zflgt / nf]stgqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlqms/0f · dfg5] agg' eg]sf]...

32
zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f

Upload: donguyet

Post on 15-May-2019

219 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f

Page 2: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf]

;f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6

d'Qm eP/ la:tfl/t x'g' xf],

lazfn aGg' xf] / c?sf

lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

ef}lts, cfly{s, g}lts jf

cGo s'g} klg cfjZos If]qdf

s]lx ;xof]u k'¥ofO

cfÎgf] klg dfgj hLjgdf

kl/t'li6sf] cge"lt ug'{ xf].

– cu'“/afaf hf]zL

Page 3: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

6]jf cWoIfaf6 ;Gb]z . DofuL zfx ======================================================================================================================== !

Ps ;kmntfsf] v'8\lsnf] . b|f}kbL /f]sfof ============================================================================================================ @

s[t1tf 1fkg . lbks b]jfg / hfgsL zfx =========================================================================================== #

6]jfM d]/f] cg'ej / cg'e"lt . zLtn zfSo ah|frfo{============================================================================================== $

6]jfdf d]/f] cg'ej . ;'lgn a:g]t============================================================================================================================== %

d 6]jfdf cfp“bf . clgdf >]i7================================================================================================================================== ^

6]jf cfp“bfsf] If0f . nIdL dxh{g============================================================================================================================== &

8«fOe/sf] klg cfˆg} cg'ej . sfG5f] >]i7============================================================================================================== *

hLjgsf lk8fx¿df 6]jfsf] b]g . /fd b]pnf=========================================================================================================== (

d]/f] uGtAodf 6]jf . >L axfb'/ clwsf/L================================================================================================================== !)

6]jfnfO{ lgofNbf . pld{nf >]i7================================================================================================================================== !!

6]jfM :jR5 kfgLsf] ;fu/ kf] /x]5 . a;Gt b]asf]6f============================================================================================== !@

6]jf ejgsf] dxTj / jf:tljstf . ldgf u'?Ë======================================================================================================= !$

hLjgsf 3fpdf 6]jf?kL dnd . d'Qmf >Ljf:ta===================================================================================================== !%

hLjg?kL 3fpdf 6]jf ?kL dnd . uLtf l3ld/]====================================================================================================== !^

sljtfdf 6]jf . b|f}kbL /f]sfof . uf]df kf}8]n========================================================================================================== !&

6]jf g]kfnsf] 6]jf geP xfd|f] lg/Gt/tfdf sl7gfO{ . lvg' nªjf====================================================================== !*

km:6fpb} u/]sf] afv|f kfng Joj;foM Ps ;kmn pbfx/0f . ladf s'df/L yfkf =========================================== !(

xfd|f] dfg;k6ndf 6]jf . nIdL e§============================================================================================================================ @)

dlxnfx¿;“usf] cfly{s cleofgdf 6]jf . km"ndtL yfkf====================================================================================== @!

6]jfM h:tf] gfd To:t} sfd . /Lgf /fO{===================================================================================================================== @#

d]/f] hfgsf/Ldf 6]jf . hDa'atL s]=;L======================================================================================================================== @$

hLjg j[QfGt cg'ej / ;fyL . uf]df kf}8]n============================================================================================================== @%

6]jfnfO{ a'em\bf . uf]bfj/L v8\sf=============================================================================================================================== @&

xfd|f] x]/fO{df 6]jf ;+:yf . ;Ltf zdf{========================================================================================================================= @*

6]jfsf] Ps bzsM tl:j/ ;+u|x==================================================================================================================================== @(

ljifo ;"lr

Page 4: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

Page 5: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

6]jf cWoIfaf6 ;Gb]z

cfh xfdL 6]jfsf] bzf}+ jflif{sf]T;j dgfp“b} 5f}+. of]Ps ;'vb If0f ePsf] dx;'; ub{5'. 6]jf Ps bzsklxn] ljsf;sf] If]qdf Ps gf}nf] cfofd :yfkgf ug]{p2]Zon] :yflkt ePsf] xf] / b]z ljsf;df xfdL cfkm}+cu|;/ / cl8u eP/ nfUg' kb{5 eGg] ljZjf;sf ;fyv8f ePsf] lyof].

6]jfn] of] klg ljZjf; ub{5 ls b]zsf w]/} ;d:ofx?sf;dfwfg klg xfdLx¿ cfkm} xf} / o; p2]ZonfO{ anlbgsf nflu 6]jfn] kf/bzL{, pQ/bfoL sfo{lgltc+ufn]sf] 5 eg] 6]jfn] cfˆgf] ;+/rgfdf klbo txutJojxf/ d'Qm /fv]sf] 5.

6]jf ;Dk"0f{ g]kfnL ;dfhnfO{ b]z ljsf;df xfdLcfkm}x¿ Gf} lhDdfj/ x'g'kb{5 eGg] dfGotfsf] ;Gb]zlbg vf]lh/x]5.

clxn]sf] b]zsf] sl7g ;dodf w]/} s'/fx¿ Jojxf/df?kfGtl/t ug{]5 h;n] xfdL g]kfnL Ps csf{sf nflu;xof]uL aGg ;sf+} / xfd|f ufp“3/sf lbbLalxgLx¿sf]lglDt cltcfjZos kfgL, phf{, :jf:Yo, lzIff, sfg'gL;xof]u tyf g}lts an h'6fpg ;sf}+ / pgLx?sflglDt cj;/sf af6f]x¿ ;[hgf ug{ ;sf}+. of] ;a}ug{sf] nflu 6]jfsf] o; k|of;df ;xof]u u/L o; ofqfdfxft]dfnf] ug{ cfãjfg ub{5f+}.

xfd|f cg'bfg k|fKt ;d"xx¿ klg cfˆgf ;d'bfodf oxL;Gb]z k|jfx ug{ sfo{/t 5g\. To;}n] xfdL ;a} Pscsf{nfO{ Ps cfk;df 6]jf lbp“, h;n] ubf{ b]zdfnf]stGq / zflGt cfpg ;xh xf];\ / xfd|f] of] ;+hfnn]xfdL ;a}nfO{ an / ;fx; k'uf];\.

DofuL zfxcWoIf, 6]jf sfo{sfl/0fL ;ldlt6]jf bzs sfo{j|md ;x–k|aGws

!

Page 6: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

Ps ;kmntfsf] v'8\lsnf]

d ;fgf] 5“bf d]/f] xh'/cfdf / cfdfn] s]/fsf] af]6 9NgnfUof], sfqmf]sf] af]6 9Ng nfUof] nf} l56f] u/L jgdfuP/ ?vsf xf+ufx¿ lnP/ l56} af]6x¿df 6]jf b]pmeGg'x'GYof]. gq dHhfn] /fd|f kmnx¿ vfg kfpg] 5}gf}+.

;g\ !((% ;fndf d o"gfO6]8 ld;g 6' g]kfnsf] dlxnfljefusf] sfd 5f]8]/ s'g k|sf/n] ubf{ xfd|f dlxnflbbLalxgLx¿ cl3 a9\g ;S5f}+ eGg] ljrf/ lnO{lxl8/x]sL lyP. Tolt a]nf lr/kl/lrt JolQmTj /Ltfyfkf h;nfO{ d}n] ;do ;dodf ldl6ªx¿df b]Vy] /e]6\y]. Ps sfo{qmd kl5 xfd|f] s'/fsfgL x'“bf nfdf]cGt/fn kl5 d}n] km]l/ Tof] 6]jf zAb ;'Gg kfP / To;;DaGwdf kl5 km]l/ Ps kN6 /LtfhL / d]/f] nfdf]s'/fsfgL eof]. xfd|f cfˆgf hLjgsf d"No / dfGotfsfs'/fx¿ cfbfgk|bfg u¥of}+. 6]jfsf] s'/f ;'Gbf dnfO{klg /fd|f] nfUof]. d klg ;b:o eP. d]/f] ;fg} aRrfsf]a'emfO{sf] 6]jf / of] 6]jfsf] cfzo p:t} ePtf klgclxn]sf] 6]jf dflg;nfO{ lbg] 6]jf lyof].

of] 6]jfn] ax' ljsf; / 6]jf lbg] /x]5. dg, dl:tis,JolQmTj ljsf; ug]{ 6]jf kf] /x]5. To;df klg ljz]ifu/L dlxnf ju{df o; 6]jfn] s;}nfO{ cfTdan a9fpg,zlQmnfO{ k|ikm'6g u/fpg t s;}nfO{ cfly{s, ;fdflhs,z}lIfs tyf ;Lkd"ns 6]jf lbO{ ljleGg ju{sfdlxnfx¿nfO{ Pstfdf aflw+ ;fdflhs sfo{ ug{ pTk|]l/tu/fof]. o;sf] ;fy} g]kfnL bftfx¿af6 klg oltsfwg/flz p7fpg ;Sg] /x]5f}+ / xftdf xft ldnfp“bfs'g} s'/f c;Dej gx'“bf /x]5. 6]jf g]t[Tj ljsf;dfPs gd"gf eO{ qmdz cl3 a9\b} cfO{/x]5. ;+:yfks/Ltf yfkfn] lng'ePsf] cWoIftf g]t[Tj dL/f Hof]lt,dL/f cof{n x'“b} DofuL zfxdf cfP/ bzf}+ jflif{s pT;jdgfpg nflu/x]sf 5f}+.

yf]kf yf]kf ldn]/ ;d'b| aG5 eGg] s'/f 6]jfsf]cIfosf]ifdf nufgL u/L cfh cfˆg} Ps clt /d0fLo,;'Gb/, ljzfn ejgdf w]/}nfO{ 6]jf lbgsf] nflu 6]jfv8f ePsf] 5.

o; ;kmntfsf] v'8\lsnf] k5f8L k|To]s ;+:yfks;b:ox¿sf ;fy} g]t[Tj lng] ju{, :jo+;]jLx¿, ;Dk"0f{sd{rf/Lx¿sf] klg d]xgt / hf]z k/]sf] 5. sfo{qmddfefu lng] ;Nnfxsf/x¿, cg'bfgstf{x¿, cg'bfgk|fksx¿ ;a} wGojfbsf kfq x'g\.

wGojfb.

b|f}kbL /f]sfofpkfWoIf, 6]jf sfo{sfl/0fL ;ldlt6]jf bzs sfo{j|md ;x–k|aGws

@

Page 7: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

6]jfsf] bzf}+ jflif{sf]T;jsf] pknIodf oxf“x? ;dIflaz]if k|sfzg k|:t't ug{ kfp“bf xfdLnfO{ w]/} v';Lnfu]sf] 5. Ps bzs cl3 o; ;++:yfl;t cfˆg}d'n'saf6} >f]t h'6fP/ g]kfn el/sf u|fdL0f dlxnf;d"xx?nfO{ cg'bfg lbg]5f} eGg] ;kgf / b[9tf dfqlyof]. cfh of] ;+:yf uj{sf] ;fy %$ lhNnfsf dlxnf;d"xx?nfO{ cg'bfg lbg ;Ifd ePsf] 5. o; cfly{s;xof]un] dlxnfx?nfO{ ;dfhdf Pp6f a]Un} :yfgagfpg, cfjfh p7fpg, lzIff–lzk xfl;n ul/ yk>f]t tyf cj;/x?sf] ;[hgf ug{ / :jo+d klg lasf;–sfo{df nfUg plQs} xf};nf k|bfg u/]sf] 5.

cfh Ps bzssf] cjlwdf 6]jfn] cfˆgf] sfo{kydf@$)) sf] xf/fxf/Ldf g]kfnL bftfx?, @)) eGbf a9Lg]kfnL dlxnf ;+:yfx? Pj+ @) eGbf al9 cGt/f{li6«odlxnf ;+:yfx?sf] ;xof]u / ;fy k|fKt u/]sf] 5.

cGtdf, cfh 6]jfsf] bz aif{sf] k[ys cleofgnfO{cle?rLk"0f{, k|]/0ffTds Pj+ clj:d/0fLo agfpg of]ubfglbg'x'g] ;Dk"0f{ bftfx? Pj+ cg'bfg k|fKt ug]{ ;d"xx¿nfO{xfdL ;Xbo clegGbg ug{ rfxG5f} / of] ofqf c3La9fpb5f}+.

lbks b]jfg / hfgsL zfx6]jf ;x–;+of]hs6]jf bzs sfo{j|md ;x–;+of]hs

s[t1tf 1fkg

#

Page 8: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

:jo+;]jf h:tf] lg:jfy{ / klaq sfo{ ug{ pTk|]l/t eO{ ;g\ @))! b]lv :jo+;]jL sfo{qmd dfkm{t 6]jfdf cfj¢ eP.laut # aif{ b]lv lgoldt sd{rf/Lsf] ?kdf sfo{/t 5'. b]zsf] cfwf cfsfz wfg]sf dlxnfx¿sf] lasf; ge}b]zsf] lasf; ;Dea 5}g. ;an dlxnfx¿n] g} 3/, kl/jf/ x'b} pGgt ;dfhsf] >[hgf ug{ ;Sb5g\. Tof] g}b]zsf] nflu lbuf] lasf; x'g;Sb5 eGG]f Wo]on] dgdf dlxnf pTyfgsf] ;f]r / ;fdflhs efjgfsf] b[9 ;+sNku/]/} d}n] c? sfd eGbf 6]jfnfO{ /f]h]. sfd ub} hf“bf d]/f] O{R5f / 6]jfn] lnPsf] p2]Zo w]/} lgs6 /ãof] h;n]ubf{ 6]jfsf] bzsdf d]/f] ;+ngtf yfx} gkfO{ ^ jif{ k'lu;s]5.

w}o{tf ;aeGbf 7'nf] an /x]5 eGg] s'/fsf] HjnGt pbfx/0f xf] ;+:yflksf /Ltf yfkf. dlxnf lasf;sf] ;+sNklnO o'=Pg= h:tf] cfly{s lx;fan] ;DkGGf ;+:yfsf] hflu/ 5f]8]/ 6]jf :yfkgf ug'{ eof]. lab]zL cg'bfgdf e/gk/]/ cfˆg} b]z leqsf] >f]t ;+sng u/]/ dlxnf ljsf; ug]{ z}nLn] dnfO{ cem k|eflat kf¥of] h;n] xfdLnfO{cfTdlge{/ aGg ;d]t l;sfof]. aiff} b]lv b]zsf] ;fdflhs d'No, dfGotf / k'/ftgafbL ;+:sf/n]] ubf{ dlxnf lbbLalxgLx¿ lasf;sf] d'n wf/df cfpg ;s]sf lyPgg\. o:tf] dxfg\ sfo{df d]/f] ;xeflutfn] Pp6f dlxnf z;Qmx'g' eof] eg] of] d]/f] nflu ;Gtf]ifsf] s'/f xf]. o;/L xfdLn] w]/} lbbL alxgLx¿nfO{ cfTdlge{/ agfPsf 5f} / cemk|oTgzLn 5f}, of] g} 6]jf kl/jf/sf] nflu uj{sf] s'/f xf]. 6]jfn] p7fPsf] cleofgnfO{ cfTd;fy ub}{ cg'bfg k|fKtu|fdL0f dlxnf lbbL alxgLx¿n] cfkm' nfeflGjt x'b} 3/,kl/jf/, ;dfh, ufp“, gu/ x'b} b]zsf] clwsf+z dlxnfx¿nfO{lasf;sf] d'n k|jfxdf ;xeflu u/fpg xft]dfnf] u/fpg' x'g]5 eGg] s'/fdf d laZj:t 5'.

“If the cause is right the means will come“ uflGwhLsf] o; egfO{ / 6]jfsf] sfd Psbd ldNbf]h'Nbf]5 / dnfO{ of] egfO{ Psbd dg k5{. bfg lbbfdf l/Ttf] / kfx'gfn] vF“bfdf ef]sf] slxNo} x'b}g eGg] efjgfn]cf]tk|f]t ePsf] xfd|f] ;dfhdf kl5Nnf lbgx¿df obfsbf ;xof]uL efjgfdf x|f; cfPtf klg 6]jfn]] k/f]ksf/Ltfsf];+:sf/nfO{ k'g{hfu/0f u/]sf] 5. åGbsf] sxfnLnfUbf] afbn kmf6L;s]klg aiff}+ b]lv o;af6 lkl8t ;d'bfosfnflu ef]nLsf] laxfgLn] s] lnP/ cfp“5 yfxf 5}g. To:tf ps'; d's'; nfUg] cWof“/f]df 6]jf ?kL lbof] h'g lg/Gt/aln/x]sf] lyof], cfh klg aln/x]sf] 5. d b'O{ xft hf]8]/ oxf“x¿df lagd| cg'/f]w ub{5' sL xfdL ;a} ldnL o;bLknfO{ lgEg glbp, tfsL cfp“bf] k':tfn] klg o; lbof]sf] pHofnf] lg/Gt/ kfpg ;s'g\.

cGTodf, ;+:ff/ clgTo 5. cfkm"n] /ut kl;gf ul/ sdfPsf] wg ;DktL, k|f0f eGbf Kof/f 5f]/f 5f]/L, O{TofbL ;a}olx 5f]8]/ PSn} hfg' kb{5. ;fydf hfg] t dfq kfk / k'0o xf]. To;}n] oL ;fydf nfg g;lsg] wg ;DktL g}k|o]fu ul/ sdfpg] k'0o wg hf] hGd hGdfGt/ ;Dd klg ;fy} cfp“5, To;}nfO{ a]nf 5b} a6'Ngdf xfdL gr'sf} /cfˆgf] s[lt ox“f rL/:yfoL u/fcf}+. d]/f] oxL sfdgf.

6]jfM d]/f] cg'ej / cg'e"lt

zLtn zfSo ah|frfo{cy{ ;+sng clws[t

$

Page 9: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

xfd|f ;fdflhs d"No / dfGotfn] klg ;j{>]i7 dfg]sf] klxn] b]lv cGt/lglxt k/Dk/fut k/f]ksf/LtfnfO{;dofg's'n kl/dflh{t u/L cfw'lgs k/f]ksf/Ltfsf] gf}nf] pbf/x0f k|:t't u/]sf] 5 6]jfn]. dlxnf pTyfgsf] d"n;+sNk lnO{ 6]jf k'¥ofO{/x]sf] 6]jfdf ;g !((( df :jo+;]jL tflnd lng] df}sf kfP. x'g t of] eGbf klxn] d}n] y'k|}tflndx¿ lnPsf] lyP t/ of] d]/f] lhjgsf] dfu{ lgb]{zLt tflnd ;flat ePsf] 5. dlxnf ;+:yfdf dlxnfx¿sf]tflnddf d dfq Ps k'?if ;xefuL x'bf“ ;'?sf Ps b'O{ lbg cln c;xh eof] t/ sfnfGt/df of] ;xh x'g uof]tyfkL sfd ub}{ hfbf“ 6]jfnfO{ w}/} glhsaf6 x]g]{, a'e\mg] / l;Sg] df}sfx¿ kfP. ca oL l;sfO{ d]/f] kfl/jfl/s/ ;fdflhs lhjgsf] nflu klg cd'No l;sfO{ aGof].

