zijn indonesiërs ongevoelig voor contrastaccenten onder het woordniveau? vincent j. van heuven vera...
TRANSCRIPT
Zijn Indonesiërs ongevoelig voor contrastaccenten onder het woordniveau?
Vincent J. van HeuvenVera Faust
Leiden University Centre for Linguistics
22-12-2005 van Heuven & Faust 2
Klemtoon in het Indonesisch
Traditionele analyse Vaste klemtoon op de voorlaatste syllabe
Indonesiërs ongevoelig voor klemtoon Varieert sterk in productie Elk klemtoonpatroon lijkt perceptief OK Contrastaccent onder het woordniveau zegt
ze niets
22-12-2005 van Heuven & Faust 3
Contrast-accent in NL
Ik zie geen … oude MAN maar een oude VROUW *OUde man maar een OUde vrouw OUde man maar een JONge man *OUde man maar een OUde vrouw
Regel Wat constant blijft is ongeaccentueerd (oud) Wat varieert krijgt accent (nieuw, focus) Accent komt op de beklemtoonde syllabe
22-12-2005 van Heuven & Faust 4
Contrast-accent (vervolg)
Accent op woordniveau we eten geen koNIJN maar BIEFstuk *we eten geen KOnijn maar BIEFstuk
Accent onder woordniveau we eten geen KOnijn maar TOnijn *we eten geen koNIJN maar toNIJN
Regel Syllabe met het segmenteel contrast krijgt accent ongeacht de positie van de woordklemtoon
22-12-2005 van Heuven & Faust 5
Contrast-accent in Indonesisch
Contrastaccent op woordniveau moeizaam Ook al omdat alleen het laatste woord in
een frase accent kan hebben
Contrastaccent onder het woord onbestaanbaar Weten niet wat je van ze wilt
22-12-2005 van Heuven & Faust 6
Ebing (1997)
Ebing (1997) Form and function of pitch movements in Indonesian (diss. UL) maksud saya CAri bukan CUri bedoeling mijn zoeken niet stelen maksud saya caRI bukan caTAT bedoeling mijn zoeken niet noteren
22-12-2005 van Heuven & Faust 7
Ebing (1997)
Taak spreek in en laat het verschil tussen de vet gedrukte
woorden zo duidelijk mogelijk uitkomen
Observaties: de drie insprekers gedroegen zich totaal verschillend hadden geen idee wat we van ze wilden geen of random variatie van accenten geen hoorbaar verschil in target woorden
22-12-2005 van Heuven & Faust 8
Ebing (1997)
Perceptieproefje maksud saya CAri … bukan CUri
bedoeling mijn zoeken niet stelen maksud saya caRI … bukan caTAT
bedoeling mijn zoeken niet noteren
Taak 10 Indonesische luisteraars Wat is de goede vs. foute voortzetting?
22-12-2005 van Heuven & Faust 9
Ebing (1997)
Resultaat 51.5% correcte beslissingen = random
Conclusie Indonesisch markeert sub-woord contrasten
niet (prosodisch noch segmenteel)
Oorzaak (interpretatie) Indonesisch heeft geen klemtoon
22-12-2005 van Heuven & Faust 10
Vragen
Gegeven dat NL klemtoon heeft, hoe goed kunnen Nederlanders uit de voeten met sub-woord contrastaccenten? Voorspelling: heel goed
Gegeven dat prosodie voor volwassen T2-leerders een struikelblok is, halen Indonesische NT2-sprekers enige informatie uit sub-woord contrastaccenten? Voorspelling: zij hebben geen idee
22-12-2005 van Heuven & Faust 11
Methode
Basisprincipe als bij Ebing maar nu in NL Kies welke voortzetting beter is
Paarsgewijs: 1 vs. 2; 3 vs. 4 ik bedoel riOOL … niet riVIER
ik bedoel RIool … niet VIool
1
2
4
3
22-12-2005 van Heuven & Faust 12
Methode
40 zinparen (20 correct, 20 incorrecte focus) 13 Nederlandse moedertaalluisteraars 13 Indonesische NT2 sprekers
5 met LOR van 3 weken (intensieve taalcursus) 4 met LOR tussen 1 en 4 jaar 4 met LOR tussen 5 en 27 jaar
Taak: Beslis welke van twee uitingen in een paar beter is
22-12-2005 van Heuven & Faust 13
Resultaten
Presentatie 1 Hoe goed gebruiken Indonesiërs vs.
Nederlanders de sub-woord contrastaccenten ?
Dus: % correct per taalgroep Presentatie 2
Kunnen Indonesiërs bijleren? Dus: % correct als functie van LOR
0
5
10
15
20
25
Deelnemers
Aan
tal
juis
te a
ntw
oo
rden
Indonesiers 8 9 10 11 11 11 11 11 12 12 13 14 14
Nederlanders 9 12 14 15 15 15 17 18 19 20 20 20 20
Correcte responsies. Max = 20; Kans = 10
Sommige Nederlanders kunnen het niet Andere zijn goed / perfect
Geen enkele Indonesiër kan het
22-12-2005 van Heuven & Faust 15
Resultaten 1
Indonesiërs kunnen het niet Allemaal op kansniveau
Nederlanders kunnen het wel 3 op kansniveau 10 significant boven kans van wie 4 perfecte score
0
2
4
6
8
10
12
14
16
1 1 1 1 1 8 8 18 32 60 168 180 324
Verblijfsduur per persoon in Nederland in maanden
Aan
tal ju
iste
an
two
ord
en
score
Lineair(score)
Effect van LOR (in maanden) op prestatie:
Zelfs na 27 jaar geen scores boven kans, extreem flauwe leercurve (r = 0,426, p = 0,070, eenzijdig)
0,00 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00
Verblijfsduur (log maanden)
0
5
10
15
20C
orr
ect
re
spo
nse
s (N
)
R Sq Linear = 0,185
22-12-2005 van Heuven & Faust 18
Resultaten 2
Nauwelijks leereffect Lichte tendens om bij langere verblijfsduur
in NL beter gebruik te maken van sub-woord contrasten
Effect niet significant, trend at best
22-12-2005 van Heuven & Faust 19
Conclusies
Nederlanders zijn gevoelig voor sub-woord contrastaccent
Indonesiërs zijn dan vanuit hun eigen taal helemaal niet, en leren nauwelijks bij
Ondersteunt de gedachte dat Indonesisch geen klemtoon heeft