Ἔτος 1 Ἰούλιος 2011 Τεῦχος 1 Μηδενισμὸς καὶ...

ΤΟ ΕΝΤΥΠΟ ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ

Ἔτος 1ο dagger Ἰούλιος 2011 dagger Τεῦχος 1ο

ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ Ι Ν ΑΓ ΑΝΔΡΕΟΥ ΑΝΩ ΠΑΤΗΣΙΩΝ

Πολλὰ εἶναι τὰ δυσάρεστα γεγονότα ποὺ συμβαίνουν στὶς μέρες μας καὶ μάλι στα

οἱ πρόσφατοι σεισμοὶ στὴν Ἰαπωνία ἔχουν δημιουργήσει ἕνα κλίμα ἀπαισιοδοξίας καὶ φόβου γιὰ τὸ μέλλον τῆς ἀνθρωπότητας Πολλοὶ εἶναι αὐ τοὶ ποὺ θεωροῦν ὅτι ὁδηshyγούμεθα σὲ μιὰ ὁλοκληρωτικὴ καταστροφὴ καὶ ἐξ αἰτίας αὐτοῦ καταλαμβάνονται ἀπὸ βαθὺ αἴσθημα μελαγχολίας Δυστυχῶς ἡ ἄσχη μη ψυχολογικὴ κατάσταση ἀποτελεῖ γόνιμο ἔδαφος ὅπου καλλιεργεῖται καὶ ἀναshyπτύσσεται ὁ μηδενισμός Ἡ θεώρηση ὅτι ἡ οὐσία τοῦ κόσμου εἶναι μόνον τὸ μηδὲν εἶναι ἀρχαιοτάτη

Ἀξίζει νὰ κάνουμε μιὰ πορεία στὸ πνευshyματικὸ παρελθόν μας διότι μόνον μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ θὰ μπορέσουμε νὰ κατανοήshyσουμε τοὺς λόγους οἱ ὁποῖοι μᾶς ὁδήγηshyσαν στὴν ἀπόλυτη ἐξαθλίωση τῶν λαϊκῶν μαζῶν τὴν μηχανοποίηση τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν ἐκβιομηχανισμὸ τῆς ζωῆς καὶ τὴν ἐκμηshyδένιση τοῦ ἀτόμου ποὺ πραγματοποιεῖται μέσῳ τῆς δημιουργίας γιγαντιαίων κρατῶν καὶ ἐπιχειρήσεων Μιὰ ἀκόρεστη δίψα φαίshyνεται νὰ ἀπαιτεῖ τὰ πάντα νὰ μετατραποῦν σὲ γίγαντες καὶ τὸ ἄτομο νὰ γίνεται ὁλοένα πιὸ δυσδιάκριτο στὸ χάρτη τοῦ κόσμου καί τελικά νὰ ἀφανισθεῖ

Μηδενισμὸς καὶ ΧριστιανισμὸςὉ μηδενισμὸς στὴν ἀρχαία ἐποχή

Μιὰ ἀπὸ τὶς πνευματικὲς ἀσθένειες τῆς ἐποχῆς μας ποὺ μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου προσβάλλει ὅλο καὶ περισσότεshyρους ἀνθρώπους εἶναι καὶ ὁ καλούμεshyνος μηδενισμός Ἡ ρίζα τῆς λέξεως εἶναι τὸ μηδὲν καὶ στὴν λατινικὴ nihil Ὁ Ἕλληνας φιλόσοφος Παρμενίδης (5ος αἰ πΧ) ἔχει γράψει ἕνα ποίημα μὲ τίτλο laquoπερὶ φύσεωςraquo Σὲ αὐτό ὁ σοφὸς αὐτὸς ἄνθρωπος λέγει μεταξὺ ἄλλων ὅτι ἡ ἀνθρώπινη σκέψη δύο δρόμους ἔρευνας μπορεῖ νὰ ἀκολουθήσει Ὁ πρῶτος ξεκινᾶ ἀπὸ τὴν πρόταση ὅτι τὸ ὂν (ἡ ζωὴ) ὑπάρχει καὶ τὸ μηδὲν (ἡ ἀνυshyπαρξία) δὲν ὑπάρχει Ὁ δεύτερος δρόμος πιστεύει ὅτι δὲν ὑπάρχει τὸ ὂν (ἡ ζωὴ) καὶ τὰ πάντα εἶναι προσωρινὰ καὶ ἐφήμερα ἄρα μόνον τὸ μηδὲν ὑπάρχει Σύμφωνα μὲ τὸν Παρμενίδη ὅσοι ἀκολουθοῦν αὐτὸ τὸν δεύshyτερο δρόμο ὁδηγοῦνται στὸ ψεῦδος καὶ στὴν πλάνη ἄρα μόνον ὁ πρῶτος δρόμος εἶναι ἀληθινός διότι ὅπως ἐξηγεῖ laquoοὔτε γὰρ ἂν γνοίης τὸ γε μὴ ἐὸν (οὐ γὰρ ἀνυστόν οὔτε φράσαιςraquo δηλαδὴ οὔτε δύνασαι νὰ τὸ κατανοήσεις οὔτε μπορεῖς νὰ τὸ ἐκφράshyσεις Βλέπουμε στὸ ἀπόσπασμα αὐτὸ ὅτι ὁ Παρμενίδης ἀρνεῖται κατηγορηματικά τὴν ἀνυπαρξία Ἡ ὁδὸς ποὺ ἀκολουθοῦν λέγει ὁ Παρμενίδης ὑπάρχει μόνον στὴν φανταshy

ΙΧΘΥΣ bull 1 bull ΙΟΥΛΙΟΣ 20112

σία τους Χαρακτηρίζει δὲ ὅσους ἀκολουshyθοῦν αὐτὸ τὸν δρόμο κωφοὺς καὶ τυφλούς Σὲ αὐτοὺς ποὺ ὑποστηρίζουν τὴν ὕπαρshyξη καὶ τὴν ἀνυπαρξία ταυτόχρονα μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ τὸν Ἡράκλειτο θεωρεῖ ὅτι ἔχουν πνευματικὴ ἀστάθεια καὶ τοὺς ὀνομάshyζει δίκρανους δηλαδή ὅτι ἔχουν δύο κεφάshyλια καί ἑπομένως δύο σκέψεις ὅπου ἡ μία σκέψη εἶναι ἀντίθετη στὴν ἄλλη Τὸ λογικὸ λάθος ποὺ διαπράττουν εἶναι κατὰ τὸν Παρμενίδη ὅτι ταυτίζουν τὴν ἀνυπαρξία μὲ τὴν ὕπαρξη

Μηδενιστής ἐπίσης ἦταν ὁ γνωστὸς σοφιστὴς Γοργίας (περ 483 ndash περ 385 πΧ) καταγόταν ἀπὸ τοὺς Λεοντίνους τῆς Σικελίας ἕνας ἀπὸ τοὺς σπουδαιότερους ρήτορες τῆς ἀρχαιότητος Κατὰ τὸν Γοργία ὁ ρητόρας πρέπει νὰ ἔχει τὴν ἱκανότητα νὰ ὑποστηρίζει κάτι καὶ μετὰ νὰ ἔχει ἐπιχειρήshyματα νὰ ὑποστηρίζει τὸ ἀντίθετο (ὅπως κάshyνουν πάντα οἱ πολιτικοί) Μεταξὺ τῶν ἔργων του σώζεται καὶ ἐκεῖνο ποὺ ἔχει τίτλο laquoπερὶ τοῦ μὴ ὄντοςraquo Βλέπουμε ὅτι ὁ Γοργίας ἂν καὶ ἀναφέρεται στὸ θέμα τοῦ ὄντος (ὕπαρshyξης) ὅπως ὁ Παρμενίδης στὸ ἔργο του ποὺ ἀναφέραμε παραπάνω laquoπερὶ φύσεωςraquo ὁ Γοργίας ἔδωσε ἄλλο τίτλο ἐνῶ στὴν οὐσία ἀπαντᾶ στὸν Παρμενίδη Ὑποστηρίζει λοιπόν ὁ Γοργίας στὰ τρία κεφάλαιά του ὅτι Α) δὲν ὑπάρχει τίποτε Β) ἐὰν ὑποθέshyσουμε ὅτι ὑπάρχει κάτι δὲν μποροῦμε νὰ τὸ κατανοήσουμε Γ) ἐὰν ὑποθέσουμε ὅτι μποροῦμε νὰ τὸ κατανοήσουμε ἀδυναshyτοῦμε νὰ τὸ ἐκφράσουμε Στὶς παραπάνω προτάσεις τοῦ Γοργίου διαπιστώνουμε ὅτι ἀντιστρέφει οὐσιαστικά τὶς προτάσεις τοῦ Παρμενίδου Δὲν μποροῦμε νὰ κατανοήshyσουμε νὰ γνωρί σουμε καὶ νὰ ἐκφράσουμε τὸ μηδὲν ἔλε γε ὁ Παρμενίδης δὲν μποshyροῦμε νὰ κατανοήσουμε καὶ νὰ ἐκφράshyσουμε τὴν ὕπαρξη ὑποστήριζε ὁ Γοργίας Χαρα κτηριστικό τῶν σοφιστῶν εἶναι ὅτι πάντοτε ἐφευρίσκουν ἐπιχειρήματα γιὰ νὰ ὑποστηρίζουν αὐτὸ ποὺ τοὺς συμφέρει πρόκειται περὶ ἐξαπάτησης μὲ λογικοφανῆ ἐπιχειρήματα καί πάντα λέγοντας τὴν μισὴ ἀλήθεια Ὁ πρῶτος Εὐρωπαῖος μηδενιστὴς

εἶναι ἑπομένως ὁ Γοργίας διότι ἀρνεῖτο οἱαδήποτε ὕπαρξη (ἀπόλυτος μηδενισμὸς) καὶ ἀρνεῖτο τὴν γνώση (γνωσιολογικὸς μηshyδενισμός) Φυσικά ὑποστήριζε ὁ Γοργίας καὶ τὸν ἠθικὸ μηδενισμό διότι θεωροῦσε ὅπως καὶ οἱ ἄλλοι σοφιστές ὅτι οἱ περὶ ἠθικῆς ἀντιλήψεις εἶναι συμβατικοὶ θεσμοὶ καὶ συμφωνίες τῶν μελῶν τῆς κοινωνίας Τὴν ἄποψη αὐτὴ βλέπουμε νὰ διακηρύσσει ἀργότερα ὁ Νίτσε

Ὁ Πλάτων στὸ ἔργο του ποὺ φέρει τίτshyλο Σοφιστὴς ὁδηγεῖται στὸ συμπέρασμα ὅτι μηδὲν (ἀπολύτως) εἶναι ἀδύνατον νὰ τὸ νοήσουμε καί ἑπομένως νὰ ὑπάρχει Θεωρεῖ ὁ Πλάτων ὅτι ὁ Σοφιστὴς δραπετεύει στὸν σκοτεινὸ τόπο τοῦ μὴ ὄντος γιὰ μὴν μποροῦμε νὰ τὸν κατανοήσουμε Πάντως λέγει ὁ Πλάτων τὸ μὴ ὂν (τὴν ἄρνηση) τὴν μεταχειριζόμεθα μόνον ὅταν θέλουμε νὰ ποῦμε γιὰ ἕνα ἀντικείμενο τὶ δὲν εἶναι ὅπως γιὰ παράδειγμα λέγομε ὅτι αὐτὸ ποὺ κρατοῦμε στὰ χέρια μας δὲν εἶναι γυάλινο δὲν εἶναι πλαστικό καὶ αὐτὸ τὸ ὀνομάζουμε ἀποφατικὸ (ἀρνητικὸ) ὁρισμό Στὸν θετικὸ ὁρισμὸ λέγομε ὅτι αὐτὸ ποὺ κρατοῦμε στὰ χέρια μας εἶναι χαρτί καὶ στὸ χαρτὶ αὐτὸ ὑπάρχουν τυπωμένα γράμματα Αὐτὸς ὁ τρόπος ποὺ προσδιορίζουμε κάτι λέγοντας τὶ δὲν εἶναι κατὰ τὸν Πλάτωνα εἶναι ἁπλῶς ἕνας ἀρνητικὸς προσδιορισμός Τὸν ἀρνηshyτικὸ προσδιορισμὸ βλέπουμε νὰ υἱοθετοῦν καὶ οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὴν ὀνομάshyζουμε ἀποφατικὴ θεολογία γιὰ παράδειγμα λέγοντας ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι laquoἀόρατοςraquo δηλαshyδή ἐννοοῦμε ὅτι δὲν εἶναι ὁρατός λέγοντας laquoἀπερινόητοςraquo ἐννοοῦμε ὅτι δὲν μποροῦμε νὰ τὸν κατανοήσουμε κλπ

Κατὰ τοὺς νεώτερους χρόνους ὁ μηδεshyνισμὸς κατακτᾶ περισσότερο ἔδαφος ὅπως βλέπουμε μὲ τὴν διατύπωση τοῦ Ντεκὰρτ ἤ Καρτέσιου (ποὺ συνήθως τὸν ἀποκαλοῦμε) Ὁ Καρτέ σιος θέλοντας νὰ ἀπαντήσει στὶς ἀμφιβολίες ποὺ τὸν βασάνιζαν στὸ θέμα τῆς ὕπαρξης (ὑπάρχει τὸ ὂν ἢ κυριαρχεῖ τὸ μηδὲν) θέτει ὡς κέντρο τὸν ἄνθρωπο καὶ διατύπωσε τὴν γνωστὴ πρόταση cogito ergo sum δηλαδὴ σκέπτομαι ἄρα ὑπάρshy

