БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - mkibn20090727-0084l

28
берзНИК - GODINA III - BROJ 84 - 27 ЈУЛИ 2009 GODINA (PRILOG NA TENDERNIK) www.berznik.com.mk Наесен, датум за преговори со ЕУ? Наесен, датум за преговори со ЕУ?

Upload: berznik

Post on 16-Nov-2014

303 views

Category:

Documents


12 download

DESCRIPTION

Ова може да биде најважна година за Македонија–ни порача еврокомесарот за проширување, ОлиРен - Констатирам дека постои широк консензус заевропската иднина на Македонија, изјави еврокомесаротОли Рен пред пратениците од Националниот совет заевроинтеграции, но и од собраниските комисии занадворешни работи и европски прашања, како и предпретставници од граѓанското општество.Петнаесетти септември е рокот до кога Македонијатреба да исполни најголем дел од обврските штопроизлегуваат од осумте одредници од последниотизвештај на ЕК за да добие датум за преговори за влез воУнијата. Рен порача дека поконкретно дотогаш треба дабиде донесен законот за Собрание, измените идополнувањата на Законот за финансирање наполитичките партии, измените и дополнувањата наЗаконот за државни службеници, а многу важно епочитувањето на Охридскиот рамковен договор. Поголемдел од листата со обврски што произлегуваат ододредниците Македонија веќе исполнила. - Денес листатае значително намалена, секоја недела се напредува, речеРен посочувајќи директно на одредницата за фер ислободни избори, како и на визната либерализација.Еден ден по посетата на Рен, а во пресрет наобјавувањето на извештајот на Европската комисија запрогресот на Република Македонија и севкупните Евро -атлантски интеграции, се одржа и лидерска средба -лидерите на најголемите парламентарни партии воземјава седнаа на маса... Водачите на најрелевантнитепарламентарни политички партии решија да се обидат даги усогласат ставовите и да изнајде политички консензусза реформите и останатите суштински прашања одзначење за ЕУ и НАТО перспективите на Македонија.–Епилогот: конструктивна, корисна и упешна.Тоа се оценките за лидерска средба на првите луѓе нанајрелеватните парламентарни политички партии воземјата посветена на евроатланскиот интегративен процеси добивањето датум за преговори за членство во ЕУ воновиот есенски извештај на ЕК.Првите луѓе на политичката фела во РепубликаМакедонија, можеби за првпат донесоа и мудри одлуки-да најдат компромис за повеќе ранливи прашања.Ефектот видливо -позитивен (барем по првичнитеразговори). На средбата се усогласени ставовите зазаконот за Собрание, за измените на законот зафинансирање на политичките партии, кои се очекува дабидат донесени со огромно мнозинство во Парламентот,како и за доимплементација на Законот за употреба најазиците односно на албанскиот јазик. Копјата можеби ќепродолжат да се кршат околу законот за Собрание соизмени и дополнувања на Деловникот за работа наПарламентот, што го услови опозицијата.- По доаѓањето на еврокомесарот Оли Рен и неговитепораки се чини дека шансата е пред нас и треба да јаискористиме како држава, независно кој во која партија еи во каква позиција се наоѓа. Потребно е сите да сезаложиме, изјави Груевски.А , бидејќи роковите а исполнување и на помалиотдел од осумте одредници, е стеснет, добра волја покажа ипретседателот на Собранието Трајко Вељаноски. Тој едециден- Законодавниот дом ќе излезе во пресрет заносењето на законите до 15 септември и доколку епотребно одморот на пратениците ќе биде скратен.Спикерот информираше дека собраниската мандатноимунитетна комисија за четири месеци ќе излезе сопредлог за измени на Деловникот за работа наПарламентот според препораките на Венецијанскатакомисија и оти Законот за финансирање на политичкитепартии е ставен на дневен ред на седница закажана 28јули.Најголемата опозициска партија СДСМ, споредлидерот Бранко Црвенковски, во овој период ќе бидекрајно конструктивна во интерес на државата. - Јасно игласно кажавме дека ќе ги поддржиме клучните законинеопходни за добивање на позитивен извештај на ЕК, серазбира не во било каква содржина. Притоа немаменикакви тесно партиски интереси туку само ќеинсистираме на исполнување на препораките на ЕК,изјави Црвенковски, искажувајќи надеж дека и власта ќебиде и конструктивна и одговорна.Џевад Ад

TRANSCRIPT

Page 1: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

берзНИК

- G

OD

IN

A I

II-

BR

OJ

84

- 2

7 ЈУЛИ

20

09

GO

DI

NA

(P

RI

LO

G N

A T

EN

DE

RN

IK

)

www.berznik.com.mk

Наесен, датум запреговори со ЕУ?Наесен, датум запреговори со ЕУ?

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 16:39 Page 1

Page 2: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 15:18 Page 2

Page 3: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI 3Data 27. 07. 2009 broj 84 берзНИК

До следниотпонеделник

Makedonka Baldazarska

Glaven i odgovoren

urednik na берзНИК

e-mail:

[email protected]

Ова може да биде најважна година за Македонија

–ни порача еврокомесарот за проширување, Оли

Рен - Констатирам дека постои широк консензус за

европската иднина на Македонија, изјави еврокомесарот

Оли Рен пред пратениците од Националниот совет за

евроинтеграции, но и од собраниските комисии за

надворешни работи и европски прашања, како и пред

претставници од граѓанското општество.

Петнаесетти септември е рокот до кога Македонија

треба да исполни најголем дел од обврските што

произлегуваат од осумте одредници од последниот

извештај на ЕК за да добие датум за преговори за влез во

Унијата. Рен порача дека поконкретно дотогаш треба да

биде донесен законот за Собрание, измените и

дополнувањата на Законот за финансирање на

политичките партии, измените и дополнувањата на

Законот за државни службеници, а многу важно е

почитувањето на Охридскиот рамковен договор. Поголем

дел од листата со обврски што произлегуваат од

одредниците Македонија веќе исполнила. - Денес листата

е значително намалена, секоја недела се напредува, рече

Рен посочувајќи директно на одредницата за фер и

слободни избори, како и на визната либерализација.

Еден ден по посетата на Рен, а во пресрет на

објавувањето на извештајот на Европската комисија за

прогресот на Република Македонија и севкупните Евро -

атлантски интеграции, се одржа и лидерска средба -

лидерите на најголемите парламентарни партии во

земјава седнаа на маса... Водачите на најрелевантните

парламентарни политички партии решија да се обидат да

ги усогласат ставовите и да изнајде политички консензус

за реформите и останатите суштински прашања од

значење за ЕУ и НАТО перспективите на Македонија.

–Епилогот: конструктивна, корисна и упешна.

Тоа се оценките за лидерска средба на првите луѓе на

најрелеватните парламентарни политички партии во

земјата посветена на евроатланскиот интегративен процес

и добивањето датум за преговори за членство во ЕУ во

новиот есенски извештај на ЕК.

Првите луѓе на политичката фела во Република

Македонија, можеби за првпат донесоа и мудри одлуки-

да најдат компромис за повеќе ранливи прашања.

Ефектот видливо -позитивен (барем по првичните

разговори). На средбата се усогласени ставовите за

законот за Собрание, за измените на законот за

финансирање на политичките партии, кои се очекува да

бидат донесени со огромно мнозинство во Парламентот,

како и за доимплементација на Законот за употреба на

јазиците односно на албанскиот јазик. Копјата можеби ќе

продолжат да се кршат околу законот за Собрание со

измени и дополнувања на Деловникот за работа на

Парламентот, што го услови опозицијата.

- По доаѓањето на еврокомесарот Оли Рен и неговите

пораки се чини дека шансата е пред нас и треба да ја

искористиме како држава, независно кој во која партија е

и во каква позиција се наоѓа. Потребно е сите да се

заложиме, изјави Груевски.

А , бидејќи роковите а исполнување и на помалиот

дел од осумте одредници, е стеснет, добра волја покажа и

претседателот на Собранието Трајко Вељаноски. Тој е

дециден- Законодавниот дом ќе излезе во пресрет за

носењето на законите до 15 септември и доколку е

потребно одморот на пратениците ќе биде скратен.

Спикерот информираше дека собраниската мандатно

имунитетна комисија за четири месеци ќе излезе со

предлог за измени на Деловникот за работа на

Парламентот според препораките на Венецијанската

комисија и оти Законот за финансирање на политичките

партии е ставен на дневен ред на седница закажана 28

јули.

Најголемата опозициска партија СДСМ, според

лидерот Бранко Црвенковски, во овој период ќе биде

крајно конструктивна во интерес на државата. - Јасно и

гласно кажавме дека ќе ги поддржиме клучните закони

неопходни за добивање на позитивен извештај на ЕК, се

разбира не во било каква содржина. Притоа немаме

никакви тесно партиски интереси туку само ќе

инсистираме на исполнување на препораките на ЕК,

изјави Црвенковски, искажувајќи надеж дека и власта ќе

биде и конструктивна и одговорна.

Џевад Адеми, член на најтесното раководство на ДУИ

изјави оти на средбата лидерите презеле обврска со што

е можен поширок консензус да се донесат неопходните

закони за Македонија да добие позитивен извештај. Да

направиме се за да добиеме датум за почеток на

преговори, изјави пратеникот, Адеми.

Народот вели никогаш не е доцна. Подадените раце

на лидерите да се надеваме дека нема да ги бојкотираат

предлог законите кои треба да се донесат итно до 15

септември! Да се надеваме дека партиските лидери во

државава конечно сфатија, или ако сакате признаваат

дека на никој поединечно нема да му биде отворена

европската капија... Датум за преговори треба да добие

Македонија, граѓаните,а не самите политичари. Тие се

само алките кои требаше да обезбедат преку политички

консензус, економски раст и социјален стандард да не

закачат на европскиот воз - ЕУ.

Во меѓувреме додека Македонија се бори да стане

дел од европското семејство, Европската Унија се бори

да им помогне или барем да ги ублажи негативните

ефекти од глобалната финансиска криза.

Според резултатите од најновата анкета на

Евробарометар, над 70 отсто од Европејците очекуваат од

ЕУ да помогне во намалување на невработеноста, додека

61 процент сметаат дека најлошиот период во

економската криза претстои. Од испитаниците во сите

земји, членки на Унијата, околу четири отсто ги загубиле

своите работни места во скоро време, 24 проценти имаат

колега кој добил отказ, а 34 отсто познаваат човек, кој го

загубил работното место. Најзагрижени за иднината на

своите работни места се во Летонија, Литванија, Шпанија

и Ирска, а најмалку се грижат граѓаните на Луксембург,

Грција и Холандија.

Според учесниците во истражувањето, ЕУ би можела

да помогне во заштита на работните места преку

Европскиот социјален фонд за зголемување на

професионалната квалификација или за добивање нова,

преку дозволување на микрокредити за започнување

сопствен бизнис, преку обезбедување професионални

стипендии за младите, кои завршуваат училиште.

Да направиме се- дадобиеме датум запреговори за ЕУ

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 16:50 Page 3

Page 4: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

4 BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 84 Data 27. 07. 2009

- Ова може навистина да биде најважнагодина за вас. Очекуваме да употребите истотаква политичка волја, како за реформите завизна либерализација кои брзо и квалитетно гиспроведовте, и за доисполнување наодредниците што ќе резултира со добивањедатум за преговори. Констатирам дека постоиширок консензус за европската иднина наМакедонија, изјави еврокомесарот Оли Ренпред пратениците од Националниот совет заевроинтеграции, но и од собраниските комисииза надворешни работи и европски прашања,како и пред претставници од граѓанскотоопштество.

Петнаесетти септември е рокот до когаМакедонија треба да исполни најголем дел одобврските што произлегуваат од осумтеодредници од последниот извештај на ЕК, зада добие датум за преговори за влез воУнијата. Рен порача дека поконкретно дотогаштреба да биде донесен законот за Собрание,измените и дополнувањата на Законот зафинансирање на политичките партии,измените и дополнувањата на Законот задржавни службеници, а многу важно епочитувањето на Охридскиот рамковендоговор. Поголем дел од листата со обврскишто произлегуваат од одредниците Македонијавеќе исполнила. - Денес листата е значителнонамалена, секоја недела се напредува, речеРен посочувајќи дирекно на одредницата зафер и слободни избори, како и на визнаталиберализација.

Еврокомесарот, исто така, ја истакнаважноста од вклучување на целото општествово реформите, особено на граѓаните бидејќицелокупниот процес на евроинтеграцијанајмногу ќе влијае на животот на обичнителуѓе.

Биометриските пасоши, рече Рен, ќе бидатединствен услов за патување на македонскитеграѓани во земјите потписнички на Шенгенскиотдоговор. Добивањето на визнаталиберализација е важен индикатор закапацитетите на институциите, истакнаеврокомесарот, посочувајќи дека некои билеизненадени, но тој бил импресиониран од онашто е направено.

Според него, Македонија е лидер ворегионот во однос на биометриските пасоши играничното управување и треба да и сечестита. Ова, смета Рен, претставува добра

основа за справување со останатитепредизвици.

Основна цел на Македонија останувадобивање датум за преговори и членство наземјата во Европската унија, истакнаапретседавачот на Советот Силвана Бонева ивицепремиерот за европски прашања ВаскоНаумовски. Тие посочија дека Македонијавложува максимални напори за исполнувањена критериумите поставени од Унијата.

Бонева истакна дека добивањето датум запреговори за влез во ЕУ ќе бидеобесхрабрување за оние кои сметаат декаМакедонија нема европска перспектива и отиможе да има прекројување на границите наБалканот. Тогаш, смета таа, во еднапорелаксирана атмосфера ќе можат дапродолжат и разговорите со нашиот јуженсосед за изнаоѓање взаемно прифатливорешение за името.

ПРЕПоРака за МакЕДоНскитЕ гРаѓаНи

Биометриските пасоши - единственуслов за патување во Шенген зоната

Македонија е лидер во регионот во однос на биометриските пасоши играничното управување и ова претставува добра основа за справувањесо останатите предизвици за добивање датум за преговори со ЕУ

На средбата на македонскиот претседател Ѓорге Иванов со комесарот за проширување наЕУ Оли Рен, Иванов му изрази благодарност на Рен за личниот придонес воприближувањето на Македонија кон Европската унија, а посебно за неодамна добиенатапрепорака од Европската комисија за укинување на визите за македонските граѓани.

Претседателот Иванов рече дека визната либерализација за Република Македонијапретставува логичен следен чекор во патот кон целосните интеграции и дека таа можедополнително да ги акцентира реформите што ги прави Македонија, да биде дополнителенпоттик во реформскиот процес и конкретна придобивка за граѓаните.

- Со одлуката за укинување на визите и евентуалната препорака за добивање датум запреговори, ќе се валоризира досегашниот вложен труд во реформите на кои РепубликаМакедонија е посветена, без разлика на разочарувањето од Букурешт, рече Иванов.

Логичен чекор на патот кон целосна интеграција

Постојат реални шанси да се исполнат бенчмарковите иМакедонија наесен да добие датум за почеток на преговорите со ЕУ, нотоа ќе зависи од резултатите кои ќе бидат испорачани во следните двамесеца. Ние нема да ги поместуваме условите, ќе играме фер, изјавиеврокомесарот Оли Рен на заедничката прес-конференција сопремиерот Никола Груевски во македонската Влада.

Тој рече дека е импресиониран од квалитетот и брзината нареформите спроведени за добивање визната либерализација, и отитоа е потврда за посветеноста и политичката волја на Владата,Парламентот и институциите за постигнување на посакувана цел.

- Кога ја споредив листата на она што треба да се направи денес соонаа пред една година, јасно е дека станува збор за многу пократкалиста. Уште повеќе реформите кои што се спроведуваа во однос навизната либерализација покажуваат дека постои политичка волја, но и

способност да се спроведат таквите реформи кои се потребни задобивање препорака, рече Рен, додавајќи дека на Владата и претстоимногу работа.

Премиерот Никола Груевски од своја страна истакна дека Владата ецелосно посветена на исполнување на сите бенчмаркови и оти вонаредниот период ќе биде фокусирана на сите работи што треба дарезултираат со позитвен извештај во октомври годинава и ќеовозможат датум за почеток на преговорите.

Тој притоа ги спомна реформите во судството, државнатаадминистрација, имплементирањето на Охридскиот договор, борбатапротив криминалот и корупцијата, донесувањето на одредени закониакти и спроведување на донесените кои се зацртани во бенчмакровите.Дополнителен мотив на тој пат, рече премиерот, е препораката завизна либерализација.

Наесен, датум за преговори со ЕУ?Дали Македонија ќе го добие толку посакуваниот и очекуваниот датум за почеток на преговорите со Унијата,ќе зависи од резултатите кои ќе бидат испорачани во следните два месеца. -Ние нема да ги поместувамеусловите, ќе играме фер,порача комесарот Рен

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 16:31 Page 4

Page 5: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI

1. БЕСИМИ: ЗАКОНОТ ЗА ЕНЕРГЕТИКА ЌЕ СЕ МEНУВA (*****)2. МОШЕ БАУМ БАРА ДА СЕ ЗАТВОРИ СТЕЧАЈОТ ВО „СВЕДМИЛК” (****) ДНЕВНИК

с.6 БЕСИМИ ЌЕ ГО МЕНУВА ЗАКОНОТ ЗА ЕНЕРГЕТИКА

с.6 „ЖИТО ВАРДАР” ПОЧНА СО ОТКУП НА ЛЕБНОТО ЖИТО

с.7 „ФЕНИКС ЕНЕРЏИ” ГО ОБЖАЛИ СТЕЧАЈОТ НА„СВЕДМИЛК”

с.9 ПАЗАРОТ НА ГОРИВА СЕ ОСЛОБОДУВА

БИЗНИС

с.2 ЗА ЕНЕРГЕТСКА ЕФИКАСНОСТ 1,61 МИЛИЛОНИЕВРА ДОНАЦИЈА ОД ABCTPИJA

с.2 МОШЕ БАУМ ПОДНЕСЕ ЖАЛБА НА ОДЛУКАТА ЗАОТВАРАЊЕ НА СТЕЧАЈ ЗА „СВЕДМИЛК”

с.4 ПРЕРАБОТУВАЧКАТА ИНДУСТРИЈА ЗАГЛАВЕНА ВОБАНКИТЕ

с.8 ИЗНОСОТ НА БЛАГАЈНИЧКИ ЗАПИСИ ЗГОЛЕМЕН ЗА50 ПРОЦЕНТИ

с.9 ОБВРЗНИЦИТЕ НАЈАТРАКТИВНИ ЗА ИНВЕСТИТОРИТЕ

УТРИНСКИ ВЕСНИК

с.5 „ГРАДСКИ АПТЕКИ” СО ПРАЗНИ РАФТОВИ

с.8 МОШЕ БАУМ ПОДНЕСЕ ЖАЛБА НА ОДЛУКАТА ЗАОТВАРАЊЕ СТЕЧАЈ НА СВЕДМИЛК

с.9 ВО ЧИИ РАЦЕ ЌЕ ПАДНАТ ПРЕДМЕТИТЕ „ИЗГРЕВ”,„ЈАКА ТАБАК” И „ПЕПЕЛ”?

