ened

ilim.co

m

Zelili

EDIGEN kitaphanajygy

Zelili

TURANAgabat, 1991

Zelili GogularKitapa trkmen klassygy Gurbandurdy

Zelilini gogulary girizildi.edigen kitaphanajygy Agabat, Turan

neiraty, 1991.

TSSR-i halk azyjysy Gurbandurdy Gurbans-hedowy redaksiasy bilen.Redaktor-dzji: Tejen Nepesow.Neir in jogapkrler: Kmek Kulyew, AnnaSous.Suratylar: Slgn, Myrat, Annaguly Hojaguly-ewler.

Bu kitapdaky maglumat "boly aly" esaslarda,kepilliksiz getirilr. Bu i taarlananda hliseresaplyk releri grlen hem bolsa, ne aw-tor(lar), ne Enedilim.com sahypasy bu idkiinformasia sebpli ekilen gni a gytaklaynitgi a zelel in hi bir adamy a guramanynde jogapkrilik ekmer.

PDF-a geirildi: 25. Awgust 2013Enedilim.com sahypasyny kitaphanasy.

MAZMUNY

Zelili . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . iiiJanymy jananasy . . . . . . . . . . . . 1Gelr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3Kz bilni . . . . . . . . . . . . . . . . . 4Dostdan gaar . . . . . . . . . . . . . . . 6Aldady meni . . . . . . . . . . . . . . . . 8Aglar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10I bolsa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12alandadyr . . . . . . . . . . . . . . . . 14Bada bellidir . . . . . . . . . . . . . . . 15Kre dndi . . . . . . . . . . . . . . . . . 17Grgene gideli . . . . . . . . . . . . . . 19Bellidir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Boldum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22oldur bu . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Indi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Eledi husnuna hyrydar meni . . . . . . 28Halym perian . . . . . . . . . . . . . . . 30Gerekdir . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Dndi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Meni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36E garda . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Islemen seni . . . . . . . . . . . . . . . . 40

ii enedilim.com

ar senden . . . . . . . . . . . . . . . . 42Sele gideli . . . . . . . . . . . . . . . . 43Nyan, seidi . . . . . . . . . . . . . . . 44Salam, seidi! . . . . . . . . . . . . . . . 46Watanym seni . . . . . . . . . . . . . . . 49Sil bolar boldy . . . . . . . . . . . . . . . 52Halym bardyr . . . . . . . . . . . . . . . 53Iinde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55Gygyrmak bilen . . . . . . . . . . . . . . 57aramaz . . . . . . . . . . . . . . . . . 59zge dem bolmaz . . . . . . . . . . . . . 62

iii enedilim.com

ZELILI

(1780 1852)

Zelili gkle tapasyny gerkez tiresinden bolup,Grgen topragynda dogular. Etrek we Grgen-dki mekdeplerde okaar. Tanymal ahsyetlerAzady onu babasy bolup, Magtymguly onu da-ysydyr. Alym we ahyrlar kowmy Zelilide ylmawe ygra hyjuw oarar. Arap we pars edebiatywe ylmy onu dnjesini baladyrar. Grgenwe Etrek edebi sredasynda tiz tanalar. 1816-njyylda Hywa hany Muhammetrahym han Grge-ne ri edr we gkleleri uly blegini esiredip, Hywa srr. Zelili ol esirler bile Hywadr, 6-7 yl onda galyp, 1822-1823-nji yllar-da Etrege dolanyp gelr. Zelili we Sedini al-an hatlary edebiatda tze anry emele getirr.Zelili bada Magtymgulyny wepadar girdi bo-lup, so ol uly klassyk bolup etir. Onu ykywe sosial poeziasy bar, ol halky we juda ahyra-na. Onu btin gogulary dien aly trkmenihalk adymyna wrlipdir. Zelili hakda birnemonografia azyldy. Onu kitaplary dowamlyap edilr.

iv enedilim.com

Zelili hak ayk we pidakrligi simwolydyr.

Tejen Nepesow

v enedilim.com

Janymy jananasySen-sen meni dilberim,Janymy jananasy;Iki jahan serwerim,Klmi gamhanasy.

zleri gl-glmdir,Owazy bilbilmidir,Zlpleri snblmidir,Dileri dr dnesi.

Yklym perizady sen,Gamgyn klm ady sen.Sen bir yky ody sen,Men pakyr perwanasy.

Men bir misgini-geda,Sen nzenin, husna ba,Kirpigi ok, gay a.Men onu nyanasy.

Jynmu sen a almu sen,Janyma ajalmu sen,Gmu sen a lalmu sen,E, sonalar sonasy.

1 enedilim.com

Gylaw berdi dumana,Dosgy kyldy bigana,Indi grmek gmana,amandyr zamanasy.

Zelili, ahy-zary,Dilberim, alla ary,Birew sorsa Ne kri? Bir senem diwanasy!

2 enedilim.com

GelrE aranlar, musulmanlar,Gr, swer arym gelr;Halaygy haran edip,Ol serwi-rowanym gelr.

Bize dogry-dogry bakar,Mjg tygy jany akar,Agzy pisse, lebi eker,Dileri drdnem gelr.

Sallanyp ykypdyr dze,Nazaryn salandyr bize,Kast eder bu janymyza,Gzleri giranym gelr.

Gaz ri, maral bakyly,Keik gez, tugun nakyly,Badam gabak, akut saly,Zlpi zerefanym gelr.

Dir Zelili, gary aly,Jary alyp, olun aly,Gol gowuryp, hyzmat kyly,Meni Dndi hanym gelr.

