znaczenie miejscowych planÓw zagospodarowania...

Znaczenie miejscowych planów...

205

INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICHINFRASTRUCTURE AND ECOLOGY OF RURAL AREAS

Nr 3/2011, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 205–215Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi

Kamila Juchniewicz

ZNACZENIE MIEJSCOWYCH PLANÓWZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

W KSZTAŁTOWANIU STRUKTURY PRZESTRZENNEJOBSZARÓW WIEJSKICH

____________

THE IMPORTANCE OF LOCAL SPATIAL DEVELOPMENTPLANS IN SHAPING THE SPATIAL STRUCTURE

IN RURAL AREAS

Streszczenie

Plany miejscowe są podstawowymi aktami prawnymi służącymi do realiza-cji polityki przestrzennej na obszarze gminy. Niosą one za sobą szereg skutkówzarówno prawnych, ekonomicznych, środowiskowych jak i społecznych. W Polscecoraz bardziej widoczne są przemiany zachodzące na terenach obszarów wiej-skich. Duża część tych przemian związana jest z uchwalanie przez gminy miej-scowych planów zagospodarowania przestrzennego.

W pracy wskazano uregulowania prawne dotyczące miejscowych planówzagospodarowania przestrzennego, ich funkcje, zadania oraz skutki uchwalania.W rozważaniach skupiono się na problematyce znaczenia miejscowych planówzagospodarowania przestrzennego w kształtowaniu struktury przestrzennej obsza-rów wiejskich. W wyniku przeprowadzonych badań zidentyfikowano skutkiuchwalania planów na obszarach wiejskich. Badania przeprowadzono w oparciuo zmiany zachodzące w strukturze przestrzennej obszarów położonych w gminieKwidzyn na przykładzie miejscowości Rakowiec.

Słowa kluczowe: miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, strukturaprzestrzenna, obszar wiejski

Summary

Local plans are the basic legal acts used to execute the spatial policywithin a commune area. This execution results in some legal, economic, environ-

Kamila Juchniewicz

206

mental, and social changes. A great part of those changes requires some new spa-tial development plans to be agreed.

The herby work includes the legal regulations concerning local plans ofspatial development, their functions, goals and the results of those plans enteringinto force. The importance of local spatial development plans in shaping the spa-tial structure of rural areas is also considered in this work. The research showedwhat are the results of adopting the local spatial development plans in rural areas.The changes in the spatial structure of Rakowiec settlement, placed within thearea of Kwidzyn commune, were taken as the basis for the research.

Key words: local spatial development plan, spatial structure, rural area

WSTĘP

W prawie problematyka przestrzenna jest rozważana w różnych aspektach,ponieważ wszelkie stosunki społeczne i gospodarcze związane są z przestrzenią,dlatego jednym z zasadniczych rozpatrywanych aspektów jest planowanie i za-gospodarowanie przestrzenne

Planowanie przestrzenne służy do budowania instrumentów pozwalającychna prawidłowe zagospodarowanie przestrzenne całego kraju, województwi gmin. W planowaniu miejscowym jedną z obowiązujących zasad jest nadrzęd-na pozycja gminy i jej samodzielność. Wymieniając zadania własne gmin należyzwrócić szczególną uwagę na kształtowanie i prowadzenie na swoim tereniepolityki przestrzennej, w co włączyć należy uchwalanie dokumentów plani-stycznych, które decydują o sposobie zagospodarowania, przeznaczeniu i wa-runkach zabudowy terenu. Jednym z takich dokumentów jest właśnie miejscowyplan zagospodarowania przestrzennego zwany dalej planem miejscowym.

Celem pracy jest ocena znaczenia miejscowych planów zagospodarowaniaprzestrzennego w kształtowaniu struktury przestrzennej obszarów wiejskich orazwskazanie skutków uchylania planów miejscowych na te obszary i ich strukturęprzestrzenną.

MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego należą do instrumen-tów realizacji polityki przestrzennej gminy. Wg przepisów obowiązującychw ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym są one aktami pra-wa miejscowego. Oznacza to, że obowiązują jedynie na obszarach, których do-tyczą.

