Эцэг эх, сурагчдад

Хувийн зохион байгуулалттай бай Аж ахуй эрхлэгчид зохион байгуулалтг й байх хандлагатай байдаг. Тэд маш их мэдээлэл хянахү хэрэгтэй байдаг боловч хязгаарлагдмал н цтэй байдаг. Энэ шалтгааны улмаас албанөө тасалгааны б тэц, зохион байгуулалт, ажиллагаа доголдож болно. Бага зэргийн доголдлыгү ойлгож уучилж болно. Гэхдээ зохион байгуулалтын тогтмол рэлгэн байдал бизнесийн хувьдү чухал асуудал болдог. Энд жагсаасан з вл мж з вл г зохион байгуулалттай албан тасалгааө ө ө ө өө байгуулж, ажиллуулахад туслах болно. Энэ файлыг хадгалж, улиралд дор хаяж нэг удаа эргэн харж байх хэрэгтэй. Хэрэв танд энэ ажлыг хийх зав байхг й бол нийг таны мн с хийх х нү үү ө өө ү ажилд ав. Цаг хэмнэх нь сайн р д н авчирна.ү ү

Хувийн болон бизнесийн зохион байгуулалтаа хэрхэн хадгалах талаар з вл мж зэхийн тулдө ө ү доорхи сэдв дээс сонгоно уу.үү

1. Албан тасалгааны зохион байгуулалт 2. Цаасан хавтаст хэрэг 3. Компьютерийн файлууд

Албан тасалгааны зохион байгуулалт

Албан тасалгаагаа зохион байгуулалттай байлгах системтэй байснаар ажиллагааны зардлыг багасгах болно. Албан тасалгааны зохион байгуулалтаа эдгээр з вл мжийн дагуу шалгаж,ө ө шаардлагатай рчл лтийг хий.өө ө

Та д р б р хэрэглэдэгг й хангамжийн з йлсээ н днээс далд байлгаө ө ү ү ү ү

Учир нь овоорсон бичиг цаас, ил туузны ороомгууд, овоорсон дугтуйнууд замбарааг йүү ү харагддаг б г д ийм эмх цэгцг й байдал анхаарал сарниулж болно. Зай байвал, ил дэлө өө ү үү хангамжийн з йлсээ хувцасны буюу аяганы ш гээнд хий. Тогтмол хэрэглэдэгг й з йлээү үү ү ү хадгалах газар хий. Лиза Канарек "Гэрийн албан тасалгаагаа амжилттай зохион байгуулах нь" номондоо албан тасалгаагаа х гл рс н новшг й байлгах з вл г гс н. Тэрээр долоон хоногтө ө ө ү ө ө өө ө ө нэг л удаа хэрэглэдэг б хий л жижиг сажиг з йлсээ хавтаст хэргийн ш гээ буюу тавиур зэрэгү ү үү хоёрдогч газар руу хийхийг з вл ж байна. Сард нэг удаа хэрэглэдэг з йлсээ хавтаст хэрэгтө ө ү хадгалах буюу тавиур дээр тавь. нээс бага давтамжтай хэрэглэдэг з йлсээ ш гээнд хийхҮү ү үү хэрэгтэй.

Хангамжийн з йлсээ авахад амархан байхаар цэгцэлж зохион байгуулү

Жишээ нь, та нэг ширхэг албан бланк авахын тулд хоёр гурван хэсэг цаас зайлуулж, хайрцаг нээх ёсг й.ү

Албан тасалгаагаа саадг й ажиллахаар зохион байгуулү

Хэрэв номын тавиураас нэг ном сугалангуут б х юм унаж байвал, эсвэл факсын машины ойрү хавьд бичиг хийх буюу ирж байгаа факсыг авах зай байхг й бол албан тасалгааныхаа зохионү байгуулалтыг рчил. Ажлын урсгал дахь эдгээр доголдлууд цаг рж, дарамт сгэдэг.өө ү үү

"Найдвартай" хогийн савтай бай

Хэрэв таны зохион байгуулалтг й байдлын ндэс нь с лд хэрэг болох з йлсээ хаяснаас дэхү ү үү ү үү бухимдал байдаг бол, "найдвартай" хогийн савтай болох хэрэгтэй. Найдвартай хогийн саванд цааснаас р юу ч хийж болохг й. Та хогийн саваа ухах хэрэг гарвал дахин харахыг х сэхг йөө ү ү ү алимны гол, ундааны лааз зэрэг з йлсийг энд хийж болохг й. Энэ хогийн саваа хоёр гурванү ү долоон хоног тутамд цэвэрлэж бай. Тэгснээр та энэ хугацаанд хаясан з йлээ эрг лэн олж авчү үү чадна. Энэ систем танд хог руу хаясан юмаа олоход тус болно.

