บทท 4

ประเภทของวงดนตรสากล แบงไดเปน 8 ประเภทใหญ ๆ ดงน 1. วงแชมเบอรมวสค (Chamber Music) หมายถงวงดนตรประเภทบรรเลงดวยเครองดนตรทเหมาะส าหรบแสดงภายในหองโถง หรอสถานททจผฟงไดเพยงจ านวนนอย ในสมยแรกเลนกนในหองโถงตามราชส านกหรอคฤหาสถของขนนาง ในยโรปและนกดนตรเลนกนเองในหมเพอนฝง ตอมาคนเรมสนใจมากขนสถานทคบแคบ จงเลอนไปเลนในหองโถงใหญ และใน Concert Hall ซงจดไวเพอการแสดงดนตรโดยเฉพาะ แชมเบอรมวสค เนนความส าคญของนกดนตรทกคนเทา ๆ กน โดยปกตจะมนกดนตร 2-9 คนและเรยกชอตาง ๆ กนตามจ านวนของผบรรเลงดงน

1. ดโอ (Duo) มผแสดงจ านวน 2 คน เชน ผเลนไวโอลน 2 คน นกรอง 2 คน หรอกตาร 1 คน กบ ขลยรคอรดเดอร 1 คน

2. ทรโอ (Trio) มผแสดงจ านวน 3 คน เชน ผเลนไวโอลน 2 คน วโอลา 1 คนหรอนกรองประสานเสยง 3 คน 3. ควอเตต (Quartet) มผแสดงจ านวน 4 คน เชน เครองสาย 4 ชน คอผเลนไวโอลน 2 คน วโอลา 1 คน และเชลโล 1 คน

6

4. ควนเตต (Quintet) มผแสดงจ านวน 5 คน เชน วงเครองเปาลมทองเหลอง 5 ชน คอ ผเลนทรมเปต 2 คน ฮอรน 1 คน ทรอมโบน 1 คน ทบา 1 คน 5. เซกซเตต (Sextet) มผแสดงจ านวน 6 คน เชน นกรองประสานเสยง 6 คน 6. เซปเตต (Septet) มผแสดงจ านวน 7 คน เชน ผเลนไวโอลน วโอลา ฮอรน คลารเนต บาสซน เชลโล และดบเบลเบส อยางละ 1 คน 7. ออกเตต (Octet) มผแสดงจ านวน 8 คน เชน ประกอบดวยผเลน ไวโอลน วโอลา เชลโล ดบเบลเบส คลารเนต บาสซน ฮอรน อยางละ 1 คน 8. โนเนต (Nonet) มผแสดงจ านวน 9 คน ประกอบดวย วงสตรงควอเตต 4 คน แลวเพมฟลต โอโบ คลารเนต บาสซน ฮอรน รวมเปน 9 คน (เปยโน 1 คน)

เพลงทใชบรรเลงในวงเปนเพลงบทประพนธแบบสน ๆ ตองการแสดง ความโดดเดน เทคนคตาง ๆ ในการบรรเลงและประสานเสยงของเครองดนตรทบรรเลงรวมกน สวนใหญนยมใชเครองดนตรประเภทเครองสายเปนส าคญ

การเรยกชอจะตองบอกชนดของเครองดนตรและจ านวนของผเลนเสมอ เชนสตรงควอเตต (String Quartet) มไวโอลน 2 คน วโอลา 1 คน และเชลโล 1 คน สตรง ควนเตต (String Quintet) มไวโอลน 2 คน วโอลา 1 คน เชลโล 1 คนและดบเบลเบส 1 คน วดวนดควนเตต (Wood-Wind Quintet) ประกอบดวย เครองดนตรประเภทเครองเปาลมไม 5 คนไดแกฟลต ปโอโบ คลารเนต บาสซนและเฟรนซฮอรน แชมเบอรมวสคยงไมจ ากดประเภทของเครองดนตร แตตระกลไวโอลนจะเหมาะสมทสดเพราะเสยงของเครองดนตรตระกลนกลมกลนกน ปจจบนวงแชมเบอรมวสคยงคงไดรบความนยมอยและน าไปใชบรรเลงในงานฉลองมงคลสมรสอกดวย

