zone 30: voor meer veiligheid en verkeersleefbaarheid in de …€¦ · de afdeling mobiliteit en...

4 Brochure voor de wegBeheerder

Voor meer veiligheid en verkeersleefbaarheid

Zone 30

in de bebouwde kom

Redactie

Isabelle Janssens, BIVV

Coördinatie

An Volckaert, BIVV

In samenwerking met

de Afdeling Mobiliteit en Infrastructuur van het BIVV

Nederlandse vertaling

Nathalie Coffé

Foto's

BIVV

Grafische vormgeving en opmaak

Dominique Boon

Disponible en français. Deze brochure kan gedownload worden

in het Nederlands, Frans en Engels op www.bivv.be

D/2007/0779/9Verantwoordelijke uitgever : C. Van Den Meersschaut

Juli 2007

zone 30

Inhoud

1– Argumenten voor zone 30............................................................................................................................ 2

1.1.Zone30,eeninstrumentvoormeerverkeersveiligheid................................................... 2

1.2.Zone30,eeninstrumentvoormindergeluidsoverlast...................................................... 5

1.3.Zone30,eeninstrumentvoormeerverkeersleefbaarheid.......................................... 5

2– Zone 30 : een globale benadering van het grondgebied van de gemeente................................................................................. 7

2.1.Zone30,capaciteitvandewegendoorstroming................................................................... 7

2.2.Indelingencategoriseringvandeweg................................................................................................ 7

2.3.Strategischplanvooreenzone30perwijk,voornaamstestappenenmethode............................................................................................................ 9

2.3.1.Verkeerscirculatieplanen-maatregelen.....................................................................................11

2.3.2.Communicatie...................................................................................................................................................12

2.3.3.Handhaving........................................................................................................................................................12

2.3.4.Eenzone30afbakenendoormiddelvaninfrastructurelemaatregelen:beginaangeven,ingrijpenophetkruispuntenindiennodigcorrigerenterhoogtevandeweggedeeltes.....................................13

A.Poorteffectenaanhetbeginvanzones30........................................................................13

B.Deheraanlegvankruispunten.....................................................................................................16

C.Voorzieningenlangsdoorlopendeweggedeeltes...........................................................22

2.3.5.Welkespecifiekevoorzieningenzijnerwelketypeweggebruiker?......................29

3– Zone 30, een te evalueren maatregel.....................................................................................33

4– Reglementering.............................................................................................................................................................34

1

1- Argumenten voor zone 30

2

1.1. Zone 30, een instrument voor meer verkeersveiligheid

Het.merendeel. van.de. ongevallen.gebeurt. op.gewestwegen.en.op.specifieke.punten.van.het.wegennet.

De. overige. ongevallen. vinden. meer. gespreid.plaats,.op.gemeentewegen..Daarom is een glo-bale oplossing op buurtniveau noodzakelijk.

Zones.30. beperken. het. aantal. ongevallen. en.hun. ernst. aanzienlijk.. Hun. impact. op. de. ver-

keersveiligheid. hangt. af. van. verschillende.factoren.zoals.de.oorspronkelijke.situatie.en.de.ondersteunende. maatregelen. die. samengaan.met. een. snelheidsverlaging. (verkeersmaatre-gelen,.infrastructuur…)..

Zones. met. een. matige. snelheid. zijn. ook.geschikt. voor. zwakke. weggebruikers,. die. er.veiliger. zijn.. Door. de. lagere. snelheid. is. oog-contact. met. de. bestuurders. immers. mogelijk.en. hebben. de. automobilisten. ook. een. breder.overzicht. van. de. straat.. Het. gezichtsveld. is.breder.omdat.de.snelheid.beperkt.is..Anticipe-ren.op.gevaar.is.dus.makkelijker.

aan 50 km/u

aan 20 km/u

aan 50 km/u

aan 20 km/u

Gezichtsveldinfunctievandesnelheid

argumenten

Wanneer. een. botsing. onvermijdelijk. is,. vindt.deze. plaats. met. zeer. lage. snelheid,. 30.km/u.of.nog.minder..Er.komt.dan.kinetische.energie.vrij..Hoe.groter.deze.energie,. hoe.heviger.de.schok.en.hoe.groter.de.schade.

De.kinetische.energie.hangt.af.van.de.snelheid.en.van.de.massa.van.het.voertuig.(massa.x.snel-heid²/2)..De.snelheid.staat.in.het.kwadraat.en.is. dus.het.bepalende. element.. Elke. snelheids-vermindering,.hoe.klein.ook,.kan.de.gevolgen.van.een.ongeval.aanzienlijk.beperken.

Hoe. lager.de. snelheid,. hoe.kleiner.de. stopaf-stand..Noodstops.laten.we.hier.buiten.beschou-wing,.we.zullen.het.voornamelijk.hebben.over.comfortabele.remtijden.en.-afstanden.

De.afstand.nodig.om.een.voertuig.tot.stilstand.te.brengen.is.de.som.van.de.afstand.die.afge-legd.wordt.tijdens.de.reactietijd.en.de.remtijd..Algemeen.wordt.aangenomen.dat.de.reactietijd.tussen.1.en.1,5.seconden.bedraagt.

Zoals.reeds.gezegd,.kan.men.bij.een.snelheid.van. 30.km/u. of. minder. bepaalde. bewegin-

gen. reeds. voorzien.. De. automobilist. zal. zijn.snelheid. dus. tijdig. kunnen. aanpassen. en. zijn.remtijd. verminderen.. Bijvoorbeeld.:. een. auto-mobilist.rijdt.30.km/u.of.minder.en.ziet.op.de.stoep.een.kind.op.een. fiets..Het.kind. is.blijk-baar.aan.het.spelen.en.de.automobilist.kan.zijn.snelheid.aan.de.situatie.aanpassen.en.weet.dat.hij.op.zijn.hoede.moet.zijn..Als.het.kind.plots.de. straat. op. rijdt. zal. de. automobilist. minder.verrast.zijn,.omdat.hij.dit.reeds.kon.voorzien.

DestopafstandDahangtafvandereactie-tijdvandebestuurder,vandesnelheidenvandevertragingvanhetvoertuig.

Da =tr.V0+V0²/2.Aof:Da.. isdestopafstand(inmeter)tr.. .isdereactietijdvandebestuurder

(inseconden)V0.. .isdesnelheidvandebestuurder

(inmeterperseconde)A.. .isdevertraging

(inmeterperseconde²).

3

50 km/u 30 km/u

Eenvoetgangerdiemet50km/ugeraakt

wordt,sterftin45%vandegevallen;

met30km/uisdit5%.

(Bron:Certu.)

4

reactietijdTr(s)

vertragingA(m/s²)

StopafstandDa(m)

20km/u 30km/u 50km/u 70km/u 90km/u

1*5***

8,6 15,3 33,2 57,3 87,5

1,5** 11,4 19,4 40,1 67,0 100,0

1*7****

7,8 13,3 27,7 46,5 69,6

1,5** 10,5 17,5 34,6 56,2 82,1

Stopafstandvaneenvoertuiginfunctievanreactietijd,vertragingenoorspronkelijkesnelheid.

*snellereactie ***"normaal"remmenofvrachtwagen

**normalereactie ****noodrembijdroogwegdek

argumenten

Objectieve veiligheid

Als. we. andere. Europese. steden. bekijken,.zien. we. dat. de. verkeersveiligheidscijfers. er.zeer. gunstig. evolueren. na. de. invoering. van.zones.30.Volgens.een.Duitse.studie.(1989).over.zones.30.in. Hamburg. (indertijd. 575),. leidde. de. invoe-ring. ervan. tot. een. fikse.daling.van.het. totaal.aantal. ongevallen. (-.20.%). en. van. de. ongeval-len. met. zwaargewonden. (-.25.%).. De. snelheid.nam.nochtans.slechts.in.beperkte.mate.af.(V85.daalde.van.52.naar.47.km/u).door.gebrek.aan.snelheidsremmers.

In.België.kunnen.we.als.voorbeeld.Brugge.ver-melden.waar. in.1992.een.groot.gedeelte.van.het. wegennet. (en. niet. alleen. het. historische.centrum.!).in.zone.30.omgezet.werd..We.stellen.er.een.daling.van.25.%.van.het.aantal.ongeval-len.vast.en.zelfs.een.daling.van.36.%.van.het.aantal.ongevallen.met.fietsers..Er.werden.ook.snelheidscontroles. uitgevoerd. en. we. merken.een. opmerkelijke. verbetering. 7.maanden. na.invoering. van. de. zone.30.. Deze. invoering.gebeurde. voornamelijk. via. politiemaatregelen.(parkeren,.éénrichtingsverkeer…).

Uit.een.studie.in.Nederland.over.151.zones.30.bleek.dat.het.aantal.letselongevallen.met.42.%.afgenomen.was.

In. Engeland. werden. 72. zones.30. bestudeerd..De. ongevallen. namen. er. af. met. 61.%. en. de.ongevallen.met. zwaargewonden. met. 67.%.. In.Engeland.legt.de.wetgeving.voorzieningen.op.waardoor. reeds.85.%.van.de.bestuurders.hun.snelheid.beperkten.tot.30.km/u.

Deze.vier.studies. tonen.aan.dat.de. invoering.van. een. zone.30,. ongeacht. de. verkeersin-frastructuur. (volledig. zoals. in. Engeland. of.enkel. door. poorteffecten. zoals. in. Duitsland),.duidelijk. impact. heeft. op. de. verkeersveilig-heid..Snelheidsremmers.vergemakkelijken.een.strikte.naleving.van.de.snelheidsbeperking.tot.30.km/u.. De. zone.30. is. bijgevolg. een. zeer.interessant. hulpmiddel. voor. meer. verkeers-veiligheid.

Destopafstand(inditgevalbijnoodrem

enbijdroogwegdek)isaanzienlijkkleiner

alsdewagen30km/urijdt.

13,3 m

27,7 m

30 km/u

50 km/u

13,3 m

27,7 m

30 km/u

50 km/u

�

1.2. Zone 30, een instrument voor minder geluidsoverlast

Verkeerslawaai. is. een. ingewikkeld. fenomeen.omdat.verschillende.factoren.een.rol.spelen.

Verkeerslawaai. bestaat. enerzijds.uit.motorge-luiden.en.anderzijds.uit.rijgeluiden.(contact.van.de.banden.met.het.wegdek)..Het.motorgeluid.hangt.af.van.het.motorregime.en.de.rijstijl..Het.rijgeluid.hangt.dan.weer.af.van.de.banden.en.van.het.type.wegdek..Ook.de.hoeveelheid.ver-keer.en.de.snelheid.spelen.een.rol..Hoe.meer.wagens.en.hoe.sneller.zij.rijden,.hoe.meer.ver-keerslawaai..Het.globale.verkeerslawaai.stemt.overeen.met.de.totale.geluidsopmeting.over.de.hele.lengte.van.een.zone.

Omdat.de.wegcode.weinig.beperkingen.oplegt.zijn. er. verschillende. mogelijkheden. voor. de.weginfrastructuur.in.een.zone.30..Heraanleg.van.de.infrastructuur.gaat.meestal.samen.met.maat-regelen.om.het.doorgaand.verkeer.te.beperken..Zo.kan.men.tegelijk.inwerken.op.de.hoeveelheid.en.de.snelheid.van.het.verkeer..Op.dit.vlak.zijn.zones.30. tamelijk.efficiënt.om.het.globale.ver-keerslawaai.te.verminderen..Door.de.snelheid.te.verminderen.van.50.km/u.tot.30.km/u.daalt.het.lawaai.met.3.tot.4.decibel.1..Dit.stemt.overeen.met. een. halvering. van. het. verkeersvolume. op.middelmatig.belangrijke.wegen.

Om.de.effectief.gereden.snelheden.te.vermin-deren.is.het.soms.nodig.om.de.infrastructuur.opnieuw. in. te. richten.. Deze. wijzigingen. kun-nen.plaatselijk.lawaai.veroorzaken.

Om. het. plaatselijke. lawaai. teweeggebracht.door. snelheidsremmers. zoveel. mogelijk. in. te.dijken,. kan. men. volgende. aanbevelingen. for-muleren.2.:

•..De. wettelijke. voorschriften. betreffende. de.wegafmetingen.en.de.plaatsing.van.signali-satie.uit.het.Reglement.van.de.Wegbeheerder.naleven.

•..Vermijden.dat.de.snelheid.tussen.twee.weg-voorzieningen. opnieuw. verhoogt.. De. voor-

zieningen.niet.te.ver.uit.mekaar.plaatsen.en.het.wegbeeld.over.de.hele.lengte.wijzigen.

•..Een.vlot.en.continu.verkeer,.zonder.versnel-lingen. of. plotse. remmanoeuvres. mogelijk.maken.

•..Voldoende. tijd. nemen. om. met. de. buurtbe-woners.over.de.noodzaak.en.de.plaats.van.wegvoorzieningen.te.overleggen.

Meer.informatie.over.de.aanpak.van.verkeers-lawaai.en.over.de.impact.van.zones.30.vind.je.terug. in. het. Vademecum voor Wegverkeersla-waaiindestad,BIM–BrusselsGewest.

