zgjuyifoufao 'dky,majr - filei ေက်းဇူးမွတ္တမ္း...

u&ifjynfe,fajr,mjyóemrsm;tm; avhvmwifjycsuf

ZGJuyifoufao 'dkY,majr

ေျမယာအေရး ရတကမေအးရေသာ ေတာငသမားသ႔ ...

I

ေကးဇးမတတမး

ကရငျပညနယေျမယာျပနာ အႀကျပစာတမးထတေဝႏငေရးအတြက ေတြ႔ဆေဆြးေႏြး၍ အခက

အလကမား စေဆာငးေကာကယရာတြင အခနေပး၍ ပါဝငခၾကေသာ ကရငျပညနယအတြင ၿမ႕နယ ၆

ၿမ႕နယရ ေကးရြာမားမ ေဒသချပညသမားအား အထးေကးဇးတငရေၾကာငး ဥးစြာေျပာၾကားလပါသည။

ကရငျပညနယ ေျမယာျပနာ အၾကျပစာတမးအား ကြငးဆငးျပစရာတြင အဖကဖကမ ကညေပးခၾကေသာ

ကရငျပညနယအစးရအဖြ႕၊ တငးရငးသား လကနကကငအဖြ႕မားႏင ေဒသတြငးအရပဖကလမႈအဖြ႕အစညး

မားအားလညး လႈကလစြာ ေကးဇးမတတမး ျပအပပါသည။

ကြငးဆငးေတြ႕ဆေဆြးေႏြးၿပး အခကအလကမား စေဆာငးေကာကယရာတြင ကယတငပါဝငခၾက

ေသာ KYN (ကရငလငယကြနရက)၊ TCDN (Thwee Community Development Network)၊ KOG (Kayin

Open Group) ၊ ဟးဖကေပၚအဖြ႕ ၊ WON (Kayin)၊ ဆာမေထာအဖြ႕ ၊ Khaung Su Laing (ေခါငဆလင)

အဖြ႕ တ႔ ႏင ဖာပြန၊ ကမေမာငး ၊ လႈငးဘြ႕ ႏင ေကာစနဘနေအာက တ႕မ တစသးပဂၢလ တကၾကြလႈပရားသမား၊

အမနတရား လလားသမားအား အထးေကးဇးတငရပါသည။ ကရငျပညနယ၏ ေျမယာျပနာမားႏင

စပလဥး၍ ေကးလကေဒသမားတြင အသအျမငဖြင ေဆြးေႏြးပြမား ျပလပႏင ရနႏင ေျမယာသမးဆညးမႈ

ျဖစစဥဆငရာ အခကအလကမား ေကာကယႏငရန လပငနးစြမးေဆာငရည ျမႇငတငေပးသညအျပင

ဤစာတမးျဖစေျမာကေရးအတြက နညးပညာအကအညေပးၾကေသာ ဆရာဥးထြနးျမငေအာင ( အေျခခ

လထဖြ႔ၿဖးမႈအဖြ႕ - DCGC )ႏင ဆရာဥးတးေကာလႈငတ႕ အားလညး ေကးဇးတငရေၾကာငး မတတမးတင

အပပါသည။

နဂခပအားျဖင ဤစာတမးအား ေအာငျမငစြာေရးသားျပစထတေဝႏငရန အစမအဆး ေငြေၾကး၊

နညးပညာလမးညႊနမႈႏင အႀကဥာဏမား ပပးကညေပးေသာ အဖြ႕မားအား အေလးအနက ေကးဇးတငရ

ပါသည။ ထသ႔မဟတခလင ဤစာတမးအား ထတေဝႏငခမည မဟတပါ။

(စာတမး၏အာေဘာႏငေဖာျပခကမားသည EU ႏင ေငြေၾကးအေထာကအပအဖြ႕မား၏ အာေဘာ လးဝ

မဟတပါေၾကာငး ေလးစားစြာ အသေပးအပပါသည။)

*****

II

ပႏပမတတမး

ပႏပျခငး

ပထမအႀကမ (ေအာကတဘာလ- ၂ဝ၁၆ ခႏစ)

မပင

Ethnic Peace Resources Project (EPRP)

ဆကသြယရန

[email protected]

မကႏာဖးႏငအတြငးဒဇငး

ႏငဝငးေအာင (Open Space Creation) HP : 09 79 527 5427

*အစရငခစာတြင ေဖာျပထားေသာ ဓါတပမားမာ ကြငးဆငးေဆာငရြကသမား ကယတင႐ကကးထားေသာ ဓါတပမား ျဖစၿပး အခ႕ပမားမာ ကာယကရငမား၏ ခြငျပခကျဖင ရယ တငျပထားျခငးျဖစသည။

မတခက ။ ။ ဤစာအပသည ေရာငးရနအတြက မဟတ။ လယယာေျမျပနာ မားအား ေျဖရငးရာတြင အေထာကအကျပေစရနအတြက အကး အကား ျပႏငပါသည။ ကးယျဖန႔ခ အသးျပလပါက Ethnic Peace Resources Project (EPRP) အမညက ေဖာျပေပးပါရန ေမတာရပခအပပါသည။

III

မာတကာ

အစရငခစာ၏ရညရြယခက

အမာစကား

စာတမးျပစပ

စာတမးအႏစခပ

နဒါနး

ေျမယာျပနာမားအား ေလလာျခငး

- တပမေတာအတြက သမးဆညးေျမ

- စမကနးအတြက သမးဆညးေျမ

- မသမာမႈျဖင သမးဆညးေျမ

- ကမၸဏမား၏ သမးဆညးေျမ

ေျမယာျပနာအေပၚ သးသပခက

ေျမယာျပနာမားႏင ပတသက၍ အၾကျပခက

နဂး

ပထမအႀကမေဆြးေႏြးပြမတတမး

ဒတယအႀကမေဆြးေႏြးပြမတတမး

ကြငးဆငးေဆာငရြကမႈမတတမး

စာတမးျပစေရးသားမႈမတတမး

ကြငးဆငးေဆာငရြကသမား

ကြငးဆငးေဆာငရြကခေသာ ၿမ႕ ၊ ရြာမား

ကြငးဆငးခေသာ ၿမ႕မားျပ ေျမပ

အဖြ႕အစညးမားအေၾကာငး အကဥး

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

IV

၁

၂

၃

၁၅

၁၇

၁၇

၂၈

၄၁

၆၈

၇၁

၇၇

၈၃

၈၅

၈၆

၈၇

၈၉

၉ဝ

၉၂

၉၃

၉၄

IV

အစရငခစာ၏ ရညရြယခက

၁။ အစးရသစ၏ ေျမယာျပနာ ေျဖရငးေရး လပငနးစဥအတြက မနကနသည အခကအလက အေထာကအထားမား ရရေစရန။

၂။ ေဒသခမား၏ နစနာဆး႐ႈးမႈမားက သကဆငရာ တာဝနရသမား သရေစၿပး အခနမ ေျဖရငး ေဆာငရြကေပးႏငရန

၃။ ကရငျပညနယ၏ ေျမယာအခြငအေရးဆငရာ မတတမး တခအေနျဖင တညရေနေစရန။

၄။ စစညးခတဆကမႈ၊ စေပါငးလပေဆာငမႈတ႔၏ ရလဒအျဖစမသည ေရရညခငၿမသည ညညြတ ေသာပးေပါငးေဆာငရြကမႈက ရရေစျခငးျဖင ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥမားက အေထာကအကျပ ေစရန။

ZGJuyifoufao 'dkY,majr u&ifjynfe,fajr,mjyóemrsm;tm; avhvmwifjycsuf

1

အမာစကား

ဤ ‘‘ ဇြကပငသကေသ ဒ႕ယာေျမ” အမညျဖင ကရငျပညနယ ေျမယာျပနာမားအား ေလလာတငျပခက

အစရငခစာက ကရငလငယမားကြနရက (Karen Youth Netwok) ၊ ကရငပြငလငးအဖြ႕ (Kayin Open Group) ၊

သြးလထအေျချပ လမႈဖြ႕ၿဖးေရးကြနရက (Thwee Community Development Network) ၊ ဟးဖကေပၚအဖြ႕၊

WON (Kayin) အဖြ႕ ၊ ဆာမေထာအဖြ႕၊ ေခါငဆလငအဖြ႕ႏင ဖာပြန၊ ကမေမာငး၊ လႈငးဘြ႕ႏင ေကာစနဘနးေအာက

တ႔မ တစသးပဂၢလ တကႀကြလႈပရားသမား၊ အမနတရား လလားသမား ပးေပါငး၍ ဧၿပလႏင ေမလမားအတြငး

ကရငျပညနယအတြငး ၿမ႕နယ ၆ ၿမ႕နယမ ရပကြက /ေကးရြာေပါငး ၄၇ ခ တြင ေကာကယခသည ေျမယာသမးဆညး

မႈျဖစစဥဆငရာ အခကအလကမားအေပၚ အေျခခ၍ ပႏပထတေဝျခငးျဖစပါသည။

ခငမာသည အေထာကအထားမား၊ ေျမသမးခေတာငသမား၏ ေျပာၾကားခက အသဖငမား၊ ဓါတပမတတမး

မား၊ တငၾကားစာမား၊ ေျမခြနေျပစာမား စသညတ႔က ရႏငသမ ေတာငးယ မတတမးျပ ထားသညအတြက ဤအစရငခ

စာတြင ေဖာျပထားသည ေျမယာျဖစစဥမားသည အခကအလကအားျဖင အေထာကအထားခငလသညဟ ဆရမည

ျဖစပါသည။

အထကေဖာျပပါ အရပဖကအဖြ႕အစညးမားသည ေျမယာျပနာမားအျပင အျခားကရင ျပညနယသ

ျပညနယသားမား၏ ျပနာမား၊ အခကအခမားက ကြနရကသဖြယ ပးေပါငးလကတြ၍ ကညေျဖရငးသြားၾကမည

ျဖစသည။

ကရငျပညနယ အစးရအေနျဖင ေျမယာျပနာမားအား ဥးစားေပး ကငတြယေျဖရငးသညအခါ၊ ေဖာျပပါ

အရပဖကအဖြ႕အစညးမားက ပးေပါငး ကညေပးရန အသငရေနေၾကာငး အသေပးအပပါသည။

ကရငအရပဖကအဖြ႕အစညးမားEthnic Peace Resources Project (EPRP)

ကရငျပညနယ၊ ဘားအၿမ႕ ။

၂ဝ၁၆ ခႏစ၊ ေအာကတဘာလ


2

ပညာရငမား ျပစေရးသားသည စာတမးမဟတပါ။ စစတမးေကာကယသည ပသ႑ာနမးလညး မဟတပါ။

Ethnic Peace Resources Project (EPRP) အဖြ႔မ စစဥပပးသည ေျမယာအခြငအေရးႏင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ

အျမငဖြငသငတနးႏင ေဆြးေႏြးဖလယျခငး အစအစဥအား ဘားအၿမ႕တြင ပဏာမႏင မြမးမအဆင (၂)ႀကမ ျပလပခ

ပါသည။ ထ႔ေနာက ရရလာေသာ အသအျမငမား၊ ခတဆကမေသာ မတဖကမားျဖင ကရငျပညနယအတြငး ၿမ႕နယ

(၆)ၿမ႕နယရ ေကးရြာေပါငး (၄၆)ရြာတ႔တြင ေျမယာဆငရာ အသအျမငေဆြးေႏြးမႈမား ျပလပခၿပး ေျမယာသမးဆညးမႈ

ျဖစစဥဆငရာ အခကအလကေကာကယျခငးမားက လကေတြ႔ကြငးဆငးျပလပခသည။ ကြငးဆငးရာတြင နစနာသ

မားက သကဆငရာအသးသးသ႔ တငျပတငၾကားထားသည အမႈျဖစစဥ တငစာမတမားက ရယချခငးမား ရသလ

ကာယကရငမား၏ ထြကဆခကမားအား အသသြငးယျခငး၊ မတတမးလကျခငးမား ျပလပပါသည။ ကြငးဆငးေလလာ

ၿပးေနာက ဘားအၿမ႕တြင တတယအႀကမ ျပနလညဆစညးၾကၿပး ရရလာေသာ အမႈျဖစစဥမားက ဝငးဝနး၍ အျပနျပန

အလနလန သးသပ စစစေရြးခယၿပး ထအထမ အမႈျဖစစဥ (၄၈) ခအား ေရြးထတကာ သးသပခက၊ အၾကျပခကမား

ျဖင တငျပအပပါသည။ ။

စာတမးျပစပ


3

ဤ ‘‘ ဇြကပငသကေသ ဒ႕ယာေျမ” အမညရ ကရငျပညနယ ေျမယာျပနာမားအား ေလလာတငျပခက

အစရငခစာသည ပညာရငမား ျပစေရးသားသည စာတမးမဟတပါ။ စစတမးေကာကယသည ပသ႑ာနမးလညး

မဟတပါ။ Ethnic Peace Resources Project (EPRP) အဖြ႔မ စစဥပပးသည ေျမယာအခြငအေရးႏင သဘာဝပတဝနး

ကငဆငရာ အျမငဖြငသငတနးႏင ေဆြးေႏြးဖလယျခငး အစအစဥအား ဘားအၿမ႕တြင ပဏာမႏင မြမးမ အဆင (၂)

ႀကမ ျပလပခပါသည။ ထ႔ေနာက ကရငလငယမားကြနရက (Karen Youth Netwok) ၊ ကရငပြငလငးအဖြ႕ (Kayin

Open Group) ၊ သြးလထအေျချပ လမႈဖြ႕ၿဖးေရးကြနရက (Thwee Community Development Network) ၊

ဟးဖကေပၚအဖြ႕၊ WON (Kayin) အဖြ႕ ၊ ဆာမေထာအဖြ႕၊ ေခါငဆလငအဖြ႕ႏင ဖာပြန၊ ကမေမာငး၊ လႈငးဘြ႕ႏင

ေကာစနဘနးေအာကတ႔မ တစသးပဂၢလ တကႀကြလႈပရားသမား၊ အမနတရားလလားသမားသည ရရလာေသာ

အသအျမငမား၊ ခတဆကမေသာ မတဖကမားျဖင ဧၿပလႏင ေမလမားတြင ကရငျပညနယအတြငး ၿမ႕နယ (၆)

ၿမ႕နယရ ေကးရြာေပါငး (၄၆)ရြာတ႔တြင ေျမယာဆငရာ အသအျမငေဆြးေႏြးမႈမား ျပလပခၿပး ေျမယာသမးဆညးမႈ

ျဖစစဥဆငရာ အခကအလကေကာကယျခငးမားက လကေတြ႔ကြငးဆငးျပလပခသည။ ကြငးဆငးရာတြင နစနာ

သမားက သကဆငရာအသးသးသ႔ တငျပတငၾကားထားသည အမႈျဖစစဥ တငစာမတမားက ရယချခငးမား ရသလ

ကာယကရငမား၏ ထြကဆခကမားအား အသသြငးယျခငး၊ မတတမးလကျခငးမား ျပလပပါသည။ ကြငးဆငးေလလာ

ၿပးေနာက ဘားအၿမ႕တြင တတယအႀကမ ျပနလညဆစညးၾကၿပး ရရလာေသာ အမႈျဖစစဥမားက ဝငးဝနး၍ အျပနျပန

အလနလန သးသပ စစစေရြးခယၿပး ထအထမ အမႈျဖစစဥ (၄၈) ခအား ေရြးထတကာ သးသပခက၊ အၾကျပခကမားျဖင

တငျပအပပါသည။

ကရငျပညနယသည ျမနမာႏငငအေရ႕ေတာငပငးတြငရၿပး အေရ႕ဘကႏင အေရ႕ေတာငဘကတြင ထငး၊

အေနာကဘကႏင အေနာကေတာငဘကတြင မြနျပညနယ၊ အေနာကေျမာကဘကတြင ပခးတငးႏင ေျမာကဘက

တြင ကယားျပညနယ တ႔ႏင နယနမတခငးထစပလကရၿပး ကရငတငးရငးသား အမားစႏင အျခား တငးရငးသားလမး

အမားအျပား မတငးေနထငလကရပါသည။ ကရငျပညနယတြင ခရငေပါငး ၄ ခ ႏင ၿမ႕နယေပါငး ၇ ၿမ႕နယ ႏင

လဥးေရစစေပါငး ၁.၇ သနးေကာ မတငးေနထငပါသည။

ျပညနယအတြငးေဒသအမားအျပားတြင လမးပနးဆကသြယေရးခကခ၍ ပညာေရး၊ ကနးမာေရးေစာင

ေရာကမႈႏင လမႈဘဝမား နမကလကရပါသည။ ေကးလကေဒသမားတြင စာမတတေျမာကမႈႏႈနး ျမငမားျခငးႏင

ေဘးကငးလၿခမႈမရျခငးတ႔က အဆပါျပနာမားက ပမဆးရြားေစပါသည။ လကနကကငပဋပကၡမား၏ သကေရာက

မႈက ရပရြာေဒသမားမ ျပညသမား ဆးရြားစြာ ခစားေနၾကရသညမာ ယေန႔ထကတငျဖစၿပး ထလကနကကင ပဋပကၡ

မားေၾကာင ဆငးရႏြမးပါးမႈႏႈနး ျမငမားၿပး ေဒသဖြ႕ၿဖးေရး လပငနးမား ေႏာငေႏးရပါသည။

စာတမးအႏစခပ


4

ကရငျပညနယအတြငး လပငနးမားေဆာငရြကေနၾကသည အရပဖကလမႈအဖြ႕အစညးမား၏ အဆအရ

ကရငနယအတြငး ရပရြာေဒသမား၏ အဓကျပနာမားမာ ေျမယာသမးဆညးမႈႏင မးယစေဆးဝါးျပနာတ႔ျဖစ

ေၾကာငး သရရပါသည။ ယခ ဤအစရငခစာတြင ေျမယာသမးဆညးမႈျဖစစဥမားက ေလလာသးသပၿပး အႀကျပ

တကတြနးခကမားက ေဖာျပထားပါသည။

ေျမယာျပနာမားအေပၚ သးသပခက

ကရငျပညနယအတြငး ေကာကယလာခသည ေျမယာျပနာမားအနကမ ျဖစစဥ (၄၈) ခအား ေခါငးစဥ(၄)

ခခြကာ ေလလာဆငျခငၿပး သးသပေတြ႔ရရသညမားက ေအာကပါအတငး တငျပအပပါသည။

တပသမးေျမမားႏငပတသက၍ ေလလာသးသပၾကညရာတြင …

(၁) ေျချမနတပရငး၊ ေျခလငတပရငး၊ အေျခခစစဗဟာ၊ စစလကနကထနးသမးေရးတပစ၊ ျပညသ႔စစ စသည

တပရငးတပဖြ႕မားမ သမးဆညးထားသညက ေတြ႕ရသည။

(၂) သမးဆညးေျမမားတြင ပါဝငေသာ ေျမအမးအစားမားမာ ဂရနရ အမျခေျမမား၊ ဥးပငအမညေပါက၊ ေျပစာေပါက

အခြနထမးေဆာငထားေသာ လယယာေျမ၊ ဥယာဥျခေျမမား၊ ဓါးမဥးခလပကငခေသာေျမမား၊ ဘးဘြားပငေျမမား၊

ေကးရြာလထပင စားကကေျမ၊ ေဘာလးကြငး၊ သနေျမမား ပါဝငသညက ေတြ႔ရသည။

(၃) စစအငအားတးခ႕ရန၊ တပတညေဆာကရန၊ လျခေရးစသည အေၾကာငးျပခက အမးမးျဖင သမးယခၿပး

အမနတကယ လအပသညဧရယာထက ပမသမးယျခငး၊ တပႏငအလြနေဝးကြာေသာေနရာမေျမမားကလညး သမး

ယျခငးမား ရသညက ေတြ႔ရသည။

(၄) ေျမသမးယရာတြင ၿခမးေျခာကသမးယျခငး၊ ေလာေၾကးမေပဘ (သ႔မဟတ) အလြန နညးပါးေသာ ေငြေၾကးျဖင

ေလာေၾကး၊ နစနာေၾကးေပး၍ သမးယျခငး၊ တပပငေျမအျဖစ လကမတေရးထးေစျခငးမား ေတြ႔ရသည။

(၅) သမးယခေသာ ေျမမားအနကမ တပစခနးတညေဆာကၿပး ပလေျမမားကလညးေကာငး၊ လးဝေဆာကလပ

ျခငးမရေသာ ေျမမားကလညးေကာငး၊ အျခားလယသမားသ႔ သးစားခ ငားရမးျခငး၊ လပငနးရငမားအား ႏစ (၃ဝ)

စာခပျဖင ငားရမးျခငး၊ ေျမကြကမား႐ကကာ ေရာငးစားျခငးမားက ေတြ႔ရသည။

(၆) သးပငစားပင စကပးထားသညေျမမား၊ ေရာဘာပငစကပးထားသညေျမမားက သမးယၿပး သးႏပငမား ပကစးမႈ

အတြက အလြနနညးပါးသည ေလာေၾကး နစနာေၾကးသာ ရရခၿပး တခ႕မာေလာေၾကး နစနာေၾကးပင မရရခသညက


5

ေတြ႕ရသည။

(၇) ေျမသမးျဖစစဥတခ႕တြင ပထမလယသမားတစဥးထမ ေျမသမးယခၿပး၊ ၎ေျမအတြက အစားေပးရန ဒတယ

လယသမားထမ ထပမေျမသမးကာ အစားထးေပးေလာမႈမား ရသညက ေတြ႔ရသည။ ၎ျဖစစဥမးမာ လယသမား

အခငးခငး ပဋပကၡျဖစႏငေသာ လပရပမားျဖစေၾကာငး သးသပမသည။

စမကနးမား၊ စမခကမားေၾကာင သမးဆညးခရသညေျမမားႏငပတသက၍ ေလလာသးသပရာတြင …

(၁) ျမစေရတငစမကနး၊ ၿမ႕တးခ႕စမကနး၊ ၿမ႕ေရာငလမး၊ ေစး၊ ေကာငး၊ ကားဂတ၊ အားကစားကြငး၊ တးခ႕အမယာ၊

ႏငငေတာသးႏစကပးေရးဇအျပင အမညမရ စမကနးမား ေခါငးစဥတပကာ သမးဆညးခသညက ေတြ႕ရသည။

(၂) စမကနးမလပျဖစဘ သမးဆညးေျမမားအား စးပြားေရးလပငနးမားသ႔ ျပနလညေရာငးစားျခငး၊ ေျမကြက၊

အမကြကမား႐ကကာ ေရာငးစားထားသညက ေတြ႔ရသည။

(၃) ဝနႀကးဌာနတစခမ စမကနး အမညတပကာ သမးဆညးခၿပး အျခားဝနႀကးဌာနမားသ႔ အဆငဆငလကလႊၿပး

ေနာကဆးတြင ကမၸဏမား၊ လပငနးရငမားသ႔ ျပနလညေရာငးခခေၾကာငး ေတြ႔ရသည။

(၄) စမကနးအတြက လယယာေျမမား သမးဆညးရာတြင ေဒသခမား၏ သေဘာထားက ရယျခငး၊ ေဆြးေႏြး ညႇႏႈငး

ျခငးမရပ လပေဆာငခသညက ေတြ႔ရသည။

(၅) စမကနးမားလပေဆာငရာတြင ေျမလြတေျမ႐ငးမား ရေသာလညး၊ ေဒသခတ႔၏ စကပးေျမမားေပၚတြင လပ

ေဆာငၾကသျဖင စကပးသးႏပငမား ပကစးဆး႐ႈးျခငး၊ လယယာေျမလကလြတဆး႐ႈးျခငးမားက ေဒသခမား

ၾကေတြ႔ေနၾကရသည။

(၆) စမကနးအမားစမာ ေအာငျမငမႈမရသညအတြက ႏငငေတာအေနႏငလညး ဆး႐ႈးနစနာမႈမားစြာရခၿပး ေျမသမး

ဆညးခေတာငသမားမလညး လမႈဒကၡမးစႏင ရငဆငေနၾကရသည။

(၇) စမကနးမားက အေၾကာငးျပ၍ ဌာနဆငရာ တာဝနရသမားမ လပပငခြငက အလြသးစားျပ၍ ေဒသအာဏာပငမား၊

ေျမစာရငးဌာနဝနထမးမား၊ ရပေကးဥက႒မားႏင ပးေပါငးကာ ကယကးစးပြားမားအတြက ေျမယာမား သမးဆညး

ခေၾကာငး ေတြ႔ရသည။

(၈) စမကနးအတြက လယယာေျမမား သမးဆညးရာတြင ေလာေၾကး၊ နစနာေၾကး လးဝ မေပးသညျဖစရပမား၊

ေလာေၾကး နစနာေၾကးေပးရာတြင အလြနနညးပါးေသာ ေငြေၾကးေပးေလာျခငး၊ ေလာေၾကးယလငလညး သမးမည၊

မယလငလညးသမးမညဟ အႏငကင သမးယသညျဖစရပမားကလညး ေတြ႕ရသည။


6

(၉) ေဒသအာဏာပငမားႏင ေျမစာရငးဌာနဝနထမးမားသည ေတာငသမား စကပးလပကငလကရေသာ လယယာ

ေျမမားေပၚသ႔ အတငးအဓမၼဝငေရာကကးေကာ၍ ေျမတငးတာျခငး၊ ငတတငမား စကထျခငး ကြနကရစ တငမား

စကထျခငး၊ စကယႏရားျဖင ေျမဖ႔ျခငး၊ ေျမာငးမားတးျခငး စသည လပရပမားက ေျပာငေျပာငတငးတငး လပေဆာင

ေနသညက ေတြ႕ရရသည။

စးပြားေရးကမၸဏမားႏငပတသကေသာ ေျမယာသမးဆညးမႈမားက ေလလာရာတြင ---

(၁) ကမၸဏ အမားစသည စးပြားေရးလပငနးမား လပကငရန ေျမယာမားသမးဆညးသညအခါတြင ေျမပငရငမား၏

ဆႏၵသေဘာထားက ရယျခငး၊ ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးျခငးမျပလပဘ ေဒသဆငရာအာဏာပငမား၊ ေျမစာရငးဌာန ဝနထမး

မားႏင ပးေပါငးကာ အႏငကင သမးယခသညက ေတြ႔ရသည။

(၂) သဘာဝသယဇာတ တးေဖာသညလပငနးမား လပကငေနၾကသည ကမၸဏမားသည သယဇာတမားက လက

လြတ စပယ စညးမကမးမ တးေဖာျခငး၊ စြန႔ပစေျမစာမားက စနစတက စြန႔ပစမႈမရျခငးတ႔ေၾကာင သဘာဝပတဝနးကင

ထခကပကစးမႈမႈမား၊ စကပးေျမပကစးဆး႐ႈးမႈမား၊ ရပရြာလထ၏ စးပြားေရး၊ ကနးမာေရး၊ ထခကနစနာမႈမား

ရေနသညက ေတြ႔ရသည။

(၃) သဘာဝသယဇာတမား စညးကမးမ အလြနအကၽြထတယမႈေၾကာင ျဖစေပၚလာေသာ ေနာကဆကတြ ဆးကး

မားက လကေတြ႔ခစားေနၾကရေသာ ေဒသချပညသတ႔၏ဘဝက လစလ႐ႈကာ တာဝနယမႈ၊ တာဝနခမႈမစြာျဖင လပ

ေဆာငေနၾကသညက ေတြ႔ရသည။

(၄) ကမၸဏမား၏ ေျမသမးယမႈျဖစစဥအမားစတြင ေဒသခေျမသမးခေတာငသတ႔သည ဥပေဒ၏ အကာအကြယ

ေပးမႈက မရရခဘ အာဏာပငမားသည ကမၸဏမားဘကမ ရပတညကာ လပေဆာငခသညက ေတြ႕ရသည။

မသမာမႈဟေခါငးစဥတပထားသည အာဏာအလြသးစားျပ ေျမယာသမးဆညးမႈျဖစစဥမားက ေလလာရာတြင ---

(၁) လကနကကငအဖြ႕အစညး အမညမားက အသးျပ၍ ၿခမးေျခာကၿပး ေဒသချပညသမားထမ ေျမယာမား

သမးဆညးသည ျဖစစဥမားကေတြ႕ရသည။

(၂) ရပရြာအကးအတြက ေလာကထားရယထားေသာ ေျမလြတ၊ ေျမ႐ငးမားက ေကးရြာအပခပေရးမးမ မညသ

တစဥးတစေယာကကမ အသမေပးဘ ကယကးစးပြားအတြက ေရာငးစားခသညက ေတြ႔ရသည။

(၃) ဝနထမးမားေနထငရနအတြက ေဒသခေတာငသတ႔၏ ေျမယာမားက သမးဆညးၿပး ဝနထမးအမယာ တကခနး

မား ေဆာကလပခေသာလညး ဝနထမးမားလာေရာကေနထငျခငး မရပါဘ အရပသားမားအား ျပနလညေရာငးစားျခငး၊

ငားစားျခငးမားက ေတြ႔ရသည။


7

(၄) ေကးရြာအပခပေရးမးမားမ အမညေပါက ျခေျမမားက အတငးအဓမၼ သမးယေရာငးစားျခငး၊ ပငရငအား

အသေပးအေၾကာငးၾကားျခငး မရဘ အကြက႐ကေရာငးစားျခငး၊ ေျမစာရငးဌာန၊ လ.ဝ.က စာေရးတ႔ႏင ပးေပါငးကာ

ေကးရြာေဘာလးကြငး၊ သနေျမတ႔က သမးယေရာငးစားျခငးမားက ေတြ႔ရသည။

(၅) ေျမစာရငးဌာနမ ဝနထမးတခ႕သည ေကးရြာပင သနေျမက ေျမလြတေျမ႐ငးအျဖစ ေျမပအသစထတကာ

ေကးရြာအပခပေရးမးႏင ပးေပါငးၿပး ျပနလညေရာငးစားခေသာ ဝနထမးမား၏ ႏငငေတာအေပၚ သစၥာမေသာလပ

ရပမားကလညး ေတြ႔ရသည။

(၆) ဘးဘြားပငေျမမားက သမးဆညးၿပး ႐းခနးမားေဆာကလပ ငားစားျခငး၊ ၊ ပါတတစခ၏ အကးစးပြားအတြက

ဆငခနးမား၊ ဂေဒါငမား ေဆာကလပငားစားျခငး၊ မးသတစခနးေဆာကလပျခငးမားကလညး ေတြ႔ရသည။

(၇) ေဒသဆငရာအာဏာပငမားမ အ.လ.က ေကာငးေဆာကလပရန ေျမယာသမးဆညးခရာတြင မလေျမပငရငအား

ေလာေၾကး နစနာေၾကး လးဝမေပးခသညျပင ေကာငးေဆာကလပရန လအပေျမထက ပမသမးဆညးခသည။

၎ပေျမမားအား ေကာငးရ ေကာငးအပ အဆကဆကမ သးစားခ ငားစားသည ျဖစစဥကလညး ေတြ႔ရသည။

(၈) ေကးရြာေဘာလးကြငးက ေစးေဆာကလပရနဟ အေၾကာငးျပကာ ကမၸဏ၊ ရ.ဝ.တ ဥက႒၊ လကနကကငအဖြ႕

အစညးတစခ မ ဗလခပ တစဥးဆသတ႔ ပးေပါငးသမးဆညးကာ ေစးေဆာကလပျခငးမရဘ ေျမကြကမား႐ကကာ

ေရာငးစားခသညျဖစစဥက ေတြ႕ရသည။

ျခငသးသပခက

ေျမသမးျဖစစဥမားက ေလလာသးသပရာတြင မညသညပစျဖင ေျမယာသမးယသညျဖစေစ၊ ေဒသခ

ေတာငသမားႏင ျပညသလထမာ ဆး႐ႈးနစနာခရသညပငျဖစသည။ ေဒသချပညသမား၏ ႐းသားမႈ၊ အသအျမင ဗဟ

သတ နညးပါးမႈ၊ ေၾကာကရြစးရမတတမႈအေပၚ အခြငအေရးယကာ မတရားမႈနညးလမးမးစျဖင ေျမသမးယခသညက

ေတြ႔ရသည။ အာဏာႏငလပပငခြငရသက အာဏာႏငလပပငခြငက အေျချပ၊ လကနကရသက လကနကက အေျခ

ျပ၊ ေငြေၾကးရသက ေငြေၾကးက အေျချပကာ၊ အဓမၼသမးယျခငး၊ ၿခမးေျခာကအႏငကငသမးယျခငး၊ အကပကငဖအား

ေပးသမးယျခငး၊ လမလညလညဖားျခငး စသည ေျမသမးနညးမးစျဖင သမးယခၾကသည။ ေျမယာမားက ျပန

လညစြန႔လႊတရာတြင တကေသာ မဝါဒတစရပ ျပဌာနး၍ စြန႔လႊတမႈမျပခသျဖင မလသမးဆညးခ ေတာငသမား

လကဝယသ႔ ေျမယာမား ျပနလည မေရာကရသညမားက ေတြ႔ရသည။

အဖြ႕အစညးမးစ၊ နညးလမးေပါငးစျဖင ေျမယာသမးဆညးခခၾကရသျဖင ဆး႐ႈးနစနာခရေသာ ေဒသခ


8

ေတာငသမားသည ၎တ႔၏ နစနာခကမားက အစးရ အဆကဆကရ တာဝနရသအဆငဆငသ႔ တငျပတငၾကားခ

ေသာလညး အေရးတယ ေဆာငရြကေပးျခငး မရခပါ။ စစမးစစေဆးေရးအဖြ႕မားဖြ႕၍ ကြငးဆငးစစေဆးမႈမား ရေသာ