ВРЕМЕс.6 БАНКИТЕ СОБИРААТ ПОМАЛКУ ПАРИ

с.7 ЕВРОДИЗЕЛОТ ОСТАНУВА БАЛКАНСКИ

с.7 ЗАГУБАРИТЕ НА ПАЗАР

с.7 HA ЕЛЕМ ДА МУ СЕ ОДЗЕМЕ МОНОПОЛОТ

ВЕЧЕР

с.5 ВЛАДАТА СОЗДАВА ОДЛИЧНИ БИЗНИС УСЛОВИ

с.7 ЖАЛБА ЗА СТЕЧАЈОТ ВО СВЕДМИЛК

с.7 ЗАКОНОТ ЗА ЕНЕРГЕТИКА НАЕСЕН ЌЕ СЕ МЕНУВА

ВЕСТ

с.2 БЕСИМИ: ЗАКОНОТ ЗА ЕНЕРГЕТИКА ЌЕ СЕ МEНYВA

с.3 ТОПЛАНИТЕ БАРААТ ПОСКАПО ПАРНО OД 20 ДO 32 ОТСТО

с.3 555 КМ АВТОПАТ ПОД КОНЦЕСИЈА

НОВА МАКЕДОНИЈА

с.6 ГОЛЕМИ ВЕТУВАЊА ЗА ИДНИНАТА НА СУВЕНИР

с.7 “ОТВОРЕНОТО НЕБO” НЕ НОСИ ЕВТИНИ АВИОБИ-ЛЕТИ

с.7 “ФЕНИКС ЕНЕРЏИ” JA ОБЖАЛИ ОДЛУКАТА ЗА СТЕ-ЧАЈ ВО “СВЕДМИЛК”

ШПИЦ

с.8 МОШЕ БАУМ БАРА ДА СЕ ЗАТВОРИ СТЕЧАЈОТ ВО „СВЕДМИЛК”

с.8 ВЛАСТА ДA ГО ВРАТИ „КАЈМАКОТ” ОД ЕЛЕМ

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI 5Data 27. 07. 2009 broj 84 берзНИК

S O D R @ I N A

VOVED........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

BERZNIK - PONEDELNIK SREDA ........................... . . . . . . . . .5-7

НА ДОМАшЕН ТЕРЕН....... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8-12

ENERGETIKA.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12-13

МАКЕДОНСКО-СРПСКА БИЗНИС

СОРАБОТКА. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14-15

СВЕТ ВЕСТИ.........................................................18-19

БЕРЗНИК - ЧЕТВРТОК-САБОТА . . . . . . . . . . . .20-23

НЕДЕЛАТА ЈА ОДБЕЛЕЖАА................................24

БЕРЗА................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25-26

Izdava: INTERNACIONAL NIK AD - Skopje

Mediumska biblioteka i digitalna arhiva

Redakcija na �������Adresa: Plo{tad MAKEDONIJA bb, p.fah 882 Skopje, 1000,

R.Makedonija

Tel. 02/25.32.800 faks: 02/25.32.839

Internet: www.interNIK.com.mk;e-mail: [email protected]

Izvr{en direktor: Zdravko Josifovski

IKT Menaxer: Kiro Velkovski

Menaxer za delovni odnosi: Divna Pe{i}

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI

MEDIUMI �������������� e osnovan 2007 godina.

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI

MEDIUMI �������Broj: 84

Data: 27.07.2009

SE DISTRIBUIRA SAMO SO PRETPLATA

FOTO NASLOVNA:

НАЕСЕН, ДАТУМ ЗА

ПРЕГОВОРИ СО ЕУ?

Foto: Robert Spasovski

Redakcija na �������Internet distributiven sistem:

www.interNIK.com.mkGlaven i odgovoren urednik: Makedonka Baldazarska

Novinari: Vaska Mickoska

Evoluator na vesti: Сашо Велагиќoperatori: Mare Lazarevska, Димитар Димитриески и ИванСимоновскиFotoreporter: Robert Spasovski

Marketing, distribucija i proda`ba:

INTERNACIONAL NIK AD - Skopje

I M P R E S S U M

20.07.2009 g. PONEDELNIK

1. KRATOK PREGLED NA NASTANI-Можните измени на Законот за енергетика, денеска

топ тема во сите печатени медиуми. -Власта ќе попушти, подпритисок на Европската енергетска заедница ќе мора да гоменува Законот за енергетика. Владата сега е ставена вотесно и има рок од два месеца да го направи тоа. Како штобеа експресно донесени измените на Законот за енергетикалани есента под притисок на ЕЛЕМ, така сега власта ќемора, исто така, експресно да направи повторно измени воЗаконот. Претставници на Европската енергетска заедницауште на почетокот на мај годинава имале специјални прего-вори во Владата за ова прашање. Меѓугоа, власта во меѓу-време не го измени Законот, поради што очигледно овааинституција се решила на ваков чекор, да испрати официјал-но мислење до Владата, но и до македонската јавност. Акоизмените не се направат во рок од два месеца, од Бриселпредупредуваат дека ќе го информираат Советот на мини-стрите, односно целиот случај ќе се Предаде на ЕУ, за таа дареши што понатаму.

Министерот за економија Фатмир Бесими најави декаоткако официјално ќе ги добијат забелешките од ЕЕЗ, вед-наш ќе пристапат кон менување на Законот. -Ние официјал-но се уште не сме ги добиле забелешките, но штом ќе при-стигнат ќе ги разгледаме и подготвени сме веднаш да при-стапиме кон усогласување на Законот за енергетика соевропските директиви. Забелешките од Европската енергет-ска заедница ќе ги инкорпорираме во нашите закони, изјавивчера портпаролот на Министерството за економија, ИсмаилЕбипи.

Топ вест денес и опжалувањето на стечајната постапкана Сведмилк од Моше Баум. Неговата фирма бара да сезатвори стечајот во Сведмилк. Моше Баум поднесе жалба наодлуката за отворање стечај на млекарницата Сведмилк.

-Феникс енерџи сака Сведмилк да работи и да не биделиквидиран, бидејќи стечајниот управник досега не најдесоодветен начин млекарницата да проработи. Оваа фабри-ка е единствена во регионот и повеќе од тажно е што не секористи нејзиниот капацитет вели Баум во соопштението домедиумите. Тој истакнува дека како доказ се способни даработат со фабриката, на судот му доставиле договор потпи-шан со институтот Пегасис од Италија во вредност од 21милион евра, за обезбедување шест модерни фарми воземјава, инвестиции во земјоделството, како и извоз намлеко. Доставиле и доказ за добиен тендер од држава воАфрика, од кој месечно требало да добиваат по еден милионевра.

-По повод четири години од влегувањето на компа-нијата на македонскиот пазар, Андреј Куку, генерален мена-џер на Лукоил Македонија, во вчерашното интервју задржавната Македонска информативна агенција (МИА) нештеди на убави зборови за соработката со Владата и со дру-гите државни институции, за македонската бизнисклима,условите за инвестирање, како и за развојот на рускиотбренд. “Лукоил” е присутна четири години на македонскиотпазар, исто толку време и вие лично сте овде. Што бииздвоиле како најголема промена што сте ја забележале воМакедонија во овој период?

Најбитни се реалните мерки спроведени во насока на

европските интеграции. Да го земеме, на пример, пазарот нагорива. Почнувајќи од јули годинава, Владата дозволи про-дажба на гориво со квалитет еднаков на земјите одЕвропската Унија. Тоа значи: големо подобрување на живот-ната средина и грижа за здравјето на населението воземјава, можност за увоз и продажба на автомобили со висо-коекономични и еколошки мотори. Тоа досега не бешеможно бидејќи производителите не даваа гаранција за рабо-тата на моторите поради тоа што немаше висококва-литетнигорива. Населението ќе има пристап до поеконо-мични,поефективни и поквалитетни горива во својата земја. Приизбор на земја за транзит, Македонија ќе стане попри-влечнаи за автотранспортните превозници.

Преработувачката индустрија заглавена во банките–Бизнис, Клиентите од преработувачката индустрија сенајзадолжени кај банките. Корпоративниот сектор за да гиреализира своите развојни проекти и да се позиционира напазарот, најмногу ги користи банките како извори за свежкапитал. Во текот на минатата година, барем во првата поло-вина, банките беа пофлексибилни и за компаниите обезбе-дуваа пари со поповолни камати и услови. Тоа овозможи дасе освежи стопанството и да се размрда претприемништво-то. Компаниите земаа кредити, но можеа и да ги враќаатпоради зголемениот обем на работа и профитабилноста.Сега работите се сменети, a долговите почнуваат да стану-ваат главниот проблем за компаниите, бидејќи профитабил-носта е намалена, многу извозни договори или се стопираниили се намалени. Стопанството ја чека најавената финан-сиска инјекција од 100 милиони евра што треба да ги обезбе-ди државата преку Европската инвестициска банка. Бизниссекторот во изминатиот период негодуваше дека ова немада им ги надомести загубите и да ги врати во живот, бидејќиспоред најавите, предност ќе имаат само извозно ориентира-ните, со што остануваат да „висат” останатите фирми.

Време –Истекува времето за замена на горивото-Евродизелот останува балкански-Крајниот рок на замена настариот дизел истече на 15 месецов и тој треба да му гоотстапи местото на новиот евродизел 5, во согласност состандардите на ЕУ за примена на течни горива на бензински-те пумпи. На пумпите, според постојните законски пропиш,од први овој месец се воведоа нови безоловни бензини од 95и 98 октани, евродизел 5 и мазут што содржи помалкусулфур. Меѓутоа, мал број од бензинските пумпи ги воведоановите горива затоа што се уште се ослободуваат од резер-вите на старите бензини. Оставен им е рок од два месеца зазамена на стариот мазут со нов и купување нови безоловнибензини.

Квалитетот го испитува пазарната инспекција и спореддосега спроведените контроли на пумпите, кои продавале одновиот вид гориво, не се пронајдени аномалии во неговиотквалитет и во содржината. Казните за непочитување на пра-вилата за продажба на новите бензини достигнуваат до15.000 евра.Отворено небо не носи евтини авиобилети-НоваМакедонија-Република Македонија нема изработено соп-ствена стратегија за авиосообраќајот и преземањето на кон-цептот на „отворено европско небо” нема да донесе конку-ренциј а и намалување на цената на авионските билети.

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 16:39 Page 5

Page 6: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

1. ЗОШТО ПАЃААТ ТЕНДЕРИТЕ НА ВЛАДАТА (****)2. ВЛАСТА НЕ ГЛЕДА КРИМИНАЛ ВО „СВЕДМИЛК” (***)

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI

6 BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 84 Data 27. 07. 2009

1. KRATOK PREGLED NA NASTANI

21.07.2009 g. VTORNIK

ДНЕВНИК

с.7 ОБВРЗНИЦИТЕ ГИ ЗАЈАКНАА ФОНДОВИТЕ

с.7 БЕНЗИНИТЕ ПОЕВТИНИ ЗА 2,5, ДИЗЕЛОТ ЗА ТРИ ДЕНАРИ

с.8 СЛАВЕСКИ ИСЧЕЗНА

с.8 ЗЕМЈОДЕЛЦИТЕ НЕ ЗНААТ КОЈ ГИ ЗАСТАПУВА

БИЗНИС

с.2 БЕНЗИНИТЕ ПОЕВТИН ЗА 2,5, A ДИЗЕЛОТ ДО 3,5 ДЕНАРИ ЗА ЛИТАР

с.2 ВРЕМЕ Е ЗА МЕНАЏЕРСКИ КОНСУЛТАНТИ

с.5 ЌЕ СЕ ИСЧИСТИ ЛИ ОГРОМНАТА НЕВРАБОТЕНОСТ?

с.5 ТРАНЗИТНИОТ ПРЕВОЗ НА СТОКИ БЕЗ ДОЗВОЛИ

с.8 СТРАНСКИТЕ АКЦИОНЕРИ ГИ „ГОЛТНАА” ДОМАШНИТЕ БАНКИ

с.9 ИСТРГУВАНИ 1,29 ПРОЦЕНТИ ОД ОХРИДСКА БАНКА ЗА 7,3 МИЛИОНИ ДЕНАРИ

УТРИНСКИ ВЕСНИК

с.3 ЗОШТО ПАЃААТ ТЕНДЕРИТЕ НА ВЛАСТА

с.7 СИТЕ СИ ЈА ПРЕФРЛААТ ТОПКАТА ЗА ЗАКОНОТ ЗА ЕНЕРГЕТИКА

с.7 БЕНЗИНИТЕ ПОЕВТИНИ ЗА 2,5 ДЕНАРИ А ДИЗЕЛОТ ЗА 3с.8 ОД ИДНАТА ГОДИНА, ЦАРИНА ЌЕ ГИ НАПЛАЌА АКЦИЗИТЕ

В Р Е М Е

с.6 ЕВН ДА ИМА ИСТ ТРЕТМАН СО ЕЛЕМ

с.6 ТЕНДЕРИ СЕ РАСПИШУВААТ САМО ЗА ДА ПРОПАДНАТ

с.6 БЕНЗИНОТ ПОЕВТИН

с.6 ГРАЃАНИТЕ ГО СТИСНАА ЏЕБОТ

ВЕЧЕР

с.5 ПРОДАДЕНИ АКЦИИ НА ОХРИДСКА БАНКАс.7 ПОЕВТИНУВАЊЕ НА ЗЕЛЕНИОТ КАРТОН-РЕАЛНОСТ!с.7 БЕНЗИНИТЕ ПОЕВТИНИ ЗА 2,5, А ДИЗЕЛОТ ЗА 3,5 ДЕНАРИ ЗА ЛИТАРс.7 ДОЛГОВИТЕ ЗА СТРУЈА И ВОДА ДА СЕ ОДЛОЖАТ

ВЕСТ

с.3 ШВЕДСКА БЕЗ ИСТРАГА ЗА “ СВИДМИЛК”

с.3 ПОЕФТИНИJA БЕНЗИНИТЕ

с.7 ЦАРИНАТА ЕЛЕКТРОНСКИ ЌЕ ЃИ СЛЕДИ АКЦИЗНИТЕ СТОКИ

НОВА МАКЕДОНИЈА

с.7 УЈП НАПЛАЌА ДАНОК ВО ПОКЕР АПАРАТИ, МАШИНИ И АВТОМОБИЛИ

с.7 БЕНЗИНИТЕ ПОЕВТИНУВААТ ЗА 2,5 ДЕНАРИ, А ДИЗЕЛОТ ЗА 3 ДЕНАРИ

ШПИЦ

с.7 КОЈ ЈА ГОЛТА ВОДАТА ЗА ПИЕЊЕ?

с.8 „ВАРДАРСКА ДОЛИНА” ЗАМАТЕНА OД НОВИОТ ТЕНДЕР

-Зошто паѓаат тендерите на Владата, анали-зира Утрински весник. Изградбата на трите купо-ли на Собранието повторно се одложува порадитоа што пропадна и вториот тендер. Според офи-цијалното објаснување, трите заинтере-сиранифирми, Бегон, Гранит и Конструктор-Сплит, и овојпат понудиле превисоки цени, околу 12 милиониевра. Компаниите не доставиле ниту специфика-ции за материја-лите, што, исто така, им се земакако голем пропуст. За две седмици ова е треттендер што не успеа (по двокатните автобуси иВардарска Долина), a се однесува на проекти коиВладата ги турка уште од преземањето на властаво 2006 година. Слична судбина со поништувањеили со заглавување во процедурата имаа и тен-дерите за повеќе капитални објекти од енергети-ката како: ТЕЦ Неготино, хидроцентра-литеЧебрен и Галиште, Бошков мост, ВардарскаДолина, кои неколку пати беа поништени, паповторно објавени.

-Тендери се распишуваат само за да пропад-нат, анализира и Време.Тендерите за енергетикаво земјава пропаѓаат поради лошата владинаполитика и несериозниот однос кон заинтереси-раните компании, тврдат експертите...

Условите што ги нудеше државата беа при-чината за пропаѓање на тендерите за изградбана хидроцентрали. He можете да ги викате инве-ститорите ајде градете кај нас, ама објектот штоќе го изградите цело време ќе биде наш. Под тиеуслови никој нема да дојде вели Кочо Анѓушев,универзитетски професор и претставник на ЕФТ,компанија што се занимава со увоз на електрич-на енергија. Тој тврди дека ЕФТ е заинтересира-на за проектот Бошков мост, но ќе учествувасамо ако државата ги смени условите под кои го

одобрува проектот.-Се одложува тендерот за концесии на

патиштата, пишува Нова Македонија.-Министерството за транспорт и врски се уште него распиша тендерот за издавање концесија наседум патни правци во Македонија, иако премие-рот Никола Груевски пред повеќе од еден месецнајави распишување на тендерот во рок од еденмесец. Во Министерството сега најавуваат декатендерот ќе се распише во август, а изборот наконцесионер што ќе ги гради 550 кило метри новипатни правци ќе биде познат дури во септември,пренесе Тотал...

-Шведска без истрага за Сведмилк, е насло-вот под кој Вест ја објави анализата за случајотсо млекарницата во разговор со шведскиот амба-садор Ларс Фреден ,кој првпат се согласи за

аферата со млекарницата. -Bo Шведска немаистрага за млекарницата, Свидмилк во којадоминантен сопственик беше шведскиот фондСвидфонд кој е основан со 100 проценти држа-вен капитал, изјави за Вест, Ларс Фреден, амба-садор на Кралството Шведска во Македонија.Оскарсон исчезна од Македонија кога проблемотсо неисплатеното млеко кулминираше.

Шведскиот амбасадор во Македонија велидека Шведска во проектот Свидмилк изгубилавкупно 500.000 евра во акциски капитал и околу150.000 во позајмици кои Свидфонд ги вложи воразвојот на млекарницата во Маке-донија.

И денес дел од весниците се навраќаат наЗаконот за енергетика. -Мислењето одЕвропската енергетска заедница за Законот заенергетика се уште патува до Влада-та, по дип-ломатски пат, велат од Министерството за еконо-мија. Владата се правда дека официјално ги

нема добиено забелешките. Министрите си јапрефрлаат одговорноста едни на други. Одтројката најповикани Ставрески, Чингов-ски иБесими, само Бесими најави дека откако офи-цијално ќе ги добијат забелешките од ЕЕЗ, вед-наш ќе пристапат кон менување на Законот.

Од ЕЛЕМ, кој фактички поради забелешкитеод Брисел ќе морада ја загуби монополскатапозиција што му се даде со ланските измени наЗаконот, засега не сакаат да коментараат ништо.Оттаму упатуваат на Министерството за еконо-мија, кое е предлагач на Законот за енергетика.

-УЈП наплаќа данок во покер апарати, маши-ни и автомобили, пишува Нова Македонија. -Станува збор за имот кој УЈП го запленила одразлични даночни обврзници, правни и физичкилица кои не успеале навремено да ги намиратданочните обврски. Од огласите на УЈП може дасе забележи дека даночниците не се пребирлививо однос на имотот што е предмет на заплена.Така, на продажба се нудат хаварисани автомо-били по багателни цени, разни видови машини,деловен простор, апарати за игри на среќа и штоуште не.

Кој ја голта водата за пиење, истражуваШпиц.-Рашче ќе пресуши, а скопјани ќе дехидри-раат ако граѓаните и јавните претпријатија гиполеваат дворовите и парковите со водата запиење Автопералниците не се ништо посовеснии се правдаат дека немаат цистерни да носатвода од Вардар.

Вечер- Продадени акции на Охридска банка-Во блок трансакција, вчера на Официјалниотпазар на Македонската берза за хартии од вред-ност продадени 1,29 проценти од капиталот наОхридска Банка.

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 16:12 Page 6

Page 7: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

1. KRATOK pREglED NA NASTANI

1. СОНЦЕТО ГИ ПРЕПОЛОВУВА СМЕТКИТЕ ЗА СТРУЈА (****)2. ЕВН ЈА ЗАМРЗНУВА АПЕЛАЦИЈА (***)

22.07.2009 g. SREDA

2. TOp VESTI - RElEVANTNOST pO BROJ NA OBJAVI

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI 7Data 27. 07. 2009 broj 84 берзНИК

Искористувањето нa сончевата енергија, сепоактуелно кај македонските граѓани, е тема којаденес ја обработуваат речиси сите дневни весници.Примерот на семејството на Себастијан Хуна одскопската населба Ново Лисиче е едно од 500-темакедонски домаќинства кои за потребите на својотдом имаат инсталирано сончеви колек-тори, а затоа Владата им има доделено субвенција, опишува-ат весниците. Министерството за економија покрива30 проценти од трошоците за поставување на колек-тор, а заштедите во енергија што едно семејство ќеги има на годишно ниво, ќе им овозможат намалува-ње на сметките за струја за повеќе од 7.000 денари.Со овие колектори се користи сончевата енергијакако обновлив извор на енергија за добивање натопла вода, оти доволно е во текот на денот да имасамо половина час сонце и водата да се стопли.

-ЕВН ја замрзнува апелацијата, пренесуваДневник... Австријците бараат Арбитражниот суд воВашингтон да донесе привремена мерка со која ќесе замрзне случајот во македонските судови додекана заврши процесот во САД. ЕВН бараАрбитражниот суд во Вашингтон да донесе привре-мена мерка со која на Македонија ќе и’ препорачада го прекине случајот ЕВН-ЕЛЕМ во домашнитесудови се’ додека не заврши процесот во САД,велат адвокатите од американската правна куќа,Латам и Воткинс, која ја застапува македонскатавлада.

Иако Австријците се’ уште не го потврдуваатова барање, експертите велат дека привременитемерки се сосема легитимно право во меѓународна-та практика, кои имаат цел заштита на одредениправа и интереси.

