepisivanjem.

Obeteenje zbog korienja dela na nain predvien st. 1. i 2. ovog lana, autori imaju na osnovu odredaba lana 39. ovog zakona.

lan 47

Ako je autorsko delo raunarski program, dozvoljeno je licu koje je na zakonit nain pribavilo primerak raunarskog programa da, radi sopstvenog uobiajenog namenskog korienja programa, bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade:

1) smeta program u memoriju raunara i puta program u rad;

2) otklanja greke u programu, kao i da vri druge neophodne izmene u njemu koje su u skladu sa njegovom svrhom, ako ugovorom nije drukije odreeno;

3) naini jedan rezervni primerak programa na trajnom telesnom nosau;

4) izvri dekompilaciju programa iskljuivo radi pribavljanja neophodnih podataka za postizanje interoperabilnosti tog programa sa drugim, nezavisno stvorenim programom ili odreenom raunarskom opremom, pod uslovom da taj podatak nije bio na drugi nain dostupan i da je dekompilacija ograniena samo na onaj deo programa koji je neophodan za postizanje interoperabilnosti.

Podatak dobijen radnjom iz stava 1. taka 4. ovog lana ne sme se saoptavati drugima ili koristiti za druge svrhe, posebno za stvaranje ili plasman drugog raunarskog programa kojim bi se povredilo autorsko pravo na prvom.

Radnju iz stava 1. taka 4. ovog lana moe izvriti neposredno lice koje je na zakonit nain pribavilo primerak raunarskog programa ili drugo struno lice koje radi po njegovom nalogu.

lan 48

Dozvoljeno je bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade privremeno umnoavanje autorskog dela, pod sledeim uslovima:

1) umnoavanje je prolazno ili sluajno;

2) umnoavanje ini sastavni i bitni deo tehnolokog procesa;

3) svrha umnoavanja je da omogui prenos podataka u raunarskoj mrei izmeu dva ili vie lica preko posrednika, ili da omogui zakonito korienje autorskog dela i

4) umnoavanje nema zaseban ekonomski znaaj.

lan 49

Dozvoljeno je bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade umnoavanje, kao i drugi oblici javnog saoptavanja kratkih odlomaka autorskog dela (pravo citiranja), odnosno pojedinanih kratkih autorskih dela, pod sledeim uslovima:

1) da je delo objavljeno;

2) da se pomenuti delovi, odnosno kratka dela, bez izmena, integriu u drugo delo ako je to neophodno radi ilustracije, potvrde ili reference, uz jasnu naznaku da je re o citatu i u skladu sa dobrim obiajima;

3) da se na pogodnom mestu navede ko je autor citiranog dela, koji je naslov citiranog dela, kada je i gde je citirano delo objavljeno, odnosno izdato, ukoliko su ti podaci poznati.

lan 50

Organizaciji za radiodifuziju koja ima dozvolu za emitovanje dela, dozvoljeno je bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade da snimi sopstvenim sredstvima to delo na nosa zvuka ili nosa slike, odnosno nosa zvuka i slike radi emitovanja u sopstvenoj emisiji.

Snimak dela iz stava 1. ovog lana mora biti izbrisan najdocnije u roku od 90 dana po emitovanju dela.

Snimak dela iz stava 1. ovog lana moe biti sauvan u zvaninoj javnoj arhivi ako ima dokumentarnu vrednost.

Delo snimljeno u skladu sa odredbom stava 1. ovog lana ne sme se ponovo emitovati bez dozvole autora.

lan 51

Dozvoljeno je bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade dvodimenzionalno umnoavanje, stavljanje u promet tako umnoenih primeraka, kao i drugi oblici javnog saoptavanja dela koja se trajno nalaze izloena na ulicama, trgovima i drugim otvorenim javnim mestima.

lan 52

Za potrebe izrade kataloga javnih izlobi ili javnih prodaja dozvoljeno je bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade odgovarajue umnoavanje izloenih dela i stavljanje u promet tako umnoenih primeraka.

lan 53

U prodavnicama, na sajmovima i drugim mestima gde se demonstrira rad ureaja za snimanje, reprodukovanje i prenos zvuka i slike, dozvoljeno je bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade umnoavanje dela na nosa zvuka i slike, javno saoptavanje dela sa tog nosaa, kao i javno saoptavanje dela koje se emituje, ali samo u meri u kojoj je to neophodno za demonstriranje rada ureaja.

Snimci koji se naine na osnovu odredbe stava 1. ovog lana moraju se bez odlaganja brisati.

lan 54

Za potrebe osoba sa invaliditetom, dozvoljeno je bez dozvole autora i bez plaanja autorske naknade, umnoavanje i stavljanje u promet autorskog dela, ako to delo ne postoji u traenom obliku, ako je njegova upotreba u direktnoj vezi sa invaliditetom tih osoba i u obimu koji zahteva odreena vrsta invaliditeta i ako to umnoavanje i stavljanje u promet nije uinjeno radi ostvarivanja posredne ili neposredne imovinske koristi.

lan 54a

Dozvoljena je slobodna prerada objavljenog autorskog dela ako se radi o:

1) parodiji ili karikaturi, ako to ne stvara zabunu ili ne moe dovesti do stvaranja zabune u pogledu izvora dela;

2) preradi dela za line potrebe koja nije namenjena i nije dostupna javnosti;

3) preradi u vezi sa dozvoljenim korienjem dela, koja je prouzrokovana samom prirodom ili nainom tog korienja.

lan 54b

Ovlaeni korisnik objavljene baze podataka ili njenog umnoenog primerka moe slobodno da umnoava ili preradi tu bazu podataka ako je to potrebno radi pristupa njenom sadraju i redovnog korienja tog sadraja. Ako je korisnik ovlaen samo za deo baze podataka, dozvoljeno mu je umnoavanje i prerada samo tog dela.

Odredbe ugovora koje su u suprotnosti sa stavom 1. ovog lana su nitave.

lan 54v

Objavljena dela koja predstavljaju nebitan sastojak u odnosu na glavno delo u koje su ukljuena ili u odnosu na stvar sa kojom se zajedno koriste, u slobodnoj su upotrebi pri iskoriavanju takvog glavnog dela ili takve stvari.

5.3. Zakonska licenca

lan 55

Bez dozvole autora, a uz obavezu plaanja autorske naknade, dozvoljeno je, u obliku zbirke namenjene nastavi, ispitu ili naunom istraivanju, umnoavanje na papiru ili slinom nosau, putem fotokopiranja ili bilo kojeg oblika fotografske ili sline tehnike koja daje sline rezultate, odlomaka objavljenih autorskih dela, pojedinanih kratkih objavljenih autorskih dela u oblasti nauke, knjievnosti i muzike ili pojedinanih objavljenih autorskih dela fotografije, likovne umetnosti, arhitekture, primenjene umetnosti, industrijskog i grafikog dizajna i kartografije ako se radi o objavljenim delima vie razliitih autora, osim ako to autor izriito ne zabrani.

Odredba stava 1. ovog lana ne odnosi se na notni zapis muzike.

lan 56

Bez dozvole autora, a uz obavezu plaanja autorske naknade, dozvoljeno je u sredstvima javnog obavetavanja umnoavanje, stavljanje u promet primeraka, kao i drugi oblici javnog saoptavanja lanaka koji su objavljeni u drugim sredstvima javnog obavetavanja, pod uslovom da se ti lanci odnose na tekua ekonomska, politika ili verska pitanja, a da autor to nije izriito zabranio.

lan 57

Bez dozvole autora, a uz obavezu plaanja autorske naknade, dozvoljeno je trodimenzionalno umnoavanje dela koja su trajno izloena na ulicama, trgovima i drugim otvorenim javnim mestima, kao i stavljanje u promet tih primeraka, osim ako se:

1) primerak dela skulpture dobija otiskom iz originalnog kalupa iz kojeg je dobijen i primerak koji je trajno izloen na otvorenom javnom mestu ili iz kalupa koji je nainjen otiskivanjem sa primerka dela skulpture;

2) pravi nova graevina po uzoru na postojeu graevinu;

3) proizvod oblikuje prema delu primenjene umetnosti.

