www.zuiderlucht.eu29 mei 2014www.zuiderlucht.eu28 mei 2014

JOHNNY ALS MODEL

M U S E U M V A N D E S P O R T 4

Johnny Weissmuller rond 1922, als model voor BVD Swimwear.

Als zwemmer won Johnny Weissmuller zes

Olympische medailles. Na zijn zwemcarrière

kroonde hij zich als Tarzan tot koning van de

jungle. Tussendoor was hij succesvol als model. door Sven Portz

De internationale zwemwedstrijden in de

jaren twintig kenden weinig spanning. Wie er met

de bloemen vandoor zou gaan, stond van te voren

vast. De toeschouwers zaten niet zozeer voor de

wedstrijd op de tribune, maar om de grootste

zwemmer van dat moment te bewonderen:

de Amerikaan Johnny Weissmuller. Op de

Olympische Spelen van 1928 veroverde hij twee

gouden medailles. Vier jaar eerder in Parijs had

hij drie gouden en één bronzen plak gewonnen.

Weissmuller, in 1904 geboren in het huidige

Roemenië, brak record na record, wist niet wat

verliezen betekende en was de eerste zwemmer

die op de 100 meter onder de minuut zwom.

In 1929 stopte hij met zwemmen en ging als model

aan de slag bij BVD Swimwear, een fabrikant van

ondergoed en zwemkleren. Weissmuller toerde

het land door om zweminstructies te geven, hier

en daar een promotioneel praatje te houden en

handtekeningen uit te delen. BVD betaalde hem

500 dollar per week.

Datzelfde jaar werd hij trouwens bijna

ontslagen. De oud-zwemmer had zich laten

overhalen om een kleine rol te vertolken in de

Paramount-film Glorifying the American Girl. Hij

speelde daarin Adam, de wederhelft van Eva.

Alleen een vijgenblad bedekte zijn edele delen.

BVD was woedend. De zwembroekenfabrikant

vond het slechte reclame voor zijn producten,

dreigde Paramount met juridische stappen en

Weismuller met de ontbinding van het contract.

De filmproductiemaatschappij besloot daarop

de naam van Weissmuller te schrappen uit de

aftiteling en hem alleen in de film te tonen met

een langeafstand-shot. BVD ging overstag.

Het waren de eerste, moeilijke stappen in

de filmwereld van Weissmuller die een carrière

als acteur helemaal niet ambieerde. Zijn

werkzaamheden bij BVD bevielen hem prima.

Hij toerde door het land, hield zich bezig met

zijn geliefde zwemsport en kreeg daar goed voor

betaald. Toen in 1931 de filmproductiemaatschappij

Metro Goldwyn Mayer, bekend van de brullende

leeuw, hem benaderde voor de rol van Tarzan en

hem een contract van 175 dollar per week aanbood,

bedankte Weissmuller vriendelijk. Waarom zou hij

gaan acteren voor 175 dollar in de week, terwijl hij

drie keer zoveel kon verdienen door een zwempak

te dragen?

Maar de filmmakers hadden hun zinnen gezet

op de kampioen. Ze zagen in hem de perfecte

Tarzan: knap, lang, gespierd en charismatisch.

Dat hij geen ervaring had als acteur, vormde geen

probleem. Tarzan had namelijk weinig tekst in de

film. Hij hoefde er alleen maar goed uit te zien,

van boom naar boom te slingeren en op zijn tijd

een oerkreet door de jungle te laten schallen.

Vastberaden om hem vast te leggen, kwam Metro

Goldwyn Mayer met meer geld over de brug.

BVD hield de boot af. Weissmuller bezorgde

het bedrijf een goede reputatie en veel

naamsbekendheid. Maar MGM gaf niet op en

bood aan de filmsterren te laten fotograferen in

de zwemuitrusting van BVD. Zo werden sterren

als Greta Garbo, Joan Crawford en Jean Harlow

vereeuwigd in een zwempak om Weissmuller los te

weken bij zijn werknemer.

Weismuller tekende vervolgens een zevenjarig

contract bij MGM met een salaris van 250 tot

2000 dollar per week. Volgens zijn zoon Johnny

Weissmuller Jr. was er één voorwaarde: hij moest

scheiden van zijn vrouw Bobbe Arnst. Het kon

niet zo zijn dat de aantrekkelijke Tarzan-acteur

getrouwd was.

Weissmuller weigerde en liep bij de

contractondertekening geïrriteerd weg. MGM

liet hem alsnog tekenen, in de hoop dat de breuk

tussen de acteur en zijn vrouw er toch wel zou

komen. Sterker nog, Weismullers vrouw kreeg een

afkoopsom van 10.000 dollar als ze wilde scheiden.

“Dat is veel geld, Johnny”, zou zijn vrouw hebben

gezegd kort voordat de scheiding in 1933 werd

bekrachtigd. “I guess you’re right, Bobbe”, moet de

nieuwbakken Tarzan hebben geantwoord.

Tarzan the Ape Man werd een eclatant succes.

De bioscoopbezoekers zagen hoe hun sportheld

vocht met leeuwen, door het woud rende en

het hart van de mooie Jane Parker, (Maureen

O’Sullivan) veroverde. Zijn door de jungle

jodelende Tarzankreet werd historisch.

Niet alleen in de VS sloeg de film aan, ook

elders trok Tarzan the Ape Man volle zalen.

In lendendoek was Weissmuller minstens zo

succesvol en geliefd als in zijn zwempak.

In totaal speelde Weismuller in twaalf Tarzan-

films, een goede acteur werd hij nooit. Toch wordt

hij vooral herinnerd als Tarzan, en minder als

meervoudig Olympisch kampioen. Tijdens zijn

begrafenis in 1984 klonk drie keer de Tarzankreet

toen ze zijn kist de grond in lieten zakken.

Dit is de vierde aflevering in de reeks Museum van de

Sport. www.zuiderlucht.eu/tag/sportmuseum

Johnny Weissmuller als Tarzan, met Jane en Boy.