2016...11 2016 yılı bütçe gerçekleşmeleri ve beklentiler raporu 016-2018 döneminde kamu...

76

Upload: others

Post on 25-Feb-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması
Page 2: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

1 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Page 3: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

2016

Page 4: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

3 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Page 5: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

4 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Page 6: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

5 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Page 7: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

6 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Sunuş amu mali yönetim sistemimizi köklü bir değişim sürecinden

geçirmiş olan 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol

Kanunu ile kamu maliyesinde mali disiplinin sağlanması, bu

amaçla mali kaynakların stratejik önceliklere göre

kullandırılması, mali kaynakların etkin kullanılıp kullanılmadığının tespit

edilerek izlenmesi ve bunların sonunda da bir hesap verme sorumluluğunun

geliştirilmesi hedeflenmiştir. Bu kapsamda, kamu hizmetlerinin yürütülmesinde ve bütçe

uygulamalarında saydamlığın ve hesap verilebilirliğin artırılması ve kamuoyunun kamu

idarelerini denetleyebilmesi için kamu mali yönetiminin işleyişinin şeffaf, hesap verilebilir,

düzenli ve etkin bir yapıya kavuşturulması esastır.

Bölgemizde artan jeopolitik gerginliklere, içte ve dışta yaşanan güvenlik sorunlarına rağmen

sahip olduğumuz mali disiplini ekonomimiz için en önemli çıpa olarak koruyacağız.

Ekonomide büyümenin istikrarlı bir hale getirilebilmesinin en önemli yöntemlerinden birisi

tasarruftur. Tasarruflar arttıkça cari açık azalacaktır. Bu nedenle öncelikli hedefimiz Türkiye’de

kalıcı bir zenginlik için yatırımların artması, bu yatırımların da iç tasarruflarla finanse edilmesidir.

Ar-Ge ve yüksek teknoloji yatırımlarına büyük destekler vererek teknoloji tüketen değil,

teknoloji üreten bir ülke olmak hedeflerimiz arasında yer almaktadır. Ülkemizin orta gelir

seviyesinden üst gelir seviyesine çıkarmamızın yolunun daha fazla katma değeri sağlayan yüksek

teknolojik ürünler geliştirmekten geçtiğinin, bu şekilde sağlanacak gelir artışının ülkemize refah

olarak yansıyacağının farkındayız.

Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu aracılığıyla merkezî

yönetim bütçe kanununun ilk altı aylık uygulama sonuçları, finansman durumu, ikinci altı aya

ilişkin beklentiler ve hedefler ile faaliyetleri kapsayan malî durumu saydamlık ve hesap

verebilirliğin gereği olarak kamuoyuna açıklanmaktadır.

Mali saydamlık ve hesap verebilirlik çerçevesinde hazırlanan 2016 Yılı Merkezi Yönetim

Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporunun hazırlanmasında emeği geçen herkese teşekkür

eder, raporun ilgililer ve kamuoyunun bilgilenmesine katkı sağlamasını dilerim.

Naci AĞBAL

Maliye Bakanı

K

Page 8: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

7 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

İçindekiler

SUNUŞ 6

İÇİNDEKİLER 7

TABLOLAR 8

GRAFİKLER 8

EKLER 9

I. 2016 YILI KAMU MALİYESİ HEDEF VE ÖNCELİKLERİ ..................................................................10 A. GELİR POLİTİKASI ................................................................................................................................11 B. GİDER POLİTİKASI ................................................................................................................................13 C. BORÇLANMA POLİTİKASI ....................................................................................................................16 D. BÜTÇE HEDEFLERİ ..............................................................................................................................17

II. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ ......................................................................20 A. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE DENGESİ VE FAİZ DIŞI FAZLANIN GELİŞİMİ ...................................21

1. Bütçe Dengesinin Gelişimi 22 2. Faiz Dışı Fazlanın Gelişimi 22

B. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GİDERLERİNİN GELİŞİMİ....................................................................23 1. Ekonomik Sınıflandırmaya Göre Bütçe Giderleri 24 2. Fonksiyonel Sınıflandırmaya Göre Bütçe Giderleri 36 3. Kurumsal Sınıflandırmaya Göre Bütçe Giderleri 37

C. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GELİRLERİNİN GELİŞİMİ ....................................................................38 1. Genel Bütçe Gelirleri 40 2. Özel Bütçeli İdarelerin Gelirleri 52 3. Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Gelirleri 53

III. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİNİN FİNANSMANI VE BORÇ STOKUNUN GELİŞİMİ ...........54 A. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİNİN FİNANSMANI ...............................................................................55 B. MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKUNDAKİ GELİŞMELER .................................................................57

1. Merkezi Yönetim Dış Borç Stokundaki Gelişmeler 57 2. Merkezi Yönetim İç Borç Stokundaki Gelişmeler 58

IV. TEMMUZ-ARALIK 2016 DÖNEMİNE İLİŞKİN BEKLENTİLER VE HEDEFLER ......................59 A. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE DENGESİ VE FAİZ DIŞI FAZLA ...........................................................60 B. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GİDERLERİ ............................................................................................60 C. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GELİRLERİ ............................................................................................61 D. FİNANSMAN POLİTİKASI .....................................................................................................................61

EKLER .............................................................................................................................................................63

