ZNAČAJ REKONSTRUKCIJE TRGA U BEČEJU

TRENUTNO STANJE TRGA U BEČEJU

TRENUTNO STANJE TRGA U BEČEJU

TRENUTNO STANJE TRGA U BEČEJU

TRENUTNO STANJE TRGA U BEČEJU

TRENUTNO STANJE TRGA U BEČEJU

TRENUTNO STANJE TRGA U BEČEJU

TRENUTNO STANJE TRGA U BEČEJU

TRENUTNO STANJE TRGA U BEČEJU

TRENUTNO STANJE TRGA U BEČEJU

Lokacija predmetnog trga u odnosu na na naselje zauzima ekscentrični položaj iz kog se zrakasto razvija matrica naselja Bečej. Trg okružuju monumentalne građevine pod zaštitom, kao spomenici kulture: opštinska zgrada, zadužbina Baronice Eufemije Jović, pravoslavni hram "Svetog Georgija" i rimokatolička crkva "Presvete Bogorodice". Južni obod trga formiraju, takođe građevine koje su spomenici kulture: Zadužbina veleposednika Bogdana Dunđerskog, poslovna zgrada "Hypo" banke i zgrada štamparije "Proleter".

Lokacija trga ima karakter administrativno, kulturno, obrazovno, poslovnog centra. Karakter površine je isključivo pešački, u njega se ulivaju ulice Glavna, Gerberovih, braće Tan, Uroša Predića i Novosadska, kao i pešački prilaz iz pravca Autobuske stanice. On predstavlja glavni reprezent grada.

LOKACIJA

POSTOJEĆE STANJE

Od nastanka Bečeja pa do danas trg je zadržao centralni položaj, zahvaljujući javnim sadržajima lociranim u objektima koji

formiraju granice trga i okolnim ulicama koje definišu trg i centralno jezgro grada.

Trg je načelno pravougaonog oblika, okvirnih dimenzija 100 x 90m. Predmet rekonstrukcije su i delovi prilaza trgu, koji sa

ovim prostorom čine jedinstvenu celenu.

Sa severozapadne strane trg uokviruju objekti Gradske kuće i Zadužbina Baronice Jović. Severni ugao definisan je robnom

kućom. Severoistočna strana trga ograničena je portom Rimokatoličke crkve i samom crkvom koja se nalazi na

regulacionoj liniji ulice, proširenjem kraja Gerberovih ulice i ugaonom zgradom Kulturnog centra i ekonomske škole.

Jugoistočnu stranu trga artikuliše ograda porte pravoslavne crkve i produžetak trga u obliku pravougaonika ka ulici

Uroša Predića i Srednjoj tehničkoj školi. Jugozapadna granica trga počinje parking prostorom naspram porte

Pravoslavne crkve uz koji se pravolinijski, a duž osovine ulaza u Gradsku kuću, nižu objekti Štamparije "Proleter",

administrativna zgrada "Fadipa" i zgrada veleposednika Dunđerskog.

Na delu ulice Glavna koji tangira trg sa severoistočne strane, režim saobraćaja je isključivo pešački.

Današnji profil, oblik i karakter trg je dobio krajem 1970-ih godina, kada je na njegovom severoistočnom delu postavljena

složena kompozicija fontane, sa nizom pratećih funkcionalnihi likovnih motiva (denivelacija, gledalište, "pozornica",

skulptura itd.). Vodenoj površini prilazi se stepenicama sa severne strane od ulice Gerberovih i kaskadama sa

centralnog dela trga. Ove kaskade su eliptičnog oblika, postavljene u središnjem prostoru trga. Na delu ispred

Gradske kuće i Zadužbine Baronice Jović nalazi se drvored i prostrana žardinjera sa perenama i zimzelenim stablima.

Naspram ulice Gerberovih nalazi se arterski bunar sa „žutom “ vodom iskopan 1904.god.

Sam centralni motiv fontane sa velikim žardinjerama u finalnoj obradi izrađen je od jablaničkog mernera i granita. Tokom

eksploatacije deo ploča je vidno oštećen i uništen, a materijal je postao opasan za korisnike i zbog svoje klizavosti.

Kako sistem za navodnjavanje fontane nije nikad do kraja završen, fontana nije u funkciji, nego stoji prazna,

nepopunjena vodom. Zeleni fond na trgu je vremenom propao, izvršena je pažljiva valorizacija da bi se maksimalno

sačuvao fond stabala na trgu.

Postojeći spomenik Slobodi postavljen je u ose ulaza u verske objekte, te je predviđeno njegovo izmeštanje na keju na Tisi,

prema uslovima Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Petrovaradina.