ΙΧΘΥΣ bull 1 bull ΙΟΥΛΙΟΣ 2011 3

χω Μὲ τὴν πρόταση αὐτὴ ὁ Καρτέσιος θέτει νέο θεμέλιο καὶ αὐτὸ εἶναι ὁ ἄνθρωshyπος καὶ ὄχι πλέον ὁ Θεός Ἐγὼ σκέπτομαι ἐγὼ κρίνω ἐγὼ ἀποφασίζω Κέντρο λοιπόν τοῦ κόσμου γίνεται ὁ ἄνθρωπος ἢ τὸ ὑποshyκείμενον ὅπως συνηθίζεται νὰ λέγεται στὴν φιλοσοφικὴ γλώσσα Ὁ δέκατος ἕβδομος αἰώνας εἶναι σημαντικὸς σταθμὸς γιὰ τὴν σκέψη τῶν ἀνθρώπων καὶ ἀποτελεῖ τὸ θεshyμέλιο πάνω στὸ ὁποῖο ἀναπτύσσεται ἡ νεshyώτερη σκέψη Ἕναν αἰώνα μετά τὸν δέκατο ὄγδοο ὁ Γερμανὸς φιλόσοφος Κὰντ θέτει ἕνα νέο θεμέλιο ποὺ εἶναι οἱ ἠθικὲς ἀξίες καὶ ἡ λογικὴ τοῦ ἀνθρώπου (τὸν ὀνομάζει καθαρὸ λόγο) Ὁ ἄνθρωπος ἑπομένως δὲν μπορεῖ νὰ βασίζεται σὲ ἄλλες ἀλήθειες παρὰ μόνον σὲ αὐτὲς ποὺ ὁ ἴδιος κρίνει ὅτι εἶναι πραγματικὲς ἀλήθειες καταργεῖ ἐμμέshyσως ὅλες τὶς μέχρι τότε παραδεκτὲς ἀλήshyθειες Μὲ τὴν φιλοσοφία τοῦ Κὰντ ἔχουμε μιὰ ὁλοκληρωτικὴ στροφὴ πρὸς τὸν ὑποshyκειμενισμό καὶ ἀρχίζει ὁ μηδενισμὸς νὰ διαμορφώνεται μετὰ τὸν Κάντ Βλέπουμε στὴν νεώτερη ἐποχὴ ὅλα νὰ τίθενται ὑπὸ ἀμφισβήτηση ἐκτὸς ἀπὸ τὸ ἐγὼ τοῦ ἀνθρώshyπου Σημαντικὸ γεγονὸς τοῦ 18ου αἰώνα εἶναι ἡ Γαλλικὴ Ἐπανάσταση ποὺ εἶχε πνευματικὴ πηγὴ τὶς ἰδέες τοῦ Διαφωτισμοῦ ὁ ὁποῖος θεωροῦσε τὶς μέχρι τότε ἀξίες πεπαλαιωμέshyνες καὶ ὅτι κυρίως τὰ ἀνθρώπινα καὶ ἀτοshyμικὰ δικαιώματα καταπατοῦνται Δυστυχῶς οἱ ἐπαναστάτες ὁδηγήθηκαν στὸ ἄλλο ἄκρο καὶ ἦταν τόση ἡ μανία τους ποὺ ἰσοπέδωshyσαν τὰ πάντα καὶ δὲν ἀναγνώριζαν κανένα θετικὸ στοιχεῖο στὴν παλαιὰ κατάσταση

Πρόσφορο ἔδαφος γιὰ νὰ ἀναπτυshyχθεῖ ὁ μηδενισμὸς τοῦ 19ου αἰώνα εἶναι τὸ ἐπα ναστατικὸ κίνημα στὴ Ρωσία κατὰ τοῦ Τσά ρου καὶ εἶχε περισσότερο χαρακτήρα πολιτικὸ καὶ ὄχι ἰδεολογικό Τὶς ἀντιλήψεις τῶν Ρώσων ἐπαναστατῶν ἀποτυπώνει στὸ διήγημά του μὲ τίτλο Πατέρες καὶ παιδιὰ ὁ Ρῶσος συγγραφέας Ἰβὰν Τουργκένιεφ τὸ ἔτος 1863 ποὺ ζυμώθηκε μὲ τὶς ἰδέες τοῦ μηδενισμοῦ καὶ τοῦ ἀναρχισμοῦ στὸ Βερολίνο τὸ 1838 ὅταν πῆγε γιὰ νὰ σπουshyδάσει Ἦταν φίλος καὶ ὁμοϊδεάτης μὲ τὸν

Μπακούνιν Μὲ τὸ λογοτεχνικό του ἔργο προσπάθησε νὰ ὑποστηρίξει καὶ νὰ ἐξαshyπλώσει τὶς μηδενιστικές του ἰδέες καὶ θεωshy ροῦσε ὅτι αὐτὸ θὰ συντελοῦσε ὥστε ἡ Ρωσία νὰ γίνει μιὰ Εὐρωπαϊκὴ χώρα Τὸ τραshyγικὸ εἶναι ὅτι οἱ πνευματικοί τους ἀπόγονοι εἶναι ἐνάντιοι σὲ μιὰ τέτοια ἰδέα Στὸ ἔργο ποὺ ἀναφέραμε παραπάνω ὁ Τουργκένιεφ δίνει τὸ ἰδεολογικὸ στίγμα τοῦ μηδενισμοῦ ὁρίζοντάς τον ὡς τὸν ἄνθρωπο laquoποὺ τὰ ἐξετάζει ὅλα ἀπὸ κριτικὴ ἄποψηraquo ἀλλὰ καὶ laquoποὺ δὲν προσκυνάει καμιὰ αὐθεντία δὲ πιshyστεύει σὲ καμιὰν ἀρχή ὅποιος καὶ ἂν εἶναι ὁ σεβασμὸς ποὺ τὴν περιβάλλειraquo

Ρωσικὸς μηδενισμὸς

Στὰ 1871 κυκλοφορεῖ τὸ γνωστό ἔκτοshyτε ἔργο τοῦ Ρώσου συγγραφέα Ντοστοshyγιέφσκι μὲ τίτλο Δαίμονες διότι μιλᾶ γιὰ ἀνθρώπους ποὺ μεταβλήθηκαν σὲ δαίμοshyνες καὶ ὄχι γιὰ κάποιους ποὺ τοὺς κατέshyλαβαν οἱ δαίμονες ὅπως γνωρίζουμε ἀπὸ τὶς διηγήσεις τῶν Εὐαγγελίων τοὺς ὁποίshyους ὁ Χριστὸς ἐθεράπευσε Στὰ ἐλληνικὰ συνηθίζεται καὶ εἶναι γνωστὸ μὲ τὸν τίτshyλο Δαιμονισμένοι Τὸ ἔργο αὐτὸ ἔγραψε ὁ Ντοστογιέφσκι λαμβάνοντας ἀφορμὴ ἀπὸ τὸ γεγονὸς τῆς δολοφονίας τοῦ φοιshyτητῆ Ἰ Ἰβανόφ ἀπὸ πέντε μέλη τῆς ὁμάshyδας τῆς ὀργάνωσης laquoΛαϊκὴ ἐκδίκησηraquo Λαμβάνοντας ὑπόψη τὰ δημοσιεύματα τῶν ἐφημερίδων ὁ Ντοστογιέφσκι συνέθεshyσε τὸ ἔργο του στὸ ὁποῖο κάνει ἀνατομία τῆς ψυχολογίας καὶ τῆς ἰδεολογίας τῶν μηshyδενιστῶν Περὶ τῶν Ρώσων μηδενιστῶν ὁ συγγραφέας Μπερντιάγιεφ στὸ βιβλίο του Οἱ πηγὲς καὶ τὸ νόημα τοῦ ρωσικοῦ Κομμουνισμοῦ περιγράφοντας τὴν ψυχοshyσύνθεση τῶν μηδενιστῶν λέγει ὅτι δὲν εἶναι τυχαῖο ἱεροσπουδαστὲς καὶ παιδιὰ ἱερέων ἔπαιξαν σημαντικὸ ρόλο στὴν ἱστορία τοῦ μηδενισμοῦ Ἀξιοπρόσεκτο εἶναι αὐτὸ ποὺ ἀναφέρει ὁ Μπερντιάγιεφ γιὰ τὸν Ρῶσο μηδενιστὴ Ντομπρολιοῦμποφ καθὼς καὶ τὸν Τσερνιτσέφσκι laquoεἶχαν τὴν ψυχικὴ συshy


γκρότηση ἑνὸς ἁγίουraquo Ὅλους αὐτοὺς τοὺς μηδενιστὲς διέκρινε μιὰ ἀκατάπαυστη δίψα γιὰ κοινωνικὴ δικαιοσύνη ποὺ τὴν ἄντλησαν ἀπὸ τὸν χριστιανισμό χωρὶς νὰ ὑπάρχει τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ γιὰ νὰ τοὺς ἑνώνει λείπει τὸ θεμέλιο καὶ ὁ συνδετικὸς κρίκος αὐτὸ ποὺ ὁ Παῦλος συνεχῶς ἔλεγε laquoἐν Χριστῷ Ἰησοῦraquo ποὺ ἀπαντᾶται 103 φορὲς στὶς Ἐπιστολὲς τοῦ Παύλου Βασικὴ ἀρχὴ γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ εἶναι ἡ ἀθεϊστικὴ ἀρχὴ τοῦ μηδενισμοῦ laquoκαὶ ὅλα ἐπιτρέπονται ἀφοῦ δὲν ὑπάρχει Θεὸς καὶ ἀθανασίαraquo Ὁ σοshyσιαλισμὸς κατὰ τὸν Ντοστογιέφσκι εἶχε ἐνστερνισθεῖ τὴν ἰδέα καὶ τὴν ἀκατάβλητη ἐπιθυμία νὰ οἰκοδομήσει τὴν βασιλεία τοῦ Θεοῦ ὄχι στὸν οὐρανὸ ἀλλὰ στὴν γῆ ὄχι μελλοντικὰ ἀλλὰ ἐδῶ καὶ τώρα Γιὰ νὰ ἐπιshyτύχει αὐτὸν τὸ στόχο καὶ νὰ πραγματώσει τὴν ἰδέα του αὐτὴ βασίσθηκε σὲ δύο πράγshyματα τὴν ἀτιμία καὶ τὸν συναισθηματισμό τὰ δύο ἰσχυρά του ὅπλα Σὲ αὐτὰ προστίθεται καὶ ἕνα ἄλλο ὅπλο ποὺ εἶναι ἡ ἀπαγόρευshyση στοὺς ἀνθρώπους νὰ ἔχουν προσωπικὴ ἄποψη πρέπει νὰ κυριαρχεῖ ἡ μάζα καὶ πάντα νὰ προκρίνεται τὸ συμφέρον τῆς μάζας τὸ ἄτομο δὲν ἔχει καμία ἀπολύτως ἀξία ἀλλὰ καὶ πρέπει νὰ θεωρεῖται ἐχθρὸς τῆς μάζας καὶ νὰ ἐξαφανίζεται Ὅλοι γιὰ ὅλα τὰ θέματα ἔχουν μία καὶ μοναδικὴ ἄποψη Κύριο μήshyνυμα καὶ ἀποστολή του ὁ σοσιαλισμὸς ἔχει νὰ φέρει στὸν κόσμο τὴν ἀντίχριστη ἀγάπη καὶ αὐτὴ πρέπει νὰ ἐγκατασταθεῖ στὶς καρshyδιὲς ὅλων τῶν ἀνθρώπων Ἔχει ἑπομένως τὸ κίνημα αὐτό ταυτόχρονα καὶ θρησκευshyτικὸ ἀλλὰ καὶ ἀντιθρησκευτικὸ χαρακτήρα Πολεμάει τὴν θρησκεία θέλοντας νὰ τὴν ἀντικαταστήσει καὶ γιrsquo αυτὸ πρόκειται ὄχι μόνον γιὰ κοινωνικὸ σύστημα ἀλλὰ καὶ γιὰ θρησκευτικό ὅσο καὶ ἂν θέλουν οἱ ἐκπρόshyσωποι καὶ ὀπαδοί του νὰ διακηρύσσουν τὸ ἀντίθετο Τὸ ψεῦδος του ἀποδεικνύει καὶ ἡ ταυτότητά του ἀφοῦ δὲν εἶναι σαφὲς laquoποῦ τελειώνει ἡ ἄκρα ἀριστερὰ καὶ ἡ ἐπανασταshyτικότητα καὶ ποῦ ἀρχίζει ἡ ἄκρα δεξιὰ καὶ ἡ ἀντιδραστικότητά τουςraquo ὅπως ἀναφέρει ὁ Μπερντιάγιεφ

