: دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄhco 3: ĕÓĚ...

50
ء 1 0IcU245c30 : ت الحموض : صفا حمضي ذات طعم كاوية حارقة لمجمد ربائير الكيوصمة لمتيايا محاليم م تؤثر عمى ورقة تباعلزرقاء الشمس ات القواعد : صفا مر لذع ذات طعم كاوية حارقة لمجمد ربائير الكيوصمة لمتيايا محاليم م تؤثر عمى ورقة تباع اء الشمس الحمرت الحموض والقواعد : أهم تعريفافيوم م ا رىينيوس.فيوم ب م ر ونستد لوري .وم لويس . مفي : ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ: لماد ىي ا ة التي( يدروجينون الي تزيد من تركيز أيH + لماء في ابتيا عند إذا) . : HA (aq) + H 2 O A - (aq) + H + (aq) HCl H 2 O Cl - + H + HNO 3 H 2 O NO 3 - + H + HClO 4 H 2 O ClO 4 - + H + CH 3 COOH H + + CH 3 COO - : HBr ؟ : يدروكسيدون الي تزيد من تركيز أيدة التيلما ىي ا(OH - ) لماء . في ابتيا عند إذا بشكل عام :MOH (aq) H 2 O M + (aq) +OH - (aq) NaOH H 2 O Na + + OH - KOH H 2 O K + + OH - LiOH H 2 O Li + + OH - ( ) ـ ءـ ا

Upload: others

Post on 21-Feb-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 1 االعزبر ثبء أثط

بىذض اىقاػذ ث فب زؼيقخاىفصو األه :

صفات الحموض : ◄ ذات طعم حمضي كاوية حارقة لمجمد محاليميا موصمة لمتيار الكيربائي الشمس الزرقاء تباعتؤثر عمى ورقة

صفات القواعد :◄ ذات طعم مر الذع كاوية حارقة لمجمد محاليميا موصمة لمتيار الكيربائي الشمس الحمراء تباعتؤثر عمى ورقة

أهم تعريفات الحموض والقواعد :

رىينيوس.امفيوم ■ لوري . –ونستد ر مفيوم ب ■ مفيوم لويس . ■

ىذض اىقاػذ :ب اف ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

Hتزيد من تركيز أيون الييدروجين ) ة التيىي الماد دط أسط : . ( عند إذابتيا في الماء+

: ثشنو ػبHA(aq) + H2O A-(aq) + H

+(aq)

HCl H2O Cl

- + H

+ ■

HNO3 H2O NO3- + H

+ ■

HClO4 H2O ClO4- + H

+ ■

CH3COOH H+ + CH3COO

- ■

كن ل أس٤٤ط ؟ HBr: كغش اغى اؾؼ٢ ؾ اؾغ عؤا

OH)ىي المادة التي تزيد من تركيز أيون الييدروكسيد قبػذح أسط : عند إذابتيا في الماء . (-

: بشكل عام MOH(aq) H2O M+

(aq) +OH-(aq)

NaOH H2O Na+ + OH

-

KOH H2O K

+ + OH

-

LiOH H2O Li

+ + OH

-

االعزبر ثـبء دبذ أثـط اىذض اىقاػذ (ب رفق اإل ثبهلل )

أالا

Page 2: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 2 االعزبر ثبء أثط

: استطاع التميز بين الحموض القوية والحموض الضعيفة الحموض التي تتأين ) تتفكك كميا ( عند إذابتيا في الماء . : وىي الحموض القوية ١ ثغ يعبر عن معادلة تأين الحمض القو

: أضخ ػ٠ اؾع او٣خ, HI HNO3 , HBr , HCl , HClO4 الحموض التي تتأين جزئيا عند إذابتيا في الماء : وىي الحموض الضعيفة :أمثمة عمى الحموض الضعيفة , HCN , HF , HCOOH , H2CO3 CH3COOH

: استطاع التميز بين القواعد القوية والقواعد الضعيفة لتي تتأين )تتفكك( كميا عند إذابتيا في الماء .وىي القواعد ا القواعد القوية : يعبر عن معادلة تأين القاعدة القوية بسيم أمثمة عمى القواعد القوية: NaOH , KOH , LiOH

أوجو القصور في مفيوم أرىينيوس : ■ مى المحاليل المائية فقط .اقتصرت مفاىيمو لمحموض والقواعد ع ألمونيا ا لبعض المواد التي ال تحتوي ىيدروكسيد مثل لم يفسر السموك القاعدي(NH3) . : لم يفسر سموك األمالح الحمضي أو القاعدي مثلCH3COONa , KNO2 , NH4Cl ,NaNO2

يدروجين ال يوجد أيون اليH+ !منفردا ؟ صغر , ذو كثافة كيربائية موجبة عالية جدا , لذا يرتبط أيون الييدروجين مع الماء متناه الالسبب : إلن أيون الييدروجين برابطة تناسقية مكونا أيون الييدرونيوم .

H2O(l) + H+

(aq) H3O+

(aq)

ف أسط أخ

H3Oأ٣ ا٤ذس٤ +

Page 3: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 3 االعزبر ثبء أثط

:االصاط ازشاكوخ ؾع اواػذ س١ –ل ثشغزذ

Hالقادرة عمى منح بروتون مادة ) جزيئات أو ايونات(ىو ىس : –دط ثشغزذ + .ك٢ ازلبػ ح أخشبد

)) بؼ جشر (( Hاوبدسح ػ٠ اعزوجب اجشر ) جزيئات أو ايونات( ٢ ابدح ىس : –قبػذح ثشغزذ

عند تفاعميا مع غيرىا + )) مستقبل لمبروتون (( : وبؽ بخ لوري عمى أحماض وقواعد -تشمل تفاعالت برونستد احد فقط من الحمض إلى القاعدةيتم نقل بروتون و

HCl + H2O Clثبه :

- + H3O

+

ؽغ هبػذح

غزوج بظ

NH3 + H2O NH4 ثبه : + + OH

-

ؽغ هبػذح

بؼ غزوج

HF + CNثبه : - F

- + HCN

قبغ خ جذاا : ◄ : رثو األبد اىججخ ) أدبض ( ثوNH4

+ ،N2H5+ ،CH3NH3

+ ،C5H5NH

+ ،BH+ ،AH

+

رذز ذسج ) قاػذ ( ثو : الرثو األبد اىغبىجخ اىزCN

- ،NO3

- ،Br- ،SO4

-2 ،CO3-2 ،S

-2 ،PO4-3

: ثؼط اىاد رغيل عيك اىذط ف رفبػالد عيك اىقبػذح ف رفبػالد أخش

اىبء - أ

HCN + H2O CN- + H3O

+

هبػذح ؽغ N2H4 + H2O N2H5

+ + OH

-

ؽغ هبػذح

ثببا

Page 4: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 4 االعزبر ثبء أثط

HCO3األبد اىغبىجخ اىز رذز ذسج ثو : - ة- ،HSO4

- ،HS

- ،HSO3- ،H2PO4

- ،HPO4-2

اىبءرغ ز االبد زشددح )افرشخ ( ثبالظبفخ اى

HSO4- + HNO2 H2SO4 + NO2

-

HCOOH + HCO3- HCOO

- + H2CO3

*ب ػذا :HCOO ) قبػذح ( -

لوري ؟ –لقاعدة وفق مفيوم برونستد أدرس المعادالت اآلتية , ثم حدد الحمض وا عؤاه :

HNO2 + Br- NO2

- + HBr

هبػذح ؽغ CH3COO

- + HF

ؽغ هبػذح NH4

+ + N2H4

هبػذح ؽغ HS

- + CN

-

هبػذح ؽغ HBrO3 + H2O

هبػذح ؽغ

HCO3عؤا : أزت ؼبدخ ٤٤بئ٤خ رج٤ عى ؟ N2H4ؾغ ك٢ رلبػ غ -

HCO3- + N2H4 CO3

-2 + N2H5

+

صا اىزشافقخ :األ ◄ اؾغ اوبػذح ازب ز٤غخ اعزوجب اجشربد ؾب ك٢ ازلبػ . لكل حمض قاعدة مرافقة لكل قاعدة حمض مرافق

ج عن استقبال القاعدة لمبروتونالتي تنتىو المادة : الحمض المرافق .

اىزبىخ : ىس –عــؤاه : ب اىذط اىشافق ىنو قاػذ ثشغزذ ■NH3 /NH4

+ ■CH3NH2 /CH3NH3

+ ■ClO4

- /HClO4 ■NO3

- /HNO3 ■SO4

2- /HSO4-

H + اؾغ اشاكن = ط٤ـخ اوبػذح+

Page 5: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 5 االعزبر ثبء أثط

من منح الحمض لمبروتونىو المادة الناتجة : دة المرافقةالقاع .

: عــــؤاه : ب اىقبػذح اىشافقخ ىنو األدبض اىزبىخ ■HClO4 /ClO4

- ■HNO3 /-NO3 ■NH4

+ /NH3 ■N2H5+ /N2H4 ■HSO4

- /SO42- ■H3O

+ /H2O

ات عند كتابة األزواج المترافقة ألن عدم وضع األشارة يجعمك تخسر العالمةلإلشار انتبه .

؟عؤا : ب ط٤ـخ اوبػذح اشاكوخ االؽبع ازب٤خ ■ H3PO4 ............. :HClO4 .............. :CH3COOH ................ :HClO ................. :

ؤال : حدد األزواج المترافقة من الحمض والقاعدة في كل من التفاعالت التالية : ســ ) زوج مترافق(

N2H4 + NH4

+ N2H5

+ + NH3

هبػذح شاكوخ ؽغ شاكن ؽغ هبػذح

) صط زشاكن( : طريقة أخرى لمحل

N2H4 /N2H5+NH4صط زشاكن ,

+ /NH3 صط زشاكن

+ F- HF + HCO3

- H2CO3

هبػذح شاكوخ ؽغ شاكن هبػذح ؽغ

HS- + HCN

CN

- +

H2S غ شاكن هبػذح شاكوخ ؽغ هبػذح ؽ

H -ط٤ـخ اؾغ اوبػذح اشاكوخ =+

Page 6: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 6 االعزبر ثبء أثط

عـؤا : ادسط ازلبػالد ازب٤خ ص ؽذد االصاط ازشاكوخ اؾغ اوبػذح ؟ HSO3

- + H2O SO3

2- + H3O

+ ؽغ شاكن هبػذح شاكوخ هبػذح ؽغ

H2CO3 + NH3 HCO3

- + NH4

+ ؽغ ؽغ شاكن هبػذح شاكوخ هبػذح

NH2OH + HCOOH NH3OH

+ + HCO2

- هبػذح ؽغ ؽغ شاكن هبػذح شاكوخ

PO4

-3 +HCN CN- + HPO4

-2 هبػذح شاكوخ ؽغ شاكن ؽغ هبػذح

C6H5NH2 + C5H5NH

+ C6H5NH3

+ + C5H5N

هبػذح شاكوخ ؽغ شاكن ؽغ هبػذح ❻ NH2

- + H2O

ل ٣ظ : Hس١ ازوب اجشر -ؾ ؼ أ األعبط از١ أػزذ اؼبب ثشغزذ

اؾغ وبػذح زا ازؼش٣ق كغش +Hػالد از٢ ال ٣شاكوب ازوب ثشر اض٤ش ازلبػالد اإل أ ٣غزط٤غ رلغ٤ش ثؼغ ازلب

ض رلبػ اال٤ب + NH3 غBF3 زي رلبػCO2 غ ابء ز٣ ؽغH2CO3 . خكبسؿ اكالى الؽزابؽغ ٣ظ : ٢ ابدح اوبدسح ػ٠ اعزوجب صط اإلزشبد ؿ٤ش اشاثطخ بدح أخش . ٣ظ :٢ ابدح اوبدسح ػ٠ ؼ صط اإلزشبد ا٠ بدح أخش ) ذ٣ب أصاط اإلزشبد ؿ٤ش ساثطخ(هبػذح

٣ رػ٤ؼ رلبػ األ٤ب NH3كس٣ذ اجس غBF3 بزب٢ : ثشاثطخ ربعقخاز٢ رشرجؾ ك٤ب ث٤ب

NH3 + BF3 H3N BF3

٢ ساثطخ رشأ ث٤ رسر٤ أؽذب ٣زي صط اإلزشبد ؿ٤ش اشاثطخ ازسح االخش رزي كي اشاثطخ ازبعو٤خ : كبسؽ أ أضش .