6. Prenos autorskog prava

6.1. Prenos nasleivanjem

lan 58

Naslednici autora mogu vriti ovlaenja koja se tiu moralnih prava autora, osim prava na objavljivanje neobjavljenog dela ako je autor to zabranio i prava na izmenu dela.

Zatitu moralnih prava autora koja se tiu paterniteta, integriteta dela i zabrane nedostojnog iskoriavanja dela mogu, osim naslednika, vriti i udruenja autora, kao i institucije iz oblasti kulture, nauke i umetnosti.

lan 59

Imovinska prava autora se nasleuju.

6.2. Prenos na osnovu ugovora

6.2.1. Moralna prava autora

lan 60

Moralna prava autora ne mogu se prenositi ugovorom.

6.2.2. Imovinska prava autora

lan 61

Autor, odnosno njegov pravni sledbenik moe ustupiti pojedina ili sva imovinska prava na svome delu drugom licu.

lan 62

Ustupanje imovinskih prava moe biti iskljuivo ili neiskljuivo.

U sluaju iskljuivog ustupanja imovinskih prava, jedino je sticalac prava ovlaen da na nain propisan ugovorom iskoriava autorsko delo, kao i da uz posebnu dozvolu autora, odnosno njegovog pravnog sledbenika ustupa drugima to pravo. Pravo koje sticalac prava ustupa drugima je neiskljuivo pravo, ako ugovorom nije drukije odreeno.

U sluaju neiskljuivog ustupanja imovinskih prava, sticalac prava nije ovlaen da zabrani drugome da iskoriava autorsko delo, niti je ovlaen da ustupa drugome svoje pravo.

Ako u ugovoru nije naznaeno da se radi o iskljuivom ili neiskljuivom ustupanju smatra se da se radi o neiskljuivom ustupanju imovinskih prava.

lan 63

Ustupanje imovinskih prava moe biti predmetno, prostorno i vremenski ogranieno.

U sluaju predmetnog ogranienja sticalac prava je ovlaen da vri jednu ili vie odreenih radnji iskoriavanja autorskog dela.

U sluaju prostornog ogranienja sticalac prava je ovlaen da iskoriava autorsko delo na odreenoj teritoriji koja je ua od one na kojoj autorsko pravo postoji.

U sluaju vremenskog ogranienja sticalac prava je ovlaen da iskoriava autorsko delo u odreenom vremenu koje je krae od trajanja autorskog prava za to delo.

lan 64

Lice koje je ustupanjem steklo imovinsko pravo od autora ili njegovog naslednika moe to svoje pravo u celini preneti na drugog uz dozvolu autora, odnosno autorovog naslednika.

Dozvola autora, odnosno autorovog naslednika nije potrebna u sluaju prenosa privrednog drutva koje je nosilac imovinskog prava.

lan 65

Prenos svojine na originalnom primerku autorskog dela ne podrazumeva sticanje autorskih prava na delu.

lan 66

Ustupanje imovinskih prava za delo koje jo nije stvoreno dozvoljeno je pod uslovom da se odrede vrsta budueg dela i radnje iskoriavanja dela.

Ustupanje imovinskih prava za sva budua dela jednog autora, kao i za jo nepoznate oblike iskoriavanja dela je nitavo.

6.2.3. Autorski ugovor

lan 67

Autorskim ugovorom se autorska prava ustupaju ili u celini prenose.

Na autorski ugovor primenjuju se odredbe zakona kojima se ureuju obligacioni odnosi, ako odredbama ovog zakona nije drukije odreeno.

Autorski ugovori se zakljuuju u pisanoj formi, ako ovim zakonom nije drukije odreeno.

lan 68

U sumnji o sadrini i obimu prava koje se ustupa, odnosno prenosi autorskim ugovorom smatra se da je ustupljeno, odnosno preneseno manje prava.

Dozvola za objavljivanje dela, za beleenje dela na nosa zvuka ili slike i dozvola za emitovanje dela moraju biti izriito ugovorene, ako odredbama ovog zakona nije drukije odreeno.

Ustupanje, odnosno prenos odreenog prava na iskoriavanje dela ne podrazumeva i ustupanje, odnosno prenos prava na autorsku naknadu u sluajevima iskoriavanja autorskog dela po osnovu zakonske licence.

Ustupanje, odnosno prenos odreenog prava na iskoriavanje dela podrazumeva i davanje dozvole za one izmene na delu koje su tehniki neminovne ili uobiajene za taj nain iskoriavanja dela.

lan 69

Autorski ugovor sadri: imena ugovornih strana, naslov, odnosno identifikaciju autorskog dela, prava koja su predmet ustupanja, odnosno prenosa, visinu, nain i rokove plaanja autorske naknade ako je ugovorena, kao i sadrinska, prostorna i vremenska ogranienja ako postoje.

lan 70

Ako se korienjem autorskog dela ostvari dobit koja je u oiglednoj nesrazmeri sa ugovorenom autorskom naknadom, autor, odnosno njegov naslednik ima pravo da trai izmenu autorskog ugovora radi otklanjanja te nesrazmere.

Ako autorska naknada nije ugovorena, a prihod ostvaren korienjem autorskog dela premauje trokove njegovog korienja u meri koja omoguuje plaanje autorske naknade, autor, odnosno njegov naslednik, ima pravo da trai izmenu autorskog ugovora radi ugovaranja naknade.

Pravo iz st. 1. i 2. ovog lana zastareva u roku od dve godine od dana saznanja za postojanje nesrazmere, odnosno za prihod ostvaren korienjem autorskog dela, a najdue u roku od est godina od kraja godine u kojoj je nesrazmera nastupila, odnosno u kojoj je prihod ostvaren.

Autor, odnosno njegov naslednik ne moe se unapred odrei svog prava iz st. 1. i 2. ovog lana.

Radi ostvarivanja prava iz st. 1. i 2. ovog lana, korisnik autorskog dela je duan da autoru, odnosno njegovom nasledniku prui verodostojne podatke o ekonomskim efektima korienja autorskog dela u roku od mesec dana od dana upuivanja zahteva.

lan 71

Autor, odnosno njegov naslednik moe uskratiti dozvolu koju je dao, odnosno povui ustupljeno imovinsko pravo ako sticalac dozvole, odnosno prava ne ostvaruje pravo koje je pribavio, ili ga ostvaruje u obimu manjem od ugovorenog, ime ugroava interese autora, odnosno njegovog naslednika.

Autor, odnosno njegov naslednik ne moe uskratiti dozvolu koju je dao, odnosno povui ustupljeno imovinsko pravo ako je neostvarivanje ili nedovoljno ostvarivanje prava od strane sticaoca nastalo zbog razloga za koje je odgovoran autor, odnosno njegov naslednik.

Autor, odnosno njegov naslednik ne moe ostvarivati pravo iz stava 1. ovog lana pre isteka roka od dve godine od zakljuenja autorskog ugovora, ili predaje primerka dela sticaocu prava ako je ta predaja usledila posle zakljuenja ugovora.

Ako se radi o prilogu (lanak, ilustracija i sl.) koji je namenjen za objavljivanje, odnosno izdavanje u novinama ili asopisu rok iz stava 3. ovog lana iznosi est meseci.

Autor, odnosno njegov naslednik duan je da pre nego to uskrati dozvolu, odnosno povue pravo, obavesti o tome sticaoca dozvole, odnosno prava, i ostavi mu primeren rok da otpone sa ostvarivanjem prava koje je pribavio, odnosno da vri pravo u obimu koji je pribavio.

Autor, odnosno njegov naslednik ne moe se unapred odrei svog prava iz stava 1. ovog lana.

lan 72

Autor moe uskratiti dozvolu koju je dao, odnosno povui ustupljeno imovinsko pravo ako smatra da bi iskoriavanje njegovog dela moglo da nanese tetu njegovom stvaralakom ili linom ugledu, i to iz razloga koji su nastali posle zakljuenja autorskog ugovora, a za koje ne odgovara sticalac prava.

Autor ima obavezu da sticaocu prava naknadi nastalu stvarnu tetu.

Izjava o uskraenju dozvole, odnosno prava iz stava 1. ovog lana proizvodi dejstvo od dana kad autor poloi obezbeenje za naknadu tete iz stava 2. ovog lana.