3 enedilim.com

Kz bilniDilber, sen meni andyrdyBir grnmez kz bilni;ene z krs mndrdi,M dodurdy nz bilni.

akyp sen iim-daymy,Telbe edip sen baymy,Alyp sen akyl-huumyol piala gz bilni.

Husnu dn ugla salar,A-gn anasa, ualar,znden giden kp bolar,rir bolsa dz bilni.

Bagya sele barmadym,Nowa gli tirmedim,A dek jemaly grmedim,tdi tomus-gz bilni.

Dse men gulu eline.Mal-baym huda oluna,Men bermenem z geline,ene togsan gyz bilni.

4 enedilim.com

Dzmen bu derdi-azara,G alar ol bara-bara,Synam zre tze araBur goup sen duz bilni.

Janym bu jepadan dynmaz,Yk derasy daar, synmaz,Bagtym gaflatdan oanmazShbet bilen, saz bilni.

Jepbar bagtym bendin amaz,um talygym murgy umaz,Iden ary ody mezBaran bilen, buz bilni.

Zelili dir, amyragym,Iki jahanda geregim,Ykdan dolupdyr regim,Egsebilmen sz bilni.

5 enedilim.com

Dostdan gaarMert hyzmat eder dumana,Muhannesler dostdan gaar;Gelse grnmez myhmana,Gizlener, bir hasdan gaar.

Barsa, hyra-hyra bakar,Grrldisi gge ykar,l erde agrse gorkar.Bara bilmez, pesden gaar.

Elese bir ana sapar,z-znden habar tapar,Obadan ykga at apar,Gara grmn, sesden gaar.

Goaklara budur pie,Gnde yk eder dwe,Muhannes barmaz swee,Syrylyp alysdan gaar.

Mertge destgir bolar alla,Bes bir zi kyrka, ell,aby gire bilmez galla,Gul dner, mejlisden gaar.

6 enedilim.com

E byradar, bri durgun,Gel, bu sze gulak bergin,Il horlugy eker bir gn,Her kii ulusdan gaar.

Zelili, sygyn jepbara,Uma her eten murdara,Syagw azm eder ire,zge janawar sesden gaar.

7 enedilim.com

Aldady meniOwal bada irki dnSaz bilen aldady meni;Owadan geline mezp,Nz bilen aldady meni.

Gapyl bolup, ganap dadyk,etany erine gadyk,Kp ounly swda duduk,Baz bilen aldady meni.

Peda didiler zyany,Grkezip altyn kiany,ek eken soy-paany,Sz bilen aldady meni.

Dn uly gyza mezp,Grkezdiler ony bezp,Rahat bermn, saldy azap,z bilen aldady meni.

Dn owal zn wdi,Tuta disem, zn sowdy,urtdan aryp, Hywa kowdy,Duz bilen aldady meni.

8 enedilim.com

Bu mekana gonan gdi,Nie yra anyp di,Sansyz yllar gelip gedi,az bilen aldady meni.

Zelili, ekdik jebrini,Grmedik oat dwrni,at eletdirip Grgeni,Boz bilen aldady meni.

9 enedilim.com

AglarBe eken sermest humarbazGalar borja, pul dip aglar;Gndiz roza, gije namaz,yn derwler ol dip aglar.

Azmaz zaty dogry r yn,aman olun alar peri, jyn,Ayklar magugy in,eda bilbil gl dip aglar.

Sugun, hyrs jeeli ser,Keik, gulan li ser,Meges pee baly ser,Guwwaslar dr, lagl dip aglar.

Saraar murg pasly-azlar,Geler ho drli owazlar,Heam bilen uar gazlar,Sona, rdek kl dip aglar.

Kerler: Wa gulagym ker dir,Krler: Iki gzm ber dir,alar nker, balar zer dir,Pakyr, misgin mal dip aglar.

10 enedilim.com

Mert bolsa, akyna-adaBarabar bol, et imdada,olagylar teri suwdaK naw, tamyl, sal dip aglar.

Adar Zelili bire,Gnde z k geler sere,Her kim dse garyp ere,Zarlar, watan, il dip aglar.

11 enedilim.com

I bolsaNamart nde gabarlar,Bir zerre akmaz i bolsa;zni bilmez, gterler,Eger on e ba bolsa.

de bolar gyyr kii,le yksa, kp tewi,Namardy edejek ii Saklar, gorkusyz go bolsa.

Namart owal den gitmez,Eger gitse, godan tmez,Go igit hergiz gaytmaz,Dndermez z, m ba bolsa.

Namartlar szn zikr eder,Gitdike zi pikir eder,Hudaga z m kr eder,Duman arasy da bolsa.

Namartlary huy ger,Lebi gurar, gany gaar,Go igitler serden geer,Gli ganyma du bolsa.

12 enedilim.com

Namart onda ere dner,Gwi salyk hara dner,Go igitler ire dner,ol medanda swe bolsa.

Zelili dir, muhannesler,ow grse, titrr namartlar,Mestana reip mertler,Islr, gnde dw bolsa.

13 enedilim.com

alandadyrBara gnni enesiGybat bilen alandadyr;Ili aldamak tenesiAz berip, kp alandadyr.

Men-menlikde gezer ksi,Gnbe-gnden bolar asy,Agyz iini yzasyGah-gah edip glendedir.

ygjak bolup dn-zeri,Garyplara derdeseri,Zat dip apar bay-piri,Gzi gumdan dolandadyr.

Ne pakyry, ne dahany,lm bilmez begu-hany,Bir wagt ekerler pumanyHaly zebun bolandadyr.

Zelili adar, bu haly,Kimse egsik, kimse doly,Eziz mr zowalyEltip gre salandadyr.