1.3. Zone 30, een instrument voor meer verkeersleefbaarheid

Het. doel. van. een. zone.30. is. het. plaatselijke.leven. voorrang. geven. op. het. verkeer. en. de.verkeersleefbaarheid. tussen. de. verschillende.weggebruikers. verbeteren.. Het. gaat. hier. om.plaatselijke.wegen.met.veel.doorgaand.verkeer,.maar.ook.om.wegen.waar.auto’s.het.overwicht.hebben. in. de. openbare. ruimte.. Zone.30. kan.dus.een.wettiging.zijn.van.een.reeds.bestaand.weggebruik,. maar. evenzeer. een. instrument.om.de.leef-.en.verkeersomstandigheden.in.een.zone.te.verbeteren.

Het. zone.30-statuut. is. dus. veel. meer. dan.zomaar. een. snelheidsbeperking.. Een. zone.30.is. veeleer. een. samenhangende. inrichting. van.een. publieke. ruimte,. gericht. op. alle. wegge-bruikers. en. in. het. bijzonder. op. buurtbewo-ners,.voetgangers.en.fietsers..Het.gaat.om.een.andere.visie.op.het.wegennetwerk..Een.straat.is. niet. alleen. een. verkeersgebied,. maar. ook.een.verblijfsgebied.

Een.snelheidsbeperking.biedt.mogelijkheid.tot.wegvoorzieningen. met. grotere. verkeersleef-baarheid,. bredere. voetpaden,. meer. groen. en.meer. stadsmeubilair.. Al. deze. wegvoorzienin-gen.komen.het.wegbeeld.ten.goede.en.maken.de.beperking.van.30.km/u.coherent.

argumenten

1.Zone30,çamebranche,ATE1995.

2.Vademecumvoorwegverkeerslawaaiindestad,BIM-BrusselsHoofdstedelijkGewest<http://www.ibgebim.be>.

argumenten

Dankzij. bredere. voetpaden. kunnen. voetgan-gers. en. kinderwagens. mekaar. beter. kruisen,.of. langs. uitstalramen. wandelen. en. kunnen.buren.met. elkaar.praten. zonder.de.doorgang.te.belemmeren..Zij.bieden.ouders.met.kinder-wagens,. kinderen. en. bejaarden. de. mogelijk-heid. om. zich. gemakkelijk. voort. te. bewegen..Kwetsbare.personen.hebben.een.plaats. in.het.straatbeeld.en.worden.minder.blootgesteld.aan.gevaren..Door.een. lagere. snelheid. is.oogcon-tact. immers.mogelijk..En.dit.oogcontact.geeft.een.menselijk.aspect.aan.het.wegennet..Iedere.weggebruiker. kan. aandachtig. zijn. voor. de.andere. weggebruikers. en. eventuele. misstap-pen.voorkomen.

Als. de. voertuigen. minder. snel. rijden,. is. het.mogelijk.om.overal.over.te.steken..Oversteek-plaatsen.voor. voetgangers. zijn.dan.zelfs. niet.

aanbevolen..In.enkele.bijzondere.gevallen.kan.men.ze.echter.wel.behouden..Denken.we.maar.aan.plaatsen.waar.veel.voetgangers.regelmatig.oversteken.(vóór.scholen.bijvoorbeeld).of.waar.er.veel.verkeer.is.

Een.snelheidsbeperking. laat.eveneens. toe.om.meer.ruimte.te.winnen..Hoe.lager.de.snelheid,.hoe. minder. ruimte. voertuigen. nodig. hebben.om. elkaar. te. kruisen.. Parkeerzones. kunnen.ook.smaller.zijn,.want.er.is.minder.gevaar.als.men.uit.de.wagen.stapt..De.gewonnen.ruimte.kan. gebruikt. worden. voor. andere. verplaat-singsmodi.of.andere.functies.

De.vermindering.van.het.verkeerslawaai.door.de.beperking.van.de.snelheid.en.van.het.door-gaand. verkeer. draagt. ook. bij. tot. een. betere.verkeersleefbaarheid.

�

Dezelfdestraatvóórennadeinrichting

vaneenzone30.

Eenduidelijkeverbeteringvandeveiligheidaan

deoversteekenvandeverkeersleefbaarheid.

2- Zone 30 : een globale benadering

van het grondgebied van de gemeente

2.1. Zone 30, capaciteit van de weg en doorstroming

Men.mag.de.verkeersabsorptie.door.een.zone.30.niet. onderschatten.. De. wegcapaciteit. hangt. in.de.eerste.plaats.af.van.de.kruispuntcapaciteit...De. capaciteit. van. een. weg. is. de. hoeveelheid.verkeer,. uitgedrukt. in. aantal. voertuigen,. die.langs. een. weg. rijden. per. tijdseenheid.. De.capaciteit.van.een.weg.kan.dus.niet.verbeterd.worden. door. de. weg. te. verbreden,. alleen. de.doorstroming.neemt.hierdoor.toe.

De.doorstroming. is.de.maatstaf.voor.het.ver-keersverloop,.en.gaat.van.vlot.(voertuigen.kun-nen.constant.voortrijden).naar.moeizaam.(met.horten.en.stoten).tot.volledig.opgestopt..Door-stroming. is. van. toepassing. op. verschillende.snelheden,. we. spreken. dan. van. een. trage. of.een.snelle.doorstroming.

Snelle.doorstroming.vergt. infrastructuur.waar.het. kruisen. beperkt. wordt,. 2.x.2. rijstroken,.ongelijkvloerse.kruispunten….Men.streeft.naar.een. maximale. capaciteit. voor. een. hoge. snel-heid.. Trage. doorstroming. verkrijgt. men. door.op.zoek.te.gaan.naar.de.optimale.capaciteit.bij.snelheden.lager.dan.50.km/u.

Als. men. de. resultaten. observeert. van. ver-schillende. concrete. maatregelen,. komt. men.tot.de.vaststelling.dat.de.optimale.capaciteit.binnen. de. bebouwde. kom. verkregen. wordt.voor.snelheden.om.en.bij.de.50.km/u.(Certu.2006).. Een. weg. met. 2.x.1. rijstrook. laat. dus.een.verkeersafwikkeling.toe.van.40.000.voer-tuigen/dag,. een. aantal. dat. zelden. bereikt.wordt. binnen. de. bebouwde. kom.. Door. de.snelheid. te. laten. zakken. tot. 30.km/u,. ver-mindert.deze.te.hoge.capaciteit.met.ongeveer.10.%..De. resterende. capaciteit. is. nog. steeds.zeer.hoog,.en.een.dergelijke.vraag.komt.men.op.het.terrein.zelden.tegen.

2.2. Indeling en categorisering van de weg

De. categorisering. van. wegen. en. straten. op.het. grondgebied. van. een. gemeente. is. nood-zakelijk.voor.een.verkeersveiligheidsbeleid.op.gemeentelijk.vlak..De.categorisering.moet.de.gemeenteweg.een.referentiekader.bieden.voor.de. aanleg. van. intrinsiek. veilige. en. leefbare.wegen.en.straten,.zowel.binnen.als.buiten.de.bebouwde.kom.

Grosso.modo.kunnen.onze.wegen.en. straten.onderverdeeld. worden. in. wegen. waar. de.verblijfsfunctie. overweegt. en.wegen.waar. de.verkeersfunctie. overweegt.. Alle. straten. waar.de. verblijfsfunctie. overweegt. zouden. dus.zones.30.moeten.zijn,.erven.en.woonerven.of.zones.waar.autoverkeer.niet.toegelaten.is.

De. hoeveelheid. verkeer. die. een. verblijfszone.doorkruist. kan. de. verblijfsfunctie. van. deze.zone.in.gevaar.brengen.. In.woonzones.binnen.de. bebouwde. kom. kunnen. 5.000. tot. 6.000.voertuigen.voorbijrijden.zonder.de. levenskwa-liteit.al.te.zeer.te.wijzigen..In.dit.geval.volstaan.enkele. eenvoudige. infrastructuurmaatrege-len. (asverschuivingen,. parkeermogelijkheden,.

�

Kunst-Wettunnel, richting Zuid - van donderdag 21 tot zaterdag 23 september 2006

0102030405060708090

100

0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

Debiet [voertuig./15 min]

Gem

idde

lde

snel

heid

[km

/u]

Kunst-Wettunnel,richtingZuid,vandonderdag21totzaterdag23september2006

Stadswegenbereikenhunmaximumcapaciteit

bijsnelhedenvan30tot50.km/u.Bron:BIVV.

poorteffecten…),. gekoppeld. aan. enkele. snel-heidscontroles,.om.de.verblijfsfunctie.te.respec-teren..Als.het.verkeer.echter.drukker.is.en.men.de. verblijfsfunctie. wil. bevorderen,. moet. men.de.mogelijkheid.voorzien.om.een.deel.van.het.doorgaande.verkeer.om.te.leiden..Zo.kan.men.een.lussysteem.in.de.wijk. invoeren.of.het.ver-keer.volledig.bannen..Indien.dit.niet.mogelijk.is.moet.de.weg.zodanig.ingericht.worden.dat.het.gewenste.gedrag.automatisch.tot.stand.komt.

Hiërarchische indeling

Wat is een hiërarchische indeling ?

De.hiërarchische. indeling.van.het.wegennet. is.de.onderverdeling.van.wegen.op.basis.van.het.type. en. de. hoeveelheid. verkeer. die. zij. zullen.moeten.verwerken.

Waarom de straten hiërarchisch indelen ?

De.bedoeling.van.de.hiërarchische. indeling. is.te.weten.langs.welke.wegen.het.verkeer.komt.en. om. welk. type. verkeer. (verkeersstroom. en.samenstelling).het.gaat..Dit.is.dus.bevorderlijk.voor.het.beheer.van.het.wegennet.(investering.en. onderhoud),. maar. ook. voor. het. openbaar.vervoernet,.de.geluidsoverlast.in.de.stad.en.de.verkeersveiligheid,.vermits.deze.hiërarchische.indeling. keuzemogelijkheden. biedt. voor. de.weginrichting.

Hiërarchie en functies

Binnen. de. bebouwde. kom. kunnen. de. wegen.hiërarchisch.ingedeeld.worden.naargelang.hun.belang.:

•..lokaal.;

•..bovenlokaal.of.stedelijk.;

•..gewestelijk.of.nationaal.

Onafhankelijk.van.het.hiërarchisch.niveau.ver-vullen. wegen. in. meer. of. mindere. mate. drie.verkeersfuncties.:

•..verbinden.(het.doorgaand.verkeer).;

•..verzamelen.(of.verdelen).;

•..ontsluiten.(toegang.geven.tot.erven).

Binnen. de.bebouwde. kom. is. er. naast. de. ver-keersfunctie. ook. een. belangrijke. rol. wegge-legd.voor.de.verblijfsfunctie.(maatschappelijke.functie),.zodat.er.naast.de.verkeersruimte.ook.een.leefruimte.ontstaat.

Categorisering

Wat betekent categorisering ?

Door. middel. van. categorisering. kan. men. de.verschillende. functies. van. een. weg. op. elkaar.afstemmen.. Categorisering. bestaat. er. in. de.snelheidsregimes. en. het. uitzicht. van. de. weg.aan. te.passen. in. functie.van.de.plaats.en.het.gebruik.van.de.weg,.maar.ook.van.de.omge-ving. van. de. weg,. in. stedelijke. of. landelijke.context.. Volgens. het. categoriseringsprincipe.kan. éénzelfde. weg. functioneren. als. verbin-dingsweg. en. tegelijk. een. aanpassing. van. de.snelheid.ondergaan.3.

Waarom straten categoriseren ?

Categorisering. van. straten. beantwoordt. aan.een.sociale.nood.om.de.verkeersproblematiek.te.beheren.in.functie.van.een.betere.verkeers-veiligheid.en.levenskwaliteit..Binnen.deze.cate-gorisering. moet. rekening. gehouden. worden.met.alle.maatschappelijke.en.verkeersfuncties.(verbinden,.verzamelen,.ontsluiten)..Elke.straat.moet.een.functie.krijgen.

Categorisering. zou. moeten. gebeuren. vanuit.het. standpunt. van. de. weggebruiker.. Deze.laatste. moet. uit. de. eigenschappen. van. de.weg. en. van. de. omgeving. kunnen. afleiden. in.welke.weg-.of.straatcategorie.hij.zich.bevindt..Het.straatbeeld.moet.voldoende.aanwijzingen.geven. om. de. gebruikers. duidelijk. te. maken.welk.gedrag.zij.moeten.aannemen.

Categorieën wegen en straten

Buiten. de. bebouwde. kom. primeert. over. het.algemeen.de.verkeersfunctie..Voor.het.netwerk.buiten.de.bebouwde.kom.kunnen.we.dan.ook.van.wegen.spreken.

Binnen. de. bebouwde. kom. is. vooral. de. ver-blijfsfunctie. zeer. belangrijk.. Daarom. zal. de.

