zmiana rozstawu osi - scania technical information …edisp/... · zmiana rozstawu osi wiąże się...

07:10-01 Wydanie 5 p

Zmiana rozstawu osi
Informacje ogólne dotyczące zmiany rozstawu osi
BEP-L015

340

807

Dodatkowe informacje o modyfikowaniu pliku SOPS znajdują się w publikacji Prze-programowanie jednostek sterujących, w rozdziale Informacje ogólne.

Oba sposoby opisano w dalszej części tej publikacji.

Informacje ogólne dotyczące zmiany roz-stawu osi

WAŻNE!Zmiana rozstawu osi ma wpływ na własności podwozia ciężarówki. Dlatego bardzo ważne jest stosowanie się do zaleceń firmy Scania.

• Przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac związanych ze zmianą rozstawu osi na-leży skontaktować się z warsztatem Scania. Uzyskasz tam informacje o standar-dowych wymiarach rozstawu osi i wałów napędowych.

• Przy wyznaczaniu nowego położenia osi kieruj się jedną ze standardowych war-tości rozstawu pojazdów Scania. Umożliwi to zamontowanie w podwoziu orygi-nalnych wałów napędowych marki Scania.

• Zawsze używaj części marki Scania do wykonywania prac o krytycznym znacze-niu. Dzięki temu w każdej sytuacji zostaną zachowane optymalne wymiary.

• Zmiana rozstawu osi wymaga zmiany pliku SOPS.

MetodyRozstaw osi można zmienić na dwa sposoby:

1. Zmiana usytuowania osi tylnej lub mocowania wózka napędowego na ramie podwozia (metoda zalecana)

2. Przecięcie i połączenie ramy podwozia

– Wymagane jest przecięcie ramy podwozia przed osią tylną i zespawanie jej z powrotem po dokonaniu modyfikacji rozstawu osi.

– Osi tylnej ani wózka napędowego ze wspornikami resorów i belkami po-przecznymi nie wymontowuje się z ramy podwozia. Elementy te są prze-mieszczane jako kompletny zespół.

l-PL 1 (20)© Scania CV AB 2013, Sweden

Zmiana rozstawu osiInformacje ogólne dotyczące zmiany rozstawu osi

– Firma Scania zaleca wykonanie prac związanych z przecięciem i połączeniem ramy podwozia w jej autoryzowanym warsztacie.

© Scania CV AB 2013, Sweden

07:10-01 Wydanie 5 pl-PL 2 (20)

Zmiana rozstawu osiZasady i warunki

Zasady i warunkiPrzesuwanie osi tylnej lub wózka napędowegoNiezależnie od wybranej metody zmiana rozstawu osi wymaga przemieszczenia osi tylnej. W celu zmiany rozstawu osi należy najpierw spróbować przemieścić oś tylną lub wózek napędowy na ramie podwozia.

Przecinanie ramy podwoziaZmiana rozstawu osi przez przecięcie ramy podwozia nie jest dozwolona w pojaz-dach następujących typów:

• Ciągniki siodłowe

• Wywrotki bez ramy pomocniczej

Zwiększanie rozstawu osiWartość rozstawu osi nie może być większa od maksymalnej dozwolonej wartości standardowej określonej dla danego typu pojazdu.

Wyjątki:: W pojazdach ze stałą zabudową i o równomiernym rozkładzie obciążenia rozstaw osi może przekraczać maksymalną dozwoloną wartość standardową. Nie-mniej jednak konstrukcja nadwozia musi zapewniać odpowiednie wzmocnienie ramy podwozia. W przeciwnym razie mogą występować drgania ramy.

Zmniejszanie rozstawu osiWartość rozstawu osi nie może być mniejsza od minimalnej wartości standardowej określonej dla danego typu pojazdu.


07:10-01 Wydanie 5 pl-PL 3 (20)


Więcej informacji o rozmieszczeniu belek poprzecznych można znaleźć w publikacji Wymontowanie i zamontowanie belek poprzecznych.