Dużą rangę planu miejscowego podkreśla przepis art. 35 ust. 1 ustawyz dnia 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane [Dz. U. z 2006 r. Nr 156 z późn. zm.],który mówi o tym, iż przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub od-rębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego właściwy organ sprawdza


207

zgodność projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospoda-rowania przestrzennego. Nadanie planom miejscowym tak dużej rangi miałojeden zasadniczy cel, a mianowicie realizacje zagospodarowania przestrzennegow Polsce, dlatego właśnie jest on uznawany za najważniejszy akt w całym sys-temie planowania i zagospodarowania przestrzennego.

Wg przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym[Dz.U. 2003 nr 80 poz. 717 z późn. zm.] miejscowe plany zagospodarowaniaprzestrzennego są tworzone w celu „ ustalenia przeznaczenia terenów, w tym dlainwestycji celu publicznego oraz określenia sposobów ich zagospodarowaniai zabudowy”. Głównym celem planu miejscowego jest także kształtowanie (re-alizacja) sposobu wykonywania prawa własności. To właśnie cel tworzeniamiejscowych planów świadczy o ich wyraźnym charakterze prawnym, wynikato także z faktu, iż ich uchwalanie jest niezbędne w celu „podjęcia doniosłych,w sensie zagospodarowania przestrzennego, działań następczych, takich jakzmiana przeznaczenia gruntów na cele nierolnicze lub nieleśne albo scaleniei podział gruntów.” [Kwaśniak 2009]

Plan miejscowy, jak już wspomniano wcześniej, ma na celu lokalizacjęinwestycji celu publicznego, daje to możliwość ograniczenia praw własnościgruntów, które zostały w planie przeznaczone na cele publiczne, a także ichwywłaszczenia.

O potrzebie stworzenia planu miejscowego dla danego obszaru decydujerada gminy w drodze uchwały, o czym mówi art. 14 ustawy o planowaniu i za-gospodarowaniu przestrzennym [Dz.U. 2003 nr 80 poz. 717 z późn. zm.], napodstawie wcześniej uchwalonego studium uwarunkowań i kierunków zagospo-darowania przestrzennego gminy, z którego ustaleniami zapisy planów musząbyć zgodne pod rygorem nieważności i z zastrzeżeniem okoliczności, gdy obo-wiązek sporządzenia planu wynika z samych przepisów wyżej wymienionejustawy. Plany są sporządzane dla wydzielonych części gminy, albo dla całychobszarów gmin czy nawet ich zespołów gdy zaistnieje taka konieczność.

Zadanie miejscowego planu to „ustalić przeznaczenie terenów w taki spo-sób, ażby było one zgodne z potrzebami realizacji zadań gospodarczych i zewskazaniami różnych nauk co do celowego użycia terenów, a ponadto – ustalićprzeznaczenie terenów w ich kompleksowym powiązaniu, to znaczy w taki spo-sób, ażeby wpływ przeznaczenia terenów na przeznaczenie i użytkowanie in-nych terenów był znany i przewidziany” [Niewidomski 2003]. Regułę tę należyuzupełnić zachowaniem zasady zrównoważonego rozwoju (zachowania rów-nowagi przyrodniczej i trwałości podstawowych procesów przyrodniczych dlaprzyszłych pokoleń).

Plany miejscowe pełnią różne funkcje. Za najważniejszą z nich możemyuznać koordynację działań podejmowanych na podstawie planów. Chodzi tuo koordynacje aktywności inwestycyjnej na obszarach objętych planami orazkoordynacje ze względu na wykonywanie tych właśnie aktywności poprzezokreślone osoby lub jednostki.