Земјоделците секогаш актуелни. - Агроберзатада работи поактивно, седум дена во неделата, и сопоинтен-зивна динамика да го прибира житото, адржавата да обезбеди дополнителни два денара за

килограм пченица, побараа денеска претставници-те на Асоцијацијата на земјоделци од ресорниотминистер Љупчо Димовски. Според нив, допрватреба да се очекуваат проблеми со откупот нагрозјето и градинарските култури. Светската криза,преду-предија, ќе се почувствува и во останатитегранки.

- Агроберзата треба повеќе да се активира зада знаеме какви се цените на најголемите потрошу-вачки центри со кои имаме соработка, како Загреб иБелград, да видиме дали навистина ниската откуп-на цена е резултат на светската економска кризаили тоа намерно го прават трговците за да имаатпоголем профит, изјави претседателот наАсоцијацијата Ефтим Шаклев по средбата соДимовски.

-Меркатор, најголемиот трговски синџир воСлове-нија и покрај глобалната криза најавува декаќе го шири бизнисот на Балканот, вклучително и воМакедонија. Според првиот човек на МеркаторЖига Дебељак, експанзијата ќе биде во Косово иМакедонија....Меркатор кој, покрај во Словенија, еприсутен и во Хрватска, Србија, Босна иХерцеговина и Црна Гора лани остварил приходи одпродажба во висина од 2,7 милијарди евра. Тоа е за11 проценти повеќе од претходната година и тринасто над планираното. Компанијата лани оствари-ла чиста добивка од 40,8 милиони евра.Компанијатапланира да навлезе на пазарите во Македонија иКосово до 2012 година.

Скопски Жито Лукс, компанијата за производ-ство на прехранбени производи деновиве се здоби-ла со новиот сертификат за квалитет и безбедностна храна ISO 22000. Оваа информација компанијатаја има објавено на официјалниот сајт наМакедонската берза за хартии од вредност какоценовно чуствителна информација

Во Утрински ќе читате, од ММФ добивме 77

милиони долари. -Во август ќе се знае дали и когаМакедонија ќе може да повлече 77 милиони долариод квотата што и’ припаѓа на земјава, а е дадена соспецијалните права за влечење од средствата наМеѓународниот монетарен фонд. Овие пари нашатаземја може да ги повлече без склучување формаленаранжман со Фондот, а ќе и’ помогнат на државава,покрај 175 милиони евра од еврообврзницата, да јапремости кризата. Министерот за финансии ЗоранСтаврески деновиве изјави дека оцена на Владатае дека засега Македонија може успешно да се спра-ви со кризата и без аранжман од ММФ, најавувајќиго очекуваниот прилив на пари од Фондот есенва.

Државата и натаму ги цеди парите од стопан-ството-Министерството за финансии, иако има новкормилар, не се откажува од старата практика -задолжување на домашниот пазар. Со тоа продол-жува да ги истиснува парите од стопанството, коимоментно му се повеќе од неопходни.

Сепак, вчера Министерството за финансии неуспеа да ја реализира целосно продажбата на пону-дените државни записи од околу 14 милиони евра,односно не успеа да се задолжи со планиранатасума, бидејќи продаде само записи вредни 8 милио-ни евра, по фиксна камата од 5,7 отсто.Најверојатно, слабиот интерес се должи на долгиотрок на достасување на записите од 12 месеци, пора-ди што не се привлечни за банките и за другитеинвеститори. Токму поради тоа, беше остварена ипониска каматна стапка од 5,7 отсто, во споредба сократкорочните записи што достигнуваа камати и донад 9 проценти. Инаку, денеска Министерството зафинансии треба да врати речиси два милиона евра,за претходно продадените 12 месечни записи. Вопочетокот на овој месец, Владата врати и 17 милио-ни евра зајмени врз основа на три и шест месечнизаписи. За таа цел мораше да издаде и нови записиза да ги врати парите од претходните задолжувања.

ДНЕВНИК

с.7 СКОПЈАНИ ОТСЕЧЕНИ ОД ПАРНОТО

с.7 ЕВТИНА СТРУЈА ОД СОНЦЕТО

с.7 ЕВН ЈА ЗАМРЗНУВА АПЕЛАЦИЈА

с.9 ПОСЕБЕН ФОНД ОД 250 МИЛИЈАРДИ ЕВРА НА ММФ

БИЗНИС

с.2 МЕРКАТОР ЌЕ СЕ ШИРИ ВО МАКЕДОНИЈА

с.4 КРИ3ATA ЈА НАГРИЗУВА ПРОФИТАБИЛНОСТА HA БАНКИТЕ

с.5 КРИ3ATA ЈА НАГРИЗУВА ПРОФИТАБИЛНОСТА HA БАНКИТЕ

с.8 „ЖИТО ЛУКС” СО СЕРТИФИКАТ ИСО 22000

с.8 НЕТРГОВСКИ ТРАНСФЕР НА АКЦИИ НА КОТИРАНИ ДРУШТВА

с.9 ПОРАСНА ВРЕДНОСТА НА МБИ-10 И МБИД

УТРИНСКИ ВЕСНИК

с.7 ОД ММФ ДОБИВАМЕ 77 МИЛИОНИ ДОЛАРИ?

с.7 ДРЖАВАТА И НАТАМУ ГИ ЦЕДИ ПАРИТЕ ОД СТОПАНСТВОТО

с.8 БЕСИМИ СЕ ПРАВДА НЕ БИЛ ОДГОВОРЕН ЗА ЗАКОНОТ ЗА ЕНЕРГЕТИКА

с.8 СЕКНА БУЏЕТОТ ЗА ВРАБОТЕНИТЕ СО ДОГОВОР ЗА ДЕЛО

ВРЕМЕс.6 ЕКОНОМСКАТА КРИЗА ГИ ЈАДЕ ДУЌАНИТЕ

с.6 ДРЖАВНИ ДВА ДЕНАРА ЗА ПЧЕНИЦАТА

с.6 ВЛАДАТА ЌЕ РАСПРАВА ЗА ЕНЕРГЕТИКАТА

с.7 ПОЛЕСНО СЕ ЛЕТА БЕЗ MAT

ВЕЧЕР

с.7 ЖИТО ЛУКС ГО ЗАЈАКНУВА КВАЛИТЕТ

с.7 СЕ КАПЕШ ЦЕЛ ДЕН ЗА БАДИЈАЛА

с.7 ЖИТО ВАРДАР ОТКУПИ 1.500 ТОНИ

с.7 ЗА КИЛОГРАМ ПЧЕНИЦА ДОПОЛНИТЕЛНИ 2 ДЕНАРИ

ВЕСТС.3 АЦЕ РУСЕВСКИ В.Д. ДИРЕКТОР НА ЈП ЗА СПОРТСКИ ОБЈЕКТИ

С.3 HOВ ТЕНДЕР ЗА ЗГ МОБИЛНА ТЕЛЕФОНИЈА

НОВА МАКЕДОНИЈА

с.6 ШВРГОВСКИ: КАНЦЕЛАРИЈА: НА ЗИКОВ БЕШЕ ВО „ЏИНО”

с.7 НАД 72 МИЛИОНИ ЕВРА БАНКАРСКИ КРЕДИТИ ПОД ЗНАК СОМНИТЕЛНО

с.7 ЗЕМЈОДЕЛЦИТЕ БАРААТ УШТЕ ДВА ДЕНАРА ЗА КИЛОГРАМ ПЧЕНИЦА

ШПИЦ

с.9 СОНЦЕТО ГИ ПРЕПОЛОВУВА СМЕТКИТЕ ЗА СТРУЈАс.10 БАРААТ УШТЕ ДВА ДЕНАРИ ЗА ПЧЕНИЦА

с.10 „ЖИТО ЛУКС” ВОВЕДЕ ИСО 22000

с.10 ЌЕ СЕ МЕНУВА ЗАКОНОТ ЗА ЕНЕРГЕТИКА

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 16:12 Page 7

Page 8: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

8 BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 84 Data 27. 07. 2009

- Со визната либерализација македонскитебизнисмени достоинствено ќе патуваат и ќе гипретставуваат своите компании во Европскатаунија, заклучија претставниците од стопанскитекомори и од универзитетите во Македонија одИКТ-секторот на денешната средба соминистерот за информатичко општество ИвоИвановски.

- Голем хендикеп за секој бизнисмен и засекоја приватна фирма беше тоа што сетрошеше драгоцено време на подготовка надокументацијата за добивање виза за земјитеод ЕУ, каде што се склучуваат договори заразвој на бизнисот. Со визната либерализацијасето тоа ќе се елиминира. Не се работи самоза 35-те евра кои се плаќаа за виза, тукузаштеда на времето потрошено за подготовкана потребните документи, изјави Ивановски замедиумите.

Тој укажа и на уште еден момент надеградација на достоинството на македонскитебизнисмени кои за да отпатуваат некаде мораада имаат писмо со покана од фирмата штосакаат да ја посетат и да го приложат воамбасада, потврда дека членуваат востопнаска комора, уверение за кредитнаспособност, обрасци М1 и М2...

- Стопанствениците сега ќе може самотелефонски да закажат состанок ипоедноставно да воспоставуваат контакти со

партнери од успешни фирми од ЕУ што ќепридонесе за развој на економијата воМакедонија и за намалување наневработеноста, рече Ивановски.

Придобивка од визната либерализацијаимаат и студентите зашто таа ќе ја зголеминивната мобилност, можноста за едукацијана европските универзитети истудиската размена во рамки на меѓународнипрограми, како што е ТЕМПУС.

- Визите ги лимитираа нашите студентида го надградуваат своето образование воЕУ, но сега со паѓање на визниот режим тоаќе биде минато. Поголем Тие сега ќе имаатможност да ги посетат развиените европскиградови за да ги пренесат најдобритеискуства во развојот на ИКТ, со онаковчекор како што тоа го праватвисокоразвиените земји, истакнаминистерот Иво Ивановски.

визната либерализација –виза и за икт секторот

- Агроберзата да работи поактивно, седумдена во неделата, и со поинтензивна динамикада го прибира житото, а државата да обезбедидополнителни два денара за килограм пчени-ца, побараа денеска претставниците наАсоцијацијата на земјоделци од ресорниотминистер Љупчо Димовски.

Според нив, допрва треба да се очекуваатпроблеми со откупот на грозјето и градинарски-те култури. Светската криза, предупредија, ќесе почувствува и во останатите гранки.Агроберзата треба повеќе да се активира за дазнаеме какви се цените на најголемите потро-шувачки центри со кои имаме соработка, какоЗагреб и Белград, да видиме дали навистинаниската откупна цена е резултат на светскатаекономска криза или тоа намерно го праваттрговците за да имаат поголем профит, изјавипретседателот на Асоцијацијата Ефтим Шаклевпо средбата со Димовски. Во монентов, откуп-ната цена на пченицата е осум денари, ноголеми се, од пет до 15 отсто, одбивањата одстрана на мелничарите по основ на квалитет и

примеси.-Тоа е неприфатливо за нас, нереално и

многу. Преработувачите намерно така праватзашто понудата на пченица е поголема од нив-ните потреби, рече Шаклев, додавајќи дека напазарот има голема количина увезено српскобрашно поради што домашните производителине можат да бидат конкурентни.

Земјоделците на денешната прва средба соресорниот министер изразиле уверување декаВладата финансиски ќе го реши проблемот сооткупот на житото и дека Бирото за стоковнирезерви во најскоро време ќе објави оглас заоткуп на пченицата со што ќе се намали пону-дата.

Проблемите во аграрот може да се решатако навреме се предвидат, била заедничкатаконстатација.

Димовски, по неговото назначување нафунцкијата министер, досега се сретна и сопретставници на Федерацијата на фармери, наСојузот на земјоделци и на Сојузот на тутун-ските здруженија.

- Над стотина печалбари присуствуваа натрибината што минатата недела ја организира-ше општина Гостивар со цел да ги запознае соможностите за инвестирање во родниот крај иизвоз на домашни производи на светскитепазари.

За можностите за инвестирање и развој нанивните бизниси, зборуваа гостиварскиот гра-доначалник Руфи Османи и Нимиш Џавери одУСАИД. - Вашите мали бизниси мора да сездружат и да внесете нови знаења и техноло-гии, со што ќе станете покункуретни како на

европските така и на светските пазари. Ниекако општина ќе ја поддржиме секоја идеја сонамалени давачки за комуналиите, рече градо-начланикот Осамни.

Претставникот на УСАИД, пред при-сустните појасни дека во тек се проекти со коие предвидена финансиска и логистичка под-дршка за секој бизнис и идеии кои се извозноориентирани. За своите искуства во бизниси иуспехот кој го постигнале пред присутните збо-руваа и сосптвениците на фабриката за соко-ви, Гудалат и млекарата Фејзи.

- ИМБ - Битолска млекарница денеска

соопшти дека почна со извоз на пастеризи-

рано кравјо млеко во Грција.

- Досега како компанија, извезувавме

само од таканареченото долготрајно

млеко, но на пазарот во Грција сега го има

и нашето пастеризирано млеко, што пре-

тставува голем успех, рече на прес-конфе-

ренција првиот менаџер на ИМБ-Битолска

млекарница, Предраг Цветковиќ.

ИМБ-Битолска млекарница во моментов

има околу 1.700 кооперанти, вклучувајќи ги

и кооперантите кои ја прекинаа соработка-

та со Сведмилк. Кравјото млеко, во завис-

ност од квалитетот го откупува по цена од

14 до 20 денари за литар.

- Пред извесно време нашата компанија

беше посетена од Европска комисија за

оценување на квалитетот на млекото и тео-

ретски и практично беше потврдено дека

млекото што го произведуваме е со висок

квалитет, истакна Цветковиќ и потврди

дека ја продолжиле деловната соработка

со битолските фармери кои порано сора-

ботувале со Сведмилк.

Менаџерскиот тим на ИМБ - Битолска

млекарница очекува со помош на надлеж-

ните органи стабилизирање на состојбите

со производството и откупот на млеко во

земјава и развој на оваа дејност во наред-

ниот период.

битолска млекарница

извоз на пастеризиранo

млеко во Грција

трибина За инвестициските можности во макеДонија

Печалбарите ќе развиваат бизнис дома

НА ДОМАШЕН ТЕРЕН....

ПоЗитивен ефект

ЗемјоДелците со нови барања оД Државата

Дополнителни два денари за килограм пченица

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 16:13 Page 8

Page 9: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI 9Data 27. 07. 2009 broj 84 берзНИК

- Во ребалансот на Буџетот да влезат сред-ства за рестартирање на Сведмилк, а млекар-ницата да почне со мало производство штоведнаш ќе се пласира, побараа денеска оште-тените кооперанти од министерот за земјодел-ство, шумарство и водостопанство ЉупчоДимовски.

Тие не се откажуваат од своите побарувања,но се подготвени да жртвуваат дел од своитепари за нејзино повторно функционирање.

- Не се откажуваме од нашите побарувања ибараме по секоја цена млекарницата да серестартира. Подготвени сме и на отстапки зада има ефект. Се подготвува ребаланс наБуџетот во кој инсистираме да се презематсериозни мерки за земјоделците зашто тие вооваа исклучително кризна година може да сесоочат со катастрофални последици. Тоа, пак,од своја страна ќе го донесе на раб на егзи-стенција и оној дел од аграрот што реалнофункционира, изјави Трифун Костовски подвочасовната средба кај министерот.

Според него, за рестартирање на Сведмилксе потребни меѓу 3,5 и 4 милиони евра, а занормално функционирање околу 10 милиониевра. Толку чини, истакна Костовски, споменикна Александар Македонски во центарот наСкопје.

Тој смета дека ако проблемот не се реши,

можно е Македонија да стане комплетно завис-на од увоз на млеко и млечни производи.

- Поради млечната криза голем дел од сточ-ниот фонд е веќе уништен, а за негово обнову-вање се потребни најмалку две до три години.Се најавуваат кризи и со житните култури,зеленчукот, овошјето, лозарството и тутунот. Несмееме да заборавиме дека 40 отсто од попу-лацијата во Македонија живее од земјата и сто-чарството, рече Костовски.

Претставниците на фармерите рекоа декасе задоволни од средбата зашто Димовски имветил максимална помош и напори за надми-нување на проблемот.

- Наидовме на разбирање од министерот. Вониту еден момент не беше речено декаВладата или Министерството ќе се амнестира-ат ако постои каков било документ за нивнаевентуална инволвираност во случајот„Сведмилк”. Тоа е доказ повеќе дека сме направ пат да ги оставриме нашите права, потен-цира Костовски.

Во текот на разговорите станало збор и заоктупот на житото.

- Цените што ги нудат преработувачите сесмешни, околу или под осум денари за пчени-цата, јачменот не се ни бара или за килограмсе нудат само четири денари. Владата мора даго земе предвид овој тренд на евтина храна и

ниски цени и да изнајде можност за обезбеду-вање дополнителни срества, нагласиКостовски.

Државата, додаде, треба да субвенционирамеѓу 150 и 200 милиони евра за да се задржислојот стопанственици посветени на земјодел-ството.

На новинарско прашање како го коментираписмото што во неделата го испрати МошеБаум, Костовски одговори дека малку веруваво таа реалност.

- Ако има смелост, Баум треба да дојде тукаи она што го вели да го докаже со средства коиќе ги стави на располагање за рестартирањена фабриката. Тој дојде во време когаСведмилк уште работеше, значи имаше можно-сти, но си замина. Нека дојде и нека покажекако размислува да ја рестартира фабриката,подвлече Трифун Костовски.

Оштетените сточари за идната неделанајавуваат средба со банкарите. Ќе бараатпролонгирање на рокот за враќање на позајме-ните средства.

- Од вкупно 3.600 кооперанти, 3.200 имаатземено кредити од банките. Идната недела ќеразговараме со нив. Ќе бараме една година дасе прологнира враќањето на долгот и каматите,изјави Вујадин Жигиќ од Здружението на оште-тени сточари.

- Американскиот амбасадор Филип Рикерденеска во Битола имаше работна средба соменаџерскиот тим на ИМБ-Битолска млекар-ница. Главен акцент во разговорите бешеставен на извозот на производи од оваа ком-панија во САД.

- Битолската млекарница е еден од најсо-времените капацитети за производство насирења, сокови и други производи воМакедонија и во регионот. На американскиотпазар посебно е барано сирењето пекорино иискрено верувам дека на тој пазар ќе има идруги македонски производи, изјави меѓу дру-гото Рикер по посетата на ИМБ-Битолска мле-карница.На пазарот во САД претежно се нудат тврдипроизводи како што е сирењето -пекоринопроизведено од овчо млеко, а наскоро ИБМќе почне со дистрибуција на новото сирење -кефалотири како и сирење-фета, под брендотна битолската млекарница.

- Во изминатите три години на американ-скиот пазар пласиравме околу 1.000 тонисирење, а договорот е да понудиме толкусирење колку што можеме да произведеме.Проблем и понатаму претставуваат количини-те на овчо млеко, кое го има само воМакедонија и Грција, додека во останатитеделови на Балканот, скоро и да го нема, речеПредраг Цветковиќ, менаџер на Битолскатамлекарница.

ИМБ-Битолска млекарница, овчото млекого откупува од кооперантите на 280 фармиод сите краишта на Македонија, по просечнацена од 30 денари за литар сурово млеко. Вотаканаречениот сезонски период, се откупува-

ат по 30 тони овчо млеко дневно, додека воостанатите периоди се откупуваат по 10-15тони овчо млеко, беше соопштено на денеш-ната прес-конференција во Битола.

Американскиот амбасадор престојот воБитола го искористи да ги посети и еврејскитегробишта во градот, а се сретна и со градона-чалникот Владимир Талески.

оштетените ФАрмери, бАрААт:

НА ДОМАШЕН ТЕРЕН....

Сведмилк да се рестартира со пари од буџетот

АмерикАнСкиот АмбАСАДор ФилиП рикер јА ПоСети имб - битолСкА млекАрницА

Сирењето Пекорино го освои САД

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 16:13 Page 9

Page 10: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

10 BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 84 Data 27. 07. 2009

НА ДОМАШЕН ТЕРЕН....

- Пред почетокот на преговорите за членство во ЕУ треба да се

земат предвид конкурентниот капацитет на домашните земјоделски

производи, руралниот развој и социјалниот аспект на земјоделството

во Македонија. Мора да се зголеми процентот на обработливи

површини, на сточниот фонд и на лозовите насади, а земјоделците да

бидат финансиски поттикнати од државата на здружување, порачува

Мартин Трајчев, преставник на македонската Федерација на фармери

во Брисел.