H F F N: + B H N B F

H H H F F H F زيل صجبا اإلىنزشبد غش اىشرجطخ ، ػي فئ ن قبدس ػي خ ص اإلىنزشبد : ىزا ؼذ قبػذح ىظ . NH3اىجضء -

ذز ػي فيل فبسؽ ىزا غزقجو ص اإلىنزشبد : ىزا ؼذ دط ىظ . BF3ضء اىج -

اىزصو ث األصا اىزشافقخ إججبس فـ اىصاسح

ثبىثبا

Page 7: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 3 االعزبر ثبء أثط

ؽع ٣ظ رش :

BeH2 ,, BeCl2 , BeF2 , Be(OH)2 BeBr2ض : (Beشجبد ػظش اجش٤٣ )ــ 1 BCl3 , B(OH)3 , BH3 , BF3( ض : Bشجبد ػظش اجس )ــ 2 CO ,CO2 ,NO ,NO2 ,SO2 , SO3ــ األبع٤ذ االكض٣خ : 3 Coــبأل٣بد الض٣خ اعجخ :4

+3 Ag+

, Cu+2

, Au+3

, Na+ , , Zn

+2 , Fe+3

...اخ HBr ,HClO4 ,HFزي أؽبع اس٤٤ط اؽبع ثشغزذ س١ رؼزجش ا٣ؼب اؽبع ٣ظ :

هاػذ ٣ظ رش :

Cl2O, OF2 ,H2Oشجبد األغغ٤ : ض ـ 1 NF3, NCl3, NH3 , CH3NH2 , N2H4شجبد ا٤زشع٤ : ض ـ 2 PF3, PCl3 , PH3 , PBr3شجبد الغلس : ض ـ 3

CNـ األ٣بد اغبجخ : 4 - , OH

- , , Br

- , I- , O

-2 BaO , Na2O , CaOـ أبع٤ذ كض٣خ : 5

Zn: ٤ق اعزطبع اؼب ٣ظ رلغ٤ش اغى اؾؼ٢ لضاد االزوب٤خ اعجخ ض ؤالــــس

؟ 2+ .ال ز الضاد رؾز١ ػ٠ اكالى كبسؿخ هبدسح ػ٠ اعزوجب صط ا اضش االزشبد

ؽذد ؽغ هبػذح ٣ظ ك٢ ازلبػالد ازب٤خ : ؤال ــــس : BF3 + F

- BF4

-

: ؽغ ٣ظBF3 : هبػذح ٣ظF

-

Cu+2

+ 6H2O [Cu(H2O)6]+2

: ؽغ ٣ظCu+2 : هبػذح ٣ظH2O

+2 Zn

+2 + 4H2O [Zn(H2O)4]

: ؽغ ٣ظZn

+2 : هبػذح ٣ظH2O

SnCl4 + 2Cl- [SnCl6]

-2

ظ : ؽغ ٣SnCl4 : هبػذح ٣ظCl

-

ؽذد ؽغ هبػذح ٣ظ ب ٢٣ : ؤال ــــس : [Fe (CN)6 ] أـ

3-

Feاؾغ : CNاوبػذح : 3+

-

Page 8: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 5 االعزبر ثبء أثط

BeCl2 + 2Cl ة ـ - [ BeCl4 ]

2 –

Clاوبػذح : BeCl2اؾغ : -

+ط ـ

[Ag(NH3)2]

Agاؾغ : NH3اوبػذح : +

[Cr(NH3)6] دـ

+3 Cr+3

+ 6NH3

Crاؾغ : NH3ػذح : اوب 3+

2-ـ ـ Co

+2 + 4CN

- [Co(CN)4]

Coاؾغ : CNاوبػذح : 2+

-

: ػذ رش عجت رؾذ٣ذ ابدح ؽؼب ا هبػذح ؽغت رؼش٣ق ػب ٣غت ازو٤ذ ثزؼش٣ق ري اؼب ... هالحظة ◄◄ ؽغت : HCNضب : كغش عى اؾغ س١ –أ ــ اس٤٤ط ة ـ ثشغزذ

ضع دائرة حول رمز االجابة الصحيحة : 1

:( : ابدح از٢ رغي عب ؽؼ٤ب كن ل ٣ظ 1991) -1 Cl أ(

OH ة( - NH3 د( B(OH)3 ط( -

س١ :-( : أ١ األر٤خ ٣غي ؾغ ك٢ رلبػالد وبػذح ك٢ رلبػالد أخش ؽغت ل ثشغزذ1999) -2 CO3 أ(

HCO3 د( H2SO3 ط( H2S ة( -2-

(. H=1, B=5. O=8 , F=9 ااد االر٤خ ٢ : )ع.رــــــ : ( : ابدح از٢ رؼذ ؽع ٣ظ 2222) -3 OH ط( BF3 ة( H2O أ(

NH3 د( -

/ اذسح از٤٤خ( : إؽذ ااد ا٥ر٤خ رغي ؾغ ٣ظ كوؾ :2222) -4 NH4 ة( NH3 أ(

HCO3 د( H2O ط( +-

( إؽذ اظ٤ؾ ا٥ر٤خ رغي عى اوبػذح كوؾ :2221) -5 HCOO أ(

NH4 ة( -HCO3 د( H2O ط( +

-

,H=1, B=5. O=8 , F=9( إؽذ ااد ا٥ر٤خ رؼزجش هبػذح ٣ظ : )ع.رــــــ : 2222) -6 NF3 د( BeF2 ط( BF3 ة( B(OH)3 أ(

/ ػ(: ابدح از٢ رغي عب هبػذ٣ب كن ل ٣ظ :2223) -1 Ag أ(

SnCl4 د( B(OH)3 ط( H2O ة( +

/ػ(: ابدح از٢ رغي عب ؽؼ٤ب كن ل ٣ظ ٢ :2224) -8 Cl أ(

OH ة( -Ag د( NH3 ط( -

+

س١ ػ٠ ا هبدس ػ٠ : -غزذش/ص( : ٣ؼشف اؾغ ؽغت ل ث2224) -9 ؼ اجشر د( اعزوجب اجشر ط( ة( اعزوجب صط إزشبد أ أضش ؼ صط إزشبد أ أضش . أ(

Page 9: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 9 االعزبر ثبء أثط

٣غي وبػذح : /ص( أ١ ااد ا٥ر٤خ ٣غي ؾغ2224) -12 + أ(

NH4 )ة HCOOHCrO4 ط( -

CH3NH3 د( -+

/ ػ(: أؽذ ا٥ر٤خ ٣ؼذ هبػذح ٣ظ :2225) -11 Cd د( BF3 ط( HCl ة( NH3 أ(

2+

/ص( : ابدح از٢ رؼزجش ؽؼب ؽغت رؼش٣ق ٣ظ كوؾ ٢ :2225) -12 Mn د( HCOOH ط( H2O ة( HNO3 أ(

2+

غزذ س١ :ش/ػ(: إؽذ اظ٤ؾ ا٥ر٤خ رغي ؾغ هبػذح ؽغت ل ث2226) -13 ة( HNO3 أ(

+NH4 )ط H2O )د

2-CO3

/ص(: األ٣ از١ ٣ؼزجش هبػذح ؽغت ل ٣ظ :2226) -14 I أ(

Cd ة( -Ag ط( +2

د( ++

NH4 /ػ( أؽذ ا٥ر٤خ ٣ؼزجش ؽع ٣ظ :2228) -15 CH3NH2 د( PH3 ط( NF3 ة( B(OH)3 أ(

/ص(: أ١ ا٥ر٤خ ٣ أ ٣غي ؾغ هبػذح .2228) -16 CH3NH3 أ(

HCOO ة( +HCO3 ط( -

SO3 د( -2-

/ػ(: ابدح از٢ رؼذ ؽع ٣ظ ث٤ ااد ا٥ر٤خ ٢:2229) -11 OH د( NH3 ط( B(OH)3 ة( H2O أ(

-

س١ : –/ص( : إؽذ اظ٤ؾ ا٥ر٤خ رغي ؾغ وبػذح كن ثغزذ 2229) -18 HCOO أ(

H3O ة( -O ط( +

HSO4 د( -2-

H/ػ(: ابدح از٢ رض٣ذ رش٤ض 2212) -19

ػذ إراثزب ك٢ ابء رغ٠: + هبػذح أس٤ط د( هبػذح ٣ظ ط( ؽغ أس٤ط ة( ؽغ ٣ظ أ( /ص( : ابدح از٢ رغي ؾغ كن ل ٣ظ كوؾ ٢ :2212) -22 NH4 أ(

HCOOH د( BF3 ط( HCl ة( +

/ػ(: هبػذح ٣ظ ك٤ب ٢٣ ٢ :2211) -21 NH4 ط( NCl3 ة( B(OH)3 أ(

Fe3 د( ++

/ص(: ابدح از٢ رؼذ ؽؼب ؽغت ل ٣ظ كوؾ :2211) -22 CN ة( HCl أ(

Cu د( HCOOH ط( -2+

/ص(: اؾغ او١ ا٥ر٤خ 2211) -23 HF د( HCN ط( H2SO4 ة( H2CO3 أ(

/ػ(: هبػذح ٣ظ ك٤ب ٢٣ ٢ :2212) -24 NH4 ط( NCl3 ة( B(OH)3 أ(

Fe د( +3+

Page 10: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 10 االعزبر ثبء أثط

/ص(: ا١ ا٥ر٤خ رض هبػذح ٣ظ ؟2212) -25 Cu أ(

CN ة( +2NH4 ط( -

HCl د( +

س١ بدح هبدسح ػ٠: -غزذش/ص( : اؾغ ؽغت ل ث2212) - 26 ؼ صط إزشبد د( اعزوجب صط إزشبد ط( ؼ اجشر ة( اعزوجب اجشر أ(

س١ بدح :-كن ل ثشغزذ/ػ(: اؾغ 2213) -21 بؾخ إلزش أ(

بؾخ جشر ة(

غزوجخ إلزش ط( غزوجخ جشر د(

/ ػ( : إؽذ ا٥ر٤خ رؼذ بدح ألر٤ش٣خ : 2218ـ ) 28 HCOO ( أ

SO3ة( -HCO3ط( 2-

CH3NH3د( -+

/ شز١ : ادسط اؼبدخ ازب٤خ ص أعت ػ االعئخ از٢ ر٤ب: 2211عؤا BF3 + NH3 F3B-NH3

أــ أ١ ابدر٤ ازلبػز٤ رغي ؾغ كن ل ٣ظ ؟ ث٤ ابدر٤ ازلبػز٤ ػذ ر٣ ابرظ ؟ ة ــ ب ع اشاثطخ ازخ ة ـ ربعو٤خ BF3اغاة : أ ـ

Page 11: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 11 االعزبر ثبء أثط

Kc =[OH-] [H3O+]

٣زب٣ ابء او٢ ثذسعخ ػئ٤خ عذا كن اؼبدخ ازب٤خ : - H2O(l)+ H2O(l) H3O

+(aq)+ OH

-(aq)

٣طن ػ٠ زا ازلبػ : ازأ٣ ازار٢ بء ؽ٤ش ر أ٣بدOH

- , H3O ك٢ ؽبخ ارضا غ عض٣ئبد ابء ؿ٤ش ازأ٣خ . +

يعبر عن ثابت االتزان لمتفاعل عمى النحو اآلتي :

[H2O]

2

أل ابء ٣زأ٣ ثذسعخ ػئ٤خ عذا كئ رش٤ض ٣ؼذ صبثزب . [OH

-] [H3O

+] = [H2O]

2 X KC

[OH-] [H3O

+] = KW

صبثذ رأ٣ ابء . KWؽ٤ش KW =1 × 12-14 ط 25سعخ ؽشاسح ػذ د◦

OH]ار الؽظ ؼبدخ ازأ٣ ازار٢ بء أ -] = [H3O

+]

OH]:وعميو -]

2 = [H3O

+]

2 = KW

ار [OH

-] = [H3O

+] =1 × 12-14

/زش 1- 12 × 1 =

: ليل اىل ثالثة أقسامتقسن احملا

OH]: اؾب٤ ازؼبدخــ 1 -] = [H3O

+ /زش 12-1× 1= [

-OH] ◄ : ــ اؾب٤ اؾؼ٤خ2 ] < [H3O

+] [H3O

+ /زش 1- 12 × 1 > [

OH] اؾب٤ اوبػذ٣خ : ــ 3 -] > [H3O

+] ◄ [H3O

+ /زش 12-1 × 1 < [

رغزؼ ؼبدخ ازأ٣ ازار٢ بء ك٢ ؽغبة[H3O

+OH]أ [

- إرا ب أؽذب ؼب ك٢ اؾب٤ اؾؼ٤خ اوبػذ٣خ . [

OH]ضب : إرا ب رش٤ض -H3O] / زش . أعذ 5-12× 2ك٢ ؾ ب ٣غب١ [

+ ك٢ اؾ؟ [

: الحل [OH

- / زش 12-5× 2= [

[OH-] [H3O

+] = KW

KW [H3O

+ /زش 12-9× 2,5= 12-14×1= = [

[OH-] 2×12-5

التأين الذايت للواء

Page 12: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 12 االعزبر ثبء أثط

: حماليل احلووض القوية والقواعد القوية

ويةــاالمحاض الق ◄ ( رزأ٣ ٤ب.1 , ال رزلبػ غ ابء . ( اواػذ اشاكوخ ب ػؼ٤لخ )ال رز٤(2 ؽذ ؼبػلبر .( ٣ رش٤ض أ٣ ا٤ذس٤ غب٣ب زش٤ض اؾغ أ أ3

: رقغ اىذض اىقخ إى - (HAاؾع أؽبد٣خ اجشر ) 1

HA + H2O H3O+ + A

-

H3O]ؽ٤ش : +] =[HA] =[A

-]

HCl , HBr , HClO4 , HNO3 :أضخ HCl + H2O H3Oضال :

+ + Cl

-

[H3O+] =[HCl]

