1,8-0,78 MyaPrezentacja wykonana na potrzeby zaj dydaktycznych na kierunku archeologia. Moe by wykorzystywana wycznie w celach edukacyjnych i wycznie w zastosowaniach niekomercyjnych. W prezentacji wykorzystano materia ilustracyjny z publikacji i stron internetowych m.in. Nature, Science, National Geographic, Wikipedia i in.

Paleoklimat versus homininyW trakcie maksimum zlodowace czwartorzdowych (zlodowacenie Sanu), ldold przykry m.in. Cay obszar ziem polskich.

Dmanisi, Gruzja4 czaszki i elementy szkiel. postranialnego:D2700: 600 cm3 (najmniejsza poza Afryk)D2280: 780cm3D2282: 650cm3D3444: 625cm3: bezzbna przeyciowo (!)Szkielet postkranialny pozwoli oszacowa wzrost na ok 1,5m. Budowa tak jak czaszki jest mozaik cech H. ergaster H. habilisNarzdzia znalezione w Dmanisi to b. proste narzdzia otoczakowe (lub rdzenie), nawizujce do najstarszych przemysw olduwajenu afrykaskiego, poprzedzajcych tzw. developed oldovan.

Fauna obejmuje ponad 3000 szcztkw, w tym szereg diagnostycznych chronologicznie, jak szablozbne koty homotherium i meganteoron (obok), czy mikrofauna pnoplejstoceskich gryzoni z Mimomys pliocaenicus. W zespole jest duo szcztkw drapienikw, znajduj si te koprolity hieny jaskiniowej, ale nie jest to typowy zesp odzwierzcy. Koci i zabytki zostay pogrzebane szybko, przy minimalnym transporcie.Miso stanowio istotny skadnik diety H. georgicus, jednak wczeni ludzie nie zawsze znajdowali si na grze acuch troficznego, sami stanowic czasem zwierzyn own, co mog sugerowa lady na jednej z czaszek, pasujce do rozstawu kw Homotherium.

Dmanisi stratyfikacja, datyDmanisi ulokowane jest na podou bazaltownym, wydatowanym metod potasowo argonow na ok 2,00 Mya. Bezporednie datowanie warstw zawierajcych zabytki dostarczyo dat w przedziale 1,85 1,77 Mya.Metody z grupy potasowo argonowych (K-Ar, 40Ar-39Ar) dostarczyy dat grupujcych si wok 1,8 Mya, datowanie paleomagnetyczne sugeruje, i stanowisko zblia si datowaniem do kocowej granicy epizodu Olduvai. Ze wskazaniami metod fizyko-chemicznych zgadza si datowanie faunistyczne, oparte na duych ssakach i mikrofaunie. Na podstawie tych danych najlepsz estymacj wydaje si data rzdu 1,8 Mya.

Pirro NordPirro Nord, to aktualnie najstarsze poza Dmanisi stanowisko w Europie, datowane midzy 1,7 a 1,3 Mya.

Mikrofauna: m.in.: Allophaiomys ruffoi, Episoriculus gibberodon Megafauna: m.in.: Bison degiulii, Equus altidens elementy afrykaskie: pawian gelada Theropithecus i kot szablozby Megantereon whitei. Datowanie faunistyczne: Villafrankien

Sima del ElefanteNajstarsze stanowisko ze szcztkami ludzkimi poza Dmanisi, datowane na ok. 1,2 Mya.

W warstwie TE9 znaleziono ponadto narzdzia odupkowe i koci (m.in. bovidae) ze ladami naci (tzw. cut marks).

Stanowiska z poudnia Pw. Iberyjskiego

Barranco Leon & Fuente Nueva-3Fuente Nueva-3, 1,2 Mya (na zdjciu),Barranco Leon: 1,3 Mya

Technologia wytwarzania narzdzi

Gran Dolina: znaleziska z warstwy TD6, datowane na ponad 0,78 Mya, szcztki h. antecessor, ok. 1000 cm3, masywna budowa, analogie do h. ergaster i h. heidelbergensis.Gran Dolina, s. AtapuercaKanibalizm ?

Stanowiska woskieIsernia La PinetaMonte PoggioloCepranoCeprano, 430 385 Kya (dawniej: 0,9 -0,7 Mya)

GracjaPetralona, 0,9 MyaSzcztki mieszkacw Europy z okresu ok. 1 0,78 Mya wydaj si posiada szereg cech wsplnych. Cechuje je dua pojemno mzgoczaszki (znacznie powyej 1000cm3) i wystpowanie cech budowy, ktre zdaj si wiadczy o pewnej specyfice europejskiej linii ewolucyjnej, od H. antecessor do neandertalczykw.

************