Мэдээллийн урсгалын систем бий болго

Та ямар т рлийн мэдээлэл, материал, бусад з йлстэй тогтмол учирдаг талаар бод. Таныө ү жагсаалтад ирж, явж байгаа шуудан, утасны дугаар, одоо хэрэгж лж буй т сл д, таүү ө үү хадгалахыг х сэж байгаа боловч яг одоо анхаарлаа т вл р лж чадахг й байгаа материал зэрэгү ө ө үү ү ндсэн з йлс орох байх. Та жагсаалтаа хийнг тээ б х мэдээллээ зохион байгуулах шийдэлү ү үү ү

олохын тулд албан тасалгааны хангамжийн з йлсийн дэлг рээр орж з. Таны хэрэгцээг хангахү үү ү хамгийн т гс б тээгдх нийг олоход амархан биш байж болно. Та уг дэлг рээс хоёрө ү үү үү б тээгдх нийг хослуулан авах буюу нэг з йл авч т нийгээ рийн зорилгод таарууланү үү ү үү өө

рчилж болно.өө

Цаасан хавтаст хэрг дүү

Таны албан тасалгааны зохион байгуулалт хичнээн сайн байсан ч, албан тасалгаандаа мэдээллийг зохион байгуулалттай байлгахад зарим ажиллагаа шаардлагатай. Цаасан буюу электрон хавтаст хэрг дээ эмхэлж цэгцлэх зарим з вл мжийг дор гл .үү ө ө ө өө

Хавтаст хэргийн шургуулганд ямар нэгэн з йл хайж цаг рэх ямар байдгийг х н б р мэднэ.ү ү ү ү Хавтаст хэргээс хэрэгг й з йлсийг тогтмол цэвэрлэж байх нь энэх цаг барсан йл ажиллагаагү ү үү ү багасгадаг.

Тогтмол цэвэрлэ

Улиралд дор хаяж нэг удаа хавтаст хэргийн ш гээгээ цэгцэлж, хэрэгг й болсон з йлсээ хаяжүү ү ү бай. Хэрэв та энэх ажлыг ргэлж хойшлуулдаг бол туслах х н ажилд ав. Та энэх цэвэрлэхүү ү ү үү йл явцад оролцох хэрэгтэй нь илэрхий боловч, туслагчтайгаа тохирсон цаг хугацаа таныгү

энэх ажлыг хийхэд х ргэнэ.үү ү

Хавтаст хэргийнхээ нэрийг рчилөө

Хэрэв та хавтаст хэргийн ш гээнээсээ бичиг баримт олоход бэрхшээлтэй байгаа бол уг хавтастүү хэргийг нээхэд толгойд тань орж ирсэн эхний гэн дээр ндэслэн хавтаст хэргээ нэрлэ. Хэрэвү ү таны хавтаст хэргээ б рд лж байхад энэ г санаанд тань орж ирсэн бол дараа нийг хайхадү үү ү үү нэрийг нь санахад амархан байна.

лг с н хавтас б рт дэд хавтас хийӨ ө ө ү

Энэ нь таныг юмаа олоход улам д х мтэй болгоно.ө ө

Хоорондоо холбоотой хавтаст хэрг дийг цугт нь б лэглэүү ү

йлчл лэгчийн хавтаст хэрг дийг нэг шургуулганд буюу шургуулгын нэг хэсэгт хийж,Ү үү үү хадгалсан г лэл нийтлэл, гэрээг р нэг шургуулга буюу шургуулгын нэг хэсэгт хий. Хувийнө үү өө хавтаст хэрг дээ бизнесийн б х материалаас тусад нь р шургуулганд хий.үү ү өө

Хавтаст хэргээ хадгалах хангалттай зайтай бай

Та хавтаст хэргийн ш гээндээ хангалттай зайтай байгаа ед л зохион байгуулалттай байхүү ү боломжтой. Та материалаа хадгалахад хангалттай зай б хий хавтаст хэргийн сайн чанарын томү ш гээ худалдаж ав.үү