လညး ထးျခားမႈ တစစတစရာ မရခပါ။ ယခအခါတြင ႏငငတဝမးရ ေျမသမးဆညးခ ေတာငသမားသည ၎တ႔၏

သမးဆညးခေျမယာမား ျပနလညရရေရးအတြက ျပညသက ေရြးခယလကေသာ NLD အစးရသစအေပၚ တြငသာ

တညမေနသညဟ သးသပမပါသည။


ကရငျပညနယအတြငးရ ေျမယာျပနာမားအား မမတ႔လကလမးမသမ ေလလာသးသပၿပး အေကာငးမြန

ဆးျဖင ထေရာကစြာ ကငတြယေျဖရငးႏငေရးအတြက ေအာကေဖာျပပါအတငး အႀကျပတကတြနးလပါသည။

တပမေတာသမးဆညးေျမမားႏငစပလဥး၍ …

(၁) တပမေတာမ သမးယခၿပး တပအေဆာကအဥ၊ ေဆး႐၊ ေဂါကကြငး၊ ေကာငး စသညတ႔ ေဆာကလပအသးခၿပး

သမးဆညးေျမမားအတြက ဆး႐ႈးနစနာခရေသာ ေျမသမးဆညးခ ေတာငသမားအား ေလာေၾကး နစနာေၾကး (သ႔)

အစားထးေျမေနရာမား စစဥေဆာငရြကေပးရန။

(၂) တပမေတာမ သမးယခၿပး အသးမျပဘထားသည ပလေျမမားအား မလသမးဆညးခ ေတာငသမားလကဝယသ႔

ေရာကသညအထ စနစတက စစစေပးရန။

(၃) တပမေတာမ သမးယခၿပး သးစားခ ငားရမးလပကငေစခသညေျမမားအား လကရ သးစားခေပး၍ ငားရမးလပကင

ေနေသာ ေတာငသမားထမ မလသမးဆညးခ ေတာငသမားလကဝယသ႔ ေရာကရေစရန တရားမတေသာ နညးလမး

ျဖင ေဆာငရြကေပးရန။

(၄) တပမေတာမ သမးယခၿပး အျခားနညးလမးျဖင အသးျပခေသာ သမးဆညးေျမမားက စနစတက ေဖာထတ၍

မလသမးဆညးခ ေတာငသမား လကဝယသ႔ ျပနလညေပးအပရန။

(၅) တပမေတာမ သမးယခေသာ အမားပငေျမမား၊ စားကကေျမမား၊ ေကးရြာပငအားကစားကြငး၊ သနေျမ

မားကလညး ျပညသလထလကဝယသ႔ ျပနလညေပးအပရန။

(၆) တငးရငးသားေဒသမားရ တပရငးတပဖြ႕မားအေနျဖင ေျမႏင သဘာဝသယဇာတ အသးခမႈပစမားသည တငး

ရငးသားတ႔၏ ဓေလထးတမးဥပေဒမား၊ တငးရငးသား စညးလးညညြတေရးႏင ျပညတြငး ၿငမးခမးေရးက ထခက


9

ပကျပား ေစႏငေသာ လပရပမားမျဖစေစရန သတထား ေရာငကဥသငသည။

စမကနးမား၊ ကမၸဏမား၊ ရငးႏးျမႇပႏမႈမားေၾကာင သမးဆညးခေျမမားႏင စပလဥး၍ ---

(၁) ႏငငေတာမ စမကနးမားေဖာေဆာငရြာတြင ေဒသချပညသလထ ေနထငေသာရပကြက၊ ေကးရြာမား၊ စကပး

ေျမမားႏင လြတကငးသညေနရာေဒသမားက ဥးစားေပးေရြးခယသငသည။ မလြတကငးသညေနရာေဒသတြင မျဖစ

မေန လပကငမညဆပါက ေဒသခတ႔၏ နစနာဆး႐ႈးမႈက လစလမ႐ႈသငပါ။

(၂) ႏငငေတာမေသာလညးေကာငး၊ ကမၸဏ၊ လပငနးရငမားမေသာလညးေကာငး စမကနးမားေဖာေဆာငရာတြင

စမကနးေဖာေဆာငမည ေနရာေဒသရ ေဒသချပညသမားက ပြငလငးျမငသာစြာ ချပေဆြးေႏြး၍ သေဘာတညခက

ရမသာ လပေဆာငသငသည။

(၃) စမကနးလပငနးမားသည ေဒသဖြ႔ၿဖးေရးႏင ေဒသချပညသတ႔၏ဘဝ ပမတးတကျမႇငမားလာေစရန ဥးစားေပး

လပေဆာငရန လသကသ႔ သဘာဝပတဝနးကငက ထခကမႈအနညးဆးျဖစေစရန လအပသည။

(၄) ႏငငေတာမ မေအာငျမငေသာ စမကနးမားအတြက ေျမယာဆး႐ႈးနစနာခရေသာ ေဒသချပညသတ႔၏ ေျမယာ

မားက စာရငးျပစ၍ ျပနလညေပးအပရန။

(၅) သဘာဝသယဇာတမားက ထတယေရာငးခသည စမကနးမားႏင ေဒသချပညသလထအတြက အကးျဖစထြနး

မႈမရသည စမကနးမားက ေရာငကဥကာ လသားအရငးအျမစက အေျခခသည စမကနးမားႏင ေဒသဖြ႔ၿဖးေရးက

အေထာကအကျဖစေစမည စမကနးမားက အေလးထားေဖာေဆာငရန။

(၆) စမကနးမား၊ ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လပေဆာငရာတြင စမကနမားႏင ေဒသချပညသမားအၾကား ယၾကညမႈ မပက

ယြငးေရး၊ ေဒသတညၿငမေအးခမးေရးအတြက တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ အျပညျဖင အရပဖကအဖြ႕အစညးမား၏

ေစာငၾကည အကခတလပငနးမားက ခြငျပထားရန။

(၇) စမကနးေခါငးစဥအမးမးတပကာ ေျမယာမားသမးဆညးခၿပး လပငနးေဖာေဆာငျခငးမရေသာ ေျမယာမားက

ျပနလညစစစ၍ နစနာဆး႐ႈးခသမား လကဝယသ႔ ျပနလညေပးအပရန။

(၈) စမကနးမားျဖင သဘာဝသယဇာတမား အလြနအကၽြထတယျခငး၊ စြန႔ပစပစၥညးမားက စညးကမးမစြန႔ပစမႈတ႔

ေၾကာင သဘာဝပတဝနးကင ထခကပကစးမႈမားက၎၊ ေဒသချပညသလထ၏ ကနးမာေရး၊ ပညာေရး ထခကနစနာ

မႈမားက၎ ျပနလညကစားေပးရန။


10

မသမာမႈ ေခါငးစဥျဖင အာဏာအလြသးေျမသမးမႈ ျဖစစဥမားႏငစပလဥး၍ …

(၁) ေကးရြာအပခပေရးမးတခ႕မ သမးယေရာငးစားခေသာ၊ ေကးရြာပငေျမမား၊ သနေျမမား၊ စားကကေျမမား

အား ျပနလညစစစေဖာထတ၍ အေရးယရန။

(၂) ဝနထမးမားေနထငရန ေျမယာသမးဆညးခၿပး ဝနထမးအမယာမား ေဆာကလပခေသာလညး ဝနထမးမားမ

လာေရာကေနထငျခငးမရဘ ျပနလညငားစား၊ ေရာငးစားေသာ ျဖစရပမားက စစစေဖာထတ၍ ဝနထမးစညးကမး

ႏငအည အေရးယရန။

(၃) ေျမစာရငးဌာနမ ဝနထမးတခ႕သည ဝနထမးကငဝတသကၡာမား၊ လပထးလပနညးမား၊ စညးမဥးစညးကမးမား

က ခးေဖာကကာ၊ မမကယကးအတြက မသမာေသာနညးလမးမားျဖင ေျမပအသစေျပာငးလထတယျခငး၊ မလ

ပငရင မသဘ အျခားသတစဥးသ႔ အမညေျပာငးေပးျခငး စသညလပရပမားက စစမးစစေဆး အေရးယေဆာငရြက

ေပးရန။

(၄) တပမေတာအရာရႀကး တခ႕မေသာလညးေကာငး၊ အပခပေရးအာဏာပငတခ႕မေသာလညးေကာငး၊ ေျမစာရငး

ဌာနဥးစးမးတခ႕မေသာလညးေကာငး ပးေပါငး၍ျဖစေစ၊ တစဥးခငးျဖစေစ၊ အာဏာအလြသးျပကာ သမးယခေသာ

ေျမယာမားက စစစေဖာထတ၍ ဆး႐ႈးနစနာသမားထသ႔ ျပနလညေပးအပရန။

(၅) ေကးရြာအပစဥက႒မား၊ ရပေကးအပခပေရးမးမား၊ ေကးရြာေျမယာစမခန႔ခြမႈေကာမတဝငမားစသည ေဒသခ

ေကးရြာ လထႏင ထစပမႈအမားဆးျဖစေသာ ေဒသအာဏာပငမားသည မသမာေသာနညးျဖင ေျမယာသမးဆညးမႈ

မားတြင အဓကကသျဖင ၎တ႔အား အသစျပနလည ေရြးခယဖြ႕စညးရန။

NLD အစးရသစအား အၾကျပတကတြနးလသညမာ …

အစးရသစအေနျဖင သမးဆညးခေျမယာျပနာမားႏင ပတသက၍ အေလးထားေဆာငရြကသြားမညဟ

အတအလငးေၾကျငားထားသညႏငအည ႏငငေတာသမၼတမ၎၊ ဒတယသမၼတမ၎၊ ေၾကျငာခကထတျပနျခငး၊

လပငနးေကာမတဖြ႔စညးျခငး စသညျဖင ေဆာငရြကလကရသညက ေတြ႔ရရသည။ သ႔ေသာ ပကတ အေျခအေနတြင

ျပနာအမားစမာ ေျပလညမႈ မရေသးဘ အဖအထစမားစြာ ရေနသညက ေတြ႕ရရသည။ လကငငးရငဆငၾက

ေတြ႔ေနရေသာ ေျမယာျပနာေျဖရငးမႈ အခကအခမားက ေကာလႊားႏငရန ေရတေရရည လပငနးစဥမား ခမတ

ေဆာငရြကရန လအပသညဟ ထငျမငယဆမပါသည။


11

ေျမယာသမးဆညးခရမႈမားေၾကာင နစနာဆး႐ႈးခရေသာ မလပငရငေတာငသလယသမားမား လကဝယသ႔ သမး

ဆညးခေျမမား အျမနဆးျပနလညေရာကရေရးအတြက လတတေလာ အေရးတႀကး ေဆာငရြကသငသညမားမာ …

(၁) သမးဆညးခေျမယာမားႏင ပတသက၍ ဆး႐ႈးနစနာသ ေတာငသလယသမားမားမ တငျပတငၾကားထားသည

အျငငးပြားေျမယာမားႏင ပတသက၍ သမးဆညးခသမားကယတငေသာလညးေကာငး၊ တဆငခလကဝယရသမား

မေသာလညးေကာငး မမတ႔လပေဆာငေနေသာ လပငနးကစၥအဝဝက ေျမယာျပနာေျဖရငးမႈ မၿပးဆးမျခငး

ရပဆငးထားရန။

(၂) ေျမယာျပနာမားႏင ပတသက၍ ယခငအစးရလကထက လႊတေတာမ တာဝနေပးအပဖြ႕စညးခသည လယ

ယာေျမစစမးေရးေကာမတ၏ ေတြ႔ရခကမား၊ စာရငးဇယားမား၊ အစရငခစာမား၊ လပငနးၿပးေျမာကမႈ အေျခအေန

မားအား လကရအစးရသစလကထကတြင တာဝနယေျဖရငးေပးရမညဌာနမား၊ လပဂၢလမား၊ အစအဖြ႕မားမ ျပန

လညစစစ သးသပထားရန။

(၃) အစးရမ ေရြးခယတာဝနေပးအပတထားသမား၊ လႊတေတာအသးသးမ ေရြးခယတာဝနေပးအပထားသမား၊

အစးရ/အရပဖက ဘာသာရပဆငရာ ကၽြမးကငပညာရငမား၊ ႏငငတကာမ ကၽြမးကငပညာရငအၾကေပးပဂၢလမား၊

လြတလပေသာ လယသမားသမဂၢမားမ ကယစားလယမား၊ လယသမားအေရးလႈပရားေဆာငရြကေနသမား ပါဝင

သည အရပဖကလမႈအဖြ႕အစညးမားမ ကယစားလယမားပါဝငသည ေျမယာျပနာစေပါငးေျဖရငးေရး ေကာမတ

အဆငဆင ဖြ႔စညးေဆာငရြကရန။

(၄) ေျမယာသမးဆညးထားသမား၏ လကဝယကငေဆာငထားေသာ ေျမယာပငဆငမႈဆငရာ အေထာကအထား

စာရြကစာတမးမား၊ ေျမဂရ၊ ပစ(၇)၊ ပစ(၁ဝ၅) အစရသည ပငဆငမႈပစ အမးမးအား သကဆငရာ ေျမစာရငးဌာနမ

အမနတကယ ထတေပးျခငးရမရ ႏင ထတေပးခပါက မညသညနညးျဖင ထတေပးခေၾကာငး ျပနလညစစစ၍ အေရး

ယေဆာငရြကသြားရန။

(၅) မနကနေသာ သတငးအခကအလကမားရရေစရန ေဒသချပညသလထႏင ပးေပါငးေဆာငရြကသြားရန။

(၆) ယခငအစးရလကထက တပမေတာမ သမးဆညးခေသာ လယယာေျမမားအနက အသးျပဘထားသည ေျမမား

က၎၊ ပလေျမမားက၎၊ ျပနလညစြန႔လႊတေပးအပသည ျဖစစဥတခ႕တြင မလပငရငလယသမားမား လကဝယသ႔

မေရာကရခသည ကစၥရပမားအား ျပနလညစစစရန။

(၈) တပမေတာမေသာ၎၊ ကမၸဏ/လပငနးရငမားမေသာ၎၊ ႏငငေတာအစးရမေသာ၎ သမးဆညးခေသာ

ေျမမားအနက လပငနးအေကာငအထညမေဖာေသာ ေျမမားႏင ေျမလြတအျဖစ ရေနေသးေသာေျမမားက စာရငး

ဇယားျပစ၍ ဆး႐ႈးနစနာခရေသာ သမးဆညးခေတာငသမား လကဝယသ႔ ျပနလညေရာကရေရးအတြက ဥးစားေပး


12

ေဆာငရြကရန။

ေရရညလပငနးစဥဟဆေသာလညး စနစတက အခနကန႔သတ၍ ေဆာငရြကသငသညမားမာ …

(၁) အကးမရေသာ စမကနးလပငနးမားက ျပနလညသးသပရနႏင ေဒသချပညသလထအတြက ထခကနစနာႏင

သည မညသညစမကနးလပငနးကမ လပေဆာငျခငးမျပၾကရန။

(၂) မေအာငျမငေသာ စးပြားေရးမဝါဒမား၊ လပငနးစဥမားအား ျပနလညသးသပရနႏင အေျခခတငးရငးသား ျပညသ

လထ၏ အကးစးပြားက ကာကြယျမႇငတငေပးႏငမည လကေတြ႔ဆနေသာ မဝါဒမား၊ လပငနးစဥမား ခမတေဖာ

ေဆာငရန။

(၃) ေျမသမးျပနာျဖစစဥအမားစတြင အစးရအဖြ႔အစညးအဆငဆငမ တာဝနရသမားသည ေျမသမးခေတာငသမား

ဘကမ ရပတညမႈမရဘ အဂတလကစားကာ ေငြရငေၾကးရငမားဘကမ ရပတညခသညက ေတြ႔ရသျဖင အဂတတက

ဖကေရးက အေလးထားေဆာငရြကရန။

(၄) အာဏာအလြသးစားမႈမား၊ ဥပေဒမအႏငကငဗလကမႈမား၊ ဥပေဒက လကတလးျခားလပ၍ မသမာမႈျပမႈမား၊

လကနကျဖင ၿခမးေျခာကမႈမား စသညလပရပမားက စစစအေရးယရနႏင တရားဥပေဒစးမးေရးမႈရရနႏင ဥပေဒ၏

အကာကြယက ျပညသတစရပလးမ တေျပးညခစားခြငရရန။

(၅) နယစပေဒသမားတြင တာဝနထမးေဆာငေနၾကေသာ စစဘကနယဘကမ ႏငငဝနထမးမားအား အကငပက

ခစားမႈမရေစဘ ဥပေဒႏငအည စညးကမးတက ၾကပမတေဆာငရြကရန၊ သ႔မသာ နယစပျပနာႏင ေနာကဆကတြ

ကပပါလာေသာ ဌာေနတငးရငးသားတ႔၏ ဘဝလျခမႈႏင ေျမယာထပါးလာႏငမႈ အႏရာယက ကာကြယႏငမညျဖစ

သည။

(၆) ေျမယာသမးဆညးမႈျပနာမား ေျဖရငးေဆာငရြကေနစဥအတြငး လယယာစးပြားက႑ တးတကျမငမားေရးႏင

ေကးလကႏငေတာငတနးေဒသဖြ႔ၿဖးေရး အပါအဝင ဆငးရႏြမးပါးမႈေလာကေစေရးအတြက ေကးလကျပညသမားႏင

ေတာငသလယသမားက ဗဟျပသညမဝါဒမား၊ သြငးအားစအေထာကအပ အစအမမား ခမတေဖာေဆာငရန။

(၇) အမးသားေျမအသးခမဝါဒ အပါအဝင၊ ေျမယာႏငသဘာဝသယဇာတဆငရာ စမခန႔ခြမႈ၊ ခြေဝသးစြမႈဆငရာမားႏင

ေတာငသလယသမားေရးရာဆငရာ၊ ဥပေဒ၊ နညးဥပေဒမား၊ လမးညႊနခကမား၊ လပထးလပနညးမား၏ အားနညး

ခကမားက လအပသလ ျပငဆငျဖညစြကရန၊ အသစေရးဆြရန၊ တငးရငးသားလမးအသးသးတ႔၏ ဓေလထးတမး

ဆငရာ ေျမယာစမခန႔ခြမႈမားက ဥပေဒတစရပ ျပဌာနးေပးရန။

(၈) ေျမယာႏငပတသကဆကႏြယလကရေသာ အစးရဌာနဆငရာမား အခငးခငး ပးေပါငးခတဆကေဆာငရြကမႈ


13

မား အားေကာငးေစရနႏင ဝနထမးမား၏ အသအျမင၊ စြမးေဆာငရည ျမငမားလာေစရးအတြက ေလကငပးေထာင

ေပးရန။

(၉) ေျမယာႏငပတသကဆကႏြယလကရေသာ အစးရဌာနဆငရာမားႏင လယယာေျမအေရး ေဆာငရြကေနေသာ

လပဂၢလ၊ အရပဖကအဖြ႔အစညးမားႏင အျပသေဘာေဆာငေသာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမား လပေဆာငသြားရန။

ျပညေထာငစအစးရႏင ျပညနယအစးရမားအျပင ျပညနယအတြငး၊ ေဒသအတြငးရလကနကကငအဖြ႔အ

စညးမား အေနျဖငလညး ျပညတြငးၿငမးခမးေရး၊ ေဒသဖြ႔ၿဖးေရးအတြက မမနယေျမအတြငးရ ျပညေထာငစသား

တငးရငးသား ေသြးခငးမားအားလး ၿငမးၿငမးခမးခမး တနးတရညတ အတတကြ ေနထငႏငေရးက တနဘးထားသင

ပါသည။ လကနကမျပညသမား၏ အခြငအေရးမား၊ ပငဆငခြငမား၊ ဂဏသကၡာမားအား မညမအကာအကြယေပး

ႏငသည (သ႔မဟတ) မညမဗလကအႏငကငေနသည ဆသညက ထလကနကကငအဖြ႔အစညးမား၏ ႏငငေရး

အဆငအတနး ႏင အဖြ႕အစညး၏တနဘးအား ေဖာျပေနတတသညက သတမသငပါသည။

ေဒသခေတာငသလယသမားမားအေနျဖငလညး မမတ႔၏ အရညအခငးမား တးတကေကာငးမြနေနေစရန

အျမငဖြငသငတနးမား၊ အသအျမငေဆြးေႏြးဖလယပြမားသ႔ တကေရာကေလလာျခငး၊ စာအပစာေစာငမား၊ ေရဒယ

မား၊ စကားဝငးမား၊ ေဟာေျပာပြမားမတဆင အသပညာဗဟသတမားကရာေဖြျခငးမား ျပလပသငပါသည။ သ႔မသာ

မမတ႔၏ အခြငအေရးမားက သရကာကြယျမႇငတငတတမည ျဖစပါသည။ ထ႔မမက မတရားသျဖင အႏငကငမႈမားက

စေပါငးအားျဖင တြနးလနကာကြယႏငေရး၊ ရပရြာဖြ႔ၿဖးေရးႏင အေရးေပၚကစၥမားတြင တငပငညႇႏႈငးေဆာငရြကႏင

ေရးအတြက သမဂၢမား၊ အသငးအပငးမားစသည အရပဘကအဖြ႔အစညးမားတြင ပါဝငခတဆကေဆာငရြကကာ

အသငးအဖြ႕စတဓါတမားက ေမြးျမကငႀကျခငးျဖင တကယေကာငးဆနေသာ အေလအကငဆးမားကပါ ဖယထတ

ပစႏငစြမးမား ရလာေစႏငပါသည။

အထကေဖာျပပါ အၾကျပတကတြနးခကမားမာ သြားေရာကေတြ႔ဆေမးျမနးခသည ေဒသချပညသမား၏

ရငဖြငေျပာၾကားခကမား ဆႏၵႏငေမာလငခကမား၊ ေလလာမေသာေျမယာအမႈျဖစစဥမားအေပၚအေျခခ၍ ပငးျခား

သးသပကာ အရပသားသ႑ာနျဖငသာ အႀကျပတငျပထားျခငးျဖစပါသည။ ပညာရငမား၏ ဘာသာရပဆငရာ

စာတမးတခမဟတပါ။

ကရငျပညနယအပါအဝင ျမနမာႏငငတစဝနးရ ေျမယာျပနာမားအား ကငတြယေျဖရငးရနသည အစးရ

သစအတြက အႀကးမားဆးေသာ စနေခၚမႈတစရပအျဖစ ရေနပါသည။ မျဖစမေန ေျဖရငးေဆာငရြကေပးရမညလညး

ျဖစပါသည။ ထျပနာမားအား လကေတြ႔ေျဖရငးေဆာငရြကရာတြင ေဒသတြငးရ အရပဖကလမႈဖြ႕အစညး မားႏင

ေဆြးေႏြးညႇႏႈငး ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးက အစးရသစအတြက မားစြာအေထာကအကျဖစေစႏငပါသည။ ယခ “ဇြက


14

ပငသကေသ ဒ႕ယာေျမ” အစရငခစာမာ အစးရသစ၏ ေျမယာျပနာေျဖရငးေရးလပငနစဥအတြက ကရငျပညနယမ

အရပဘကအဖြ႔အစညးမား၏ တတပတအား အားထတဝနးရမႈတချဖစပါ သည။ ထ႔အတ ကရငျပညနယ၏ ေျမယာ

သမငးမတတမးစာမကႏာတခ႕လညး ျဖစေနလမမညဟ ယၾကညယဆမပါသည။ ။





15

ကရငျပညနယသည ျမနမာႏငငအေရ႕ေတာငပငးတြငရၿပး အေရ႕ဘကႏင အေရ႕ေတာငဘကတြင ထငး၊

အေနာကဘကႏင အေနာကေတာငဘကတြင မြနျပညနယ၊ အေနာကေျမာကဘကတြင ပခးတငးႏင ေျမာကဘက

တြင ကယားျပညနယ တ႔ႏင နယနမတခငးထစပလကရၿပး ကရငတငးရငးသား အမားစႏင အျခား တငးရငးသားလမး

အမားအျပား မတငးေနထငလကရပါသည။ ကရငျပညနယတြင ခရငေပါငး ၄ ခ ႏင ၿမ႕နယေပါငး ၇ ၿမ႕နယ ႏင

လဥးေရစစေပါငး ၁.၇ သနးေကာ မတငးေနထငပါသည။

ျပညနယအတြငးေဒသအမားအျပားတြင လမးပနးဆကသြယေရးခကခ၍ ပညာေရး၊ ကနးမာေရးေစာင

ေရာကမႈႏင လမႈဘဝမား နမကလကရပါသည။ ေကးလကေဒသမားတြင စာမတတ ေျမာကမႈႏႈနး ျမငမားျခငးႏင

ေဘးကငးလၿခမႈမရျခငးတ႔က အဆပါျပနာမားက ပမဆးရြားေစပါသည။ လကနကကငပဋပကၡမား၏ သက

ေရာကမႈက ရပရြာေဒသမားမ ျပညသမား ဆးရြားစြာ ခစားေနၾကရသညမာ ယေန႔ထကတငျဖစၿပး ထလကနကကင

ပဋပကၡမားေၾကာင ဆငးရႏြမးပါးမႈႏႈနး ျမငမားၿပး ေဒသဖြ႕ၿဖးေရး လပငနးမား ေႏာငေႏးရပါသည။

ကရငျပညနယအတြငး လပငနးမားေဆာငရြကေနၾကသည အရပဖကလမႈအဖြ႕အစညးမား၏ အဆအရ

ကရငနယအတြငး ရပရြာေဒသမာဒ၏ အဓကျပနာမားမာ ေျမယာသမးဆညးမႈႏင မးယစေဆးဝါးျပနာတ႔

ျဖစေၾကာငး သရရပါသည။ ယခ ဤအစရငခစာတြင ေျမယာသမးဆညးမႈျဖစစဥမားႏင အႀကျပတကတြနးခကမားက

ဥးစားေပးေဖာျပထားပါသည။

EPRP ၏ စစဥေပးမႈျဖင ၂ဝ၁၆ ခႏစ ေဖေဖၚဝါရလတြင ကရငျပညနယအတြငး လပငနးလပကငေနၾကေသာ

အရပဘကအဖြ႕အစညးအခ႕မ အဖြ႕ဝငမားႏင တကႀကြလႈပရားသမားအား ၃ ရကတာ ေျမယာႏင သဘာဝပတဝနး

ကငဆငရာ အသအျမငဖြငသငတနး ျပလပေပးခပါသည။

ထ႔ေနာက ၂ဝ၁၆ ခႏစ ဧၿပလတြင ဒတယအႀကမ မြမးမသငတနး ၃ ရက စစဥေပးခၿပး ရပရြာေဒသမားတြင

အသအျမငဖြင ေဆြးေႏြးပြမား ျပလပႏငရန၊ advocacy message မား ေပးႏငရနႏင ေျမယာသမးဆညး မႈျဖစစဥ

ဆငရာ အေသးစတအခကအလကမား မညသ႔ေကာကယရမညတ႕က ထပမပ႔ခေပးခပါသည။

ထမြမးမသငတနး၏ ေနာကဆကတြလပငနးစဥအျဖစ သငတနးတကေရာကခသမားမ အဖြ႕ငယမားခြ၍

ကရငျပညနယအတြငး ၿမ႕နယေပါငး ၆ ၿမ႕နယက ေရြးခယၿပး ေျမယာဆငရာ အသအျမငဖြင ေဆြးေႏြးပြမား ကငးပ

ရနႏင ေျမယာသမးဆညးမႈျဖစစဥဆငရာ အေသးစတအခကအလကမားက ဧၿပ ၂ဝ ရကေန႔မ ေမ ၇ ရကအတြငး

နဒါနး


16

လကေတြ႕ ကြငးဆငး ေကာကယခပါသည။

လကေတြ႔ကြငးဆငးေကာကယမႈမားတြင ျမဝတၿမ႕နယမ အပ ကန ၿမ႔နယ ၆ ခ အတြငးရ ေကးရြာအခ႕တြင ေျမယာ

သမးဆညးမႈျဖစစဥအခ႕က အေထာကအထားမတတမးမား ရယႏငခၿပး ယခထတေဝသည “ ဇြကပငသကေသ

ဒ႔ယာေျမ” အစရငခစာတြင ထညသြငးေဖာျပထားပါသည။

ဤအစရငခစာ၌ ထညသြငးေဖာျပထားသည ေျမယာသမးဆညးမႈ ျဖစစဥမားသည လကေတြ႕ကြငးဆငး

သြားေရာကခသည ၿမ႕နယ ၆ ၿမ႕နယအတြငး အမနတကယျဖစခသည ေျမယာျပနာမား၏ တစစတတစပငး

မသာျဖစၿပး ထၿမ႔နယ ၆ ၿမ႕နယက လႊမးၿခကယစားျပသညဟ မဆႏငသည နညးတ ကရငျပညနယတစဝနးရ

မားစြာေသာ ေျမယာျပနာမားအားလညး လႊမးၿခကယစားမျပႏငေၾကာငး ရးသားစြာ ဝနခရမညျဖစပါသည။

မညသ႔ဆေစ ဤအစရငခစာသည ကရငျပညနယမ ေျမသမးခေတာငသမား၏ အသက ထထေရာကေရာက

ေဖာထတေပးႏငသည Advocacy Tool တချဖစၿပး အစးရသစအေနျဖင ေျမယာျပနာမားက ဥးစားေပးကင

တြယေျဖရငးရာတြင တစစတစရာအေထာကအကျဖစေစႏငမညဟ ယၾကညေမာလငမပါသည။

****


17

ေျမယာျပနာမားအား ေလလာျခငး

တပမေတာအတြက သမးဆညးေျမ

ျဖစစဥ (၁)

ကရငျပညနယ၊ ဘားအခ႐င၊ ဘားအၿမ႕နယ၊ ဇာသျပငတကနယ၊ ေကာဆနဘနေအာက ေကးရြာ အပစ

အတြငး ေရႊျပညေတာငရြာ၊ မးတခြးရြာ၊ ခမးသာရြာသစရြာ၊ ေကာခမတရြာ စသည ရြာ(၄)ရြာတ႔မ ေဒသခေတာငသ

(၉၅)ဥး ပငဆငေသာ လယယာျခေျမမားအပါအဝင သသာနေျမမား စစေပါငး ဧက (၅ဝဝ) ေကာအား ကာကြယေရး

ဝနႀကးဌာန လကေအာကရ ရတခ လကေအာကခ အမတ (၃၁ဝ) ေျချမနတပရငးမ (၂ဝဝ၃) ခႏစတြင စတင

သမးယခသည။ ၎အခန၌ ဗလႀကးသနးႏငဆသက ဥးေဆာင၍ လျခေရး အေၾကာငးျပကာ စစတပအငအား

တးခ႕ရနဆၿပး လကနကအားကး အတငးအဓမၼ ၿခမးေျခာကသမးယခသည။ စစတပမသမးယၿပးေနာက ေဒသခ

မဟတေသာ မြနျပညနယမ လပငနးရငမားအား ႏစ(၃ဝ) စာခပျဖင သးစားခထားခပါသည။ ၎စစတပစတင

သမးယခေသာ အခနမ ေဒသခေတာငသမား၏ သကေသအေထာကထားမားျဖစသည ေျမခြနေျပစာမားကလညး

ေဖာကဖကမး႐ႈးခၾကၿပး ေဒသခေတာငသမားက အမတ (၃၁ဝ) တပရငး႐းသ႔ ေခၚယၿပး ဗလမးမငးဥးမ ေဖာျပပါ

ဥယာဥျခေျမမားသည တပပငေျမမား ျဖစေၾကာငး ေတာငသမားက အတငးအဓမၼ လကမတေရးထးေစခပါသည။

တပမ စြန႔လႊတျခငးေၾကာင ျပနရရေျမေနရာ


18

ထကသ႔ သမးယခခရေသာေၾကာင မလပငဆငခေသာ ေတာငသမားက ႏငငေတာသ႔ အဆငဆင

တငျပတငၾကားခသျဖင သမးယခေသာ ေျမဧက (၅ဝဝ) ခန႔မ ဧက (၂၅ဝ) က စစတပမ ႏငငေတာသ႔ (၂၁-၃-၂ဝ၁၄)

ေန႔ရကတြင ျပနလညစြန႔လြတေၾကာငး တရားဝင ၾကားသရပါသည။ ႏငငေတာသ႔ ျပနလည စြန႔လြတသည ဧက

(၂၅ဝ) မ မလပငရင ေတာငသ(၁၈)ဥးအတြက ဧက (၅ဝ)ခန႔က (၂-၇-၂၀၁၄) ရကေန႔ တြင ဘားအၿမ႕၊ ဇြကပငခနးမ၌