- Во активните разговори со претставниците на европските институ-

ции и претставниците на земјоделските организации од ЕУ, добивме

препораки кои треба да се земат предвид пред добивањето датум за

почнување преговори за пристапување во ЕУ. Тие треба веднаш да се

реализираат. Во целиот процес, покрај техничкиот аспект на прегово-

рите, односно бројот на преземени европски закони, треба да се ана-

лизира какви импликации имаат овие закони врз македонското

земјоделство, вели Трајчев.

За да се минимизираат евентуалните негативни ефекти и за да се

обезбеди подобра преговарачка позиција со која ќе се заштитат

земјоделците, потребни се, додава Трајчев, итни интервенции во дел

од нашите закони, посебно на законот за земјоделство и рурален раз-

вој, како и воведување категорија земојделство како дополнителна

дејност.

- На ваков начин ќе се овозможи повеќе луѓе законски да се заним-

ваат со земјоделство во обем колку што сметаат дека е потребен.

Треба да се земе предвид и фактот дека Владата во Националната

стратегија за развој на земјоделството цитира извештај на Светската

банка кој вели дека највисоки примања имаат оние семејства каде

што има комбинација од една професија плус земојделство или обрат-

но, истакнува претставникот на македонските фармери во Брисел

Мартин Трајчев.

- Министерството за земјоделство, шумарство и водо-

стопанство во саботата објави огласи за давање под

закуп 4.023 хектари земјоделско земјиште во државна

сопственост со површина до 10 хектари. Огласот се

однесува на земјиште во регионите Струмица, Крива

Паланка и Струга.

Право да аплицираат имаат домашни физички и прав-

ни лица, како и странски правни лица, а времетраењето

на закупот е различно зависно од намената. За подигање

долгогодишни насади (лозја, овоштарници, хмељ) вре-

метраењето на закупот е 30 години, за маслинарници 50,

за ливади и за одгледување други земјоделски култури

15, за рибници 20, а за спортско-рекреативни активности

и рурален туризам 30 години.

Физичките лица треба да се регистрирани вршители

на земјоделска дејност или да се трговец-поединец на

кој земјоделското производство или преработката на

примарни земјоделски производи му е претежна дејност,

а странските правни лица може да аплицираат доколку

имаат регистрирано подружници во Македонија. На

домашните и странските правни лица или нивните под-

ружници земјоделското производство или прерабоката

на примарни земјоделски производи треба да им биде

претежна дејност или земјоделското земјиште да им е

потребно за вршење научно-истражувачки дејности.

Министерството информира дека нема да бидат раз-

гледани понудите што нема да ја содржат потребната

документација и се поднесени по истекот на рокот или

пак од лице кое нема право да аплицира. Нема да бидат

разгледани ниту понудите што не се изработени соглас-

но условите во јавниот оглас.

На огласот не може да се пријават лица кои се уште

не го платиле закупот по претходно склучените договори,

правните лица за кои е отворена стечајна постапка и

непрофитни организации.

Почетната цена на годишната закупнина на

земјоделското земјиште е 10 отсто од просечниот принос

на пченицата остварени во регионот каде што се наоѓа

земјоделско земјиште во последните пет години, изразе-

на во денарска противвредност пресметана по просечна-

та откупна цена во Република Македонија остварена во

претходната година.

- Државната компанија за производство на електрична енергија Електрани на

Македонија (АД ЕЛЕМ) е во процес на надградување и зајакнување на нејзините

деловни можности, соопштуват од компанијата.

Една од главните компоненти на овој процес, како што се наведува во соопште-

нието, е воведување на Интегриран компјутеризиран деловен информациски

систем (БИС), кој ќе го подобри квалитетот и ќе ги оптимизира сите деловни проце-

си во АД ЕЛЕМ, со што ќе се намалат трошоците за деловното работење на компа-

нијата.

- За таа цел, вчера менаџерскиот тим на АД ЕЛЕМ потпиша договор со претстав-

ници на консултантот ВИАЛТО. Со потпишување на договорот, на почетокот на

август ќе почне првата фаза од проектот со изработка на анализа на потребите на

АД ЕЛЕМ за имплементација на деловниот информациски систем, се вели во

соопштението од АД ЕЛЕМ.

Согласно предвидената динамика, оваа фаза треба да финишира во средината

на 2010 година со објавување на тендер за набавка на софтвер.

МаКЕдоНСКиот аграр ПрЕд ПочЕтоКот На ПрЕгоВоритЕ Со Еу

итна интервенција во законот за земјоделство

Во СтруМица, КриВа ПаЛаНКа и Струга

На оглас -4.023 хектариземјоделско земјиште

ЕЛЕМ имплементира нов деловен информациски систем

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 16:13 Page 10

Page 11: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

11data 27. 07. 2009 broj 84 берзНИК

BERZANSKI pREglEdNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEdIUMI

НА ДОМАШЕН ТЕРЕН....

- Компанијата, Карпа ДООЕЛ е избрана за

најповолен понудувач на денешното прво

електронско јавно наддавање за отуѓување

на државно градежно земјиште наменето за

изградба на објекти за колективно домување

во општина Прилеп.

За земјиштето со вкупна површина од 760

метри квадратни компанијата понудила цена

од 2.100 денари за метар квадратен.

Компанијата е должна во рок од 15 дена од

приемот на писменото известување што

Комисијата го издава по завршувањето на

јавното наддавање да ги уплати средствата

согласно постигнатата крајна цена од надда-

вањето.

По извршената уплата, се склучува договор

за отуѓување на градежното земјиште, а со

договорот најповолниот понудувач се обврзу-

ва дека во рок од шест месеци од извршена-

та солемнизација на договорот ќе обезбеди

одобрение за градба и оти објектот ќе го

изгради во рок од две години од прибавеното

одобрение. Доколку објектот не се изгради во

определен рок, договорот ќе биде раскинат.

Доколку компанијата не ги уплати

средства во утврдениот рок, ќе се смета дека

градежното земјиште не е отуѓено и нема да

се пристапи кон склучување на договор за

отуѓување, а депонираните средства на

најповолниот понудувач нема да му бидат

вратени.

Ова е првото електронско јавно наддавање

преку системот за електронско јавно наддава-

ње за отуѓување и долготраен закуп на

државно градежно земјиште што го воведе

Министерството за транспорт и врски како

континуитет во имплементацијата на електро-

нски решенија. Воведувањето на системот

овозможува повеќекратни придобивки за

заинтересираните правни и физички лица

како што се заштеда на време, намалување

на патни трошоци и учество во повеќе надда-

вања. За користење на системот е достапна

посебна интернет-страница www.aukcija-

mtc.gov.mk.

- На локација кај Момин Поток во

Скопје денеска почна изградбата на

првиот сертифициран Дијагностички

центар за сервисирање и одржување

мотори во Република Македонија.

На поставувањето на камен-

темелникот присуствуваше министе-

рот за транспорт и врски Миле

Јанакиески.

- Министерството учествуваше за

побрза изградба на центарот, имаше

мали административни проблеми, но

добро е што во оваа економска

криза ќе има инвестиција од околу

три милиони евра, која ќе се реали-

зира за околу една година и ќе вра-

ботува 100-тина луѓе, изјави мини-

стерот Јанакиески.

Виолета Давидовска, директор на

компанијата „Пауер спорт систем”

која инвестира и ќе управува со

Центарот, изјави дека тој ќе претста-

вува новина за македонскиот пазар.

Со пуштањето во употреба на

Дијагностичкиот центар, како што

рече, ќе се скрати времетраењето на

поправка и чинењето. Според неа,

околу два милиона денари се одле-

вале надвор од Македонија, поради

непостоење на ваков центар.

- Комплетната механизација што

ќе биде тука, ќе биде поткрепена со

комплетни лиценци од Германија. Со

самиот проект и објект влегуваме на

европските карти, а услугите на

Центарот освен македонските граѓа-

ни ќе можат да ги користат странски

државјани, рече Давидовска.

Дијагностичкиот центар е наменет

пред се за сервисирање и одржува-

ње на дизел мотори.

ПрВо електронСко јаВно наДДаВање за ДржаВно граДежно земјиште

колекривниот дом во Прилеп ќе го гради карпа

Во СкоПје

Прв Дијагностички центар за сервисирање и одржување мотори

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 16:14 Page 11

Page 12: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

12 BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 84 Data 27. 07. 2009

Новата енергетска стратегија не предвидуваможности за регионално поврзување во енер-гетскиот сектор, со што автоматски ни се зака-нува енергетски мрак, за тоа вината нема да себара во идните генерации, туку во сегашнитекои не успеале да направат ништо да го спре-чат за тоа. Изминативе години повеќе се расту-раше отколку што се градеше, затоа е дојденопет до дванаесет, кога натрупаните проблемитреба да почнат да се решаваат. Енергетскатастратегија на МАНУ како да е правена за изо-лиран остров, а не за држава во центарот наБалканот.... Ова се само дел од критиките насметка на Стратегијата за развој на енергети-

ката во Македонија од 2008-2020 година, коибеа изречени на јавното советување што мина-тата недела го организираше Здружението наенергетичари на Македонија.

- Не може само со одредена анализа намислења на експерти да се донесуваат одре-дени заклучоци, туку е потребно да се направипоопсежна аналитика – истакна професорот

вангел Фуштиќ од Електротехничкиот факул-тет. Според него, стратегијата во ниту еденмомент не дава одговор на прашањето како ќесе реализираат сите тие проекти, а нема нитуекономско-финансиска анализа ниту инвести-циски менаџмент за објектите. - Бидејќи немаваков инвестициски менаџмент, не можеме дасе одлучиме за едно од предвидените сцена-рија. Исто така не се согледани можностите зарегионално поврзување на земјава во енергет-скиот сектор. Стратегијата како да е правена заизолиран остров - дообјасни професор Фуштиќ.

Стратегијата за развој на енергетиката, штоја изработи МАНУ, претрпе критики и од про-фесорот на Машинскиот факултет, атанаскотунески, кој смета дека не се работи за стра-тегија, туку за преглед на стари предлози наенергетски објекти, кои се одамна познати.-Предлог стратегијата не содржи ниту една новаидеја или проект за нов објект во енергетиката.Нема ниту одговор на прашањето како дома-ќинствата ќе обезбедат пари да ја плататпазарната цена на струјата од 2015 година когастратегијата предвидува пазарот целосно да селиберализира - вели Тунески. - Конкретно застарите проекти, ХЕЦ5 е невозможно да про-функционира до 2015 година. Требаше да бидеготова до април годинава, а се уште нема нитубрана ниту машинска зграда. Бошков мост,исто така, се предвидува да профункционирадо 2015 година. Нема шанси. Ако се земе фак-тот дека се уште не е завршена тендерскатапостапка, а за изградба на еден ваков проектсе потребни најмалку осум години. Тоа важи иза проектот Вардарска Долина.

Стратегијата За раЗвој На еНергетиката во МакедоНија од 2008-2020 годиНа

Не изолиран- туку интегриран пазарна електрична енергија

Не се согледани можностите за регионално поврзување наземјава во енергетскиот сектор. Стратегијата како да е пра-вена за изолиран остров

Енергетскиот експерт проф. д-р Константин Димитров смета дека Законот за енергетика ежива материја и оти како и во секоја друга држава, подлежи на промени на секои пет годинипоради новите директиви за строго штедење на електрична енергија и заштита на животнатасредина.

- Она што го добивме кај нас како задача да провериме некои одредби од Законот е самоедна слика, бидејќи во него веројатно ќе се додадат уште неколку елементи кои се однесуваатна заживување на определени подзаконски акти кои ќе придонесат за забрзување на патот заприклучување кон Европската заедница, изјави Димитров. Тој смета дека Законот за енергетикаможе да се толкува на повеќе начини поради што има различни толкувања на одредени одредбисо Европската унија и Енергетската заедница. Во однос на изградбата на нуклеарна централа воМакедонија, Димитров не ја исклучува како алтернатива и смета дека треба да стои отворена.

- Ако немаме јаглен и гас бидејќи главните гасни линии се на 500 километри од нас какоалтернатива зошто да не размислуваме дека изградбата на науклеарна централа е реалнаможност, рече Димитров и додаде дека во светот нуклераните постројки се градат до градовите.Тој посочи дека нуклеарните централи немааат никаква емисија на ЦО2 и додаде дека во изми-натите 50 години се случила само еден поголем и неколку помали инциденти со атомските цент-рали.

- Не сум априори против изградба на нуклерана централа. Изјавите дека Македонија немадоволно вода за ладење не се точни, бидејќи количините на вода за ладење во нуклеранитепостројки не се така спектакуларни. Со примена на ладилните кули тоа е релативно малаколичина и доколу се иградат хидроцентралите Чебрен и Галиште ќе има доволно вода, апостојат и суви кули за ладење, рече Димитров.

Законот за енергетика е жива материја

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 15:14 Page 12

Page 13: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

13data 27. 07. 2009 broj 84 берзНИК

BERZANSKI pREglEdNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEdIUMI

Според него, не е направен ниту еден кон-кретен финансиски план за изградбата предви-дените објекти, ниту е кажано од каде ќе сеобезбедат парите. Што се однесува до предло-гот за изградба на нуклеарна централа,Тунески смета дека за такво нешто немаменикакви технички можности, односно немамеобезбедено доволно вода за разладување, а ицената од две милијарди евра е прениска.

Против нуклеарката се изјасни и ТрпеГруевски од Здружението за обновливи изворина енергија, со образложение дека ниту еднануклеарка не е изградена во мала земја. - Акосе случи една хаварија, Македонија ќе јаснема. Таа идеја не треба веќе ни да се споме-нува. Наместо нуклеарка, треба да инвестира-ме во соларни централи и ветерници. Земјаваима услови за тоа. Имаме 265 сончеви дена вогодината, во Скопје 230 дена се такви. Споредизвршените мерења има 20 локации, на коиима услови за искористување на ветерот-порача Груевски.

Сашо Салтировски од ЕВН Македонијасмета дека Стратегијата е повеќе фокусиранана актуелната состојба отколку на реформитене енергетскиот сектор.- Клучно е стратегијатада каже како Македонија ќе се интегрира ворегионалниот пазар на електрична енергија.Националниот пристап во развојот на енергети-ката е одамна напуштен. Потребно е формира-ње на регионална берза на електрична енер-гија, а не национална како што предвидувастратегијата - вели Салтировски. Според него,потребно е да се види дали објектите со пред-видените цени за изградба ќе бидат конкурент-ни на пазарот кога ќе бидат пуштени во работа.

Јавна раСПраваЗа Предлог - Стратегијата за развој на енер-

гетиката минатата недела се дискутираше и напрвата од вкупно шесте планирани јавни рас-прави. Во документот, како што објасни акаде-мик Григор Каневче, веќе се вклучени големброј сугестии и до изработката на конечнатаверзија ќе се внесат и забелешките што ќе про-излезат од јавните расправи.

- За разлика од драфт верзијата наСтратегијата, сега е предвидено поголемокористење на обновливите извори на енергија.Остануваат двете главни сценарија за развојна енергетиката, едното со нуклеарна центра-ла со моќност од 1.000 мегавати и една термо-централа од 300 мегавати, а другото со тритермоцентрали од по 300 мегавати, речеКаневче.

Во двете сценарија е предвидено изградбана нови хидроелектрани со вкупна моќност од780 мегавати, три топлински гасни електраниза комбинирано производство на електрична итоплинска енергија (ТЕ-ТО) со вкупна моќностод 564 мегавати. Се предлага и поголемо кори-стење на природниот гас во домаќинствата ииндустријата како супституција за електричнатаенергија.

Искра Стојковска од невладиниот сектористакна дека Предлог-стратегијата не водидоволно сметка за заштита на животната сре-дина и строго се спротистави на изградбата нануклеарна централа.

Министерот за економија Фатмир Бесимипосочи дека принципот на заштита на животна-та средина е основата на документот и додадедека реконструкцијата на постојната инфра-

структура и изградбата на новите капацитетиќе придонесе за намалувањето на емисијата настакленичките гасови во атмосферата. Тојистакна дека Владата веќе донела политичкаодлука за започнување на нуклерана програма,но додаде дека тоа не значи оти во Македонијаќе се гради нуклерана централа.

- Кога ќе се усвои Стратегијата за развој наенергетиката од Владата пред да стане офи-цијална, МАНУ има обврска да ја презентирапред Енергетската заедница за да имаме инивна рецензија, рече Бесими.

Претставникот на Светска банка, ПитерЈохансон, смета дека документот е одлиноизработен, дека е отворен и транспарентен идека ги зема во предвид сите неопходни еле-менти. - При читањето на нацрт-верзијата надокументот не можеме, а да не признаемедека се работи за добри приоритети, но требада се каже дали може поинтензивно да сеработи на ефикасноста, односно повеќе да сезборува за заштедите во енергијата, речеЈохансон.

-Кога зборуваме за капитални инвестиции,како што се изградба на големи хидроцентра-ли, мора да се види дали тие ќе бидат конку-рентни на регионалниот, поширокиот пазар.Меѓутоа, не можев да го забележам таквиотагол во стратегијата. Сакам да ја нагласампотребата за реформи во поширока смисла.Нешто на што треба да се работи е регулатор-ната рамка. Мора да се нагласи дека се работиза еден отворен пазар и ќе биде тешко да седобие евтина енергија. Мора да се воведатмеханизми за да им се помогне на ранливитекатегории, сиромашните. Тоа го има во страте-гијата, но треба да му се даде поважно место,истакна Јохансен.

Според него, Македонија треба да изработиподетална анализа каде што може да се оства-рат најголемите заштеди на енергија и како тоасе остварува во другите земји, да се направиспоредба. -Македонија не е остров и ќе имаслободен проток на енергија кон земјата и над-вор од неа. Кога либерализацијата на пазаротќе земе замав до 2015 година, мора да се оче-кува дека енергијата ќе се купува онаму кадешто таа е најевтина, вели Јохансен.

Академик Томе Бошевски нагласи дека наМакедонија и се неопходни големите акумула-циски хидроцентрали бидејќи тие не можат дасе споредат со малите проточни хидроелектра-ни. Тие, покрај намената за производство наелектрична енергија, имаат и намена за регу-лирање на водостојот и, според Бошевски,идните концесионери сигурно добро ќе ја пре-испитаат и нивната економска оправданост.

- Ние досега само купувавме, а сакаме дабидеме рамноправни учесници на енергетскиотпазар и да продаваме електрична енергија. Тоаќе ни го овозможи ТЕ-ТО на Топлификација коевеќе има договори за продажба на електричнаенергија во странство што ќе придонесе закомпензирање на дел од трговскиот дефицит,рече Бошевски.

Професорот Константин Димитров, одМакедонскиот центар за енергетска ефикасност(МАЦЕФ), коментира дека стратегијата даванасоки за финансирање на проектите. -Државата треба да одбере едно од сценаријаташто се предложени во рамките на своите финан-сиски и политички можности. Кое ќе се одберезависи од тоа колку ќе успееме да привлечеместрански капитал на повеќе начини, преку конце-сии, инвестиции, но и колку можеме како државада издвоиме пари од сопствени извори - речеДимитров. Според него, енергетиката е таква област кајшто мора многу да се инвестира, а парите севраќаат на долг период. Но, тој посочи дека военергетиката инвестициите се сигурни и паритесе враќаат, но не преку ноќ.

Претходно Предлог-стратегијата 30 дена бешеизложена на веб страницата на Министерствотоза економија и сите заинтересирани имаа мож-носта да остават свои коментари за неа.Наредната јавна расправа е предвидено да сеодржи во почетокот на септември годинава.

Министерот за економија Фатмир Бесими најави дека во текот на оваа недела треба да бидатразгледани укажувањата на Европската енергетска заедница во врска со Законот за енергетика.

- Секогаш сум кажувал дека и во областа на енергетиката постојано треба да се унапредуваатзаконите во согласност со директивите на ЕУ. Откако ќе се разгледа конкретно тоа прашање ќеима следни чекори за кои ќе се преземат одредени одлуки, рече Бесими.

Со инсталирање на сончев колекторски систем, на годишно ниво се заштедуваат околу7000 илјади денари, што значи дека проектот сам по себе е исплатлив и за неколку годинивложените средства се враќаат. Бенефииците се големи бидејќи пред се се штеди елек-трична енергија, а се користат природните ресурси што, пак, од друга страна е еколошки.

Себастијан Хуна, еден од граѓаните кој има инсталирано ваков систем вели дека заште-дите на електрична енергија се големи и оти топлата вода покрај за миење, ја користи и замашината за перење и машината за садови.- Го инсталирав при крајот на јануари годинава.Чинеше околу 500 евра и ова е најевтината варијанта. Заштедите се големи, бидејќи акодосега сум плаќал од три до четири илјади денари сега плаќам до 1.500 денари, истакнуваХуна.