Компьютерийн файлууд

Та компьютерийн хард драйв буюу хавтаст хэргийн ш гээний электрон хувилбарыг м нүү ө тогтмол цэвэрлэж байх хэрэгтэй. Энд Fujifilm-ийн компьютерийн б тээгдх н ба ндэснийү үү Ү гэрийн албан тасалгааны холбооны зарим з вл мжийг оруулав.ө ө

Файлаа хуулбарлан хадгалж дискийн зайгаа ч л лө өө

Хуучин буюу хааяа хэрэглэдэг файлуудыг хард драйваас уян диск буюу г гдлийн зай рууө ө амархан шилж лж болно. Ингэснээр компьютерийн файл нээх хурд нь ихэснэ.үү

Хард драйвт дэд б лэг сгэү үү

рг н дэд б лг д ндсэн б лэгт байгаа б х файлыг б лэг болгон хадгалах боломж гн . ДэдӨ ө ү үү ү ү ү ү ө ө б лгийг сгэхэд амархан. Компьютерийн програмын гарын авлагыг л зэх хэрэгтэй.ү үү ү

Файлуудад утга учиртай нэр гө

"payroll.96" гэх мэт амархан таних ер нхий б г д ойлгомжтой нэр хэрэглэ. Энэ нь ялангуяаө ө өө олон тооны жижигхэн файлтай зэрэг ажиллах ед тустай, б г д нэг б лэгт байгаа тодорхойү ө өө ү файлыг олоход шаардлагатай хайх хугацааг багасгана.

Зохион байгуулалтыг тууштай баримтал

Зохион байгуулалт нь сурж мэддэг сахилга бат боловч хард драйв ба уян дискээ зохион байгуулалттай байлгах нь аажимдаа нэмэлт шинж чанар болдог. Файлуудаа тогтмол хуулбарлаж бай м н системтэйгээр хадгалж бай.ө

г гдл шахӨ ө өө

Хэрэв хард драйвын зайны асуудал байнга гардаг бол файлуудаа агшаах буюу шахаж жижигр лэн, хадгалах зайг маш их нэмэгд лдэг програмууд байдаг. г гдлийг шахажүү үү Ө ө

жижигр лдэг хэд хэдэн програм байдаг.үү

нг р тэмдэглэсэн уян диск хэрэглэӨ өө

Уян диск дийг уян дискний саванд нг р нь ялгаж хийх нь хэрэглэгчид зохих уян дискийгүү ө өө хурдан б г д амархан олох боломж гд г. Жишээ нь: нягтлан бодох б ртгэлд цэнхэр уян диск,ө өө ө ө ү цалингийн санд ногоон уян диск, борлуулалтын орлогод улаан уян диск хэрэглэ.

Хаалганы тухай з вл мж ө өХаалганы тухай зөвлөмж1.Танай хаалгануудыг хаана хэрэглэх вэ?Манай бvх хаалганууд нь барилгын дотор хэрэглэгдэхэд зориулагдсан юм. Ихэнх загварын хаалгануудыг гэрийн болон албан тасалгаа мөн тvvнчлэн олон нийтийн газар хэрэглэж болно. Гэхдээ

Дэлгэрэнг й... ү

Т г лд р хуураа хэрхэнө ө ө арчлах вэ? Шинээр авсан т г лд р хуурыг эхний жилдээ 2ө ө ө удаа х гл х хэрэгтэй. Т г лд р хуур эхнийө ө ө ө ө жилдээ р ний чийглэг, хуурайшилт зэрэгө өө орчиндоо зохицон дасах шаардлагатай байдаг. Хэрэв т г лд р хуурыг тоглолт болон дууө ө ө бичлэгт

Дэлгэрэнг й... ү

Таны оюуны чадавхын аль тал нь ил вэ? үүТаны оюуны чадавхын аль тал нь илүү вэ?