ကရငျပညနယ ဝနႀကးခပ ဥးေဇာမငးကယတင အခမးအနားျဖင ေပးအပခပါသည။ (၁၉-၉-၂ဝ၁၄) ရကေန႔တြင

ၿမ႕နယ လယယာေျမ စမခန႔ခြေရးဥးစးမး ဥးညြန႔ဝငး ဥးေဆာငၿပး ဒၿမ႕နယ အေထြေထြအပခပေရးမး ဥးသကေနာင၊

ၿမ႕နယေထာကက ေဒၚသတာထြနးႏင ေကာစနဘနေအာကေကးရြာ အပခပေရးမး ေစာခငေကာဟနး အပါအဝင

သးစားခထားေသာ မြနလပငနးရငမားႏင မလပငရငေတာငသဥးစး ေကာမတအဖြ႕မား အပခပေရးမးေနအမတြင

မလ ေတာငသမားမ မမတ႔ လယယာဥယာဥျခေျမမား ျပနလညရရသညအထ မြနလမး လပငနးရငမားႏင

ႏစဥးႏစဖက နစနာမႈမား မရေစရန လကမတေရးထးခၾကပါသည။ သ႔ေသာလညး (၇-၆-၂ဝ၁၅) ရကေန႔တြင

ဘားအခ႐င အပခပေရးမး႐းတြင ျပနလညစြန႔လြတသည လကကန ေျမဧက (၂ဝဝ) ခန႔အား မလသမးယခေသာ

ေတာငသမားလကထသ႔ ေပးအပျခငးမရဘ စစတပႏငေပါငး၍ ေရာဘာစကပး လပကငေနေသာ မြနလမး

လပငနးရငမား လကထသ႔ ယာယလပပငခြင ပစ (၃) က ထတေပးေၾကာငး သရပါသည။

သ႔ျဖစပါ၍ မလသမးယခခရေသာ ေတာငသမားမ ထပမႏစနာေနရသျဖင ျပညနယေျမယာအသးခမႈ

စမခန႔ခြေရး ေကာမတ၏ လပရပအား ကန႔ကြကေၾကာငးႏင ဆကလက၍ ေျမအသးခခြင ပစ(၇) အား ထတေပးျခငး

မျပလပပါရန အေၾကာငးၾကားထားပါသည။

ေျမပငရငမ မမပငေျမေနရာအား ဆငးဘတတပထားပ


19

ျဖစစဥ (၂)

ကရငျပညနယ၊ ဖာပြနခ႐င၊ ဖာပြနၿမ႕နယ၊ မသလြတ ေကးရြာအပငတြငရေသာ ေဒၚစနးရ အပါအ၀င

လယသမား(၆)ဥး ပငဆငေသာ ဥးပငအမညေပါက လယေျမမားအား ၂၀၀၀ ခႏစတြင စစလကနက ထနးသမးေရး

တပစ အမတ(၆၄၂) မ တပနယေျမတးခ႕ရနအတြကဟဆကာ သမးဆညးသြားခပါသည။ ဥးေကာမး (ေဘာထာ

ေကးရြာ) မ (၃.၈၄) ဧက၊ ဥးဆာဒး (ေဘာထာေကးရြာ)မ (၄.၉၂) ဧက၊ ဥးသနးေအာင (ရမးကငးေကးရြာ)မ (၂.၅၀)

ဧက၊ ဥးတာကြယေဖါ (ပႏြယပေကးရြာ) မ (၃.၄ဝ) ဧက၊ ေဒၚစနးရ (မသလြတေကးရြာ) မ (၃.ဝဝ) ဧက ႏင ဥးဖါးေဂပြယ

(ေဘာထာေကးရြာ) မ (၇.ဝဝ) ဧက စသည ေျမဧရယာ မား ပါ၀ငသြားခပါသည။ ေလာေၾကး နစနာေၾကး ေပးအပျခငး

မရပါ။ သမးဆညးေျမေပၚတြင အေဆာကအဥ အနညးငယမသာ ေဆာကလပၿပး ကနသညေျမကြကမားတြင

စပါးစကပးျခငး၊ သးစားချဖင အငားခ လပကငေနပါသည။ သမးဆညးခ လယသမားမားမ ျပညသ႕လႊတေတာ

ကယစားလယ ဥးစငးသနးႏင သ႔ ၂ဝ၁၂ ခႏစတြင တငျပခပါသည။ သကဆငရာမ လာေရာကစစေဆးခေသာလညး

အေၾကာငးတစစတစရာ ထးျခားမႈမရခပါ။

ျဖစစဥ (၃)

ကရငျပညနယ၊ ဖာပြန႐င၊ ဖာပြနၿမ႕နယ၊ မသလြတေကးရြာ ရ ဥးရာမ ၏ ဥးပငအမညေပါက လယေျမ (၁.၅ဝ)

ဧက က ၁၉၉ဝ တြင ဖာပြနအေျခခစစဗဟာမ တပေျမတးခ႕ရနအတြက ဟဆကာ သမးဆညးသြားခၿပး ေလာေၾကး

နစနာေၾကး ေပးအပျခငးမရပါ။ မသမးဆညးခငက ႏစစဥ ေျမခြနမားကလညး ထမးေဆာငခပါသည။ တပမ

သမးဆညးၿပးေနာက အေဆာကအဥ ေဆာကလပျခငး မရဘ စကပးေရးလပငနး လပကငေနပါသည။ ေျမပငရင

ဥးရာမ မ ျပညသ႔လႊတေတာ ကယစားလယ ဥးစငးသနးႏင ထ တငျပထားၿပး သကဆငရာမ လာေရာကစစေဆး

ေသာလညး မမပငေျမအား ျပနလညရရေအာင ေျဖရငးေဆာငရြကေပးျခငး မရပါ။

ျဖစစဥ (၄)

ကရငျပညနယ၊ ဖာပြနခ႐င၊ ဖာပြနၿမ႕ ၊ အမတ(၂)ရပကြက ရ ေဒၚစးျမင ပင ဥးပငအမညေပါက လယေျမ

(၉.၅) ဧက သည ၁၉၉ဝ ခႏစ၌ ခ.လ.ရ (၁၉) တပရငးမ တပႏငနးစပသညလယမားက တပရငးလအပခကအရ

သမးဆညးရာတြင ပါ၀ငသြားခပါသည။ ေလာေၾကး၊ နစနာေၾကးလညး ေပးအပျခငး မရပါ။ လယသမးခရသညအတြက

ေျမမယာမ ဘ၀ေရာကရၿပး စား၀တေနေရး ဒကၡေရာကခၾကရသည။ တပမ သမးဆညးၿပး အေဆာကအဥ

ေဆာကလပျခငး မရဘ စကပးေရးလပငနးမား လပကငေနပါသည။ ၂ဝ၁၂ ခႏစတြင သမးဆညးခ လယေျမႏင

ပတသက၍ ေဒၚစးျမင မ ျပညသ႔လႊတေတာကယစားလယ ဥးစငးသနးႏငထ တငျပထားသည။ သကဆငရာမ

လာေရာကစစေဆးေသာလညး ယေန႔အခနထ မမပငလယေျမက ျပနလညရရေအာင ေဆာငရြကေပးျခငး မရေသးပါ။


20

ျဖစစဥ (၅)

ကရငျပညနယ၊ ဖာပြနခ႐င၊ ဖာပြနၿမ႕ ၊ အမတ(၁)ရပကြကေန ေဒၚအယဆ ပငဆငသည ဥးပင အမညေပါက

လယေျမ (၅) ဧက က ၁၉၉ဝ ခႏစတြင ခမရ (၃၄ဝ) တပ မ တပေျမတးခ႕ ရနအတြက ဟဆကာ သမးဆညးသြားခပါသည။

လယသမးဆညးခ မသားစမာ လယမယာမဘဝေရာကခၿပး မသားစ စား၀တေနေရး ဒကၡေရာကခၾကသည။ ထ႔ျပင

မသလြတေကးရြာအပစ၊ ရမးကငးေကးရြာေန ဥးသာေစာ ပငဆငသည ဥးပငအမညေပါက လယေျမ (၂၁) ဧက

ကလညး ခမရ(၃၄ဝ)တပမ တပေျမတးခ႕ ရနအတြက ဟဆကာ သမးဆညးခပါသည။ တပမ သမးဆညးၿပးေနာကပငး

၎ေျမကြက မားတြင အေဆာကအဥ ေဆာကလပထားျခငး မရဘ စကပးေရးလပငနးသာ လပကငေနပါသည။

၂ဝ၁၂ ခႏစတြင သမးဆညးခ လယသမား(၂)ဥးမ ျပညသ႔လႊတေတာကယစားလယထ တငျပထားၿပး သကဆငရာမ

လာေရာက စစေဆးခေသာလညး ယေန႔အခနထ မမလယေျမအား ျပနလညရရေအာင ေဆာငရြကေပးျခငး

မရေသးပါ။

ျဖစစဥ (၆)

ကရငျပညနယ၊ ၾကာအငးဆပႀကးၿမ႕နယ၊ ၾကားအငေရႊဒးေလးအပစ၊ ၾကားအငႀကးရြာေန ေဒၚေနာေစးေဂ

ပငဆငသည ဘးဘြားပငေျမဧက (၄ဝ) ခန႔ကလညး ၂ဝဝ၆ ခႏစတြင ဗဟားမး ဗလမးေအာငေကာၿငမး၏

ေစခငးခကဟ ေကးရြာဥက႒ ေဒၚသေမက အဓမၼၿခမးေျခာက သမးယခပါသည။ နယေျမမေအးခမးသညအျပင

တရားဥပေဒစးမးမႈလညး မရသျဖင ေဒၚေနာေစးေဂ မာ ေၾကာကရြၿပး မညသ႕ကမလညး မတငးၾကားရခပါ။

ၾကာအငးႀကးရြာရ ေစာဆာဟေဖာ ပငဆငသည ဥးပငအမတ (၇၉)၊ ကြငးအမတ (၄၇ဝ) ရ ေျမဧရယာ (၆)

ဧက က ၂ဝဝ၇ ခႏစတြင ေအာငေကာၿငမး (ထစဥက စစဗးဟာမး) မ သမးယခပါသည။ ေျမတငးဥးစဌာန

ဒလကေထာက ဥးေကာထြနး၊ ၾကာအငးႀကးရြာဥက႒ ေဒၚသေမ၊ ဗးဟာမး ေအာငေကာၿငမး တ႔မ ေျမလာေရာကတငး

ရာတြင သြားေရာကေျပာဆရန မဝရခပါ။ နစနာေၾကးလညးမေပး၊ ညႇႏႈငးမႈ လညးမရဘ တပဧရယာဟ၍ သတမတကာ

သမးယသြားျခငးျဖစသည။ ထေျမမားသည ေျပစာရသည ဘးဘြားပငေျမျဖစၿပး ေရာဘာစကပးထားရာ ျခစ၍ရေနၿပး

ျဖစပါသည။ ၂ဝ၁၄ ခႏစတြင ၿမ႕နယေထြ/အပထ တငျပေတာငးခထားေသာလညး တစစတစရာမ အေၾကာငးျပန

ၾကားျခငး မရခပါ။

ထ႔ျပင ၾကားအငႀကးေကးရြာတြင စစဗဟားမး ဗလမးေအာငေကာၿငမးႏင ေကးရြာဥက႒ ေဒၚသေမတ႔

ပးေပါငးၿပး ဘးဘြားပငေျမမားက ပငရငမရဟ အေၾကာငးျပကာ သမးယၿပး အကြက႐ကကာ ျပနလည ေရာငးခရာတြင

ေဒၚႏပငဆငသညေျမမား ပါဝငသြားခသည။ ေျမစာရငးမ ဥးဝငးစးႏင ဥးေအာငမးႏငတ႔က လာေရာကေျမတငး

သညအခါ စစဗဟားမးႏင ေကးရြာဥက႒တ႔က အကြက႐က ေရာငးခထားေသာ ဥးေရႊၾကည၏ေျမတြင ေဒၚႏ၏ ေျမ

၃ ဧက၊ မႏငးည၏ေျမတြင ေဒၚႏ၏ ေျမ ၆ ဧက၊ ဥးေကာေအး၏ ေျမတြင ေဒၚႏ၏ ေျမ ၅ ဧက စသညျဖင စစေပါငး ၁၄

ဧက ဆး႐ႈးခပါသည။ ေဒၚႏ မာ ဆး႐ႈးသြားသည ေျမ (၁၄)ဧက က ျပနလညလခငေသာလညး ေၾကကရြသျဖင


21

မညသညဌာနကမ မတငၾကားခပါ။ ေလာေၾကး နစနာေၾကးလညး မရရခပါ။

ျဖစစဥ (၇)

ကရငျပညနယ၊ ၾကာအငးဆပႀကးၿမ႕နယ၊ ၾကာအငးေရႊဒးအပစ၊ ဥးခၽြနကနေကးရြာမ ကေရႊသမး ပငဆငသည

ေျမ (ေပ ၄ဝ x ေပ ၆ဝ) ေလးကြကစာက ၂ဝ၁၃ ခႏစတြင ခလရ(၂၈၃) တပရငး ေဆာကလပရနဟ အေၾကာငးျပကာ

ဗလႀကးမငးသမး က ေျပာငးေရႊ႕ခငးခပါသည။ အမနတကယ တပရငး မတညေဆာကဘ အကြက႐ကကာ

ျပနလညေရာငးခခပါသည။ ရြာထကလဘျပနဝယပါသည။ တား၍မရပါ။ စစအာဏာစးမးစဥ ကာလျဖစ၍အစစ

အရာအရာ ေၾကာကရြေနရပါသည။ မညသကမ တငးၾကားမႈမျပရပါ။ မသနားမလည၍ အေရးယခရမာစးရမေနပါသည။

ဥးေမာငရမးဝယယထားၿပးတစဆင ျပနေရာငး ထားပါသည။ လကရမာ ဥးေရႊေအးပငဆငပါသည။ ေျပစာမရ၍

ေျမလြတဟ၍ သမးယပါသည။ ၂ဝဝ၁ ခႏစမ သမးယပါသည။ မလသမးဆညးခ ကေရႊသမးမ ေျမျပနလညရယလပါ၍

အရပဘကအဖြ႔အစညး မားအား အကညေတာငးခထားသည။

ျဖစစဥ (၈)

ကရငျပညနယ၊ ၾကားအပဆပႀကးၿမ႕နယ၊ ဥးခၽြနကနးေကးရြာေန ဥးေအာငထးပင ေျမ ၃ ကြကက ခလရ(၂၈၃)

တပရငးမ တရားၿခမးေျခာက၍ ေျပာငးေရႊ႔ခငးပါသည။ အကြကခၿပး တစဆင ျပနလည ေရာငးခပါသည။ ဥးအပးမ

သလကန႔ ၀ယယခပါသည။ ျပနလညေတာငးခေသာလညး မေပးခပါ။ ဥးအပးထ မ ဥးေအာငေဇာ က ျပနဝယ

ျပနပါသည။ မလပငရင ဥးေအာငထး မ ခလရ(၂၈၃) မတရားသမးယသြားသည မမပငေျမက ျပနလညရယလပါသည။

ျဖစစဥ (၉)

ကရငျပညနယ၊ ၾကားအငဆပႀကးၿမ႕နယ၊ ၾကာအငးေရႊဒးေကးရြာအပစ၊ ေကာကခကနးေကးရြာေန

ညအကမားျဖစၾကေသာ ဥးေမာငစန၊ ဥးေအာငၾကည(ကြယလြန)၊ ဥးေအာငစန ႏင ဥးလအနး(ကြယလြန) တ႔ ၄ ဥး

ပငဆငသည ေျမ ၄ ကြကအား ခလရ(၃၂) မ ဗဟာမး ဗလမး ေအာငေကာၿငမးက သမးယခပါသည။ ၂ဝဝ၂

ခႏစတြင ခ.လ.ရ(၃၂) မ ဥးေကာျမင ေရာကရလာၿပး ဗလမး ေအာငေကာၿငမး မ ေျပာငးေရႊ႕ခငးသညဟ ဆလာကာ

ေျမပငရငမားအား ေျပာငးေရႊ႕ခငးပါသည။ ထေျမကြကထတြင ေရာကပင၊ သပရာပင၊ ပႏၷပင၊ ငကေပာပင စသည

အပငမား စကပးထားရာ သးပငစားပငမားအားလး ပကစးဆး႐ႈးခပါသည။

ေျပာငးေရႊ႕ခငးသညအခနတြင ဥးေအာငစန မ လယယာေျပစာ ရသညအေၾကာငးေျပာရာ ဥးေကာျမငမ

‘‘ေျပစာဟာ ဘာမသးလ႔မရဘး” ဟ ေျပာဆရာ မေကနပ၍ ေျမတငးမ သကဆငရာ ဥးစးဝငးအား တငျပေျပာဆခပါသည။


22

ဥးစးဝငး မ “ ေျပစာဟာ ေျမသမးဖ႕အတြကပ ရမယ၊ ပငဆငလ႔မရဘး’’ ဟ ေျပာဆပါသည။ ပငရငမားမ အမးမး

ေတာငးပနေသာလညး ဥးေကာျမငမ “မရဘး၊ ဗဟာမး ေအာငေကာၿငမးအမန႔ပ” ဟ မာနမာနထနထန ေျပာခပါ

သည။ ေကးရြာဥကဌ ဥးစေအးက (ကြယလြန) လညး ေျမပငရင ရြာသားမားဘကမ ကညေျပာဆမႈမရပ ကယကး

အတြကၾကည၍ စစတပဖကမ ဝငေျပာခသည။

သမးယသြားသည ေျမေပၚတြင ဗလမးေအာငေကာၿငမးက ေရာဘာစကပးလပကငခပါသည။ သမးယသည

ေျမ ၄ ကြကအစား ပငရငရသည ေျမ ၂ ကြက က အစားျပနေပးေသာလညး ပငရငရေနသျဖင လကမခခပါ။ ေျမစာရငး

ဌာနမ ထတေပးထားေသာ တရားဝင ေျပစာရပါလက ေျမစာရငးဌာနမ ဥးဝငးစး၊ ခ.လ.ရ(၃၂)မ ဗဟာမး ေအာင

ေကာၿငမး၊ ဥးေကာျမင တ႔၏ မတရားေျမသမးဆညးမႈအား သရေစရနႏင စား၀တေနေရး ခကခသညအတြက

သမးယထားသညေျမမား ျပနလညရရလေၾကာငး ေဒၚဝ(ဥးလအနး ဇနး) ႏင မလေျမပငရငမား၏ မသားစမားက

တငျပထားသည။

ျဖစစဥ (၁ဝ)

ကရငျပညနယ၊ ၾကားအငဆပႀကးၿမ႕နယ၊ ၾကားအငေရႊဒးေကးရြာအပစ၊ သးတငရြာေန ဥးေရႊသမး

ပငဆငသည (၆ဝ’ x ၈ဝ’) ေျမ ၃ ကြကအား ၁၉၈၈ ခႏစတြင ခလရ(၂၈၃) မ ဗလထြနးေရႊ ဆသက

တပတညေဆာကရနဟ အေၾကာငးျပ၍ သမးယၿပး ေျပာငးေရႊ႕ခငးသျဖင ဥးခၽြနကနးရြာသ႔ ေျပာငးေရႊ႕ခ႔ရသည။

အမနတကယ တပစခနး ေဆာကလပျခငးမရဘ အကြက႐က၍ ျပနလညေရာငးခခရာ သးတငရြာမ ဥးစးမငး က

ဝယယခသည။ ဥးေရႊသမးမ မမပင ေျမကြကအား ဥးစးမငး ထမ ျပနလညေတာငးခေသာလညး မေပးခပါ။ ေျမမယာမ

ဘ၀ျဖင တရပတေကးတြင ပငပငပနးပနး ဆငးရစြာ လပကငစားေသာကေနရသျဖင မမပငဆငသည ေျမက

ျပနလညရရလပါသည။

ျဖစစဥ (၁၁)

ကရငျပညနယ၊ ၾကားအငဆပႀကးၿမ႕နယ၊ ၾကာအငးေရႊဒးေကးရြာအပစ၊ သးတငရြာေန ဥးတငေအး

ပငဆငေသာ ငါဖယအငးေဒသရ ေျမ (၂ဝ) ဧက၊ မၾကည၀ငးပငဆငသည ေျမ (၁၅) ဧကႏင မသနးစနပငေျမ (၁ဝ)

ဧက တ႔က ၁၉၉၈ ခႏစတြင ျပညသ႕စစအဖြ႕မ ဆရာျမငဥးက တပစခနးေဆာကလပမညျဖစ၍ ဖယေပးရမညဟဆကာ

သမးယခသျဖင ေျမပငရငမားက ေတာငကေလးအပစ ၾကေတာရြာသ႔ ေျမယာ လကမျဖင ေျပာငးေရႊ႕ေနထငခရပါသည။

ခလရ(၂၈၃)တပစခနး တညေဆာကရာတြင မပါ၀ငေသာလညး တပဧရယာဟေျပာသျဖင ျပနလည မဝငေရာကရခပါ။

ေရာဘာပငမား စကပးေသာလညး မညသစက ထားသညက မသရပါ။ ထေျမက ျပနလညရရရန အရပဖကအဖြ႕

အစညးမားက ကညေပးေစလပါသည။


23

ျဖစစဥ (၁၂)

ကရငျပညနယ၊ ၾကားအငဆပႀကးၿမ႕နယ၊ ၾကာအငးေရႊဒးေကးရြာအပစ၊ ေရႊလငးေကးရြာေန ဥးေရႊထနး

ပငဆငသည (၆ဝ’ x ၈ဝ’) ေျမကြက ၇ ကြကအား ၂ဝဝ၁ ခႏစတြင ဗလမးေအာငေကာၿငမး၊ ေျမစာရငးမး ဥးဝငးစး၊

ဥးစေအးတ႔က ရြာလႀကးမားႏငေပါငး၍ သမးယၿပး ျပနလညအကြက႐က၍ ေရာငးခခပါသည။ ေကးရြာလႀကးမားက

ကယပငေျမလပၿပး ျပနလညေရာငးခခၾကပါသည။ ေလာေၾကး၊ နစနာေၾကး လးဝမရရပါ။ သမးဆညးခေျမမား

ျပနလညရရရန အရပဖကအဖြ႕အစညးမားမ ဝငးဝနကညေပးေစလပါသည။

ျဖစစဥ (၁၃)

ကရငျပညနယ၊ သေတာငႀကးၿမ႕နယ၊ ေတာျပာႀကးကြငးရ ကြငးအမတ - OSS ၊ ဥးပငအမတ (၅၇၄)၊

ေတာငျပာႀကးကြငးရ ဥယာဥျခေျမ ဧက (၂၁ဝ) သည ေတာျပာႀကး ေကးရြာတြင ေနထငေသာ ေဒၚေနာကလဒ

အပါအဝင ဥယာဥျခစကပးသ ၁ဝ ဥးမ ဘးဘြားစဥဆက ဓားမဥးခစကပးလပကငသည ဥယာဥျခေျမမား ျဖစပါ

သည။ ေျမစာရငးအမညေပါက ေျမကြကမားျဖစၿပး အခြနေျပစာကလညး ၂ဝ၁၄ ခႏစအထ ႏစစဥေဆာငခပါသည။

၎ျခေျမေပၚတြင ဒညငး၊ လကဖက၊ ေကာဖ၊ ဖာလာ စသည သးႏမားစကပး လပကငပါသည။

၂ဝဝဝ ခႏစတြင ခ.လ.ရ (၁၂၄) တပမ တပအေျခစကစခနး တညေဆာကရနအတြက သမးဆညးခပါသည။

သမးဆညးၿပးေနာက လမးမားေဖာကလပျခငး၊ တပအေဆာကအဥမား ေဆာကလပျခငးမား ျပလပထားပါသည။

ျခပငရငမား စကပးထားသည သးႏမား ပကစးသြားသညအတြက နစနာေၾကးအျဖစ ဒညငးတစပငက (၁ဝဝဝ) ကပ၊

ဖာလာတစပငက (၅ဝဝ) ကပ ႏႈနးျဖင ေပးခပါသည။ နစနာေၾကးမာ အဆမတနနညးပါးေသာလညး ျခပငရငမားမာ

ေၾကာကရြသျဖင လကမတထး၍ ယခရပါသည။ တပနယေျမ ႏငအလမးေ၀းေသာ ဥယာဥျခေျမအခ႕မာ

သးႏေလာေၾကး မရရခပါ။ ျခပငရငမားမ သမးဆညး ထားသည ေျမေနရာတြင တစရာသက (၄ဝဝဝဝ) ကပဝနးကင

သးစားခေပး၍ လပကငၾကရပါသည။ စစတပမ ကယတငေျမ ရငးစကပးျခငး၊ စမကနးအေကာငအထည ေဖာျခငးမား

မျပလပခပါ။ မလျခပငရငမားမ ကရငျပညနယ စကပးေရးႏငေမြးျမေရးဝနႀကး ထသ႔ တငျပတငၾကားခရာ ဝနႀကးမ

ေျဖရငးေဆာငရြကေပး မညဟ ေျပာခေသာလညး တကယလကေတြ႕တြင ေဆာကရြကေပးႏငျခငး မရခပါ။

သေတာငႀကးၿမ႕နယ၊ လပျပာကေလးကြငး၊ ေမာငႏြ႕ ႀကးကြငးတြငလညး ေတာငသမား စကပးလပကင

ေနေသာ ျခေျမဧက (၉၇ဝဝ) ဝနးကငက အရာခအၾကပႀကးသငတနးေကာငးႏင တကခကေရး သငတနးေကာငး

ေဆာကလပရနအတြကဟ သမးဆညးၿပး လမးမားေဖာကလပျခငး၊ တပအေဆာက အဥမား၊ သငတနးေကာငးမား၊

စာသငေကာငးမားႏင ေစး စသည အေဆာကအဥမား ေဆာကလပ ထားပါသည။ ကနသည ေျမဧရယာ ၄၈ဝဝ ဧက

က ျခပငရငမားမ သးစားခေပး၍ လပကငၾကရပါသည။ မလျခပငရငမားမ တပႏငအလမးေဝး သည ဥယာဥျခမားအား

သးစားခမေပးရဘ မမပင ျခေျမက ကယတငစတတငးက စကပးလပကငလၾကပါသည။ သကဆငရာဌာန အသးသး

သ႔ အႀကမႀကမတငျပတငၾကားေသာလညး ယေန႔အခနထ ေျဖရငးေဆာငရြကေပးျခငး မရပါ။


24


25

****


26

ျဖစစဥ (၁၄)

ကရငျပညနယ၊ ဘားအခရင၊ လႈငးဘြၿမ႕နယ၊ ေကာလႈငးေကးရြာအပစအတြငး လယသမား ၈၂ ဥး

ပငဆငေသာ လယ+ဥယာဥ+ကငး ေျမမား စစေပါငး ခန႔မနးဧက (၃၁၅.၇၂) ဧကက ၁၉၉၁-၁၉၉၂ ခႏစတြင အမတ

(၂၈) ေျခလင တပရငး၊ အမတ (၃၃၈)၊ အမတ (၃၃၉) ေျချမနတပရငးတ႔မ နယေျမလၿခေရးအတြက တပရငး

တညေဆာကမည ဟဆကာ သမးယခပါသည။ ေလာေၾကး တစစတစရာ ေပးအပျခငးလညး မရပါ။ ထလယယာ

ေျမမားသည ဘးဘြားစဥဆက ဓားမဥးခ စကပးလပကငခေသာ လယယာေျမမားျဖစၿပး အဓကစကပးသးႏမာ

စပါးျဖစပါသည။ ႏစရညပငမားလညးရၿပး ရာသေပၚသးႏမးစကလညး စကပးၾကပါသည။ တပမသမးဆညးၿပးေနာက

တပရငးမးမ မလလယပငရင အခ႕အား တစဧကလင စပါး (၃)တငးႏႈနးျဖင သးစားအငားခထားၿပး ေနာက ၂

ႏစအၾကာတြင တစဧကလင စပါး (၇)တငးႏႈနး သ႔ တ႔ျမႇငေကာကခခပါသည။ ထအခနမစ၍ လယသမားမားမာ

မမပငလယယာေျမမားအတြငးသ႔ ယေန႔တင ဝငေရာက လပကငျခငး မရေတာပါ။

ခမရ(၃၃၈) မ လယယာေျမက သမးဆညးရာတြင လယသမားမားက (၃)ႀကမတငေခၚယၿပး သစပငတစပင

မအစ ေလာေၾကးေငြေပးမညဟေျပာကာ အတငးအဓမၼ လကမတေရးထးခငးခသည။ သ႔ေသာ လယသမားမားမာ

ေလာေၾကးေငြ တစစတစရာမ မရရခၾကပါ။ လယယာေျမ သမးယခသညအထတြင ခမရ (၃၃၈)မ ဗလမးသနးထြနး

ဟသရရပါသည။ ေျမသမးခေတာငသမားမ (၉.၁.၂ဝ၁၄) ရကေန႔တြင လယယာေျမႏင အျခားေျမမားသမးဆညး

ခရမႈ စစမးေရးေကာမရင၊ ျပညေထာငစလႊတေတာ၊ ေနျပညေတာသ႔ စာတငခပါသည။ (၂၉.၃.၂ဝ၁၄)ရကေန႔တြင

အမတ (၂၈) ေျခလငတပရငးမ တပၾကပႀကး ဥး၀ငးေကာ၊ ခမရ (၃၃၈)မ ဗလႀကး ကေဒြး၊ ခမရ (၃၃၉)မ

ဗလႀကးေဇာသကဥးတ႔ ဥးေဆာင၍ လယသမားမားက ေခၚယေတြ႕ဆခပါသည။ (၃၁.၃.၂ဝ၁၄) ရကေန႔တြင

လယသမားတစဥးခငးစ၏ ျပနလညပငဆငလေၾကာငး ထြကဆခကေမးခြနးမားေမးၿပး လကမတထးခငးခၿပး

လယယာေျမျပနလညရရေစရန အထကသ႔ တငျပေပးမညဟ ေျပာခပါသည။

(၂.၆.၂ဝ၁၄) ရကေန႔တြင လႈငဘြ႕ၿမ႕နယေအာငဆနးခနးမ၌ ျပလပေသာ စညးေဝးပြတြင ျပညနယမ

တာဝနရပဂၢလ တစဥးက သမးဆညးထားေသာ လယယာေျမမားမာ စစတပတးခ႕ရန၊ စကပးလပကငစားေသာကရန

ျပနလညမစြန႔လႊတေတာေၾကာငး ေျပာခပါသည။ တစဖန (၃ဝ.၆.၂ဝ၁၄) ရကေန႔တြင သကဆငရာ တပ (၃)တပမ

ဗလမားက လယသမားမားက ထပမေခၚယၿပး ယခငအတငး တစဥးခငးစ၏ ထြကဆခကက ဒတယအႀကမ

လကမတထးခငး ျပနပါသည။ (၂၄.၇.၂ဝ၁၄) ရကေန႔တြင ၿမ႕နယအပခပေရးမး ဥးေဇ၀ဏၰလႈငမ လယသမားမားက

ေခၚယေတြ႕ဆၿပး “ေပးလ႔ရသညေျမက ျပနေပးမယ၊ သ႔ေသာတပမေတာမ သမးဆညးထားေသာ လယယာေျမမားက

ျပနလညမစြန႔လႊတေပးေတာေၾကာငး” ၊ “ပြစားမသးန႔၊ လကရငလညးပငပနး႐၊ ေငြကန႐၊ အခနကန႐သာရမယ” ဟ

လးဝျပနမရႏငေတာသညအေၾကာငး ေျပာခသည။ ၿမ႕နယေျမစာရငးဥးစးမး ဥးမငးေဝ မလညး “တပထငဖ႔

ရယအသးျပထားတ လယယာေျမေတြက ျပနလညပငဆငဖ႔ ေတာငးခမႈအဆငဆငက ျပနလညေျဖၾကားခၿပး၊

တပမေတာကာကြယေရးမလညး ျပနလညစြန႔လႊတျခငး မျပႏငျခငးႏင ရယထားေေသာ စစတပမားမလညး ျပန

လညမစြန႔လႊတႏငတအေၾကာငးအရငး အခငအမာရသည” ဟ ေျပာခပါသည။

(၁၆.၉.၂ဝ၁၅) ရကေန႔တြင လယသမားမားမ ဗဟာ႐းသ႔ သြားေရာကခၾကၿပး တငၾကားထားသည

လယယာေျမျပနာ ထးျခား လာမႈ ရ/မရ သြားေရာကေမးျမနးခရာ ဗဟာမးမ စြန႔လႊတႏငသေလာက စြန႔လႊတေပး


27

ခၿပးၿပဟ ေျပာၾကားခပါသည။ ထ႔ေနာက ဗဟာမးမ သကဆငရာတပမားမ ဗလမားက ဆငေခၚ၍ ျပနလညစြန႔

လႊတေပးမည ေျမပက ေျမစာရငး တစစ၊ လယသမားမားက တစစ ေပးရန ေျပာဆခပါသည။ သ႔ေသာ ထေျမပက

ယေန႔အခနထ လယသမားမား မရရခပါ။ (၂၉.၁ဝ.၂ဝ၁၅) ရကေန႔တြင ျပညနယ၊ ခ႐ငအေထြေထြအပခပေရး႐း၌

လယသမား (၁ဝ)ဥးက ေခၚယၿပး ျပနလညမစြန႔လႊတႏငေတာသည အမန႔စာက ဖတၾကားခပါသည။ သမးဆညး

ခေတာငသမားဘကမ (၁၆.၉.၂ဝ၁၅) ရကေန႔၌ ဗဟာမးေျပာခသည စကားက ျပနေျပာရာ တပမ တာဝနရပဂၢလ

တစဥးက “တပမေတာကာကြယေရးေလာက ဘယသမ အေရးမႀကးဘး” ဟေျပာခပါသည။ (၁၈.၁၂.၂ဝ၁၅)