Покривањето на трошоците до 30 отсто од вкупниот износ, но не повеќе од 300 евра заинсталиран сончев колекторски систем од страна на Министерството за економија е дел одпроектот Пушти го сонцето во својот дом. Субвенциите ќе се исплатат на 500 семејстватакои веќе се избрани, а имаат фактури за извршена инвестиција.

Сончевите колектори - бенефиција за граѓаните

Министерот за економија Фатмир Бесими смета дека транспарентноста при донесувањетона стратегијата за равој на енергетиката во Македонија овозможува документот да бидесопроведлив и да ја оствари својата цел.

- Овој документ се базира на одредени цели кои претставуваат рамка за негово дефинира-ње, а тоа е дека треба да обезбеди стабилен енергетски сектор и одржлив енергетски развојза Република Македонија. Тоа значи дека треба да ги подобриме и зголемиме енергетскитекапацитети, а од друга страна да ја подобриме ефикасноста на искористување на енергијата,изјави Бесими. Тој посочи дека Предлог-стратегијата во производниот дел предвидува и поголем развој наобновливите извори на енергија, со што, како што рече, ќе имаме еколошки поприфатливенергетски сектор.

Поголем развој на обновливите извори на енергија

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 15:14 Page 13

Page 14: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

14 BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 84 Data 27. 07. 2009

Дали има излез од светската економскакриза, до каде е Македонија во нејзиното над-минување и како да се дојде до крајот на туне-лот се темите на кои минатата недела воСкопје дебатираат претставници на Владата ибизнис заедницата на конференцијата што јаорганизира Европската бизнисасоцијација(ЕБА) и фондацијата, КонрадАденауер.

Намалување на царините и даноците, поле-сен пристап до свеж капитал, како и поголемапосветеност на државните институции конпотребите на бизнис заедницата во услови накриза, се генералните очекувања на компании-те, членки на Европската бизнис асоцијација(ЕБА), презентирани на конференцијата -Моменталната економска состојба и конкретни-те предизвици во Македонија. Аналогно на вак-вите негативни рефлексии од кризата компа-ниите членки на ЕБА, бараат поголема флекси-билност од сите надлежни институции.

-Во моментов се потребни дополнителнимерки, кои ќе им помогнат на компаниите и ќеги обезбедат работните места... Стопанствоснемува пари, а работењето на повеќето ком-пании е сведено на минимум. Фирмите работатколку да преживеат. Остварувањето профит воова кризно време е имагинација. Ова го пока-жува истражувањето на Европската бизнис-асоцијација, презентирано на конференцијата:Пазарните економии во криза има ли светлинана крајот од тунелот. Токму затоа, приоритетниочекувања на фирмите кои со земањето залетна кризата паднаа на колена се намалувањена царините и даноците, полесен пристап досвеж капитал и поголема посветеност надржавните институции кон потребите на биз-

нис-заедницата во услови на криза. Порадикризата, компаниите се соочуваат со намаленанаплата на побарувањата, а поскапените кре-дити дополнително влијаат врз нивната лик-видност. Фирмите не се задоволни од досегаш-ните антикризни мерки на Владата и бараатдополнителни, за да се олеснат условите заводење на бизнисот.

-3а да се надминат проблемите предизвика-ни од оваа сериозна светска економска криза,потребни се дополнителни заеднички напорина бизнис-заедницата, Владата и сите реле-вантни институции. Многу бизниси се сооченисо сериозен недостаток на капитал и ликвид-ност. Без тоа многу нема да бидат во можностда продолжат да ги водат бизнисите. Моментносе потребни дополнителни мерки кои ќе импомогнат на компаниите и ќе ги обезбедатработните места, предлаожи претседателот наЕБА, Гинтер офнер.

излез од кризата иМа!?Според владините претставници од економ-

скиот сектор, излез од кризата има, но требада се најде најбезбедниот начин како да сестигне до него.

-Внимателно ги анализираме економскитедвижења и политики и во другите земји, со целсоодветно и навреме да преземеме мерки за

поддршка на македонската економија, речеминистерот за економија Фатмир Бесими.

Според него светската економска криза ситене турна во тунел, а на неговиот крај е светли-ната до која треба да изодиме трнлив пат. Кадесме сега во овој тунел, на почеток, средина илисе наѕира крајот. Бесими, е уверен дека светлоза македонската економија,има, но треба да сезнае како најбезбедно да излеземе од тунелот.-Наша предност е што и во услови на кризаневработеноста е намалена за 2,9 проценти, апросечната бруто плата во април годинава епоголема за 18,6 проценти во однос на истиотпериод лани, нагласи Бесими. Тој појасни деказемјава има потпишано договор за слободнатрговија со над 41 земја во светот, а тоа епазар од 650 милиони луѓе. За Бесиминеопходни се структурни реформи во стопан-ството, оти главните сектори металургијата итекстилот се најпогодени од кризата.Притоа, Бесими не пропушти уште еднаш дапотсети што се Владата направи за намалува-ње на последиците од кризата. Тој се навратина анти - кризните пакети кои се однесуваат наинвестициите, за кои Владата на РМ во ноем-ври 2008 година ги утврди погодностите заинвестирање, во март -април 2009 годинаизвести за инвестицискиот пакет од осуммилијарди евра за осум години инвестиции попринципот на развивање на јавно - приватно

МоМеНталНата екоНоМСка СоСтојБа и коНкретНи предизвици во МакедоНија

Светло на крајот на тунелот, има-како најбезболно до него?

- Сигнали за излез од кризата има, но треба да го најдеме најбезбедниот

пат да стигнеме до таму. Не е лесно, но се обидуваме со разни антикриз-

ни мерки да го амортизираме ефектот од кризата и тоа да го таргетираме

на одредени групи во секторот, односно програмско интервенирање со

цел мерките да бидат пазарно ориентирани, рече Бесими

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 15:11 Page 14

Page 15: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI 15Data 27. 07. 2009 broj 84 берзНИК

партнерство за инвестирање во инфраструк-турни и капитални објекти.

-Покрај елаборирањето на веќе усвоенитеанти-кризни мерки во интерес на бизнисзаедницата, со оглед дека таа е најранливатакатегорија која директно се соочува со глобал-ните движења, министерот потсети и на допол-нителниот сет на мерки за ублажување напоследиците од економските движења. Меркикои директно се однесуваат на работата вореалниот сектор врзано со пазарот на капитали пазарот на труд: намалување на царинитепри увоз на суровините и репроматеријалипотребни за одржување на економијата, осло-бодување на бизнис заедницата од данокот надобивка, отпис на каматите по основ на персо-нален доход, данок на добивка, ДДВ, даноцина имот и придонеси за пензиско осигурувањево целост, како и репрограмирање на даночни-те обврски, односно фирмите кои имаат потеш-котии во работењето да можат даночниот долгда го отплаќаат на рати и тоа најмногу до 36,објасни министерот за економија. Ставајќи акцент на конкурентноста на македон-ската економија, која и во овие услови седвижи кон прилагодување на светската конку-рентност, министерот Бесими истакна декаинтенцијата на македонската економска итрговска политика е создавање и јакнење нахоризонтална деловната клима, привлекувањена инвестиции и зголемување на иновациитево знаењето. Според Бесими, само на ваковначин ќе се создаде една нова структура наизвозот и увозот, постојан економски раст иподобрување на животниот стандард.

-Министерот за економија уште еднашпотсети дека во соработка со стопанскитекомори активно работат на промовирање напрограми и стратегии пред македонската биз-нис заедница, во делот на индустријата, енер-гетиката, странските инвестиции, трговијата,МСП, реалниот сектор.

Министерот за привлекување на странскиинвестиции Веле Самак смета дека стабилно-ста на финансискиот систем и конкурентнитеуслови односно ниските трошоци се предностина државата во услови на економска криза.

За Самак добро е што имаме најблаг пад наБДП не само во европски рамки туку и во свет-ски. Додека во другите земји банките регистри-раат загуби во работењето, во Македонија тиесе стабилни и се добар извор на капитал.-Имаме голем простор за да утврдиме каквимерки да донесеме за поддршка не само настранскиот туку и на домашниот капитал,смета Самак. Тој појаснува дека само на тојначин фирмите ќе си ја зајакнат својата пози-ција на светските пазари, за да им се отвориможност од кризата да излезат до крајот нагодинава.Можностите за развој на македонската еконо-мија Самак ги гледа и во делумното поместува-ње на економската зависност од европскитепазари, каде е концентриран дури 90 отсто однашиот извоз, и изнаоѓањето нови извознипотенцијали на американскиот и другите свет-ски пазари.

Според него, треба да се проверат ситеможности како македонските банки да најдатначин поагресивно и поактивно да ги поддржу-ваат домашните претпријатија посебно оние соизвозна компонента.

Според вицегувернерот на Народната банка,Димитар Богов, мерките на Народната банказа поскапување на парите придонеле во вто-риот квартал да се задржи макроекономскатастабилност и да се зголеми нивото на девизни-те резерви.- Моравме да реагираме зашто зголеменатадомашна побарувачка вршеше притисок врздевизниот курс. Успеавме да го намалимедефицитот на тековната сметка. Но, тоа се

случи на сметка на реалниот сектор, кој сесоочи со намалено кредитирање поради затег-нување на условите на банките, кои сега гледа-ат поголем ризик вели Богов.

За да се подобри економијата на подолгрок, Богоев цени дека треба да се зголемиизвозот, преку промена на структурата. -Македонската економија мора да ја диверзи-фицира својата индустрија и да ја придвижикон пософистицирани производи со повисокадодадена вредност, порача Богов, посочувајќиго Џонсон Мети како добар пример. Спореднего, Македонија како мала економија не можеда си дозволи фискален стимул, по примеротна развиените земји.

МКреДитниот раСт –еДнаКоВ на нуЛа Иако, банкарскиот сектор во Македонија не

настрада толку многу како во развиените земји,ефекти од рецесијата има. Негативните тен-денции во реалниот сектор, предизвикани одкризата од почетокот на годинава, сега веќезема замав и во банкарскиот сектор. Оттамусметаат дека на земјава не и бега рецесија. Задиректорот на Охридска банка, БернардКоениг, НБРМ треба да ја релаксирамонетарната политика и да ги намализадолжителните резерви зашто во спротивенслучај банките ќе бидат казнети. .Во првата половина од годината зголемување-то на кредитирањето беше помало одограничувањето на Народната банка. Банкитесе соочуваат со опасност од обезбедување наликвидноста, посебно во девизи, зашто пропи-шаните резерви се премногу високи.Зголемениот кредитен ризик ќе влијае на кре-

дитирањето и затоа банките нема да ги под-држуваат компаниите што се на вештачкодишење, туку ќе се ориентираат кон извознитефирми вели Коениг.

-Кај банките веќе нема ни желба ни можностза кредитирање, како на стопанството, така ина граѓаните. Ризикот од кредитирање бара даги стегаме условите, па кредитниот раст годи-нава е 0 проценти. Тој предвидува деказемјава ќе забележи економски пад поголем оддва отсто и проблематично покривање набуџетскиот дефицит, кој само делумно ќе сепокрие со парите од еврообврзницата.

Тој македонската економија ја одбележувасо три заклучоци:- Економските предвидувања се подобри одоние во април, но тоа само означува дека сепреминува од длабоко црно кон темно сиво.

-Основната ситуација во Македонија е подо-бра од оние во соседството, но не може самода се мисли на реалната економија. Рецесијатаво Македонија ќе биде потврдена во првиотквартал од идната година.

- Буџетскиот дефицит не е целосно решен.Еврообврзницата не го покрива целосно.

Исто така, банкарскиот систем е соочен сотри прашања: банките се казнети со обврзнич-ки резерви во денари. Спречени се да гофинансираат реалното стопанство. Единственопозитивно во сето тоа е што Владата најдерешение за намалување во трговскиот дефи-цит.Треба да се зголемат капиталните инвестиции,оти и тие можат да привлечат уште странскиинвестиции.

-Рестриктивната политика, рестриктивнитекритериуми за корпоративните клиенти, нама-лената можност за екстерно финансирање, зго-лемениот кредитен ризик, како и намаленитекредитни операции, се дел од последиците накризата во банкарскиот сектор, истакна СрѓанКрстиќ од Еуростандард банка.

И претставниците на другите финансискитеинституции сметаат дека за справување сомоменталната економска криза, потребна езаедничка акција на Владата, коморите и биз-нис заедницата, и сето тоа преку засилена еко-номска дипломатија, која ќе овозможи пристапдо нови пазари.

Сугестиите упатени од странските експертисе во насока на постојан дијалог и заедничкасоработка помеѓу власта и бизнис -заедницата.

-За време на оваа криза, економските иполитичките креатори на политики во ситеземји мора да работат заедно, за да може штопобргу да се надминат негативните последиции да се создаде нова, позитивна и поздраваекономска средина, изјави Хенри Боне, дирек-тор на Фондацијата Конрад Аденауер воРепублика Македонија.

Кризата се чувствува во сите сектори, но најмногу го има зафатено реалниот сектор. -

Чевларската индустрија е во длабока криза. Сега веќе може да се преговара со странските

партнери, но само за количините за изработка. За цените веќе не може да се договараме.

Тие се утврдени и одат во прилог на нарачувачот. Никој не не прашува како функционираме и

како обезбедуваме леб за 1.600 работници. Ако не обезбедиме работа за нив, ќе се продуци-

ра армија невработени, кои ќе паднат на товар на државата, истакна Ленче Барзова, дирек-

торка на УО на Баргала, од Штип. Според неа, законите не се произлезени од теренот и

адаптирани кон потребите на бизнисот и тие ги штитат само неработниците.

Претставниците од реалниот сектор се пожалија дека економско -правното опкружување во

државата дополнително ја комплицира и онака тешката ситуација.

-За да ни помогне, Владата треба да размисли за воведување прогресивен персонален

данок, данокот на добивка да биде различен за различни гранки, да се намалат каматните

стапки, да се намали покривањето на севкупниот увоз на репроматеријали со банкарска

гаранција, побара Барзова, која го потенцираше и најголемиот недостиг од нашиот систем, кој

го отежнува бизнисот корумпираното судство.

Стопанството на колена

На работната средба насловена како:

Моменталната економска состојба и кон-

кретните предизвици во Македонија, усле-

ди по априлската конференција посветена

на економската криза, на тема -Пазарните

економии под притисок - има ли светло на

крајот од тунелот?, на која, исто така, уче-

ствуваа клучните креатори на политиките

од владина страна и претставниците на

различните бизнис сектори во Македонија.

На конференцијата присуствуваа мини-

стерот за економија Фатмир Бесими, пре-

тседателот на Владата на Република

Македонија Владимир Пешевски, министе-

рот за финансии Ставревски, министерот

за странски инвестиции Самак и гуверне-

рот на НБРМ Гошев, како и претставници

од бизнис секторот, Европската бизнис

асоцијација и стопанските комори и асо-

цијации кои работат во Македонија.

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 15:10 Page 15

Page 16: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

16 BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 84 Data 27. 07. 2009

Што е добар водач? Ова е вечно прашање коеможеби никогаш не било поактуелно од сега.Луѓето насекаде, во целиот свет се збунети,лути и се плашат. Многумина се чувствуваатпредадени, заради пропустите на институциитеи поединците на кои им дале доверба да гиштитат, насочуваат нивните животи и да се гри-жат за нивната егзистенција. Сите се прашува-ат какво водството ни е потребно, политичко иделовно, за да се извлечеме од состојбата вокоја сме упаднати.

И водачите го чувствуваат товарот од оваанезапаметена ситуација. Како и сите останати,и повеќето водачи не сфатија дека ни претстоирецесија, ниту ја предвидоа нејзината големи-на, а малкумина знаат како ќе заврши.Всушност, единствено што повеќето водачизнаат е тоа дека довербата во власта е наисториски најниско ниво, и дека просторот загрешки во управувањето го смена.

И, што значи водство во овие услови?Првиот одговор е дека водството е она штосекогаш и било, само што сега водачите се подпоголем притисок. Водачите мора да зрачат сопозитивна енергија. Мора да знаат да ја изра-зат својата визија. Да создаваат одлични тимо-ви. Мора да се посветени. Мора да наградува-ат. Да подучуваат. Решаваат. Внесуваат инова-ции. Да спроведуваат одлуки.

Некои работи никогаш не се менуваат.Но, ако денес сте водач на тим, оддел или

компанија, еден важен аспект на водството неможете и не смеете да го запоставите, наспро-ти целото лудило и збрка која не опкружува: даја осмислите иднината на вашата компанија.

Во нормални времиња, основна задача наводството е да балансира помеѓу краткорочни-те и долгорочните потреби на организацијата.Тоа сите го знаат. Водачите мора да раководатсо луѓето, продажбата и трошоците, за да можеда ги исполнуваат краткорочните финансискипотреби и истовремено да инвестираат воидните проекти кои ќе ги следат пазарнитетрендови во иднината и ќе обезбедат работе-ње. Како што веќе рековме, тој основен пара-докс на водството бара од менаџерите исто-времено и да јадат и да сонуваат.

Меѓутоа, денес повеќето од менаџерите секонцентрирани само на краткорочните неволји.Разбирливо. Мора така се однесуваат во оваасурова борба за гол живот. Го намалуваатбројот на вработените, ги кастрат трошоците ија цедат продуктивноста.

Се грижат за секоја ситница како никогашпорано и ги принудуваат луѓето да направатпроизвод кој ќе им биде толку многу потребенна сите, за да може да ја спасат фирмата.Освен тоа, водачите од своите луѓе, кои и безтоа се во паника заради несигурноста на свое-то работно место, бараат двапати повеќе давложат напор. –Работете побрзо, повеќе ипоумно, велат водачите, -бидејќи може да сеслучи утре никој од вас да не биде овде.

Меѓутоа, проблемот е токму во тоа штомногу водачи забораваат да го дефинираат исоздадат тоа утре.

зошто?

Делумно затоа што тоа е во човечката приро-да. Кога тонете во водата, не размислувате за

тоа што ќе понесете утре за ужина на плажа.Размислувате само за тоа како да се одржитена површината.

Вториот дел од проблемот е најобичноодбегнување на конфликт. Водачите длабоково себе, до коски, чувствуваат како нивнителуѓе ќе реагираат на било каков разговор задолгорочни планови. –Како може да трошитепари на некаков несигурен проект, откако самошто ги отпуштивте од работи Петар и Марија,сакаат да знаат вработените. И, - зборувате занамалување на платите, а планирате да инве-стирате во нешто?!

Во време на драстично кастрење на трошо-ците, било какви други трошоци може да пре-дизвикаат бес. Но, немојте тоа да ве запре.

Обидете се на своите луѓе да им ги објасни-те идеите и проектите кои ќе заживеат послекризата. За да ги победат стравот, цинизмот иболката, иднината која ја опишувате мора дабиде возбудлива и ветувачка. Мора да импомогнете на луѓето да разберат дека, ако ситебидат решителни и учествуваат, компанијатаеден ден ќе биде поинаква и подобра.

Немојте да се залажувате. Не сакаме дасугерираме дека водачите би требало да гибалансираат долгорочните и краткорочнитепотреби во однос пола - пола. Во овој амбиенттоа е премногу. Но, ако како водач вложуватесто отсто од својата енергија во моменталнитепроблеми, сигурно дека тоа може да го нама-лите на 75 или 80 отсто и остатокот од своетовреме и енергија да го посветите на размислу-вање каква би можела и би требала да бидеиднината на вашата компанија, и во поттикну-вање на луѓето заедно со вас да ја оствараттаа иднина.

Моменталната ситуација е ужасна и воцелост разбираме зошто челните луѓе се фоку-сирани на краткорочното преживување. Но,кога за една, две или три години дојде подо-брувањето, деловното окружување ќе се про-мени. Конкуренцијата ќе биде помала и може-би ќе има повеќе деловни прилики, но само заоние компании кои се подготвени да ги искори-стат.

Запаметете дека размислувањето за идни-ната е клучен аспект на водството. Кои билевистинските водачи во 2009 година, ќе се видикога ќе дојде иднината.

(пренесено од хрватскиот портал Banka.hr)

Jack Welch, глАвНиот извршеН директор НА General electric, одговАрА НА прАшАњето

–што е добАр водАч?