�globale benadering

3.Categoriseringvanwegen.Allefunctiesvandeweg,perfectinharmonie.BIVVjanuari2006.

globale benadering

snelheid.binnen.de.bebouwde.kom.op.enkele.zeldzame. uitzonderingen. na. beperkt. worden.tot. 50. km/u,. een. snelheid.die. een. evenwicht.creëert.tussen.verblijfs-.en.verkeersfunctie.op.voorwaarde.dat.de.nodige.voorzieningen.voor.iedere.gebruiker.aanwezig.zijn.

De.voornaamste.statuten.in.de.bebouwde.kom.zijn.:

•..voetgangerszone.(selectief.bepaald).;

•..erven.en.woonerven.;

•..zone.30.;

•..zone.30.schoolomgeving.;

•..straat. waar. de. snelheid. beperkt. is. tot.50.km/u.;

•..weggedeelte.waar.de.snelheid.beperkt.is.tot.70.km/u.

Het. overzicht. illustreert. welke. statuten. pas-sen.binnen.de.functies.op.het.niveau.van.een.gemeente.

�

Functiesvanhetlokaalwegennet

Verbinden Verzamelen Ontsluiten

Sta

tuut

vand

eo

penbare

weg Voetgangerszone – – (x)

Erfenwoonerf – – x

Zone30 x x x

Zone30schoolomgeving x x x

50km/u x x (x)

70km/u x – –

Categoriseringenfunctiesvanhetwegennetbinnendebebouwdekom.

–nietvantoepassing (x)eventueelvantoepassing xvantoepassing

2.3. Strategisch plan voor een zone 30 per wijk, voornaamste stappen en methode

Om. een. strategisch. plan. voor. een. zone.30.uit. te.werken.moet.men.eerst.goed.nadenken.over.het.huidige.en.het.gewenste.gebruik.van.gemeentewegen.. Welke. wegen. zullen. ontslui-tingswegen.worden,.welke.verzamelwegen.en.welke.verbindingswegen.?.Dit.is.van.fundamen-teel. belang. om. het. verkeer. te. oriënteren. en.over.de.nodige.wegvoorzieningen.te.beslissen..In.dit. stadium.moet.men.ook.overleggen.met.de.beheerders.van.het.openbaar.vervoer.om.de.trajecten.van.de. lijnen. te.kennen.en. te.weten.waar.de.commerciële.snelheid.afneemt…

Op.basis.van.de.hiërarchische indeling.van.de.wegen. en. rekening. houdend. met. het. feit. dat.de. verblijfsfunctie. binnen. de. bebouwde. kom.steeds.moet.overheersen,.kan.men.aangepaste.snelheden. vastleggen. naargelang. de. functie.van.deze.wegen,. dit. is. de. categorisering.. Zo.bakent.men.zones.af.die. in.zone.30.omgezet.zullen.worden.en.wegen.waarop.50.km/u.blijft.gelden. maar. met. zones.30. in. de. nabijheid.van. scholen. of. op. wegen. die. veel. gebruikt.worden. door. voetgangers. en. fietsers. (zoals.stationsomgevingen,.oversteken.naar.handels-centra…).. Voor. sommige. straten. zal. dit. geen.enkel. probleem. vormen,. voor. andere. zal. een.keuze.moeten.opgelegd.worden..Hierbij.moet.men. rekening. houden. met. de. veiligheid. van.alle.weggebruikers,.maar.ook.met.het.gemeen-telijke.ontwikkelingsplan.

fiche no 110

globale benadering

gerealiseerde zone 30 km/u

voetgangerszone

woonerf of erf 20 km/u Laatst bijgewerkt : juni 2007

BHG IRIS-plan – Na de hiërarchische indeling van zijn netwerk heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

bepaald welke categorieën van dit netwerk deel moesten uitmaken. Op alle ontsluitingswegen zal

op termijn maximum 30 km/u gereden mogen worden. In dit stadium moet iedere wijk

bestudeerd worden, ongeacht zijn problematiek en potentieel.

globale benadering

2.3.1. Verkeerscirculatieplan en -maatregelen

Nieuwe.zones.30.kunnen.aangelegd.worden.en.bestaande. zones.30. kunnen. geloofwaardiger.worden. door. het. doorgaand. verkeer. te. ban-nen.of.te.verminderen..Om.het.verkeer.te.ont-moedigen. wordt. een.verkeerscirculatieplan.bestudeerd. dat. de. verkeersrichting. (één. of.twee.richtingen).zal.bepalen..Reeds. in.dit.sta-dium.kan.een.zone.30.heel.geloofwaardig.zijn.wanneer.zij.ondersteund.wordt.door.verkeers-maatregelen. aangevuld. met. andere,. gerichte.maatregelen. (zoals. de. invoering. van. poortef-fecten).zoals.de.wegcode.dit.vereist.

Verkeersmaatregelen. kunnen. van. allerlei. aard.zijn.. Het. kan. gaan. om. een. wijziging. van. rij-richting.(tweerichtingsverkeer,.éénrichtingsver-keer,.beperkt.éénrichtingsverkeer),.een.nieuwe.parkeerregeling,. maar. deze. maatregelen. kun-nen.ook.ingrijpender.zijn,.zo.kunnen.sommige.kruispunten. volledig. verboden. worden. voor.bepaalde.weggebruikers.

De. invoering. van. éénrichtingsverkeer. in. stra-ten.met.weinig.of.geen.doorgaand.verkeer. is.te.vermijden..Als.de.straat.niet.opnieuw.wordt.aangelegd,. zou. dit. immers. kunnen. aanzetten.tot. sneller. rijden.. Indien. men. toch. éénrich-tingsverkeer. invoert,. moet. men. systematisch.overwegen.om.de.tegenrichting.open.te.stellen.voor. fietsers. (=. beperkt. éénrichtingsverkeer)..Fietsers. zijn. natuurlijk. veiliger. op. wegen. die.minder. gebruikt. worden. en. waar. de. snelheid.lager.ligt.dan.op.verzamelwegen.of.wegen.met.overwegend.doorgaand.verkeer.

Men.heeft.talrijke.concepten.bedacht.om.door-gaand.verkeer.te.bemoeilijken..De.meest.gebruik-te.zijn.verkeerslussen,.waarmee.automobilisten.naar. hun. vertrekpunt. in. de. wijk. teruggeleid.worden,.of.concepten.waarbij.het.verkeer.in.een.kam-. of. rekkenvorm. geleid. wordt. en. de. auto-mobilist.verplicht.is.om.op.zijn.stappen.terug.te.keren..Met.deze.concepten.is.enkel.verkeer.met.een.bestemming.in.de.wijk.mogelijk.

Enkele.hulpmiddelen.om.ze.toe.te.passen.:

•..Eénrichtingsverkeer

•..Kan. de. wijk. minder. toegankelijk. maken.voor.de.bewoners.;

•..moet. leiden. tot. het. openstellen. van. de.tegenrichting.voor.fietsers 4.;

•..kan. aanzetten. tot. sneller. rijden. als. het.berijdbare.deel.van.de.rijbaan.voldoende.groot.is.

•..Afsluiting van een kruispunt

•...Met. kleinschalige. of. volledige. heraanleg.(zie. punt. 2.3.4..:. “Een. zone.30. afbakenen.door. middel. van. infrastructurele. maatre-gelen”).;

•...met.toegang.voor.bepaalde.weggebruikers.zoals. fietsers,. voetgangers. en. voertuigen.van.hulpdiensten.

•..Parkeren

Wanneer. men. éénrichtingsverkeer. invoert.voorziet.men.vaak.de.mogelijkheid.om.langs.beide.kanten.van.de.straat. te.parkeren,.om.de.beschikbare.ruimte.kleiner.te.maken..Dit.is. uiteraard. een. eenvoudige. en. populaire.oplossing,. maar. op. die. manier. zijn. er. ook.meer. wagens. aanwezig. in. het. straatbeeld..De. bijkomende. parkeergelegenheid. moet.aan.een.bestaande.vraag.in.de.wijk.tegemoet.komen,.zoniet. loopt.men.het.risico.dat.ook.andere. voertuigen. aangetrokken. worden….Het. doorlopend. langsparkeren. kan. ook. de.zichtbaarheid.van.voetgangers.bemoeilijken.en.de.oversteekmogelijkheden.beperken.als.er. geen. regelmatige. onderbrekingen. zijn….Er. bestaan. ook. andere. parkeermogelijkhe-den,. zoals. schuinparkeren. en. haaks. par-keren,. die. de. weg. smaller. maken. zonder.daardoor.meer.voertuigen.aan.te.trekken.

•..Wegen voor plaatselijk verkeer

•..Laten.bussen,.voertuigen.van.hulpdiensten.en.fietsers.door.

11

4.Ziebrochure“BEV–Beperkteenrichtingsverkeer.Vooreenveiligeveralgemeendeinvoeringvanhetbeperkteenrichtingsverkeer”,BIVV2004.

•..Statuten. waardoor. de. openbare. weg. geheel.of.gedeeltelijk.voorbehouden.is.aan.bepaalde.weggebruikers. zoals. voetgangerszones. of.voorbehouden. wegen.5. (F99).. Deze. statuten.bieden. het. voordeel. dat. zij. een. filterend.effect.hebben.en.enkel.openstaan.voor.niet-gemotoriseerde.verplaatsingswijzen.

Sommige. steden. zoals. Hamburg. en. Brug-ge. passen. voor. de. algemene. invoering. van.de. zone.30. eerst. deze. verkeersbeheersings-methodes. toe,. alvorens. de. infrastructuur.opnieuw. aan. te. leggen.. Deze. werkwijze. is.uiteraard.veel.goedkoper.dan.een.ingrijpende.heraanleg.en.maakt.het.mogelijk.om.snel.en.op.grote.schaal.op.te.treden..In.het.algemeen.merken. we. een. daling. van. de. effectief. gere-den. snelheid.. Op. plaatsen. waar. de. snelheid.nog.steeds.te.hoog.ligt,.kan.men.overgaan.tot.iets.duurdere.investeringen.

2.3.2. Communicatie

Deze.fase,.die.vaak.verwaarloosd.of.snel.door-lopen. wordt,. is. van. fundamenteel. belang. om.de.invoering.van.de.zone.30.te.aanvaarden.en.te.laten.naleven.

Communiceren. wordt. des. te. gemakkelijker.wanneer.de.zones.waar.30.km/u.zal.toegepast.worden. zeer. uitgestrekt. zijn. of. wanneer. de.gemeente,.naar.het.voorbeeld.van.het.Brussels.Hoofdstedelijk. Gewest,. Brugge. of. Gent,. een.eigen.invoerbeleid.heeft.voor.zones.30..Zo.kan.de.gemeente.op.grote.schaal. informeren.over.wat. een. zone.30. precies. inhoudt,. welke. de.voordelen.zijn.en.welke.wegvoorzieningen.zul-len.doorgevoerd.worden..Het.publiek.zal.beter.reageren.wanneer.het.begrijpt.waarom.bepaal-de.wegen.het.statuut.van.zone.30.krijgen.

Brugge. en. Gent. hebben. een. folder. voor. het.grote.publiek.ontwikkeld.waarin.de.doelstellin-gen.en.voordelen.van.een.zone.30.voor.woon-wijken.uitgelegd.worden..Door.de.boodschap.duidelijk.over.te.brengen.worden.de.voordelen.van.zones.30.steeds.minder.in.vraag.gesteld.

Zelfs. wanneer. er. op. grote. schaal. gecommu-niceerd. wordt,. moet. men. ook. de. buurtbewo-ners.en.zij.die.de.wegen. in.kwestie.dagelijks.gebruiken. raadplegen.. Deze. communicatie. is.

dan. geen. verplichting. meer. op. grond. van.een. reglementering,. maar. is. wenselijk. om.de. gebruikers. rond. een. gezamenlijk. leef-. en.wegenproject. te. verenigen.. De. gemeente. kan.zich. beperken. tot. het. verstrekken. van. infor-matie. aan. de. bewoners. via. een. folder,. of. zij.kan.meer.overleg.plegen.en.het.project.tot.op.zekere. hoogte. opnieuw. in. vraag. stellen.. Zo.worden. bijvoorbeeld. bij. verkeersremmende.wegvoorzieningen. minder. vragen. gesteld. als.er.voorafgaand.overleg.plaats.vond.tussen.en.met.de.buurtbewoners.

2.3.3. Handhaving

Snelheidscontroles. zijn. er. om. verschillende.redenen.:.enerzijds.om.de.doeltreffendheid.van.de. voorzieningen. te. evalueren. en. anderzijds.om.aan. te. tonen.dat.de.gemeente.wil. dat.de.voorgehouden. snelheid. werkelijk. nageleefd.wordt..Overtreders.worden.bestraft.zodat.het.plaatselijke.karakter.behouden.blijft,.en.iedere.weggebruiker.er.veilig.is.

Voor. de. uitvoering. van. deze. controles. gaat.men. best. in. verschillende. fases. te. werk.:. een.testfase,. een. informatiefase. en. een. handha-vingsfase.