ရကေန႔တြင ၿမ႕နယေျမစာရငး ဥးစးမး ဥးမငးေဝမ လယသမားတစဥးကေခၚၿပး အမတ (၃၃၈)၊ (၃၃၉) ေျချမနတပရငးမ

ျပနလညစြန႔လႊတေပးေသာ (၈၃.၃၇) ဧကအတြက လယယာေျမဥးပငအလက ရရမည ေတာငသဥးရစာရငးက

ေပးခပါသည။ သ႔ရာတြင လယသမားမားမာ လယယာေျမျပနလညရရေသာလညး လယယာေျမလပပငခြငပစ (၇)

မရရေသးပါ။

(၂၄.၈.၂ဝ၁၄) ရကေန႔တြင KNU ကရငအမးသားအစညးအရး၊ လယယာစကပးေရးဌာန၊ ဘားအခရငမ

တာဝနရပဂၢလမားမ လာေရာကၿပး၊ လယယာေျမမားက ဝငးဝနးကညတငးတာေပးခၿပးျဖစပါသည။ KNU မ

တငးတာေပးခေသာ (လယ+ကငး+ဥယာဥ) ေျမမားမာ ခန႔မနးဧက (၃၆၉.၅၈) ဧကခန႔ ရပါသည။ အခ႕ေနရာမားတြင

အေဆာကအဥမားရ၍ မတငးပ ခနလပထားသညမားလညး ရပါသည။ (၅.၄.၂ဝ၁၅) ရကေန႔တြင ၿမ႕နယသဃာ

နာယကအဖြ႕ တြဘကအကးေတာေဆာငဆရာေတာ အရငစႏၵရမ ျပညသလထေျမမား ျပနလညရရေရးအတြက

ေမတာရပခစာကလညး ေပးပ႔ထားခၿပး ျဖစပါသည။ (၂၈.၆.၂ဝ၁၅) ရကေန႔တြင လႈငးဘြၿမ႕၊ သေမဓာရာမ

ေတာရေကာငးတက၌ KNU မ လယယာေျမပငဆငမႈ ေပးအပပြ အခမးအနားက ကငးပခၿပးျဖစပါသည။ ယခအခါ

လယသမားမားအားလး၏ လကထတြင KNU မ ထတေပးေသာ ပငဆငမႈ (ဂရ) ကယစရထားၿပးျဖစပါသည။

(၁၇.၆.၂ဝ၁၆) ရကေန႔တြင ဘားအၿမ႕၌ ကရငျပညနယအစးရအဖြ႕ ျပညနယလယယာေျမစမခန႔ခြမႈအဖြ႕မ

စြန႔လႊတသညေျမမားက မလပငရငမားထ ျပနလညလႊအပေပးၿပး စကပးေျမအျဖစ အသးျပရန ယာယလပကငခြငျပ

လကမတ ထတေပးခသည။ သ႔ရာတြင (၁၈.၁၂.၂ဝ၁၅) ရကေန႔တြင ေျမစာရငးမေပးေသာ စြန႔လႊတေျမဧကႏင

ကြာျခားခကမားရေနပါသည။ ထစြန႔လႊတေျမမားထမ လႈငးဘြၿမ႕နယ၊ ေကာလႈငးေကးရြာအပစ၊ ကြငးအမတ

(၁၂၅၆-(ခ)(ဂ) ကြငးအမည ဘရားေတာငကြငးရ ဥးပငအမတ(၂/၁၆)မ လယေျမ (၄.၂၈)ဧကက ပငရငျဖစသ

ဥးဖထစႏင နနးမဝါးလား တ႔မ (၁၇.၇.၂ဝ၁၆) ထြကယကစကပးလပကငခပါသည။ ထအခနတြင အမတ(၃၃၉)

ေျချမနတပရငးမ ဗလႀကးေဇာသကဥးႏငအေဖာ(၃)ဥးက အရပဝတျဖင ေရာကရလာၿပး “ဤစစတပေျမက

ဝငေရာကကးေကာလပကင တာ ဘယအမန႔ရလ၊ တပနယနမတက သဆးႀကးန႔ မကာႏင၍ တငေသးေသးန႔သာစ

ကထားေၾကာငး၊ ကးေကာသက ေထာငခမည၊ အေရးယမည’’ ၊ အခ ဒထြနစကက ဘယသပငလ၊ အခပဗဟာကနးက

ေမာငးလကပါ၊ ဒစကကလ သမးလ႔ရေၾကာငး” ေဒါသတႀကး ေျပာဆခသည။ သ႔ျဖစပါ၍ စြန႔လႊတအပႏၿပးေျမက

ဝငေရာကလပကငရာတြင အခကခရေနပါသျဖင လယသမားမားက စာနာေထာကထားေသာအားျဖင သကဆငရာ

တာဝနရ ျပညနယဝနႀကးခပ မ ကညေဆာငရြကေပးပါရန လယသမားမားက တငျပထားပါသည။

****


28

စမကနးအတြက သမးဆညးေျမ


ကရငျပညနယ၊ ဘားအခ႐င၊ ဘားအၿမ႕နယ၊ ဘငဂေကးရြာအပစ၊ ဘငဂေကးရြာ ကြငးအမတ (OSS ၄၅)၊

ဘတ အျပငႏင အတြငးရ ေျမ႐ငး၊ ေတာ႐ငးဧရယာ (၁၅ဝ.ဝဝ) ဧကအား ၁၉၈၂-၁၉၈၃ လယယာစကပးေရးေကာပ

ေရးရငးမ အဓၶမသမးဆညးခၿပး၊ ၄ငးမတဆင အမတ (၂) စကမႈ၀နႀကးဌာနသ႔ လႊေျပာငးခေၾကာငး၊ စကမႈ (၂)

မတဆင ဧက (၁၅ဝဝ) ထမ အခ႕အား ကမၸဏႏင ပဂၢလကမားသ႔ ျပနလညေရာငးခခေၾကာငး သရရပါသည။

ရြာသားမားမ ကနရသည ၿခႏြယမားထထပေနသည ဧက (၁၅ဝ) ရ ေျမလြတေျမရငးအား မမတ႔ အစအစဥျဖင

ခတထြငရငးလငးစကပးခရာ ဧက (၈ဝ)ခန႔ ရၿပး၊ ကန (၇ဝ) ဧကမာ ေရာဘာပငမားႏင ျခႏြယမားရပါသည။ ၂ဝ၁၅

ခႏစ၊ ေမလတြင စကမႈ (၂)မ ျခမနေနဂာျဖစသ ဥးမးႏငဥးမ ရြာသားမား ဝငေရာက စကပးလပကငေနျခငးႏင

ပတသကၿပး ေကးရြာလထေခါငးေဆာင ဥးေစာသနးလႈငအား တရားစြဆထားၿပး လကရေနာကဆး အေျခအေနအထ

အမႈရငဆငလကရပါသည။ ဌာနဆငရာမ ေျမဂရမအား ကမၸဏႏင ပဂၢလကမားထ ခထားေပးျခငးႏင ပတသက၍

လညး ေကးရြာသရြာသားမားက အႀကမႀကမ တရားဝငကန႔ကြကစာမား ေပးပ႔ထားပါသည။ ကရငျပညနယ ဝနႀကးခပ

ထသ႔ ၂ဝ၁၅ ခႏစ ဧၿပလ ၃ဝ ရကေန႔တြင အသနားခ တငျပထားပါသည။


ကရငျပညနယ၊ ဘားအခ႐င၊ ဘားအၿမ႕နယ၊ သလယေကးရြာအပစတြင တညေဆာကလကရသည ျမစေရ

တင စမကနးေၾကာင ကြငးအမတ (၁၃၂၁) ကေစာကကြငး၊ ဥးပငအမတ (၅)၊ ေျမ (၈ဝဝ)ဧကအတြက ေျမပငရင

(၁၁၅)ဥးအား ေလာေၾကးေပးေဆာငရာတြင (၅)ဥးသာ ေလာေၾကးရရပါသည။ ေဒၚေအးရအပါအ၀င ကနေျမရငမားမာ

ေလာေၾကးမရရၾကပ လယယာေျမမားဆး႐ႈးခရပါသည။ လမးေဖာကမညဟဆၿပး ေျမာငးမားတးျခငးသည လယသ

မားမား ဆႏၵမပါပ၊ ျပလပျခငးျဖစသည။ ျမစေရတငစမကနးက လယသမားမားအား ရငးျပ၍ သေဘာထား ရယျခငးက

အပခပေရးမးက စာရငးေကာက၊ လကမတေရးထးရာတြင (၁၁၅)ဥးအနက၊ (၁ဝ)ဥးသာ လကမတေရးထး ခပါသည။

ကနလယသမားမားက လးဝ ေကနပမႈမရေၾကာငးႏင ေျမမားျပနလညရရေရးကသာ အလရၾကပါသည။

ေကးရြာအပခပေရးမး ဥးစနေကာလႈင ( ၂ဝ၁၃ ခႏစ ဇနနဝါရ လမ ယေန႔အထ) သည သလယေကးရြာသ/

ရြာသားတ႔၏ ဘးဘြားပင လယေျမအမားစက အတငးအဓမၼသမး၍ ျပနလညေရာငးချခငး၊ ၎၏ မတေဆြ

အေပါငးသငးမားအား ျပနလညေဝငာျခငးမား ျပလပခပါသည။ ၂ဝ၁၄ ခႏစတြင ေကးရြာသ/ရြာသား အမားစ ဆႏၵျဖင

ဖြ႕စညးထားသည မးလငးေရးအဖြ႕အား ဖကသမးကာ ေငြေၾကးအားလး လႊယၿပး ၎၏ စးပြားေရးတစခကသ႔ လပကင

ေဆာငရြကလကရသည။ ၂ဝ၁၅ ခႏစတြင ရြာသရြာသားမား အမေထာငစစာရငး ျပလပေပးရာတြင တစေစာငလင


29

တစေသာငးကပႏႈနး ေကာကခခသည။ သလယေကးရြာအပစ ေကးရြာသ/ရြာသားမားက ၎တ႔ အေပၚ ဆး႐ႈးနစနာ

မႈမား အႀကမႀကမျဖစေပၚေစရန အပခပခသည အပခပေရးမး ဥးစနေကာလႈငအား အေရးယ ေပးပါရန ကရငျပည

နယဝနႀကးခပထ ၂ဝ၁၆ ခႏစ၊ ေမလ (၂) ရကေန႔တြင တငၾကားထားပါသည။


30


ကရငျပညနယ၊ ဘားအခ႐င၊ ဘားအၿမ႕နယ၊ ဇာသျပငအေနာက ေကာကကေကးရြာ၊ ကြငးအမတ (၁၂၆၈)

ရ လယေျမ ၅၈ ကြကက စမကနးအတြက ဟဆကာ ၁၉၉၅ ခႏစတြင ခ႐ငေအးခမးသာယာေရးႏင ဖြ႕ၿဖးေရးေကာငစက

သမးယခသည။ ဥးတငလ အပါဝင လယသမား ၂၅ ဥး၏ လယယာေျမဧက (၁၅ဝ) ေကာ ပါဝငသြားခသည။

ေနာကထက တးခ႕သမးဆညးခရာ ၂ဝ၁၃ ခႏစတြင အကြကေပါငး (၅၇၁)ကြက၊ ၂ဝ၁၅ ခႏစတြင (၆ဝ၈)ကြကအထ

ျဖစလာသည။ စမကနးအတြကဟ သမးဆညးၿပးေနာက ေကးရြာအပခပေရးမးအဆငဆငက ေျမစာရငးဌာန

ဝနထမးမားႏင ပးေပါငးကာ ေရာငးစားခသည။ ၿမ႕နယေျမစာရငးရ တးခ႕စမကနးေျမပတြင ပါရသည ေကာငး၊ ေစး၊

ကားဂတ၊ အားကစားကြငးတ႔မာ ယေန႔တင အေကာငအထညေဖာျခငး မရပါ။ မလလယသမားမားက ေျမစာရငးမ

ႏစစဥ အခြနေျပစာမား ထတေပးျခငး၊ ပစ (၁ဝ၅)၊ ပစ (၇) စသည အေထာကအထားမား ထတေပးခပါသည။

စကပးစရတလညး ဘဏမ ထတေခးေပးပါသည။ ခရငေအးခမးသာယာေရးႏင ဖြ႕ၿဖးေရးေကာငးစမ သမးဆညးခ

လယသမားမားက နစနာေၾကး ကပ ၂ဝဝဝဝ/ ထတေပးၿပး မယလင သမးမယ၊ ယလငလညးသမးမယဟ ေျပာေသာ

ေၾကာင အခ႕က ယ၍ အခ႕က မယခပါ။


31


32

ဥးထနလငးႏင ၿမ႕နယေျမစာရငးဥးစး ဥးၫြန႔၀ငးတ႔က ပးေပါငးၿပးေရာငးစားထားေသာ အမယာသမားမားက

အေထာကအထား ပစ (၁ဝ၅)၊ ပစ (၇) လက၀ယကငေဆာင လယလပေနသမားက ကးေကာမႈျဖင တရားရး၌

ဥးတကတရားစြဆထားၾကပါသည။ ၿမ႕နယေျမစာရငးႏင ျပညနယမး ဥးျမတေကာက ကြငးဆငးၿပး လယသမားမားႏင

ျခကြကဝယသမား ညႇႏႈငးၾကရန အစညးအေ၀းျပလပခသည။ အစညးအေဝး၌ တးခ႕အမယာမားမာ လန (၃၉) မရပ၊

လယအဆငသာရေၾကာငး ဌာနဆငရာတာ၀နရသမားက အသေပးေျပာၾကားခပါသည။ ထ႔ေနာက (၂၅.၅.၂ဝ၁၅)

ရကေန႔တြင ျပညနယမး ဥးျမတေကာက ေၾကျငာခငးေသာေၾကာင ေကးရြာအပခပေရးမးေဟာငး ဥးထနလငးက

တးခ႕ေျမကြကမားမာ ကးေကာမားျဖစေၾကာငး ေကးရြာအတြငး လကလေၾကျငာခပါသည။

၂ဝ၁၆ ခႏစတြင တးခ႕အမယာမားမာ ညဘကတြင လယကြငးမားက ကးေကာၿပး ကြနကရစတငမား

စကထျခငး၊ စကယႏရားမားျဖင ေျမဖ႔ျခငးတ႔ေၾကာင စပါးမား ပကစးခ၍ အမေတာေၾကးေပးဆပရန အခကႀက

ေနပါသည။ ဌာနဆငရာကလညး ေျဖရငးေဆာငရြကေပးျခငး မရပါ။ သမးဆညးခလယသမားမားမ မမတ႔လယေျမမား

ျပနလညရရရနအတြက သကဆငရာမ ကြငးဆငးစစေဆးေပးေစလၿပး ၂ဝ၁၆ ခႏစတြင ကရငျပညနယဝနႀကးခပထသ႔

တငျပထားပါသည။


ကရငျပညနယ၊ ဘားအခရင၊ ဘားအၿမ႕၊ အမတ (၃)ရပကြက၊ ကးတ႔ဆပ၊ အကြကအမတ (၂)၊ ဥးပငအမတ

(၇)၊ ေျမဧရယာ (၂.၅၅၆) ဧကရသည ေျမေနရာတြင သမငးဝငေကာကတငကြငး တစကြငးရၿပး ဗလခပေအာငဆနး

မန႔ခြနး ေဟာေျပာခသညေနရာလညးျဖစပါသည။ ထသမငးဝငေနရာက ဘားအေခတမေစးေဆာကရန ျမေဌးႄကြယ

လငးကမၸဏ မ ေလာကထားခၿပး၊ ကရငျပညနယအစးရက ခြငျပေပးခသည။ သ႔ေသာ၊ ၄ငးကမၸဏသည စမကနးက

ေဆာငရြကျခငးမရပ အျခားစးပြားေရးလပငနးရငမားသ႔ လႊေျပာငးေရာငးခခပါသည။ ၂ဝ၁၃ ခႏစတြင ဘားအဟတယ

ေဆာကလပေရး စမကနးက စတငခပါသည။

ထ႔ေၾကာင ေဒသချပညသထထႏင ေကာငးထငဆရာေတာမား၊ သဃာေတာမား၊ လႊတေတာအမတမား၊

ျပညေထာငစႀက႕ခငဖြ႕ၿဖးေရးပါတ၀ငမား၊ အမးသားဒမကေရစအဖြ႕ခပပါတ၀ငမားမ ျပငးျပငထနထန ကန႔ကြကခ

ၾကရာ ဟတယေဆာကလပေရးစမကနး ရပဆငးသြားခပါသည။ ေဒသချပညသမား၊ လမႈေရးႏငႏငငေရးအငအားစ

မားက မလအတငး သမငး၀ငေနရာအျဖစ ဆကလကထနးသမးထားရႏငေရး အမႈရငဆငဆျဖစပါသည။


ကရငျပညနယ၊ ဘားအခရင၊ ဘားအၿမ႕နယ၊ ေကာကဒါေကးရြာအပစ၊ ေကာစကလေကးရြာေန ဥးထြနးႏင

ေတာငသဥးေရ (၆ဝ)ဥးတ႔၏ ဥယာဥၿခေျမ (၃၇၅.၅) ဧကက ၁၉၈၈ ခႏစ၊ ေမလတြင ဆညေျမာငးဝနႀကးဌာနမ

ႏငငေတာသးႏ စကပးရနအတြကဟဆကာ သမးယခပါသည။ သမးဆညးခရသညေျမ (၃၇၅.၅) ဧကသည ရြာသ၊


33

ရြာသားမား၏ ဘးဘြားစဥဆက ပငဆငခေသာ ေျမမားျဖစပါသည။ ၁၉၈၈ ခႏစတြင ဆညေျမာငးဥးစးဌာနမ သမးယ

ခၿပးေနာကပငးတြင ေျမတဝကက သရကပငမား စတငစကပးခေသာလညး ေအာငျမငျဖစထြနးမႈမရခေခ။

ဆညေျမာငးဥးစးဌာနက သမးယၿပး အသးမျပသည ဘးဘြားပငေျမမား အတြငးသ႔ မလပငရင ရြာသ/

သားမားက ျပနလည၀ငေရာကေနထငခၾကပါသည။ ၂ဝ၁၄ ခႏစ၊ ဇြနလတြင စကပးေရး ၀နႀကးဌာနမ အရာရမားက

ျပနလညဝငေရာကေနထငခသမားအား ကးေကာဝငေရာကေနထငမႈျဖင တရားစြၿပး ၂ဝ၁၅ ခႏစ၊ ေအာကတဘာလ

တြင ဥးေဆာငသ ရြာသ၊ ရြာသား (၆)ဥး ေထာငဒဏ (၂)လစ ကခခရပါသည။ ေထာငမျပနလညလြတေျမာကသညေ

နာကပငး ကရငျပညနယ အာဏာပငမားထ အဆငဆင စာေရးတငျပထား႔ေသာလညး မညသည အာဏာပင

တစဥးတစေယာကမ အေၾကာငးျပနၾကားျခငး မရေသးပါ။ ဘးဘြားပငေျမမားက စတငသမးယစဥကတညးက ေလာ

ေၾကးနစနာေၾကး လးဝ မရရခပါ။ သမးဆညးခေတာငသမားမ မမတ႔၏ ဆး႐ႈးနစနာမႈမားက ယခအခနတြင ေဒၚေအာင

ဆနးစၾကညဥးေဆာငေသာ အစးရသစလကထကတြင ဆကလကတငျပတငၾကားမညျဖစသည။


ကရငျပညနယ၊ ဖာပြနခ႐င၊ ကမေမာငးၿမ႕ ၊ အမတ(၄)ရပကြက၊ အထကမးဇငးေကးရြာ ၊ ကြငးအမတ OSS

၁/၄ ရ ဥးပငအမညေပါက လယယာေျမမားသည လယသမား(၆)ဥးပငဆင၍ ပစ(၇) ရရထားေသာ လယယာ

ေျမမားျဖစသည။

အဆပါ မလပငရငမားမာ ဥးစးလႈင (ဥးပငအမတ ၃၄/၄၊ ဧရယာ ၁.၂ဝ ဧက)၊ ဥးေစာလရ (ဥးပငအမတ ၂၆၊

ဧရယာ ၂.၉၁ ဧက)၊ ေဒၚညြန႔ရန (ဥးပငအမတ ၃၄/၂၊ ဧရယာ ဝ.၇၆)၊ ဥးလဝငးၾကည (ဥးပငအမတ ၂၆/၂၊ ဧရယာ

၂.၁၁ ဧက)၊ ေဒၚခငသနးၾကည (ဥးပငအမတ ၃၃/၂၊ ဧရယာ ၁.၇၃ ဧက)၊ ဥးျမငဥး (ဥးပငအမတ ၃၂/၂၊ ဧရယာ

၂.၃၉) တ႔ျဖစၿပး ၁၉၇၁ ခႏစ စ၍ ဘးဘြားစဥဆက စကပးလပကငခၾကသမားျဖစသည။ ၁၉၉၄-၉၅ ခႏစတြင

ေဆာကလပေရးဌာနမ ကားလမးေဖာကရာတြင ညႇႏႈငးေဆြးေႏြးျခငးမရဘ လယသမား (၆)ဥး ပငဆငေသာ

လယေျမဧရယာထမ တစဥးလင (၁) ဧက ဝနးကငခန႔ ပါဝငသြားသည။ ေလာေၾကး၊ နစနာေၾကး တစစတစစ

ေပးအပျခငးလညး မရပါ။ နစနာဆး႐ႈးသမားမ သကဆငရာသ႔ တငျပတငၾကားထားျခငးမရပါ။


34


35


36


ကရငျပညနယ၊ သေတာငၿမ႕နယ၊ ရြာႀကးေကးရြာ ႏင ပခးတငး၊ ေတာငငၿမ႕နယ န႔သာကနးေကးရြာတြင

၁၉၉၄ ခႏစတြင ႏငငေတာအစးရမ ပသဆည စမကနး ေဆာကလပရာတြင ေကးရြာသရြာသားမား၏ ေနအမမား၊

ျခဧရယာမား ပါဝငသြားၿပး ဆညေၾကာင ေျမယာမားလညး ေရနစျမပသြားခသည။

သေတာငၿမ႕နယ၊ ရြာႀကးေကးရြာရ လေနအမမား ပကစးသြားသညအတြက ေနထငေရးအခကချဖစ၍

ပေတာကကနး ေကးရြာသ႔ မမအစအစဥျဖင ေျပာငးေရႊ႕ ေနထငခရပါသည။ ေလာေၾကး၊ နစနာေၾကး တစစတစရာ

မေပးသညအျပင ေနထငစရာ၊ စကပးလပကငစရာ အတြကလညး စစဥေပးမႈ မရပါ။ ဆညေဆာကၿပး ပလေျမေနရာက

အမတ(၁)စကမႈဝနႀကးဌာန၊ လယ/ဆည ဝနႀကးဌာန (ႏစရညစမကနးအတြက)တ႔မ သမးဆညးခသည။ ခ.လ.ရ

(၁၂၄)တပမ လညး သမးဆညးကာ ၾကကဆစမကနး လပကငၿပး မေအာငျမငသညအခါ ေရာဘာ စကပးထားသည။

ဆညဧရယာအတြငးရ လြတလပေနေသာ ေျမေနရာ

ဆညေျမာငးဝနႀကးဌာနမလညး ပလေျမမားက အျခားေဒသမ စးပြားေရးလပငနးရငမားသ႔ ေရာငးခခပါသည။

ဆညတညေဆာကမႈသည ေကးရြာအတြက အကးမျပသညအျပင ဆညေရလႊတသညအခါ ေတာငင-သေတာင

ကားလမး ေရလႊမးၿပး ေတာငငၿမ႕အနမပငး ေကးရြာမားမ လေနအမမား နစျမႇပရပါသည။ လမးပနးဆကသြယေရး


37

အဆငမေျပျဖစခရသည။ မးရာသ ဆညေရကးေပါကလင ေတာငငၿမ႕ တစၿမ႕လး ေရလႊမးမးသြားမညက ေဒသခမား

က စးရမေနၾကပါသည။ ရြာသရြာသားမားမ မမတ႔ ဆး႐ႈးနစနာမႈမားက ေျပာဆခြင၊ တငျပခြင မရရပါ။ မမတ႔

ဆး႐ႈးနစနာမႈမားအတြက အရပဖကအဖြ႕အစညးအခ႕၏ အကအညျဖင သကရာဆငဌာနသ႔ တငျပထားေသာလညး

ယေန႔အခနထ ေျဖရငးေဆာငရြကေပးျခငးမရပါ။

ဆညတညေဆာကမႈေၾကာင အျခားေကးရြာသ႔ ေျပာငးေရႊ႕ခရသည န႔သာကနးေကးရြာသတစဥး

ေတာငငၿမ႕နယ၊ န႔သာကနးေကးရြာတြငလညး ပသဆညတညေဆာကရာတြင ေကးရြာသရြာသားမားအား

ညႇႏႈငးတငပငမႈမရျခငး၊ ႀကတငအေၾကာငးၾကားမႈမရဘ ဆညေျမာငးတာဝနရသမားမ (၃)ရကအတြငး ေျပာငးေရႊ႕ရ

မညဟ ေျပာၿပး ေကးရြာမားအား ေျပာငးေရႊ႕ခငးခပါသည။ ခကခငးေျပာငးေရႊ႕ရသညအတြက မမတ႔အမက လငားၿပး

ဖကခငးရပါသည။ စကပးေျမမား ပါဝငသြားသညအတြက လယမယာမ ဘဝသ႔ ေရာကရခရသည။ ေလာေၾကး

နစနာေၾကး မေပးသညအျပင အစားထးေျမေနရာလညး မေပးခပါ။ ရြာမ တတႏငသမားက စေပါငး၍ ေနထငစရာ

ေျမကြကမား ခြေ၀ေပးၿပး ေနထငခရသည။ အမတစအမတြင အမေထာငစ ၄ စ ၅ စ ေပါငး ၿပး ေနထငၾကရသည။

မသားစ စားဝတေနေရးအတြက ရပေဝးသ႔ သြားေရာကၿပး ေန႔စားအလပလပရျခငး၊ သစခတျခငး၊ ေစးေရာငးျခငးမား

ျပလပရပါသည။ လကရတြင န႔သာကနးေကးရြာတြင တတႏငသအခ႕သာ ဥယာဥျခေျမ (၁ ဧကခန႔သာ) ပငဆငၿပး

အမားစမာ လယမယာမ ဘဝျဖင ေနထငၾကရပါသည။ ဆညတညေဆာကမႈေၾကာင ဆး႐ႈးနစနာမႈမားအတြက လယ

ယာစကပးေရးႏငဆညေျမာငး ဝနႀကးဌာန၊ ၿမ႕နယအေထြေထြအပခပေရးဥးစးဌာန ႏင သကဆငရာဌာန အသးသး

သ႔ အႀကမႀကမတငျပတင ၾကားေသာလညး ယေန႔အခနထ တစစတစရာ ထးျခားမႈမရပါ။


38

ဆညတညေဆာကၿပး ပလသညေျမေနရာတြင လပစစဓာတအားေပးစက႐တညေဆာကထားပ


၂ဝ၁၂ ခႏစတြင ကရငျပညနယ ျမဝတခ႐င၊ ျမဝတၿမ႕နယ၊ သဃၤနးညေနာငမ ေကာကရတခ႐င၊

ေကာကရတၿမ႕နယ လႈငဝတတားအထ ေဖာကလပခေသာ အာရလမးမႀကး စမကနးလပငနးေၾကာင ရြာသစကနး

ေကးရြာ၊ ေကာႏြေကးရြာ၊ တတနကးေကးရြာ၊ နနးေကာတးေကးရြာ၊ ေကာကရတအမတ (၁) ေခငးေတာငရပကြကႏင

ေကာကရတအမတ (၃) ေမြးျမေရးဇနမ ေဒသခေတာငသလယသမားမား၏ လယယာေျမမား၊ အမျခေျမမားႏင

ဥယာဥျခေျမမားအား ထခကမႈမားရၿပး အတငးအဓမၼေရြ႕ေျပာငးခရျခငးမားလညး ရခပါသည။ ထ႔အျပင ထခကနစနာ

သမားအား ေလာေၾကးေပးအပခရာတြငလညး အခ႕မာ ကာလတနဖးေအာကနမကေသာ ေလာေၾကးမားသာရရျခငး၊

အခ႕မာအမေျပာငးေရြ႕စရတမသာရရျခငး၊ အခ႕မာေလာေၾကးနစနာေၾကး လးဝမရရျခငးမား ရခပါသည။

လမးေဖာက လပရနအတြက လယယာေျမမားနငအမျခေျမမား ထခကနစနာသမားက ႀကတငညႇႏငးေဆြးေႏြးမႈမား၊


39

အသပညာ ေပးေဆြးေႏြးမမားႏင ေျမယာဥပေဒနငပတသက၍ ရငးလငးျပျခငး ပညာေပးေဆြးေႏြးျခငးမားက ျပလပ

ေပးျခငး မားမရခပါ။ လမးေဖာကလပၿပးစးမသာ ထခကနစနာသမားက ေကာကရတခ႐င ေကာကရတၿမ႕နယ

အေထြေထြ အပခပေရးဌာနမ ေလာေၾကးနစနာေၾကးေပးဖ႔ရနအတြက ေဒသခမားအား ဘရငေနာငခနးမသ႔ ေခၚယ

ေတြ႔ဆခၾကပါသည။ အစပငးတြငအစးရဌာနပငးမ တာဝနရပဂၢလမား၊ ျပညနယဝနႀကးခပဥးေဇာမငးနင ကရင

ျပညနယ လတေတာဒဥကဌဥးမနးလၿမငတ႔မ လယတစဧကလင ကပသနးသးဆယေပးမညဟ ေျပာၾကားခ ေသာ

လညး လကေတြ႔တြင ေလာေၾကးေငြေပးေသာအခါ တစဧကလင ကပေငြဆယငါးသနးသာ ေပးအပခပါသည။ ထ႔သ႔

ေပးအပရာတြင ေဒသခထခကနစနာသမားက မေၾကနပ၍ ေျပာေသာအခါမ ထငးကမၼဏ ( SEE SEAN ) မ ေနာကထပ

ကပငါးသနးက ထပေဆာငးေပးခပါသည။ ေနာကဆးတြင ထခကနစနာေသာ လယယာေျမတစဧကလင ကပသနး

နစဆယနႈနးျဖင ေပးအပခေသာလညး ေဒသခလယသမားမားမ ေကနပမမရေသာလညး လကခခရပါသည။

ေဖာကလပၿပးစးသြားသည အာရလမးမႀကး

လမးေဖာကလပျခငးေၾကာင အခ႕လယယာေျမမာမ တက႐ကထခကမမရေသာလညး လမးေဖာကလပျခငး

မ တးေဖာ၊ စြန႔ပစ၊ စပျခငးေၾကာငစပါးနင အျခားအသးအနမားအထြကႏႈနးသည ယခငကထက အထြကႏႈနးေလာ

ကသြားသညမာ သသာထငရားလပါသည။ (၂. ၇.၂ဝ၁၅ ) ရကေန႔တြင အာရလမးမ၏ ဝယာတြင ျဖစပြားခေသာလက

နကကငတကပြမားေၾကာင မေပါကကြေသးေသာ လကနကႀကးကညဆမားသည လယယာေျမမားထတြငစကဝင၊

နစျမပေနျခငးမားအမားအျပားကနရေနေသာေၾကာင ေဒသခလယသမားအခ႕မာ လယယာစကပးေရးလပငနးမား

အား ျပနလညျပလပနငျခငး မရေတာပါ။ အမျခေျမထခကနစနသမားအား အစးရေျမဂရမမရပါက ေလာေၾကးနစနာ

ေၾကးမေပးဘ ေျပာငးေရႊ႕စရတသာ ေပးအပခပါသည။ ေပးအပေသာေျပာငးေရြေၾကးမာလညး ေျပာငးေရြရနအတြက


40

လေလာကမမရခပါ။ ပကစးဆးရႈးသြားေသာ သးနပငမားနင နစရညပငမားအတြက ေလာေၾကးနစနာေၾကးက

အမနတကယသတမတထားေသာ ႏႈနးထားအတငးေပးေလာချခငး မရခပါ။ အဆငေျပသလသာ ေပးအပခၾကပါသည။

အာရလမးမႀကးေဘးရ စပါးစကခငးမား

အာရလမးမႀကးေဖာကလပၿပးစးသြားေသာလညး နငငေတာအစးရမ သတမတထားေသာ လမးနယအကယ

အဝနး အတငးအတာမား သတမတထားျခငးေၾကာင ေဒသခလထမားအေနျဖင ေနာကဆကတြ စးရမေၾကာငၾကမမား

ရေနပါသည။ အာရလမးမႀကးၿပးစးသြားေသာလညး မညသညအခန၊ မညသညရကတြင လမးနယတးခ႕ သတမတ

ထားသညအတငး အေကာငအထညေဖာလပေဆာငမညအခနက ေဒသခမားအေနျဖင စးရမးျခငးေၾကာကရြ႕ျခငး

မားစြာျဖင ေနထငလကရေနၾကပါသည။

လမးနယအကယအဝနး သတမတထားပ

****


41

မသမာမႈျဖင သမးဆညးေျမ


ကရငျပညနယ၊ ျမဝတခရင၊ ျမဝတၿမ႕နယ၊ မကနယေကးရြာအပစတြင ေဒၚထးထးအပါအဝင ရြာသား (၃ဝဝ)