Sticalac prava duan je da na zahtev autora, u roku od 90 dana od prijema izjave o uskraenju dozvole, odnosno prava iz stava 1. ovog lana, saopti autoru iznos trokova koje je imao u vezi sa pripremom za iskoriavanje autorskog dela do dana prijema obavetenja o uskraenju dozvole, odnosno prava. Ako sticalac prava ne izvri svoju obavezu iz ovog stava, izjava o uskraenju dozvole, odnosno prava proizvodi dejstvo istekom roka iz ovog stava.

Autor se ne moe unapred odrei svog prava iz stava 1. ovog lana.

6.2.3.1. Izdavaki ugovor

lan 73

Izdavakim ugovorom autor, odnosno drugi nosilac autorskog prava ustupa, odnosno prenosi na izdavaa pravo na umnoavanje autorskog dela tampanjem, i na stavljanje u promet tako umnoenih primeraka dela, a izdava se obavezuje da delo umnoi i stavi primerke u promet, kao i da za to plati naknadu, ako je ugovorena, autoru, odnosno drugom nosiocu autorskog prava.

Ako autorsko delo iz stava 1. ovog lana nije objavljeno, autorskim ugovorom izdavau se daje dozvola za objavljivanje dela.

Izdavakim ugovorom autor, odnosno drugi nosilac autorskog prava moe izdavau ustupiti, odnosno preneti pravo na prevoenje svog dela, kao i ovlaenje na umnoavanje i stavljanje u promet prevedenog dela.

lan 74

Izdavaki ugovor iji je predmet izdavanje lanaka, crtea i drugih autorskih priloga u novinama i periodinoj tampi ne mora biti zakljuen u pisanoj formi.

lan 75

Ustupanje prava na osnovu izdavakog ugovora je iskljuivo, ako nije drukije ugovoreno.

Odredba stava 1. ovog lana ne odnosi se na izdavanje lanaka, crtea i drugih autorskih priloga u novinama i periodinoj tampi.

lan 76

Izdavaki ugovor, pored elemenata iz lana 73. ovog zakona, sadri i sledee:

1) rok u kome je autor, odnosno drugi nosilac autorskog prava duan da izdavau preda uredan rukopis ili drugi originalni primerak dela, kako bi izdavau omoguio umnoavanje dela. Ako nije drukije ugovoreno, taj rok iznosi godinu dana od dana zakljuenja ugovora;

2) rok u kome je izdava duan da otpone sa putanjem primeraka dela u promet. Ako nije drukije ugovoreno taj rok iznosi godinu dana od dana prijema urednog rukopisa ili drugog originalnog primerka dela;

3) broj izdanja koji je izdava ovlaen da izda. Ako nije drukije ugovoreno izdava ima pravo samo na jedno izdanje dela;

4) visinu tiraa jednog izdanja. Ako visina tiraa nije ugovorena, a iz poslovnih obiaja ili drugih okolnosti oigledno ne proizilazi drukije, tira iznosi 500 primeraka;

5) rok u kome izdava, po iscrpljenju tiraa prethodnog izdanja, mora otpoeti sa putanjem u promet primeraka narednog izdanja, ako je ono ugovoreno. Ako nije drukije ugovoreno taj rok iznosi godinu dana od dana kad je autor to zahtevao;

6) izgled i tehniku opremu primeraka dela.

U sluaju povrede ugovorne obaveze iz stava 1. ta. 1, 2. i 5. ovog lana, druga ugovorna strana ima pravo na raskid ugovora i na naknadu tete zbog neizvrenja ugovora.

lan 77

Obaveza je izdavaa:

1) da se stara o prometu primeraka dela, i da o tome povremeno obavetava autora, odnosno drugog nosioca autorskog prava, na njegov zahtev;

2) da autoru, odnosno drugom nosiocu autorskog prava, na njegov zahtev, u odgovarajuoj fazi tehnikog procesa umnoavanja dela omogui korekturu;

3) da prilikom pripreme svakog narednog izdanja dela omogui autoru da unese odgovarajue izmene, pod uslovom da to ne menja karakter dela i da, imajui u vidu celinu izdavakog ugovora, ne predstavlja nesrazmerno veliku obavezu za izdavaa.

lan 78

Rukopis ili drugi originalni primerak autorskog dela koji je predat izdavau ne postaje svojina izdavaa, osim lanaka, crtea i drugih priloga u novinama i periodinoj tampi, ili ako je ugovorom drukije odreeno.

lan 79

Ako jedini postojei primerak autorskog dela propadne usled vie sile posle njegove predaje izdavau radi izdavanja, autor, odnosno drugi nosilac autorskog prava ima pravo na pravinu naknadu koja bi mu pripala da je delo bilo objavljeno.

lan 80

Izdava koji je pribavio pravo da izda delo u formi knjige ima tokom perioda od tri godine od dana zakljuenja izdavakog ugovora pree pravo pribavljanja prava na umnoavanje dela i stavljanje u promet primerka tog dela u formi elektronskog zapisa.

Pree pravo iz stava 1. ovog lana prestaje ako izdava u roku od 30 dana od dana uinjene ponude u pisanoj formi ne prihvati ponudu autora, odnosno drugog nosioca autorskog prava.

lan 81

Ako izdava namerava da neprodate primerke dela proda kao staru hartiju, duan je da prethodno ponudi autoru, odnosno njegovom nasledniku ako je dostupan da te primerke otkupi, po ceni za staru hartiju.

6.2.3.2. Ugovor o predstavljanju i ugovor o izvoenju

lan 82

Ugovorom o predstavljanju, odnosno ugovorom o izvoenju autor, odnosno drugi nosilac autorskog prava ustupa korisniku pravo na predstavljanje ili pravo na izvoenje autorskog dela, a korisnik se obavezuje da to delo predstavi, odnosno izvede u odreenom roku, na nain i pod uslovima koji su odreeni ugovorom.

lan 83

Ako autor, odnosno drugi nosilac autorskog prava ne preda korisniku delo (rukopis, partituru i sl.) u ugovorenom roku ili korisnik delo ne predstavi, odnosno ne izvede u ugovorenom roku, autor, odnosno drugi nosilac autorskog prava ili korisnik dela moe zahtevati raskid ugovora o predstavljanju, odnosno ugovora o izvoenju i traiti naknadu tete.

lan 84

Rukopis, partitura ili drugi original dela koje je predmet ugovora o predstavljanju, odnosno ugovora o izvoenju ostaje svojina autora, ako ugovorom nije drukije odreeno.

lan 85

Korisnik je duan da autoru, odnosno drugom nosiocu autorskog prava omogui uvid u predstavljanje, odnosno izvoenje dela, kao i da mu dostavi program i da ga povremeno obavetava o prihodima od predstavljanja, odnosno izvoenja dela.

6.2.3.3. Ugovor o preradi autorskog dela

lan 86

Ugovorom o preradi autorskog dela autor, odnosno njegov naslednik daje drugom licu dozvolu za preradu dela radi scenskog prikazivanja, odnosno izvoenja, radi snimanja filmskog dela ili za druge potrebe.

lan 87

Ako ugovorom o preradi autorskog dela radi snimanja filmskog dela nije drukije odreeno, autor, odnosno njegov naslednik njime ustupa sledea iskljuiva prava:

1) na preradu dela za stvaranje filmskog dela;

2) na umnoavanje primeraka tako stvorenog filmskog dela i njihovo stavljanje u promet;

3) na prikazivanje filmskog dela;

4) na emitovanje filmskog dela;

5) na titlovanje i sinhronizaciju filmskog dela na drugim jezicima.

Ugovor iz stava 1. ovog lana ovlauje sticaoca prava na samo jednu preradu i jedno snimanje, ako nije drukije ugovoreno.

Odredbe st. 1. i 2. ovog lana shodno se primenjuju i na ugovor o preradi autorskog dela radi snimanja televizijskog dela.