14 enedilim.com

Bada bellidirBoljak igit alykdan,Ol owwal bada bellidir;Ula-ki zn aldyr,De bilen duda bellidir.

Birewe olda bolanda,Gatnayp, garda bolanda,agy-aman i bolanda,yn dost geede bellidir.

Bir nie adam en bilen,eni gatadyr yn bilen,At tanatdyrmaz syn bilen,wrk aryda bellidir.

Kp goun balan serdarlar,Mert kiiler gider barlar,Namart gury de grlr,Batyr swede bellidir.

Her kiini bolsa akly,Sz jaynda szlr hakly,Uzak ola agyr kliIner gidide bellidir.

15 enedilim.com

Ilden yrak l lkedeir saar zn tilki-de,Suhangler mrekede,Jomartlar ada bellidir.

Zelili dier, serholar,orga mnp, wrk golar,Eesin isln derwlerSher gz ada bellidir.

16 enedilim.com

Kre dndiyl-yldan iler pis boldy,Her kii bir kre dndi;aman iler peda boldy,Pysky-pysat bara dndi.

Il in aglaan sesler,Belent boldy nie pesler,Pul ygnaan muhannesler,Her biri bir re dndi.

Bir nieler gapyl rer,Eklen in janyn berer,Anty-erti oun grer,Ant-kasam hnre dndi.

ylda birin ik keser,Gelen ryzky olun tusarAlgy dilp, zn asar,Il bary sthora dndi.

Ajy derdi jana salar,Ondan sora melul bolar,Ian, sopy hem mollalar Barysy betkre dndi,

17 enedilim.com

Garyplar galmady sanda,Mrewwet ok begu-handa,E aranlar, u zamandaDiwan ii para dndi.

Sde berip, ygar maly,Garamazlar sagy-soly,u gnlerde uly iliGassap dek soara dndi.

Zelili dir, dar bu jalar,Elip kaddym boldy alar,u eamda nie balarG sokjak mara dndi.

18 enedilim.com

Grgene gideliHywa hanny salgydy agyr,Han anynda gn ygyr.Halap sen maly sygyr,Dli Grgene gideli.

Hywa hanny aty bolar,Drli glli oty bolar,eri, urdy gaty bolar,Dli Grgene gideli.

Han anynda gn hatar,azyna buzuny satar,Hywa gelen borja batar,Dli Grgene gideli.

Zelili dir, andym munda,arym aglaandyr onda,Biz galdyk hany zulmunda,Dli Grgene gideli.

19 enedilim.com

BellidirDostlar, artyk sz ekmek,r anynda bellidir;Supra ayp, nan dkmek,Bar anynda bellidir.

Ganym grende mertler,Go baynda namartlar,lde gezen a gurtlarHar anynda bellidir.

Baa dse aman i,onda gerekdir garda,ir ganymy syagwir anynda bellidir.

Men adayn bire-bir,Aga iinden gurt ir,Osolny atap, kimirMar anynda bellidir.

Alana ber nesihat,Alamaz tutmaz wt,Bir tagsyply go igtAr anynda bellidir.

20 enedilim.com

Bahar aylar gller,Sarar gumry-bilbiller,Ziba, nzli gzellerTr anynda bellidir.

Zelili dier, a hak,Bu garyp halyma bak,Artan-egsen, galan kNer anynda bellidir.

21 enedilim.com

Boldumesir bolup, munda gelip,Jandan doan aly boldum;agy melisden arylyp,G opan aly boldum.

Garyplyk aldy kuwwaty,eker boldum muakgaty,z m gagy-garamatyBaa goan aly boldum.

Talap geldik ol mekany,Jebre saldyk irin jany,Phm edip peda-zyany,Indi duan aly boldum.

Howp aldy akly ni,Aldyrdyk ili erini,Indi watany krni,agy bilen aly boldum.

Grmedim kl agyny,Aldyrdym rek agyny,ekip watany dagyny,Oda ken aly boldum.

22 enedilim.com

tdi aralyk yzasy,Gady Hywany mazasy,G bir otly lybasyEgne geen aly boldum.

Neler grdk zalym handan,Ayrdy eziz watandan,Zelili dir, u mekandanG doan aly boldum.

23 enedilim.com

oldur buOwal Adam ata drp,Erenler geen oldur bu;Pygamber hasasyn srp,Weliler geen oldur bu.

Buhar telpegi baynda,Srgn organy jounda,Any igrimi ayndaigitler geen oldur bu.

Ol dereden der bukan,akmak akyp, otlar akan,Dagdan arak, umga ykanMergenler geen oldur bu.

Ternawly apdan akanlar,Glli orunja dakanlar,Hwes bilen at bakanlar,Seisler geen oldur bu.

Dogry oturyp, gya bakan,Aygyny janyn akan,Gzn szp, gayn kakanGzeller geen oldur bu.

24 enedilim.com

Ak znde haly taly,irin szli, ho roly,Uzyn boly, gwsi jalyGelinler geen oldur bu.

Zelili ar in aglap,andyrdy regin daglap, Garybym dip, dessan baglap,asenem geen oldur bu.

25 enedilim.com

IndiBili, ahyrzaman akynGelipdir bigman indi;Bolupdyr il ile agy,Oba oba duman indi.

ykypdyr tze ol oda,Galypdyr ki urp-kada,Gulak salmazlar nurbada,Dilemezler aman indi.

Kle kine dolduryp,Pakyr malna gz gyzdyryp,ersiz bir-birin ldrip,Ederler nahak gan indi.