Kamila Juchniewicz

208

Kolejną z funkcji, jakie pełnią miejscowe plany zagospodarowania prze-strzennego jest funkcja informacyjna bądź informacyjno-planistyczna. Służy onazachowaniu jawności i pewności życia społeczno-gospodarczego, przekazywa-niu danych na temat działań podjętych przez uczestników różnych procesówzachodzących w przestrzeni oraz dostarczaniu informacji organom samorządo-wym niezbędnych do prowadzenia skutecznej polityki promocyjnej i ofertowejgminy. Zadaniem jej jest także określenie szeregu dozwolonych lub zakazanychw przyszłości działań, przez co służy podejmowaniu racjonalnych decyzji plani-stycznych nie tylko w czasie obecnym, ale i przyszłym. Umożliwienie - poprzezustalenia planów miejscowych – podejmowania racjonalnych decyzjiw przyszłości wiąże się z funkcją decyzyjną planu. Jest ona związana bezpo-średnio z tym, iż palny miejscowe są podstawą do wydawania pozwoleń na bu-dowę.

Wymienić należy też funkcja motywacyjna. Wiąże się ona z tym, iż planmiejscowy ukazuje kierunki rozwojowe przestrzeni, które należy podjąć, abyzachować zrównoważony rozwój. Oznacza to w niektórych przypadkach, żezawarte w planie wytyczne nie muszą, ale powinny być realizowane, w celuosiągnięcia zamierzonego celu.

Wśród funkcji, jakie pełnią plany miejscowe jest także funkcja inspiracyj-na, która jest realizowana dzięki wydobyciu unikatowych walorów przestrzeni itworzeniu nowych rozwiązań zwiększających atrakcyjność potencjalnych pod-miotów oraz funkcja ochronno – regulacyjna, która wyraża się określaniem rami warunków prowadzenia różnych działalności w wyniku których dochodzi dozagospodarowania przestrzeni.

SKUTKI UCHWALANIA MIEJSCOWYCH PLANÓWZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Plan miejscowy po jego uchwaleniu i uprawomocnieniu staje się aktemprawa miejscowego, który powinien odpowiadać określonym wymaganiomujętym w przepisach dotyczących prawa materialnego. Ustalenia zawartew miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego są wiążące dla orga-nów państwa i poszczególnych obywateli. Kształtują one, wraz z innymi przepi-sami prawa, sposób wykonywania prawa własności nieruchomości. Osoba mają-ca tytuł prawny do terenu może go zagospodarować, jednak zagospodarowanieto musi być zgodne z ustaleniami miejscowego planu.

Wraz z wejściem w życie nowego planu unieważnione zostają inne planymiejscowe, które obowiązywały na terenie objętym aktualnym planem. Obowią-zują natomiast decyzje administracyjne wydane na podstawie przepisów zawar-tych w poprzednich planach, jednak ich ważność uzależniona jest od planu aktu-alnego. Wyjątkiem są wydane decyzje o pozwoleniu na budowę, które niewygasają nawet w przypadku sprzeczności z nowo uchwalonym planem.


209

W pewnych przypadkach ustalenia zawarte w planie miejscowym mogąuniemożliwić korzystanie z nieruchomości w dotychczasowy sposób lub konty-nuowanie dotychczas istniejącego zagospodarowania terenu. Właściciel nieru-chomości może w tym przypadku żądać od gminy wykupu nieruchomości, nie-ruchomości zamiennej lub odszkodowania.

Oprócz skutków prawnych miejscowy plan zagospodarowania przestrzen-nego niesie ze sobą także skutki ekonomiczne. W celu oceny tych skutków gmi-na sporządza prognozę skutków finansowych uchwalania miejscowego planu.„Prognoza ta ma wskazywać obciążenia i dochody gminy będące następstwemuchwalania planu.” [Podstawy planowania… 2009]. Uchwalanie miejscowychplanów zagospodarowania przestrzennego często niesie za sobą zmiany wartościnieruchomości znajdujących się w granicach jego obowiązywania. Wzrost war-tości nieruchomości spowodowany ustaleniami planu miejscowego, w momen-cie sprzedaży nieruchomości przez jego właściciela, wywołuje konieczność za-płaty przez niego jednorazowej opłaty planistycznej, której wysokość zostałaokreślona zapisami planu w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieru-chomości. Natomiast, jeśli dochodzi do spadku wartości nieruchomości, a wła-ściciel lub użytkownik wieczysty nie skorzystał z praw wynikających z unie-możliwienia lub ograniczenia korzystania z nieruchomości, a sprzedaje on danąnieruchomość, wówczas może domagać się od gminy odszkodowania z tegotytułu równego obniżeniu wartości nieruchomości.