6.2.3.4. Ugovor o filmskom delu

lan 88

Ugovorom o filmskom delu se jedno ili vie lica obavezuju proizvoau filmskog dela da stvaralaki sarauju na izradi filmskog dela i ustupaju mu svoja imovinska prava na to delo.

lan 89

Pisac scenarija i kompozitor filmske muzike, kao koautori filmskog dela u smislu lana 11. ovog zakona zadravaju pravo da svoje delo samostalno iskoriavaju, odvojeno od filmskog dela, osim ako je u ugovoru o filmskom delu predvieno drukije.

lan 90

Filmsko delo se smatra zavrenim kada je postignut dogovor o konanoj verziji izmeu koautora i proizvoaa filmskog dela.

lan 91

Ako proizvoa filmskog dela namerava da filmsko delo iskoriava u verziji koja se razlikuje od one iz lana 90. ovog zakona, mora pribaviti saglasnost veine koautora filmskog dela, meu kojima je glavni reiser.

lan 92

U ugovoru o filmskom delu odredbama o autorskoj naknadi, ako je ugovorena, odreuje se koji iznos autorske naknade odgovara kom obliku i obimu iskoriavanja filmskog dela.

Ugovorena naknada za snimanje filmskog dela ne obuhvata naknadu za druge oblike iskoriavanja filmskog dela.

Proizvoa filmskog dela je duan da zavreno filmsko delo koristi.

Proizvoa filmskog dela je obavezan da koautore filmskog dela, kao i autore pojedinih doprinosa filmskom delu obavetava o ostvarenim prihodima, kao i da im omogui uvid u poslovne knjige.

lan 93

Koautori filmskog dela imaju pravo na raskid ugovora, kao i pravo da zadre ugovorenu naknadu ako proizvoa filmskog dela ne zavri filmsko delo u roku od tri godine od dana zakljuenja ugovora o filmskom delu, ako nije drukije ugovoreno.

Osim prava iz stava 1. ovog lana koautori filmskog dela imaju pravo na naknadu tete ako proizvoa filmskog dela ne otpone sa iskoriavanjem filmskog dela u roku od jedne godine od dana zavretka filmskog dela, ako ugovorom nije predvien drugi rok.

lan 94

Ako koautor filmskog dela ili autor pojedinih doprinosa filmskom delu odbije da sarauje na izradi filmskog dela ili ako usled vie sile nije u mogunosti da nastavi saradnju, ne moe se protiviti da se rezultat njegovog stvaralakog rada upotrebi za dovrenje filmskog dela.

Koautor filmskog dela, odnosno autor pojedinih doprinosa filmskom delu iz stava 1. ovog lana ima odgovarajua autorska prava na dati doprinos filmskom delu.

6.2.3.5. Ugovor o narudbini autorskog dela

lan 95

Ugovorom o narudbini autorskog dela autor se obavezuje da za naruioca izradi autorsko delo i preda mu primerak istog.

Naruilac ima pravo da objavi delo i da stavi u promet primerak dela koji mu je autor predao, a autor zadrava ostala autorska prava, ako ugovorom o narudbini nije drukije odreeno.

Ako je na osnovu ugovora o narudbini autorskog dela izraen raunarski program, naruilac stie sva prava iskoriavanja raunarskog programa, ako ugovorom nije drukije odreeno.

lan 96

Naruilac autorskog dela ima pravo da usmerava i kontrolie postupak stvaranja dela, ali ne i da time sutinski ograniava slobodu umetnikog, strunog ili naunog izraavanja autora.

lan 97

Autorsko delo nastalo spajanjem priloga veeg broja autora u jednu celinu (enciklopedija, antologija, raunarski program, baza podataka i sl.), smatra se kolektivnim autorskim delom.

Autori priloga u kolektivnom autorskom delu na iskljuiv nain ustupaju sva svoja imovinska prava licu koje je organizator izrade kolektivnog dela, ako ugovorom nije drukije odreeno.

Lice koje je organizator izrade kolektivnog autorskog dela ima pravo da objavi i da iskoriava delo pod svojim imenom, s tim da na svakom primerku dela mora biti navedena lista autora ije autorske priloge kolektivno delo sadri.

7. Autorsko delo stvoreno u radnom odnosu

lan 98

Ako je autor stvorio delo tokom trajanja radnog odnosa izvravajui svoje radne obaveze, poslodavac je ovlaen da to delo objavi i nosilac je iskljuivih imovinskih prava na njegovo iskoriavanje u okviru svoje privredne delatnosti u roku od pet godina od zavretka dela, ako optim aktom ili ugovorom o radu nije drukije odreeno. Autor ima pravo na posebnu naknadu zavisno od efekata iskoriavanja dela.

Autor dela stvorenog u radnom odnosu zadrava na tom delu sva autorska prava osim prava iz stava 1. ovog lana.

Posle isteka roka iz stava 1. ovog lana iskljuiva imovinska prava na delu stie autor.

Ako je autorsko delo raunarski program trajni nosilac svih iskljuivih imovinskih prava na delu je poslodavac, ako ugovorom nije drukije odreeno.

lan 99

Kriterijumi za utvrivanje visine i nain plaanja naknade iz lana 98. stav 1. ovog zakona odreuju se optim aktom ili ugovorom o radu.

lan 100

Prilikom izdavanja sabranih dela autor ima pravo da i pre isteka roka iz lana 98. stav 1. ovog zakona objavi svoje delo stvoreno u radnom odnosu.

Za objavljivanje dela iz stava 1. ovog lana nije potrebna dozvola poslodavca.

lan 101

Prilikom korienja dela stvorenog u radnom odnosu poslodavac je duan da navede ime, pseudonim ili znak autora.

8. Trajanje autorskog prava

lan 102

Imovinska prava autora traju za ivota autora i 70 godina posle njegove smrti.

Moralna prava autora traju i po prestanku trajanja imovinskih prava autora.

lan 103

Imovinska prava koautora prestaju po isteku 70 godina od smrti koautora koji je poslednji umro.

Imovinska prava na delu iji se autor ne zna (anonimno delo ili delo pod pseudonimom) prestaju po isteku 70 godina od dana objavljivanja dela. Ako autor otkrije svoj identitet pre navedenog roka, imovinsko pravo traje kao da je identitet autora poznat od dana objavljivanja dela.

Autorsko pravo na kolektivnim delima traje 70 godina od dana zakonitog objavljivanja dela.

lan 104

Ako se poetak roka trajanja autorskog prava rauna od objavljivanja dela, a delo je objavljivano u nastavcima, za svaki nastavak tee zaseban rok zatite.

Za filmsko delo rok trajanja autorskog prava istie 70 godina od smrti reisera, scenariste, autora dijaloga ili kompozitora muzike posebno komponovane za film, zavisno od toga ko od njih poslednji umre.

lan 105

Za dela za koja se rok zatite ne rauna od smrti autora ili koautora, a koja nisu zakonito objavljena tokom 70 godina od njihovog nastanka, zatita prestaje istekom tog roka.

lan 106

Rokovi za potrebe utvrivanja datuma prestanka imovinskih prava autora raunaju se od 1. januara godine koja neposredno sledi za godinom u kojoj se desio dogaaj koji je relevantan za poetak roka.

lan 107

Po isteku roka trajanja imovinskih prava autora o zatiti moralnih prava autora staraju se udruenja autora i institucije iz oblasti kulture, nauke i umetnosti.

Pored subjekata iz stava 1. ovog lana, svako lice ima pravo da titi paternitet i integritet dela, kao i da se suprotstavi svakom obliku nedostojnog iskoriavanja autorskog dela.

9. Strana lica na koja se zakon primenjuje

lan 108

Autorsko delo stranog autora zatieno je u Republici Srbiji pod uslovom:

1) da je autor lice koje ima autorska prava na osnovu meunarodnog ugovora koji je ratifikovala Republika Srbija;

2) da postoji uzajamnost izmeu Republike Srbije i zemlje kojoj autor pripada.

Postojanje uzajamnosti iz stava 1. taka 2. ovog lana dokazuje lice koje se na uzajamnost poziva.

lan 109

Pravo sleenja iz lana 35. ovog zakona priznaje se stranom dravljaninu iskljuivo na osnovu uzajamnosti.

lan 110

Moralna prava autora priznaju se stranom dravljaninu bez obzira na to da li su ispunjeni uslovi iz lana 108. stav 1. ovog zakona.

III SRODNA PRAVA

1. Pravo interpretatora

1.1. Ustanovljenje prava

lan 111

Za svoju interpretaciju autorskog dela, interpretator ima moralna prava i imovinska prava u skladu sa ovim zakonom.

