БЕРЗНИК 0064 од 09.03.2009 г. на Македонски - mkibn20090309-0064l

ббееррззННИИКК

-- GGOO

DDII

NNAA

IIIIII

-- BB

RROO

JJ 6644

-- 99

MMAA

RRTT

22000099

GGOO

DDII

NNAA

Трчајќи по редот ги затвораме малите фирми


BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI 3Data 9. 3. 2009 broj 64 берзНИК

До следниотпонеделник

Makedonka BaldazarskaGlaven i odgovorenurednik na берзНИКe-mail:

[email protected]

Македонскиот бруто-домашен производ (БДП)годинава ќе се намали за еден отсто, вгодина ќе стагнира, а во 2011 може да се

очекува пораст од два отсто. Ова е оценка наВиенскиот институт за меѓународни економскиистражувања, кој во новиот извештај тврди декаглобалната криза силно ќе ја потресе Средна,Источна и Југоисточна Европа, но нема еднакво дасе одрази врз сите земји од регионот. Виенскиотинститут ги групира државите од Централна,Источна и Југоисточна Европа во три групи, тиешто ќе имаат позитивен растеж, тие што стагнираати државите што ќе одат во минус. Институтотпредвидува дека негативен растеж ќе имаатЕстонија, Унгарија, Литванија, Летонија, Хрватска,Македонија, Босна и Херцеговина, Црна Гора,Србија, Турција и Украина. Невработеноста во

повеќето држави од регионот привремено ќе сезголеми, а потоа ќе опаѓа. Стапката наневработеност ќе остане висока само во балтичкитедржави, во Македонија, БиХ, Србија и во Црна Горасе посочува во извештајот на Виенскиот институтза меѓународни економски истражувања.

Прогнози кои за македонските граѓани, повеќеили помалку, веќе втора деценија се секојдневие...Стапката на БДП, како варијабила за растот наекономијата во земјата повеќе им значи наполитичарите, тие ни го наметнуваат како рефренсите овие години, нови индустриски објекти одтипот на големи компании воопшто и не се градат,постојните ги разрушивме, а стапката наневработеност колку и да ја филуваат партиите навласт (и сегашните и претходните) таа постојано емеѓу 250 000 и 300 000, во зависност од тоа кога икаде се вбројуваат новите категории на–технолошки вишок, стечајци...

И директорот на Стопанска банка Скопје,Глигор Бишев, оценува дека финансиската кризаќе придонесе кон одредени влошувања вопортфолиото на компаниите на краток рок и конзголемување на невработеноста. Сепак, тој сметадека македонската економија е поздрава одекономиите во другите земји во регионот и декаима капацитет да ги апсорбира ефектите одкризата.- Кредитирањето првично беше проектирано дарасте за 28 % на годишно ниво, но поради падотна индустриското производство во последните тримесеци се очекува тој пораст да биде околу 20%појасни Бишев. Банкарскиот систем се уште естабилен и во кондиција за сервисирање накредитите, но поради кризата сепак ќе се затегаатусловите за добивање кредити во наредните шестдо 12 месеци и за граѓаните и за фирмите. Спореднего ќе се намалуваат и минусните салда накредитните картички. Ќе се ревидираат лимититена картичките кај граѓаните што не искористиле ни50 проценти од дозволениот минус, кој банката еобврзана со 100 проценти да го осигури воНародна банка.

Меѓутоа, рестриктивната монетарна политикасилно ја чуствува реалниот сектор бидејќи гипоскапи заемите и се намали кредитирањето.Македонија е земја со највисоки базични каматнистапки во регионот и затоа Владата мора даизнајде дополнителни приходи за да ја поддрживиталноста на потрошувачката, вели професорот на

тетовскиот универзитет на ЈИЕ, АбдулменафБеџети.

Според него, владата треба да му по могне настопанството со директни мерки, како што тоа госторија САД и Јапонија. Тој вели дека министритене треба да се оправдуваат со тезата дека не смееда се интервенира во компаниите и дека тоа билоспротивно на либералниот капитализам. Никој неможе да каже колку ќе потрае кризата, но ќе траенајдолго ако владата не донесе правилни мерки.He треба да се остават на цедило фирмите иголемите компании, кои инаку стојат цврсто.Властите го потценија првиот бран на кризата.Донесоа мерки кои чинат виртуелни 330 милиониевра со кои им помогнаа на загубарите, кои ионака имаа проблеми, наместо да ги поттикнаткредитирањето и потрошувачката, да ги заштитатликвидноста и вработеноста и да сеподдржат финансиски издржливите компании... Тоасе мерките што Македонија треба да ги спроведеако сака полесно да се соочи со глобалнатафинансиска криза, порачаа учесниците одмакедонско-турскиот семинар што го организираСтопанската комора на Македонија - Турција.

Научниот директор на виенскиот Институт,Михаел Ландесман, пак, потенцира деканегативниот биланс во југоисточна Европа епоследица на фактот што во минатото во тие земјиексплодирал увозот, кој пред се, бил финансиранод кредити, како и од приходи од трансфер напари од дијаспората и странски директниинвестиции. Според него, стопанствата на тиедржави од 2001 година растеле во просек меѓу 5 и7 отсто, а во тоа време државниот долг драстичнобил намален... Според него постојат два начина засовладување на дефицитот. Прво земјите кои имаатфиксен курс на националната валута, какобалтичките држави, против кризата можат да себорат со намалување на увозот. Вториот начинмоментно се применува во Србија и Романија, каденивните национални валути изминатите месеци беаизложени на силна девалвација. Co тоа поскапеувозот и опадна побарувачката за увозна стока,истакна Ландесман.

Можност за реализација на втората мерка има иво Македонија. Факт кој може да се поткрепи соразмислувањата на Беџети: Високите разлики вокаматните стапки на банките во земјава наведувана скорешна девалвација на денарот. А вакватаоценка ја поткрепува со фактот што добар дел одорочените девизни штедни влогови, банките гиобезбедуваат со девизни клаузули поради страв оддевалвација на домашната валута. Монетарнатаполитика во земјава се покажа многу продуктивнаво услови на криза, што е добро. Меѓутоа,рестриктивната монетарна политика, ќе доведе донегативен ефект кај реалниот сектор.

Поаѓајќи од ова,препорача дека во време накриза треба да се има песимистичко сценарио и дасе прават реални, одржливи економски проекции, aне раст на БДП од 5,5 отсто за годинава и 2,8 отстобуџетски дефицит, кога сите земји од ЈИЕпроектираа многу пониски стапки. He треба да сеправат и непродуктивни расходи, како што се например инвестициите во спортот и во културата,кои не продуцираат економски ефекти.Беџети ги оцени како најрадикални реформите наВладата во насока на привлекување странскидиректни инвестиции, но и по две годинирезултатите изостанаа. Тоа покажува дека не седоволни само фискалните потикнувања, потребнисе и други мерки... Директна финансиска инјекцијаво производството...

Каде е излезот?

4 BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMIберзНИК broj 64 Data 9. 3. 2009

NAJLIKVIDNI HARTII OD VREDNOST VO REGIONOT ZA PERIOD OD 26.02 DO 5.03 2009


2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI 1. ОСУМ МИЛИЈАРДИ ЕВРА ЗА ПОДОБАР ЖИВОТ (*****) 2. „СИЛМАК” ПРЕКИНА СО РАБОТА (***)

2.03.2009 g. PONEDELNIK1. KRATOK PREGLED NA NASTANI

ДНЕВНИК

с.6 „ЕВН МАКЕДОНИЈА“ ГИ ПРЕПОЛОВИДЕФЕКТИТЕ ВО МРЕЖАТАс.6 НЕМА ВЕЌЕ КРЕДИТ ЗА СЕКОГОс.6 ВЛАДАТА СО ПАКЕТ ОД 8 МИЛИЈАРДИ ЕВРАс.7 „СИЛМАК” ПРЕКИНА СО РАБОТАс.7 „ТОПЛИФИКАЦИЈА“ НЕ ГИ ПОПРАВИ СМЕТКИТЕ

БИЗНИСс.3 ДРАСТИЧНО НАМАЛУВАЊЕ НА ГРАНИЦИТЕ ПРИУВОЗ с.3 ВО МАКЕДОНИЈА ЗАСЕГА ЗАЕДНИЧКИ ПАКЕТИСО ФИКСНИ И МОБИЛНИ УСЛУГИ с.11 СИГУРНИ САМО ВЛОЖУВАЊАТА ВОБЛАГОРОДНИ МЕТАЛИ с.12 НЕТО-ДОБИВКА ОД 261,48 МИЛИОНИ ДЕНАРИ с.12 СЕ ЗАСИЛУВА ДРЖАВНАТА КОНТРОЛА ВОСИТИ-ГРУП с.13 ПОВТОРНО ДОМИНАЦИЈА НА АКЦИИТЕ ОДКОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА с.14 ДОБИВКА ОД 191.389.000 ДЕНАРИ с.14 ОТКАЖАНИ ДОГОВОРИ - ДРАСТИЧЕН ПАД НАДО-БИВКАТА

УТРИНСКИ ВЕСНИКс.6 КРИЗАТА ГИ БРКА ГРАДЕЖНИЦИТЕ ОД СТРАН-СКИТЕ ПАЗАРИ

с.15 ВЛАДАТА СТОКМИ ПРОГРАМА ОД 8 МЛД. ЕВРАс.16 ЗГАСНА И ПОСЛЕДНАТА ПЕЧКА ВО „СИЛМАК”с.16 ФАРМЕРИТЕ ДЕНЕСКА НА ПРОТЕСТИ ПРЕД

ВРЕМЕс.5 ШТЕДЕТЕ ВО ЗЛАТО, АКО ГО НАЈДЕТЕс.5 ОСУМ МИЛИЈАРДИ ЕВРА ЗА ИНФРАСТРУКТУРАТАс.6 ДА ЈА СПАСИМЕ „СВЕДМИЛК“ ПРЕД ДА БИДЕ ДОЦНА

ВЕЧЕРс.6 ОСУМ МИЛИЈАРДИ ЕВРА ЗА ПОДОБАР ЖИВОТ с.6 ДВОЈНО ПОМАЛКУ ДЕФЕКТИ с.6 СИЛМАК ГО ЗАПРЕ ПРОИЗВОДСТВОТО с.15 ДОЛАРОТ ЌЕ БИДЕ ПОСИЛЕН ОД ЕВРОТО?

ВЕСТс.8 СИЛМАК ПРЕСТАНА СО РАБОТА

НОВА МАКЕДОНИЈАс.8 ПРЕЗЕНТИРАНА СЕДУМГОДИШНАИНВЕСТИЦИСКА ПРОГРАМАс.8 „СИЛМАК“ ЈА ИЗГАСНА И ПОСЛЕДНАТА ПЕЧКАс.9 ГРАЃАНИТЕ СЕКОГАШ ИМААТ ПАРИ ЗА КОЛАТАНА ЛИЗИНГ

ШПИЦс.2 ДОЛАРОТ ЌЕ ГО ЗГАЗИ EВPOТО

S O D R @ I N A

VOVEDNIK .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3

РЕГИОНАЛНА БЕРЗА ...................... . . . . . . . . . . . . . .4

BERZNIK - PONEDELNIK SREDA ........................... . . . . . . . . .5-7

НА ДОМАШЕН ТЕРЕН........ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8-11

ТРИБИНА ГРАДЕЖНИШТВО....................................14-16

SVET VESTI..........................................................17-19

BERZNIK - ЧЕТВРТОК-САБОТА ........................... . . . . . .20-22

НЕДЕЛАТА ЈА ОДБЕЛЕЖАА................................24

БЕРЗА................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25-26

Izdava: INTERNACIONAL NIK AD - SkopjeMediumska biblioteka i digitalna arhivaRedakcija na берзНИКAdresa: Plo{tad MAKEDONIJA bb, p.fah 882 Skopje, 1000,

R.Makedonija Tel. 02/25.32.800 faks: 02/25.32.839Internet: www.interNIK.com.mk;e-mail: [email protected]

Izvr{en direktor: Zdravko JosifovskiOdnosi so javnost: Nata{a Dimovska

Marketing: Ivona JosifovskaAsistent na PR i marketing: Stojne Danilova

IKT Menaxer: Kiro VelkovskiMenaxer za delovni odnosi: Divna Pe{i}

Logistika: Ana PetrovaFinansii: Gordana Stojanovska

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENIMEDIUMI берзНИКберзНИК e osnovan 2007 godina.

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENIMEDIUMI берзНИКBroj: 56Data: 01.12.2008

SE DISTRIBUIRA SAMO SO PRETPLATA

FOTO NASLOVNA: ТРЧАЈЌИ ПО РЕДОТ ГИЗАТВОРАМЕ МАЛИТЕФИРМИ

Foto: Robert Spasovski

Redakcija na берзНИКInternet distributiven sistem: www.interNIK.com.mkGlaven i odgovoren urednik: Makedonka BaldazarskaNovinari: Vaska Mickoska, Kiro SimonovskiKompjuterska podgotovka: Tatijana TrpkovskaRedakcija:Evoluator na vesti: Renata Tasovskaoperatori: Mare Lazarevska, Arslan Skoro, ZoranStamatovski, Martin Arsovski, \or|e Rexi} i DarkoTripunovskiFotoreporter: Robert Spasovski

Marketing, distribucija i proda`ba: INTERNACIONAL NIK AD - Skopje

I M P R E S S U M

Владиниот пакет од осум милијарди евра,претставен како седумгодишната инвестиционапрограма, денес топ тема во сите дневниизданија на печатените медиуми. – Со оваапрограма планирани се инвестиции во многупроекти, пред се’ во енергетиката и вотранспортот, потоа во водоводната иканализациска мрежа, во спортот,образованието, културата, ќе се градат уштесоцијални станови, училишта, ветерници,можеби и нуклеарка, ќе се бара и нафта... Засето тоа ќе се трошат пари од буџетот, но ќесе бараат и кредити и заеми од странство... Вообласта на енергетиката, премиерот најавиинвестиции во над 30 проекти вклучувајќинови рудници, термоцентрали,хидроцентрали....Претставниците на Владатаизјавија дека меѓународните финансискиинституции немало да ни се лутат, што воуслови на економска криза, кога сите земји гостегаат ременот за трошење буџетски пари,Македонија продолжува да троши се’ повеќе.Како што објасни на вчерашната прес-конференција вицепремиерот Зоран Ставрески,ММФ и други институции нема да реагираат,затоа што станува збор за инфраструктурнипроекти кои ветувале раст на економијата.

Тоа се оптимистичките владини планови, серазбира пред изборната трка, а во реалностасостојбите барем засега се движат во другправец.- Потресите од глобалната криза, сечини, први ги почувствуваа градежните фирмикои голем дел од своите ресурси ги имаатнасочено кон странскиот пазар, со што на ударсе најдоа токму проектите што се реализираатнадвор од македонските градилишта, ,анализира Утрински весник.. -Пелагонијапочна да ја повлекува својата опрема од ЦрнаГора, каде што неколку години интензивноработеше на изградба на станбени и деловниобјекти. И од Бетон деновиве информираадека поради кризата се пролонгиранипроектите кои компанијата требаше да гиреализира во странство во вкупна вредност од112,2 милиона евра. Оттаму информираат декастанува збор за проекти договарани подолгпериод, а кои требаше да обезбедат работа занаредните неколку години.

Весниците пренесуваат и дека

Силмак го запре производството-Металуршкиот комбинат Силмак од Јегуновцевчера ја изгасна и последната од седумтепечки поради намалената побарувачка иниските цени на феросилициумот.

Според извршниот директор накомпанијата, Ѕвонко Стојановски на работа ќебидат задржани стотина работници, кои ќетреба да ги завршат почнатите работи заремонт на една од печките, како и дел оддежурните и службите за обезбедување.

Денешните весници пренесуваат, -фармерите немаат веќе трпение. -Доколкуденес Комерцијална банка не ја одблокирасметката на шведската млекарница во 13 часотќе излеземе на нови протести пред Владата, сезакани Горан Чокузовски, млекопроизводителод Битола. Овој е последниот ултиматум што гоупатија викендов пелагонис-ките фармери-кооперанти на шведската млекарница, откаколично биле информирани од новиотсопственик дека, ако не се деблокира сметкатана млекарницата до вторник, ќе ја напуштелземјата.Вечер, објави:Свртени водите на Врановска

река.- Со предавањето во употреба на објектотза зафаќање на водата од Врановска Рекаденовиве почна да се полни езерото нахидросистемот Лисиче од кое жителите наВелес и приградските населби Оризари,Превалец и Речани трајно го решија проблемотсо вода за пиење... За неговата изградба,Владата обезбеди 49 милиони денари. Водатаод Врановска Река, преку изградената малабрана и цевководот во должина од 620 метри,со димензии од 1,3 метри ќе помогнеакумулацијата секогаш да има доволно вода.-Нема веќе кредит за секого, е насловот наанализата на Дневник.- Ланските агресивникампањи за кредити за свадба, за студии, загодишни одмори, банките ги заменија сорекламите за привлекување на заштедите награѓаните:Не берете грижи, берете гикаматите; Штедете 12 месеци, добијте каматаза 13... -.... На банките им е наложено пред даодобрат кредит, построго да проценуваат далиплатите или другите приходи накредитобарателите им се доволни за навремеда ги враќаат ратите...