Dodatkowe informacje o wartościach kątów przegubów uniwersalnych wału napę-dowego znajdują się w publikacji Informacje ogólne o przystawkach odbioru mocy, w rozdziale Przystawki odbioru mocy.

Rozmieszczenie belek poprzecznych• Jeśli nowy rozstaw osi jest jednym z rozstawów standardowych, rozmieść belki

poprzeczne w standardowy sposób.

• Jeśli nowy rozstaw jest niestandardowy, dostosuj rozmieszczenie belek poprzecz-nych do długości wałów napędowych.

Długość i usytuowanie wałów napędowychZmiana rozstawu osi wiąże się z koniecznością modyfikacji lub wymiany wału na-pędowego i wszelkich pośrednich wałów napędowych.

• Przy wyznaczaniu nowego położenia osi kieruj się jedną ze standardowych war-tości rozstawu pojazdów Scania. Umożliwi to zamontowanie w podwoziu orygi-nalnych wałów napędowych marki Scania.

• Dotychczas zamontowane wały napędowe można w razie potrzeby wydłużyć lub skrócić.

Uwaga:• Zmiana długości wałów napędowych wymaga użycia specjalnego sprzętu do spa-

wania, prostowania i wyważania wałów. Tego typu modyfikacje należy zawsze skonsultować z warsztatem Scania.

• Wszystkie śruby poluzowane w wale napędowym należy wymienić na nowe. Ważne jest użycie śrub właściwego typu. Śruby należy dokręcić odpowiednim momentem. Nie używaj klucza pneumatycznego. Zawsze kontaktuj się z deale-rem firmy Scania, aby uzyskać informacje o właściwym rodzaju śrub oraz inne informacje.

Długość wału napędowego lub pośredniego wału napędowego nie może być większa niż 2000 mm.

Kąty przegubów uniwersalnych


07:10-01 Wydanie 5 pl-PL 4 (20)


Po zwiększeniu lub zmniejszeniu rozstawu osi czasami konieczne jest zmodyfikowa-nie jednego lub kilku kątów przegubów uniwersalnych w celu zminimalizowania nieregularności.

Wartości kątów przegubów uniwersalnych można zmienić w dowolny z poniższych sposobów:

• Modyfikacja lub przesunięcie łożysk podporowych.

• Modyfikacja kąta nachylenia osi tylnej.

• Zmniejszenie wysokości podnoszenia osi wleczonej (dotyczy pojazdów 6x2).

Uwaga:W przypadku zastosowania długich wałów napędowych i ustawienia nieprawidło-wych kątów przegubów podwozie i zespół napędowy będą wpadać w wibracje.

Modyfikacja kąta nachylenia osi tylnejW pojazdach z zawieszeniem na resorach piórowych kąt nachylenia osi tylnej można zmienić za pomocą klinów umieszczonych między gniazdem resoru a resorem.

Uwaga:Wartości tego kąta nie należy zmieniać o więcej niż 3°.

W firmie Scania można zamówić następujące kliny:

Numer części Rozmiar (mm) Kąt nachylenia300 355 220x90 0,5°

250 539 220x100 1,5°

277 975 220x100 2,08°

246 263 220x100 5,0°


07:10-01 Wydanie 5 pl-PL 5 (20)


277 976 220x100 5.5°

Numer części Rozmiar (mm) Kąt nachylenia


07:10-01 Wydanie 5 pl-PL 6 (20)


1

2

3

304

562

Zmniejszanie wysokości podnoszenia osi wleczo-nej w pojazdach o konfiguracji 6x2ZUwaga:Mechanizm podnoszenia osi wleczonej o ograniczonej wysokości podnoszenia po-winien zostać zastosowany w każdym pojeździe o konfiguracji 6x2Z, którego roz-staw osi zmniejszono do długości poniżej 3300 mm.

W pojazdach o konfiguracji 6x2Z po podniesieniu osi wleczonej znacząco zwiększa się nachylenie ramy podwozia. Ponadto podniesienie osi wleczonej powoduje niere-gularności w kątach ustawienia wałów napędowych. W pojazdach z małym rozsta-wem osi występuje bardzo duży wzrost tych nieregularności.