De snelheidscontrole vóór de invoering van zone.30 laat.toe.om.na.te.gaan.welke.snelhe-den.er.op.dat.moment.gereden.worden.en.om.een.idee.te.hebben.van.de.nodige.infrastructu-rele.voorzieningen.Men. kan. eveneens. nagaan. hoe. snel. er. op.bepaalde.tijdstippen.van.de.dag.gereden.wordt.en. snelheidsovertredingen. al. dan. niet. in. ver-band. brengen. met. spits-. en/of. daluren.. Hier-mee.kan.men.onder.meer.nagaan.welk.effect.een.maatregel.zou.hebben.op.de.snelheid.van.het.doorgaand.verkeer.Als.men.de.snelheden.vóór.de.interventie.kent,.kan.men.de.situatie.“voor”.en.“na”.vergelijken.en.hieruit.lessen.trekken.

Na de invoering van zone.30 en. eventuele.heraanleg. van. de. weg. voorziet. men. best. een.evaluatieperiode.. Tijdens. deze. periode. zullen.informatieve controles. uitgevoerd.worden.om.de.weggebruikers.de.kans.te.geven.hun.gedrag.aan. te.passen..Deze. informatie.kan.doorgege-ven.worden.via.een.preventieradar.die.de.gere-

12globale benadering

5.Zietechnischefiche“Landbouwwegen”,BIVV2006.

globale benadering13

den.snelheid.of.een.boodschap.toont.(“te.snel”.of.“dank.u”)..Deze.radar.kan.dezelfde.dag.nog.binnen.de.zone.verplaatst.worden.om.een.maxi-mum.aantal.weggebruikers. te.bereiken..Het. is.ten.stelligste.afgeraden.om.deze.informatiefase.over. te. slaan.. Met. het. nieuwe. boetesysteem.worden.rijbewijzen.immers.sneller.ingetrokken,.vanaf.het.moment.dat.meer.dan.30.km/u.te.snel.gereden.wordt..Om.te.vermijden.dat.weggebrui-kers.nogal.oppervlakkig.zouden.reageren.op.het.zone.30-systeem.is.het.beter.om.zeer.duidelijk.te.informeren.over.de.snelheidslimieten.en.over..de.maximumsnelheid.op.een.bepaalde.plaats.

Ook. na. de. informatiefase. is. het. belangrijk,.controles.te.houden.om.het.lokale.karakter.van.een. zone.30. te. benadrukken.. Daarna. zal. het.misschien.nog.nodig.en.nuttig.kunnen.zijn.om.af.en.toe.controles.te.houden..Sommige.steden.baseren.hun.zone.30-beleid.bijna.uitsluitend.op.controles,.zoals.Berlijn,.waar.buiten.de.poortef-fecten.geen.enkele.heraanleg.gebeurde.

Na.een.heraanleg.zijn.controles.ook.zeer.belang-rijk.om.de.nieuwe.zone.30.te.kunnen.evalueren.en.na.te.gaan.wat.er.eventueel.fout.loopt.

2.3.4. Een zone 30 afbakenen door middel van infrastructurele maatregelen : begin aangeven, ingrijpen op het kruispunt en indien nodig corrigeren ter hoogte van de weggedeeltes

Rekening. houdend. met. de. vroegere. realisa-ties. (categorisering,. uitgestrektheid…),. is. het.meest. logisch.om.de. toegang tot de zone.30 duidelijk aan te geven.. Het. resultaat. is. een.relatief.homogene.openbare. ruimte.met. ener-zijds.doorlopende.weggedeeltes.en.anderzijds.kruispunten.

Op. kruispunten. kan. men. het. gemakkelijkst.ingrijpen..Het.gaat.hier.om.strategische.plaat-sen. waar. alvast. een. eerste. snelheidsvermin-dering. gebeurt.. De. weggebruikers. zullen. er.sowieso.(lichtjes).vertragen..Dit.verkeersgedrag.wordt.versterkt.door.infrastructurele.maatrege-len.of.door.de.organisatie.van.het.verkeer..Alle.weggebruikers.zullen.er.automatisch.hun.snel-heid.matigen..Hieronder.beschrijven.we.enkele.mogelijke. types. kruispunten. die. de. snelheid.kunnen.afremmen.

Het. is. ook. mogelijk. om. doorlopende wegge-deeltes.aan.te.passen..Hierbij.moeten.eerst.de.plaatsen.aangepakt.worden.waar.zich.bepaalde.gebeurtenissen.voordoen,.ingangen.van.scho-len,. openbare. gebouwen,. opmerkelijke. ele-menten,.kortom.alle.potentiële.gevaarzones.

Leefbare weginfrastructuur die het accent legt op de plaatselijke activiteiten en deze in het bezit laten komen van de openbare ruimte, zijn volwaardige veiligheidsinrichtingen.. We.geven. ook. verschillende. mogelijkheden. voor.doorlopende.weggedeeltes.

A. Poorteffecten aan het begin van zones 30

Bij.de.invoering.van.een.zone.30,.moet.allereerst.het. begin. aangeduid. worden.. Dit. begin. moet.duidelijk. herkenbaar. zijn. voor. alle. weggebrui-kers..Het.poorteffect.geeft.aan.waar.de.wegge-bruikers.hun.gedrag.moeten.aanpassen,.waar.ze.hun.snelheid.moeten.matigen.en.is.idealiter.het.vertrekpunt.van.een.nieuwe.verkeersinfrastruc-tuur.die.de.lokale.activiteiten.ten.goede.komt.

Het. poorteffect. kan. op. verschillende. manie-ren.worden.aangebracht,.gewoonweg.via.een.verkeersbord. (F4a. aan. het. begin,. F4b. op. het.einde),.via.een.kleinschalige.(compacter.kruis-punt),.of.via.een.ingrijpender.voorziening.

Klassieke. poorteffecten. zijn. compactere. kruis-punten,.andere.materiaalkeuze.voor.het.wegdek,.aanplanting,.verticale.elementen.(verlichtingspa-len…). of. niveauverschillen. (verkeersdrempels,.rijbaankussens,.doorlopende.trottoirs…).

Poorteffectdoormiddelvaneentrottoiruitstul-

ping.Vooreenoptimalezichtbaarheidwashet

verkeersbordbeterdichterbijdeboordsteen

geplaatst.

•..Het verkeersbord. moet. duidelijk. zichtbaar.zijn..De.ideale.plaats.is.onmiddellijk.naast.de.weg,.of.zelfs. in.de.parkeerzones,.zodat.het.verkeersbord.zich.in.het.gezichtsveld.bevindt.van.de. automobilist..Verder.dan.het. trottoir.of.op.de.berm.is.te.vermijden.

•..Een. poorteffect. d.m.v.. een. doorlopend. trot-toir. zorgt. voor. een. drastische. snelheidsver-laging.bij.het.binnenrijden.van.een.zone.30,.als. deze. begint. op. een. kruispunt.. Er. moet.bijzondere. aandacht. besteed. worden. aan.het. type. boordsteen,. niet. te. laag,. zodat. er.sprake. is. van. een. echt. trottoir,. maar. ook.niet. te. dwingend,. zodat. de. (gemotoriseer-de). tweewielers. niet. in. problemen. komen.6..

Doorlopende. trottoirs. kunnen. de. zijstraat.minder. zichtbaar. maken,. waardoor. de. snel-heid.toeneemt.op.de.weg.langs.de.zone.30..Het.poorteffect.daarentegen.is.hier.bijzonder.goed.zichtbaar..De.bestuurder.(fietser,.motor-rijder,. automobilist…). moet. hier. echt. door.een.“sas”.

•..Het.poorteffect.kan.ook.gerealiseerd.worden.door.een.verhoging.zoals.een.verkeersdrem-pel,.rijbaankussen.of.verkeersplateau.


Iedereenmoethetverkeersbordkunnenzien.

6.Momenteelwordtereentechnischeficheopgesteldoverdeaanlegvandoorlopendetrottoirs,uitgavevoorzienvoormidden2007.

Eenzebrapadhoortnietthuisop

eendoorlopendtrottoir,devoetgangerheeft

erimmersalvoorrang!

Hettrottoirlooptdooroverdewegenpaaltjes

belettendatauto’stoegangkrijgentotderest

vanhettrottoir.

Doorlopendtrottoirlangseenhandelsweg,

devoetgangerbehoudthiervoorrang.

•..Het.begin.van.een.zone.30.kan.ook.worden.aangegeven.aan.de.hand.van.trottoiruitstul-pingen.. Het. principe. van. trottoiruitstulpin-gen. bestaat. erin. om. de. voetganger. die. wil.oversteken.duidelijk.zichtbaar.te.maken,.op.hetzelfde. niveau. als. de. geparkeerde. voer-tuigen..Deze.uitstulpingen.(aan.beide.zijden.van. de. weg). kunnen. met. elkaar. verbonden.worden. d.m.v.. een. zebrapad,. maar. dit. is.niet. verplicht.. Deze. inrichting. beveiligt. het.oversteken. door. de. wederzijdse. zichtbaar-heid.tussen.de.weggebruikers.te.verbeteren,.maar.matigt.ook.de.snelheid.van.voertuigen.die. een. zone.30. binnenrijden.. Het. principe.

van. de. trottoiruitstulpingen. kan. uitgebreid.worden,. zodat. er. heuse. pleintjes. ontstaan.bestemd.voor.maatschappelijke.functies.die.verband.houden.met.plaatselijke.activiteiten.(caféterrassen,.scholen…).

•..Een. andere. mogelijkheid. is. om. over. een.bepaalde. afstand. een. ander materiaal. te.kiezen.voor.het.wegdek..Zo.kan.het.wegdek.een. andere. kleur. of. textuur. krijgen. (kas-seien)..Het.ligt.voor.de.hand.dat.deze.andere.materiaalkeuze.minder.effect.heeft.dan.trot-toiruitstulpingen.of.snelheidsremmers..Maar.soms.zijn.er.situaties.waar.de.gereden.snel-heid.niet.al.te.hoog.ligt.en.waar.een.grotere.investering.niet.gerechtvaardigd.is.

globale benadering1�

Beginvaneenzone30aangegevendooreen

verkeersdrempelmetzebrapad.Letookopde

wegversmallingd.m.v.trottoiruitstulpingen.

Hetbeginvaneenzone30schoolomgeving

wordthieraangegevendoortwee

rijbaankussensrondhetzebrapad,letopde

biggenruggenomtebelettendatdevoertuigen

tussenderijbaankussenszoudenslalommen.

Hetkruispuntwordtaanzienlijkkleinerener

ontstaateenpleintjedatenerzijdsdientals

poorteffectendatanderzijdseenmaatschappe-

lijkerolvervultalscaféterras,zonderdat

devoetgangershierdoorgehinderdworden.

Hetpoorteffectwordtbereiktdooreenandere

materiaalkeuze,dieaangeeftdathettrottoir

doorloopt,zonderdatersprakeisvan

eenhoogteverschil.

•..Men.kan.ook.gebruik.maken.van.plaatselijke bijzonderheden.. Het. begin. van. de. zone.30.laten. samenvallen. met. een. opvallend. ele-ment,. een. brugje,. een. attractiepunt. zorgt.voor.een.beter.begrip.bij.de.automobilist.

•..Al.deze.poorteffecten.kunnen.steeds.gepaard.gaan. met. een. van. ver. zichtbare. vertica-le. dimensie.:. aanplanting,. straatmeubilair.zoals. verlichtingsmasten,. portieken. boven.de. weg…. Als. men. kiest. voor. aanplanting,.moet. de. wederzijdse. zichtbaarheid. tussen.de.weggebruikers.wel.gegarandeerd.worden..Zo.mogelijk.moet.ze.dus.verwijderd.worden.van.de.as.van.een.voetgangersoversteek,.en.te.grote.aanplanting,.die.kleine.personen.aan.het.zicht.kan.onttrekken,.is.te.vermijden.

•..Poorteffecten. zijn. ook. mogelijk. langs. door-lopende. weggedeeltes.. Bovenvernoemde.snelheidsremmende. middelen. worden. dan.gebruikt,.maar.er.bestaan.ook.meer.specifie-ke. voorzieningen. zoals. asverschuivingen. of.middeneilanden..Een.asverschuiving.ontstaat.door.een.zijdelingse.of.centrale.voorziening.(middeneiland).. Zo’n. verkeerseiland. wordt.vaak. voorzien. van. lichtgevende. elementen.voor.een.betere.zichtbaarheid..De.asverschui-ving. kan. gelden. voor. het. verkeer. uit. beide.richtingen,. maar. als. de. breedte. beperkt. is,.zorgt.men.er.best.voor.dat.het.verkeer.dat.de.zone.30.binnenrijdt.afgeremd.wordt.

•..Als. de. zone.30. na. of. op. een. kruispunt.begint,.dan.kan.dit.kruispunt.als.poorteffect.dienen.

B. De heraanleg van kruispunten

•..Voorrang van rechts. is. de. basisregel. voor.de. heraanleg. van. kruispunten.. Binnen. de.zones.30. zijn. verkeerslichten. te. vermijden,.zowel.voor.voertuigen.als.voor.voetgangers..Hier.streeft.men.een.vlotte.verkeersafwikke-ling.na.bij.gematigde.snelheid,.m.a.w..trage.doorstroming.


Plaatselijkebijzonderhedenzoalsoudepoorten

ofnauwespoorwegbruggenkunnenvooreen

poorteffectzorgen.