1.2. Interpretacija

lan 112

Interpretacija, u smislu ovog zakona, jeste duhovno dobro koje nastaje linim angaovanjem interpretatora prilikom zvunog, odnosno vizuelnog ili zvuno-vizuelnog saoptavanja autorskog dela.

Delo koje je predmet interpretacije ne mora biti zatieno autorsko delo.

1.3. Interpretator

lan 113

Interpretator, u smislu ovog zakona, jeste fiziko lice koje se lino angauje na interpretaciji dela (muziar, glumac, igra, pantomimiar, peva, dirigent).

Lica koja pruaju samo tehniki doprinos interpretaciji dela nisu interpretatori.

Odnosi izmeu dva ili vie interpretatora koji uestvuju u interpretaciji jednog dela ureuju se shodnom primenom odredaba ovog zakona koje se odnose na koautore.

1.4. Sadrina prava

1.4.1. Moralna prava interpretatora

lan 114

Interpretator ima iskljuivo pravo:

1) da bude priznat kao takav;

2) da njegovo ime bude naznaeno na svakom primerku snimka, na programu ili na drugi prikladan nain prilikom svakog iskoriavanja njegove interpretacije, izuzev ako je to, s obzirom na konkretni oblik iskoriavanja, tehniki nemogue ili necelishodno;

3) da se suprotstavi izmeni svoje interpretacije, odnosno svakom iskoriavanju svoje interpretacije u izmenjenoj formi, ako se time ugroava njegov stvaralaki ili struni renome;

4) da se suprotstavi stavljanju u promet snimka svoje interpretacije, ako snimak sadri tehnike nedostatke koji ugroavaju integritet interpretacije, a time i renome interpretatora;

5) da se suprotstavlja iskoriavanju svoje interpretacije na nain koji ugroava ili moe ugroziti njegovu ast ili ugled.

Ako interpretaciju vri ansambl interpretatora, pravo iz stava 1. taka 2. ovog lana imaju ansambl kao celina i solisti.

lan 115

Ako vie interpretatora uestvuje u interpretaciji jednog dela, ostvarivanje moralnih prava ne moe biti na tetu interesa drugih.

1.4.2. Imovinska prava interpretatora

lan 116

Interpretator ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli:

1) beleenje (snimanje) svoje nesnimljene interpretacije i umnoavanje takvih snimaka interpretacije, u bilo kom obliku i na bilo koji nain u smislu lana 20. stav 1. ovog zakona;

2) stavljanje u promet snimaka svoje interpretacije;

3) davanje u zakup snimaka svoje interpretacije;

4) emitovanje i javno saoptavanje svoje nesnimljene interpretacije, osim u sluaju kada se radi o ve emitovanoj interpretaciji;

5) interaktivno injenje dostupnim interpretacije javnosti inim ili beinim putem, u smislu lana 30. ovog zakona.

Interpretator nema iskljuivo pravo na emitovanje svoje interpretacije koja je snimljena i izdata na nosau zvuka, kao ni interpretacije koja je sa dozvolom interpretatora snimljena na nosau zvuka i slike.

Ako interpretator ustupi proizvoau fonograma, odnosno videograma svoje pravo iz stava 1. taka 3. ovog lana, on zadrava pravo na pravinu naknadu od davanja u zakup primeraka snimka interpretacije. Interpretator se ne moe odrei tog prava.

Ako ugovorom izmeu interpretatora i proizvoaa filmskog dela nije predvieno drukije, smatra se da je interpretator takvim ugovorom ustupio proizvoau svoje pravo na davanje u zakup snimaka svoje interpretacije.

lan 117

Interpretator ima pravo na naknadu za:

1) emitovanje i reemitovanje njegove interpretacije sa snimka izdatog na nosau zvuka;

2) javno saoptavanje njegove interpretacije koja se emituje sa snimka izdatog na nosau zvuka;

3) javno saoptavanje njegove interpretacije sa snimka izdatog na nosau zvuka.

Pravo na naknadu iz stava 1. ovog lana interpretatori mogu ostvariti samo preko organizacije za kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava. Nain naplate naknade iz stava 1. ovog lana odreen je lanom 127. ovog zakona.

1.5. Prenos prava

lan 118

Interpretator moe svoja imovinska prava iz lana 116. ovog zakona ustupiti, odnosno preneti na drugo lice interpretatorskim ugovorom.

Lice kome je ustupljeno pravo iz stava 1. ovog lana ne moe to pravo ustupati treem licu bez saglasnosti interpretatora, ako interpretatorskim ugovorom nije drukije odreeno.

lan 119

Ako u interpretaciji jednog dela, pored dirigenta i solista uestvuje vie od pet interpretatora, smatra se da interpretaciju vri ansambl (hor, orkestar, dramski ansambl, baletski ansambl, operski ansambl).

U ostvarivanju prava iz ovog zakona ansambl zastupa lice koje ovlasti veina lanova ansambla.

Ako u interpretaciji jednog dela pored ansambla uestvuju dirigent, solisti i nosioci glavnih uloga koji nisu lanovi ansambla, u ostvarivanju prava iz ovog zakona potrebna je saglasnost i ovih lica ako izmeu njih i ansambla nije drukije ugovoreno.

lan 120

Interpretatorski ugovor sadri: imena ugovornih strana, vrstu i nain korienja interpretacije, ime autora i naziv autorskog dela koje se interpretira i visinu, nain i rokove plaanja naknade, ako je ugovorena.

Interpretatorski ugovor koji se odnosi na emitovanje interpretacije, osim elemenata iz stava 1. ovog lana, sadri i broj emitovanja i period u kome se moe izvriti emitovanje, a interpretatorski ugovor koji se odnosi na snimanje i umnoavanje primeraka snimka interpretacije sadri i broj primeraka koji se mogu umnoiti.

Interpretatorski ugovor se zakljuuje u pisanoj formi.

lan 121

Lice kome je ustupljeno odreeno pravo iz lana 116. ovog zakona duno je da interpretatoru dostavlja potpune podatke o korienju interpretacije.

1.6. Prava interpretatora iz radnog odnosa

lan 122

Prava interpretatora koji su svoju interpretaciju stvorili na osnovu ugovora o radu, ureuju se shodnom primenom odredaba ovog zakona o odnosu autora i poslodavca.

2. Pravo proizvoaa fonograma

2.1. Ustanovljenje prava

lan 123

Za svoj fonogram, proizvoa fonograma ima imovinska prava u skladu sa ovim zakonom.

2.2. Fonogram

lan 124

Fonogram je snimak zvuka, odnosno niza zvukova na nosau zvuka.

Snimak zvuka je fiksiranje zvukova na nosa sa kojeg se oni mogu sluati, umnoiti ili saoptiti putem nekog ureaja.

Pravo na postojeem fonogramu nije ni na koji nain ogranieno ugraivanjem tog fonograma u videogram.

2.3. Proizvoa fonograma

lan 125

Proizvoa fonograma je fiziko ili pravno lice u ijoj je organizaciji i ijim je sredstvima fonogram nainjen i koji snosi odgovornost za prvo snimanje zvuka, odnosno niza zvukova.

2.4. Sadrina prava

lan 126

Proizvoa fonograma ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli:

1) umnoavanje svog fonograma u bilo kom obliku i na bilo koji nain u smislu lana 20. stav 1. ovog zakona, i stavljanje u promet tako umnoenih primeraka fonograma;

2) davanje u zakup primeraka fonograma;

3) interaktivno injenje dostupnim javnosti inim ili beinim putem svog fonograma, u smislu lana 30. ovog zakona.

lan 127

Proizvoa izdatog fonograma ima pravo na naknadu za:

1) emitovanje i reemitovanje fonograma;

2) javno saoptavanje fonograma;

3) javno saoptavanje fonograma koji se emituje.

Pravo na naknadu iz stava 1. ovog lana proizvoa fonograma moe ostvariti samo preko organizacije za kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava.

Naknada iz stava 1. ovog lana i interpretatorska naknada iz lana 117. ovog zakona naplauju se od korisnika u vidu jedinstvene naknade. Naplatu jedinstvene naknade vri jedna organizacija, odreena ugovorom zakljuenim izmeu organizacije interpretatora i organizacije proizvoaa fonograma.