:jfjnDjg, lasf; / dlxnf ;zlQms/0fsf] nflu 6]jfn] kfrf}+ jif{sf] ;'?jft ;“u} cy{ ;+sngsf] k|d'v tyf;zQm sfo{qmd kbofqf z'? ul/Psf] lyof]. cfh Ps bzs ;Dd cfO{k'Ubf g]kfnd} gof“ / /dfO{nf] ** lbgcleofg h:tf ;[hgfTds sfo{qmdx¿ ug{ ;kmn e};s]sf] 5. Ps ?k}of“n] klg ;dfh ;]jf x'g ;S5 eGg]s'/fnfO{ o; sfo{qmdn] k'i6L u/]sf] 5. h;n] ubf{ 6]jfnfO{ 6]jf k'¥ofpg k|To]s g]kfnLn] efjgfTds cfly{s;xof]u k'¥ofO{/x]sf 5g\. To:t} Joj;flos If]qsf pBf]uL Aofkf/Lx¿nfO{ ;fdflhs If]qdf pxf“x¿sf] klgbfloTjaf]wsf ;fy} ;fdflhs efjgfdf clea[l¢ u/fO{ pxf“x¿nfO{ ;xefuL u/fpg 6]jf dxf]T;j h:tf] sfo{qmdx¿dfkm{t 6]jfn] ;xof]u lnO{/x]sf] 5. Ps bzs ;Dd cfO{k'Ubf cy{ ;+sngsf] laleGg sfo{qmdx¿nfO{ ;dofg's'nkl/jt{g, sfo{qmdx¿sf] 9frf ;don] NofPsf] dfunfO{ kl/is[t ub}{ laljw If]qsf laljw AolQmTjx¿nfO{ ;d]6\g]p2]Zon] sfo{qmdx¿nfO{ km/flsnf] kfb}{ nuLPsf] 5.

To;} cg'?k ;+:yfut lbuf] lasf; ug{sf nflu 6]jfn] cfˆgf] :yfkgfsfn b]lv g} cIfosf]if lgdf{0fsf] b'/blz{;f]rnfO{ cl3 ;f/L ;a}sf] b'Mv ;'Mv af“8\g] ynf] -rf}tf/L_ sf] ?kdf 6]jfnfO{ :yflkt ug{ g]kfnLx¿s} :jfldTjdf6]jf sfof{no ejgsf] :yfkgf ul/;s]sf] 5. h'g sfo{ g]kfns} Oltxf;df csf]{ gd'gf sfo{sf] ?kdf ulgPsf] 5.o;} cg'?k laleGGf ef}lts k"jf{wf/x¿ alg ;s]sf] / aGg] tof/Ldf 5 h;n] ubf{ bftfx¿sf] a9\bf] laZjf;sf;fy} cy{;+sngsf w]/} ;DefAotfx¿ vf]lnb}+ uPsf] 5. o:tf] dxTjk"0f{ sfd ;+:yflksf /Ltf yfkf Ho" cfkm}n]k|d'v lhDdf lnO{ ul//xg' ePsf] 5.

6]jfn] xfn;Dd #^^ hgf :jo+;]jLx¿sf] ;lqmo ;xefuL / ;xof]udf !)$ ;+:yfut, @) eGbf al9 6]jf cg'bfgk|fKt dlxnf ;+:yfx¿ / @#)) eGbf al9 g]kfnL bftfx¿sf] ;xof]u kfO{;s]sf] 5. b]zsf] b'O{ ltxfO{ eGbf al9lhNnfx¿df dlxnf cfTd lge{/tf, ;zlQms/0f / lasf;df lgla{jfb sfnhO{ em} ;bf lgle{s eP/ ;xof]uul//x]sf] 5.

6]jfn] clxn];Dd k|fKt u/]sf] ;kmntfsf sf/0fx¿ dgg ul/ x]bf{ ;+:yflksf /Ltf yfkf Ho"sf] lbzflgb{[i6,s~rg kl/sNkgf cGo 6]jf cu|hx¿sf], ;lx g]t[Tjdf ;b:ox¿sf] ;bf;otf / ;xof]u b]lvG5. sd{rf/Lx¿sf]6]jf k|ltsf] ;dk{0f / k|lta¢tf, :jo+;]jLx¿sf] ;lqmo ;xeflutf tyf bftfx¿sf] laZjf;af6 g} oL ;kmntfx¿xfl;n ug{ ;s]sf] xf] eGgdf klg ;fob b"O{{dt 5}g.

;]jfsf] Hof]ltn] ;w} ;Tsfo{ 8f]xf]¥ofp“5.

6]jfdf d]/f] cg'ej

;'lgn a:g]tcy{ ;+sng clws[t

%

Page 10: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

ha d :gfts tx t[lto aif{df cWoog ub}{ lyP. ;f] cj;/df Ps hgf kl/lrt ;fyLn] 6]jfsf] af/]df hfgsf/Llbg' eof]. pxf“n] 6]jfn] g]kfnLx¿af6 yf]/} k};f p7fP/ klg ufp“sf dlxnfx¿nfO{ ;xof]u ul/ /x]sf] 5 eGg]hfgsf/L lbg' eof]. ;fyLsf] s'/fn] dnfO{ 6]jfdf k'uf} k'uf} nfUof]. t/ dnfO{ yfxf lyPg ls 6]jfdf s;/L k'Ug;lsG5< d 6]jfdf k'Ug] af6f] vf]Hg] qmddf 6]jfn] :jo+;]jL tflnd ;+rfng ub}{ 5 eGg] s'/fsf] hfgsf/L eof]. /d}n] klg 6]jf :jo+;]jLsf] nflu cfˆgf] gfd btf{ u/fP.

d cGo ;fyLx¿;“u} k|lzIf0f tflnddf ;xefuL eP. tflnd kl5 d}n] klg cy{ ;+sng h:tf] dxTjk'0f{ sfd u/].d]/f] cg'eadf klg cy{ ;+sng Tolt ;xh sfd xf]O{g t/ To;nfO{ k|lqmof ldnfP/ ubf{ cK7\of/f] klg kbf]{/x]g5eGg] c7f]6 eof]. 6]jfdf xfd|f] :jo+;]jL kl/If0f sfn ;lsbf dnfO{ eg] 6]jf 5f]8\g dg} nfu]g. ;+of]ua; Tolta]nfg} 6]jfnfO{ s]lx sd{rf/L rflxPsf] /x]5 / d nufot # hgf ;fyLx¿nfO{ 6]jfdf lgoldt ?kdf cfpg cg'/f]weof]. d]/f] xif{sf] s'g} l;dfg} ePg. 6]jfn] Ps kl5 csf]{ ub} xfd|f] lhDd]jf/L klg a9fpb} nUof]. tLg aif{sf]:jo+;]jL eP/ sfd u/]sf] cg'ej kZrft ;g\ @))$ df dnfO{ 6]jfn] k|zf;g ;xfossf] lhDd]jf/L k|bfg u¥of].To;sf] cnfjf Uof/]h ;]n -k'/fgf ;fdfgsf] lalqm_ sf] k"0f{ lhDd]jf/L ;'lDkof].

6]jfsf bftfx¿n] cfkm';“u hu]8f /x]sf / k'gM sfd rnfpg ;lsg] ;fdfgx¿nfO{ ;xof]usf nflu 6]jfdf lbgyfn] kl5 6]jfsf] k;ndf /flv xfdLn] lalqm ug{ yfNof}. ;d'bfosf dflg;x¿df z'? b]lvsf]] Pp6f g/fd|f] 5fkk/]sf] /x]5 Tof] s] eg] Pp6f sf]6nfO{ xfdLn] !)) ?k}of“ eg]klg ;d'bfosf dflg;x¿ %) ?k}of“df cfp5 eg]/eGb5g\. Toltdfq sxf“ xf] / !) ?k}of“sf] l6;6{nfO{ klg % ?k}of“df lbg] xf] eg]/ k|:tfa /fv]sf] b]Vbf eg] crDdnfU5. t}klg xfdLn] of] /sdaf6 dlxnfx¿sf] nflu cg'bfg lbg] xf] eg]/ ;DemfP kl5 aNn aNn dfq n}hfG5g\.cem clwsf+z dflg;x¿n] t l;Q}df hDdf u/]]sf] n'uf sk8f klg lsg lalqm u/]sf xf]nfg\ ;Dd eGg kl5 k/]gg\.Toltdfq xf]O{g aif{sf] !÷@ k6s 6]jfsf lalqm ul/g] ;fdfgx¿nfO{ xfdL ahf/df ;d]t n}hfG5f} t/ sf7df08f}sf]hftftt} km'6kfy]x¿sf] k;nn] xfdLnfO{ Hofb} lbSs agfp“5. Psflt/ k|zf;g sfo{noaf6 cg'dlt lng'kg]{em0eml6nf] sfo{ / csf]{lt/ aiff} aif{ b]lv Aofkf/ ul//x]sf ;fgf Aofkf/Lx¿;“u em]Ng' kg]{ ;d:ofn] a? ufp“ufp“df n}hfg]sL eGg] ;f]r ;d]t tof/ u/]sf 5f}.

xfdL ;d:t bftf Pj+ z'elrGtsx¿;“u k'gM cg'/f]w ul//x]sf 5f} ls tkfO{sf] 3/df hu]8f /]xsf] ;fdfgn] cfhslt u|fdL0f dlxnfx¿sf] nflu 6]jf k|bfg ul//x]sf] 5. o:tf] klaq sfo{df ;xof]u ul/lbg'xf];\ eg]/ elg/x]sf5f}. sltko bftfx¿n] lgoldt ?kdf g} xfdLnfO{ af]nfO{ ;fdfg pknAw u/fO{ lbg'x'G5. To;sf] nflu 6]jfsf]tkm{af6 xflb{s wGojfb AoQm ub{5' / d o; dxTk'0f{ 6]jf?kL cleofgdf /xg kfp“bf ;Gt'i6 5'.

d 6]jfdf cfp“bf

clgdf >]i7k|;fzg ;xfos

^

Page 11: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

d 6]jfdf ;g\ @))@ df :jo+;]jLsf] ?kdf k|j]z ug'{ cl3 dnfO{ 6]jfsf] af/]df s]xL hfgsf/L lyPg. 6]jfn]:jo+;]jL tflnd lbG5 eGg] s'/f hfgsf/L kfPkl5 d :jo+;]jL tflndsf] nflu 6]jfdf cfP“. 6]jfdf cfpg' cuf8LdnfO{ ;w} nflu/xGYof] ls 6]jf s] xf] / o;n] s] sfd u5{ < d}n] u}x|;/sf/L ;+:yfdf sfd gu/]sf] ePtf klgu}x|;/sf/L ;+:yfx¿sf] sfd eGbf s'/f 7'nf] ug]{ k|j[QL / t8s e8s b]v]/ dnfO{ 3[0ff nfUbYof]. t/ 6]jf:jo+;]jL k|lzIf0f tflnddf cfP kl5 6]jfn] s] sfd ubf]{ /x]5 eGg] s'/f yfxf eof]. 6]jfsf] ;f] lqmofsnfk dnfO{c;fWo} lrQ a'‰of]. dnfO{ yfxf eof] ls ;a} u}x|;/sf/L ;+:yf To:tf] x'“bf] /x]g5.

6]jfsf]] kljq sfo{n] dnfO{ cGt/cfTdf b]lvg} ;]jf ug]{ 7"nf] O{R5f hfUof] / cfkm"n] w]/} cy{ ;+sng ug{ g;s] klgcfjZos k/]sf] a]nfdf sfd u/]/ ;]jf ug]{ k|0f u/]+. 6]jfsf ljleGg sfo{qmdx¿df d lgoldt ?kdf pkl:yt x'Gy].:jo+;]jssf] # dlxg] kl/If0fsfn ;dfKt ePkl5 klg dnfO{ 6]jf 5f]8\g] dg lyPg. ;+of]uj; 6]jfdf lgoldt sfdug]{ s]xL :jo+;]jLx¿sf] cfjZostf k/]sf] hfgsf/L kZrft\ 6]jfn] dnfO{ 6]jf :jo+;]jLsf] ?kdf l/;]K;lgi6sf]lhDd]jf/L lbO{of]. ;g\ @))$ sf] cGtb]lv lgoldt sd{rf/Lsf] ?kdf sfd ub}{ cfO/x]sf] 5'.

6]jfdf lgoldt sfd u/]klg d]/f v'Nb'nLx¿ oyfjt\ lyP. lsg 6]jfn] ejg lgdf{0fsf] nflu vr{ ul//x]sf] xf]nf< o;sf] ;§f cg'bfgdf k|of]u u/]sf] eP /fd|f] x'g] lyof] ls < t/ d]/f sf}t'xntfsf] pQ/ d}n] s;}nfO{ klg ;f]Wg'k/]g. d]/f] cfvf“ cuf8L PsfPs b]vf k¥of] ls 6]jf ejg lgdf{0fn] 6]jfnfO{ lbuf] ?kdf /fVg ;kmn x'G5.ha;Dd 6]jf cfkm}df ;an aG5 o;sf] ;xof]u lg/Gt/ /lx/xg] 5.

;fRr} eGg' kbf{ 6]jf lx/f df]tLsf] vfgL xf]. slt l6Kg ;lsG5 Tof] t cfˆgf] l;k / Ifdtfdf lge{/ x'g] s'/f xf].6]jfsf sd{rf/Lx¿df Ps csf{ k|ltsf] laZjf; / ;xof]un] ubf{ oxf“ s'g} klg sfdx¿ ghfg]sf] cfefif x'b}g. a?ghfg]sf w]/} s'/fx¿ l;Sg ;lsG5. d 6]jfdf ;+nUg x'“bf dnfO{ Pp6f sfo{nodf s;/L sfd ug'{k5{ < s;/Ls'/f ug'{ k5{ < s]xL yfxf lyPg. :jo+;]jL eP b]lv clxn] ;Dddf d}n] w]/} s'/fx¿ l;ls;s] / l;Sb} hfg] qmddf5'. 6]jfn] s;/L, sxf“, s;nfO{ ;xof]u u5{ / s;/L ;xof]usf] nflu cy{ ;+sng u5{ eGg] s'/fx¿ qmdzM Pskl5 csf]{ yfxf eof].

6]jfdf sfd ug{ kfp“bf d cfkm'nfO{ Psbd efUodfgL 7fGb5'. 6]jfsf ;Dk'0f{ ;b:o lbbLx¿, 6]jf z'elrGts,6]jfsf bftfsd{rf/L Pj+ :jo+;]jLx¿sf] cys k|oTgsf] kl/0ffd :j?k g} 6]jf cfh of] ?kdf lasl;t ePsf] xf]eGg]df d laZj:t 5'. cGTodf :JfR5 dgn] sfd u¥of] eg] g;f]r]sf] sfd klg ;xh 9+un] k'/f x'“bf]/x]5 / sfddflg/Gt/tf ePkl5 dfq To;sf] glthf /fd|f] cfp“bf] /x]5 eGg] s'/f d}n] k'li6 ePsf] kfP“.

6]jf cfp“bfsf] If0f

nIdL dxh{gl/;]K;lgi6

&

Page 12: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

d ufp“sf] laBfnodf sIff ;ftdf cWoog ub}{ lyP. d]/f ufp“sf ;fyLx¿ sf7df08f}df 8«fO{e/ sfd ub{y]. ;+uthfotd\ kmnd+\ eg]em} d]/f] ;+ut klg 8«fO{e/ ePsf]n] d klg cfˆgf] cWoogsf] qmdnfO{ lard} 5f8]/ sf7df08f}cfP. la=;+ @)$^ ;fnsf] hgcfGbf]ngsf] ;dodf htftt} sˆo"{ nfu]sf] lyof]. sf7df08f} cfPkl5 klg d}n];'?df kf6g 9f]sfaf6 rNg] a;sf] ;xfos eP/ sfd ug{ yfn]. em08} !) aif{ a;sf] ;xfos eP/ sfd ubf{ klgd}n] slxn} g/fd|f] 36gf b]Vg' k/]g. of] g} d]/f] ;'vb s'/f lyof]. t/ jf:tadf eGg' kbf{ a; ;xfos -vnf;L_eP/ dfq s] lhGbuL latfpg' h:tf] nfUof] / d}n] klg 8«fO{e/sf] nflu tflnd lng yfn].

@)%& ;fn af6 d}n] nfO;]G; lnP, kl5 ;f]xL ?6sf] 7'nf] a; rnfpg yfn]. o;/L ?6sf] a; rnfp“bf rnfp“b}dnfO{ ;]G6 d]l/h :s'nsf] :s'n a; rnfpg ;d]t cg'/f]w eof] / d}n] rnfP. bz} labfdf d}n] :s'n a; klg5fl8lbP. ;f]xL ;dodf efh'/Tg sDkgLsf] dfG5]n] dnfO{ e]6]/ 6]jf ;+:yfsf] a; ag]kfdf 5 uP/ NofOlbg'' eGg'eof]. d}n] klg ;f]xL cg'?k a; NofO{ lbP. To;kl5 dnfO{ $÷% lbg kl5 ;Dk{s /fVg elgof]. cGttM dnfO{6]jfsf] a; rfnssf] ?kdf lgo'lQm ul/of].

8«fO{e/ k]zf cToGt} cfnf]rgfsf] k]zfsf] ?kdf ;a}n] eGg] u/]sf hg u'gf;fx¿ ;'Ggdf cfp“5g\. xfdL cltg}lhDd]jf/ :yfgdf a;]sf x'G5f} xfd|f] xftdf ;of} lhjgx¿ ofqf ul//x]sf x'G5g\. Tolt x'“bfx“'b} klg 8«fO{e/sfgfddf s]xL AolQm laz]ifx¿ Hofb} bofxLg / pb08 x'G5g\. h;n] ubf{ uf8Ln] 7Ss/ lbP/ 3fOt] ePsfx¿nfO{k'gM dfg]{ sf]l;; ub{5g\. o:tf 36gf xfd|f j/k/ ;w} em} eO{/x]sf x'G5g\. d]/f hLjgdf o:tf s]lx 36gf 36]sflyP t/ d}n] eg] dfgljo ?kn]g} To;sf] ;]jf u/].