Kolejnym rodzajem skutków, jakie niesie za sobą uchwalanie planówmiejscowych są skutki przyrodnicze (środowiskowe). Ocena skutków środowi-skowych uchwalania planu musi być zawarta w opracowaniu ekofizjograficz-nym, jakie należy sporządzić przy sporządzaniu planu miejscowego. Do zasad-niczych celi tego opracowania możemy zaliczyć „uzyskanie informacjiniezbędnych dla określenia w planie miejscowym ustaleń związanych z ochronąśrodowiska i przyrody ożywionej, które w możliwie jak najmniejszym stopniumogłyby spowodować naruszenie równowagi przyrodniczej lub obniżenie jako-ści walorów krajobrazowych danego obszaru” [Jagielski 2010]. Plany miejscowemogą wywoływać zarówno pozytywne jak i negatywne skutki dla środowiskaprzyrodniczego.

ZASADY TWORZENIA PLANÓW MIEJSCOWYCH

Rozstrzygnięcia w sprawach zagospodarowania przestrzeni wymagają roz-poznania stanu istniejącego oraz procesów zachodzących w zagospodarowaniuprzestrzennym i uwarunkowań rozwoju obszaru objętego projektem planu. Pod-czas sporządzania planu w pierwszym etapie należy przygotować i przeanalizo-wać materiały dostarczające tych informacji, czyli tzw. materiały wyjściowe.Prace analityczne następujące po rozpoznaniu materiałów wejściowych i ocenieich kompletności mają na celu określenie uwarunkowań rozwoju, które wynikają

Kamila Juchniewicz

210

z warunków zewnętrznych i wewnętrznych. Należy tu również wykorzystaćmateriały pochodzące ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowaniaprzestrzennego. Na etapie oceny należy m.in. zdiagnozować istniejące zagroże-nie oraz podatność na zmiany środowiska przyrodniczego.

Kolejnym etapem jest określenie kierunków i zasad rozwiązań przestrzen-nych poprzez wcześniejsze formułowanie rozwiązań przestrzennych i określeniemożliwości wyboru poszczególnych wariantów zagospodarowania ternu objęte-go planem i rozwoju poszczególnych funkcji na tym obszarze. Następnie należyuszczegółowić rozwiązania przestrzenne w celu przygotowania projektu planudo uzgadniania, opiniowania i konsultacji społecznych, na etapie tym następujezapisanie projektu planu w formie aktu prawa miejscowego, sformułowanie jegoustaleń dotyczących przeznaczenia i zasad zagospodarowania obszaru orazkształtowania zabudowy. Końcową fazą sporządzania planu jest wprowadzaniekorekt wynikających z procesu uzgodnień oraz techniczne przygotowaniemprojektu planu miejscowego do uchwalenia przez radę gminy.

WPŁYW SPORZĄDZANIA MIEJSCOWYCH PLANÓWNA STRUKTURĘ PRZESTRZENNĄ OBSZARÓW WIEJSKICH

Sporządzanie planów miejscowych ma duży wpływ na kształtowaniestruktury przestrzennej obszarów wiejskich. Większość obszarów wiejskichwykazuje monofunkcyjność form zagospodarowania ,jednak coraz częstszeuchwalanie dla pewnych obszarów gmin miejscowych planów zagospodarowa-nia przestrzennego powoduje zmiany w funkcyjności obszarów, które z mono-funkcyjnych stają się często wielofunkcyjne.

Ponad 60% powierzchni Polski zajmują obszary wiejskie, na których odsetek lat dominował krajobraz rolniczy. Współczesne przemiany w przestrzenirolniczej i wiejskiej kształtowane są głównie przez budownictwo mieszkaniowe,usługi, przemysł i inwestycje w zakresie infrastruktury technicznej. Przemiany tewidoczne są głównie na obszarach wiejskich położonych w sąsiedztwie dużychaglomeracji miejskich, a także na terenie samych osad wiejskich.