Rast dogry oldan gadarlarRahy-etana giderler,Jan dostlaryna adarlarAldag-hdi alan indi.

Birewden pul karz alarlar,So dnp, dawa kylarlar,Tobasyz, kfr bolarlar,Geerler biiman indi.

26 enedilim.com

Gezerler, nmhrem gzde,Hergiz uat bolmaz zde,Haa-erim gelin-gyzda,okdur edep-ekram indi.

Refs edip ylma-kelama,Asy bolarlar mwlama,Lukma dnpdir harama,bhelidir a-nan indi.

Alyma hyzmat kylmazlar,Pent-nesihat almazlar,Alamazlar, hi bilmezler,Sud kasydyr, zyan indi.

Abytlarda ybadat ok,Bada hayr-sahawat ok,Begde rehim, epagat ok,Zalym bolmu soltan indi.

Nebs in il gezer pirler,Tamyg edip, el sererler,Kazylary z grerler,Bolmaz dogry diwan indi.

Bet ie ederler meli,ada salmazlar jelili,Adar gelipdir Zelili,agy tp, aman indi.

27 enedilim.com

Eledi husnuna hyrydar meniay badan oda saldy ar meni,Eledi husnuna hyrydar meni.Zlpleri tar-tar meni,Aglatdy zar-zar meni,Gay keman, kirpikleri tir meni,Eger grse, gamzalary ir meni,ldir bu gn gzleri ganhor meni.

Jahan ire meni ryswa kylypdyr,Bu eziz mrmi kt kylypdyr,Maa jepa kylypdyr,akyp eda kylypdyr,Gagy bile sargaryp,

gl rekim solupdyr,Illere mehur edip,

indi gzden salypdyr,yn owsunjy-sahyrym,

sya say mar meni.

Yzynda kylypdyr ar meni sana,Mejnun kibi dli, telbe, diwana.arym gzi messana,Dii sadap, drdane,Pelek ardan ayrdy,

kyldy meni bigana.

28 enedilim.com

Men ah urup aglar men,ahym ykar asmana,

Bu azara gody stemkr meni.ar jemalyn grkezip,

otlar saldy bu jana,rtendi gara bagrym,

regim dndi gana.Ady ddi Erana,Balh, Buhar, Badahana,Aak Bagdad, Msre,

Kengana, Rumustana,Meni arym de neri

gelmez indi jahana,Eledi knde ermisar meni.Zelili dir, ddm aman swdaa,Rehm etmedi men dek ejiz gedaa,Kaddy mezr suraa,zi ogayr aa,Bilmeir men, niik galdy baym belaa,Dat, perat, dilber didim,

hi tmedi haraa.Etdi aman derde giriftar meni.

29 enedilim.com

Halym perianPyrakyda seni, e, serwi-rowan,Bolupdyr bu meni halym perian,E, biwepa ar,Kp berdi azar,Menden ne gn grd, e jenan,Alma zenahdan,Zlpi huraman,andyrdy meni,Kdrdi meni,Rehimsiz dildar,Gzleri ganhor.

yn nurana weh baza berkemal,Labzy hdi-eker, e sahypjemal,Bri gel-bri,Grset didary,ekdirme bele ah ile efgan.Gldrme duman,Bagrym doly gan,andyrdy meni,Kdrdi meni,Rehimsiz dildar,Gzleri ganhor.

30 enedilim.com

Maguk aygyna nazar salmazmy,Jepa galymazmy, rahat gelmezmi?Akdy egim gzden,Sylmaklyk sizden,Kp umydym bar, e, mahy-taban,Derdim perawan,Godu oh arman,andyrdy meni,Kdurdi meni,Rehimsiz dildar,Gzleri ganhor.

E, any-katyl, gamzasy hanjar,itidir neterden, bagryma sanjar,E, kaddy-emat,E, zulmy apat,Mjgenleri tirdir, gr, ebru-keman.E, pisse dahan,Dileri drden,andyrdy meni,Kdrdi meni,Rehimsiz dildar,Gzleri ganhor.

31 enedilim.com

Bolup men yzyda dli-diwana,Wasly-wysalydan etme bigne,Erk sende, jan ar!Nurbat, aman ar,Zelili adar, e, keremli soltan,oluda bu jan,Baym terjiman,andyrdy meni,Kodrdi meni,Rehimsiz dildar,Gzleri ganhor.

32 enedilim.com

GerekdirDerghie bir arzym bar, aradan,Bize bir mhriban Leli gerekdir;Bugday re bolsun akdan-garadan,agy gylyk, agy holy gerekdir.

Garaty kp bolsun ide, jedelde,Gara say dsn ak ze dalda,agy ata, agy ene grelde,Aygy ldrji towly gerekdir.

Boy uzyn bolsun, zi ak bolsun,Balaman bakyly, tugun tap bolsun,Hemme bet ilerden si sap bolsun,Emma bezenii aly gerekdir.

Zelili, derghe zm tutar men,Kabul kylsa, irin jandan ter men,Gadam gosa, ga stnde gter men,Didmi stnde oly gerekdir.

33 enedilim.com

DndiGulam ahym, saa dada gelmiem,Eitgin arzymny, haraym Dndi;Perwana dek urup, oda gelmiem,Eger razy bolsa, anaym, Dndi.

aradan alladan gary pena ok,Dilde zikir, senden baga sena ok,Men bilmedim, mende zerre gn ok,Hatam bolsa, gegin gnim, Dndi.

Men aglar men, zag gonupdyr gle,Gel, bir szle, guwanayn tilie,Bele jebr etmegin misgin gulua,Syr perd, a z, grim, Dndi.