Ps lbg d 6]jf a; rnfpg] qmddf ;ftbf]jf6f] rf]sdf k'u]sf] lyP. d]/f] a;df Pp6f ;fO{sn 7f]SsLof]. a]n'sf;fem kl/;s]sf] lyof]. d uf8L lnP/ ;/f;/ hfg ;Sby] t/ d}n] To;f] ul/g. a? Tof] ;fO{snjfnfnfO{ uf8Ldf/fv]/ c:ktfn k'¥ofOlbP. bf]if ;fO{snjfnfsf] lyof]. kl5 p;sf] :jf:Yo klg /fd|f] eof]. xf] d}n] 6]jfaf6l;s]sf] l;sfO{ klg of] g} lyof]. æk/f]ksf/ k'08fP kfkfP k/ lk8gd\Æ cyf{t\ wd{ eg]sf]g} csf{sf] pksf/ xf].of] ;Gb]z xfd|f] k]zfdf ;+nUg hf] s;}nfO{ klg cfaZos 5 h:tf] nfUb5.

cGtdf 6]jfdf dnfO{ ca;/ lbg'ePsf]df d ;d:t 6]jf kl/jf/ k|lt cfef/L 5'. cfh 6]jf d]/f] Psf3/sf] kl/jf/alg;s]sf] 5. To;}n] d eGg] ub{5' M

6]jfnfO{ 6]jf lbg], x'G5 xfd|f] sfdhlt /fd|f] sfd u¥of}, plt rN5 gfd.km"n} km"nn] ;lhPsf] 6]jf km"njf/Ldudu af:gf 55{, ;w} jl/k/L..

8«fOe/sf] klg cfˆg} cg'ej

sfG5f] >]i7a; rfns

*

Page 13: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

d]/f] hGd nlntk'/ pk–dxfgu/kflnsf j8f g+ @@ s'De]Zj/df ePsf] lyof]. d ;fgf] 5b}df d]/f cfdf a'jf k/nf]sx'g' ePsf]n] xfdL afnsd} 6'x'/f aGof}. tLg bfh'efO{aLr s]lx ;do ldnf]dtf]df Pp6} 3/df a;]klg kl5bfh'x¿sf] lax] kZrft\ d dfq PSnf] eP. ca larf/ ug'{xf];, ls PSnf] lhjg s:tf] si6s/ x'G5< d ;+3if{k"0f{hLjg latfpg afWo eP“.

afNosfn bogLo ePsf sf/0f d]/f] k7g kf7g x'g ;s]g. d cgk9 ePs} sf/0f d}n] sfdsf] vf]hL u/]klgeg]h:tf] sfd e]6fpg ;lsg. dnfO{ k]6sf] afWotfn] klg csf{sf] 3/df sfd ug{ afWo agfof]. ̂ ÷& dlxgf d}n]sfd u/]. csf{sf] 3/df dfq sfd ubf{ klg /fd|f] x'bf]/x]g5 To;}n] d}n] Tof] sfd 5f8]/ lbNnL hfg] larf/ ul/lbNnL uP. !% lbg a;]/ sfd vf]Hbf klg sfd gkfPsf]n] k'gM d 3/dfg} kmls{P. 3/ kmls{g] qmddf a'6jndf d}n]]nufPsf] h'Qf, Hofs]6, emf]nf nufot k};f ;a} n'l6of]. k}};f ;a} n'l6Psfn] a;sf] ef8f klg ltg{ ;lsg eg]vfg] s'/fsf] t s'/} gu/f+}. lagf ef8f a;n] aNv';Dd NofOlbof] Toxf“af6 d]/f] 3/;Dd hfgsf] nflu ;d]t ef8fgePsfn] k'; dlxgfsf] hf8f] To;df klg laxfg $ ah]sf]] lr;f]df yy{/ sfDb} d 3/ k'u]. sf]xL klg gePsf] l/Qf]3/ klg dnfO{ lab]z eGbf Kof/f] nfUof]. d 3/df a;]klg sfd vf]Hg' g} kb{Yof] o;} qmddf d}n] hfpnfv]nsf]vfg]kfgL ;+:yfgsf] 9n lgsf; cGtu{t sfd kfP“, Tof] klg 7]Ssfdf. oxL ;dodf d]/f] d}of;“u k|]d laafx eof].d !^ aif{sf] lyP, d}of klg !$ aif{sf] lyO{g\. ;fob Tof] @)$^ ;fn sflt{s !^ ut] x'g' kb{5. To; sfdn]xfdLnfO{ vfg] ;Df:ofsf] ;dfwfg u/]sf] lyof]. t/ Ps lbg ;+:yfgn] sd{rf/Lx¿sf] kmf]6f] dfUof]. To; ;dodfkmf]6f] lvRg htftt} ;'lawf lyPg / d nufot #÷$ hgfn] ;dodf kmf]6f] pknAw u/fpg ;s]gf} To;} sf/0fn]xfd|f] hflu/ uof]. To;kl5 klg d}n] sf7df08+f} dxfgu/kflnsfdf w'nf] tyf kmf]xf]/ p7fpg] sfd kfP. #÷$ aif{hlt To;df sfd u/]kl5 3/sf] afWotfn] ubf{ d}n] Tof] hflu/ klg 5f8\g' k¥of]. o;/L d]/f] lhGbuL k"0f{ ?kn]a]/f]huf/ eP/ laTof]. d]/f slt lbg t ef]s} laTof]. d}of 6]jfdf sfd uly{g\. d a]/f]huf/ ePklg d}ofsf] sdfO{n]xfd|f] ;fdfGo u'h/f rln/xGYof]. o;/L lbg laTg] qmddf xfd|f] ;fgf] kl/jf/df gof“ ;Gtfgsf] ?kdf 5f]/fsf] hGdeof]. 5f]/fsf] hGdn] xfd|f] ;d:ofx¿ Ps kl5 csf]{ ylkof] h;sf nflu d}n] hflu/ vf]Hg' kg]{ eof]. dslxn]sf“xL d}of;“u} 6]jfdf hfGy]. kl5 d}ofn] 6]jf 5f]8]/ gful/s cfjfhdf uO{g\ / d}n] 6]jfdf sfd ug]{ cj;/kfP“. ;'?sf lbgdf eGbf tna a9\of]. t/ dx+uL klg b'O{ u'0ff a9\of]. a9]sf] dx+uLnfO{ d]/f tnan] wfGg a8f]d':sLn 5. h;n] ubf{ cem} klg d]/f] hLGbuL si6s/ g}] 5.

h]xf];\ 6]jfdf sfd ubf{ dnfO{ w]/} dfof k|fKt ePsf] 5. 6]jf kl/jf/ cfheGbf !) aif{ cuf8L b]lvg} 5'jf5't /lxtkl/jf/ lyof]. Toxf“ hft hfltsf] lx;fan] ;fgf] 7'nf]sf] leGgtf eGbf klg cem xfdL dfly /fd|f] Aojxf/ x'GYof].d}n] ;dodf gk9\gfn] cfh o:tf] si6k'0f{ hLjg latfpg afWo ePsf] 5 To;}n] ca d hlt b'Mv ;x]/ klg5f]/fnfO{ lzIff lbIff lbnfpg k|of;/t 5'. eljZodf lzIfLt / p;nfO{ of]Uo dflg; agfp“5'. dnfO{ cfh o;?kdf NofO{lbg 6]jfn] hlt ;xof]u u/]sf] 5 Tof] s;}n] klg ug{ ;Sb}g. o;sf nflu d 6]jf k|lt ;w} C0fL 5'.

hLjgsf lk8fx¿df 6]jfsf] b]g

/fd b]pnfs'lrsf/

(

Page 14: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

ufp“sf] ;fdfGo kl/jf/df hlGdPsf] sf/0fn] d]/f] lzIff lbIff To:tf] /fd|f];“u x'g ;s]g. d]/f ;fyLx¿ klg ;a}laBfno hfg eGbf ghfg v';L x'Gy] To;}n] dnfO{ klg laBfno hfg dg nfUb}gYof]. t/ d]/f a'jf / sfsfn]dnfO{ laBfno hfgsf] nflu ufnL ;d]t ug'{x'GYof]. pxf“x¿sf] s/sfkn]] dfq d laBfno hfGy]. /fd|f] cIf/ePsfx¿nfO{ u'?x¿n] ;d]t dfof ug'{ x'GYof]. d]/f] cIf/x¿ cGo ;fyLx¿sf] t'ngfdf /fd|f] lyof]. d]/f] k9fO{sf]cltl/Qm x:tsnf / lrqsnfdf laif]z ?rL lyof]. d x:tsnf tyf lrqsnfdf lhNnf :tl/o ;Ddsf k|lt:kwf{df;xefuL /lx k|yd ;d]t ePsf] lyP. To;a]nf dnfO{ k'/:sf/x¿ gub tyf lhG;Lsf] ?kdf k|fKt e} /x]sf]x'GYof]. ufp“df ;fdfGo kl/jf/sf dflg;x¿sf] cfDbfgLsf] >f]t eg]sf] s]xL klg x'b}gYof]. aif{ e/L sfd u/]klgv]tLkftLn] ̂ dlxgf klg /fd|f];“u vfg k'Ub}gYof]. To;}n] x'ls{Psf 5f]/f5f]/Lx¿n] k9\g hfg' eGbf klg ;fgf] ltgf]hflu/ vf]Hg' xfd|f] afWotf g} lyof]. o;} qmddf ha d ̂ sIffdf cWoog ub}{ lyP dnfO{ rGb|sfGt clwsf/Ln] cat ltdL klg cfˆgf] v'§fdf pleg ;Sg' kb{5 eg]/ eGg'eof]. d}n] pxf“sf] egfO{ /fd|f] ;“u a'em\g ;lsg. kl5 dfqyfxf eof] dnfO{ hflu/ vfgsf] nflu eGg' ePsf] /x]5. d pxf“sf] s'/fn] v';L eP. lsgsL of] xfd|f] nfluPsflt/ /x/ / csf]{ lt/ afWotf klg lyof].

o;} qmddf dnfO{ pxf“n] sf7df08f}+ NofP/ cfˆgf] 3/df /fv]/ hfg'eof]. To; 3/df d}n] rf/aif{ hlt a;] !) sIff;Ddsf] k9fO{ klg To;} 3/af6 ;s]. ha d 6]i6 kl/Iff plQ0f{ u/], To;kl5 d /Ltf lbbLsf] 3/df cfP/ sfd ug{yfNf]. æhxf“ kftnf] ToxL l5b|Æ eg]em} d]/f nflu ;a} ;d:ofx¿ Ps kl5 csf]]{ ylkof]. ha k|j]lzsf kl/Iffdf dc;kmn eP. To;} aif{ 3/df /flvPsf] k]6«f]ndf laB'tLo k|afxn] 3/ cfunfuL eof] d]/f] lhp k'/} hNof] d a]xf];eP. d ;fob cGoq st} ePsf] eP o; ;+;f/af6 labf eO{ ;Sy] xf]nf. t/ /fd|f] :ofxf/ / pkrf/sf] sf/0f daf“r]]. d}n] DofuL lbbLnfO{ c:ktfndf e]6] / cfh pxf“s} 5q5fofdf a:g] ca;/ kfPsf] 5'. c:ktfnaf6 l8:rfh{ePkl5 klg lkmlhof]y]/fkLdf Ps dlxgf a;] kl5 d cf/fd ug{ 3/ tkm{ nfu]. ̂ dlxgf hlt 3/df a;]kl5 dnfO{k'g 56k6L z'? eof]. cf/fd ul/ a;]/ dfq vfg k'Ub}gYof]. sfd u/f} eg] s8f kl/>d ug{ d ;Sb}gy]. To;}n]a? ef/t lt/ uP/ xNsf sfd ug]{ larf/ ul/ ef/t uP. ef/tdf %÷^ aif{ sfd ;d]t u/]. kl5 3/sf]cfjZostfn] d}n] ef/tsf] hflu/ klg 5f]8\g' k¥of]. 3/df cfPkl5 klg d}n] s]lx ug'{ kb{Yof] To;sf] nflu k'gMd sf7df08f} cfP/ hflu/sf] nflu w]/} k|oTg u/]. t/ klg sxL st} gePkl5 d /Ltf lbbLsf] 3/df uP/ lbbLnfO{d]/f af“sL s'/fx¿ klg atfP. lbbL d ;“u ;w}+ ;sf/fTds x'g'x'GYof] To;}n] d]/f s'/f ;xh ?kdf lng'eof].6]jfsf] wfkfv]n l:yt sfof{nodf lbks b]jfg ;/;“u s'/fsfgL ul/ dnfO{ 6]jfdf sfd ug]{ aftfa/0f ldnfO{lbg'eof]. cGTodf 6]jf d]/f] nflu bf]>f] kf7zfnf ePsf] 5. xfdLn] ghfg]sf w]/}s'/fx¿ oxf“ l;Sg] ca;/ kfPsf5f}. 6]jfsf x/]s sfo{qmdx¿df ;a}sf] ;dfg ;xof]u /x]sf] x]g{ kfO{G5. oxf“sf] o:tf] aftfa/0faf6 d cltg}k|efljt 5'.

d]/f] uGtAodf 6]jf

>L axfb'/ clwsf/LdfnL

!)

Page 15: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

hflu/]sf] hLjgdf y'k|} cf/f]x cj/f]x kf/ ub}{ hfg] qmddf ;g\ @))$ df Pp6f b}lgs cvaf/df 6]jfaf6sd{rf/Lsf] cfjZostf ;DaGwLsf] la1fkgdf d]/f] cf“vf k'Uof]. dnfO{ 6]jf eg]sf] s:tf] ;+:yf xf]nf v'Nb'nL nfUb}uof]. sxf“ xf]nf 6]jf < k|s/fGt d}n] 6]jf k|a]z ug]{ ca;/ kfP h'g d]/f] nflu ;'vb cg'e"tL /x]sf] 5. 6]jf cfkm}df6]jf /x]5. o;sf] ;+:yfut ;+/rgf, u|fdL0f dlxnfx¿nfO{ cg'bfg sfo{qmd, lbuf] / bl/nf] lasf;, / :jfjnDaLkgaf6 d cltg} k|efljt ePsf] 5'.

6]jfdf hfg' d]/f hLjgsf] nflu Ps gof“ cfofd xf]. lsgls o; eGbf cl3 laleGg ;+3–;+:yfdf sfd ubf{gfkmfsf] nflu sfd ul/GYof] / lhDd]jf/Lsf] nflu /fhlgtL x'GYof]. t/ 6]jfdf æc?nfO{ bfg xf]O{g cf8 b]pm,æ;xof]u u/ / k/f]ksf/L agÆ eGg] l;sfO{ d]/f] nflu dxTjk"0f{ /x]sf] 5. o;sf ;fy} wfld{s If]qdf dfq bfglbO{G5 eGg] ;f]rfO{n] kl/at{g kfPsf] 5. bfg ;fdflhs If]qdf Tof] klg dlxnfsf] Gofof]lrt ;xeflutfsf] nflulbg plrt /x]5. oxf“ cfPkl5 cg'bfg k|fKt dlxnf ;:yf+x¿sf] k|ult k|ltj]bg x]bf{ klg dnfO{ yfxf eof] ls6]jfsf] cg'bfg ;lx ;b'kof]u ePsf] /x]5. 6]jfn] dnfO{ :jo+;]jL sfo{qmd clws[tsf] ?kdf lhDd]jf/L ;'lDkPsf]5. :jo+;]jL sfo{qmd 6]jfsf] k|d'v sfo{qmd g} /x]5 h;nfO{ 6]jfn] ;g\ !((& af6 z'? u/]sf] lyof]. z'?df 3/sfu[x0fLx¿nfO{ dfq nlIft ul/ ;'? ul/Psf] of] :jo+;]jL sfo{qmddf xfn cfP/ u[x0fL nufot laBfyL{, lzIfs,lzlIfsf Pj+ laleGg k]zfsld{x¿sf] ;d]t ;xeflutf /x]sf] 5. bz aif{sf] cGt/fndf #^^ hgf :jo+;]jLx¿ 6]jfsfo{qmdaf6 nfeflGjt / lqmoflzn 5g\.

:jo+;]jLx¿nfO{ xfn cfP/ cy{ ;+sng sfo{qmd th'{df tyf kl/rfng ;d]t ug{ lbOG5. h;n] ubf{ :jo+;]jLx¿nfO{sfd l;Sg] cj;/, g]t[Tj lasf;, cfTdlg0f{o / cfTdlaZjf; a9]sf] d}n] AolQmut ?kdf kfPsf] 5'. æc;Dea eGg]zAb d'v{sf] 8fo/Ldf dfq kfO{G5Æ eGg] g]kf]lnog af]gfkf6{sf] egfO{ 6]jfdf cfP/ k'li6 ePsf] d}n] kfP. d s]xLub{5' eGg] bx|f] cfTdlaZjf; af]s]sf AolQmTjx¿nfO{ k|lts'n ;do / kl/l:ytLn] klg vf;} c;/ kfbf]{ /x]g5.o; s'/fsf] HjnGt pbfx/0f 6]jf ejg lgdf{0fsf] nflu sl/a ! aif{sf] ;dodf ̂ ^ nfv ?k}of“ g]kfnLx¿af6} cy{;+sng u/]/ b]vfOPsf] 5. h'g s'/f xfdL ;a}sf] nflu cg's/0fLo klg 5. lgoldt x'g] d'Nof+sgn] o;sfo{qmdaf6 ;of}+ :jo+;]jLx¿ pTk|]l/t ePsf, w]/}n] cfTdljZjf; / an a9fPsf, sof}+n] k9fO{ z'? u/]sf,pBdzLn ag]sf / k'0f{ ;Gt'i6Lsf] cg'ej u/]sf kfOPsf] 5.

6]jfnfO{ lgofNbf

pld{nf >]i7:jo+;]jL sfo{qmd clws[t

!!

