zeehavensamsterdam nl uitgave nr.1

40
AMSTERDAM AMSTERDAM - BEVERWIJK - IJMUIDEN - ZAANSTAD 2009/nr1 ZEEHAVENS Groene sleepboot zonder emissies Amsterdam en Zaanstad kiezen voor walstroom Dampretourleidingen: extra veiligheid op de terminal Nieuwe eigenaar voor Ceres Themanummer innovatie

Upload: amports

Post on 23-Mar-2016

236 views

Category:

Documents


4 download

DESCRIPTION

ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

TRANSCRIPT

Page 1: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

AMSTERDAMAMSTERDAM - BEVERWIJK - IJMuIDEN - ZAANSTAD

2009/nr1

ZEEHAVENS

Groene sleepboot zonder emissies

Amsterdam en Zaanstad kiezen voor walstroom

Dampretourleidingen: extra veiligheid op de terminal

Nieuwe eigenaar voor Ceres

Themanummer innovatie

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 1 26-01-2009 14:17:00

Page 2: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

weetvanwerken.nl

SWA Havens is de havenpool. Wij beschikken over een vaste ploeg vakmensen,

gemotiveerde krachten die inzetbaar zijn op piekmomenten, 7 dagen per week,

24 uur per dag.

Meer weten? Neem dan contact op met Patrick de Best: (020) 680 26 11,

of kijk op onze website.

SWA Havens

Nieuwe Hemweg 10

E [email protected]

Werk voor

de boeg

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 2 26-01-2009 14:17:03

Page 3: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

weetvanwerken.nl

SWA Havens is de havenpool. Wij beschikken over een vaste ploeg vakmensen,

gemotiveerde krachten die inzetbaar zijn op piekmomenten, 7 dagen per week,

24 uur per dag.

Meer weten? Neem dan contact op met Patrick de Best: (020) 680 26 11,

of kijk op onze website.

SWA Havens

Nieuwe Hemweg 10

E [email protected]

Werk voor

de boeg

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 3 26-01-2009 14:17:04

Page 4: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

C O L O F O N

Inhoud ZEEHAVENS AMSTERDAMjaargang 41, nummer 1, 2009

RedactieJan van den Berg, Albert Boes, Guido van den Heuvel, Joris Moes en Bart Stam (hoofdredacteur)

Foto’sDick van den Berg, Martin Hendriksen, Ed Seeder

adveRtentiesJoris van der Hoek

De Ruijterkade 7,1013 AA, AmsterdamTelefoon: 020 - 627 37 06Mobiel: 06 - 41 84 22 10Fax: 020 - 626 49 69E-mail: [email protected]: www.amports.nl

BelangRijke adRessen:

amsteRdam PoRts association(tevens correspondentie-adres)De Ruijterkade 71013 AA AmsterdamTelefoon: 020 - 627 37 06Fax: 020 - 626 49 69E-mail: [email protected]: www.amports.nl

Haven amsteRdamDe Ruijterkade 7, Postbus 194061000 GK AmsterdamTelefoon: 020 - 523 45 00Fax: 020 - 620 98 21E-mail: [email protected]: www.portofamsterdam.nlInlichtingen scheepvaart:Tel.: 020 - 622 15 15

Haven BeveRwijkNoorderkade 11948 NR BeverwijkTelefoon: 0251 - 22 47 50Fax: 0251 - 21 40 50E-mail: [email protected]: www.beverwijk.nl

ZeeHaven ijmuiden n.v.Halkade 4, Postbus 5411970 AM IJmuidenTelefoon: 0255 - 54 70 00Fax: 0255 - 54 70 50E-mail: [email protected]: www.zeehaven.nl

Haven ZaanstadWestkade 2, 1506 BA ZaandamTelefoon: 075 - 681 65 23Fax: 075 - 681 67 99E-mail: [email protected]: www.zaanstad.nl

ondeRnemeRsveReniging oRamDe Ruijterkade 71013 AA AmsterdamTelefoon: 020 - 622 21 11Fax: 020 - 620 31 33E-mail: [email protected]: www.oram.nl

kameR van kooPHandel amsteRdamDe Ruijterkade 51013 AA AmsterdamTelefoon: 020 - 531 40 00Fax: 020 - 531 46 99E-mail: [email protected]: www.kvk.nl

Regionale ontwikkelingsmaatscHaPPij nooRdZeekanaalgeBeid (Ron)Havengebouw, De Ruijterkade 71013 AA AmsterdamTelefoon: 020 - 523 49 20Fax: 020 - 523 44 20Website: www.nzkg.nl

Lay-out/lithografie: FIZZ, Meppel

Druk: Giethoorn Ten Brink B.V., Meppel

05 Innovatie van levensbelang

06 Korte berichten

07 Korte berichten

09 Nieuwe eigenaar voor Ceres Paragon en CAMT

11 Recordjaar voor Zeehavens Amsterdam

12 Sleepboot op waterstof en brandstofcellen

15 Dampretoursystemen tegen stank en explosies

16 Schepen aan het stopcontract

19 Cirrus Energy kiest voor IJmuiden als uitvalsbasis

20 Door het oog van de loods

23 Opslagcapaciteit Westway Terminals verdubbeld

25 ’Duurzaam durven, doen en doorgaan’

27 Rondvaartboot op waterstof

29 Kooldioxide houdt cacao in bedwang

31 Elektriciteit uit Noordzeegas

33 Zeehavens Amsterdam laten zich gelden

34 Van cacao in bulk tot dubbele containerkranen

36 Riviercruisevaart vraagt om extra ligplaatsen

39 Ontwikkeling van de Amsterdamse haven na 1870

Omslagfoto: De silo’s van Greenmills steken indrukwekkend de strakblauwe lucht in. De bouw van Europa’s grootste fabriek voor biodiesel en biogas is inmiddels in volle gang, begin 2010 moet Greenmills in bedrijf gaan. Foto: Ed Seeder

� Zeehavens Amsterdam Februari 2009 www.amports.nl

34

16

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 4 26-01-2009 14:17:28

Page 5: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

A M P O R T S

www.amports.nl Zeehavens Amsterdam Februari 2009 �

ZEEHAVENS AMSTERDAM informatieblad over het Noordzeekanaalgebied, met de havens en het havenbedrijfsleven van Amsterdam, Beverwijk, IJmuiden en Zaanstad, is een uitgave van Amsterdam Ports Association. E-mail: [email protected] E E R O V E R A M S T E R D A M P O R T S A S S O C I AT I O N E N h A A R 3 0 0 L E D E N : W W W. A M P O R T S . N L

Innovatie van levensbelangInnovatie is van levensbelang voor Nederland dat, als distributie-

land bij uitstek, voor zijn welvaart grotendeels afhankelijk is van

een goed functionerende logistiek en transportsector. Dat geldt

dus ook voor de Nederlandse zeehavens. Wie niet of te weinig

innoveert, loopt het gevaar dat zijn belangrijkste rederijen en

lijndiensten elders hun heil zoeken. Dat geldt zeker voor de range

Le Havre-Hamburg, waar de concurrentie moordend is en de

onderlinge afstanden tussen de havens gering.

Gelukkig kunnen Zeehavens Amsterdam bogen op een uitsteken-

de staat van dienst als het gaat om innovatie. Ik denk aan enkele

aansprekende voorbeelden van de afgelopen jaren: de geavan-

ceerde Ceres containerterminal met insteekhaven, de overdekte

Waterland Terminal, het nieuwe brandbestrijdingssysteem van

Sitos, de ontwikkeling van diverse hoogwaardige dampretour-

leidingen bij olieterminals, de AMSbarge, het port community

system Port NET, de verwerking van afvalvetten bij Greenmills en

de experimentele aandrijving op waterstof voor havensleepboten

en vrachtwagens. En zo kan ik nog wel even doorgaan.

De vier havens langs het Noordzeekanaal voeren samen met het

bedrijfsleven een actief beleid om innovatie te bevorderen. Zo

kwam vlak voor de jaarwisseling het bericht dat de gemeente

Zaanstad samen met Amsterdam flink wil investeren in wal-

stroomvoorzieningen voor de binnenvaart en riviercruisevaart.

Dat leidt tot een flinke reductie van zowel schadelijke emissies als

de geluidsoverlast omdat de dieselgeneratoren kunnen worden

uitgeschakeld als deze schepen afgemeerd liggen.

Gelukkig heeft ook de nationale overheid steeds meer oog voor

het belang van innovatie in de maritieme sector, en de zee-

havens in het bijzonder. We hadden al het Maritiem Innovatie

Programma (MIP) en innovatieprogramma’s voor de zeescheep-

vaart, de binnenvaart en de scheepsbouw. Daar is sinds kort een

nieuwe subsidieregeling voor de zeehavens bijgekomen (zie

ook pagina 33). Het kabinet stelt de komende jaren vijf miljoen

euro beschikbaar voor innovatieve en duurzame projecten in

de Nederlandse zeehavens. Geen bedrag om talloze grootscha-

lige projecten op te zetten, wel een mooie steun in de rug voor

nieuwe initiatieven om de Nederlandse zeehavens efficiënter,

doelmatiger, duurzamer en schoner te maken. Ook het nieuwe

Innovatiefonds van Haven Amsterdam, waarvoor jaarlijks een

miljoen euro beschikbaar is, mag hier niet onvermeld blijven. Ik

durf te stellen dat de zeehavens van Amsterdam op het gebied

van innovatie reeds het voortouw nemen.

Ir Michiel A. Wijsmuller, voorzitter AmPorts

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 5 26-01-2009 14:17:33

Page 6: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

K O R T E B E R I C h T E N

� Zeehavens Amsterdam Februari 2009 www.amports.nl

nieuwe dienst teR Haak

United Stevedores Amsterdam (USA), onderdeel van Ter Haak Group, heeft zijn

vierde deep sea rederij binnengehaald. Het gaat om een nieuwe vaarroute tussen

West-Afrika en Amsterdam van de Israëlische rederij ZIM Integrated Shipping

Services. Het eerste containerschip, de MV San Francisco, moet op woensdag

11 februari aankomen op de USA-terminal in de Amerikhaven. ZIM gaat voor-

alsnog drie containerschepen inzetten van 1500 tot 2000 TEU. USA is gespeciali-

seerd in de overslag van containers, hout, RoRo, breakbulk, bulk- en projectlading.

USA is een van de grotere stuwadoors in de Amsterdamse haven. Het bedrijf be-

zit drie terminals, een kadelengte van bijna 2.000 meter, 25 hectare aan bedrijfs-

terrein en 75.000 m2 aan loodsruimte.

Hov ijmond: laat velsen en BeveRwijk FuseRen

Tijdens de nieuwjaarsreceptie van de Haven en Ondernemers Vereniging IJmond

heeft voorzitter Frans Baud gepleit voor het samengaan van de gemeenten

Velsen en Beverwijk. “Volledige integratie van de IJmond-gemeenten vergt veel

politieke moed. Dat geldt ook voor de integratie van Velsen en Beverwijk op

korte termijn. Maar de IJmond moet een sterke rol in onze omgeving blijven

spelen met voldoende grootte en massa. Dan kan beter als één bestuurlijk ge-

heel.” Volgens Baud, in het dagelijks leven algemeen directeur van KVSA, sluit een

dergelijke fusie aan bij reeds bestaande instanties als de regionale brandweer en

de regionale milieudienst. Er zou dan een nieuwe gemeente van ruim 100.000

inwoners ontstaan. “Dan heb je ook richting Amsterdam en de provincie wat te

vertellen,” aldus de HOV-voorzitter.

Baud pleitte verder voor het vervroegen van de uitvoering van de provinciale

infrastructuurprojecten, zoals het Middenhavengebied. Dit kan een belangrijke

stimulans zijn voor de regionale bedrijven die lijden onder vraaguitval als gevolg

van de kredietcrisis.

nieuwe HavenmedeweRkeRs oRam

Werkgeversvereniging ORAM heeft sinds december twee nieuwe medewerkers

in dienst. Het gaat om Victor Koopman en Jeroen Oldenkotte, respectievelijk

senior en junior medewerker Havens.

Victor Koopman gaat zich bezighouden met de sectoren cargadoors, haven-

dienstverlening, douane, scheepsbewegingen, het Platform Regionale Havenstra-

tegie, mobiliteitsconvenanten en Kring Westpoort. Koopman studeerde econo-

mie aan de Vrije Universiteit. Vervolgens was hij senior beleidsmedewerker op

het ministerie van Verkeer en Waterstaat.

Jeroen Oldenkotte heeft bedrijfskunde gestudeerd aan de Rijksuniversiteit Gro-

ningen, met als specialisatie business development. Hierna werkte hij bij Unilever

Nederland en Rabobank Nederland. Als junior beleidsmedewerker is Jeroen

Oldenkotte verantwoordelijk voor de sectoren stuwadoors, opslag en logistiek,

cacaovemen, BORA, portkey, onderwijs en arbeidsmarkt, ISPS en Kring Westpoort.

MEER OVER AMSTERDAM PORTS ASSOCIATION EN 300 LEDEN : WWW.AMPORTS.NL

Havencollege gePResenteeRd

Wethouder Freek Ossel heeft op 18 december

in het World Trade Center de plannen gepresen-

teerd voor het nieuwe HavenCollege (HC) aan de

Kwadrantweg 11 in het Westelijk Havengebied.

Het HavenCollege moet 1 mei 2009 van start

gaan voor minimaal drie jaar. De leiding van het

nieuwe opleidingsinstituut is voorlopig in han-

den van het duo Patrick Randell (ROC Nova) en

Willem Polak (Dienst Werk en Inkomen, DWI). Dit

gebeurt in een voormalig pand van Ter Haak. Hier

zullen leerlingen van ROC Nova, ROC Amsterdam

en ROC Asa-Amarantis praktijklessen volgen, zo-

als het laden en lossen van binnenvaartschepen,

het oefenen met vorkheftrucks of het werken

met voorraadbeheer. DWI gaat werkzoekenden

naar het HavenCollege sturen voor bijscholing

en voorbereiding op een baan. Volgens Ossel

moet het HavenCollege een ontmoetingsplaats

worden van bedrijven, scholen en organisaties.

veRZekeRing tegen PiRateRij

Wie anno 2009 door de Golf van Aden vaart,

loopt een gerede kans op een aanval door zwaar-

bewapende Somalische piraten. Om rederijen,

scheepseigenaren, bevrachters en ladingeige-

naren beter te beschermen heeft Aon begin

december een nieuwe verzekering in het leven

geroepen om inkomensverlies door piraterij te

voorkomen. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om de

huur die bevrachters tijdens de kaping moeten

doorbetalen, inkomensverlies van de scheepsei-

genaren en ontbinding van contracten voor met

name seizoensgoederen bij ladingeigenaren.