Ciężarówki o konfiguracji 6x2Z i rozstawie osi nie większym niż 3100 mm są za-wsze wyposażone w mechanizm podnoszenia osi wleczonej o ograniczonej wysoko-ści podnoszenia.

Uwaga:Wysokość podnoszenia osi wleczonej można ograniczyć także w pojazdach o więk-szym rozstawie osi, jednak w takiej sytuacji istnieje znaczące ryzyko stykania się podniesionych kół osi wleczonej z nierównym podłożem.

Wykonanie1. Wymień siłownik hydrauliczny na taki, w którym skok tłoczyska jest krótszy o

32 mm (numer części 1 378 315).

2. Zamontuj wkładkę dystansową 1 377 710 (1) między gumowym klockiem (2) a wspornikiem (3), który ogranicza zakres ruchu ramienia podnoszącego.


07:10-01 Wydanie 5 pl-PL 7 (20)


Układ pneumatycznyWszelkie prace przy układzie pneumatycznym powinny być wykonywane zgodnie z instrukcjami przedstawionymi w publikacji Układ pneumatyczny, w rozdziale Mo-dyfikacje podwozia.


07:10-01 Wydanie 5 pl-PL 8 (20)


1 000

340

808

Dodatkowe informacje na temat spawania zawarto w dokumencie Spawanie, w roz-dziale Informacje ogólne.

SpawanieWAŻNE!

Wszelkie prace spawalnicze muszą być wykonywane przez przeszkolonych pracow-ników i z zachowaniem wysokiej precyzji.

W miarę możliwości unikaj spawania w ramie podwozia, ponieważ w obszarze są-siadującym ze spoiną występuje większe ryzyko pojawiania się pęknięć. Jest to szczególnie istotne w przypadku tych części ramy, gdzie wytrzymałość i odporność na zmęczenie mają znaczenie krytyczne.

• Spawanie ramy podwozia jest zasadniczo dozwolone w obszarze leżącym 1000 mm za środkową częścią wózka napędowego w pojazdach o równomiernym roz-kładzie obciążenia.

Wyjątki::– Pojazdy, w których za miejscem spawania występują duże obciążenia punkto-

we, np. samochód silos, betonomieszarka i pojazdy z zamontowanym z tyłu osprzętem takim jak dźwig.

– Pojazdy z belką do zaczepu zamontowaną co najmniej 1000 mm za innym miejscem spawania.

• Spawanie i łączenie w obszarze między przednią i tylną osią ciągnika siodłowego jest niedozwolone.


07:10-01 Wydanie 5 pl-PL 9 (20)


100

340

809

Dodatkowe informacje na temat wiercenia otworów zawarto w dokumencie Wierce-nie otworów, w rozdziale Informacje ogólne.

Wiercenie otworówWAŻNE!

Nigdy nie wierć otworów w kołnierzach podłużnic ramy.

Wyjątki: 100 milimetrów od tylej części podłużnic ramy.

Na kołnierze są przenoszone największe naprężenia oddziałujące na podłużnice ra-my. Dlatego istnieje wyjątkowo wysokie ryzyko pojawiania się pęknięć wokół otwo-rów wywierconych w kołnierzach podłużnic lub w ich pobliżu.


07:10-01 Wydanie 5 pl-PL 10 (20)

Zmiana rozstawu osiPrzesuwanie osi tylnej lub wózka napędowego

Dodatkowe informacje o sposobie zwiększania wartości tylnego zwisu ramy znajdują się w publikacji Zwiększanie tylnego zwisu ramy.

Przesuwanie osi tylnej lub wózka napędo-wegoOś tylną lub wózek można przesunąć w pojazdach z ramą pojedynczą bądź podwój-ną.

Zwiększanie tylnego zwisu ramyW przypadku zwiększania zwisu tylnego nowy punkt podparcia tylnej osi wleczonej musi znajdować się przed przyszłym punktem łączenia ramy zewnętrznej.