Poorteffectd.m.v.straatmeubilairen

markeringen.Dewegvoorzieningmoetzichtbaar

zijn,zoweloverdagals’snachts.

Beginvanzone30d.m.v.eenverkeersplateau

opeengewestweg.

•..In.grote.bebouwde.kommen.is.het.mogelijk.dat. bepaalde. gedeeltes. van. verbindingswe-gen. omgevormd. worden. tot. zone.30,. door.de. grote. aanwezigheid. van. zachte. wegge-bruikers..In.dit.geval.kunnen.verkeerslichten.soelaas.bieden.

•..Jarenlang. waren. de. wegbeheerders. geneigd.om.kruispunten.aan.te.leggen.met.een.grote.krommingsstraal,. waardoor. de. snelheid. van.de. voertuigen. hoog. bleef. en. waardoor. de.voetgangersoversteken. langer. waren.. Hier-door.ontstonden.er.heuse.asfaltzeeën.waar-van.de.leesbaarheid.te.wensen.overliet..Deze.kruispunten.moeten.dus.compacter.gemaakt.worden..Er.wordt.meestal.gewerkt.met. trot-toiruitstulpingen,. maar. kleine. rotondes. en.verkeersplateaus.zijn.ook.mogelijk.

•..Al. dan. niet. overrijdbare. trottoiruitstulpin-gen op een kruispunt.hebben.verschillende.voordelen.:

•..de.voetgangersoversteek.wordt.verkort.;

•..voetgangers. en. vooral. kinderen. zijn.zichtbaarder. ondanks. de. geparkeerde.voertuigen.;

•..parkeren. op. de. oversteek. wordt. fysiek.verboden.op.de.oversteek.zelf,.maar.ook.ervoor.(minimum.5.m).;

•..op.kruispunten,.al.dan.niet.gecombineerd.met. een.verkeersplateau,. vormen.ze.een.heel.goed.poorteffect.en.vertragen.ze.het.verkeer.


Indorpenkandeinrichtingvankruispunten

heeleenvoudigblijven,hetverkeersplateau

isniettehinderlijk,maarbenadrukttoch

dekwaliteitvanderuimte.Devoorrangvan

rechtsblijftbehouden.

Omditkruispuntteverkleinenenderechte

lijntedoorbreken,werdgekozenvoor

eenombuigingd.m.v.ditplantenvak.

Deoversteekwordtaanzienlijkverkort

doordeaanlegvaneentrottoiruitstulping.

Hetkruispuntwerdverkleinddoor

deverbredingvanhettrottoir.Letop

deingewerkteboordstenen,waardoor

hetoverstekencomfortabelerwordt.

De. trottoiruitstulping. moet. het. parkeren.onmogelijk. maken. over. voldoende. afstand,.zodat. geen. enkele. voetganger. gemaskeerd.wordt. door. grotere. voertuigen. zoals. bestel-wagens.. Daarom. moet. de. trottoiruitstulping.lang.genoeg.zijn,.minstens � m..Omwille.van.de. zichtbaarheid,. zijn. obstakels. (aanplanting,.straatmeubilair).vóór.de.voetgangersoversteek.te.vermijden.

Soms. is. het. onmogelijk. om. volledig. overrijd-bare. trottoiruitstulpingen. aan. te. brengen. om.zwaar. verkeer. zoals. brandweer-. of. vuilniswa-gens.langs.te. laten….De.uitstulpingen.mogen.dan.een.–.niet.al.te.comfortabel.–.overrijdbaar.gedeelte. hebben.. Voertuigen. moeten. immers.niet. aangemoedigd. worden. om. er. systema-tisch.gebruik.van.te.maken.!

•..Kruispunten.in.zones.30.kunnen.ook.omge-vormd.worden.tot.minirotondes..Rotondes.zijn. heel. geschikt. voor. traag. verkeer. met.vlotte. doorstroming.. De. verplaatsingen.verlopen. er. makkelijk. en. veilig,. op. voor-waarde. dat. de. omvang. van. de. rotonde.beperkt.blijft.


Overrijdbaretrottoiruitstulpingen

kunnendedoorgangvergemakkelijken

voorzwaarverkeer.

Heelbredetrottoirszijnnietaltijdnodig,

deresterenderuimteophetkruispuntkan

vrijgelatenwordenvoorandergebruik.

Ishetkruispunttegrootendemiddelen

beperkt?Markeringenengoedzichtbaar

aangebrachtepaaltjeszijnheeldoeltreffend

enkostennietveel.

1�globale benadering

•..Om.de.lengte.van.de.oversteken.te.beperken.en. omwegen. te. vermijden. voor. de. voet-gangers,.moeten.de.kruispunten. compacter.gemaakt.worden,.waardoor.het.verkeer.ver-traagt..Als.rotondes.verkleind.worden,.moet.men.ofwel.de.doortocht.garanderen.voor.alle.types.verkeer,.ofwel.restrictieve.maatregelen.nemen. om. de. doortocht. te. verbieden. voor.voertuigen. boven. een. bepaald. gewicht.. De.doortocht. van. hulpdiensten,. vuilniswagens,.etc..moet.natuurlijk.mogelijk.blijven..Als.de.doortocht. voor. zware. voertuigen. mogelijk.moet.blijven,.kan.men.met.semi-.of.volledig.overrijdbare.rotondes.werken.

Volledig.overrijdbare.middeneilanden,. ook.wel.punaises.genoemd,.kunnen.aangebracht.worden.in.wijken.waar.de.beschikbare. ruimte.beperkt.is.. Deze. overrijdbare. middeneilanden. hebben.in. het. algemeen. niet. het. wettelijk. statuut. van.rotonde..Voorrang.van.rechts.is.van.toepassing..In.de.praktijk.gedragen.de.weggebruikers.zich.er.als.op.een.rotonde.als.er.meerdere.voertui-gen.tegelijk.langsrijden,.of.als.op.een.“normaal”.kruispunt.met.voorrang.van.rechts.

Dezevoorzieningmaakthetmogelijkom

hetkruispuntteaccentueren,maardevoorrang

vanrechtsblijftvantoepassing.

Inditgevalisdepunaisegroter,devoertuigen

zulleneroverrijden,maarwordenniet

verplichtomrondterijden.Alserverschillende

voertuigentegelijkertijdaanwezigzijn,

gedragendebestuurderszichechterzoals

opeenrotonde.

Dezemini-rotondeisheelcompact,desnelheid

islaagendevoetgangersoverstekenkort.

Fietsersvoelenzicherookveilig,wantzezijn

heelgoedzichtbaarvoordeandere

weggebruikers.Zwarevoertuigenkunnen

probleemloosmetéénwielover

hetmiddeneilandrijden.

Hetkruispuntwordtalleenbenadruktdoorde

“punaise”,derodezonezorgtvoorcontrasten

kandienenalsoriëntatiepuntvoordoorgaand

verkeer.Bestuurdersdievertrouwdzijnmetde

omgevingnaderenmetgematigdesnelheiden

gevenvoorrangvanrechts.

Op.drukkere.wegen.of.wegen.met.doorgaand.verkeer,.is.het.eenvoudiger.om.voor.het.zwaar.verkeer. gedeeltelijk. of. volledig. overrijdbare.compacte.rotondes.aan.te.leggen..In.dit.geval.moet.dezelfde.signalisatie.worden.aangebracht.als.op.een.rotonde,.het.verkeer.dat.zich.al.op.de.rotonde.bevindt.heeft.voorrang.

•..Op. kruispunten. worden. er. vaak. verkeers-plateaus. aangelegd.. Door. de. potentiële.gevaarzone. te. accentueren,. de. gereden.snelheid. te. verlagen. en. de. oversteekom-standigheden. te.verbeteren,.neemt.de.ver-keersveiligheid.toe.

De. aanleg. van. verkeersplateaus. is. boven-dien. dé. gelegenheid. om. de. configuratie. van.een.kruispunt.aanzienlijk. te.wijzigen..Dankzij.deze. wijziging. wordt. het. fysiek. vertragende.effect. van. het. verkeersplateau. nog. versterkt.d.m.v.. een. verkeersleefbare. zone,. waar. het.oversteken.makkelijker. is,.wat.de.plaatselijke.activiteiten.bevordert..Het.profiel.moet.in.over-eenstemming.zijn.met.de.geldende.wetgeving.(ministeriële.omzendbrief.van.3.mei.2002).


Hierissprakevaneenechterotonde,met

voorrangopderotonde.Deafmetingenzijn

beperkt,maareriseenoverrijdbaargedeelte

voorzwaarverkeer.

Derotondewordthierherleidtothaar

eenvoudigstevorm.Dedoortochtvanzwaar

verkeerisuiteraardgeenprobleem.

Hetkruispuntwerdvolledigheraangelegdzodat

wenukunnensprekenvaneenverkeersleefbare

plaats.Deoverstekenzijnkortendewederzijdse

zichtbaarheidisgoed.Deaanlegvaneen

verkeersplateauheeftookdeeffectiefgereden

snelhedenaanzienlijkdoenafnemen.

Geenplateauinditgeval,maarderuimte

werdvangeveltotgevelheraangelegdenlijkt

nuopeenplein.

21

Verkeersplateaus. en. discontinuïteiten. in. het.wegdek. in. het. algemeen. zijn. meer. vatbaar.voor.slijtage..Bij.de.materiaalkeuze.moet.men.rekening.houden.met.de.drukte.op.de.rijbaan..Betonklinkers.kunnen.geschikt.zijn.voor.zones.met.weinig.verkeer,.maar.zijn.niet.aangewezen.voor. drukkere. wegen.. Er. zijn. andere. moge-lijkheden. zoals. reliëfbeton,. kleurwijziging,. of.verkeersplateaus. met. prefabaanloopvlak. of.asfalten. verkeersplateaus.. De. duurzaamheid.van.de.voorziening.is.van.groot.belang.voor.de.geloofwaardigheid.

•..Zoals. reeds. vermeld. in. het. hoofdstuk. over.verkeersmaatregelen,.kan.het.nuttig.zijn.om.een.kruispunt.af te sluiten.om.zo.doorgaand.verkeer.te.bannen..Deze.maatregel.is.bijzon-der.doeltreffend..De.begeleidende.infrastruc-turele.ingrepen.kunnen.variëren.van.paaltjes.met. aanplantingen. tot. de. heraanleg. van.de. openbare. ruimte.. De. wegbeheerder. kan.kiezen.wat.hem.het.meest.geschikt.lijkt..De.toegang.kan.behouden.blijven.voor.voetgan-gers,.fietsers.of.hulpdiensten..Hiermee.moet.rekening.gehouden.worden.bij.de.aanleg.

globale benadering

Kruispuntmetverkeersplateau,omringd

dooraanplantingenlantaarnpalen.

Hetverkeersplateauwordthieraangevuldmet

trottoiruitstulpingenomdebreedtetebeperken.

Opdezeuitstulpingenislageaanplanting

aangebracht,waardoorvoetgangers

offietsersnogsteedszichtbaarblijven.

Afsluitingvaneenkruispunt,waardoorin

dewijkeenontmoetingsplaatsontstaat.

Bijdeinvoeringvaneenrichtingsverkeer,

heeftdewegbeheerderbeslistomhet

verkeerteheroriënterenenomtekiezen

voordezevoorzieningen.Devoorzieninglijkt

tijdelijk,maarerisaandachtbesteedaande

zichtbaarheid:lantaarnpalen,reflecterende

paaltjes…Hetzelfdeprincipekantoegepast

wordenomeenkruispuntaftesluiten.


C. Voorzieningen langs doorlopende weggedeeltes

Het.is.heel.belangrijk.dat.de.weg.goed.leesbaar.is..Men.moet.vermijden.dat.de.weggebruikers.verkeerde. informatie. krijgen,. verkeersborden.die. leesbaar. zijn. bij. aanzienlijk. hogere. snel-heden.dan.toegelaten.en.wegmarkeringen.die.te.zeer.de.aandacht.vestigen.op.een.bepaalde.plaats.zijn.dus.te.vermijden.

Niet. alleen. door. de. verschillende. snelheden.van.de.weggebruikers,.maar.ook.door.andere.activiteiten.die.er.zich.voordoen,.zijn.er.moge-lijke.conflictpunten..De.weginfrastructuur.moet.zich.dus.niet.teveel.richten.op.bijzondere.ele-menten.zoals.voetgangersoversteken,. fietspa-den….maar.op.de.hele.openbare.ruimte.

Aanpassing van het lengteprofiel

•. Verhoogde inrichtingen en rijbaankussensVerkeersdrempels en verkeersplateaus. wor-den. gereglementeerd. door. het. Koninklijk.Besluit.van.9.oktober.1998,.en.gewijzigd.door.de.Ministeriële.Omzendbrief.van.3.mei.2002.waarbij.de.rijbaankussens.werden.toegevoegd..Het. voorgeschreven. profiel. van. de. aanrijhel-lingen. en. de. voorgeschreven. lengte. van. het.verkeersplateau. moeten. nageleefd. worden..De.reglementaire.profielen.zijn.immers.zoda-nig. ontworpen. dat. ze. een. vertragend. effect.hebben,. maar. geen. schade. aanbrengen. aan.voertuigen.die.hoogstens.30.km/u.rijden.

