11

ZMIANY W PODSTAWIE PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

PRZEDMIOTY HUMANISTYCZNE PREZENTACJA PRZYGOTOWANA PRZEZ ZESPÓŁ

NAUCZYCIELI KONSULTANTÓW I DORADCÓW METODYCZNYCH W SKŁADZIE : IWONA ROSTANKOWSKA KP CEN BYDGOSZCZ - LIDER GRUPY BARBARA BAJEŃSKA TODMiDN TORUŃ MAŁGORZATA DĄBROWSKA ODN w CDiE WŁOCŁAWEK ADAM GRUS ODiDZN GRUDZIĄDZ EWA KONDRAT KP CEN TORUŃ ZOFIA RYSKOWSKA KP CEN WŁOCŁAWEK

22

Plan prezentacjiPlan prezentacji1. Założenia ogólne reformy programowej

2. Zmiany w grupie przedmiotów humanistycznych:

- język polski

- języki obce

- historia

- wiedza o społeczeństwie

- sztuka

3. Wnioski

33

GŁÓWNE ZAŁOŻENIA ZMIAN PROPONOWANYCH PRZEZ MEN TO:

-zapewnienie wysokiej jakości kształcenia na wszystkich poziomach edukacyjnych: przedszkolnym, podstawowym, gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym, a w szczególności poprawa efektów kształcenia w gimnazjum i liceum, -zapewnienie lepszego dostępu do edukacji najmłodszym dzieciom,-podniesienie rangi nauczania języków obcych,-wprowadzenie modelu kształcenia lepiej dostosowanego do indywidualnych potrzeb i zdolności uczniów.

ZAŁOŻENIA OGÓLNE

44

KALENDARIUM

Zmiany zaczną obowiązywać od roku szkolnego 2009/2010w przedszkolach, pierwszych klasach szkoły podstawoweji gimnazjum. Główne zmiany będą wprowadzane do roku 2015.Wprowadzenie wszystkich zmian zakończy się w roku 2017.

ZAŁOŻENIA OGÓLNE

55

ZAŁOŻENIA OGÓLNEZAŁOŻENIA OGÓLNE

Rok szkolnyRok szkolny Zreformowane nauczanie w klasachZreformowane nauczanie w klasach

2009/20102009/2010 I SPI SP I GimnazjumI Gimnazjum

2010/20112010/2011 II SPII SP II GimnazjumII Gimnazjum

2011/20122011/2012 III SPIII SP III GimnazjumIII Gimnazjum

2012/20132012/2013 IV SPIV SP I L I L I TI T I ZSZI ZSZ

2013/20142013/2014 V SPV SP II LII L II TII T II ZSZII ZSZ

2014/20152014/2015 VI SPVI SP III LIII L III TIII T III ZSZIII ZSZ

2015/20162015/2016 IV TIV T I LUI LU

2016/20172016/2017 II LUII LU

66

Nowa podstawa programowa Dokument określający treści kształcenia na każdym etapieedukacyjnym. Cele kształcenia sformułowane są w języku wymagań

ogólnych,a treści nauczania oraz oczekiwane umiejętności ucznióww języku wymagań szczegółowych.

ZAŁOŻENIA OGÓLNE

77

Czym zasadniczo różni się nowa podstawa programowa od obecnie obowiązującej?

Nowa podstawa została sformułowana językiem efektów i jasno określawymagania egzaminacyjne.

Podstawa programowa formułuje jasne wymagania wobec szkolnych osiągnięćuczniów kończących kolejne etapy kształcenia. Zadaniem szkół i systemuegzaminacyjnego jest sprawdzenie rzeczywistych osiągnięć uczniów z punktuwidzenia wymagań podstawy programowej.Poprzednia podstawa nie była dostosowana do egzaminów wewnętrznych.Nauczyciel skupiał się wyłącznie na standardach, uczył ,,pod egzamin”.

Teraz : jeden dokument wszystko normalizuje.

ZAŁOŻENIA OGÓLNE

88

Jaki jest cel połączenia programowego gimnazjum i liceum?

Celem tego połączenia jest przede wszystkim uniknięcie powtórzeń treściprogramowych, a przez to bardziej racjonalne zagospodarowanie sześcioletniegocyklu nauki. Uczeń gimnazjum ma za sobą pierwszy i drugi etap edukacji, na którychuzyskał elementarną wiedzę i umiejętności potrzebne do rozwoju osobistego.Trzeci – gimnazjalny – etap edukacyjny służy przede wszystkim poszerzeniui uporządkowaniu tych wiadomości oraz wspieraniu ucznia w rozpoznawaniuwłasnych predyspozycji i określaniu drogi dalszego kształcenia.