KONCEPT REŠENJA

Na koncept rešenja, pored zahteva investitora, uticalo je niz aspekata sa stanovišta

analize korišćenja prostora. Osnov za izradu projekta je pobedničko rešenje

Međunarodnog urbanističko-arhitektonskog konkursa centralnog trga u Bečeju

autorske grupe iz Niša iz 2008. godine. Osnovni zahtev investitora, kao i

pobedničkog rešenja je ukidanje postojeće denivelacije platoa("rupe").

Kroz jedan od osnovnih zahteva za olakšanom pešačkom komunikacijom, kao i

ugodnim boravkom na trgu, razmatrane su jasne i svima dostupne pešačke staze,

naglašene vrstom, bojom i slogom popločanja. Pored "kretanja", posebno su

naglašeni prostori "mirovanja" kojima je dat posebni mikroambijentalni karakter:

plato ispred gradske kuće, platoi ispred crkava, centralni kružni motiv sa velikom

fontanom i zelena oaza ispred zadužbine baronice Eufemije Jović.

Kako se među građanima intenzivno javlja nostalgija za pređašnjim rešenjem, poznatijim po imenu "Pogača", rešenje je zahtevalo umetanje elementa kružnice u ortogonalni sistem komunikacionih pravaca. Kako i postojeće rešenje sadrži kružne elemente, novoprojektovano rešenje je sinteza ovih elemenata data u koncepciji popločanja, kao podsetnik na ranije slike ovog prostora kroz vreme.

Ovaj motiv kompoziciono čine isečci kružnice rezervisani za glavnu gradsku fontanu, zeleni "tepih" travnjak, sezonsko cveće i klinker popločanje u dve nijanse koje ih povezuje u jedinstvenu celinu. U samom središtu rezervisan je prostor za svetlosno-skulpturalnu vertikalu.

Konstrukcija fontane predviđena je kao stalna predstava vode i svetla. Kako se na trgu odvijaju različite manifestacije u organizaciji opštine, konstrukcija fontane omogućava da se u takvim prilikama montažno demontažno postavlja pozornica/bina, a unutrašnja kružnica služi za izascenski prostor.

CENTRALNI MOTIV

su obrađeni po istom principu: kroz pešačka kretanja ispred objekata je način popločanja promenjen po slogu i boji da bi svojom promenom kretanje pretvorio u mirovanje. Plote uokviruje bordura od crvene klinker opeke, a svetlo sivi behaton na platoima postaje tamno sivi. Platoi su dimenzionisani u odnosu čitav spektar povoda okupljanja ispred objekata koji ujedno predstvljaju i scenografiju događaja.

PLATOI ISPRED GRADSKE KUĆE I VERSKIH OBJEKATA

Kako sam plato trga

zauzima veliku površinu

(1,2ha), a okružuju ga

objekti koji svojim

rasporedom i gabaritima ne

pružaju adekvatnu zaštitu

od prirodnih uticaja, te je

boravak na trgu ograničen,

formirana je zelena oaza

ispred objekta zadužbine

Baronice Eufemije Jović

koja je oivičena pešačkom

putanjom koja vodi od

ulaza na trg iz Novosadske

ulice do katoličke crkve.

Putanja je naglašena

jasnim drvoredom koji ovde

ima ulogu fizičke strukture

koja vizuelno smanjuje

prostor trga, čini ga

čovekomernijim i

zaštićenijim. Iza drvoreda

prema objektu rasprostiru

se poprečne trake zelenog

tepiha prošarane

kompozicijom niskog šiblja i

rastinja. Zeleni fond u

okviru ovog prostora stvara

ugodniji mikroklimat na

samom prostoru trga.

Kompozicioni raspored

rastinja postavljen je tako

da ne zaklanja spomeničke

vrednosti objekta

zadužbine. Smena zelenog

"tepiha" i popločanja

omogućava postavljanje

urbanog mobilijara radi

prijatnijeg boravka na trgu

tokom čitave godine.

PEŠAČKI PRAVCIStatične tačke trga naglašeno prožimaju osnovni pešački pravci, koji imaju ulogu povezivanja nasleđenih pešačkih kretanja sa prostora prilaza trgu. Pored nastavljanja kretanja, uvedene su i staze koje u svom kretanju imaju svoje ciljne, vizuelne reperne tačke. Tako se iz pravca Ulice Novosadske jasno akcentuje objekat katoličke crkve; iz pravca ulaza/izlaza u opštinsku zgradu to je spomenik Kralju Petru I, iz pravca prilaza Ulice Uroša Predića to je gradska kuća. Svi pešački pravci naglašeni su sistemom popločanja u bojama, materijalu i osvetljenju. Pravac Glavne ulice prema bečejskoj banji kroz Ulicu braće Tan naglašen je pružanjem traka crvene i žute klinker opeke, kao i pravac od Ulaza gradske kuće i spomenika Kralji Petru I, sa tom razlikom što je dopunjen zelenim trakama sa drvoredom koji odvaja crvenu i žutu traku klinker opeke. Dijagonalni pravac koji spaja Ulicu Uroša Predića i Glavnu naznačen je crvenom klinker opekom i podnim osvetljenjem.