Page 9: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

8 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Tablolar

TABLO 1: 2016 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ 17 TABLO 2: 2016 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ BAŞLANGIÇ ÖDENEKLERİ 18 TABLO 3: FONKSİYONEL SINIFLANDIRMAYA GÖRE BAŞLANGIÇ ÖDENEKLERİ VE BÜTÇE İÇİNDEKİ PAYLARI 18 TABLO 4: 2016YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ GELİR HEDEFLERİ 19 TABLO 5: MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE DENGESİ VE FAİZ DIŞI FAZLA 21 TABLO 6: EKONOMİK SINIFLANDIRMAYA GÖRE BÜTÇE GİDERLERİ 24 TABLO 7: FONKSİYONEL SINIFLANDIRMAYA GÖRE BÜTÇE GİDERLERİ 36 TABLO 8: MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GELİRLERİ 38 TABLO 9: ÖNEMLİ VERGİ TÜRLERİ GERÇEKLEŞMELERİ VE ORANLARI 42 TABLO 10: MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE DENGESİ VE FİNANSMANI 55 TABLO 11: MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ YILSONU GERÇEKLEŞME TAHMİNİ 60

Grafikler

GRAFİK 1: BÜTÇE DENGESİ 22

GRAFİK 2: FAİZ DIŞI FAZLA 23

GRAFİK 3: MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GİDERLERİNİN GERÇEKLEŞME ORANLARI 24

GRAFİK 4: PERSONEL GİDERLERİ 25

GRAFİK 5: PERSONEL GİDERLERİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 25

GRAFİK 6: SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARINA DEVLET PRİMİ GİDERLERİ 26

GRAFİK 7: SGK DEVLET PRİMİ GİDERLERİ NİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 26

GRAFİK 8: MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ 27

GRAFİK 9: MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 27

GRAFİK 10: FAİZ GİDERLERİ 28

GRAFİK 11: FAİZ GİDERLERİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 28

GRAFİK 12: CARİ TRANSFERLER 29

GRAFİK 13: CARİ TRANSFERLERİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 29

GRAFİK 14: SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARINA TRANSFERLER 30

GRAFİK 15: SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARINA TRANSFERLERİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 30

GRAFİK 16: TARIMSAL DESTEKLEME ÖDEMELERİ 31

GRAFİK 17: TARIMSAL DESTEKLEME ÖDEMELERİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 31

GRAFİK 18: GELİRDEN AYRILAN PAYLAR 32

GRAFİK 19: GELİRDEN AYRILAN PAYLARIN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 32

GRAFİK 20: SERMAYE GİDERLERİ 33

GRAFİK 21: SERMAYE GİDERLERİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 34

GRAFİK 22: SERMAYE TRANSFERLERİ 34

GRAFİK 23: SERMAYE TRANSFERLERİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 35

GRAFİK 24: BORÇ VERME 35

GRAFİK 25: BORÇ VERME GİDERLERİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 36

GRAFİK 26: FONKSİYONEL SINIFLANDIRMAYA GÖRE BÜTÇE GİDERLERİNİN GERÇEKLEŞME ORANLARI 37

GRAFİK 27: MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GELİRLERİNİN GELİŞİMİ 39

GRAFİK 28: MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GELİRLERİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 39

GRAFİK 29: GENEL BÜTÇE GELİRLERİ 40

GRAFİK 30: GENEL BÜTÇE GELİRLERİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 41

GRAFİK 31: VERGİ GELİRLERİNİN GELİŞİMİ 41

GRAFİK 32: VERGİ GELİRLERİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 42

GRAFİK 33: GELİR VERGİSİ 43

GRAFİK 34: GELİR VERGİSİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 43

GRAFİK 35: KURUMLAR VERGİSİ 44

Page 10: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

9 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

GRAFİK 36: KURUMLAR VERGİSİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 44

GRAFİK 37: MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ 45

GRAFİK 38: MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 45

GRAFİK 39: DAHİLDE ALINAN KATMA DEĞER VERGİSİ 46

GRAFİK 40: DAHİLDE ALINAN KATMA DEĞER VERGİSİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 46

GRAFİK 41: ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ 47

GRAFİK 42: ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 47

GRAFİK 43: İTHALDE ALINAN KATMA DEĞER VERGİSİ 48

GRAFİK 44: İTHALDE ALINAN KATMA DEĞER VERGİSİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 48

GRAFİK 45: DAMGA VERGİSİ 49

GRAFİK 46: DAMGA VERGİSİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 49

GRAFİK 47: HARÇ GELİRLERİ 50

GRAFİK 48: HARÇ GELİRLERİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 50

GRAFİK 49: GENEL BÜTÇE VERGİ DIŞI GELİRLER 51

GRAFİK 50: GENEL BÜTÇE VERGİ DIŞI GELİRLERİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 51

GRAFİK 51: ÖZEL BÜTÇELİ İDARELERİN ÖZ GELİRLERİ 52

GRAFİK 52: ÖZEL BÜTÇELİ İDARELERİN ÖZ GELİRLERİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 52

GRAFİK 53: DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLARIN GELİRLERİ 53

GRAFİK 54: DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLARIN GELİRLERİNİN AYLIK GERÇEKLEŞME ORANI 53

Ekler

EK 1: 2015 - 2016 YILLARI OCAK - HAZİRAN DÖNEMİ MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ 64 EK 2: 2015 – 2016 YILLARI OCAK - HAZİRAN DÖNEMİ MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GİDERLERİ 65 EK 3: 2015 - 2016 YILLARI OCAK - HAZİRAN DÖNEMİ MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GELİRLERİ 69 EK 4: 2015 - 2016 YILLARI OCAK - HAZİRAN DÖNEMİ GENEL BÜTÇE KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİNİN

BÜTÇE GİDERLERİ 70 EK 5: 2015 - 2016 YILLARI OCAK - HAZİRAN DÖNEMİ ÖZEL BÜTÇELİ İDARELERİN BÜTÇE GİDERLERİ 71 EK 6: 2015 - 2016 YILLARI OCAK - HAZİRAN DÖNEMİ DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLARIN BÜTÇE

GİDERLERİ 74

Page 11: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

10 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

I. 2016 YILI KAMU

MALİYESİ HEDEF VE ÖNCELİKLERİ

Page 12: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı

Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması ve uygulanmasına yön veren

Orta Vadeli Program1, Orta Vadeli Mali Plan

2 ve 2016 Yılı Programında

3

belirlenmiştir.