Најважно е да се осмисли иднината на компанијата

Ако како водач вложувате

сто отсто од својата енер-

гија во моменталните

проблеми, сигурно дека

тоа може да го намалите

на 75 или 80 отсто и оста-

токот од своето време и

енергија да го посветите

на размислување каква

би можела и би требала

да биде иднината на

вашата компанија, и во

поттикнување на луѓето

заедно со вас да ја оства-

рат таа иднинаJack Welch

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 15:14 Page 16

Page 17: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI 17Data 27. 07. 2009 broj 84 берзНИК

балКан вести... балКан вести...

Меѓународниот монетарен фонд и

Европската комисија и препорачаа на Грција

да ги забрза реформите на пензиско - осигури-

телниот систем и на пазарот на трудот. Двете

институции оценуваат дека досегашните

реформи во оваа област се критични и нега-

тивно се одразуваат врз грчката економија.

Во извештајот за Грција, ММФ прогнозира

негативен раст на грчката економија за оваа

година и мал раст во текот на следната.

Имено, ММФ предвидува дека оваа година

економскиот раст на Грција ќе се намали за

1,7 проценти во споредба со лани, а во 2010

година ќе забележи слаб скок од 0,4 проценти.

Според аналитичарите на ММФ, јавниот

долг на Грција ќе се зголеми од 98 проценти

од Бруто домашниот производ минатата годи-

на на 109 отсто од БДП оваа година, додека

во 2010 година ќе достигне 116 проценти. Се

прогнозира и раст на буџетскиот дефицит на

Грција до 6,2 проценти од БДП за оваа година

и до 7,5 отсто за следната.

ЕК во својот извештај нагласува дека зголему-

вањето на јавниот долг претставува ризик за

Грција.

Новиот предлог на хрватската Влада давоведе данок врз сите плати и пензии над триилјади куни (410 евра) е данок врз лошотоуправување, бидејќи покажува дека Владатасе уште нема план како да излезе од реце-сијата и само се грижи како да останена власт, изјави лидерот наСоцијалдемократската партија ЗоранМилановиќ.

- Граѓаните не го заслужуваат тоа. Владатанема план против рецесијата. Владата себори за преживување, изјави лидерот нанајсилната опозициска партија во Хрватска,на барањето да го коментира предлогот наВладата.

Лидерот на социјалдемократите изјави декае против намалувањето на пензиите, бидејќипензионерите се најранливата социјалнагрупа. Предлогот е удар врз најсиромашните,но исто така и удар врз економијата. Ние неможеме да го поддржиме таквиот предлог,изјави Зоран Миловановиќ.

Инаку, просечната нето плата во Хрватскаво мај достигна 5.326 куни или 726,6 евра. Воспоредба со мај минатата година, просечнатането плата оваа година е зголемена за 2,9проценти. Истовремено, просечната брутоплата во мај во Хрватска изнесуваше 7.749(1057 евра), што е за 1,6 проценти повеќе вооднос на истиот месец лани.

Во Словенија во јуни годинава се забележани243 илјади туристички посети, што е пад од 11отсто во однос на лани. Вкупниот број на ноќева-ња во јуни е опаднат за 4 отсто, на 759 илјади.

Притоа, доаѓањата на странските туристи сеопаднати за 15 отсто, додека ноќевањата настранските туристи се намалени за осум отсто.Ноќевањата на странските туристи претставуваат56 отсто од вкупните ноќевања во јуни.

Ноќевањата на словенечките туристи во јунибележат пораст за 3 отсто. Најголем број ноќева-ња во јуни оствариле туристите од Германија,Италија и Австрија.

Во првите шест месеци Словенија ја посетиле1,115 милиони туристи, што е седум отсто помал-ку од лани. Остварени се 3,356 милиони ноќева-ња, пет отсто помалку во споредба со минататагодина.

Српската влада ќе ја разгледуваможноста да му предложи на ММФеден дел од парите од трите милијардиевра, колку што оваа финансискаинституција и одобри на Србија, дабиде користен за пополнување набуџетскиот дефицит, изјави министер-ката за финансии, Диана Драгичевиќ.

Србија досега повлече 800 милиониевра од одобрените три милијарди, исите средства од овој stand by аранж-ман да одат во девизните резерви заодбрана на стабилниот курс на дина-рот. Иако парите за финансирање набуџетот за оваа и наредната година сеобезбедени, министерката наведувадека Србија би го побарала ова одММФ, пред се, заради специфичнитеоколности и економската криза и потре-бата да се има неопходните буџетскирезерви.

Иако значително се намалени јавна-та потрошувачка и трошоците, полне-њето на буџетот не оди како што е пла-нирано, и само за споредба, лани про-сечно во буџетот се слевале 66милијарди динари, а од почетокот нагодинава ниту еден месец приходите ненадминале 60 милијарди денари.

Министерката за финансии наведувадека би било економски најоправданоВладата да му предложи на ММФ одре-дено зголемување на фискалниотдефицит од три на 4,5 отсто од БДП, ноистовремено да се усвојат и кредибил-ни мерки со кои ќе се обезбеди намалу-вање на дефицитот.

ХрватСКа

Критики за планот за данокот врзплатите и пензиите над 410 евра

Грција

Забрзување нареформите на пензиско-осигурителниот систем

Србија

Покривање на дефицитот

Словенија

Пад на туристичките посети за 11 отсто

Холдингот Slovenske elektrane (HSE) ќе морада плати 9,1 милиони евра глоба, заради догова-рање на цените и поделбата на пазарот на кал-циумов карбид и различни гранулати, кои себитни за производството на челик, објави љуб-љански Дневник.

-Ова е прва казна, која заради картелско дого-варање ја добила некоја словенечка компанија,изјави Jonathan Todd, портпарол на комесарот запазарна конкуренција, Neelie Kroes.

Брисел одреди казна во висина од 61 милионевра на осум фирми кои учествуваа во картелот.Освен HSE, односно некогашната фирма ќеркана TDR Metalurgija, тоа се германските фирмиAlmamet, SKW Stahl-Metallurgie и ArquesIndustries, Evonik Degussa, Ecka Granulate,австриската фирма Donau Chemie и словачкатаNovacke chemicke zavody.

Шведско – холандската фирма Akzo Nobel,која исто така учествуваше во картелот, не е каз-нета, бидејќи таа пред Европската комисија горазоткрила картелот. Најмногу, 19,6 милиониевра ќе плати словачката фирма Novackechemicke zavody.

Словенски електрани казнети со 9,1 милиони евра

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 15:10 Page 17

Page 18: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

18 BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 84 Data 27. 07. 2009

СВет вести ...СВет вести ...

Кинеската влада ќе ги користи своитедевизни резерви,кои се најголеми во све-тот, за да ја поддржи и забрза експан-зијата и аквизициите на кинеските компа-нии на странските пазари, изјави кинес-киот премиер, Wen Jiabao, на средба содипломатите.

-Мораме да го забрзаме спроведување-то на нашата стратегија за излез на стран-ските пазари, што ќе го комбинираме сокористење на девизните резерви приизлезот на нашите претприемачи, изјавипремиерот и додаде дека Пекинг имажелба да го зголеми учеството на кинески-те компании во глобалниот извоз.

Стратегијата Излез (going out) е слога-нот за стимулирање на инвестициите иаквизициите надвор од Кина, посебно одстрана на државните индустриски џинови,како што се PetroChina, Chinalco, ChinaTelecom и Bank of China.

Кинеските нефинансиски директни вло-

жувања во странство лани пораснаа за63,6 отсто, на 40,7 милијарди долари воминатата година од само 143 милионидолари во 2002 година.

-Ова е првпат да слушнеме официјалнаартикулација на политиката за директнаподдршка на корпорациите кои купуваатимот во странство, рече Qu Hongbin, глав-ниот економист за Кина во банката HSBCза Financial Times.

Иако премиерот не кажа колку точно одвкупно 2.132 милијарди долари резерви ќебидат насочени кон кинеските компании,Qu Hongbin истакна дека тоа е дел одстратегијата за намалување на зависностана Кина од американскиот долар какорезервна валута. –Се работи за диверси-фикација на имотот во поширока смисла .Наместо акумулирање на девизнитерезерви и краткорочен финансиски имот,владата сака државата повеќе да акумули-ра долгорочни корпоративни реални

имоти.Државните компании, особено во секто-

рите нафта и природни ресурси, го заси-лија ловот на странски компании и имотзаради глобалната финансиска криза.Спрема тоа, во фокусот ќе бидат несамо западните земји, туку и земјите воразвој кои се богати со природни ресур-си. Заради глобалната економска и финан-сиска криза, кинеската влада се соочува сопроблеми поради стравот од пад на вред-носта на доларот и големата изложеност наземјата кон американскиот долар. Имено,Кина има најголеми девизни резерви насветот и се смета дека најголем дел од тиерезерви е токму во долари. Покрај ова,Кина е и најголемиот купувач на американ-ските државни обврзници, па Кина е вонекој вид стапица, бидејќи ако Кина преста-не да ги купува американските обврзници,нивната вредност нагло би паднала, а сотоа и вредноста на кинескиот имот.

кина

Девизните резерви за експанзија на компаниите

Зголемените профити на компаниите

во Европа ќе поттикнат најголем раст на

цените на нивните акции на крајот на

годинава од 2005 година, пишува

Блумберг, кој ги пренесува ставовите на

11 берзански аналитичари кои биле

анкетирани. Стратешките аналитичари

претходно проценија дека Standard &

Poor’s 500 Index ќе порасне за 8,4 отсто.

Скокот на највисоко ниво од декември

2003 година ќе ги оправда растечките

заработки на европските компании.

Податоците кои ги прибра Блумберг

говорат дека тоа ќе биде најголем скок

во последните шест месеци на кален-

дарскава година, од 2006 година.

Растот ќе биде поврзан со извештаите

за работењето, кои засега се добри,

вели за Блумберг Kilian de Kertanguy,

фонд менаџер во Cholet-Dupont Gestion

SA во Париз, кој управува со имот од 2,3

милијарди долари. – Голем капитал

едвај чека да се врати на пазарот. Ако

се појави вистински знак на заздравува-

ње, капиталот ќе тргне на акциите, вели

de Kertanguy.

Во текот на вториот квартал од оваагодина источноевропските економиипочнаа полека да заздравуваат, па наавстриските банки кои имаа своифилијали во овој регион, нема да имтреба нова владина помош, бидејќиимаат доволно капитал, изјави анали-тичарот на швајцарската банка CreditSuisse, Ања Хохберг.

- Стимулативните пакети во Европа иниз целиот свет треба да придонесат започеток на економскиот раст на источ-ноевропскиот регион во следните кварта-ли. Нашите прогнози велат дека досегапреземените мерки ќе бидат доволни занадоместување на кредитните загуби,дури и ако економското заздравувањеостане на ниско ниво, нагласи Хохберг.

Австриската Влада им додели 15милијарди евра на домашните банкиЕрсе банк и Рајфајзен Централбанк ворамките на владиниот пакет мерки запомош вреден 100 милијарди евра. Овиедве банки беа особено погодени од еко-номската криза, преку нивните филијаливо земјите од источна Европа.

Хохберг нагласи дека иако најлошосценарио предвидуваше кредитните загу-би во источноевропските земји да достиг-нат и до 38 милијарди евра, сепак анали-тичарите на Credit Suisse сметаат оти тиеќе изнесуваат околу 15 милијарди евра.

Според Credit Suisse, намалувањето наекономската активност во источнаЕвропа го достигнало дното во текот напрвата половина од 2009 година. - Ворегионот несомнено постојат извесниризици, но вкупните перспективи се воголема мерка позитивни, потенцираХохберг.

еВроПа

акциите ќе пораснатза 11 отсто до крајот

на годинава

Credit SuiSSe

источноевропските економиипочнуваат да заздравуваат

Велика Британија забележа квартален пад на БДП од 0,8отсто и годишен пад од 5,6 отсто во вториот квартал од година-ва. Овој годишен пад е најтежок од 1995 година, од кога се водитаква статистика.

Аналитичарите очекуваа значително помал квартален пад, одсамо 0,3 отсто, по остриот пад од 2,4 отсто во првиот квартал.Ова е петти квартален пад на британското стопанство, а одлани, кога британското стопанство влезе во рецесија, британ-

скиот БДП загуби кумулативно 5,7 отсто.Британија е првата поголема економија која ги објави подато-

ците за БДП во вториот квартал и податоците кои се полоши одочекуваните наметнуваат прашање колку брзо може да заздра-ви глобалната економија од најголемата финансиска криза вопоследните децении. Гледано по сектори, за кварталниот паднајмногу е одговорен секторот бизнис, услуги и финансии, којдоживеа процут во последнава деценија.

Велика Британија

Петти квартален пад на БДП

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 15:10 Page 18

Page 19: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI 19Data 27. 07. 2009 broj 84 берзНИК

Свет вести ...Свет вести ...

Европската инвестициска банка(ЕИБ) подготвува создавање наинвестициски фонд за развој наинфраструктурата во Европскатаунија, чии средсрва би биленаменети за изградба на патишта иреализација на проекти кои користатна алтернативни извори на енергија,објави интернет изданието нанеделникот Еуропиан војс.

Овој фонд би требало да сенарекува Маргерит 2020 - Европскифонд за енергетика, климатскипромени и инфраструктура, а сред-ствата од фондот би биле наменетисамо за потребите на сегашните 27земји-членки на ЕУ.

Во формирањето на овој фонд,

покрај ЕИБ, ќе учествуваат уштенеколку европски финансискиинституции, како италијанската банкаЦДП, француската ЦДЦ, германскатаКФВ Банкгрупе и шпанскиот Кредитенинститут. Секоја од овие банки битребало во фондот да вложи по 100милиони евра, а од него би седоделуале кредити во висина до петмилијарди евра.

Со предлогот за формирње нафондот се предвидува во следниотпериод во него да се вклучат и другиевропски банки. Овој фонд би требалода функционира во наредните 20години, при што првите инвестиции однего се предвидени во текот на 2010година.

еврОПСка инвеСтициСка банка

Фонд за развој на инфраструктурата во еУ

Јужнокорејскиот произведувач на електроника LGElectronics во второто тримесечје од оваа годинаоствари раст на профитот од 62 проценти, благода-рение на рекордната продажба на телевизори сорамен екран и мобилни телефони.

Профитот на LG во периодот од април до јуни сезголеми на 1,15 билиони вони (648 милиони евра),од 707 милијарди вони во истиот период минататагодина, со што е постигнат квартален рекорд.Прометот во тој период е зголемен за 17 проценти,на 8,48 билиони вони, од 7,23 билиони вони во вто-рото тромесечје минатата година.

Најголем раст од април до јуни е забележан вопродажбата на телевизори со ЛЦД екран - 45 про-центи на годишно ниво. Продажбата на мобилнителефони е зголемена за 7,8 отсто.

Германскиот концернСименс најави дека ворамки на планиранотонамалување на трошо-ците, планира даотпушти 1.400 работни-ци, меѓу кои 300 севработени вофилијалите на концер-нот во Германија,Швајцарија и Шведска.

Минатата годинаСименс објави план дека ќе го намали бројот навработените за 17.000, додека за 19.000 воведескратено работно време.

Претставникот на Сименс, Марк Лангендорф,изјави дека во две австриски фабрики на герман-скиот концерн работата ќе ја изгубат 830 лица, аво Велика Британија ќе бидат отпуштени 300работници.

Со намалувањето на бројот на вработените,компанијата планира да ја оствари целта на зголе-мување годишниот профит од основната дејност,во рамки на плановите да ги надмине минатого-дишните 6,6 милијарди евра, кои ги најави гене-ралниот директор на Сименс, Питер Лешер. Во филијалите на Сименс во 190 земји се вработе-ни околу 410.000 работници.

Протекционизмот може да ја про-длабочи и продолжи економскатакриза, дури и ако не доведе до падна стопанството, оцени генералниотдиректор на Светската трговска орга-низација (СТО) Паскал Лами вововедниот дел на Годишниот извеш-тај за трговијата.

- Привидното привлечно краткороч-но решение на задржување на про-изводството и потрошувачката внат-ре границите станува камен околувратот на нацијата, а состојбата севлошува и доколку трговските парт-нери одговорат на ист начин, додаваЛами.

Во извештајот се оценува декаправните сигурносни вентили, кој имовозможуваат на земјите да ги сус-пендираат обврските, кои се однесу-ваат на трговијата, може да и нане-сат штета на светската трговијадоколку се злоупотребат во протек-ционистички цели. СТО во извеш-тајот ја истражи праксата на користе-ње на вонредните мерки, со оглед настравувањата од протекционизам восегашната глобална криза.Организацијата, која ја надгледуваглобалната трговија, ги истражувашерестриктивните мерки, кои ги презе-маат повеќе земји, како оние со коисе кршат трговските спогодби, така ионие кои се дозволени во рамки напостоечкиот договор. СТО ги истраживонредните мерки, како што се само-заштитата, антидампинг и компензи-рачки царини, ревидирање на дого-ворените тарифи, извозни царини изголемување на царините на макси-

малното договорено ниво.Од друга страна, резултатите од

истражувањето на јавното мислењешто го спроведе американската аген-ција Ворлд паблик опинион во 19земји од светот покажуваат дека јав-носта се повеќе ја поддржува интер-венцијата на државата во еконо-мијата, како дел од мерките за над-минување на глобалната економскакриза. Според анкетата, државниотинтервенционизам го поддржуваатмнозинството од анкетираните жите-ли на 14 од 19-те земји опфатени соистражувањето. Во тие 14 земји,државниот интервенционизам про-сечно го поддржуваат 56 % од анке-тираните, додека само 15 ‘оценуваатдека со своите антикризни меркидржавите одат предалеку во меша-њето во економијата.

Мнозинство од анкетираните во 17од земјите сметаат дека е потребноформирање на глобален регулаторенорган за контрола на големитефинансиски институции, со цел да сеспречи појава на сериозни економскикризи во иднина. Против вакватамерка се 52 % од жителите на САД,додека 44 % од нивните сограѓаниподдржуваат формирање на таковорган. Во Русија пак, 39 % од анкети-раните се за формирање на ваквотело, а 36 % против.

Истражувањето е спроведено вопериодот од 4 април до 12 јуни и сонего се опфатени 18.066 испитанициод 19 земји од светот, во кои живеат62 проценти од вкупното светсконаселение.