struktura i namena m2

1 popločane površine klinker opekom u oker žutoj nijansi 2.341

2 popločane površine klinker opekom u crvenoj nijansi 2.412

3 popločane površine behatonom u svetlosivoj nijansi 4.008

4 popločane površine behatonom u tamnosivoj nijansi 697

5 popločana površina fontane 2 u granitu 44

6 zelene površine 2.034

7 vodene površine 199

UKUPNO: 11.735

O B R A D A I

M A T E R I J A L I Z A C I J A

Osnovni modul poločanja je kvadrat 20x20cm, osim kod kružnog motiva, gde iznosi 10x10cm. Klinker opeka postavlja se u dve boje: prirodno žuta/oker i crvena – dimenzija 10x20cm. U dve nijanse sive postavljaju se behaton ploče dimenzija 20x20cm. I klinker opeka i behaton postavljaju se u jednom pravcu ivica na ivicu , a u drugom na 1/2 smaknuća. Pravci popločanja definisani su grafičkim prilogom. Granit koji čini parter "fontane 2" izraditi u modulu 60x60cm, i postavlja se u oba pravca ivica na ivicu. Materijal za oblaganje "fontane 1"- centralna fontana u unutrašnjosti bazena obložiti mozaik keramičkim pločicama u srebrnoj nijansi sa dve obrade: metalik sjajna i metalik mat (blago reljefna); rub bazena obložiti keramikom u sivoj mat nijansi sa mestimično kvadratnim reljefom i to poprečno bez fuge; spoljnu obradu bazena fontane izvesti od betona sa teksturom drvene oplate.

Svi ugrađeni materijali moraju biti visokog kvaliteta za spoljašnju upotrebu, otporni na spoljne atmosferilije sa specifikacijama koje su date u predmeru radova pojedinačno za svaku vrstu materijala po izboru projektanta.

U R B A N I M O B I L I J A R

Ozelenjavanje platoa trga u rešenju igra višestruku ulogu: stvaranje ugodnog mikroklimata za boravak na trgu, učvršćivanje fizičke kompozije prostora, naglašavnje pravaca u prostoru i uvažavanje stečenih obaveza kroz planske i zakonske dokumente, i uslove Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture.

Za drvorede su birane vrste na osnovu oblikovnog karaktera, boje, i one koje su zadate od strane Zavoda za zaštitu prirode u sklopu uslova izdatih za izradu Urbanističkih planova. Sve vrste pogoduju II klimatskoj zoni u kojoj se trg nalazi, a raspored vrsta je napravljen u zavisnosti od položaja u odnosu na strane sveta (insolacija) i objekata koji trg oivičavaju.

Zelene površine se predviđene zatravljene i oivićene granitnim kockama 10x10cm. Dva isečka između kružnica iz centralnog motiva predviđene su za sezonsko cveće, a jedan isečak za armiranu travu – otpornu na gaženje i habanje.

O Z E L E N J A V A N J E

Predviđeni urbani mobilijar čine klupe sa naslonom, klupe bez naslona i kante za otpatke. Kako su na postojećem rešenju trga već postavljene klupe sa naslonom (29 komada), one se moraju demontirati, sačuvati i vratiti kada se završe radovi na rekonstrukciji. Potrebno je ovaj broj klupa dopuniti u istom oblikovnom i koloritnom stilu sa postojećim do broja 50 komada. Klupe bez naslona takođe moraju biti stilski usklađene sa postojećim, i omogućiti udobno sedenje u oba smera. Potreban minimalni broj ovih klupa iznosi 40 komada, ukoliko je moguće da se vremenom dopuni do 60. Na dve klupe postaviti jednu kantu za otpatke – minimum 40 komada. Objekti će se postavljati prema prema važećoj opštinskoj Odluci o postavljanju montažnih i demontažnih objekata na javnim površinama.

PLAN OZELENJAVANJA

Koncept osvetljenja je u novom rešenju višeznačan: Osim osnovne funkcije da osvetli prostor trga, ono predstavlja i deo scenografije prostora. U zavisnosti od događaja i režima korišćenja centralni motiv je moguće osvetliti na različite načine uz pomoć tri visoka reflektora (h=10m) bacaju svetlost na najveću kružnicu, različitim intenzitetom. Svetlo na ovom prostoru iskorišćeno je na još jedan način: kao svetlosni stub koji izvire iz zemlje i zamenjuje elemenat spomenika. Ovu svetlosnu skulpturu u skladu sa tehničko tehnološkim razvojem moguće je modifikovati vremenom, te je predviđeno da ćemo jednog dana imati projekcije svih dosadašnjih spomenika sa prostora trga u određenim vremenskim sekvencama.