H3Oإؽغت رش٤ض : الـهث ◄

OH رش٤ض + /زش ( ؟ 2,2225ثزش٤ض ) HClO4ك٢ ؾ اؾغ -

HClO4 + H2O ClO4اؾ : - + H3O

+ [H3O

+] =[HClO4] =5×12-4 / زش

[OH

-] = kw = 1×12-14 =2,2×12-12 زش/

[H3O+] 5×12-4

H3O ) : إؽغت رش٤ض ؤال ـس + ,OH

( كــ٢ ــ اؾ٤ـــ ا٥ر٤٤ : - /زش 2-12×5رش٤ض HNO3ــ ؾ 2 /زش 3-12×2رش٤ض HClــ ؾ 1

OH]اؽغت رش٤ض ؤال :ـس -] [H3O

+ ؟( / زش 2,221رش٤ض ) HBrؾ ؽغ [

اؾ : HBr + H2O H3O

+ + Br

- [HBr] = [H3O

+ / زش 12-3× 1 = [

[OH-] = kw = 1×12-14 =1×12-11 زش/

[H3O+] 1×12-3

Page 13: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 13 االعزبر ثبء أثط

ة :ــــــــــد القويــــواعــــالق ( رزأ٣ ٤ب .1 .ال رز٤( , ال رزلبػ غ ابء ( اؾع اشاكوخ ب ػؼ٤لخ )2 . ( ٣ رش٤ض ا٣ ا٤ذسغ٤ذ غب٣ب زش٤ض اوبػذح أ أؽذ ؼبػلبرب3 أاع ب : حرقغ اىقاػذ اىقخ إى ػذ◄ : (MOHـ اواػذ أؽبد٣خ ا٤ذسغ٤ذ )1

MOH H2O

M+ + OH

- [MOH] = [OH

-]

: ضLiOH , KOH , NaOH

OH]ضب : إؽغت

-] [H3O

+ /زش( ؟ 2,225رش٤ض ) KOHك٢ ؾ ٤ذسغ٤ذ اجربع٤ [

KOH Kاؾ : + + OH

-

[OH-] =[KOH] =2,225 زش/ [H3O

+ /زش 12-11× 2= 12-14×1= [

5×12-3

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

: M(OH)2اواػذ صبئ٤خ ا٤ذسغ٤ذ ـ 2 M(OH)2

H2O M

+2 + 2OH

- [M(OH)2] × 2 = [OH

-]

: ضBa(OH)2 ,Ca(OH)2

: رزش ازش٤ض = ػذد االد , ػذد االد = ازخ

اؾغ ازخ ا٤خ

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ؽ/ NaOH =42ش ارا ػذ أ ازخ ا٤خ ـ ز 12ك٢ ابء ؽز٠ أطجؼ اؾغ NaOHؿشا 8ر اراثخ ( :1ضب ) OH]إؽغت رش٤ض

-] [H3O

+ ؟ [

NaOH Naاؾ : + + OH

- 2,2= 8ػذد االد = ازخ =

42ى. /زش 2,22= 2,2ازش٤ض = ع. =

12ػ

[OH-] =[KOH] =2,22 زش/ [H3O

+ /زش 12-12×1= 14 -12×1= [

2×12-2

[ؿ / إؽغت HCl =36 , ازخ ا٤خ ـ زش 1ك٢ ابء ؽغ HClؿ 18ار٣ت ( :2ضب ) -

[OH ؟

H.W

Page 14: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 14 االعزبر ثبء أثط

ؾ زؼبد

ؾ هبػذ١ ؾ ؽؼ٢

H3Oزش٤ض ا٣ ا٤ذس٤ 12 اؿبس٣ز٤ اغبت العبط ◄

ك٢ اؾ . + (14او٤ : )طلش( إ٠ ) ٣PHأخذ ٣PHؼجش ػ دسعخ اؾػخ ثبشه ا٤ذسع٢٤

2 1 14

٣ؼزجش اشه ا٤ذسع٢٤ و٤بط وح اؾغ .

. (ػغ٤خ)ػالهخ PHرضداد هح اؾغ ثوظب ه٤خ ط وح اوبػذح .٣ؼزجش اشه ا٤ذسع٢٤ و٤ب

(ؽشد٣خ)ػالهخ PHرضداد هح اوبػذح ثض٣بدح ه٤خ

٣ ازؼج٤ش س٣بػ٤ب ػ اشه ا٤ذسع٢٤ بزب٢ : PH =– ـ[H3O

+ ]

: PH = 4شه ا٤ذسع٢٤ ا HZاؾغ PH = 2اشه ا٤ذسع٢٤ HXضب : ذ٣ي ؽؼ٤ اؾغ HZأه HXاؾغ

HZاؾغ HXاؾغ

ـ أه طلبد ؽؼ٤ 1 ـ أػ٠ طلبد ؽؼ٤خ 1 ـ أجش طلبد هبػذ٣خ 2 ـ أه طلبد هبػذ٣خ 2 PHـ أػ٠ دسعخ ؽػ PH 3ـ أه دسعخ ؽػ 3

H3O]ـ أػ٠ 4+H3O] ـ أه4 [

+]

OH]ـ أه 5-OH]ـ أػ٠ 5 [

-]

Xـ ٣ؼط٢ أػؼق هبػذح شاكو 6-

Zـ ٣ؼط٠ أه هبػذح شاكوخ 6 -

زبد :ثؼط ػالقبد اىيغبس

ص( = ط + ص× )ط ـ( 1 ص -ط = ط ـ( 2 ص

1= 11= صفر , لو 1لو ـ( 5 ص11إذا كان ص = لو س فإن س = ـ( 4 = ص لو س صس لو ـ( 3

PH اشه ا٤ذسع٢٤

Page 15: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 15 االعزبر ثبء أثط

2,3= 2ـ ؟ PH/زش , إؽغت ه٤خ اشه ا٤ذسع٢٤ 2,2رش٤ض 4HClOؾ ؽغ ( :1ضب) HClO4 + H2O H3Oاؾ :

+ + ClO4

- [H3O

+] =[HClO4] =2×12-1 زش/

PH =- ـ[H3O+

] =- 2×12-1 =1 – 2 1 – 2,3 =2,1

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (2,6=4ـ ؟ )( /زش 2,224رش٤ض ) 3HNOؾ اؾغ PHاؽغت ه٤خ (:2ضب) HNO3 + H2O H3O اؾ :

+ + NO3

- [HNO3] = [H3O

+ /زش 12-3× 4= [

PH =- [H3O+]

=- 4 ×12-3

= 3- 4 =2,4 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (2,1=5ـ) ؟( / زش 5-12× 2اوبػذح رش٤ض ) NaOHؾ PHاؽغت ه٤خ ( :3ضب) -NaOH H2O Na+ + OHاؾ :

[NaOH] = [OH

- /زش 12-5× 2= [ [H3O

+] =Kw

[OH-]

= 1 ×12-14 2 ×12-5

/ زش 12-12× 5= PH =- [H3O

+]

=- 5 ×12-12

=12- 5 =12- 2,1 =9,3 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ , ثبؼظ كئ ه٤زب رضداد ثئصد٣بد هبػذ٣خ اؾ رو غ اصد٣بد ؽػخ اؾ , رضداد ثوظبب PHه٤خ استنتاج :

. رو ثوظبب

Page 16: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 16 االعزبر ثبء أثط

H3O]الؽظخ بخ عذا : ٣ ؼشكخ ◄ +] [OH

- : PH خال ؼشكخ ه٤خ [

[H3O+] =12-pH

[أعذ ( :1ضب) +

O3[H ؾ ه٤خPH = ؟ 3ك٤ pH =- [H3O : اؾ

+ ]

3 =- [H3O+

] -3 = [H3O

+ ]

[H3O+ /زش 12-3×1= [

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ؟ 5 رغب١ PH, ػب ثأ ه٤خ HBrاؽغت رش٤ض اؾغ ( :2ضب )

HBr + H2O H3O اؾ : + + Br

-

PH =5 [H3O

+] =12PH- =12-5 . زش/

[H3O+] =[HBr] =1 ×12-5 .زش/

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ [إؽغت ( :3ضب )

+O3[H : ك٢ اؾبالد ازب٤خ

PH = 4,3ـ ؾ ه٤خ 1 PH = 8,4ـ ؾ ه٤خ 2 PH = 12,53ـ ؾ ه٤خ 3 ل : ـــاحل pH =- [H3Oـ( 1

+ ]

-4,3 = [H3O+

] اىززخض اغبت أخز 2,1 – 5 = [H3O

+ ]

[H3O

+ /زش 12-5×5= 12-5× 2,1 12= [

pH =- [H3Oـ( 2

+ ]

-8,4 = [H3O+

] اىززخض اغبت أخز 2,6 – 9 = [H3O

+ ]

[H3O+

] = 12 2,6 ×12-9 /زش 12-9×4=

pH =- [H3Oـ( 3

+ ]

-12,53 = [H3O+

] اىززخض اغبت أخز 2,41 – 11 = [H3O

+ ]

[H3O+

] = 12 2,41 ×12-11 /زش 12-11×3=

H3Oكب رش٤ض أ٣ ا٤ذس٤ 1,4د اإلغب = ؼ٤خ PHإرا ػذ أ ه٤خ ◄

2,6= 4ك٢ د ؟ ـ +

= صفش 1ىـ 0,3= 2ىـ 0,43= 3ىـ 0,6= 4ىـ 0,3= 5ىـ 0,35= 6ىـ 0,54= 3ىـ 0,9= 5ىـ 0,95= 9ىـ 1= 10ىـ

Page 17: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 13 االعزبر ثبء أثط

PH =12,3ىزش 2ف اىبء اىق ىصجخ دج اىذيه KOHم غشا جت اراثز ذسمغذ اىجربع : (4هثال ) ؟ 0,3= 5ؽ/ه ، ىـ KOH =56اىنزيخ اىىخ ىــ

ؽ/ ؟ HCl =36, ارا ػذ أ ى. ـ PH =2 بء ؾظ ػ٠ 522ازاثخ ك٢ HClاؽغت زخ ( :5هثال )

Page 18: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 15 االعزبر ثبء أثط

ع٤ب ٤ق ٣ رـ٤ش أصبس جبد اوشؽب ◄ ٣ز٤ض جبد اوشؽبع٤ب ثزـ٤٤ش اصبس االصسم ا٠ اضش١ ثبؼظ ؽغت ؽج٤ؼخ ازشثخ ) ؽؼ٤خ أ هبػذ٣خ ( هذسر . Alػ٠ ازظبص اال٤ هبس ث٤ جبد اوشؽبع٤ب ر االصبس اضسهبء اضش٣خ ؽ٤ش : ؤال :ــس

ــ ؽج٤ؼخ ازشثخ االئخ ) ؽؼ٤خ أ هبػذ٣خ (1

Alــ اوذسح ػ٠ ازظبص اال٤ 2 ــ ابدح اؼبكخ ا٠ ازشثخ3

ابدح از٢ ٣ظؼ ثئػبكزب ا٠ ازشثخ غ ٤ب اش١ Alاوذسح ػ٠ ازظبص ؽج٤ؼخ ازشثخ ع اوبسخ PH اخ خلغ جش٣زبد اال٤ او٤ Al ٣زض ؽؼ٤خ األصسم

PHاظ ) شثبد ابغ٤ ( شكغ Alال ٣زض هبػذ٣خ اضش١

تطبيقات حياتية

Page 19: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 19 االعزبر ثبء أثط

الظ اضب٢

االرضا ف ذبىو االدبض اىعؼفخ

. اؾع اؼؼ٤لخ رزأ٣ ثش عضئ٢ : اؾع اؼؼ٤لخ رزأ٣ ثش عضئ٢ ٢ H2SO3 ,HF ,HCOOH ,C6H5COOH , CH3COOH , H2CO3 , H2S , HCN , HClO3 , HClO2 , HClO : HAبء ػ ازؼج٤ش ؾغ اؼؼ٤ق ثبشض ارلن اؼ

HA + H2O A- + H3O

+

Ka =[H3Oصبثذ ازأ٣ ؾغ اؼؼ٤ق +] [A

-]

HA : Kaاؼؼ٤لخ ه٤ صبثذ ازأ٣ اغذ ازب٢ ٣ج٤ ط٤ؾ ثؼغ اؾع

Kaصبثذ ازأ٣ اع اؾغ ط٤ـخ اؾغ

H2SO3 2-12×1,5 ؽغ اجش٣ز٤ذ

HF 4-12×1,2 ؽغ ا٤ذسكس٣ي

HNO2 4-12×4 ؽغ ا٤زش٣ذ

HCOOH 4-12×1,1 ؽغ ا٤ضب٣ي

C6H5COOH 5-12×6,5 ؽغ اجض٣ي

CH3COOH 5-12×1,8 ؽغ اال٣ضب٣ي

H2CO3 1-12×4,3 ؽغ اشث٤ي

HOCl 8-12×3,5 ؽغ ا٤جس٣ذ

HCN 12-12×6,2 ؽغ ٤ذسع٤ب٤ي

الؽظبد بخ عذا :