Page 16: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

u}x| ;/sf/L If]qdf sfd ug]{ qmddf æl/8Æ sf] :jo+;]jL ?kdf ;g\ @))# sf] dWolt/ vf]6fËsf] hfnkfb]jLk':tsfno lgl/If0f ug]{ qmddf lbSt]n hfg' k¥of]. ufO{3f6af6 # lbgsf] k}bn ofqfaf6 vf]6fË k'lubf] /x]5.cfGtl/s åGbn] b]z r/d l;dfdf k'u]sf] a]nf ofqf klg cToGt sl7g k'0f{ /ãof]. ufO{3f6 ahf/sf] Pp6f k;ndfdflg;x¿sf] le8 lyof]. xfdL klg ToxL uof} af:tjdf Toxf“ el/ofx¿sf] le8 /x]5. k;n]n] lbSt]n k'¥ofpg];fdfgsf] nflu el/ofnfO{ ;fdfg lhDdf nufp“b} lyof]. s] a'9fa'9L s] o'jf ;a} Toxf“ pkl:yt lyP. To;sf]cnfjf !)÷!@ aif{sf afnaflnsfx¿ ;d]t x'nd'ndf cl;g kl;g u/]/ k;]sf] b]Vbf dnfO{ pT;'stf 5fof] / d}n]k|Zg u/] afa' slt lbgdf lbSt]n k'luG5 < lar/f p;n] ;xh ?kdf hafkm lbof] ef/L af]s]/ t ^÷& lbgdf.p;sf cuf8Lsf] ef/LnfO{ b]vfpb} d}n] km]/L k|Zg u/], slt s]=hL= ;fdfg 5 < pQ/ ;xh lyof] !! s]=hL=. d]/fcuf8L y'k} k|Zgx¿ lyP h:t} afnsn] cfkm'eGbf klg ux|'Ëf] ef/L af]Sg lsg lajz 5 < lar/f Tof] afns d]/fk|Zgsf] hafkm lbg eGbf klg efl/sf] 8f]/L ;ls g;sL s:b} lyof]. dnfO{ cem} ;f]wf+} ;f]wf}+} nfUof] / d}n] ;f]w]+ Pss]=hL= ;fdfg af]s]sf]] slt Hofnf kfO{G5 < p;n] hafkm lbof] @) ?k}of“ xf] t/ @ ?k}of“ k;n] ;fx'hLn] vfG5 /xfdLnfO{ !* dfq lbG5. ta dfq dnfO{ yfxf eof] k;n cuf8Lsf] Tof] le8 k|To]s ;fdfgsf] k|lt s]= hL= @ ?k}of“gfkmfsf] nflu dfq /x]5.

o; s'/fn] dnfO{ Hofb} kf]Nof] ls dfgjclwsf/ tyf afnclwsf/sf] gfddf aiff{sf] Rofp pd|]em+} hGd]sf u}x|;/sf/L ;+:yf / ltgn] sf7df08f}+sf kf“rtf/] xf]6ndf u/]sf ;]ldgf/n] lo afnssf] cfjfh af]n]sf] 5 ls 5}gxf]nf < afn>dnfO{ lgif]w ug'{kb{5 eg]/ r]tgfsf] kf7 l;sfpg]x¿n] afn>d dfyL ePsf] zf]if0fsf af/]df lsgdf}gtf ;f“lw/x]sf xf]nfg\ < lo cfbL k|Zgx¿ d]/f] dg:k6ndf ;bf ;a{bf rndnfO{ /xGYof]. cem sf]zLsf] lsgf/}lsgf/ y'k|} afnaflnsfx¿ ;ls g;sL ef/L af]s]/ kmf6]sf] 6f]kLn] kl;gf k'5\b} d}nf]] ?dfndf kf]sf] kf/]sf] ;ft'vfP/ a;]sf] b]Vbf s:sf] cf“vf g/;fpnf < o:tf y'k|} la8Dagf dWo] klg Pshgf ( aif{sL aflnsf ;ls g;sLe'O{df emf]nf kmfn]/ nfdf] ;':s]/f xflng\. dnfO{ nfUof] pgsf] Tof] ;':s]/f zl//n] yfDg g;s]sf] tf}naf6 pTkGglk8fsf] laikmf]6g dfq lyof]. pgsf] Tof] a:t'ut oyfy{tf b]v]/ d}n] pgsf afa';“u ;f]w]+, bfh' lognfO{ lsgNofpg' ePsf] < d]/f] k|Zgsf] hafkmdf bfh'n] eg] æs] ug]{ vfhf vr{ eg] klg af]sLlbG5] eg]/ NofPsf], v} cfht ;lsgÆ. dnfO{ bof nfUof] d}n] k'gM k|Zg u/] tkfO{n] g} af]s]/ lognfO{ :s'n k7fPsf] eP /fd|f] x'g] lyof] sL,dfq s] eg]sf] lyP pgn] 7f8} hafkm lbO{ xfn], æk9]/ s] x'G5 < PskfyL lk7f] af]sL lb“bf d}n] @ wfgL{ ;fdfg a9Laf]Sg ;S5'. @ wfgL{ ;fdfgsf] Hofnfn] csf]{ Ps xKtf xfd|f] kl/jf/ kfNg'k5{Æ. bfh'sf] hafkm dnfO{ Psflt/l7s} nfUof]. afWotf / lajztfsf] s;Ldf /fv]/ x]bf{ eg] csf{lt/ 7'nf] rf]6 klg k¥of]. ;dfh sNof0f kl/ifb\dfbtf{ ePsf sl/a !#) eGbf al9 cGt/f{li6«o / !*,%)) eGbf al9 /fli6«o u}x| ;/sf/L ;+:yfx¿ 5g\. cem lhNnfk|zf;g sfo{nodf btf{ ePsf t/ ;dfh sNof0f kl/ifb\;“u cfa4tf gePsf sl/a #@ xhf/ u}x| ;/sf/L;+:yfx¿ b]zdf sfo{/t 5g\. logLx¿n] ;dfh sNof0f kl/ifb\;“u l:js[tL lnP/ dfq lasf; sfo{df aflif{s %c/a ?k}of“ vr{ ul//x]sf] 5 -:dfl/sf @)^@_. olt 7'nf] wg/f;L vr{ u/]sf] b]vfPtf klg Toltg} cg'kftdfk|zf;g vr{ 5'6\ofPsf x'G5g\. Psflt/ c/af}+ /sd lasf; vr{df 5'6\ofP/ klg tdfd g]kfnLx¿sf] cj:yf ltg}vf]6fËL el/ofx¿sf] h:tf] sxfnLnfUbf] syf ;'Gbf / b]Vbf dnfO{ u}x|;/sf/L ;+:yf k|lt jf:tjd} 3[0ff k}bfeof]. dnfO{ ;w} nfUg yfNof]]] xfd|f] b]zsf #(!# uf=la=;= tyf %* gu/kflnsfdf dfq sfd ug{ #@))) u}x|;/sf/L;+:yfx¿ cfa4 5g\. olb ;dfg'kflts ?kdf lat/0f u/fpg] xf] eg] klg Pp6f uf=la=;=df * j6f u}x|;/sf/L;+:yf kg{ cfp“5. ;a}n] dfgljo wd{df nfUg] xf] eg] klg b]zsf ca:yf o:tf] hh{/ x'g] lyPg. Psflt/ b]zsf]o:tf] b'b{zf / csf{lt/ lasf;sf gfddf k|rlnt Pp6f sygn] dnfO{ ;w} lbSs agfO{ /xGYof]. syg o;k|sf/sf] lyof] ls lxp“n] xft em/]sf] c;xfonfO{ Pp6f ko{6sn] !) 8n/ lbP5. Tof] b]v]kl5 csf]{ AolQmn]

6]jfM :jR5 kfgLsf] ;fu/ kf] /x]5

a;Gt b]jsf]6fk':tsfno clwsf/L

!@

Page 17: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

cfˆgf] b'a}xft sfd gnfUg] agfP/ ;8s k]6Ldf dfUg a;]5. To;sf] Tof] b'u{tL b]v]/ csf]{ ko{6sn] !)) ?k}of“lbP5. lo b'a}sf] b}lgs cfDbfgLaf6 nf]lePsf csf]{] Ps hgfn] cfˆgf] b'j} xft / b'j} v'§f u'dfP/ dfUg a;]5.ko{6sx¿n] o:tf t w]/} /x]5g\ elg ;xof]u ug{ 5f8]5g\. xf] of] s'g} syf geP/ lab]zL bftfx¿n] laZjsf t]>f]d'n's dfyL nufp“b} cfPsf] cf/f]k xf]. o; cy{df of] xfd|f] ;Gbe{df ;fGble{s x'g' kb{5 ls g]kfnLx¿ lab]zLx¿sf]dfq e/ kb{5g\. cfˆgf] >f]t / ;fwgx¿sf] lasf; ug{sf] ;§f ePsf >f]t ;fwgx¿ klg lauf/]/ ;w} ljb]zLx¿sf]e/df dfq cfz ul//x]sf x'G5g\. cyf{t\ cfkm' s]xL klg ug{ ;Sb}gg\ eGg]x¿sf nflu of] ufoqLsf] dGq h:t}af/Daf/ pRrf/0f e}/x]sf x'G5g\. dgdf o:tf sf}t'xntf x'“bfx'“b} ;g\ @))$ af6 6]jfdf :jo+;]jLsf] ?kdf k|j]zeP. 6]jf k|j]z u/]kl5 d]/f] sfd k':tsfno Aoj:yfkg ug'{ lyof], d To;df Ao:t /x]. d]/f sf}t'xntfx¿ oyfjt\g} /ãof]. lgZjfy{ efjn] ;fdflhs ;]jfdf ;+nUg x'G5' eg]/ k|lta4tf hfx]/ u/]sfx¿sf] cf8Da/ / t8s–e8sb]Vbf d]/f] dgdf ;w} lvGgtf 5fpYof]. b]znfO{ laZj ;d'bfosf] cuf8L levf/L agfP/ cfkm' cld/ ag]sf yf]/}AolQmx¿ d]/f cf“vf cuf8L 3'ld/x]sf lyP. ;dosf] cGt/fn ;“u} ha d}n] 6]jfnfO{ glhsaf6 lgofNg] cj;/kfP“, d]/f dg:k6ndf PsfPs kl/jt{g cfof]. d]/f] ;f]rfO{sf] pQ/ d}n] s;};“u ;f]Wg' k/]g Ps kl5 csf]{ x'“b}b]vfk/].

g]kfnLaf6 cy{ ;+sng ul/ u|fld0f dlxnfx¿sf] pTyfgdf cg'bfg lbg' of] sfo{ Hofb} r'gf}tLk'0f{ sfo{ xf]. 6]jfo; sfo{df k'0f{tof ;kmn /x]sf] 5 ls h:tf] nfUb5. hasL Ps bzssf] cGt/fndf 6]jfn] g]kfnLx¿af6 Pss/f]8 !@ nfv ?k}of“ cy{ ;+sng ul/ g]kfnsf u|fdL0f dlxnfx¿sf] nflu cg'bfg :j?k ;xof]u ug'{ s'g} rfgr'g]s'/f xf]O{g. dnfO{ w]/} ?k}of“ ;+sng u/]sf]df eGbf klg laZjdf bf]>f] O{lyof]lkof ag]sf g]kfnLx¿sf] o:tf] sfo{{s';ntfsf] cGt/fl6«o hut\sf hf] s;}n] klg cGt/{cfTdf b]lv k|z+zf ug'{ kb{5 eGg] nfUb5. To; dfyL klg6]jfn] :jo+;]jLx¿sf] k|oTgaf6 o:tf] dxfg\ sfo{ ;DkGg x'g' ;a}sf] nflu cg's/l0fo kIf xf]. o; tYon] dnfO{laZjsf bftfx¿n] cfl>t t]>f] d'n'ssf gful/sx¿ dfly eGg] u/]sf] k/lge{/tfsf] dGqnfO{ /fd|/L hjfkm lbPsf]5 h:tf] nfUb5. 6]jfsf] h:t} :jfanDaL tyf cfTdlge{/tfsf] af6f] xfdL ;a}n] c“ufn]sf] v08df lab]zLx¿sf]cuf8L ;w} gtd:ts alg/xg' kb}{g. Jofkfl/s tyf Joj;flos dflg;x¿nfO{ ;d]t 6]jfn] ;d]6\g ;Sg' of] bf]>f]dxTjk'0f{ kIf xf]. Aofkfl/s tyf Aoj;foLsx¿ d'gfkmfdf ;+rflnt x'G5g\ / 6]jfn] ;f] If]qnfO{ lgoldt bftfsf]?kdf ?kfGt/0f u/fO{/x]sf] 5. 6]jfsf] o; cleofgdf bftfx¿sf] ;+Vof lbg k|ltlbg ylkbf]“ 5.

t]>f] kIf xf] alnbfgk'0f{ efjgf. dnfO{ slj e"lk z]/rgsf] Pp6f k+lQmsf] ofb cfof], Æx'b}g laxfg ldld{/] tf/fem/]/ guP, aGb}g b]z b'O{ rf/ ;k't d/]/ guPæ. jf:tad} of] 6]jfsf] hLjgdf dxTjk'0f{ x'g cfp“5. hLagsf]of}jg cj:yfd} alh|Psf] b}las k|xf/sf] ah|kftaf6 slt larlnt geO{, o"=Pg= h:tf] ul/dfdo ;]jfnfO{ ltnf~hnLlbb} g]kfnL dlxnfx¿sf] nflu dl/d]6\g] g]kfnL r]nLsf] gfd xf] /Ltf yfkf. h;n] # j6f 8'Ëfdf v'§f /fv]/r]tgfsf] ;d'Gb| kf/ u/fpg g]kfnL dlxnfx¿sf] nflu h'g ;kgf af]Sg'eof] Tof] ;a}sf nflu vf]hsf] laifo xf].c? @ j6f 8'Ëfx¿ cfˆg} ultdf t}l//x]sf xf]nfg\ t/ 6]jf ?kL 8'Ëf eg] ;kmn cjt/0fsf] af6f] ;dftL ;s]sf]5 eGg] cfef; ldNb5. o;sf nflu lbbL l/tf, pxf“sf ;xsdL{ tyf ;xofqL ;a} wGojfbsf] kfq aGg'ePsf] 5.

cGttM d]/f dg:k6ndf b]vfk/]sf laleGg z+sf pkz+sfsf] lgjf/0f dnfO{ 6]jfaf6 ldNof]. d 6]jf k|lt s[t1 5'.ca dnfO{ 6]jfn] h:t} ;fRr} g]kfnLsf] lxtdf cfkm'nfO{ pEofpg] ;+:yfx¿ g]kfndf slt xf]nfg\ Tof] ;+Vof hfGg]rfxgf al9/x]sf] 5. ctM 6]jf d}n] ;f]r]sf] h:tf] rf}lt; xhf/ u}x|;/sf/L ;+:yf geO{ Pp6f :jR5 kfgLsf]lazfn ;fu/ /x]5. b]zsf] s'g} klg cg's'n kl/l:ytL ?lk af9Ln] of] :jR5 kfgLsf] d'xfgdf wldnf] agfpg] sfdgxf];\ – oxL d]/f] sfdgf.

!#

Page 18: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

;g\ @))! ;fndf :jo+;]jLsf] ?kdf 6]jf h:tf] kljq ;+:yfdf k|a]z ug]{ ;'j0f{ ca;/ k|fKt eP kZrft\ d}n]6]jfnfO{ glhsaf6 lrGg] df}sf kfP“. u|fdL0f dlxnfx¿nfO{ cg'bfg :j?k cfly{s ;xof]u lbg] o; dlxnf;zlQms/0fsf] lglDt ;dlk{t ;+:yfsf] nIo tyf p2]Zon] d]/f] dg 5f]of]. cfly{s ?kn] cfkm'nfO{ k|:t't ug{g;s]klg k/f]ksf/L ;+:sf/sf] aftfa/0f kfPsL x'gfn] cfkm'n] l;s]sf] ;|f]t / ;fwgsf] ;xL pkof]u ul/ o;sfo{df nufgL ug{ ;S5' eGg] dfGotf /fV5'.

xfn d 6]jfdf lgoldt sd{rf/Lsf] ?kdf sfo{/t 5' / hUuf tyf ejg Aoj:yfkg ;DaGwL lhDd]jf/L lnPsf] 5'.6]jfn] cfˆgf] cIfosf]if hldgdf nufgL u/L g]kfnLx¿sf] :jfldTjdf sfof{no ejg v8f u/L 6]jfsf] laleGgsfo{qmd cfˆg} ejgaf6 ;+rfng ul//x]sf] 5. oL ;kmntfx? ;+:yflksf l/tf yfkf lbbLsf] nugzLNftf /cfTdansf] k|ltkmn xf].

6]jf ;“u /fd|/L kl/lrt gePsfx¿Aff6 6]jf wgf9\o au{sf] ;+:yf xf], 6]jfn] ejg agfP/ b]vfj6L u¥of] eGg];'Ggdf cfp“5 t/ o; ;+:yfn] ejgx¿ lsg lgdf0f{ u¥of], o;sf] cf}lrTo s] xf], 6]jfn] cy{ ;+sng s;/Lul//x]sf] 5 eGg] laljw k|sf/sf lh1f;fx¿sf] hjfkm xfdLn] efif0fdf xf]O{g sfddf b]vfpg' 5. of] s'g} AolQmsf]geO{ g]kfn e/Lsf] dlxnfx¿sf] ;femf ynf] xf] / cGt/f{li6«o :t/df klg of] Pp6f cg's/0fLo sfo{ x'g]5 eGg]s'/fx¿ kf/bzL{ ?kdf b]vfpg' 5.

6]jf cfkm}df cfTdlge{/, :jfanDaL aGg] p2]Zo o; hUuf tyf ejg kl/of]hgfdf eO/x]sf] 5. ;fd'bflos ejglgdf0f{sf] nflu cy{–;+sng cleofg rln/x]sf] 5 / o; ;fd'bflos ejg klg 6]jfn] g]kfnLx¿sf] :jfldTjdflgdf0f{ ug]{ nIo /fv]sf] 5. ;fd"bflos ejgsf nflu ;xof]u ug]{] bftfx¿sf] gfd sf7sf] snfTds lkknsf]a[Ifdf c+lst ul/g] 5. ctM xfdL oxf“x¿nfO{ cfJxfg klg u5f}{ ls xfd|f] ;fynfO{ ;fy lbg'xf];\.

To:t} ul/ 6]jf vfhf3/ tyf snf ;+u|xfno, v'Nnfd~r, ef8fdf lbg] k;nx¿sf] lgdf{0f sfo{ k'/f eO{ ;+rfngdfcfO;s]sf 5g\. oL ejgx¿df cfˆgf] cy{–;+sng sfo{qmd tyf cGo sfo{qmd ;+rfngsf ;fy} aflx/L k|of]hgsfnflu klg lbg] / ;]jf z'Ns afkt hDdf ePsf] /sdaf6 6]jfsf] ;~rfng vr{ Joxf]/Lg]5.

6]jfn] dlxnf cg'bfgdf dfq l;ldt g/x]/ ;d'bfos} afnaflnsfx?nfO{ nlIft ul/ afnaflnsf sfo{qmd klg;+rfng u/L/x]sf] 5. afnaflnsfx¿sf nflu d'Vo ?kdf af}l4s lasf;, k/f]ksf/L ;+:sf/, cltl/Qm lqmofsnfkcflb h:tf :s'nsf] kf7\oqmddf eGbf km/s s'/fx¿ l;sfO{G5. o; sfo{qmdn] cjZo g} afnaflnsfsf] rf}tkmL{lasf; x'g]]5 / log} afnaflnsfx¿ eljiosf] s0f{wf/ ePsfn] o; k|sf/sf ;:+sf/x¿ l;sfpg' clt cfjZosb]lvG5.

bz aif{df 6]jfn] lnPsf] km8\sf]nfO{ lgofNbf o; ;kmntfdf k'Ug'df ;+:yflksf b]vL ;a} ;b:ox¿, :jo+;]jL tyfsd{rf/Lx¿sf] ;femf k|of; xf] eGg]df b'O{ dt gxf]nf.