LG ELEctronics

Профитот зголемен задве третини

СименС

Отпуштање на 1.400работници

СветСка тргОвСка Организација

Опасност од протекционизам

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 15:09 Page 19

Page 20: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

1. KRATOK pREglED NA NASTANI

1. MAT JA ОБВИНИ АЦВ ЗА ДВОЈНИ АРШИНИ (*****)2. ДА СЕ РЕСТАРТИРА СВЕДМИЛК (****)

23.07.2009 g. ЧЕТВРТОК

2. TOp VESTI - RElEVANTNOST pO BROJ NA OBJAVI

ДНЕВНИК

с.2 ЕКОНОМИЈАТА ВО СЕНКА НА ПРОТЕКЦИОНИЗМОТ

с.6 БИЗНИСМЕНИТЕ НАМЕСТО ЌЕ ДОБИЈАТ КАМПАЊА

с.6 ЕНЕРГЕТСКА СТРАТЕГИЈА ЗА ИЗОЛИРАН ОСТРОВ

с.6 MAT ОБВИНУВА ЗА ДВОЕН АРШИН

с.7 „СВЕДМИЛК” МОЖЕ ДА СЕ РЕСТАРТИРА СО 1.000.000 ЕВРА

с.7 ОТВОРЕНА ПРЕТСТЕЧАЈНА ПОСТАПКА ЗА БИТОЛСКИ „ТРАНСКОП”

с.7 КОМПАНИИТЕ ОЧАЈНИ ЗА СВЕЖ КАПИТАЛ

БИЗНИС

с.2 ПОТПИШАНА ЕКОНОМСКА СПОГОДБА

с.2 УВОЗОТ НА ЕНЕРГИЈА ЗНАК ЗА АЛАРМ

с.2 ОТВОРЕНА ПРЕТСТЕЧАЈНА ПОСТАПКА ЗА БИТОЛСКИ „ТРАНСКОП”

с.4 БИЗНИСМЕНИТЕ НЕЗАДОВОЛНИ ОД ДОСЕГАШНАТА БОРБА ПРОТИВKPИЗAТA

с.4 БАНКИТЕ ПОДГОТВЕНИ ЗА ЦРНИ СЦЕНАРИЈА

УТРИНСКИ ВЕСНИК

с.3 СТАВРЕСКИ ПОРАЧАЛ - СИТЕ НА ШТЕДЕЊЕ

с.5 MAT JA ОБВИНИ АЦВ ЗА ДВОЈНИ АРШИНИ

с.7 КОМПАНИИТЕ НЕМААТ ПАРИ - БАРААТ СВЕЖ КАПИТАЛ

с.7 „АЛКАЛОИД” ЌЕ ГРАДИ ФАБРИКА ВО БЕЛГРАД

с.8 МАКЕДОНИЈА ИЗОЛИРАН ОСТРОВ И ВО ЕНЕРГЕТИКАТА

ВРЕМЕ

с.7 КРИЗАТА ПОПУШТА, САМО НЕ ВО МАКЕДОНИЈА

с.7 РЕБАЛАНС НА БУЏЕТОТ ЗА СПАС НА „СВЕДМИЛК”

с.7 МИЛИОН ЕВРА ЗА МЛЕКАРНИЦАТА

с.7 ЕВН НЕ САКА ДВОЈНИ ДАВАЧКИ

ВЕЧЕР

с.5 ПРОДОЛЖУВААТ ПРЕПУКУВАЊАТА MAT АЦВ

с.7 ДА СЕ РЕСТАРТИРА СВЕДМИЛК

с.7 АЛАРМОТ Е ВКЛУЧЕН

ВЕСТ

с.2 КОМПАНИИТЕ БАРААТ ВЛАДАТА ПОВЕЌЕ ДА ГИ СЛУША

с.4 СРПСКАТА ВЛАДА ДА ГО ОТСТРАНИ ПРОТЕКЦИ-ОНИЗМОТ

НОВА МАКЕДОНИЈА

с.8 MAT И АЦВ ПАК ВО ТУРБУЛЕНЦИЈА

с.8 ДА СЕ НАМАЛАТ ЦАРИНИТЕ И ДАНОЦИТЕ ЗА СПАС ОД КРИЗАТА

с.8 ПАРИ ОД БУЏЕТОТ ЗА РЕСТАРТИРАЊЕНА „СВЕДМИЛК

ШПИЦ

с.8 CТОПАНСТВОТО ВО ТУНЕЛ , МИНИСТРИТЕ ОСВЕТЛЕНИ

с.8 „ТРАНСКОП” БИТОЛА ПРЕДСТЕЧАЈ

с.10 РАЗЛИЧНИ ПРОЦЕНИ ЗА РЕСТАРТИРАЊЕ НА „СВЕДМИЛК”

Конференцијата-Пазарните економии вокриза, што во Скопје ја организираше ЕвропскатаБизнис асоцијација (ЕБА) во соработка со фонда-цијата Конрад Аденауер и разгледувањето наСтратегија на енргетичарите, денес во фокус насите печатени медиуми.

- Има ли светло на крајот од тунелот? -Светската економска криза сите не турна во тунел,а на неговиот крај е светлината до која треба даизодиме трнлив пат. Само со добра економскастратегија, земјава може што понепогодена да јасогледа виделината. Каде сме сега во овој тунел,на почеток, средина или се наѕира крајот. На овиепрашања отворено вчера се дебатираше од стра-на на македонските економисти, министри, домаш-ни и странски бизнисмени на конференцијата -Пазарните економии во криза, што ја организира-ше ЕБА во соработка со фондацијата КонрадАденауер.

Според Фатмир Бесими, министер за еконо-мија, има светло за македонската економија, нотреба да се знае како најбезбедно да излеземе одтунелот.

Претставниците на компаниите пак бараатдополни-телно да се намалат царините и даноцитеи да се обезбеди полесен пристап до свеж капи-тал. Бизнисмените информи-раа дека поради кри-зата се соочуваат со намалена наплата на побару-вањата, a скапите кредити дополнително j aотежнуваат ситуацијата и негативно влиј аат врзликвидно-ста на компаниите. Анкетата меѓу компа-ниите од ЕБA покажала дека досегашните анти-кризни мерки на Владата не биле доволни.

За да се надминат проблемите предизвиканиод оваа сериозна светска економска криза потреб-ни се дополни-телни заеднички напори од странана бизнис заедницата, владата и сите институциирелевантни за економијата. Многу бизниси се

соочуваат со сериозен недостиг од капитал и лик-видност изјави Гинтер Офнер, претседател наЕБА.

Алармот е вклучен и во енергетиката. - Да сеизготви акционен план и обезбедат финансискисредства, за реализација на гасните електрани итоплани, порача академикот Томе Бошевски навчерашната тркалезна маса која ја организиорашеЗдружението на енергетичарите на Македонија(ЗЕМАК). Тема на конференцијата бешеСтратетјата за развој на енергетиката во земјава запериод 2008 до 2020 година, со визија до 2030година. Енергетичарите сметаат дека недостатокотна енергија го товари државниот буџет и затоаалармот треба да се вклучи, односно итно да серевитализираат постојните енергетски објекти воземјава, но и да се инвестира во нови.

Енергетската стратегија на МАНУ како да еправена за изолиран остров, а не за држава воцентарот на Балканот. Вака професор ВангелФуштиќ од Електротехничкиот факултет ја комен-тира- Стратегијата за развој на енерге-тиката воМакедонија од 2008-2020 година на вчерашнотојавно советување. Стратегијата на МАНУ ја крити-куваше и професорот на Машинскиот факултетАтанаско Тунески, кој смета дека не се работи застратегија, туку за -преглед на стари предлози наенергетски објекти, кои се одамна познати.Професор Фуштиќ, пак, смета дека воопшто не еобјаснета методологијата на подготвување настратегијата. - Според Фуштиќ, стратегијата вониту еден момент не дава одговор на прашањетокако ќе се реализираат сите тие проекти, а неманиту економско-финансиска анализа ниту инвести-циски менаџмент за објектите. - Бидејќи немаваков инвестициски менаџмент, не можеме да сеодлучиме за едно од предвидените сценарија.Исто така не се согледани можностите за регио-

нално поврзување на земјава во енергетскиот сек-тор. Стратегијата како да е правена за изолираностров истакна професор Фуштиќ.

Случајот Сведмилк се уште топ тема. -Соребалансот на Буџетот да влезат пари за рестарти-рање на Свидмилк. Ова вчера го побара ТрифунКостовски во името на уште 3.000 оштетени млеко-производители на средбата со министерот заземјоделство Љупчо Димовски. Според него, зарестартирање на Свидмилк се потребни меѓу 3,5 и4 милиони евра, а за нормално функционирањеокоду 10 милиони евра. Толку чини, велиКостовски, споменик на Александар Македонски воцентарот на Скопје.

Костовски на кој млекраницата му должи надмилион евра за предадено млеко, на состанокот соминистерот предложил, откако ќе се обезбедатпарите, Свидмилк да почне со мало производствошто веднаш ќе се пласира.

-He се откажуваме од напште побарувања ибараме по секоја цена млекарницата да се рестар-тира. Подготвени сме и на отстапки за да имаефект. Се подготвува ребаланс на Буџетот во којинсистираме да се преземат сериозни мерки заземјоделците зашто тие во оваа исклучителнокризна година може да се соочат со катастрофал-ни последици, изјави Трифун Костовски по двоча-совната средба кај министерот.

Денешните весници пренесуваат, Алкалоидотвора производствени погони во Србија. -Најголемиот македонски производител на лековипочна активности за отворање производственкапацитет во Белград. Претставникот на Алкалоидво Србија, Игор Петров, вчера соопшти дека глав-на причина за тоа е исфрлањето на девет лека одпозитивната листа во Србијa за последниве 18месеци, пренесе МИА.

20 BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 84 Data 27. 07. 2009

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 15:09 Page 20

Page 21: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

1. KRATOK pREglED NA NASTANI

1. ВЛАДАТА НЕ РАЗМИСЛУВА ЗА КРИЗЕН ДАНОК (****)

2. ВЛАДАТА ЌЕ ШТЕДИ И НА ПРОМОЦИИТЕ ЗА ИНВЕСТИЦИИ (***)

24.07.2009 g. ПЕТОК

2. TOp VESTI - RElEVANTNOST pO BROJ NA OBJAVI

ДНЕВНИК

с.7 ВЛАДАТА НЕ РАЗМИСЛУВА ЗА КРИЗЕН ДАНОК

с.9 СТРАНЦИТЕ НЕМА ДА ПЛАЌААТ ПАТНА ТАКСА

с.9 МЛЕКАРИТЕ ОД „СВЕДМИЛК” ПОД КАПА НА ИБМ

с.9 МЕРКАТОР ДОАЃА ПРЕКУ ТУШ

с.9 КЛАНИЦИТЕ ПОД ЛУПА НА ЕУ

БИЗНИС

с.2 ПРОИЗВОДСТВО НА ЛЕКОВИ И ВО СРБИЈА

с.2 АМЕРИКАНЦИТЕ БАРААТ “ПЕКОРИНО”

с.2 СЕ ИЗГОТВУВААТ БУЏЕТСКИТЕ ПРИОРИТЕТИТЕ ДО 2012 ГОДИНА

с.2 СТАРТ СО РАБОТА ВО АПРИЛ ИДНАТА ГОДИНА

с.2 НОВИ ЛОКАЦИИ НА БАНКОМАТИ

с.4 HOBИ БИЗНИСИ НЕМА ПОСТОЈНИТЕ СЕ БОРАТ CO БЛОКИРАНИ СМЕТ-КИ И СТЕЧАИ

с.7 ПРОДОЛЖУВА ВОЈНАТА MAT- АЦВ

с.9 ПРОМЕТОТ НА БЕРЗАТА СЕ „СТОПИ” НА 2,2 МИЛИОНИ ДЕНАРИ

УТРИНСКИ ВЕСНИК

с.8 ЌЕ СЕ ШТЕДИ И НА ПРОМОЦИИТЕ ЗА ИНВЕСТИЦИИ

с.8 „ЏОНСОН МЕТИ” ЌЕ ПРОИЗВЕДУВА ВО АВГУСТ

с.9 „МЕРКАТОР ПРЕКУ „ТУШ” ВЛЕГУВА ВО МАКЕДОНИЈА

с.9 РЕКОРДНО НИЗОК ПРОМЕТ НА БЕРЗАТА

ВЕЧЕР

с.5 ИМБ ИЗВЕЗУВА ПАСТЕРИЗИРАНО МЛЕКО ВО ГРЦИЈА

с.7 ВО АВГУСТ СТАРТ НА ПРОИЗВОДСТВОТО

ВРЕМЕ

с.7 РУЧЕЦИТЕ ЌЕ ГИ ИЗЕДАТ ПЛАТИТЕ

с.7 ОД ЛОЗЈАТА НА ЕВРОПСКИТЕ ТРПЕЗИ

ВЕСТ

с.2 ТЕ-ТО ЌЕ CТАРТУВA СО РАБОТА OД АПРИЛ 2010

с.5 ГУВЕРНЕРОТ НИШТО НЕ И МОЖE НА ДРЖАВНАТА БАНКА

с.5 BЛАДАТА СИ ПPAВИ БАНКА БЕЗ КОНТРОЛА

с.7 HИКOJ НЕ КAЖYВA КAДE СЕ ПЛАТИТЕ НА ВРА-БОТЕНИТЕ ВO“MAКEДOНИJA ПАТ”

НОВА МАКЕДОНИЈА

.8 СОСЕДИТЕ ВОВЕДУВААТ КРИЗЕН ДАНОК, МАКЕ-ДОНИЈА ЛАДНА КАКОКАМЕН

с.8 ЏОНСОН МЕТИ ЌЕ ПОЧНЕ ДА ПРОИЗВЕДУВА ВО АВГУСТ

с.8 ВРАБОТЕНИ ВО ЕВН КРАДЕЛЕ СТРУЈА ОД ЕЛЕМ

ШПИЦ

с.8 КРИЗАТА НЕ ЈА ЗАБАВИ ИЗГРАДБАТА НА ГАСНАТА ЦЕНТРАЛА

с.8 РИКЕР ЈА ПОСЕТИ ИМБ

с.8 ЕЛЕМ И ЕВН ВО НОВА ВОЈНА

-Соседите воведуваат кризен данок,Македонија ладна како камен; Владата не разми-слува за кризен данок, се дел од насловите воденешните весници кои го привлекуваат внима-нието на читателите. -Македонската влада неманамера да ги зголеми постојните даноци ниту, пак,да воведе нови давачки за да се покријат загубитево буџетот предизвикани од економската криза поурнек на некои земји од регионот, кои почнаа давоведуваат еден вид самопридонес или новиданоци за полесно да се надминат финансискитезагуби во нивните државни каси. Така, Владата наСрбија од 1 јуни воведе дополнителен данок науслугите во мобилната телефонија од 10 отсто.

Министерството за финансии не подготвуваникаков кризен данок, ниту има потреба од таковданок. Воведу-вањето нови даноци, вклучителнокризен данок, не е пред-видено во програмата-Преродба во 100 чекори надградена и проширенавелат од ресорот финансии, каде што од неодам-на нов министер е досегашниот вицепремиер заекономски прашања Зоран Ставрески.

Експертите препорачуваат итен ребаланс набуџетот , објави Време.-Ако итно не се направиново кастрење на буџетот, со месеци ќе доцнатплатите за буџетарите, пензиите, а може да недо-стигаат пари и за социјалната помош, предупреду-ваат експертите.

Никако не треба да се штеди на луѓе, врабо-тените треба да земаат редовно плата, а не требада доцнат ниту пензиите. Треба привремено дазапрат новите вработувања, како и хонорарните,барем додека економијата е во криза. За да сеспасат работните места на јавната администра-ција мора сега да се скратат или сосема да се уки-нат непотре-бните трошоци како што се јавнинабавки на опрема, мебел, возила, службени пату-вања, реклами, семинари, деловни ручеци. На

втор ребаланс не смее да се чека до септемвривели Џевдед Хајредини, поранешен министер зафинансии. Тој смета дека во економска криза,државата не може да очекува пораст на приходи-те од домашните плаќачи.

-Владата ќе штеди и на промоцијата на инве-сти-циите, пишува Утрински весник. -Ќе се штедии на привле-кување странски инвестиции. ИакоВладата на ова поле досега беше доста широка ине се прашуваше колку чинат скапите реклами,лобирања и трошоците за економските промото-ри, сега најдена во тесно, штедливата политикашто ја наметнува новиот министер за финансии,Зоран Ставре-ски, ги зафати сите владини инсти-туции. И во Агенцијата за странски инвестициидобиле инструкции дека ќе мора да ги скратат тро-шоците. Каде ќе се намалуваат средства, се’ уштеод оваа институција не можат прецизно да кажат.

Кризата го подјадува стопанството, анализи-ра Бизнис. Забавеното отворање нови бизниси, одедна страна, и пораст на бројот на фирми со бло-кирани сметки и фирми во стечај, од друга страна,се последиците од кризата кои се чувствуваат водомашното стопанство. И покрај сите убедувањана државата, дека кризата нема да го погоди сто-панството и затоа, нема место за паника, aсостојбата е под контрола, сепак, последиците сетука и корпоративниот сектор веќе на големо гичувствува....

Статистичките податоци покажуваат декабројот на претпријатија во кои е поведена стечајнапостапка во 2008 година, е зголемен за 194, или за12,6% во однос на претходната година. Но, овојраст е ублажен од фактот дека овие фирми пре-тставуваат само 1,4% од вкупниот број пре-тпријатија. Исто така, зголемен е и бројот на прав-ни лица со блокирани сметки за 3.045, или за27,3% за период од една година. Дополнително

загрижува фактот дека бројот на блокирани депо-ненти продолжува да расте и годинава, при што накрајот од мај достигна ниво од 14.504.

Владата си прави банка без контрола, објавиВест.-Македонската банка за поддршкa на раз-војот (МБПР) директно ќе ги кредитира малите исредни претпријатија со пари со пониска каматаотколку деловните банки, но нема да подлежи наконтрола на Народната банка, предвидува новиотПредлог-закон за МБПР. -На работата на МБПРне се применува Законот за супервизија на осигу-рувањето, предвидела Владата покрај другитеизземања од одредбите според кои функционира-ат другите банки.

-Што ќе се случи ако Банката прави пласманиза ќои нема обезбедено резерва? Co кои инстру-менти гувернерот ќе интервенира доколку Банкатаги надмине одредените лимити со монетарнатаполитика?, се прашања поради коиопозици-јатапредлага со амандман Министерството за финан-сии да врши контрола на работењето на МБПР.

Денес ќе читате и дека Британската компа-нија за катализатори Џонсон Мети, најверојатноследниот месец ќе започне со производство воземјава во слободната економ-ска зона. СпоредВиктор Мизо директорот на Агенцијата за странскиинвестиции менаџментот на компанијата гоинформирал дека изградбата на погонот езавршена.

Кризата не влијае и на изградбата на комби-ни-раната гасна централа, Те-То. Изградбата сеодвива според планот, а централата ќе почне соработа, според најавата, во април наредната годи-на. Според инвеститорите, кризата не успеала давлијае врз забавувањето на реализацијата на про-ектот тежок 150 милиони евра, со кој треба бареммалку да се поправи лошата енергетска слика наМакедонија.

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI 21Data 27. 07. 2009 broj 84 берзНИК

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 15:09 Page 21

Page 22: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

22 BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 84 Data 27. 07. 2009

1. KRATOK PREGLED NA NASTANI

1. КОНКУРЕНТНИ ИНВЕСТИЦИИ ВО ЕНЕРГЕТИКАТА (*****)2. БЛАГ ПАД НА ИНФОРМАТИЧКИОТ ПАЗАР (***)

25.07.2009 g. САБОТА

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI

ДНЕВНИК

с.7 ИЗГОР ЦЕНА ЗА КУБИК ДРВАс.7 ОТФРЛЕН ПРИГОВОРОТ НА „ВИП” ЗА ВЛАДИНИТЕ МОБИЛНИ

с.8 КОНКУРЕНТНИ ИНВЕСТИЦИИ ВО ЕНЕРГЕТИКАТА

с.8 БЛАГ ПАД НА ИТ-ПАЗАРОТ

с.8 РЕКОРДЕН ИЗВОЗ НА „ЖИТО ВАРДАР”

УТРИНСКИ ВЕСНИК

с.5 КУЛМИНИРА КРИЗАТА КАЈ СТОЧАРИТЕс.6 ДЕСНАТА РАКА НА СТАВРЕСКИ ДРЖАВЕН СЕКРЕТАР ВО ФИНАНСИИс.6 КОНЕЧНО, БЛАГ ОПТИМИЗАМ ВО ИНДУСТРИЈАТАс.7 ДРЖАВАТА ДА СЕ ИЗЈАСНИ ДАЛИ ИМА ПАРИ ЗА ЕНЕРГЕТИКАТАс.7 ЕВН АПЕЛИРА ГРАДЕЖНИЦИТЕ ДА КОРИСТАТ ПОДЗЕМЕН КАТАСТАРс.7 ЗА НОВИТЕ КОРИСНИЦИ НА ВИП, НОВИ АПАРАТИ ЗА 0 ДЕНАРИ

ВЕЧЕР

с.2 МАКЕДОНИЈА СО НАЈМАЛ НАДВОРЕШЕН ДОЛГ ВО РЕГИОНОВ

с.7 НУКЛЕАРКА ВО МАКЕДОНИЈА НЕ Е БАБА РОГА

с.7 ЗА ЕДНА НЕДЕЛА, ЖИТО ВАРДАР ИЗВЕЗЕ 107 ТОНИ СВИНСКО МЕСО

с.7 BИП СО НОВИ ТЕЛЕФОНИ

ВРЕМЕ

с.7 БАНКИТЕ СЕ МАЧАТ ДА СИ ГИ НАПЛАТАТ КРЕ-ДИТИТЕ с.7 ЌЕ СЕ МЕНУВААТ ТРИ ОДРЕДБИс.7 МАКЕДОНИЈА ЌЕ ГРАДИ НУКЛЕАРКА?