ب صادد ه٤خKa صادد هح اؾغ ب صادد ه٤خKa صاد ازأ٣ ك٢ ابء أػ٠ ه٤خKa ٢ أه سه ٤ذسع٤PH

H3O], أجش رأ٣ , اػ٠ Ka أجش اؾغ او١ : ◄◄

+OH]اه [

- PH, أه [

/زش 2-12×1ؾ ؽغ ا٤ضب٣ي از١ رش٤ض PHثبالػزبد ػ٠ اغذ اغبثن : رزهغ أ ر ه٤خ ■ برا ؟ 2أجش أ أه ٣H3Oزأ٣ ثش عضئ٢ ثبزب٢ رش٤ض ال ؽغ ػؼ٤ق 2: أجش اغاة

/زش . 2-12×1أه +

اؼؼ٤لخ اواػذ اإلرضا ك٢ ؾب٤ األؽبع

Page 20: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 20 االعزبر ثبء أثط

ألؽبع ازب٤خ ؟ Kaأزت هب صبثذ االرضا ؤال :ــــس

CN- + H3O

+ + H2O HCN ►

Ka =[H3O+] .[ CN

- ]

[ HCN ]

+ H3O+ + H2O HSO3

- H2SO3 ►

Ka =[H3O+] .[ HSO3

- ]

[H2SO3] ازغب٣خ ك٢ ازش٤ض : Ka خال دساعزي غذ ازب٢ از١ ٣ج٤ ه٤ صبثذ رأ٣ ثؼغ اؾع اؼؼ٤لخ ( :1ضب)

ـ ب ٢ ط٤ـخ أه ؽغ ؟1 خ ؟ـ ب ٢ ط٤ـخ أػؼق هبػذح شاكو2 ؟ PHـ ب ٢ ط٤ـخ اؾغ از١ أجش ه٤خ 3 ؟ H2Sـ ب ط٤ـخ اوبػذح اشاكوخ ؾغ 4 ـ أ١ ز اؾع أجش رأ٣ب ك٢ ابء ؟5 OH]٣ ك٤ H2Sأ H2CO3ـ أ١ اؾ٤ 6

- أجش ؟ [

NO2ـ أ٣ب أضش طلبد هبػذ٣خ 1 Fأ -

؟ - ـأ اؼبدخ ازب٤خ , ص ؽذد اغخ از٢ ٣شعؾب اإلرضا :8

HNO2 + F- ………… + …………..

ـ ؽذد األصاط ازشاكوخ اؾغ اوبػذح ك٢ ازلبػ ازب٢ : 9 HCO3

- + F

- CO3

-2 + HF

ك٢ ابء ؟ H2Sـ أزت ؼبدخ رأ٣ 12 : اىذو ))شرت(( HS واػذ شاكوخ HF < HNO2 < H2CO3 < H2S أؽبع

- < HCO3- < NO2

- < F-

Fـ HF 2ـ 1 HSـ H2S 4ـ 3 -

NO2ـ H2S 1ـ HF 6ـ 5 -HNO2 + Fـ 8 -

- NO2

- + HF

ؾ ازلبػالد/ا٤غبس ط زشاكن صـ 9

HCO3- + F

- CO3

-2 + HF

هبػذح ؽغ ؽغ شاكن هبػذح شاكوخ صط زشاكن

H2S + H2O HSـ 12

- + H3O

+

Ka اؾغ

H2CO3 4×12-1

H2S 1×12-1

HNO2 4,5×12-4

HF 1,2×12-4

Page 21: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 21 االعزبر ثبء أثط

ب , أعت ػ األعئخ ا٥ر٤خ اػزبدا ػ٠ aKه٤ ٤ضشزازغب٣خ ؽع ػؼ٤لخ ؾب٣٤ج٤ اغذ ا٥ر٢ ( :2ضب) : اؼبد ك٢ اغذ ؟األه اؾغط٤ـخ ـ ب1 ؟ ه وبػذح اشاكوخ األط٤ـخ ا ـ ب2 H3O]ـ أ٣ب ٣ 3

+ ؟ HZأ HXك٢ ؾ أػ٠ [

؟ HZأ HYـ أ٣ب ؾ أػ٠ سه ٤ذسع٢٤ 4 دخ :ـ ؽذد اضع٤ ازشاكو٤ اؾغ اوبػذح ك٢ اؼب5

HX + Y - HY

+ X

: اىذو 1- HY 2- Z

- 3- HX 4- HZ HX ـ األصاط ازشاكوخ : 5

/ X

- , Y

- /HY

ؽغ هبػذح شاكوخ هبػذح ؽغ شاكن ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

ػ٠, ؼزذا زش( ب / 1,2) ازش٤ضؾع اؼؼ٤لخ زغب٣خ ا بئ٤خ جؼغ ذ٣ي أسثؼخ ؾب٤ ( : 3ضب) : ػ األعئخ ا٥ر٤خأعت ك٢ اغذ اغبس , اسدح ااؼبد

سرت االؽبع ؽغت هرب ربص٤ب ؟ ـ 1 HZ < HB < HA < HM

ـ سرت اواػذ اشاكوخ ؽغت هرب ؟ 2 M

- < A- < B

- < Z-

ـ أ١ االؽبع ازب٤خ ٣ؼزجش : 3 (HMأـ االػؼق ؟ ) H3O]ة ـ ٣زي أػ٠ ؟

+]

(HZ)

(HM)ك٢ ابء ؟ ط ـ أه رأ٣

(HZ)دـ هبػذر اشاكوخ ٢ االػؼق ؟

(HM)؟ Kaـ ـ أه

OH]ـ ٣زي أػ٠ - (HM)؟ [

Ka =[H3O؟ HMـ أزت هب صبثذ االرضا ؾغ 4

+] .[M

-]

[HM]

Bغ HZـ أزت ؼبدخ رلبػ اؾغ 5 ص ؽذد اغخ از٢ ٣شعؾب االرضا ؟ -

HZ + B- Z

- + HB

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ H3O]اغذ اغبس ٣ض خظ ؾب٤ ؽع ػؼ٤لخ رش٤ض عؤا :

+ ثزشا٤ض زغب٣خ أدسط اغذ اعت ػب ٤٣ : [

؟ Kaـ ب ط٤ـخ اؾغ األه ه٤خ 1 /زش( ؟ 2,22رش٤ض ) HCـ Kaه٤خ ـ إؽغت2 ؽذد األصاط ازشاكوخ ؟ HBـ أزت ؼبدخ رأ٣ اؾغ 3 OH]ـ ب ط٤ـخ اوبػذح اشاكوخ األه 4

- ؟ [

( اه سه ٤ذسع٢٤ ؟ HCأ HDـ أ١ اؾؼ٤ ) 5 ؽذد االصاط ازشاكوخ ؟ KCغ اؼ HEـ أزت ؼبدخ رلبػ اؾغ 6

Ka ط٤ـخ اؾغ

HX 1 ×12- 1 HY 1 ×12- 5 HZ 1 ×12- 12

اشه ا٤ذسع٢٤ ؾغاPH

HA 5,3 HB 2 HM 6 HZ 1,3

[H3O+ اؾغ [2×12-4

HA

1×12-3 HB

2×12-5 HC

1×12-6 HD

2×12-3 HE

Page 22: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 22 االعزبر ثبء أثط

ػب ثأ /زش 3-12× 1رش٤ض 2HNOؾ اؾغ PHاؽغت اشه ا٤ذسع٢٤ ( :4ضب ) Ka ـــHNO2 =4 ×12-5 ,2 =2,3 ؟

HNO2 + H2O NO2اؾ : - + H3O

+ ازش٤ض االثزذائ٢ 3-12×1طلش طلش ط ازش٤ض ػذ االرضا – 3-12×1ط ط

ر

Ka =[H3O+] [NO2

-]

] [HNO2

H3O]ط = 2= ط 12-5×4 + /زش 12-4×2= [

1×12-3 PH =- ـ[H3O

+ ]

PH =- 2 ×12-4 =4- 2 =4 – 2,3 =3,1

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ka =2×12-5 ,2 =2,3أ /زش ارا ػذ 2,2رش٤ض COOH3CHؾ ؽغ اال٣ضب٣ي ( :5ضب ) ؟ PHإؽغت ه٤خ اشه ا٤ذسع٢٤ CH3COOH + H2O CH3COOاؾ :

- + H3O

+

2,2 طلش طلش 2,2 ط ط

Ka =[H3O+] [CH3COO

-]

CH3COOH

/زش 3-12×2ط = 2= ط 12-5×2 2,2

PH =- [H3O+]

=- 2×12-3 3 – 2 =2,1

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

ؾغ ك٢ اؾ ( , اؽغت زخ ا3 ) PH( زش , 1ؽغ ) COOH3CHؾ اؾغ ( :6ضب ) (Ka ؾغ CH3COOH =2×12- 5 = 62, ازخ ا٤خ ؾغ ) / ؟ ؿ

: اىذو [H3O

+] =12- PH =12- 3 زش /

CH3COOH + H2O CH3COO

- + H3O

+

ak = ] - COO3CH[ ]+

O3[H [ ] CH3COOH [

2 ×12- 5 = (12- 3 ) 2 ] CH3COOH [

Page 23: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 23 االعزبر ثبء أثط

] CH3COOH [ =2,25 زش /

2,25= 1 × 2,25= ؽغ اؾ ×ػذد االد = ازش٤ض

ؿ 3= 62 × 2,25ازخ ا٤خ = × ازخ = ػذد االد ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

؟ ( 5ؾ ) PH( / زش 2,221رش٤ض ) HXؾغ االكزشاػ٢ Kaاؽغت ه٤خ ( :1 )ضب اؾ :

PH = 5 إر[H3O+ / زش 5 - 1× 1= [

ak = ] - X[ ]+O3H[

[HX]

ak = (1× 12- 5 ) 2 =1× 12- 1 1× 12- 3

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

►►سهـــخ ػــ ◄◄ : عؤا ( /زش .2,21از١ رش٤ض ) C6H5COOHؾ ؽغ اجض٣ي PHاؽغت ه٤خ

؟ C6H5COOH =6,4 ×12-5 (8 =2,9) ــــ Kaػب ثأ : عؤا /زـش( , ادسع ص أعت ػب ٤٣ : 2٫1ؼذد اؾب٤ رش٤ض ب ) ٣PHض اغذ ازب٢ ه٤

أ١ اؾب٤ ٣ض : ـ1

NaClؼ زؼبد ض -ة NaOHهبػذح ه٣خ ض -أ ( ؟ 2٫3= 2ـ ) HAؾغ Kaإؽغت ه٤خ ـ2 أ ازلبػ ازب٢ ص ؽذد اضع٤ ازشاكو٤ اؾغ اوبػذح : ـ3

FH+ + C ……….+……...

: عؤا HX ,HY ,HZ , HBرض اظ٤ؾ االكزشاػ٤خ ازب٤خ ػذدا اؾع اؼؼ٤لخ :

X) - كئرا ػذ أ : Y ( أه ) -

- ) Zغ HXػذ رلبػ -

كئ اغخ از٢ ٣شعؾب االرضا ؾ اارظ -

HZأػ٠ اؾغ HBؾغ PHه٤خ -

أعـــت ػـب ٣ـ٢ : ؟ Kaب ط٤ـخ اؾغ از١ أػ٠ ه٤خ ـ 1

أ اؼبدخ ازب٤خ ص ؽذد األصاط ازشاكوخ اؾغ اوبػذح :ـ 2

HY + Z- ……….. + ………

M HA HB D F C اىذيه

PH 3 2٫3 3 13 9٫3 11

Page 24: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 24 االعزبر ثبء أثط

: عؤا ( 2,84= 1؟ ) ـ PH, إؽغت Ka =1×12-5/زش ارا بذ 2,249رش٤ض HZؾ اؾغ اؼؼ٤ق

: ❺عؤا ؽ/ ( HX =222) ى. ـ HX, إؽغت زخ Ka =1×12-5 ه٤خ PH = 4ه٤خ HX اؾغ 522

: ➏عؤا ٣H2SO3ؾز١ ػ٠ اؾغ 2/زش( اؾ 2,1) ٣KOHز اوبػذح 1( اؾ 2, 1ؾال ) 2,3= 2ؾ٤ ؟ ـ PHإؽغت ه٤خ Ka =4×12-4خ /زش( ه٤ 1ثزش٤ض )

Page 25: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 25 االعزبر ثبء أثط

اواػذ اؼؼ٤لخ : في الماء تتأين جزئيا. هبػذح ػؼ٤لخ , ٣ اظ٤ـخ اؼبخ زأ٣ اواػذ اؼؼ٤لخ برب٢ : Bلشع أ B + H2O BH

+ + OH

-

Kb =[OH

-] [BH

+]

B ب : Kbاغذ ازب٢ ٣ػؼ ط٤ؾ ثؼغ اواػذ اؼؼ٤لخ غ ه٤ صبثذ ازأ٣

Kbصبثذ ازأ٣ ط٤ـخ اوبػذح اع اوبػذح

C2H5NH2 5,6×12-4 ض٤ أ٤ا٣

CH3NH2 4,4×12-4 ٤ض٤ أ٤ NH3 1,8×12-5 أ٤ب

N2H4 1,3×12-6 ٤ذساص٣

NH2OH 1×12-8 ٤ذسغ٢ أ٤

C5H5N 1,1×12-9 ث٤ش٣ذ٣

C6H5NH2 3,8×12-12 ا٤٤

مالحظات ىامة جدا : Kb ٣زبعت ؽشد٣ب غ[OH

-H3O]ػغ٤ب غ [

+] .