6]jf ejgsf] dxTj / jf:tljstf

ldgf u'?Ëhg;Dks{ clws[t

!$

Page 19: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

d Ps lzlIfsf ePsfn] lzIf0f sfo{df cfkm'nfO{ ;+nUg u/fO{ /x]sf] lyP“. dnfO{ nfUbYof] lzIf0f k]zf klg ;dfh;]jf g} xf]. To;}n] d cfk"mnfO{ ToxL k]zfaf6 cuf8L a9fpg rfxGy]. d]/f] ;fgf], ;'vL / /dfO{nf] kl/jf/ lyof].cs:dft\ d]/f] hLjgdf Pp6f sfnf] afbn cfP/ 9flslbof]. clg Tof] lbg d]/f] hLjgsf] ;aeGbf b'vb 36gflyof]. ;g\ @))$ df olt Po/nfO{G;sf] Kn]g b'3{6gf eof], h;df d]/f >Ldfg k|d'v kfO{n6 x'g'x'GYof] pxf“sf]:juf{/f]x0f eof]. pxf“sf] Tof] b'3{6gf g} d]/f] nfuL b'ef{Uok"0f{ aGg k'Uof]. pxf“sf] To; 36gfn] d]/f] hLGbuLcGwsf/do eof]. ;f/f ;kgf O{R5f cfsf+Iffx¿ rsgfr'/ eP.

To;kl5 d}n] hLGbuL eg]sf] clglZrt /x]5, ef}lts ;'v dfq ;'v xf]Og /x]5 eGg] ;f]rfO{n] cl3 ul//x]sf]lzIf0f k]zfnfO{ lar}df :ylut u/L s]jn 3/sf] rf/s'gfdf dfq cfkm'nfO{ l;ldt u/fP. ca d dfly 7"nf]lhDd]jf/L ylkof]. t/ dg ;Gt'lnt g'x'“bf s]xL ;f]Rg ;d]t ;lsbf]+ /x]g5. d ;donfO{ s] u/]/ latfpg] xf] eg]/dfq lrGtLt lyP“. To; b'3{6gf kl5 d}n] cfˆgf] ;donfO{ To:tf] sfddf nufcf}+ h;af6 ;a}sf] sNof0f xf];\ eGg]rfxGy]. Tof] sfd ;dfh;]jfdf dfq /x]5 h;n] ;dfhsf] enfO{sf] nflu dfq sfd ubf]{ /x]5. To;kl5 d]/f] dgdf;dfh ;]jf ug]{ efjgf knfof].

;+of]u egf} jf s] egf} To;} ;dodf d 6]jf;“u ;fdfGo kl/lrt x'g] cj;/ kfP“. ;g\ @))% sf] k|yd Aofrsf]:jo+;]jL tflnd lnP“. tflnd kl5 aNn dnfO{ yfxf eof] ls 6]jfsf] cy{ ;+sng h:tf] dxTjk"0f{ sfd :jo+;]jLn]ubf{ /x]5g\. ToxL cg'?k d]n] klg 6]jfnfO{ cfˆgf] Ifdtfn] ;s]sf] ;xof]u u/]+. d}n] u/]sf] ;xof]u slt eof] Tof]t dnfO{ yfxf lyPg. 6]jfn] :jo+;]jLx¿sf] d'NofÍg ug]{ qmddf d æcld/ yfkf cjf8{Æ af6 k'/:s[t eP5'. dcltg} v'zL eP“. dnfO{ v';L nfUg' :jefljs} lyof]. ;don] dflg;nfO{ dxfg\ agfp“5 eg] h:t} dnfO{ klg6]jfaf6 cjf8{ kfPkl5 sfd ug{ cem k|]l/t u¥of]. d]/f] x/]s ;f]rfO{df 6]jfsf] cg'xf/ cfpg yfNof]. d cem6]jfnfO{ s]lx lbg ;S5' eGg] cfTdjn ylkof].

;dosf] kfaGbL ;“u} dnfO{ 6]jfsf ;x—;+of]hs hfgsL zfxn] 6]jfdf cfpg cg'/f]w ug'{eof] of] ;'Gbf d Ps l5gt s] u/f} s;f] u/f} ;Dd eP“. d dfly Ps lsl;dn] 6]jf h:tf] kljq ;+:yfdf cfkm"n] ;s]sf] of]ubfg lbg] ;'j0f{cj;/nfO{ d}n] pkof]u ug'{ ;fGble{s 7fgL d 6]jfdf :jo+;]jL sd{rf/Lsf] ?kdf lgoldt cfpg yfn]“. cfh d]/f]cWof“/f] hLGbuLnfO{ yf]/} ePklg pHofnf] k|sfz 6]jfn] k|bfg ul//x]sf] 5. To;sf] nflu d laz]iftM 6]jf;+:yflksf /Ltf yfkf / 6]jfsf ;d:t kl/jf/ k|lt cfef/ AoQm ub{5'.

cGTodf d 6]jf h:tf] kljq ;+:yf h;n] dlxnf lxt tyf pGgltsf nflu cfkm"nfO{ ;dlk{t ul//x]sf] 5 To:tf];+:yfnfO{ cfk"mn] ;s]sf] ;xof]u pknJw u/fO{ lbg'x'g ;d]t cg'/f]w ub{5'. h;/L d Pp6f clg0f{osf] alGbalg/x]sf] a]nfdf 6]jfn] jf:tad} dnfO{ 6]jf k|bfg u¥of] To;} ul/ ;d:t b]zsf dlxnfx¿nfO{ klg 6]jf ;+:yfaf66]jf k'uf];\ eGg] sfdgf ub{5'.

hLjgsf 3fpdf 6]jf?kL dnd

d'Qmf >Ljf:ta:jod+;]jL sd{rf/L

!%

Page 20: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

hLjgsf] y'k|} psfnL cf]/fnL kf/ ub}{ d ha #) cf}+ a;Gtdf cfO{k'u]+. nfp“nfp“ / vfp“vfp“sf] pd]/df d}n]csNkgLo lg0f{o ug{ laj; eP“. h;/L Pp6f /ysf b'O{ kfª\u|f lardf a]d]n eP/ /y nyflnË cj:yfdf k'U5,To;}u/L d]/f] kl/jf/ / 3/ klg nyflnË cj:yfdf k'Uof]. g;fn' :jefasf klt / k'/fgf] ;f]rfO{sf kl/jf/sf] lk8f;w}+ vlk/xg'sf] ;§f cfˆgf b'O{ afnaRrfx¿sf] eljio pHjn agfpg'g} d}n] d]/f] st{Jo ;DemL pgLx¿sf]lzIfflbIffdf nfUg'g} >]ois/ 7fg]+. d}n]] d]/f slnnf 5f]/f5f]/LnfO{ l5d]sLsf] 3/df 5f8]/ O6x/Laf6 cfzfsf]ls/0f vf]Hb} sf7df08f}df cfO{ k'u]sf] lbg dnfO{ cfh} em}+ nfUb5.

sxfnL nfUbf] cj:yf, lgtfGt PSnf], cfkmGtn] klg glrg]sf] ghfg]sf] em}+ ul//x]sf] cj:yfdf Pp6f lgM;xf/fgf/Ln] s] ef]Ug' / s] b]Vg' k/]g xf]nf < To:tf] cj:yfdf d}n] 6]jf k|j]zsf] h'g cj;/ kfP“ ;fob of] d]/f] hLjgsf];xL 9f]sf x'g k'u]sf] 5 / 6]jf cfh d]/f nflu ;a}yf]s klg ePsf] 5.

6]jfdf sfd u/]kl5 d]/f] b}lgs hLjg ;fdfGo ultdf rln/x]sf] lyof]. 5f]/f5f]/Lsf] k9fO{ klg rln/x]sf] lyof].cs:dft\ Pslbg Pp6f b'Mvb\ ;dfrf/ cfof]. d]/f kltsf] b]xj;fg eP5. d dfly km]/L csf]{ ah| ylkof]. dnfO{cfzf lyof] xfdL ;“u} gePklg pxf“ st} al;/xg'ePsf] 5, d aRrfaRrLsf] k7gkf7gdf nflu/x]sL 5', xfdLcjZoklg s'g} g s'g} lbg Ps ;fydf /xg] 5f}+. t/ d]/f] Tof] ;kgf ;kgfs} ?kdf /ãof]. pxf“ ;bfsf] nflu labfx'g'eof].

d}n] klg cfˆgf] ;+:sf/ cg'?ksf] sfhlqmof ug{ kz'klt uP“. kz'klt cfo{3f6df d PSnf] eP/ /x“bf d]/f] ;xf/f6]jf afx]s sf]lx /x]g5g\ eGg] dnfO{ k"gM:d/0f u/fof]. 6]jf sfo{ ;ldtLsf lbbLx¿ nufot 6]jf sd{rf/Lx¿ d]/f;fydf /xg' ePsf] lyof]. 5f]/f5f]/Lsf] k9fO{df xf];\ jf la/fdL kbf{sf] cj:yfdf xf];\, 6]jf kl/jf/af6 h'g dfof,ddtf, xf};nf / k|]/0ff kfO{/x]sf] 5', Tof] C0f d slxn} klg r'sfpg ;lSbg.

lbg klg slt l56f] laTbf]/x]5, d 6]jfdf cfPsf] klg ^ aif{ k'lu;s]5. dlxnf lasf;df 6]jfn] h;/L sfdul//x]sf] 5 Tof] cfk}mdf cd'No 5. rfx] Tof] sd{rf/Lsf] nflu, rfx] Tof] :jo+d;]jLsf] nflu jf u|fld0f dlxnfx¿sf]nflu of] ;fRr}sf] 6]jf ag]sf] 5. cem egf}+ eg] d]/f nflu t 6]jf cfdf kl5sf] ;a}eGbf dxËf] a:t' ag]sf] 5. d]/f]3/ klg 6]jf ePsf] 5 dfO{tL klg 6]jfg} ag]sf] 5.

hLjg?kL 3fpdf 6]jf ?kL dnd

uLtf l3ld/];xfos sd{rf/L

!^

Page 21: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

sljtfdf 6]jf

hflt kflt e]befj gu/, gu/6]jf ;+:yf cfO{ k'Uof] ufp“3/of] b]z xfd}| xf].

6]jf ;+:yf ul/asf] ;fxf/fb]zdf Nofpg] xf] lbuf] cfwf/of] b]z xfd|f] xf].

ufp“3/ ul/a lyof], lyof]s'v'/f kfng cfocfh{g e} lbof]of] b]z xfd|} xf].

s'v'/f 5g\ afv|f gL kfn]sf], kfn]sf]zflGtsf] 5 lbof] afn]sf]of] b]z xfd|} xf].

ca dlxnf 5g\ w]/} a'em]sf], a'em]sf]s]6fs]6L k9g yk 6]jf k'u]sf]of] b]z xfd|} xf].

ljb]z hfg] gu/ dlt gu/ dltpBd u/] olx 5 ;DktLof] b]z xfd|} xf].

dlxnfx¿ x'b}gg\ 3/–3/ aGbL–aGbLu5{g\ sfd cfo cfh{g ;DaGwLof] b]z xfd|} xf].

lbbL alxgL hfd dfly, dflylasfzsf] 8f]/LnfO{ ;dftLof] b]z xfd|} xf].

uf]df kf}8]ncWoIf, hghfu/0f dlxnf ;d'x,;f}/xjf uf=la=;= &, alb{of

gj ls/0f pbfof]z'e k|eft ;';Gb]z lnO{gj ls/0f pbfof]zx/sf cfsfz r'DaL ejguNnL uNnL b]lvjg kfvf sG3/f ;Ddgj ls/0f pbfof].

ev{/ ev{/ c+s'/ nfu]sfkfn'jfnfO{ psf:b}cGt/ cfTdfdf n's]sf] k|ltefnfO{ lgofNb};'Sg nfu]sf d'gfnfO{ jiff{ jiff{p“b}n6/Dd kmn nfu]sf] a[IfnfO{ 6]jf lb“b}gj ls/0f pbfof].

;'gf}nf] cj;/af6 alGrt ePsfs]lx ug{} ;Qm}g egL cf]em]ndf k/]sfnfO{ufp“3/af6 zx/ 8'Nb} /fi6« x'b}+cGt/f{li6«o ;fd' kl/lrt u/fp“b}pRr lzv/df k'¥ofO{ xf};nf a9fp“b}gj ls/0f pbfof].

Ps bzs cfo' k'Ubf gk'Ub}oltsf x:tLx?nfO{ ;';DkGg agfp+b}cfˆgf] rdTsf/ b]vfO{ o'u o'u cd/ u/fp+b}zflGtsf] ;Gb]z, Gofok"0f{ ;dfhsf];[hgf ug]{ c7f]6 ub}{gj ls/0f pbfof].

b|f}kbL /f]sfofpkfWoIf, 6]jfwfkfv]n, nlntk'/

!&

Page 22: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

O{nfddf :jfjnDaL ;dfhsf] l;h{gf u/f} eGg] kl/sNkgf lnP/ lj=;+= @)%! ;fndf lhNnf k|zf;g sfof{no,O{nfddf btf{ eO{ ;f]xL ;fndf g} ;dfh sNof0f kl/ifb\df btf{ ePsf] ;+:yf dlxnf l;h{gf ;dfh xf]. :yfkgfsfnb]lv lg/Gt/ ?kdf 5l/P/ /x]sf ljkGg tyf lk5l8Psf dlxnfx¿nfO{ ;r]tgf sfo{qmd dfkm{t ;d'xdfcfa4 ub}{ cfPsf] 5f}.

;d'xdf cfj4 dlxnfnfO{ jftfj/0f tyf ;/;kmfO{ ;DaGwL 1fg lbb} cfo cfh{gtkm{ pGd'v u/fO{G5. o; afx]sdlxnfsf] xslxt, ;+/If0f / g]t[Tj Ifdtf clea[l4 h:tf lqmofsnfkdf lqmoflzn 5f}. ;d'xdf cfa4 dlxnfx¿nfO{cfTdlge{/ gagfO{ pgLx¿sf] cGo IFdtfdf clea[l4 eP klg k'?if k|wfg ;fdflhs ;+/rgfn] ubf{ v'n:t ?kdfcfpg cj/f]w l;h{gf ubf]{/x]5. d'ntM ljleGg lk5l8Psf dlxnf ju{nfO{ cfo cfh{g h:tf n3' 3/fo;Lsfo{qmddf lqmoflzn agfpg kg]{ dxz'; eof]. jf:tjdf of] Pp6f df}lns r'gf}lt lyof]. To; avt 6]jfsL;+:yfks l/tf yfkf;“u ;+:yfsf] kl/ro lng] / lbg] z'e cj;/ ldNof]. To;kl5 dlxnf l;h{gf ;dfh O{nfdn]ljkGg dlxnfx¿sf] cfo cfh{g sfo{qmd gfds k|:tfjgf kq k]z u¥of]. ;f] sfo{qmd :jLs[t eO{ 6]jfaf6 ?=$),))).– k|fKt ug{ of] ;+:yf ;kmn eof]. @) kl/jf/sf dlxnfnfO{ afv|f ljt/0f ul/of]. h'g sfo{qmdn] ubf{cfh lt dlxnfx¿nfO{ 3/fo;L ;d:of 6fg{ 3/ d'nLnfO{ ;f]Wg' kg]{ / cg'dlt lng'kg]{ k|rngsf] cGTo ePsf] s'/fdlxnf ;fyLx¿ JoQm ug'{x'G5.

6]jf g]kfnsf] sfo{qmdsf] k|efjnfO{ ljZn]if0f u/L k'gM bf]>f] sfo{qmddf ?= %),))).– cfo cfh{gsf] lzif{sdf of];+:yfn] k|fKt u¥of]. o; k|sf/ b'O{j6f cfo cfh{g sfo{qmdn] O{nfd lhNnfsf] uf]v]{ / KofË uflj;sf dlxnfx¿nfO{;d'xdf ;+ul7t x'g cfsif{0f a9fPsf] 5. cfh ;d'xdf cfa4 dlxnfx¿n] cfˆgf] ;d:of uf=lj=;=sf] sfof{nodfk|:t't ug]{ Ifdtf clea[l4 ePsf] 5. pgLx¿sf] 3/]n' ;d:ofdf Go"gLs/0f ePsf] 5. cfsl:ds kg]{ b}las;d:ofx¿df ;d'xsf ;+slnt /sdn] ;d:of ;dfwfg tkm{ s]lGb|t x'“b} uPsf] 5.

6]jfn] ljkGg dlxnfju{sf] Ifdtf clea[l4nfO{ a:t'ut d'NofÍg ub}{, cfd ljkGg lk5l8Psf dlxnfsf] lxtdf sfdu/]sf] k'i6L ePsf] 5. To;sf/0f dlxnf l;h{gf ;dfh O{nfd 6]jfnfO{ s[t1tf k|s6 ub{5. ;xof]u bf]xf]/f] x'G5eGg] dfGotf cg'?k o; ;+:yfn] 6]jfsf] nIonfO{ ;fsf/ kfg{ yf]/} eP klg cfly{s ;xof]u ug]{ cj;/ kfp“bfuf}/j 7fg]sf] 5. jf:tjdf 6]jfn] o; ;+:yfnfO{ 6]jf glbPsf] eP ljkGg dlxnf ju{nfO{ cuf8L a9\g lg/Gt/tflbg s7Lg lyof]. Tof] sl7gtfnfO{ ;xh 9+un] ;fdgf ug]{ cr's cf}ifwL 6]jfaf6 ldNof]. eljiodf 6]jfn] cfly{styf ;fdflhs Gofodf kx"“r a9fpg sfo{qmdx¿nfO{ ;w}+ cfd dlxnfju{sf] xs lxtnfO{ ;+/If0f / ;Da4{g ug{lg/Gt/ lqmofzLn /xf];\ eGg] sfdgf ub{5'.