A. GELİR POLİTİKASI

Söz konusu politika belgelerinde 2016-2018 dönemi için gelir politikalarının temel

amacı; kamunun üstlendiği görevleri yerine getirmek için ihtiyaç duyduğu finansmanın

sağlıklı ve sürekli kaynaklardan sağlanması olarak belirlenmiştir. Bunun yanında gelir

dağılımının iyileştirilmesi, kalkınmanın desteklenmesi, tasarrufların artırılması gibi ekonomik

ve sosyal amaçlar da kamu gelir politikasının belirlenmesinde ve uygulanmasında gözetilecek

temel esaslar olacaktır.

Orta Vadeli Program, Orta Vadeli Mali Plan ve 2016 Yılı Programında gelir

politikasının temel öncelikleri;

Sürdürülebilir kalkınma ortamının tesis edilmesi, cari açıkla mücadele, yabancı

yatırımların ülkeye çekilmesi, üretimin ve istihdamın artırılması ile Ar-Ge, tasarım ve

inovasyonun desteklenmesi konularında vergi politikasının etkin bir araç olarak kullanılması,

Vergi politikalarının uygulanmasında istikrar ve öngörülebilirliğin esas olabilmesi

için vergi mevzuatına ilişkin düzenlemelerin mükellef güvenini ve haklarını artırmayı gözeten

bir anlayışla toplumun ve ilgili tarafların katkılarının alındığı bir süreç içinde

gerçekleştirilmesi,

Ekonomik ve sosyal politikalar çerçevesinde temel vergi mevzuatının daha basit ve

kolay uygulanabilir hale getirilmesine yönelik çalışmaların sürdürülmesi,

Vergi idaresinin beşeri, fiziki ve teknik altyapısının geliştirilmesi suretiyle

vergilemede hizmet kalitesinin yükseltilmesi ve bu suretle vergiye gönüllü uyumun

artırılmasını amaçlayan çalışmaların sürdürülmesi,

Vergi politikalarının uygulama sonuçlarının ölçülmesi, raporlanması ve kamuoyuyla

daha detaylı olarak paylaşımının sağlanması,

1 29/12/2015 tarihli ve 2015/8355 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edilmiştir.

2 6/1/2016 tarihli ve 2016/1 sayılı Yüksek Planlama Kurulu Kararı ile kabul edilmiştir.

3 12/10/2015 tarihli ve 2015/8190 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edilmiştir.

2

Page 13: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

12 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Vergi sisteminin, teknolojik ve uluslararası gelişmelerle birlikte ortaya çıkan

ihtiyaçları karşılayacak şekilde geliştirilmesi,

Haksız rekabetin önlenmesi, kaynak dağılımında etkinliğin sağlanması, ekonomide

rekabet gücünün ve kamu gelirlerinin artırılması amacıyla kayıt dışılıkla mücadeleye etkin bir

şekilde devam edilmesi; bu kapsamda denetimin etkinleştirilmesi, idarelerin uygulama

kapasitesi ve bilişim altyapısının geliştirilmesi, kayıt dışılıkla mücadelede etkinliğin kurumlar

arası işbirliği ve veri paylaşımı yoluyla artırılması,

Kamu mali dengelerinin imkân verdiği ölçüde, ekonomik faaliyetler üzerinde yük

oluşturan işlem vergilerinin gözden geçirilmesi,

Vergi politikalarının belirlenmesinde ve uygulanmasında enerji tüketiminde tasarruf

sağlanmasına yönelik önceliklerin gözetilmesi, enerji verimliliğini teşvik eden vergisel

düzenlemelerin yapılması,

Vergi kaybının yoğun olduğu alanlarda söz konusu kaybın azaltılmasına yönelik

öncelikli tedbirlerin alınması, vergi tabanının adil vergileme ilkesi esas alınarak

genişletilmesi,

Tarımda katma değeri yüksek, sanayi girdisi olarak kullanılan ürünlerin üretiminin

artırılmasının teşvik edilmesi, ölçek ekonomisinin ve tarımsal üretiminin desteklenmesine

yönelik vergi politikalarının geliştirilmesi,

İmalat sanayinin verimliliğinin ve rekabet gücünün artırılarak dünya ticaretinden

daha fazla pay alması için istihdam, enerji ve hammadde girdi maliyetlerini azaltacak,

hammadde güvenliğini sağlayacak, istihdam kalitesini yükseltecek vergi politikalarının

geliştirilmesi,

Ekonominin dinamizm kaynağı olan KOBİ’lerin optimal işletme büyüklüğüne

ulaştırılması, finansmana erişimlerinin kolaylaştırılması ve ucuzlatılması ile Ar-Ge

kapasitelerinin artırılmasına yönelik çalışmaların sürdürülmesi,

İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Programı kapsamında, vergisel düzenlemelerle

rekabet gücünü artırarak finansal işlemlerin ülkemizde yapılmasının sağlanmasına, finansal

kurum ve yatırımcılar için belirsizliği giderici ve uygulamada uzmanlaşmayı sağlayıcı

tedbirlerin alınmasına yönelik çalışmalara devam edilmesi,

Page 14: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

13 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Yerel yönetimlerin öz gelirlerinin artırılmasına yönelik politikaların hayata

geçirilmesine ilişkin çalışmaların sürdürülmesi; bu kapsamda, imar planı değişiklikleri

sonucunda oluşacak gayrimenkul değer artışlarından kamunun pay almasının sağlanması,