Ugovorom iz stava 3. ovog lana organizacije su dune da odrede i: visinu trokova naplate jedinstvene naknade i uestalost predaje dela jedinstvene naknade drugoj organizaciji. Ugovor se objavljuje o troku organizacija u "Slubenom glasniku Republike Srbije". Ugovarai su duni da o poetku pregovora pisanim putem obaveste ministarstvo nadleno za poslove nauke i Zavod za intelektualnu svojinu.

Ukoliko organizacije ne zakljue ugovor iz stava 3. ovog lana u roku od tri meseca od dana zapoinjanja pregovora iz stava 4. ovog lana, jedinstvenu naplatu e vriti najstarija organizacija.

Organizacija proizvoaa fonograma i organizacija interpretatora dune su da zajedniki odrede tarife naknada na nain odreen lanom 177. ovog zakona.

Jedinstvena naknada ubrana na nain predvien ovim lanom raspodeljuje se organizacijama u skladu sa ugovorom zakljuenim izmeu organizacije proizvoaa fonograma i organizacije interpretatora. Ako ugovorom izmeu organizacija nije drukije odreeno, organizacija koja naplauje jedinstvenu naknadu obavezna je da po odbitku iznosa trokova nastalih u vezi sa naplatom jedinstvene naknade, koji ne moe biti vei od 10 % njene vrednosti, bez odlaganja, a najmanje na kvartalnom nivou, preda polovinu ubrane naknade drugoj organizaciji.

Ako ugovorom izmeu organizacija nije drukije odreeno, organizacija koja naplauje jedinstvenu naknadu, ne sme vriti raspodelu ubrane jedinstvene naknade izmeu svojih lanova pre nego to preda ugovoreni ili zakonom odreeni deo ubrane naknade drugoj organizaciji.

Ako ugovorom izmeu organizacija nije drukije odreeno organizacija koja naplauje jedinstvenu naknadu duna je da preda drugoj organizaciji kopije svih podataka o iskoriavanju fonograma i na njima zabeleenih interpretacija dobijenih od korisnika koji emituju i javno saoptavaju fonograme i na njima zabeleene interpretacije, najkasnije u roku od 30 dana od dana predaje dela ubrane naknade.

Jedinstvena naknada za javno saoptavanje fonograma i na njima zabelenih interpretacija naplauje se zajedno sa autorskom naknadom za javno saoptavanje muzikih dela na nain predvien lanom 156. st. 5. i 6. ovog zakona.

3. Pravo filmskog producenta (proizvoaa videograma)

3.1. Ustanovljenje prava

lan 128

Za svoj videogram, filmski producent (proizvoa videograma) ima imovinska prava u skladu sa ovim zakonom.

3.2. Videogram

lan 129

Videogram je snimak filmskog dela kao i odreenog niza pokretnih slika sa ili bez prateeg zvuka na nosau slike, odnosno nosau slike i zvuka.

3.3. Filmski producent (proizvoa videograma)

lan 130

Filmski producent (proizvoa videograma) je fiziko ili pravno lice koje u svoje ime daje inicijativu, prikuplja finansijska sredstva, organizuje, rukovodi i preuzima odgovornost za prvo snimanje filmskog dela ili niza pokretnih slika praenih zvukom ili bez zvuka (videogram).

3.4. Sadrina prava

lan 131

Filmski producent (proizvoa videograma) ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli:

1) umnoavanje svog videograma u bilo kom obliku i na bilo koji nain u smislu lana 20. stav 1. ovog zakona i stavljanje u promet tako umnoenih primeraka;

2) javno saoptavanje svog videograma sa nosaa slike, odnosno sa nosaa slike i zvuka (prikazivanje);

3) davanje primeraka svog videograma u zakup;

4) interaktivno injenje dostupnim javnosti svog videograma inim ili beinim putem u smislu lana 30. ovog zakona.

lan 132

Proizvoa videograma ima pravo da se suprotstavi iskoriavanju svog videograma u izmenjenoj formi, ako se takvim iskoriavanjem mogu ugroziti njegovi opravdani imovinski interesi.

4. Pravo proizvoaa emisije

4.1. Ustanovljenje prava

lan 133

Proizvoa emisije ima imovinska prava u skladu sa ovim zakonom.

4.2. Emisija

lan 134

Emisija je u elektrini, elektromagnetni ili drugi signal pretvoren zvuni, vizuelni, odnosno zvuno-vizuelni sadraj koji se emituje radi saoptavanja javnosti.

4.3. Proizvoa emisije

lan 135

Proizvoa emisije je fiziko ili pravno lice u ijoj je organizaciji i ijim je sredstvima emisija proizvedena.

4.4. Sadrina prava

lan 136

Proizvoa emisije ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli:

1) reemitovanje svoje emisije, beino ili putem ica;

2) snimanje svoje emisije na nosa zvuka ili slike, odnosno zvuka i slike;

3) umnoavanje tog snimka u bilo kom obliku i na bilo koji nain u smislu lana 20. stav 1. ovog zakona i stavljanje u promet tako umnoenih primeraka snimka;

4) davanje primeraka snimka emisije u zakup;

5) javno saoptavanje svojih emisija na mestima koja su publici dostupna uz plaanje ulaznice;

6) interaktivno injenje dostupnim javnosti svoje emisije inim ili beinim putem u smislu lana 30. ovog zakona.

5. Pravo proizvoaa baze podataka

5.1. Ustanovljenje prava

lan 137

Proizvoa baze podataka ima imovinska prava u skladu sa ovim zakonom.

5.2. Baza podataka

lan 138

Baza podataka, u smislu ovog zakona, je zbirka zasebnih podataka, autorskih dela ili drugih materijala ureenih na sistematian ili metodian nain, koji su pojedinano dostupni elektronskim ili drugim putem.

Zatita baze podataka obuhvata:

1) celokupan sadraj baze podataka;

2) svaki kvalitativno ili kvantitativno bitan deo sadraja baze podataka;

3) kvalitativno ili kvantitativno nebitne delove sadraja baze podataka ako se ti delovi ponovljeno i sistematski koriste, a to korienje je u suprotnosti sa uobiajenim korienjem te baze podataka ili nerazumno oteuje legitimne interese proizvoaa baze podataka.

Zatita se ne odnosi na raunarske programe koji su korieni za izradu baza podataka ili za rad sa bazama podataka koje su dostupne elektronskim putem.

5.3. Proizvoa baze podataka

lan 139

Proizvoa baze podataka je fiziko ili pravno lice koje je sainilo bazu podataka, tako to je u kvalitativnom, odnosno kvantitativnom smislu uinilo znaajno ulaganje u pribavljanje, proveru ili prezentaciju njenog sadraja.

5.4. Sadrina prava

lan 140

Proizvoa baze podataka ima iskljuivo pravo da drugome zabrani ili dozvoli:

1) povremeno ili stalno umnoavanje bilo kojim sredstvima baze podataka u celini ili njenih bitnih delova, za bilo koju namenu i u bilo kojoj formi;

2) stavljanje u promet i davanje u zakup primeraka cele baze podataka ili njenih bitnih delova;

3) interaktivno injenje dostupnim javnosti inim ili beinim putem u smislu lana 30. ovog zakona i svaki drugi oblik javnog saoptavanja baze podataka u celini ili njenih bitnih delova.

Pravo iz stava 1. ovog lana postoji nezavisno od podobnosti konkretne baze podataka ili njenog sadraja za autorskopravnu ili drugu zatitu.

lan 140a

Ovlaeni korisnik objavljene baze podataka ili njenog umnoenog primerka moe u bilo koju svrhu slobodno da koristi kvalitativno i kvantitativno nebitne delove njenog sadraja. Ako je korisnik ovlaen samo u pogledu dela baze podataka, ovaj stav se primenjuje samo na taj deo.

Ovlaeni korisnik objavljene baze podataka ne sme da obavlja radnje koje su u suprotnosti sa uobiajenim korienjem takve baze ili koje nerazumno vreaju legitimne interese proizvoaa baze podataka.

Ovlaeni korisnik objavljene baze podataka ne sme da nanese tetu autorskom ili srodnim pravima u pogledu dela ili predmeta zatite koji su sadrani u bazi podataka.

Odredbe ugovora koje su u suprotnosti sa odredbama ovog lana su nitave.