Ὁ μηδενισμὸς τῆς νεότερης ἐποχῆς

Ὁ Γερμανὸς φιλόσοφος Νίτσε εἶναι ὁ θεμελιωτὴς τοῦ νεώτερου ἀθεϊσμοῦ καὶ μηδενισμοῦ Ἡ φράση laquoὁ θεὸς πέθανεraquo εἶναι χαρακτηριστικὴ καὶ πατέρας της ὁ Νίτσε Τὴν σκέψη του γιὰ τὸν θάνατο τοῦ Θεοῦ διατύπωσε ὁ Νίτσε στὸ βιβλίο του ποὺ τοῦ ἐδωσε τὸν τίτλο Χαρούμενη ἐπι-στήμη Ὁ κήρυκας τοῦ θανάτου τοῦ Θεοῦ παρομοιάστηκε ἀπὸ τὸν Νίτσε σὰν τὸν κυνικὸ φιλόσοφο Διογένη ποὺ μέραshyμεσημέρι κρατώντας ἕνα φανάρι ἔψαξε νὰ βρεῖ ἄνθρωπο θέλοντας νὰ δείξει στοὺς κατοίκους τῆς ἀρχαίας Ἀθήνας ὅτι εἶναι σπάνιο νὰ συναντήσεις ἕναν ἄνθρωπο μὲ τὴν πραγματικὴ σημασία τῆς λέξης Ὁ κήshyρυκας τοῦ Νίτσε δὲν ἔψαχνε ἄνθρωπο ἀλλὰ ἔψαχνε τὸν Θεό ποὺ δὲν ἦταν δυshyνατὸ νὰ τὸν βρεῖ πλέον διότι ἦταν νεκρός Στὸ βιβλίο του αὐτὸ ὁ Νίτσε δὲν προshyσπαθεῖ μὲ ἐπιχειρήματα νὰ ἀποδείξει τὴν ἀνυπαρξία τοῦ Θεοῦ νὰ ἀποδείξει ὅτι εἶναι ἀνόητο νὰ πιστεύουν οἱ ἄνθρωποι στὸν Θεό ἀλλὰ ἀναγγέλλει τὸ γεγονὸς τοῦ θαshyνάτου τοῦ Θεοῦ laquoἐμεῖς τὸν σκοτώσαμε shy ἐσεῖς καὶ ἐγώ Ἐμεῖς ὅλοι εἴμαστε οἱ φονιάshyδες τουraquo Ἐκεῖνο ποὺ εἶναι ἐκπληκτικὸ στὴν περιγραφὴ τοῦ θανάτου τοῦ Θεοῦ εἶναι ὅτι ὁ Νίτσε περιγράφοντας τὴν κατάσταshyση ποὺ δημιούργησε ὁ θάνατος αὐτὸς μᾶς δίδει μιὰ τέτοια εἰκόνα σὰν καὶ αὐτὲς ποὺ διαβάζουμε στὸ βιβλίο τῆς Ἀποκάλυψης μιλᾶ γιὰ μιὰ ἐρήμωση τοῦ σύμπαντος καὶ τὸ ἀπόλυτο κενὸ περιβάλλει τὸν κόσμο laquoΔὲν πλανιόμαστε σὰν μέσα σrsquo ἕνα ἀπέραντο τίshyποτε Δὲν νοιώθουμε τὴν ἄχνα τοῦ κενοῦ στὸ πρόσωπό μας Δὲν ἔγινε τὸ κρύο πιὸ δυνατό Δὲν ἔρχεται ὁλοένα νύχτα πάνω στὴ νύχτα Δὲν πρέπει νrsquo ἀνάψουμε φαshyνάρια μέραshyμεσημέρι Δὲν ἀκοῦμε τίποτε ἀπὸ τὸν ἀχὸ ποὺ κάνουν οἱ νεκροθάφτες καθὼς θάβουν τὸν Θεό Δὲν μυριζόμαστε τίποτε ἀπὸ τὴν θεία σήψη Σαπίζουν καὶ οἱ θεοί Ὁ Θεὸς πέθανε Ὁ Θεὸς μένε ι νεκρόςraquo Ἡ περιγραφὴ μᾶς φέρνει στὸν


νοῦ τὶς εἰκόνες ποὺ ἔχουμε ἰδεῖ ἀπὸ τὸν βομβαρδισμὸ τῆς Χιροσίμα ἀλλὰ σὲ πολὺ μεγαλύτερη κλίμακα ἀφοῦ ἡ laquoκαταχνιὰraquo ἔχει καλύψει ὁλόκληρη τὴν Εὐρώπη Ἐνῶ ἡ ἀτμόσφαιρα ἔπρεπε νὰ προκαλεῖ μεγάλη θλίψη στὸν φιλόσοφο καὶ κήρυκα τοῦ θαshyνάτου τοῦ Θεοῦ σὲ αὐτὸν προκαλεῖται ἕνα αἴσθημα εὐφορίας Τὶ εἶναι αὐτὸ ποὺ δηshyμιουργεῖ ἀφορμὴ χαρᾶς ἀντὶ θλίψης στὸν Νίτσε Τὴν ἀπάντηση μᾶς δίδει ὁ τίτλος τοῦ ἔργου τοῦ Νίτσε χαρούμενη ἐπιστήμη Ὁ φιλόσοφος αἰσθάνεται χαρὰ καὶ εὐφροshyσύνη διότι ὁ θάνατος τοῦ Θεοῦ σημαίνει τὴν ἀπελευθέρωση τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τήν Μεταφυσική τὴν ἠθική καὶ τὴν Θεολογία Ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ ἦταν γιὰ αὐτὸν μιὰ φυλακή μιὰ αἰχμαλωσία ἕνας περιορισμὸς ἀνυπόφορος Ἡ γενέθλια ἡμέρα τῆς ἐλευshyθερίας τοῦ ἀνθρώπου τῆς νεότερης ἐποχῆς εἶναι ἡ ἡμέρα τοῦ θανάτου τοῦ Θεοῦ Ὁ Νίτσε πίστευε ὅτι ὁ ἄνθρωπος σκοτώνοshyντας τὸν Θεὸ θὰ γινόταν ὁ ἴδιος Θεός Στὸ βιβλίο του Θέληση γιὰ Δύναμη λέγει ὅτι ὁ Ὑπεράνθρωπος θὰ καταλάβει τὴν θέση τοῦ Θεοῦ Οἱ φιλοσοφικὲς ἀπόψεις τοῦ Νίτσε ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἀρνητικὴ σημασία τοῦ θαshyνάτου τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς ἐκ τοῦ θανάτου αὐτοῦ κατάργησης ὅλων τῶν ἀξιῶν ποὺ συνδέονταν μὲ τὸν Θεό ἔχουμε καὶ θετικὴ σημασία ἀφοῦ δημιουργοῦνται νέες ἀξίες ὅπως αὐτὴ τοῦ Ὑπερανθρώπου ποὺ κατέχει θεμελιώδη θέση στὸ φιλοσοφικό σύστηshyμα τοῦ Νίτσε Ὁ νέος αὐτὸς ἄνθρωπος ὁ Ὑπεράνθρωπος μόνος μὲ τὴν ἐπιστήμη του θὰ κυριαρχήσει στὸν κόσμο Αὐτὸς ἦταν καὶ ὁ λόγος γιὰ τὸν ὁποῖο ὁ Νίτσε θεωshyροῦσε τὴν ἡμέρα τοῦ θανάτου τοῦ Θεοῦ ὡς τὴν μεγαλύτερη ἑορτή

Ἡ ἀπογοήτευση ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἐλευshyθερία καὶ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ἐλεύθερης ἐπιshyστήμης δὲν ἄργησε νὰ ἔλθει καὶ νὰ ἀποshyκαλυφθεῖ καὶ νὰ ἀποδειχθεῖ ὅτι ἡ χαρὰ τοῦ Νίτσε ἦταν μιὰ αὐταπάτη Αὐτὸς ποὺ ἀποκάλυψε τὴν αὐταπάτη τοῦ Νίτσε εἶναι ὁ Γάλλος λογοτέχνης Ἀλμπὲρ Καμύ Σύμφωνα μὲ ὅσα λέγει ὁ Γάλλος λογοτέshyχνης ἀπάντηση στὸ ἐρώτημα γιατὶ νὰ ζῶ

ποιὸ τὸ νόημα τῆς ζωῆς Δὲν μπορεῖ νὰ τοῦ δώσει ἡ ἐπιστήμη ἀλλὰ ἂς διαβάσουμε τί ἀκριβῶς λέγει ὁ ἴδιος laquoΞαναγυρίζω ἐκεῖ ποὺ βρισκόμουν στὴν ἀρχή Καταλαβαίνω πὼς ἡ ἐπιστήμη μὲ βοηθάει στὸ νὰ συλλάshyβω καὶ νrsquo ἀπαριθμήσω τὰ φαινόμενα Δὲν μπορεῖ ὅμως νὰ μὲ βοηθήσει στὸ νὰ ἐννοshyήσω τὸν κόσμο Ἀκόμα κι ἂν εἶχα ἀγγίξει ὁλόκληρο τὸ πρόπλασμά του μὲ τὸ δάκτυshyλο πάλι δὲ θάξερα τίποτεraquo (Καμύ Ὁ μῦθος τοῦ Σισύφου) Τὴν περιφρόνησή του πρὸς κάθε ἐπιστημονικὴ ἐξήγηση πάντα σὲ σχέshyση μὲ τὸ νόημα τῆς ζωῆς δείχνει καὶ τὸ παshyρακάτω ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ ἴδιο ἔργο laquoἩ παγκόσμια λογική πρακτική ἠθική ἡ αἰτιοshyκρατία οἱ θεωρίες ποὺ ἐξηγοῦν τὰ πάντα κάνουν τὸν συνεπῆ μὲ τὸν ἑαυτόν του νὰ γελᾶraquo Ὁ ἄνθρωπος ὅσο καὶ ἂν προσπαθεῖ καὶ ὅσο καὶ ἂν ἐπιθυμεῖ νὰ ξεγελάσει τὸν ἑαυτό του δὲν μπορεῖ νὰ σβήσει νὰ ἐξαshyφανίσει νὰ μηδενίσει τὸ ἀναμφίβολο γεshyγονὸς τοῦ θανάτου καὶ αὐτὸ τὸ γεγονὸς θὰ τὸν ὑποχρεώσει νὰ δώσει ἀπάντηση στὸ ἐρώτημα ποῖο τὸ νόημα τῆς ζωῆς Δὲν μπορεῖ πάντοτε νὰ προσποιεῖται ὅτι laquoδὲν τὸν εἶδεraquo δὲν μπορεῖ πάντοτε νὰ ἀναβάλει τὴ συνάντηση μὲ αὐτόν δὲν μπορεῖ νὰ τὸν σβήσει ἀπὸ τὴν μνήμη τοῦ ἐγκεφάλου του κάποτε θὰ ὑποχρεωθεῖ νὰ τὸν συναντήσει καὶ θὰ πρέπει νὰ τοῦ ἀπαντήσει Οἱ μηδεshyνιστὲς θέλουν νὰ πείσουν τὸν ἑαυτό τους καὶ τοὺς ἄλλους θέλουν νὰ πιστεύουν ἀκράδαντα μὲ πεῖσμα δὲν ὑπάρχει ζωή ὄχι μόνον μετὰ θάνατον ἀλλὰ καὶ πρὶν τὸν θάνατο Ἡ προσπάθεια ὅλων αὐτῶν ὅτι δὲν ὑπάρχει τὸ laquoεἶναιraquo ἀλλὰ μόνον τὸ μηδέν ἔχοντας ἐπιστρατεύσει πλῆθος δῆθεν λογικῶν ἐπιχειρημάτων τὰ ὁποῖα αὐ το ὶ ἔχουν ὀνομάσε ι λογ ικὰ μὲ βάση αὐτὸ ποὺ οἱ ἴδιοι ὅρισαν ὡς λογικὴ δὲν εἶναι παρὰ ἕνα ἐπιπλέον ψεῦδος πρὸς τὸν ἑαυshyτό τους Ἐνῶ θεωροῦν τὴν πίστη ὡς ἀφέshyλεια ὡς ἀνοησία τὴν ἴδια ὥρα εἶναι πιστοί ἀλλά βέβαια ἔξυπνοι ἀφοῦ πιστεύουν στὸ εἴδωλο τοῦ μυαλοῦ τους Ε ἶ να ι ἔξυπνο ι δ ιότ ι π ιστεύουν στὸ μηδέν