1.СТАРИ ПРОЕКТИ ЗА НОВИ МИЛИЈАРДИ (*****) 2. ИСПЛАТА НА МЛЕКАРИТЕ ПРЕКУ ЕУРОСТАНДАРД БАНКА (***)

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI


1. KRATOK PREGLED NA NASTANI

3.03.2009 g. VTORNIK

ДНЕВНИК

с.5 РАДИОАКТИВНО ЖЕЛЕЗО ОД БУГАРИЈА НЕ СТИГНА ДО „МАКСТИЛ’’с.6 МАКЕДОНИЈА ВО ДЕФЛАЦИЈАс.6 ПОМАЛКУ ВРАБОТЕНИ ВО ИНДУСТРИЈАТАс.6 ПОЕВТИНУВААТ БЕНЗИНИТЕ И ДИЗЕЛОТс.6 ЕВРОТО ЌЕ ГИ СПАСИ МАКЕДОНСКИТЕ ИЗВОЗ-НИЦИс.7 ИСПЛАТА НА МЛЕКАРИТЕ ПРЕКУ ЕУРОСТАНДАРД БАНКАс.7 ЗА ЕДНА И ПОЛ ГОДИНА ЌЕ БИДЕМЕ БРОЈ ЕДЕН ВО РЕГИОНОТ

БИЗНИСс.3 „ВИЗА„- КАРТИЧКА БЕЗ ТРОШОЦИ И СО ЕДНО-СТАВНА ПРОЦЕДУРАс.3 БАНКАТА НЕМА ДА ДОЗВОЛИ ДА ЈА ВПЛЕТКУ-ВААТ ВО НЕЧЕСНИ ИГРИс.4 ОСУМ МИЛИЈАРДИ ЕВРА ЗА ИНФРАСТРУКТУРНА ПРЕРОДБА НА МАКЕДОНИЈА с.10 ЕВРОТО ПОТОНА НА 1,2545 АМЕРИКАНСКИ ДОЛА-РИс.11 ПРОМЕТОР ОД ТРГУВАЊЕТО СО АКЦИИ ЗГОЛЕ-МЕН ЗА 35,52 ПРОЦЕНТИс.12 ДОБИВКАТА НА „ГРАНИТ” - 431,373 ИЛЈАДИ ДЕ-НАРИс.12 ВИТАМИНКА CO ДОБИВКА ОД 36.776 ИЛЈАДИ ДЕНАРИ

с.13 МБИ - 10 ИЗГУБИ 2,14 ПРОЦЕНТИ ОД ВРЕДНОСТА

УТРИНСКИ ВЕСНИКс.3 КОМЕРЦИЈАЛНА БАРА ДА НЕ ЈА ВПЛЕТКУВААТ ВО ИГРИТЕ СО „СВЕДМИЛК”с.8 БЕНЗИНИТЕ И ДИЗЕЛОТ ПОЕВТИНИс.8 УТОПИЈА ОД ОСУМ МИЛИЈАРДИ ЕВРАс.9 ИНФЛАЦИЈАТА ПАДНА НА 0,7 ОТСТОс.9 МЛЕКОПРЕРАБОТУВАЧИТЕ БАРААТ ПОГОЛЕМА ПОДДРШКА

с.9 НОВ ПАКЕТ ЗА СИТЕ КОРИСНИЦИ НА „Т-ХОУМ”

ВЕЧЕРс.6 ИНФЛАЦИЈАТА ПАДНА НА 0,7 ОТСТО, ВЛЕГУВАМЕ ВО ДЕФЛАЦИЈА

с.6 КОСМОФОН И ГЕРМАНОС ВО ПАКЕТ

с.6 РАДИОАКТИВНО ЖЕЛЕЗО ЗА МАКЕДОНИЈА ВРА-ТЕНО ВО БУГАРИЈАс.7 МАКЕДОНСКИ ШУМИ НЕ ДАВА ОДЛОЖЕНО ПЛАЌАЊЕ, ПИЛАНИТЕ ПРЕД ЗАТВОРАЊЕ

ВРЕМЕс.6 ОБЛЕКАТА ПОЕВТИНИ, СОКОВИТЕ ПОСКАПЕАс.6 БАНКАРСКИТЕ ХИПОТЕКИ ГИ ЈАДАТ СТАНОВИТЕс.7 ВЛАДИНИОТ ПЛАН Е ДОБАР, АМА ПРЕСКАПс.7 МЕТАЛЦИТЕ СЕ ТОПАТс.7 НАФТАТА 25 ДОЛАРИ ЗА БАРЕЛ

ВЕСТс.3 ГРЧКИ ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД ГО КУПУВА ПРИ-ЛЕПСКИОТ МЕРМЕРСКИ КОМБИНАТ

НОВА МАКЕДОНИЈА

с.8 КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА ГО БЛОКИРА „СВЕД-МИЛК” ЗА 150.000 ЕВРАс.8 ПОТРОШУВАЧКАТА КОШНИЦА ВО ФЕВРУАРИ 12.756 ДЕНАРИ

ШПИЦс.6 ИНФЛАЦИЈАТА ПАДНА ПОД ЕДЕН ОТСТОс.6 СТАРИ ПРОЕКТИ ЗА НОВИ МИЛИЈАРДИ

Понудите за продажба на вториот македонскимобилен оператор, денес најзастапени вопечатените медиуми. -Турксел, најголемиоттурски мобилен оператор сака да го купиКосмофон, чија продажба бешеофицијализирана пред крајот на минататагодина. Притоа, Турците најавуваат дека сезаинтересирани и подготвуваат понуда закупување на сто проценти од акциите наКосмофон, но и на неговиот дистрибутер нателекому-никациски апарати и опремаГерманос,а што заедно ги поседува грчки ОТЕ.Ваквите најави од Турксел, кој е при-сутен воосум земји и има 62 милиони корисници,присти-гнуваат во период кога ОТЕ (како штоодтаму веќе информираа) до средината намарт го продолжиле крајниот рок заподнесување на понудите од страна назаинтере-сираните купувачи на Космофон.

Владиниот план е добар,ама прескап,анализира Време. Државното инвестирање воинфраструктурни проекти е најдобриот излезод економската криза, но проблемот е во тоашто владината програма е преамбициозна ипрескапа за да се реализира, оценуваатекономистите, по најавата за седумгодишнаекономска програма вредна 8 милијарди евра.-Стратешкиот план за реализирање имапревисоки цели, амбициозен е, но добро е акодржавата вложува во инфраструктура.Вистински погодок е во време на криза да севложува во изградба на патишта, железница,реконструкција на аеродроми, вохидроелектроцентрали, рудници илителекомуникации, затоа што се отвораат новиработни места. Тоа е добро заградежништвото, а потоа и за другитеиндустрии смета Ванчо Узунов, универзитетскипрофесор.

Проблемот, нагласува Узунов, е во тоа одкаде државата ќе најде толку пари за да гиреализира овие цели и кои објекти ќе имаатприоритети во вложувањето.

Според анализите на Вечер, иакобанкарските камати се во постојан раст,граѓаните бараат најмногу потрошувачки

кредитити. -Македонските граѓани на банкитеим должат една милијарда евра по основ накредитно задолжување. Во последниве неколкумесеци, поради затегнатите услови во банките,граѓаните велат дека се потешко се доаѓа дофинансиска позајмица од банка, која, намногумина им е неопходна за пребродување наосновните животни потреби... Споредофицијалните податоци од банките, најбаранисе потрошувачките ненаменски кредити (штозначи земаш кеш пари и ги трошиш за она штово моментов ти треба), на второ место сеавтомобилските и на трето станбените кредити.

И Време на истата тема:Граѓаните заглавијасо станбените кредити- Банкарите велат декаимаат тешкотии со наплата на старите кредитиза стан, кои се одобрени пред неколку годинии дека во десетина случаи морале да гиактивираат хипотеките. Најголем број кредитиза стан во земјава одобриле Стопанска банка иКомерцијална банка и тие натаму одобруваат,но сега со помал обем заради рестриктивнатаполитика на НБРМ....Ако некој доцни соплаќање три рати, употребуваме полошакамата за клиентот од 14 проценти на годишнониво. Ако и натаму клиентот заглавува, тогашја активираме хипотеката. ...Имотот што сестава под хипотека треба од 133 до 250проценти да го покрива износот на бараниоткредит, во зависност од локацијата назаложениот стан.Во Вечер ќе читате и дека преработувачите на

дрво бараат од Владата и ЈП Македонски шумида ја повлечат одлуката за зголемување нацените на дрвните трупци што беше донесенана 18 ноември минатата година. ОдГрупацијата за преработка на дрво велат декаод Македонски шуми по втор пат ги зголемилецените за една година и тие сега се највисокиво регионот... Од Македонски шуми, пак, велатдека пиланите реагираат поради фактот штоим било укажано дека повеќе нема да сетолерира земање на дрвна суровина наодложено плаќање.-За една ипол година ќе бидеме број еден,

вели новиот сопственик на Сведмилк, Моше

Баум, во интервју за Дневник. - Според него,станува збор за млекарница од 21 век, сонајсовремена технологија за производство намлеко, според сите стандарди. -Сведмилк еединствената млекар-ница во Македонија соимплементиран ХАЦЦП-систем и единствена соизвозен број за земјите од Европска Унија.Оваа млекарница е единствена ваква нацелиот Балкан. Наш интерес е млекарницатада биде број еден капацитет во целиот регион.Тука нема политика, нема игри, станува зборза чист бизнис-интерес....Тука нема големафилозофија ако знаете да ја работите својатаработа на вистинскиот начин. Тука нема местоза игри, туку има место за бизнис стратегија.Да, купивме млекарница со големи долгови,речиси 39 милиони евра. Да, тие пари сите гичекаа уште вчера, а ги сакаат денеска, но иманачини како да се средат сите работи, една поедна.

-Грчки инвестициски фонд го купуваприлепски мермерен комбинат, објави Вест-Трансформацијата на сопственоста накапиталот се очекува да бидеофицијализирана во блок трансакција наМакедонската берза. Во Мермерскиоткомбинат, кој пред осум години беше продаденза тогашни 22 милиона марки, не сакаат дашпекулираат за мотивите на грчкиот газдаКиријакидис за ваквиот потег.

Топ профити на топ компаниите е насловотна берзанската анализа на Утринскивесник.Ако се погледнат податоците, може дасе заклучи дека успешните компании и во2008 година продолжиле со добрите резултати,оствариле профити поголеми од претходната2007 година. Во оваа група се Гранит,Фершпед, Алкалоид, Комерцијална бан-ка....Но, неизвесно е да се очекува дека овиеповолни резултати ќе продолжат и годинава,бидејќи кризата, според експертите, токму во2009 најсилно ќе ги покаже забите. Останувада се види како нашите успешни компании ќесе справат со кризата и какви показатели ќеприкажат за годинава.


1. МЛЕКОТО ПРЕТЕЧЕ ВО БИТОЛА (*****)

2. СТОПАНСКИ РАСТ НА БАЛКАНОТ ДУРИ ОД 2011 ГОДИНА (***)

4.03.2009 g. SREDA


ДНЕВНИКс.6 МЛЕКОТО ПРЕТЕЧЕ ВО БИТОЛА

с.6 ПРИЛЕПСКИ ЦИГАРИ ТРГНУВААТ ЗА СТРАНСТВО

с.6 ГРАДЕЖНИШТВОТО ЌЕ КОЛАБИРА

с.7 БАЛКАНОТ НАЈМАЛКУ ДВЕ ГОДИНИ ВО ЗАСТОЈ с.7 МАКЕДОНСКО-АЛБАНСКИ СТОПАНСКИ ФОРУМ ВО ТИРАНА

БИЗНИСс.3 „РЕПЛЕК” ОСТВАРИ ПРОФИТ ОД 3,8 МИЛИОНИ ЕВРА с.3 РЕКОНСТРУИРАНИ ШЕСТ СРЕДНОНАПОНСКИ ТРАФОСТАНИЦИ с.3 КОСМОФОН СО НАЈНИСКИ ЦЕНИ ЗА РАЗГОВОРИТЕ с.5 МАКЕДОНСКО-АЛБАНСКИ БИЗНИС-ФОРУМ ВО ТИРАНА с.5 СТОПАНСКИ РАСТ НА БАЛКАНОТ ДУРИ ОД 2011 ГОДМНА с.7 ЗГОЛЕМЕН БРОЈОТ НА ТРАНСАКЦИИ СЕ ТРГУВА СО АКЦИИ НА СИТНО с.8 СТОПАНСКА БАНКА БИТОЛА СО ДОБИВКА ОД 184,6 МИЛИОНИДЕНАРИ с.8 ТТК БАНКА ГИ ЗГОЛЕМИЛА ПРИХОДИТЕ ОД РАБО-ТЕЊЕТО с.8 ДИВИДЕНДАТА ЗА ПРИОРИТЕТНА АКЦИЈА 99,50 -ЗА ОБИЧНА АКЦИЈА190 ДЕНАРИ с.9 MБИД ЗАГУБИ 6,12, А МБИ -10 ДВА ПРОЦЕНТИ с.10 ДАУ ЏОНС ДОСТИГНА НАЈНИСКА ВРЕДНОСТ ВО ИЗМИНАТИТЕ 11ГОДИНИ

УТРИНСКИ ВЕСНИКс.10 ТУРСКИТЕ ФИРМИ ЌЕ ВЛОЖУВААТ ВО ЗЕМЈАВА с.10 ГРАДЕЖНИЦИТЕ ДОПРВА ЌЕ ГИ ЧУВСТВУВААТ ПОСЛЕДИЦИТЕ ОДКРИЗАТА с.10 ПО ИЗБОРИТЕ ЌЕ ПОЧНЕ ЗАДОЛЖУВАЊЕТО

с.11 ВИЕНСКИ ИНСТИТУТ: РАСТ НА БАЛКАНОТ ДУРИ ОД 2011 с.11 НУКЛЕАРКА ВО МАКЕДОНИЈА, РЕАЛНОСТ ИЛИ ФИКЦИЈА?

ВЕЧЕР

с.6 ТУРЦИТЕ ИЕ СЕ ОТКАЖУВААТ ОД ИНВЕСТИЦИИ ВО МАКЕДОНИЈА с.7 КОСМОФОН CO НАЈДОБРА ПОНУДА И ЗА ФИКС-НИОТ КОЛАЧ

ВРЕМЕс.6 ТАЛЕВСКИ ВО ЗАЛОЖНИШТВО НА БИТОЛСКИТЕ ФАРМЕРИ с.6 ТУРКСЕЛ ГО САКА КОСМОФОН

с.6 ОД ТЕМЕЛ ДО ПОКРИВ

с.7 НАЦИОНАЛИЗАМ ВО ЕКОНОМИЈАТА

ВЕСТс.3 ОТВОРЕН МЕЃУНАРОДНИОТ САЕМ ЗА ГРАДЕЖНИ-ШТВО 2009 с.5 ВЛАДАТА ДА ЈА ПРЕКИНЕ АГОНИЈАТА НА “СВИД-МИЛК“с.5 ОТВОРЕН 1000-ОТ БОНУС ШТЕДИ ПЛАН ВО ПРО-КРЕДИТ БАНКА

НОВА МАКЕДОНИЈА

с.8 ТУТУНСКИОТ КОМБИНАТ ВО ПРИЛЕП ОСВОЈУВА СТРАНСКИ ПАЗАРИ с.8 ФАРМЕРИТЕ УПАДНАА ВО ОПШТИНСКАТА ЗГРАДА ВО БИТОЛА с.8 СТРАНСКИТЕ ТЕНДЕРИ БАУЧ ЗА МАКЕДОНСКИТЕ ГРАДЕЖНИЦИ

ШПИЦ

с.6 ФАРМЕРИ ПАК ПРОТЕСТИРААТ ПОРАДИ „СВЕД-МИЛК”

с.6 ЧОК ТУРСКИ ИНВЕСТИЦИИ ВО МАКЕДОНИЈА


-Стопански раст на Балканот дури од 2011година, се прогнозите на Виенскиот институтшто ги пренесуваат сите денешни печатенимедиуми.- Експертот за Балканот одИнститутот, Владимир Глигоров, очекувабројни ребаланси на буџетите во државите наБалканот, пред се поради отежнатиот приливна средства од даноците, при штонамалувањата може да бидат меѓу 10 и 15проценти. Врз основа на податоците за првитедва месеца во 2009 година може да се кажедека кризата се продлабочува во споредба сочетвртиот квартал минатата година, истакнаГлигоров, посочувајќи го како примерјануарското намалување на индустрискотопроизводство во Србија за 17 проценти.Глигоров забележа дека увозот побргу сенамалува од извозот, наведувајќи дека воХрватска и Србија увозот е намален за 40отсто. Тој проценува дека Меѓународниотмонетарен фонд (ММФ) посилно ќе сеангажира во балканскиот регион, додавајќидека владата на Србија веќе најави дека одтаа институција ќе побара кредит од двемилијарди долари, како и дека финансискапомош очекува и од ЕУ, Светска банка имеѓународните институции

-По изборите ќе почнезадолжувањето анализира Утрински весник.-Македонија повторно ќе се задолжува домаксимум. Откако Владата пред две годиниобјави дека надворешниот долг го намалува иземјава од средно стана ниско задолженаземја, сега крои нова стратегија со која ќедозволи задолженоста да се искачи на 40 % одБДП. Владата со новите проекти, кои ги најавиза инвестирање во инфраструктурата од 8милијарди евра во наредните седум години,игра на картата дека земјава не е многу

задолжена, а тоа што пред две годинипредвреме врати дел од долговите и отворалопростор да влезе во нови задолжувања.Според официјалните податоци наМинистерството за финансии, моментновкупниот надворешен јавен долг на земјаваизнесува 28 отсто од бруто-домашниотпроизвод, односно на краЈОт на Јуни минататагодина во бројки тој изнесувал 1,4 милијардиевра. Од нив 1 милијарда евра отааѓаат нанадворешниот јавен долг, а околу 450 милиониевра на внатрешниот јавен долг на земјава.

Денешните весници пренесуваат идека македонското градежништво во мајгодинава ќе ги почувствува последиците одглобалната финансиска криза која најсилно ќеги погоди малите градежни фирми. Ова еставот на професорот Кокан Грчев одАмерикан колеџ што го искажа натрибината:Економската криза и нејзинотовлијание врз градежниот сектор воМакедонија, што се одржа во рамки на шестиотМеѓународен Саем за градежништво. Спореднего, малите градежни фирми се потешко ќенаоѓаат работа и со тоа драстично ќе си гинамалат шансите да остваруваат профит штоќе значи и нивно згаснување. Тој оцени декане смееме да ја застапуваме заложбатадомашните градежни фирми да ги добивааттендерите за инфраструктурни проекти што гинајавува Владата. -Целта ни е отворен пазар иразбивање на сите граници...

Вечер-Во Македонија може да сеочекуваат голем број на помали инвеститориод Турција бидејќи во услови на светскаекономска криза тамошните бизнисменипочнале да бараат нови земји од регионот завложување...Турските потенцијалниинвеститори нема да се откажат од најавените

вложувања во Македонија, охрабри вчераХакан Окчал, амбасадорот на Турција воземјава. Тој на вчерашната прва официјалнасредба пред членовите на македонско-турскатаСтопанската комора(МАТТО) ги охрабритурските инвеститори позитивно даразмислуваат за вложувањата во Македонија иим вети дека државните институции ќе сезаземат за решавање на проблемот содозволите за престој на инвеститорите одТурција.