W naszym kraju współczesne procesy ekonomiczne i społeczne silnie od-działują na zagospodarowanie przestrzenne obszarów, co widoczne jest najbar-dziej na terenie obszarów podmiejskich. Uchwalanie nowych planów miejsco-wych na tych obszarach ma za zadanie przeciwstawić się rozpraszaniuzabudowy i chaosowi architektonicznemu, które wywołują dysharmonie na tere-nie obszarów wiejskich, przez co prowadzą do bałaganu przestrzennego i zakłó-ceń w krajobrazie.

Plany miejscowe zawierają postanowienia typu kierunkowego. Oznacza to,że wyrażają tendencje rozwoju danych obszarów, poprzez charakterystykę jegonajbardziej oczekiwanej struktury przestrzennej i funkcjonalnej oraz wskazujączynniki mogące ingerować albo ukierunkować kształtowanie przemian tej


211

struktury przestrzennej. Głównie chodzi tu o przewidywanie i kształtowanierozwoju danych obszarów.

Struktura przestrzenna obszarów wiejskich zmienia się bardzo na skutekprzeprowadzania scaleń i podziałów nieruchomości oraz zmiany przeznaczeniagruntów na cele nierolnicze i nieleśne, a także lokalizacji na danym terenie in-westycji celu publicznego. Spójrzmy teraz jak wygląda to w praktyce na pod-stawie wybranej gminy i miejscowości.

BADANIA WŁASNE

Obszarem badań były tereny znajdujące się w gminie Kwidzyn (woje-wództwo pomorskie, powiat kwidzyński), szczególną uwagę zwrócono na ob-szar miejscowości Rakowiec. Gmina Kwidzyn jest gminą wiejską, która obej-muje swoimi granicami powierzchnię około 207 km2.

Analizując zmiany struktury przestrzennej obszarów wiejskich spowodo-wane uchwalaniem miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego naobszarze badanej gminy zauważamy kilka ważnych faktów. Pierwszy z nichmówi o tym, iż zachodzące w przestrzeni zmiany na skutek sporządzaniamiejscowych planów zagospodarowania przestrzennego uzależnione są od celu,który prowadził do sporządzenia miejscowego planu. Np. jeśli sporządzeniemiejscowego planu miało na celu przeznaczenie ternu pod budownictwo miesz-kaniowe jednorodzinne (Rakowiec) zmiany w przestrzeni są zauważane stop-niowo w miarę zabudowy terenu przez osoby które zakupiły działki. Na takichobszarach w miarę upływu czasu dochodzi do budowy dróg itp., a zmianystruktury przestrzennej obszaru trwają długo. Natomiast, jeśli miejscowy plansporządzany jest w celu ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego np.lokalizacji drogi (Dankowo-Górki), to zmiany w strukturze przestrzennej mogązachodzić bardzo szybko w miarę konieczności rozpoczęcia i zakończenia bu-dowy np. ważnego ciągu komunikacyjnego.

Drugi wniosek dotyczy odległości obszaru, dla którego sporządzony jestnowy plan miejscowy od zwartej zabudowy. Plan sporządzany dla obszaru bez-pośrednio przylegającego do takiego obszaru nie zmienia drastycznie strukturyprzestrzennej całego obszaru danej miejscowości, powiększa tylko obszar zabu-dowany, jeśli natomiast plan sporządzany jest dla terenów położonych z dala odzabudowy, np. budowa domków letniskowych nad jeziorem, budowa nowejdrogi itp. struktura przestrzenna całego obszaru ulega dużym zmianom, terenniegdyś wykorzystywany rolniczo zmienia swój krajobraz i strukturę prze-strzenną.

Można podawać wiele przykładów odnośnie zmiany struktury przestrzen-nej obszarów wiejskich na skutek sporządzania miejscowych planów zagospoda-rowania przestrzennego, dlatego dalsze rozważania podejmiemy w oparciu owygląd i zmiany widoczne na obszarze tylko jednej miejscowości o nazwie Ra-

Kamila Juchniewicz

212

kowiec. We wsi Rakowiec dla trzech obszarów uchwalono nowe miejscoweplany zagospodarowani przestrzennego, wykaz planów przedstawia poniższatabela.