ဥးပငဆငေသာ ကြငးအမတ (၅၅ င) ရ ေျမ (၁ဝဝဝ) ဧကအား ၂ဝ၁၃ ခႏစတြင DKBA တပမ ေစာညညက သမးယ၍

ေျမကြကမား ႐ကကာ ေရာငးစားခပါသည။ ၂ဝ၁၅ ခႏစ၊ ဇနန၀ါရလတြင ေျမမားေရာငးခခမႈက သကဆငရာသ႔

တငၾကားခေသာလညး ေျဖရငးေဆာငရြကေပးျခငးမရပါ။ (၂၉.၄.၂ဝ၁၆) ရကေန႔တြင ျပညနယ၀နႀကးခပထ

ထပမတငၾကားထားခပါသည။ မကနယေကးရြာအတြငးမ ေျမ (၁ဝဝဝ) ဧကအား မလပငရငမားမ ျပနလည ရယလ

ပါသည။ ဒမကေရစႏငင တညေဆာကေနခနတြင လ႔အခြငအေရးခးေဖာကၿပး ေျမသမးျခငးက ဥပေဒအရ အေရးယ

ေဆာငရြကေပးႏငရန ႏငငေတာအစးရ အဖြ႕အား အသနားခစာ တငျပထားပါသည။


ကရငျပညနယ၊ ဘားအခ႐င၊ ဘားအၿမ႕နယ၊ ေနာငလအေရ႕ေကးရြာအပစ၊ ေနာငလေကာကတငရြာေန

ဥးဖးသနးသည ၾကကဆစမကနးအတြက ထလေကးရြာအနးတြင ေျမ (၁ဝဝ) ဧက ရရထားေသာလညး ျပညနယ

အစးရသ႔ ၂ဝဝဝ ခႏစတြင ျပနအပခပါသည။ ထ႔ေနာက နတထပရြာ ေျမလြတေျမလပမားက ျပနေလာကခရာ (၂ဝ)

ဧကသာ ျပနရရခပါသည။ ဥးပငအမတ (0 SS-၇၁)၊ လဆနးအေရ႕ျပင ဥးပငအမတ (လ ၃၃) က ၂ဝဝ၂ ခႏစတြင

ရရခပါသည။ ထေျမ (၂ဝ) ဧကအတြက ေျပစာ မားက ၂ဝ၁၂ ခႏစ မ ၂ဝ၁၃ ခႏစအထ ရရခေသာလညး ၂ဝ၁၄ ခႏစ

မစၿပး ေျပစာျဖတပငးမား မရေတာပါ။ ၄ငးကစၥက စစမးၾကညရာ ေကးရြာအပခပေရးမး ဥးအေပါမ ဥးဖးသနး

ပငေျမမားက ေရာငးစားလကေၾကာငး သရပါသည။ လ႕အခြငအေရးခးေဖာကၿပး ေျမသမးျခငးက ဥပေဒအရ အေရး

ယ ေဆာငရြကေပးေစလပါသည။


ဘားအၿမ႕နယ၊ လာကာေကးရြာအပစ၊ ဘားပေကးရြာေန ေဒၚစနစနဥး (အဘ ဥးတငလ) ၏ မဘဘးဘြားမား

ပငဆငလပကငခသည ကြငးအမတ (၁ဝ၃၄) ရ လယေျမ (၃၉.၅၉) ဧကအား (၁၉၈၃-၁၉၈၄) ခႏစတြင ၿမ႕နယ

ျပညသ႔ေကာငစမ လညးေကာငး၊ (၂ဝဝ၅-၂ဝဝ၆) ခႏစတြင ေကးရြာေအးခမးသာယာေရးႏင ဖြ႕ၿဖးေရး ေကာငစမ

အႀကမႀကမ သမးဆညးခၿပး ထပမ၍ ၿမ႕ျပစမကနးက အေၾကာငးျပ၍ သမးဆညးခခရပါသည။ ေဒၚစနစန ဥး အျပင

အျခား လယသမား (၉ဝ) ဥး၏ လယေျမ (၈ဝ) ဧကခန႔ကလညး သမးဆညးခပါသည။ သမးဆညးရာတြင ေျမသမး

ဥပေဒႏင မညျခငး၊ ေလာေၾကး နစနာေၾကးလညး မေပး၊ ေျမေနရာ အစားထးေပးျခငးလညး မရပါ။

အေၾကာငးအမးမးျပ သမးဆညးခေသာလညး ယေန႔အခနထ ျပညသ႔အကးျပလပငနးမားအား ေဆာငရြက


42

ျခငးမရပ သစပငျခႏြယမား ဖးလႊမးကာ ေျမလြတေျမ႐ငးမားအျဖစ ေတြ႕ျမငေနရပါသည။ အခ႕ေနရာမားတြင

၀နထမး အမရာတကခနးမား ေဆာငလပထားေသာလညး လကေတြ႕တြင ဝနထမးမား ေနထငျခငး မရပ လပပငခြငရ

သမားမ အရပသားအခ႕အား လစဥအခေၾကးေငြ ယ၍ ငားရမးေနထငေစလကရပါသည။

၁၉၉ဝ ခႏစတြင ေဒၚစနစနဥး ဖခင ဥးတငလ (ကြယလြန) အား လယယာေျမျပနာက အေၾကာငးျပ၍

ပဒမ ၅(ည)၊ ၁၇(ခ) ျဖင တရားစြခရာ ေမာလၿမငေထာငတြင ေထာင (၃ဝ) ႏစ ကခသည။ ေဒၚစနစနဥးမ သမးဆညးခ

လယေျမမားႏင ပတသက၍ ျပညေထာငစအဆင၊ ျပညနယအဆင၊ ၿမ႕နယအဆငမားသ႔ ၂ဝ၁၃၊ ၂ဝ၁၄၊ ၂ဝ၁၅

ခႏစမားတြင အႀကမႀကမ တငျပခရာ သကဆငရာဌာနမ လာေရာကကြငးဆငး စစေဆးခေသာလညး တကမန

ကနေအာင ေျဖရငးေဆာငရြကေပးျခငးမရပါ။ ေဒၚစနစနဥး အပါအဝင သမးဆညးခ လယသမားမား မ ၎တ႔၏

ဆး႐ႈးနစနာမႈမားက အစးရသစအေနျဖင ေျဖရငးေဆာငရြကေပးမညဟ ေမာလငလကရသည။


ကရငျပညနယ၊ ဘားအခ႐င၊ ဘားအၿမ႕နယ၊ မကရငေကးရြာအပစ၊ မကရငေကးရြာေန ဥးဘစနသည

တစရြာတညးေန ဥးေပၚကးထမ (ၾကာအငးအေရ႕ကြငး)၊ ကြငးအမတ (၁ဝ၅ဝ ေအ)၊ ဥးပငအမတ (၇၃) ရ လယေျမ

(၇.၈၈) ဧက အား ၀ယယခပါသည။ (၇.၈၈) ဧကတြင ဥးဘစနမ လြနခေသာ (၄)ႏစခန႔က (၃) ဧကအကယအ၀နးရ

ေရာဘာပင ၃ ဧက က စကပးထား ၿပး ေရာဘာပငေပါငး (၇ဝဝ) ေကာခန႔ရပါသည။ ထသ႔စကပးထားစဥ ၾကာအငး


43

ေပၚေတာမ ဆရာေတာ၏ညမ ေဒသခလကနကကငအဖြ႕အစညးမား၏ အရနအဝါက အသးျပ၍ ေကးရြာသစ

ေဖာထတေရးအစအမက အေၾကာငးျပၿပး ၂ဝ၁၆ ခႏစ၊ ဇနန၀ါရလတြင စကပးထားသည ေရာဘာပငမားအား

ဘဒဇာျဖင ထးေကာဖကဆးခၿပး သမးဆညးချခငးျဖစသည။

လယယာေျမမားအား အဓမၼ သမးဆညးျခငး၊ စကပးထားသည ေရာဘာပငမားအား ဘဒဇာျဖင ဖကဆး

ခခရျခငးမားေၾကာင ဥးဘစနႏင မသားစမားမာ လကရ စတဆငးရ ကယဆငးရျခငးမား ခစားေနၾကရၿပး အဓမၼ

သမးဆညးခခရသည လယယာေျမ (၃) ဧကအား ျပနလည ရယလျခငး၊ ဖကဆးခခရသည ေရာဘာပငမားအတြက

ထကသငသည ေလာေၾကး ရရေရးတ႔အတြက ကညေဆာငရြကေပးႏငပါရန တငျပထားပါသည။


ကရငျပညနယ၊ ဘားအခ႐င ဘားအၿမ႕နယ၊ လဆနးနတထပေကးရြာအပစရ ကြငးအမတ (၁၁၃၉)၊

ေနာငပတပ အေရ႕ကြငးရ ဥးပငအမတ (၂၄/က)၊ (၂၄/ခ)၊ (N/၂၆)၊ (N/၂၇)၊ (N/၂၈)၊ (N/၂၉)၊ (N/၃၀)၊ (N/၃၁)၊

(N/၃၂)၊ (N/၁၀ က)၊ (N/၁၁ က) အမညေပါက ျခေျမ ဧက (၁ဝဝ)အား ၂ဝဝ၆-၂ဝဝ၇ ခႏစခန႔က ယခင DKBA မ

ဗလမးၾကာ၀ငး (ကြယလြန) မ ေရာငးခခရာ လဆနးနတထပေကးရြာေန ရြာသ/ရြာသားမားမာ ရြာႏင အလမးေ၀းကြာ၍

မဝယယသျဖင၊ ေရႊေတာေကးရြာေန ဥးေကာသာေဖါငႏင (၁ဝ) ဝယယၿပး ေရာဘာပငမား စကပးလပကငခပါသည။

ထသ႔လပကငခၿပး ေရာဘာပငသကတမး ဥးတ႔မ (၄/၅)ႏစသားခန႔ အေရာကတြင ၂ဝ၁၁-၂ဝ၁၂ ခႏစခန႔၌

လဆနး နတထပေကးရြာအပခပေရးမးႏင အဖြ႕ဝင (၆)ဥးတ႔မ မမတ႔၀ယယစကပးထားသည ဧက (၁ဝဝ) အား

ဘးဘြားပင ေျမဟဆကာ အဓၶမသမးဆညး ျခစညး႐းခတခပါသည။

ထသပ အဓၶမသမးဆညးၿပး ၿခစညး႐းခတကးလြနျခငးႏင ပတသက၍ ဥးေကာသာေဖါင ႏင ရြာသား(၁ဝ)

ဥးမ ေကးရြာအပခပေရးမးႏငအဖြ႕အား တရားစြဆရာ လကရအမႈရငဆငလကရပါသည။ အမႈမာ (၁)ႏစေကာၾကာျမင

သညတင မနကနစြာ စရငဆးျဖတႏငျခငး မရေသးပါေၾကာငးႏင လကရေရာဘာ စကပးလပကငခသည ဥးေကာ

သာေဖါင အပါ အဝင (၁ဝ)ဥးမာ နစနာဆး႐ႈးမႈမားရေနပါေၾကာငး တငျပထားသည။


44


45


ကရငျပညနယ၊ ေကာကရတခ႐င၊ ေကာကရတၿမ႕နယ၊ ေဒါဖားေကးရြာေန ေဒၚမခသည ဥးပငအမတ

(၂၈/၂)၊ ကြငးအမတ (၇၄ က)၊ ေျမ (၁) ဧကေကာ (အလား ၁၂ဝ’၊ အန ၉ဝ’) အား ဥးေအာငခစရ ထမ ဝယယၿပး

ဖကမး ဖကကာ ပဥးေထာင တတစလးေဆာကကာ (၁၇)ႏစတငတင မဘႏစပါး၊ သားသမးႏငအတ ေနထငခပါသည။

ေဒၚမခပငဆငသည ၄ငးေျမအနးတြင လယသမားအခ႕ လယေစာငတမားေဆာက၍ ေနထငၾကသည။ ထလယ

သမားမား မးယစေသာကစားဆပေသာငးကနးမႈေၾကာင အနးရ ေခမာရသ၀သေကာငးမ ဆရာေတာ ဘဒၵႏေခမႏ မ

ေဒၚမခအပါ အ၀င တေဆာကေနသအားလး ေျပာငးေရႊ႕ေနထငခငးပါသည။

ေဒၚမခ၏ တအမေနရာ

၂ဝ၁ဝ ခႏစတြင ဆရာေတာဘဒၵႏေခမႏ ပလြနေတာမၿပးေနာက ၂ဝ၁၂ ခႏစတြင ယခငေကးရြာဥကဌ

ဥးခစဝငး ႏင ယခေကးရြာအပခပေရးမး ဥးဝငးႏငတ႔မ ေဒၚမခပငဆငသည ေျမကြကက အကြကငယ(၃)

ကြကခြကာ တစကြက ကပ ၆၅ဝဝဝဝ/ ႏႈနးျဖင အကြက႐က ေရာငးစားခပါသည။ ေဒၚမခက ၄ငးေျမကြက (၃)ကြကမ

(၁)ကြကျပနေပးပါရန ေတာငးဆခေသာလညး မရရခပါ။ နစနာေၾကး၊ ေလာေၾကး ေပးေလာျခငးလညးမရပါ။

သ႔ျဖစပါ၍ ေဒၚမခဆး႐းခသည ေျမကြကက ျပနလညရရရနႏင အကြက႐ကေရာငးခခသည ဥးခစဝငး(ယခငေကး

ရြာဥကဌ)ႏင ဥးဝငးႏင (ယခအပခပခပေရးမး) တ႔အား ထေရာကစြာ အေရးယေပးပါရန ကရငျပညနယဝနႀကးခပ

ထသ႔ ၂ဝ၁၄ ခႏစ ေအာကတဘာလ(၁၇)ရကေန႔တြင အကညေတာငးခ တငျပထားပါသည။


46


ကရငျပညနယ၊ ေကာကရတခ႐င၊ ကဒးၿမ႕ အမတ (၂)ရပကြကတြင ဥးကေပၚ (ဘ) ဥးေကာေထာ

ပငဆညသည အကြကအမတ (၇၈ ခ)၊ ဥးပငအမတ (၂၂)၊ မလဧရယာ (၃.၃၈) ဧကႏင ဥးစနးလႈင (ဘ) ဥးဘၾကည

ပင ကြငးအမတ (၇၈ ခ)၊ ဥးပငအမတ (၁၉)၊ မလဧရယာ (၈.၁၆) ဧက တ႔က မလပငရငမားအား အသေပးျခငးမရဘ

ရပကြကအပခပေရး မးေဟာငးမ အကြက႐ကေရာငးခခသည။ ထသ႔ေရာငးခချခငးေၾကာင ေျမကြကဝယယသမားႏင

ေျမပငရငမား အႀကမႀကမ အခငးမားခရသည။ ယခအခနထ သကဆငရာမ ျခခတသည ကစၥကသာ ေျဖရငးေပး၍

ေျမကြက႐က ေရာငးခမႈက ထေရာကစြာေျဖရငးေပးျခငးမရပါ။

ေျမကြကဝယယသမားႏင ေျမပငရငမား အခငးျဖစပြားရာေနရာ


ကရငျပညနယ၊ ဘားအခ႐င၊ ဘားအၿမ႕နယ၊ လဆနးေကးရြာအပစ၊ လဆနးေကးရြာေန ဥးဘးသနးႀကးသည

ကြငး အမတ (ဝ၅၅၇)၊ ေျမဧက (၄ဝဝဝ) ေကာပငဆငေသာ ဥးၾကာ၀ငးထမ ေျမဧက (၁၁ဝ)က (၁.၂.၂ဝဝ၇) ရကေန႔

တြင စာခပျဖင ကပသနး (၃ဝ) ေပးကာ ဝယယခပါသည။ ထ႔ေနာက ၂ဝဝ၇ ခႏစ၊ ေဖေဖၚ၀ါရလ (၁)ရကမစ၍

ေရာဘာပငမားအား စကပးခပါသည။ ၂ဝ၁၄ ခႏစတြင ေကးရြာအပခပေရးမး ဥးအေပါမ ေျမ (၁၁ဝ)ဧက ထမ ဧက

(၅ဝ) ကသမးယ၍ အကြကရကၿပး ေရာငးစားခပါသည။ ေကးရြာေျမစာရငးမလညး အကြကမားရကေပးခပါသည။


47

မမဘကမ တငၾကားလငလညး အသကအႏရာယစးရမစရသညအတြက မတငၾကားခပါ။ ၀ယယထားေသာေျမမား

ဆး႐ႈးျခငး၊ ေရာဘာ ပငမားဆး႐ႈးျခငးေၾကာင စးပြားေရးထခကခရပါသည။ ယခအခါ ထသမးဆညးေျမမားမာ

ျခမားထေနပါသည။ လာေရာက ေနထငသမားလညး မရပါ။ သမးဆညး အကြက႐က ေရာငးခမႈမားက ဥပေဒအရ

အစးရအဖြ႕မားမ အေရးယေပးရနႏင သမးဆညးသြားသည ေျမမား ျပနလည ရရလသည။


48

ျဖစစဥ (၉)

ကရငျပညနယ၊ ဘားအခ႐င၊ ဘားအၿမ႕နယ၊ ေရႊေတာေကးရြာအပစ၊ ေကာပရေကးရြာတြင (၁၇.၂.၂ဝဝဝ)

ရကစြျဖင စားကကေျမမ ေျမ႐ငးအျဖစ ခြငျပခက ကသည အမန႔ေၾကာျငာစာက ဘားအခရင အေထြေထြ

အပခပေရးဥးစးဌာနမ (ဥးေကာမး) အား အမႈတြအမတ ၁၁/၉၉ ျဖငခထားခပါသည။ ခထားေျမဧရယာမာ (၃၇.ဝဝ)

ဧကျဖစပါသည။ ၂ဝဝဝ ျပညႏစမစ၍ ေရာဘာ၊ သဟ၊ ကၽြေကာ၊ ၾကကေမာက၊ သပရာ၊ ငကေပာ စသညမားက

တျဖညးျဖညးခငး စကပးခရာတြင ဧက (၃ဝ)ခန႔ စကပးခၿပးျဖစပါသည။ ပစ (၁ဝ၅) ရၿပးျဖစ၍ ပစ (၁ဝ၆) ရရရန

(၁၁.၃.၂ဝ၁၄) ရကေန႔တြင ကရငျပညနယ အစးရအဖြ႕ႏင ေထြအပ၊ ေျမစာရငး အဆငဆငသ႔ ေပးပ႔ခပါသည။ ၂ဝဝ၉

ခႏစႏင ၂ဝ၁၄ ခႏစတ႔တြင မးႏစႀကမေလာငခပါသည။ စကပးထားသည အပငမား၏ သးပ တစပခန႔ ပါသြားပါသည။

ဘားအၿမ႕နယ ကရငေကာကကေကးရြာအပစမ ေညာငကနးရြာရ ပတျမားဘနးႀကးေကာငးမာ ဥးေကာမး၏

ျခႏင ကပလကရပါသည။ ေကာပရရြာ ႏင ေညာငကနးရြာမာ ထစပလကရပါသည။ ပတျမားဘနးႀကးေကာငးမ

ေကာငးဒကာအမညခ ဥးေကာတင၊ ဥးသန၊ ဝငးနထြနး၊ ဥးပန တ႔မ ဥးေဆာင၍ ဥးေကာမး စကထားသည

ေရာဘာပငမား စကပးထားသည ေျမ (၅) ဧကခန႔အား (၁၈.၅.၂ဝ၁၄) ရကေန႔တြင ဝါးၿခစညး႐းခတျခငး၊

(၂၅.၇.၂ဝ၁၄) ရကေန႔တြင ထငးပငခတယျခငး၊ (၃.၁.၂ဝ၁၅) ရကေန႔တြင ကးေကာ၍ ေျမေျမာငး (မးတားလမး)

တးျခငး၊ (၁၅.၃.၂ဝ၁၅) ရကေန႔တြင ဝါးၿခစညး႐းမ ကြနကရစတငမားျဖင အခငအမာ ကာရျခငးျဖင အႀကမႀကမ

ကးေကာ၍ သမးယခပါသည။ ထသ႔ ကးေကာမႈအဆငဆငတငးတြင ကရငျပညနယ ဝနႀကးခပက လပမ၍

ေထြအပ၊ ေျမစာရငး၊ ရတပဖြ႕ အဆငဆငသ႔ မတေပးပ႕ကာ တငၾကားခေသာလညး ေဆာငရြကေပးျခငး မရခပါ။

ျဖစစဥ (၁ဝ)

ကရငျပညနယ၊ ဘားအခရင၊ ဘားအၿမ႕၊ အမတ ၂/၈၊ ဗလခပလမးတြင ယခလကရေနထငလကရသ

ေဒၚေနေနသည လာကျမငေကးရြာ၊ ေလယာဥကြငးႏင မကႏာခငးဆငတြင ေျမ (၅၇)ဧကအား ပငဆငခၿပး

ေျမပစကခငးအျဖစ စကပးလပကငခပါသည။ ေဒၚေနေန၏ ပငဆငခေသာေျမမားမာ -

(က) ကြငးအမတ (၁၁၂၁)၊ ရြာသစကြငး၊ ဘားအၿမ႕။

(၁) ဥးပငအမတ - ၁၇ - (၆.၃၅) ဧက

(ခ) ကြငးအမတ (၁၁၂၃)၊ မေဘာငကြငး၊ ဘားအၿမ႕။

(၁) ဥးပငအမတ - ၁၂၉ - (၂.၈၃) ဧက

(၂) ဥးပငအမတ - ၁၃၀ - (၄.၃၆) ဧက

(၃) ဥးပငအမတ - ၁၃၆ - (၄.၉၅) ဧက

(၄) ဥးပငအမတ - ၁၃၇ - (၂.၆၇) ဧက

(၅) ဥးပငအမတ - ၁၃၅ - (၇.၈၇) ဧက

(၆) ေလယဥကြငး - (၁၃) ဧက


49

(၇) ဥးပငအမတ - ၂၃၈ - (၁.၁ဝ) ဧက

(၈) ဥးပငအမတ - ၁၃၁ - (၁.၁၂) ဧက

(၉) ဥးပငအမတ - ၁၂၆ - (၄.၄၉) ဧက

(၁ဝ) ဥးပငအမတ - ၁၂၇ - (၃.၁၅) ဧက

(၁၁) ၾကာအငးေတာငေျခရငးလယကြငး - ၅ ဧက တ႔ ျဖစသည။


50

အထကေဖာျပပါေျမပစကခငးအား ၁၉၇၉ ခႏစတြင တငးမးႏငတကြ၊ ဘားအၿမ႕ေန ဗလမးႀကးမား၊

အႀကးအကမားက ေဂါကကစားရနအတြက ေဂါကကြငးေဖာကလပရန ေတာငးဆခပါသည။ ေဒၚေနေနအား လအပ

သညအခါ အထကပါ ေဂါကကြငးေျမေနရာအား ျပနေပးပါမညဟ ကတေပး၍ ေဒၚေနေနမ လကမတေရးထး

ေပးခပါသည။ ကရငျပညနယ ေအးခမးသာယာေရးႏင ဖြ႕ၿဖးေရးေကာငစဥကဌမားျဖစသည ဗလမးႀကးေမာငရနႏင

ဗလမးႀကး ခထြနးေအာငတ႔ တာ၀နထမးေဆာငစဥကာလအတြငး ေဒၚေနေန၏ ေဂါကကြငးေျမေနရာအစား၊

လယမလပပ ပစ၍ ထားေသာ အစးရသမးထားသည လယယာေျမ (ယခ ဘားအၿမ႕ျပင ေမြးျမေရးဇေျမေနရာ) (၆၉)

ဧကက အစားထး ခထားေပးခပါသည။ သ႔ေသာ အဆပါ အစားေပးသည လယယာေျမမားသည လာကေဒါငေကးရြာမ

ရြာသားမားပငဆငသည ေျမမားျဖစသညအတြက ေဒၚေနေနက မယခပါ။

ေဒၚေနေန (အသက ၉၇ ႏစ) မ ထေျမမား ျပနလညရရေရးအတြက ၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ ဇြနလ (၁၈) ရက ရကစြျဖင

တစႀကမ၊ ၂ဝ၁၃ ခႏစ၊ ေမလ (၆) ရကေန႔ ရကစြျဖင တစႀကမ၊ ႏငငေတာသမၼတ ဥးသနးစနထသ႔ စာေရးသားလပမ

တငျပခေသာလညး ေျဖရငးေဆာငရြကေပးျခငး မရေသးပါ။


51

ျဖစစဥ (၁၁)

ကရငျပညနယ၊ ဘားအခရင၊ ဘားအၿမ႕နယ၊ လာကာေကးရြာအပစ၊ ဓမၼပါလရပကြကေန ဥးေငြတင (ခ)

ဥးေဆးတသည ၁၉၈၇ ခႏစမ စ၍ မဘဘးဘြားမား ပငဆငသည လယယာေျမ (၄.၈၇) ဧကအား ညျဖစသ ဥးပက

ႏင အတစကပးလပကငေနစဥ ညျဖစသမာ ကြယလြနသြားခပါသည။ ထ႔ေၾကာင ညျဖစသ ဥးပကအမညေပါက

ကြငးအမတ (၁ဝ၄၃)၊ ကြငးအမည ဘားပကြငး၊ ဥးပငအမတ (၅ဝ) ရ ေျမ (၁.၆၇) ဧကအား ဥးေငြတင (ခ) ဥးေဆးတ

မသားစမ ဆကလက စကပးလပကငလာခပါသည။ ထကသ႔လပကငေနစဥ ၂ဝ၁၃ ခႏစခန႔မစ၍ တစရပကြကတညးေန

ရာအမမးျဖစသ ဥးေကာႏငဆသမ ဥးေငြတင ပငဆငသည (ဥးပကအမညေပါက) လယခြနေျပစာပါ (၁.၆၇) ဧကအား

ေကးရြာလယ/စအဖြ႕ႏငပးေပါငး၍ အဓၶမသမးဆညးခသည။ ဥးေငြတင (ခ) ဥးေဆးတ သကဆငရာေျမယာေကာမတ

အဆငဆငသ႔ တငျပတငၾကားခေသာလညး ထးျခားမႈ မရသျဖင တရားစြဆခပါသည။

အကြက႐ကေရာငးစားရန ကြနကရစ တငမားစကထထားပ

တရားစြဆေသာလညး သကဆငရာတရား႐းအဆငဆငမ မနကနစြာ စရငဆးျဖတျခငး မရပ အခနကန၊

လပနး၊ ေငြကနကာ ရာအမမးျဖစသက အႏငဒကရေပးခမႈေၾကာင ယခအခါ ရာအမမးမ (၁.၆၇)ဧကအတြငး

အခငအမာကြနကရစ တငမားစကထကာ အကြက႐ကေရာငးစားရန စစဥလကရပါသည။ ျဖစစဥႏင ပတသက၍

ဥးေငြတင (ခ) ဥးေဆးတမ ဆကလက၍ ယခအစးရလကထကတြင သကဆငရာဌာနမား သ႔ ျပနလညတငျပတင

ၾကားလကရပါသည။


52

ျဖစစဥ (၁၂)

ကရငျပညနယ၊ ဘားအၿမ႕နယ၊ ေနာငထလးေကးရြာမ အပခပေရးမးဥးေမာငေမာငသည ၎အပခပစဥ

ကာလအတြငး ဇနးျဖစသလဝက စာေရးေဒၚခငေမသနးတ႔ ပးေပါင၍ ေနာငထလးေကးရြာပငသနေျမႏင

၎ႏငကပလကရေသာ ေဘာလးကြငးအား ရြာသရြာသားမားအား အသမေပးပ သမးယၿပး ေရာဘာပငမားစကပးခ

ပါသည။ သမးယထားေသာ သခၤငးေျမေပၚတြင ေရာဘာပငမားစကပးၿပး (၃)ႏစအၾကာ (၁၃.၉.၂ဝ၁၅)ရကေန႕

တြင ၎အပခပေရးမးႏင ဇနးက ရြာသားတခ႕အားေခၚယၿပးလကမတထးခငးပါသည။ ထသ႔ျပလပျခငးသည

ရြာသားမားမ ရြာဘပငေျမအား တရားဝငသေဘာတ ေရာငးခသညသေဘာသကေရာကေအာငမသမာေသာနညးျဖင

ႀကတင ၾကစညေဆာငရြကထားျခငး ျဖစပါသည။ သ႔ျဖစ၍ ထအပခပေရးမး ဥးေမာငေမာငသမးယထားေသာ

သခၤငးေျမႏင ေဘာလးကြငးသည ယခငကပငေနာငထလးေကးရြာဖြ႕ၿဖးေရးအတြက ေကးရြာပငႏငအစးရအေဆာ

ကဥးမား တညေဆာကရန လာထားၿပးေျမမားျဖစ၍ ၎ေျမက ယခငေကးရြာဘပငအတငး ရြာသားမားလကထသ႔

ျပနလည အပႏေပးပါရန ၂ဝ၁၆ ခႏစ ေမလတြင ေနာငထလးရြာသရြာသားမားမ ဘားအၿမ႕နယ အေထြေထြအပခပေရး

ဥးစးဌာန အပခပေရးမးထသ႔ တငျပထားပါသည။


53

ျဖစစဥ (၁၃)

ကရငျပညနယ၊ ဘားအခရင၊ ဘားအၿမ႕နယ၊ ေကာစနဘနေအာကေကးရြာအပစ၊ ေရႊျပညေတာငေကးရြာရ

ကြငးအမတ (၁၁၅၀/ခ)၊ ကြငးအမည ေနာငညကြငး၊ ဥးပငအမတ (၄၂/၅)၊ ေျမဧရယာ (၄.၁၂) ဧက တြင ရြာသ၊

ရြာသားမားမ ေကးရြာဘနးႀကးေကာငး သာေရးနာေရးကစၥမားအတြက စညးလးညညြတစြာ အစဥအဆက လပကငခ

ေသာ လယယာေျမျဖစပါသည။ အဆပါလယယာေျမအား ေရႊျပညေတာငေကးရြာေန ဥးေစာလေနမ ၄ငး၏သား

ဥးေစာသနးအားလညးေကာငး၊ ဥးေစာနငယမ၄ငး၏ သမး ေဒၚေထြးမအတ႔အား ခြေဝေပးကာ ၄ငးတ႔၏ ပဂၢလက

ပငသဖြယ စကပးလပကငေစခပါသည။ ထအခနမစ၍ ဘနးႀကးေကာငး သာေရးနာေရးကစၥအတြက ရြာသရြာသားမား

စေပါငးလပကငခစဥကကသ႔ စပါးတငး (၅ဝ) က ေထာကပေပးျခငး မရေတာပါ။ ထျဖစစဥအား ထေျမတြင ယခငက

စေပါငးလပကငခဖးသ ဥးေလာကခတပါ (၃)ဥးတ႔မ ေကးရြာအပစေျမယာစမခန႔ခြမႈ ေကာမတသ႔ တငျပရာ

(၂၇.၁ဝ.၂ဝ၁၃) ရကစြပါ စာအမတ (၅ / ၃ - ၅ / ဥး ၆) တြင ပါရသည ဆးျဖတခကအရ ေကာမတမ ဥးေလာကခတပါ

(၃)ဥးတ႔အား စေပါငးေျမအျဖစထားရကာ ဆကလကလပကငရန အႏငေပးခပါသည။

သ႔ေသာ ထဆးျဖတခကအား ၿမ႕နယလယယာေျမစမခန႔ခြမႈအဖြ႕သ႔ ဆကလကတငျပရာ ၿမ႕နယလယယာ

ေျမစမခန႔ခြမႈ အဖြ႕၏ (၂၉.၄.၂ဝ၁၄) ရကစြပါ စာအမတ ( ၈၆ / လယ-၃-၂ (၂ဝ၁၄) တြင ပါရသည ဆးျဖတခကအရ