Меѓу најзастапените вести денес иинформацијата-Македонија е 35. полноправначленка на Европскатата патентна организацијаи трета земја од поранешна Југославија, поСловенија и Хрватска, која ги исполникритериумите за членство во оваа престижнаевропска интитуција. Од 1 јануари, годинава,сите европски патентни апликации ќе јасодржат и ознаката МК.Вест објави: Пелагониските фармери,кооперанти на Свидмилк, вчера насилновлегоа во кабинетот на битолскиотградоначалник Владимир Талески. Од негопобараа да разговара со премиерот Груевски,тој да дојде во Битола и лично да им ветирешавање на нивниот проблем. На овој чекорсе решиле бидејќи во текот на вчерашниот денне ги добиле ветените пари од новите газди наМлекарницата. Претседателот наштрајкувачкиот одбор Стефче Пефковски сметадека фармерите се изиграни и оти Владататреба да ги земе работите во свои раце.

Бизнис пренесува - ТТК банка гизголемила приходите од редовното работењеминатата година. Нивната вредност, споредбилансот на успех изнесува 737.631 илјадиденари, што е повеќе во однос на 2007 кога сереализирани 423.170 илјади денари..


НА ДОМАШЕН ТЕРЕН....

Како да сеработи во криза?

КЛУБ НА СТОПАНСТВЕНИЦИ ОДТЕТОВО ПРИ ССК

- Градење на стратегија конпотрошувачите и намалување натрошоците се главните препораки што гидобија стопанствениците од Тетово наработилницата на тема:-Методи заобезбедување стабилност во работењетово услови на економска криза, која сеодржа минатата недела.

Според учесниците продажбата ипласманот значително се намалени, а одден на ден се повеќе се чуствуваатпоследиците. -Има проблеми вотрговијата, текстилната индустрија,намален е пласманот, се намалува бројотна вработени и има проблеми во тековноработење.

Околу 50 стопанственици учествуваана работилницата која беше воорганизација на Клубот настопанственици од Тетово при Сојузот настопански комори на Македонија.Консултант, најмен од Сојузот настопански комори, им ги пренесеискуствата од странските компании за тоакако да работат во време на кризи.

Работилницата е дел од проектот заразвој на конкурентноста на малите исредните претпријатија кој е поддржан одБританската амбасада.

МЕПСО инвестира над1,4 милиони евра во

нова опрема

ЗА ТРАФОСТАНИЦИТЕ ДУБРОВО, СКОПЈЕ 4 И ЗА БИТОЛА 2

- АД МЕПСО денеска соопшти дека

ќе инвестира над 1,4 милиони евра

во ревитализација на своите

трафостаници. Станува збор за

набавка на нови системи за

заштита на енергетски

трансформатори, спојно поле,

прекинувачи и уреди за

управување 400 кВ (киловолтни)

полиња.

За набавка на нова опрема за

400/100 киловолтни трафостаници:

ТС Дуброво, ТС Скопје 4 и за ТС

Битола 2, АД МЕПСО вчера склучи

договори со реномираната шведска

компанија АББ, претставувана од

нејзината филијала од Хрватска.

Со новата инвестиција ќе се

купат осум 400 кВ прекинувачи за

трансформаторските станици

400/110 кВ ТС Скопје 4, ТС

Дуброво и ТС Битола 2. Вкупната

вредност на договорот изнесува

809.501 евра. Ќе се набават и

системи за заштита за два 400/110

кВ енергетски трансформатори и

спојно поле во трансформаторските

станици 400/110 кВ ТС Дуброво и

два 400/110 кВ енергетски

трансформатори и спојно поле во


400/110 кВ ТС Скопје 4. Вредноста

на договорот е 360.159 евра.

МЕПСО ќе испорача и ќе

измонтира нови уреди за

управување на 400 кВ полиња во


400/110 кВ ТС Дуброво и 400/110

кВ ТС Скопје 4. Вкупната вредност

на договорот изнесува 255.996

евра.

Средствата за финансирање на

проектот се обезбедени од

кредитна линија на АД МЕПСО од

Европска банка за обнова и развој

(ЕБОР).

ТУРБОАГРЕГАТИТЕ ВО ЕНЕРГЕТИКА СЕ РЕКОНСТРУИРААТ

За обнова на турбините-2,7 милиони евра- Акционерското друштво Електрани

на Македонија во државна сопстевностзаедно со хрватската компанија Алстомод Карловац ја почнаа реконструкцијатаи модернизацијата на дватурбоагрегати во производствениоткапацитет Енергетика, лоциран кајскопската населба Железара.

Инвестицијата е вредна над 2,7милиони евра, средства што ги обезбедиЕЛЕМ. Реализацијата на инвестицијата еовозможена соуспешно финализирање на тендерскатапостапка за избор на изведувач наработите кон крајот на минатата година.

- Предмет на инвестицијата емодернизација на старите турбинипроизведени во периодот од 1964 до1966 година кои со години не беа вофункција и кои по реализацијата напроектот ќе работат во когенеративенрежим и комбинирано ќе произведуваателектрична и топлинска енергија. Сореализацијата на проектот, АД ЕЛЕМ

дополнително ќе добие на располагањеприближно 30 MW нова инсталиранамоќност за потребите на електро-енергетскиот систем на РепубликаМакедонија. Подружницата, Енергетикасе предвидува да произведува годишнодо 160 GWh електрична енергија, соедновремена можност за производстводо 200 GWh топлинска енергија. Какопогонско гориво ќе се користиприродниот гас кој досега на истаталокација се користеше само запроизводство на топлинска енергија, севели во соопштението од ЕЛЕМ.Од компанијатаочекуваат инвестицијата значително да

ги намали трошоците за производство натоплинска енергија, а истовремено да јазголеми ефикасноста на агрегатите припроизводството на електрична енергија.

-Алстом, согласно договорот ќе требада ја заврши планираната реконструкцијапред почетокот на наредната грејнасезона, односно најдоцна до срединатана октомври годинава кога двататурбоагрегати ќе бидат на располагањена АД ЕЛЕМ, подготвени да испорачуваателектрична енергија за потребите наелектро-енергетскиот систем наРепублика Македонија и топлинскаенергија за потребите на локалниоттоплификациски систем на АД ЕЛЕМ.

Подружницата, Енергетика се предвидува да произведувагодишно до 160 GWh електрична енергија, со едновременаможност за производство до 200 GWh топлинскаенергија.Како погонско гориво ќе се користи природниот гаској досега на истата локација се користеше само запроизводство на топлинска енергија



- Претставници на триесетинамакедонски и шеесетина албанскикомпании се сретнаа на Бизнис форумотво Тирана минатата недела гиразгледуваа можностите за развивање намеѓусебната соработка. Присуствуваафирми од прехранбената, кондиторскатаиндустрија, производство на месо, леб,пецива, за преработка на маслиновомасло, како и трговски фирми, чиипретставници ги предводеше министеротза економија Фатмир Бесими.

Министерот, на отворањето нафорумот истакна дека иако разменатамеѓу двете земји во последните тригодини бележи пораст и во 2008година достигна 142,3 милиониамерикански долари, сепак постоипростор таа да се унапреди уште повеќе.

- Солидна основа за унапредување натрговската размена е ЦЕФТА договорот,согласно кој е дадена основа и епокрената иницијатива за натамошналиберализција на трговијата соземјоделско прехранбени производи.Република Македонија и РепубликаАлбанија веќе подолг период се залагаатза натамошна либерализација натрговијата со земјоделско-прехранбенитепроизводи, истакна Бесими кој додадедека Владата прифати целосналиберализација на трговијата со штобизнис заедницата од двете страни воиднина размената на земјоделско-прехранбените производи ќе ја вршатнепречено и без царински давачки.

Со ова, додаде тој, се постигнувазона на слободна трговија од 100

проценти, што значи дека она што веќе епостигнато во индустрискиот сектор, ќеважи и за земјоделско-прехранбенитепроизводи.

Според министерот за економија, заинтензивирање на надворешно-трговската размена меѓу двете земјипотребна е поголема информираност наделовните субјекти преку организирањепромотивни активности.

Мерката на македонската Влада да јалиберализира трговијата со земјоделско-прехранбени производи ја поддржаминистерот за економија, трговија иенергетика на Албанија Генц Рули,според кој тоа е од заемен интерес.

Според него, најважна ерегионалната соработка особено воуслови на глобална економска криза.

Бизнис форумот е можност заучесниците да се запознаат соостварување на трговската соработкаспоред ЦЕФТА договорот - 2006, како ида дискутираат за постоечките проблемии можностите за подобрување наделовната соработка.

Бизнис форумот е резултатна досегашната соработка меѓуМинистерството за економија наРепублика Македонија, ГТЗ иМакедонската асоцијација напреработувачи, Стопанската комора наРепублика Македонија и Сојузот настопанските комори наМакедонија. Домаќини на средбата сеМинистерството за економија наРепублика Албанија, Стопанската коморана Република Албанија и АЛБИНВЕСТ.

СРЕДБА НА МАКЕДОНСКИ И АЛБАНСКИ БИЗНИСМЕНИ ВО ТИРАНА

Либерализација и напрехранбената трговија

- Институтот за акредитации наРепубилка Македонија на 5.февруариоваа година додели сертификати заакредитации на 16 институции ипотпиша Меморандум за соработка соБирото за метрологија и Институтот застандардизација.

Според директорот на Институтот заакредитации, Трпе Ристески,меморандумот има цел унапредувањена соработката и ги опфаќа ситесегменти од акредитационите,метролошките и стандардизационитеактивности, за кои како што речепостои национален, но и општ интерес.

Ристескиистакна дека со акредитацијата сегарантира квалитетот заработата, следење и процедурирање насите стандарди, кои се како однационален така и од меѓународенинтерес. -Најголемиот бенефитакредитираните институции ќеимаат по потпишувањето наМултилатерален договор со Европскатаакредитација, рече Ристескиобјаснувајќи дека тоа значи оти ситеизвештаи ќе бидат признаени ипрепознаени низ цела Европа па и восветот.Институтот досега има акредититано 33институции од најразлични области.Согласно законските регулативи воРепублика Македонија, акредитиранитеинституции треба прво да стекнатакредитација од Институтот за дадобијат одредени овластувања оддржавните органи.

Институциите начекор до Европска

акредитација

ИНСТИТУТ ЗА АКРЕДИТАЦИИ

Пуштена водата од хидросистемот ЗлетовицаПРОБИШТИП

- Повеќегодишниот проблем сообезбедување здрава вода за пиење занад 100.000 жители од шесте општиниПробиштип, Кратово, Штип, Карбинци,Лозово и Свети Николе, конечно ерешен. Имено, во околината на Злетовокаде што се наоѓаат водозафатите заснабдување со вода за пиење заопштините Штип и Свети Николеминатата недела е означено пуштањетона водата од хидросистемот Злетовицаниз цевководната мрежа долга 57километри до овие две општини и доопштините Карбинци и Лозово.

Пуштањето на водата низ

цевководот го направи амбасадорот наЈапонија во Република Австрија АкироТанака, кој меѓу друото истакна дека езадоволен од исполнувањето нароковите за изградба на објектите пофази, како и од наменскотоискористување на средствата одјапонскиот кредит што Јапонската банказа меѓународна соработка во износ од82,5 милиони долари и го даде намакедонската Влада за изградба на овојхидросистем.

Според директорот на ЈПХидросистем Злетовица, СтојанМиланов, изградбата на останатите

објекти од пакет 1 се одвиваат споредутврдената динамика. Градежнитефирми Гранит и Бетон работат наизградба на камено-насипната брана заидната акумулација кај селото Кнежевокоја се очекува да биде готова до крајотна оваа година. Хидросистемот Злетовица имаповеќенаменска функција и тоа освен заобезбедување вода за пиење и занаводнување на 200 хектариземјоделска површина, како и запроизводство на електрична енергијапреку изградба на три минихидроцентрали.



– Во Охрид на трети февруари се одржа Вториот состанокна Заедничкиот консултативен комитет за развој на регионите,во организација на Министерството за локална самоуправа наРепублика Македонија и Комитетот на региони на ЕУ, формиранминатата година во Брисел.

Во фокус на охридскиот состанок беше обработката напрезентации кои се однесуваат на можностите за користење наИП фондовите од Европската унија и интензивирање наактивирањето на компонентите од фондовите кои се уште не сеактивирани.

- Имавме можност да ги слушнеме искуствата на земјите коиго практикувале овој вид помош на ЕУ, да ги видемепозитивните страни и да процениме што понатаму и на коипринципи треба да ја издигнеме соработката со ЕУ, но пред тоада постигнеме зајакнување на капацитетите наадминистрациите на локално, но и на централно ниво, истакнаДимитар Бузлески, еден од копретседателите на Комитетот.

Според министерот за локална самоуправа Муса Џафери,целта на овој работен состанок е да се применат позитивнитеискуства на другите држави на ЕУ, во насока на зајакнување накапацитетите на локалните самоуправи и на тој начин да сезасилува солидарноста меѓу општините во РепубликаМакедонија. - Министерството активно ќе ги поддржува активностите наКомитетот, оттаму што без зајакнување на децентрализацијата икапацитетите на општините не можеме да бидеме членка на ЕУ,барем такво е искуството на другите земји, рече Џаферипосочувајќи ги позитивните искуства од соработката соСловенија во оваа област.

Копретседателот на Комитетот, Андерсен Бодкер, нагласидека Кимитетот на регионите силно го поддржувазачленувањето на Македонија во ЕУ, што воопшто не едоведено во прашање.

- Токму преку оваа институција може да ја нагласиме

КОМИТЕТОТ НА ЕУ ЗА РАЗВОЈ НА РЕГИОНИТЕ, ВО ОХРИД

Искуства и консултацииза зацврстување на општините

Целта на овој работен состанок лежи во примената на позитивните искуства на другитедржави на ЕУ, во насока на зајакнување на капацитетите на локалните самоуправи ина тој начин да се засилува солидарноста меѓу општините во Република Македонија

Владините мерки во прилог на загубарите КСПЕРТИТЕ И СТОПАНСТВЕНИЦИТЕ- ЕДНОГЛАСНИ

- Да се поттикнат кредитирањето ипотрошувачката, да се заштитатликвидноста и вработеноста и да сеподдржат финансиски издржливитекомпании, се мерките што Македонијатреба да ги спроведе ако сака полеснода се соочи со глобалната финансискакриза, порачаа учесниците наминатонеделниот семинар за позицијатана Македонија во рамките наглобалната криза во организација наСтопанската комора на Македонија -Турција. Заедничкибеше заклучокот дека последиците одкризата веќе се чувствуваат, посебно вореалниот сектор, иако, како што бешеречено, се уште точно не може да сепроцени нивниот интензитет, нитувремето на траење.Најпогодени остануваат црнатаметалургија, секторите зависни одизвозната компонента каде паѓапобарувачката на светскитепазари, градежништво итекстилот. Кризата допрва ќе јапочувствуваат и секторите услуги,трговија на големо...

- Првите квантитативнипроценки потврдија дека светскатакриза веќе се чувствува во реалниотсектор и покрај укажувањата дека немамногу да не потресе. Прашање е до кога

и со колкав интензитет ќе трае. Никојтоа не може точно да го процени, но,секако ќе биде долго, рече АбдулменафБеџети, професор на Универзитетот наЈугоисточна Европа.

Според него, националнитеекономии, сами по себе,некоординирани глобално, не ќе можатда се справат со кризата. Не треба,додаде Беџети, и да се лицитира сомесеци колку таа ќе трае.- Кризата ќе го постигне максималниотнегативен ефект до крајот нагодинава. Потоа се очекува одложувањезашто трансмисионите ефекти на ситемерки што се преземаат обично траатодреден временски период, посочиБеџети. Тој смета дека треба дафункционира пазарниот механизам, дабанкротираат сите што не можат даиздржат долгорочно. - Сега е време да им се помогне на ониешто може да опстанат. Мислам дека ниетоа се уште не го правиме, напоменаБеџети.

Мерките што ги презема Владата засоочување со кризата, оценија

стопанствениците, им одат во прилогсамо на фирмите загубари. - Владинитемерки не ни помогнаа. Од нивединствено може дапрофитираат загубарите кои ионака гоотежнуваат стопанството. Таквитекомпании треба што побрзо да сереформираат и да отидат во стечај. Такаќе ја растоварат нашата економија и ќеовозможат побрзо да се движи, изјавиМендерес Хучи стопанственик од АДКомерц Тетово.Претседателот наСтопанската комора на Македонија –Турција, Ејуп Кахмеџи рече декаМакедонија засега помалку ја чувствуваглобалната криза во споредба соТурција. - Не можеме да кажеме декакризата нема влијание, но колкав енејзиниот интензитет засега е рано да сепрецизира. Треба да почекаме до јуни,нагласи Кахмеџи.

Семинарот на тема-Во рамките наглобалната криза позицијата наМакедонија на краток, среден и долгрок е прв од низата планирани што ќесе одржуваат по претстојниоте локалнии претседателски избори.

Поддршка за јаките фирми, а не за загубарите- треба дафункционира пазарниот механизам, да банкротираатсите што не можат да издржат долгорочно

11Data 9. 3. 2009 broj 64 берзНИКBERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI

потребата од членството на Македонија во Унијата. Со вашетоприсуство во европското семејство вие ќе донесете новикултурни и историски вредности во ЕУ, што секако е додаденавредност за сите нас, рече Бодкер.

Шефот на мисијата на ЕУ во Македонија, амбасадорот ЕрванФуере, во оваа прилика ја нагласи позитивната улога напроцесот што се спроведува преку Заедничкиот советодавенкомитет, за кој оцени дека игра важна улога во поттикувањетона реформските процеси во Македонија, неопходни за нејзиниотпат кон полноправно членство во Унијата.

Во работниот дел од состанокот учествуваа и претставнициод министерствата за локална самоуправа на Република Грција,

Кралството Данска и Германската асоцијација за техничкасоработка.

Минатонеделниот состанок е продолжение на средбатаодржана во Брисел на 11 ноември минатата година. Предвиденое ваквата практика на консултативни состаноци да продолжи ипонатаму со тоа што наредниот состанок се очекува да сереализира кон крајот на 2009 година.

Комитетот на региони на ЕУ е тело во кое што членуваатпретставници на локалните власти на земјите, членки наУнијата, а Заедничкиот консултативен комитет е телото прекулокалните власти од Република Македонија како земја кандидатшто ја остварува соработката со Комитетот на региони на ЕУ.

Високо квалитетни производи и услугиклуч за странските пазари

ДИРЕКТОРОТ НА ЕВРОПСКИОТ ЗАВОД ЗА ПАТЕНТИ ВО МАКЕДОНИЈА

Македонија е 35. полноправначленка на Европскатата патентнаорганизација и трета земја одпоранешна Југославија, по Словенија иХрватска, која ги исполни критериумитеза членство во оваа престижнаевропска интитуција. Од 1 јануари,годинава, сите европски патентниапликации ќе ја содржат и ознаката МК.