Ὁ Χριστιανισμὸςἔναντι τοῦ μηδενισμοῦ

Δυστυχῶς εἶναι ἀδύνατον ὁ ἄνθρωπος νὰ μὴν συναντήσει στὴν ζωή του τὸν μηshyδενισμό διότι οἱ συνθῆκες τῆς ζωῆς μᾶς ὑποχρεώνουν νὰ τὸν ἔχουμε τακτικὸ ἐπιshyσκέπτη Ὁ θάνατος κάποιου προσφιλοῦς μας προσώπου ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυshyχικές οἱ δυσκολίες νὰ ἀνταπεξέλθουμε καὶ νὰ ἀντιμετωπίσουμε τὶς σκληρὲς συνθῆκες τῆς ζωῆς ποὺ σὲ μερικοὺς τυχαίνει νὰ εἶναι δυσκολότατες ἡ ἀναντίρρητη κοινωνικὴ ἀδιshyκία μᾶς λυγίζουν καὶ μᾶς ὠθοῦν στὴν ἀγκαshyλιὰ αὐτοῦ τοῦ εἰδεχθοῦς ἐπισκέπτη ποὺ καλεῖται μηδενισμὸς καὶ ποὺ ψευδῶς μᾶς ὑπόσχεται νὰ τὸν πιστεύσουμε διότι λέγει τὴν ἀλήθεια Ποιὰ εἶναι ὅμως ἡ ἀλήθεια του Δὲν ὑπάρχει νόημα στὴ ζωή ἀφοῦ ὑπάρχει θάνατος δὲν ὑπάρχει ζωή ἀφοῦ τὸ μόνον ποὺ συναντήσαμε σὲ μεγάλη ποσότητα καὶ μᾶς δίδεται ἀφειδῶς εἶναι τὸ μίσος Δὲν ὑπάρχει ζωή διότι μόνον ἡ ἀδικία κυριαρχεῖ Δὲν ὑπάρχει ζωή διότι ἔτυχε καὶ ἐκεῖνοι ποὺ τοὺς θεωρούσαμε ἔμπιστους καὶ laquoθὰ βάζαμε τὸ χέρι μας στὴ φωτιὰraquo ὑποστηρίζοντας τὴν ἀκεραιότητά τους αὐτοὶ μᾶς πρόδωσαν Δὲν ὑπάρχει ζωή διότι σὲ κάθε βῆμα συναντᾶμε τὸν παραλογισμό ἀλλὰ καὶ τὴν ἀπογοήτευshyση καὶ ἀπαισιοδοξία ποὺ μᾶς προκαλοῦν οἱ καθημερινὲς laquoεἰδήσειςraquo γιὰ φόνους ληshyστεῖες σκάνδαλα καὶ τὴν διαφθορὰ ἀνθρώshyπων ποὺ εἶχαν ἢ ἔχουν τὴν ἀποστολὴ νὰ ὑπηρετοῦν τὸν λαό καὶ ἀντrsquo αὐτοῦ τὸν προshyδίδουν καὶ τὸν σταυρώνουν ἀφοῦ προηγουshyμένως τὸν ἐμπαίξουν μὲ ἀσύστολα ψεῦδη καὶ ἀπατηλὲς ὑπο σχέσεις Ἡ ἀπογοήτευση αὐτὴ θὰ ἦταν μικρότερη ἂν σκεφτόμαστε τὸν λόγο τοῦ ψαλμωδοῦ laquoμὴ πεποίθατε ἐπrsquo ἄρχοντας ἐπὶ υἱοὺς ἀνθρώπων οἷς οὐκ ἔστι σωτηρίαraquo (Ψαλμ 145 3) Δηλαδή μὴν ἐμπιshyστεύεσθε ἀπολύτως τοὺς κοσμικοὺς ἄρχοshyντες καὶ τοὺς ἀπογόνους τῶν ἀνθρώπων διότι αὐτοὶ δὲν μποροῦν νὰ σώσουν Ἐνῶ τὸ ὀρθὸ στὴν περίπτωση αὐτὴ εἶναι laquoἀγαθὸν ἐλπίζειν ἐπὶ Κύριον ἤ ἐπrsquo ἄνθρωπονraquo (Ψαλμ 117 9) δηλ καλὸν καὶ ὀρθὸν εἶναι νὰ ἐλπίshy

ζουμε καὶ νὰ ἐμπιστευόμαστε τὸν Θεὸ παρὰ ἀνθρώπους Παραμονεύει ὁ μηδεshyνισμὸς σὲ κάθε δυσκολία ἐμφανίζεται καὶ εἶναι πάντοτε πρόθυμος νὰ μᾶς προσφέρει τὴν συναναστροφή του καὶ οἱ εὐκαιρίες ποὺ ἔχει εἶναι ἀρκετές ἐνῶ οὐδέποτε ἐνθυμούshyμεθα τὸ ἁγιογραφικὸ λόγιο laquoπᾶς ἄνθρωπος ψεύστηςraquo (Ψαλμ 115 2)

Ἡ τραγωδία τοῦ ἀνθρώπου περιγράφεshyται στὰ πρῶτα κεφάλαια τοῦ βιβλίου τῆς Γενέσεως ὅπου ἀναφέρεται ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἐπεθύμησε νὰ γίνει ὁ ἴδιος Θεὸς ἑπομένως δὲν εἶχε καμιά πλέον ἀνάγκη τὸν ἀληθινὸ Θεό Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ ἀποφάσισε νὰ παshyραβεῖ τὴν ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ πιστεύοντας τὰ λόγια τοῦ ὄφεως laquoἐν ᾗ ἄν ἡμέρᾳ φά γῃτε ἀπrsquo αὐτοῦ διανοιχθήσονται ὑμῶν οἱ ὀφ θαλμοὶ καὶ ἔσεσθε ὡς θεοίraquo (Γεν 3 5) δηλ τὴν ἡμέshyρα ποὺ θὰ φᾶτε τὸν καρπὸ θὰ ἀνοιχθοῦν οἱ ὀφθαλμοί σας καὶ θὰ γίνετε θεοί Αὐτό ἄλλωστε διακήρυξε τὴν σύγχρονη ἐποχὴ ὁ φιλόσοφος Νίτσε ἔχει ἀνάγκη μόνον τὸν Ὑπεράνθρωπο Ὅλοι ἑκόντες shy ἄκοντες θέshyλοντας καὶ μή βιώνουμε τὴν αὐτοκαταστροshyφή μας Ἡ πίστη τοῦ ἀνθρώπου ὅτι μπορεῖ μόνος του νὰ ρυθμίζει τὰ τῆς ζωῆς του μᾶς ὁδήγησε στὴν μανία νὰ καταστρέφουμε ὅλη τὴν δημιουργία μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἔχουμε τὰ πάντα καταστρέψει

Ἡ ἐξέλιξη τῶν γεγονότων μᾶς ἀπο δειshyκνύει ὅτι δὲν ἐπιτρέπεται πλέον νὰ ζοῦμε μὲ ψευδαισθήσεις ἀφοῦ ἤδη βρισκόμαshyστε στὸ χεῖλος τοῦ κρημνοῦ Ὁ ἄνθρωπος ἔχει τὴν ἱκανότητα νὰ ἀποτρέψει τὴν αὐshyτοκαταστροφή του ἤ θὰ ὁδηγηθεῖ σὰν αἰshyχμάλωτος στὴν σφαγή τοῦ ἑαυτοῦ του Ἐὰν ἐξακολουθήσουμε νὰ πιστεύουμε ὅτι χωρὶς Θεὸ καὶ ἀγκαλιασμένοι μὲ τὸ μηδὲν μποshyροῦμε νὰ ζήσουμε τὸ τέλος δὲν θὰ ἀργήshyσει ἄλλωστε πρέπει νὰ ἔχουμε στὸ μυαλό μας τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ laquoᾗ δrsquo ἂν ἡμέρα φάγῃτε ἀπrsquo αὐτοῦ θανάτῳ ἀποθανεῖσθεraquo (Γέν 2 17) δηλ τὴν ἡμέρα ποὺ θὰ φᾶτε τὸν ἀπαγορευμένο καρπὸ θὰ πεθάνετε Πολλοὶ θεωροῦν ὅτι αὐτὴ ἡ φράση εἶναι τιμωρία ἀλλὰ δὲν πρόκειται γιὰ τιμωρία ἀλλὰ γιὰ προειδοποίηση Ὁ Θεὸς μᾶς κατέστησε


σαφὲς ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔχει τὴν δυνατότητα νὰ διαλέξει μεταξὺ τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάshyτου καὶ μακρὰν τοῦ Θεοῦ ὑπάρχει μόνον ὁ θάνατος Ἡ ἐπιλογὴ γίνεται μόνον ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο ἔχοντας αὐτὸς γνώση αὐτοῦ ποὺ θὰ ἀκολουθήσει τὴν ἐπιλογή του

Τὸ ἀποτέλεσμα τῆς παράβασης τῆς θείας ἐντολῆς ἦταν ἡ σκότωσις τοῦ νοὸς τοῦ ἀνθρώπου Τὰ αἴτια καὶ τὰ ἀποτελέσματα τῆς σκότωσης τοῦ νοῦ μᾶς περιγράφει ὁ Ἀπ Παῦλος στὴν πρὸς Ἐφεσίους ἐπιστολή (4 17) ὅπου καὶ προτρέπει τοὺς χριστιανοὺς τῆς Ἐφέσου laquoμηκέτι περιπατεῖν καθὼς καὶ τὰ λοιπὰ ἔθνη περιπατεῖ ἐν ματαιότητι τοῦ νοὸς αὐτῶν ἐσκοτισμένοι τῇ διανοίᾳ ὄντες ἀπηλλοτριωμένοι τῆς ζωῆς τοῦ Θεοῦ διὰ τὴν ἄγνοιαν τὴν οὖσαν ἐν αὐτοῖς διὰ τὴν πώρωσιν τῆς καρδίας αὐτῶνraquo αὐτὸ συμβαίshyνει ἀφοῦ ἐγκαταλείψουμε τὴν ἐνασχόληση τοῦ νοῦ μὲ τὰ πράγματα τοῦ Θεῦ καὶ στρέshyψουμε τὴν σκέψιν μας στὰ πράγματα τοῦ κόσμου διότι ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής laquoπάλιν ἐπὶ τὰ τῆς σαρκὸς πάθη περιτρεπόμεθα μηδὲν ἄλλο ἐκεῖθεν καρπωσάμενοι ἢ ψιλὴν γνῶσιν μετὰ οἰήσεshyως ἧς τὸ τέλος ἥ τε αὐτῆς κατὰ μικρὸν τῆς γνώσεως σκότωσις καὶ ἡ παντελὴς τοῦ νοῦ ἐπὶ τὰ ὑλικὰ ἐκτροπήraquo (Περὶ ἀγάπης Γ΄ ἑκατ ο΄) διότι ἐφόσον ἀσχολούμεθα μόνον μὲ τὸ πῶς θὰ ζοῦμε περισσότερον ἄνετα καὶ νὰ περνᾶμε ὡραῖα τοῦτο ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα νὰ καρπωθοῦμε μόνον γνώσεις περὶ αὐτῶν τῶν πραγμάτων καὶ νὰ εἴμαστε ὑπερηφάshyνοι γιrsquo αυτὸ καὶ τὸ ἀποτέλεσμα θὰ εἶναι νὰ ἔχουμε σκοτάδι στὸν νοῦ μας καὶ νὰ ἀσχοshyλούμεθα ἀποκλειστικὰ μὲ τὴν ὕλη πρᾶγμα ποὺ βλέπουμε στὴν ἐποχή μας Ἀλλὰ καὶ ὁ Μέγας Βασίλειος λέγει laquoμέθη ἀθεότητος ἐστιν ἀρχή σκότωσις οὖσα τοῦ διανοητιshyκοῦraquo (Ἑρμηνεία εἰς τὸν Ἠσαΐαν) Ὡς γνωστόν ἡ μέθη προκαλεῖ σκότωσιν (σκότος) στὸν νοῦ τοῦ ἀνθρώπου καὶ γίνεται γιὰ τὸν λόγο αὐτὸν ἡ ἀρχὴ τῆς ἀθεΐας Μᾶς λέγει λοιπόν ὁ Μ Βασίλειος ὅτι ἡ ἀθεΐα προέρχεται ἀπὸ τὴν σκότωσι τοῦ νοῦ αὐτὴ τὴν σκότωσι παshyρατηροῦμε στοὺς μεθυσμένους ἀλλὰ τὴν ἴδια σκότωσι παρατηροῦμε καὶ στοὺς ἀθέshy

ους ἀφοῦ γιὰ νὰ ὁδηγηθοῦν στὴν ἀθεΐα ὑπάρχει laquoἡ σκότωσις τοῦ ἡγεμονικοῦraquo ὅπως λέγει ὁ Ἰωάννης Δαμασκηνός (Ἱερὰ παράλλη-λα) Ὁ σκοτισμένος ἄνθρωπος δὲν ἔχει ἐπίshyγνωση τὶ πράττει Ὁ σύγχρο νος ἄνθρωπος ποὺ διακηρύττει μὲ ὑπερηφάνεια τὴν ἀθεΐα του ὁδηγεῖται πρὸς τὴν καταστροφή Δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀποδείξουμε αὐτὸ γιατί ἤδη ζοῦμε καὶ ἀναπνέουμε καθημερινά τὴν μυρωδιὰ τοῦ μηδενός Ἡ μετὰ μανίας καshyταστροφὴ τοῦ Πλανήτη μας δῆθεν γιὰ τὴν πρόοδο ἡ καθημερινὴ δολοφονία ἀνθρώshyπων χωρὶς λόγο καὶ χωρὶς τὸν ἐλάχιστο ἐνδοιασμὸ φανερώνουν τὴν ἀξία ἤ μᾶλλον τὴν ἀπαξία τῆς ζωῆς καὶ αὐτὰ ἀποδεικνύουν πόσο σφικτὰ εἴμαστε ἀγκαλιασμένοι μὲ τὸ μηδέν Ὁ ἄνθρωπος τῆς ἐποχῆς μας ζῆ τὸν θάνατο τὸν ἀντικρύζει κατάματα ἀλλὰ καὶ στέκεται ἀνήμπορος μπροστά του Ὁ κατήφορος αὐτὸς δὲν ἔχει τέλος Ὅσο καὶ ἂν γίνονται προσπάθειες νὰ ἀλλάshyξουμε νοοτροπία ὅσο καὶ ἀναπτύσσεται τὸ κίνημα τῆς ἀγάπης γιὰ τὴν φύση γιὰ τὴν ἀνάshyπτυξη τοῦ σεβασμοῦ γιὰ τὸν ἄνθρωπο τὸ πρόβλημα δὲν θὰ λυθεῖ ἀλλὰ ἡ κατάσταση δυστυχῶς θὰ χειροτερεύει ὅσο ἡ ἀνθρώπιshyνη φύση ζῆ παρὰ φύσιν Λέγοντας παρὰ φύshyσιν ἐννοοῦμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος δημιουργήθηshyκε ἀπὸ τὸν Θεὸν γιὰ νὰ εἶναι σὲ κοινωνία μὲ τὴν πηγὴ τῆς ζωῆς Φυσικά ἡ ἁμαρτία τοῦ Ἀδὰμ δὲν εἶναι προσωπικὴ τοῦ κάθε ἀνθρώshyπου ἀλλὰ μεταβιβάσθηκε ὁ θάνατος σὲ ὅλη τὴν ἀνθρώπινη φύση ὅπως γιὰ παράδειγμα μεταδίδονται διάφορα λοιμώδη νοσήματα Ἡ ἀπομάκρυνσή του ἀπὸ τὸν Θεὸ σημαίshyνει καὶ τὸν θάνατό του Κατὰ τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἡ πρώτη συνάντηση τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸ μηδὲν εἶναι ἡ ἡμέρα τῆς πτώσεώς του Αὐτὴ τὴν ἐμπειρία τοῦ θανάshyτου μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τῆς ἐνσαρκώshyσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου νὰ τὴν ὑπερνικήση Αὐτὸ γιὰ τὸν χριστιανὸ δὲν εἶναι ἀπατηλὸ ὄνειρο ἀλλὰ ζωντανὴ πραγματικότητα Ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἀψευδὴς μαρshyτυρία ὅτι ὁ θάνατος νικήθηκε Ὁ θάνατος δὲν ἔχει πλέον τὴν ἴδια ἀπόλυτη ἰσχὺ στοὺς ἀνθρώπους ὅπως εἶχε πρὸ τῆς ἀναστάσεως