Hijran ody bilen rek daglaly,Iki elimiz akamyzda baglaly,ola erde zaryn kylyp aglaly,Ahyry iidir hudaym, Dndi.

Bolmadym dnde b gn parahat,Gndiz aramym ok, gijeler rahat,Mundan artyk hi bir bolmaz muakgat,Bir gnm yl, z yl bir aym, Dndi.

34 enedilim.com

Ezeli hakyky aykam yndan,Klmi ritesi zlmez senden,Umyt bar munda jan ykyna tenden,Ahyretde sen-sen tamaym, Dndi.

Zelili dir, indi telbe bolup men,ykabilmn, yk bhrinde galyp men,Seidini alyp, sele gelip men,Budur meni dostum hemraym, Dndi.

35 enedilim.com

MeniE byradar, jellat gzli bir zalym.Yk oduna sm akandyr meni;Hasratyndan ah ekmekden ernimSadap dek dilerim dkendir meni.

Zowky dn maa bolupdyr haram,Ne mende takat bar, ne sabry-aram,Aglamakdan her ruzy-eb, subhy-am,Gzm ay sil dek akandyr meni.

Kl talwas eder, ete bilmenem,Ba alyp, bir ana gide bilmenem,Ynjalyp, parahat ata bilmenem,Bagryma sanjylan tikendir meni.

Dadyma eten ok, men kylsam hara,Onu in telbe bolup men geda,Kirpigin ok edip, galaryny a,Synamy nyana dikendir meni.

km kpdr nzli ary znden,Saldy meni uly ili gznden,Iki dn arylmanam yzyndan,Zlplerin bonuma dakandyr meni.

36 enedilim.com

okdur bu jahanda meni de bolan,Hak aygam yndan, dimenem alan,Gahar edip, yky iriki bilen,Gelip, ar me bukandyr meni.

Zelili, dogry dur haky oluna,Her sz geler ahyrlary tiline,Turup, hijran pilin alyp eline,Klm ymaraty ykandyr meni.

37 enedilim.com

E gardaHalymdan habary okdur, e garda,kden zyada boldy pyganym;Derdimi iimde pynhan kylardym,Indi gr boldy syrry-pynhanym.

Uat-haa, erim gitdi zmden,eb bidaram, hab nist bolup gzmden,Kl etme, byradar, meni zmden,Erkim okdur, yk alyp ygtyarym.

Derdim badan aa, klm gamlydyr,Subhu-am kemelmez, emim nemlidir,Girany menden az, derdi emlidir,Meni saa m hessedir giranym.

Yk olunda mydam zmi aglap,Muhapbet potasyn bilime baglap,Klbei-ahzanda atyr men aglap,Bilmesin dip, hi kim agy-amanym.

Bagtym murgy umaz-peri gyryldy,Hijran medanyna matam wrldi,andym, eda boldum, klm sowruldy,Kimse tapmaz jahan ire nyanym.

38 enedilim.com

Galmaz, ykylypdyr klm diregi,Aldy degre-daym yky irigi,Galdym haran, okdur destim aragy,Alar indi janym, bermez amanym.

Zelili dir, gitmez synamy dagy,Ab dolmudyr, synyp kdim gyragy,Dera batdym, eden okdur soragy,Meger, sorag ede ol Dndi hanym.

39 enedilim.com

Islemen seniKp ekdim jebrii jepaly, dilber,El gterdim indi, islemen seni;Bolmady sen maa wepaly, dilber,El gterdim indi, islemen seni.

Dne eretinden jyda eledi,Mejnun dek yzyda geda eledi,Halayk iinde ryswa eledi,El gterdim indi, islemen seni.

ar diip, saramakdan tilim galmady,Indi ar dimge halym galmady,Deprenere hi mejalym galmady,El gterdim indi, islemen seni.

Ienim, ienim ykmaz zme,Ebgrligim zahyr boldy zme,akyndan ak-gara grner gzme,El gterdim indi, islemen seni.

Dnp, garar bolsam ten mahala,Ahy-hasrat bilen geldim bu hala,Alansa bayma gnde z ola,El gterdim indi, islemen seni.

40 enedilim.com

Gz aym akmakdan hunriz bolupdyr,Synam jerahaty gz-gz bolupdyr,Meni senden inim bez-bez bolupdyr,El gterdim indi, islemen seni.

Zelili dir, kedim suwda synandyr,Istihanym yk oduna anandyr,Indi klm senden buza Dnendir,El gterdim indi, islemen seni.

41 enedilim.com

ar sendenaaklary llm, pisse dahanym,Men dner men, klm dnmez ar senden;Roy gl-benewm, toty suhanym,Men dner men, klm dnmez ar senden;

Perhat irin diip, muna gezendir,Mejnun, Leli stemine dzendir,Dimegil: ar menden elin zendir,Men dner men, klm dnmez ar senden;

ykmak bolmaz aradany emrinden,Adamzatdyr, grer biri-birinden,len ayk okdur maguk jebrinden,Men dner men, klm dnmez ar senden;

Bu alan jahanda sen-sen daanjym,Gwherim, hazynam, magdanym, genjim,Maksadym, myradym, kl gmenjim,Men dner men, klm dnmez ar senden;

Zelili dir, meni Dndi hanym sen,Jesedim iinde irin janym sen,Gymazym, dzmezim, mhribanym sen,Men dner men, klm dnmez ar senden.

42 enedilim.com

Sele gideliIki jahan byradarym, hemdemim,Gel, Seidim, ara sele gideli;Ho mbrek gl zni grmge,Gel, Seidim, ara sele gideli.