Bam-symPosium

Diverse werkmaatschappijen van BAM houden

op woensdag 11 maart een ontbijtcongres in

IJmuiden onder de titel ‘Concrete Industriële

duurzaamheid’. Gastspreker is prof. dr. Michael

Braungart, een van de grondleggers van het

‘cradle-to-cradle’ concept. Dit is het gebruik van

afval als grondstof voor voedsel en voor nieuwe

producten. Er zijn ook lezingen van K. van den

Berg (PriceWaterhouseCoopers), W. van de Brink

(Corus) en B. Ruter (Triodos Fonds Management).

De openingslezing is van ir. N.J. de Vries, vice-

voorzitter van de raad van bestuur van Konink-

lijke BAM Groep.

Aanmelden voor het symposium kan via:

[email protected] Koopman (l) en Jeroen Oldenkotte

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 6 26-01-2009 14:17:49

Page 7: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

K O R T E B E R I C h T E N

www.amports.nl Zeehavens Amsterdam Februari 2009 �

MEER OVER AMSTERDAM PORTS ASSOCIATION EN 300 LEDEN : WWW.AMPORTS.NL

aFscHeid joRis moes

Na ruim 25 jaar heeft Joris Moes (64) op dinsdag 16

december afscheid genomen van AmPorts. Hij deed

dat op een drukbezochte afscheidsreceptie in de

Posthoornkerk aan de Haarlemmerweg in Amster-

dam, waar zo’n 120 genodigden aanwezig waren.

Joris Moes heeft bijna 42 jaar in de Amsterdamse

haven gewerkt. Na de HBS-B begon hij in 1967

op de afdeling acquisitie van de Amsterdamsche

Droogdok Maatschappij (ADM). In 1970 stapte hij

over naar VCK (Verenigd Cargadoors Kantoor) waar

Moes public relations medewerker was.

In 1983 maakte Joris Moes de overstap naar ‘Vereeniging De Amsterdamsche

Haven’, tegenwoordig AmPorts geheten. De afgelopen jaren was Joris Moes als

hoofdredacteur verantwoordelijk voor ‘Zeehavens Amsterdam’ en de Engelstali-

ge uitgave ‘Amsterdam Seaports’. De opvolger van Joris Moes is Bart Stam (49) die

van 2006 tot 2008 hoofdredacteur was van het maandblad Maritiem Nederland.

Tijdens zijn afscheid had Joris Moes nog een verrassing voor de aanwezigen in

petto. Met het Naardens Kamerorkest, waarvan hij al 27 jaar deel uitmaakt als

altviolist, speelde hij de Pavane van Fauré en Symfonie 101 (‘De Klok’) van Haydn.

distRiButiecentRum teR Haak logistics

Ter Haak Logistics (THL) heeft met ingang van 1 januari een distributiecentrum

van 12.000 m2 in Almere in gebruik genomen. Vanuit dit warehouse levert THL

rechtstreeks aan de naburige fabriek van Mitsubishi Caterpillar Forklift Europe

(MCFE). Ter Haak verzorgt sinds 2002 het voorraadbeheer van MCFE. Door het

nieuwe distributiecentrum stijgt het aantal medewerkers in Almere van vier

naar vijftien. Omdat de loods nog plaats biedt aan andere klanten kan het aantal

werknemers verder stijgen. Ter Haak Group heeft nog een optie op een onbe-

bouwd, aangrenzend terrein van 5.000 m2.

nieuwe ReeFeR lijndienst ijmuiden-alaska

Met steun van Zeehaven IJmuiden NV gaat Kloosterboer IJmuiden een nieuw

complex van koel- en vrieshuizen bouwen in Dutch Harbor in Alaska (VS). Dit ge-

beurt in samenwerking met Dutch Harbor Ports LLC. In deze havenstad bevinden

zich toonaangevende visserijbedrijven als Glacier Fish Company en American

Seafoods die hun goederen gaan opslaan in het nieuwe vrieshuis. De eerste fase

krijgt een capaciteit van 120.000 m3, bestemd voor vissoorten als Alaska pollock,

kabeljauw, king’s crab en zalm. De belangrijkste economische activiteit van Dutch

Harbor (4300 inwoners) is de visserij.

Vanuit een nieuw kantoor in Seattle (VS) gaat Kloosterboer de administratieve

en logistieke dienstverlening van het vrieshuis in Alaska verzorgen. Tevens

ondersteunt deze nieuwe vestiging het wereldwijde netwerk van Kloosterboer

voor koel- en vrieshuizen. Daarbij gaat het onder andere om een nieuwe reefer

lijndienst tussen Dutch Harbor en IJmuiden die medio 2009 van start gaat, zodra

het koel- en vrieshuis gereed is.

De opbouw in Dutch Harbor geschiedt met prefab onderdelen uit Polen, zoals

panelen vloeren en dakisolatie. Deze materialen gingen op donderdag 22 januari

per schip vanuit IJmuiden naar Alaska. De staalconstructie komt uit Zuid-Korea,

het beton en de machines uit de VS.

‘gelijke BeHandeling ZeeHavens’

Vooral op het gebied van investeringsprojecten

hebben de kleinere zeehavens in Nederland

te maken met oneerlijke concurrentie ten op-

zichte van de grotere zeehavens. Dat verklaarde

Arie van der Hek tijdens de viering van veertig

jaar Nationale Havenraad in Den Haag. De oud-

voorzitter benadrukte verder het belang van

het moderniseren van de sluizen in de haven-

gebieden Delfzijl, IJmuiden en Terneuzen.

In de Ridderzaal werd op donderdag 11 decem-

ber het veertigjarig bestaan gevierd met een

symposium. Op 17 december 1968 richtte de

toenmalige minister van Verkeer en Waterstaat,

drs. J.A. Bakker, de Commissie Zeehavenover-

leg op. Sprekers waren naast Arie van der Hek

onder anderen minister Camiel Eurlings en

staatssecretaris Tineke Huizinga van Verkeer en

Waterstaat en de huidige voorzitter Wim van

Gelder.

winteRcRuises

Amsterdam en IJmuiden hebben rond de kerst-

dagen het cruiseseizoen 2008 afgesloten met

twee schepen van de Noorse rederij Fred. Olsen

Cruises. Beide schepen meerden gelijktijdig af

aan de Passagiers Terminal Amsterdam (PTA).

Voor Zeehavens Amsterdam is er sprake van

een record met 130 schepen op beide terminals

in IJmuiden en Amsterdam.

visseRs Halen aFval oP

Op vrijdag 12 december heeft Karel Ockeloen,

wethouder Milieu van de gemeente Velsen en

voorzitter van KIMO Nederland, zes IJmuidense

vissers bedankt voor hun deelname aan het

project ‘Fish for Litter’. Dit is het verwijderen van

ronddrijvend afval uit zee. KIMO is de interna-

tionale milieu- en veiligheidsorganisatie voor

lokale overheden in Noord-Europa.

In november 2005 ging dit project in diverse

Europese kustplaatsen van start. De vissers-

schepen kregen een big-bag mee om het afval

uit zee op te pikken. Bij aankomst zorgde Zee-

haven IJmuiden NV voor de afvoer en verdere

verwerking. Aan het project in IJmuiden heb-

ben zes vissersschepen deelgenomen. Finan-

ciële steun kwam van NoordzeeWind (samen-

werkingsverband van Shell en Nuon), Corus,

Zeehaven IJmuiden NV en Bek en Verburg, een

inzamelingsbedrijf van scheepafvalstoffen.

Joris Moes tijdens zijn

afscheidsreceptie

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 7 26-01-2009 14:17:53

Page 8: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

SLOP- EN BILGE-INZAMELING - SCHEEPSREINIGING - AFVALVERWERKING

OLIE RECYCLING - CALAMITEITENSERVICE - KADEGEBONDEN DIENSTEN - 24/7

MAIN B.V. locatie Amsterdam - Petroleumhavenweg 48 - 1041 AC Amsterdam - Tel.+31 (0)20 6130 225 MAIN B.V. locatie Den Helder - Het Nieuwe Diep 34/DD - 1781 AD Den Helder - Tel. +31 (0)223 632 177

[email protected] - [email protected]

AMSTERDAM – IJMUIDEN – DELFZIJL – DEN HELDER – SCHEVENINGEN – EEMSHAVEN – UTRECHT – HARLINGEN

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 8 26-01-2009 14:18:01

Page 9: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

www.amports.nl Zeehavens Amsterdam Februari 2009 �

Ceres krijgt een nieuwe eigenaar. Hutchi-

son Port Holdings Ltd. (HPH) in Hong Kong

heeft medio december een meerderheids-

belang verworven in Ceres Container

Terminals Europe (CTE). Het Japanse NYK

(Nippon Yusen Kabushiki Kaisha) was tot

dusver voor honderd procent eigenaar.

CTE bestaat in Nederland uit Ceres Para-

gon Terminal en Ceres Amsterdam Marine

Terminals (CAMT, zie ook Zeehavens Am-

sterdam nummer 6 van december 2008).

Naar verluidt hebben beide partijen zo’n

anderhalf jaar onderhandeld. Voor zover

bekend heeft de overname geen gevol-

gen voor de werkgelegenheid op beide

vestigingen van Ceres in het Amsterdam-

se havengebied.

Zowel Hutchison als NYK weigeren het

bedrag te noemen dat met de transactie

is gemoeid. Wel hebben beide partijen

eind 2008 bekend gemaakt dat NYK een

minderheidsbelang krijgt in Europe Con-

tainer Terminals (ECT) waarvan Hutchison

Port Holdings de moedermaatschappij is.

HPH is op zijn beurt weer een onderdeel

van het Hutchison Whampoa Limited

(HWL) dat belangen heeft in vijftig

twee jaar is de terminal voor honderd

procent eigendom van NYK dat inmiddels

drie lijndiensten vanuit Azië verzorgt voor

Grand Alliance.

Volgens Freek Ossel, havenwethouder

van Amsterdam, betekent het nieuwe

meerderheidsbelang van Hutchison ‘een

interessante ontwikkeling voor onze ha-

ven waarin we veel kansen zien’. Door de

overname kan de Ceres Paragon Terminal

zich volgens Ossel voortaan meer profile-

ren als onafhankelijke containerterminal,

waarvan grote rederijen profiteren.

jaaRcijFeRs 2008

Begin januari heeft Ceres ook de voor-

lopige overslagcijfers over 2008 bekend

gemaakt. Met de huidige drie loops voor

Grand Alliance kwam de ultramoderne

terminal uit op ruim 425.000 TEU, ofwel

250.000 moves. Bij de ro/ro Ceres Amster-

dam Marine Terminal (CAMT) werden vorig

jaar meer dan 310.000 personenauto’s

overgeslagen.

Bs

www.ceresglobal.nl

havens, verspreid over 26 landen in Azië,

Afrika, Europa, Noord- en Zuid-Amerika

en Australië. In 2007 was HPH Group

verantwoordelijk voor de op- en overslag

van 66,3 miljoen TEU aan containers. NYK

heeft momenteel een vloot van zo’n 776

zeeschepen. De Japanse reder behaalde

in 2007 een omzet van 26 miljard dollar.

Wereldwijd heeft NYK zo’n 55.000 mensen

in dienst.

Volgens John Meredith, group managing

director van Hutchison Port Holdings, ver-

sterkt het meerderheidsbelang in Ceres

Container Terminals Europe de positie

van zijn onderneming in Noord-Europa.

Dit geldt zowel voor containervervoer per

zeeschip als voor feeders en achterland-

verbindingen.

Belangstelling

Hutchison had al geruime tijd belangstel-

ling voor de ultramoderne containerter-

minal van Ceres. In 2004 bracht Hutchison

Port Holdings zijn eerste bod uit op de

containerterminal aan de Amerikahaven,

maar oprichter Christos Kritikos was

destijds nog tegen de overname. Sinds

B E D R I J F S N I E u W S

Nieuwe eigenaar voor Ceres Paragon en CAMT

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 9 26-01-2009 14:18:04

Page 10: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

Droog overslaan van kwetsbare produkten als staal, hout, papier etc. is nooit meer afhankelijk van weersomstandigheden.

020 44 80 620 - www.waterlandterminal.nl

Waterland TerminalStevedore and Terminal Operator

Peinemann is al ruim 50 jaar een toonaangevend bedrijf in de wereld van horizontaal- en verticaal intern transport. Vanuit het hoofdkantoor in Hoogvliet isPeinemann uitgegroeid tot een one-stop-shopping bedrijf met vestigingen ver-spreid over heel Nederland. Met een verhuurvloot van ca. 7000 units kunnen wiju altijd een op uw situatie afgestemd aanbod doen. Of het nu gaat om heftrucks,hoogwerkers, verreikers of steigermateriaal: Peinemann is uw zakenpartner!

Hét adres voor verhuur en lease van heftrucks en hoogwerksystemen

Peinemann Amsterdam Nieuw Zeelandweg 16-18, 1045 AL Amsterdam

Tel.: 020 - 506 14 00 Fax: 020 - 506 14 49 E-mail: [email protected] www.peinemann.nl

HOOGVLIET - AMSTERDAM - RAAMSDONKSVEER - MOERDIJK - VENLO - ASSEN - VEENDAM - RIJSWIJK - LONDERZEEL (B)

adv. halve Zeehavens 2008:europoort 2008 08-07-2008 14:23 Pagina 1

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 10 26-01-2009 14:18:06

Page 11: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

www.amports.nl Zeehavens Amsterdam Februari 2009 11

“Wat brengt 2009? Wie het weet mag het

zeggen,” aldus algemeen directeur Peter van

de Meerakker van Zeehaven IJmuiden NV

tijdens de nieuwjaarsreceptie van ORAM en

Haven Amsterdam op donderdag 8 januari.

Ook Hans Gerson, algemeen directeur van

Haven Amsterdam, en ORAM-voorzitter Jas-

per Heusdens, waagden zich niet aan harde

voorspellingen voor dit jaar.