İşgücü piyasasında başta kadınlar olmak üzere gençler ile dezavantajlı grupların

istihdamının artırılması, işletmelerin ilave istihdam oluşturması ve kayıt dışı istihdamın

engellenmesi için gerekli vergisel düzenlemelerin yapılmasına devam edilmesi,

Kamu gelirlerinin kalitesinin artırılması kapsamında istisna, muafiyet ve indirimler

nedeniyle oluşan vergi harcamalarının mali etkilerinin analiz edilmesi, sonuca göre gerekli

düzenlemelerin yapılması ve vergi harcamaları konusunda kamuoyunun sürekli olarak

bilgilendirilmesi çalışmalarının sürdürülmesi,

Yurtiçi tasarrufların artırılması ve bunların ekonomik sisteme dahil edilmesini

özendirici vergisel düzenleme çalışmalarına devam edilmesi,

Üretim faktörlerinin etkin dağılımının sağlanmasında vergi politikasının etkili

şekilde kullanılması

şeklinde sıralanmıştır.

B. GİDER POLİTİKASI

2016-2018 dönemine ilişkin Orta Vadeli Program, Orta Vadeli Mali Plan ve 2016 Yılı

Programında, makroekonomik istikrarın korunduğu, cari açığın ve enflasyonun aşamalı olarak

düşürüldüğü bir ortamda yapısal reformlar yoluyla büyümenin artırılması ve daha kapsayıcı

hale getirilmesi amaçlanmış; bu amaca yönelik olarak, yurt içi tasarrufların artırılması, özel

yatırımlar kaynaklı bir büyüme yapısının ve sanayide dönüşümün özendirilmesi, ekonominin

rekabet gücünün ve verimlilik düzeyinin yükseltilmesi temel öncelikler olarak belirlenmiştir.

Ayrıca enflasyon ve cari açıkla mücadelede maliye ve para politikaları, makro ihtiyati

tedbirler, yapısal reformlar, ihracat ve döviz kazandırıcı faaliyetlerin desteklenmesi temel

politika araçları olarak belirlenmiştir.

Orta Vadeli Program, Orta Vadeli Mali Plan ve 2016 Yılı Programında gider

politikasının temel öncelikleri;

Page 15: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

14 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Kamu harcama politikasının, belirlenen politika öncelikleri doğrultusunda, orta

vadeli bütçeleme yaklaşımı çerçevesinde yürütülmesi ve kurumlar tarafından öngörülen

hizmet genişlemelerinde ilgili yıl kurum bütçe ödeneği içinde kalınmasına özen gösterilmesi,

Kaynak kullanımında etkinliğin artırılması ve hesap verilebilirliğin güçlendirilmesi

çerçevesinde kamu hizmetlerini program yaklaşımıyla ele alan bütçe yapısına geçilmesi,

Bütçe hazırlık sürecinde, mal ve hizmet alımlarına yönelik ödeneklerin sıfır tabanlı

bütçe ilkesiyle belirlenmesine özen gösterilmesi,

Kamu harcamalarının etkinliğinin artırılması amacıyla kamu mali yönetimi ve

denetiminde kullanılan bilgi teknolojileri altyapısının bütünleşik hale getirilmesine yönelik

çalışmalara devam edilmesi,

Kamu kurum ve kuruluşlarının stratejik planlarının Kalkınma Planında yer alan

politikalarla uyumun gözetilmesi, stratejik plan ve performans programlarında yer alan

öncelik ve faaliyetlerin bütçe hazırlık ve uygulama sürecine daha etkin yansıtılması,

Başta hizmet alımları olmak üzere kamu harcamalarına ilişkin karar alma sürecinde

fayda-maliyet analizlerinden yararlanılması ve benzer ihtiyaçların ortak alım yöntemiyle

tedariğinin yaygınlaştırılması,

Tarımsal destekleme amacıyla yapılan transferlerin, etkinlik, verimlilik ve katma

değerin artırılması hedefi çerçevesinde gözden geçirilerek gerekli düzenlemelerin yapılması,

Kamu Ar-Ge ödeneklerinin tahsisinde, özel kesim yatırımlarının yüksek dış ticaret

açığı verilen sanayi kollarında üretime yönlendirilmesine öncelik verilmesi,

Kamu hizmet binası ve taşıt temini ile kullanımında esasların belirlenmesi, ihtiyaca

uygun ve maliyetin etkin hale getirilmesi,

Kamuda e-dönüşüm hızlandırılarak hizmet maliyetlerinin azaltılmasıyla birlikte

hizmet kalitesinin artırılması,

Sağlık hizmetlerinin kalitesinden ödün verilmeksizin, gereksiz ilaç ve hizmet

kullanımını önlemek üzere, ilaç, tıbbi cihaz ve tedavi harcamalarının daha akılcı hale

getirilmesi,

Sağlık hizmet sunucularının geçmiş davranışlarını dikkate alan denetim

modellerinin geliştirilmesi, risk analizi ve veri madenciliği alanlarında yazılım, donanım ve

eğitim altyapısının güçlendirilmesi,

Page 16: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

15 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Üniversite hastanelerinin yapısal sorunlarının giderilmesine yönelik tedbirlerin

alınması,

Sosyal amaçlı programların etkinliğinin değerlendirilmesi ve bu alanda kamu, özel

kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki eşgüdümün geliştirilmesi ve mükerrerliklerin