ب صاددKb صادد هح اوبػذح صادد ه٤خPH )ػالهخ ؽشد٣خ( . . اوبػذح او٣خ ب أجش رأ٣ ك٢ ابء

إلرضا ك٢ ؾب٤ اواػذ اؼؼ٤لخا

Page 26: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 26 االعزبر ثبء أثط

؟ 2RNH =2 ×12-6ـــ bK/زش, ػب ثأ 2,22رش٤ضب 2RNHؾ اوبػذح PHاؽغت ه٤خ ( :1ضب) RNH2 + H2O RNH3اؾ :

+ + OH

- 2,22طلش طلش ط – 2,22 ط ط

Kb =[OH-][RNH3

+]

[RNH3] OH]ط = 2= ط 12-6×2

- مول/لتر 11-4 × 2= [

2,22 [H3O

+] = KW

[OH-] = 1 ×12-14

2 ×12-4

/زش 12-11× 5= PH =- [H3O

+]

=- ( 5 ×12-11) =11 – 5 =11 – 2,1 =12,3

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 2,4= 2,5؟ PHإؽغت ه٤خ Kb = 4×12-4/زش ه٤خ 2,24از١ رش٤ض 2NH3CHؾ ( :2ضب) CH3NH2 + H2O CH3NH3اؾ :

+ + OH

- 2,24طلش طلش 2,24 ط ط

Kb =[OH-] [CH3NH3

+]

[CH3NH2]

OH]ط = 2= ط 12-4×4 - /زش 12-3×4= [

2,24

[H3O+] = KW =1×12-14 =2,5×12-12 زش/

[OH-] 4×12-3 PH =- [H3O

+]

=- 2,5×12-12 =12 – 2,5 =12 – 2,4 =11,6

Page 27: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 23 االعزبر ثبء أثط

( /زش . ػب ثأ ه٤خ اشه2,1رش٤ضب ) 4H2Nؾ اوبػذح اؼؼ٤لخ bKأعذ ه٤خ صبثذ ازب٣ ( :3ضب) ؟ 12رغب١ PHا٤ذسع٢٤ : اىذو N2H4 + H2O N2H5

+ + OH

-

=PH 12 [H3O

+] 12PH- =12-12

/زش [ OH-] =KW

[H3O+]

=1 ×12-14

1 ×12-12 / زش 12-4× 1=

Kb =[OH-] [N2H5

+]

[N2H4]

Kb ( =1×12-4)2 2,1

Kb =1×12-1 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

X اوبػذح االكزشاػ٢ ١12,1 رغب PHزش , ه٤خ 2االصخ زؾؼ٤ش ؾ ؽغ Xأعذ زخ اوبػذح ( :4ضب)

x =1 ×12-2 (2 =2,3)ـ Kb ؽ/ X =52ػب ثأ ازخ ا٤خ ــ X + H2O XH اؾ :

+ + OH

-

PH = 12,1

[H3O+] 12PH- =12-12,1 زش/

/ زش 12-13× 2 = 12-12,1-2,3+2,3=

[ OH-] = KW

[H3O+]

=1 ×12-14

2 ×12-13

/ زش 12-2× 5 = (5 ×12-2 ()5 ×12-2)

1 ×12-2 = [X ]

[X] =2,25 زش/ د × ع. = ػ

=2,25 ×2 = 2,5 ى. × ى = ع.

=2,5 ×52 ؿشا 26=

عزيزي الطالب : نصيحة

الراحة عند الشعور بالتعب تؤدي إلى استعادة النشاط

...الجسمي والذهني

Page 28: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 25 االعزبر ثبء أثط

أعت ػ األعئخ ا٥ر٤خ : , ادسع٤ضشزازغب٣خ اواػذ ؾب٤ؼذد ازوش٣ج٤خ bK: ٣ج٤ اغذ اغبس ه٤ (5ضب)

اوبػذح األػؼق ؟ ط٤ـخ بـــ 1 ؟ pH أػ٠ ح از٢ ؾباوبػذب ط٤ـخ ـــ 2 ؟األه اؾغ اشاكنط٤ـخ بـــ 3 H3O]٣ C2H5NH2أ N2H4ك٢ أ١ اؾ٤ ـــ 4

+ ؟ أػ٠ [

: اؾغ اوبػذحخ ازشاكو ألصاطؽذد اأ اؼبدخ ا٥ر٤خ ص ـــ 5 N2H4 + NH4

+ ……….. + ………….. NH4غ C5H5Nـ ؽذد اغخ از٢ ٣شعؾب االرضا ػذ رلبػ 6

؟ + اؾ : 1- C5H5N 2- C2H5NH2 3- C5H5NH

+ 4 - N2H4 صط زشاكن

5- N2H4 + NH4+ N2H5

+ + NH3

هبػذح شاكوخ ؽغ شاكن ؽغ هبػذح صط زشاكن

N2H5 األصاط ازشاكوخ : + / N2H4 , NH3 /NH4

+

6- C5H5N + NH4+ C5H5NH

+ + NH3

عخ رشع٤ؼ االرضا ؾ ازلبػ اؼغ٢ ) أ ؾ ا٤غبس( ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ىجؼط اىقاػذ اىعؼفخ اىز رشمض مو Kbاػزبدا ػي اىؼيبد اىظذخ ف اىجذه اىزبى اىز ج ق ثبثذ اىزأ ( :6ضب)

( H.W ) ه/ىزـش( ، أجت ػب ي : 0٫01ب )

C5H5N N2H4 NH2OH NH3 ط٤ـخ اوبػذحKb 2×125ـ12×2 8ـ12×1 6ـ12×1 9ـ

أعــــت ػـــب ٣ـــ٢ :

ب ط٤ـخ اؾغ اشاكن األػؼق ؟ ـ1 H3O ]ب ط٤ـخ اوبػذح از٢ ب أه ـ2

+ ؟ [

غ ابء ؟ NH2OHأزت ؼبدخ رلبػ ـ3 ؟ C5H5Nأ ؾ N2H4: ؾ PHأ٣ب أجش ه٤خ ـ4 ؟ NH2OHؾ PHاؽغت ه٤خ ـ5 N2H5 ]اؽغت ه٤خ ـ6

+ ؟ N2H4ك٢ ؾ [

أ ازلبػ ازب٢ ص ؽذد األصاط ازشاكوخ اؾغ اوبػذح : ـ1 NH3 + N2H5

+ ………+ ……..

؟ NH3أ NH2OHأ٣ب أه دسعخ ؽػخ ـ8 H3O ]أ٣ب أجش ـ9

+ NH4األ٣ [

N2H5أ األ٣ + ؟ +

Kb ط٤ـخ اوبػذح

N2H4 1 ×12- 6 C5H5N 2 ×12- 9

C2H5NH2 6 ×12- 4 NH3 2 ×12- 5

Page 29: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 29 االعزبر ثبء أثط

: ( 1ضب) : ب ب ػؼ ثبغذ ازب٢ PHذ٣ي ػذد اواػذ اؼؼ٤لخ االكزشاػ٤خ ازغب٣خ ك٢ ازش٤ض ه٤

A B C D G اىقبػذح

PH 5,6 5 3,5 11,3 9 : أي القواعد يعتبر أــ اه هبػذح OH] هة ــ رزي أ

-]

ط ــ أه رأ٣ ك٢ ابء ػؼقدــ ؽؼب اشاكن اال Kb جشـ ـ ب أ H3O] ه ــ ب أ

+]

أزت ؼبدخ رلبػ اوبػذحD غ اؾغ اشاكنC ص ؽذد االصاط ازشاكوخ ؟

اؾ : 1) D ـ Dـ ـ Dد ـ Cط ـ Cة ـ Dأـ 2 )

D + CH+ C + DH

+

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ب /زش(2,1ثزشا٤ض زغب٣خ )االكزشاػ٤خ اؼؼ٤لخ واػذذ٣ي أسثؼخ ؾب٤ بئ٤خ جؼغ ا : ( 8ضب) ػزبد ػ٠ اؼبد ااسدح ك٢ اغذ أعت ػب ٢٣ :ثبال

سرت ؾب٤ اواػذ ؽغت هرب ؟ـ 1 ؟ Xؾ اوبػذح Kbب ه٤خ -2 ( 2,1= 5؟ ) ـ Yؾ اوبػذح PHإؽغت -3 ؟ PHـ أ١ اواػذ ب أػ٠ 4 THغ Qـ أزت ؼبدخ رلبػ 5

ص ؽذد اغخ از٢ ٣شعؾب االرضا ؟ +

اىؼيبد اىقبػذحY Kb =4×12-9 Q PH =12 X [XH

+] =2 ×12-3

T [H3O+] =1 ×12-9

Page 30: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 30 االعزبر ثبء أثط

H3O ]اػزبدا ػي اىجذه اىزبى اىز ج : 9عؤاه +

ه/ىزش( 0,01ىؼذد اىقاػذ االفزشاظخ اىعؼفخ اىز رشمض مو ب ) [

ادسع جذاا ث أجت ػب ي :

. Kbــ ب صغخ اىذط اىشافق ىيقبػذح اىز ىب اقو قخ 1 عب اىشافق االق .ــ ب صغخ اىقبػذح اىز د2 DHــ أب أق مذط شافق : 3

EHأ ++ .

. AHClأ DHClــ أب اق ميخ دع : 4 . Eأ Aــ أب ى امثش قذسح ػي اىزأ ف اىبء اىقبػذح : 5 DHــ ادغت رشمض اال 6

. Dف ذيه اىقبػذح + Eغ اىذط اىشافق ىيقبػذح Bــ امزت ؼبدىخ رفبػو اىقبػذح 3

A B C D E صغخ اىبدح

[ H3O+

] 1×10-9 5×10-12 1×10-10 5×10-9 3×10-9

Page 31: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 31 االعزبر ثبء أثط

الخواص الحمضية والقاعدية لمحاليل األمالح

األالػ :

HCl + NaOH NaCl + H2O رلبػ ؽغ غ هبػذح شت أ٢٣ ٣زظ : الملح ؾب٤ األالػ ابئ٤خ روغ ؽغت هح اؾغ NaOHغ اوبػذح HClبرظ رلبػ ؽغ NaClكؼ٠ عج٤ اضب: ؼ

: خ أقغبثالث هح اوبػذح اخ ب إ٠

ه١ هبػذح ه٣خ )ؾ زؼبد(ؼ ؽغ ــ 1 ؼ ؽغ ه١ هبػذح ػؼ٤لخ )ؾ ؽؼ٢( ــ2 ؼ ؽغ ػؼ٤ق هبػذح ه٣خ )ؾ هبػذ١( ــ3

ممح مكون من حمض قوي وقاعدة قوية )محمولو متعادل( : - 1 ( NaCl , KNO3 , NaI , Na2SO4 , Li2SO4 , KBr , BaCl2 , LiNO3أمثمة : )

) ممح متعادل( ؟NaClسؤال : فسر محمول الممح NaCl Na

+ + Cl

-

هبػذح ٣ظ ػؼ٤لخ عذا ؽغ ٣ظ ػؼ٤ق عذا زي ال رزلبػ غ ابء زي ال ٣زلبػ غ ابء HCl NaOH

( األ٣بدCl- , Na

( ابرغخ رض ؽغ شاكن ػؼ٤ق عذا هبػذح شاكوخ ػؼ٤لخ عذا, زي ك٢ ال رزلبػ غ ابء + . ثبىزثبزا ب ٣غ٠ , ٣جو٠ اؾ زؼبد

+ك٢ رش٤ض : رلي اؼ إ٠ أ٣بد رو عض٣ئبد ابء ثبإلؽبؽخ ثبأل٣بد ابرغخ د رـ٤ش اىزثب H3O أOH

-

أال

Page 32: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 32 االعزبر ثبء أثط

ممح مكون من حمض قوي وقاعدة ضعيفة )الممح الحمضي(: -2

C6H5NH3NO3 , N2H5NO3 , NH4Cl, NH4NO3 , N2H5Clؼ ٣زظ ؽع ه٣خ هبػذح ػؼ٤لخ ض: ٤ ك٢ ابء ؼط٤ب أ٣ ا٤ذس٤ از١ ٣جذ١ اصش ؽؼ٢ ك٢ ابءرزأ٣ ز األالػ ك٢ ابء إال أ أ٣ب اعت ه١ ٣ز . 1 <ز األالػ PH, أب أ٣ب اغبت ك ٣ؼط٢ ػؼ٤ق ال ٣ز٤ ك٢ ابء ػ٤ ٣

زػ٤ؼ ري ثبؼبدالد أخز أ١ ؼ ؽؼ٢ ٤N2H5Cl

HCl + N2H4 N2H5Cl + H2O

Cl- N2H5

+

هبػذح شاكوخ ػؼ٤لخ ؽغ شاكن ه١ N2H5

+ + H2O N2H4 + H3O

+

: كغش األصش اؾؼ٢ ؼ ضـبNH4Cl ؟ثؼبدالد اؾ :