-lvg' nªjf, dlxnf l;h{gf ;dfh, O{nfdsf cWoIf x'g'x'G5._

6]jf g]kfnsf] 6]jf gePxfd|f] lg/Gt/tfdf sl7gfO{

lvg' nªjfcWoIf, dlxnf l;h{gf ;dfh

!*

Page 23: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

/Tgf yfkf afun'Ë lhNnfsf] buft'G8f“8f uf=la=;= j8f g+ ! df lj= ;+= @)!& ;fndf hGdg' ePsf] xf]. pxf“n] %sIff cWoog k'/f ug'{ePsf] 5. jfun'Ë lhNnfsf] b'u{d If]qdf hGd]/ s[lif If]qnfO{ g} lg/Gt/tf lbb} cfpg' ePsL/Tgf yfkfsf] b'O{ lbbL / ! efO{ x'g'x'G5. cfdf a'afsL sfG5L 5f]/L /Tgfn] afNofsfndf w]/} b'Mv ug'{ k/]g. @)$@;fndf kf]v/f uP/ ! jif{sf] l;nfO{ a'gfO{ tflnd lng' ePsf] lyof]. b'ef{Uo eGff}+ To;} ;dodf cfdfafa' b'a} hgfla/fdL kg'{eof]. pxf“ kf]v/faf6 3/ kms]{sf] s]xL ;dokl5 afa'sf] d[To' eof] / ^ dlxgfkl5 cfdfsf] klg d[To'eof]. @ lbbLx¿ ljjfx u/L cf–cfˆgf] 3/ uO{;s]sfn] 3/sf] ;Dk'0f{ lhDd]jf/L pxf“sf] sf“wdf cfof]. pxf“sf] !dfq efO{ klg ef/t k;]/ 3/ gkms]{sfn] a'xf/L klg Ps 5f]/f 5f8]/ cGt} lax] u/]/ uO{g\. o;/L l5GgleGg ePsf]kl/jf/nfO{ ;DxfNb} /Tgf xfn ! elthf;“u a:g'x'G5.

3/df dfq l;ldt /x“bf c? s;};“u e]63f6 gx'g] / dgsf lk/ Joyfx¿ klg ;f6\g gkfO{g] x'“bf @)%& ;fndfdlxnf hfu/0f s]Gb| buft'G8f“8fn] u7g u/]sf] ;dfh;]jL dlxnf ;d'xdf cfa4 x'g'eof]. ;d'xsf] cWoIf kbdf/xL /Tgf dlxnf lbbLalxgLx¿nfO{ a}7s a:g], lgoldt art ug]{ / dlxnfx¿nfO{ cfo cfh{gd'ns sfo{dfcu|;/ u/fp“b} @)%& ;fn cfiff9 dlxgfdf d=hf=s]= buft'G8f“8fn] 6]jfaf6 afv|f kfng sfo{qmdsf] nflu cg'bfgk|fKt u¥of]. ;d'xdf afv|fsf kf7Lx¿ nufgL klg ul/of]. tL afv|f kfNg] ;a} dlxnf dWo] /Tgf klg Ps x'g'x'G5.

@)%& ;fn b]vL pxf“n] Pp6f kf7Laf6 afv|f kfng Joj;fo z'?jft ug'{eof]. afv|fn] /fd|f] cfDbfgL lbg yfn]kl5b'O{j6f afv|f kfNg yfNg'eof]. of] Joj;fo km:6fpb} xfn;Dd @& j6f kf7fkf7Lx¿ hlGd;s]sf 5g\. kf7fkf7Lx¿tyf v;Lx¿ laqmL ubf{ slDtdf ?= @)))÷– ;Dddf laqmL ug]{ ug'{ePsf] 5. xfn pxf“ Ps ;kmn afv|f kfngJoj;foLsf] ?kdf lrlgg'x'G5. o; If]qdf pxf“ pbf/0fLo dlxnfsf] ?kdf :yflkt x'g ;kmn x'g'ePsf] 5.

/Tgf yfkf Ps O{dfGbf/ ldlxg]tL / kl/>dL dlxnf x'g'x'G5. x/]s If0f pxf“ sfddf Jo:t x'g'x'G5. km';{bsf];dodf afv|fsf kf7fkf7Lx¿;“u v]Ng' pxf“sf] lbgrof{ x'G5. cfDbfgLsf] d'Vo ;|f]t g} pxf“sf] afv|f kfngJoj;fo ePsf]n] pxf“n] x/]s ;dodf 6]jfnfO{ ;Demg'x'G5 / eGg] ug'{x'G5 ls 6]jf eg]sf] u|fdL0f dlxnfx¿sf];fxf/f /x]5. To;}n] 6]jf pxf“ h:tf] c;xfo dlxnfx¿sf] lxtsf] nflu cem b'u{d If]qx¿df klg k'uf];\ eGg]sfdgf ug'{x'G5.

-ladf s'df/L yfkf, dlxnf hfu/0f s]Gb|, buft'G8f“8f, afun'Ësf ;lrj x'g'x'G5. of] n]v /Tgf yfkf ;“usf] s'/fsfgLdf cfwfl/t 5._

km:6fpb} u/]sf] afv|f kfng Joj;foMPs ;kmn pbfx/0f

ladf s'df/L yfkf;lrj, dlxnf hfu/0f s]Gb|

!(

Page 24: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

;zlQms/0f / ;dfa]zLs/0fsf dfWodaf6 dlxnf tyf afnaflnsfx¿sf] hLjg:t/ ;'wf/ ug{ / lasf;df kl5k/]sfx¿sf nflu ;dflhs hfu/0fsf dfWodaf6 bfr'{nf lhNnfsf ufp“ufp“df lqmofl;n /xg xfdL k|oTgzLn5f}+. o; ;+:yfnfO{ 6]jfsf] ;xof]u / ;xsfo{n] lgs} 7"nf] xf};nf k|fKt eO{ dlxnfx¿nfO{ cfTdlge{/ agfpg]cleofgsf] yfngLdf ;xof]u k'u]sf] 5. cfd g]kfnLx¿af6 cy{ ;+sng u/L ;s];Dd :jb]zL k"“hL kl/rfng u/L,u/La ljkGg tyf k5f8L kfl/Psf dlxnfx¿nfO{ nlIft u/L cfo cfh{g, ;Lk ljsf;, g]t[Tj ljsf; tyf;zlQms/0f ug{ 6]jfn] b]vfPsf] cf“6 cfkm}df ;/fxgLo / pbfx/0fLo /x]sf] 5. b'u{d, ljs6 / /fHosf] ;d]te/kbf{] kx“'r x'g g;s]sf] bfr'{nf lhNnfdf yf]/} g} eP klg u|fdL0f dlxnfx¿nfO{ cfTdlge{/ tyf :jfenDagsfnflu ;3fpg 6]jfn] o; lhNnfdf kfOnf 6]s]sf] 5.

o; lhNnfsf] kl/j]zdf eGg' kbf{, pknAw ;fwg ;|f]tx¿df klg dlxnfx¿sf] Go"g kx'“r, ;dfj]zL lg0f{ok|lqmofdf cg'kl:ytL, :jf:Yo, lzIffsf] cj;/af6 alGrt dlxnfx¿nfO{ ljsf;sf] d"nwf/df Nofpg] 6]jfsf]cleofgaf6 dlxnfx¿df hfu/0f ;[hgf ePsf] 5. ca s]lx ug'{ k5{ / lasf; lgdf{0fdf dlxnf k'?ifsf] ;dfg;xeflutf x'g' kb{5. ;fy} ;fd'lxs sfdsf nflu ;+ul7t eO{ ;xof]uLx¿sf] ;fgf] ;xof]un] klg ;'vb z'? ug{;lsG5 eGg] cfTdljZjf; knfPsf] 5. dlxnfx¿nfO{ r"nf] rf}sf]df l;ldt g/fvL h:tf ;'s} r'gf}tLx¿df klgpgLx¿ s]lx ug{ ;S5g\ eGg] 6]jfn] l;sfPsf] 5. 6]jfsf] ;xof]un] dlxnfx¿df ePsf] ;Lk / Ifdtfsf] ljsf;ePsf] 5. bfHbf ;dfGffTds cg'bfgsf] ?kdf yf]/} eP klg dlxnfx¿nfO{ cj;/ k|bfg u/]sf] 5 / cfTdlge{/ x'g6]jfn] kl/jt{g d'vL k|]/0ff lbPsf] 5.

6]jf;“u ;xsfo{ ubf{ -clzlIft, cj;/af6 alGrt / clwsf/sf] pkof]u ug{ g;Sg] u|fld0f a:tLdf cfo cfh{gdfWodaf6 u|fld0f dlxnfx¿sf] lhjg :t/df cfd"n kl/jt{g u/L ;fwg / ;|f]tdf dlxnfx¿sf] kx'“rdf a[l4 ug{;lsG5_ k"“hL dfq 7"nf] s'/f xf]O{g, 7"nf] k|of;n] klg w]/} yf]s k|fKt ug{ ;lsG5 eGg] cg'ej o; ;+:yfn] k|fKtu/]sf] 5. ;|f]t ;fwgn] ;DkGg 7"nf ;+3–;+:yfx¿nfO{ cj;/ k|bfg ug]{, nlIft ju{ / ;dfa]lzsf rsf{ gf/fx¿nufO{ af:tljs nlIft ju{x¿sf] pTyfgsf] gfddf ljb]zL k"“hL leqfpg] k|j[ltnfO{ lg?T;flxt ub}{, 6]jfn] dlxnf/ afnaflnsfsf] If]qdf s]xL ;fy{s k|of;sf] yfngL ug'{k5{ elg :yflkt o; ;+:yfn] k|bfg u/]sf] e/kbf]{;xof]u, ;do ;dodf k|fKt ;Nnfx ;'emfj Pj+ To; ;+:yfaf6 ePsf] ldqjt\ Jojxf/ jfO8{ g]kfnsf] dfg;k6ndf/lx/xg] 5.

cfzf 5 efjL lbgx¿df 6]jfn] lbg] cg'bfgdf ;dofg';f/ j[l4 x'“b} hfg]5 / ;dflhs Gofo, ;'zf;g / dlxnfclwsf/af6 jlGrt bfr'{nf lhNnfsf u|fld0f e]usf hf]lznf / sd{7 dlxnfx¿sf] Ifdtf phfu/ ug{ xf};nfk|bfg ub}{ hfg]5 eGg] ck]Iff /fVb5f}+. ;fy} 6]jfsf dxfg\ cleofg k|lt PSoj4tf hgfp“b} 6]jf bzf}+ jif{df k|j]zu/]sf] pknIodf dlxnf Plss[t lasf; Pj+ ;zlQms/0f, g]kfn -jfO{8 g]kfn_ bfr'{nfsf] tkm{af6 pQ/f]Q/ k|ult/ lg/Gt/ ;kmntfsf] z'esfdgf lbg rfxG5f}+.

-nIdL e§, jfO{8 g]kfn, bfr'{nfsf cWoIf x'g'x'G5._

xfd|f] dfg;k6ndf 6]jf nIdL e§cWoIf, jfO{8 g]kfn

@)

Page 25: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

dlxnf ljsf; ;zlQms/0fsf] s'/f ubf{ d nufot d]/f] ;fyL b'Uff{ >]i7n] dlxnf ljsf;sf] cy{ vf]tNg nfUof}+.cfˆgf] ufp“sf] ;Dk'0f{ dlxnfx¿sf] 3/ b}nf]df hfg yfNof}+ / af:tljstfdf dlxnf ljsf; sxfg]/ rflxG5 eGg]s'/fsf] kQf] nfUof]. dlxnf Pp6f of]] cj:yfdf b]lvP hxf“ ;Dk'0f{ ;fdflhs, ;f+:s[lts, wfld{s, g}lts ?kdfh]lnP/ pDsg g;lsg] cj:yfdf /x]5g\. Tof] leq d klg lyP. dlxnfsf] of] ;+s'lrt cj:yfaf6 lg:sg xfdL;w}+ d]nfdf, 3/df / jgkftsf] e]63f6DFF nfuL /ãof}+. xfdLn] of] ;+sNk lnof} ls dlxnfsf] cfˆgf] plrt;fdflhs :yfg lbnfpgdf xfdL h;/L klg sf]lz; ug]{5f}]. xfdLn] cGo ;'g]sf dlxnf ;d"x / cfdf ;d"xsf]cWoog / dgg kZrft\ of] lgis{ifdf k'Uof} of] dlxnf ;d"x c? eGbf k[ys xf];\. xfdLn] l56f] / tTsflng glthfvf]h]gf}+ lg/Gt/tfsf] l;sfO{af6 cuf8L a9\g l;Sg' lyof]. xfdLn] of] klg dx;'; u¥of}+ ls lasf; jf dfgljocjwf/0ffnfO{ kl/jt{g ug{sf] nflu cfpg] x/]s ;d:ofsf] ;dfwfgsf] nflu cfkm' tof/ /xg'k5{. dlxnf;“usf];DjlGwt s'g}klg xslxt, clwsf/, ;r]tgf, ;zlQms/0f, ln+u lje]bLs/0f, lx+;f la?4sf] cleofg h:tf s'/fuxlsnf] eP klg, xfdLn] ug'{{kg]{ / x]g'{kg]{ Tof] lyPg. xfdLnfO{ dlxnfsf] :yfg / :t/df kl/jt{g ug'{lyof].

xfdLn] a'‰of}+ ls olb dlxnf d'lQmsf] nflu ;f“Rr} g} cuf8L a9\g] xf] eg] xfd|f] d'lQmsf] r]i6f ;fd'lxs x'g'kb{5.o;sf] nflu ;aeGbf klxn] dlxnfsf] cfly{s l:ytL alnof] x'g cfjZos 5. h'g dlxnfx¿ cfly{s ?kdf lg0f{o/ lgoGq0f ug{ kfPsf 5}gg\ pxf“x¿sf] l:ytL clt g} gfh's / kl/jf/df klg :yfg gePsf] kfO{of]]. pkfosf]?kdf dlxnfsf] sfd ug]{ ;do 36fpg] / Tof]] ;donfO{ s;/L cfod'ns sfddf nufO{ p;sf] cfly{s l:ytL;'wf/ ug]{ ;f]r eof]. ;fdflhs zf]if0f a9L dfqfdf dlxnf k/]sf] xfdL ;a}n] b]v]sf] ef]u]sf] / dx;'z u/]sf] s'/fxf]. o;df ha Pp6f dlxnf ;r]t /xg sf]lz; ub{5, To;df pm PSnf]n] ;Sb}g / ;d"xsf] an h?/t x'G5. t/o:tf] cleofgsf] la/f]w ;a} tkm{af6 cfof]. xfdLnfO{ cfPsf] ckufn, nfG5fgf / x]g]{ b[li6sf]0f ;fob d]/f]lhjgsf] clt s6' cg'ej xf]. xfdLn] sl/j () hgf dlxnfdf dfq !% hgfnfO{ ;Demfpg ;kmn eof}+ / pxf“x¿dlxnfsf] bfloTjk|lt ;r]t x'g' eof]. slt hgf o;sf] la/f]wdf nfUof] slt cfˆgf] 3/ kl/jf/hgsf] sf/0fn];fd]n x'g ;Sg'ePg. kl5 of] ;+Vof @) hgf eof] / cfˆgf nflu s]xL ug{ OR5's eP/ art ug{ yflNfof].xfdLnfO{ nfUbYof] ha;Dd k"0f{ cfly{s a/fa/L x'“b}g, csf{sf] e/df kl/G5, rfx]sf] p2]Zo k'/f x'“b}g.

kl5 @% hgfsf] ;d"xn] æ>L v8\sdfO{ cfdf art tyf C0f ;xsf/L ;+:yfÆ )%#.!.!# ut] btf{ ul/of]. o;/Lb'O{ jif{sf] cGt/fndf dlxnfx¿n] yfxf kfpg'eof] ls ha dlxnfn] klg kl/jf/sf] nflu ;xof]u ug{ ;S5 takl/jf/df p;n] klg :yfg kfp“g] /x]5 / kfpg yfNof]. 3/sf] ;fgf ltgf cfly{s ;xof]u ug{df k'¥ofPsf];xof]un] dlxnfnfO{ s]xL :jtGqtf ldNof]].

of] ;a} a'em]/ dlxnf ufp“sf] n3'ljQ sfo{qmddf pT;fxsf ;fy C0f lng hf“bf C0f kfpgsf] nflu ;+:yf5f]8\g'kg]{ zt{ /flvof]. Joj;fo ug]{ wf]sf] /x]sf] dlxnfdf lg?T;fx x'g k'Uof]. o:t}df æt lrtf d k'¥ofp5'Æ eg]h:t} u/L >L ljBf >]i7Ho"n] xfdLnfO{ 6]jfsf] gfd lbg' eof]. xfdLn] hfgL ghfgL xfdLnfO{ cfly{s ;xof]usf]cfjZostf ePsf] / ;+:yfsf] ;b:ox¿ kz'kfng ug{ rfx]sf] s'/f vf]nL kq k7fof}. oxL kqsf] cfwf/dfxfdLnfO{ 6]jfn] )%$ ;fndf -?= $))))_ rfln; xhf/sf] 8«fˆ6 k7fp“bf xfd|f] v';Lsf]] aofg 5}g.

xfdLn] * hgfnfO{ kz'kfng egL C0f k|bfg ul/of]. o;kl5, o;sf] c;'n u/L km]l/ xfdLn] Tof] /sd csf]{ *

hgfnfO{ lbO{ b'O{ jif{;Dd C0f k|bfg ul/of]. cfh klg Aofh ;lxt Tof] lg/Gt/tf lbPsf] 5. kl5 of] ;b:osf]cfjZostf cg';f/ a9L lbg yflnof], cfh of] rqmsf] ?kdf rln/x]sf] 5. xfdLn] To;nfO{ nf]k x'gaf6 o;cy{df arfof] sL of] ;d"xdf kz'kfng u/]kl5 To;sf] gf]S;fg gx'g] /x]5. oxfg]/ s] eGg dg nfU5 eg] dlxnfO{dfGbf/ ljZjf;Lnf x'G5g\. of] ;+:yf pxf“x¿ cfkm}n] btf{ ug]{ ePsf] / To;df cfkm"n] :yfkgf ubf{sf] bM'vsf]

dlxnfx¿;“usf] cfly{s cleofgdf 6]jf km"ndtL yfkfcWoIf, v=cf=a=C=;=;+=ln=

@!

Page 26: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

dx;'; ePsf] gftfn] klg pxf“x¿ OR5's x'g'x'G5 ;+:yf g9nf];\. xfdLn] o;nfO{ sfnfGt/;Dd ;+rfng ug{;lsof];\.