"Боловсрол нь нэг үндэстний хувьд талхны дараа орох хамгийн чухал хэрэгцээ юм.” Жорж Гордон Оюуны чадавх сайтай гэдэг нь зөвхөн математик болон хэл сурахдаа сайн хүмүүс биш бөгөөд дуу хөгжим, спорт, бүжиг, харилцаа, байгаль, зураг зурахдаа авьяаслаг хүмүүс ч мөн оюуны чадавх сайтай гэдэг нь нэгэнт батлагджээ. “Хүн өөрийн оюуны чадавх болон арга барилаа таньж мэдэн, хөгжүүлэх нь хамгийн чухал юм. Хүмүүс бид бие биеэсээ ялгаатай байдаг нь хүн болгоны оюун ухаан өөр өөр байдагтай холбоотой. Хэрэв бид үүнийгээ анзаардаг бол амьдралд гарч байгаа саад бэрхшээлийг давах нь хялбар байх сан.“ Ховард Гарднер. Оюуны чадавхыг товчоор дүгнэн хэлвэл “төрөлхийн бөгөөд хожим нь (орчин тойрноос) бүрэлдэн бий болсон ур чадварын нийлбэр” гэжээ. Хүмүүс хэд хэдэн талаараа ялангуяа оюун ухааны хувьд хөгжүүлж болох нийтлэг олон онцлогтой. Хэдий тийм боловч биднийг бие биеэс минь ялгадаг өвөрмөц шинж чанарууд байдаг. Тийм учраас оюун ухааны чадавхыг удамшил болон хүрээлэн буй орчны нөлөөгүйгээр тайлбарлах аргагүй. Хүний оюуны чадавхад төрөлх хэл мөн ёс заншил, соёл нөлөөлдөг. Оюуны чадавх ба түүний хэмжүүртэй холбоотой маш олон онол бий.

Бид энэ удаа онол бүрийг нэг нэгээр нь нуршилгүй мөн оюуны чадавхыг чадвар талаас нь голчлолгүй, харилцан хоёр талын нөлөөнд байгаа чадварын систем гэж ойлгоход дөхөм

болох, үүгээрээ бидний ойлголтын цар хүрээг тэлж өгөх “Олон талт оюуны чадавхын онол” (ООО)-ыг авч үзнэ. Энэ онолыг амьдралаас гарган авсан тул өргөн дэлгэрчээ. Гарднерийн (1983) ООО гарч ирснээр өмнө нь оюун ухааны чадавхыг зөвхөн “хэл ярианы”, “тооны” гэж ангилан үзэж, үүндээ тохируулан гаргаж ирсэн оюуны чадавхын сорилт, оюуны чадавхын тухай ойлголтууд нь түүх болон үлдлээ. Оюуны чадавхын талаар шинэ хэмжигдэхүүн бий болгосон Гарднер хүнд найман төрлийн оюуны чадавх байдаг гэж үзжээ. Эдгээр нь хоорондоо нэлээд олон янзаар холбогддог хамтын ажиллагаатай. Хувь хүний оюун ухааны чадавхын нэг хэсэг нь тухайн хүний өсч хөгжих үетэй холбоотойгоор илэрч болдог. ООО – оороо боловсролд шинийг санаачлан гаргаж ирсэн Гарднер, хөгжлийн сэтгэл зүй болон уураг тархины судалгаа, хөгжих үйл явцыг судалсны үр дүнд дараах найман төрлийн оюуны чадавхын тоо нэмэгдэж болохыг онцолжээ. Тэрээр оюуны чадавх бол асуудал шийдвэрлэх, бүтээх зэрэгт хүн бүхний ашиглаж болох зүйл гэж үзсэн бөгөөд үүнийг: Хэл, Логик- математик, Орон зайн, Хөгжмийн, Бие махбодийн- кинетик, Нийгмийн, Дотоод сэтгэлийн болон Байгалийн гэж ангилжээ.

Оюуны чадавхыг зөвхөн энэ хүрээнд нь хязгаарлахгүй байхыг анхааруулсан Гарднер өөрийгөө хүний авьяас чадварыг өмнө нь хэмжиж байснаас илүүгээр гаргаж чадсан гэж үздэг юм. Тэрээр оюуны чадавхыг хязгаартайгаар шалгадаг олон тестийн эсрэг хүний мөн чанарт тулгуурлан эдгээр чадавхуудыг ч задалж болдгийг тогтоожээ. Жишээ нь хөгжмийн чадавхын дотор хөгжим тоглох, дуу дуулах, хөгжмийн сонсгол зэрэг олон чадвар багтаж болдог. Нөгөө талаас нь үзвэл оюун ухааны чадавхын янз бүрийн төрөл нь нэг нэгээсээ огт өөр эсвэл онцгой шинж чанартай цогц зүйл биш. Жишээ нь нэг хөл бөмбөгчин өөрийнхөө бие махбодийн чадвараа бөмбөгний хойноос гүйх, авах, өшиглөх үедээ; орон зайн чадавхаараа нөхцөл байдлыг шинжих, нөгөө тоглогчийн байрлалыг тогтоох үедээ; хэл яриа, нийгмийн чадавхаа тоглоомын дүрмийг сурах, багийн нөхөдтэйгээ маргалдах үедээ; дотоод чадавхаа өөрийгөө цэгнэх үедээ