7

2. วงซมโฟน ออรเคสตรา ( Symphony Orchestra) วงดนตรประเภทน มขนาดใหญ ประกอบดวยเครองดนตรครบทกกลม ขนาดของวงถาเปนวงขนาดเลกมนกดนตรจ านวน 40-60 คน วงขนาดกลาง 60-80 คน และวงขนาดใหญ 80-110 คนหรอมากกวานน ขนาดของวงจะใหญหรอเลกขนอยกบเครองสายเปนหลกและผเลนตองมฝมอดรวมถงวาทยากร (Conductor) ตองมความสามารถอยางยอดเยยมถาใชเฉพาะเครองสายของวง Symphony Orchestra กเรยกวา String Orchestra

8

3. วงปอปปลามวสค (Popular Music) หรอ วงดนตรลลาศ ใชบรรเลงตามงานรนเรงทวไป ประกอบดวยเครองดนตร กลมแซกโซโฟน กลมเครองเปาลมทองเหลองและกลมเครองประกอบจงหวะ ปอปปลามวสค สวนใหญม 3 ขนาด

1. วงขนาดเลก (วง 4 4) มเครองดนตร 12 ชน ดงน กลมแซกโซโฟน ประกอบดวย อลโตแซกโซโฟน 1 คน เทเนอรแซกโซโฟน 2 คน บารโทนแซกโซโฟน 1 คนกลมเครองเปาลมทองเหลอง ประกอบดวย ทรมเปต 3 คน ทรอมโบน 1 คน กลมจงหวะประกอบดวย เปยโน 1 หลง กตารคอรด 1 ตว เบส 1 ตว กลองชด 1 ชด (วง 4 4 หมายถง ชดแซกโซโฟน 4 ชด เครองเปาลมทองเหลอง 4 ชด ตามล าดบสวนเครองประกอบจงหวะ ละไวในฐานทเขาใจ)

2. วงขนาดกลาง (วง 5 5) มเครองดนตร 14 ชน คอ เพมอลโตแซกโซโฟน และทรอมโบน 3. วงขนาดใหญ (วง 5 7) ม 16 ชน เพมทรมเปต และทรอมโบนอยางละตวในปจจบนใชกตารเบสแทนดบเบลเบสและบางทกใชออรแกนแทนเปยโน

9

4. วงคอมโบ (Combo band) หรอสตรงคอมโบ เปนวงทเอาเครองดนตรบางสวน มาจาก Popular Music อกทงลกษณะของเพลงและสไตลการเลนกเหมอนกน จ านวนเครองดนตรสวนมากอยระหวางประมาณ 3–10 ชน เครองดนตรจะมพวกรทม (Rhythm) และพวกเครองเปาทงเครองเปาลมไม และเครองเปาลมทองเหลอง เครองดนตรทใชเปนหลก คอ กลองชด เบส เปยโน หรอมเครองเปาผสมดวยจะเปนเครองเปาลมไมหรอเครองเปาลมทองเหลองกไดไมจ ากดจ านวน แตรวมแลวตองไมเหมอนกบวงปอปปลามวสค วงคอมโบกเปน สมอลล แบนด (small Band) แบบหนง ดงนนวงนจงเปนวงทมขนาดไมใหญนก จงเหมาะส าหรบเลนตามงานรนเรงทว ๆ ไป นอกจากนนยงเหมาะส าหรบเพลงประเภทไลทมวสคอกดวยเพลงไทยสากลและเพลงสากลในปจจบนทใชวงคอมโบจะเลนตามหองอาหารหรองานสงสรรคตาง ๆ ประกอบดวยเครองดนตร ดงตอไปน 1. แซกโซโฟน 2. ทรมเปต 3. ทรอมโบน 4. เปยโนหรอออรแกน 5. กตารคอรด 6. กตารเบส