Со ова Македонија се приклучувакон мрежата на европски заводи напатенти и може активно да учествува вокреирањето на иднината на европскиотпатентен систем.

- Со членството во Европскатапатентна организација вашата земја несамо што се вклучува кон мрежата наевропски патенти, туку се позиционираи во една атрактивна и динамичнасфера во економската активност -изјави претседателката на Европскиотзавод за патенти Алисон Бримелоу повчерашната средба со директорот наДржавниот завод за индустрискасопственост, Сафет Емрули.

Според директорот на Државниотзавод за индустриска сопственостЕмрули, македонските стопанскисубјекти со ова се здобиваат со уштеедна област каде може да ги изразатсвоите бизнис-потреби што треба дарезултира со зголемување наконкурентноста на домашнотостопанство, а на македонските граѓаниим се отвора можност да конкурираатза работни места во оваа институција. - Чинот на зачленувањето на нашатаземја во Европскиот патентен заводозначува уште еден чекор поблиску дореализација на аспирациите на

Македонија за сооработка соевропските институции со крајна целнаше полноправно членство воЕвропската унија - истакна Емрули.

Директорот на Европскиот завод запатенти Алисон Бримелоу оствари иработен состанок со заменикминистерот за економија Методиј Хаџи-Васков, чија цел беше презентирање насевкупните политики и активности вонасока на зголемување наконкурентноста на македонскитепроизводи и услуги. На состанокот,покрај претставниците наминистерството за економија, активноучество земаа стопанските комори иуниверзитетите. Меѓу учесниците насостанокот беа и Амбасадорот наРепублика Македонија во Германија,Георги Филипов и директорот наЗаводот за заштита на индустрискатасопственост, Сафет Емрули, кои истотака излегоа со презентации за нивнитевидување по однос на политиките зазајакнување на конкурентноста намакедонската економија.

Заменик министерот Хаџи - Васковги презентираше програмите во рамкина министерството за економијакреирани за поддршка и развој наконкурентноста, креирање на бизнисклимата во насока на поттикнување наконкурентноста и развој нанационалната економија. Посебенакцент беше ставен на Програмата за

подобрување на конкурентноста намакедонските производи и услуги за2009 година, Програмата за развој напретприемништвото, конкурентноста ииновативноста на малите и среднитепретпријатија за оваа година иактивностите во делот на развојот наСтратегијата за индустриска политиказа 2009 година.

-Во процесот на интеграцијата воЕУ, еден од основните услови, покрајпостоењето и функцонирањето напазарната економија, е и способностаРепублика Македонија да може да гоприфати конкурентскиот притисок идејството на пазарните сили коипостојат во рамки на Унијата. Од тиепричини, создавањето на висококвалитетни производи и услуги кои ќебидат конкурентни на меѓународниотпазар, претставува клучна задача замакедонските деловни субјекти, истакнаХаџи-Васков.

Особено беа потенцираниконкретните активности кои сепреземаат во таа насока, како што енадоместувањето на дел од трошоцитена деловните субјекти за поднесувањена меѓународна пријава за патент, заизработено идејно решение заиндустриски дизајн, за сертификацијана систем на квалитет и за ситепромотивни активности кои сеорганизирани и поддржани од страна наминистерството.

Активностите преземени за подобрување наконкурентноста на македонската економија вовистинска насока



- Виното,Шардоне Спешл Селекшн навинарската визба Тиквеш и годинава сезакити со златен медал на Саемот захрана, пијалоци и туризам ГАСТ 2009 воСплит.

На 14-тото меѓународно оценувањена вина и жестоки пијалаци што сеодржа во рамки на Саемот, учествуваа440 висококвалитетни мостри вино ижестоки пијалаци од сите земји ворегионот. Штандот на Тиквеш го посети и

хрватскиот претседател Стјепан Месиќ.Претседателот на Управниот одбор навинарската визба Тиквеш СветозарЈаневски, на Месиќ му подари шишевисококвалитетно црвено вино ВранецЛимитед Едишн.

Македонските квалитетни вина сеособено ценети на хрватскиот пазар.

Само винарската визба Тиквеш воХрватска пласира над еден милионшишиња вино годишно.

ГАСТ е престижна саемскаманифестација од областа напрехранбената индустрија и туризмот накоја оваа година учествуваа над 1.000излагачи од сите земји од регионот.

ТИКВЕШ СО УШТЕ ЕДЕН ЗЛАТЕН МЕДАЛ

Шардоне Спешл Селекшн- најдобро виноМеѓу 440 висококвалитетни мостри вино и жестоки пијалациод сите земји во регионот во рамки на Саемот за храна,пијалоци и туризам ГАСТ 2009 во Сплит- нашето вино најдобро

Т-мобиле започна со продажба наАјфон ЗГ по цена на иновативниоттелефонски апарат од еден денар замесечна претплата од 3.600 денари,кои може да се искористат за 10 часаразговор и ЗМС-пораки и со вклучени4 гигабајти пренос на податоци.

Во другите два тарифни модела,апаратот ќе чини 21.590 денари,односно 12.390 за месечна претплатаод 900 и 1.800 денари и податочен

сообраќај од 1 ГБ, односно 2 ГБ.Ајфонот ќе биде достапен на пет

продажбени салони во Скопје, како иво Тетово, Охрид, Битола, Струмицаи во Куманово. Многу се гордеемешто го донесовме Ајфон воМакедонија. Нашите корисници сонетрпение го очекузаат иновативниотапарат изјави Мајкл Лоренс, главенизвршен директор на Т-мобилеМакедонија.

Т-МОБИЛЕ МАКЕДОНИЈА

Ајфон во Македонија

Нова понуда за Т-хоумкорисниците- за 999 денари без ДДВќе може да користат Интернет ификсна телефонија.

Во рамките на пакетот, Кол ендсурф старт е вклученИнтернетсообраќај од 10 ГБ,бесплатни 200 минути разговор вомрежата на Македонски телеком,како и неограничени разговори содруги корисници на Кол енд сурф и3 макс.Покрај Кол енд сурф старт,корисниците може да ги користат иостанатите пакети Кол енд сурфкомфорт и Кол енд сурф комфортплус.

Т-ХОУМ СО НОВ ПАКЕТ

Кол енд сурфстарт

Раководството на ВИП операторот очекува сопственикот накомпанијата, Телеком Австрија Групацијата, да достави понуда за купувањена мобилниот оператор Космофон. - Очекуваме на пролет да се разреши спорното прашање за концентрацијата

на пазарот на мобилна телефонија по купувањето акции на грчки ОТЕ одДојче телеком и како еден од операторите на овој пазар, да бидемезаинтересирани да дадеме своја понуда за купување на Космофон, рече напрес-конеференција

ВИП –СТАБИЛЕН РАСТ

Блек Бери Сторм во продажба

Kомерцијална банка минатата недела јаобјави донесената одлука заопределување на износот на дивидендатаза 2008 година. Во согласност соПредлог-одлуката за употреба ираспоредување на нераспределенатадобивка до 31.12.2008 година, донесенаод Надзорниот одбор на Банката,дивидендата изнесува: за 1 приоритетнаакција 99,50 денари, односно 9,95% вооднос на нивната номинална вредност од1.000 денари и за една обична акција190 денари, односно 19,0% во однос нанивната номинална вредност од 1.000денари.

Инаку, Собранието на акционери наКомерцијална банка ќе се одржи на25.3.2009 година, a датумот наевиденција според кој ќе се определи

листата на акционери кои имаат право надивиденда за 2008 година, е 9.4.2009година. Последен ден на тргување соправо на дивиденда за 2008 година е6.4.2009 година. Прв ден на тргување безправо на дивиденда за 2008 година е7.4.2009 година. Исплатата на дивидендаза 2008 година ќе започне на 16.4.2009година. Од нераспределената добивка вовисина од 1.377.590.069 денари,1.652.595,50 денари ќе бидатраспределени за дивиденда заприоритетни акции, 379.517.020 денариза дивиденда за обични акции, а делот зарезерви изнесува 996.420.453,50 денари.Од Банката образложуваат дека износоткој се предлага за издвојување ворезерви претставува понатамошнозголемување на нивото на вкупенкапитал на Банката заради понатамошен

раст и поддршка на нејзините комитенти,како и зголемување на адекватноста накапиталот на банката во согласност сопрепораките на Народна банка. Меѓудругото, издвојувањето на средствата ворезерви има позитивно влијание и јазголемува книговодствената вредност наакциите на Банката, а преку тоа,индиректно, има позитивно влијание навредноста на номинираните акции восопственост на акционерите. Средстватаво износ од 130 милиони денари, пооснов на учество во добивката заНадзорниот одбор, Управниотодбор,менаџментот и работниците сераспоредуваат за Надзорниот одбор воизнос од 6.166.666 денари и заУправниот одбор, менаџментот иработниците во износ од 123.833.334денари.

КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА - ДИВИДЕНДА ЗА 2008 ГОДИНА

Добивка од 190 денари по акција

13Data 9. 3. 2009 broj 64 берзНИКBERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI

Стопанска банка Битола ја завршиламинатата година со добивка од 184,6милиони денари. Според податоците вобилансот на успех добивката е помалаво споредба со 2007 година когаизнесуваше 257,1 милион денари.Банката остварила приходи од камати вовредност од 493 милиони денари, атрошоците за камати изнесуваат 200милиони денари. Вредноста на приходитеод акции и други акции од вредностизнесува 2,4 милиони денари. Приходитеод провизии изнесуваат 88,4 милиониденари, а вредноста на останатитеприходи е 418,3 милиони денари.Банката има направено општиадминистративни трошоци во висина од124,6 милиони денари. Инаку, Стопанскабанка Битола на Берзата котира на

Официјалниот пазар во Берзанскатакотација обични акции. Минатиот месецакциите на Банката се наоѓаат во групатана 10 акции со најголемо учество вопрометот на Официјалниот пазар, абележат и пораст на вредноста за 5,45проценти, завршувајќи на просечна ценаво февруари од 2.900 денари

БЛОК ТРАНСАКЦИЈА – ПРОДАДЕНИ3,9% ОД КАПИТАЛОТ

Во четвртокот се реализира блоктрансакцијата со 15.230 акции наСтопанска банка Битола по цена од3.100 денари за една акција. Вкупниотблок преставува 3,90 проценти одосновната главнина на самата банка воизнос од 47.213.000 денари.

Флекси - депозит е најновиот производна Стопанска Банка а.д. Скопје. Новатауслуга, всушност, претставувакомбинација од депозит со високикаматни стапки и трансакциска сметка,што истовремено е флексибилна во односна уплатата и исплатата на средствата.

-Каматните стапки ќе се одредуваатво зависност од износот на средствата,објасни Милица Чапаровска, директор насекторот за население во банката. Засума од 3.000 евра, на пример,

годишната каматна стапка би изнесувала7,50 % за депозит во денари и 4,25 отстоза депозит во евра. Комбинацијата надепозит со трансакциска сметка ќе имовозможи на кориснидите да заработаткамата за орочено штедење, аистовремено и да располагаат сосредствата, со неограничен број уплати.Притоа, единствениот услов за користењее почетниот влог да не е помал од 500евра. Услугата се однесува нарезидентни, како и на нерезидентни

граѓани во Македонија.Дополнително олеснување на оваа услугае тоа што при секое прво повекување вомесецот нема да се пресметувапровизија, додека за секое дополнителноќе се наплатуваат 300 денари.-Co овој производ, клиентите сестимулираат за наменско штедење, а тиесамите ќе можат да одберат дали сакаатдепозитот да биде во евра или во денари,и ќе имаат можност за редовно штедење,појасни Чапаровска.

ТТК банка ги зголемила приходите одредовното работење минатата година.Нивната вредност, според билансот науспех изнесува 737.631 илјади денари,што е повеќе во однос на 2007 кога сереализирани 423.170 илјади денари.Инаку, според образложението одБанката, финансискиот резултат на31.12.2008 година изнесува негативни129.804 илјади денари. Според,приложениот биланс на успех се гледадека од редовно работење има зголемениприходи од дејноста и остваренпозитивен финансиски резултат, којшто ерезултат и на дополнителната обврска зарезервација на поголемо побарување пооснов на продаден објект. Од билансотсе гледа дека ТТК банка во 2008 годинаостварила нето приходи од камати вовисина од 213.465 илјади денари и тиесе зголемени во споредба со 2007 годинакога нивната вредност е 186.788 илјади

денари. Вредноста на приходите одпровизии и надоместоци изнесува102.321 илјади денари и е нешто помалаод 2007 година кога изнесува 110.062илјади денари. Од вкупната вредност наприходите од дејноста (737.631 илјадиденари), на приходите од наплата насомнителни и спорни побарувањаотпаѓаат 4.437 илјади денари, а наприходите по основ на курсни разлики696.615 илјади денари што значи дуплоод 2007 година кога оваа ставкаизнесувала 303.399 илјади денари.Вредноста на приходите од дивидендиизнесува 21.751 илјади денари, аостанатите приходи од дејностадостигнале 14.828 илјади денари.Вредноста на расходите од дејностаизнесуваат 1.183.221 илјади денари. ТТКбанка на Берзата котира наОфицијалниот пазар во Берзанскатакотација обични акции.

Охридска банка, минатата година,остварила зголемување на банкарскитеприходи за 39,8 проценти. Споредподатоците од билансот на успех,Банката ги зголемила трошоците одоперативното работење порадиреализирање на инвестиции воделовната мрежа, ИТ-опрема и новивработувања. Нето добивката одланското работење достигнала 26.582илјади денари, што е намалување воспоредба со 2007 година кога изнесува93.574 илјади денари. Вредноста нането приходите од камата достигнале398.451 илјади денари, а во 2007година биле 298.658 илјади денари.Нето приходите од провизии инадоместоци се зголемиле на 124.685илјади денари, од 109.759 илјадиденари. Приходите од курсни разликиизнесуваат 33.262 илјади денари.Според ставките во билансот на успех,вредноста на оперативните расходиизнесува 433.850 илјади денари, вокои влегуваат трошоците завработените, амортизација и останатитеоперативни расходи. Вредноста наоперативната добивка на Охридскабанка изнесува 31.099 илјади денари,што е зголемување во однос навредноста од 111.421 илјади денари во2007 година. Акциите наОхридска банка на Берзата котираат наОфицијалниот пазар во Берзанскатакотација обични акции. Инаку,Групацијата Сосиете Женерал минататагодина остварила нетопрофит од двемилијарди долар

СТОПАНСКА БАНКА А.Д.СКОПЈЕ –НОВА УСЛУГА

Флекси депозит за флексибилна уплата-исплата

ОХРИДСКА БАНКА

Зголемувањена банкарските

приходи

СТОПАНСКА БАНКА БИТОЛА

Намалена добивка

ТТК БАНКА

Лани- пораст на приходите


ТРИБИНА: ЕКОНОМСКАТА КРИЗА И НЕЈЗИНОТО ВЛИЈАНИЕ ВРЗ ГРАДЕЖНИОТ СЕКТОР ВО МАКЕДОНИЈА


- Последиците од глобалнатафинансиска криза најсилно ќе ги погодималите градежни фирми. Тие се потешкоќе наоѓаат работа и со тоа драстично ќеси ги намалат шансите да остваруваатпрофит што ќе значи и нивно згаснување

- Македонското градежништво допрваќе ги почувствува последиците одсветската економска криза. Во отсуствона странски инвестиции и нивноодложување, Владата треба да гиреализира ветените капиталнивложувања, во нив да ги вклучидомашните градежни фирми и да гизаштити од странската конкуренција.Македонската градежна оператива требада ја подобри конкурентноста, да гиобучува вработените и да го зајакнемаркетингот за да го прошири учествотона странските пазари. Ова се дел одизнесените ставови на минатонеделнататрибина: Економската криза и нејзинотовлијание врз градежниот сектор воМакедонија, што се одржа во рамки нашестиот Меѓународен Саем заградежништво.

Модераторот на трибината,професорот Кокан Грчев од Американколеџ не го криеше своето разочарувањеод слабото присуство на претставницитена градежната индустрија на оваа дебата,која според него е значајно загрозенагранка од кризата. – Иако сакавменајдемократично да направиме еднадебата, бројноста на тие кои се сериознозагрозени и загрижени со проблемот нафинансиската криза и нејзиното влијаниее толку многу мал, што покажува дека

всушност ние и не ја чувствувамекризата, но како и да е јас сметам декаова е исклучително сериозна тема на којатреба да и се пријде со искличителновнимание и следење на состојбите и домаи надвор. Кога велам дома и надвормислам на две работи. Прво,институционално организирање наеснафорт дома наспроти финансискитедомашни институции и истите тие надвор.Значи каква е нашата конкурентност икомпатибилност со едниот и со другиотсистем и во домашни услови и когасакаме да бидеме конкурентни на другипазари вон земјата. А, дека работите сесериозни говорат и некои првичнипоказатели дека за 40 000 работнициследи неизвесна иднина, дека се стегакредитниот ремен, дека и големитеградежни компании нема да останат

имуни на економската криза. Од другастрана не смееме да се потпираме напроектите кои се ветени од државата,туку стратегиите се тие кои треба дабидат главно носечки во таа работата.Всушност кризата допрва ќе го погодувамакедонското стопанство-преголематазаработувачката на градежните компанииво моментот од одредени фази вопродажба, бара сериозен пристап. Еденогромен проблем со кој се соочуваме се икартите за странски пасоши на одреденисоседни држави со кои нашите градежниработници лесно наоѓаат работа ворегионот. Проблемите не се наивни илесни и покажуваат дека иако можебипосредно сепак кризата се рефлектира,ако ништо друго терајќи не на кулуарскопреиспитување до каде се нештата, докаде ќе одат и што ќе се случувапонатаму.

Според Грчев, во македонскотоградежништво последиците од глобалнатафинансиска криза најсилно ќе ги погодималите градежни фирми. Тие се потешкоќе наоѓаат работа и со тоа драстично ќеси ги намалат шансите да остваруваатпрофит што ќе значи и нивнозгаснување. -Поради тоа, тие ќе се ориентираат конвисокоградбата и не ќе можат дапреземаат други, поголеми проекти,освен да се окрупнуваат за да можат дадобијат работа - вели Грчев. Тој оценидека не смееме да ја застапувамезаложбата домашните градежни фирми даги добиваат тендерите заинфраструктурни проекти што гинајавува Владата.