Toch waren de drie sprekers het er wel over

eens dat Zeehavens Amsterdam over de

nodige veerkracht beschikt om de komende

recessie op te vangen. Gerson: “Het laat zich

aanzien dat de haven van Amsterdam, door

de recente investeringen in de energieter-

minals en zijn brede goederenpakket, het

relatief goed blijft doen.”

BeteR dan de Rest

In 2008 steeg de overslag van Zeehavens

Amsterdam met 7,5 procent van 87,4

miljoen naar 94 miljoen ton. Amsterdam zelf

noteerde een stijging met maar liefst elf pro-

cent tot 75,5 miljoen ton. Gerson: “Weliswaar

hebben we de positieve cijfers de laatste

twee maanden moeten bijstellen maar

over het gehele jaar genomen doen we het

opvallend goed in de range Hamburg-Le

Havre.” Zo groeide de overslag van oliepro-

ducten met 22,1 procent naar 30,3 miljoen

ton. Belangrijkste oorzaken zijn de gestegen

export naar de VS en uitbreidingen bij Oil-

tanking en NuStar. Ceres Paragon behan-

delde vorig jaar zo’n 435.000 containers, een

stijging van ruim tien procent. Ook de zee-

cruises deden het goed met een stijging van

147.000 naar 230.000 passagiers. Daarente-

projecten voor elkaar te krijgen. Ik roep alle

partijen dan ook op uit hun loopgraven of

schuttersputjes te komen om te zorgen dat

in 2012 de eerste schop de grond in kan

voor de tweede zeesluis.”

gRoei dooR windeneRgie

“Zeehaven IJmuiden NV heeft een uitzon-

derlijk succesvol jaar achter de rug,” aldus

Peter van de Meerakker. Zo steeg de omzet

van verse vis tot ruim 41 miljoen euro. “Daar-

mee hebben we onze positie als tweede

visafslag versterkt.” Volgens Van de Meerak-

ker begint het Internet Veilingsysteem, dat

in maart 2008 in bedrijf kwam, zijn vruchten

af te werpen.

Ook het aantal scheepsbewegingen vanuit

IJmuiden nam fors toe, mede door de onder-

houdswerkzaamheden voor het Near Shore

windpark bij Egmond en het Prinses Amalia

windpark (voorheen Q7). Van de Meerak-

ker is blij met het recente kabinetsbesluit

om 1170 vierkante kilometer voor de kust

van IJmuiden aan te wijzen voor offshore

windparken. “De haven van IJmuiden zal

zeker profiteren van een toenemend aantal

ontwikkelaars van offshore windmolen-

parken en ook onderhoudsbedrijven van

windturbines.” Wel verwacht hij dat de

havengelden, die in 2008 nog uitkwamen

op een record van 3,2 miljoen euro, dit jaar

onder druk komen te staan.

Bs

www.havenamsterdam.nl

www.zeehaven.nl

www.oram.nl

gen daalde het aantal riviercruises licht van

1090 naar 998, hoewel het aantal opvaren-

den contant bleef. Alleen de kolenoverslag

bleef achter met een minimale groei van 0,1

procent. Haven Amsterdam wijt dit aan de

gestegen voorraden bij OBA en Rietlanden.

In totaal bezochten ruim 5800 zeeschepen

de Amsterdamse haven, een stijging van 9,5

procent ten opzichte van 2007.

De afgelopen drie jaar heeft de haven van

Amsterdam groeicijfers gerealiseerd van

respectievelijk 13,4 procent (2006), 6 en

11 procent. “Deze groei ligt ver boven de

laatste voorspellingen van het CPB,” aldus

Gerson. “Zelfs met een groeivertraging in

2009 zullen we daar ruimschoots boven

blijven. Een snelle besluitvorming over de

tweede zeesluis is dan ook nog even urgent

als altijd.” Gerson toonde zich verheugd dat

burgemeester Cohen is toegetreden tot het

speciale bestuursteam. “Met zijn contacten

in Den Haag is hij heel waardevol voor de

komst van de zeesluis.”

loBByen

Ook Jasper Heusdens ging in op dit ‘lood-

zware’ dossier zoals hij het zelf omschreef.

“Het geduld van het havenbedrijfsleven

raakt echt op, in 2009 is het erop of eronder.

Verder uitstel zal het (inter)nationale

vertrouwen in Zeehavens Amsterdam uit-

hollen.” Enige troost over een goede afloop

put de ORAM-voorzitter uit het nieuwe boek

‘Havens van Amsterdam en Rotterdam sinds

1870’. Heusdens: “Daaruit blijkt dat reeds

in de 19e eeuw Amsterdam en Rotterdam

flink moesten lobbyen bij het Rijk om grote

J A A R C I J F E R S 2 0 0 8

Recordjaar voorZeehavens AmsterdamVoor Zeehavens Amsterdam was 2008 een uitstekend jaar met een totale overslag van maar liefst 94 miljoen ton. Dit jaar zijn de vooruitzichten ongewis, zo bleek tijdens de nieuwjaarsreceptie. Toch zien haven Amsterdam, ORAM en Zeehaven IJmuiden NV voldoende lichtpuntjes om de economische recessie te lijf te gaan.

‘In het verleden behaalde resultaten geen garantie voor de toekomst’

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 11 26-01-2009 14:18:07

Page 12: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

“Het idee voor een havensleepboot op

waterstof en brandstofcellen is eigenlijk

ontstaan toen ik in januari 2008 op een

nieuwjaarsreceptie een model zag staan

van de HyTruck, de vrachtwagen op water-

stof van transportbedrijf Boudesteijn in

Beverwijk,” vertelt Michiel A. Wijsmuller,

directeur en partner van Offshore Ship

Designers (OSD) in IJmuiden, het voor-

malige WorldWise Marine Engineering

(zie kader). “Waarom zou dat met een

havensleepboot niet kunnen, dacht ik. Een

havensleepboot werkt maximaal 15 pro-

cent van zijn tijd op vol vermogen bij het

sleepwerk, ook wel assistentie geheten.

Zo’n 70 procent ligt hij in stand-by positie

en circa vijftien procent is hij bezig met

(de)mobiliseren, het varen van en naar het

sleepobject. In plaats van alleen dieselmo-

toren levert nu een combinatie van wa-

terstof, brandstofcellen, accu’s en schone

dieselgeneratoren de energie. Voordeel is

bovendien dat we het overschot aan elek-

trisch vermogen tijdelijk kunnen opslaan

in accu’s.”

Uit voorlopige berekeningen blijkt dat de

Green Tug maar liefst 90 procent minder

zwavel- en stikstofoxiden, eveneens 90

procent minder roetdeeltje en 30 tot

50 procent minder CO2 produceert ten

opzichte van een conventionele haven-

sleepboot. Dit betekent een enorme ver-

betering van de luchtkwaliteit in havenge-

bieden die dichtbij woonwijken liggen.

Technology in Arnhem is de leverancier.

Dit bedrijf is ook al betrokken bij een

proefproject met een binnenvaartschip op

brandstofcellen.

De brandstof, circa 50 kubieke meter wa-

terstof, wordt opgeslagen in kunststofcilin-

ders met een druk van 350 bar. Wijsmuller:

“We zouden de druk nog wel hoger willen

hebben voor extra opslagcapaciteit,

maar daarvoor heeft de Inspectie Verkeer

en Waterstaat (IVW) vooralsnog geen

toestemming gegeven.” Van der Zwaluw:

“Juist omdat dit type voortstuwing nog

niet bestaat, is Bureau Veritas bezig met

de ontwikkeling van regelgeving voor

BRandstoFcel met PolymeRen

“Uitgangspunt is een sleepboot van dertig

meter lang, een trekkracht van 65 ton en

200 kilowatt aan brandstofcellen,” vertelt

projectmanager Marc van der Zwaluw. De

brandstofcellen werken via een elek-

trochemisch proces. Het ontwerpteam

denkt dat zogeheten PEM-brandstofcellen

(Proton Exchange Membrane), ook wel

vaste polymeerbrandstofcel geheten, het

meest geschikt zijn. Het Proton Exchange

Membrane zorgt voor een reactie tussen

waterstof en zuurstof waarbij energie

vrijkomt in de vorm van elektriciteit. Het

‘afvalproduct’ is water. NedStack Fuel Cell

Projectmanager Marc van der Zwaluw van Offshore Ship Designers (OSD)

I N N O V A T I E

12 Zeehavens Amsterdam Februari 2009 www.amports.nl

Sleepboot op waterstof en brandstofcellenSamen met Smit, Bakker Sliedrecht, MARIN, Bureau Veritas en NedStack hebben Offshore Ship Designers (OSD) en Iskes Towage and Salvage het voortouw genomen tot een milieuvriendelijke havensleepboot. Zij vormen samen een joint industrie project (JIP). De ‘GreenTug’ haalt het grootste deel van de tijd zijn vermogen uit brandstofcellen en accu’s. OSD-directeur Michiel Wijsmuller heeft goede hoop dat er in 2011 een prototype klaar is.

Offshore Ship Designers (OSD), Iskes en Smit ontwikkelen Greentug

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 12 26-01-2009 14:18:09

Page 13: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

www.amports.nl Zeehavens Amsterdam Februari 2009 13

RIN gaat een 2,5 meter groot schaalmodel

optimaliseren in een van zijn sleeptanks,

terwijl Bakker Sliedrecht het energie

management systeem voor zijn rekening

neemt. Wijsmuller: “De SMI-subsidie van

450.000 euro vormt een welkome steun in

de rug. Het haalbaarheidsonderzoek loopt

medio 2009 af en daarna gaan we verder

met de planstudie, het detailontwerp

en uiteindelijk de bouw van een eerste

exemplaar.” Afhankelijk van de bezettings-

graad van de scheepswerven kan volgens

Wijsmuller in 2011 dit prototype klaar zijn.

andeRe innovaties

Naast de groene sleepboot heeft Offshore

Ship Designers momenteel nog twee

andere innovatieve schepen in porte-

feuille. Zo is het bedrijf voor een Russische

opdrachtgever bezig met de ontwikkeling

van een nieuwe sleepboot van 48 meter

met een geringe diepgang (maximaal 2,5

meter). Dit vaartuig is bedoeld voor werk-

zaamheden in de Kaspische Zee en op de

rivieren, waarbij de sleper ook dienst doet

als ijsbreker.

Het tweede project is de S-bow, een

samenwerkingsverband met dochteron-

derneming OSD-IMT in Groot-Brittannië.

Wijsmuller: “Deze nieuwe sleepboot moet

door zijn S-vormige boeg en gunstige wa-

terlijn bij slecht weer en hoge golven veel

langer operationeel blijven. Van dit schip

hebben we inmiddels het eerste exem-

plaar afgeleverd bij opdrachtgever North

Star. Van de bemanning hoor ik tot nu toe

alleen nog maar positieve geluiden.”

Bs

brandstofcellen aan boord van schepen.”

Met volle tanks moet de groene sleepboot

minimaal een week kunnen varen. De

keuze van de accu’s staat volgens Van der

Zwaluw nog niet helemaal vast. “Lood-

zuur en lithium-ion accu’s komen het

meest in aanmerking,” zegt hij.

Mocht de nieuwe sleepboot er over twee

jaar zijn, dan ziet Wijsmuller geen al te

grote problemen met het vullen van de

waterstoftanks aan boord. “Waterstof is

een belangrijk bijproduct van de petro-

chemische industrie. Daarnaast is er in

Amsterdam-Noord al een speciaal tanksta-

tion voor stadsbussen.”

sleePtanks maRin

Met zijn hydrogen hybrid harbour tug

(Green Tug) oogstte Michiel Wijsmuller

in 2008 veel belangstelling tijdens twee

internationale conferenties in Singapore

en New York. Maar ook in eigen land

had Offshore Ship Designers al partners

gevonden in Iskes Towing and Salvage en

Smit. “Ook weet ik dat de havenbedrijven

van Rotterdam en Amsterdam grote in-

teresse hebben, omdat ze een duurzame

haven hoog in het vaandel hebben staan.

Ze hebben immers te maken met dichtbe-

volkte gebieden.”

Het project heeft inmiddels subsidie

gekregen via de nieuwe Subsidieregeling

Maritieme Innovatie (SMI). “Naast OSD,

Iskes en Smit zijn er drie belangrijke on-

deraannemers bij het project betrokken”,

merkt Wijsmuller op. Naast NedStack zijn

dat het maritiem researchinstituut MARIN

in Wageningen en Bakker Sliedrecht. MA-

Artist’s impression van de toekomstige ‘groene’ sleepboot

Offshore Ship Designers (OSD), Iskes en Smit ontwikkelen Greentug

oFFsHoRe sHiP designeRsOffshore Ship Designers (OSD) telt momenteel zo’n 45 medewerkers, grotendeels scheepsbouwkundig en werktuigbouwkundig ingenieurs. Naast het hoofdkantoor in IJmuiden zijn er vier vestigingen in Engeland en Schotland en een in China (Sjanghai). De twee kernac-tiviteiten zijn de offshore-industrie (80 procent van de orders) en de sleepvaart (20 procent). Momenteel zijn Multra Ship en Vroon Offshore in Nederland en verder Swire Pacific (Hong Kong), North Star (Schotland) en Møkster (Noorwegen) belangrijke opdrachtgevers.Offshore Ship Designers (OSD) is de

nieuwe naam van WorldWise Marine En-gineering dat in 2002 was ontstaan uit de samenvoeging van Wijsmuller Enginee-ring en Marman Brokerage.Om zijn marktaandeel in de offshore en sleepvaart te vergroten, nam WorldWise Marine in 2006, samen met collega-inge-nieursbureau Sea of Solutions in Vlaar-dingen, het Britse IMT Marine Consultants over. IMT is gespecialiseerd in het ontwerp van middelgrote offshoreschepen. De overname van Sea of Solutions door het Noorse Ulstein, zorgde ervoor dat World-Wise Marine sinds 2008 meerderheidsaan-deelhouder is van IMT.Begin vorig jaar opende OSD ook een

vestiging in Sjanghai. “Een joint-venture met een lokaal Chinees bedrijf waarin wij een meerderheidsbelang hebben van 75 procent,” aldus Wijsmuller. Hier werken twaalf mensen, vooral scheepsbouwkun-dig en werktuigbouwkundig ingenieurs.Om aan de buitenwacht duidelijk te ma-ken dat alle ontwerpactiviteiten zich nu in één bedrijf bevinden, is Offshore Ship Designers de nieuwe naam voor World-Wise Marine Engineering. Vanwege de naamsbekendheid blijft de naam IMT in Groot-Brittannië bestaan als OSD-IMT Ltd. “IMT is een gevestigde naam die we niet zo maar willen kwijtraken,” aldus Michiel Wijsmuller.