07:10-01 Wydanie 5 pl-PL 11 (20)


270

150

35

505050

5050 50

1 3 5 2 7150

5050

46

200

59 78

200

59

304

565

1. Istniejąca belka wewnętrzna2. Nowa belka wewnętrzna3. Istniejące nity4. Nowe nity lub śruby pasowane M145. Istniejące spoiny zaślepiające6. Nowe spoiny zaślepiające7. Belka zewnętrzna

Przedłużanie ramy wewnętrznejW przypadku przesunięcia do tyłu osi tylnej lub wózka napędowego w pojazdach wyposażonych w ramę podwójną konieczne jest przedłużenie ramy wewnętrznej. Dodatkowa belka przedłużenia powinna być co najmniej tak długa jak wartość prze-dłużenia rozstawu osi.

Wypełnij substancją uszczelniającą obszar między ramą zewnętrzną a ramą we-wnętrzną, aby nie przedostawała się do niego wilgoć. W miarę możliwości użyj pod-kładu.

Przedłużoną ramę wewnętrzną można zamówić w fabryce jako zamówienie specjal-ne. W celu uzyskania szczegółowych informacji należy skontaktować się z dealerem firmy Scania.

Oszlifuj złącza zgodnie z ilustracją.

A = spawanie łukiem metalowym

B = spawanie metodą MIG


07:10-01 Wydanie 5 pl-PL 12 (20)


30°

22

30°

1-2

A

B

304

566


07:10-01 Wydanie 5 pl-PL 13 (20)


340

810

90°

M

304

568

Przed zmianą położenia osi/wózka sprawdź wymiar

Opis czynności serwisowych i naprawczych1. Wymontuj wały napędowe i przewody sprężonego powietrza podłączone do

przesuwanej osi tylnej (lub wózka napędowego). Wymontuj także inne podze-społy, które mogłyby utrudniać pracę.

2. Podeprzyj tylną krawędź podwozia na kobyłce.

3. Zmierz wymiar kontrolny (M), wykonując następujące czynności:

a) Korzystając z przymiaru kątowego, ustaw linijkę w poprzek przedniej części ramy, w miejscu, gdzie podłużnice są ustawione równolegle względem siebie.

b) Napunktuj przy linijce dwa przednie punkty kontrolne, po jednym na każdej podłużnicy ramy. Wykonaj oznaczenia w kołnierzach ramy podwozia jak naj-bliżej czoła podłużnic ramy. Dzięki temu wytrzymałość ramy zmniejszy się jedynie minimalnie.

c) W ten sam sposób napunktuj dwa tylne punkty kontrolne, aby można było określić wymiar kontrolny (M).

4. Wymontuj wsporniki resorów i ich belki poprzeczne.

5. Wywierć nowe otwory dla wsporników resorów i belek poprzecznych. Jeśli nie są dostępne szablony do wiercenia, można wykorzystać wsporniki resorów i bel-ki poprzeczne.

6. Zamontuj elementy poprzez nitowanie na zimno lub przy użyciu połączeń śrubo-wych. W przypadku wybrania drugiej z tych metod rozwierć otwory na śruby za jednym razem i użyj śrub pasowanych.

7. Zaspawaj otwory, jeśli odległość względem nowych otworów jest mniejsza niż podana w dokumencie „Wiercenie otworów”.


07:10-01 Wydanie 5 pl-PL 14 (20)

Zmiana rozstawu osiPrzecinanie i łączenie

Dodatkowe informacje o łączeniu elementów ramy podwójnej znajdują się w dalszej części tej publikacji, pod nagłówkiem Przecinanie i łączenie ramy podwójnej.

Przecinanie i łączenieUwaga:Łączenie elementów ramy podwozia skutkuje spadkiem jej wytrzymałości mecha-nicznej.

Przecinanie i łączenie ramy pojedynczejWAŻNE!

Za poprawne połączenie elementów ramy podwozia odpowiada zawsze osoba wyko-nująca tę pracę.

Uwaga:Przecięcie ramy podwozia jest dopuszczalne tylko w przypadku ciężarówek z ramą F950.

Elementy ramy podwójnej można łączyć jedynie w wyjątkowych sytuacjach.