Het.is.belangrijk.om.te.weten.of.de.weg.zich.op.een.traject.bevindt.dat.frequent.gebruikt.wordt.door.hulpdiensten.of.geregelde.dien-sten.voor.gemeenschappelijk.vervoer..In.dit.geval.moet.het.profiel.van.de.aanrijhellingen.aangepast. worden. en. in. andere. gevallen.zijn. sommige. types. snelheidsremmers. niet.toegestaan.

Op. de. route. naar. een. containerpark. of. op.een. weg. waar. veel. vrachtwagens. komen,.zijn. verhoogde. inrichtingen. (verkeerspla-teaus,. rijbaankussens. of. verkeersdrempels).te. vermijden.. Onbeladen. vrachtwagens. die.over.deze.voorzieningen.rijden.veroorzaken.heel.wat.geluidsoverlast.voor.de.bewoners.

Er. zijn. ook. bijkomende. maatregelen. nodig.tussen. de. twee. voorzieningen. om. te. ver-mijden.dat. het. verkeer. opnieuw.aanzienlijk.

sneller. gaat. rijden.. Het. dwarsprofiel. moet.dan.aangepast.worden.om.de.snelheid. laag.te.houden..Regelmatig.verkeer.met.een.lage.snelheid. bevordert. de. doorstroming,. ver-hoogt. de. veiligheid. en. beperkt. de. geluids-overlast.

De.verhoogde. inrichtingen.zorgen.voor.een.fikse. snelheidsvermindering,. enerzijds.door.het. hoogteverschil. en. anderzijds. door. de.heraanleg.van.de.onmiddellijke.omgeving.

•..Het.verkeersplateau.benadrukt.de.onmiddel-lijke.omgeving.van.de.weg..Door.de.weg.en.de.voetgangersoversteken.op.gelijke.hoogte.te. leggen,. wordt. het. plaatselijke. karakter.duidelijker.voor.de.automobilist..Dankzij.het.parkeerverbod.op.verkeersdrempels.en.-pla-teaus,.ziet.men.beter.wat.er.zich.afspeelt.op.trottoirs.en.openbare.plaatsen.in.de.buurt.

Hierdoor. is. het. mogelijk. om. veiliger. over-steekplaatsen. aan. te. leggen,. waarbij. voet-gangers. zichtbaarder. worden. doordat. ze.zich. hoger. bevinden. ten. opzichte. van. de.automobilist..Op.deze.manier.oversteken. is.dus. heel. comfortabel. voor. alle. weggebrui-kers,.vooral.voor.personen.met.verminderde.mobiliteit. (tijdelijk.of.permanent),.die.onge-veer.30.%.uitmaken.van.de.bevolking.

Hierzijnlangseendoorlopendweggedeelte

trottoiruitstulpingenaangebrachtincombina-

tiemeteenverkeersplateau.Zezijnzichtbaar

gemaaktd.m.v.lantaarnpalen.Overstekenis

ergemakkelijkerdankzijhetverkeersplateau,

maaromdatdeoversteekplaatsnietaangege-

venismetmarkeringen,zijnvoetgangersniet

verplichtomzetegebruiken,ookalbevinden

zezichopminderdan30meterervan.

23globale benadering

Gelijkgronds. oversteken. wordt. vaak. toege-past. aan. schoolpoorten,. openbare. gebou-wen,.opmerkelijke.gebouwen…

•..Het. rijbaankussen. is. een. verhoging. in. het.midden.van.de.rijbaan.of.van.een.rijstrook..Deze.voorziening.is.bijzonder.geschikt.voor.plattelandswegen,. omdat. landbouwvoertui-gen. en. bussen. geen. hinder. ondervinden,.en. er. weinig. geluidsoverlast. ontstaat.. Voor.zones.30. bestaat. er. een. aangepaste. versie.van.het.rijbaankussen.:.korter.en.steiler.

•..Verkeersdrempels en.rijbaankussens.komen.kunstmatiger.over..Het.verkeersplateau.moet.het.verkeer.doen.vertragen.om.een.bepaalde.reden. (schoolpoort,. overstekende. voetgan-gers,.cultureel.erfgoed…)..De.verkeersdrem-pel.beoogt.dezelfde.doelstelling.:.de.snelheid.verlagen,. deze. vermindering. heeft. echter.minder. zichtbare. gevolgen. voor. de. auto-mobilist. (veiliger. oversteken. garanderen)..Kortom.:.de.weggebruikers.zijn.veel.minder.enthousiast. over. dit. soort. snelheidsrem-mers,.“omdat.ze.de.vrijheid.van.de.bestuur-ders.alleen.maar.beperken”.

Zoals. reeds. gezegd. in. het. gedeelte. over.geluidsoverlast,. veroorzaakt. elke. voorzie-ning. een. punctuele. geluidsoverlast,. vooral.als.deze.afgezonderd.is.en.ervoor.zorgt.dat.men.plots.vertraagt.om.over.de.voorziening.te.rijden,.om.daarna.snel.terug.op.te.trekken...

Om. de. geluidsoverlast. in. zijn. geheel. aan.te. pakken,. moet. het. verkeer. vertraagd.worden. over. de. ganse. weg.. Vloeiend. en.traag.doorstromend.verkeer. is.een.garantie.voor. verkeersleefbaarheid,. laat. het. verkeer.gemakkelijker.verlopen.en.bevordert.de.ver-keersveiligheid.

Onze.opmerkingen.voor.de. realisatie.en.de..materiaalkeuze. voor. verhoogde. voorzie-ningen. op. kruispunten. zijn. natuurlijk. ook.van.toepassing.voor.dezelfde.voorzieningen.langs.doorlopende.weggedeeltes.

Aanpassing van het dwarsprofiel

•. Straatmeubilair, verlichting en aanplantingen

•..Straatmeubilair.speelt.een.belangrijke.rol.in.het.wegbeeld,.dat.op.zijn.beurt.het.gedrag.van.de.weggebruikers.kan.beïnvloeden.

•..Het. maakt. het. mogelijk. om. de. ruimte. te.structureren,. zonder. dat. hierbij. al. teveel.lineaire. elementen. moeten. gebruikt. wor-den.. Het. straatmeubilair. moet. ook. aan-gepast. worden. aan. de. activiteiten. die. er.plaatsvinden. (plaatsen.van.banken,.speel-ruimte.voor.kinderen…).

•..Doordat.er.veel.bushaltes.zijn,.wordt.ook.de.aanwezigheid.van.het.openbaar.vervoer.goed.in.de.verf.gezet.

•..Wegversmallingen

•..De. spontane. snelheid. van. het. verkeer.hangt.af.van.verschillende.elementen..Eén.ervan. is. uiteraard. de. beschikbare. ruimte.voor.het.verkeer..Het.komt.erop.neer.dat.de. snelheid. hoger. ligt. op. relatief. brede.wegen.dan.op.smalle.wegen.

•..Bij. de. wegversmallingen,. kan. men. twee.categorieën. onderscheiden.:. visuele. ver-smallingen. en. materiële. versmallingen..Deze. laatste.kunnen.doorlopend.of.punc-tueel.zijn.

•..Materiële. of. visuele. doorlopende. versmal-lingen. maken. deel. uit. van. een. logica. om.de.snelheid.te.beperken..De.snelheid.moet.weliswaar. laag. blijven,. maar. de. verkeers-doorstroming. moet. vlot. verlopen. over. de.hele.voorziening..Punctuele.wegversmallin-gen.zijn.vaak.nuttig.om.problemen.m.b.t..zichtbaarheid,. veiligheid. en. in. mindere.mate.verkeersleefbaarheid.op.te.lossen.

Inditgevalzijnerronddevoorziening

aanplantingen,watdezichtbaarheid

tengoedekomt.

globale benadering

•..Visuele wegversmallingen. worden. aange-bracht. door. middel. van. een. andere. materi-aalkeuze.voor.de.zijkanten.van.het.wegdek,.zodat.de. rijbaan.visueel. smaller.wordt..Het.blijft. evenwel. mogelijk. om. er. te. rijden.. Dit.type. wegversmalling. kan. gebruikt. worden.op. routes. voor. openbaar. vervoer. of. zwaar.wegvervoer.. Automobilisten. die. zich. alleen.op.de.rijbaan.bevinden,.zijn.geneigd.om.de.zijkanten.van.de.rijbaan.niet.te.gebruiken,.ze.doen.dit.alleen.om.te.kruisen.

•..Er. bestaan. verschillende.materiële versmal-lingen..Zij.kunnen.doorlopend.zijn.(markering.van. de. parkeerplaatsen,. stoepverbreding…).of.punctueel.(trottoiruitstulping…).

•..Stoepverbredingen

•..Binnen. de. bebouwde. kom. moeten. ver-plaatsingen. van. de. voetgangers. voor-rang.krijgen.. Iedere.gewestoverheid.heeft.reglementaire. waarden. vastgelegd. voor.de. minimumbreedte. en. de. maximumhel-ling,. evenals. voor. mogelijke. afwijkingen..Wij. verwijzen.hier.naar.deze.gewestelijke.reglementen.

Om.snel.en.met.een.beperkt.budget.te.werk.te.gaan.kunnen.kan.men.zich.laten.inspire-ren.door.bepaalde.initiatieven..Zo.zien.we.een. aantal. verbredingen. van. de. voetgan-gersruimte.door.plaatsing. van. straatmeu-bilair.en.door.markering.met.een.witte.lijn..Deze.voorzieningen.zijn.in.principe.tijdelijk,.in. afwachting. van. een. financiering,. maar.laten.toe.om.oplossingen.snel.uit.te.testen.

24

Punctuelewegversmallingenzijneenvoudig

aantebrengend.m.v.enkelepaaltjesen

markeringen.Overhetesthetischeaspectkan

gediscussieerdworden,maaralsvoorlopige

testoplossing,levertditgoederesultatenop.

Eenvoorrangsaanduidingisnietapriorinodig.

Opgeletvoordezichtbaarheid’snachts.

Dewegwordtkunstmatigversmald,

kruisenblijftmogelijk,maardeauto’s

gebruikenmeestalalleenmaar

hetgedeelteinkoolwaterstofbeton.


•..TrottoiruitstulpingenDe. trottoiruitstulpingen. waarover. we. het.reeds.eerder.hadden,.kunnen.ook.op.doorlo-pende.weggedeeltes.voorkomen..Het.principe.is.hetzelfde.als.bij.een.kruispunt.:.de.voetgan-ger.wordt.op.gelijke.hoogte.gebracht.met.de.wagens.die.langs.de.rijbaan.geparkeerd.staan.om.hem.een.optimaal.zicht.te.geven.

De. zone. die. vóór. de. oversteekplaats. vrij-komt.moet.over.minstens.5.m.vrijgemaakt.worden.. Gezien. er. steeds. meer. brede. en.hoge.wagens.in.het.straatbeeld.verschijnen,.is.deze.maatregel.een.absoluut.minimum.

Voor. een. traditionele. uitstulping. moeten.stoepranden. aangepast. worden. en. straat-kolken. verplaatst. of. uitgebreid. worden.. Dit.type. weginrichting. zou. voor. alle. nieuwe.oversteekplaatsen.en.alle.oversteekplaatsen.tussen. geparkeerde. wagens. voorzien. moe-ten. worden.. De. verkeerscode. voorziet. een.parkeerverbod. op. minder. dan. 5.m. van. een.oversteekplaats.voor.voetgangers..Omdat.dit.verbod. toch. vaak. overtreden. wordt,. is. een.fysieke.voorziening.soms.wenselijk.

De. trottoiruitstulpingen. kunnen. eveneens.aangebracht.worden.door.middel.van.mobiel.straatmeubilair,.planten,.gekleefde.boordste-nen….Dit.type.voorziening.is.natuurlijk.niet.altijd.even.esthetisch,.maar.biedt.een.snelle,.goedkope. oplossing. voor. betere. voetgan-gersoversteekplaatsen.

Naargelangdemiddelenenhetkaderbestaan

eroplossingenomeenstoepteverbreden

ofaanteleggen,deenewatdefinitiever

dandeandere.

Zürich,oversteekplaatsmettrottoiruitstulping.

Dewegbeheerderkooservooromhetbestaande

trottoirendewaterafvoertebehoudenenkon

dewegvoorzieningdaaromvooreenredelijke

prijslatenaanleggen.


Detrottoiruitstulpingzouechterdoeltreffender

geweestzijnmochtzijvóórdeoversteekplaats

langergeweestzijn.Deweginrichtingbestaatuittrottoirs

langsweerszijdenvandewegenuit

eenwegversmallingdoorasverschuivingen

parkeermogelijkheidopdebaan.Dedoorgang

moettoegankelijkblijvenvoorvrachtwagens

entractoren.Deasverschuivingenzijngoed

zichtbaar,dankzijdepaaltjesenbomen.

± 15 m

2 m

3 m

± 15 m ± 40 m

2 m

3 m

± 15 m

2 m

3 m

± 15 m ± 40 m

2 m

3 m

Eenvoldoendelange

trottoiruitstulping

verbetertdezichtbaarheid

vanbestuurders

envoetgangersaanzienlijk.