ашигладаг. Мөн зөвхөн нэг төрлийн чадавхаар өөрийгөө хэмждэг үе аль хэдийнээ өнгөрчээ. Сурч боловсрох үр нөлөө, орчныг олон талт оюун ухааны чадварт тохируулан бий болгоход илүү их үр дүнтэйгээр өсч нэмэгддэг. Хувь хүн бүр өөрийн давамгай “оюуны чадавхаа” ашиглан бусад чадавхуудаас шалтгаалдаг чадварыг эзэмших, давамгай чадвараа илрүүлэн, баяжуулснаар боловсрол, амжилт, бүтээлч байдал, нээлт ололтыг хийж чадах бөгөөд хүсвэл өөрийн сул чадавхаа ч маш сайн сургалтын үр дүнд хөгжүүлж болдог байна.

Өнөө үед сэтгэл судлал, боловсролын салбар улам хөгжихийн зэрэгцээ хувь хүн юу хийж чаддагийг бус харин юуг хийж чадахыг судлах хэрэгтэй юм. Бид дараах хэсэгтээ янз бүрийн оюуны чадавхын өвөрмөц шинж болон үүнээс үүдэн гардаг зан чанарт тулгуурласан мэргэжлийг тодорхойлон, тухайн чадварыг янз бүрийн орчинд хялбархан хэрэгжүүлж болох аргыг дурдаж байна. 1. Хэл ярианы чадавх. Хүн төрснөөс эхлэн сурсан хэл яриагаа ашиглах чадвар нь янз бүрийн соёл иргэншил, нөхцөл байдлын дунд ялгаатай байдаг. Жишээлбэл зарим хүн хэлийг зөвхөн бусадтай харилцахын тулд ашиглаж байхад зарим нь маш олон хэл мэддэг, харилцааны чадвартай байх жишээтэй. Эрдэмтэд олон жилийн турш хэл яриа болон тархины хоорондох холбоог судалж үзжээ. Хэл ярианы чадвартай хүн бусадтай харилцах харилцаа, холбоондоо хэлийг чадварлаг хэрэглэдэг болох нь нотлогджээ. Энэ чадавх нь ярих тайлбарлах ойлгуулах,ухуулах зэрэг ажил мэргэжилд (ихэнхдээ илтгэгч, уран уншигч, улстөрч гэх мэт) илэрдэг. Хэл ярианы чадавхыг хөгжүүлэхийн тулд суралцах орчинд ном сонин унших, бичих, ярих, илтгэл тавих, сонсох, чанга дуугаар унших, жүжиг тоглох зэргийг хийх хэрэгтэй.2. Логик- математикийн чадавх. Хувь хүний логик сэтгэхүйн чадварлаг байдал нь, асуудлыг шинжлэх ухааны аргаар шийдэх, ухагдахуунуудын хоорондох уялдаа холбоог олох, ялган салгах, ангилах, ерөнхийлөх, математикийн ямар нэг томьёог батлах, тооцоолох, адилтгах зэрэг чанаруудаар илэрдэг. Логик- математикийн чадавх нь хүчтэй хөгжсөн