NH4Cl H2O NH4+ + Cl

-

NH4+ + H2O NH3 + H3O

+

غ ابء إلزبط ػ٠ ازلبػ اؼ بدا٣ هذسح ػجبسح ػ ب اوظد ثبز٤ ؟H3OOHأ +

أ ٤ب -

األمالح المشتقة من حموض قوية وقواعد ضعيفة تكون :محاليل الدظخ : ٣ؾذس از٤ ال٣ اعت ــ3 1 <ب PHــ 2ؽؼ٤خ األصش ــ1

Page 33: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 33 االعزبر ثبء أثط

ؾب٤ األالػ اشزوخ هاػذ ه٣خ ؽع ػؼ٤لخ ر : مالحظة : ــ األ٣ اغبت ٣ز3٤ 1 >ب PHــ 2ــ هبػذ٣خ األصش 1

: )ممح قاعدي( ممح مكون من حمض ضعيف وقاعدة قوية -3 ,KCN, NaF, NaNO2, Na2CO3, CH3COONa, HCOOKؼ ٣زظ رلبػ هبػذح ه٣خ ؽغ ػؼ٤ق ض :

NaOCl, CH3COOK ك٢ ابء ؼط٤ب أ٣ ا٤ذسغ٤ذ أب اىغبىت ق زرزأ٣ ز األالػ ك٢ ابء إال أ OH-

. 1>ز األالػ PHصش هبػذ١ ك٢ ابء , أب أ٣ب اعت ك ػؼ٤ق ال ٣ز٤ ك٢ ابء ػ٤ ٣ از١ ٣جذ١ ا

ب ؟ PHسرت األالػ ازب٤خ رظبػذ٣ب ؽغت ه٤خ عؤا : (KCl , NaCN , NH4NO3 ) NH4NO3 > KCl > NaCNاؾ :

أ١ ب ٢٣ ٣زة ك٢ ابء أ١ ب ٣ز٤ ؟عؤا : ( KCN , CH3COONa , CH3NH3Cl , KBr )

٣ز٤ ٣ز٤ ٣زة ٣ز٤ هبػذ١ أ زؼبد ؟ ؽؼ٢ أ N2H5Br اؾ عؤا : ؽؼ٢ أ هبػذ١ أ زؼبد ؟ Ba(NO3)2 اؾ ػؼ٤ق N2H4ه١ هبػذح HBrبرظ ػ ؽغ N2H5Brاؾ : اؾ ا أزت ؼبدخ ر٤ األ٣ اعت رأ٣ اؼ :

N2H5Br + H2O N2H5

+ + Br

- N2H5

+ + H2O N2H4 + H3O

+ H3Oاؾ ؽؼ٢ ثغجت رش٤ض أ٣

+ ؽغ ه١ HNO3, بػذح ه٣خه Ba(OH)2برظ Ba(NO3)2اؾ

* ؼ زؼبد ؽ٤ش أ٣بد اؾغ او١ اوبػذح او٣خ ال رز٤ .

Page 34: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 34 االعزبر ثبء أثط

: الؽظ اغذ ازب٢

ؼظ أعئخ اصاسح ب ؽج٤ؼخ رأص٤ش اؼ ) ؽؼ٢ , هبػذ١ , زؼبد ( ؟؟؟ الؽظخ :

ب ؽج٤ؼخ رأص٤ش االالػ ازب٤خ : ) ؽؼ٢ , هبػذ١ , زؼبد ( ؟عؤا : RNH3CL ,NaNO3 ,BaSO3 ,KNO2

: ) رضداد , رو , رجو٠ صبثزخ ( PHب أصش اػبكخ االالػ ػ٠ ه٤خ ا :عؤ ) رو ( NH3ا٠ ؾ NH4CLاػبكخ ؼ ــ 1

) رضداد ( NaOHا٠ ؾ HCOONaاػبكخ ؼ ـ 2

) رجو٠ صبثزخ ( HCNا٠ ؾ NaCLاػبكخ ؼ ـ 3

) رو( HIا٠ ؾ C5H5NHBr اػبكخ ؼ ـ4

) رضداد ( N2H4ا٠ ؾ NaNO2اػبكخ ؼ ـ 5

ؼبدخ از٤ أل٣ او١ األ٣ از١ ر٤ طلز اؼCH3NH3I ؽؼ٢ CH3NH3

+ CH3NH3

+ + H2O CH3NH2 + H3O

+

KNO3 ال ٣عذ ال ٣عذ زؼبد

CH3COOK هبػذ١ CH3COO-

NaNO2 هبػذ١ NO2-

NH4NO3 ............ ......................... RCOOLi ............ .........................

C5H5NHBr ............ .........................

ى رغزطغ ضخ شخص ال ؼشف اىأط االعزغال

Page 35: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 35 االعزبر ثبء أثط

-أعت ػب ٢٣ : / زش ( 2,1 خال دساعزي غذ ازب٢ از١ ٣زؼ صالصخ أالػ ) ( :1ضب )

ب ٢ ط٤ـخ أه ؽغ ؟ـ 1 ب ٢ ط٤ـخ اػؼق ؽغ ؟ـ 2 ب ٢ ط٤ـخ اؼ از١ أػ٠ طلبد هبػذ٣خ ـ 3 ا٣ب أه وبػذح شاكوخ :ـ 4

(BAأ -

( ؟ -HB + C خال دساعزي ؼبدخ ازب٤خ :ـ 5

- HC + B

-

ؽذد االصاط ازشاكوخ اؾغ اوبػذح ؟أـ ؽذد اغخ از٢ ٣شؽغب االرضا ؟ة ـ

, ص ؽذد اغخ از٢ ٣شؽغب االرضا ؟ HAغ اؾغ KCأزت ؼبدخ رلبػ اؼ ـ 6 اؾ : ◄Aـ KC 4ـ HC 3ـ HB 2ــ 1

- صط زشاكن ـ 5

HB + Cأـ - HC + B

- هبػذح شاكوخ ؽغ شاكن هبػذح ؽغ

صط زشاكن ة ـ ؾ اارظ ) ؾ اارظ ( KC + HA KA + HCـ 6

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ /زش( ادسع ص أعت ػب ٤٣ : 2,1ك٢ اغذ اغبس عزخ ؾب٤ رش٤ض ب ) ( :2ضب)

Xا٣ب أه وبػذح ـ 1Zأ -

؟ -

AHا٣ب اه ؾغ شاكن ـ 2 +BHأ

؟ + ا٣ب أضش هذسح ػ٠ ازأ٣ ك٢ ابء اؾغ ـ 3

HC أHD ؟ ؟ HCؾغ Kaإؽغت ه٤خ ـ 4 ص ؽذد اغخ از٢ KCغ اؼ HDأزت ؼبدخ اؾغ ـ 5 ٣شعؾب اإلرضا ؟ ؟ Bوبػذح PHإؽغت ه٤خ ـ 6

اؼبد اؼKA [ OH

- /زش 12-2× 1= [

KB pH =11 KC [ H3O

+ /زش 12-13× 1= [

اؼبد اؾA [ AHاوبػذح

+ ] =2×12-3

HC [ OHاؾغ - ] =1×12-12

B Kb =4×12-1اوبػذح

HD Ka =9×12-4اؾغ

KX PH =12اؼ KZ [ H3Oاؼ

+ ] =1×12-13

طقخ اىزجض : KC > KA > KBاالح :

HB > HA > HCادبض : Cقاػذ شافقخ :

- > A

- > B

-

Page 36: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 36 االعزبر ثبء أثط

ػالخ ( 16شز١ : ) 2211عؤا /زش( ؼبد ػب , أعت ػب ٤٣ : 1بس ؾب٤ بئ٤خ ؾع هاػذ أالػ ػذ لظ ازش٤ض ) ٣ج٤ اغذ اغ

( ؟ HY أ HXــ أ١ اؾؼ٤ االه ) 1

( ؟ HNO2أ CH3COOHــ أ١ اؾؼ٤ االػؼق ) 2 OH]ــ أ١ اؾ٤ ٣ ك٤ 3

- ( ؟ HNO2أ HCNأػ٠ ) [

CH3COOــ أ١ اوبػذر٤ اشاكوز٤ أه ) 4 CNأ -

( ؟ - ( ؟ N2H4أ PH ( )NH3 أه )ــ أ١ اؾ5٤ Xــ ؽذد إرغب االرضا ػذ رلبػ 6

؟ HYغ -NH4ــ ؽذد األصاط ازشاكوخ ػذ رلبػ 1

؟ N2H4غ + ) ؽؼ٢ , هبػذ١ , زؼبد ( CH3COONaــ ب ؽج٤ؼخ رأص٤ش اؼ 8

اؾ : ◄ CNـ HCN 4ـ CH3COOH 3ـ HX 2ـ 1

ـ ؾازلبػ اؼغ٢ N2H4 6ـ 5 -

صط زشاكن NH4ـ 1

+ + N2H4 NH3 + N2H5

+

ؽغ ؽغ شاكن هبػذح شاكوخ هبػذح صط زشاكن

ـ هبػذ١ 8 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

ا ص أعت ػب ٢٣ اعئخ : /زش( ادسع ع٤ذ 1( : ذ٣ي ػذد اؾب٤ اػؾخ ثبغذ زغب٣خ ازش٤ض ) 3ضب )

أعت ػـــب ٣ــ٢ :

Dــ أ٣ب أػؼق وبػذح ) 1

Cأ - ( ؟ -

؟ ) HY أ HX ــ أ٣ب أه ؾغ) 2 ؟ HDؾغ Kaــ إؽغت ه٤خ 3 ؟ Bوبػذح PHــ إؽغت ه٤خ 4 ثؼبدالد ؟ KYــ كغش عى اؼ 5 Cغ HDـ أزت ؼبدخ رلبػ 6

- ص ؽذد إرغب االرضا ؟

ؼبد اؾCH3COOH Ka =1,8 ×12-5

HCN [ H3O+] =2×12-5

HNO2 [ NO2-] =2,2×12-2

NH3 Kb =1,8×12-5 N2H4 [ OH

-] =1×12-3

NaX PH =8,3 NaY PH =9,2

NH3 B اؼKY اؼKX HD HC

[H3O+] =3×12-9 Kb =12-8

[OH-] =1×12-6 PH =9 PH =5 Ka =2,5 ×12-5

Page 37: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 33 االعزبر ثبء أثط

األ٣ اشزشى :

. األ٣ ابرظ ػ رب٣ اؾغ اؼؼ٤ق ؾ ا اال٣ از١ ٣زظ رأ٣ اوبػذح اؼؼ٤لخ ؾب األيون المشترك :

( ؟CH3COONa( ؼ إ٣ضباد اظد٣)CH3COOHؽذد األ٣ اشزشى ث٤ ؽغ ) ■ غ ؼبدخ رثب اؼ ك٢ ابء .اؾ : زؾذ٣ذ األ٣ اشزشى زت ؼبدخ رأ٣ اؾ

CH3COOH + H2O CH3COO اؾغ : - + H3O

+ CH3COONa CH3COO اؼ :

- + Na

+ CH3COOإر األ٣ اشزشى أ٣ اإل٣ضباد )

(CH3COONa) (CH3COOHأل٣ اشزشى )( أل ا-

إػبكخ األ٣ اشزشى إ٠ ؾ األؽبع اؼؼ٤لخ ٣ؤد١ إ٠ ص٣بدح ه٤خ الؽظخ :PH ؾ اؾغ

: عؤا : ب ط٤ـخ األ٣ اشزشى اؾب٤ ازب٤خ

HCOONaاؼ HCOOHــ اؾغ HCOOH + H3O

+ HCOO

- + H3O

+

HCOONa H2O

HCOO- + Na

+

: األ٣ اشزشىHCOO-

NH4Clاؼ NH3ــ اوبػذح NH3 + H2O NH4

+ + OH

- NH4Cl H2O NH4

+ + Cl

-

: األ٣ اشزشىNH4+

ب ط٤ـخ األ٣ اشزشى اؾب٤ ازب٤خ ؟

( NH3 / (NH4)2SO4 )ـ 4 (N2H4 / N2H5Br)ـ 3 (H2CO3 / KHCO3)ـ 2 ( RCOOH / RCOOK)ـ 1 (B / BHCl )ـ 1 ( HX / KX)ـ 6 (CH3NH2 / CH3NH3Cl)ـ 5

: الؽظبد خ رش٤ض األ٣ اشزشى ٣غب١ رش٤ض اؼ ػذ إػبكخ ؼ رش أ٣ شزشى كئ ازلبػ ٣زغ ؾ ازلبػ اؼغ٢ دائب اؼ اوبػذ١ ٣ؼبف ؾ اؾؼ٢ , اؼ اؾؼ٢ ٣ؼبف ؾ اوبػذ١

ثببا

Page 38: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 35 االعزبر ثبء أثط

/زش( ه٤خ 2,1 (رش٤ض COONa3CH/زش( اؼ 2,222رش٤ض ) COOH3CHؾ ؽغ ( :1ضب) Ka ـCH3COOH =2×12-5 2,6= 4, ـ 2,3= 2, ـ : ط٤ـخ األ٣ اشزشى ؟ ـ ب 1 ؾ ؟ PHـ إؽغت ه٤خ 2 اؾ : CH3COOH + H2O CH3COO