Малите градежни фирми со измените во Законот за градежништво ќе се претопат или ќе морада прават корпорации за да опстанат. Затоа што ако сакате да сте конкурентен на пазароттреба да имате 10 инженери со лиценца -А. За тоа треба најмалку 10 годишно искуство иреферентна листа. Тоа е добро за градежништвото, ќе има ред, но дали тоа ни треба баш сегакога има голема економска криза и секоја втора година избори

Домашните компании бараат да добијат предност и подобри услови при јавнитенабавки и државните конкурси за да се ублажат последиците од глобалнатаекономска криза, која значително го намалува нивниот обем на работа.Ваква државна интервенција веќе побараа од Синдикатот за градежништво, одкаде што тврдат дека оваа гранка има најголем девизно извозен потенцијал воМакедонија кој повлекува работа во околу 30 други стопански гранки.- Во пресрет на објавувањето на јавните огласи за изградба на најавенитевладини инфраструктурни проекти треба итно да се формира гарантен фонд и дасе донесат подзаконски правни акти со кои ќе се регулира можноста наприоритет на македонските градежници. Штитењето на националната економија еединствен спас за градежништвото независно од определбата за либерален пазари за членство во ЕУ и во НАТО. Градежните работници масовно се враќаат заштофирмите ја губат работата на странските пазари вели Павел Трендафилов,претседател на Синдикатот за градежништво при ССМ.

Домашните фирми бараатпредност на тендерите


-Не смееме да се локализираме и нанашите компании да им ја давамедомашната работа, кога нам ни е целтаотворен пазар и разбивање на ситеграници и отварање на паерспективитена нашите компании надвор, а настранските внатре. Во таква епизода несмееме да режираме филм во кој ќебидеме доволни сами за себе. Ако сакамеда се вклопиме во Европа во секојасмисла,ако сакаме да го отворимепазарот и да ги ставиме сопстевнитевредности наспроти другите ќе мора дасе соочиме и со порази и со победи.Значи ако сакаме еднаш да се измеримекој сме, каде сме и какви сме, требаотворено да настапиме, да го совладамепрвиот период на прилагодување иоткако ќе ги подигнеме сопственитестандарди ќе ги прилагодиме конопштиот начин на функционирање на тојдомен во Европа и светот, тогаш тие,мислам за сите ќе бидат полесни речеГрчев. Професорот Кокан Грчев оценидека поголемите фирми можеби ипонатаму ќе и пркосат на кризата, но отималите фирми тешко ќе наоѓаат работа,ќе немаат шанса за остварување профити ќе се ориентираат само кон станбенаизгрдба.

Наспроти мислењето на Грчев,поранешниот економски советник наВладата и аналитичар, Сем Вакнин,смета дека во услови на криза, мора дасе поттикне локалната градежнаиндустрија и истата да се заштити одстранска конкуренција.

-Во отсуство на странски инвестициии нивно одложување, Владата треба да гиреализира ветените капиталнивложувања, во нив да ги вклучидомашните градежни фирми и да гизаштити од странската конкуренција. Тоји препорача на Владата да воведеданочни олеснувања, на тендерите заинфраструктурни проекти да и дадеработа на домашната градежнаоператива, а да и наметне ограничувањана странската, условувајќи ја даангажира работници и да користиматеријали од Македонија. Македонскатаградежна оператива треба да ја подобриконкурентноста, да ги обучувавработените и да го зајакне маркетинготза да го прошири учеството на странскитепазари - оценува Вакнин.

- Државата треба и да финасираобуки за работниците да можат даработат во странство во специјализранитепрограми од модерната градежнаиндустрија, смета Вакнин.

Тој додаде дека од 71.000меѓународни тендери распишани од ЕУ,на кои можеле даконкурираат македонските фирми, тиеаплицирале на 300, бидејќи билеинформирани само за нив. Не добиле

ниту еден тендер поради лош превод илигрешки во апликациите.

Жаклина Ангеловска, членна Комората на овластени архитекти иинжинери вели дека последиците одкризата во градежништвото најмногу ќесе почувствуваат по изборниот период,кога ќе се види дали ќе се реализираатнајавите за капитални инвестиции.

Таа ги пренесе и реакциите од фелатана инженери, кои непосредно сеинволвирани во градежништвото. Тиереагираат на измените на Законот заградежништво ( од август минататагодина), со коишто од секој учесник вопроектирање и изведба на објект се бараизјава заверена од нотар. Имено, секојинженер треба да го даде својот потписна заверка кај нотар дека изработилпроект соодветен на Законот и правилатаза градба.

-Ваквата обврска ние ја третирамекако негативна, затоа што создава револткај секој проектант. Значи ако инженеротго заверува својот потпис дека работелво согласност со законот, која е улогатана лицето кое издава услови за старт наградбата во локалната самоуправа илидржавна администрација. Имаше реакциии пред носење,а сега во својство наКомора ќе се покрене иницијатива заизмена на тој дел на заверка на потписотна проектантот за враќање надостоинството на инженерите-проектантите и учесниците во градбата.Ставот за наотарска заверка да бидетргнат.

Состојбите во градежништвото,појасни Ангеловска, дополнително сеусложнети и поради тоа што не постоелпреоден период за Законот заградежништво, за чија примена ситекомпании кои ги исполнуават условитетреба да добијат лиценци.

-Од ноември започна издавање на

овластувања и досега се издадени 2.200по различни дејности. Околу 900 кајархитектите, 700 кај градежниците, 200за машинците, 300 за електротехничкитеинженери итн. Сакам да кажам дека сеуште сите инженери не се стекнале сотоа овластување што е пак причина заедна градежна фирма да ја добиелиценцата за градење. Што се случува воработењето. Општините од пржед некојмесец, откако се издадоа одреден број наовластувања, веќе почнаа да ги бараатлиценците од проектантите. Практично сесоздаде вакуум каде што само тие лицашто успеале да извадат овалстувања доовој период можат да бидат конкурентни.Тие што уште не обезбедиле лиценци сенеконкурентни и не може да учествуваатна тендери. Значи не постоеше период наадаптирање, за да можат сите досегашниинженери да извадат овластувања.Законот стартуваше кога се издадоапрвите 500. А преку нив би требало дадобие лиценца и фирмата. Наспроти тоасите тендери кои се најавени можат да гидобијат само тие што имаат лиценци.

Токму поради тоа Ангеловска велидека по еден месец ќе има отпуштања,бидејќи фирмите не можат да издржат даимаат десет овластени инженери солиценци, за кои треба да платат околу10.000 евра за пет години.

-Малите градежни фирми со овојЗакон ќе се претопат или ќе мора даправат корпорации за да опстанат. Затоашто ако сакате да сте конкурентен напазарот треба да имате 10 инженери солиценца -А. За тоа треба најмалку 10годишно искуство и референтна листа.Тоа е добро за градежништвото, ќе имаред, но дали тоа ни треба баш сега когаима голема економска криза и секојавтора година избори, рече Ангеловска идодаде дека кризата ќе се почувстсвуванајмногу во мај кога одредени градежни

- Четириесет проценти од вкупната потрошувачка на енергија во Македонија отпаѓана станбените згради, поради што современите алтернативни решенија заенергетска ефикасност мора да бидат приоритет при изработка на техничкатадокументација и во нивната изградба.

Ова беше порачано на дебатата -Енергетски пасош за македонскотоградежништво, што исто така се одржа во рамките на шестиот Меѓународен саем заградежништво.

-Во европските земји интензивно се работи на вложувања во соодветнаизолација во новоградбите, но и ревитализација на старите градби. Во Македонијапо слободна волја на проектантот се става изолација со недефинирани димензии инајчесто на погрешно место, што може да има и контраефекти, посочи ПетарНиколовски , инжинер од Институтот за стандардизација и додаде дека моментноима вакуум во законската регулатива, односно нема критериуми, ниту обврска,каков интензитет на топлинска енергија треба да содржи една зграда.

Николовски очекува подобрување на состојбата по стапувањето во сила наПравилникот за енергетска ефикасност од јануари 2010 година, на кој, исто така,му треба доработка.

Станбените згради-енергетски пасошза македонското градежништво


фирми нема да обезбедат работа акобанките не ја сменат строгата кредитнаполитика.

И Грчев се согласува со Ангеловска.-Поимот финансиска светска криза ниесега го проектираме како нешто што ќесе случува во време кога ние внатрешнодопрва почнавме да застануваме споредзаконите кои толку долго ги пегламе зана крај да станат приверемни. -Нассекако ни треба ред сега меѓутоа во овојмиг со редот ние стануваме нееластични.Ако се држиме сега за законскитепрописи,ако се држиме за редот какофирмите треба да бидат лиценцирани зада можат да напредуваат тендери и дадобиваат тендери. Што сме направиле.Аналитичарите порачуваат дека Владатаод 2 јануари може да стартува сокапиталните инвестиции кои може дазначат придвижување на економијата во2009 г.

Други велат дека власта може да гооправда и огромниот буџетски дефицитако сите пари ги насочи во инвестиции исо оглед на тоа што се предвидуванамалување дури и снемување настранските инвестиции, всушноствладата треба да биде таа што ќе ја водиекономијата со продуктивни трошења.Хипотетички дури и да биде така што сеслучува во доменот на градежништвото икако фирмите ќе стасаат до тој капиталако во еден момент со примена назаконските одредби ги ослабнименивните капацитети и можности да бидатконкурентни на пазарот. Што значи сеслучува една интересна диспропорцијаво нашето трчање по редот, односнореални заложби за редот и еднаобјективна ситуација која што се случувакако резултат на една долгогодишнонедонесување, односно непрактицирањена многу неопходните законски проекти ,кои досега очекувано беше да ја средаттаа работа.

- Кризата се чувтсвува, немаинвестиции, нема кредити, аградежништвото повлекува со себе уште26 стопански гранки, рече ЃорѓиПандев претставник на поратолот занедвижности, Продамсам.

Пандев вели дека покрај капиталниинвестици се потребни и подоброзаконодавство и поефикаснаадминистрација. - Проблемот намакедонското градежништвое е што незнае како да ги анимира странскитеинвеститори, а неговата најголема болкае проширувањето на нови пазари, оцениПандев.

Тој додаде дека градежнитекомпании треба да ја зголеми брзинатана реазлиација на проектите со што биги намалиле трошоците и да ги користатпредностите на бесплатниот маркетингпреку порталите.

Владата на Сојузна републикаГерманија, во изминатите 15 години, воделот на финансиската соработка, самово областа на водостопанството имавложено над 50 милиони евра воРепублика Македонија. Се работи запроектите на заштита на животнатасредина на Охридското и Преспанскотоезеро, за водоснабдување на општинитеСтруга и Прилеп, наводнување најужната Вардарска долина, како ипроекти од социјалната инфраструктура,со голем број мали мерки вомакедонските градови и општини. Покрајова, во овој период реализирани се имногу проекти кои се однесуваат нафинансирање на малите и среднипретпријатија.

Сите тие се реализираат прекугерманската развојна банка KfW, дел одбанкарската групација KfW, чијрегионален координатор за Албанија,Македонија и Косово, Уте Родриан,неодамна пред членовите на Македонско-германското стопанско здружение, гипрезентираше досегашните резултати одсоработката, како и можностите иначините за кредитирање на проектипреку банката. Што се однесува доподдршката на малите и среднипретпријатија, кои имаат можност даиницираат раст на економијата, како штообјасни Ротријан, банката од 2000-тагодина има револвинг фонд соМакедонската банка за поддршка наразвојот, од кој средствата што сеставени на располагање, до крајнитекорисници се дистрибуираат прекумакедонските комерцијални банки.Поддршката на малите претпријатија сереализира и преку Про Кредит банкатаво Македонија, каде KfW банката заразвој е главен акционер, покрај ЕБРД,ФМО, ИФЦ и Про Кредит Холдингот.

Претставувајќи ги новите иницијативишто ќе ги преземе KfW, заедно совладата на СРГ, Ротријан објасни декатие ќе се однесуваат на најмногу наклимата и екологијата. Имено, банката до2011 година ќе инвестира 2,4 милијардиевра за заштита на човековата средина иза клима, односно ќе се финансираатпроекти од енергетска ефикасност,еколошки развој, индустриска заштита ислично. - Тоа ќе бидат поголеми проектикои ќе се договорат помеѓу владите, штоќе значи дека Македонија начелно имаможности да учествува во овааиницијатива. Конкретно пак, значи декаова не е програма во која ќе може даучествува поединечно, туку до учествоможе да дојде само ако има спогодбапомеѓу Македонија и Германија – објасниРотријан.

До директна соработка намакедонските компании со KfWбанкарската групација може да сеоствари преку едно од друштвата ќерки,кое поддржува развој во соработката со

приватното стопанство. Тоа може дабидат пред се удели, но и користењекредити, кои се однесуваат на целатапалета области од развојната соработка,при што за Македонија дефинирани сеобластите на водостопанството,енергијата, мерките на заштита начовековата средина.

Инаку, Германската банкарскатагрупација KfW, која е основана во 1948година, е во 80% сопственост на Сојузоти 20% сопственост на покраините на СРГ.KfW има сума на биланс од над 354милијарди евра и е една од најголемитебанки во Германија. Кредитниот рејтингна банката е ААА, затоа што, како штообјаснува Ротријан, за банката гарантираСојузот, што за нас е добра позиција зада се рефинансираме на пазарите накапитал и поволните средства да гикористиме за развој. - Во денешнатаглобална криза на банките, ние како KfWимаме широка и добра структура и смееден од најважните емитенти во овааобласт. Нешто, што сигурно не сме гоправеле никогаш, е учество на токсичнифинансиски производи. Станува збор зарефинансирање на пазарот на капиталоткако емитент, за рефинансирање назаеми, на пари за нашите активности.

Во однос на задачите и целите на KfWразвојната банка, Ротријан истакнувадека банката ја реализира финансискасоработка, односно дека работи засојузната влада претставена одминистерството за економска соработка иразвој. Освен тоа, презема мандат и задруги национални и интернационалниналогодавачи. - Нашата цел е социјалноподнослив раст на економијата, со штосакаме да постигнеме подобрување наживотните услови на луѓето во нашитеземји партнери. Финансирамеинвестиции, консалтинг во областитеекономска и социјална инфрастуктура. Јаподдржуваме изградбата нафункционални финансиски системи и јаунапредуваме заштитата на човековатаоколина. KfW развојната банка годишнореализира околу 1700 проекти во над100 земји во светот, а одобренитесредства за овие проекти изнесуваатт 3милијарди евра годишно. Главнаориентација на Банката семилениумските цели на Обединетитенации, што значи придонес вонамалување на сиромаштијата,обезбедување на мирот и правичнообликување на глобализацијата. - Заедносо други актери на развојната соработка,на луѓето во нашите земји партнери имдаваме помош за самопомош. Нивнотоучество и одржливоста на развојот се воцентарот на нашата работа – велиРотријан.- Ние ја засилуваме сопственатаодговорност на нашите партнери, бидејќитие самите ги реализираат проектите.Ние се разбираме себе си какофинансиери и консултанти.

МАКЕДОНСКО-ГЕРМАНСКОТО СТОПАНСКО ЗДРУЖЕНИЕ

Заеднички ангажман за одржлив развој


БАЛКАН..ВЕСТИ...БАЛКАН...ВЕСТИ...

Хрватска и Унгарија минатата неделапотпишаа договор до крајот на 2010година да биде изграден гасоводотВарошфулд - Слободница, кој ќе бидеоперативен во текот на 2011 година.

Гасоводот ќе биде со должина од298 километри, од кои 88 километри сена хрватска територија. Изградбата нагасоводот ќе чини 395 милиони евра, асекоја земја ги подмирува своитетрошоци.

Гасоводот ќе биде со капацитет од6,5 милијарди кубици гас годишно.

Бугарија е најевтина земја заинвестирање во Европската унија, изјавибугарскиот министер за економија иенергетика, Петер Димитров,прецизирајќи дека трошоците заработење во таа земја се 54 отсто помалиод просекот во Унијата.

- Причините кои ја прават Бугаријапоатрактивна за инвеститорите во времена светската економска криза се евтинатаработна сила и ниските даноци, рече тојна состанокот на Бугарскиот бизнис иинвестициски форум во Софија.

Бугарија, додаде тој, ја информиралаЕвропската комисија дека предложиланулта стапка на данок на профит во

првите пет години работење сокомпанијата во која е вложено повеќе одпет милиони евра, без оглед на секторотод стопанството во кој работат.Директните стански инвестиции воБугарија достигнаа минатата година околушест милијарди евра.Вицепремиеротзадолжен за фондовите на ЕУ, МегленаПлугчиева, истакна дека 62 отсто одстранските инвестиции во Бугарија вопоследните 20 години, се инвестирани воземјата во последните две години. Таанаведе дека за тоа пред се сезаслужни членството на земјата во ЕУ, нои макроекономската стабилност истрогата финансиска дисциплина.

ХРВАТСКА

Изградба назаеднички гасовод

со Унгарија

БУГАРИЈА

Најевтина земја за инвестирање во ЕУ

Албанското Министерство за финансии соопштидека ќе земе кредит од 250 милиони евра од Дојчебанк и грчката Алфа банк, за да гофинансира буџетскиот дефицит.

Двете банки биле избрани на меѓународентендер, на кој учествуваа седум кандидати,соопшти Министерството за финансии. Несе наведуваат повеќе детали за заемот, со кој истотака се очекува да биде финансирана изградбатана новата магистрала до соседно Косово.

Прогнозата за буџетскиот дефицит наАлбанија во 2009 година е тој да биде 4,2 процентиод бруто внатрешниот производ.

Бордот на директори наСветската банка (СБ) и одобрикредит на Србија во висина од 34,9милиони евра, за зголемување наекономскиот раст на земјата. Наинтернет страницата на СБ сенаведува дека заемот е доделен заподдршка на реформите на Владатана Србија за подобрување наделовната клима, со цел да сеохрабри отворањето на новикомпании и да се привлечатдиректни странски инвестиции.

Кредитот ќе помогне и зајакнење на финансискатадисциплина преку намалување набуџетските ограничувања во

деловниот сектор, со реформирањена општетствените иреструктуирање на јавнитепретпријатија.Исто така, заемот ќепомогне во градењето на ефикасени стабилен финансиски сектор,зајакнувањето на контролата набанкарскиот сектор и развој напазарот на капиталот. Со заемот одСБ ќе се финансира кредитот заподдршка на српскиот буџет вовисина од 34,9 милиони евра, штобеше одобрен од Меѓународнатабанка за обнова и развој. Кредитоте одобрен под стандардните условина СБ - рок на отплата од 20 годинии се грејс период од осум години.