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 13 26-01-2009 14:18:35

Page 14: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

Werving en selectie

Logistiek,Haven,

Scheepvaart,Transport

Recruitment specialistvoor de regio

Tel. 0255-523692www.vandenbroeke.nl

VAN DEN BROEKE

VAN DEN BROEKE Consultancy

Consultancy

SVITZER Amsterdam B.V., Capriweg 28, 1044 AL Amsterdam, Nederland. Telefoon: 0255 562 777 (24 hrs). Fax: 0255 562 700E-mail: [email protected] www.svitzer.com

We provide safety and support at sea

Een voortrekkersrolin de Amsterdamse HavenDe sleepboten in de havens van Amsterdam en IJmuiden behoren tot de modernste, krachtigste en wendbaarste ter wereld. SVITZER is dan ook een van 's werelds toonaangevende sleepvaartbedrijven, met meer dan 600 slepers in havens en terminals over de hele wereld. SVITZER Amsterdam is ISO-, ISM gecertificeerd.

Over een voortrekkersrol gesproken...

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 14 26-01-2009 14:18:40

Page 15: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

www.amports.nl Zeehavens Amsterdam Februari 2009 1�

Bij het beladen van tankers kwamen in

het verleden grote hoeveelheden damp-

luchtmengels in de atmosfeer terecht. Dit

leidde soms tot forse stankproblemen,

maar leverde tevens explosierisico’s op

bij de overslag van benzine of andere

aardolieproducten met een laag vlampunt.

Begrijpelijk dus dat de overheid de laatste

tien jaar de milieuregels zodanig heeft

aangescherpt dat damp-luchtmengsels bij

de overslag van vloeibare aardolieproduc-

ten aan strikte minima gebonden zijn.

nieuw systeem nustaR

Enkele maanden geleden heeft NuStar ter-

minal een nieuw type dampretoursysteem

in gebruik genomen. Jan Oerlemans, ge-

neral manager van NuStar: “Bij het nieuwe

systeem hebben we ervoor gekozen dat

we de tanks van binnenvaart- en zee-

gaande schepen, die bij ons voor de wal

komen om beladen te worden, verbinden

met de dampruimte van de landtanks. Tij-

dens het volpompen van de tanks gaat de

stikstof via de dampretourleiding naar de

scheepstanks. Nieuwe stikstof komt als een

soort deken bovenop de producten in de

landtanks te liggen. De kans op statische

elektriciteit, en de daarmee samenhan-

gende explosierisico’s, kunnen we zo tot

een minimum beperken.”

Volgens Oerlemans levert dit samen met

de regeltechnische voorzieningen voor het

afkoelen van de stikstof, die deel uitmaken

van de installatie, een gesloten systeem

op. Hierdoor komen tijdens het beladen

van de tankers geen damp-luchtmeng-

sels in de atmosfeer terecht. Oerlemans:

“Dit lijkt een vrij simpel systeem maar

de uitvoering is minder eenvoudig. Een

probleem is bijvoorbeeld dat de aanslui-

tie van de damp. Bij deze terminals maken

gasverwerkingseenheden deel uit van het

dampretoursysteem. Hierdoor heeft er

een afscheiding plaats tussen de lucht en

de gassen die uit de scheepsladingtanks

ontsnappen tijdens het beladen. Dit houdt

bijvoorbeeld in dat de damp-luchtmeng-

sels afkoelen, waardoor de damp vloeibaar

wordt. In vloeibare vorm is het mogelijk de

damp terug te pompen naar de voorraad-

tanks.

Een ander systeem is het absorberen van

de dampen met zogeheten actieve kool

en het periodiek uitwassen van de filters,

waardoor het eveneens mogelijk is de

afgescheiden damp in vloeibare toestand

te verpompen.

Hoe dan ook: de Amsterdamse terminals

voor de overslag van vloeibare lading met

lage vlampunten en specifieke milieuas-

pecten hebben in de afgelopen jaren tech-

nische oplossingen gevonden om hier op

een verantwoorde wijze mee om te gaan.

aB

tingen van de dampafvoervoorzieningen

op de tankers nauwelijks op elkaar zijn

afgestemd (genormaliseerd). Zo kan de

diameter of het aantal afsluitbouten nogal

eens afwijken. Bij binnenvaarttankers heb-

ben we te maken met een beperkt aantal

aansluitingen waarvoor we dan passende

flenzen beschikbaar hebben. Zeegaande

tankers plaatsen ons echter nog wel

eens voor problemen door aansluitingen

tussen onze dampretourleiding en hun

manifolds.” Manifolds zijn verbindings-

stukken om gassen of vloeistoffen tussen

verschillende pijpleidingen of kanalen te

transporteren.

andeRe systemen

Op dampretourgebied zijn er overigens

meer wegen die naar Rome leiden. Zo be-

schikt Oiltanking bij zijn steigers over een

min of meer gelijksoortig dampretoursy-

steem als NuStar. BP Amsterdam Terminal

en EuroTank hebben afwijkende systemen

laten installeren, gebaseerd op condensa-

Dampretoursystemen tegen stank en explosiesNuStar, Oiltanking, BP Amsterdam en EuroTank investeren flinke sommen geld in nieuwe damp- retoursystemen. Niet alleen om stankoverlast terug te dringen, maar ook om de risico’s op explosies zo klein mogelijk te houden.

Een dampretourleiding bij NuStar

I N N O V A T I E

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 15 26-01-2009 14:18:48

Page 16: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

Amsterdam en Zaanstad hebben de krach-

ten gebundeld om dit jaar binnenvaart- en

riviercruiseschepen aan te sluiten op een

verbeterd netwerk van walstroom, de

schone en stille variant van dieselgenera-

toren. “Een draaiende dieselgenerator stoot

niet alleen veel schadelijke emissies uit als

roet, fijnstof, SO2, NO

x en CO

2 maar leidt ook

tot geluidsoverlast voor omwonenden,”

aldus Wim Vlemmix en André Buijs van

Haven Amsterdam. Vlemmix is adjunct-di-

recteur en hoofd Infrastructuur en Milieu,

Buijs is bij deze afdeling projectleider voor

het walstroomproject.

“Walstroom is een prima alternatief voor de

dieselgenerator,” vervolgt Vlemmix. “Het is

niet voor niets een van de speerpunten van

ons nieuwe Programma Milieu, een uitwer-

king van de Havenvisie. Daarbij richten we

ons in eerste instantie op binnenvaart- en

riviercruiseschepen omdat deze schepen

met een kabel vrij eenvoudig kunnen wor-

den aangesloten op een schakelkast aan de

wal. Deze kast maakt onderdeel uit van het

laagspanningsnet. Het grote voordeel is dat

de schipper of kapitein de dieselgenerator

kan uitschakelen als het schip afgemeerd

ligt.”

extRa veRmogen

Walstroom is overigens geen nieuw

fenomeen in Amsterdam en Zaanstad. Zo

beschikt Haven Amsterdam momenteel

over vier schakelkasten met elk vier aanslui-

tingen op het Java-eiland. Ook in de Hout-

haven zijn enkele kasten aanwezig. ”Maar

deze voorzieningen verkeren in slechte

staat, leveren onvoldoende vermogen en

hebben een achterhaald betalingssysteem,”

verduidelijkt André Buijs. “In de eerste fase,

bezit nu 6 kasten met 21 aansluitingen aan

de Prins Hendrikkade en de Havenkade in

Zaandam. “We willen echter naar 8 kasten

met 25 aansluitingen,” zegt Janine Elsinga-

Trumpie, beleidsmedewerker Milieu van de

gemeente Zaanstad. “ Het huidige vermo-

gen is voor circa de helft van de schepen te

klein. Daarom gaan we de huidige aansluit-

punten voor de binnenvaart vervangen en

aanpassen voor 63 ampère.”

De riviercruisevaart kan momenteel nog

geen gebruik maken van walstroom. “In de

nieuwe situatie is dit echter wel het geval

met twee nieuwe kasten van 400 ampère

bij het Zaantheater en de Burcht.”

Ook in Zaanstad vormt de verbetering

van de luchtkwaliteit en reductie van de

geluidsoverlast de belangrijkste drijfveren,

als onderdeel van het Luchtkwaliteitsplan.

Elsinga-Trumpie: “De kades liggen in be-

bouwd gebied. Op dit moment veroorzaken

de dieselgeneratoren stank- en geluids-

overlast, vooral voor omwonenden. Door

walstroomvoorzieningen aan te leggen,

lossen we deze klachten op.” Uiteindelijk

moeten alle binnenvaartschepen in Zaan-

stad gebruik maken van walstroom.

suBsidie

Terug naar Amsterdam. “De eerste fase vergt

een investering 3,6 miljoen euro,” aldus

Vlemmix. “Dit is een aanzienlijk bedrag en

daarom hebben we samen met Zaanstad

een subsidieverzoek ingediend bij de Euro-

pese Unie en de provincie Noord-Holland.

Een beslissing hierover moet dit jaar vallen.

We zijn hoopvol gestemd over een positief

resultaat omdat zowel Brussel als de provin-

cie belang hechten aan duurzame zeeha-

vens.” Zaanstad wil 630.000 euro investeren

die eind 2009 moet zijn afgerond, verhogen

we het aantal aansluitingen in het oostelijk

havengebied naar 129 ligplaatsen voor de

binnenvaart en 24 voor riviercruises.”

Ook het bijbehorend elektrisch vermogen

gaat flink omhoog: van 16 ampère en 220

Volt naar aansluitingen van 63 ampère

en 400 Volt. De riviercruisevaart, die veel

meer opvarenden heeft, krijgt schakelkas-

ten van 125 tot 400 ampère en 400 Volt.

“Daarmee kunnen we een flink aantal jaren

vooruit,” aldus Vlemmix. Jaarlijks bezoeken

zo’n 80.000 binnenvaartschepen en zo’n

duizend riviercruiseschepen de hoofdste-

delijke havens.

samenweRking met Zaanstad

Bij de uitbreiding van de infrastructuur

voor walstroom werkt Haven Amsterdam

nauw samen met Zaanstad. Deze gemeente

I N N O V A T I E

1� Zeehavens Amsterdam Februari 2009 www.amports.nl

Schepen aan het stopcontactOok binnenvaart- en riviercruiseschepen aan de kade hebben elektriciteit nodig voor bijvoorbeeld verlichting of verwarming. In plaats van vervuilende en lawaaiige dieselgeneratoren trekken Am-sterdam en Zaanstad gezamenlijk op om deze schepen aan te sluiten op walstroom. Beide zeehavens hopen daarbij op een subsidie van de Europese unie en de provincie Noord-holland.

Amsterdam en Zaanstad nemen voortouw met walstroom

Walstroomkast in Zaanstad

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 16 26-01-2009 14:18:53

Page 17: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

www.amports.nl Zeehavens Amsterdam Februari 2009 1�

in nieuwe aansluitingen voor walstroom.

Omstreeks 2011 moeten alle binnenvaart-

en riviercruiseschepen die de Amsterdamse

haven aandoen, walstroom gebruiken. “De

Havenverordening zal daarvoor worden

aangescherpt,” aldus Wim Vlemmix. “Het

aanzetten van de dieselgenerator op een

ligplaats met walstroom is dan strikt ver-

boden voor deze schepen.” Ook Zaanstad

heeft deze doelstelling. “We zijn van plan

het gebruik van dieselgeneratoren op

bovengenoemde locaties te verbieden. Dit

geldt ook voor de aanlegplaatsen voor de

riviercruisevaart.”

geBRuiksvRiendelijk systeem

Schippers kunnen in de nabije toekomst

hun vaartuig eenvoudig aansluiten op wal-

stroom. Als zij met hun binnenvaartschip of

riviercruiseschip aankomen bij de ligplaat-

sen, melden ze zich aan via het GSM-net-

werk. Elk binnenvaart- of riviercruiseschip

heeft een unieke code als onderdeel van

zijn abonnement. Wanneer de schipper zijn

eigen stroomkabel aansluit op de schakel-

kast aan de wal en zich aanmeldt via het

GSM-netwerk, dan start de stroomlevering.

De levering stopt na afmelding via de

mobiele telefoon of bij onderbreking van

de verbinding met de walstroomkast. Later

ontvangt hij een afrekening voor het aantal

gebruikte kilowatturen. André Buijs: “Het

is een heel gebruiksvriendelijk en veilig

systeem. Om er zeker van te zijn dat er bij

de schippers voldoende draagvlak was,

hebben we eerst uitvoerig gesproken met

partijen als Koninklijke Schuttevaer en de

Werkgroep Binnenvaart Belangen Amster-

dam.”

RotteRdam

Nadrukkelijk kijkt men in Amsterdam en

Zaanstad ook naar de ervaringen met een

grootschalige praktijkproef van vijf jaar in

de Maashaven in Rotterdam. Buijs: “Er is

voortdurend en intensief contact met onze

collega’s in Rotterdam, omdat wij natuurlijk

kunnen leren van de ervaringen tot nu toe.

Ook willen we gezamenlijk de volgende

stappen zetten.” Wim Vlemmix: “Een natio-

nale aanpak is heel belangrijk. Zo moeten

we zorgen voor standaardisatie om te voor-

procedure gaan we een commerciële partij

selecteren. Uitgangspunt is dat het systeem

tegen zo laag mogelijke kosten wordt inge-

voerd en dat de elektriciteitstarieven voor

de gebruikers niet te hoog oplopen.”

gRote investeRingen

Rest de vraag of in de toekomst ook andere

schepen gebruik gaan maken van wal-

stroom. Wim Vlemmix: “Ik zie bij cruisesche-

pen, containerschepen of bulkcarriers nog

geen invoering op korte termijn. Dat heeft

te maken met de forse investeringen die

zowel aan boord als op de wal nodig zijn.