6]jfsf] cg'bfg kfP kl5 xfdL b'O{ -b'uf{ >]i7 / d_ 6]jfsf] clkm;df uof}+. 6]jfsf] l;4fGt xfdLn] klg cg';/0fu¥of}. C0f lnbf ;]jf z'Nssf] ?kdf % k|ltztsf] b/df ejg agfpg egL sf]if tof/ u¥of}. ejg lgdf{0fdf klgclGtd sfo{ x“'b}5. k|To]s ;b:on] k|To]s dlxgf ? ! sf] b/df ;fdflhs ;]jf sf]if :yfkgf u/]sf 5f}. of]sf]ifaf6 5fqj[lQ tyf k'/:sf/ k|bfg ug]{ of]hgf agfPsf] 5. o:t} ul/ ljleGg sf]ifx¿df klg cfˆgf] cfjZostfx]l/ kl/rfng u/L tflnd, 5nkmn sfo{qmdx¿ lg/Gt/tf lbPsf] 5. h;n] ubf{ ;d"xdf aflwg] cb[Zo zltmo;df 5, h'g dlxnfnfO{ hfu?s agfp“5.

elgG5 l;sfO{ jf l;4fGt cfˆgf] cg's'n /x]df lng'kb{5. o;y{ xfdLn] 6]jfsf] tkm{af6 w]/} l;Sg] df}sf kfof} /Tof] xfdLnfO{ /fd|f] / ;'xfp“bf] klg eof]. o;df xfd|f] cg'ejdf hlt >f]t / ;fwgsf] k|of]u ub}{ cuf8L a9\g] r]i6fub{5f}, tadfq xfd|f] lasf; lg/Gt/ / lbuf] /xG5.

cfhsf] of] nfdf] ofqfdf 6]jfsf ;fy / l;4fGtnfO{ cg';/0f ul/Psf] 5. dlxnfn] cf6 u/] s] ug{ ;Sb}g / xfdLul/a b]zsf dlxnfx¿ ldn]/ klg b]z lasf;df ;fy lbO{ cfly{s ljsf;df xft]dfnf] ug{ 6]jfn] l;sfO{ /x]sf] 5.;a} dlxnf cfdf lbbL alxgLx¿ 6]jfsf] cfwf/e't l;4fGtdf dgg u/f}}. cfly{s :jtGqtf lagf dlxnf :jtGqtfl;km{ cd't{ / ;}4flGts dfq /xg hfG5.

gd:sf/.

-ha dlxnf ljsf;sf] s'/f cfp“5 ta nfU5 k'?ifsf] s]xL s'/f ug'{kb{5 h:tf] dnfO{ nfU5. t/ d k'?ifnfO{ dfqbf]if lbg rfxGg. dlxnfnfO{ bafpg], of] l:ytLdf k'¥ofpg], :jtGqtf xgg ug]{, lx+;f ug]{, sfg"gL zf]if0f xfd|f]nflu clezfk o;sf/0f eof] ha dlxnfnfO{ k'?ifn] lbPsf] ;'v ;'ljwfdf /dfpg / b'vdf r'k nflu ;xgl;lsof]. ;Dk'0f{ g]kfnL s]–s:tf] cj:yfdf / s;/L 5 To;sf] n]vf hf]vf d;“u 5}g, tfklg hlt dnfO{ yfxf 5/ sfddf d :jo+ h'g ;+nUg 5' To;sf] cfwf/df dfq of] n]v]sL 5'._

-km"ndtL yfkf, v8\sdfO{ cfdf art tyf C0f ;xsf/L ;+:yf ln= aGbLk"/ cfbz{ gu/f]Gd'v uf=lj=;= tgx'“sf cWoIf x'g'x'G5._

@@

Page 27: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

6]jfsf] d'n ;+sNk cg's'n ljb]zL bft[;+:yfx¿df e/ kg]{ k|j[lt 36fp“b} nfg] tyf g]kfnL dlxnf / k'?ifsf]lgoldt ?kdf rGbf lbg] afgL hufP/ vf;u/L lk5l8Psf g]kfnL dlxnfx¿nfO{ nlIft ub}{ b]zsf] lbuf] /;Gt'lnt lasf;tkm{ cu|;/ u/fp“b} hfg] nIonfO{ ;fy{s kfl/Psf] 6]jf;+:yf, h:tf] gfd To:t} sfddf cu|;/ /xLdlxnfx¿sf] 6]jfsf] ?kdf sfd ub}{ cfO{/x]sf] 5.

g]kfn h:tf] cNkljsl;t d'n'sdf s]xL u5'{ eGg] rfxgf ePsf dlxnfx¿sf] ;d"x agfpg] b]vL sfd ug]{ tl/sf;d]t l;sfO{, u|fld0f If]qsf dlxnfx¿nfO{ ;a}eGbf a9L k|fyldstf lbP/ sfo{ ;+rfng ub}{ cfPsf] sf/0fn] ubf{of] ;+:yf nf]slk|o x'g k'u]sf] 5. of] ;+:yfn] ljz]if u/L u|fdL0f e]udf u/La lk5l8Psf dlxnfx¿nfO{ s]lGb|t u/Lcfly{s :t/ psf:g cfod'ns, l;kd'ns / r]tgf d'ns, sfo{qmdx¿ ;+rfng ub}{ cfPsf]]n] nlIft If]qdfdflg;x¿df a]/f]huf/L qmlds ?kdf 36\b} hfg] ;Defjgf klg alnof] 5.

6]jf ;+:yfn] ub}{ uO{/x]sf] sfo{ b]Vbf ;fRg} g} 6]jf u|fdL0f If]qsf] nflu Ps alnof] vDafsf] ?kdf ;fljt ePsf]5 lsg eg] 6]jf cfjZostf x]/]/ ;d'bfo y]Ug] ;+:yfsf] ?kdf lrlgG5. o; ;+:yfn] u|fld0f If]qsf dlxnfx¿;“uxft]dfnf] ub{} pgLx¿nfO{ k|f]T;fxg / pTk|]/0ff lbb} cfˆgf] sfo{ ;+rfngnfO{ lg/Gt/tf lbPsf] kfO{G5. o;;+:yfsf] sd{rf/Lx¿df klg plQs} w}o{tf nugzLntf ;+:yfsf sd{rf/Ldf x'g'kg]{ u'0f b]lvG5. To;}n] ;kmntfsf]af6f]lt/ nDsb}5 6]jf ;+:yf.

d olt w]/} kl/lrt x'g'sf sf/0f xfdL dlxnf pTyfg tyf l;k ljsf; s]Gb| klg s'g} a]nf 6]jfsf] cg'bfg lnP/sfd z'? u/]sf lyof}+. 6]jf ;+:yfsf] ;xof]un] ubf{ g} o; ;+:yf clxn] cGo ;“u ;xsfo{ u/L sfd ug{ ;IfdePsf] 5. dlxnf pTyfg tyf l;k ljsf; s]Gb| xfn o; cj:yf ;Dd cfO{k'Ug 6]jfsf] g} of]ubfg b]lvG5.

o;}u/L lasf;sf] dfWodaf6 u|fdL0f ul/aL Go'lgs/0f ub}{ hfg] g]kfn ;/sf/sf] nIo adf]lhd ;+rflnt u|fld0fljsf;sf] nflu ul/ad'vL, dlxnfd'vL, :yflgo ;d'bfod'vL cjwf/0ffdf cfwfl/t u|fld0f 9f“rfx¿df lasf; ug]{sfo{df dxTjk"0f{ k|fyldstf lbb} cfO{/x]sf] 6]jf ;+:yf P3f/f}+ jif{df k|j]z x'“bf u|fdL0f ;d'bfosf] dg lhTg ;kmnxf];\ eGb} ;Dk'0f{ 6]jf ;+:yf / ToxL of]ubfg lbO{ /xg'ePsf dflg;x¿sf] / ;+:yfsf] ;d'GgtLsf] sfdgf ub{5'.

wGojfb.

-/Lgf /fO{, dlxnf pTyfg tyf ;Lk ljsf; s]Gb|, dsjfgk'/, dgx/L % k|tfk'/sf cWoIf x'g'x'G5._

6]jfM h:tf] gfd To:t} sfd /Lgf /fO{cWoIf, d=p=;L=lj=s]=

@#

Page 28: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

ha d}n] 6]jfsf] gfd ;'g], dnfO{ of] gfd ;fx|} g} ;f/ule{t nfUof]. of] ;+:yfn] g]kfnsf lk5l8Psf / cfly{s ?kn]sdhf]/ dlxnfx¿nfO{ 6]jf lbg] sfd ubf]{ /x]5. o; ;+:yfaf6 w]/} dlxnfx¿ nfeflGjt x'g] ePsf] s'/fx¿ Kflgyfxf eof]. d :jo+ klg lzIffsf] dfWodaf6 o; ufp“sf dlxnfx¿ Vff;u/L u/La tyf hghfltsf] pGglt k|ultdfnfu]sf] dlxnf ePsf] x'“bf o; ;+:yfsf] dlxnf k|lt s]lGb|t p2]Zox¿ Yffxf kfp“bf / xfd|f] clt lgs6 l5d]sLsf]?kdf kfp“bf w]/} xif{ / uf}/jsf] cg'e'lt eO{/x]sf] 5.

d]/f] larf/df o;sf s]xL ljif]ztfx¿ lgDg cg';f/ /x]sf] kfP“.• dlxnfx¿af6 dfq ;+rflnt ;+:yf.• dlxnfju{sf nflu 6]jf lbg /dfpg].• g]kfnLx¿af6 cy{ ;+sng ug]{ u/]sf].• ;a} txsf sd{rf/Lx¿sf] ;xof]uL :jefj tyf lhDd]jf/Lk|lt ;r]tgf.• ljz'¢ ;dfh;]jf k|ltsf] ;dk{0f.• cfˆg} d]xgt / kl/>dn] cfTdlge{/ x'g ?rfpg].

6]jf / >L s[i0f p= df= lj=

ljßfnosf] glhs} l5d]sLsf] ?kdf 6]jf cfPkl5, xfd|f] ;Dks{ lbgfg'lbg a9\b} uof]. k|To]s sfo{qmdx¿df d}n]klg ;xefuL x'g] cj;/ k|fKt u/]+. tL sfo{qmdaf6 kmls{bf d]/f] dgdf pT;fx cfpYof]. Pp6f dlxnfn] bQlrQeP/ s'g} sfd u/]df ;kmn x'G5 eGg] dgdf nfUof]. ;“u} l5d]sL ;+:yf 6]jfn] ljleGg sfo{qmdaf6 cfly{s ;+sngub}{ lk5l8Psf] dlxnf ju{x¿nfO{ 6]jf k'¥ofPsf] b]Vbf xfdLn] klg 3/b}nf] cfly{s ;+sng sfo{qmd ;+rfng u/]/pRr df= lj= agfpg ;lsg] k|]/0ff kfof}+. nf]slxtsf] sfd ubf{ eujfgn] klg d2t k'¥ofp“5 eg] em}+ cfh ;kmne} o; :s"ndf pRr dfWolds tx ;+rfng u/L o; ufp“sf u/La 5fq5fqfx¿nfO{ pRr df= lj= cWoog ug{ 6f9fhfg gkg]{ cj:yf ;[hgf u/]sf 5f}+. o; sfo{df 6]jfaf6 ePsf] cfly{s tyf g}lts ;xof]u xfd|]f nflu ;kmntfsf]Pp6f lx:;f ag]sf] 5. ;fy} eljiodf klg o:t} ;xof]usf] ck]Iff /fVb5f}+. o:tf] ;dfh;]jfdf ;dlk{t ;+:yfufp“df x'“bf / oxf“sf afl;Gbfx¿ vf;u/L tNnf ju{sf z}lIfs of]Uotf / ljz]if ;Lk gePsf dflg;x¿n] pko'tmlsl;dsf] /f]huf/Lsf] ck]Iff /fv]sf] b]lvG5.

wfkfv]ndf >L s[i0f pRr dfWolds ljBfnosf] l5d]sLsf] ?kdf 6]jfsf] ejg lgdf{0f tfsfsf] ;do ;Demgf ug{dg nfUof]. Tolt a]nf wfkfv]ndf clxn]h:tf] dflg;x¿sf] rxnkxn lyPg. 6]jf ejgsf] lznfGof; x'“bfzx/ahf/df b]lvg] pRrjuL{o ;d"xsf h:tf dflg;x¿sf] hd36 x'“bf wfkfv]naf;LnfO{ pQm e]nf tyf hd36s] sf] nflu xf]nf eGg] sf}t'xn nfUg' :jefljs g} xf]. To; dWodf d klg Ps lyP. a'em\b} hF“bf oxf“sf :Jfod\;]jLdlxnfx¿sf] lqmofsnfkaf6 6]jf Pp6f cToGt ;fdflhs ;]jfaf6 pTk|]l/t ePsf] ;+:yf /x]5 / o;n] g]kfnsfljleGg lhNnfx¿df /x]sf ;+ul7t dlxnfx¿nfO{ cg'bfg ;xof]u u/]/ 6]jf k'¥ofp“b} cfPsf] s'/f yfxf kfP. o;;+:yfsf] ;:+yflksf /Ltf yfkfsf] o; k|sf/sf] ;+:yf :yfkgf ug]{ kl/sNkgf u/]/ g]kfnL dlxnfx¿nfO{ nfeflGjtu/fO{ lbg'ePsf]df pxfnfO{ hlt wGoafb lbP klg sd g} x'g]5. ;fy} jxf“sf] kxn sbdLnfO{ oy]i6 ;xof]uk'¥ofpg] dxfg'efjx¿ klg wGojfbsf] kfq x'g'x'G5.

To; ;+:yfn] xfdLnfO{ k'¥ofPsf] cfly{s ;xof]usf] nflu cfef/ k|s6 ub{5f}+. xfdLk|lt JolQmut ?kdf rf;f]/fVg' x'g] 6]jfsf ;+:yflksf /Ltf yfkf jt{dfg cWoIf DofuL zfxk|lt klg s[t1tf JoQm ub{5f}+.

-hDa'atL s]=;L=, >L s[i0f p= df= ljBfno, wfkfv]n, nlntk'/sf k|= c= x'g'x'G5._

d]/f] hfgsf/Ldf 6]jf hDa'atL s]=;L=k|d'v cWofks

@$

Page 29: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

d]/f] hGd ldlt @))&÷#÷@! ut]sf lbg lktf xl/nfn k/fh'nL / dftf lbn dfof k/fh'nLsf] sf]vaf6 ePsf]xf]. d]/f] afNoj:yf dftflktfsf] dfof kfP/ g} laTof] eg] ha d]/f] pd]/ # jif{sf] k'u]kl5 d]/f] lktf xl/nfnk/fh'nLsf] d[To' eof] / a'jf lat]kl5 d]/f] hLjg lbg k|ltlbg PSnf] / sf?l0fs cj:yfdf 9Nof]. o;} qmddf had % jif{sf] eP To; kl5 ufp“3/sf bfh' efO{ lbbLalxgLx¿ :s"n uPsf] b]Vbf k9\g] /x/ ddf klg hfUg yfNof].t/ ufp“3/sf] x]nf / lk8fn] ubf{ d}n] :s"n k9\g] cj;/ kfpg ;lsg. 3/sf] cfly{s cj:yf / d]/f] cfdfsf] cGwf]cj:yfn] ubf{ d}n] :s"n k9\g] cj;/ k|fKt ug{ ;lsg. d}n] d]/f] hLjgsf] s]xL efu cGwf] cfdfsf] :ofxf/ ;';f// 3/sf] sfdwGbfn] ubf{ g} d]/f] hLjgsf] s]xL ;do laTof] eg] clnslt pd]/ a9\bf] qmddf ha d !@ jif{sf] k'u]To;kl5 ufp“3/ nufot d]/f O{i6ldqx¿af6 klg lajfxsf] nflu k|:tfj cfpg yfn]sf] sf/0fn] ubf{ / 3/sf]gfh's / a];fxf/f ePsf sf/0fn] ubf{ d]/f] lajfxsf] nflu lgwf] ul/of]. @)#@ ;fn h]7 dlxgfdf d]/f] lajfx kj{tDofUbL eGg] 7fp“df hlGdg' ePsf ef]h/fh zdf{ kf}8]n;“u d]/f] lajfx eof]. lhjg latfpg] l;nl;nfdf @)#%;fndf kj{taf6 jlb{ofsf] ;f}/xjf uf=lj=;= j8f g+= * df a;fO{ ;l/of]. kl5 j8f g+= & df a;fO{ ;l/of].