Klasa I liceum stanowi dopełnienie kształcenia gimnazjalnego.

ZAŁOŻENIA OGÓLNE

99

Egzaminy zewnętrzne

Do nowych, określonych w podstawie programowej wymagań, zostanie również dostosowany system egzaminów zewnętrznych.Szkoły podstawowe zostaną całkowicie objęte zmienionym systemem od 2015 roku, gimnazja od 2012 roku, a licea od 2014.Na egzaminach będzie mogło być wymagane wszystko to, co jest określone - jako wymagane po poszczególnych etapach –w podstawie programowej.

ZAŁOŻENIA OGÓLNE

1010

ZAŁOŻENIA OGÓLNEZAŁOŻENIA OGÓLNE

Planowane daty Planowane daty zmianzmian

Sprawdzian po Sprawdzian po szkole podstawowejszkole podstawowej

Egzamin Egzamin gimnazjalnygimnazjalny

MaturaMatura

2008/20092008/2009 Obowiązkowy język Obowiązkowy język obcyobcy

Do wyboru egzamin z Do wyboru egzamin z filozofiifilozofii

2009/20102009/2010 Obowiązkowa Obowiązkowa matematyka, korekta matematyka, korekta reguł egzaminureguł egzaminu

2011/20122011/2012 Dostosowanie Dostosowanie egzaminu do nowej egzaminu do nowej podstawy podstawy programowejprogramowej

2014/20152014/2015 Dostosowanie Dostosowanie sprawdzianu do nowej sprawdzianu do nowej podstawy podstawy programowejprogramowej

Dostosowanie matury Dostosowanie matury do nowej podstawy do nowej podstawy programowejprogramowej

1111

Szkoła podstawowa

Kształcenie ogólne w szkole podstawowej tworzy fundament wykształcenia - szkoła holistycznie wprowadza uczniów w światwiedzy, dbając o ich harmonijny rozwój intelektualny, etyczny, emocjonalny, społeczny i fizyczny.

Jednym z najważniejszych zadań szkoły podstawowej jestkształcenie umiejętności posługiwania się językiem polskim, w tym dbałość o wzbogacanie zasobu słownictwa uczniów. Wypełnianie tego zadania należy do obowiązków każdegonauczyciela.

ZAŁOŻENIA OGÓLNE

1212

Gimnazjum

Gimnazjum ma stać się dobrym fundamentem dalszej edukacji przedmiotowej oraz miejscem, w którym uczeń odkryje i rozbudzi swoje zainteresowania, wybierze drogę dalszej edukacji.

ZAŁOŻENIA OGÓLNE

1313

Kształcenie ogólne na III i IV etapie edukacyjnym, choćrealizowane w dwóch różnych szkołach, tworzy programowospójną całość i stanowi fundament wykształcenia, umożliwiającyzdobycie zróżnicowanych kwalifikacji zawodowych, a następnieich późniejsze doskonalenie lub modyfikowanie, otwierając proceskształcenia się przez całe życie.

ZAŁOŻENIA OGÓLNE

1414

Ważnym zadaniem szkoły na III i IV etapie edukacyjnym jest przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym.

ZAŁOŻENIA OGÓLNE

1515

Ważnym celem działalności szkoły na III i IV etapie edukacyjnymjest skuteczne nauczenie języków obcych. Istotne jest dostosowanie zajęć do poziomu przygotowania ucznia uzyskanego przez niego na wcześniejszych etapach nauki.

ZAŁOŻENIA OGÓLNE

1616

Łącznie III i IV etap edukacyjny zapewniają pewny, wspólnyi jednakowy dla wszystkich zasób wiedzy w zakresiepodstawowym.

Kształcenie na IV etapie edukacyjnym umożliwia ponadtokształcenie w zakresie rozszerzonym o istotnie szerszychwymaganiach w stosunku do zakresu podstawowego.

ZAŁOŻENIA OGÓLNE

1717

ZAŁOŻENIA OGÓLNEZAŁOŻENIA OGÓLNE

Klasa I liceum to czas dokonania wyboru dalszej drogi Klasa I liceum to czas dokonania wyboru dalszej drogi edukacyjnej.edukacyjnej.

Od II klasy uczeń decyduje, które przedmioty będzie Od II klasy uczeń decyduje, które przedmioty będzie

realizował w rozszerzonejrealizował w rozszerzonej wersji programowej.wersji programowej.