Je hebt in elk geval zware transformatorsta-

tions nodig en ook een omzetter, omdat

zeeschepen doorgaans een frequentie van

60 Herz gebruiken en ons elektriciteitsnet-

werk gebaseerd is op 50 Herz. Er bestaan

ook nog geen standaards voor aansluit-

punten of stekkers. Wel staat walstroom

inmiddels op de agenda van internationale

organisaties als de IAPH (International As-

sociation of Ports and Harbours). Om meer

duidelijkheid te krijgen onderzoeken we

momenteel de mogelijkheden, maar het zal

nog wel jaren duren alvorens zeeschepen

op grote schaal walstroom gaan toepassen

tijdens hun verblijf in de haven.”

Bs

www.havenamsterdam.nl

www.zaanstad.nl

komen dat schippers in elke haven met

verschillende vermogens en niet-passende

stekkers te maken krijgen. Gelukkig heeft

de Nationale Havenraad in november 2008

een landelijke richtlijn aanvaard voor zowel

de infrastructuur als het betalingssysteem.

Haven Amsterdam gaat daarom dezelfde

vermogens en ook hetzelfde betalings-

systeem gebruiken als Rotterdam, hetgeen

overeenkomt met de landelijke richtlijn.”

Zaanstad wil op dit punt gelijk optrekken

met Amsterdam. “Het is onze intentie zo-

veel mogelijk met elkaar samen te werken

en dezelfde voorzieningen aan te leggen.

Daar valt het betalingsysteem dus ook

onder,” aldus Janine Elsinga-Trumpie.

aanPassingen

Voor binnenvaartschepen zijn er aan de

wal geen ingrijpende veranderingen nodig.

Buijs en Vlemmix: “Het bestaande laag-

spanningsnet hoeft er niet voor te worden

aangepast, omdat binnenvaartschepen

uitsluitend stroom nodig hebben voor

eigen verbruik. Denk aan verlichting, koken

en verwarming. Bij de riviercruises ligt dat

anders, dat zijn net drijvende hotels met

honderden gasten aan boord. Vandaar dat

we voor deze sector vier nieuwe transfor-

matorstations moeten bouwen.”

De komende maanden gaat Haven Amster-

dam ook het betalingsysteem verder uit-

werken. Vlemmix: “Via een aanbestedings-

De Maashaven in Rotterdam. Amsterdam krijgt een vergelijkbaar systeem.

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 17 26-01-2009 14:18:56

Page 18: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 18 26-01-2009 14:18:58

Page 19: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

www.amports.nl Zeehavens Amsterdam Februari 2009 1�

Olie en aardgas onder de bodem van de

Noordzee trekken nog steeds nieuwe

bedrijven aan. Meestal zijn het de kleinere

maatschappijen die de exploitatie overne-

men van velden die door grote bedrijven

als Shell zijn geëxploiteerd.

Een van de nieuwkomers is Cirrus Energy

uit Canada, opgericht in 2002. Het bedrijf

is in 2004 begonnen met de winning van

olie in Trinidad and Tobago, voor de kust

van Venezuela. Sinds 1 januari 2008 heeft

het Canadese bedrijf ook een kantoor in

Zoetermeer. Het werk op het Nederlands

deel van de Noordzee heeft echter plaats

vanuit het MSCIJ (Maritime Service Centre

IJmond) in IJmuiden. Vanuit de IJmondha-

ven verzorgt dit bedrijf de aan- en afvoer

van goederen voor offshore-activiteiten

die de supply boat Ocean Scotsman van

Cirrus Energy vervolgens naar de plaats

van bestemming brengt. Voor MSCIJ is Cir-

rus Energy de eerste klant in de offshore.

naar het platform L-9 FF van de NAM

die het aardgas verder verwerkt. In de

loop van 2009 gaat Cirrus hier aardgas

produceren.

Op de tweede locatie bij Ameland, blok

M1-A, legt Cirrus Energy de benodigde

infrastructuur van afsluiters en aan-

sluitingen aan op de zeebodem. In het

tweede kwartaal van 2009 wil men de

installatiewerkzaamheden afronden.

Cirrus zal het aardgas van dit platform

door een bestaande pijpleiding vervoe-

ren naar productieplatform G17-A voor

verdere verwerking.

Ook voor de kust van Zuid-Holland is

Cirrus bezig met de exploratie van een

gasveld. Het boorplatform Noble Lynda

Bossler heeft op deze locatie tot 2.750

meter onder de zeebodem geboord.

Cirrus schat dat zich hier vijf miljard m3

aardgas bevindt.

jvdB

onBemand PlatFoRm

Cirrus Energy heeft vooral belangen

in de kleinere olie- en gasvelden in

verschillende delen van de Noordzee.

Voor twee blokken heeft het bedrijf

inmiddels toestemming om aardgas te

winnen. Dit zijn de blokken M7 en M1-A

die op respectievelijk 25 en 50 kilome-

ter ten noorden van Ameland liggen.

Op het eerstgenoemde veld komt het

onbemande M7-A platform te staan dat

wordt gebouwd door Fabricom Oil & Gas

in IJmuiden. Er is op de locatie M7-A al

een oude boorput aanwezig maar deze

voldoet niet meer aan de moderne eisen

wat betreft veiligheid en continuïteit.

Daarom gaat oliemaatschappij Winter-

shall een nieuwe put boren die op het

nieuwe productieplatform kan worden

aangesloten.

Daarnaast is er een dertien kilometer

lange pijpleiding gelegd vanaf blok M7-A

Cirrus Energy kiest voor IJmuiden als uitvalsbasisCirrus Energy heeft IJmuiden gekozen als uitvalsbasis voor zijn offshore-activiteiten op de Noordzee. Dit gebeurt vanuit het Maritime Service Centre IJmond, kortweg MSCIJ.

Fabricom Oil & Gas bouwt momenteel het onbemande productieplatform M7-A in IJmuiden

I N N O V A T I E

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 19 26-01-2009 14:19:12

Page 20: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

Z E E h A V E N S I N B E E L D

20 Zeehavens Amsterdam Februari 2009 www.amports.nl

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 20 26-01-2009 14:19:18

Page 21: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

www.amports.nl Zeehavens Amsterdam Februari 2009 21

Door het oog van de loodsRegisterloods Klaas Wester kijkt gespannen toe terwijl hij de

bulkcarrier Coal Age assisteert bij het afmeren aan de IGMA-stei-

ger in de Vlothaven. Het is een van 120 opnamen uit het fotoboek

’Door het oog van de loods’ dat Mirjam Terpstra eind 2008 in

eigen beheer heeft uitgebracht. Tijdens tientallen loodsreizen

heeft zij het werk van acht registerloodsen in de regio Amster-

dam-IJmond treffend in beeld gebracht.

Klaas Wester (1951) kwam al vroeg in aanraking met de scheep-

vaart. Als kind voer hij mee met zijn vader die binnenvaartschip-

per was. Daarna studeerde hij aan de Kweekschool voor de

Zeevaart in Amsterdam, de Hogere Zeevaartschool, alvorens

hij in 1970 als tweede stuurman in dienst kwam bij de KNSM.

Van 1983 tot 2006 was hij registerloods in de regio Amsterdam-

IJmond. Tevens was hij docent aan de Enkhuizer Zeevaartschool

en instructeur aan de regionale en landelijke opleidingen voor

registerloods.

‘Door het oog van de Loods’ telt 180 pagina’s in full colour met

een hard cover omslag. Prijs € 29,95, inclusief verzendkosten.

www.mirjam-terpstra.nl

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 21 26-01-2009 14:34:21

Page 22: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

Port of Amsterdam +31 20 58 77 877 - [email protected] of Rotterdam +31 10 494 37 77 - [email protected] Airport Schiphol +31 20 65 49 100 - [email protected]

www.vcklogistics.nl

SEAPORT GUIDE:Opmaak 1 14-01-2009 08:56 Pagina 1

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 22 26-01-2009 14:34:28

Page 23: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

www.amports.nl Zeehavens Amsterdam Februari 2009 23

Bij tankterminals denkt de buitenstaan-

der waarschijnlijk het eerst aan vloeibare

brandstoffen in enorme, meestal wit

geschilderde opslagtanks. Andere vloei-

stoffen komen op de tweede plaats. Maar

hoewel minder in omvang, vormen ook

de vloeibare grondstoffen voor de voe-

dingsmiddelenindustrie een belangrijke

sector van Zeehavens Amsterdam.

Was Westway Terminals oorspronkelijk

gespecialiseerd in de opslag van melasse

onder de oude naam Schuurmans & Van

Ginneken, nu is het bedrijf ook ingericht

voor de opslag van plantaardige oliën,

vetten, bio-oliën en andere producten,

bestemd voor de dier- en voedings-

middelenindustrie. Door de nadruk op

voedingsproducten, gelden de hoogste

standaards op het gebied van hygiëne,

veiligheid en milieu. De aanvoer vindt

grotendeels over zee plaats, terwijl de

afvoer over de weg en het binnenwater

gebeurt. De ontvangers van de opge-

slagen vloeistoffen - de voedings- en

genotsmiddelenindustrie - zijn voorna-

tot 123.000 m3. Dit geschiedde door de

uitbreiding met veertien tanks, variërend in

volume van 1.300 m3 tot 9.000 m3.

De klanten, waarvan de meeste actief zijn

in de voedingsmiddelenindustrie, huren

tanks met een separaat leidingstelsel voor

middellange of lange termijn. Zo kunnen

verschillende producten nooit met elkaar

in aanraking komen. Het leidingensysteem

en de pompen zijn flexibel inzetbaar en

kunnen overal worden losgekoppeld en

aangesloten.

Voor zijn opdrachtgevers vervult Westway

een cruciale rol bij de aanvoer van grond-

stoffen als onderdeel van hun ‘supply chain’.

Bij het bedrijf is 24 uur per dag iemand be-

reikbaar die direct maatregelen kan nemen.

BIJNA VERDuBBELING

Tussen 2005 en 2008 heeft Westway Termi-

nals een toename gerealiseerd van 93 pro-

cent in het aantal overgeslagen tonnen. In

2008 ging het om de aan- en afvoer van

1,4 miljoen ton via zee. Het aantal schepen

dat de terminal aandoet, is tussen 2005 en

2008 gestegen met 86 procent. Vorig jaar

hebben 716 schepen de terminal aangelo-

pen, waarvan 57 zeegaande schepen.

Wie nu denkt dat het bij de verdubbelde

tankcapaciteit blijft, heeft het mis. West-

way Terminals is nog bezig vier nieuwe

tanks en een nieuwe controlekamer te

bouwen. Ook heeft men de werkwijze bij

het lossen van tankers, de opslag en de af-

voer geoptimaliseerd. Het bedrijf kijkt ook

naar nieuwe goederensoorten en poten-

tiële klanten in andere landen. Westway

Terminals is overal bezig een flinke groei

te realiseren en Amsterdam levert daartoe

een stevige bijdrage.

JM

melijk geconcentreerd in Nederland en

het westen van Duitsland.

WERELDWIJD NETWERK

De Amsterdamse terminal maakt deel uit

van een netwerk van tankopslagbedrijven

die sinds twee jaar werken onder de naam

Westway Terminals. Naast Amsterdam

exploiteert Westway wereldwijd nog 28

terminals: zeventien in de Verenigde Sta-

ten, vijf in het Verenigd Koninkrijk, twee in

Denemarken en één in Ierland, Italië, Polen

en Zuid-Korea. Amsterdam is de groot-

ste Europese terminal. De commerciële

aansturing heeft plaats in London waar het

moederbedrijf van Westway, ED&F Man, is

gevestigd.

Wat opvalt is dat Westway stevig aan de

weg timmert. Het Britse moederbedrijf

wil het marktaandeel vergroten en de

opslagmogelijkheden verbreden zodat

er een groter assortiment aan vloeibare

producten kan worden behandeld. In

Amsterdam heeft dat vanaf 2006 geleid tot

een verdubbeling van de opslagcapaciteit

i n n o v a t i e

Opslagcapaciteit Westway Terminals verdubbeldWestway terminals aan de amsterdamse Usselincxhaven is al vele jaren actief in de opslag van plantaardige, dierlijke en andere ongevaarlijke producten. Het bedrijf heeft de laatste drie jaar zijn opslag- en steigercapaciteit verdubbeld.

Luchtfoto van de Westway Terminals aan de Usselincxhaven

Port of Amsterdam +31 20 58 77 877 - [email protected] of Rotterdam +31 10 494 37 77 - [email protected] Airport Schiphol +31 20 65 49 100 - [email protected]

www.vcklogistics.nl

SEAPORT GUIDE:Opmaak 1 14-01-2009 08:56 Pagina 1

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 23 26-01-2009 14:34:37

Page 24: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

The most efficient highway runs

over the seaTwice a week v.v.

Sea-Cargo ASBergen, Norway

Tel. +47-55108484www.sea-cargo.no

Sea-Cargo Agencies BV Amsterdam, The Netherlands

Tel. [email protected]

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 24 26-01-2009 14:34:42

Page 25: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

www.amports.nl Zeehavens Amsterdam Februari 2009 25

Volgens het gemeentelijk milieubeleids-

plan ‘Amsterdam, duurzaam aan de top’ en

de Havenvisie moet de hoofdstad in 2020

uitgroeien tot één van de duurzaamste

havens van de Europese Unie. Het nieuwe

Havenmilieuplan van Haven Amsterdam

sluit hierop aan met als hoofddoel: de

balans tussen enerzijds een economisch

sterke en concurrerende haven en ander-

zijds een goede leefomgeving.

In een toelichting schrijft Hans Gerson,

algemeen directeur van Haven Amsterdam:

“Een schone haven ligt voor de hand. Maar

als je als overheid verantwoordelijk bent

voor zowel economische belangen van de

bedrijven in jouw gebied, het welzijn van

de mensen die er leven en werken en een

gezonde flora en fauna, is er nog een lange

weg te gaan.”

Ondanks het feit dat de Amsterdamse

haven al relatief schoon is, blijven verbe-

teringen nodig. Zo zijn er op het gebied

van de luchtkwaliteit twee knelpunten

voor fijnstof. In de wetenschap dat zowel

de fysieke als de milieuruimte schaars is,

kiest Haven Amsterdam voor de ‘slimme

haven’ en niet voor de ‘massahaven’. Dit

betekent dat Amsterdam bijvoorbeeld

terminals voor vloeibaar aardgas (LNG)

citeitsproductie van zo’n 35.000 huishou-

dens. Verder moet de Minervahaven een

buffer worden tussen de zware industrie

en de omliggende woongebieden.

