Źródła ilustracyjne od xvii do xix w. część...
TRANSCRIPT
Źródła ilustracyjne cz 2
1.) Wiek XVII
Powstaje monarchia absolutna (Francja) i monarchia parlamentarna (Anglia)
monarchia absolutna monarchia parlamentarnaPrzekonanie o boskim pochodzeniu władzy Kwestionowanie faktu, iż władza pochodzi od BogaMonarcha skupia w swojej ręce władzę sądowniczą, ustawodawczą i wykonawczą
Władza króla ograniczona silną pozycją Parlamentu.Król pełni funkcję reprezentacyjną.
Król stanowi prawo, a w życie wprowadzają je mianowani przez króla urzędnicy (biurokratyzm)
Parlament stanowi prawo, a wprowadza je w życie rząd.
Król ma prawo do sądzenia poddanych i może ich skazać bez wyroku sądu.
Władza sądownicza króla jest ograniczona prawem.
"Państwo to ja" - zasada Ludwika XIV "Król panuje a nie rządzi" zasada obowiązują w Anglii po sławetnej rewolucji.
obrady w angielskiej izbie niższej - Izbie Gmin
W Rzeczpospolitej Obojga Narodów władcy wybierani są elekcyjnie od schyłku XVI w. aż do jej upadku w 1795 r. Ustrój to demokracja szlachecka
Fragment obrazu Bernarda Bellotto przedstawiający elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764 roku na Woli, widoczna szopa senatorska, koło rycerskie z chorągwiami województw.
Na elekcji szlachta głosowała województwami w obecności posłów, którzy zanosili jej głosy do senatu. Wybór króla ogłaszał marszałek, mianował króla natomiast prymas.
Wiek XVII to wiek wojen
Rzeczpospolita toczy walki z Rosją, Szwecją i Turcją. Jej najwspanialsze oddziały to husaria.
Defenestracja praskadała początek wojnie 30letniej (1618 r.)
Bitwa pod Kircholmem1605 hetman Chodkiewicz i polska husaria pokonują armię szwedzką
ChocimPolacy bronili się tu przed Turkami w 1621 r.(hetman Chodkiewicz)i zdobywali ją w 1673 (hetman Jan Sobieski).
Bitwa pod Wiedniem - obraz namalowany przez Jana Matejko
Jan III Sobieski wysyła wiadomość o zwycięstwie nad Turkami papieżowi Innocentemu XI
Kamieniec PodolskiNajpotężniejsza twierdza broniąca kresów Rzeczypospolitej przed Turcją.Utracona na mocy haniebnego traktatu podpisanego w Buczaczu 1672 r.
Kozacy piszą list do sułtana. Bohdan Chmielnicki i Tuhaj-bej
przywódca Tatarów Krymskich pod Lwowem.
2.) Wiek XVIIIW Europie powstaje model monarchii absolutnej oświeconej (Prusy, Austria, Rosja).
We Francji wybuchła Wielka Rewolucja14 lipca 1789 r. lud zdobył twierdzę Bastylię
Oblężenie Jasnej Góry przez Szwedów w czasie potopu szwedzkiego
Rzeczpospolita toczyła także krwawą wojnę domową z Kozakami. Przywódcą zbuntowanych Kozaków był Bohdan Chmielnicki.
W Ameryce Północnej wybuchła wojna kolonii angielskich o niepodległość i powstały Stany Zjednoczone Ameryki (USA)
Uchwalenie Deklaracji Niepodległości
Rzeczpospolita Obojga Narodów przestaje istnieć w wyniku rozbiorów, ale wcześniej polski sejm uchwala pierwszą w Europie konstytucję.
Po lewej alegoria I rozbioru. Zaborcy traktują mapę Polski jak obrus, na którym dzielą ziemie Rzeczypospolitej.Od lewej: siedzi caryca Katarzyna II, za koronę w geście rozpaczy łapie się Stanisław August Poniatowski, palcem pokazuje cesarz Austrii Józef II, a szpadą Fryderyk II król Prus.
Władcy nad mapą Europy w 1772 r. Rysunek z XVIII w. Ze związanymi rękoma król Polski
Rejtan - upadek Polskiobraz Jana Matejki ukazujący jak Tadeusz Rejtan – poseł nie chcąc dopuścić do podpisania traktatu rozbiorowego przez sejm, rzucił się na podłogę, by uniemożliwić posłom opuszczenie sali sejmowej. W głębi obrazu stoi bokiem (w niebieskiej kamizelce) zasmucony król Stanisław Augusta Poniatowskiego.Po środku stoją dwaj przyszli zdrajcy targowiczanie: hetman koronny Franciszek Ksawery Branicki kryje twarz w dłoniach, obok po lewej (na biało) stoi Szczęsny Potocki (w rzeczywistości miał wówczas 21 lat i na sali sejmowej był nieobecny).Adam Łodzia Poniński uniesioną ręką pokazuje żołnierzy rosyjskich w uchylonych drzwiach sali zamkowej.
Uchwalenie Konstytucji 3 Maja 1791 r.obraz Jana Matejkipolecam obejrzenie krótkiego filmiku na youtube pod linkiemwww.youtube.com/watch?v=_EjUJZPd2tk
Mapa rozbiorów Polski
3.) Wiek XIX Trzy wielkie powstanie narodowe (walki głównie z Rosją)
Powstanie kościuszkowskie 1794
Kościuszko na koniu, fragment panoramy przedstawiającej Bitwę pod Racławicami
Przysięga Kościuszki na rynku Krakowskim, malarz W. Kossak
Powstanie listopadowe 1830-31 - walczy regularna armia polska, widać żołnierzy w mundurach
Powstanie listopadowe atak na Belweder, W. Kossak
Powstanie listopadowe bitwa o "Olszynkę Grochowską" W. Kossak
Powstanie listopadoweBitwa pod Stoczkiem, J. Rosen
Powstanie styczniowe 1863-65 - brak regularnej armii
Herb powstania odwołujący się do ideiwskrzeszenia Rzeczypospolitej jako monarchii trojga narodów. Stąd polski Orzeł, litewska Pogoń i ukraiński Archanioł Michał
Polacy a NapoleonW 1807 r. Napoleon utworzył Księstwo Warszawskie
W 1815 r. powstało Królestwo Kongresowe
Powstanie stycznioweBitwa, z cyklu "Polonia" A. Grottgera
książę Józef Poniatowski - marszałek Napoleona
Księstwo Warszawskie zostało zlikwidowane na Kongresie Wiedeńskim (1815 r.), w jego miejsce utworzono Królestwo Polskie podporządkowane (w unii) z Rosją. Poznańskie oddano Prusom, z Karkowa uczyniono Rzeczpospolitą Krakowską.