Żyjesz zdrowo - wygrywasz

Żyjesz zdrowo - wygrywasz

Szkoła promująca zalecenia Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem

CHOROBY CYWILIZACYJNE

•NowotworyNowotwory•Choroby układu krążeniaChoroby układu krążenia•Choroby metaboliczneChoroby metaboliczne•Schorzenia układu Schorzenia układu • nerwowegonerwowego

Czy możemy zapobiegać

nowotworom?

Czy możemy zapobiegać

nowotworom?

Zachowania zdrowotne Zachowania zdrowotne a a

choroby nowotworowechoroby nowotworowe

Czynniki środowiskowe a

nowotworyGłówne czynniki środowiskowe i ich

szacunkowy udział wśród przyczyn powstawania nowotworów:

• Palenie tytoniu - 30 %• Dieta - 30 %• Zakażenia - 5 %• Czynniki zawodowe - 5 %• Zachowania seksualne i dzietność - 4 %• Alkohol - 3 %• Skażenie środowiska - 2 %

Nie pal; jeśli palisz, przestań.

Jeśli nie potrafisz przestać, nie pal przy niepalących.

Dym tytoniowy

STRUMIEŃ GŁÓWNY

DYM TYTONIOWY

STRUMIEŃ BOCZNY

Palacz żyje Palacz żyje średnio średnio

10 lat krócej 10 lat krócej niż osoba niż osoba niepaląca*niepaląca*

*Konsensus dotyczący rozpoznawania i leczenia zespołu uzależnienia od *Konsensus dotyczący rozpoznawania i leczenia zespołu uzależnienia od tytoniu, 2006tytoniu, 2006

Palenie tytoniu a choroby układu krążenia

Choroba niedokrwienna serca Zawał serca Nadciśnienie tętnicze Udar mózguMiażdżyca tętnic obwodowych

Tętniak aorty brzusznej

Palenie tytoniu a

nowotworyPalenie tytoniu jest czynnikiem

ryzyka zachorowania na:• Raka płuca - 90 %• Raka krtani, jamy ustnej, gardła i

przełyku - 40 %• Raka trzustki – 30 %• Raka pęcherza moczowego – 30 %• Raka gruczołu piersiowego• Raka szyjki macicy• Raka nerki, białaczki szpikowej,

itd.

Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby niepalącej narażonej na bierne wdychanie dymu tytoniowego w domu* *Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w: Raporcie pt.

„Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Palenie tytoniu a ciąża Powikłania ciąży

Hipotrofia

Wcześniactwo Wady rozwojowe płodu Większe ryzyko astmy oskrzelowej i

przewlekłego zapalenia oskrzeli Trudności z nauką czytania i przedmiotami ścisłymi ADHD

Co z modą na niepalenie?

• Kampanie koncernów tytoniowych skierowane do kobiet (paczki papierosów z nazwami skierowanymi do kobiet- „She”, „Glamour”; „cienkie- kobiece” papierosy)

• Palący papierosy aktorzy, celebryci, palenie tytoniu w filmach, teledyskach

• Używanie alternatywnych form tytoniu

Papierosy light są mniej szkodliwe- MIT

Tabaka jest nieszkodliwym dla zdrowia nawykiem- MIT

Palenie shishy- niewinna zabawa- MIT

Snus- świetny sposób na rzucanie palenia- MIT

E- papierosy- dobra alternatywa dla rzucających palenie- MIT

Alternatywne formy używania tytoniu a zdrowie

UNIKAJ ALKOHOLU

NADUŻYWANIE ALKOHOLU GROZI WZROSTEM RYZYKA:

• Raka jamy ustnej• Raka gardła• Raka krtani • Raka płaskonabłonkowego przełyku• Pierwotnego raka wątroby• Raka jelita grubego• Raka piersi PALENIE + ALKOHOL =WZROST RYZYKA

Unikaj nadwagi i otyłości

Spożywaj więcej

warzyw i owoców

Bądź codziennie aktywny

Kontroluj masę ciała Dbaj o zachowanie należnej masy ciała

BMI= masa ciała[kg] : (wzrost)2[m]BMI= masa ciała[kg] : (wzrost)2[m] BMI- 20-24,9 to granice prawidłowej wagiBMI- 20-24,9 to granice prawidłowej wagi

BMI- 25-29,9 to nadwagaBMI- 25-29,9 to nadwaga

BMI powyżej 30- pozwala stwierdzić otyłość  BMI powyżej 30- pozwala stwierdzić otyłość  

WHR- obwód w talii : obwód w biodrachWHR- obwód w talii : obwód w biodrach

WHR powyżej WHR powyżej 0,8 0,8 dla kobiet dla kobiet

oraz powyżej oraz powyżej 1,01,0 dla mężczyzn dla mężczyzn

oznacza wzrost ryzyka chorób oznacza wzrost ryzyka chorób

układu krążeniaukładu krążenia

Otyłość a nowotwory złośliwe:

• Rak piersi• Nowotwór trzonu macicy• Rak nerki i pęcherzyka żółciowego• Gruczolakorak przełyku• Rak jelita grubego- przy BMI>30 kg/m2

ryzyko rośnie o 50-100%

w porównaniu z osobami o BMI<25 kg/m2

WARZYWA I OWOCE

5 PORCJI KAŻDEGO DNIA

Ogranicz spożycie produktów

zawierających tłuszcze zwierzęce

• Mięso czerwone (wołowina, wieprzowina, jagnięcina) zawiera azotany, które ulegają podczas trawienia przemianie w rakotwórcze azotyny oraz chorobotwórcze aminy heterocykliczne- powodują one wzrost ryzyka raka jelita grubego

• Smażone, pieczone mięso jest

źródłem wielopierścieniowych

węglowodorów aromatycznych

Zalecenia żywieniowe 6+1 „U”

1. Urozmaicenie 2. Umiarkowanie 3. Uregulowanie (stała częstotliwość, itp.)4. Umiejętność przyrządzania potraw5. Uprawianie- sportu i ćwiczeń, spacer6. Unikanie- nadmiaru tłuszczów, cukru,

soli, alkoholu +1 Uśmiech- z uśmiechem z uśmiechem łatwiej żyć; łatwiej żyć; Bądź optymistą!!Bądź optymistą!!

Ruch zapobiega m.in.:• nadwadze i otyłości• chorobom układu krążenia i cukrzycyale również obniża ryzyko wystąpienia:• nowotworu jelita grubego (okrężnicy)• raka piersi • raka trzonu macicy • raka prostaty.

Jak i ile czasu należy ćwiczyć?

Dzieci i młodzież powinni być aktywni co najmniej 4 godziny dziennie

dlatego warto zaprzyjaźnić się z rowerem,

spacerować, wędrować po górach,

biegać, pływać, itp.

Chroń się przed

narażeniem na znane Ci

czynniki rakotwórcze

Telefony komórkowe

Na podstawie informacji z dziesięcioletnich szwedzkich badań nie stwierdzono istotnej zależności pomiędzy używaniem telefonów komórkowych a występowaniem guzów mózgu

ALE… lepiej napisać sms niż rozmawiać i nie nosić telefonu blisko ciała ponieważ badania wciąż trwają

Unikaj nadmiernej ekspozycji

na promienie słoneczne

Osoby posiadające znamiona barwnikowe

na skórze powinny:

• Zdecydowanie unikać narażenia na promieniowanie słoneczne

i korzystania z solarium• Obserwować znamiona pod kątem

zmiany wyglądu: koloru, kształtu i rozmiaru

• Pozostawać pod stałą opieką

dermatologa

Zasady ochrony przeciwsłonecznej

•Chroń się przed słońcem w godzinach 11.00-15.00

•Noś okulary przeciwsłoneczne i ubrania chroniące przed słońcem, staraj się przebywać w cieniu

•Używaj kremów z filtrami przeciwsłonecznymi

Szczepienia ochronne

Są takie nowotwory, których jedną z przyczyn może być przewlekła infekcja bakteryjna, wirusowa lub pasożytnicza

• Szczepienia przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu B

• Szczepienia przeciwko wirusowi HPV

Badania profilaktyczne w prewencji nowotworów

złośliwych• Profilaktyka raka szyjki macicy

cytologia

• Profilaktyka raka piersi

mammografia

• Profilaktyka raka

jelita grubego-

kał na krew utajoną,

kolonoskopia

•

•

Dlaczego badania są ważne?

Prawdopodobieństwo wyleczenia

nowotworu wykrytego o jeden stopień zaawansowania wcześniej

rośnie o 25%, usunięcie zmian przedrakowych daje 100% szanse wyleczenia

Pamiętajmy o:• Racjonalnym odżywianiu

• Aktywnym wypoczynku i właściwej ilości snu

• Unikaniu siedzenia przed telewizorem, czy komputerem

• Obserwacji swojego organizmu

• Korzystaniu z badań profilaktycznych

i zalecanych szczepień ochronnych

Pogoda ducha i uśmiech także sprzyjają naszemu

zdrowiu

Czy ja realizuję w Czy ja realizuję w swoim życiu swoim życiu

zalecenia Kodeksu zalecenia Kodeksu Walki z Rakiem?Walki z Rakiem?

Czy ja realizuję w Czy ja realizuję w swoim życiu swoim życiu

zalecenia Kodeksu zalecenia Kodeksu Walki z Rakiem?Walki z Rakiem?

DZIĘKUJĘ ZA

UWAGĘ

DZIĘKUJĘ ZA

UWAGĘ

www.onkol.kielce.plzakładka promocja

zdrowia