Tabela 1. Miejscowe plany zagospodarowani przestrzennego obowiązującena terenie miejscowości Rakowiec

Table 1. Local spatial development plans in force within the areaof Rakowiec settlement

Numer uchwały Data uchwalenia Nazwa planu miejscowego

XX/139/05 22 lutego 2005r.Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

dla terenu położonegow obrębie geodezyjnym Rakowiec

XXI/157/05 23 marca 2005r.Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

dla terenu położonegow obrębie geodezyjnym Rakowiec

XXXVII/268/06 20 października 2006r.Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

dla nieruchomości położonychw obrębie geodezyjnym Rakowiec

Źródło: http://www.bip.gminakwidzyn.pl

Na poniższych zdjęciach możemy zaobserwować nową zabudowę po-wstałą w miejscowości w przeciągu ostatnich kilku lat.

Źródło: Badania własne

Fotografia 1. Zabudowa powstała w miejscowości Rakowiecw wyniku uchwalenia nowego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Photo 1. Building development of Rakowiec settlement accordingto a new local spatial development plan. Source: own research

Zabudowa widoczna na powyższych zdjęciach powstała na obszarach,co do których gmina Kwidzyn uchwaliła miejscowe plany zagospodarowaniaprzestrzennego. Uchwalanie nowych planów miejscowych właśnie na terenie tejmiejscowości jest nieoderwalnie związane z jej dogodnym położeniem (miej-scowość znajduje się w niedalekiej odległości od miasta Kwidzyna przy jednej


213

z głównych dróg powiatu Kwidzyńskiego) i z chęcią zakupu działek budowla-nych na jej obszarze przez obecnych mieszkańców miasta Kwidzyna. Uchwala-nie planów miejscowych na obszarze tej miejscowości, tak jak dzieje się to zwy-kle na terenie większości wsi, zmieniało znacząco strukturę przestrzennąobszaru.

Fotografie przedstawione powyżej przedstawiają obszar, na którym w dniudzisiejszym już istnieje zabudowa - wybudowano drogi, doprowadzono infra-strukturę techniczną itp., a tylko niektóre z wybudowanych tam domów są jesz-cze nieukończone. Sieć drogowa znajdująca się na tym obszarze wskazuje na to,że gmina zamierza znów przeznaczyć nowe tereny pod zabudowę gdyż wybu-dowane drogi nie kończą się przy zabudowaniach tylko nieco dalej, przez cowidoczny jest zamiar ich dalszej rozbudowy w przyszłości. Teren objęty w tymprzypadku planem tylko powiększa obszar już istniejącej zabudowy jednak nie-sie za sobą dla struktury przestrzennej całej miejscowości wiele zmian.

Dzięki uchwaleniu nowych planów miejscowych dla obszarów położonychna terenie wsi Rakowiec zwiększyła się, i ciągle zwiększa, jej liczba mieszkań-ców. Do wsi zaczęła napływać ludność niezajmująca się rolnictwem. Dziękitakim zabiegom zmieniła się całkowicie struktura przestrzenna miejscowości.Działki niegdyś zagospodarowane rolniczo zostały zabudowane budynkamimieszkalnymi. Na terenie wsi zaczęły powstawać miejsca służące ogółowimieszkańców min. parki, boiska, ścieżki rowerowe itp. Na fotografiach poniżejwidzimy nowo powstały we wsi park i boisko.

Źródło: Badania własne

Fotografia 2. Boisko i park powstałe w miejscowości Rakowiec w wyniku uchwalenianowego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

Photo 2. A playground and a new park built in Rakowiec settlement accordingto a new local spatial development plan. Source: own research

Zwiększyły się także dochody gminy Kwidzyn z podatku od nieruchomo-ści, przez co zyskała ona nowe środki pieniężne, które może wykorzystywać nanowe inwestycje w miejscowości. Uzyskanie dodatkowych dochodów wynikatakże z faktu, iż gmina na skutek uchwalenia nowego planu miejscowego możenaliczać opłaty planistyczne. Po uchwaleniu nowych miejscowych planów zago-

Kamila Juchniewicz

214

spodarowania przestrzennego gmina doprowadziła do miejscowości kanalizacjęsanitarną, przez co dzięki opłatom adiacenckim także zyskała dodatkowe fundu-sze na nowe inwestycje.