ВЕСТ

с.6 НЕ СМЕ КОНКУРЕНЦИЈА НА БАНКИТЕ

с.6 ОТФРЛЕНА ЖАЛБАТА НА ВИП ПРОТИВ КОСМОФОН И Т-МОБАЈЛ

с.7 “БРИТИШ ЕРВЕЈЗ” САКА ДA ЛЕТА OД СКОПЈЕ

с.7 СТАВРЕСКИ ДА КАЖЕ ДАЛИ ИМА ПАРИ ЗА ЕНЕРГЕТСКИ ПРОЕКТИ

НОВА МАКЕДОНИЈА

с.4 МАКЕДОНИЈА ИСКОРИСТИ САМО ТРЕТИНА ОД ИПА-ФОНДОВИТЕс.8 СЕ ПОДОБРУВА ЕКОНОМСКАТА СОСТОЈБА ВО ПРЕ-РАБОТУВАЧКАТАИНДУСТРИЈА

ШПИЦ

с.9 ЕЛЕМ CO НОВ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМ

с.10 ОТФРЛЕН ПРИГОВОРОТ НА ВИП ЗА ВЛАДИНИОТ ТЕНДЕР

с.10 ОМ: ГРУЕВСКИ ГО ШТИТИ КРИМИНАЛОТ ВО „СВЕДМИЛК”

Првата јавна расправа по Предлог - стратегијатаза развој на енергетиката 2008-2020, која ја изра-боти МАНУ, топ вест во денешните печатенимедиуми. -На земјава и требаат големи и совреме-ни енергетски капацитети поради што изградбатана нуклеарна централа е реалност. Токму затоаоваа алтернатива за решавање на лошата енер-гетска состојба во земјава треба да стои како отво-рено прашање, а не да не се турка под килим и дасе прави непотребна фама дека тоа е бабарога.Ова е дел од размислувањата на енергетските екс-перти, кои ги пренесува Вечер. Дневник пак, текс-тот го започнува со изјавата на Питер Јохансон одСветската банка, кој на расправата истакна декадржавата мора да осигури дека големите инвести-ции во енергетиката, особено во хидроелектрани-те, ќе бидат конкурентни на поширокиот пазар.Јохансон, исто така, препорача ценовни и тарифниреформи за централното греење и електричнатаенергија, како и на регулаторната рамка во целинасо заштита на социјално загрозените семејства.Министерот за економија Фатмир Бесими најавидека стратегијата предви-дува оти во наредниотпериод нето увозот на струја ќе се намали, но тоане значи дека ќе се задоволи домашната потрошу-вачка со домашно производство. -Нашиот енергет-ски пазар ќе биде отворен и ќе има поголем протокна енергија, и увоз и извоз. Тоа е битно од економ-ски аспект затоа што нето-увоз на енергија значиодлив на девизи, a нето-извоз значи прилив надевизи, рече Бесими, додавајќи дека станува зборза стратегија што предвидува нашата енергетикада биде добро интегрирана во енергетскиот пазарво регионот и во светот. Инаку, во двете сценаријае предвидена изградба на нови хидроелектрани совкупна моќност од 780 мегавати, три топлинскигасни електрани за комбинирано производство наелектрична и топлинска енергија (ТЕ-ТО) со вкуп-на моќност од 564 мегавати. Се предлага и поголе-мо користење на природниот гас во домаќинстватаи индустријата како супституција за електричнатаенергија.Во весниците може да се прочита дека по двегодини експлозивен раст, македонскиот пазар наинформа-тичка технологија во 2008 година забе-

лежа пад од 2,9 отсто, со вкупна продажба од 159милиони долари. Падот е уште поголем ако сеизрази во денари и тој изнесува 10,1 отсто, пока-жува студијата на ИДЦ, меѓународна компанија заистражување на пазарот. Во студијата се истакну-ва дека падот на потрошувачката на ИТ-пазарот воземјава е очекуван по исклучителната висока стап-ка на раст што беше постигната во 2007 година,која скокна дури на 63,8 отсто во однос на претход-ната година.- Тоа најмногу се должи на напредна-тата економска клима и делумно на зголеменатапотреба на домаќинствата и финансиските инсти-туции и солидната телекомуникациска потрошу-вачка. Иако намале-на, забележителна е и влади-ната потрошувачка, вели директорот на ИДЦАдриатикс, Борис Житник. Податоците покажуваатдека минатата година потрошувачката на инфор-матички услуги пораснала за 38,4 отсто.Продажбата на софтвери се зголемила за 5,8отсто, додека на хардвер 12,9 отсто. Уделот наинформатичките услуги во целоку-пниот македон-ски ИТ-пазар лани изнесувал 22,8 отсто, на про-дажбата на софтвер отпаѓаат 10,9, a на хардвер66, 2 отсто.Министерствата немаат капацитет за ИПА фондо-вите, информираат весниците, пренесувајќи јаизјавата на вицепремиерот за евроинтеграции,Васко Наумовски, кој смета дека министерствата,општините и невладиниот сектор се одговорни занеискористувањето на средствата од претпристап-ната помош (ИПА), кои ги одобрува ЕУ. Државатаискористила само една третина од 40-те милиониевра од тие фондови и тоа главно за зајакнувањена капацитетите на институциите и за подобрува-ње на преку-граничната соработка со соседите.Повлекувањето на парите од Фондовите е на поче-ток, додека за останатите три компоненти се уштене се создадени услови за користење на европски-те пари. Се подобрува економската состојба во преработу-вачката индустрија. Менаџерите на компаниите одовој сектор проценуваат дека тековната економскасостојба во јуни е поповолна во однос на претход-ните два месеца, а во исто време се зголемиленивните порачки. Просечното искористување на

капацитетите на претпријатијата во јуни 2009 годи-на, во однос на претходниот месец, е зголемено иизнесува 55,4% од нормалното искористување.Најголемо влијание на ограничувањето на обемотна производството во јуни се уште имаат недовол-ната странска побарувачка со 23,5 отсто, недовол-ната домашна побарувачка со 17,1 отсто, финан-сиските проблеми со 13,1 отсто и неизвесното еко-номско опкружување со 11,6 отсто.Граѓаните и фирмите се повеќе доцнат во исплата-та на ратите од кредитите, a банките до 31 мартгодинава не можеле да наплатат повеќе од 208милиони евра, покажува ревизорскиот извештај наНародна банка, што го пренесува Време. Банкитево првите три месеци од годинава добиле недви-жен имот, опрема и деловни простории во вред-ност од 40,8 милиони евра од активираните хипо-теки од граѓани и фирми што не успеале да го вра-тат кредитот. Уплашени за своите пари, банките вопоследно време брзаат со наплатата, a на клиентиим се јавуваат по само еден ден задоцнување.Операторот ВИП ги намали цените на уште трителефонски апарати, со што новите постпејд-корисници, освен што ќе можат да зборуваат занула денари минута кон целата мрежа на ВИПзасекогаш без надомест за воспоставување повик,ќе можат и да ги добијат совреме-ните телефонскиапарати за нула денари. Со ВИП е поврзана ивеста дека Комисијата за заштита на конкурен-цијата го отфрли како неоснован приговорот наовој оператор дека понудата на Космофон замобилна телефонија на владиниот тендер го уривателекомуникацискиот пазар.Македонската банка за поддршка на развојот(МБПР) немаa да биде конкуренција на деловнитебанки, тврди директорот на МБПР, ДраганМартиновски во Вест. -Директните пласмани наМБПР ќе бидат ограничени, како впрочем и на ситеразвојни банки во светот, во сектори, дејности икон целни групи каде пазарните механизми пока-жуваат слабости. Точно е дека во законот немаограничување, но законот ja дава само општатарамка. Изборот на дејностите ќе се прави согласноекономската политика на Владата, велиМартиновски.

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 15:09 Page 22

Page 23: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI 23Data 27.07.2009 broj 84 берзНИК

ГЛОБУС

С.10 ФАКТУРИТЕ СЕ ЧУВААТ ВО ФРИЖИДЕР

Последниот извештај на НБРМ фрла додатна светлина врз актуелни-

те состојби во стопанството. Тие се такви што јасно се покажува дека биз-

нисмените не кукале залудно, кога од Владата барале итна помош, одно-

сно кога најавуваа дека нема да издржат до септември, кога само некои

од нив ќе можат евенту-ално да сметаат на првите транши на кредитната

линија од 100 милиони евра, која е обезбедена од европските банки.

С.11 СПОРОТ СО ЕВН ЈА МИНА ГЕРМАНСКАТА ГРАНИЦА

He помина многу време од изјавата на првиот човек на ЕЛЕМ, Влатко

Чинговски, дека спорот меѓу неговата фирмаи ЕВН ќе биде мачкина каш-

лица, a тој станува се поголем и поголем дипломатски залак, што сам за

себе станува доволен да ги задушува нашите евро-атлански аспирации.

Последната алка во низата реакции за тоа како ЕЛЕМ го доби спорот во

скопска „двојка” се неколку изјави на видни германски офици-јални лица,

токму на оваа тема.

С.21 И ПЛАТИТЕ ЌЕ БИДАТ НА УДАР

Владината политика со засилени непродуктивни инвестиции да ја

совлада или барем да ги пресретне последиците од економската криза не

успеа. Паднаа во вода сите нејзини проекции за растот на бруто домаш-

ниот производ, индустриското производство, зголемувањето на извозот,

вработеноста, најавите за странски директни инвестиции од кои „нема да

може-ме глава да кренеме”, како што не уверуваше мини-стерот Веле

Самак... Приливот во државната каса од разните даноци е се помал, a

обврските се повеќе притискаат.

С.39 ТЕНДЕРИТЕ СЕ МЕСТАТ ДОДЕКА НЕ СЕ НАМЕСТАТ

Меѓу стопанствениците постои мислење дека тендерите се местат,

дека постои висок степен на корупција во земјата, a тоа не може да ги стави

јавни-те набавки под стаклено ѕвоно. Вака размислува Ацо Спасовски од

Стопанската комора на Македонија. Тој истакна дека постои резерва кај

голем број нивни членови дали да учествуваат на тендерите, каде што

државата е таа која треба да одлучува. Добро е да се направи анкета токму

кај оние кои излегуваат на ваков натпревар и тој се ќе покаже.

ФОКУС

С.22 ЕНЕРГЕТСКАТА ЗАЕДНИЦА “САКА” ДА ГИ УРНЕ ТЕМЕЛИТЕ НА“ПРЕРОДБАТА”

Енергетската заедница даде рок од два месеци за Македонија да го

смени Законот за енергетика, во делот на Измените на Законот што

Владата ги направи минатата година. Co нив, според Енергетската

заедни-ца, државната компанија ЕЛЕМ е поставена во привилегирана

позиција на пазарот.

Македонија не успеа да го отвори пазарот на големопродажба на елек-

трична енергија во согласност со потребите не ЕУ Директивите, што

Македонија ги прифати со потпишувањето на Документот за основа-ње на

Енергетската заедница.

С.30 ПРЕРОДБАТА РОДИ БЕРЗАНСКА ХИБЕРНАЦИЈА

Непосредно пo завршетокот на вториот квартал од годинава, најголе-

мите банки во САД, кои беа и носители на глобалната финансиска криза,

објавија дека во вториот квартал оствариле добивка. Ваквата информа-

ција предизвика значително зголемување на оптимизмот кај инвеститори-

те, што, пак, предизвика благ пораст на индексите на берзите во САД. Она

што особено фасцинираше во изминатите неколку денови е влијанието на

првиот човек на Федералните резерви, Бен С. Бернанке со неговата

изјава дека економијата во САД покажува знаци на стабилизација, која

дополнително ги раздвижи пазарите на капитал.

С.31 НАФТАТА ЗА ПЕТ ДЕНА ПОРАСНА ЗА 10 ОТСТО

Цената на суровата нафта за купопродажен договор со испорака во

септември на стоковата во Њујорк во средата падна за 0,75 отсто, на

65,12 американски долари, откако во вторникот доби на вредност од 2,55

отсто, со пораст на 65,61 долар. Заклучно со вторникот, наназад во пет

последователни дена, цената на барел сурова нафта порасна за 10,23

отсто.

С.32 АКЦИИТЕ ОД ТЕЛЕКОМУНИКАЦИСКИТЕ СЕКТОРИ НАЈСИГУРНАИНВЕСТИЦИЈА

Психолошкиот елемент кај инвеститорите останува да биде еден од

главните движечки фактори на цените на хартиите од вредност на маке-

донскиот пазар. Имајќи го предвид обемот на истргувани хартии од вред-

ност, учесниците, како и неприсуството (односно моменталната незаинте-

ресираност) на поголемите странски инвеститори, како на страната на

понудата така и на страната на побарувачката, може слободно да се

заклучи дека во овој момент цените на акциите на голем број македонски

издавачи кои се формираат на пазарот на капитал се нереферентни.

КАПИТАЛ

С.21 ЕКОНОМСКОТО ЧУДО ЗАВРШИ НА ЛОПАТИТЕ

Економијата со години наназад е тема на која граѓаните на

Македонија доживуваат колективна фрустрација. Имаме највисока стапка

на невработе-ност, остануваме на дното со најниска плата, стран-ските

инвеститори отворено не одбегнуваат, имаме очајни патишта и врски со

светот...Полека се губи и надежта и вербата која пред повеќе од три годи-

ни на Македонија и ја даде Владата на премиерот Никола Груевски. Оваа

владејачка гарнитура дојде на власт токму заради тоа што успеа да го

убеди народот дека економскиот развој на земјата и подобрувањето на

животниот стандард на граѓаните и се приоритет.

С.32 КРИЗАТА ЈА РУШИ И ГРАДЕЖНАТА ИНДУСТРИЈА

Откако глобалната економска криза им ја намали работата на гра-

дежните компании на странските пазари и им создаде проблеми со напла-

тата, послед-ниве неколку месеци тие имаат се поголеми проблеми и на

домашниот пазар. После падот од 36,6% на вредноста на договорените

градежни работи во странство во првите три месеци годинава, статисти-

ката покажа дека глобалната финансиска криза ги крати и инвестициите

во патиштата, зградите и деловните објекти на домашниот пазар.

С.38 ЏОНСОН МЕТИ КЕ ПОЧНЕ ДА ПРОИЗВЕДУВА ВО АВГУСТ

Британскота компанија за производство на катализатори Џонсон

Мети основа компанија во Македонија, а од крајот на август најверојатно

ќе почне со производство во слободната економска зона Бунарџик.

Според Централниот регистар, новата фир-ма зо производство, трговија и

услуги-Џонсон Мети е основана во Скопје, со седиште во технолошко-

индустрискато развојно зона Бунарџик. Во уписот зо основање не е наве-

дено кој ќе биде директор на Џонсон Мети во Скопје. Директорот но

Агенцијата за странски инвестиции Виктор Мизо вели дека прои-зводство-

то треба да почне на крајот на следниот месец.

С.39 НУКЛАРНАТА ЦЕНТРТРАЛА СЕ УШТЕ САМО ПОЛИТИЧКА ОДЛУКА

Кои се причините за одолговлекувањето на тендер-ските процедури

за хидроцентралите Чебрен и Гали-ште, ако се знае дека Македонија е

веќе длабоко навлезена во енергетската криза?

Чебрен и Галиште е значајна инвестиција за Македо-нија. Се оди со

начинот на Јавно приватно партнераво (ЈПП), значи бараме инвеаитор кој

заедно со ЕЛЕМ ќе влезе со инвестиција во Чебрен и Галиште и во ХЕЦ

Тиквеш, кои во наредниот период ќе се стопанисуваат заедно.

1. KRATOK PREGLED NA NASTANI VO NEDELNICITE

OD 20.07 DO 25.07.2009 g. PONEDELNIK-SABOTA

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 15:08 Page 23

Page 24: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

24 BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 84 Data 27.07.2009

НЕДЕЛАТА ЈА ОДБЕЛЕЖАА...

– Македонскиот премиер НиколаГруевски и неговиот српски колега МиркоЦветоковиќ денеска во Белград го отво-рија Бизнис форумот во Стопанскатакомора на Србија на кој присуствуваат постотина стопанственици од двете земји.На форумот присуствуваа и претставницина Стопанската комора на Македонија, наСојузот на стопански комори наМакедонија и на МАСИТ, извести МИА.

- Денешниов настан го гледам какоизвонредна можност за продлабочувањена традиционалните бизнис контакти меѓудвете земји и продолжување со реализа-цијата на конкретни бизнис проекти, речепремиерот Груевски во поздравниот говорна форумот и додаде дека Македонија иСрбија традиционално соработуваат насите полиња од општествениот живот.

Тој истакна дека економската соработкамеѓу двете земји со години наназад сеунапредува, а стоковната размена се зго-лемува како резултат на договорите заслободна трговија.

- Сепак, како резултат на светската еко-номска криза, остварените резултати вопрвите пет месеци од годинава спореденисо истиот период лани се далеку понепо-волни и укажуваат на намалување навкупната размена за 47 отсто, на извозотза 52 отсто и на увозот за 38 отсто, посочиГруевски, нагласувајќи дека поддршкатана стопанските комори за директноповрзување на стопанствениците од дветеземји е најефикасен начин за интензиви-рање на економската соработка.

Македонскиот премиер рече декаВладата на Република Македонија презе-де три пакети на антикризни мерки со целда се ублажат ефектите од кризата идодаде дека покрај нив неопходно е да сеинтензивира и соработката меѓу стопан-ските комори и компаниите за во насока

на остварување на заложбите за поголемекономски раст и развој на економиите.Тој ги претстави реформите спроведени воМакедонија со кои земјата се вброи меѓутоп реформаторите според ДоингБусинесс извештајот на Светската банка.

Српскиот премиер Цветковиќ истакнадека соработката меѓу Србија иМакедонија е традиционална и добра и

оти двете земји се стратешки партеринагласувајќи дека Србија е земјата со којаМакедонија има најголема размена, аМакедонија е шести трговски партнер наСрбија.

- Се надевам дека овој бизнис форум ќевроди со плод и конкретни зделки во инте-рес на стопанствениците од двете земји,рече српскиот премиер.

Во БелгрАд СрпСко-МАкедонСки БизниС форуМ

Македонија шести трговскипартнер на Србија

–Најголемиот македонски производител на лекови, Алкалоид

од Скопје започна активности за отворање производен капацитет

во Белград, Србија. Причина за тоа, како што кажа, претставни-

кот на Алкалоид во Србија Игор Петров на минатоонеделниот

Бизнис форум во Стопанската комора на Србија, на кој прису-

ствуваа по стотитна стопанственици од Србија и Македонија, е

исфрлањето на девет нивни лекови од позитивната листа во

Србија за последниве 18 месеци.

- Сметам дека е реално во услови на економска криза да се

преземат мерки за заштита на домашните производители на

територијата на Република Србија. Многу позиции на лекови беа

исфрлени од позитивната листа бидејќи потекнуваат од странски

компании меѓу кои и на Алкалоид, изјави Петров.

Тој посочи дека Алкалоид започна процес за отворање нов

производствен капацитет во Белград заедно со една локална

српска фирма. Веќе добиле дозвола од Министерството за здрав-

ство на Србија, а се очекува поддршка и од останатите регула-

торни органи.

Во новиот капацитет ќе се вработат 25 лица и заедно со врабо-

тените во четирите локални канцеларии во Србија нивниот број

ќе достигне до 70 вработени. Лековите на Алкалоид се традицио-

нално прифатени од пациентите и фармацевтска и медицинска

јавност во Србија, а извозот во оваа земја опфаќа околу 21 отсто

од вкупниот извоз на Алкалоид. Од производствениот капацитет

во Србија, според Петров, се планира да се врши извоз и во

Русија.

Српскиот премиер Мирко Цветковиќ, одговарајќи на новинарско

прашање вети дека ќе се заложи за надминување на проблемот со

отстранувањето на лековите на Алкалоид од позитивната листа во

Србија.

- Сметам дека станува збор за техничко прашање и можам да

кажам дека тоа беше и дел од проблемите за кои дискутиравме на

денешната средба со македонскиот премиер Груевски, рече

Цветковиќ на прес-конференцијата во Владата на Република Србија.

Алкалоид отвора производственкапацитет во Белград

Соработката меѓу двете земји е традиционална и добра,двете земји се стратешки партери и Србија е земјата сокоја Македонија има најголема размена, а Македонија ешести трговски партнер на Србија

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 15:08 Page 24

Page 25: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI 25Data 27. 07. 2009 broj 84 берзНИК

N E D E L E N P R E G L E D N A M A K E D O N S K A B E R Z A

za period od 6.07. - 10.07. 2009 godina

PREGLED ZA NAJTRGUVANI AKCII NA OFICIJALEN PAZAR

VKUPEN PROMET NA MAKEDONSKATA

BERZA AD SKOPJE U^ESTVO NA ODDELNI PAZARNI

SEGMENTI VO VKUPNIOT PROMET

10 NAJTRGUVANI HARTII OD VREDNOST

NA OFICIJALEN PAZAR

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 15:08 Page 25

Page 26: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

26 OFICIJALEN PAZAR ZA PERIOD OD 20.07. D0 24.07. 2009

берзНИК broj 84 Data 27. 07. 2009

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 15:07 Page 26

Page 27: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 15:07 Page 27

Page 28: БЕРЗНИК Број 0084 од 27.07.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090727-0084L

berznik_084:berzNIK 25.07.2009 15:07 Page 28