6. Pravo izdavaa

6.1. Pravo prvog izdavaa slobodnog dela

lan 141

Lice koje, po isteku imovinskih prava autora, prvi put zakonito izda ili na drugi nain saopti javnosti delo koje pre toga nije bilo izdato, ima imovinska prava koja odgovaraju imovinskim pravima autora.

6.2. Pravo izdavaa tampanih izdanja na posebnu naknadu

lan 142

Izdavai tampanih izdanja imaju pravo na posebnu naknadu propisanu u lanu 39. st. 1. i 5. ovog zakona pod istim uslovima koji vae za autore.

Izdavai tampanih izdanja i autori dela izdatih u tampanoj formi mogu ostvariti svoja prava iz lana 39. st. 1. i 5. ovog zakona i ovog lana samo preko organizacije za kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava.

Naknada ostvarena na osnovu lana 39. st. 1. i 5. ovog zakona i ovog lana koju plaaju proizvoai, odnosno uvoznici ureaja za fotokopiranje ili drugih ureaja sa slinom tehnikom umnoavanja i fizika i pravna lica koja pruaju usluge fotokopiranja uz naknadu, deli se izmeu autora i izdavaa u srazmeri 50:50.

7. Zajednike odredbe o srodnim pravima

7.1. Odnos izmeu autorskog i srodnih prava

lan 143

Srodna prava ni na koji nain ne utiu na zatitu prava autora u pogledu njihovih dela.

Na srodna prava shodno se primenjuju odredbe o objavljivanju, saoptavanju javnosti i izdavanju autorskog dela iz lana 7. ovog zakona.

7.2. Ogranienja srodnih prava i iscrpljenje prava

lan 144

Na srodna prava shodno se primenjuju odredbe ovog zakona o ogranienjima i iscrpljenju autorskog prava.

7.3. Prenos srodnih prava

lan 145

Srodna prava su prenosiva, osim linih prava interpretatora.

7.4. Pravo na posebnu naknadu

lan 146

Proizvoa fonograma, interpretator i proizvoa videograma imaju pravo na posebnu naknadu, koja je propisana u lanu 39. ovog zakona, i to pod istim uslovima koji vae za autore.

7.5. Trajanje prava

lan 147

Imovinska prava interpretatora traju 50 godina od dana nastanka interpretacije. Ako je interpretacija snimljena i zakonito izdata ili objavljena tokom tog roka, pravo traje 50 godina od dana prvog izdavanja ili objavljivanja, zavisno od toga koji je datum raniji. Moralna prava interpretatora traju i po prestanku trajanja njegovih imovinskih prava.

Pravo proizvoaa fonograma, odnosno proizvoaa videograma traje 50 godina od dana nastanka fonograma, odnosno videograma. Ako je fonogram, odnosno videogram zakonito izdat ili objavljen tokom tog roka, pravo prestaje 50 godina od dana tog izdavanja ili objavljivanja, zavisno od toga koji datum je raniji.

Pravo proizvoaa emisije traje 50 godina od dana prvog emitovanja zatiene emisije.

Pravo proizvoaa baze podataka traje 15 godina od dana nastanka baze podataka. Ako je baza podataka uinjena dostupnom javnosti na bilo koji nain tokom tog roka, pravo traje 15 godina od tog dana.

Ako nastanu bitne promene u selekciji ili ureenju sadraja baze podataka rok iz stava 4. ovog lana produava se za jo 15 godina. Bitnim promenama u selekciji ili ureenju sadraja baze podataka smatraju se dodavanje, brisanje ili popravljanje cele ili dela sadraja baze podataka koji za rezultat imaju novu verziju baze podataka.

Pravo prvog izdavaa slobodnog dela traje 25 godina od dana prvog izdavanja ili prvog saoptavanja javnosti na drugi nain.

Pravo izdavaa tampanih izdanja na posebnu naknadu traje 50 godina od zakonitog izdavanja dela.

Rokovi za potrebe utvrivanja datuma prestanka imovinskih prava nosilaca srodnih prava raunaju se od 1. januara godine koja neposredno sledi za godinom u kojoj se desio dogaaj koji je relevantan za poetak roka.

7.6. Lica na koja se zakon odnosi

lan 148

Interpretatoru, proizvoau fonograma, proizvoau videograma, proizvoau emisije, proizvoau baze podataka, izdavau tampanih izdanja i izdavau slobodnog dela, koji je strano lice, priznaju se prava predviena ovim zakonom na osnovu meunarodnog ugovora koji je ratifikovala Republika Srbija, ili na osnovu uzajamnosti izmeu Republike Srbije i zemlje kojoj on pripada.

Izuzetno od odredbe stava 1. ovog lana, proizvoau baze podataka koji je pravno lice koje nema sedite u Republici Srbiji, priznaju se prava predviena ovim zakonom samo ako je poslovanje tog lica trajno i neposredno povezano sa privredom Republike Srbije.

U sluaju sumnje u postojanje uzajamnosti, objanjenje daje Ministarstvo spoljnih poslova Republike Srbije.

Za strane autore i nosioce srodnih prava koji uivaju zatitu na osnovu ovog zakona vae rokovi trajanja tih prava iz ovog zakona s tim da istiu najkasnije na dan kada istie zatita u dravi iji su oni dravljani ili u kojoj imaju svoje sedite i ne mogu biti dui od rokova propisanih ovim zakonom.

lan 149

Interpretatoru koji je strani dravljanin priznaju se moralna prava bez obzira na to da li su ispunjeni uslovi iz lana 148. ovog zakona.

IV OSTVARIVANJE AUTORSKOG I SRODNIH PRAVA

lan 150

Nosilac autorskog ili srodnog prava moe svoje pravo ostvarivati individualno ili kolektivno osim u sluajevima iz lana 29. stav 2, l. 39, 40, 117, 127, 142. i 146. ovog zakona kojima je propisano obavezno kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava.

1. Individualno ostvarivanje

lan 151

Individualno ostvarivanje autorskog i srodnih prava moe se vriti neposredno ili preko zastupnika na osnovu odgovarajueg punomoja.

Zastupnici u individualnom ostvarivanju autorskog i srodnih prava mogu biti fizika ili pravna lica.

2. Kolektivno ostvarivanje

2.1. Organizacija za kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava

lan 152

Autorsko i srodna prava kolektivno se ostvaruju preko organizacije za kolektivno ostvarivanje tih prava (u daljem tekstu: organizacija).

Organizacija se ne osniva radi sticanja dobiti.

Organizacija je specijalizovana za ostvarivanje odreenih vrsta prava povodom odreenih predmeta zatite, u skladu sa statutom.

lan 153

Nosioci autorskog, odnosno srodnih prava preko organizacije kolektivno ostvaruju iskljuiva imovinska autorska, odnosno srodna prava, kao i pravo na potraivanje naknade za sva svoja dela, odnosno predmete srodnog prava.

U sluaju ostvarivanja iskljuivih imovinskih prava, nosioci autorskog, odnosno srodnih prava ugovorom na iskljuiv nain ustupaju svoja prava organizaciji, sa nalogom da ona u svoje ime a za njihov raun zakljuuje ugovore sa korisnicima autorskih dela i predmeta srodnih prava (u daljem tekstu: korisnici) o neiskljuivom ustupanju tih prava.

U sluaju ostvarivanja prava na naknadu, nosioci autorskog, odnosno srodnih prava daju nalog organizaciji da u svoje ime a za njihov raun naplati naknadu od korisnika.

Organizacija ima pravo da vri kontrolu nad iskoriavanjem predmeta zatite sa njenog repertoara.

Organizacija ima pravo da pred sudom i drugim organima titi prava koja su joj nosioci autorskog, odnosno srodnih prava poverili na kolektivno ostvarivanje.

Na zahtev organizacije, nadleni organi koji vode evidenciju o podacima koji su od znaaja za utvrivanje iznosa naknada, duni su da te podatke daju na uvid organizaciji.

2.2. Osnivanje organizacije

lan 154

Organizaciju osnivaju autori, odnosno nosioci autorskog ili srodnih prava, odnosno njihova udruenja (u daljem tekstu: osnivai).

lan 155

Osnivaki akt organizacije je ugovor o osnivanju.

Osnivaki akt organizacije koju osniva jedno udruenje je odluka o osnivanju.

lan 156

Organizacija ne moe da obavlja ni jednu drugu delatnost osim delatnosti koje su predviene u lanu 153. ovog zakona.