τοῦ Χριστοῦ Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τονίshyζει τὴν σημασίαν τῆς πίστης στὴν ἀνάσταshyση λέγοντας laquoεἰ δrsquo Χριστὸς οὐκ ἐγήγερshyται καινὸν ἄρα τὸ κήρυγμα ὑμῶν κενὴ δὲ καὶ ἡ πίστις ὑμῶνraquo (Α΄ Κορινθ 15 14) δηλαδή ἄν ὁ Χριστὸς δὲν ἀναστήθηκε τὸ κήρυγμα περὶ τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἄνευ σηshyμασίας καὶ ἡ πίστις στὸν Χριστὸν δὲν ἔχει καμιὰ ἀξία Μάλιστα στὸν στίχο 17 τῆς ἴδιας ἐπιστολῆς ὁ Παῦλος ἐπαναλαμβάνει τὰ περὶ ματαιότητος τῆς πίστεως εἰς Χριστὸν ἂν τὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ δὲν ἀληθεύει Μὲ τὰ λόγια αὐτὰ ὁ Ἀπόστολος μᾶς τονίζει τὴν μεγάλη σημασία τοῦ γεγοshyνότος τῆς ἀναστάσεως Αὐτὸς εἶναι καὶ ὁ λόγος γιὰ τὸν ὁποῖο ἡ Ἐκκλησία ἀφιέρωσε στὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ ἑορταστικοῦ της κύκλου Ἡ πεshyρίοδος πρὶν τὸ Πάσχα γνωστὴ καὶ ὡς πεshyρίοδος τοῦ Τριωδίου (Μεγ Τεσσαρακοστὴ) ἡ ὁποία ὁλοκληρώνεται μὲ τὴν ἑορτὴ τῆς Ἀναστάσεως καὶ ἡ περίοδος τοῦ Πεντηκοshyσταρίου μετὰ τὴν Ἀνάσταση ὅπου κατὰ τὴν περίοδο αὐτὴ τὸ περιεχόμενο τῶν ὕμνων περιστρέφεται στὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάshyσεως Ἐπίσης κάθε Κυριακή καθrsquo ὅλη τὴν διάρκεια τοῦ ἔτους ἑορτάζεται τὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως Ὁ ἑορτασμὸς τῆς Ἀναστάshyσεως καὶ ἡ σπουδαιότητα ποὺ δίδει σὲ αὐτὸ ἡ Ἐκκλησία καὶ τὴν ἐκφράζει μὲ τοὺς ὕμνους καὶ τὶς προσευχές της δείχνει καὶ τὴν σημαshyσία ποὺ ἔχει τὸ γεγονὸς τῆς ὕπαρξης τῆς ζωῆς καὶ μάλιστα αὐτὸ τονίζεται σὲ μιὰ εὐχὴ τῆς θείας Λειτουργίας laquoΕὐχαριστοῦμεν σοιhellip ὅτι τῷ πλήθει τοῦ ἐλέους σου ἐξ οὐκ ὄντων εἰς τὸ εἶναι παρήγαγες ἡμᾶςhellipraquo Σὲ εὐχαριστοῦμεhellip διότι μᾶς ἔφερες στὴν ζωὴ ἀπὸ τὴν ἀνυπαρξία Ἀδυνατοῦμε δυσκοshyλευόμεθα νὰ κατανοήσουμε τὸ βάθος τῶν λόγων αὐτῶν πρᾶγμα ποὺ εἶναι σὲ θέση νὰ καταλάβουν ὅσοι εὑρίσκονται πρὸ τοῦ θαshyνάτου καί ταυτόχρονα δὲν πιστεύουν στὴν μετὰ θάνατον ζωή ἀλλὰ ἀγαποῦν τὴν ἐπίγεια ζωή

Μὲ τὰ λόγια laquoἈνάστασιν Χριστοῦ θεαshyσάμενοιhellipraquo προσευχόμεθα κάθε Κυριακή ἀλλὰ πότε ὅλοι ἐμεῖς εἴδαμε τὴν ἀνάσταση

τοῦ Χριστοῦ εἴμαστε αὐτόπτες μάρτυρες ὅλο τὸ πλήθος τῶν ἀνθρώπων ποὺ γεννήshyθηκε μετὰ Χριστόν Πῶς ἡ Ἐκκλησία τολμᾶ νὰ βάζει στὰ χείλη τῶν πιστῶν αὐτὰ τὰ λόshyγια καὶ νὰ τοὺς μετατρέπει σὲ ψευδομάρshyτυρες Μετέχοντας ὁ ἄνθρωπος τῆς θείας Εὐχαριστίας μεταλαμβάνει καὶ κοινωνεῖ τοῦ ἀναστηθέντος σώματος τοῦ Χριστοῦ Ὁ θάshyνατος ποὺ θὰ ἔρθει γιὰ τὸν χριστιανὸ δὲν ἔχει τὴν ἔννοια ποὺ ἔχει γιὰ ἐκεῖνον ποὺ ἀμφισβητεῖ τὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως ἀλλὰ εἶναι laquoκοίμησιςraquo διότι ὅπως λέγει ὁ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος laquoοὐ μένομεν ἐν αὐτῷhellip ὅταν δὲ μετὰ τὸ ἀποθανεῖν ζήσῃ καὶ ζωὴν βελτίονα οὐ θάνατος ἀλλὰ κοίμηshyσιςraquo δηλαδή δὲν θὰ μείνουμε νεκροὶhellip γιατὶ ἄν κάποιος ζήσει μετὰ τὸν θάνατον τότε αὐτὸ δὲν ὀνομάζεται θάνατος ἀλλὰ κοίμηshyσις

Ὁ κόσμος δὲν εἶναι γιὰ τὸν χριστιανὸ μάταιος πρόσκαιρος ἀλλὰ ἐδημιουργήθη γιὰ νὰ ὑπάρχει πάντα Τὸ μηδὲν διαγράφηshyκε ἀπὸ τὴν ζωὴ τοῦ κόσμου διότι μὲ τὸ φῶς τῆς Ἀναστάστεως ἔχει πλημυρίσει ὅλος ὁ κόσμος laquoΝῦν πάντα πεπλήρωshyται φωτόςhellipraquo Τὸ μηδὲν ἐξορίσθηκε ἀπὸ τὸν Χριστὸ καὶ θὰ εἶναι γιὰ πάντα στὴν ἀνυπαρξία

Ποῦ βρίσκεται ἀκριβῶς ἡ λογική τῶν ἀθέων ὅταν λένε ὅτι εἶναι ἀδύshyνατον νὰ ὑπάρ χει ἀνάσταση Τί εἶναι πιὸ δύσκολο Νὰ γεννηθεῖς ἢ νὰ ἀναshyστηθεῖς Αὐτὸ ποὺ δὲν συνέβη ἤ αὐτὸ ποὺ συμβαίνει Εἶναι ἑπομένως πιὸ δύσκολο νὰ δημιουργηθεῖ ἕνα ὂν ἢ νὰ ἐπανέλθει Ἀπὸ συνήθεια πιστεύουμε τὸ πρῶτο Ἐνῶ ἡ ἔλλειψη τῆς συνήθειshyας καθιστᾶ τὸ ἄλλο ἀδύνατο δηλαδὴ ἕνας κοινὸς τρόπος κρίσης

Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς δὲν ἔχει τόπο στὴ γῆ νὰ ἀναπαυθεῖ παρὰ μόνον στὸ τάφο Οἱ ἐχ θροί του μόνον στὸν τάφο ἔπαψαν νὰ τὸν βασανίζουν

Πασκάλ Σκέψεις


Ἡ πίστη καὶ ἡ ἐμπειρία τῆς Ἐκ κληshyσίας ἔχουν ἀποτυπωθεῖ στὴν

ἁγία Γραφή Τὸ βιβλίο αὐτὸ δὲν θεωshyρεῖται ἀπὸ τοὺς πιστοὺς ὡς ἕνα βιβλίο ποὺ περιέχει σοφίες ἄλλωστε πολλὰ τέτοια βιβλία ἔχουν γραφεῖ κατὰ καιshyροὺς ἀπὸ διαφόρους ἀλλὰ εἶναι ἡ Γραφὴ μαρτυρία περὶ τοῦ προσώπου τοῦ Χριστοῦ Τὸ βιβλίο αὐτὸ δὲν ἐπιshyτρέπεται ὁποιοσδήποτε νὰ τὸ διαβάζει γιατί ἁπλούστατα δὲν θὰ καταλαβαίshyνει τὸ πραγματικὸ νόημα τῶν λόγων τῆς Γραφῆς Οἱ λέξεις εἶναι οἱ ἴδιshyες ποὺ χρησιμοshyποιοῦμε καὶ στὴν καθημερινή μας ζωὴ (ἂν διαβάζουshyμε τὰ ἱερὰ κείμενα στὴν νέα ἑλληνικὴ) ἀλλὰ τὸ βαθύτερο νόημα τῶν λόγων δὲν εἶναι ἱκανὸ νὰ μᾶς τὸ ἀποκαλύψουν οἱ λέξεις Ἡ φράshyση τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ laquoτότε διshyήνοιξεν αὐτῶν τὸν νοῦν τοῦ συνιέναι τὰς γραφὰςraquo μᾶς ἀποκαλύπτει αὐτὴ τὴν ἀλήθεια Οἱ γραμματικὲς γνώshyσεις ἡ ἄριστη γνώση τῆς γλώσσας ἡ ἐπιστημονικὴ κατάρτιση δὲν σημαίshyνουν καὶ κατανόηση (μὲ πνευματικὴ ἔννοια) τῶν βαθύτερων νοημάτων τῆς Γραφῆς ἀλλὰ μποροῦν νὰ συνεισφέshyρουν μόνον ἐπικουρικά Ἡ ἔλλειψη προϋποθέσεων κατανόησης σημαίνει

ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΑ

γιὰ τὴν Ἐκκλησία ὅτι ὁ ἀναγνώστης τῆς Γραφῆς στερεῖται τῆς πνευματικῆς ἐμπειρίας τῆς Ἐκκλησίας ἄρα δὲν μεshyτέχει κατrsquo οὐσίαν στὴν πνευματικὴ ζωή της

Ἡ παρανόηση τῶν ἀληθειῶν τῆς Γραφῆς εἶναι ἑπομένως ἡ μήτρα ὅπου θὰ κυοφορηθοῦν αἱρέσεις καὶ πάσης φύσεως ἀποκλίνουσες πνευματικὲς διδασκαλίες ποὺ θὰ ὁδηγήσουν τὸν πιστὸ στὴν ἀπώλεια Ἡ παρανόηση

τῆς ἀλήθειας δὲν γεννᾶ μόνον πλάshyνη ἀλλὰ εἶναι καὶ θυγατέρα τῆς πλάshyνης καὶ ἑπομένως ἐξ ὁρισμοῦ θὰ ὁδηshyγήσει αὐτὸν ποὺ τὴν ἀκολουθεῖ στὸ σκότος ἀντὶ

τοῦ φωτός Οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες καshyτάλαβαν ὅτι γιὰ τὴν κατανόηση τῶν μηνυμάτων τοῦ Δία ὑπῆρχε ἀνάγκη ἑνὸς θεοῦ ὁ ὁποῖος θὰ τοὺς μεταφέρει τὰ μηνύματα μὲ τρόπο τέτοιο ὥστε νὰ κατανοοῦν Ὁ μελετητὴς τῆς Γραφῆς ἔχει καὶ αὐτὸς ἀνάγκη βοηθείας γιὰ τήν κατὰ τὸ δυνατόν κατανόησή της Λέγοντας αὐτὸ ἐννοοῦμε ὅτι δὲν ἔχουν ὅλοι τὶς ἴδιες ἱκανότητες κατανόησης διότι διαφέρουμε ὡς πρὸς τὴν πνευμαshyτικὴ ἐνηλικίωση