1818

ZAŁOŻENIA OGÓLNEZAŁOŻENIA OGÓLNE

W nowej podstawie programowej nie ma ścieżek W nowej podstawie programowej nie ma ścieżek przedmiotowych. przedmiotowych.

Ich treści realizowane są w ramach poszczególnych Ich treści realizowane są w ramach poszczególnych przedmiotów.przedmiotów.

1919

KSZTAŁCENIE UMIEJĘTNOŚCI

POSŁUGIWANIA SIĘ POPRAWNĄ POLSZCZYZNĄ

TO OBOWIĄZEK KAŻDEGO NAUCZYCIELA

2020

Na II, III i IV etapie edukacyjnym cele kształcenia – wymagania ogólne mająjednolitą strukturę :

- odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji, - analiza i interpretacja tekstów kultury, - tworzenie wypowiedzi.

JĘZYK POLSKI

2121

W większym niż dotychczas stopniu podstawa programowa zwraca uwagę na:

- przestrzeganie zasad etyki mowy w różnych sytuacjach komunikacyjnych,a szczególnie przekazywanych za pomocą elektronicznych środków przekazutypu sms, e-mail, czat, blog ,

- świadome, odpowiedzialne i selektywne korzystanie z Internetu.

JĘZYK POLSKI

2222

Uczeń na lekcjach języka polskiego pracuje z tekstami kultury.

Są to:

- teksty poznawane w całości,- teksty poznawane w całości lub części.

JĘZYK POLSKI

2323

Teksty kultury to:

• każdy wytwór kultury stanowiący całość, uporządkowany według określonych reguł, np.- tekst literacki, - spektakl teatralny, - film, - dzieło sztuki malarskiej,

• wszelkie działania artystyczne realizujące jakoś utrwalonywzorzec kulturowy

JĘZYK POLSKI

2424

LEKTURY

II etap edukacyjny nauczyciel omawia w ciągu roku nie mniej niż 4 pozycjeksiążkowe oraz wybrane teksty o mniejszej objętości

III etap edukacyjny nauczyciel omawia w ciągu roku nie mniej niż 5 pozycji książkowych oraz wybrane teksty o mniejszej objętości

IV etap edukacyjnynauczyciel omawia nie mniej niż 5 dużych pozycji książkowychw ciągu roku (w klasie maturalnej minimum 3) oraz wybrane teksty o mniejszej objętości

JĘZYK POLSKI

2525

Na III i IV etapie kształcenia zostały wymienione pozycje oznaczone gwiazdką, których nie można pominąć, wybierając materiał lekturowy do opracowania.

JĘZYK POLSKI

2626

NAUCZYCIEL JEST GOSPODARZEM

KANONU LEKTUR

JĘZYK POLSKI

2727

Znajomość języków obcych nowożytnych jest warunkiem pełnego, aktywnego uczestnictwa młodych Polaków w życiu społecznościeuropejskiej i globalnej.Promowanie różnorodności językowej jest jednym z priorytetów Unii Europejskiej.

JĘZYKI OBCE

2828

Za podstawowy cel kształcenia w nauczaniu języków obcych przyjętoskuteczne porozumiewanie się w języku obcym w mowie i piśmie.

Poprzez nauczanie języka obcego szkoła kształtuje postawyciekawości, tolerancji i otwartości wobec innych kultur.

JĘZYKI OBCE

2929

Najważniejsze zmiany wynikające z wprowadzenia nowej podstawyprogramowej w nauczaniu języków obcych to:

- obowiązkowa nauka języka obcego od I klasy szkoły podstawowej, - obowiązek kontynuowania w gimnazjum nauki języka obcego, którego uczeń uczył się w szkole podstawowej,- wprowadzenie drugiego języka obowiązkowego na III etapie kształcenia (gimnazjum),- możliwość wprowadzenia trzeciego języka obcego na IV etapie edukacyjnym lub kontynuowanie nauki obydwu języków obcych nauczanych wcześniej.

JĘZYKI OBCE

3030

Z obowiązku kontynuacji wynika potrzeba tworzenia grupmiędzyklasowych, aby wykorzystać wcześniej zdobyte umiejętności językowe. W tym celu konieczne jest diagnozowanie uczniów pozwalającena zakwalifikowanie ich do odpowiednich grup zaawansowania,aby dostosować zajęcia do poziomu znajomości języka.

JĘZYKI OBCE

3131

W nauczaniu historii wprowadzono następujące zmiany:

- w gimnazjum treści nauczania obejmują okres od najdawniejszych dziejów człowieka do zagadnień związanych ze sprawą polską w I wojnie światowej,

- w szkole ponadgimnazjalnej uczeń rozpoczyna edukację, w klasie I tematem związanym z Europą i światem po I wojnie światowej, a kończy na przemianach cywilizacyjnych w II połowie XX wieku.