Во февруари во Словенија се регистрирани 5.144нови возила, што е за 24,5 отсто помалку спореденосо истиот месец минатата година. Во првите двамесеци годинава вкупно се регистрирани 10.112возила или 25,5 отсто помалку на годишно ниво.

Од секцијата за возила при Трговската комора наСловенија е објавено дека продажбата на приватнивозила во февруари е намалена за 21,8 отсто, на4.716 автомобили, а продажбата на службени возилаза 46,7 отсто, на само 398 возила.

Меѓу новите приватни автомобили во февруарипреовладуваа возилата на Рено, со 663 (-26%),потоа следи Фолксваген со 493 возила (-33,5%) иОпел со 298 возила (-42,5%). Единствено епорасната продажбата на автомобилите Киа и тоа за135 отсто, на 372 возила.

Државната агенција за развој намалите и средни претпријатијараспиша тендер за доделување на 60милиони динари (635.000 евра)неповратна финансиска помош намалите и средни претпријатија ипретприемачи, деловните инкубатори икластери за јакнење на конкурентностаи иновативноста.Средствата ќе сеодобруваат и за изработка наспецијализиран софтвер кој е вофункција на унапредување наработењето, образованието наменаџментот и вработените прекуспецијализирани обуки иунапредување на сигурноста издравјето на работа во рамките назаштитата при работа и процена наризикот на работните места. Во

тендерот се наведува декапоединечната помош изнесува од50.000 до 600.000 динари (од 529до 6.350 евра), a претприемачите ипретпријатијата имаат право наповрат до 50 отсто од трошоците наодобрениот проект.

Претседателот на Асоцијацијата намали и средни претпријатија, МиланКнежевиќ, изјави дека нерегулираниотпазар, високиот степен на сиваекономија и јавната потрошувачка јаоптоваруваат српската економија и јаотежнуваат борбата противекономската криза. Инаку, воАсоцијацијата на мали и среднипретпријатија има околу 323.000работодавачи, кои вработуваат974.590 работници.

АЛБАНИЈА

Кредит за финансирањена буџетскиот дефицит

СЛОВЕНИЈА

Продажбата наавтомобили помала за

четвртина

Неповратна финансиска помошна претприемачите

СРБИЈА

Одобрен кредит одСветската банка


ВЕСТИ... СВЕТ...ВЕСТИ...СВЕТ

Американската влада планира да

ги повика богатите инвеститори да му

помогнат на разнишаниот финансиски

сектор, пишува The Washington Post.

Вложувачите ќе бидат повикани

од американската влада да купат од

неодамна емитувани обврзници со

високи рејтинзи наменети за

финансирање на потрошувачките

кредити, без ризик од големи загуби,

се вели во информацијата. Идејата е

да се поттикнат инвеститорите да

вложат големи парични средства со

кои располагаат, за да се поддржи

финансискиот систем.

Новата програма би можела да

вклучува и државни заеми за

наведените вложувачи во износ од

речиси 1.000 милијарди долари, а со

вредноста се надминуваат сите

досегашни планови на американската

влада за решавање на финансиската

криза, пишува весникот. Инаку, се

дознава дека иницијативата се темели

на ставот кој во иднина би можел на

американската влада да и послужи

како модел за натамошните потези за

помагање на пазарите на капитал.

САД

Апел за помошна финансискиот

сектор

Скандалот со директорските бонусиво инвестициската банка Merrill Lynchповторно зема залет, откако минататанедела главниот обвинител на државатаЊу Јорк им врачи судски покани набанкарите, за да ги испита за големитеисплати во 2008 година.Се работи за 3,6милијарди долари, кои тогашниотизвршен директор на компанијата, им гиисплатил на вработените во банката докрајот на 2008 година, непосредно предшто е обелоденето дека, заради загубатаод 15 милијарди долари, ќе бидат купениод Bank of America.

Обвинителот ќе ги испраша банкаритеAndreа Orcel, главниот инвестицискибанкар, поранешниот шеф на глобалнатапродажба и трговија, Thomas Montag и

поранешниот директор за стратегии, PeterKraus. Секој од нив добил милиони имилиони долари во готовина, како и воакции, пренесува Wall Street Journal. Некоицифри се толку зачудувачки штоаналитичарите уште се обидуваат да сфататкако конкретно Andrea Orcel добил бонус од33,8 милиони долари. Во индустријата, кадепод одлична година се подразбира декаинвестицискиот банкар донел 25 милионидолари од клиентите, 40 милиони долари забанкар од Волстрит значи дека е ѕвезда;Orcel пријавил дека во Merrill Lynch донел550 милиони долари и си обезбедиластрономски бонус. Бонусите наинвестициските банкари во голем дел сетемелат на кредити на индивидуалнитебанкари за бизнисите кои ги договориле.

Merrill Lynch пред пропастаисплатила 3,6 милијарди долари

Владите во светот мора да се откажат

од плановите за помош на

производителите на автомобили, на

челик или на компаниите во било кој

друг сектор, освен во финансискиот,

изјави главниот економист на

Организацијата за економска

соработка и развој (ОЕЦД) Клаус

Шмит-Хебел.

Тој наведе протекционизмот во

секој свој облик предизвикува повеќе

зло отколку корист, а за тоа доказ се

Големата депресија и трговските

судири пред Втората светска војна.

Во извештај на ОЕЦД се сугерира

дека владите треба да инсистираат на

мерки со кои се промовира

краткорочен и долгорочен економски

раст и во исто време да ги

избегнуваат мерките кои ги штитат

националните индустрии од

меѓународната конкуренција.

- Ако дозволите да пропадне

финансискиот сектор во целина или

неговите г олеми играчи целата

економија од рецесија ќе потпни во

подлабока рецесија, како што беше

кон крајот на 20-тите и почетокот на

30-тите. Ако дозволите банкрот на

една или две автомобилски компании,

или дури на целиот национален

сектор, побарувачката на домашни

возила ќе биде надоместена со

поголем увоз, наведува Шмит-Хабел.

Американските Федерални резерви(ФЕД) и Министерството за финансиипочнаа со програмата за кредитирање напотрошувачите и на малите компании. ФЕДќе издвои 200 милијарди долари закредитирање на потрошувачките потреби,како што се купувањето на автомобили,школувањето на студентите, подмирувањена долговите на кредитните картички, какои за заемите на малите претпријатија.

Барањата за новите владини кредититреба да бидат поднесени до 17 март, апрвите тригодишни заеми ќе бидатодобрени на 25 март. ФЕД планирапрограмата да трае до декември.Програмата за кредитирање има потенцијална потрошувачите и на малитепретпријатија да им обезбеди заеми вовисина од илјада милијарди долари.Програмата беше најавена дека ќе почне воноември минатата година, па потоа бешепролонгирана за февруари.

ОЕЦД

Финансиски треба да сепомогнат само банките

Кредитирање напотрошувачите


Германската банка Commerzbank јапонуди на продажба деловната единицаComas, која управува со хеџ фондовите,кои имаат имот вреден 900 милионидолари, пренесува весникот ФајненшелТајмс. Commerzbank веќе е во преговорисо неколку групации, вклучувајќи ги ихеџ фондовите и приватнитеинвестициски компании надобростоечките фамилии, дознаваФајненшел Тајмс.

Друштвото за управување софондовите, Comas, лани забележапозитивни финансиски движења, па сеочекува да се достигне цена од неколкудесетици милиони евра, иако банката гозадржува правото да ја затвори овааделовна единица ако не најде купувач,велат извори од Commerzbanke, која вофондовите кои ги управува Comasинвестираше околу 300 милиони долари.Меѓутоа, Comas нема добиено свежипари од септември, кога банката започнасо стратешка ревизија на иднотоработење.

Пред неколку Commerzbank јаотстапи своето основно друштво зауправување со имотот на осигурителнатакуќа Allianz, за делумно да го пати

преземањето на Dresdner банката.Заради моменталната неможност нафондовската индустрија да ги обезбедиочекуваните високи приноси наинвеститорите, вложувачите гиповлекуваат парите од хеџ фондовите,од кои многу се затвораат.

Commerzbank се ослободуваод хеџ фондовите

Lloyds, најголемиот британски хипотекарен

кредитор, од 6.март е во 75-отстотна

сопственост на британската влада. Управата на

Lloyds ја предаде контролата над овој кредитор

на британскиот премиер Гордон Браун,

согласувајќи се да ги конвертира владините

повластени акции во обични акции со право на

глас. За возврат, британскиот премиер даде

гаранција за 260 милијарди фунти вредниот

имот на Lloyds. Од почетокот на годинава,

акцијата на Lloyds падна за 66 отсто.

Аналитичарите шпекулираат дека

британскиот премиер подготвува

национализација и на Royal Bank of Scotland,

на која исто така и помогна откупувајќи ја

нејзината нова емисија на повластени акции.

ВЕСТИ... СВЕТ...ВЕСТИ...СВЕТ

Британската влада го контролира Lloyds

Европската комисија одлучида ја укине постојаната наконтролата врз Мајкрософт,воведена во 2004 година, когаја обвини американскатакомпанија за софтвер зазлоупотреба на доминантнатаположба на пазарот наоперативни системи.

ЕК соопшти дека претходнововедените постојани контроливо иднина ќе бидат самоповремени.Од 2004година Мајкрософт двапатипарично е казнет со 497 и 899милиони евра и компанијатамораше да и достави на ЕКцелосни и прецизниинформации заинтероперативноста на своитепроизводи Виндоуз и Медијаплјер. ЕК именува и застапник,чија задача е да утврди далиМајкрософт доставувадополнителни информации засвоите системи.

ЕУ ја намалуваконторлата врз

Мајкрософт

Исландската економија забележа пораст

и покрај финансиката криза која тешко ги

погоди банките во земјата. Бруто

националниот производ (БНП) се зголемил

за 0,3 отсто, што најмногу се должи на

зголемувањето на извозот за преку седум

проценти, јави шведската телевизија СВТ.

Истовремено, исландскиот увоз е

намален за 18 отсто, што резултираше со

значајно подобрување на рамнотежата во

надворешно-трговската размена, според

податоците од Статистичката централа на

Исланд.

Кога изминатата есен кризата на Исланд

беше најмногу заострена, банките се најдоа

под државна управа, а Владата во Рејкјавик

беше принудена да бара финансиска

поддршка од 10 милијарди долари од

Меѓународниот монетарен монд (ММФ) и од

соседните нордиски земји.

Исланд бележи економски пораст

Големите банки и финансискитеинституции кои се изложени на ризик дапропаднат по глобалната економскакриза треба да бидат затворени илипреземени од страна на Владата со целда се смири паниката на пазарот, изјавиавстралискиот премиер, Кевин Рад.

Тој во авторскиот текст Остелијен(Australian) го претстави планот во седумточки кој ќе го изложи на состанокот наГрупата 20 индустриски најразвиениземји и држави со економии во пораст,што треба да се одржи идниот месец воЛондон.

- Сите непрофитабилни банки требада се затворат или да сенационализираат. Одржувањето нанесолвентните банки само по себе ештетно за функционирање насистемот, истакнува Рад.

Се предвидува дека австралискатаадминистрација во наредните неколкунедели ќе објави план за реконструкцијана проблематичните банки, и покрајсомневањата дека национализацијата нее единствена опција, поради сомнежитена јавноста во оправданоста наинтервенирањето на државата.

Поостри меркикон банките со

долгови


1. ЗА „КОСМОФОН” ЌЕ СЕ НУДАТ СТОТИЦИ МИЛИОНИ ЕВРА (*****) 2. БАНКИТЕ ГИ СТЕГААТ УСЛОВИТЕ (****)


1. KRATOK PREGLED NA NASTANI5.03.2009 g. ЧЕТВРТОК

ДНЕВНИКс.6 КОМПАНИИТЕ БАРААТ ПРЕДНОСТ НА ДРЖАВНИТЕ ОГЛАСИ с.6 „ТЕЛЕКОМ СЛОВЕНИЈА” ЗАГРЕАН ЗА „КОСМОФОН” И ЗА ДИГИТАЛНАТЕЛЕВИЗИЈА с.6 „Т-МОБИЛЕ” ПОЧНУВА ДА ПРОДАВА „АЈФОН”с.7 СЕ ПОТЕШКО ДО КРЕДИТИ с.7 НОВО ВЕТУВАЊЕ ЗА ФАРМЕРИТЕ

БИЗНИСс.3 ВИСИНАТА НА ВЛОГОТ ЈА КРЕИРА КАМАТАТА с.3 КРЕДИТИТЕ ТЕШКО ДОСТАПНИ И ЗА НАСЕЛЕНИ-ЕТО И ЗА ФИРМИТЕ с.3 АКО „ЗАИГРА” ДЕНАРОТ - ЌЕ БИДЕ КАТАСТРОФА с.10 ЗАЈАКНА ВРЕДНОСТА НА АМЕРИКАНСКИОТ ДОЛАР с.12 ЗК ПЕЛАГОНИЈА ЈА УДВОИЛ ДОБИВКАТА с.12 ОХРИДСКА БАНКА ГИ ЗГОЛЕМИЛА БАНКАРСКИТЕ ПРИХОДИ с.13 ОБВРЗНИЦИТЕ ЗА ДЕНАЦИОНАЛИЗАЦИЈА НАПРА-ВИЈА ПРОМЕТ ОД 4МИЛИОНИ ДЕНАРИ с.14 АЗИСКИТЕ ИНДЕКСИ ЗАКРЕПНУВААТ ПО НЕКОЛ-КУДНЕВНИТЕ ПАДОВИ

УТРИНСКИ ВЕСНИК

с.3 ГРУЕВСКИ КРЕВА РАЦЕ ОД МЛЕКАРИТЕ с.8 ДВОЈНО ПОМАЛКУ КРЕДИТИ ЗА ФИРМИТЕ И ЗА ГРАЃАНИТЕ ГОДИНАВА с.8 „Т-МОБИЛЕ” ГО ДОНЕСЕ АЈ-ФОН 3-Г ВО МАКЕДО-НИЈА с.9 ПАД НА ПРОФИТОТ НА „ТОПЛИФИКАЦИЈА”с.9 ПРОМЕНАТА НА КУРСОТ БИ БИЛА КАТАСТРОФА ЗА СТОПАНСТВОТО с.9 ТЕЛЕКОМ СЛОВЕНИЈА САКА ДА ГО КУПИ „КОСМО-ФОН”

ВЕЧЕРс.3 ВЕЛИЈА ДА ИМ ГИ ПЛАТИ 500.000 ЕВРА НА МЛЕ-КАРИТЕ с.6 Т-МОБИПЕ ГО ДОНЕСЕ IPHONE 3-Гс.6 СЛОВЕНЕЧКИ ТЕЛЕКОМ ОЧЕКУВА ФЕР ПЛЕЈ ТРКА ЗА КОСМОФОН с.7 СЕ СКУСУВА МИНУСОТ НА КАРТИЧКИТЕ с.7 ДОГОВОР ИЛИ УШТЕ ЕДНО ПРАЗНО ВЕТУВАЊЕ ЗА СТОЧАРИТЕ с.7 БАНКАРСКИОТ СИСТЕМ ВО ЗЕМЈАВА ПИДЕР ВО РЕГИОНОВ

ВРЕМЕс.6 ТУРКАНИЦА ЗА „КОСМОФОН”с.6 ОПАЃА ШТЕДЕЊЕТО И КРЕДИТИРАЊЕТО с.6 ПАРИ ЗА МЛЕКОТО, ИЛИ СЕЛАНСКА БУНА

ВЕСТс.4 “ФАРМЕРИТЕ ЌЕ ГИ ДОБИЈАТ ПАРИТЕ ДО ПЕТОК”с.9 СЛОВЕНЕЧКИ ТЕЛЕКОМ ДО 12 МАРТ СО ПОНУДА ЗА “КОСМОФОН”

НОВА МАКЕДОНИЈАс.7 БИШЕВ: ГРАЃАНИ И ФИРМИ ПОТЕШКО ЌЕ ДОАЃААТ ДО КРЕДИТ с.8 ЗА „КОСМОФОН” ЌЕ СЕ НУДАТ СТОТИЦИ МИЛИ-ОНИ ЕВРА с.8 ПАД НА ПРОФИТОТ НА „ТОПЛИФИКАЦИЈА” ЗА 96 ОТСТО

ШПИЦс.8 СЛОВЕНЦИТЕ ГО САКААТ КОСМОФОН с.9 ШТЕДЕЊЕ И ТРОШЕЊЕ ВО ЕДНО с.9ГНЕВНИТЕ ФАРМЕРИ ГО БАРААТ ПРЕМИЕРОТ

-Кредитите тешко достапни и за стопанството иза економијата;Двојно помалку кредитигодинава; Се скусува минусот на картичките-Ова се само дел од насловите на една однајзастапените теми во економските рубрики наденешните изданија на весниците. - Споредбанкарите, кредитниот раст се очекува во 2009да достигне до 20 отсто. Ова значи дека крајноекспанзивната кредитна политика со раст одоколу 40 отсто лани, оваа година ќе сепреполови. Банкарите велат дека не моженамалената економска активност и загубите нафирмите да се покриваат со раст на кредитите.Дури сметаат дека има и премногу кредитимоментно во споредба со економската активноство земјава. Сепак, тие повторно потврдуваатдека профитабилните компании ќе бидатподдржани од банките.

-Банкарскиот систем се уште естабилен и во кондиција за сервисирање накредитите, но во услови на криза, сепак ќе сезатегаат условите за добивање кредити вонаредните шест до 12 месеци и за граѓаните иза фирмите, најави првиот генерапен директорна Стопанска банка, АД Скопје, Глигор Бишев.Според Бишев, ќе се намалуваат и минуснитесалда на кредитните картички. -Ќе серевидираат лимитите на картичките кајграѓаните што не искористиле ни 50 процентиод дозволениот минус, кој банката е обврзанасо 100 проценти да го осигури во Народнабанка. Затоа, ќе мора да им го намалимедозволениот минус, рече Бишев.Финансиската криза, укажа првиот човек наСтопанска бан-ка, ќе придонесе кон одреденивлошувања во портфолиото на компаниите накраток рок и кон зголемување на невра-ботеноста.