အခငးျဖစေျမ (၄.၁၂)ဧက က ၁၉၈၄ ခႏစခန႔မစ၍ လကရလကငတ ႏစ (၃၀) ခန႔ လပကငခသ ဥးလေန၏သားျဖစသ

ဥးေစာသနးအား (၂.ဝ၆) ဧက ကလညးေကာငး၊ ဥးနငယ၏သမးျဖစသ ေဒၚေထြးမအား (၂.ဝ၆)ဧက ကလညးေကာငး

ဆကလက လပကငခြင ျပခပါသည။

ထအမႈအား ခရငလယယာေျမစမခန႔ခြမႈအဖြ႕သ႔ ဆကလကအယခ၀ငခရာတြင ခရငလယယာေျမစမခန႔ခြမႈ

အဖြ႕မ (၂၆.၉.၂ဝ၁၄) ရကစြပါ စာအမတ ( ၄ / ၁ - ၁ / ဥး ၆) တြင ပါရသည ဆးျဖတခကအရ ဥးေစာသနးႏင

ေဒၚေထြးမတ႔ အား ဆကလကလပကငရန ခြငျပခပါသည။ ယငးဆးျဖတခကအား ေကနပမႈမရသည ဥးေလာကခတ၊

ေဒၚတးတးႏင ဥးေနာငေကာတ႔မ ျပညနယလယယာ ေျမစမ ခန႔ခြမႈအဖြ႕သ႔ (၂၄.၁ဝ.၂ဝ၁၄) ရကစြပါစာႏငအတ

ေရႊျပညေတာငရြာသ၊ ရြာသား(၆၃)ဥးတ႔၏ ကန႔ကြကေၾကာငး လကမတမားက ပးတြ၍ ဆကလကအယခ၀ငရန

တငျပခပါေသာလညး ယေန႔အခနထ တစစတစရာ အေၾကာငးျပနၾကားျခငး မရပါသျဖင ျပညနယအစးရမ

ယငးအမႈအား ျပနလညစစစ၍ အေရးယေဆာငရြကေပးပါရန တငျပအပပါသည။

ျဖစစဥ (၁၄)

ကရငျပညနယ၊ ဖာပြနခ႐င၊ ကမေမာငးၿမ႕၊ အမတ(၃)ရပကြက၊ မဆးကနးရပ ကြငးအမတ - OSS၊ ဥးပငအမတ

(၄၁၅) ရ လယေျမ (၇.၃၇) ဧက သည ဥးေစာတာေပဖး (ဘားအၿမ႕နယ၊ ေရေအးေကးရြာ ေနထငသ) ၏ ဖခင

ဥးေအာငၿငမး (ကြယလြန) ပငဆငေသာ လယေျမျဖစပါသည။ ၎လယယာေျမက ၁၉၉၁-၉၂ ခႏစမ စတငၿပး

၀ယယကာ စပါး စကပးလပကငခၿပး ႏစစဥ ေျမခြနကလညး ေဆာငခပါသည။


54

ဥးေအာငၿငမးပငဆငေသာ အဆပါလယေျမအား ၁၉၉၅-၉၆ ခႏစတြင ဥးမးေ၀ (ရ.ယ.က ဥကဌ၊

ကမေမာငေကးရြာ)၊ ဥးစးလ(အဖြ႕ဝင၊ ဥးထြနးေအး(အဖြ႕၀င)၊ ဥးသနးျမင (ေျမစာရငးဌာန) ႏင ေျမစာရငးဌာနမ

ဝနထမးမား ပးေပါငး၍ အမယာေျမကြကသစခေပးရနအတြကဟဆကာ ေျမကြကမား သတမတခပါသည။ မလပငရင

မားအား ညႇႏႈငးတငပငျခငး၊ ေလာေၾကး နစနာေၾကး ေပးျခငးလညး မရပါ။ ဥးေစာတာေပဖး မ မမလယေျမက

ျပနလညလခငေသာလညး ဌာနဆငရာမားက ေၾကာကရြသျဖင တငၾကားျခငး မရခပါ။ မညသညအဖြ႕ အစညးကမ

အကညေတာငးချခငး မရခပါ။

ျဖစစဥ (၁၅)

ကရငျပညနယ၊ ဖာပြနခ႐င၊ ကမေမာငးၿမ႕၊ ကမေမာငကြငး၊ ဥးပငအမတ(၁၄၂) ေျမ (၄.၅ဝ) ဧကသည

ကမေမာငးၿမ႕၊ အမတ(၂)ရပကြကေန ဥးဘစး၏ ဖခင ဥးေဖါထ (ခ) ဥးလစန ၏ ဘးဘြားစဥဆက ပငဆငလပကငခေသာ

လယေျမျဖစၿပး ၁၉၆၈ ခႏစမစ၍ ၾကပင၊ စပါးပငမား စကပး လပကငခသည ေျမယာမားျဖစသည။ အဆပါ ေျမအား

၁၉၉၈ ခႏစခန႔တြင ေဆြျမတမးၾကြယ ဘနးႀကးေကာငး ေဂါပကအဖြ႕မ သမးဆညးခပါသည။ ထ႔ျပင ဥးေမာငန

ပငဆငေသာ ေျမ (၃)ဧက ခန႔ ကလညး ဥးေမာငျမႏင ဥးခငဖး တ႔မ သမးဆညးချပနပါသည။

သမးဆညးၿပးေနာက အမယာအေဆာကအဥမား ေဆာကလပထားၿပး ကနသည ေျမဧရယာထမ အခ႕က

ေရာငးစားၿပး အခ႕က အျခားပဂၢလမားသ႔ လႊေျပာငးခသည။ ေျမစာရငး႐းတြငလညး တရား၀င ပစေပါကေအာင

ျပလပထားပါသည။ သမးၿပးေနာကပငး မလပငရငမားက ဝငေရာကလပကငေသာအခါ တမး႐ႈ႕ျခငး၊ ဥးဘစး၏

အေဒၚျဖစသအား ေရနစျခငးမား ျပလပခပါသည။ မလလယပငရင ဥးေဖါထ၏သား ဥးဘစး မ မမပငလယေျမက

ျပနလည လပကငခငေသာလညး သကဆငရာသ႔ တငၾကားထားျခငး မရေသးပါ။


55

ျဖစစဥ (၁၆)

ကရငျပညနယ၊ ဖာပြနခ႐င၊ ကမေမာငးၿမ႕၊ အမတ(၂)ရပကြက၊ အနးေတာကြငးရ ကြငးအမတ OSS ၁/၃ ရ

ဥးပငအမညေပါက လယေျမမားသည ေဒၚေအးစန အပါအဝင လယသမား (၁၃)ဥး ပငဆငေသာ ဧက (၁ဝ၇)

ဝနးကငခန႔ရ လယေျမမားျဖစၿပး စပါးစကပး လပကငပါသည။ အဆပါ ကြငးအမတ ရ လယေျမမားအား ၁၉၇ဝ-၇၁

ခႏစမ မလေျမတငးတာခၿပး၊ ပထတျခငး၊ ဧရယာစာရငးမားတြကခကျခငးမား ျပလပခပါသည။ ယခအခါ အဆပါ

ေျမပထတထားျခငးက မကကြယျပ၍ ေျမပအသစေရးဆြရာ ကမေမာငးရြာ ဘာသာေပါငးစ သခႌငးေျမက ေျမပအသစ

တြင ေျမလြတေျမ႐ငးဟ ေဖာျပထားသည။

၁၉၉၄ ခႏစတြင ေဒၚေအးစန ပငဆငေသာ ေျမကြကေပၚတြင အာဏာပငအဖြ႕အစညးမားႏင နးစပသ

ဥးထြနးလ၊ ဥးကေရာ ႏင အေပါငးအပါမား မ မညသညအေၾကာငးျပခကမ မရဘ အတငးအဓမၼ ၀ငေရာကကး

ေကာေနထငခပါသည။ ေလာေၾကး၊ နစနာေၾကး တစစတစရာ ေပးအပျခငးလညး မရပါ။ အဆပါ ေျမကြကအား

၎ပဂၢလမားမ ေျမစာရငး႐းတြင တရားဝငပစ ေပါကေအာင ျပလပထားပါသည။

ထ႔ျပင အျခားလယသမား (၁၂)ဥးျဖစေသာ ေဒၚလျမင၊ ဥးတငစး၊ ဥးလေထြး၊ ဟနမဒါလ၊ ေဒၚခငၾကည၊

ဥးေထာေဒး၊ ဥးအမန၊ ဥးဇာတလက၊ ကကေလး၊ ေနာၾကညၾကညေဌး၊ ဥးဒါးေဝ၊ ေဒၚသႏာေအာင တ႔ ပငဆငေသာ

လယယာေျမ (၉၆) ဧက ဝနးကင က ၁၉၉၅-၉၆ ၌ ကမေမာငးၿမ႕နယ ေျမစာရငးဌာနမ ဥးေအာငျမသနးႏငအဖြ႕၊

အမတ(၂)ရပကြကဥကဌ ဥးမးျမင၊ ရာအမမး(၁) ဥးမးျမငေလး၊ ရာအမမး(၂) ဥးျမငတင တ႔မ ပးေပါငး၍ မညသည

အေၾကာငးျပခကမ မေပးဘ သမးဆညးသြားခသည။


56

သမးဆညးသြားၿပးေနာက အဆပါေျမကြကမားေပၚတြင အမေျမကြကမား ႐ကၿပးေရာငးစားျခငး၊ လမးမား

ေဖာကလပျခငး၊ အတဖတလပငနးမား ျပလပခပါသည။ ေဒၚေအးစန အပါအ၀င မလယပငရင လယသမား (၁၃)ဥးမ

မမတ႔ လယေျမအား ျပနလညရရရန ၂၀၁၄ ခႏစ ေအာကတဘာလ (၂၇) ရကေန႔တြင လာဘေပးလာဘယမႈ ပေပာက

ေရး ေကာမရင (ေနျပညေတာ) ဥကဌ ထသ႔ တငျပတငၾကားထားပါသည။ သ႔ေသာ ယေန႔အခနအထ ထးျခားမႈ တစစ

တစရာ မရခပါ။


57

ထ႔ျပင အနးေတာကြငး၊ ကြငးအမတ OSS ၁/၃၊ ဥးပငအမတ ၃ဝ ရ ဥးတငေရႊ ပငဆငသာ ေျမ (၈.၄) ဧက

ကလညး ၁၉၉၆ ခႏစတြင ဥးေအာငျမသနး၊ မးျမငႏင ဥးျမငတင တ႔မ သမးဆညးခၿပး စာသငေကာငးေဘာလးကြငး

ျပလပရန ျခစညး႐းခတ ကာရထားပါသည။

ျဖစစဥ (၁၇)

ကရငျပညနယ၊ ဖာပြနခ႐င၊ ကမေမာငးၿမ႕နယခြ၊ အမတ(၂)ရပကြက၊ အနးေတာရ ကြငးအမတ OSS ၁/၃၊

ဥးပငအမတ (၃၈) ေျမေနရာသည ဥးခြနစစလႈင၏ ဘးစဥေဘာငစဥ လပကငခေသာ ျခေျမျဖစၿပး ဧက(ဝ.၂ဝ)

ခန႔ရပါသည။ ႏစစဥ ေျမခြနကလညး ေပးေဆာငထားပါသည။ ထေျမေပၚတြင ဒးရငပငႏင ပႏၵပငမား စကပး

လပကငျခငးျဖင အသကေမြး၀မးေကာငးျပပါသည။ ၂ဝ၁၃ ခႏစတြင အဆပါ ေျမကြကအား ေဆြျမတမးၾကြယ

ဘနးႀကးေကာငး ေဂါပက အဖြ႕က DKBA လျခေရးအတြကဟ အေၾကာငးျပကာ သမးဆညးသြားခပါသည။ ေလာေၾကး၊

နစနာေၾကး တစစတစရာ ေပးအပျခငး မရပါ။ အဆပါ ေျမေနရာတြင DKBA ႏင ပတသကနးစပသမားမ

အမယာမားေဆာကလပ ေနထငလကရပါသည။ မလပငရင ဥးခြနစစလႈင၏ ကနရစသ မသားစ မ မမပင ေျမယာအား

ျပနလညလခငေသာလညး စးရမေၾကာကရြသျဖင မညသညဌာန၊ မညသညအဖြ႕အစညး ကမ တငၾကားထားျခငး

မရပါ။

ျဖစစဥ (၁၈)

ကရငျပညနယ၊ ဖာပြနခရင၊ ကမေမာငးၿမ႕၊ အမတ (၄)ရပကြကေန ဥးစၫြန႔၏ လယေျမ (၄.၁၈) ဧကက

၁၉၉၄ ခႏစခန႔က ဥးမးေဝ (ကမေမာငး ရ.ဝ.တ ဥကဌ)၊ ဥးသနးျမင၊ ဥးေအာငမးဟနး (ေျမစာရငး ဥးစးဌာန)

ဥးေအးျမင၊ ဥးဘေရႊ ဥးေငြသနး (ရပမ/ရပဖ)၊ ဥးထြနးလြင (စကပးေရးဌာန) စသည ပဂၢလမား ပးေပါငးကာ

သမးဆညးၿပး DKBA မသားစမားအား အကြကခေပးခပါသည။ ၄ငးလယယာေျမမာ ၁၉၉၁-၁၉၉၂ ခႏစ မတငခင

ကတညးက စတငလပကငခၿပး ဘးဘြားပငလယေျမျဖစ၍ စပါးစကပးခပါသည။

DKBA မသားစမားမတဆင အျခားသမားသ႔ အဆငဆငျပနလညေရာငးခပါသည။ လကရလယေျမတြင

ေနထငသမားသည ေျမစာရငးရးတြင တရား၀ငျဖစေအာင ပစေဖာကထားျခငး တခ႕ရပါသည။ ေလာေၾကးနစနာေၾကး

ေပးအပျခငးမားမရသလ ေတြ႕ဆၫႇႏႈငးမႈလညးမရပါ။ မမလယေျမတြင ၀ငေရာကလပကငခြင မရေတာသည

အခနမစ၍ မမလယေျမအသမးခရေၾကာငး သရပါသည။ မမပငလယေျမက ျပနလညပငဆငလေသာလညး သက

ဆငရာသ႔ တငျပတငၾကားထားျခငး မရပါ။


58

ျဖစစဥ (၁၉)

ကရငျပညနယ၊ ဖာပြနခ႐င၊ ဖာပြနၿမ႕နယ၊ ကမေမာငးၿမ႕၊ အမတ(၃)ရပကြကအတြငး ရ ေဒၚေအးေငြ

အပါအ၀င ျခပငရင (၄) ဥး ပငဆငေသာ ဘးဘြားပငေျမသည စစေပါငး (ဝ.၂၃ဝ) ဧက ခန႔ ရပါသည။ ၁၉၆၂

ခႏစမတငခင စစေဘးစစဒဏသငေနေသာ အခန၌ ပငရငမားေဘးကငးလျခေသာ ေနရာမားတြင ခေအာငေနထင

စဥကာလအတြငး ေနရပမစြန႔ခြာေနခနတြင အဆပါ ေျမကြကအား ေခတစြန႔လႊတ ထားခရပါသည။ အဆပါ

ေျမကြကမားက တပမ ယာယခတပေဆာကလပျခငး၊ ရ.ဝ.တ၊ ရ.ယ.က ႐း ေခတေဆာကျခငးျဖင အသးခခပါသည။

သစထတ၊ သစေတာ မလညး ယာယ႐း ေဆာကေနၾကပါသည။ ၁၉၉၅ ခႏစေနာကပငး နယေျမေအးခမးသာယာလာၿပး

ကမေမာငးရြာသည ၿမ႕နယခြအဆငသ႔ ေရာကရလာခနတြင ၿမ႕နယခြႏင ပတသကေသာ ႐းအေဆာကအဥ၊

ဌာနဆငရာမားအတြက ေျမေနရာ စနစတက ခထာေပးၿပးလညးျဖစပါသည။ ေနရာခထားေပးၿပးေနာကပငး ေျမေနရာ

မားက ပငရငမားထ မေပးဘ ရြာမ ေစတနာရငအခ႕မ စာၾကညတကေဆာကလပျခငး၊ ၾက႕ခငေရးအသငး ႐းအတြက

ရယက ဥက႒ေဟာငးမ ေဆာကလပျခငးမား ျပလပခၾကသည။ သစထတလပငနးမ၀နထမးမားကလညး ၎တ႔

အတြက ေနရာခေပးထားေသာ ေျမေနရာတြင ေျပာငးေရႊ႕မေနထငဘ ျခပငရငမား၏ ေျမေပၚတြင ေနထငျခငး၊

ေစးဆငခနးမား ေဆာကလပ၍ ငားစားၿပး စးပြားေရး လပကငေနၾကပါသည။


59


60


61

ထ႔သ႔ ဝနထမးတစခ႕ အကငပကမႈက အထကတာဝနရသ အာဏာပငမားမ သပါလကႏင မသခငဟန

ေဆာငေနၾကပါသည။ ၾက႕ခငဖြ႕ၿဖးေရး ပါတသည အသငးမ ပါတသ႔ ေျပာငးၿပးခနတြငလညး ၎တ႔၏ ပငဆငမႈျဖင

မရပတညဘ ဘးဘြားပငေျမေနရာက အပငစးလျခငး၊ ဆငခနးေဆာကလသမားက အခေၾကးေငြယ၍ ေဆာကေစျခငး

မား ျပလပေနပါသည။ ရ.ယ.က ႐းေဟာငးေနရာမားက ပငရငမားအား ျပနမေပးဘ ရ.ယ.က အခ႕ႏင ၿမ႕နယေထြေထြ

အပခပေရးမးတ႔ ပးေပါငးကာ ဆငခနးေဆာကလပျခငး၊ ေကးရြာရပေငြအတြကဟဆကာ ဂေဒါငငား၍ ကယကး

စးပြား ရာေနၾကပါသည။ ထ႔အျပင မးသတဥးစးဌာနမလညး ဌာနမ ခမတေပးထားသည ေနရာတြငေဆာကလပျခငး

မျပဘ ဘးဘြားပငေျမတြင မးသတစခနး ေဆာကလပထားပါသည။ အဆပါကစၥမားက ေကးရြာအတြငးရေသာ

ရပမရပဖ ေရ႕မေနာကမ လႀကးမားႏင ရြာစတညစ လႀကးမား အသပငျဖစပါသည။

ေျမပၾကမးျဖင ေဖာျပရာတြင ဥးထြနးျမ (ေဒၚေအးေငြ၏ဖခင) မ အကြက(A)၊ ဥးအနးခင မ အကြက (B)၊

ဥးအနးေမာင မ အကြက (C) ၊ ဥးသနးရန မ အကြက (D) စသညျဖင အသးသးပငဆငၾကပါသည။ ေကးရြာသ႔

ေရာကရလာေသာ အာဏာပငအခ႕က မသားစတစခ႕က ေခၚ၍ ေျမအစားေပးမညဆကာ နညးမးစျဖင လကမတ

ထငးခငးပါသည။ ျခပငရငမားမ မမတ႔ပင ေျမကြကမားက ျပနလညရရရနအတြက ႏငငေတာ သမၼတထသ႔ ၂ဝ၁၂

ခႏစ ဧၿပလ(၁၁)ရကတြင တငျပထားသညအျပင အျခားသကဆငရာ ဌာနအသးသး သ႔လညး တငၾကားထားပါသည။

ကရငျပညနယ၊ ဖာပြနခ႐င ေျမအသးခစမခန႔ခြေရး ေကာမတမ လာေရာကစစေဆးၿပး အဆပါ ေျမသည ဘးဘြား

ပငေျမျဖစၿပး အ႐ႈပအရငးရသညအတြက မညသည အေဆာကအဥမ ေဆာကလပျခငးမျပရန ေျပာဆထားသည။

ျခပငရငမားမ မမတ႔ဘးဘြားပင ေျမမား ျပနလညေပးအပရန (သ႔) ယေန႔ေခတ ကာလေပါကေစးျဖင

နစနာခကမားက ျဖညဆညးေပးရန အႀကမႀကမတငျပထားေသာလညး ယေန႔အခနထ ေျဖရငးေဆာငရြက ေပးျခငး

မရပါ။

ျဖစစဥ (၂၀)

ကရငျပညနယ၊ ဖာပြနၿမ႕နယ၊ အမတ(၃)ရပကြက ေန ဥးဖါးခေဖါး ပငဆငသည ဥးပငအမညေပါက လယေျမ

(၆) ဧက အား ၁၉၉ဝ ခႏစတြင ေဒသအပခပေရးအာဏာပငမားမ မသလြတရြာတြင အ.လ.က ေကာငးေဆာကလပရန

အတြကဟဆကာ သမးဆညးသြားခပါသည။ ေလာေၾကး၊ နစနာေၾကး ေပးအပျခငးလညး မရပါ။ သမးဆညးေျမေပၚတြင

စာသငေကာငးေဆာကလပၿပး ပလေျမက ေကာငးအပဆရာအဆကဆကမ သးစားချဖင အငားလပကငခပါသည။

၂ဝ၁၂ ခႏစတြင မလေျမပငရငမ ျပညသ႔လႊတေတာကယစားလယထ တငျပထားၿပး၊ သကဆငရာမ လာေရာကစစ

ေဆးခေသာလညး ေျမျပနလညရရေအာင ေျဖရငေဆာငရြကေပးျခငးမရပါ။


62

ျဖစစဥ (၂၁)

ကရငျပညနယ၊ ဖာပြနခ႐င၊ ကမာေမာငးၿမ႕နယ၊ အမတ(၃)ရပကြကေန ဥးလရငအမညေပါက လယေျမက

၁၉၆၂ ခႏစခန႔တြင ေကးရြာပင ေဘာလးကြငး ျပလပခပါသည။ ထ႔ေနာကတဖန ၁၉၉၅-၉၆ ခႏစတြင ေကးရြာ

ရ.ဝ.တ ဥကဌ ဥးသနးေရႊ၊ ျမတေဌးၾကြယလငးကမၸဏမ ပါတနာ ဥးဟနစး ၊ DKBA ဗလခပေကာသနး၊ န.၀.တ

အတြငးေရးမး(၁) ဗလခပခငညႊန႔ တ႔၏ အမန႔ျဖင ထလယေျမအား ေဘာလးကြငးက ႏစထပေစး ေဆာကလပရနဟ

အေၾကာငးျပ သမးဆညးခပါသည။ သ႔ေသာ ႏစထပေစး မေဆာကျဖစဘ အကြကခ ေရာငးစားခပါသည။ ေျမမသမး

ဆညးခင ဥးလရင၏ ေျမး ဥးဟနညႊန႔က ဘားအၿမ႕သ႔ ေခၚၿပး ထေျမက သမးယၿပးေၾကာငး အမကြကတကြက ေပးမည

ျဖစေၾကာငး ေျပာဆပါသည။ ဥးဟနညႊန႔က ေမာငႏမ(၂)ေယာကရ၍ (၂)ကြက ေပးပါရန ေတာငးဆေသာအခါ

မေပးႏငေၾကာငး ေျပာပါသည။ ထ႕ေၾကာင အမတကြကသာ ရရခပါသည။

ယခအခါ (ဥးလရင)၏ ေျမး ျဖစၾကေသာ ဥးဟနညႊန႔ႏင ေဒၚသနးႏြ႕တ႔သည ထလယေျမက ထကသငေသာ

ကာလေပါကေစးတနဖးျဖင ျပနလညရရလပါသည။

ျဖစစဥ (၂၂)

ကရငျပညနယ၊ၾကာအငးဆပႀကးၿမ႕နယ တခြနတငေကးရြာေန ဥးသပစ တြင ၎ပင လယယာေျမ (၃)

ဧကရၿပး ႏစစဥ စပါးစကပးလကရပါသည။ ၂ဝ၁ဝ ခႏစမစ၍ အထကတနးေကာငးေဘးရ လယယာေျမက

ေကာငးေဘာလးကြငးအတြကဟ ဆကာ ေကာငးအပဆရာႀကးက သမးယခပါသည။ ေျမပငရင ဥးသပစက

အေၾကာငးၾကာခငး၊ အသေပးျခငး၊ ညႇႏႈငးျခငး လးဝမရဘ မဘဆရာအစညးအေဝး ဆးျဖတခကျဖင သမးယျခငးျဖစ

ပါသည။ ျပနလညေတာငးခခ႔ေသာလညး ၁ဝ သနးေပးမညးဟေျပာၿပး ေငြကပ ၂ သနးသာ ေပးသညအတြက

ဥးသပစက လကမခခပါ။ ေျမတငးစာေရး ဥးဝငးေအာငၾကညႏင ေျမတငးမး ဥးဝငးစးတ႔က ေျပာျပခေသာလညး

မရဘးဟ သာေျပာပါသည။ အစးရဌာနမ ေျပစာမရခ႔ေသာလညး ကရငအမးသားအစညးအ႐း(KNU) မ အသမတျပ

သည ေျမဂရ ရၿပးသာျဖစပါသည။ ယခလကရေကာငးအပဆရာႀကးမာ ဥးျမငထြနးျဖစပါသည။ ေကးရြာအပခပေရးမႈးမာ

ဥးမးေအာငေကာ ျဖစပါသည။ ဘာမဆာငရြကကညေပးျခငးမရခပါ။ သမးဆညးခထားရသည လယယာေျမက

ျပနလညရရလပါ၍ အရပဖကအဖြ႕အစညးအခ႕ထ အကညေတာငးခထားသည။


63


64

ျဖစစဥ (၂၃)

ကရငျပညနယ၊ ၾကာအငးဆပႀကးၿမ႕နယ၊ ခလယေကးရြာ၊ ရြာေလးေတာငမ ဥးဖးၾကြယ ေဒၚဖြားတတ႕၏

လယယာေျမ (၅) ဧကက ၁၉၉၆ ခႏစ ေမလတြင DKBA တပရငး (၉ဝ၆)မ ဗလမး ေအာငၾကညဝငးက ခလယေတာငပ

ဆရာေတာ ဘဒၵႏ သဇာတထေရာကရလာၿပး တပရငးမ အေကာကခြနစခနးဖြငရန အကအညေတာငးခ လာခပါသည။

ဘနးေတာႀကးသည ဥးဖးၾကြယ၊ ေဒၚဖြားတတ႔၏ သမးမားျဖစေသာ ေဒၚေရႊသငတ႔ညအစမထ ေရာကရလာကာ DKBA

အေကာကခြနစခနးဖြငရန ယာယေနထငခြငျပေရးအတြက အကအညေတာငးခခပါသည။ ခြငမျပပါက အသက

အႏရာယ စးရမ၍လညးေကာငး၊ ဆရာေတာမ ေနခြငျပလကပါဟ ေျပာသျဖင တႏစ ႏစႏစသာ ေနထငမညဆ၍

ယၾကညကာ ေနထငခြငျပခပါသည။

တစႏစၾကာၿပးေနာက ပငရငမားမ ေျမကြက ျပနလညေတာငးခရာတြင ဗလမးေအာငၾကညဝငးမ ေခတ

သညးခေပးရန ေျပာဆခသည။ ေနာကပငးတြင ၎တ႔မ အေဆာကအဥ အခငအမာ ေဆာကလပလာ၍ ေဒၚေရႊသင

တ႔မ အႀကမႀကမေတာငးခခေသာလညး ျပနမေပးခပါ။ ထ႔ေနာက ၾကားအငဆပႀကးၿမ႕နယ ျပညသ႕လႊတေတာ

ကယစားလယ ဥးေစာထြဋေခါငလြင ထသ႔ လညးေကာငး၊ ဘားအျပညသ႕လႊတေတာကယစားလယ ထသ႔လညးေကာငး

တငၾကားအကညေတာငးခခေသာလညး အေၾကာငးမထးခပါ။ ေျမစာရငး႐းသ႔ သြားေရာကစစမးခၿပး ပစ(၇)ေလာက

ရန ႀကးစားေသာလညး ေျမစာရငး႐းမ BGF အဖြ႕ ေနထငေန၍ ပစ(၇) လပမေပးရေၾကာငး ေျပာဆပါသည။

(၂၃.၁၁.၂ဝ၁၅)ရကေန႔တြင အေရ႕ေတာငတငးစစဌာနခပ၊ တငးမးထသ႔ တငျပတငးၾကားခရာ (၉.၁၂.၂ဝ၁၅)

ရကေန႔တြင တပမေတာမ အရာရ (၃)ဥး၊ BGF မ ဗလမးေစာဘးလး အပါအဝင အရာရ(၃)ဥး ႏင အျခားတာဝနရသမား

လာေရာက စစေဆးခေသာလညး ေျပလညေအာင ေဆာငရြကေပးျခငး မရခပါ။

၎ေနာကပငး ဗလမးေစာဘလးက ေျမပငရငမသားစမားအား ေျမက တဝကျပနေပးမညဟေျပာရာ ေျမပင

ရငမားမ မေကနပေၾကာငးျပနလညေျပာဆရာ “မေကနပလင ႀကကသလလပ၊ တရား႐းမာ ရငဆငမည၊ ငါတ႔ရေဘာ

ေတြ တပကထြကလင ေနထငစရာ မရလ႔ မဖယေပးႏငဘး” ဟ ေျပာဆၿပး ျပနသြားၾကပါသည။ ေျမစာရငးဌာနမ


65

ဗလမး ေစာဘလးႏင ဗလမး မနးဝငးယ တ႔အား ပစ(၇) ထတေပးရန ျပလပေနၾကာငး ၾကားသရသည။ သ႔ျဖစပါ၍

ေျမပငရငမားမ (၄.၁၂.၂ဝ၁၅) ရကေန႔တြင BGF အဖြ႕မ ဗလမး မနးဝငးယႏငအဖြ႕ ပစ(၇) ေလာကထားျခငးက

ကန႔ကြကေၾကာငး ကန႔ကြကလႊာ တငသြငးထားပါသည။ ပငရငမားမ မမပငေျမအား ျပနလည ရရရန ႏငငေတာ

သမၼတ ႏင သကဆငရာ အသးသး တ႔ အႀကမႀကမ တငျပတငၾကားခေသာလညး ေျဖရငးေဆာငရြကေပးျခငးမရခပါ။

ေျမသမးခ မသားစမားမာ လကနကကငအဖြ႕အစညးမားက ေၾကာကရြရသညသာမက ေျမစာရငး ဌာနမ တာဝနရ

သမား၊ ၿမ႕နယအပခပေရးမး၊ ေကးရြာအပခပေရးမးတ႔အား ေၾကာကရြရၿပး အမးမး ေျပာဆ ၿခမးေျခာကျခငးလညး

ခရပါသည။ ေဒၚေရႊသငမသားစမ မမတ႔ အခငးျဖစေျမကစၥက စစမးစစေဆးေပးရနႏင ဘးဘြားပငေျမမားအား

ျပနလညလပကင ေနထငခြငရရႏငရနအတြက ႏငငေတာသမၼတႀကးႏင ႏငငေတာ၏ အတငပငခပဂၢလ ေဒၚေအာင

ဆနးစၾကညထသ႔ ၂ဝ၁၆ ခႏစတြင တငၾကား အကအညေတာငးခထားပါသည။


66

ျဖစစဥ (၂၄)

ကရငျပညနယ ၾကာအငးဆပႀကးၿမ႕နယ ၾကာအငးေရႊဒးအပစ မဂၤလာကနးေကးရြာေန ဥးဖးစန(ကြယလြန)

ပငဆငသည ရပကြက (၂) စကပးေရး႐းေရ႕ရ ေျမဧက (၇) ဧက က ၂ဝဝ၁ ခႏစတြင ေကးရြာဥကဌ ေဒၚေပါငမန႔၊

ေျမတငးမးဥးဝငးစး ႏင ယခငဗဟာမး ဗလမးေအာငေကာၿငမးတ႔က ေျမလြတေျမ႐ငးဟ အေၾကာငးျပသမးယၿပး

အကြက႐က၍ ျပနလညေရာငးခခပါသည။ ထလယယာေျမသည ကစးလႈင၏ဖခင ဥးဖးစန (ကြယလြန) အမညျဖင

ေျပစာထြကရထားပါသည။ ေလာေၾကး နစနာေၾကး လး၀မရရပါ။ ျပနေတာငးေသာလညး မေပးခပါ။ အကြက႐က၍

ေရာငးသညေျမက မဂၤလာကနးေကးရြာသားကပင ဝယယထားၿပး ယခလကရအခနတြင အမ (၄)လး ေဆာကထား

ပါသည။ ဝယယထားသမားက အမေဆာကလပရန တငထေနသညအခနကမ မလပငရငမားက သမးဆညးခရမနး


67

သခရသည။ လယယာေျမသမးဆညးခ ဥးဖးစန၏သား ကစးလႈင မ သမးဆညးခရသညေျမက ျပနလညရယလေၾကာငး

အရပဖကအဖြ႕အစညးအခ႕ထ အကညေတာငးခထားသည။

ျဖစစဥ (၂၅)