хүмүүс бол математикчид, эрдэмтэд, нягтлан бодогчид, статистикчид, компьютерийн программистууд гэж хэлж болно. Энэ чадавхыг хөгжүүлэхийн тулд бодлого бодох, геометр судлах, хэмжих, ангилах, хуваах, сэтгэхүйн тоглоом, туршилт хийх, ямар нэг зүйл бүтээх зэрэг дасгалыг хийх хэрэгтэй.3. Орон зайн чадавх. Энэхүү чадвар нь гурван хэмжээст дүрсийн хэлбэр байдлыг хэр их төсөөлж чаддагтай холбоотой. Энэ төрлийн оюуны чадавх нь биетийг хараагүй боловч сэтгэлдээ амилуулж, онцлог талуудыг нь ялгаж чаддаг байхыг хэлнэ. Энэ чадавх нь харах чадвар болон биет, огторгуйд байгаа дүрсийн хэлбэр, графикийг үзүүлэх, зурах будах, хэлбэр үүсгэх зэрэг чанарыг агуулдаг. Анчин, мөрч, зөвлөгч, уран барималч, засал чимэглэлчин, зураач, сийлбэрчин зэрэг хүмүүс бол энэ чадвар нь хөгжсөн хэрэг юм. Энэ чадварыг хөгжүүлэхийн тулд зураг, график, фото зураг унших, биет адилтгал бүтээх, гурван хэмжээст туршилт, будах, эвлүүлэх, өгүүллэгийг зургаар илэрхийлэх, загвар зохиох, өнгө будаг, дүрс ашиглах зэрэг арга дасгалыг хийж болно.4. Хөгжмийн – хэмнэлтийн чадавх. Хөгжмийн чадавхын тухай бодоход дуу хөгжмөөр өөрийгөө илэрхийлдэг хүмүүс санаанд ордог. Эдгээр хүмүүст хэмнэл, хөг аялгуу, жүжиглэх мэдрэмж байдаг. Хөгжмийн зэмсгээр тоглох, дуулж байгаа дуугаа шинээр зохиох зэрэг чадвартай. Энэ чадвар нь сайн хөгжсөн хүмүүс ихэвчлэн хөгжмийн зэмсэг, найрал дуу, найрал хөгжим зэргийг сонирхдог. Хөгжмийн чадварыг хөгжүүлэхийн тулд дуу дуулах, хэмнэл олох, аялах, хөг олох, фон хөгжим тоглох, хөгжмийн зэмсэг тоглох зэргээр хичээллэх хэрэгтэй.5. Бие махбодийн чадавх. Энэ нь хувь хүн өөрийн бие, үйл хөдлөлөө ашиглах байдал буюу биеийн хэлийг хэр эзэмшсэнийг нь харуулдаг. Биеийн чадвар сайтай хүмүүс спортын дасгал хөдөлгөөн, тогтмол хэмнэлттэй тоглоомыг хялбархан сурдаг.Ийм чадвартай хүмүүсийн биеийн тэнцвэр, зайн баримжаа, хурд, туршлага, уян хатан байдал нь анхаарал татдаг. Бүжигчид, уран нугарагчид, тамирчид, үггүй жүжиглэгчид, мэс засалчид, техникчид, уран барималчдыг нэрлэж болно. Биеийн чадварыг хөгжүүлэхийн тулд биеийн хөдөлгөөн, биеийн хэлийг ашиглах, тустай зүйлсийг олох, гардан хийх туршилт

зэргийг ашиглана.6. Нийгмийн харилцааны чадавх. Энэ чадавхын дотор хүмүүстэй харилцаа тогтоох, бусдыг ойлгох, зан аашийг нь мэдэх зэрэг чадвар багтдаг. Бид энэхүү чадавхынхаа тусламжтайгаар л хэсэг бүлэг болдог билээ. Улстөрчид, лидерүүд, сэтгэл зүйчид, багш нар, жүжигчид, аялал жуулчлалын ажилтан нар бүгд л энэ чадавхаа сайн ашигладаг хүмүүс юм. Нийгмийн харилцааг хөгжүүлэхийн тулд бүлгээр ажиллах, багаар суралцах, мэтгэлцэх, клуб байгуулах, жүжиг тоглох зэрэг нь хэрэгтэй.