Ook gaat Haven Amsterdam maatrege-

len nemen om de scheepvaart schoner

te maken en de waterverontreiniging te

verminderen. Er komen bijvoorbeeld meer

afgiftepunten voor scheepsafval. Door on-

der andere walstroom (zie ook pagina 16

en 17) moet de luchtverontreiniging van

afgemeerde schepen flink naar beneden

gaan. Zo moet in 2012 de helft van alle

openbare kades voor de binnenvaart over

walstroomkasten beschikken. Vanaf 2010

gaan de meest vervuilende binnenvaart-

schepen extra havengeld betalen.

Omdat het laden en lossen en het vervoer

van gevaarlijke stoffen de laatste jaren

sterk is gestegen, krijgen deze activiteiten

extra aandacht vanwege de veiligheid. Ook

wil Haven Amsterdam het ligplaatsenbe-

leid voor deze schepen verder verbeteren,

bijvoorbeeld door te werken met veilig-

heidszones.

Onder het motto “goed voorbeeld doet

goed volgen” wil Haven Amsterdam in

2015 een CO2-neutrale gemeentelijke

dienst zijn. Daarom gaat men volop aan

de slag met energiebesparing in de eigen

kantoorgebouwen, schepen en het wa-

genpark. Waar mogelijk wil men hybride

bedrijfsauto’s inzetten. Voorts gaat het

havenbedrijf door met de ontwikkeling

van duurzame energie. In 2008 hadden

de windturbines in het Westpoortgebied

een vermogen van 27 megawatt (MW) in

het Westpoortgebied, goed voor 40.000

huishoudens.

JM/BS

en olieraffinaderijen weigert. Wel zijn

biomassa en biobrandstoffen welkom, mits

het om duurzame bedrijven en produc-

tieprocessen gaat. In het Havenmilieuplan

staan optimaal ruimte- en milieugebruik,

schonere schepen, meer goederenvervoer

via het water en het spoor en risicobeper-

king bij op- en overslag en het vervoer van

gevaarlijke stoffen voorop.

MINERVAHAVEN BuffERGEBIED

Haven Amsterdam heeft 1565 hectare

aan bedrijfsterreinen in beheer, plus 1000

hectare waterbassins en infrastructuur.

Herstructurering van reeds uitgegeven

terreinen moet zorgen voor de helft van de

totale gronduitgifte van het havenbedrijf

(25 hectare per jaar). Voorts mogen bedrij-

ven alleen uitbreiden binnen hun huidige

percelen.

Bij de herstructurering van bedrijfsterrei-

nen kijkt het Amsterdamse havenbedrijf

ook nadrukkelijk naar samenwerking

tussen ondernemingen, zoals de uitwis-

seling van restwarmte en afvalstoffen als

energiebron. Een goed voorbeeld daarvan

is Greenmills dat uit gebruikt frituurvet

biodiesel gaat produceren en uit gft-afval

25 miljoen m3 biogas, goed voor de elektri-

i n n o v a t i e

‘Duurzaam durven, doen en doorgaan’onder de titel ‘Duurzaam durven, doen en doorgaan’ heeft Haven amsterdam zijn milieudoelstellingen voor de komende vijf jaar vastgelegd. er staan veertig acties in.

De Minervahaven moet uitgroeien tot een buffergebied tussen woningen en industriële bedrijven.

Havenmilieuplan Amsterdam

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 25 26-01-2009 14:34:50

Page 26: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

Konecranes Lifting Businesses,reaching new heights!

OM U IN DE TOEKOMST NOG BETER VAN DIENSTTE KUNNEN ZIJN, ZIJN WIJ GESTART MET DE BOUW VAN EEN NIEUW PAND GELEGEN AAN DE DINTELWEG, EUROPOORT - ROTTERDAM!

09.09.2009

Konecranes Port Services Pascalweg 1, NL-3208 KL Spijkenisse, The NetherlandsP.O. Box 274, NL-3200 AG Spijkenisse, Tel.: +31 (0)181 243 200, Fax: +31 (0)181 243 221Website www.konecranesservice.nl, E-mail: [email protected]

DEVELOPMENT • INSPECTION • CRANE TESTING • MAINTENANCEUSED CRANES • PARTS • LIFE EXPECTANCY RESEARCH • REPAIRHEAVY TRANSPORTS • MODERNISATION• ALL CRANE BRANDS

YOUR COMPASS TO PROFIT!BCA, Barge Company Amsterdam bv is a registered trademark and part of the Ter Haak Group.

Daily barge shuttle service:Antwerp - Amsterdam v.v.Rotterdam - Amsterdam v.v.All Rhine destinations up to Basel

Barge Company Amsterdam BV gives youthe fastest, safest and most reliablealternative in container- and conventionaltransport at very competitive rates:• Door-to-door delivery in the Amster-

dam region with our own trucks fromthe Amerikahaven or the Suezhaven

• Storage of containers at our terminals• Maintenance, repair and cleaning of

containers at our terminals

Call or e-mail for a quotationwithout obligation!

Ruijgoordweg 80-Westpoort 79891047 HM Amsterdam - The NetherlandsT +31 20 6116688E [email protected] www.terhaakgroup.com

BARGE COMPANY AMSTERDAM BV

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 26 26-01-2009 14:34:57

Page 27: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

www.amports.nl Zeehavens Amsterdam Februari 2009 27

i n n o v a t i e

Rondvaartboot op waterstof

in opdracht van Lovers bouwt de joint-venture Fuel Cell Boat Construction in Weesp een nieuwe rondvaartboot die uitsluitend waterstof en brandstofcellen gebruikt voor de voortstuwing.

Artist’s impression van de nieuwe rondvaartboot zoals die binnenkort gaat varen door de Amsterdamse grachten

De gemeente Amsterdam ziet vervuilende

rondvaartboten het liefst zo snel mogelijk

verdwijnen. In 2005 besloot de gemeente

dat zij geen vergunningen meer zou afge-

ven voor dergelijke boten die CO2 uitsto-

ten. Vandaar dat de rondvaartmaatschap-

pijen inmiddels aan schonere vaartuigen

werken. Voor rederij Lovers leggen enkele

partijen momenteel de laatste hand aan

een rondvaartboot op waterstof.

Fuel Cell Boat Construction bouwt de

nieuwe rondvaartboot. Het gaat om een

samenwerkingsverband van scheepswerf

De Kaap in Meppel, elektrotechnisch be-

drijf Alewijnse in Nijmegen en werktuig-

bouwkundig bedrijf Marine Service Noord

in Hoogezand (Groningen). Zij werken

nauw samen met Lovers en Shell.

Lovers gaat de boot exploiteren voor

enerzijds rondvaarten en anderzijds als

veerpont om medewerkers van Shell te

vervoeren tussen het Centraal Station

en het Shell-terrein aan de overkant van

het IJ. Hier staat ook een installatie die

waterstof produceert. Een deel van de

productie gaat naar de innovatieve rond-

vaartboot.

De brandstofcel die de waterstof via een

elektrochemisch proces omzet in elektri-

sche energie, kan niet in alle situaties vol-

doende vermogen leveren. Daarom zijn er

55 accu’s aan boord die zonodig kunnen

bijspringen. Als er maar een deel van het

vermogen nodig is voor de voortstuwing,

kan de brandstofcel deze accu’s opladen.

De accu’s kunnen ook worden opgeladen

met elektriciteit vanaf de wal (walstroom).

Onder normale omstandigheden kan

de nieuwe rondvaartboot 30 kilogram

waterstof tanken, waarmee het schip

zo’n negen uur kan varen. Dankzij twee

draaibare schroeven onder de voor- en de

achterzijde is het schip zeer wendbaar. De

schone rondvaartboot biedt plaats aan 86

passagiers.

De Fuel Cell Boat is niet het eerste vaar-

tuig op waterstof in Amsterdam. Canal

Company beschikt over een sloep die

deze brandstof gebruikt. Dit bedrijf ex-

ploiteert samen met Holland International

ook tien rondvaartboten op aardgas.

JvdB

www.fuelcellboat.nl

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 27 26-01-2009 14:34:58

Page 28: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

ZEEHAVENS-ICOVA 080320.indd 1 20-03-2008 10:01:27

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 28 26-01-2009 14:35:08

Page 29: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

www.amports.nl Zeehavens Amsterdam Februari 2009 29

Cacaoproducten kunnen brandgevaar-

lijk zijn. Zo legde in 2003 een uitslaande

brand een opslagloods voor cacaopoeder

in Wormer geheel in de as. Cacaobranden

zijn nauwelijks met water te blussen. De

gloeibrand moet worden uitgereden

en daarna is het wachten tot het vuur is

uitgewoed.

Sitos Commodities en Logistics BV

bouwde in 2007 twee nieuwe opslag-

loodsen van zo’n 35.000 à 45.000 m3 voor

cacaoproducten aan de Latexweg in het

Westelijk Havengebied. Om het risico

op een cacaobrand te minimaliseren,

heeft het bedrijf beide opslagloodsen

uitgerust met een zogeheten 3B-systeem

(Bedrijfsruimte-Brandbeheers-Bouwsys-

teem). Gelukkig heeft Sitos het nieuwe

systeem nog niet in de praktijk hoeven te

gebruiken.

GEEN SCHADE

Het brandbestrijdingssysteem bestaat uit

een gecombineerde aanpak. Een dubbel

detectiesysteem signaleert de gering-

ste rookontwikkeling in de loodsen die

luchtdicht en drukvast zijn. Het personeel

wordt gealarmeerd en de blusinrichting

vult al na twee minuten de ruimte met

50.000 kilo CO2 onder een druk van 24

bar. Dit gebeurt via de sprinklerinstallatie.

Gelijktijdig trekt het systeem de loods

vacuüm. Hierdoor dooft de brand door

gebrek aan zuurstof.

Het grote voordeel van kooldioxide is dat

het geen schade toebrengt aan zowel de

vaart en ICT-sector al veel gebruiken.

Haven Amsterdam en de gemeentelijke

Milieudienst en Bouw- en Woningtoezicht

gaven ons daarna het groene licht. Bin-

nenkort nemen we de proef op de som

om te weten of het systeem ook effectief

is bij bulkopslag van cacao.”

Sitos Commodities heeft de nieuwe op-

lossing ontwikkeld in samenwerking met

leverancier Ansul uit de Verenigde Staten.

De brandweer van Amsterdam heeft het

systeem inmiddels gecertificeerd. Volgens

de betrokken partijen is de oplossing ook

geschikt voor andere havenbedrijven aan

het Noordzeekanaal.

GvdH

www.sitosgroup.com

opstallen als aan de opgeslagen produc-

ten, zoals bij water wel het geval is. Pas als

de brand ontstaat komt de kooldioxide

vrij. Het systeem voorkomt niet alleen een

brand met een veel grotere CO2-uitstoot,

maar ook hitte- en rookontwikkeling.

Bovendien koelt het koude CO2-gas de

bedreigde voorraden.

TECHNIEK uIT SCHEEPVAART

Over de totstandkoming van het nieuwe

systeem zegt Dick de Bruin, directeur van

Sitos Commodities: “Tijdens het gebruike-

lijke overleg wezen de autoriteiten onze

nieuwbouwplannen voor cacao-opslag in

eerste instantie af. In overleg met de ar-

chitecten en de constructeur stuitten we

toen op de CO2-methode die de scheep-

i n n o v a t i e

Kooldioxide houdt cacao in bedwang

Zeehavens amsterdam slaat veel cacao over, zoals bij Sitos Commodities & Logistics. Cacao is ech-ter zeer brandbaar en laat zich moeilijk blussen. om het gevaar voor het personeel en de omgeving te minimaliseren, heeft Sitos twee loodsen aan de Latexweg voorzien van een innovatief brand-dovend systeem met Co2 (kooldioxide). Waarschijnlijk is het systeem ook bruikbaar voor andere havenactiviteiten.

Het Sitos-terrein in het Westelijk Havengebied van Amsterdam

Innovatieve brandpreventie bij Sitos

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 29 26-01-2009 14:35:17

Page 30: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

Vlothavenweg 16 • 1013 BJ Amsterdam • Holland P.O. Box 415 • 1500 EK Zaandam • Holland Tel: +31(0)20-682 90 05 • Fax +31(0)20-686 39 62E-mail: [email protected]

Holland Repair and Services b.v.

Vlothavenweg 16 • 1013 BJ Amsterdam • Holland P.O. Box 415 • 1500 EK Zaandam • Holland Tel: +31(0)20-682 01 78 • Fax +31(0)20-684 21 05E-mail: [email protected]

Holland Marine Services Amsterdam b.v.

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 30 26-01-2009 14:35:19

Page 31: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

www.amports.nl Zeehavens Amsterdam Februari 2009 31

infrastructuur nodig. Een gaspijpleiding is

niet nodig doordat het aardgas boven de

bron wordt verstookt. De stroomkabel van

het platform met de motoren en genera-

toren naar het transformatorplatform van

het windpark is enkele kilometers lang,

waardoor deze kosten meevallen.

Smart Energy Solutions heeft nog andere

kleine gasvelden op het oog, zegt Visser.

“Welke dat zijn wil ik nog niet zeggen.

Maar we zijn overtuigd van de mogelijkhe-

den van verstromen.” De gas- en stroom-

productie bij het Prinses Amalia windpark

moet in 2012 van start gaan.

JvdB

www.smartenergy-solutions.com

Onder de Noordzee liggen tal van kleine

gasvelden. De investeringen om deze

velden te exploiteren zijn in veel gevallen

niet rendabel. Echter, het bedrijf Smart

Energy Solutions in Amsterdam heeft een

nieuwe manier gevonden om het gas toch

te benutten.

Gas uit een reservoir onder het nieuwe

windpark Prinses Amalia voor de kust van

IJmuiden, gaat naar de verbrandingsmo-

toren op een platform dat het bedrijf bij

het windpark wil plaatsen. De motoren

drijven generatoren aan om elektriciteit

op te wekken. De elektriciteitskabel die het

windpark met de wal verbindt, transpor-

teert deze stroom naar het vasteland. Deze

techniek staat bekend onder de termen

‘verstromen’ en gas-to-wire.

“Het is een goed bruikbare techniek

omdat we het aardgas tegen lage kosten

kunnen exploiteren,” zegt directeur Anne

Visser van Smart Energy Solutions. “Dit

komt onder andere doordat de windtur-

bines zelden hun maximale vermogen

produceren.” Hierdoor blijft zestig procent

van de capaciteit van de kabel onbenut.