;f}/xjfdf a;f]jf; ug]{ qmddf d]/f] dgdf s]xL u/f}+ eGg] efjgf hfu]/ cfof]. ufp“3/df ePsf ;fgf afnaflnsfx¿nfO{klg k9\g k|]l/t uy]{. To; qmddf ddf klg k9\g'k5{ eGg] efjgf hfu]/ ufp“3/df /x]sf c;xfo dlxnf lbbLalxgLx¿nfO{ ;fIf/ aGgsf] nflu k|]l/t u/]. dlxnf lbbL alxgLx¿sf] ;xof]uaf6 d}n] #@ hgf dlxnfx¿;xefuL agfO{ ToxLsf] lzlIft JolQm vf]hL cWoog ug{ lt/ nfluof]. ddf emg\ xf};nf eof]. ljleGg lsl;dsfegfO{x¿ d}n] vfg'kYof{] t/ To;sf] k|jfx g} gu/L lg/Gt/ nflu /x]. eGg] uYf]{ ca k9]/ s] u5]{. To;sf] kl5nfu]/ 3/sf] sfd s;n] u5{. kf]yL af;]sf] /fd|f] x'“b}g. cflb s'/faf6 dnfO{ lk8f lbGy] t/ xfdL dlxnf Psx'g'k5{ kl/jt{gsf nflu eg]/ ;a} dlxnfn] ;fy lbGy]. @)$^ ;fn kmfu'g dlxgfsf] s'/f xf] of].

o;/L k|f}9 lzIff k9\g] qmdd} d To; ;d"xdf k|yd ePsL lyP. d]/f] o; lsl;dsf] xf};nfnfO{ Pj+ k|ultdf ;xof]uk'¥ofpg dlxnf lbbLalxgLx¿n] pT;flxt agfp“y]. o;} u/L lzIFf k|fKt ubf{ xfdLx¿df hgr]tgf km}lnof] h'g;kmntf ldNof] xfdLx¿df pT;fx pd+u;“u} d]/f] g]t[Tjdf ;+:yf vf]Ng' k5{ eGg] egfO{ /fv]. ;a} dlxnfx¿n] x'G5,xfdL clzlIft dlxnfx¿n] lzlIft aGb} ;dfh;'wf/sf sfdx¿ ug'{k5{ eGg] s'/fdf ;xdlt eof]. ltg} #@ hgfdlxnfx¿af6 ;d"x u7g u/L dnfO{ To;sf] cWoIf r'lgof]. @)%^÷$÷% ut] hghfu/0f dlxnf ;+3 gfdfs/0ful/ ;+:yf vf]lnof]. dlxnf lbbL alxgLx¿n] dnfO{ w]/} ;xof]u / ;Ddfg b]vfpg'ePsf] 5. To;sf] nflu d w]/}cfef/L 5', h'g ls laxfgb]lv a]n'sL;Ddsf] sfdsfh EofP/ xftdf rs6L / sfkL snd lnP/ 6'sL aQLsf];fx/fdf lgoldt k9g'k5{ eGg] efjgf af]s]/ cfPsf]df, ;fy} dnfO{ klg k"0f{?kdf xft]dfnf] ub}{ ;fy lbPsf]df.kmn:j?k @)%^ ;fndf e}nf] sfo{qmd ;+rfng u¥of} h'g sfo{qmdaf6 xfdLx¿nfO{ emg} cuf8L a9\g] k]|/0ffldNof]. h'g d]/f] dftxtdf ePsf] lyof]. lhNnf el/g} xfdLx¿sf] rrf{ rNg yfNof]. e}nL sfo{qmdaf6 k|yd eP/uf=la=;= / 3/]n'n] xfd|f] ;+:yfnfO{ ;xof]u cg'bfg lbof]. h'g /sd a]df};dL t/sf/L v]tL l;nfO{ s6fO{ cfbLsfo{qmdsf] nflu lalgof]hg u¥of}. o:tf dlxnf lbbL alxgLnfO{ u¥of} h'g b'vL lkl8t /x]sf ;f}/xjf uf=la=;=j8f g+ % kb{Yof]. xfdLx¿sf] sfd / tf}/ tl/sfaf6 k|efljt x'“b} dnfO{ w}/} 7fp“af6 awfO{ Pj+ z'esfdgf lbGy].ljleGg ;+3–;+:yfx¿n] xf};nf k|bfg ub{y]. klZrd, t/fO{, ul/aL lgaf/0fn] klg xfd|f] ;+:yfnfO{ d]/f] kxndf/sd lgisfzg u¥of]. h;af6 xfdLx¿df ;dfh ;'wf/s sfo{k|lt a9L g} ;lqmotf a9\g uof]. o;kl5 d]/f]cWoIftfdf %) hgf dlxnfx¿nfO{ ;xeflutf x''g k'Uof]. ca xfdL al9 g} cu|;/ eO{ ;f]wk'5 u/L ljleGg ;+3–;+:yfdf uO{ a'‰g'k5{ eGg] qmddf d yf? dlxnf pTyfg s]Gb| uP“. Toxf“ hf“bf To; ;+:yfaf6 6]jf ;+:yfsf] af/]dfhfgsf/L kfP“. h'g dlxnfsf] lxtsf] nfuL cu|0fL ;+:yfx¿ eGg] a'em]. Pp6f kmd{ lnO{ kmd{ e/]/ ;+:yfsf]sfuhft ;lxt sf8df8f}+ k7fP“. k7fp“bf k|of]hg kf; eO{ dnfO{ 6]jf ;+:yfaf6 df]lg lnDa'Ho"n] kmf]g ug'{ePsf]lyof]. xfd|f] ufp“df kmf]g gePsf]n] / lk5l8Psf] uf= lj= ;= ePsf]n] kmf]]g csf]{ uf= lj =;= df lyof]. h] eP klgva/ kfP/ uP“. Toxf“ uP/ km]/L kmf]g ubf{ d}n] hfgsf/L kfP“ xh'/sf] ;+:yfnfO{ ?= $),))) -rfln; xhf/_

hLjg j[QfGt cg'ej / ;fyL uf]df kf}8]ncWoIf, hghfu/0f dlxnf ;+3

@%

Page 30: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

cg'bfg lbOPsf] 5 eGbf d ;fx|} v'zL eP / uP/ lbbLalxgLx¿nfO{ ef]nL kN6 ;xefuL u/fO{ 6]jf ;+:yfaf6/sd lgsf;f ePsf] hfgsf/L u/fP“. of] s'v'/fkfngsf] cg'bfg kfPsf]df xfdL lbbLalxgLx¿sf] v'zLsf] l;df/x]g. lbbLalxgLx¿ 6]jf ;+:yf s:tf] /x]5 eg]/ oxf“sf] ;a} j:t'l:ytLsf] hfgsf/L kfpg cft'/ b]lvGy]. 6]jf;+:yfaf6 klg 5flgg' ePsf] /x]5 elg ljleGGg ;+3–;+:yfx¿ v';L eO{ k|]/0ff Pj+ xf};nf k|bfg ub{y].

o;}u/L ljljw ;dfh;]jL sfd ug]{ qmd;“u} alb{of lhNnfdf d]/f] JolQmuttkm{af6 ljs6 lk5l8Psf c;Qmbfh'efO{ lbbLalxgL, ;fgf afnaflnsfx¿nfO{ /]8qm; dfkm{t\ df]tLlaGb' / pN6f] k/]nf ;DjGwL lhDdf lng] df}sfkfP“. To; 7fp“af6 !!# hgf JolQmx¿nfO{ nuL df]tLlaGb' / pN6f] k/]nf ;DaGwL pkrf/ u/fpgdf ;xof]u u/]+.h'g cxf]/fq ;xof]usf] k|ltkmn :j?k dnfO{ /]8qm;af6 ;fO{sn k|bfg ul/of]. @)^! ;fnlt/ /]8qm;n] dnfO{sf]iffWoIfdf klg lgo'St u/]sf] lyof]. 3l/3/L dnfO{ lvGg nfU5 d}n] w]/} k9\g kfPsf] eP===. t/ d lxDdt gxf/Llg/Gt/ ?kdf ;fdflhs ;]jfdf h'l6/x]. w]/} JolQmx¿nfO{ cf“vf ;DalGwt ;]jfx¿sf pkrf/df dxTjk"0f{ e'ldsflgjf{x u/]sf]df @)^@ ;fn ebf} !( ut] /]8qm;af6 ;'gsf] tSdfaf6 ;Ddfg u/]sf] lyof]. olt 7"nf] ;kmntf 3]/}c;fIf/ dlxnf lbbLalxgLx¿nfO{ k|]/0ff, ;xof]u, xf};nf k|bfg u/L cufl8 a9\g kxn ug'{eof]. d 3/sf] laljw;d:ofsf afjh'b klg ;fdflhs sfo{d} tlNng eO{/x+].

To;}u/L 6]jf ;+:yfaf6 kfPsf] ? $),))) s'v'/fkfngsf] nflu $ ;d"x agfO{ Ps ;d"xdf % hgf /xg] u/LljgLof]hg ul/of]. s'v'/f kfngaf6 /fd|f] cfDbfgL eof]. h'g c? ;+:yfx¿sf] eGbf /fd|f] cfocfh{g aGg k'Uof] /c?sf] d'v tfSg' k/]g eGg] ub{y]. rf8kj{ cGtu{t ljz]ifu/L lthdf nfpg'kg]{ cfˆgf] nflu ;fdfg egL ?k}of“dfUbf a'7f] 5 / l6k]/ lbpnf eGy] / xKsLbKsL vfg'kYof]{ cfˆgf] /x/ O{R5fx¿ df/]/ a:g'kYof]{. t/ 6]jfaf6 ;]jfk'Uof]. h'g xfd|f] d]xgtaf6 cfDbfgL k|fKt ug{ ;Sof}. ue{jtL dlxnfx¿ klg cfˆgf] cfDbfgLaf6 cfˆgf] :jf:Yok/LIf0f ug{;Sg] eP. afnaRrf klg sfkL lstfa snd cfbL lsG5' eGbf c?g} cfDbfgLaf6 lbg ;Sg] x'g uP.o;n] dlxnfx¿sf] Ifdtf j[l4df 6]jf k'u]sf] hfgsf/L u/fp“5. cfˆgf] cfDbfgLaf6 ;d:of kbf{ ;'vsf] cg'e"tLu/]sf 5g\. o:tf] sfo{ d}n] klg xft]dfnf] ug{ kfP“. To;}n] o; 6]jf ;+:yfnfO{ wGojfb lbgsf] nflu d @)^@d+l;/ !% ut] 6]jf ;+:yfsf] clkm;df k'Uf]. Toxf“ k'Ubf clt g} 7"nf] ;Ddfg l;:6tf / ljgoLefj k|fKt u/]“. h'g d]/f]Jojxf/df Nofpg rfxG5' / hLjGt k|oGt ul//xG5'. Toxf“ dlxnfx¿sf] kxndf clkm;sf] ejg alg/x]sf] lyof].Tof] If]q dlxnfx¿af6 klg olt 7"nf] sfd x'“bf]/x]5 elg crDd nfUof] ;fy} pTk|]/0ff ldNof]. xfdLx¿ klg s] ug{;Sb}gf} / < h;sf] kmn:j?k Ifdtf j[l4 x'g'sf] o; cj:yf ;Dd cfO{k'Ugdf 6]jfsf] dxTjk"0f{ e'ldsf /x]sf]hfgsf/L u/fp“b5. ;fy} dlxnfdf x'“b} cfPsf] cGofo la;+utL / s'l/tL lj?4 dlxnfx¿nfO{ ;r]t u/fp“b};dfhdf hghfu/0f u/fpg] p2]Zon] :jR5 ;dfhsf] ;+/rgfdf ;3fp k'¥ofpg / dlxnfx¿nfO{ cfkmgf] xsclwsf/ k|flKtsf] lglDt d nufot hghfu/0f dlxnf ;+3df cfa4 dlxnfx¿n] /rgfTds sfd dfkm{t\ cuf8La9\g] s'/fdf k|0f ub{5f}+. d cfˆgf] hLjgsf] x/]s kn o; sfo{d} ;dflxt ug]{ s'/fdf klg laZjf; lbnfpgrfxG5'. cfufdL lbgx¿df xfdL h:t} lk5l8Psf dlxnf lbbLalxgLx¿nfO{ klg c? yk sfo{qmdx¿ lbgx'g klgxflb{s cg'/f]w ub{5'.

cGTodf, 6]jfsf] ;]jf b]zsf] s'gfsfKrf, sGb/f, clzIff, cGwsf/, lk8f cfbLdf lbof] alg k'uf];\ oxL d]/f] z'e–sfdgf 5.

-uf]df kf}8]n, hghfu/0f dlxnf ;+3, ;f}/xjf uf=la=;= &, alb{ofsf cWoIf x'g'x'G5._

@^

Page 31: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

uf]bfj/L v8\sfcWoIf, gf/L pTyfg s]Gb|

d df ;fg}b]lv dlxnfx¿sf] xslxtsf] nflu sfd ug]{ efjgf lyof]. @)%( ;fn ^÷!^ ut] gf/L pTyfg gfdsf];+:yf vf]n]. o; ;+:yfsf] d'Vo p2]Zo ;dfhdf /x]sf dlxnf, blnt ju{x¿sf] pTyfg ug'{ xf]. vf;} w]/} lzIffxfl;n gePtf klg dflg; k9]/ eGbf klg k/]/ cg'ej u5{g\ eGg] d df ljZjf; lyof]. To;}n] ljleGg ;+3–;+:yfsf JolQmx¿;“u ;+:yfsf] af/]df a'em\b} hfGy]. cfˆgf] ;+:yfnfO{ s;/L cuf8L a9fpg] ;f]rdf ;w}+ /xGy].

o;} a]nfdf 6]jfsf] gfd ;'g]/ 6]jf af/]df hfGGf] / a'em\g] sf}t'xn hfUof]. 6]jfn] cfly{s l:ytLaf6 k5fl8 k/]sfdlxnfx¿nfO{ cg'bfg lbg] / pgLx¿sf] xslxtsf] nflu ;]jf ug]{ /x]5. d]/f] ;kgf b]vL, 6]jfdf kl/of]hgfk7fpg la/f6gu/sf] lw/LbfO{af6 yfxf kfP. ;f] cg'?k 6]jfn] nlIft ;d"xdf cfO{ cWoog ubf{ cfjZos dxz'';ul/ ?= $@,%)) cg'bfg /sd kfO{of]. ;f] /sdaf6 blnt dlxnfdf !! j6f a+u"/ / hghftLdf !^ j6f afv|flat/0f u/]d\. To;n] clxn];Dd @)% hgfn] nfe u/]sf 5g\.

6]jfn] ;w}+ e/L k|ult pGgtL u/f];\ eljiodf 6]jfn] cem /fd|f] sfdx¿ u/]/ cfˆgf] gfd ;+:ff/ e/L g} km}nLof];\eGg] rfxgf gf/L pTyfg s]Gb|sf] 5. gf/L pTyfg s]Gb|sL ;b:o ;'idf v8\sfn] klg cy{ ;+sngsf] nflu:jo+;]jLsf] sfd ub}{ cfO/x]sL l5g\ 6]jfsf] sfd / st{JonfO{ a'em]/ g} xf]nf. d uf]bfj/L v8\sf 6]jf k|lt cfef/L5'. cfh;Dd xfd|f] gf/L pTyfg s]Gb| % b]lv & j6f ;+:yfdf cfa4 e} sfd ub}{ cfO/x]sf] 5. s'g} dlxnfn]vfg]kfgLsf] 6\ofª\sL agfof], s'g} aif{ ;fgf l;+rfO{ ;DkGg u/]d\ slxn] xfdL dlxnf dfly x'g] ;a} k|sf/sf lx+;fcGTo ug{ cleofg rnfPd\ slxn] P8\; lbj; ;+3–;+:yf;“u ldnL dgfPd\ t/ klg klxnf] k6s gf/L pTyfgs]Gb|nfO{ laZjf; u/L @)^! ;fn cfiff9 dxLgfdf olt 7"nf] wg/f;L lbP/ lk5l8Psf dlxnf, blnt, hghftLsf]pTyfg ub}{} cfO/x]sf] 5 6]jf. 6]jfnfO{ d uf]bfj/L v8\sf ;sf/fTds lb[i6Lsf]0fn] x]5'{ / xfd|f] gf/L pTyfgnfO{klg ;sf/fTds 9+ufn] x]/L /xg' eGb5'. gf/L pTYffg s]Gb| ls cWoIf uf]bfj/L v8\sf ;w}+ e/L 6]jfsf] z'elrGtsxf] eGg] ljZjf; lbnfpg rfxG5'.

-uf]bfj/L v8\sf, gf/L pTyfg s]Gb|sf cWoIf x'g'x'G5._

6]jfnfO{ a'em\bf

@&

Page 32: zflGt / nf]stGqsf] nflu dlxnfsf] ;xeflutf / ;zlQms/0f · dfG5] aGg' eg]sf] cfÎgf];f“u'/f] :jfyL{ cl:tTjaf6 dQm eP/ la:tfl/t x' 'g' xf], lazfn aGg' xf] / c?sf lglDt klg ;f]r]/ pgLx?sf]

6]jfs

f] Ps

bzs jf

lif{s

f]T;j

c+s

xfd|f] x]/fO{df 6]jf ;+:yf ;Ltf zdf{gf/L lasf; ;+3

g]kfnL u}/;/sf/L ;+:yfx?sf] gfd dWo] 6]jf ;+:yf Pp6f pbfx/0fsf] ?kdf k|:t't x'g] ;+:yf xf]. s'zn g]t[Tjz}nL, Joj:yfksLo Ifdtf / alnof] ;+aGw la:tf/ u/L 5f]6f] ;dodf g} dxTjk"0f{ km8\sf] dfg{ ;Ifd ePsf] 5.;|f]t lgdf{0f / kl/rfng ug{ afão ;xof]u dfq} 7"nf] s'/f xf]O{g, cfÏg} b]z ufp“3/ / ;dfhdf klg /fd|f] sfdsf];xof]usf nflu bftfsf] ?kdf laleGg JolQm jf ;+3;+:yfx? k|fKt x'g ;Qm5g\ eGg] s'/f 6]jfsf] xft]dfnf] sfo{/ cy{–;+sng sfo{qmdx¿sf] pbfx/0fx¿af6 l;Sg ;lsG5. of] g]kfnL ;+:yfx?sf nflu Hofb} dxTjk"0f{s'/f xf]. JolQmut tyf ;+:yfut ;xof]u, :jo+;]jL efjgfsf] pRrtd ?kdf ;Ddfg / sb/ u/L x/]s JolQm jf;+:yfx?nfO{ 6]jf k|ltsf] ;sf/fTds efjgf clej[l4 ug{ ;kmn ;+:yfsf] ?kdf o; ;+:yfnfO{ lng ;lsG5.lbuf] ;+:yfut lasf; / cfTdlge{/ aGg x/]s g]kfnL u}/;/sf/L ;+:yfn] :yflgo ;|f]t lgdf{0f / kl/rfng ug{6]jfsf ;sf/fTds kIfx?sf] cg'z/0f ug}{kb{5.

6]jf ;+:yf w]/} g]kfnL u}/;/sf/L ;+:yfx?sf] ;xofqL ;+:yfx¿ dWo] gf/L lasf; ;+3 klg Pp6f ;xofqL;+:Yffsf] ?kdf /x]sf] 5. o; ;+:yfn] gf/L lasf; ;+3;“u ldn]/ lautsf lbgx?df lakGg, k5fl8 kfl/Psf;d'bfosf dlxnfx?sf] Ifdtf clea[l4, l;k lasf; / cfo cfh{g ug]{ sfo{df emfkfsf] u/fdgL / bds, df]/+usf]pnf{af/L / algufdf h:tf k5fl8 k/]sf ;d'bfodf sfo{ u/]sf] 5. o;/L g} gf/L lasf; ;+3n] klg 6]jfsf];+:yfut lasf;sf kfO{nfx?df Pp6f O{6f yKg] sfo{df ;xof]u k'¥ofpg ;s]sf] 5. o; k|sf/sf ;xof]ucfbfgk|bfg sfo{n] ;+:yfut ;+aGw a9\g'sf ;fy} cfGt/Ls ;|f]t lgdf{0f / kl/rfng u/L ;+:yfnfO{ cfTdlge{/tftkm{ cu|;/ u/fpg ;lsg] laZjf; ug{ ;lsG5. o; k|sf/sf sfo{n] ;+:yfnfO{ bL3{sfn;Dd ;fdflhs lasf;sfo{df nflu/xg clek|]l/t ul//xG5.

cGTodf, cfjfh lalxgx¿sf cfjfhnfO{ a'nGb kfg{, ;fdflhs ?kfGt/0fsf] ;Djfxs ag]/ /fli6«o tyfcGt/f{li6«o :t/df Ps lbuf] ;xof]uL g]kfnL ;+:yfsf] ?kdf 6]jf :yflkt x'g;sf];\ eGg] z'esfdgf JoQm ub{5f}+.

-;Ltf zdf{ gf/L lasf; ;+w, s]Gb|Lo sfof{no, la/f6gu/ ;u“ cfa4 x'g'x'G5._

@*