Денешните медиуми ја пренесуваат и веста занајновиот производ што вчера го промовирашеСтопанска Банка а.д. Скопје, Флекси депозит занаменско штедење. Ваквата услуга, всушност,претставува комбинација од депозит со високикаматни стапки и трансакциска сметка, што

истовремено е флексибилна во однос науплатата и исплатата на средствата. Каматнитестапки ќе се одредуваат во зависност одизносот на средствата, објасни МилицаЧапаровска, директор на секторот за населениево банката.-Ако заигра денарот ќе биде катастрофа,анализира Бизнис. Финансискиот сектор наМакедонија, Албанија и Косово е со високастабилност, банките се добро финансирани иимаат добри средства, поради што не очекувамепоголемо влијание од економската криза заовие три земји годинава. Ова е оценка на УтеРодриан, регионален координатор нагерманската КФВ банка, пред членовите наМакедонско-германското стопанско здружение,презентирајќи ги можностите за кредитирањепроекти преку банката. Според Родриан, неможе да се каже како светската рецесија ќевлијае на одделни земји, но во однос на другидржави од ЈИЕ, трите посочени се во добрасостојба.

Во Бизнис ќе читате и: Странците наберзата мируваат, купуваат само домашнитеинвеститори. Стран-ските инвеститори надомашниот пазар на капиталот како да сенаоѓаат во трговски дремеж, малку купуваат, аповеќе продаваат од хартиите од вредност коиги поседуваат. Сепак, ако притисокот одфинансиската криза што го почувствуваа напочетокот ги натера да продаваат по секојацена, особено хрватските и словенечкитефондови, сега продажбите се помали. Особеноако се имаат во предвид фактите од јануари,кога странските инвеститори речиси масовнопродаваа, бидејќи нивното процентуалноучество во прометот преку продавање нахартии од вредност изнесуваше дури 71,44проценти. Од друга страна што сега е времекога цените на акциите се отидени толкудлабоко до дното што и не е исплатливовоопшто да се продава. Имајќи на ум декаБерзата треба да биде синоним за влез настрански капитал, место каде ќе гравитираатмнозинство странски и домашни инвеститори ипредвесник за она што ќе се случува во

економијата во иднина, тешко може да сеочекуваат позитивни движења или тополпролетен бран во домашната економија. Иако,компаниите, барем поголемиот дел, се во добрафинансиска кондиција, сепак нивниот имиџпродолжува да се деградира преку вртоглавиотпад на цените на нивните акции.

Меѓу топ темите денес и веста:Телеком Словенија очекуваат ферплеј трка заКосмофон.-Оваа Групација е сериознозаинтересирана да го купи мобилниот операторКосмофон. Каква понуда доставиле одкомпанијата не откриваат, но велат декаочекуваат фер плеј избор и победа.Тие неоткриваат дали цените на услугите ќе гинамалат, но потенцираат дека ќе понудатнајдобри услуги во мобилната телефнија штодосега ги немало во земјава. За купување наКосмофон се заинтересирани и компаниитеТурк -Телеком и Турксел, австриски Мобилком,норвешки Теленор и американскиотинвестициски фонд Аксус Капитал.-Ново ветување за фармерите.- Новиотсопственик на Сведмилк, Моше Баум, вчера сеобврза пред Владата дека до петок ќе гиисплати парите од заостанатиот долг конфармерите. Исто така тој вети дека млекотосекојдневно ќе се откупува од кооперантите намлекарницата. Вчера тој демантира дека сизаминува од земјава и категорично тврдешедека останува во млекарницата од чистиделовни причини. Фармерите со недовербагледаат на потпишаниот протокол со којВладата презема обврска за решавање напроблемот со исплатата на долгот конфармерите, без притоа да се манипулира состочарите. Протоколот завчера вечерта гопотпишаа министерот Спасеноски и ситездруженија на фармери присутни на средба вокабинетот на битолскиот градоначалник. -Утрово цистерните на Сведмилк по вчерашниотзастој продолжија со преземање на свежотомлеко. Ако не се исполни синоќешниот договорнашата реакција и протести ќе бидат пожестоки- велат фармерите.



1. ЛОША ПРОГНОЗА ЗА МАКЕДОНСКАТА ЕКОНОМИЈА (*****)2. МЕПСО ЌЕ ВЛОЖИ 1,4 МИЛИОН ЕВРА (***)

6.03.2009 g. ПЕТОК


ДНЕВНИКс.7 ЛОША ПРОГНОЗА ЗА МАКЕДОНСКАТА ЕКОНОМИЈА с.9 МЕПСО ЌЕ ВЛОЖИ 1,4 МИЛИОН ЕВРА с.9 БИТОЛСКАТА ПИВАРНИЦА БЕЗ КУПУВАЧИ с.9 БУЏЕТОТ ПОКРАТОК ЗА 6,3 МИЛИОНИ ЕВРА

БИЗНИСс.3 ДА СЕ ПОДДРЖУВААТ ФИНАНСИСКИ УСПЕШНИТЕ ФИРМИ, А НЕЗАГУБАРИТЕ! с.3 ЗА ДВА МЕСЕЦИ - ПОТФРЛУВАЊЕ ОД 390 МИЛИОНИ ДЕНАРИ с.3 ЗА ДУБРОВО, СКОПЈЕ 4 И ЗА БИТОЛА 2 - НАД 1,4 МИЛИОНИ ЕВРА с.3 ЕЛЕМ СО ВЛОЖУВАЊЕ ОД 2,7 МИЛИОНИ ЕВРА с.12 „ТОПЛИФИКАЦИЈА” СО ЗАГУБА ОД 1,7 МИЛИОНИ ДЕНАРИ с.12 АКЦИИТЕ ПРОДОЛЖУВААТ ДА ГУБАТ ОД ВРЕДНОСТА с.13 ИСТРГУВАНИ 3,90 ПРОЦЕИТИ ОД КАПИТАЛОТ НА СТОПАНСКА БАНКАБИТОЛА с.14 ИНДЕКСИТЕ НА РЕГИОНАЛНИТЕ БЕРЗИ ЗАВРШИЈА ВО МИНУС с.14 СВЕТСКИТЕ ИНДЕКСИ ДОБИЈА НА ВРЕДНОСТ НАД ДВА ПРОЦЕНТИ

УТРИНСКИ ВЕСНИКс.7 ВЛАДАТА КОНЕЧНО ПРИЗНА - БУЏЕТОТ СЛАБО СЕ ПОЛНИ с.7 ЦРНИ ПРОГНОЗИ ЗА МАКЕДОНСКАТА ЕКОНОМИЈА с.7 НИКОЈ НЕ ПРОДАВА, А СИТЕ САКААТ ДА КУПАТ ДЕВИЗИ с.8 БЕЗ ДИЈАГНОЗА - НЕМА ТЕРАПИЈА ЗА КРИЗАТА

ВЕЧЕР

с.6 ПОЧНУВА ОБНОВАТА НА ТУРБОАГРЕГАТИТЕ ВО ЕНЕРГЕТИКА с.7 ЌЕ СЕ ВЛОЖАТ 1,4 МИЛ. ЕВРА ВО ТРАФОСТАНИЦИ с.7 МАКЕДОНЦИТЕ ШТЕДАТ СТРУЈА ОТИ Е ИЗГОР СКАПА

ВРЕМЕ

с.3 МЕПСО ЌЕ ВЛОЖИ 1,4 МИЛИОНИ ЕВРА ВО ТРИ ТРАФОСТАНИЦИ

с.6 СОБРАНИ ПОМАЛКУ ДАНОЦИ ОД ЛАНИ с.8 2,7 МИЛИОНИ ЕВРА ЗА РЕКОНСТРУКЦИЈA НА ТУРБИНИ

ВЕСТс.3 ПАД НА ИНДУСТРИСКОТО ПРОИЗВОДСТВО ОД 16,7 %

НОВА МАКЕДОНИЈАс.7 ЗАКОНОТ НА ЏУНГЛАТА И ВО ЕКОНОМИЈАТА с.8 ВЛАДАТА УТНА ВО ПРОЕКЦИИТЕ, БУЏЕТОТ ВО МИНУС ОД 6,3 МИЛИОНИ ЕВРА с.8 МЕПСО СО НОВА ИНВЕСТИЦИЈА ОД 1,4 МИЛИОН ЕВРА с.8 МЕСИЌ СЕ УВЕРИ ВО КВАЛИТЕТОТ НА ЦРНО ТИКВЕШКО

ШПИЦс.6 СМРТ ЗА ЗАГУБАРИТЕ, ПОМОШ ЗА ГОЛЕМИТЕ с.6 ШЕСТ МИЛИОНИ ЕВРА ПОМАЛКУ ВО БУЏЕТОТ ПОРАДИ КРИЗАТА

Лоша прогноза за македонската економија-Македонскиот бруто-домашен производ (БДП)годинава ќе се намали за еден отсто, в годинаќе стагнира, а во 2011 може да се очекувапораст од два отсто. Ова е оценка наВиенскиот институт за меѓународни економскиистражувања, кој во новиот извештај тврдидека глобалната криза силно ќе ја потресеСредна, Источна и Југоисточна Европа, но немаеднакво да се одрази врз сите земји одрегионот. Виенскиот институт ги групирадржавите од Централна, Источна и ЈугоисточнаЕвропа во три групи, тие што ќе имаатпозитивен растеж, тие што стагнираат идржавите што ќе одат во минус, пренесуваатденешните весници. - Институтот предвидувадека негативен растеж ќе имаат Естонија,Унгарија, Литванија, Летонија, Хрватска,Македонија, Ббсна и Херцеговина, Црна Гора,Србија, Турција и Украина...

Буџетот пократок за 6,3 милиониевра, е топ веста што денес ја објвија ситепечатени медиуми.-Државата во првите двамесеца од годинава наплатила 6,3 милиониевра помалку даноци односно за три отстопомалку во споредба со истиот период лани,изјави министерот за финансии, ТрајкоСлавески.

Според него, помалите приходи вобуџетот се очекувани со оглед на последицитеод економската криза, забавувањето наекономската активност и падот наиндустриското производство. Во првите двамесеца во однос на јануари и февруариминатата година има помалку прибраниприходи по сите основи за над 390 милиониденари. Тоа ни од далеку не е нешто што битребало да не загрижува бидејќи тоа е сосемамал процент вели Славески....Наминатонеделната јавна расправа за Буџетот загодинава, експертите укажаа дека е неопходенитен ребаланс.

Нова Македонија објави:Закон наџунглата и во економијата- Само силните можеда опстанат. Слабите се осудени на пропаст,Овој закон на џунглата се пресликува и воекономијата. Мерките што ги предлагаат дел

експерти предвидуваат заштита наликвидноста, но и директна поддршка накомпаниите што се финансиски одржливи. Задругите единствено решение е банкрот.Учесниците на вчерашната трибинаорганизирана од Стопанската комора наМакедонија-Турција МАТТО се согласија декапоследиците од глобалната криза веќе.сечувствуваат. особено во реалниот сектор. иакосе уште точно не може да се процени нивниотинтензитет, ниту времето на траење.

- Во споредба со Турција, кризата воМакедонија помалку се чувствува, но треба дапочекаме до јуни за да видиме до кое ниво екризата кај нас ни изјави Ејуп Кахмеџи, одМАТТО.Стопанствениците пак порачуваат да сеподржуваат финансиски успешните фирми,а незагубарите. -Дa се поттикнат кредитирањето ипотрошувачката, да се заштитат ликвидноста ивработеноста и да се поддржат финансискииздржливите компании, се мерките штоМакедонија треба да ги спроведе ако сакаполесно да се соочи со глобалната финансискакриза, порачаа учесниците на семинарот штого организира Стопанската комора наМакедонија Турција. Заеднички бешезаклучокот дека последиците од кризата веќесе чувствуваат, посебно во реалниот сектор,иако, како што беше речено, се уште точно неможе да се процени нивниот интензитет, нитувремето на траење, пренесуваат поголемиотдел од весниците...

Според професорот Беџети сеочекува девалвација на денарот, пренесуваВечер.-Високите разлики во каматните стапкина банките во земјава наведува на скорешнадевалвација на денарот. Ова го поткрепува софактот што добар дел од орочените девизништедни влогови, банките ги обезбедуваат содевизни клаузули поради страв од девалвацијана домашната валута. Монетарната политикаво земјава се покажа многу продуктивна воуслови на криза, што е добро. Меѓутоа,рестриктивната монетарна политика силно јачуствува реалниот сектор бидејќи ги поскапизаемите и се намали кредитирањето.

Македонија е земја со највисоки базичникаматни стапки во регионот...

Меѓу топ темите за денес и вестите:-АД Електрани на Македонија со 2,7 милиониевра ќе ги модернизира и реконструира двататурбоагрегата во Енергетика, лоцирана кајскопската населба Железара, соопштија вчераод ЕЛЕМ. Двете турбини се произведени вопериодот од 1964 до 1966 година и со годинине работат. Од ЕЛЕМ велат дека позавршување на зафатот, турбинитекомбинирано ќе произведуваат електрична итоплинска енергија....

-АД МЕПСО ќе инвестира околу 1,4милиони евра во ревитализација на тритрафостаници ТС Дуброво, ТС Скопје 4 и ТСБитола 2, информираше вчера компанијата.Новата опрема за 400/100-киловолтнитрафостаници ТС Дуброво, ТС Скопје 4 и за ТСБитола 2, МЕПСО ќе ја набави од шведскакомпанија АББ, претставувана од нејзинатафилијала од Хрватска, со која вчера склучидоговор. Овој проект МЕПСО ќе го финансирасо кредит од Европска банка за обнова иразвој.

На пазарот на капитал, истргувани 3,9% од капиталот на Стопанска банка Битола-Преку блок трансакцијата се истргуваа 15.230акции по цена од 3.100 денари за една акцијаили тоа преставуваше 3,90 проценти одосновната главнина на самата банка вовредност од 47.213.000 денари.И понатаму лоши трендови на пазарот на

капитал, анализира Бизнис. -Акциите накомпаниите продолжуваат да губат од својатавредност. Ако порано имаше поголемпроцентуален пораст на цените, сегасимптоматично е што раст и да не сезабележува, бидејќи тој е засенет, ако сепогледнат процентите за колку се стопилеакциите. Најголемото зло во моментот е штокомпаниите, иако покажаа добри финансискирезултати, сепак им нема спас, дури и на ониедобростоечки компании од највисок ранг. А,падовите продолжуваат да се движат и повеќеод 50 проценти.



1. „ВИП” ГО ПРЕТСТАВИ „БЛЕКБЕРИ СТОРМ” (*****)2. МЛЕКАРИТЕ ПАК УПАДНАА ВО ОПШТИНАТА (***)

7.03.2009 g. САБОТА


ДНЕВНИК

с.7 ТРГОВСКИОТ ДЕФИЦИТ СКОКНА ЗА ТРЕТИНА

с.7 „ВИП” ГО ПРЕТСТАВИ „БЛЕКБЕРИ СТОРМ”

с.7 БИТОЛСКИТЕ ФАРМЕРИ ПАК УПАДНАА ВО ОПШТИНАТА

с.11 МОРАМЕ ВЕДНАШ ДА ИНВЕСТИРАМЕ ВО ЕНЕРГЕТИКАТА-

УТРИНСКИ ВЕСНИК

с.6 БИТОЛСКАТА ФИЛИЈАЛА ЗА ЗЕМЈОДЕЛСТВО ПОД ОПСАДА

НА НЕЗАДОВОЛНИТЕ ФАРМЕРИ

с.6 И ММФ СЕ ПРАШУВА КАКО ВЛАДАТА ЌЕ НАЈДЕ ИНВЕСТИТОРИс.7 РАЗМЕНАТА ДРАМАТИЧНО ОПАЃА ДЕФИЦИТОТ УШТЕ РАСТЕ

с.7 И „ТЕЛЕКОМ АВСТРИЈА” ВО ТРКА ЗА „КОСМОФОН”

с.7 ВИНОТО НА „ТИКВЕШ” ГО ОСВОИ И МЕСИЌ

ВЕЧЕР

с.7 СТОЧАРИТЕ НЕТРПЕЛИВО ОЧЕКУВАА ПАРИс.7 И ВИП СО ПОНУДА ЗА КОСМОФОН

с.7 СТОКОВНАТА РАЗМЕНА НАМАЛЕНА ЗА 30 ОТСТО

ВРЕМЕс.6 ГРАЃАНИТЕ СЕ НАВРТЕА НА ДЕВИЗИТЕ

с.6 HE БАРАМЕ ТУЃИ ТРАФОСТАНИЦИ

с.7 ТРОШЕТЕ ЗА ДА НЕМА КРИЗА

с.7 СТОЧАРИТЕ ВЧЕРА ГИ ОЧЕКУВАА ПАРИТЕ

с.7 „ВИП” СО 100.000 НОВИ КОРИСНИЦИ

ВЕСТ

с.7 ЕРЛИФТ СЕРВИС ЛЕТА ЗА ГЕРМАНИЈА

с.8 ФАРМЕРИТЕ И ВЧЕРА НЕ ГИ ДОБИЈА ПАРИТЕ ОД СВЕДМИЛК

с.8 ТЕЛЕКОМ АВСТРИЈА ЌЕ ДОСТАВИ ПОНУДА ЗА КОСМОФОН

НОВА МАКЕДОНИЈАс.8 ПРИСТИГНА И АЈФОН ЗГс.8 „ВИП” ГО ДОНЕСЕ „БЛЕК-БЕРИ СТОРМ”

ШПИЦ

с.7 ВИП ГО САКА „КОСМОФОН” с.8 СЕНИШНЕ НА ДЕВАЛВАЦИЈАТА НАД МЕНУВАЧНИЦИТЕ

Топ вест во економските рубрики во денешнитевесници се податоците од Државниот завод застатистика, кои покажуваат дека трговскиотдефицит на државава скокна за третина.Имено, дефицитот во минатиот месец е 197,3милиони долари, што е за 31 отсто повеќеотколку истиот период лани. Вкупнатавредност на извозот на стоки од земјава војануари годинава е 150,3 милиони долари, а наувозот 347,7 милиони, при што покриеноста наувозот со извоз е 43,2 отсто. Намалување настоковната размена почна од октомври лани,коментира Утрински весник. Имено, ако запрвите девет месеци од 2008 година обемот настоковната размена имал раст од 43,4 отсто,таа стапка на раст на крајот на годината сенамалила на 26,21 проценти. Наспротиконтинуираниот раст на обемот на разменатаминатата година, оваа година започна соогромен пад на обемот на размената од дури31 отсто. Ваквите алармантни бројки самодокажуваат дека се намалува и увозот иизвозот, но извозот опаѓа со многу поголемастапка од увозот, кој исто така е опаднат, нопомалку.