Zolang de windturbines niet op volle

capaciteit presteren, is er dus ‘ruimte’ op

de kabel. Dit zal het grootste deel van de

tijd het geval zijn. Is de capaciteit van de

kabel wel volledig nodig voor de windtur-

bines, dan schakelt men de gasmotoren

simpelweg uit.

De installatie die Smart Energy Solutions

wil gebruiken, krijgt een elektrisch vermo-

gen van 8,8 MW –vergelijkbaar met twee

a drie grote windturbines op zee- of een

veelvoud daarvan. Het is waarschijnlijk,

dat deze installatie nog niet verouderd is

als het gas in het veld opraakt. Dan gaat

de druk in het reservoir naar beneden en

stroomt er niet voldoende gas meer uit de

bron. De gebruiker kan de installatie dan

verplaatsen naar een volgend gasveld.

KLAAR IN 2012

Twee factoren maken de aanpak van Smart

Energy Solutions rendabel. Op de eerste

plaats het hoge rendement van de gasmo-

toren. Daarnaast is er maar weinig nieuwe

i n n o v a t i e

Elektriciteit uit NoordzeegasSmart energy Solutions in amsterdam gaat op de noordzee elektriciteit opwekken en via de stroom-kabel van het Prinses amalia windpark naar het vasteland transporteren.

Smart Energy Solutions start in 2012

Artist’s impression van het toekomstige produktieplatform waarop de turbines en generatoren staan

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 31 26-01-2009 14:35:31

Page 32: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

Pronk multiservice bv

De specialist in:

Het beladen en zeevast zetten (sjorren) van lading in

containers bij ons op locatie.

Opslag van goederen en containers (binnen 10000m met

hijscapaciteit van 40ton en buiten 6000m ).

Sjorren en losklaar maken van lading in en op schepen,

vrachtwagens, treinwagons e.d.

Verlenen van assistentie bij laad- en loswerk (heftruck-

chauffeurs, aan- en afpikkers).

Alle soorten hand- en spandiensten aan haven en industrie.

Leverancier van alle sjor- en stuwmaterialen,

hout (ISPM15), hijsmaterialen en reinigingsmiddelen.

*

*

*

*

*

*

2

2

Havenservice en industriele dienstverlening

Dealer Cordstrap ladingvastzetsystemen

:

Elbaweg 2 - 1044 AD Amsterdam

Tel: 020-6139546 - Fax: 020-6146612

Internet: www.pronkmultiservice.nl

E-mail: [email protected]

VCA* GECERTIFICEERD

DNV Certification BV

VCA

• E.D.I. reporting• P.T.I. reefer service• Covered workshops• Refurbishing- and paintshop• Cleaning facilities• Modifications• Road transport services• Water & rail connected• Sale, purchase and lease• Two locations in theAmsterdam port

• Total surface area 40.000 m2

• ISO-VCA-STEK&IICL certified

Sales office & container depot A:Ruijgoordweg 80-Westpoort 79891047 HM AmsterdamThe NetherlandsT +31 20 6115656E [email protected] W www.cca.nl

CONTAINER COMPANY AMSTERDAM BV

YOUR COMPASS TO PROFIT!CCA, Container Company Amsterdam bv, Huurbox and Koelbox are registered trademarks and part of the Ter Haak Group.

Depot B: Corsicaweg 6 - Westpoort 5031 - Amsterdam Modification containers and cabins Reefer service

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 32 26-01-2009 14:35:34

Page 33: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

www.amports.nl Zeehavens Amsterdam Februari 2009 33

In de beleidsbrief Duurzame Zeehavens,

die eind november is verschenen, geven

minister Eurlings en staatssecretaris Hui-

zinga aan dat er tot 2014 vijf miljoen euro

beschikbaar is voor innovatieve projecten

die de Nederlandse zeehavens duurzamer

maken. Het accent ligt op terugdringing

van het geluid en schadelijke emissies,

intensief ruimtegebruik en verbetering

van de waterkwaliteit.

Hoewel het een gering bedrag is, hopen

beide bewindslieden hiermee duurzaam-

heid, innovatie en ook samenwerking

tussen de zeehavens te stimuleren. “Die

vijf miljoen euro voor de komende vijf

jaar is vooral bedoeld als steun in de rug,

niet om grootschalige projecten mee te

financieren” zegt Anne van der Vliet, pers-

voorlichter van het ministerie van Verkeer

en Waterstaat.

VEEL PRoJECTEN AMSTERDAM

Uit de bijlage blijkt dat Zeehavens

Amsterdam al een aanzienlijk bijdrage

levert aan de ontwikkeling van duurzame

havens. Een goed voorbeeld is deelname

aan Green Award, een vrijwillig certifi-

ceringsysteem met strenge milieu- en

veiligheidseisen voor grote tankers en

bulkcarriers. Een ander voorbeeld zijn

de nieuwe dienstvaartuigen op zwavel-

arme brandstof van Haven Amsterdam

die voldoen aan de hoogste norm voor

luchtkwaliteit (CCR3). Ook het Loods-

wezen en De Koperen Ploeg hebben

inmiddels gekozen voor deze brandstof.

Voorts zorgt de Westpoortbus sinds 2003

VLIEGWIEL MAJA STEVEDoRES

De afgelopen drie jaar heeft Maja Steve-

dores een vliegwielsysteem beproefd in

zijn mobiele kranen. Het vliegwiel leidt

tot een energiebesparing van 30 à 40

procent doordat hij energie opslaat en

extreme pieken opvangt. Hierdoor hoeft

de dieselgenerator minder elektriciteit te

leveren.

Het laatste project is Stadshaven Minerva

waar sinds 2005 de transformatie bezig is

van houtopslagbedrijven naar een hoog-

waardige stedelijk bedrijventerrein met

veel creatieve bedrijven. De uitvoering is

in 2008 van start gegaan.

BS

www.verkeerenwaterstaat.nl

voor het collectief vervoer voor 500 à 600

werknemers per dag. Twee bussen rijden

sinds maart 2008 op biodiesel.

Ook Greenmills, dat begin 2010 in be-

drijf moet gaan en werk biedt aan 130

mensen, staat in de nota. Het bedrijf gaat

zorgen voor de grootschalige verwerking

van organische reststromen, die wordt

omgezet in biobrandstoffen en groene

elektriciteit voor zo’n 35.000 huishoudens.

Uit afval- en rioolslib produceert het Afval

Energie Bedrijf (AEB) elektriciteit voor

gemeentelijke kantoren en gebouwen,

trams, metro en de straatverlichting. In

2009 worden 29.000 woningen in Amster-

dam-Noord aangesloten op stadswarmte

uit deze AEB-centrale, net zoals nu al ge-

beurt bij 15.000 huishoudens in stadsdeel

Nieuw-West.

i n n o v a t i e

Zeehavens Amsterdam laat zich geldennederlandse zeehavens die werken aan duurzaamheid en innovatie, krijgen een steuntje in de rug. Minister eurlings en staatssecretaris Huizinga hebben een nieuwe subsidieregeling van vijf miljoen euro in het leven geroepen. Uit de bijlage blijkt dat Zeehavens amsterdam al veel initiatieven ontplooit.

Nieuwe subsidieregeling voor duurzame havens

De nieuwste patrouilleboten van Havens Amsterdam varen op laagzwavelige brandstoffen

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 33 26-01-2009 14:35:38

Page 34: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

Haven Amsterdam en het bedrijfsleven

hebben de laatste tien jaar intensief

samengewerkt bij een aantal nieuwe

ontwikkelingen. Beide partijen hebben

geïnvesteerd in een breed scala aan ha-

ven- en transportverbeteringen, waarvan

een aantal het predicaat ’zeer geavan-

ceerd’ zeker verdient. Innovatie verbetert

de concurrentiepositie en is noodzakelijk

voor de havenregio. Het volgen van de

– meestal technische – ontwikkelingen in

de markt is een ding; iets nieuws beden-

ken gaat een stapje verder.

CERES PARAGoN

Innovatie heeft iets bijzonders in zich: het

moet uniek zijn. Zoals de insteekhaven

voor containerschepen van Ceres Paragon

die in 2002 in bedrijf ging. ‘Paragon’ is

Grieks voor ‘uniek’. En uniek is deze con-

tainerterminal nog steeds, want nergens

anders ter wereld kunnen grote contai-

nerreuzen over beide boorden tegelijk

worden behandeld. Geestelijk vader Chris

Kritikos, de vroegere directeur-eigenaar

van Ceres, vond halverwege de jaren

negentig dat zijn Amsterdamse terminal

iets ‘extra’s moest bieden. En dat is gelukt;

Ceres Paragon boekt het ene na het

andere record bij het laden en lossen van

containers, zoals de 161 containers in een

uur tijd in mei 2008.

oVERDEKTE TERMINAL

Een ander bekend voorbeeld is de over-

dekte Waterland Terminal, waar gelijktijdig

drie schepen droog kunnen laden en

CACAo IN BuLK

Begin 1996 besloot de Zaanse cacaofa-

briek Gerkens (Cargill Cocoa) een proef te

doen met de aanvoer van cacao in bulk.

Tot dan toe geschiedde de aanvoer van

cacaobonen uitsluitend in jute zakken van

70 kilogram per stuk. Dat was een arbeids-

intensieve vorm van stukgoed. In maart

1996 arriveerde het ms ‘Bickersgracht’

van de Amsterdamse rederij Spliethoff

met een partij van 3.200 ton onverpakte

cacaobonen uit Ivoorkust. Hoewel het de

bedoeling was deze missie strikt geheim

te houden, stond het bij aankomst zwart

van de belangstellenden op de kade in

Zaandam. De lading bleek geen nadelige

gevolgen te hebben opgelopen en sinds-

dien komen er regelmatig bulkverschepin-

gen cacao naar Amsterdam en Zaandam.

Een schoolvoorbeeld van innovatie.

Ook elders in het havengebied zit men

lossen. Hoe slecht het weer ook is, er kan

altijd worden doorgewerkt. Naast het

zeeschip is er ruimte voor een binnen-

vaartschip, zodat ook overboord gelost

kan worden.

Voormalig directeur-eigenaar Dick Broe-

der liep al jaren rond met zijn plannen een

all-weather terminal te bouwen. Vijftien

jaar geleden was geen enkele bank bereid

de bouw te financieren. Haven Amster-

dam was echter wel bereid de eerste

overkapping voor een beperkte periode,

en voor een beperkt deel, te financieren.

Hierdoor werd de droom van Dick Broeder

in 1996 toch werkelijkheid. Het bedrijf

draait sindsdien als nooit tevoren. Diverse

zeehavens hebben deze vernieuwing

inmiddels gekopieerd maar drie over-

dekte ligplaatsen blijft uniek in de wereld.

In januari 2008 nam het bedrijf zijn derde

overdekte terminal in gebruik.

i n n o v a t i e

34 Zeehavens Amsterdam Februari 2009 www.amports.nl

Van cacao in bulk tot dubbele containerkranenvooral het afgelopen decennium heeft Zeehavens amsterdam op diverse fronten laten zien dat het een ‘slimme’ havenregio is. oud-hoofdredacteur Joris Moes, die 42 jaar de havenontwikkeling van dichtbij heeft meegemaakt, doet een greep uit de vele - soms gedurfde – innovaties.

Zeehavens Amsterdam bleef innoveren

Artist’s impression van de Dijksgracht, een van de acht speciale opleidingsschepen van Spliethoff

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 34 26-01-2009 14:35:58

Page 35: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

www.amports.nl Zeehavens Amsterdam Februari 2009 35

niet stil. Zo hoeft de zeevisgroothandel

niet meer naar de visafslag van Zeehaven

IJmuiden NV te komen om te bieden in

de mijnzaal. Sinds maart 2008 kan dat via

internet, dus vanaf de eigen werkplek. De

havenautoriteiten hebben daarvoor een

digitaal systeem ontwikkeld, waarbij de

computer van de mijnklok de reactietijd

van de ‘internetbieder’ compenseert.

Innovatie is er ook in de samenwerking

tussen de maritieme opleidingen. Rederij

Spliethoff en de Maritieme Academie in

IJmuiden gaan aankomende stuurlie-

den opleiden op zee. Daarvoor laat de

rederij voor circa negen miljoen euro acht

nieuwbouwschepen, uit een serie van 24,

uitrusten met een dubbele brug en extra

accommodatie. Deze extra voorzieningen

zijn bestemd voor acht zeevaartschool-

studenten en een leerkracht. Waar ter

wereld de schepen zich ook bevinden, een

satellietverbinding zorgt voor een snelle

verbinding met het thuisfront in IJmuiden.

AMSBARGE

In het rijtje van belangwekkende regionale

innovaties mag de ‘Mercurius Amsterdam’

natuurlijk niet ontbreken. Het binnenvaart-

schip, dat een ladingcapaciteit heeft van

144 TEU, heeft een eigen 30-tons contai-

nerkraan zodat de Mercurius Amsterdam

kan laden en lossen bij kades zonder

walkraan. Dit concept staat bekend onder

de term AMSBarge.

Het gemeenschappelijke initiatief van

Haven Amsterdam en binnenvaartreder

Mercurius heeft een aantal positieve gevol-

gen. Omdat het transport over de weg te

vaak op slot zit, blijkt vervoer via water een

veel beter alternatief dan vooraf gedacht.

Computerspecialisten van Haven Amster-

dam en cargadoors werken nauw samen

aan de totstandkoming van een uniek digi-

taal port community systeem. Na uitgebrei-

de experimenten is deze PortNET-software

geschikt voor gebruik. Ook de Douane

doet mee, zodat voortaan het inklaren ook

elektronisch mogelijk is. Scheepsagenten

kunnen nu via hun personal computers

communiceren met de verschillende syste-

men van de autoriteiten voor de verplichte

formaliteiten. PortNET gaat nu samen met

nieuwe, duurzame energiebronnen. Een

voorbeeld is de nieuwe fabriek Greenmills

die organisch restafval gaat verwerken

tot biodiesel, bio-ethanol, biogas en

elektriciteit. Als grondstof gebruikt de

nieuwe fabriek afgewerkt frituurvet van

restaurants en snackbars. De warmte die

vrijkomt bij de raffinageprocessen, wordt

omgezet in groene elektriciteit voor zo’n

35.000 huishoudens. Begin 2010 moet de

fabriek in bedrijf gaan.

