Zgjimi nga gjumi i gafletit

Permbajtja Biografia e autorit ....................................................................................................................................... 11

Hyrje ............................................................................................................................................................ 19

Fazat e jetes ................................................................................................................................................ 20

Faza e pare

Inkurajimi dhe Diciplinimi i Femijeve .......................................................................................................... 21

Seksioni nje: Investimi ne Intelektin e Femijes .............................................................................. 23

Seksioni dy: Inkurajimi per martesen e femijes ............................................................................. 25

Faza e dyte

Mbrotja e vetvetes dhe luftimi kunder nefsit (deshirave) .......................................................................... 26

Seksioni nje: Inkurajimi i mesimit ne kete faze te jetes ................................................................. 27

Faza e trete

Faza e maturise ........................................................................................................................................... 33

Karakteristikat e kesaj faze ........................................................................................................... 33

Faza e katert

Faza e pleqerise

[Perfundimi i mire] ..................................................................................................................................... 36

Transmetime dhe thenie nga njerezit e drejte .............................................................................. 37

Faza e peste

Faza e renies................................................................................................................................................ 41

Transmetime dhe thenie nga njerezit e drejte .............................................................................. 42

Permbyllje ................................................................................................................................................... 46

Shtojca nje

Shmangia e plogeshtise .............................................................................................................................. 48

Seksioni nje: Sherimi i pertacise .................................................................................................... 49

Shtojca dy

Diciplina e vetvetes ..................................................................................................................................... 51

Seksioni nje: Si ta diciplinojme vetveten ....................................................................................... 52

Shtojca tre

Diciplinimi i femijeve ................................................................................................................................... 55

Seksioni nje: Kujdesi ndaj amanetit ............................................................................................... 56

Seksioni dy: Ardhmeria e femijes tend .......................................................................................... 57

Shtojca kater

Zgjimi pas gafletit ........................................................................................................................................ 58

Shtojca pese

Jeta e te pareve tane te mire ...................................................................................................................... 61

Shtojca gjashte

Dituria dhe Veprat jane te nderlidhura .................................................................................................. 63-64

Fazat e jetes Ti duhet te din, Allahu te dhashte sukses, se fazat e jetes jane pese:

Faza e pare: Fillon nga lindja deri ne pubertet, dhe kjo eshte ne moshen

pesembedhjete vjeqare.

Faza e dyte: Fillon prej pubertetit deri ne perfundimin e rinise, qe eshte koha kur

njeriu i mbush tridhjete e pese vjet. Kjo quhet faza e rinise.

Faza e trete: Fillon nga mosha tridhjete e pese vjeqare deri ne moshen pesedhjete

vjeqare, dhe kjo eshte mosha e pjekurise (maturise).

Faza e katert: Fillon nga mosha pesedhjete vjeqare deri ne moshen shtatedhjete

vjeqare, dhe kjo eshte mosha e pleqerise se shtyer.

Faza e peste: Fillon nga mosha shtatedhjete vjeqare deri ne vdekje, dhe kjo eshte

faza e dobesimit.

Fillimi dhe fundi i ketyre fazave mund te luaje nga personi ne person. Megjithate

fazat jane pese.

Faza e pare

Inkurajimi dhe diciplinimi i femijeve Duhet ta din se kjo faze kryesisht i perket prinderve, (sepse ata e shpenzojne ate)

duke e diciplinuar, mesuar, dhe drejtuar femijen e tyre ne ate qe i ben dobi atij.

Duke e marre parasysh kete, prindet kurre nuk duhet te plogeshtohen ne

diciplinimin dhe mesimin e femijes se tyre, sepse Efekti i mesimit ne moshe te

hershme eshte sikurse gdhendja ne nje gur.1

Ali ibn Ebi Talibi, Allahu qofte i kenaqur me te, ka thene ne lidhje me kete ajet:

Ruane veten dhe familjen tuaj prej zjarrit. [Tahrim (66):6]

Mesoni ata dhe diciplinoni ata.2 Keshtu qe prindet duhet ta mesojne femijen

per pastertine fetare dhe menyren e faljes, dhe duhet ta ndeshkojne lehtazi

femijen3 per mosfaljen pasi arrin ne moshen nentevjeqare.4 Perveq kesaj ata

duhet ta inkurajojne femijen per memorazimin e Kuranit dhe ti detyrojne ata qe

te degjojne hadithe [te Profetit sal-lAllahu alejhi ve sel-lem], dhe duhet ti

mesojne ckado qe munden nga dituria. Poashtu ata duhet ti tregojne shemtine e

te gjitha atyre gjerave qe jane te shemtuara, dhe ti inkujarojne ne arritjen e

moraleve te mira dhe nuk duhet te plogeshtohen ne mesimin e tyre per aq sa ata

mund te durojne, sepse kjo faze eshte faza e mbjelljes.