Baraly, soraly, nedir ahwaly,Bizi in talhmy aby-zulaly,ay on drt-on b, any mahaly,Gel, Seidim, ara sele gideli.

zleri nurana, hurydy-taban,Kaddy emat erer, zlpi huraman,Dileri drdne, lagly-Badahan,Gel, Seidim, ara sele gideli.

Agzy n pissedir, lebleri baldyr,Gzleri pyala, gay hilaldyr,Gren gz ayrmaz, sahypjemaldyr,Gel, Seidim, ara sele gideli.

Zelili aydar, ol Dndi hana,Gideli, bir ii elp bahana,Belki, gamgyn kl bola adana,Gel, Seidim, ara sele gideli.

43 enedilim.com

Nyan, seidiakyn kl bilen bu yrak erdenGnderdim men saa nyan, Seidi!Gndogdudan, Hallygyly serdardan,azyp bir zarynjy dessan, Seidi!

Aldandyk, tersledik, hany hyaly,Dini dostdur, aman kuffardan pli,urdundan turuzyp, agladyp ili,Kyldy harap, etdi weran, Seidi!

Galdyk bu mhnetden munda sakynyp,Ryzkymyzny sagdan, soldan tapynyp,Da gaarmyz, grenmizden gypynyp,Mesgenimiz l-beewen, Seidi!

Hli-indi watan dmez agzymdan,Nanu-nemek asan tmez bogazymdan,Gije-gndiz seni diip gzmden,Akar aym bady-baran, Seidi!

Hat ollamak, unutmazlyk atlayp,Aralyk bir dag-dwndir gatlayp,Grgeni dznde to-to artlayp,ene srsek bile dwran, Seidi!

44 enedilim.com

Bu otlara bu jan dzmez, men dzsem,urt irin zat, kl zlmez, el zsem,Tapmaryn Hywany, Buhary gezsem,Seni de zme aran, Seidi!

Ata-baba geen jalary grsem,Grgenden nan isem, Etrekde rsem,Degmeseler, at stnden bir barsam,Hi bolmasa etsem seran, Seidi!

Men nelin, galdy ara da bolup,Ganatym ok, uup gitsem, gu bolup,Saglygymyzda bir-birge du bolup,Arylysak, galmaz arman, Seidi!

Gezer bu Zelili rtenip, biip,Bardy nie arylanlar gowuyp,ten bahar Kesarkada satayp,Hany etdigi hdi-peman, Seidi?

45 enedilim.com

Salam, seidi!Kli kgn bu bire garypdan,Gnderdim men saa salam, Seidi!ollar hyz-haramy, aralyk aman,Baryp, hal-ahwaly sorma, Seidi!

yl boldy bir grmli didary,Gelmedi bir hat-galamy, gftary,Azaby-kyamateken azaby,Hak bersin derdie ypa, Seidi!

Eitdim, gidip sen karzdar bolup,Hatyjany bir grmge zar bolup,at illerde garyplykdan har bolup,Ge-ge ilden-ile, Seidi!

Sz sorana direm aklym etenden,Pent alana birin zehnim tutandan,T lin ayrmasyn watandanHi bir bendesini huda, Seidi!

Dert kn munu kasysyna analy,Synam sti apraz-apraz araly,Atasyz rtedi zalym garaly,Berdi jasyz jebri-jepa, Seidi!

46 enedilim.com

at etsem ol ten owuz gnleri,Eki-emim dera eder lleri,Parahat oturan abat illeriBibat etdi bu pakelle, Seidi!

Gije bardy, gndiz barmady ayk,Gapyllykda harap boldy halayk,I etmedi musulmanlyga layk,Saldy balaryna gowga, Seidi!

Srldiler il barysy eeip,Pyganyna daglar, dalar gymayp,Asman joa geldi, zemin gowayp,Bulutlar durdular nala, Seidi!

Grmesin ol jebri musulman bende,Bady-baran garlyp agar tn gnde,Kpi lp galdy, az ykdy zinde,Arka indi uwla-uwla, Seidi!

Mmn bolan bolar bu ie giran,Bagry para-para, baglap rek gan,esiri ilersi barypdyr Thran,Garasy dolupdyr Hywa, Seidi!

Dimek size ne hajatdyr grdiz,Szlemesek, egsilmer derdimiz,okarsy olten, aagy deiz,Pytrady il bu iki ara, Seidi!

47 enedilim.com

Kimi garyp goy, kimisi dahan,Kimi goun opan, kimisi sarwan,Gzel ili ele bolanna dzmn,Men aglaryn, sen hem agla, Seidi!

Men bilmenem, siipmidir gargylar,Geldi bir musallat, dagyldy balar,Pelek bakyp, ene dnse gerdiler,aet, rehm elese alla, Seidi!

rgenji illermiz gatsalar bri,Saga-sola dargan ygylsa bary,Jem bolup resek, galmasa biri,Srp barsak Garrygala, Seidi!

omry sada bolsa, arwa Sergizde,Gnbatary atda, lk dznde,Gndogary Hartut, ardy Margizde,i baryp gonsa Guwla, Seidi!

Zelili dir, ol jalara baranso,Bir nie gn ho gnleri grenso,Sizler bile zowky-sapa srenso,Arman galmaz, dolsa kaza, Seidi!

48 enedilim.com

Watanym senirek telwas eder, gterler serim,Kl arzuw elr, watanym, seni!Etrek, Grgen urdum gezen erlerim,Kl arzuw elr, watanym, seni!

Sugunly, umgaly, al goly daglar,Belentden pesdine akan bulaglar,Sowuk suwly, ter emenli awlaglar,Kl arzuw elr, watanym, seni!