ကရငျပညနယ၊ ၾကာအငဆပႀကးၿမ႕နယ၊ ၾကာအငးေရႊဒးေကးရြာအပစ။ ေကာကခကနးေကးရြာေန ဥးငယ

တစဥးတညးပငဆငေသာ ကြငးအမတ (၄၆၈)၊ ဥးပငအမတ (၆)၊ ေျမ (၄.၅ဝ) ဧကက မညသည အေၾကာငးျပခကမ

မရဘ ရြာလႀကး ဥးစေအးႏင ယခငဗဟာမး ေအာငေကာၿငမး တ႔က ၂ဝဝ၂ ခႏစတြင သမးယၿပး အကြက႐က၍

ျပနလညေရာငးခခပါသည။ ေျမပငရင ဥးငယအား ရြာလႀကး ဥးစေအး မ အတငးလကမတ ထးခငးခသည။ ေလာေၾကး

နစနာေၾကး လးဝမေပးခပါ။ ပငရငမ မသနားမလည၍ သကဆငရာဌာနသ႔ တငၾကားျခငး၊ တငျပထားျခငး မရပါ။

ထ႔ျပင ၾကာအငးေရႊဒးအပစ၊ မဂၤလာကနးေကးရြာေန ဥးဖးေခြး တစဥးတညးပင ကြငးအမတ (၄၆၈)၊ ဥး၊

ဥးပငအမတ (၂၅)၊ ေပ (၄ဝ x ၆ဝ) ၄ ကြကစာ ေျမဧရယာ (၄) ဧက အား ၂ဝဝ၁ ခႏစက ခလရ(၃၂)မ ဗဟာမး

ေအာငေကာၿငမးက သမးယၿပး အကြကခ၍ ျပနလညေရာငးစားခပါသည။ ေလာေၾကး နစနာေၾကး လးဝ မရရပါ။

ေျမျပနလညရရရန တငျပေတာငးခထားျခငး မရပါ။ သမးဆညးခ လယေျမပငရငမားက မမပငေျမ ျပနလညရရအတြက

အရပဖကအဖြ႕အစညးမားအား အကညေတာငးခတငျပထားသည။

****


68

ကမၸဏမား၏ သမးဆညးေျမ


ကရငျပညနယ၊ ဘားအခရင၊ ဘားအၿမနယ၊ ဘားကပေကးရြာ၊ ကြငးအမတ (၁ဝဝ၉/ခ) ေပၚရ၊ ေဒၚဝါဝါႏင

ဘားကပရြာသရြာသားမား ပငဆငေသာ ဥးပငအမတ (၁၅၄/ခ)၊ ဥးပငအမတ (၁၅၃)၊ ဥးပငအမတ (၁၇၇/ခ)၊

ဥးပငအမတ (၁၇၇/၁၁ဝ)၊ ဥးပငအမတ (၁၇၇/၂ဝ) ရ ေျမ (၁ဝ.၅၉) ဧက ေပၚတြင ေကာလႊမးမးႏငညအကမားကမၸ

ဏလမတကမ ဘားကပဆပကမး တညေဆာကရန လ-ယ(၃) က သကဆငရာသ႔ ေလာကထားခသည။ လယပငရင

မား၏ ဆႏၵက ရယျခငးမရ၊ ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးျခငး တငပငျခငးလညး မရခပါ။ ေလာေၾကးေပးၿပဟ သတငးလႊငကာ

ေဖာျပပါ ေျမယာေပၚတြင ကးေကာၿပး ၿခစညးရး ခတထားပါသည။


69

ဘားအၿမ႕ ၊ ၿမ႕နယလယယာေျမစမခန႔ခြေရးႏင စာရငးအငးဥးစးဌာနမး မ ၂ဝ၁၅ ခႏစ စကတငဘာ ၁၁

ရကေန႔တြင ကန႔ကြကလသမား ကန႔ကြကႏငရန ထတဆငသညေၾကျငာစာက ထတျပနခသည။ ဘားကပေကးရြာမ

ေဒၚဝါဝါ က ၂ဝ၁၅ ခႏစ စငတငဘာ ၂၁ ရကတြင အဆပါ ေလာကထားမႈက အေၾကာငးအကးႏင ကန႔ကြကထားပါ

သည။ အျခားေတာငသလယသမားမားကလညး ၂ဝ၁၅ ခႏစ စကတငဘာ ၂၈ ရကေန႔တြင အဆပါ ကစၥအား

ကန႔ကြကထားပါသည။ လယသမားမားမ ကန႔ကြကခေသာလညး ၎လယယာေျမအား ကမၸဏမ ဘဒဇာျဖင ထးကာ

ဖယရားသြားမညဟ ဖအားေပးၿခမးေျခာကမႈ ရခသျဖင အစးရတာဝနရသမားအေနျဖင တရားဥပေဒအရ မနကနစြာ

ေျဖရငးေပးေစလပါသည။


70

****


71

ေျမယာျပနာမားအေပၚ သးသပခက

ကရငျပညနယအတြငး မမတ႔အဖြ႕မား ကြငးဆငးသြားေရာကခၿပး ကာယကရငမား၊ ေဒသခမားႏင ေတြ႔ဆ

ေကာကယလာခသည ေျမယာျပနာမားအနကမ ျဖစစဥ (၄၈) ခအား ေခါငးစဥ(၄)ခခြကာ ေလလာဆငျခငၿပး

သးသပေတြ႔ရရသညမားက ေအာကပါအတငး တငျပအပပါသည။

တပသမးေျမမားႏငပတသက၍ ေလလာသးသပၾကညရာတြင …

(၁) ေျချမနတပရငး၊ ေျခလငတပရငး၊ အေျခခစစဗဟာ၊ စစလကနကထနးသမးေရးတပစ၊ ျပညသ႔စစ စသည

တပရငးတပဖြ႕မားမ သမးဆညးထားသညက ေတြ႕ရသည။

(၂) သမးဆညးေျမမားတြင ပါဝငေသာ ေျမအမးအစားမားမာ ဂရနရ အမျခေျမမား၊ ဥးပငအမညေပါက၊ ေျပစာေပါက

အခြနထမးေဆာငထားေသာ လယယာေျမ၊ ဥယာဥျခေျမမား၊ ဘးဘြားစဥဆက ဓါးမဥးခလပကငခေသာေျမမား၊

ဘးဘြားပငေျမမား၊ ေကးရြာလထပင စားကကေျမ၊ ေဘာလးကြငး၊ သနေျမမား ပါဝငသညက ေတြ႔ရသည။

(၃) လျခေရးအေၾကာငးျပခက၊ စစအငအားတးခ႕ရန၊ တပတညေဆာကရန အေၾကာငးျပခက အမးမးျဖင

သမးယခၿပး အမနတကယ လအပသညဧရယာထက ပမသမးယျခငး၊ တပႏငအလြနေဝးကြာေသာ ေနရာမ ေျမမား

ကလညး သမးယျခငးမား ရသညက ေတြ႔ရသည။

(၄) ေျမသမးယရာတြင လကနကအားကးျဖင အဓမၼၿခမးေျခာကသမးယျခငး၊ အလြနနညးပါးေသာ ေငြေၾကးျဖင ေလာ

ေၾကး၊ နစနာေၾကးေပး၍ သမးယျခငး၊ မလမတပတလပ၍ သမးယျခငးမား ေတြ႔ရသည။

(၅) လယသမားမား၏ လယယာေျမလပကငခြငရ အေထာကအထားမားျဖစေသာ ေျမခြနေျပစာမားက မး႐ႈ႕ဖကဆး

ပစသညကလညး ေတြ႔ရသည။

(၆) လယသမားမား ပငဆငလပကငလကရေသာ ေျမမားက သမးယၿပး တပပငေျမအျဖစ အတငးအဓမၼ လကမတ

ေရးထးေစခေၾကာငး ေတြ႕ရသည။

(၇) သမးယခေသာ ေျမမားအနကမ တပစခနးတညေဆာကၿပး ပလေျမမားကလညးေကာငး၊ လးဝေဆာကလပ

ျခငးမရေသာ ေျမမားကလညးေကာငး၊ အျခားလယသမားသ႔ သးစားခ ငားရမးျခငး၊ လပငနးရငမားအား ႏစ (၃ဝ)

စာခပျဖင ငားရမးျခငး၊ ေျမကြကမား႐ကကာ ေရာငးစားျခငးမားက ေတြ႔ရသည။


72

(၈) သးပငစားပင စကပးထားသညေျမမား၊ ေရာဘာပငစကပးထားသညေျမမားက သမးယၿပး သးႏပငမား

ပကစးမႈအတြက အလြနနညးပါးသည ေလာေၾကး နစနာေၾကးသာ ရရခၿပး တခ႕မ ေလာေၾကး နစနာေၾကးပင

မရရခသညက ေတြ႕ရသည။

(၉) ေျမသမးျဖစစဥတခ႕တြင ပထမလယသမားတစဥးထမ ေျမသမးယခၿပး၊ ၎ေျမအတြငး အစားေပးရန

ဒတယလယသမားထမ ထပမေျမသမးကာ အစားထးေပးေလာမႈမား ရသညက ေတြ႔ရသည။ ၎ျဖစစဥမးမာ

လယသမားအခငးခငး ပဋပကၡျဖစႏငေသာ လပရပမားျဖစေၾကာငး သးသပမသည။

(၁ဝ) ေျမယာသမးမႈျဖစစဥ အားလးလလပင ဥပေဒမ သမးဆညးမႈမားျဖစၿပး ေျမသမးခေတာငသတ႔။ နစနာခကမားက

လးဝလစလ႐ႈခေၾကာငး ေတြ႕ရသည။

(၁၁) ေျမသမးဆညးမႈမားႏင ပတသက၍ နစနာသေျမပငရငမားမ မတရားသမးဆညးခခရေၾကာငး သကဆငရာ

တာဝနရသအဆငဆငက႔ တငၾကားခေသာလညး အေလးထားေဆာငရြကေပးမႈ မရေၾကာငး ေတြ႔ရသည။

(၁၂) ေျမသမးဆညးခရမႈျဖစစဥတခ႕တြင လယယာေျမမား သမးဆညးခရၿပး ျဖစေသာလညး ကသငသည ေျမခြန

မားက ေျမသမးခေတာငသမားမ ဆကလကေပးေဆာငေနရသညကလညး ေတြ႕ရသည။

စမကနးမား၊ စမခကမားေၾကာင သမးဆညးခရသညေျမမားႏငပတသက၍ ေလလာသးသပရာတြင …

(၁) ျမစေရတငစမကနး၊ ၿမ႕တးခ႕စမကနး၊ ၿမ႕ေရာငလမး၊ ေစး၊ ေကာငး၊ ကားဂတ၊ အားကစားကြငး၊ တးခ႕အမယာ၊

ႏငငေတာသးႏ စကပးေရးဇအျပင အမညမရ စမကနးမား ေခါငးစဥတပကာ သမးဆညးခသညက ေတြ႕ရသည။

(၂) စမကနးမလပျဖစဘ သမးဆညးေျမမားအား စးပြားေရးလပငနးမားသ႔ ျပနလညေရာငးစားျခငး၊ ေျမကြက၊

အမကြကမား႐ကကာ ေရာငးစားထားသညက ေတြ႔ရသည။

(၃) ဝနႀကးဌာနတစခမ စမကနး အမညတပကာ သမးဆညးခၿပး အျခားဝနႀကးဌာနမားသ႔ အဆငဆငလကလႊၿပး

ေနာကဆးတြင ကမၸဏမား၊ လပငနးရငမားသ႔ ျပနလညေရာငးခခေၾကာငး ေတြ႔ရသည။

(၄) ျမစေရတငစမကနးေၾကာင စကပးသးႏခငးမား ေရနစျမႇပျခငး၊ လယယာေျမမား ပကစးဆး႐ႈးျခငးမားက

ေတြ႔ရသည။

(၅) စမကနးအတြက လယယာေျမမား သမးဆညးရာတြင ေဒသခမား၏ သေဘာထားက ရယျခငး၊ ေဆြးေႏြး ညႇႏႈငး

ျခငးမရပ လပေဆာငခသညက ေတြ႔ရသည။

(၆) စမကနးမားလပေဆာငရာတြင ေျမလြတေျမ႐ငးမား ရေသာလညး၊ ေဒသခတ႔၏ စကပးေျမမားေပၚတြင လပ


73

ေဆာငၾကသျဖင စကပးသးႏပငမား ပကစးဆး႐ႈးျခငး၊ လယယာေျမလကလြတဆး႐ႈးျခငးမားက ေဒသခမား

ၾကေတြ႔ေနၾကရသည။

(၇) စမကနးအမားစမာ ေအာငျမငမႈမရသညအတြက ႏငငေတာအေနႏငလညး ဆး႐ႈးနစနာမႈမားစြာရခၿပး ေျမသမး

ဆညးခေတာငသမားမလညး လမႈဒကၡမးစႏင ရငဆငေနၾကရသည။

(၈) စမကနးမားက အေၾကာငးျပ၍ ဌာနဆငရာ တာဝနရသမားမ လပပငခြငက အလြသးစားျပ၍ ေဒသအာဏာပငမား၊

ေျမဟာရငးဌာနဝနထမးမား၊ ရပေကးဥကဌမားႏင ပးေပါငးကာ ကယကးစးပြားမားအတြက ေျမယာမား သမးဆညး

ခေၾကာငး ေတြ႔ရသည။

(၉) စမကနးအတြက လယယာေျမမား သမးဆညးရာတြင ေလာေၾကး၊ နစနာေၾကး လးဝ မေပးသညျဖစရပမား၊

ေလာေၾကး နစနာေၾကးေပးရာတြင အလြနနညးပါးေသာ ေငြေၾကးေပးေလာျခငး၊ ေလာေၾကးယလငလညး သမးမည၊

မယလငလညးသမးမညဟ အႏငကင သမးယသညျဖစရပမားကလညး ေတြ႕ရသည။

(၁ဝ) ေဒသအာဏာပငမားႏင ေျမစာရငးဌာနဝနထမးမားသည ေတာငသမား စကပးလပကငလကရေသာ

လယယာေျမမားေပၚသ႔ အတငးအဓမၼဝငေရာကကးေကာ၍ ေျမတငးတာျခငး၊ ငတတငမား စကထျခငး ကြနကရစ

တငမား စကထျခငး၊ စကယႏရားျဖင ေျမဖ႔ျခငး၊ ေျမာငးမားတးျခငး စသည လပရပမားက ေျပာငေျပာငတငးတငး

လပေဆာငေနသညက ေတြ႕ရရသည။

စးပြားေရးကမၸစမားႏငပတသကေသာ ေျမယာသမးဆညးမႈမားက ေလလာရာတြင ---

(၁) ကမၸဏ အမားစသည စးပြားေရးလပငနးမား လပကငရန ေျမယာမားသမးဆညးသညအခါတြင ေျမပငရငမား၏

ဆႏၵသေဘာထားက ရယျခငး၊ ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးျခငးမျပလပဘ ေဒသဆငရာအာဏာပငမား၊ ေျမစာရငးဌာနဝနထမး

မားႏင ပးေပါငးကာ အႏငကင သမးယခသညက ေတြ႔ရသည။

(၂) သဘာဝသယဇာတ တးေဖာသညလပငနးမား လပကငေနၾကသည ကမၸဏမားသည သယဇာတမားက လက

လြတ စပယ စညးမကမးမ တးေဖာျခငး၊ စြန႔ပစေျမစာမားက စနစတက စြန႔ပစမႈမရျခငးတ႔ေၾကာင သဘာဝပတဝနးကင

ထခကပကစးမႈမႈမား၊ စကပးေျမပကစးဆး႐ႈးမႈမား၊ ရပရြာလထ၏ စးပြားေရး၊ ကနးမာေရး၊ ထခကနစနစာမႈမား

ရေနသညက ေတြ႔ရသည။

(၃) သဘာဝသယဇာတမား စညးကမးမ အလြနအကၽြထတယမႈေၾကာင ျဖစေပၚလာေသာ ေနာကဆကတြ ဆးကး

မားက လကေတြ႔ခစားေနၾကရေသာ ေဒသချပညသတ႔၏ဘဝက လစလ႐ႈကာ တာဝနယမႈ၊ တာဝနခမႈမစြာျဖင လပ

ေဆာငေနၾကသညက ေတြ႔ရသည။


74

(၄) ကမၸဏမား၏ ေျမသမးယမႈျဖစစဥအမားစတြင ေဒသခေျမသမးခေတာငသတ႔သည ဥပေဒ၏ အကာအကြယ

ေပးမႈက မရရခဘ အာဏာပငမားသည ကမၸဏမားဘကမ ရပတညကာ လပေဆာငခသညက ေတြ႕ရသည။

မသမာမႈဟေခါငးစဥတပထားသည အာဏာအလြသးစားျပ ေျမယာသမးဆညးမႈျဖစစဥမားက ေလလာရာတြင ---

(၁) လကနကကငအဖြ႕အစညးအမညကသး၍ ပဂၢလတခ႕သည လကနကအားကးျဖင ေျမယာမား သမးဆညးကာ

အကြက႐က ေရာငးစားျခငး၊ စကယႏရားမားျဖင သးပငစားပငမားက ဖကဆးပစျခငး၊ ေျမပငရငမ သေဘာတညမႈ

မရဘ အတငးအဓမၼ အလခကာ ေျမသမးျခငး စသညမားကလညး ေတြ႔ရသည။

(၂) ရပရြာအကးအတြက ေလာကထားရယထားေသာ ေျမလြတ၊ ေျမ႐ငးမားက ေကးရြာအပခပေရးမးမ မညသ

တစဥးတစေယာကကမ အသမေပးဘ ကယကးစးပြားအတြက ေရာငးစားခသညက ေတြ႔ရသည။

(၃) ဝနထမးမားေနထငရနအတြက ေဒသခေတာငသတ႔၏ ေျမယာမားက သမးဆညးၿပး ဝနထမးအမယာ တကခနး

မား ေဆာကလပခေသာလညး ဝနထမးမားလာေရာကေနထငျခငး မရပါဘ အရပသားမားအား ျပနလညေရာငးစားျခငး၊

ငားစားျခငးမားက ေတြ႔ရသည။

(၄) ေကးရြာအပခပေရးမးမားမ အမညေပါက ျခေျမမားက အတငးအဓမၼ သမးယေရာငးစားျခငး၊ ပငရငအား

အသေပးအေၾကာငးၾကားျခငး မရဘ အကြက႐ကေရာငးစားျခငး၊ ေျမစာရငးဌာန၊ လ.ဝ.က စာေရးတ႔ႏင ပးေပါငးကာ

ေကးရြာေဘာလးကြငး၊ သနေျမတ႔က သမးယေရာငးစားျခငးမားက ေတြ႔ရသည။

(၅) ေျမစာရငးဌာနမ ဝနထမးတခ႕သည ေကးရြာပင သနေျမက ေျမလြတေျမ႐ငးအျဖစ ေျမပအသစထတကာ

ေကးရြာအပခပေရးမးႏင ပးေပါငးၿပး ျပနလညေရာငးစားခေသာ ဝနထမးမား၏ ႏငငေတာအေပၚ သစၥာမေသာလပ

ရပမားကလညး ေတြ႔ရသည။

(၆) ဘးဘြားပငေျမမားက သမးဆညးၿပး ႐းခနးမားေဆာကလပ ငားစားျခငး၊ စာၾကညတကေဆာငလပျခငး၊

ပါတတစခ၏ အကးစးပြားအတြက ဆငခနးမား၊ ဂေဒါငမား ေဆာငလပငားစားျခငး၊ မးသတစခနးေဆာကလပျခငး

မားကလညး ေတြ႔ရသည။

(၇) ေဒသဆငရာအာဏာပငမားမ အ.လ.က ေကာငးေဆာကလပရန ေျမယာသမးဆညးခရာတြင မလေျမပငရငအား

ေလာေၾကး နစနာေၾကး လးဝမေပးခသညျပင ေကာငးေဆာကလပရန လအပေျမထက ပမသမးဆညးခသည။

၎ပေျမမားအား ေကာငးရ ေကာငးအပ အဆကဆကမ သးစားခ ငားစားသည ျဖစစဥကလညး ေတြ႔ရသည။

(၈) ေကးရြာေဘာလးကြငးက ေစးေဆာကလပရနဟ အေၾကာငးျပကာ ကမၸဏ၊ ရ.ဝ.တ ဥကဌ၊

လကနကကငအဖြ႕အစညးတခမ ဗလခပတစဥးတ႔ ပးေပါငးသမးဆညးကာ ေစးေဆာကလပျခငးမရဘ ေျမကြကမား


75

႐ကကာ ေရာငးစားခသညျဖစစဥက ေတြ႕ရသည။

ေျမသမးျဖစစဥအားလးအေပၚ ျခငသးသပခက

ေျမသမးျဖစစဥမားက ေလလာသးသပရာတြင မညသညပစျဖင ေျမယာသမးယသညျဖစေစ၊ ေဒသခ

ေတာငသမားႏင ျပညသလထမာ ဆး႐ႈးနစနာခရသညပငျဖစသည။ ေဒသချပညသမား၏ ႐းသားမႈ၊ အသအျမင

ဗဟသတ နညးပါးမႈ၊ ေၾကာကရြစးရမတတမႈအေပၚ အခြငအေရးယကာ မတရားမႈနညးလမးမးစျဖင ေျမသမးယ

ခသညက ေတြ႔ရသည။ အာဏာႏငလပပငခြငရသက အာဏာႏငလပပငခြငက အေျချပ၊ လကနကရသက

လကနကက အေျချပ၊ ေငြေၾကးရသက ေငြေၾကးက အေျချပကာ၊ အဓမၼသမးယျခငး၊ ၿခမးေျခာကအႏငကငသမး

ယျခငး၊ အကပကငဖအားေပးသမးယျခငး၊ လမလညလညဖားျခငး စသည ေျမသမးနညးမးစျဖင သမးယခ ၾကသည။

ေျမသမးျဖစစဥမားအနကမ တခ႕ျဖစစဥမားတြင ေဒသခမား စကပးလပကငလကရေသာ သးႏပငမားက စကယႏ

ရားႀကးျဖင ဝငေရာကဖကဆးျခငး၊ ဥယာဥျခေျမမားရ သးပငစားပင၊ ေရာဘာပငမားက ခတလဖကဆးပစျခငး

စသည လပရပမားသည ေျမသမးဆညးခေတာငသမားအတြက ေျမယာဆး႐ႈးသညျပင စးပြားပကသညအထ

ဆး႐ႈးနစနာမႈမားႏင ရငဆငၾကေတြ႔ေနၾကရသည။ ေျမသမးျဖစစဥအမားစတြင ေျမသမးသမားသည ေလာေၾကး၊

နစနာေၾကး ေပးေလမရၾကေခ။ ေပးခသညဆလငလညး အလြနနညးပါးသည ေလာေၾကး ေငြကသာ ေပးတတ

ၾကသည။ ေျမအစားထးေပးသညဆလငလညး လပကငစားေသာက၍ မရႏငသည ေနရာမားႏင အျခားေျမပငရင

တစဥးဥးထမ သမးယ၍ ေပးေလရၾကသည။ ဤသ႔ လပေဆာငခသျဖင ရြာသားအခငးခငး စတဝမးကြမႈမား၊

ပဋပကၡမားက ျဖစေပၚေစခသည။

တပတညေဆာကရနအတြကလညးေကာငး၊ စမကနးမားလပေဆာငရနအတြကလညးေကာငး၊ ေျမယာမား

က သမးဆညးခရာတြင လအပေသာဧရယာထက ပမသမးဆညးခၾကေၾကာငး ေတြ႔ရသည။ အသးျပၿပး ပလေျမမားက

သးစားခ ငားရမး၍ လပေဆာငေစရာတြင မလေျမသမးဆညးခ ေတာငသမားအား ငားရမးလပကငခြငမျပဘ

အျခားေတာငသမားအား လပကငေစသျဖင ေဒသခေတာငသမားအခငးခငး ပဋပကၡမား ျဖစပြားေစသညျပင ေျမယာ

မားက ျပနလညစြန႔လႊတရာတြင တကေသာ မဝါဒတစရပ ျပဌာနး၍ စြန႔လႊတမႈမျပခသျဖင မလသမးဆညးခ

ေတာငသမား လကဝယသ႔ ေျမယာမား ျပနလည မေရာကရခပါ။

အဖြ႕အစညးမးစ၊ နညးလမးေပါငးစျဖင ေျမယာသမးဆညးခခၾကရသျဖင ဆး႐ႈးနစနာခရေသာ ေဒသခ

ေတာငသမားသည ၎တ႔၏ နစနာခကမားက အစးရ အဆကဆကရ တာဝနရသအဆငဆငသ႔ တငျပတငၾကားခ

ေသာလညး အေရးတယ ေဆာငရြကေပးျခငး မရခပါ။ စစမးစစေဆးေရးအဖြ႕မားဖြ႕၍ ကြငးဆငးစစေဆးမႈမား ရေသာ

လညး ထးျခားမႈ တစစတစရာ မရခပါ။ ယခအခါတြင ႏငငတဝမးရ ေျမသမးဆညးခ ေတာငသမားသည ၎တ႔၏


76

သမးဆညးခေျမယာမား ျပနလညရရေရးအတြက ျပညသက ေရြးခယလကေသာ NLD အစးရသစအေပၚ တြငသာ

တညမေနသညဟ သးသပမပါသည။

****


77


ကရငျပညနယအတြငးရ ေျမယာျပနာမားအား မမတ႔လကလမးမသမ ေလလာသးသပၿပး အေကာငးမြန

ဆးျဖင ထေရာကစြာ ကငတြယေျဖရငးႏငေရးအတြက ေအာကေဖာျပပါအတငး အႀကျပတကတြနးလပါသည။

တပမေတာသမးဆညးေျမမားႏငစပလဥး၍ …

(၁) တပမေတာမ သမးယခၿပး တပအေဆာကအဥ၊ ေဆး႐၊ ေဂါကကြငး၊ ေကာငး စသညတ႔ ေဆာကလပအသးခၿပး

သမးဆညးေျမမားအတြက ဆး႐ႈးနစနာခရေသာ ေျမသမးဆညးခ ေတာငသမားအား ေလာေၾကး နစနာေၾကး (သ႔)

အစားထးေျမေနရာမား စစဥေဆာငရြကေပးရန။

(၂) တပမေတာမ သမးယခၿပး အသးမျပဘထားသည ပလေျမမားအား မလသမးဆညးခ ေတာငသမားလကဝယသ႔

ေရာကသညအထ စနစတက စစစေပးရန။

(၃) တပမေတာမ သမးယခၿပး သးစားခ ငားရမးလပကငေစခသညေျမမားအား လကရ သးစားခေပး၍ ငားရမးလပကင

ေနေသာ ေတာငသမားထမ မလသမးဆညးခ ေတာငသမားလကဝယသ႔ ေရာကရေစရန တရားမတေသာ နညးလမး

ျဖင ေဆာငရြကေပးရန။

(၄) တပမေတာမ သမးယခၿပး အျခားနညးလမးျဖင အသးျပခေသာ သမးဆညးေျမမားက စနစတက ေဖာထတ၍

မလသမးဆညးခ ေတာငသမား လကဝယသ႔ ျပနလညေပးအပရန။

(၅) တပမေတာမ သမးယခေသာ အမားပငေျမမား၊ စားကကေျမမား၊ ေကးရြာပငအားကစားကြငး၊ သနေျမ

မားကလညး ျပညသလထလကဝယသ႔ ျပနလညေပးအပရန။

(၆) တပမေတာတညေဆာကျခငးသည ႏငငေတာကာကြယရနထက ေျမယာမားသမးဆညးရန တညေဆာကထားပါ

သေလာဟ ျပညသလထ၏ အျမငတြင စြထငေနေသာ တပမေတာ၏ပရပက ျပနလညျမႇငတငရန လၿပဟ ထငျမင

သးသပမပါသည။

(၇) တငးရငးသားေဒသမားရ တပရငးတပဖြ႕မားအေနျဖင ေျမႏင သဘာဝသယဇာတ အသးခမႈပစမားသည တငးရငး

သားတ႔၏ ဓေလထးတမးဥပေဒမား၊ တငးရငးသား စညးလးညညြတေရးႏင ျပညတြငး ၿငမးခမးေရးက ထခကပကျပား

ေစႏငေသာ လပရပမားမျဖစေစရန သတထား ေရာငကဥသငသည။


78

စမကနးမား၊ ကမၸဏမား၊ ရငးႏးျမႇပႏမႈမားေၾကာင သမးဆညးခေျမမားႏင စပလဥး၍

(၁) ႏငငေတာမ စမကနးမားေဖာေဆာငရြာတြင ေဒသချပညသလထ ေနထငေသာရပကြက၊ ေကးရြာမား၊ စကပး

ေျမမားႏင လြတကငးသညေနရာေဒသမားက ဥးစားေပးေရြးခယသငသည။ မလြတကငးသညေနရာေဒသတြင မျဖစ

မေန လပကငမညဆပါက ေဒသခတ႔၏ နစနာဆး႐ႈးမႈက လစလမ႐ႈသငပါ။

(၂) ႏငငေတာမေသာလညးေကာငး၊ ကမၸဏ၊ လပငနးရငမားမေသာလညးေကာငး စမကနးမားေဖာေဆာငရာတြင

စမကနးေဖာေဆာငမည ေနရာေဒသရ ေဒသချပညသမားက ပြငလငးျမငသာစြာ ချပေဆြးေႏြး၍ သေဘာတညခက

ရမသာ လပေဆာငသငသည။

(၃) စမကနးလပငနးမားသည ေဒသဖြ႔ၿဖးေရးႏင ေဒသချပညသတ႔၏ဘဝ ပမတးတကျမႇငမားလာေစရန ဥးစားေပး

လပေဆာငရန လသကသ႔ သဘာဝပတဝနးကငက ထခကမႈအနညးဆးျဖစေစရန လအပသည။

(၄) ႏငငေတာမ မေအာငျမငေသာ စမကနးမားအတြက ေျမယာဆး႐ႈးနစနာခရေသာ ေဒသချပညသတ႔၏ ေျမယာ

မားက စာရငးျပစ၍ ျပနလညေပးအပရန။

(၅) သဘာဝသယဇာတမားက ထတယေရာငးခသည စမကနးမားႏင ေဒသချပညသလထအတြက အကးျဖစထြနး

မႈမရသည စမကနးမားက ေရာငကဥကာ လသားအရငးအျမစက အေျခခသည စမကနးမားႏင ေဒသဖြ႔ၿဖးေရးက

အေထာကအကျဖစေစမည စမကနးမားက အေလးထားေဖာေဆာငရန။

(၆) စမကနးမား၊ ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လပေဆာငရာတြင စမကနမားႏင ေဒသချပညသမားအၾကား ယၾကညမႈ မပက

ယြငးေရး၊ ေဒသတညၿငမေအးခမးေရးအတြက တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ အျပညျဖင အရပဖကအဖြ႕အစညးမား၏ ေစာ