Nje poet ka thene,

Mos neglizho ne diciplinimin e femijes,

pavaresisht nga ankesat e tij per dhimbjen e lodhjes.

Dhe leji anash te vjetrit,

Sepse ai eshte teper i vjeter per diciplinim. 1 Kjo thenie i atribuohet el-Hasanit dhe perdoret per te treguar rendesine e mesimit ne femijeri. (Shih: Behxhet el

Mexhalis, 1/109) 2 Transmetuar nga el-Hakimi ne el-Mustedrek (2/464) dhe Taberiu ne Tefsir (28/165-166). El-Hafidh Ibn Hajr ka

thene ne el-Feth (8/659), Transmetuesit e saj jane autoritete. 3 Shenim: Ata duhet ti ndeshkojne ata per lenien e saj namazit nese ai arrin moshen nente vjeqare. Eshte e

njohur se mendimi i njohur (aprovuar) i mesimeve Shafi-ite eshte, se djali urdherohet qe te falet kur arrin moshen shtate vjeqare, dhe ndeshkohet per lenien e saj pasi arrin moshen dhjete vjeqare. Keshtu qe njeriu duhet te mendoje. 4 Hadith autentik: transmetuar nga Ahmedi (2/187), Tirmidhiu (407), Taberaniu ne el-Kebir (7/114), Hakimi ne

Mustedrekun e tij (1/258), dhe Albani e ka paraqitur ne Sahih el-Xhami (4025).

Nje poet tjeter ka thene,

Nese e drejton nje dege te nje bime, ajo do te drejtohet,

Mirepo nje dege e nje peme nuk ndryshon nese mundohesh ta rregullosh.

Diciplina mund te kete dobi te nje femije i vogel ne djep,

Mirepo nuk i ben dobi nje plaku te vjeter.

Abdul Melik Ibn Mervan5 e donte djalin e tij el-Velid teper shume keshtu qe e

anashkaloi diciplinimin e tij. Per shkak te kesaj, Velidi bente gabime ne

gramatike dhe sintakse. Keshtu qe Abdul-Meliku tha, Dashuria ime per Velidin,

e demtoi ate.

Investimi ne Intelektin e femijes Ne kohen kur femija arrin moshen pese vjeqare do te shfaqet, inteligjenca e tij,

vullneti i tij ne vepra te mira, vendimet e mira qe i merr dhe largimi i tij nga

gjerat e ulta ose e kunderta e gjithe kesaj.

Umer ibn el-Hattab, Allahu qofte i kenaqur me te, kaloi prane disa djemve qe

luanin. Kur e pane ate, te gjithe iken ne drejtime te ndryshme perveq Ibn

Zubejrit, Allahu qofte i kenaqur me te, i cili qendroi i qete. Keshtu Umeri e pyeti

ate, Pse nuk u largove ti? Ibn Zubejri tha, Rruga nuk eshte e ngushte, keshtu

qe nuk kam nevoje te ta leshoje rrugen. Dhe nuk kam be ndonje gabim, keshtu qe

nuk kam arsye te te frikesohem.

Inteligjenca e femijes, dhe niveli i tij i ambicieve dhe perpjekjeve percaktohen

duke i vezhguar zgjedhjet e tij. Kur femijet mblidhen qe te luajne, ai qe ka

ambicje te larta dhe eshte serioz do te thote: Kush do te vije ne ekipin tim?

Ndersa ai me ambicje te ulta dhe seriozitet te paket do te thote: Me kend do te

jem une ne ekip?, ndersa eshte e rendesishme te dihet se kur femija ka me te

vertete ambicje te larta si dhe seriozitet ai do te preferonte diturine ndaj lojes.

5 Abdul Melik Ibn Mervan Ibn el-Hakem el-Amevi el-Kureshi, kunja e tij eshte Ebul-Velid. Ai eshte njeri nder kalifet

me te medhenje dhe me te zgjuar (shkathet). Ai u rrit ne Medine si nje fakih, me dituri te madhe si dhe si ibadetqi. Hilafeti ishte transferuar te ai pas vdekjes se babait te tij ne vitin 65 hixhrij. Ai u lind ne vitin 26 Hixhrij, dhe vdiq ne vitin 86 hixhrij. (el-Alem, 4/165)