Wymagane jest przecięcie ramy podwozia przed osią tylną i zespawanie jej z powro-tem po dokonaniu modyfikacji rozstawu osi.

Osi tylnej ani wózka napędowego ze wspornikami resorów i belkami poprzecznymi nie wymontowuje się z ramy podwozia. Elementy te są przemieszczane jako kom-pletny zespół.


07:10-01 Wydanie 5 pl-PL 15 (20)


Dodatkowe informacje o wyznaczaniu położenia punktów łączenia znajdują się w dalszej części tej publikacji, pod nagłówkiem Przecinanie i łączenie ramy podwójnej.

Dodatkowe informacje o właściwościach materiałów znajdują się w publikacji Ramy podwozi, w rozdziale Ramy i ramy pomocnicze.

Usytuowanie punktów łączenia ramyUwaga:Punkty łączenia ramy nie mogą znajdować się w pobliżu obszarów poddawanych wysokim obciążeniom przenoszonym z zabudowy.

Przetnij ramę podwozia tak, aby punkty łączenia znalazły się w bezpiecznej odległo-ści od następujących elementów:

• Wsporniki resorów

• Mocowanie osi wleczonej

• Belki poprzeczne

• Elementy podwozia (zbiorniki, uchwyty koła zapasowego, skrzynki na narzędzia itp.)

• Wyznacz położenie przednich punktów łączenia (w przypadku przedłużania ra-my), biorąc pod uwagę czynniki takie, jak usytuowanie belek poprzecznych. Ważne jest zapewnienie wystarczającej ilości miejsca na płyty wzmacniające i możliwości ich symetrycznego rozmieszczenia wewnątrz ramy.

Belki przedłużenia i płyty wzmacniająceGama części zamiennych firmy Scania obejmuje np. różnego typu belki przedłużenia i płyty wzmacniające.

Elementy przygotowane we własnym zakresie muszą być wykonane z tego samego materiału co podłużnice ramy albo z materiału o równoważnych parametrach i takiej samej jakości.


07:10-01 Wydanie 5 pl-PL 16 (20)


340

811

Podwozie podparte na kobyłkach

90°

M

304

568

Ustalanie wymiaru przed przecięciem ramy

22

30°

30°

304

570

Fazowanie spoin

Opis czynności serwisowych i naprawczych1. Wymontuj wały napędowe i przewody sprężonego powietrza podłączone do

przesuwanej osi tylnej (lub wózka napędowego). Wymontuj także inne podze-społy, które mogłyby utrudniać pracę.

2. Podeprzyj całe podwozie na kobyłkach umieszczonych w następujących punk-tach:

– Z przodu, za zderzakiem– Przed i za miejscem cięcia– W tylnej krawędzi podwozia

3. Ustaw kobyłki w odpowiednim położeniu i sprawdź wypoziomowanie podwozia za pomocą poziomnicy alkoholowej.

4. Oznacz miejsca przecięcia podłużnic ramy.

5. Zmierz wymiar kontrolny (M), wykonując następujące czynności:

a) Korzystając z przymiaru kątowego, ustaw linijkę w poprzek przedniej części ramy, w miejscu, gdzie podłużnice są ustawione równolegle względem siebie.

b) Napunktuj przy linijce dwa przednie punkty kontrolne, po jednym na każdej podłużnicy ramy. Wykonaj oznaczenia w kołnierzach ramy podwozia jak naj-bliżej czoła podłużnic ramy. Dzięki temu wytrzymałość ramy zmniejszy się jedynie minimalnie.

c) W ten sam sposób napunktuj dwa tylne punkty kontrolne, aby można było określić wymiar kontrolny (M). Rozmieść punkty kontrolne w taki sposób, aby nie zniknęły po zmniejszeniu rozstawu osi. Najlepiej jest umieścić te punkty w obszarze za osią tylną lub wózkiem napędowym.

6. Przetnij podłużnice ramy tarczą tnącą. Zaleca się użyć prowadnicy w postaci ka-wałka stalowego płaskownika zagiętego na profilu podłużnicy.

7. Sfazuj spoiny na podłużnicach ramy zgodnie z rysunkiem.

Ciąg dalszy na następnej stronie.