Pored tri visoka reflektora i svetlosne skulpture, u osi pešačkog pravca ulica Glavne i Braće Tan predviđeno je dvostrano osvetljenje na stubovima (h= 4,5m) u osi pešačkog pravca. Zatim osa Opštinska zgrada -spomenik Petru I Karađorđeviću, osa Novosadska – ulaz u Katoličku crkvu i pešačka staza pored opštinske zgrade i Zadužbine baronice Eufemije Jović osvetljava se slobodnostojećim jednostranim kandelabrima (h=3m) koji tangiraju staze, jednostrano, a u osi opštinska zdrada – spomenik tangira obe strane staze naizmenično. U stazi dijagonale od crvene klinker opeke postavlja se podno dvostrano osvetljenje u ivici staze, jedno naspram drugog.

OSVETLJENJE

INSTALACIJE

Prilikom rekonstrukcije platoa trga izvešće se i rekonstrukcija podzemnih i nadzemnih instalacija na prostoru obuhvata projekta.

VODOVODNE INSTALACIJE

Vodovodne cevi u potpunosti zameniti da bi zadovoljile svojim promerom prema važećim zakonskim propisima i pravilnicima iz ob lasti vodosnabdevanja i protivpožarne zaštite. Posebna pažanja poklonjena je navodnjavanju zelenih površina sistemom "kap po kap" koji čini sekundarnu vodovodnu mrežu na prostoru obuhvata projekta rekonstrukcije.

KANALIZACIJA OTPADNIH VODA

Postojeću mešovitu kanalizaciju prenameniti u kanalizaciju otpadnih voda i povezati u sistem novom mrežom od šahta ispred objekta "Robne kuće" do šahta na uglu kod zgrade Pozorišta.

KANALIZACIJA ATMOSFERSKUH VODA

Projektom se predviđa izgradnja potpuno novog sistema atmosferske kanalizacije koji se poveziju sa slivom u Ulici Gerberovih, sa krajnjim recipijentom Mrtva Tisa.

Rešenje slivnika je usvojeno kao tačkasto, sa slivnicima kvadratnog oblika koji se uklapaju u modul popločanja i postavljeni su uz zelene površine na platou.

ELEKTROINSTALACIJE

Delimična rekonstrukcija i izmeštanje kablovskih vodova prema uslovima nadležne elektrodistribucije dopunjuje se i novim prik ljučcima za potrebe rada obe fontane i svetlosne skulpture.

EK INSTALACIJE

Kako su EK instalacije izvedene podzemno, one se zadržavaju u svojim trasama na prostoru obuhvata projekta.

INSTALACIJE VRELOVODA

Prema zahtevu JP Toplana Bečej u projekat je superponirana trasa vrelovoda na prostoru trga koja spaja granu iz Ulice Novosadske sa granom u Ulici Dositejevoj. Radovi na ovoj trasi izvodiće se u isto vreme kada i radovi na svim instalacijama na prostoru rekonstrukci je, ali će ih finansirati JP Toplana Bečej.

SINHRON PLAN INSTALACIJA

Pozdrav iz Bečeja

Planovi na rekonstrukciji postojeće i izgradnji nove vrelovodne mreže na

trgu Oslobođenja, Bečej imaju za cilj povezivanje magistralnih vrelovoda

,,SEVER,, i ,,JUG,,.

Na magistralnom vrelovodu,,JUG,, je u prethodnim godinama dolazilo do

velikog broja havarija, zbog čega je dolazilo do čestih zastoja u isporuci

toplotne energije, a time i smanjene sigurnosti u snabdevanju toplotnom

energijom većeg broja objekata, pogotovo u centru gde je najveće

toplotno opterećenje.

Izgradnjom vrelovoda ispod trga Oslobođenja novoizgrađenom ,kratkom

vezom, između magistralnih vrelovoda “SEVER” i “JUG” omogućilo bi se:

povećanje sigurnosti u snabdevanju toplotnom energijom objekata koji se

nalaze u centru i bližoj okolini;

snabdevanje objekata u centru i bližojokolini sa više strana iz istog

toplotnog izvora;

smanjenja gubitaka toplotne energijena vrelovodnoj mereži;

smanjenje finansijskih izdataka na održavanju vrelovodne mreže;

smanjenje potrošnje energenata;

smanjenje potrošnje vode;

smanjenje troškova na otklanjanju havarija na dotrajaloj vrelovodnoj mreži.

snabdevanja objekata toplotnom energijom izviše toplotnihi zvora (nakon

izgradnje postrojenja za korišćenje geotermalne vode u sistemu daljinskog

grejnja).