7. Дотоод сэтгэлийн чадавх. Энэ чадвар нь хувь хүн “өөрийгөө” мэдрэх, ойлгохтой холбоотой чадвар юм. Бид хэн болохоо, юунаас болоод юу мэдэрч байгаагаа бодож байгаа маань үүнтэй холбоотой. Энэ чадвар нь сайн хөгжсөн хүмүүс өөрийгөө таньж мэдэх, өөртөө итгэх, сахилга баттай байх, хувийн бэрхшээлээ давж гарах гэх мэт туршлагатай байдаг. Энэ чадварыг хөгжүүлэхийн тулд хувийн төслийг хэрэгжүүлэх, ажлынхаа үүрэг хариуцлагыг ухамсарлах, өөрийгөө таньж мэдэх зэрэг арга хэрэглэж болно.8. Байгалийн чадавх. Гарднер олон талт оюуны чадавхынхаа хамгийн сүүлд (1995 онд) олж нээсэн ойлголт юм. Төрөлхийн энэ чадвар нь нэг хэсгийн эсвэл бүхэл дэлхийг хамарсан өөрчлөлтийг тайлбарлах, ан амьтан, байгалийн жам ёсыг дурайн авиа ашиглан судлах, гэрэл зураг авах зэргийг агуулдаг. Анчин, ургамал судлаач, анатомич зэрэг хүмүүсийг нэрлэж болно. Энэ чадавхыг нээн илрүүлэх, хөгжүүлэхийн тулд эргэн тойрныг төлөвлөгөөтэй судлах, сургуулийн хашаан дахь цэцэрлэгийг тохижуулах, амьтан тэжээх, хичээл дээр дуран авай хэрэглэх, байгалийн зураг зурах, зураг авах, каталог хийх зэрэг олон арга байж болно. Эцэст нь: Хувь хүн бүрийн онцгой чанар нь оюун ухааны чадвар биш бөгөөд ийм болгохын тулд байнгын шинж чанартай байх, соёл иргэншилийн ойлголтонд хүндтэй байр суурийг эзлэх, цаашид үр дүнтэй байх, асуудлыг шийдвэрлэж чаддаг байх хэрэгтэй. Оюуны чадавх нь зөвхөн хоёрхон зүйлээр илэрдэг биш бөгөөд дуу хөгжим, биеийн тамир, бүжиг, харилцаа, байгаль, зургаар өөрийгөө дүрслэх зэрэг нь бүгд үүнийг илтгэдэг. Дээр дурдсан 8

төрлийн чадавхыг хөгжүүлэхийн тулд ангид ямар ямар арга барил хэрэглэж болохыг ч танилцууллаа. Гэвч сурган хүмүүжүүлэгч бид үүнийг хийхийн өмнө өөр дээрээ туршиж үзэн туршлага хуримтлуулан өөрсдийгөө хөгжүүлсний дараа нөлөөг нь харж хангалттай болон хангалтгүй талаас нь мэдэж авах хэрэгтэй. Оюуны чадавхыг хөгжүүлэхэд сөргөөр нөлөөлдөг хүчин зүйлс ООО нь шинэ сурах ба сургах арга барилыг хөгжүүлэх эхлэл болж байна. Гарднерийн үзэж байгаагаар энэ чадавхад биологийн болон соёл иргэншлийн нөлөө ч их хамаатай ажээ. Үүнээс үүдэн оюуны чадавхыг хөгжүүлэхээс гадна сөрөг дагавар үзүүлдэг хүчин зүйлс ч байдгийг доор дурдлаа.

1. Эх сурвалжид хүрэх боломж: Жишээ нь ядуу айлын хүүхэд хөгжмийн чадавхаа хөгжүүлэхийн тулд хийл, төгөлдөр хуур зэрэг хөгжмийн зэмсэг авч чадахгүй тул энэ чадвар хөгжих нь бэрхшээлтэй.2. Түүх, соёлын хүчин зүйлс: Манай улс шиг гэр бүл, сургуульд нь математик болон ерөнхий боловсролын хичээлийг нь чухалчлан үздэг бол зөвхөн логик- математикийн чадавх нь хөгжих орчин байна гэсэн үг.3. Газарзүйн хүчин зүйлс: Хөдөө өссөн хүүхдийн орон зайн чадавх хөгжил нь хотод байшинд өссөн хүүхдийг бодвол илүү байдаг.4. Гэр бүлийн хүчин зүйлс: Зураач болохыг мөрөөддөг хүүхдийн гэр бүлийнхэн нь түүнийг өмгөөлөгч болгохыг хүсдэг бол тэд тэр хүүхдийн зөвхөн хэл ярианы чадавхыг л дэмждэг.5. Нөхцөл байдлын хүчин зүйлс: Олон хүүхэдтэй айлд төрж өссөн “яриа хөөрөөтэй” нэг нь мөн айлын “дуугүй” нэгнийг бодвол нийгмийн харилцааны чадавх нь илүү хурдан хөгждөг.