Miwesi bihasap, bakjaly baglar,Awy binahaat, uly awlaglar,ada der ajap dwranly aglar,Kl arzuw elr, watanym, seni!

alaa horlanmaz mugan gyyna,azyna drli ot, maly bayna,alasynda her kim ykar dayna,Kl arzuw elr, watanym, seni!

Tanytmaz, barabar garyby, bay,Hi kii kiiden bolmaz tamay,Ekse gyzyl biter, kemdir jepay,Kl arzuw elr, watanym, seni!

49 enedilim.com

Boz, ala dyrmykly zynatly ler,Gul, gyrnak barakly abraly tolar,Gzm ay durmaz, gelende kler,Kl arzuw elr, watanym, seni!

Senemleri kasap-pue geerlerHereklerne hdi-eker ierler,Ayk-maguk olup, anyp-kerler,Kl arzuw elr, watanym, seni!

Go igitler gazat in ykarlar,Serdarlary baaw ola bakarlar,Batyrlar gatmaz, gala ykarlar,Kl arzuw elr, watanym, seni!

Hap, abat iller ber-bibat boldy,Dostlar gamgyn boldy, duman at boldy,Arylydy, ana-arlar at boldy.Kl arzuw elr, watanym, seni!

Gwre ne ke, musulman zary,Ata oguldan, ene gyzdan saldy ary,Her kimi zne agy z eri,Kl arzuw elr, watanym, seni!

Etdiler usupny Msrge soltan,Didi: Bolsam egdir bir guly Kengan,urdundan turmasyn hi bir musulman,Kl arzuw elr, watanym, seni!

50 enedilim.com

Klmi aramy, emim rweni,Men nelin, dostlar, onsuz bu jany,Grermikm Seidi de janany,Kl arzuw elr, watanym, seni!

Zelili, bu urtda a ok, hwes ok,Her kim bayna ga, belent ok, pes ok,To-tomaa, mreke ok, melis ok,Kl arzuw elr, watanym, seni!

51 enedilim.com

Sil bolar boldyGije-gndiz aglamakdan ar diip,Indi gzm ay sil bolar boldy;Bilbil idim, sarar idim gl diip,Saragan tillerim lal bolar boldy.

Dimez boldum ahyr ar-ar dimekden,ok boldum, tkendim gussa imekden,E aranlar, gam nde kmekdenElip dek kamatym dal bolar boldy.

Aklym ady, gitdi dumly-duuna,Ahyr gark bolar men gzm ayna,irin janym dp yk atayna,anyp eda bolup, kl bolar boldy.

Gzm aglar, klm ary unutmaz,Hi sowulmaz, duman serimden gitmez,Gagy bilen gn yrakdyr, da atmaz,Her bir gnm indi yl bolar boldy.

Zelili zar aglar, bikarar bolup,Sabyr oly menden gyrak sowulyp,Rahatym kemelip, hasrat kpelip,Derdi-elem maa bol bolar boldy.

52 enedilim.com

Halym bardyrE byradar, gozgar bolsa derdimi,Ejiz, ebgr den bu halym bardyr;Bir senem yzynda bolup diwana,Hywa, Buhar gitmek hyalym bardyr.

yn byradar bolsa, bile gider sen,Garyp, misgin, pakyr klm gder sen,Sen meni hakymda doga eder sen,Soralmaz, idelmez ahwalym bardyr.

Hasratynda elip kaddym dal eden,yglamakdan gzde aym sil eden,Knde smi akyp, kl eden,Jebr etgiji sahypjemalym bardyr.

Meni bu derdimi tebipler bilmez,Gn-gnden g alar, hi bir egsilmez,Bagtym gaflat ire oanmaz, galmaz,Ke tle ters gelen ykbalym bardyr.

Tenimi ruhy jeset ire jandyr,Zlpleri snbldir, pisse dahandyr.Salary akutdyr, dii merjendir,Lebi eker, aby-zulalym bardyr.

53 enedilim.com

Ho buy misli bir mki-anbar dek,Gl beden hem istihany jwher dek,agty salar gije, zi gwher dek,Gzi ahuw, gay hilalym bardyr.

Zelili dir, yk oduna dzmenem,Ba alyp gider men, munda gezmenem,T lin ondan umyt zmenem,Rahym-kerim atly jelalym bardyr.

54 enedilim.com

IindeArzy-halym bir-bir bean edein,Gezer boldum azsyz gyy iinde;Derdim gli, men rtenmn ndein,Gowga kpdr syna-bay iinde.

Jepa ekip, dn olun tapmadym,Tolar tutup, atlar her an apmadym,ekip gonaklary, halat apmadym,Bisan boldum dei-duu iinde.

Bu garyplyk stmizden gitmedi,Kl maksat-myradyna etmedi,Gagy-gamsyz meni wagtym tmedi,Gezmedim hi kl hou iinde.

Pelek saldy meni tkenmez hala,Dnde ugradym z kylu-kala,Kyn boldy gzeran, ddk bir hala,Kemdest bolduk nie bay iinde.

Bimaza grner gze mekanym,yl-yldan eledi agyr dkanym,Arylyp perzentden, kdi bu janym,Gzlerim galdy-la ay iinde.

55 enedilim.com

lmi habaty basdy gn-gunden,Ajydyr irin jan arylsa tenden,Iki ar sowaly sorarlar menden,Endie kp akyl-huu iinde.

Zelili dir, akyl her ana ady,Dar boldy bu jalar, mazasy gady,Bayma kp elem-swdalar ddi,Her i grdm elli ay iinde.