Αὐτή ἀκριβῶς τὴν διαφορὰ ἐπισηshyμαίνει ὁ Παῦλος γράφοντας στοὺς

Γενικὰ περὶ τῶν Γραφῶν


Κορινθίους laquoγάλα ὑμᾶς ἐπότισα καὶ οὐ βρῶμα Οὔπω γὰρ ἠδύνασθε ἄλλrsquo οὔτε ἔτι νῦν δύνασθεraquo (Α΄ Κορινθ 3 2) Αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι πρέπει νὰ ὁδηγηθοῦμε στὸ ἄλλο ἄκρο καὶ νὰ μὴν μελετᾶμε διότι αὐτὸ θὰ μᾶς αὐξήσει τὴν ἄγνοια καὶ θὰ εἴμαστε εὐάλωτοι σὲ πάσης φύshyσεως παρερμηνεῖες καὶ εἶναι ἀπαράδεshyκτο νὰ ἔχουμε ἄγνοια τῆς πίστεώς μας Ἡ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου εἶναι μία καὶ ἀδιshyαίρετη αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἔχοντας ὀρθὸ πνευματικὸ γνώμονα πορευόμαστε ὀρθὰ στὴν πνευματική μας ζωή ἀλλὰ καὶ στὴν ζωή μας σὲ σχέση μὲ τὸν ὑπόshyλοιπο κόσμο τὸν ὁποῖο ἀποτελοῦν ἡ οἰκογένειά μας οἱ φίλοι καὶ γνωστοί μας Μὲ ποιὸ κριτήριο θὰ πρέπει νὰ λαμβάνουμε τὶς ἀποφάσεις στὴν ζωή μας στὰ θέματα καὶ προβλήματα πού καθημερινά μᾶς ἀπαιτοῦν νὰ λάβουμε θέση καὶ νὰ ἐνεργήσουμε

Ὁ ψαλμωδὸς μᾶς λέγει laquoλύχνος τοῖς ποσί μου ὁ λόγος σου καὶ φῶς ταῖς τρίshyβοις μουraquo (Ψαλμ 118 105) Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι τὸ φῶς ποὺ μᾶς δίδει τὴν δυshyνατότητα νὰ πορευόμεθα χωρὶς νὰ κινshyδυνεύουμε νὰ παραπατήσουμε μὲ ἀποshyτέλεσμα νὰ μᾶς συμβεῖ κάποιο ἀτύχηshyμα μικρὸ ἤ μεγάλο ἀλλὰ πορευόμαστε μὲ ἀσφάλεια καὶ ἀποφεύγουμε τοὺς κινδύνους ποὺ ὑπάρχουν κατὰ τὴν ποshyρεία μας Ὁ Χριστὸς εἶπε laquoπλανᾶσθε μὴ εἰδότες τὰς γραφὰς μηδὲ τὴν δύναshyμιν τοῦ Θεοῦraquo (Ματθ 22 29)

Ἡ ἄγνοια τῆς Γραφῆς ὁδηγεῖ μὲ μαshyθη ματικὴ ἀκρίβεια στὴν πλάνη Καθίshy

σταται ἑπομένως ἀναγκαία ἡ μελέτη ἐφόσον θέλουμε νὰ ἀποφύγουμε τὴν πλάνη Εἶναι διαπιστωμένο ὅτι ὅλες οἱ αἱρέσεις βασίζονται στὴν Γραφή Αὐτὴ εἶναι μιὰ ἀλήθεια ἀλλὰ μόνον ἐν μέρει Κύριο χαρακτηριστικὸ τῶν αἱρετικῶν εἶναι ὅτι ἡ ἑρμηνεία τὴν ὁποία προτείνουν διαφέρει ἀπὸ ἐκείνην τῆς Ἐκκλησίας ἐνῶ ἡ Ἐκκλησία πι-στεύει αὐτὸ ποὺ πάντοτε παντοῦ ὅπου ὑπῆρχε ἀληθινὴ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καὶ ἀπὸ ὅλους τοὺς πιστούς τὰ ἀληθινὰ μέλη της ἐπιστεύθη ὅπως ἔλεγε ὁ ἅγιος Βικέντιος Αὐτὸς γιὰ μᾶς εἶναι ὁ κανόνας τῆς ὀρθῆς ἑρμηνείας τῆς Γραφῆς

Τὴν γλυκύτητα τῶν θείων λόγων ἐκφράζει ὁ Δαυῒδ λέγοντας laquoὡς γλυshyκέα τῷ λάρυγγί μου τὰ λόγια σου ὑπὲρ μέλι τῷ στόματί μουraquo (Ψαλμ 118 103) πόσον γλυκά λέγει εἶναι τὰ λόγια μου τὰ αἰσθάνομαι στὸν λάρυγγά μου πιὸ γλυκὰ καὶ ἀπὸ τὸ μέλι Ὁ Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς ἐπισημαίνοντας τοὺς καρποὺς ποὺ λαμβάνομε ἀπὸ τὴν μεshyλέτη τῆς Γραφῆς λέγει laquoκαὶ ψυχή τῇ θείᾳ ἀρδευομένη Γραφῇ πιαίνεται καὶ καρπὸν ὥριμον δίδωσι πίστιν ὀρθόδοshyξον καὶ ἀειθαλέσι τοῖς φύλλοις ταῖς θεαρέστοις φημί ὡραΐζεται πράξεσιraquo δηλαδή ἡ ψυχή ὅπως ἕνα δένδρο ποὺ εἶναι φυτευμένο σὲ μέρος ποὺ ποτίζεshyται δίδει καρπό ἔτσι καὶ αὐτὴ ποὺ ποshyτίζεται μὲ τὴν Γραφὴ καρποφορεῖ καὶ στολίζεται μὲ φύλλα ἀειθαλῆ δηλαδὴ τὰ θεάρεστα ἔργα


Μεταξὺ τῶν βιβλίων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης περιλαμβάνεται καὶ τὸ

βιβλίον ποὺ φέρει τὸν τίτλον Ἐκκληshyσιαστής Ὁ συγγραφέας τοῦ βιβλίου αὐτοῦ θεωρεῖται ὅτι εἶναι κατὰ τὴν παshyράδοση ὁ βασιλεὺς Σολομῶν σὲ μεγάshyλη ἡλικία

Τὸ ὄνομα Ἐκκλησιαστὴς σημαίνει τὸν ἱεροκήρυκα ποὺ συνάθροισε τοὺς πιστοὺς προκειμένου νὰ τοὺς κηρύξει τὸ θεῖο λόγο Εἶναι σὲ ὅλους γνωστὴ ἡ φράshyση laquoματαιότης ματαιοshyτήτων τὰ πάντα ματαιshyότηςraquo ποὺ διαβάζουμε στοὺς πρώτους στίχους τοῦ βιβλίου Τὸ βιβλίο αὐτὸ τοῦ Σολομῶντος διακατέχεται ἀπὸ μεγάshyλη ἀπαισιοδοξία Αὐτὸ ὁδήγησε κάποιους στὴν ἄποψη ὅτι ὁ συγγραshyφέας ἔχει δεχθεῖ ἐπιδράσεις ἀπὸ τὴν φιshyλοσοφία τῶν Κυνικῶν καὶ τῶν Στωικῶν Πάντως ἡ ἐπιστημονικὴ ἔρευνα ἀνε κάshyλυψε ὅτι τέτοιου εἴδους ἰδέες ὑπῆρχαν στὴν περιοχὴ τῆς Αἰγύπτου καὶ τῆς Παλαιστίνης καὶ δὲν χρειάστηκε νὰ δανειστοῦν ἀπὸ ἄλλους

Ἡ βαθύτατη ἀπαισιοδοξία ποὺ συshyναντᾶ ὀ ἀναγνώστης τοῦ βιβλίου ἦταν ὁ λόγος γιὰ τὸν στὸν ἀρχαῖο Ἰσραὴλ διατυπώθηκε ἡ ἄποψη ὅτι δὲν πρέπει

Ε Κ Κ Λ Η Σ Ι Α ΣΤ Η Σ

νὰ περιληφθεῖ στὰ βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἀλλά τελικά ἐπικράτησε ἡ γνώμη ὅτι δὲν ἔρχεται σὲ ἀντίθεση μὲ τὸ πνεῦμα καὶ τὸ μήνυμα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης γιὰ λόγους τοὺς ὁποίους θὰ ἀναφέρουμε παρακάτω

Ὁ Ἐκκλησιαστὴς ἀναζήτησε τὴν εὐshyτυχία κατrsquo ἀρχὰς στὴν σοφία ἤ ὅπως θὰ λέγαμε σήμερα στὴν ἐπιστήμη ἀλλὰ ἀπογοητεύθηκε διότι δὲν βρῆκε σὲ αὐτὴν τὴν εὐτυχία Κατέληξε δὲ

στὸ συμπέρσμα laquoὅτι ἐν πλήθει σοφίας πλῆθος γνώσεως ὁ προστιθεὶς γνῶσιν προσθήσει ἄλshyγημαraquo (1 17shy18) Οἱ γνώσεις ποὺ πρόσθεshyσε δὲν τοὺς ἔδωσαν αὐ τὸ ποὺ ποθοῦσε ἀλ shy λά ἀντίθετα τοὺς πρόshyσθεσαν laquoἄλγημαraquo δηshy

λαδὴ πόνο Καὶ σὲ ἄλ λο σημεῖο λέγει ὁ Ἐκκλησιαστής laquoκαρδία σοφῶν ἐν οἴκῳ πένθους καὶ καρδία ἀφρόνων ἐν οἴκῳ εὐφροσύνηςraquo Μόνον ἄφρονες μποshyροῦν νὰ ζοῦν σὲ αὐτὴ τὴν ζωὴ εὐτυχιshyσμένοι ὅσοι ἔχουν σοφία δὲν ζοῦν παρὰ σὲ κατάσταση πένθους Ἡ λύση ἑνὸς προβλήματος στὴν ἐπιστήμη δὲν σηshyμαίνει καὶ ὁριστική του λύση ἀλλὰ γενshyνιοῦνται νέα ἐρωτήματα καὶ ζητοῦνται νέες ἀπαντήσεις καὶ γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ


βλέπουμε τὶς ἐπιστημονικὲς ἀπόψεις νὰ ἀναιροῦνται μὲ βάση νεότερα στοιχεῖα Αὐτὸ ὁδήγησε τὸν Καμὺ νὰ γράψει laquoγιὰ ποιὸν καὶ γιὰ ποιὸ μπορῶ νὰ πῶ ἀνεπιshyφύλακτα ldquoΑὐτὸ τὸ ξέρωrdquoraquo (Μῦθος τοῦ Σισύφου βιβλίο στὸ ὁποῖο ἀναπτύσσει τὴν σκέψη γιὰ τὸ θέμα τῆς ἀξίας ζωῆς καὶ γιὰ τὴν αὐτοκτονία)

Στράφηκε μετὰ ἀπὸ τὴν ἀποτυχία αὐτὴ πρὸς τὰ ὑλικὰ ἀγαθά laquoἐμεγάλυνα τὸ ποίημά μου ᾠκοδόμησά μοι οἴκους ἐφύτευσα μοι ἀμπελῶνας ἐποίησά μοι κήπους καὶ παραδείσουςraquo (2 4) αὔξηshyσε τὰ ὑλικὰ ἀγαθά του ἔκτισε παλάshyτια ἐφύτευσε ἀμπέλια νὰ ἀπολαμβάshyνει ὡραῖο καὶ ἄφθονο κρασί ἐφύτευσε κήπους μὲ πάσης φύσεως δέντρα καὶ ἄνθη καὶ laquoσυνήγαγόν μοι καί γε ἀργύshyριον καὶ χρυσίοraquo (2 8) ἡ συγκέντρωση τοῦ πλούτου δὲν μπόρεσαν νὰ λύσουν τὸ βαθύτερο ὑπαρξιακό του πρόβλημα Διαβάζοντας κάποιος τοὺς στίχους laquoτὰ πάντα πορεύεται εἰς τόπον ἕνα Τὰ πάshyντα ἐγένετο ἀπὸ τοῦ χοός καὶ τὰ πάντα ἐπιστρέφει εἰς τὸν χοῦνraquo (3 20) σχημαshyτίζει τὴν ἐντύπωση ὅτι ὁ συγγραφέας διακατέχεται ἀπὸ βαθιὰ μελαγχολία Τέτοιου εἴδους σκέψεις συναντᾶμε σὲ

ἕνα σύγχρονο συγγραφέα τὸν Ἀλμπὲρ Καμύ ὁ ὁποῖος στὸ βιβλίο του μὲ τίτλο laquoὁ μῦθος τοῦ Σισύφουraquo διατυπώνει τὴν ἴδια ἀκριβῶς ἄποψη μὲ τὸν Ἐκκλησια στὴ laquoπαρrsquo ὅλα αὐτὰ στὸ τέλος ὅλων ὑπάρshyχει ὁ θάνατος Τὸ γνωρίζουμε Ξέρουμε ἀκόμα πὼς μrsquo αὐτὸν τελειώνουν ὅλαraquo Ἡ θέση αὐτὴ ἐκφράζεται γιατί συνήshyθως ἐπιθυμοῦμε μόνο τὴν ζωὴ αὐτή τὴν ἀπολυτοποιοῦμε θὰ θέλαμε νὰ ἦταν αἰώνια Ἡ ἀμφισβήτηση ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι περαστικός καὶ ὅτι ἡ ζωὴ θὰ συνεshyχισθεῖ αἰώνια ἀφαιρεῖ κάθε ἐλπίδα ὁπόshyτε καὶ τὴν παρούσα ζωὴ αἰσθάνεται σὰν ἕνα δυσβάστακτο βάρος