Een ander voorbeeld van duurzame

energie is een vrachtwagen op waterstof,

waarvan transportbedrijf Jan Boudesteijn

uit Beverwijk inmiddels een prototype be-

zit. Deze HyTruck rijdt inmiddels een jaar

rond. De brandbestrijding in de loodsen

van Sitos gebeurt door ze te vullen met

CO2, zodat er geen zuurstof meer bij de

brand kan komen.

het Rotterdamse Portinfolink beide syste-

men samenvoegen tot één nationaal port

community systeem (zie ook Zeehavens

Amsterdam no. 5 van 2008).

VLIEGWIEL

Havenkranen zijn energieverslinders. Het

hijsen van tientallen tonnen lading in

korte tijd kost veel energie, terwijl bij het

laten zakken ervan energie verloren gaat.

Maja Stuwadoors heeft daar een slimme

technische toepassing voor bedacht. Een

vliegwiel zorgt ervoor dat energie die ont-

staat bij het laten zakken van de hijs, niet

verloren gaat maar nuttig wordt gebruikt.

Het resultaat is een forse brandstofbespa-

ring van 30 tot 40 procent ten opzichte

van de conventionele dieselelektrische

aandrijving.

Intussen kijkt Zeehavens Amsterdam naar

De revolutionaire kraan met vliegwiel van Maja Stevedores

Artist’s impression van de Dijksgracht, een van de acht speciale opleidingsschepen van Spliethoff

Het binnenvaartschip Mercius Amsterdam beschikt over een eigen 30-tons containerkraan

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 35 26-01-2009 14:36:13

Page 36: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

Hoewel uit de jongste cijfers blijkt dat het

aantal riviercruises in 2008 licht is gedaald

van 1090 naar 998, was er de laatste tien

jaar sprake van een stormachtige groei.

Zowel de zee- als riviercruisevaart speelt

een belangrijke rol in Amsterdam. In IJmui-

den is, naast uiteraard de zeecruises, ook

de dagelijkse DFDS-ferrydienst op New-

castle van groot belang. In het afgelopen

seizoen hadden de 130 zeecruiseschepen

die Amsterdam en IJmuiden aandeden,

zo’n 240.000 passagiers aan boord, een

aanzienlijke groei ten opzichte van 2007.

Het aantal bezoekende riviercruiseschepen

liep echter iets terug: van 1090 tot 998 met

zo’n 230.000 passagiers. Dit maakte Peter

Swelheim, voorzitter van Amsterdam Cruise

Port (ACP), onlangs bekend tijdens de

afsluitende seizoensborrel aan boord van

riviercruiseschip Serenade I van rederij Euro

Shipping Voyages uit Bemmel (Gelderland).

Voor het Amsterdamse bedrijfsleven en de

overheid zijn cruiseschepen een welkome

bron van inkomsten. Eén zeecruiseschip

levert gemiddeld 225.000 euro op aan

bestedingen. Als Amsterdam de begin- of

eindbestemming van de reis is, gaat het

zelfs om zo’n 500.000 euro. In het afgelopen

seizoen betrof dat 56 van de 130 cruise-

schepen. Voor een riviercruiseschip gaat het

om een gemiddelde van zo’n 40.000 euro.

In totaal leveren zee- en riviercruises de

hoofdstad zo’n 80 miljoen euro op.

LIGPLAATSEN

Tijdens de afsluitende seizoensborrel

op de Serenade I brak Aart Hiemstra,

adjunct-havenmeester van Amsterdam,

mee dat het ‘vaarseizoen’ van de schepen

toeneemt van 210 tot zo’n 240 dagen per

jaar. Waarom zult u denken? Tijdens de

wintermaanden doen deze luxe schepen

steeds vaker dienst als ‘reservehotel’ voor

grootschalige beurzen en andere evene-

menten.

NIEuWE DoELGRoEPEN

De teruglopende economie is uiteraard

ook een bedreiging voor de riviercruise-

vaart. Desondanks is De Jong hoopvol

gestemd: “We doen zaken met tourope-

rators op verschillende continenten,

hetgeen een gezonde risicospreiding met

zich meebrengt. Eén van de kansen voor

de komende jaren is het groeiend aantal

Chinezen, Japanners, Australiërs en Zuid

Amerikanen die een riviercruise willen

maken. Mijn rederij EuroShipping Voyages

heeft nog steeds vertrouwen in de groei-

potentie van de riviercruisevaart. Vandaar

ook dat we twee nieuwe schepen hebben

aangekocht, de ‘Serenity’ en de ‘My Story’.

Dit zijn bestaande schepen die we van

andere eigenaren hebben overgenomen.”

Jan Willem de Jong, die tot 2006 nauw

verbonden was aan Amsterdam Cruise

Port, ziet echter ook veel sterke punten

voor de internationale riviercruisevaart. Zo

neemt de belangstelling voor de riviercrui-

sevaart flink toe, zowel in Europese landen

als ver daarbuiten. Het gaat immers om

een vaargebied van zo’n 3500 kilometer

tussen Amsterdam en de Zwarte Zee via

de Rijn, Main en Donau. “Opmerkelijk is

dat de belangstelling in Nederland voor

de riviercruisevaart slechts mondjesmaat

een lans om het aantal ligplaatsen voor

riviercruiseschepen minimaal op peil te

houden. Anders lijkt voor de riviercruise-

vaart het einde van de groeimogelijkhe-

den in de hoofdstad in zicht. Dit vanwege

de beperkingen voor dergelijke schepen

tot 135 meter om in het centrum van

Amsterdam af te meren.

Het sterk gestegen aantal riviercruise-

schepen zorgt overigens niet alleen in

Amsterdam voor problemen met goede

ligplaatsen. “We moeten vaak al een jaar

vooraf reserveren waar de schepen op de

populaire bestemmingen kunnen afme-

ren,” verzucht Jan Willem de Jong, hotel

operations manager van EuroShipping

Voyages en gastheer op de Serenade I.

“Vaak is het reisprogramma van de tour-

operators dan nog niet eens bekend.”

Tot de bedreigingen van de riviercruise-

vaart behoort volgens De Jong ook de

klimaatverandering. Door bijvoorbeeld

regenval of langdurige droogte krijgen ri-

viercruiseschepen overal in Europa steeds

vaker te maken met hoog- en laagwater-

beperkingen en moeten touroperators de

reisschema’s soms op het laatste moment

aanpassen. Dit is bijvoorbeeld het geval

als de toegelaten diepgang minder dan

1,50 meter of de doorvaarthoogte minder

dan 7,00 meter bedraagt.

Een andere bedreiging is dat het aantal

vakbekwame nautische en civiele perso-

neelsleden geen gelijke tred houdt met

het groeiend aantal riviercruiseschepen.

De nieuwste generatie doet qua luxe en

comfort nauwelijks onder voor drie- en

viersterren hotels. Dit brengt met zich

R i v i e R C R U i S e v a a R t

36 Zeehavens Amsterdam Februari 2009 www.amports.nl

Riviercruisevaart zoekt nieuwe doelgroepennaast zeecruises is ook de riviercruisevaart in de regio amsterdam de laatste tien jaar flink gegroeid. Daar doet een lichte daling in 2008 niets aan af. Maar het aantal ligplaatsen groeit niet met dezelfde snelheid mee. ondertussen gaat de branche op zoek naar nieuwe doelgroepen.

Vraag om extra ligplaatsen in Amsterdam

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 36 26-01-2009 14:36:13

Page 37: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

www.amports.nl Zeehavens Amsterdam Februari 2009 37

toeneemt. Wij worstelen nog met een ‘rol-

latorsyndroom’ wat betreft de passagiers

op dergelijke schepen,” stelt De Jong.

Maar volgens hem is dat beeld aan een

grondige bijstelling toe. Internationaal is

er een steeds grotere groep van kapitaal-

krachtige en vitale ouderen die niet erg

den bij het boeken van riviercruises. Dat

geldt zowel voor de luxe van de accom-

modatie alsmede voor de reisprogram-

ma’s die de touroperators aanbieden.”

AB

www.amsterdamcruise.nl

kwetsbaar lijken voor een economische

recessie. Verder blijkt dat liefhebbers van

zeecruises steeds meer voor riviercruises

kiezen. Zo neemt het aantal gecombineer-

de zee- en riviercruises toe.

De Jong: “We merken dat vooral buiten-

landse passagiers steeds kieskeuriger wor-

Het rivciercruiseschip ‘Serenade I, afgemeerd bij de Passenger Terminal Amsterdam (PTA) tijdens de ‘seizoensborrel’ van Amsterdam Cruise Port

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 37 26-01-2009 14:36:18

Page 38: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

Where coffee meets cocoa.

Sitos is a privately owned company that specialises in logistical services such as:

• Warehousing • LIFFE approved & EKO (organic, Dutch license no.022953)

• Quality control and inspection services • Shipping, forwarding and chartering

• Transport and distribution • Collateral management services • Customs clearance

• Supply chain management • Cleaning services

• Decontamination of commodities in an organic approved method

Sitos Commodities & logistics B.V.Sitos Group operates in various countries and locations such as: • The Netherlands - Amsterdam • United Kingdom - London, Tilbury, Hull and Liverpool • Ireland - Dublin • Ghana - Tema and Takoradi • Togo - Lome • Cote d’ Ivoire - Abidjan.

Amsterdam:Accraweg 39, 1047 HJ Amsterdam Phone +31 (0) 20 585 3830. Fax +31 (0) 20 585 3849. E-mail: [email protected]

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 38 26-01-2009 14:36:19

Page 39: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

www.amports.nl Zeehavens Amsterdam Februari 2009 39

Dat Amsterdam en Rotterdam ook heel

goed kunnen samenwerken blijkt wel uit

het nieuwe boek ‘Havens van Amsterdam

en Rotterdam sinds 1870’. Het is het eerste

gemeenschappelijke jaarboek van het

Scheepvaartmuseum in Amsterdam en

het Maritiem Museum in Rotterdam.

Centraal staat de ontwikkeling van de

beide zeehavens die omstreeks 1870 een

rechtstreekse verbinding kregen met

de Noordzee. Rotterdam via de Nieuwe

Waterweg (1872), Amsterdam dankzij het

Noordzeekanaal (1876). Wat volgde was

een snelle mechanisatie van de overslag-

technieken, de overgang van zeil- naar

stoomvaart, nieuwe arbeidsvoorwaarden,

schaalvergroting en de komst van de

container.

Onder redactie van Remmelt Daal-

der (Scheepvaartmuseum) en Wouter

Heijveld (Maritiem Museum) hebben

diverse conservatoren van de twee musea

zich gebogen over

verschillen en over-

eenkomsten tussen

beide zeehavens. Zo

zijn er hoofdstuk-

ken over de snelle

ontwikkeling van

zowel Rotterdam

als Amsterdam en

de opmars van het

containervervoer

sinds 1970. Maar er

staan ook specifieke

hoofdstukken in

over Amsterdam,

zoals het imago van

de rederij Vinke &

Co en de recente

wervingscampagne

‘Ook van Jou’ van

Haven Amsterdam.

Naast de gedegen

teksten maken de

vele fraaie illustra-

ties (foto’s, affiches en prentbriefkaarten)

het jaarboek extra aantrekkelijk. Dat

geldt bijvoorbeeld voor een litho van

de opening van het Noordzeekanaal uit

1876, een prentbriefkaart uit 1960 van het

beroemde passagiersschip Oranje en de

prachtige gebrandschilderde ramen van

Vinke & Co.

BS

Titel: Haven van Amsterdam en Rotter-

dam sinds 1870

Auteurs: Remmelt Daalder, Wouter

Heijveld e.a.

ISBN: 978.90.5730.570 2

128 pagina’s, rijk geïllustreerd in kleur

Prijs: € 19,95

Luxe editie, ISBN: 978.90.5730. 571 9

Prijs: € 44,50

www.walburgpers.nl

R e C e n S i e

De ontwikkeling van de Amsterdamse haven na 1870

Where coffee meets cocoa.

Sitos is a privately owned company that specialises in logistical services such as:

• Warehousing • LIFFE approved & EKO (organic, Dutch license no.022953)

• Quality control and inspection services • Shipping, forwarding and chartering

• Transport and distribution • Collateral management services • Customs clearance

• Supply chain management • Cleaning services

• Decontamination of commodities in an organic approved method

Sitos Commodities & logistics B.V.Sitos Group operates in various countries and locations such as: • The Netherlands - Amsterdam • United Kingdom - London, Tilbury, Hull and Liverpool • Ireland - Dublin • Ghana - Tema and Takoradi • Togo - Lome • Cote d’ Ivoire - Abidjan.

Amsterdam:Accraweg 39, 1047 HJ Amsterdam Phone +31 (0) 20 585 3830. Fax +31 (0) 20 585 3849. E-mail: [email protected]

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 39 26-01-2009 14:36:28

Page 40: ZeehavensAmsterdam NL Uitgave nr.1

New Ter Haak group Head Office

YOUR COMPASS TO PROFIT!

CERESExtension area

60.000 m2

Amerikahaven:

USA -Container & RoRo terminal

• 550 m Deepsea quay

• 300 m Coaster & barge quay

• 30.000 m2 Rail terminal

• 35.000m2 Warehouses

• 20.000m2 Container cleaning,maintenance & repair department

• 10.000 m2 Stuffing & stripping area

• Loading docks, 24 units

• 2.400 m2 Offices

• Road connecting to Schiphol

• Total surface: 30 hectares

Vlothaven:

USA - Bulkterminal

• 300 m Deep sea quay

• 50.000 m2 Open space area

• 5.000 m2 Warehouses

• 525 m Rail track

• Sophisticated bulk equipment

Suezhaven:

USA - Cocoa/Plywood terminal

• 800 m Deep sea quay

• 25.000m2 Warehouses

All terminals I.S.P.S. certified

Ruijgoordweg 80, Westpoort 7989 - 1047 HM Amsterdam - The NetherlandsT +31 20 6116688 F +31 20 2011882 E [email protected] W www.terhaakgroup.com

Suezhaven

Vlothaven

InlandBarge Terminal

Deep Sea Quay

D.C. ShedsRail Terminal

USA, United Stevedores Amsterdam V.O.F, is a registered trademark and part of the Ter Haak Group.

New Head office

1-1 PAG. USA:USA 2006 14-01-2009 09:02 Pagina 1

HAD_TDS_NED_nr1_09.indd 40 26-01-2009 14:36:37