Izuzetno od odredbe stava 1. ovog lana, organizacija moe da:

1) vri delatnost kojom se ostvaruju umetniki, struni ili socijalni interesi nosilaca prava;

2) obavlja pojedine administrativno-tehnike usluge u ime i za raun ili u svoje ime a za raun druge organizacije, na osnovu pisanog ugovora.

U cilju racionalizacije i efikasnije naplate i raspodele naknade za korienje autorskog i srodnih prava putem jedinstvene baze podataka organizacije za kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava mogu obrazovati zajedniku slubu.

Posebnim sporazumom odreuje se delokrug njenog rada, ovlaenja, visina naknade za njen rad i sistematizacija radnih mesta zaposlenih u slubi.

Naknada za javno saoptavanje muzikih dela, kao samostalna naknada autora muzikih dela i objedinjena, jedinstvena naknada interpretatora i proizvoaa fonograma za javno saoptavanje interpretacija i fonograma, iz razloga javnog interesa, prikupljaju se kroz mehanizam jedne uplatnice dostavljene korisnicima, na nain odreen sporazumom koji postignu organizacije.

Po odbitku sporazumno odreenih trokova naplate putem uplatnice iz stava 5. ovog lana, organizaciji koja ostvaruje prava autora muzikih dela, na ime samostalne naknade za javno saoptavanje muzikih dela, uplauje se pripadajui iznos od 50% ukupno prikupljenih sredstava. Objedinjeni iznos jedinstvene naknade interpretatora i proizvoaa fonograma za javno saoptavanje interpretacija i fonograma, raspodeljuje se organizacijama u skladu sa lanom 127. stav 7. ovog zakona.

lan 157

Osnivai organizacije su duni da od nadlenog organa pribave dozvolu za obavljanje delatnosti organizacije.

Samo jedna organizacija moe dobiti dozvolu za kolektivno ostvarivanje autorskog, odnosno srodnih prava za istu vrstu prava na istoj vrsti dela, odnosno predmeta srodnog prava.

Uz zahtev za izdavanje dozvole za obavljanje delatnosti osnivai podnose osnivaki akt organizacije, statut, izvod iz registra pravnih lica, ukoliko su osnivai pravna lica, dokaz o poslovnom seditu organizacije, podatke o broju autora, odnosno nosilaca prava koji su ovlastili organizaciju da ostvaruje prava na njihovim delima, odnosno predmetima srodnih prava, popis dela, odnosno predmeta srodnih prava koji e initi repertoar organizacije, dokaze o ispunjenosti kadrovskih, tehnikih i organizacionih pretpostavki za efikasno kolektivno ostvarivanje prava koja su im poverena i dokaz o uplati propisane administrativne takse, koja je prihod budeta Republike Srbije.

lan 158

Dozvola za obavljanje delatnosti se izdaje organizaciji koja je podnela zahtev u skladu sa lanom 157. stav 3. ovog zakona, ukoliko ispunjava sledee uslove:

1) ima sedite u Republici Srbiji;

2) njeni lanovi, koji su je na osnovu ovlaenja ili ugovora ovlastili da ostvaruje prava na njihovim delima, odnosno predmetima srodnih prava, predstavljaju veinu nosilaca autorskog, odnosno srodnih prava iz oblasti na koju se odnosi delatnost organizacije, a imaju prebivalite, odnosno sedite u Republici Srbiji ili su njeni dravljani;

3) ima kadrovske, finansijske, tehnike i organizacione pretpostavke da moe efikasno da ostvaruje prava domaih i stranih nosilaca autorskog, odnosno srodnih prava u Republici Srbiji, odnosno domaih nosilaca autorskog, odnosno srodnih prava u inostranstvu iz oblasti na koju se odnosi njena delatnost;

4) osnivaki akt i statut organizacije su u skladu sa odredbama ovog zakona.

lan 159

Smatrae se da organizacija ispunjava uslove iz lana 158. stav 1. taka 3. ovog zakona ako ima:

1) poslovni prostor opremljen uobiajenom komunikacijskom i informatikom opremom;

2) zaposlenu osobu koja ima zavren pravni fakultet i najmanje dve godine strunog iskustva i znanje jednog svetskog jezika;

3) zaposlenu osobu koja ispunjava propisane uslove za voenje raunovodstva i ima najmanje dve godine strunog iskustva na poslovima organizovanja i voenja raunovodstva.

Struna sprema i znanje jezika dokazuje se odgovarajuim ispravama, a struno iskustvo dokumentacijom iz koje je vidljivo gde je i na kojim poslovima iskustvo steeno.

lan 160

Nadleni organ duan je da donese reenje o izdavanju dozvole za obavljanje delatnosti, odnosno reenje o odbijanju zahteva u roku od 30 dana od dana podnoenja urednog zahteva za izdavanje dozvole za obavljanje delatnosti.

Ukoliko je podneti zahtev za izdavanje dozvole neuredan u smislu l. 157. i 159. ovog zakona ili dostavljeni osnivaki akt ili statut sadre odredbe koje nisu u skladu sa odredbama ovog zakona, nadleni organ e pozvati podnosioca zahteva da u roku od 15 dana od dana prijema primedbi uredi podneti zahtev prema iznetim primedbama.

Ukoliko u ostavljenom roku podnosilac zahteva ne uredi svoj zahtev u skladu sa primedbama nadlenog organa, nadleni organ e zahtev odbaciti.

Reenjem o izdavanju dozvole za obavljanje delatnosti organizacija stie pravo da u trajanju od pet godina od dana izdavanja reenja obavlja poslove kolektivnog ostvarivanja autorskog, odnosno srodnih prava.

Organizacija ima pravo da neogranieni broj puta zahteva obnovu dozvole za obavljanje delatnosti, na nain i u postupku propisanom ovim zakonom za pribavljanje dozvole.

Zahtev za obnovu dozvole za obavljanje delatnosti podnosi se nadlenom organu najkasnije 90 dana pre isteka vaee dozvole.

Odluke nadlenog organa iz st. 1. i 3. ovog lana su konane i protiv njih se moe pokrenuti upravni spor.

lan 161

Organizacija stie svojstvo pravnog lica upisom u registar u koji se upisuju udruenja u skladu sa zakonom koji ureuje pravni poloaj udruenja.

Uz prijavu za upis u registar iz stava 1. ovog lana osnivai organizacije su duni da podnesu reenje nadlenog organa o izdavanju dozvole za obavljanje delatnosti.

Brisae se iz registra iz stava 1. ovog lana i iz evidencije iz lana 163. ovog zakona organizacija koja pre isteka perioda iz lana 160. stav 4. ovog zakona ne obnovi dozvolu za obavljanje delatnosti ili kojoj dozvola za obavljanje delatnosti bude oduzeta na osnovu lana 162. ovog zakona nakon sprovedenog postupka likvidacije ili steaja, u skladu sa zakonom kojim se ureuje postupak likvidacije ili steaja udruenja.

lan 162

Nadleni organ oduzee organizaciji dozvolu za obavljanje delatnosti kad utvrdi:

1) da je dozvola za obavljanje delatnosti izdata na osnovu neistinitih podataka;

2) da je organizacija prestala da ispunjava neki od propisanih uslova za izdavanje dozvole iz lana 158. ovog zakona;

3) da organizacija tee i ponovljeno kri odredbe ovog zakona;

4) da organizacija nije ispunila svoju obavezu iz lana 186. ovog zakona.

Pre oduzimanja dozvole za obavljanje delatnosti, iz razloga navedenih u stavu 1. ta. 2, 3. i 4. ovog lana nadleni organ e pismenim putem ukazati na nepravilnosti u radu organizacije, naloie mere za otklanjanje nepravilnosti i odrediti rok za njihovo otklanjanje.

Reenje o oduzimanju dozvole iz stava 1. ovog lana je konano i protiv njega se moe pokrenuti upravni spor.

O izdavanju reenja iz stava 1. ovog lana nadleni organ obavestie nadleni organ koji vodi registar u koji je organizacija upisana.

Reenje o izdavanju, obnovi i oduzimanju dozvole za obavljanje delatnosti objavljuje se u "Slubenom glasniku Republike Srbije".

lan 163

Organizacija se upisuje u eviden