HISTORIA

3232

Cele kształcenia – wymagania ogólneI. Chronologia historyczna.

Szkoła podstawowa:Uczeń posługuje się podstawowymi określeniami czasu historycznego:

okres p.n.e., n.e., tysiąclecie, wiek, rok. Przyporządkowuje faktyhistoryczne datom. Oblicza upływ czasu między wydarzeniami

historycznymi i umieszcza je na linii chronologicznej. Dostrzega związkiteraźniejszości z przeszłością.

Gimnazjum:Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz

porządkuje je i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa.Dostrzega zmiany w życiu społecznym oraz ciągłość w rozwoju

kulturowym i cywilizacyjnym.Szkoły ponadgimnazjalne:

Uczeń porządkuje i synchronizuje wydarzenia z historii powszechnej orazdziejów ojczystych. Dostrzega zmienność i dynamikę wydarzeń w dziejach

a także ciągłość procesów historycznych.

HISTORIA

3333

II. Analiza i interpretacja historycznaSzkoła podstawowa:

Uczeń odpowiada na proste pytania postawione do tekstu źródłowego,planu, mapy, ilustracji. Pozyskuje informacje z różnych źródeł oraz

selekcjonuje je i porządkuje. Stawia pytania dotyczące przyczyn i skutkówanalizowanych wydarzeń historycznych i współczesnych.

Gimnazjum:Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł

i formułuje wnioski. Dostrzega w narracji historycznej warstwę informacyjną,wyjaśniającą i oceniającą. Wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe

analizowanych wydarzeń, zjawisk i procesów historycznych. Wyjaśniaznaczenie poznawania przeszłości dla rozumienia świata współczesnego.

Szkoły ponadgimnazjalne:Uczeń analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście

epoki i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życiaspołecznego. Rozpoznaje rodzaje źródeł. Ocenia przydatność źródła do

wyjaśnienia problemu historycznego. Dostrzega wielość perspektywbadawczych oraz wielorakie interpretacje historii i ich przyczyny.

HISTORIA

3434

III. Tworzenie narracji historycznej.Szkoła podstawowa:

Uczeń tworzy krótką wypowiedź o postaci i wydarzeniu historycznym,

posługując się poznanymi pojęciami. Przedstawia własne stanowisko

i próbuje je uzasadnić.Gimnazjum:

Uczeń tworzy narrację historyczną integrując informacje pozyskane z różnych źródeł. Tworzy krótkie wypowiedzi: plan, notatkę,

rozprawkę,prezentację. Przedstawia argumenty uzasadniające własne

stanowisko.Szkoły ponadgimnazjalne:

Uczeń tworzy narrację historyczną w ujęciu przekrojowym lubproblemowym. Dostrzega problem i buduje argumentację,

uwzględniającróżne aspekty procesu historycznego. Dokonuje selekcji i

hierarchizacjioraz integruje pozyskane informacje z różnych źródeł wiedzy.

HISTORIA

3535

IV. Zainteresowanie problematyką społeczną.Szkoła podstawowa:

Uczeń dziwi się, to znaczy ma nawyk dociekania w kontekście społecznym– zadaje pytania „dlaczego jest tak jak jest" i „czy mogłoby być inaczej"

i próbuje odpowiedzieć na te pytania.V. Współdziałanie w sprawach publicznych

Szkoła podstawowa:Uczeń współpracuje z innymi – planuje, dzieli się zadaniami i wywiązuje z nich.

HISTORIA

3636

Uczniowie wybierający na IV etapie edukacyjnym poziom rozszerzony wyłącznie z nauk przyrodniczych i ścisłych powinni pogłębić swoją wiedzę z historii, wiedzy o społeczeństwie i wiedzy o kulturze w ramach przedmiotu uzupełniającego historia i społeczeństwo.Zajęcia historia i społeczeństwo służą poszukiwaniu dziedzictwa epok, mają zarówno charakter poznawczy, jak i wychowawczy. Ich celem jest utrwalenie pozytywnej postawy wobec przeszłości - gotowość do

podjęcia dziedzictwa. Zalecane jest szerokie uwzględnienie problematyki

ojczystej i regionalnej.Zajęcia powinny mieć charakter interdyscyplinarny, a poszczególne

wątki mogą być realizowane przez nauczycieli różnych specjalności (np.

historia, wiedza o kulturze, filozofia).Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem bogatego spektrumtekstów kultury: piśmiennictwa, nagrań muzycznych, ikonografii,

filmoteki, ze szczególnym uwzględnieniem dorobku kultury polskiej oraz własnego regionu.