Sporządzanie i uchwalania na terenach wiejskich nowych planów miej-scowych ma bardzo wiele innych zalet. Wraz z nowo przybyłą do wsi ludnościązwiększają się potrzeby mieszkańców wsi związane z kulturą i oświatą. Zwięk-sza się liczba dzieci, przez co powstają szkoły, świetlice i domy kultury. Struktu-ra przestrzenna obszarów wiejskich na skutek sporządzania nowych planówmiejscowych i przeznaczania nieruchomości pod zabudowę mieszkaniową ulegaznaczącym przemianom. Do wsi zaczynają napływać nowi mieszkańcy, którzybezpośrednio wypływają swoim zachowaniem i zwyczajami na często zacofanąludność zamieszkującą już daną miejscowość. Ludzie, mający większą świado-mość odnośnie własnych potrzeb i oczekiwań co do przestrzeni, zaczynają bez-pośrednio na nią wpływać. Efektem tego, oprócz wyżej wymienionych, jest po-wstawanie nowych miejsc służących rekreacji itp.

Zmiana struktury przestrzennej wsi Rakowiec wywołana uchwalaniemnowych planów miejscowych nie jest przypadkowa. Uchwalanie na terenachwiejskich nowych planów miejscowych ma, jak to już zostało wspomnianewcześniej, swoje ukierunkowane cele. Podobne zjawisko możemy obserwowaćna terenie wszystkich obszarów wiejskich, dla których gminy uchwalają nowemiejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Powoduje to ogromnezmiany struktury przestrzennej, odnoszące się zarówno do sposobu zagospoda-rowania trenu jak i rozwoju samych miejscowości oraz zmian społecznych naobszarach wiejskich.

WNIOSKI

1. Planowanie przestrzenne służy do budowania instrumentów pozwalają-cych na prawidłowe zagospodarowanie przestrzenne całego kraju, województwi gmin.

2. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest najważniejszymaktem w całym systemie planowania i zagospodarowania przestrzennego.

3. Plany miejscowe mogą wywoływać znaczne zmiany zarówno ekono-miczne, prawne, środowiskowe jak i społeczne.

4. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego mają duże znacze-nie w kształtowaniu struktury przestrzennej obszarów wiejskich

5. Uchwalenie nowych planów miejscowych przyczynia się do rozwojuobszarów wiejskich.

6. Napływ ludności do wsi za sprawą uchwalania nowych planów miej-scowych i przeznaczania gruntów pod zabudowę mieszkaniową przyczynia sięna obszarach wiejskich do powstawania nowych szkół, świetlic, domów kultury,


215

boisk, parków, ścieżek rowerowych i innych miejsc służących ogółowi miesz-kańców.

7. Powstawanie nowych osiedli mieszkaniowych na obszarach wiejskichpowoduje nie tylko zmiany funkcji terenów, ale także przemiany społeczne.

8. Uchwalanie nowych miejscowych planów zagospodarowania prze-strzennego na obszarach wiejskich wiąże się ze wzrostem dochodów gminz podatków i opłat od nieruchomości.

BIBLIOGRAFIA

Jagielski A., Marczewska B., 2010, Geodezja w Gospodarce Nieruchomościami, WydawnictwoGEODPIS, Kraków.

Kwaśniak P. 2009, Plan miejscowy w systemie zagospodarowania przestrzennego, WydawnictwoLexisNexis, Warszawa.

Niewiadomski Z. 2003, Planowanie przestrzenne. Zarys systemu, Wydawnictwo LexisNexis,Warszawa.

Podstawy planowania przestrzennego i projektowania urbanistycznego Red R. Cymerman, 2009,Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn.

Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2003 nr80 poz. 717 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156 z późn. zm)http://www.bip.gminakwidzyn.pl

Mgr inż. Kamila Juchniewicz,Katedra Geoinformatyki Politechniki Koszalińskiej

e-mail: [email protected]

Recenzent: Prof. dr hab. inż. Urszula Litwin

znaczenie miejscowych planÓw zagospodarowania...

Documents