önlenmesi,

Kamu yatırımlarının, özel sektörün üretken faaliyetlerini destekleyecek nitelikteki

ekonomik ve sosyal altyapı alanlarına yönlendirilmesiyle verimlilik, rekabet gücü ve

istihdama destek olması ve böylece büyümeye katkı sağlanması,

Kamu yatırım projelerinin önceliklendirilerek kısa sürede tamamlanacak projelere

odaklanılması, mevcut sermaye stokundan daha etkin yararlanmak amacıyla idame-yenileme,

bakım-onarım ve rehabilitasyon harcamalarına ağırlık verilmesi,

Kamu özel işbirliği (KÖİ) kapsamında yapılacak yatırımların, sözleşmelerden

doğacak yükümlülüklerin kamu mali dengeleri üzerindeki etkileri göz önünde bulundurularak

planlanması,

Kamu yatırımlarında, KÖİ modeliyle yürütülenler dâhil eğitim, sağlık, içme suyu

ve kanalizasyon, sulama, bilim-teknoloji, bilişim ve başta demiryolu, liman, lojistik

merkezleri olmak üzere ulaştırma sektörlerine öncelik verilmesi,

GAP, DAP, KOP ve DOKAP bölgelerinde eylem planları kapsamında; özel sektör

yatırımlarını destekleyecek ekonomik ve sosyal altyapı ile beşeri kaynakların geliştirilmesine

yönelik projelerin gerçekleştirilmesine devam edilmesi,

Kamu yatırım projelerinin planlanması, uygulanması, izlenmesi ve

değerlendirilmesi süreci ile KÖİ politika ve uygulamalarının koordinasyonunun

güçlendirilmesi bu kapsamda kamu kurum ve kuruluşlarının kapasitelerinin geliştirilmesi,

Kamu idarelerinin faaliyetlerinin, iç kontrol ve iç denetim standartlarına uyum

düzeyinin artırılmasına devam edilmesi,

Kamu idarelerinin stratejik, performans ve operasyonel hedeflerine yönelik

risklerin etkin yönetimini sağlamak üzere Kamu Risk Yönetim Rehberinin hazırlanması,

Kamu mali yönetiminin beşeri kaynak altyapısının nitelik ve nicelik olarak

güçlendirilmesi,

Page 17: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

16 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

İç denetim sisteminin idarelerde daha etkin bir şekilde uygulanmasını sağlamak

amacıyla iç denetimin insan kaynakları altyapısının nitelik ve nicelik olarak güçlendirilmesi

ve kamu idarelerinin Kamu İç Denetim Standartlarına uyum düzeylerinin arttırılması,

Genel yönetim mali istatistiklerinin uluslararası standartlarla uyumlu olarak üçer

aylık dönemler halinde yayımlanmasına devam edilmesi ve kamu mali yönetimi ile ilgili

fonksiyonel süreçleri destekleyen, birbirleri ile etkileşimli çalışan ve bilgi paylaşımında

bulunan Bütünleşik Kamu Mali Yönetim Bilişim Sistemi oluşturulması

şeklinde sıralanmıştır.

C. BORÇLANMA POLİTİKASI

2002 yılından bu yana merkezi yönetim bütçe açığının finansmanına yönelik olarak

stratejik ölçütlere dayalı borçlanma politikaları yürütülmektedir. 2016-2018 döneminde de

ölçütlere dayalı borçlanma politikası uygulaması sürdürülecek olup aşağıda sıralanan stratejik

ölçütler vasıtasıyla orta ve uzun vadede borçlanmaya ilişkin risklerin kontrol altında tutulması

hedeflenmektedir:

Borçlanmanın ağırlıklı olarak TL cinsinden yapılması,

TL cinsi borçlanmanın ağırlıklı olarak sabit faizli enstrümanlarla yapılarak, gelecek

12 ayda faizi yenilenecek senetlerin borç stoku içindeki payının azaltılması,

Ortalama vadenin piyasa koşulları elverdiği ölçüde uzatılarak, vadesine 12 aydan az

kalmış senetlerin borç stoku içindeki payının azaltılması,

Nakit ve borç yönetiminde oluşabilecek likidite riskinin azaltılması amacıyla güçlü

rezerv tutulması.

Orta Vadeli Program, Orta Vadeli Mali Plan ve 2016 Yılı Programında 2016-2018

döneminde kamu borçlanma politikasının temel ilkeleri; finansman ihtiyacının, iç ve dış

piyasa koşulları ile maliyet unsurları göz önüne alınarak belirlenen risk düzeyi çerçevesinde,

orta ve uzun vadede mümkün olan en düşük maliyetle karşılanması ve makroekonomik

dengeleri gözeten, para ve maliye politikaları ile uyumlu, sürdürülebilir, saydam ve hesap

verilebilir bir borçlanma politikasının izlenmesi olarak belirlenmiştir. Bu hedefler ve stratejik

ölçütlere dayalı borçlanma politikası çerçevesinde,

Page 18: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

17 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Kamu borçlanma imkanlarının geliştirilmesi ve maliyetlerin düşürülmesi amacıyla

yatırımcı taleplerine uygun finansman araçlarının geliştirilmesine ilişkin çalışmalara devam

edilecektir.

Devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) piyasasının daha da gelişmesi ve likiditenin

getiri eğrisi üzerinde tüm vadelerde artırılmasını teminen senetlerin azalan vadelerde yeniden

ihraç edilmesini öngören ölçüt borçlanma stratejisi geliştirilerek sürdürülecektir.

DİBS birincil ve ikincil piyasasında etkinliğin artırılması amacıyla piyasa yapıcılığı

sistemi uygulamasına devam edilecektir.

Piyasa koşullarının uygun olması durumunda, yeni iç ve dış borçlanma

enstrümanları ihraç edilebilecektir.

Şeffaflığın artırılması amacıyla, kamuoyunun ihtiyaçları da dikkate alınarak,

finansman programlarının ve borç bilgilerinin düzenli olarak açıklanmasına devam

edilecektir.

D. BÜTÇE HEDEFLERİ

2016 yılı merkezi yönetim bütçesinde bütçe giderleri toplamı 570 milyar 507 milyon

TL, faiz hariç bütçe giderleri 514 milyar 507 milyon TL, bütçe gelirleri ise 540 milyar 819

milyon TL olarak belirlenmiştir. Bütçe açığının 29 milyar 688 milyon TL, faiz dışı fazlanın

ise 26 milyar 312 milyon TL olması öngörülmüştür.

Tablo 1: 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi

(Milyon TL)2016

Hedef

Bütçe Giderleri 570.507

Faiz Hariç Bütçe Giderleri 514.507

Faiz Giderleri 56.000

Bütçe Gelirleri 540.819

Vergi Gelirleri 459.150

Bütçe Dengesi -29.688

Faiz Dışı Fazla 26.312

Page 19: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

18 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Bütçe ödeneklerinin ekonomik sınıflandırmaya göre dağılımı ile giderlerin toplam

bütçe içindeki payları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Tablo 2: 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi Başlangıç Ödenekleri

Yukarıdaki tabloda görüldüğü üzere başlangıç ödeneği olarak personel giderleri ve

sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderlerine 172 milyar 721 milyon TL, cari

transferlere 217 milyar 674 milyon TL, sermaye giderlerine 51 milyar 789 milyon TL ve

sermaye transferlerine ise 7 milyar 522 milyon TL ayrılmıştır.

Bütçe ödeneklerinin fonksiyonel sınıflandırmaya göre dağılımı ile ödeneklerin toplam

bütçe içindeki payları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Tablo 3: Fonksiyonel Sınıflandırmaya Göre Başlangıç Ödenekleri ve Bütçe İçindeki Payları

(Milyon TL)2016

Hedef

GSYH

Payı

(%)

Bütçe

Payı

(%)

Personel Giderleri 147.826 6,7 25,9

Sosyal Güv. Kur. Dev. Prm. Giderleri 24.895 1,1 4,4

Mal ve Hizmet Alım Giderleri 46.891 2,1 8,2

Faiz Giderleri 56.000 2,5 9,8

Cari Transferler 217.674 9,9 38,2

Sermaye Giderleri 51.789 2,3 9,1

Sermaye Transferleri 7.522 0,3 1,3

Borç Verme 12.939 0,6 2,3

Yedek Ödenek 4.972 0,2 0,9

Toplam 570.507 25,9 100,0

(Milyon TL)2016

Hedef

GSYH

Payı

(%)

Bütçe

Payı

(%)

Genel Kamu Hizmetleri 159.164 7,2 27,9

Savunma Hizmetleri 27.088 1,2 4,7

Kamu Düzeni ve Güvenlik Hizmetleri 42.430 1,9 7,4

Ekonomik İşler ve Hizmetler 69.759 3,2 12,2

Çevre Koruma Hizmetleri 592 0,0 0,1

İskan ve Toplum Refahı Hizmetleri 5.240 0,2 0,9

Sağlık Hizmetleri 27.559 1,2 4,8

Dinlenme, Kültür ve Din Hizmetleri 11.156 0,5 2,0

Eğitim Hizmetleri 101.800 4,6 17,8

Sosyal Güvenlik ve Sosyal Yardım Hizmetleri 125.719 5,7 22,0

Toplam 570.507 25,9 100,0

Page 20: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

19 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

2016 yılı merkezi yönetim bütçesinde, fonksiyonel sınıflandırmaya göre en büyük payı

yüzde 27,9 oranıyla genel kamu hizmetleri almaktadır. 159 milyar 164 milyon TL olan genel

kamu hizmetlerinin 56 milyar TL’si faiz giderlerinden oluşmaktadır. Genel kamu hizmetlerini

sırasıyla yüzde 22 oranıyla sosyal güvenlik ve sosyal yardım hizmetleri ve yüzde 17,8

oranıyla eğitim hizmetleri izlemektedir.

2016 yılı merkezi yönetim bütçesinde belirlenen gelir hedefleri aşağıdaki tabloda

gösterilmiştir. Tablodan görüleceği üzere, 2016 yılı merkezi yönetim bütçesinde bütçe

gelirlerinin 540 milyar 819 milyon TL, genel bütçe gelirlerinin 528 milyar 317 milyon TL,

genel bütçe vergi gelirlerinin 459 milyar 150 milyon TL, genel bütçe vergi dışı gelirlerinin ise

69 milyar 167 milyon TL olması öngörülmüştür. Diğer taraftan, özel bütçeli idarelerin öz

gelirlerinin 8 milyar 733 milyon TL, düzenleyici ve denetleyici kurum gelirlerinin ise

3 milyar 768 milyon TL olacağı tahmin edilmiştir.

