ywienie chorych z cukrzyc

ywienie chorych z cukrzycMagorzata yszkowskaKlinika Chirurgii Dziecicej i Transplantacji Narzdw IP-CZD1Zalecenia PTD, 2012Zalecenia dietetyczneCelem leczenia dietetycznego i farmakologicznegochorych na cukrzyc jest denie do:indywidualnie wyznaczonych dla kadego chorego ste (przed i po posiku) glukozy we krwi; optymalnego stenia lipidw w surowicy;optymalnych wartoci cinienia ttniczego krwi oraz uzyskanie i utrzymywanie podanej masy ciaa.2Zalecenia dietetyczne PTD, 2012Leczenie dietetyczne obejmuje wskazwki dotyczce:cakowitej kalorycznoci diety;rozdziau kalorii na poszczeglne posiki w cigu dnia;rda pokarmw, ktre zabezpieczaj zapotrzebowanie kaloryczne.3Zalecenia dietetyczne PTD,2012Przy ustalaniu diety naley uwzgldni indywidualnie:preferencje ywieniowe i kulturowe pacjenta, wiek, pe,poziom aktywnoci fizycznej, status ekonomiczny.4Zalecenia dietetyczne PTD,2012Chorzy na cukrzyc powinni by zachcani do przestrzegania zasad prawidowego ywienia:kontrolowania iloci spoywanych wglowodanw w caej diecie i poszczeglnych posikach;ograniczenia wglowodanw prostych;czstego spoywania posikw (w zalenoci od terapii).5Zalecenia dietetyczne PTD, 2012Znaczenie ma cakowita kaloryczno diety, dostosowana do wieku, aktualnej masy ciaa oraz aktywnoci fizycznej chorego.

U osb z nadwag konieczna jest redukcja dotychczasowej kalorycznoci diety w stopniu, ktra powinna umoliwi powoln, ale systematyczn redukcj masy ciaa (ok. 0,51 kg/tydzie).

Zmniejszenie kalorycznoci diety (o 5001000 kcal/d.)

Redukcj masy ciaa mona osign, stosujc zarwno diet o zredukowanej iloci wglowodanw, jak i diet niskotuszczow.

6Skad diety40-50%7Ocena podawanego / zalecanego pokarmuIndeks glikemiczny (IG)Wymiennik biakowo-tuszczowy (WBT)Wymiennik wglowodanowy (WW)8Ocena produktw spoywczychIndeks glikemiczny (IG)Wymienniki wglowodanowe (WW)Mwi o zdolnoci produktu spoywczego do podwyszenia stenia glukozy we krwi.

Procentowa szybko wzrostu glikemii w porwnaniu do wzrostu jak wywouje spoycie tej samej iloci glukozyPorcja produktu lub potrawy