- + H3O

+ CH3COONa H2O CH3COO

- + Na

+

CH3COOــ 1 )االشبسح ػشس٣خ( -

Ka =[H3Oـ 2

+] [CH3COO

-]

[CH3COOH]

2×12-5 =[H3O+] ×2,1 [H3O

+ /زـش 12-1×4= [

2,222 PH ـ ـ =[H3O

+]

1-12×4= ـ ـ 6,4 4ــ ـ 1

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ : (2ضب) Kb =2 ×12-4ثلظ ازش٤ض إرا ػذ أ BHClؼ (/زش 2,3 )B ؼ٤لخ هبػذح ػ ؾ ؼشؽ ؟ PHإؽغت ه٤خ , 2,1= 5ـ اؾ : B + H2O BH

+ + OH

-

BHCl H2O

BH+ + Cl

-

Kb =[BH+][OH

-]

[B]

2×12-4 =[OH-] ×2,3

2,3 [OH

- /زـش 12-4×2= [

[H3O

+] =Kw

[OH-]

=1×12-14 2×12-4

[H3O+] =5 ×12-11

PH ـ ـ =[H3O+]

12,3= 5ـ ـ 11 11-12×5= ــ ـ

Page 39: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 39 االعزبر ثبء أثط

( :3ضب ) غ ازش٤ض NH4Cl /زش( اؼ 2,4رش٤ضب ) NH3( زش اوبػذح 1ؽغ ) ؾ

كأعت ػب ٢٣ : NH3 =2 ×12-5ـ Kb( , أ 9ؾ = ) PHكئرا ػذ أ

ـ ب ط٤ـخ األ٣ اشزشى ؟1 ؟ NH4Clـ إؽغت رش٤ض اؼ 2

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

زش ه٤خ 1/زش ٤ظجؼ اؾغ 2,2رش٤ض 4H2Nا٠ ؾ Br5H2N إػبكزب اؼ ؿشا ٣غت ( :4ضب) PH =1,1 ػب ثأ ه٤خ ,Kb = ازخ ا٤خ ـ 6-12×1وبػذح ,N2H5Br =113/ ؟ 2,3= 2, ـ ؿ : اؾ [H3O

+] =12PH- =12-1,1 [H3O

+ /زش 12-8×2= [

[OH

- /زش 12-1×5= 12-14×1= [

2×12-8

Kb =[OH-] [N2H5

+] 1×12-6 =5×12-1 ×[N2H5

+]

[N2H4] 2,2

[N2H5+ ؼ (/زش ) رش٤ض ا 2,4= [

د × ع. = ػ =1 ×2,4 =2,4

ى. × ى = ع. ؽ 45,2= 113× 2,4=

3زا اؾ رغب١ PHزش ه٤خ 2ؽغ HX/زش ( اؾغ 2,1ط٤ل٢ : ؾ ) 2211عؤا : HX =1×12-5ـ Kaدسعخ , 2ثوذاس ٤PHخ كزـ٤شد ه NaXأػ٤لذ ثساد طجخ ؼ

ــ ب ط٤ـخ األ٣ اشزشى ؟ 1 از٢ أػ٤لذ ؾ ) ا ازـ٤ش ك٢ اؾغ ( ؟ NaXــ إؽغت ػذد الد 2

Page 40: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 40 االعزبر ثبء أثط

سه٤زـ٤ش HCOOH/زش 2,1 ؾ ٣522غت إػبكزب إ٠ HCOONa ؿشا ( : 5ضب ) ؟ 2,6=4,1, ؽ/HCOONa =56 ؼ ى. , Ka =1,1×12-4(HCOOH, ) 1,6ثوذاس ا٤ذسع٢٤ اؾ :

هج إػبكخ اؼ PH غذ Ka =[H3O

+] [HCOO

-]

[HCOOH] 2= ط 12-4×1,1

2,1 [H3O 6-12×11= 2ط

+ /زش 12-3×4,1= [

PH ـ ـ =[H3O+]

3-12× 4,1= ـ ـ 2,4 4,1ـ 3

4 = 2,4+1,6ثؼذ إػبكخ اؼ = PHأ١ أ 1,6ثوذاس PHػذ إػبكخ اؼ عف رضداد ه٤خ Ka =[H3O

+] [HCOO

-]

[HCOOH] 1,1 ×12-4 =1×12-4 ×[HCOO

-]

[HCOOH]

/زش 2,11= ]اؼ [

د × ع. اؼ = ػ =2,11 ×2,5 =2,285

ى. × ى اؼ = ع.

=2,285 ×56 ؽ4,16=

ka =1×12-5/زشHB (2,1 , )االص اػبكزب ا٠ ؾ اؾغ NaBب رش٤ض اؼ ( : 6عؤا ) عخ اؽذ ؟ ثوذاس دس ٢PH رضداد ه٤خ

االص I4NH رش٤ض اؼ/زش , إؽغت 2,2, رش٤ض 11سه ا٤ذسع٢٤ = 3NH ؾ اوبػذح ( :1عؤا ) ثوذاس دسعز٤ ؟ PHاػبكز ززـ٤ش

Page 41: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 41 االعزبر ثبء أثط

قاعدة مرافقة حمض ضعيف

حمض ضعيف قاعدة مرافقة

حمض مرافق دة ضعيفةقاع

حمض مرافق قاعدة ضعيفة

اؾ اظ :

ز٤غخ إػبكخ ٤خ ه٤خ ؽغ ه١ أ هبػذح ه٣خ إ٤ . ٤PHخ اؾ از١ ٣وب ازـ٤ش ك٢ ه أاع اؾب٤ :

ؾ ظ ؽؼ٢ ؽغ ػؼ٤ق ؾ اوبػذ١

ؾ ظ هبػذ١ هبػذح ػؼ٤لخ ؾب اؾؼ٢

HCOOH / HCOONa

HCN / KCN

H2SO3 / KHSO3

H2CO3 / NaHCO3

CH3NH2 / CH3NH3Cl NH3 / NH4Br

C5H5N / C5H5NHCl B / BHNO3

٣ز ؽغ ػؼ٤ق هبػذر اشاكوخ )ؽغ ػؼ٤ق ؾ( ؾ ظ ؽؼ٢ ٣ز هبػذح ػؼ٤لخ ؽؼب اشاكن )هبػذح ػؼ٤لخ ؾب ( ؾ ظ هبػذ١

دسا بب ك٢ ػ٤بد ازشع٤ت اطالء طبػخ اشبج دثبؿخ اغد ب ا٤خ ج٤شح ك٢ اؾب٤ اظخ : رؼت ◄ اؼ٤بد الغ٤ع٤خ از٢ رؾذس ػذ دسعخ ؽػخ ؼ٤خ ض و اذ الغغ٤ اشئز٤ ا٠ اخال٣ب از٢ رؾذس ػذ سه روش٣جب . ٤1,4ذسع٢٤ ٣غب١

هبػذر اشاكوخ CH3COOHؽظ اضب ازب٢ از١ ٣ػؼ ل٤خ ػ ؾ ظ ؽؼ٢ ؽغ اإل٣ضب٣ي ال

CH3COONH4ؽؼب اشاكن NH3ص ؾ ظ اوبػذح اؼؼ٤لخ -

+ :

HCl CH3COOH + H2O CH3COO

- + H3O

+

ػذ إػبكخ ؽغ ه١ إ٠ ؾ ظ ؽؼ٢ كئ اؾغ اؼبف ٣زلبػ غ اوبػذح اشاكوخ إلزبط اؾغ اؼؼ٤ق H3Oكزخز اغجخ ث٤ب ٣جو٠ رش٤ض

. صبثذ روش٣جب +

KOH CH3COOH + H2O CH3COO

- + H3O

+

ذ إػبكخ هبػذح ه٣خ إ٠ ؾ ظ ؽؼ٢ كئ اوبػذح اؼبكخ رزلبػ غ اؾغ اؼؼ٤ق إلزبط اوبػذح اشاكوخ ػ H3Oكزخز اغجخ ث٤ب ٣جو٠ رش٤ض

صبثذ روش٣جب +

HCL NH3 + H2O NH4+ + OH

-

غ ه١ إ٠ ؾ ظ هبػذ١ كئ اؾغ اؼبف ٣زلبػ غ اوبػذح اؼؼ٤لخ إلزبط اؾغ اشاكن ػذ إػبكخ ؽ OHاغجخ ث٤ب ٣جو٠ رش٤ض كزخز

صبثذ روش٣جب -

KOH NH3 + H2O NH4+ + OH

-

ثبىثب

Page 42: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 42 االعزبر ثبء أثط

/زش 2,5رش٤ض ب COONa3CHاؼ COOH3CH اؾغ ؾ ظ ٣ز ( :1ضب) (2,43= 2,1, 2,21=1,8) , 5-12×1,8ؾغ = Kaػب ثأ ؾ ؟ PHــ إؽغت اشه ا٤ذسع٢٤ 1 ؟إ٠ زش اؾ HCl اؾغ 2,1ؾ اظ ػذ إػبكخ PHه٤خ ــ 2 اؾ :

CH3COOH + H2O CH3COO- + H3O

+

CH3COONa H2O CH3COO- + Na

+

Ka =[H3Oـ 1 +][CH3COO

-] [CH3COOH]

1,8×12-5 =[H3O+] ×2,5

2,5 [H3O

+ /زش 12-5×1,8= [ PH ـ ـ =[H3O

+]

4,13= 2,21ـ 5 1,8ـ ـ 5=

ـ 2 Ka =[H3O

+] ([CH3COO

- ( [HCl]ــ [

[CH3COOH] +[HCl] دHCl = .زش 2,1= ع/ 1,8×12-5 =[H3O

+ ( ػ 2,1ـ 2,5) [

2,5 +2,1 [CH3COO- 2,4= 2,1ـ 2,5= [

[H3O+ 2,5 +2,1 =2,6= [CH3COOH] /زش 12-5× 2,1= [PH =- 2,1 ×12-5 =4,51

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ /زش كئرا ػذ 2,2ثزش٤ض Br5H2N/زش ؼ 2,1ثزش٤ض 4H2Nزش 1ؾ ظ ؽغ ( :2ضب) )أو اىزغش ف اىذج ( : N2H4 Kb =1×12-6 أ ك٢ ابء؟ N2H4أزت ؼبدخ رأ٣ -1

أزت ط٤ـخ األ٣ اشزشى ؟ -2 ؟ ؽ/ 42 =(NaOH)اظت ؾ اظ, ى. NaOHؽ 2ثؼذ إػبكخ PHؽغت ه٤خ اـ 3 اؾ : N2H4 + H2O N2H5 ــ 1

+ + OH

-

N2H5ــ 2 +

Kb =[OHــ 3 -] ([N2H5

+] – [NaOH] ػذد االد )NaOH = 2,25= 2= ازخ

[N2H4] +[NaOH] 42ازخ ا٤خ /زش 2,25= 2,25= ػذد االد = NaOHازش٤ض

1×12-6 =[OH- 1( اؾغ 2,25 – 2,2) [

2,1 +2,25 [OH

- /زش 12-6×1= [

[H3O

+] =1×12-14

1×12-6 H3O]= ــ ـ PH/زش 12-8×1=

+ 8= 8-12× 1= ــ ـ [

Page 43: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 43 االعزبر ثبء أثط

/زش( ارا ػذ أ 2,2) NHBr5H5C/زش( اؼ 2,4) N5H5Cؾ ظ اوبػذح ( :3ضب) Kb =1×12-8 2,1=5, ـ ,kw =1×12-14 : أو اىزغش ف اىذج ( , أعت ػب ٢٣(

ب ط٤ـخ اال٣ اشزشى ؟ــ 1

ؾ اظ ؟ PHإؽغت ــ2

؟ PH =6 اؾ زظجؼ 522از٢ ٣غت اػبكزب ا٠ HBrاؽغت ػذد الد اؾغ ــ 3 اؾ : C5H5NHـ ـ1

+ Kb =[OHــ 2

-] [C5H5NH

+Kb =[OHــ 3 [

-] ([C5H5NH

+] +[HBr] )[H3O

+] =12PH-

[C5H5N] [C5H5N] - [HBr] =12-6 زش/ [OH

-OH]+ ط( 2,2) 12-8×1= 812-×1 12-8×2 = [

-] =1×12-14

[H3O 6-12×1ط - 2,4 /زش 12-1× 5= +

PH ــ ـ =[H3O+ /زش 8-12×1/زش = 2,1= [HBr]ط = [

د × = ػ HBrع. ــ 1-12×5= ـ ـ 2,1× 2,5= 6,3= 5ــ ـ 1=

=2,25 ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ /زش 2,8رش٤ض 3NaHCO/زش اؼ 2,4رش٤ض 3CO2Hزش اؾغ 2ؾ ظ ؽغ ( :4ضب) : 2,6= 4, ـ H2CO3 =4×12-1ـ Kaإرا ػذ أ ه٤خ OH]إؽغت -2 اشزشى ؟ ب ٢ ط٤ـخ اال٣ -1