•..Parkeerplaatsen en asverschuivingen

•..De. bedoeling. van. asverschuivingen. is. de.bestuurder. trager. te.doen. rijden.door.zijn.baan. af. te. buigen.. Hoe. meer. men. de.bestuurder.wenst.te.vertragen,.hoe.smaller.de. asverschuiving. zal. zijn.. De. asverschui-ving. moet. zodanig. ontworpen. zijn. dat.de. voertuigen. die. de. zone. binnenkomen.afgeremd. worden.. Voor. een. snelheid. van.30.km/u.volstaat.een.afstand.van.10.m.tus-sen.de.elementen.van.een.asverschuiving.

Zij.moeten.natuurlijk.in.alle.weersomstan-digheden.zichtbaar.zijn.(verlichting,.reflec-toren),.zonder.overdaad..Indien.voertuigen.de. doorgang. beurtelings. gebruiken. is. het.sowieso.niet.nodig.om.in.een.zone.30.een.voorrangsregeling.te.bepalen.

De. asverschuivingen. kunnen. op. verschil-lende.manieren.aangebracht.worden.:

•..Door.parkeren.:

•..Als. er. geen. specifieke. verkeersbor-den. voorzien. zijn,. moeten. voertui-gen. binnen. de. bebouwde. kom. op.de. rijbaan. geparkeerd. worden.. Ter.beveiliging. kan. de. parkeerplaats. op.de. rijbaan. afgebakend. worden. door.wegmarkeringen,. trottoiruitstulpingen.of. aanplantingen.. De. parkeerplaatsen.kunnen.eveneens.verwerkt.worden. in.de.asverschuiving.

•..Parkeren. op. de. rijbaan. kan. doeltref-fender.gemaakt.worden.door.materiële.elementen.in.de.parkeerstroken.te.ver-werken..Op.die.manier.blijft.het.afrem-effect. behouden. en. de. veiligheid. van.de. voetgangers. gegarandeerd,. ook. al.zijn.er.weinig.geparkeerde.wagens.

•..Als. het. om. een. brede. weg. gaat,.kan. men. kiezen. voor. parkeerplaat-sen.om.het.berijdbare.weggedeelte.te.verkleinen.. Deze. plaatsen. kunnen. op.verschillende.manieren.ingeplant.wor-den,. afhankelijk. van. de. beschikbare.breedte.. Denken. we. maar. aan. langs-parkeren,.haaks.parkeren.of.schuinpar-keren.. Om. de. parkeerplaats. zo. veilig.mogelijk. in-.en.uit. te. rijden. is.achter-waarts. schuinparkeren. aangewezen..

De.automobilist.heeft.immers.een.veel.beter. zicht. als. hij. zijn. parkeerplaats.voorwaarts.verlaat..Bovendien.kunnen.passagiers.op.het.voetpad.uitstappen.en.kan.de. lading.van.het.voertuig.op.het. trottoir. gelost. worden,. in. plaats.van.op.de.rijbaan.

•..Door.trottoiruitstulpingen.

•..Door.aanplantingen.(bomen,.aanplantin-gen.buiten.het.wegdek…).:

•..Voor. testvoorzieningen. worden. soms.minder. conventionele. hindernissen.geplaatst.. In. dat. geval. moet. men.voor. onschadelijke. elementen. kiezen.(bruuske.hindernissen.en.omvangrijke.elementen.moeten.vermeden.worden),.die.men.zichtbaar. en. in.de.nabijheid.van.verlichte.plaatsen.moet.opstellen.en.van.reflectoren.moet.voorzien.

•..Men. kan. eveneens. wegmarkeringen.met.al.dan.niet.soepele.paaltjes.gebrui-ken.om.de.baan.van.de.voertuigen.af.te.buigen.

Dewegversmallinggebeurtdooraanplantingen

diedeparkeerzonesafschermen.Dezezones

zijnnietafgebakenddoorwegmarkeringen

maaralsergeenvoertuiggeparkeerdstaat,

blijfthetasverschuivingseffectbehouden.


Om financiële en praktische redenen is het niet altijd mogelijk om onmiddellijk defi-nitieve wegvoorzieningen aan te brengen. Sommige van de hierboven beschreven voor-zieningen kunnen als definitieve oplossing of als testinstallatie gebruikt worden.

Als het om een test gaat moet de nieuwe situ-atie natuurlijk geëvalueerd worden. Dit moet op objectieve wijze gebeuren, met snelheids-metingen, vaststellingen en door raadpleging van de mening van gebruikers en beheerders. Bovendien kan deze evaluatie pas plaatsvin-den nadat nieuwe gewoontes zijn aangeno-men, dus na een zeker verloop van tijd.

Voor een goede invoering kunnen we volgende tips meegeven :

• opletten voor de hoogte van de elementen : zorgen dat voetgangers niet aan het zicht onttrokken worden ;

• men kan gebruik maken van verticale aan-plantingen voor een betere waarneming vanop afstand ;

• opletten voor de zichtbaarheid van de ele-menten in alle weers- en lichtomstandig-heden : verlichting en afbakening moeten verzorgd zijn ;

• bij het plaatsen van hindernissen is het wen-selijk om onschadelijke elementen te kiezen (stopelementen met scherpe randen vermij-den), ze op zichtbare wijze aan te brengen, ze te voorzien van reflectoren en ze dicht bij verlichtingselementen te plaatsen ;

• markeringen zijn veel minder dwingend dan “materiële” voorzieningen ; men moet hier rekening mee houden tijdens de evaluatie, die hierdoor ook moeilijker zal verlopen.

Asverschuivingenwegversmalling

doorstraatmeubilair,soepelepaaltjes

enmarkeringen.

Versmallingmetbeurtelingsedoorgang

doorkleurwijzigingvanhetwegdeken

straatmeubilair.Fietserskunnennogsteeds

doorrijdenzonderhunbaantewijzigenof

voorrangtemoetenverlenenaandeauto’s.


2.3.�. Welke specifieke voorzieningen zijn er voor welke weggebruiker ?

•..Voor voetgangers

•..In.een.zone.30.is.een.comfortabele.en.afge-schermde. voetgangersvoorziening. steeds.vereist..30.km/u. is. immers.nog.steeds. te.snel.om.een.volledig.gemengd.weggebruik.toe. te. laten..Dankzij. een.duidelijk. aange-brachte. voetgangersvoorziening. kan. men.eventuele. overschrijdingen. bij. het. par-keren. vermijden. en/of. controleren.. Door.de.beperkte.snelheid.kunnen.voetgangers.overal.makkelijk.oversteken.en.is.er.geen.straatmeubilair. of. materiële. afbakening.nodig.om.ze.te.kanaliseren..Zone.30.moet.immers. de. verkeersleefbaarheid. voor. alle.weggebruikers. verbeteren.;. voetgangers.beperken. in. te.enge.banen.of.voorzienin-gen.gaat.hier.tegen.in..Indien.voetgangers-voorzieningen.beschermd.moeten.worden.tegen. parkeren. kunnen. banken,. vuilnis-bakken. en. verkeerspalen. de. paaltjes. op.handige.wijze.vervangen.

•..Geen.nood.aan.oversteekplaatsen.!Als. de. snelheidsbeperking. daadwerkelijk.wordt.nageleefd.en.de.openbare.ruimte.cor-rect.is.ingericht,.zijn.er.geen.oversteekvoor-zieningen.nodig..Als.die.er.niet.meer.zijn,.moeten. voetgangers. niet. meer. verplicht.oversteken. op. oversteekplaatsen. die. zich.op.minder.dan.30.m.van.hen.bevinden.

Door.de. afschaffing. van. voetgangersover-steekplaatsen.verliezen.voetgangers.echter.ook.hun.voorrang.bij.het.oversteken.

Ook. gesuggereerde. oversteekzones. kun-nen.aangelegd.worden..Deze.zones.bieden.voetgangers. de. mogelijkheid. om. over. te.steken,.zonder.hen.hiertoe. te.verplichten..Mogelijke. voorzieningen. zijn. bv.. door-lopende. trottoirs. en. kruispuntplateaus..Dergelijke. voorzieningen. zijn. interessant,.want.de.voetganger.staat.hoger.en.vóór.de.parkeerplaats.;.ze.zijn.dus. ideaal.om.oog-contact.te.leggen.met.de.automobilist..Het.doorlopende.trottoir.is.een.bijzonder.geval.:.het.geeft.voorrang.aan.de.voetganger.

Voetgangersoversteekplaatsen. zijn. dus.eigenlijk. niet. nodig. in. een. zone.30,. maar.in. sommige. gevallen. kan. dit. principe. toch.opnieuw.in.vraag.worden.gesteld.

•..Om.budgettaire.redenen,.maar.ook.op.vraag.van.de.buurtbewoners,.worden.er.als. test.vaak.voorlopige.zones.30.aangebracht..De.wegbeheerder.zal.het.verkeersbord.plaatsen.en.enkele.kleine.aanpassingen.doorvoeren.zoals. de. afbakening. van. een.parkeerzone.of. een. asverschuiving. in. afwachting. dat.een. definitieve. weginrichting. gefinancierd.wordt.. In. dat. geval. zouden. voetgangers-oversteekplaatsen. behouden. moeten. blij-ven.zolang.de.voorziening.niet.definitief.is.of. ten. minste. zolang. voorzieningen. zoals.trottoiruitstulpingen.niet.naar.behoren.kun-nen.worden.aangebracht.

•..Om. sommige. weggebruikers,. vooral.bejaarden.en.kinderen,.gerust. te.stellen,.kunnen.oversteekplaatsen.behouden.wor-den.op.plaatsen.die.door.deze.twee.types.weggebruiker. vaak. gebruikt. worden. of.op. plaatsen. met. druk. verkeer.. Wanneer.er.vaak.overgestoken.wordt,.kan.de.weg-beheerder. dit. proberen. te. concentreren.in. een.beperktere. ruimte.;. in.dit.geval. is.een. oversteekplaats. voor. voetgangers.aangewezen.

•..Op.dezelfde.wijze.zullen.sommige.zones.30.op. belangrijke. wegen. met. veel. zwakke.weggebruikers.een.gedeelte.van.het.door-gangsverkeer.moeten.behouden..Op.deze.wegen.kan.men.een.oversteekmogelijkheid.voor. de. voetgangers. voorzien. door. voet-gangersoversteekplaatsen. af. te. bakenen..Zo. kan. de. voorrang. aan. de. oversteek-plaatsen. bewaard. blijven. en. kunnen. de.overstekende. voetgangers. geconcentreerd.worden.

•..Wanneer. er. veel. langsgeparkeerd. wordt,.moet. men. op. zijn. minst. trottoiruitstul-pingen. voorzien. zodat. de. voetgangers.zichtbaar. blijven,. ongeacht. of. de. over-steekplaats. afgebakend. wordt.. De. onder-linge.zichtbaarheid. is.belangrijk.voor. alle.weggebruikers.:. voetgangers/fietsers. en.voetgangers/automobilisten.


In. eerste. instantie. zijn. voetgangersoversteek-plaatsen.in.zones.30.niet.wenselijk.indien.aan.de. in. het. vorig. punt. vermelde. voorwaarden.voldaan. werd,. maar. opdat. slechtzienden. en.personen. met. beperkte. mobiliteit. zich. zelf-standig. zouden. kunnen. verplaatsen,. is. toch.een.minimum.aan.infrastructuur.vereist,.zodat.deze. personen. de. wegen. kunnen. lokaliseren.en.oversteken.

Het. feit. dat. men. de. oversteekplaatsen. niet.afbakent,. betekent. geenszins. dat. men. geen.infrastructuur. kan. voorzien. die. bestemd. is.voor.personen.met.beperkte.mobiliteit.

De. wegbeheerder. kan. geleidelijnen,. noppen-tegels. en. stoepverlagingen. behouden.. Het. is.dus. van. essentieel. belang. dat. de. voornaam-ste. oversteekplaatsen. (over. het. algemeen. in.het. verlengde. van. de. trottoirs). ter. hoogte.van. attractiepolen. (gemeentelijke. diensten…).duidelijk.terug.te.vinden.zijn..Deze.oversteek-plaatsen. kunnen. “gesuggereerde”. oversteek-plaatsen.worden.genoemd.

Wanneer.firma’s. in.opdracht.van.de.gemeente.markeringen.aanbrengen.moet.men.erop. toe-zien.dat. er. alleen.markeringen.voor. voetgan-gersoversteekplaatsen. aangebracht. worden.waar.dit.voorzien.is.

•..Voor fietsers

•..Fietspad. of. gemengd. verkeer.?. Gemengd.verkeer.!Een. snelheidsverlaging. kan. een. eerste.maatregel. zijn. om. de. fietsers. te. bescher-men.. Deze. snelheidsbeperking,. gecombi-neerd.met.de.trajecten.die.fietsers.dankzij.het. beperkte. éénrichtingsverkeer. in. de.wijken.kunnen.volgen,.biedt.hun.een.uit-gebreid.netwerk.