10g wglowodanw przyswajalnych, czyli bez bonnikanp. 1 WW to:1/3 kajzerki (ok. 20g)rednia grahamka1 may ziemniak (ok. 60g)2 rednie marchewki (ok. 200g) duej gruszki (ok.110g)2 paskie yeczki cukru (10g)2/3 szklanki jogurtu naturalnego1 szkl. mleka, malanki, kefiru1 dua czerwona papryka szkl. groszku konserwowego9Wymienniki wglowodanoweOkrelenie 1 WW zawartego w g pokarmu lub okrelonego w miarach kuchennychCo na co mona wymieni1 WW to: kajzerki (20g) = chrupki kukurydziane bezcukrowe 20 sztuk (15g) 2 czubate yki ugotowanego makaronu (40-50g) =2-3 yki ugotowanego ryu lub kaszy gryczanej (40-50g) =1 may ziemniak (60g) 1 r. jabko ze skrk (140g) = 1 r. kiwi (90g) = 5 szt. liwek (100g) =1 szkl. porzeczek, poziomek 2 paskie yeczki cukru (10g) = 1 yeczka miodu (15g) =1/5 tabliczki czekolady gorzkiej (20g) =3 yeczki demu niskosodzonego10Indeks glikemiczny (IG)Szybko z jak wzrasta stenie glukozy we krwi po spoyciu posiku zawierajcego zaley od:Rodzaju produktu spoywczego (zawarto wglowodanw, ich rodzaj)Zawartoci bonnikaZawartoci biaka i tuszczuSposobu przygotowania posiku - rozgotowanie produktu zwiksza IGzwalniaj wchanianie wglowodanw11Wymiennik biakowo-tuszczowy (WBT)1 WBT to taka ilo produktu pochodzcego z biaka lub tuszczu, ktra dostarcza 100kcal1 g biaka dostarcza 4 kcal1 g tuszczu dostarcza 9 kcalZastosowanie WBT podczas insulinoterapii przy uyciu pompy insulinowej: bolus prosty przy posikach wglowodanowych; jako korekta hiperglikemii bolus przeduony przy posikach biakowo-tuszczowych bolus zoony, czyli kombinacja dwch poprzednich przy posikach wglowodanowo- biakowo-tuszczowych (produkty z McDonalda, pizza); przy posikach biakowo-tuszczowych przy podwyszonej glikemii przedposikowejNa kade 100 kcal pochodzce z produktu biakowo-tuszczowego potrzebna jest taka sama ilo insuliny, jak na 1 WW w danej porze dnia12WeglowodanyPrzewaaj wglowodany o niskim indeksie glikemicznym (50Ry brzowy lub dugi Basmati 50Spagetti al dente 45Chleb ytni penoziarnisty, pumpernikiel 40Patki zboowe 40Soki owocowe bez cukru 40Ryby 38Figi 35Morele suszone 30Produkty z mleka 30Czarna czekolada 22Orzechy 22Soja 15Morele 15Warzywa zielone, pomidory, czosnek, cebula, bakaany 15

Maltoza (piwo) 110Daktyle suszone 103Glukoza -100Chleb wysokooczyszczony 95Ziemniaki pieczone 95Patki kukurydziane, popkorn 85Naleniki 85Marchew gotowana 85Dynia 75Rzepa 72Czekolada, herbatniki, pierogi, kluski 70Ziemniaki gotowane 70Buraki 65Rodzynki 65Lody 61Banan, melon, ananas 60Brzoskwinie 57Kasza gryczana 54Kiwi - 5314TuszczeTuszcze nasycone< 10% wartoci en. diety< 7% wartoci en. diety przy steniu cholesterolu LDL > lub =100 mg/dlTuszcze jednonienasycone10 15% wartoci en. dietyTuszcze wielonienasycone6 10% wartoci en. diety:kw. t. n-6 ok. 5 8%kw. t. n-3 ok. 1 2%Cholesterolmax 300 mg/dob< 200 mg/dob przy st. cholesterolu LDL > lub = 100 mg/dlNIE izomery trans kwasw tuszczowych15Biaka 15 20% ogu spoywanej energii Doroli - biako rolinne / biako zwierzce 50% / 50% lub przewaga biaka rolinnego Dzieci biako zwierzce 60% ogu spoywanego biaka16Witaminy i mikroelementyNie ma wskaza do rutynowej suplementacjiIndywidualna suplementacja przy ich niedoborach17AlkoholNIE dyslipidemia, neuropatia, po przebytym zapaleniu trzustkiDopuszczalne spoywanie w przeliczeniu na czysty alkohol etylowy20 g / dob kobiety30 g / dob mczyniAlkoholryzyko hipoglikemiihamowanie uwalnianieglukozy z wtroby18NaCl5000 6000 mg/dobUmiarkowane nadcinienie ttnicze < lub = 4800 mg/dobNadcinienie ttnicze + nefropatia < lub = 4000 mg/dl19Diety przemysowe w ywieniu chorych na cukrzycSkrobia, fruktoza + bonnik wglowodanwNiski indeks glikemiczny tuszczuNazwakcal/mlB%W%T%EPA + DHAMCTDiasip119,446,733,9--Diason117,24537,8--Diben1,518,63741,4++Diben Drink1,5203542++Resource Diabet 1284325--Novasource Diabet1,03184633++20Diety przemysowe w ywieniu chorych na cukrzycNazwaBonnik g/100mlLakto-zaIzomalto-zaFru-ktozaSkrobiamOsmol/lEnt./p.o.Diasip2,03,6+--365p.oDiason1,5--++300EntDiben1,5--++345EntDiben Drink2,0