Само зголемувањето напотрошувачката на граѓаните го зголемувастопанскиот пораст и затоа кредитите треба дасе зголемуваат, а не да се кратат, порачуваатекономистите во весникот Време. Додеказемјите во регионот со сите мерки гонамалуваат буџетскиот дефицит и вметнуваатсвежи пари во банките за тие полесно даодобруваат што повеќе кредити и дури гикомпензираат каматите со повеќе од 50проценти, кај нас е обратно. Државата,буквално, се расфрла со буџетските пари засметка на граѓаните, кои и да сакаат нема одкаде да трошат. Имаат ниски плати, кредитиима што помалку, а да не говориме зазголемувањето на безработицата, вели ВладоАндонов од Центарот за економски анализи

(ЦЕИ). Според Андонов, падот напотрошувачката на граѓаните го забавувастопанскиот пораст, кој минатата година од 5,5проценти се очекува годинава да заврши на 3проценти. На падот на потрошувачката, освеннамалениот кредитен пораст, влијае и стапкатана невработеност и намалувањето на висинатана платите. Оттука се и заложбите наекономистите за попристапни кредити, кои ќебидат достапни за сечиј џеб. Кога ќе има којда купува, ќе има причина што повеќе да сепроизведува, а тоа автоматски доведува дозголемување на производството и на ДБП,оценуваат економистите.

Сениште на девалвацијата надменувачниците, е насловот во Шпиц каде можеда се прочита дека граѓаните во последнитедве недели масовно купуваат евра порадишпекулациите дека по изборите ќе имадевалвација на денарот. Во дел од скопскитеменувачници неколку дена воопшто немаатевра за продавање. И дел од економскитеексперти и опозицијата предупредуваат декапостои можност од евентуална девалвација,додека НБРМ и владата тврдат декадевалвација нема да има. Според експертите,главната опасност за можна девалвација наденарот доаѓа поради огромниот трговскидефицит, кој на крајот на 2008 годинадостигна рекордни 2,9 милијарда долари што еза цела милијарда повеќе во однос на годинатапред тоа.

И денеска во топ вестите сепелагониските фармери, кои вчера попладнесосила упаднаа во подрачната единица наМинистерството за земјоделство во Битола,револтирани бидејќи министерот АцоСпасеноски не го исполни ветувањето паритеод Сведмилк да ги добијат до петок. За еднанедела ова е втор упад намлекопроизводителите во државна установа,по оној од пред пет дена во канцеларијата на

битолскиот градоначалник. Со Сведмилк еповрзана и веста дека по речиси тридневенштрајк, вработените во млекарницата конечновчера добија една плата од новиот газда,Моше Баум. По добивањето на една од петтезаостанати плати, вработените продолжија соработа и со преработка на млекото коефармерите секојдневно им го предаваат.

Сите весници информираат декарасте тензијата за купување на мобилниотоператор Космофон. По Телеком Словенија, итурскиот оператор Туркчел официјално сеизјасни за купување на вториот мобиленоператор. Од ВИП најавија дека очекуваатнивната компанија-мајка, Телеком Австрија дадостави понуда. -Очекуваме пролетва да серазреши спорното прашање за концентрацијана пазарот на мобилна телефонија покупувањето акции на грчки ОТЕ од Дојчетелеком. Како еден од операторите на овојпазар, ни се укажува можноста да бидемезаинтересирани да дадеме понуда заКосмофон, рече директорот на ВИП оператор,Никола Љушев. Од ВИП вчера го претставијановиот многу популарен мобилен апарат БлекБери Сторм, а беше најавена и нова понуда заприпеид корисниците, на кои им нудиединствена цена од два денари за минутаразговор кон сите национални мрежи.

На престижната саемскаманифестација од областа на прехранбенатаиндустрија и туризмот TACT 2009 во Сплит, вочии рамки се одржа 14. меѓународнооценување на вина и жестоки пијалаци, на коеучествуваа 440 висококвалитетни мостри винои жестоки пијалаци од сите земји од регионот,виното шардоне спеиш селекшн на Тиквеш, потрет пат се закити со злато. Македонскитеквалитетни вина се особено ценети нахрватскиот пазар, за што е доказ и податокотдека Тиквеш во Хрватска пласира над е денмилион шишиња вино годишно.

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI 23Data 29.12.2008 broj 55 берзНИК

1. KRATOK PREGLED NA NASTANI VO NEDELNICITE

OD 2.03 DO 7.03.2009 g. PONEDELNIK-SABOTA

ГЛОБУС

с.29 ВТОРИОТ ПЕНЗИСКИ СТОЛБ СЕ НИШАЗадолжителните пензиски фондови функционираат на долг рок, бидејќиедно лице во нив штеди од 15 до 40 години. Оттаму, многу е рано, самопо три години, да се дава оцена на нивните перформанси и да серазмислува за драстични промени, смета министерот Бајрами, уштеповеќе што во нив членуваат млади луѓе, кои во пресек имаат по 31година

с.42 КРИЗАТА ЈА УРИВА ЗГРАДАТА НА ГРАДЕЖНИЦИТЕ

Во Украина се очекува голема активност за Европското фудбалскопрвенство во 2012 година, со што се создаваат услови за нова работа.„Гранит” не ја повлекува механизацијата од оваа земја. Во Украина смевеќе 6 години и, без разлика на се, тоа е еден од најперспективнитепазари, вели генералниот директор Страшо Милковски

ФОКУС

с.30 КОЈ ФЕНИКС МОЖЕ ДА СЕ ИЗДИГНЕ ОД ПЕПЕЛТА НАШВЕДСКАТА МЛЕКАРНИЦА? Зошто некој купува 15 милиони вредна фирма со 38 милиони евра долг?Како таа фирма добила 12 милиони евра кредити од наши банки? Коисе добавувачите, кон кои успеала да се задолжи уште 15 милиони евраза само една година? Дали поради сите тие сомнежи, во продажбата наСведмилк се вмеша и владата?

с.44 ОСВЕН АЛКАЛОИД, НИКОЈ ДРУГ ВО МАКЕДОНИЈА НЕМАЕВРОПСКИ СЕРТИФИКАТ ЗА ОРГАНСКА ХРАНА!Според Живко Георгиевски, претседател на Македонската асоцијацијаза органска храна, македонската стратегија и националниот план запроизводство на органска храна всушност е само збир на претпоставки,нереални желби и прогнози. Станува збор за збирштина од овде-ондесобрани прописи или идеи за тоа што треба да се прави, а всушност сечини како се да е направено само да се поделат некакви хонорари.

КАПИТАЛ

с.22 КРИЗАТА ГО ПРАЗНИ КЕШОТ ОД ФИРМИТЕ!Намалените продажби и доцнењето на наплатата на извозот почнуваатда им ја нарушуваат ликвидноста на фирмите и да им создаваатпроблеми во секој-дневното работење. Најголем дел од фирмите кои гиконтактиравме, признаваат дека имаат проблемите со наплатата иликвидноста и дека како резултат на тоа се потешко ги плакаат своитеобврски кон банките, државата и деловните партнери.

с.28 СО ПОМОШ НА ИНОВАЦИИ ПРЕТВОРЕТЕ ЈА КРИЗАТА ВОШАНСА ЗА ПОГОЛЕМ ПРОФИТ

Роуан Гибсон - експерт за бизнис-стратегии

Најистакнатиот светски експерт за иновативни и продажни стратегии воуслови на рецесија, Роуан Гибсон, на 15 април доаѓа во Скопје. Воорганизација на Triple Ѕ Learning, тој ќе одржи еднодневна конфе-ренција на тема “Стратегии за раст и профит во услови на рецесија” ина македонс ките компании ќе им обја-сни како да бидат победници вовреме на економска криза.

с.58ТРКА ПО СЕКОЈ ВИШОК ДЕНАР НА ГРАЃАНИТЕ

Во услови на финансиска криза, кога изворите на финансирање станаапрескапи и дефицитарни, штедењето има особено значење за банките иза целокупната економија во земјата. Доколку банките имаат пари за даги поддржат, пред се фирмите, кризата ќе остави помалку лузни врзстопанството, а и врз животниот стандард на граѓаните. Банкаритепризнаваат дека депозитите во вакви услови им се многу вaжни.

с.60 КАМАТНИТЕ СТАПКИ ЗА ШТЕДЕЊЕ НИКОГАШ ПОВИСОКИ

Co нови продукти и високи каматни стапки, како никогаш досега,банките се обидуваат да привлечат нови штедачи. Народната банкапресмета дека на крајот од минатата година најмногу поаснаа каматитена раткорочните депозити за население. Трендот продолжува и напочетокот од годинава, а има најави и за уште повисоки камати. Тиеварираат во зависноа од валутата во која е депониран штедниот влог,роч-носта, износот.

с.63 ГРАЃАНИТЕ ТЕШКО ДО КРЕДИТ

Нема банка која што не ја промени кредитната политика, барем, сововедување на поголема претпaз-ливост и построги критериуми зaфинансирање на бизнисот и на граѓаните. За сите банки е заедничкошто во декември и јануари ги зголемија каматите на кредитите. Некоидури и по два пати.

с.68 БАНКИТЕ СЕ СТАБИЛНА ОПЦИЈА ЗА ВЛОЖУВАЊЕ НАЗАШТЕДИТЕ

Петар Гошев - гувернер но Народната банка на Република Македонија

НБРМ поаојано ги следи макроекономските движење и секогаш кога ќеоцени дека надворешната нерам-нотежа имплицира висок аепен наризик кој ја заг-розува стабилноста на курсот, навреме презема соод-ветни мерки.

с.70 ФИРМИТЕ И ГРАЃАНИТЕ СЕ СВРТЕА КОН ЛИЗИНГ-КОМПАНИИТЕ

Понудата и подготвеноста на лизинг-компаниите да излезат во пресретна финансиските потреби на нив-ните клиенти не е променета,нозголемена е претпаз-ливоста. He секоја фирма и не секој граѓанин ќемо-жат преку лизинг да го купат потребното средство. Пресудни сенивниот бонитет и финансиска моќ.

с.72 НЕМА ДА ЗАПРЕМЕ СО КРЕДИТИРАЊЕ

Владимир Ефтимоски - директор на Деловен центар за платни системи иIT во Инвестбанка

Co влегувањето на Штаермеркише шпаркасе банка-та од Грац сездобивме не само со стабилен акционер кој не поддржува со разниизвори на финансирање, туку и со стабилен стратешки партнер кој носидополнително знаење и развој на нови продукти.

с.76 ШТЕДЕЊЕТО Е ВРЕДНОА И КУЛТУРНО ОБЕПЕЖЈЕ

Љупчо Котевски - директор на Дирекцијата за депозитно работење воСекторот за работа со населе-ние во Комерцијална банка АД Скопје

Една од основните банкарски активности на Комерцијална банка АДСкопје во сегментот на ро бота со население е прифаќањето наслободни порични средава на населението во вид на штедни влогови.

ФОРУМ

с.35 КРАТОК МЕСЕЦ, КРАТКИ ПОЗИЦИИ

Македонска берза - минатата недела

Помина и вториот месец од 2009 г. За разлика од претходниот, којзаврши со раст на главниот индекс МБИ 10, овојпат индексот бележипад од 13,67% на месечно ниво. Од почетокот на годината падотизнесува 7,84%, што и не е така лошо имајќи предвид како поминааиндексите на берзите од регионот, па дури и индексите нанајразвиените берзи.

с.36 ЌЕ МОРА ДА НАВИВАМЕ ЗА ЧИЧКО СЕМ

Светски берзи - минатата недела

Показателите кои минатата недела беа објавени во САД беа главнивиновници што инвеститорите на Њујоршката берза ,имаа прилика дакупуваат акции со цени од пред 10-15 години, а сепак тоа можеби и нее за радување доколку цените продолжат да паѓаат, па истите акции давредат како пред 15-20 години.

24 BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMIберзНИК broj 55 Data 29.12.2008

НЕДЕЛАТА ЈА ОДБЕЛЕЖАА...

Управата за јавни приходи на 5.мартоваа година отвори Контакт центар во којграѓаните можат да да ги доставуваатгодишните даночни пријави, чиј краенрок за поднесување е 15-ти овој месец.

Целта на отворањето на Контактцентарот е да биде подостапен заграѓаните и да ги намалат гужвите воУправата за јавни приходи кадеистовремено се поднесуваат пресметки заплата, а каде во последната недела предистекот на рокот и се очекуваат да бидатподнесени најголемит дел годишниданочни пријави. Досега се поднесени15.000, а од УЈП очекуваат бројот наподнесени годишни пријави да јанадмине минатогодишната бројка од77.014. Статистиката на Управатапокажува дека најголемиот дел одгодишните даночни пријави сеподнесуваат во последната недела пред

истекот на рокот - 15 март. Услугите на Контакт центарот треба

да ја зголемат довербата,кредитибилитетот и имиџот на Управатаза јавни приходи во очите на јавоста,истовремено одговарајќи на потребите наклиентите за поедноставување напостапките, подобрување на услугата,елиминирање на бирократијата ипотребите на даночнатаадминистрацијата, сметаат во УЈП.

Реализацијата на проектот епотпомогнат од Турската администрацијаза развој и соработка (ТИКА) која гофинансираше канцелариската опрема вообјектот.Официјалниот старт денска гоозначија министерот за финансии ТрајкоСлавески и - Контакт центарот не личи набирократска институција, на институцијакоја е репресивна, и тој по ништо не серазликува од услужните центри на

приватните компании што за мене значиедна значајна промена во пристапот конграѓаните на Република Македонија одстрана на Управата за јавни приходи,истакна Трајко Славески по отворањетоКонтакт центарот.

Според заменикот амбасадор на Турцијаво земјава Хидает Бајрактар, Контактцентарот ќе придонесе собирањето наданоците да биде праведно, ефективно ибрзо, и да придонесе за развојот наРепублика Македонија.

- Даноците се одредуваат созаконите, но само со добро раководењеможе да се соберат, рече Бајрактар идодаде дека секој еден граѓанинпотребно е да плаќа данок за да серазвие неговата земја. Контакт центароте лоциран во Градскиот трговски центарво Скопје.

УПРАВАТА ЗА ЈАВНИ ПРИХОДИ

Контакт центарот- ќе ги намали турканиците

- Обемот на стоковната размена на РепубликаМакедонија во јануари годинава изнесува 498милиони и 151 илјада американски долари при штовредноста на извозот е 150 милиони и 397 илјади, ана увозот 347 милиони и 754 илјади американскидолари. Покриеноста на увозот со извозот изнесува43,2 проценти, дефицитот е 197 милиони и 357илјади американски долари.

Според податоците на Државниот завод застатистика обемот на размената во јануари годинававо споредба со јануари минатата година е за 27,1отсто понизок.

Трговската размена по производи покажува декаво извозот најголемо е учеството на текстилнитепроизводи, нафтените масла, железото, виното ифероникелот, а во увозот најмногу е застапенасуровата нафта, електричната енергија и моторнитевозила за превоз на лица.

Најголемо учество во извозот на стоки имаатземјите-членки на ЕУ 63,3 отсто и земјите одЗападен Балкан 32,3 проценти. Во увозот на стокинајголемо учество имаат земјите од ЕУ 46,5 отсто иземјите во развој 28,5 отсто.

Според вкупниот обем на надворешно-трговскатаразмена, Република Македонија најмногу тргува соГерманија, Србија, Русија, Грција и Италија коиучствуваат со 47,4 проценти во вкупнатанадворешно-трговска размена. Со Германија иСрбија е остварен суфицит во трговската размена.

- Во првите два месеца одгодинава кај наплатата наданочните приходи има благопотфрлање што е очекувано сооглед на последиците одекономската криза, забавувањетона економската активност и падотна индустриското производство,изјави министерот за финансииТрајко Славески, одговарајќи нановинарски прашања поотворањето на Контакт центаротна Управата за јавни приходи.

Тој информира дека во првитедва месеца во однос на јануари ифевруари минатата година имапомалку прибрани приходи по ситеоснови за над 390 милиони денариили за три проценти помалку, штоспоред него ни од далеку не енешто што би требало дазагрижува бидејќи тоа е сосемамал процент на неостварување напроекциите. За прибирањето наприходите во фондовите заздравство и за пензиско иинвалидско осигурување, пововедувањето на новиот концептна бруто плата, министерот речедека кај Фондот за здравственоосигурување има извесни загуби,но оти е реализирана 100процентна наплата на планиранотово износ од 920 милиони денари.Кај Фондот за пензиско иинвалидско осигурување иманаплатено повеќе приходи заседум проценти во однос на истиотпериод лани. За министерот зафинансии проектот цела плата се

одвива нормално, а концептот набруто плата завршил во моментоткога поминала првата пресметкаи сега работата е техничка.

- Овој проект за мене какоминистер за финансиизаврши кога помина прватапресметка. Штом помина прватапресметка, онаа година што јавложив во дизајнирање насистемот заврши, сега работата етехничка и мислам дека немада забележуваме како ќе сеодвива, истакна Славески.

Тој додаде дека ситепретпријатија што функционираатво Република Македонија и кои севклопени во системот на целаплата и интегрирана наплатапреку УЈП за јануари поднесоапресметки, голем дел од нив созадоцнување, и ги исплатијаплатите на над 430 илјадивработени лица во Македонија.

Министерот за финансииинформира дека заклучно со 5март една третина одпретпријатијата во Македонијавеќе ги имаат доставенопресметките, што е над 19 илјадипретпријатија. Паралелно плативеќе добиле над 40.500 вработени.

За тоа колку вработени не јаземале јануарската плата,Славески рече дека точната бројкане може да ја знаебидејќи самостојно вработенителица и индивидуалнитеземјоделци не се пријавуваат вониту еден платен список на УЈП.

ВО ПРВИТЕ ДВА МЕСЕЦИ ОД ГОДИНАВА

Планираните приходи вобуџетот- потфрлија

ВО ЈАНУАРИ

Трговската разменасо странство, 500милиони долари

Според податоците на Државниотзавод за статистика обемот наразмената во јануари годинава воспоредба со јануари минатата годинае за 27,1 отсто понизок


N E D E L E N P R E G L E D N A M A K E D O N S K A B E R Z Aza period od 2.03. - 6.03. 2009 godina

PREGLED ZA NAJTRGUVANI AKCII NA OFICIJALEN PAZAR

VKUPEN PROMET NA MAKEDONSKATABERZA AD SKOPJE U^ESTVO NA ODDELNI PAZARNI

SEGMENTI VO VKUPNIOT PROMET

10 NAJTRGUVANI HARTII OD VREDNOST NA OFICIJALEN PAZAR

26 OFICIJALEN PAZAR ZA PERIOD OD 2.03. D0 6.03. 2009берзНИК broj 64 Data 9. 3. 2009

БЕРЗНИК 0064 од 09.03.2009 г. на Македонски - mkibn20090309-0064l

Documents