Tablo 4: 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi Gelir Hedefleri

(Milyon TL)2016

Hedef

GSYH

Payı

(%)

Bütçe

Payı

(%)

Bütçe Gelirleri 540.819 24,5 100,0

Genel Bütçe Gelirleri 528.317 23,9 97,7

Vergi Gelirleri 459.150 20,8 84,9

Vergi Dışı Gelirler 69.167 3,1 12,8

Özel Bütçeli İdarelerin Öz Gelirleri 8.733 0,4 1,6

Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Gelirleri 3.768 0,2 0,7

Page 21: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

20 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

II. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE

GERÇEKLEŞMELERİ

Page 22: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

21 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

2016-2018 Dönemi Orta Vadeli Programı ve Mali Planı ile belirlenen maliye

politikası makroekonomik istikrarı ve mali disiplini sürdürmeyi hedeflemektedir. Yılın ilk

yarısındaki bütçe gerçekleşmeleri de bu hedeflerle uyumludur.

2016 yılı Ocak-Haziran döneminde bütçe gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre

yüzde 15,8 oranında artarak 275 milyar TL olurken, bütçe giderleri yüzde 15,7 oranında

artarak 273,9 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.

2015 yılı Ocak-Haziran döneminde 30,5 milyar TL faiz dışı fazla verilmişken 2016

yılının aynı döneminde 27,5 milyar TL faiz dışı fazla verilmiştir.

2016 yılı Ocak-Haziran döneminde vergi gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre

yüzde 11,2 oranında artarak 216,6 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Faiz hariç bütçe giderleri

ise yüzde 19,6 oranında artarak 247,5 milyar TL olmuştur.

Bu kapsamda, 2016 yılı Ocak-Haziran dönemi merkezi yönetim bütçe gerçekleşmeleri

ile ilgili diğer ayrıntılar aşağıda yer almaktadır.

A. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE DENGESİ VE FAİZ

DIŞI FAZLANIN GELİŞİMİ

2016 yılı merkezi yönetim bütçesinin ilk altı aylık gerçekleşmeleri çerçevesinde bütçe

giderleri, bütçe gelirleri, bütçe dengesi ve faiz dışı fazla aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Tablo 5: Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi ve Faiz Dışı Fazla

Gerç.

Ocak-

Haziran

Gerç.

Gerç.

Oranı

(%)

Bütçe

Hedefi

Ocak-

Haziran

Gerç.

Gerç.

Oranı

(%)

Merkezi Yönetim Bütçe Giderleri 506.305 236.661 46,7 570.507 273.852 48,0 15,7

Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri 482.780 237.465 49,2 540.819 275.001 50,8 15,8

Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi -23.525 804 -3,4 -29.688 1.149 -3,9 42,9

Faiz Dışı Fazla 29.479 30.520 103,5 26.312 27.539 104,7 -9,8

2015

(Milyon TL)

2016 2016/2015

Ocak-

Haziran

Dönemi

Artış Oranı

(%)

Page 23: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

22 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

1. Bütçe Dengesinin Gelişimi

Ocak-Haziran 2015 döneminde 804 milyon TL fazla veren merkezi yönetim bütçesi,

2016 yılının aynı döneminde 1 milyar 149 milyon TL fazla vermiştir.

Grafik 1: Bütçe Dengesi

2016 yılında merkezi yönetim bütçesi Ocak, Şubat, Nisan ve Mayıs aylarında fazla,

diğer aylarda açık vermiştir.

2. Faiz Dışı Fazlanın Gelişimi

2015 yılı Ocak-Haziran döneminde faiz dışı fazla 30 milyar 520 milyon TL iken, 2016

yılının aynı döneminde yüzde 9,8 oranında azalarak 27 milyar 539 milyon TL olmuştur. 2016

yılı için 26 milyar 312 milyon TL olarak öngörülen faiz dışı fazla hedefinin ilk altı aylık

dönem itibarıyla yüzde 104,7’sinin gerçekleştiği görülmektedir.

Aşağıdaki grafikten görüleceği üzere, 2016 yılının ilk altı ayında Haziran ayı hariç

diğer aylarda faiz dışı fazla elde edilmiştir. En yüksek faiz dışı fazla 9 milyar 811 milyon TL

ile Ocak ayında gerçekleşmiştir.

3.767

-2.358

-6.843

1.375 1.639

3.223 4.199

2.417

-6.569

5.357

3.662

-7.917 -10.000

-8.000

-6.000

-4.000

-2.000

0

2.000

4.000

6.000

8.000

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran

Mily

on

TL

2015 2016

Page 24: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

23 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Grafik 2: Faiz Dışı Fazla

B. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GİDERLERİNİN

GELİŞİMİ

2015-2016 yıllarının ilk altı aylık döneminde merkezi yönetim bütçe giderlerinin

gerçekleşmeleri, gider türlerinin GSYH ve bütçe içindeki payları ile artış oranları bu Raporun

(1) ve (2) numaralı eklerinde yer almaktadır.

Buna göre; 2016 yılı Ocak-Haziran döneminde bütçe giderleri, geçen yılın aynı

dönemindeki 236 milyar 661 milyon TL gerçekleşmeye göre yüzde 15,7 oranında artış

göstererek 273 milyar 852 milyon TL olmuştur. 2015 yılının ilk yarısı itibarıyla bütçe

giderleri gerçekleşme oranı yüzde 46,7 iken, 2016 yılının aynı döneminde bu oran yüzde 48

olmuştur.