07:10-01 Wydanie 5 pl-PL 17 (20)


MK

304

571

Wymiar kontrolny po zmniejszeniu rozstawu

ML

304

572

Wymiar kontrolny po zwiększeniu rozstawu

Więcej informacji na temat malowania zamieszczono w dokumentach w rozdziale La-kierowanie.

8. Ustaw tylną część ramy tak, aby nowy wymiar kontrolny (MK lub ML) odpowia-dał zmienionemu rozstawowi osi.

9. Podeprzyj elementy ramy na kobyłkach i sprawdź ich wypoziomowanie za po-mocą poziomnicy alkoholowej.

10. W przypadku zwiększania rozstawu osi:

a) Sfazuj spoiny na belkach przedłużenia.b) Umieść belki przedłużenia między podłużnicami ramy.

11. Zmontuj elementy ramy.

12. Sprawdź zgodność ustawienia z wymiarem MK lub ML i poprawność wypozio-mowania elementów ramy.

13. Zespawaj elementy ramy i oszlifuj spoiny tak, aby wygładzić powierzchnię.

14. Pomaluj powierzchnie.

Ciąg dalszy na następnej stronie.

340

812


07:10-01 Wydanie 5 pl-PL 18 (20)


200

700

90 190 3535 190 90

44

42

44

42

270 130380

2R12

30

5

322

585

15. Wzmocnij punkty łączenia, używając oferowanej przez firmę Scania belki we-wnętrznej o grubości 8 mm albo płyt wzmacniających wykonanych samodzielnie zgodnie z poniższymi instrukcjami:

– Grubość płyty musi wynosić co najmniej 6 mm.– Najlepiej jest wykonać płyty wzmacniające w dwóch częściach, mocowanych

przy górnym i dolnym kołnierzu podłużnicy ramy. Części te muszą być roz-dzielone szczeliną wzdłużną o szerokości ok. 5 mm.

– Przyspawaj otworowo płyty wzmacniające do czoła podłużnicy i zaspawaj szczelinę wzdłużną.

– Wypełnij substancją uszczelniającą obszar między podłużnicą ramy a wzmoc-nieniem, aby nie przedostawała się do niego wilgoć. W miarę możliwości użyj podkładu.

WAŻNE!Spawanie wewnątrz elementów w celu przytwierdzenia płyt do kołnierzy belek jest zabronione.


07:10-01 Wydanie 5 pl-PL 19 (20)


min 250 min 250

322

165

Usytuowanie punktów łączenia po zmniejszeniu rozstawu osi (jeden punkt łączenia dla przeciętej ramy wewnętrznej i dwa dla ramy zewnętrznej)

min 250 min 250

304

576

Usytuowanie punktów łączenia po zwiększeniu rozstawu osi (dwa punkty łączenia dla nowej części ramy zewnętrznej i dwa dla ramy wewnętrznej)

Przecinanie i łączenie ramy podwójnejUwaga:Elementy ramy podwójnej można łączyć jedynie w wyjątkowych sytuacjach.

WAŻNE!Podczas przecinania ramy wewnętrznej lub zewnętrznej zachowaj szczególną ostrożność, aby nie uszkodzić drugiej ramy.

Połącz ramę podwójną tak, aby zachować odsadzenie o wartości co najmniej 250 mm między punktami łączenia ramy wewnętrznej i zewnętrznej. W tym przypadku nie ma potrzeby stosowania dodatkowej płyty wzmacniającej.

Wypełnij substancją uszczelniającą obszar między ramą zewnętrzną a ramą we-wnętrzną, aby nie przedostawała się do niego wilgoć. W miarę możliwości użyj pod-kładu.

Wyjątki:: W przypadku skrócenia ramy w celu uzyskania rozstawu osi wynoszące-go 3100-3400 mm odsadzenie należy zmniejszyć do 100 mm.


07:10-01 Wydanie 5 pl-PL 20 (20)

zmiana rozstawu osi - scania technical information …edisp/... · zmiana rozstawu osi wiąże się...

Documents