Ἡ φράση τῶν στίχων 8 15 laquoὅτι οὐκ ἔστιν ἀγαθὸν τῷ ἀνθρώπῳ ὑπὸ τὸν ἥλιον ὅτι εἰ μὴ τοῦ φαγεῖν καὶ τοῦ πιεῖν καὶ τοῦ εὐφρανθῆναιraquo θυμίζει ἐκ πρώτης ὄψεως τὸ laquoφάγωμεν καὶ πίωshyμεν αὔριον γὰρ ἀποθνήσκωμενraquo (Α΄ Κορινθ 15 32) παρὰ τὸ ἀπαισιόδοξο πνεῦμα ποὺ εἶναι ποτισμένο τὸ βιβλίο τοῦ Ἐκκλησιαστοῦ βλέπουμε νὰ ὑπάρχει σὲ αὐτὸν φῶς ὅπως φαίνεται στοὺς στίχους του στὸ τέλος τοῦ βιβλίου laquoτὸ Θεὸν φοβοῦ καὶ τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ φύshyλασσεraquo (12 13)


Οἱ συμφορὲς καὶ ἀτυχίες ποὺ συμshyβαίνουν στὴν ἀνθρώπινη ζωὴ εἶναι

πολλὲς καὶ μεγάλες Ὅλοι ὅταν ἀκοῦμε γιὰ κάποια συμφορά ἀναπνέουμε μὲ ἀνακούφιση γιατὶ αὐτὸ τὸ κακὸ δὲν ἔ πλshyηξε ἐμᾶς ἀλλὰ μέσα μας πάντα ὑπάρ χει μιὰ ἀνησυχία μήπως τὸ ἑπόμενο θῦμα μιᾶς ἀνάλογης συμφορᾶς εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι Ἀξιοι θαυμασμοῦ εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ ἀγωνίζονται ἐνάντια στὶς συμφορὲς καὶ μὲ καρτερία τὶς ὑπομένουν χωρὶς νὰ καταθέτουν τὰ ὅπλα καὶ δὲν παραδίδονται στὸν μεγάλο ἐχθρὸ τοῦ ἀνθρώshyπου τὴν ἀπαισιοδοξία καὶ τὴν ἀπελπισία Σὲ αὐτοὺς τοὺς ἥρωες ἀνήκει καὶ ἡ γνωστὴ ἀμερικανὴ Ἕλεν Κέλλερ

Στὶς 27 Ἰουνίου 1880 γεννήθηκε ἕνα ὑγιὲς κορίτσι στὴν πεshyριοχὴ τῆς Ἀλαμπάμα ἡ χαρὰ τῶν γονέων της Ἄρθουρ Κέλλερ καὶ Κέιτ ἦταν ἀπερίshyγραπτη Δεκαεννέα μῆνες μετὰ τὴν γένshyνησή του τὸ κορίτσι ὅπως γνωμάτευσαν οἱ γιατροὶ κτυπήθηκε ἀπὸ μιὰ συμφόρηση ἐγκεφαλικὴ καὶ τοῦ στομάχου πρᾶγμα ποὺ εἶχε σὰν ἀποτέλεσμα ἡ μικρὴ Ἕλεν νὰ χάσει τὴν ὅρασή της ἀλλὰ καὶ τὴν ἀκοή της παθήσεις ποὺ τὴν συνόδευσαν μέχρι τὸ τέλος τῆς ζωῆς της Διαβάζοντας ἡ μηshyτέρα της τὸ ἔργο τοῦ Καρόλου Ντίκενς Ἀμερικάνικες νύχτες ὅπου γίνεται λόshy

γος γιὰ τὴν Λάουρα ἕνα μικρὸ κορίτσι ποὺ ἦταν τυφλὸ καὶ κωφό ποὺ ἔμαθε νὰ ἐπικοινωνεῖ χάρις στὴν ἐκπαίδευση ποὺ ἔλαβε σὲ ἕνα εἰδικὸ σχολεῖο γιὰ παιδιὰ μὲ τέτοιου εἴδους παθήσεις Ἡ μητέρα τῆς Ἕλεν κινητοποιήθηκε βρῆκε ὅτι ὑπῆρχε καὶ στὴν Ἀμερικὴ ἕνα τέτοιο σχολεῖο στὴν περιοχὴ τῆς Βοστώνης Στὸ σχοshyλεῖο αὐτὸ τὴν ἐκπαίδευσή της ἀνέλαβε ἡ Ἄννα Σάλιβαν μιὰ νεαρὴ ποὺ καὶ αὐτὴ ἦταν μερικῶς τυφλή Ἡ σχέση αὐτῶν τῶν

δύο κράτησε μισό αἰώνα Ἡ Ἕλεν ἔμαθε τὸ ἀλφάshyβητο τῆς ἀφῆς χεριῶν μιὰ μέθοδος ποὺ ὀνομάζεται Tadoma Σύμφωνα μὲ αὐτὴ τὴ μέθοδο ὁ ἐκπαιδευόμεshyνος ἀκουμπᾶ μὲ τὸ χέρι τὰ χεί λη καὶ τὸν λαιμὸ τοῦ ὁμι λοῦντος καὶ λαμβάνει

γνώση τοῦ ἀλφαβήτου ἀπὸ τὸ σχῆμα τῶν χειλιῶν καὶ τὶς δονήσεις τῶν φωνητικῶν χορδῶν Χαρακτηριστικὴ εἶναι ἡ ἔκρφαshyση τοῦ προσώπου της ὅταν μὲ τὴν ἀφή της καταλαβαίνει αὐτὸν ποὺ μιλᾶ ἡ χαρὰ εἶναι ἀποτυπωμένη στὸ πρόσωπό της καὶ μᾶς δείχνει ὅτι ἡ ἐπικοινωνία πρέπει νὰ εἶναι χαρά ἀντίθετα στὶς μέρες μας ἡ ἐπιshyκοινωνία εἶναι κάτι βαρετό διότι ἐκφράζει τὴν ἐσωτερική μας δυστυχία καὶ προγευόshy μαστε μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ τὴν κόλαση

Τὴν θέλησή της γιὰ μάθηση ἐνίσχυσε ἡ ἱστορία μιᾶς Νορβηγῆς ποὺ ἔπασχε καὶ

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ

Ἕλεν Κέλλερ


αὐτὴ ἀπὸ κώφωση καὶ ἀπώλεια ὅρασης Τἐτοια ἦταν ἡ θέληση τῆς Ἕλεν ποὺ ἔμαθε νὰ διαβάζει Ἀγγλικά Γαλλικά Γερμανικά Ἑλληνικὰ καὶ Λατινικὰ μὲ τὴν μέθοδο γιὰ τυφλοὺς Μπράϊγ Δάσκαλός της ἦταν καὶ ὁ Ἕλληνας Μιχάλης Ἀναγνωστόπουλος ἀπὸ τὸ Πάπιγκο τῆς Ἠπείρου τὸν ὁποῖο διάλεξε γιὰ βοηθό του ὁ διευθυντὴς τῆς σχολῆς Τυφλῶν τῆς Βοστώνης ὁ ἐξαίshyρετος φιλέλληνας ἀμερικανός ἑβραshyϊκῆς καταγωγῆς Σάμουελ Χάου (ποὺ περιέθαλπε τοὺς Ἕλληνες ἀγωνιστές κατὰ τὴν περίοδο τῆς Ἑλληνικῆς ἐπαναshyστάσεως ἔχει ἐκδοθεῖ ἑλληνικὰ τὸ Ἡμεshyρολόγιο ποὺ ἀναφέρεται στὸν ἀγῶνα τῶν Ἑλλήνων) Συγκινητικὸς εἶναι ὁ τρόshyπος ποὺ γράφει πρὸς τὸν δάσκαλό της Μιχάλη Ἀναγνωστόπουλο (Anagnos) καὶ φαίνεται ἡ ἐκτίμηση ποὺ ἔτρεφε γιὰ τὸ πρόσωπό του Σπούδασε στὸ Κολλέγιο τοῦ Ράντκλιφ καὶ σὲ ἡλικία 24 ἐτῶν ἔλαshyβε πτυχίο ἀπὸ τὸ Πανεπιστήμιο αὐτό Τὴν τίμησαν ἐπιστήμονες λογοτέχνες πολιτικοί καὶ συγκεκριμένα ἡ βασίλισσα τῆς Ἀγγλίας ἡ βασίλισσα τῆς Ρουμανίας τῆς Ἑλλάδος ὁ Ροῦζβελτ ὁ Τσώρτσιλ καὶ ἄλλοι Ἡ ζωή της ἔχει γυρισθεῖ σὲ ταιshyνίες Τὸ λογοτεχνικὸ τάλαντο τῆς Κέλλερ τὸ ἀνακάλυψε ὁ ἑβραϊκῆς καταγωγῆς αὐστριακὸς καθηγητὴς τῆς φιλοσοφίας Βίλχελμ Γερούσαλεμ ὁ ὁποῖος τὴν παshyρότρυνε νὰ ἀσχοληθεῖ μὲ τὴν συγγραφή Χαρακτηριστικὸ τῆς Ἕλεν Κέλλερ ἦταν ἡ πίστη της ποὺ τὴν βοήθησε νὰ ζήσει μιὰ ζωὴ γεμάτη πνευματικὴ χαρά ἀλλὰ καὶ τὴν ἀπομάκρυνε ἀπὸ τὴν ἀσθένεια ποὺ μαστίζει τὴν ἐποχή μας τὴν κατάθλιψη

Ἀπόδειξη τῆς ζωντανῆς πίστης της καὶ τὴν ἀγάπη της γιὰ τὸ Θεὸ καὶ τοὺς

ἀνθρώπους εἶναι καὶ τὰ λόγια ποὺ διαβάshyζουμε σὲ μία ἀπὸ τὶς ἐπιστολές της μὲ ἡμεshyρομηνία 3 Αὐγούστου 1890 ὅπου μεταξὺ ἄλλων λέγει laquoἩ ἀγάπη εἶναι ἡ ψυχὴ ὅλων τῶν ὄντωνhellip ὅλη ἡ ἀγάπη ποὺ ὑπάρχει στὶς καρδιές μας προέρχεται ἀπὸ αὐτὸν ὅπως ὅλο τὸ φῶς ποὺ δέχονται τὰ ἄνθη προέρχεται ἀπὸ τὸν ἥλιο Ὅσο περισσόshyτερο ἀγαπᾶμε τόσο πιὸ κοντὰ εἴμαστε σὲ Αὐτὸν καὶ τὴν ἀγάπη τουhellip Δὲν νομίζεις ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι εὐτυχὴς διότι ἐσὺ εἶσαι εὐτυχισμένος Ἐγὼ εἶμαι βέβαιη ὅτι εἶναι Ὁ Θεὸς εἶναι πιὸ εὐτυχὴς ἀπὸ ἐμᾶς γιατὶ εἶναι μεγαλύτερος ἀπὸ ἐμᾶς καὶ βλέπει τὴν εὐτυχία σου ἀλλὰ καὶ διότι αὐτὸς εἶναι ἡ αἰτία της Αὐτὸς τὴν δίδει σὲ σένα ὅπως ὁ ἥλιος δίνει τὸ φῶς του καὶ τὸ χρῶμα στὰ τριαντάφυλλα Ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε πάντα χαρούμενοι ὄχι μόνον διότι βλέshyπουμε τοὺς φίλους χαρούμενους ἀλλὰ περισσότερο γιὰ αὐτὸ ποὺ τοὺς δίνει αὐτὴ τὴ χαρά Ὁ Θεὸς δὲν θέλει νὰ εἴμαστε μόνον εὐτυχισμένοι ἀλλὰ νὰ εἴμαστε καὶ καλοί Αὐτὸ θέλει περισσότερο ἀπὸ ὅλα Αὐτὸς γνωρίζει ὅτι μποροῦμε νὰ εἴμαστε πραγματικὰ εὐτυχισμένοι μόνον ὅταν εἴμαστε καλοίhellip Ἐπιθυμῶ νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ τὸν Θεό Ἀλλὰ Αὐτὸς θὰ σοῦ μιλήσει γιὰ τὸν Ἑαυτόν Του μὲ τὴν ἀγάπη Του ποὺ θὰ βάλει μέσα στὴν καρδιά σου ἐὰν τὸ ζηshyτήσεις ἀπὸ Αὐτόν Καὶ ὁ Ἰησοῦς ποὺ εἶναι πιὸ κοντὰ σὲ Ἐκεῖνον περισσότερο ἀπὸ ὅλους ἐμᾶς τὰ παιδιά Του ἦλθε γιrsquo αὐτὸν τὸν λόγο γιὰ νὰ μᾶς πεῖ γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Πατέρα Ἐὰν διαβάζεις τὰ λόγια Του θὰ δεῖς πόσο γεμάτη εἶναι ἡ καρδιά τοῦ Θεοῦ ἀπὸ ἀγάπη ldquoἐμεῖς γνωρίζουμε ὅτι Αὐτὸς μᾶς ἀγαπᾶrdquohellipraquo

Οἱ Ἀντιδήμαρχοι κκ Ψαράκη καί Σφακιανάκης καὶ μέλη τοῦ Ε΄ Διαμερίσματος τοῦ Δήμου Ἀθηναίων

Οἱ ἱερεῖς τοῦ Ναοῦ μας μὲ τὸν μεγάλο εὐεργέτη κ Νικόλαο Γαϊτανάρη

Βράβευση τῶν κκ Ἰωάννου Παππᾶ καὶ Ἀθαν Κατσιλέρη γιὰ τὴν προσφορὰ εἰς τὴν Ἐνορία μας

ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΑ Α ΠΑΤΗΣΙΩΝ ΕΠΙ ΤΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ

ΤΟΥ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010

Βράβευση τῆς κ Ἀθηνᾶς Ζαφειροπούλου προshyέδρου τοῦ Ε΄ Διαμερίσματος τοῦ Δήμου Ἀθηshyναίων ἀπὸ τὸν προϊστάμενο τοῦ Ἱ Ν π Θωμᾶ Τσώη γιὰ τὴν μεγάλη της προσφορά στὴν Ἐνοshyρία μας καὶ γενικώτερα στὴν κοινωνία μας


Τεκνία μου μὴ ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδὲ τῇ γλώσσῃ ἀλλrsquo ἐν ἔργῳ καὶ ἀληθείᾳ Α΄ Ἰωάν 318

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί ὁ Ἀπόστολος καὶ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης στὴν ἐπιστολή του αὐτή τὴν ὁποία ἀπευθύνει πρὸς ὅλους τοὺς χριστιανοὺς (γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ καλεῖται καὶ Καθολική) μᾶς τονίζει

ὅτι πρέπει νὰ ὑπάρχει συμφωνία μεταξύ λόγου καὶ ἔργου θεωρίας καὶ πράξεως δόγματος καὶ ἤθους Στὴν ἐποχή μας συνηθισμένο εἶναι τὸ φαινόμενο νὰ συναντᾶμε αὐτὴ τὴν ἀντίθεση λόγου καὶ ἔργου πρᾶγμα ποὺ ἔχει σὰν ἀποτέλεσμα κανένας πλέον νὰ μὴν πιστεύει κανένα

Ἡ ἐνορία μας μὲ τὴν βοήθεια τῶν πιστῶν προσπαθεῖ νὰ δείξει τὴν ἀγάπη της πρὸς τοὺς ἀναξιο-παθοῦντες ἀδελφούς μας μὲ ἔργα ἀγάπης καὶ ἐπιθυμεῖ οἱ δραστηριότητες αὐτὲς νὰ γίνουν σὲ ὅσο τὸ δυνατὸν περισσότερους πιστούς γνωστές Δὲν ἐπιθυμοῦμε τὴν διαφήμιση τὸν ἔπαινο καὶ τὴν προβο-λή ἀλλὰ ἔχουμε μοναδικὸ σκοπὸ νὰ ἀποδοθεῖ τιμὴ σὲ ὅλους τοὺς ἐνορῖτες ποὺ πρόσφεραν καὶ προ-σφέρουν ἀλλά ταυτόχρονα νὰ εὑρεθοῦν καὶ ἄλλοι μιμητές τους Τέλος ἡ προβολὴ ἔχει καὶ ἕνα ἄλλο καλό νὰ ἀποδιώξει ἀπὸ τὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων τὴν ἀπελπισία τὴν θλίψη καὶ τὴν ἀπογοήτευση καὶ νὰ ἐπιβεβαιωθεῖ ὅτι πάντοτε ὁ Θεὸς εὑρίσκει τοὺς ἀνθρώπους καὶ ἐνεργεῖ τὸ καλὸ στὸν κόσμο καὶ ἐνθυμούμεθα τὰ λόγια Του laquoθαρσεῖτε ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμονraquo

Εὐχαριστοῦμε γιὰ τὴν οἰκονομικὴ ἐνίσχυσιν τοὺς

ΤΟ ΕΝΤΥΠΟ ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝΔιὰ οἰκονομικὴ ἐνίσχυση Ἀρ Λογαρ 130296019shy22 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

κ Νικόλαο Γαϊτανάρη 200euroκ Ἰωάννη Παππᾶ 200euro

κ Ἀθανάσιο Κατσιλέρη 200euroκα Νίκη Νεοφύτου 200euro

Ἐτησίως προσφέρουμε 15000 μερίδες ἐκλεκτοῦ φαγητοῦ ἐνῶ σὲ 45 ἄτομα τὰ ὁποῖα δὲν ἔχουν οἰκο-νομικοὺς πόρους δίνεται μηνιαῖο ἐπίδομα γιὰ κάλυψη τῶν βασικῶν ἀναγκῶν τους

Ἐπιπλέον Χριστούγεννα καὶ Πά-σχα δίδονται 100 δέματα μὲ τρόφιμα σὲ ἰσάριθμες οἰκογένειες καθὼς ἐπί-σης καθrsquo ὅλη τὴν διάρκεια τοῦ ἔτους στηρίζονται μὲ τρόφιμα ἀρκετὲς οἰκογένειες

Στὴν Ἐνορία μας λειτουργεῖ τράπεζα αἵματος ἐνῶ κάθε χρόνο πραγματοποιοῦνται 2 ἐθελοντικὲς αἱμοδοσίες Στόχος μας εἶναι ἡ συ-γκέντρωση 60 φιαλῶν αἵματος ἀνὰ ἑξάμηνο ὥστε νὰ μποροῦν νὰ ἱκα-νοποιοῦνται οἱ ἀνάγκες τῶν ἀνθρώ-πων ποὺ ζητοῦν τὴν βοήθειά μας

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ Ἱερὸς Ναὸς Ἁγίου Ἀνδρέου Ἄνω ΠατησίωνΥΠΕΥΘΥΝΟΣ π Θωμᾶς Τσώης Προϊστάμενος Ἱ Ν Ὑποδιευθυντὴς δημοσίων σχέσεων Ἱ Ἀρχιεπ Ἀθηνῶν Χριστιανικῆς ἈλληλεγγύηςΚείμενα - Επιμέλεια π Εὐτύχιος Σαρμάνης Δρ ΘΕκδοτική Παραγωγή ΣΑΪΤΗΣ τηλ 2103476090


σία τους Χαρακτηρίζει δὲ ὅσους ἀκολουshyθοῦν αὐτὸ τὸν δρόμο κωφοὺς καὶ τυφλούς Σὲ αὐτοὺς ποὺ ὑποστηρίζουν τὴν ὕπαρshyξη καὶ τὴν ἀνυπαρξία ταυτόχρονα μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ τὸν Ἡράκλειτο θεωρεῖ ὅτι ἔχουν πνευματικὴ ἀστάθεια καὶ τοὺς ὀνομάshyζει δίκρανους δηλαδή ὅτι ἔχουν δύο κεφάshyλια καί ἑπομένως δύο σκέψεις ὅπου ἡ μία σκέψη εἶναι ἀντίθετη στὴν ἄλλη Τὸ λογικὸ λάθος ποὺ διαπράττουν εἶναι κατὰ τὸν Παρμενίδη ὅτι ταυτίζουν τὴν ἀνυπαρξία μὲ τὴν ὕπαρξη

Μηδενιστής ἐπίσης ἦταν ὁ γνωστὸς σοφιστὴς Γοργίας (περ 483 ndash περ 385 πΧ) καταγόταν ἀπὸ τοὺς Λεοντίνους τῆς Σικελίας ἕνας ἀπὸ τοὺς σπουδαιότερους ρήτορες τῆς ἀρχαιότητος Κατὰ τὸν Γοργία ὁ ρητόρας πρέπει νὰ ἔχει τὴν ἱκανότητα νὰ ὑποστηρίζει κάτι καὶ μετὰ νὰ ἔχει ἐπιχειρήshyματα νὰ ὑποστηρίζει τὸ ἀντίθετο (ὅπως κάshyνουν πάντα οἱ πολιτικοί) Μεταξὺ τῶν ἔργων του σώζεται καὶ ἐκεῖνο ποὺ ἔχει τίτλο laquoπερὶ τοῦ μὴ ὄντοςraquo Βλέπουμε ὅτι ὁ Γοργίας ἂν καὶ ἀναφέρεται στὸ θέμα τοῦ ὄντος (ὕπαρshyξης) ὅπως ὁ Παρμενίδης στὸ ἔργο του ποὺ ἀναφέραμε παραπάνω laquoπερὶ φύσεωςraquo ὁ Γοργίας ἔδωσε ἄλλο τίτλο ἐνῶ στὴν οὐσία ἀπαντᾶ στὸν Παρμενίδη Ὑποστηρίζει λοιπόν ὁ Γοργίας στὰ τρία κεφάλαιά του ὅτι Α) δὲν ὑπάρχει τίποτε Β) ἐὰν ὑποθέshyσουμε ὅτι ὑπάρχει κάτι δὲν μποροῦμε νὰ τὸ κατανοήσουμε Γ) ἐὰν ὑποθέσουμε ὅτι μποροῦμε νὰ τὸ κατανοήσουμε ἀδυναshyτοῦμε νὰ τὸ ἐκφράσουμε Στὶς παραπάνω προτάσεις τοῦ Γοργίου διαπιστώνουμε ὅτι ἀντιστρέφει οὐσιαστικά τὶς προτάσεις τοῦ Παρμενίδου Δὲν μποροῦμε νὰ κατανοήshyσουμε νὰ γνωρί σουμε καὶ νὰ ἐκφράσουμε τὸ μηδὲν ἔλε γε ὁ Παρμενίδης δὲν μποshyροῦμε νὰ κατανοήσουμε καὶ νὰ ἐκφράshyσουμε τὴν ὕπαρξη ὑποστήριζε ὁ Γοργίας Χαρα κτηριστικό τῶν σοφιστῶν εἶναι ὅτι πάντοτε ἐφευρίσκουν ἐπιχειρήματα γιὰ νὰ ὑποστηρίζουν αὐτὸ ποὺ τοὺς συμφέρει πρόκειται περὶ ἐξαπάτησης μὲ λογικοφανῆ ἐπιχειρήματα καί πάντα λέγοντας τὴν μισὴ ἀλήθεια Ὁ πρῶτος Εὐρωπαῖος μηδενιστὴς

εἶναι ἑπομένως ὁ Γοργίας διότι ἀρνεῖτο οἱαδήποτε ὕπαρξη (ἀπόλυτος μηδενισμὸς) καὶ ἀρνεῖτο τὴν γνώση (γνωσιολογικὸς μηshyδενισμός) Φυσικά ὑποστήριζε ὁ Γοργίας καὶ τὸν ἠθικὸ μηδενισμό διότι θεωροῦσε ὅπως καὶ οἱ ἄλλοι σοφιστές ὅτι οἱ περὶ ἠθικῆς ἀντιλήψεις εἶναι συμβατικοὶ θεσμοὶ καὶ συμφωνίες τῶν μελῶν τῆς κοινωνίας Τὴν ἄποψη αὐτὴ βλέπουμε νὰ διακηρύσσει ἀργότερα ὁ Νίτσε

Ὁ Πλάτων στὸ ἔργο του ποὺ φέρει τίτshyλο Σοφιστὴς ὁδηγεῖται στὸ συμπέρασμα ὅτι μηδὲν (ἀπολύτως) εἶναι ἀδύνατον νὰ τὸ νοήσουμε καί ἑπομένως νὰ ὑπάρχει Θεωρεῖ ὁ Πλάτων ὅτι ὁ Σοφιστὴς δραπετεύει στὸν σκοτεινὸ τόπο τοῦ μὴ ὄντος γιὰ μὴν μποροῦμε νὰ τὸν κατανοήσουμε Πάντως λέγει ὁ Πλάτων τὸ μὴ ὂν (τὴν ἄρνηση) τὴν μεταχειριζόμεθα μόνον ὅταν θέλουμε νὰ ποῦμε γιὰ ἕνα ἀντικείμενο τὶ δὲν εἶναι ὅπως γιὰ παράδειγμα λέγομε ὅτι αὐτὸ ποὺ κρατοῦμε στὰ χέρια μας δὲν εἶναι γυάλινο δὲν εἶναι πλαστικό καὶ αὐτὸ τὸ ὀνομάζουμε ἀποφατικὸ (ἀρνητικὸ) ὁρισμό Στὸν θετικὸ ὁρισμὸ λέγομε ὅτι αὐτὸ ποὺ κρατοῦμε στὰ χέρια μας εἶναι χαρτί καὶ στὸ χαρτὶ αὐτὸ ὑπάρχουν τυπωμένα γράμματα Αὐτὸς ὁ τρόπος ποὺ προσδιορίζουμε κάτι λέγοντας τὶ δὲν εἶναι κατὰ τὸν Πλάτωνα εἶναι ἁπλῶς ἕνας ἀρνητικὸς προσδιορισμός Τὸν ἀρνηshyτικὸ προσδιορισμὸ βλέπουμε νὰ υἱοθετοῦν καὶ οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὴν ὀνομάshyζουμε ἀποφατικὴ θεολογία γιὰ παράδειγμα λέγοντας ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι laquoἀόρατοςraquo δηλαshyδή ἐννοοῦμε ὅτι δὲν εἶναι ὁρατός λέγοντας laquoἀπερινόητοςraquo ἐννοοῦμε ὅτι δὲν μποροῦμε νὰ τὸν κατανοήσουμε κλπ

Κατὰ τοὺς νεώτερους χρόνους ὁ μηδεshyνισμὸς κατακτᾶ περισσότερο ἔδαφος ὅπως βλέπουμε μὲ τὴν διατύπωση τοῦ Ντεκὰρτ ἤ Καρτέσιου (ποὺ συνήθως τὸν ἀποκαλοῦμε) Ὁ Καρτέ σιος θέλοντας νὰ ἀπαντήσει στὶς ἀμφιβολίες ποὺ τὸν βασάνιζαν στὸ θέμα τῆς ὕπαρξης (ὑπάρχει τὸ ὂν ἢ κυριαρχεῖ τὸ μηδὲν) θέτει ὡς κέντρο τὸν ἄνθρωπο καὶ διατύπωσε τὴν γνωστὴ πρόταση cogito ergo sum δηλαδὴ σκέπτομαι ἄρα ὑπάρshy

































































































Ἔτος 1 Ἰούλιος 2011 Τεῦχος 1 Μηδενισμὸς καὶ...

Documents