- ك٢ اؾ ؟ [

)أو اىزغش ف اىذج ( ؟ PH =6,4االص إػبكزب ؾ اغبثن زظجؼ ه٤خ HCLاؽغت ػذد الد اؾغ ـ 3 اؾ : HCO3ــ 1

ka =[H3Oــ 3 -+] ([HCO3

-] – [HCl] ) [H3O

+] =12PH-

Ka =[H3Oــ 2 +] [HCO3

-] [H2CO3] +[HCl] =12 -6,4

[H2CO3] 4×12-1 =4×12-1 ( ×2,8 – = )1-12× 2,6 12ط

4×12-1 =[H3O+ /زش 1-12×4+ ط = 2,4 2,8× [

/زـش 2,2= [HCl]ط = 2,4 [H3O

+ د × /زش ػذد االد = ػ 12-1×2= [ [OH

-] =1×12-14 =2 ×2,2

2×12-1 =2,4 /زش 12-8× 5=

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

/زش 2,6رش٤ض HCOONa/زش اؼ 5,2رش٤ض HCOOHغ زش ؽ 1 ؾ ظ ؽغ ( :5ضب) ؟ Ba(OH)2/زش 2,2ؾ ثؼذ إػبك PHه٤خ إؽغت HCOOH =2 ×12-4 ـ Kaبذ ارا

Page 44: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 44 االعزبر ثبء أثط

( :6ب)ـــــــــــــــــض /زش( ارا بذ ه٤خ 2,8) RCOONa/زش ( اؼ 2,4) RCOOHؾ ظ اؾغ PH = أو اىزغش ف اىذج ( , أعت ػب ٢٣ : 5ؾ(

اال٣ اشزشى ؟ب ط٤ـخ ـ1 ؟ Kaإؽغت ه٤خ ـ 2

H3O]إؽغت - 3 + ؟ KOH 2,2ارا اػ٤ق ا٠ زش [

احلـل :

( :1ب)ــــــــــــــض H3O]ثلظ ازش٤ض إرا ػذ أ N2H5Brاؼ N2H4ؾ ظ ٣ز

+ /زش 12-8×1= [

ذ ب ٢٣ :ـــــــــــأع

ب ٢ ط٤ـخ األ٣ اشزشى ؟ -1

؟ ( 9ؾظ ػ٠ ؾ ه٤خ اشه ا٤ذسع٢٤ ك٤ رغب١ ) ] اوبػذح [اغجخ اؽغت ه٤خ -2

]اؼ [

Page 45: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 45 االعزبر ثبء أثط

( :8ب)ـــــــــــــــــض /زشCH3NH3Br (2,4 )/زش( ثساد طجخ اؼ 2,2) CH3NH2زش 2 ؾ ظ ؽغ : 2,4= 2,5ؿ / , ـ NaOH =42, ازخ ا٤خ ـ CH3NH2 =4×12-4ـ Kbارا ػذ أ ه٤خ

ــ ب ط٤ـخ األ٣ اشزشى ؟ 1 ذسع٢٤ ؾ ؟ــ إؽغت ه٤خ اشه ا2٤ دسعخ ؟ 2,3ثوذاس PHززـ٤ش NaOHــ ؿشاب ٣غت إػبكزب 3

( :9ب)ــــــــــــــض /زش( ؼ 2,4( رش٤ض )Ka =2×12-5) CH3COOHؾ

CH3COONa ( 2,5رش٤ض )و اىزغش ف اىذج ()أ, /زش أعت ػب ٢٣ :

H3O ](إؽغت 2(أزت ط٤ـخ األ٣ اشزشى ؟ 1 +

ك٢ اؾ ؟ [ ؟ ٣PH =5غت إػبكزب ا٠ زش اؾ اظ زظجؼ ه٤خ NaOH( ؿشاب 3

ؿ /( NaOH =42) ازخ ا٤خ ــ

Page 46: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 46 االعزبر ثبء أثط

/ شز١ 2215 ( :12ب)ــــــــــــــــض ( 5ؾ ) PHب لظ ازش٤ض كئرا بذ ه٤خ KXؾ HX( زش ٣ز اؾغ 1ؾ ظ ؽغ )

ب ثأ( ػ4,85ؾ ) PHا٠ زش اؾ اظ أطجؾذ ه٤خ HCL( 2,1ػذ إػبكخ ) ( اؽغت : 2,15= 1,4) ـ

1- Ka ؾغHX ؟

ازش٤ض االثزذائ٢ ؼ ) غ اب ازـ٤ش ك٢ ؽغ اؾ ( -2

)أو اىزغش ف اىذج ( ) ؽؼ٢ , زؼبد , هبػذ١ ( ؟ KXب ؽج٤ؼخ رأص٤ش ؾ اؼ -3

( : 11ب)ــــــــــــــض /زش 2,3ثزش٤ض KHCO3/زش اؼ 2,3ثزش٤ض H2CO3غ ؾ ظ اؾ

)أو اىزغش ف اىذج ( :2,6= 4ــ 2,3= 2ـ 1 -12×4ؾغ = Kaإرا ػذ أ ب ط٤ـخ األ٣ اشزشى ؟ -1

ؾ ؟ PHاؽغت -2

زش اؾ اغبثن ؟ /زش ا٠ 2,25ثزش٤ض Ba(OH)2ؾ ثؼذ إػبكخ ؾ اوبػذح PHاؽغت -3

؟ KHCO3ب ؽج٤ؼخ رأص٤ش ؾ اؼ -4

Page 47: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 43 االعزبر ثبء أثط

اعئخ رض٣ذ٣خ : اغــــــــــــــؤا األ لظ ازش٤ض أػ٤ق ا٤ ث CH3COONaؾ CH3COOHزش ٣ز اؾغ 1ؾ ظ ؽغ ؟ CH3COOH , Ka =2×12-5, إؽغت رش٤ض اؾغ 2,2ثوذاس PHكوظذ HCl ؽغ 2,1 اؾ :

[CH3COOH] =[CH3COONa] ط =

Ka =[H3O+] [CH3COO

-]

[CH3COOH] 2×12-5 =[H3O

+ [H3Oط × [

+ /زش 12-5×2= [

ط PH ـ ـ =[H3O

+]

4,1= 2ـ ـ 5 ∆PH =PH ؾ ــPH ثؼذ إػبكخHCl 2,2 =4,1 - PH ثؼذ إػبكخHCl PH ثؼذ إػبكخHCl =4,5 [H3O

+] =12-PH =12-4,5 =3×12-5 زـش/

(2,1) ط ــ 12-5×3= 12-5×2

2,1ط + /زش 2,5= [CH3COOH]ط = ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ : اغـــــــؤا اضب٢

ه ( إرا ػيذ 0٫2) N2H5Clه/ىزـش( اىيخ 0٫2) N2H4ـو ن اىقبػذح 500ذيه ظ دج

: 6ـN2H4 =1×10ىـ Kbأ قخ

ب صغخ األ اىشـزشك ؟ ـ1 OH ]ادغت ـ2

- ف اىذيه اىظ ؟ [

NaOH ]ادغت ـ3 ( ؟ 5ج ) اىز جت إظبفزب اى اىذيه ىؼو ذيه سق اىذس [

)أو اىزغش ف اىذج (

Page 48: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 45 االعزبر ثبء أثط

: اىغــــــــــــؤاه اىثبىث أعت ػ االعئخ ازب٤خ : /زش( إػزبدا ػ٤ , 2,1ك٢ اغذ اغبس ؾب٤ رش٤ض ب ) ب اشاكن األه ؟ ؽذد اوبػذح از٢ ؽؼ -1 أزت ط٤ـخ اوبػذح اشاكوخ ؾغ األػؼق ؟ -2 أ١ اؾع ازسح أضش رأ٣ب ك٢ ابء . -3 ؟ PHأ١ اواػذ ب أه ه٤خ -4 ؟ Eوبػذح PHإؽغت ه٤خ - 5 ؟ HZأ HXأ١ اؾع أه - 6 ص ؽذد اغخ از٢ ٣شعؾب NaCغ اؼ HBأزت ؼبدخ رلبػ -1

اإلرضا ؟

: اغــــــــــؤا اشاثغ ( 9,6ؾ ) PH, ه٤خ NH4Br/ زش( اؼ 2,4ثزش٤ض ) NH3زش اوبػذح 2ؾ ظ ؽغ

أعت ػب ٢٣ :( , NH3 =2 ×12- 5ـ Kb ذ أ ) إرا ػ ك٢ ابء ؟ N2H4ازت ؼبدخ رأ٣ ـ1

؟ NH4Brرش٤ض اؼ إؽغت ـ 2 PH =12االص إػبكزب ا٠ اؾ اغبثن ؾظ ػ٠ KOHزخ اؽغت ـ 3

أ ازـ٤ش ك٢ اؾغ(ؿ/ ( ) ٤KOH =56خ ـ ) ازخ ا

: اغـــــؤا اخبظ ث أجت ػ االعئيخ اىز ري : ثو اىجذه اىزبى ثؼط اىاد ) أدبض ، قاػذ ، أالح ( ، أدسع جذاا

:اىز رؼجش ػ اىبدح أمزت -1

رغيل عيك اىذط اىقبػذح - 3ىب = PHقخ -ىظ ةدط - أ

دذد اىبدر اىيز رثال ذيالا ظبا ؟ -2 ؟ CH3NH3Clفغش ثؼبدالد عيك ذيه اىيخ -3 ىزفبػو اىزبى ، ث دذد االصا اىزشافقخ اىذط اىقبػذح :أمو ا -4 ................ + ...............HCOOH + N2H4 ىس ؟ -دغت ف ثشغزذ HCOOHفغش عيك اىذط -5

اؼبد اؾ HA Ka =6,4 ×12-4اؾغ

E Kb =1 ×12-9اوبػذح

HB [Bاؾغ -] =2 ×12-3

D [H3Oاوبػذح +] =1 ×12-12

HC PH =3اؾغ KX PH =9اؼ KZ [OHاؼ

-] =1 ×12-3

CH3NH3CL HCOONa Ba(OH)2 HCOOH

B(OH)3 HCO3-

NaHSO4 N2H4

Page 49: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 49 االعزبر ثبء أثط

/زش( ارا ػذ أ ه٤خ 2,2) N2H5Br/زش( اؼ 2,4) N2H4 ؾ ظ ؽغ زش : اغؤا اغبدط Ka =1×12-6 ,Kw =1×12-14 ـ (ازخ ا٤خ ـ 2,6= 4, ـ 2,3= 2 ,HCl =36 : ) / ؿشا

أعـــــت ػب ٢٣ :

ــ ب ط٤ـخ األ٣ اشزشى ؟1 ؾ ؟ PHــ إؽغت ه٤خ 2 دسعخ ؟ 2,3ثوذاس PHاالص اػبكزب ؾ ززـ٤ش ه٤خ HClــ إؽغت زخ اؾغ 3

اؾـــ :

: اغــــــــؤا اغبثغ ( 5اؼ ٣غب١ ) , كئرا ػذ أ رش٤ض NaHCO3اؼ H2CO3زش اؾغ 2ؾ ظ ؽغ ) أ ازـ٤ش ك٢ اؾغ( ؿ/ : NaOH =42, ى. 1,1زا اؾ = PHأػؼبف رش٤ض اؾغ أ ه٤خ

؟ H2CO3ؾغ Kaإؽغت ه٤خ أـ : PH =1,4ا٠ اؾ اظ أطجؾذ ه٤خ NaOHؿشا 8ػذ اػبكخ ة ـ

: ت ػب ٢٣ ــــــأع ك٢ ثذا٣خ ازلبػ ؟ H2CO3إؽغت رش٤ض اؾغ ـ 1

االثزذائ٢ ؟ NaHCO3إؽغت رش٤ض اؼ ـ 2

: اغــــؤا اضب

/زـش 2٫4رش٤ض NaA/زـش اؼ 2٫6رش٤ض HAاؾغ اؼؼ٤ق ؾ ظ ) أ ازـ٤ش ك٢ اؾغ (, أعت ػب ٣ــ٢ : 5ـKa =4×12ارا بذ ه٤خ

ؾ ؟ PHأعذ ه٤خ -ب ط٤ـخ األ٣ اشـزشى ؟ ة -أ ؟ PHا٠ زـش اؾ اؽغت ه٤خ NaOH ( 2٫1إرا أػ٤ق ) -ط

Page 50: : دعاوقلا تافص§لحموض...0798245930 4 õīĢĥȺ ءÅģÈ âÅÏêIJÄHCO 3: ĕÓĚ ĝīÖĤäáīĢ ĨĥÏÛÎ ĩÏĖÄ ËÉĖÅëĖÄ ÌÅĞĥĪĮÄ - HSO ،- 4

0395245930 50 االعزبر ثبء أثط

: ازبعغاغؤا /زش( 2,4رش٤ض ب ) RCOONa اؼ RCOOHؾ ظ ٣ز : 2,5= 3, ـ 5-12×1ؾغ = Kaارا ػذ أ ــ ب ط٤ـخ األ٣ اشزشى ؟ 1 ؟ PHع٢٤ ــ إؽغت اشه ا٤ذس2 ؟ 2,5ثوذاس PHز٠ رزـ٤ش ؽاؼبف ؾ اظ HBrــ إؽغت رش٤ض اؾغ 3 ) ؽؼ٢ , هبػذ١ , زؼبد ( ؟ RCOONaــ ب ؽج٤ؼخ رأص٤ش اؼ 4

)) ر ثؾذ هللا ((