HISTORIA

3737

Uczniowie wybierający na IV etapie edukacyjnym historię jako przedmiot nauczany w zakresie rozszerzonym od klasy II realizują historię na poziomie rozszerzonym.

HISTORIA

3838

Celem nauczania wiedzy o społeczeństwie jest uzyskaniewiedzy praktycznej i umiejętności obywatelskich.Służyć to ma :- rozumieniu życia społecznego,- zdolności jego oceny (bez narzucania światopoglądu),- rozbudzeniu aktywności w życiu publicznym, - skutecznemu, ale zgodnemu z prawem działaniu (także w szkole i społeczności lokalnej).

WOS

3939

Na III i IV etapie edukacyjnym w nauczaniu wiedzy o społeczeństwie preferowana jest metoda projektu uczniowskiego.

Uczniowski projekt powinien mieć charakter zespołowy(poszczególne zadania mogą być wykonywane indywidualnie).Wskazane jest, by każdy uczeń uczestniczył w co najmniejjednym projekcie w każdym roku nauczania przedmiotu.

WOS

4040

Nauka wiedzy o społeczeństwie kształtować ma :

- samodzielność, - odpowiedzialność, - gotowość do współdziałania.

WOS

4141

Po zakończeniu edukacji uczeń zna ,,mapę” instytucji społecznych i politycznych oraz umie z niej korzystać , czyli wie :

- jak zachować się w danym miejscu i sytuacji publicznej, - kto powinien zająć się jego problemem, - z czyjej pomocy może skorzystać.

WOS

4242

Edukacja artystyczna ma przede wszystkim:

- rozwijać twórczą ekspresję,- kształtować wrażliwość estetyczną, - przygotować do świadomego odbioru dzieł sztuki w dorosłym życiu.

SZTUKA

4343

Nowością są obowiązkowe zajęcia artystyczne do wyboru. Wprowadza się je w II i III klasie gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnejw wymiarze 1 godz. tygodniowo (w tych klasach nie ma typowych lekcji plastyki i muzyki). Wykaz zajęć do wyboru szkoła proponuje we wrześniu.Są to np. warsztaty malarskie, zespół muzyczny, zespół teatralny. Uczniowie mają obowiązek zapisać się na jedne zajęcia w roku. Można w nich uczestniczyć poza szkołą, np. w domu kultury. Historia muzyki i historia sztuki realizowane są tylko w zakresie rozszerzonym na IV etapie edukacyjnym.

SZTUKA

4444

Zadania szkoły mają sprowadzać się do:

- opracowania zajęć do wyboru (ich rodzaj powinien wynikać z diagnozy zainteresowań uczniów), - wyposażenia pracowni w środki dydaktyczne, takie jak reprodukcje dzieł sztuki, fonotekę, wideotekę, encyklopedie muzyczne, instrumenty, komputery z dostępem do Internetu, - organizacji wyjazdów i wycieczek celem uczestnictwa w wydarzeniach artystycznych, wystawach, koncertach, - współpracy z instytucjami kultury, - rozbudowy świetlic i zatrudnienia osób o kwalifikacjach artystycznych, - korzystania ze źródeł dofinansowania na środki dydaktyczne.

SZTUKA

4545

Zadaniem nauczycieli jest opracowanie programów edukacyjnych do zajęć fakultatywnych.Treści nauczania i umiejętności muszą być sformułowane w języku osiągnięć ucznia. Nauczyciel powinien klasyczną wiedzę i umiejętności przekazywać z wykorzystaniem współczesnych narzędzi multimedialnych. Należy stosować gry edukacyjne, animacje muzyczne, półplaybacki, wirtualną bibliotekę muzyczną i plastyczną, tablicę interaktywną i internetowe strony platformy edukacyjnej.

SZTUKA

4646

NAUCZYCIELI OBOWIĄZUJE ZNAJOMOŚĆ PODSTAWY PROGRAMOWEJ

DLA WSZYSTKICH ETAPÓW EDUKACYJNYCH !

WNIOSKI

4747

Nauczyciel:

- ma świadomość odpowiedzialności za efekty kształcenia,- bezwzględnie realizuje zapisy podstawy programowej, - odwołuje się do wiedzy i umiejętności nabytych przez ucznia we wcześniejszych etapach edukacyjnych, - diagnozuje poziom wiedzy i umiejętności ucznia.

WNIOSKI