56 enedilim.com

Gygyrmak bilenGapyl atma, adam, tur iii gr,Gedi kerwen, durmaz gygyrmak bilen;Ajal gelip, tutar akadan bir gn,Tutanso, arylmaz agyrmak bilen.

Azygy taar et, agy agbu ag,Ara gorkulydyr, gerekdir arag,Tetrik kem, wagt te, menzili-yrag,etdirmez ze zarp urmak bilen.

Rast ol barka, egri ola gider sen,Nen bele z asy eder sen,Aga-dne gedem-gedem eder sen,Gomazlar parahat u rmek bilen.

Pelek tora salar ahyr aldayp,Sen ondan bihabar gezer sen gayp,rer sen, dnni tutayn diip,Tutdurmaz bu dn wrmek bilen.

Aama dilnden elde bar zady,Jan nden ber dilne wdi,Garyp bolsa, ady bolmaz igidi,Tutanda daglary oburmak bilen.

57 enedilim.com

Swe gni mert arasyn baglamaz,Namart gaar, dnp soun saglamaz,Akly bolan lsine aglamaz,len dirilermi bagyrmak bilen?

Wagtyna etmein, baglar bar almaz,Hazan eli alman, gl regi solmaz,Adam hsietin adam hi bilmez,Kp bile gezimen, bir grmek bilen.

Ele dse ziba, perizat gyzy,Arwahy almasa, akmaz owazy,Kl islemez erden bir aman sziEitse, i gysar sygyrmak bilen.

Garday gardaa szi tmese,Gadyrly bolmasa, kli etmese,regi sap bolup, ii bitmese,Ne magna zne ylgyrmak bilen.

Ogry grmez, oba iinde ot grse,Goun atmaz, agylynda gurt grse,r ne r ger, mylakat grse,z tapmasa, gelmez agyrmak bilen.

Zelilini watan ykmaz serinden,Aglap gezer, kim arylsa erinden,Si haramylar gatmaz rayndan,ay gadyp, sakgal agarmak bilen.

58 enedilim.com

aramazGtr diip, tagna, terene etmekDn mesi bir murdara aramaz;Nesihat bermeklik, wt wretmekTary guan akyl re aramaz.

Asly musulmana dininden dnmek,mre ygtybar, jan barlygna yanmak,Begres geip, bile kemer guanmaklde gezen opanlara aramaz.

Km bolmaz, agy zikge ursa mise,Gahry gelmez, eger gul dise tse,wt tutmaz, wt berse bir pise,agy taglym aman ara aramaz.

Nsazlyk ata-ogul bir-birine.Gitmeklik aramaz gyz as erine,Haasyzlyk, erimsizlik geline,Oral garry aal tre aramaz.

Bo gatarmaz, dileg etse bir mertden,M albarsa, ii bitmez namartdan,Ker hem lezzet tapmaz asta shbetden,Idegsiz gezmeklik kre aramaz.

59 enedilim.com

Deraga depelik, daglara peslik,Zalyma rehimlilik, dumana dostluk,Bege berimsizlik, raata meslik,Gagysyzlyk galandara aramaz.

Aryplara onamaklyk, glmeklik,Dnlik dip, grmeklik, elmeklik,Arat srmek, a mazasyn bilmeklik,Ejiz den bir bimara aramaz.

ada hem nz etmek, ke gardaa,Pala, gurra umak, ynanmak de,Dogaa utanmak, gahar derwe,Nebis in il gezmek pire aramaz.

Bigadyra gadyr, nkese hormat,akyna hat azmak, yraga sargyt,Abdala nik pue, ayga rahat,Hatarda bo gitmek nere aramaz.

Ite palaw bermek, ata hem kepek,Owlak, guza nogta, kkene kek,Alamana aby, arya eek,Toa mnp gitmek sygra aramaz.

Douz yksa dep, jeren hem daga,Bilbil hem jeele, garga hem baga,Pybaga agaja, usa gurbaga,Kelpezeden gamak mara aramaz.

60 enedilim.com

Mur yssa ydamaz, sowuga kelgu,ele hem erbeze, kp agmyra mu,or aba hemdune, bahr ire hargu.Nhe onap yksa, gyra aramaz.

Adar Zelili, hassa horolyk,Kerke uzak aamak, pile garrylyk,Gurda dilegilik, bagua horluk,Tilki awun imek ire aramaz.

61 enedilim.com

zge dem bolmazGanymat bil saglyk bilen gezeni,Dem u demdir, bili, zge dem bolmaz;Bikrdir altanyp, aman reni,Bu bir hassalykdyr, asla em bolmaz.

Bir nieler gezer mele don geip,rtener nebsini oduna kp,Magtanarlar ile sopy men diip,Emma weli gzlerinde nem bolmaz.

Hergiz kl berm alan pirlere,Magtanyp, keramat satsa sizlere,Dilenip gezerler, hordur gzlere,etany girdi hergiz kem bolmaz.

Zelili, szlegin herne bileni,Tilide olmasyn gybat-alany,Uly ili adyna ayk bolanyDn in reginde gam bolmaz.

62 enedilim.com

Enedilim.com sahypasyny kitaphanasy.

ZeliliJanymy jananasyGelrKz bilni Dostdan gaar Aldady meni AglarI bolsa alandadyr Bada bellidir Kre dndi Grgene gideli BellidirBoldum oldur bu Indi Eledi husnuna hyrydar meniHalym perianGerekdirDndiMeniE garda Islemen seni ar senden Sele gideli Nyan, seidi Salam, seidi! Watanym seni Sil bolar boldy Halym bardyr IindeGygyrmak bilen aramaz zge dem bolmaz