ငၾကညအကခတလပငနးမားက ခြငျပထားရန။

(၇) စမကနးေခါငးစဥအမးမးတပကာ ေျမယာမားသမးဆညးခၿပး လပငနးေဖာေဆာငျခငးမရေသာ ေျမယာမားက

ျပနလညစစစ၍ နစနစာဆး႐ႈးခသမား လကဝယသ႔ ျပနလညေပးအပရန။

(၈) စမကနးမားျဖင သဘာဝသယဇာတမား အလြနအကၽြထတယျခငး၊ စြန႔ပစပစၥညးမားက စညးကမးမစြန႔ပစမႈတ႔

ေၾကာင သဘာဝပတဝနးကင ထခကပကစးမႈမားက၎၊ ေဒသချပညသလထ၏ ကနးမာေရး၊ ပညာေရး ထခကနစနာ

မႈမားက၎ ျပနလညကစားေပးရန။

မသမာမႈ ေခါငးစဥျဖင အာဏာအလြသးေျမသမးမႈ ျဖစစဥမားႏငစပလဥး၍ …

(၁) ေကးရြာအပခပေရးမးတခ႕မ သမးယေရာငးစားခေသာ၊ ေကးရြာပငေျမမား၊ သနေျမမား၊ စားကကေျမမား

အား ျပနလညစစစေဖာထတ၍ အေရးယရန။


79

(၂) ဝနထမးမားေနထငရန ေျမယာသမးဆညးခၿပး ဝနထမးအမယာမား ေဆာကလပခေသာလညး ဝနထမးမားမ

လာေရာကေနထငျခငးမရဘ ျပနလညငားစား၊ ေရာငးစားေသာ ျဖစရပမားက စစစေဖာထတ၍ ဝနထမးစညးကမး

ႏငအည အေရးယရန။

(၃) ေျမစာရငးဌာနမ ဝနထမးတခ႕သည ဝနထမးကငဝတသကၡာမား၊ လပထးလပနညးမား၊ စညးမဥးစညးကမးမားက

ခးေဖာကကာ၊ မမကယကးအတြက မသမာေသာနညးလမးမားျဖင ေျမပအသစေျပာငးလထတယျခငး၊ မလပငရင

မသဘ အျခားသတစဥးသ႔ အမညေျပာငးေပးျခငး စသညလပရပမားက စစမးစစေဆး အေရးယေဆာငရြကေပးရန။

(၄) တပမေတာအရာရႀကး တခ႕မေသာလညးေကာငး၊ အပခပေရးအာဏာပငတခ႕မေသာလညးေကာငး၊ ေျမစာ

ရငးဌာနဥးစးမးတခ႕မေသာလညးေကာငး ပးေပါငး၍ျဖစေစ၊ တစဥးခငးျဖစေစ၊ အာဏာအလြသးျပကာ သမးယခ

ေသာ ေျမယာမာညးက စစစေဖာထတ၍ ဆး႐ႈးနစနာသမားထသ႔ ျပနလညေပးအပရန။

(၅) ေကးရြာအပစဥကဌမား၊ ရပေကးအပခပေရးမးမား၊ ေကးရြာေျမယာစမခန႔ခြမႈေကာမတဝငမားစသည ေဒသခ

ေကးရြာ လထႏင ထစပမႈအမားဆးျဖစေသာ ေဒသအာဏာပငမားသည မသမာေသာနညးျဖင ေျမယာသမးဆညးမႈ

မားတြင အဓကကသျဖင ၎တ႔အား အသစျပနလည ေရြးခယဖြ႕စညးရန။

NLD အစးရသစအား အၾကျပတကတြနးလသညမာ …

အစးရသစအေနျဖင သမးဆညးခေျမယာျပနာမားႏင ပတသက၍ အေလးထားေဆာငရြကသြားမညဟ

အတအလငးေၾကျငားထားသညႏငအည ႏငငေတာသမၼတမ၎၊ ဒတယသမၼတမ၎၊ ေၾကျငာခကထတျပနျခငး၊

လပငနးေကာမတဖြ႔စညးျခငး စသညျဖင ေဆာငရြကလကရသညက ေတြ႔ရရသည။ သ႔ေသာ ပကတ အေျခအေနတြင

ျပနာအမားစမာ ေျပာငးလမႈ မရေသးဘ အဖအထစမားစြာ ရေနသညက ေတြ႕ရရသည။ လကငငးရငဆငၾက

ေတြ႔ေနရေသာ ေျမယာျပနာေျဖရငးမႈ အခကအခမားက ေကာလႊားႏငရန ေရတေရရည လပငနးစဥမား ခမတ

ေဆာငရြကရန လအပေနပါသည။

ေျမယာသမးဆညးခရမႈမားေၾကာင နစနာဆး႐ႈးခရေသာ မလပငရငေတာငသလယသမားမား လကဝယသ႔ သမး

ဆညးခေျမမား အျမနဆးျပနလညေရာကရေရးအတြက လတတေလာ အေရးတႀကး ေဆာငရြကသငသညမားမာ …

(၁) သမးဆညးခေျမယာမားႏင ပတသက၍ ဆး႐ႈးနစနာသ ေတာငသလယသမားမားမ တငျပတငၾကားထားသည

အျငငးပြားေျမယာမားႏင ပတသက၍ သမးဆညးခသမားကယတငေသာလညးေကာငး၊ တဆငခလကဝယရသမား

မေသာလညးေကာငး မမတ႔လပေဆာငေနေသာ လပငနးကစၥအဝဝက ေျမယာျပနာေျဖရငးမႈ မၿပးဆးမျခငး

ရပဆငးထားရန။


80

(၂) ေျမယာျပနာမားႏင ပတသက၍ ယခငအစးရလကထက လႊတေတာမ တာဝနေပးအပဖြ႕စညးခသည လယယာ

ေျမစစမးေရးေကာမတ၏ ေတြ႔ရခကမား၊ စာရငးဇယားမား၊ အစရငခစာမား၊ လပငနးၿပးေျမာကမႈ အေျခအေနမားအား

လကရအစးရသစလကထကတြင တာဝနယေျဖရငးေပးရမညဌာနမား၊ လပဂၢလမား၊ အစအဖြ႕မားမ ျပနလညစစစ

သးသပထားရန။

(၃) အစးရမ ေရြးခယတာဝနေပးအပထားသမား၊ လႊတေတာအသးသးမ ေရြးခယတာဝနေပးအပထားသမား၊ အစးရ/

အရပဖက ဘာသာရပဆငရာ ကၽြမးကငပညာရငမား၊ ႏငငတကာမ ကၽြမးကငပညာရငအၾကေပးပဂၢလမား၊

လြတလပေသာ လယသမားသမဂၢမားမ ကယစားလယမား၊ လယသမားအေရးလႈပရားေဆာငရြကေနသမား ပါဝင

သည အရပဖကလမႈအဖြ႕အစညးမားမ ကယစားလယမား၊ ရပမရပဖမားပါဝငသည ေျမယာျပနာစေပါငးေျဖရငး

ေကာမတ အဆငဆင ဖြ႔စညးေဆာငရြကရန။

(၄) အထကေဖာျပပါ (၃) အရ ဖြ႔စညးထားေသာ ေျမယာျပနာ စေပါငးေျဖရငးေရးေကာမတ တစရပရပအား

မညသညအာဏာပင တစဥးတစေယာကမေသာလညးကာငး၊ အစအဖြ႕မေသာလညးေကာငး ဝငေရာကစြကဖကျခငး

မရေစဘ ဆးျဖတလပပငခြင အျပညအဝ အပႏငးထားရန။

(၅) ေျမယာသမးဆညးထားသမား၏ လကဝယကငေဆာငထားေသာ ေျမယာပငဆငမႈဆငရာ အေထာကအထား

စာရြကစာတမးမား၊ ေျမဂရ၊ ပစ(၇)၊ ပစ(၁ဝ၅) အစရသည ပငဆငမႈပစ အမးမးအား သကဆငရာ ေျမစာရငးဌာနမ

အမနတကယ ထတေပးျခငးရမရ ႏင ထတေပးခပါက မညသညနညးျဖင ထတေပးခေၾကာငး ျပနလညစစစ၍

အေရးယေဆာငရြကသြားရန။

(၆) မနကနေသာ သတငးအခကအလကမားရရေစရန ေဒသချပညသလထႏင ပးေပါငးေဆာငရြကသြားရန။

(၇) ယခငအစးရလကထက တပမေတာမ သမးဆညးခေသာ လယယာေျမမားအနက အသးျပဘထားသည ေျမမား

က၎၊ ပလေျမမားက၎၊ ျပနလညစြန႔လႊတေပးအပသည ျဖစစဥတခ႕တြင မလပငရငလယသမားမား လကဝယသ႔

မေရာကရခသည ကစၥရပမားအား ျပနလညစစစရန။

(၈) တပမေတာမေသာ၎၊ ကမၸဏ/လပငနးရငမားမေသာ၎၊ ႏငငေတာအစးရမေသာ၎ သမးဆညးခေသာ

ေျမမားအနက လပငနးအေကာငအထညမေဖာေသာ ေျမမားႏင ေျမလြတအျဖစ ရေနေသးေသာေျမမားက စာရငး

ဇယားျပစ၍ ဆး႐ႈးနစနာခရေသာ သမးဆညးခေတာငသမား လကဝယသ႔ ျပနလညေရာကရေရးအတြက ဥးစား

ေပးေဆာငရြကရန။

(၉) ေျမယာျပနာမားသည ႏငငႏငအဝနး မားျပားလသျဖင ေျမယာတရား႐းမားက သးျခားဖြငလစ၍ ေဆာငရြက

ႏငလင ပမျမနဆန ထေရာကႏငမညဟ သးသပမပါသည။


81

ေရရညလပငနးစဥဟဆေသာလညး စနစတက အခနကန႔သတ၍ ေဆာငရြကသငသညမားမာ …

(၁) အကးမရေသာ စမကနးလပငနးမားက ျပနလညသးသပရနႏင ေဒသချပညသလထအတြက ထခကနစနာႏင

သည မညသညစမကနးလပငနးကမ လပေဆာငျခငးမျပၾကရန။

(၂) မေအာငျမငေသာ စးပြားေရးမဝါဒမား၊ လပငနးစဥမားမား ျပနလညသးသပရနႏင အေျခခတငးရငးသား ျပညသ

လထ၏ အကးစးပြားက ကာကြယျမႇငတငေပးႏငမည လကေတြ႔ဆနေသာ မဝါဒမား၊ လပငနးစဥမား ခမတေဖာ

ေဆာငရန။

(၃) ေျမသမးျပနာျဖစစဥအမားစတြင အစးရအဖြ႔အစညးအဆငဆငမ တာဝနရသမားသည ေျမသမးခေတာငသမား

ဘကမ ရပတညမႈမရဘ အဂတလကစားကာ ေငြရငေၾကးရငမားဘကမ ရပတညခသညက ေတြ႔ရသျဖင အဂတတက

ဖကေရးက အေလးထားေဆာငရြကရန။

(၄) အာဏာအလြသးစားမႈမား၊ ဥပေဒမအႏငကငဗလကမႈမား၊ ဥပေဒက လကတလးျခားလပ၍ မသမာမႈျပမႈမား၊

လကနကျဖင ၿခမးေျခာကမႈမား စသညလပရပမားက စစစအေရးယရနႏင တရားဥပေဒစးမးေရးမႈရရနႏင ဥပေဒ၏

အကာကြယက ျပညသတစရပလးမ တေျပးညခစားခြငရရန။

(၅) နယစပေဒသမားတြင တာဝနထမးေဆာငေနၾကေသာ စစဘကနယဘကမ ႏငငဝနထမးမားအား အကငပက

ခစားမႈမရေစဘ ဥပေဒႏငအည စညးကမးတက ၾကပမတေဆာငရြကရန၊ သ႔မသာ နယစပျပနာႏင ေနာကဆကတြ

ကပပါလာေသာ ဌာေနတငးရငးသားတ႔၏ ဘဝလျခမႈႏင ေျမယာထပါးလာႏငမႈ အႏရာယက ကာကြယႏငမညျဖစ

သည။

(၆) ေျမယာသမးဆညးမႈျပနာမား ေျဖရငးေဆာငရြကေနစဥအတြငး လယယာစးပြားက႑ တးတကျမငမားေရးႏင

ေကးလကႏငေတာငတနးေဒသဖြ႔ၿဖးေရး အပါအဝင ဆငးရႏြမးပါးမႈေလာကေစေရးအတြက ေကးလကျပညသမားႏင

ေတာငသလယသမားက ဗဟျပသညမဝါဒမား၊ သြငးအားစအေထာကအပ အစအမမား ခမတေဖာေဆာငရန။

(၇) အမးသားေျမအသးခမဝါဒ အပါအဝင၊ ေျမယာႏငသဘာဝသယဇာတဆငရာ စမခန႔ခြမႈ၊ ခြေဝသးစြမႈဆငရာမားႏင

ေတာငသလယသမားေရးရာဆငရာ၊ ဥပေဒ၊ နညးဥပေဒမား၊ လမးညႊနခကမား၊ လပထးလပနညးမား၏ အားနညးခက

မားက လအပသလ ျပငဆငျဖညစြကရန၊ အသစေရးဆြရန၊ တငးရငးသားလမးအသးသးတ႔၏ ဓေလထးတမးဆငရာ

ေျမယာစမခန႔ခြမႈမားက ဥပေဒတစရပ ျပဌာနးေပးရန။

(၈) ေျမယာႏငပတသကဆကႏြယလကရေသာ အစးရဌာနဆငရာမား အခငးခငး ပးေပါငးခတဆကေဆာငရြကမႈ

မား အားေကာငးေစရနႏင ဝနထမးမား၏ အသအျမင၊ စြမးေဆာငရည ျမငမားလာေစရးအတြက ေလကငပးေထာင

ေပးရန။


82

(၉) ေျမယာႏငပတသကဆကႏြယလကရေသာ အစးရဌာနဆငရာမားႏင လယယာေျမအေရး ေဆာငရြကေနေသာ

လပဂၢလ၊ အရပဖကအဖြ႔အစညးမားႏင အျပသေဘာေဆာငေသာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမား လပေဆာငသြားရန။

****


83

နဂး

ကရငျပညနယအတြငး ၿမ႕နယ ၆ ၿမ႕နယရ ေကးရြာေပါငး ၄၇ ရြာတြင ၂ဝ၁၆- ခႏစ ဧၿပလအတြငး သြားေရာက

ေတြ႔ဆေမးျမနးခသည ေဒသချပညသမား၏ရငဖြငေျပာၾကားခကမား၊ ဆႏၵႏငေမာလငခကမားအပါအဝင ေကာက

ယခသည ေျမယာအမႈျဖစစဥ (၄၈) ခအား စစညးေလလာၿပးသးသပခက၊ အၾကျပတကတြနးခကမားက ဤအစရင

ခစာတြင ထညသြငးေဖာျပထားပါသည။ ပညာရငမား၏ ဘာသာရပဆငရာစာတမးတခမဟတဘ အရပဘကအဖြ႕

အစညးမား၏ အရပသားသ႑ာနျဖင အားထတျပစ တငျပထားျခငးသာ ျဖစေၾကာငးကလညး အသေပးအပပါသည။

ေဒသခေတာငသမားအေနျဖင ၎တ႔၏ ေျမယာအခြငအေရးမားအား ခငမာေသာဥပေဒမားျဖင ကာကြယ

ေစာငေရာကေပးရန၊ သမးဆညးခေျမမားအား ျပနလညရရရန၊ သမးဆညးခသညႏစကာလမားအတြက ထကတန

ေသာ နစနာေၾကးမားရရရနႏင အလားတေျမယာသမးဆညးမႈမား ေနာငတြငထပမမျဖစပြားေစေရးအတြကအစးရ

သစမ တစစတစရာ ေျဖရငးေဆာငရြကအာမခေပးႏငမညဟ ယၾကညေမာလငလကရပါသည။

ကရငျပညနယအပါအဝင ျမနမာႏငငတစဝနးရ ေျမယာျပနာမားအား ကငတြယေျဖရငးရနသည အစးရ

သစအတြက အႀကးမားဆးေသာ စနေခၚမႈတစရပအျဖစ ရေနပါသည။ မျဖစမေန ေျဖရငးေဆာငရြကေပးရမညလညး

ျဖစပါသည။ ထျပနာမားအား လကေတြ႔ေျဖရငးေဆာငရြကရာတြင ေဒသတြငးရ အရပဖကလမႈဖြ႕အစညးမားႏင

ေဆြးေႏြးညႇႏႈငး ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးက အစးရသစအတြက မားစြာအေထာကအကျဖစေစႏငပါသည။ ယခ

“ဇြကပငသကေသ ဒ႔ယာေျမ” အစရငခစာမာ အစးရသစ၏ ေျမယာျပနာေျဖရငးေရးလပငနစဥအတြက

ကရငျပညနယမ အရပဘကအဖြ႕အစညးမား၏ တတပတအား အားထတဝနးရမႈတချဖစပါသည။ ထ႔အတ ကရငျပည

နယ၏ ေျမယာသမငး မတတမးစာမကႏာတခ႕လညး ျဖစေနလမမညဟ ယၾကညယဆမပါ သည။ ။





84

ဘားအၿမ႕ ဇြကပငေတာငေျခ


85

ပထမအႀကမ ေဆြးေႏြးပြမတတမး (၁ဝ/၁၁/၁၂ - ၂ -၂ဝ၁၆)


86

ဒတယအႀကမ ေဆြးေႏြးပြမတတမး ( ၇/၈/၉ - ၄ - ၂ဝ၁၆)


87

ကြငးဆငးေဆာငရြကမႈမတတမး


88


89

စာတမးျပစေရးသားမႈမတတမး (၁ဝ/၁၁/၁၂/၁၃/၁၄ - ၅ - ၂ဝ၁၆)


90

ကြငးဆငးေဆာငရြကသမား

၁။ ေဒၚတးတး ဘားအၿမ႕။ ဖနး - ဝ၉ ၇၈ ၅၄၉ ၆၆၄၈

၂။ ကေအာငဆနးဥး ဘားအၿမ႕။ ဖနး - ဝ၉ ၇၉ ၂၅ဝ ၈ဝ၄၅

၃။ ဥးထြနးတင ဘားအၿမ႕။ ဖနး - ဝ၉ ၇၈ ၅၄၉ ၆၆၄၈

၄။ ေဒၚညြန႔ရ ဘားအၿမ႕။

၅။ ဥးေမာငက ဘားအၿမ႕။ ဖနး - ဝ၉ ၂၅၅ ၇၂၅ ၇၉၉

၆။ ေဒၚခငျမငေမာ ဘားအၿမ႕။ ဖနး - ဝ၉ ၄၂ ၅ဝ၄ ၇၉၂၅

၇။ ဥးၿငမးသ ဘားအၿမ႕။ ဖနး - ဝ၉ ၇၈၉ ၆၇၃ ၂၅၆

၈။ ဥးစးမငးလြင ဘားအၿမ႕။ ဖနး - ဝ၉ ၇၈ ၈၈၅ ၇၃၄၄

၉။ ေဒၚလလသနး ဘားအၿမ႕။ ဖနး - ဝ၉ ၇၉ ၂၅ဝဝ ၁၂၇

၁၀။ ေဒၚနနးျမေအး ဘားအၿမ႕။ ဖနး - ဝ၉ ၄၂ ၅ဝ၃ ၂၇၃၇

၁၁။ ေနာေအးျမတမြန သေတာငၿမ႕။ ဖနး - ဝ၉ ၇၈၂ ၈၅၇ ၄၃ဝ

၁၂။ ကေအာငစးမး သေတာငၿမ႕။ ဖနး - ဝ၉ ၇၈ ၃၂ဝ ၈၁၉၈

၁၃။ ေနာေဖာေဂ ေတာငငၿမ႕။ ဖနး - ဝ၉ ၂၆၄ ၁၉၅ ၃၆၂

၁၄။ ေနာဇဇ၀ါ ေတာငငၿမ႕။ ဖနး - ဝ၉ ၂၆၄ ၁၉၅ ၃၆၂


91

၁၅။ ေစာမငးကလန ေကာကရတၿမ႕။ ဖနး - ဝ၉ ၇၉ ၉၁ဝ ၃ဝ၄၇

၁၆။ ေစာေနလဝငး ေကာကရတၿမ႕။ ဖနး - ဝ၉ ၇၉ ၂၄၉ ၉၂၃ဝ

၁၇။ ေစာခစပြ ေကာကရတၿမ႕ ။ ဖနး - ဝ၉ ၂၅၅ ၉၂၅ ၁ဝ၆

၁၈။ နနးခငစနးေဝ လႈငးဘြ႕ ၿမ႕ ။ ဖနး - ဝ၉ ၂၅၅ ၇ဝ၇ ၂ဝ၂

၁၉။ ေစာခနက ၾကားအငဆပႀကးၿမ႕ ။ ဖနး - ဝ၉ ၈၇ဝ ၃၇၉၁၄

၂၀။ ေစာအဆင ၾကားအငဆပႀကးၿမ႕။ ဖနး - ဝ၉ ၇၇၇ ၄ဝ၃၅၈၈

၂၁။ ေစာၾကညဝငး ၾကားအငဆပႀကးၿမ႕ ။ ဖနး - ဝ၉ ၇၈၄ ၇၆၅ ၄၆ဝ

၂၂။ ေစာၾသ႐းဂ ၾကားအငဆပႀကးၿမ႕ ။

၂၃။ ေစာစးရာဇာ ၾကားအငးဆပႀကးၿမ႕ ။ ဖနး - ဝ၉ ၇၈၁ဝ၅၁၄၇၁

၂၄။ ေနာထကထကမး ၾကားအငဆပႀကးၿမ႕ ။ ဖနး - ဝ၉ ၇၈၄၃၂၁ဝ၆၆

၂၅။ ေနာေအးေအးထြနး ၾကားအငဆပႀကးၿမ႕ ။ ဖနး - ဝ၉ ၇၉၂ ၄၂၃ ၁၅၅

၂၆။ ဥးေစာစနသနး ဖာပြနၿမ႕နယ ၊ ကမေမာငးၿမ႕ ။ ဖနး - ဝ၉ ၂၅၅ ၈၃၈ ၄ဝ၆

၂၇။ ဥးစေရႊ ဖာပြနၿမ႕ နယ၊ ကမေမာငးၿမ႕ ။ ဖနး - ဝ၉ ၇၇၉ ၁၂၃ ၉၆၆

၂၈။ ဥးကငယ ဖာပြနၿမ႕ ။ ဖနး - ဝ၉ ၂၆၁ ၇၇၈ ၇၇ဝ

၂၉။ ကရနေအာငစး ဖာပြနၿမ႕ နယ၊ ကမေမာငးၿမ႕ ။ ဖနး - ဝ၉ ၄၉ ၂၆၄ ၅၆၄


92

ကြငးဆငးခေသာ ၿမ႕၊ ရြာမား

ဘားအၿမ႕ နယရ ေကးရြာမား၁။ မတခြး၂။ ေကာစကလ၃။ ဘရားကနး၄။ ေကာခမတ၅။ ရေသပ၆။ ေနာငလ၇။ ဘရငညဂ၈။ မကရင၉။ ေရႊျပညေတာင-------------------------------------------------------

ေတာငငၿမ႕နယရ ေကးရြာမား၁။ ထးဘ၂။ မယဇလကနး၃။ နဂါးေမာက၄။ ရြာႀကး၅။ ပေတာကကနး၆။ အေနာကေတာင၇။ ေတာငင အမတ(၅) အထက ေကာငး-------------------------------------------------------

သေတာငၿမ႕နယရ ေကးရြာမား၁။ ေတာျပာႀကး၂။ သေဌးကနး၃။ ေမာငႏြကေလး၄။ ကၽြျဖေတာင၅။ လပျပာကေလး-------------------------------------------------------

ဖာပြနၿမ႕နယရ ေကးရြာမား၁။ဖာပြန၂။ ကမေမာငး

၃။ ေဘာေထာ၄။ ပႏြယပ၅။ ရမးကငး၆။ ေ၀ေႏာင၇။တခြနတင၈။ ေဝမႈ၉။ မသလြတ-------------------------------------------------------

လႈငးဘြ႕ ၿမ႕နယ ရ ေကးရြာမား၁။ လႈငးဘြ႕ ၿမ႕နယ (၈)ရပကြက၂။ လႈငးဘြ႕ ၿမ႕နယ (ခ)ရပကြက၃။ လႈငးဘြ႕ ၿမ႕နယ (ဃ)ရပကြက၄။ မဆမတ ေကးရြာ၅။ မရမးအကြငးေကးရြာ-------------------------------------------------------

ၾကာအငးဆပႀကးၿမ႕နယ ရ ေကးရြာမား၁။ ၾကားအငႀကး၂။ သးတင၃။ မဂၤလာကနး၄။ ေကာကခကနး၅။ ေရႊလငး၆။ ခလယ၇။ တခြနတင-------------------------------------------------------

ေကာကရတၿမ႕နယ ရ ေကးရြာမား၁။ ရြာသစကနး၂။ ေကာႏြ႕၃။ ေကာကရတေခာငးေတာင (အမတ-၁ ရပကြက)၄။ ေမြးျမေရးဇ (အမတ-၃)-------------------------------------------------------


93

ကြငးဆငးခေသာ ၿမ႕မားျပ ေျမပ


94

အဖြ႕အစညးမားအေၾကာငး အကဥး

Won (ကရင)

Won (ကရင) အဖြ႕အား ၂ဝ၁၃ ခႏစ မတလတြင စတငဖြ႕စညးခၿပး အဖြ႕ဝငေပါငး ၁ဝဝ ေကာရပါသည။ ကရငျပညနယအတြငး ေနထငၾကေသာ ျပညသမားအားလး ဖြ႔ၿဖးတးတကေရးအတြက အဓကရညရြယပါသည။ အျခားအဖြ႕အစညးမားႏင ခတဆက၍ တရားဥပေဒစးမးေရး၊ လ႕အခြငအေရး၊ အမးသမးမားစြမးရညႏင အသပညာ တးတကေရး အျမငဖြငသငတနးမားပ႕ချခငး၊ အရြယမေရာကေသးေသာ ကေလးသငယမား လပငနးခြငလျခမႈရေစရန အတြက မဘမားအား အျမငဖြငပညာေပးျခငးမားက ေဆာငရြကေနပါသည။ ဘားအၿမ႕နယ အမတ (၉) ရပကြက မငးရေကာစြာလမးတြင ႐းခနးဖြငလစထားပါသည။

****

ေခါငဆလငလငယကြနရက (Khaung Su Laing Youth Community Network)

ေခါငဆလငလငယကြနရက (Khaung Su Laing Youth Community Network) က (၁၇.၄.၂၀၁၆) တြင ၾကာအငးဆပႀကးၿမ႕နယ၊ ခလယရြာတြင စတငဖြ႕စညးခပါသည။ ရညရြယခကမာ ေကးရြာလထ၏ ပညာေရး၊ ကနးမာ ေရး၊ လမႈေရးဆငရာ ျပနာမားက ေဒသတြငး အျခားအရပဖကအဖြ႕အစညးမားႏင ခတဆက၍ လကတြေျဖရငး ေပးရန ျဖစပါသည။ ေခါငဆလႈင ဆသည အမညသည ကရငတစမးသားလးႏင သကဆငပါသည။ “ ဇြကပငသကေသ ဒ႔ယာေျမ” ဟ အမညရသည ကရငျပညနယေျမယာျပနာမား ေလလာတငျပခက အစရငခစာအတြက ၾကာအငး ဆပႀကးၿမ႕နယအတြငး ေျမယာသမးဆညးမႈျဖစစဥဆငရာ အခကအလကမား ေကာကယရာတြင တကၾကြစြာ ပါဝင ကညေဆာငရြကခပါသည။

****

ဟးဖကေပၚအဖြ႕

ဟးဖဆသညမာ ညညြတျခငး၊ ကေပၚဆသညမာ အလငးေဆာငျခငးျဖစ၍ လးဖကေပၚ ဆသညမာ ညညြတ၍ အလငးေဆာငေသာအဖြ႕ ဟ အဓပၸါယရပါသည။ ဟးဖကေပၚအဖြ႕ က ကရငအမးသား အမးသမးႏင လငယမားျဖင ၂ဝ၁၃ ခႏစတြင စတငဖြ႕စညးခပါသည။ ကာအငးဆပႀကးၿမ႕ ရပကြက (၁) တြင ဟးဖကေပၚ႐း ထားရပါသည။

ရညရြယခကမားမာ -(၁) ေကးလကေဒသျပညသမား၏ ပညာေရး၊ လမႈေရး၊ စးပြားေရး ကနးမာေရး၊ ဖြ႕ ၿဖးေရးဟသမက ကညေပးရန။(၂) ေကးလကေဒသျပညသမား၏ အသပညာတတကျမငမားေရးအတြက သငတနးမား ဖြငလစေပးရန။(၃) ေကးလကေဒသျပညသမားအား ႏငငေရးအသအျမင ရလာေစရန(၄) ေကးလကေဒသျပညသမား၏ အခကအခမားက အစးရသ႔ တငျပ ကညေဆာငရြကေပးရန ျဖစပါသည။

****


95

KYN (Karen Youth Network) ကရငလငယကြနရက

နဒါနး၊ ျဖစေပၚလာပ

ကရငလငယကြနရက (KYN) သည ကရငလငယမား အခငးခငး ပါဝငခတဆကထားေသာ ကရငလငယမား

အားလးက ကယစားျပသည ကြနရကျဖစသည။ ကရငလငယကြနရကသည ကရငလထတစရပလး၏ အမးသားေရး

အတြက ကရာအခနးက႑တြင အစြမးရသမ ပးေပါငးပါဝင ခတဆကလပေဆာငႏငရန ရညရြယခကျဖင ၂ဝ၁၂

ခႏစ၊ ဒဇငဘာလ ၂၉ ရကေန႔တြင ကရငျပညနယ၊ ေကာကရတၿမ႕နယ၊ ေနာငႏငးေကးရြာတြင စတငခတဆက

ဖြ႕စညးတညေထာငခပါသည။ အနယနယအရပရပရ ကရငလငယမား အခငးခငး ကြနရကသဖြယ ပါဝငခတဆက၍

ခစၾကညရငးႏးစြာျဖင ဖြ႕စညးခသည။

ရညရြယခက -

ကရငလငယမား ေသြးစညးညညြတေရးႏင အမးသား အကးအတြက စြမးစြမးတမ ပးေပါငးပါ၀သ ခတဆက

လပေဆာငႏငရန။

ေမာမနးခကပနးတင (Mission)

၁။ ကရငအမးသားတ႔၏ အနာဂတဘဝက သာယာလပေရးအတြက လငယထတစရပလးအေနျဖင အဖကဖကမ

ကယစြမးဥာဏစြမးရသမ ပးေပါငးခတဆကပါ၀ငမည။

၂။ ကရငအမးသားထတစရပလး၏ လအငဆႏၵျဖစေသာ အမးသားစညးလးညညြတေရး၊ လမႈဘဝသာယာဝေျပာေရး၊

ကယၾကမၼာကယဖနတးႏငေရး၊ အမးသားတနးတေရးႏင စစမနေသာ ၿငမးခမးေရးရရရန လငယမားအေနျဖင အခနး

က႑တငးတြင ပးေပါငးခတဆက ပါဝငသြားမည။

****

သြးလထအေျချပ လမႈဖြ႕ ၿဖးေရးကြနယက

သြးလထအေျချပ လမႈဖြ႕ ၿဖးေရးကြနယကက ၂ဝ၁ဝ ခႏစ မတလတြင ေဒသဖြ႕ ၿဖးေရး ေဆာငရြကလသ

လငယမား၊ ေဒသချပညသမားျဖင ဖြ႕စညးခပါသည။ ပမေကာငးမြန၍ စညးလးညညြတသည လမႈဝနးကငတစခ ဖြ႕

ၿဖးလာေစရန ေဒသခမားအား ဗဟသတႏင စြမးေဆာငရညျမႇငတငေပးႏငရန ရညရြယပါသည။

ေဒသတြငး အျခား CBOs, CSOs, NGOs မားႏင လကတြ၍ ေဒသချပညသမား၏ လအပခကမားႏင လမႈဖြ႕

ၿဖးတ႔က ကညေဆာငရြကေပးေနသညအျပင တရားဥပေဒစးမးေရး၊ လ႕အခြငအေရးႏင ေျမယာအခြငအေရးမား

ရရေရးတ႔အတြက ရညရြယကညေပးလကရပါသည။

****


96

ဆာမေထာအဖြ႕

ဆာမေထာဆသညမာ ဓ၀ၾကယဟ အဓပၸါယရၿပး ေကးလကေဒသနယပယအသးသးရ ျပညသတ႔၏ဘဝ

တးတကျမငမားၿပး အနာဂါတဘဝလငးလကေစရန ရညညႊနးျခငး ျဖစပါသည။ ဆာမေထာအဖြ႕ က ၂ဝ၁၂ ခႏစက

သေတာငၿမ႕တြင စတငဖြ႕ စညးခၿပး ႐းခနးဖြငလစထားရပါသည။

ရညရြယခက

၁။ ေကးလကေတာရြာ ကရငျပညသမား၏ ပညာေရး၊ လမႈေရး၊ ကနးမာေရးႏင လေနမႈဘ၀အဆငျမငမားေစရန

ပညာရငမားႏငအတ ပးေပါငးကာ ဥပေဒပညာေပးမား အသပညာ ဗဟသတမားက ပ႔ခသငၾကားေပးျခငး၊

၂။ ေကးလကေဒသျပညသမား၏ ၾကေတြ႕ ေနရေသာ ဒကၡျပနာမားက သကဆငရာ အဖြ႕မားႏင ပးေပါငးကာ

ဥးေဆာငရပတညေပးရနတ႔ ျဖစပါသည။

****

Kayin Open Group (K.O.G)

သမငးအကဥး

၁။ Kayin Open Group အား (၂ဝ-၃-၂ဝ၁၄)ရကေန႔တြင အဖြ႕ဝငအမးသား (၁ဝ)ဥး၊ အမးသမး(၅)ဥးျဖင ကရင

ျပညနယ ဘားအၿမ႕ ၌ စတငဖြ႕ စညးခပါသည။

၂။ အဖြ႕၏ အဓကရညရြယခကမာ ေဒသတြငးရ ျပညသလထအေပၚ အရနအဝါက အသးျပ၍ေသာလညးေကာငး၊

အဖြ႕အစညးက အမညခ၍ေသာလညးေကာငး၊ မေလာၾသဇာသး၍ေသာလညးေကာငး အႏငကငၿခမးေျခာက

လမလညလညျဖားေနသမား၏ လပရပမားအား အမနတကယ ထထေရာကေရာက မနမနကနကန အေရးယေပးႏင

မည အဖြ႕အစညးမားႏင ဌာနဆငရာအဆငဆငသ႔ ေဖာထတတငျပသြားရန ျဖစပါသည။

၃။ မမအဖြ႕အစညး၏ လကရလပေဆာငလကရေသာ ေဆာငရြကခကမား

(က) လယယာေျမဆငရာ ကစၥရပမား

(ခ) အကငပကျခစားမႈမား

(ဂ) အမးသမးမားအေပၚ အၾကမးဖကမႈမား

(ဃ) မးယစေဆး၀ါးဆငရာ အသပညာေပးကစၥရပမား

(င) မဆႏၵရငဆငကစၥရပမား စသညတ႔ျဖစသည။

****

zgjuyifoufao 'dky,majr - filei ေက်းဇူးမွတ္တမ္း...

Documents