De.ideale.plaats.voor.fietsers.in.een.zone.30.is. natuurlijk. de. rijbaan.. Het. snelheidsver-schil. is. klein,. zodat. een. fietser. makkelijk.zijn.plaats.op.de.rijbaan.kan.innemen.

Bij. het. aanbrengen. van. asverschuivingen.in. een. tweerichtingsstraat. kan. men. de.plaats. voor. de. fietser,. indien. de. rijbaan.breed. genoeg. is,. veiligheidshalve. best.aanbrengen.rechts.van.de.asverschuiving..

Oversteekplaatsvoorpersonenmetbeperkte

mobiliteit:noppentegels,geleidelijn

enverlaagdeboordstenen.

Gesuggereerdeoversteekplaatsmet

middeneilandenvoorzienvanhulpmiddelen

voorslechtzienden(Zwitserland).

globale benadering

31

Op. die. manier. kan. de. fietser. gewoon.rechtdoor. blijven. rijden. in. plaats. van. te.slalommen,. met. het. gevaar. zich. plots.tegenover.een.tegenligger.te.bevinden.of.tegen.de.elementen.van.de.asverschuiving.te.worden.aangeduwd.

In. een. éénrichtingsstraat. moet. het. fiets-verkeer. in. tegenrichting. mogelijk. zijn,. in.toepassing. van. het. Koninklijk. Besluit. van.18.december.2002.6.

Bij. het. aanbrengen. van. parkeerplaatsen.mogen.fietsers.niet.over.het.hoofd.gezien.worden.

In. een. zone.30. besteedt. de. wegbeheer-der. meer. aandacht. aan. de. kwaliteit. van.de. openbare. ruimte,. vandaar. de. bijzon-dere. materiaalkeuze.. Grote. straatstenen,.mozaïekstenen…,. veroorzaken. tamelijk.weinig. ongemak. voor. autobestuurders.wanneer.deze.de.snelheidsbeperking.res-pecteren.. Voor. fietsers. en. bromfietsers.daarentegen. is. het. ongemak. zeer. groot,.zelfs.bij. lage.snelheden..Het.gaat.vooral.om. trillingen. in. het. stuur.. Om. dit. pro-bleem. te. verhelpen. kan. men. voor. het.

weggedeelte.dat.door.de.fietser.gebruikt.wordt. een. effen.materiaal. gebruiken.dat.meer. comfort. biedt.. Denken. we. maar.aan.koolwaterstofbeton,.gezaagde.steen,.betonsteen…. Het. gaat. niet. echt. om. een.fietspad. en. de. fietser. is. niet. “verplicht”.om. dit. weggedeelte. te. gebruiken.. Men.noemt. deze. stroken. comfortstroken. en.het.zijn.fietssuggestiestroken.(men.“sug-gereert”.de.fietser.om.erop.te.rijden).

•. Voor motorrijders

•..Bij.snelheden.rond.30.km/u.ondervinden.motorrijders.dezelfde.problemen.als.fiet-sers.aan.lage.snelheid.

•..Zoals. we. reeds. vermeldden. voor. fietsers.is. de. kwaliteit. van. de. wegbekleding. zeer.belangrijk,. zelfs. bij. lage. snelheden.. Men.kan.comfortstroken.voorzien.

•..Niveauverschillen. op. de. rijbaan. doen. het.stuur. trillen. en. kunnen. leiden. tot. even-wichtsverlies..Men.moet.er.dus.op.toezien.dat.riooldeksels.na.werken.steeds.weer.op.het.juiste.niveau.gelegd.worden,.maar.dit.geldt. natuurlijk. voor. alle. wegheraanleg-projecten.en.niet.alleen.voor.de.invoering.van.een.zone.30.!

6.Ziebrochure“BEV–Beperkteenrichtingsverkeer.Vooreenveiligeveralgemeendeinvoeringvanhetbeperkteenrichtingsverkeer”,BIVV2004.

Tussendetramsporenwerdendestenen

vervangendooreenkoolwaterstofbekleding

dieveelcomfortabelerisvoorfietsers.EénrichtingsstraatmetBEVvoorfietsers


•..Voor auto’s

•..Kruispunten.en.voorrang.van.rechtsIn.de.mate.van.het.mogelijke.dient.de.rege-ling.van.kruispunten.in.een.zone.30.zoveel.mogelijk.te.gebeuren.op.basis.van.de.voor-rang.van.rechts.en.van.wegvoorzieningen.die.de.kruispunten.compacter.maken.

•..Breedte.van.de.wegOm. een. snelheid. van. 30.km/u. te. onder-steunen,. moet. de. breedte. van. de. weg.natuurlijk. in. functie. van. de. nieuwe. snel-heidsbeperking.worden.herzien.

We. hernemen. hier. enkele. aanbevelingen.voor.wegafmetingen.naargelang.het.wegty-pe.en.het.al.dan.niet.frequent.langskomen.van.openbaar.vervoer.en.vrachtwagens.

Aanbevolenwegbreedte

30km/u,Verbindingswegtussengemeenten,tweerichtingsverkeer

van5tot5,70m

30km/u,erftoegangsweg,tweerichtingsverkeer

van3tot5m

•..Voor openbaar vervoer en vrachtwagens

•..Het.openbaar.vervoer.moet.tot.de.bevoor-rechte. gebruikers. van. een. zone.30. beho-ren..Ongeacht.of.men.zich. in.een.drukke.handelszone.of.in.een.dorp.met.scholen.en.handelszaken. bevindt,. moeten. openbare.plaatsen. immers. bereikbaar. zijn. via. het.openbaar. vervoer. en. een. statuut. krijgen.dat. bevorderlijk. is. voor. de. plaatselijke.activiteiten.

In. dit. type. zones. moeten. de. haltes. zich.op.de. rijbaan.bevinden.om.zoveel.moge-lijk.plaats.op.de. trottoirs. te.behouden.en.om.doeltreffende.op-.en.afstapplaatsen.te.kunnen. inrichten..Het.spreekt.vanzelf.dat.de.haltes.voorzien.zijn.van.straatmeubilair.zoals.bushokjes.of.andere.

Verkeersdrempels.en.-plateaus.moeten.aan-gepast. zijn. aan. het. busverkeer.. De. regle-mentering.legt.de.lengte.van.de.op-.en.afrit.en.van.het.vlakke.gedeelte.van.de.plateaus.vast. (Ministeriële. Omzendbrief. van. 3.mei.2002).. Een. ander. type. verkeersdremmer.die.bijzonder.geschikt.is.voor.het.openbaar.vervoer.is.het.rijbaankussen,.dat.tevens.in.de.reglementering.vermeld.wordt.

•..Het.openbaar.vervoer.en.de.vrachtwagens.vereisen.ook.aangepaste.krommingstralen..Men.moet.hier.dus. rekening.mee.houden.door. eventueel. overrijdbare. zones. aan. te.leggen.

•..Wildparkeren.is.hinderlijk.voor.de.busdien-sten,.maar.ook.voor.de.eerstehulpdiensten.(toegankelijkheid).. Het. is. beter. een. smal-lere.weg.te.voorzien.waarop.ongeoorloofd.parkeren. (schrijlings. op. het. trottoir. of.op. een. kruispunt…). fysiek. onmogelijk. is,.maar. die. de. doorgang. voor. bussen. en.brandweerwagens.toch.toelaat.

3- Zone 30, een te evalueren maatregel

33

Net. als. elke. andere. voorziening,. moeten.zones.30.op.een. constructieve.manier.geëva-lueerd.worden..Het.komt.er.dus.op.aan.om.de.oorspronkelijke. doelstellingen. in. het. achter-hoofd. te. houden. en. te. controleren. in. welke.mate.ze.bereikt.zijn.

Voor. een. goede. evaluatie. moeten. er. observa-ties. gebeuren. een. tijdje. na. de. uitvoering. van.de. werkzaamheden.. De. bewoners. ondervon-den. immers. nadelen. van. de. werkzaamheden.en. moesten. hun. gewoonten. veranderen.. Er.kan.dus.enige.wrevel.bestaan.over.de.nieuwe.infrastructuur..De.nieuwe.infrastructuur.vraagt.dus. ook. een. gedragswijziging. van. de. bewo-ners,.maar.ook.van.personen.die.er.regelmatig.langskomen.of.-rijden,.en.die.niet.altijd.op.de.hoogte.zijn.van.het.nieuwe.statuut..Bewoners.en.gebruikers.van.de.infrastructuur.moeten.van.meet.af.aan.betrokken.worden.bij.de.evaluatie,.waardoor.de.aanvaarding.en.de.naleving.van.de.nieuwe.infrastructuur.toeneemt.

Bij.de. invoering.van.de.reglementering.van.de.zone.30,.werd.dit.statuut.gekozen.om.bepaalde.doelstellingen. te. bereiken.. Bij. de. invoering.van.de.zone,.moeten.deze.nog.eens.herhaald.worden.. Vooraleerst. moet. gecontroleerd. wor-den.of.deze.doelstellingen.bereikt.werden..Een.onbemande. camera. plaatsen. en. besluiten. dat.de. zone.30. niet. nageleefd. wordt. of. besluiten.dat. de. nieuwe. infrastructuur. voldoet,. is. dus.niet. genoeg.. Elke. nieuwe. voorziening. heeft.bepaalde.gebreken,.het. is. interessant.om.vast.

te. stellen. welke. om. hieruit. lessen. te. trekken.voor.de.toekomst,.maar.ook.om.correcties.aan.te.brengen.indien.nodig.

Een. evaluatie. gebeurt. door. vergelijking. van.gegevens.voor.en.na..Vóór.de.werkzaamheden.moeten. er. dus. gegevens. verzameld. worden..Deze.kunnen.kwantitatief. (statistieken,.objec-tieve.metingen).of.kwalitatief.(verklaringen.van.bewoners). zijn.. De. volgende. gegevens. lijken.ons. noodzakelijk.. Deze. lijst. is. uiteraard. niet.exhaustief. en. moet. rekening. houden. met. de.plaatselijke.karakteristieken.:

•..de.gereden.snelheid.;

•..tellingen. op. verschillende. tijdstippen. van.de.dag.;

•..overzicht.van.de.ongevallenstatistieken.;

•..analyse.en.plaatsbepaling.van.de.ongevallen.;

•..observatie. of. tellingen. i.v.m.. de. aanwezig-heid.van.fietsers.;

•..gegevens. over. de. straten. uit. de. omgeving.kunnen.ook.van.pas.komen.;

•..wachttijd. en. omstandigheden. om. over. te.steken.;

•..indrukken. van. de. weggebruikers. over. de.subjectieve.veiligheid.;

•..geluid.;

•..gegevens.over.het.doorgaand.verkeer.;

•..…

4- Reglementering34

De. reglementering. rond. zones.30. werd. sinds.hun. invoering. regelmatig. aangepast. en. ver-eenvoudigd.

Op. dit. moment. wordt. artikel 12.1bis van het Ministerieel Besluit van 11.oktober.1�� toegepast waarbij de minimumafmetingen en de bijzondere plaatsingsvoorwaarden van de verkeerstekens bepaald worden.

Het. koninklijk. Besluit. van. 9.oktober.1998. tot.bepaling. van. de. vereisten. voor. het. inrichten.van.de.zones.met.een.snelheidsbeperking.van.30.km/u. wordt. opgeheven. (Koninklijk. Besluit.van.26.april.2004).

De. toegangen. tot. de. zone. moeten. duidelijk.herkenbaar. zijn. door. de. plaatsgesteldheid,.

door.een.inrichting.of.door.beide..Wegen.die.het. statuut. van. een. zone.30. kunnen. krijgen.zijn. wegen. waar. de. verblijfsfunctie. over-heerst. of. waar. de. wegbeheerder. besloten.heeft.om.de.verblijfsfunctie.ondergeschikt.te.maken.aan.de.woonfunctie.

De. verkeersborden. A23. en. F4a. moeten,. op.enkele. uitzonderingen. na,. schoolingangen.aanduiden.. De. wegbeheerder. heeft. de. keuze.tussen. een. vaste. zone.30. of. een. tijdelijke.zone.30,.aangeduid.door.een.variabele.signa-lisatie.die.vóór.het.beginuur.en.na.het.einduur.van.de.school.in.werking.kan.gesteld.worden..Indien.de.omringende.wegen.zich.in.woonzo-nes. bevinden. kan. men. meteen. een. ruimere.“normale”.zone.30.invoeren.

zone 303�

zone30

zone 30

Haachtsesteenweg 1405 – B-1130 BrusselTel. : 02/244.15.11 – Fax : 02/216.43.42E-mail : [email protected] – Internet : www.bivv.be

Gerealiseerd door :

Deze brochure biedt de wegbeheerders een aantal adviezen en goede voorbeelden waarop zij zich kunnen baseren voor de aanleg of de invoering van zones 30 op hun grondgebied.

Zone 30 biedt tal van mogelijkheden voor de inrichting van straten in steden en dorpen Snelheidsmatiging is één van

de voornaamste maatregelen om objectieve en subjectieve onveiligheid in de bebouwde kom tegen te gaan.

zone 30: voor meer veiligheid en verkeersleefbaarheid in de …€¦ · de afdeling mobiliteit en...

Documents