Grammatica woordsoorten

zelfstandig werkwoord (zww) koppelwerkwoord (kww)hulpwerkwoord (hww)

1 hv 2F

Doel

• Na deze PowerPoint over het zelfstandig werkwoord, het koppelwerkwoord en het hulpwerkwoord kun je:

bepalen wat het belangrijkste werkwoord isbepalen of dat belangrijkste werkwoord een

zelfstandig werkwoord of een koppelwerkwoord is

bepalen wat het (of de) hulpwerkwoord (of hulpwerkwoorden) is (of zijn)

Wat is het verschil tussen de werkwoorden in rij 1 en 2?

1 lopen – voetballen – dansen – schrijven hebben een duidelijke betekenis, het zijn zelfstandige werkwoorden (zww).

2 worden – hebben – zijn – moeten hebben een minder duidelijke betekenis. Deze werkwoorden staan (meestal) in zinnen met meer dan één werkwoord.

Zelfstandig werkwoord, koppelwerkwoord of hulpwerkwoord?

• Hij lacht om al jouw grappen.• Lacht lachen • staat niet in het rijtje van koppelwerkwoorden. • lacht = zww • Gisteren had ik nog even willen voetballen. • had willen voetballen / voetballen = zww (staat niet in rijtje van

koppelwerkwoorden) had / willen hww • Joanneke wil later afdelingsleider worden. • worden = kww (belangrijkste werkwoord, het koppelt Joanneke aan

afdelingsleider) wil hww

Instructiefilmpjes • Koppelwerkwoord:• https://www.youtube.com/watch?

v=rBHLi4Lbxgc• Zelfstandig werkwoord:• https://www.youtube.com/watch?

v=jwUnKDJ65h0• Hulpwerkwoord:• https://www.youtube.com/watch?

v=mTDXsS2ZWW0

Stappen 1. Werkwoorden opschrijven 2. Bepalen welk werkwoord het belangrijkste is (zie volgende

dia) 3. Staat dat belangrijkste werkwoord in het rijtje van

koppelwerkwoorden? (zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen) Ja: zoek het onderwerp op / nee: zww (dus werkwoordelijk gezegde) ga naar stap 5

4. Onderwerp opzoeken en kijken of dat onderwerp gekoppeld wordt aan zelfstandig naamwoord of een bijvoeglijk naamwoord; ja: kww (dus naamwoordelijk gezegde) / nee: zww (werkwoordelijk gezegde)

5. Overig(e) werkwoord (en) hww (hulpwerkwoord)

Belangrijkste werkwoord opzoeken

1. Werkwoorden opschrijven 2. Één werkwoord: de persoonsvorm is zww (of kww) 3. Twee werkwoorden: de PV is ALTIJD

hulpwerkwoord, het andere werkwoord is zww (of kww)

4. Drie werkwoorden (of meer): PV is ALTIJD hww; staat er een voltooid deelwoord in de zin? Ja: dat is het zww (of kww) Nee: het laatste hele werkwoord is zww (of kww). Overig(e) werkwoord (en): hww

oefenzin

• Carolien wilde voor haar verjaardag graag een pyjamafeestje houden.

1.Wilde houden 2.Houden = belangrijkste werkwoord3.Houden staat niet in het rijtje van

koppelwerkwoorden / houden = zww4.-5.wilde = hww

Oefenzin • Dagobert Duck is sinds zijn ‘geboorte’ altijd een rijke

stinkerd gebleven. 1. Is gebleven2. Gebleven = belangrijkste werkwoord 3. Gebleven komt van blijven staat in rijtje van

koppelwerkwoorden / onderwerp: Dagobert Duck 4. Dagobert Duck wordt gekoppeld aan een rijke

stinkerd gebleven = kww 5. Is = hww

Nu jij:

1. Rudolf blijkt verschrikkelijk boos te zijn geweest. 2. Luke is altijd een uitstekende speler geweest. 3. Die groep meiden zit steeds te giechelen. 4. Ik zal jou de volgend keer helpen. 5. De leerlingen hebben een hele tijd aandachtig

naar de docent geschiedenis geluisterd. 6. Zijn vrienden schijnen echte feestnummers te

zijn.

Gelukt?

O ik kan bepalen wat het zww, kww, hww in de zin isO ik vind het nog lastig

O ik ga eerst zelf nog oefenen O ik ga een bijles volgen