5. วงชาโดว (Shadow) เปนวงดนตรขนาดเลก เรมกอตงเมอประมาณ 20 ปมานเองในอเมรกา วงดนตรประเภทนทไดรบความนยมสงสด คอคณะ The Beatles หรอสเตาทอง เครองดนตรในสมยแรก ม 4 ชน คอ 1. กตารเมโลด (หรอกตารโซโล) 2. กตารคอรด 3. กตารเบส 4. กลองชด วงชาโดว ในระยะหลงไดน าออรแกน และพวกเครองเปา เชน แซกโซโฟน ทรมเปต ทรอมโบนเขามาผสมบางทอาจมไวโอลนผสมดวย เพลงของพวกนสวนใหญจะเรารอน ซงไดรบความนยมมากในหมวยรน โดยเฉพาะเพลงประเภทอนเดอรกราว

10

6. แจส (Blues Jazz) เพลงบลส เปนเพลงเกาแกของแจส มาจากเพลงสวด

อนโหยหวลของพวกนโกร เพลงบลสมอายรวม 100 ป เกดขนทนวออรลนแถบปาก แมน ามสซสซปป แตสมยแรก ๆ ไมไดรบความสนใจเทาทควร ตอมา พ.ศ. 2467 ได มการอดแผนเสยงจ าหนาย จงแพรหลายไดรวดเรวขน รวมทงไดมโอกาสไปแสดง ตามทตาง ๆ ในสมยแรก ๆ เพลงบลสใชกตารเลนน า และคลอเสยงรองเลนกนตาม ขางถนน ตามยานชมชน คนผานไปมากใหเงนบางไมใหบาง เนอรองรองไปคดไป ไมมการเตรยมไวลวงหนามากอน ดงนนรองกครงกไมเหมอนกน นกจะจบกจบ เอาดอ ๆ คลายกบเพลงฉอยของประเทศไทย เพลงบลสไดรบอทธพลมาจากศาสนามากดงนนเนอรองกมเรองเกยวกบศาสนาเขามาปนอยดวย ตอมาเพลงบลสไดเจรญขนจงน าไปเลนกบวงแจสท าใหกลายเปนบลสแจส เพลงประเภทนสวนมากจงหวะจะชา ๆ ครงแรกทไมคอยนยม เนองจากโนตคอนขางยาก โฉมหนาของแจสไดเปลยนไปมากเมอ หลยส อารมสตรอง ไดคดวธเลนใหม คอ มท านองหลกแลวผลดกนเลนทละคน แตละคน Adlib กนอยางสนกสนานและเลนคอนขางเรวมาก บางทกเลนพรอม ๆ กน ฟงดเหมอนตางคนตางเลนแตอยในกรอบอนเดยวกน

11

7. วงโยธวาทต (Military Band) ประกอบดวยเครองเปาครบทกกลม คอ เครองเปาลมไม เครองเปาลมทองเหลอง และกลมเครองกระทบไดแกเครองดนตรทใหจงหวะทงหลาย วงโยธวาทตมมาตงแตสมยโรมนใชบรรเลงเพลงเดนแถวเพอปลกใจทหาร

ในสมยสงครามครเสดไดซบเซาไปพกหนง และเจรญอกในสมยพระเจา หลยสท 14 ตอมาในสมยของนโปเลยนไดปรบปรงใหมเครองดนตรอกหลายชนด เชน พวกขลยผว พวกป และแตร ในราวกลางศตวรรษท 19 อดอลฟ แซกซ นกประดษฐชาวเบลเยยมไดประดษฐแซกโซโฟนและแตรตาง ๆ ในตระกลแซกฮอรน จงไดน ามาผสมกบวงโยธวาทตดวย ปจจบนวงโยธวาทตมาตรฐานขององกฤษนยมใชเครองดนตร 56 ชน 8. แตรวง (Brass Band) คอวงทประกอบดวยเครองดนตรประเภท เครองเปาลมทองเหลองและเครองกระทบ แตรวงเหมาะส าหรบใชบรรเลงกลางแจง การแหตาง ๆ เชน ในประเทศไทยใชแหนาค แหเทยนพรรษารวมทงงานสนกสนาน รนเรงตาง ๆ แตรวงมาตรฐานขององกฤษใชเครองดนตร 26 ชน

12