2016 yılının ilk altı aylık döneminde faiz hariç bütçe giderleri, 2015 yılının aynı

dönemine göre yüzde 19,6 oranında artış göstererek 247 milyar 462 milyon TL olmuştur.

2015 yılı Ocak-Haziran döneminde 29 milyar 716 milyon TL olan faiz giderleri, 2016

yılının aynı döneminde yüzde 11,2 oranında azalarak 26 milyar 390 milyon TL olmuştur. Bu

tutar 2016 yılı bütçe hedefinin yüzde 47,1’ine tekabül etmektedir.

Page 25: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

24 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

1. Ekonomik Sınıflandırmaya Göre Bütçe Giderleri

2015-2016 yıllarının ilk altı aylık döneminde bütçe giderlerinin ekonomik

sınıflandırmaya göre gerçekleşmeleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Tablo 6: Ekonomik Sınıflandırmaya Göre Bütçe Giderleri

2015-2016 yılları bütçe ödeneklerinin ekonomik sınıflandırmaya göre ilk altı aylık

dönemde kullanım oranları aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.

Grafik 3: Merkezi Yönetim Bütçe Giderlerinin Gerçekleşme Oranları

2016 yılının ilk altı aylık döneminde en yüksek gerçekleşme oranı yüzde 52 ile

personel giderlerinde, en düşük gerçekleşme oranı ise yüzde 30,4 ile sermaye giderlerinde

olmuştur.

2015 2016

Personel Giderleri 125.051 62.956 147.826 76.905 50,3 52,0 22,2

Sosyal Güv. Kur. Dev.Giderleri 21.045 10.344 24.895 12.517 49,2 50,3 21,0

Mal ve Hizmet Alım Giderleri 45.563 18.252 46.891 22.358 40,1 47,7 22,5

Faiz Giderleri 53.004 29.716 56.000 26.390 56,1 47,1 -11,2

Cari Transferler 182.671 87.734 217.674 111.284 48,0 51,1 26,8

Sermaye Giderleri 57.199 17.077 51.789 15.725 29,9 30,4 -7,9

Sermaye Transferleri 10.438 3.670 7.522 2.917 35,2 38,8 -20,5

Borç Verme 11.333 6.914 12.939 5.757 61,0 44,5 -16,7

Yedek Ödenek 0 0 4.972 0

Toplam 506.305 236.661 570.507 273.852 46,7 48,0 15,7

2016/2015

Ocak-

Haziran

Dönemi

Artış Oranı

(%)

(Milyon TL)2015

Gerç.

2015 Yılı

Ocak-Haziran

Dönemi Gerç.

2016

Hedef

2016 Yılı

Ocak-Haziran

Dönemi Gerç.

Ocak-Haziran Dönemi

Gerç. Oranı (%)

Page 26: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

25 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

1.1. Personel Giderleri

2016 yılı Ocak-Haziran dönemi personel giderleri, 2015 yılı Ocak-Haziran dönemine

göre yüzde 22,2 oranında artış göstererek 76 milyar 905 milyon TL olmuştur. Aylık

gerçekleşme tutarlarına aşağıdaki grafikte yer verilmiştir.

Grafik 4: Personel Giderleri

2015 yılında yüzde 50,3 olan gerçekleşme oranı, bu yılın aynı döneminde yüzde 52

olmuştur. 2016 yılı Ocak-Haziran döneminde aylık gerçekleşme oranları Ocak ayında 2015

yılı ile aynı, diğer aylarda ise 2015 yılına göre daha yüksek gerçekleşmiştir.

Grafik 5: Personel Giderlerinin Aylık Gerçekleşme Oranı

10,1

7,8 7,9 8,2 8,1 8,2

10,1

8,0 8,1 8,5 8,5

8,9

6

8

10

12

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran

(%)

2015 2016

Page 27: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

26 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

1.2. Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri

2016 yılı Ocak-Haziran dönemi sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri,

2015 yılının ilk altı aylık dönemine göre yüzde 21 oranında artış göstererek 12 milyar 517

milyon TL olmuştur. 2016 yılı Ocak-Haziran dönemi sosyal güvenlik kurumlarına devlet

primi giderlerinin aylık gerçekleşmeleri aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.

Grafik 6: Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri için bütçede öngörülmüş olan 24

milyar 895 milyon TL ödeneğin yüzde 50,3’ü 2016 yılının ilk altı aylık döneminde

kullanılmıştır. 2015 yılının aynı döneminde söz konusu oran yüzde 49,2 olarak

gerçekleşmiştir.

Grafik 7: SGK Devlet Primi Giderlerinin Aylık Gerçekleşme Oranı

Page 28: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

27 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

1.3. Mal ve Hizmet Alım Giderleri

2015 yılı Ocak-Haziran döneminde 18 milyar 252 milyon TL olarak gerçekleşen mal

ve hizmet alım giderleri, 2016 yılının aynı döneminde yüzde 22,5 oranında artarak 22 milyar

358 milyon TL olmuştur. Mal ve hizmet alım giderlerinin aylık gerçekleşmeleri aşağıdaki

grafikte gösterilmiştir.

Grafik 8: Mal ve Hizmet Alım Giderleri

2016 yılında mal ve hizmet alım giderleri için ayrılan 46 milyar 891 milyon TL

ödeneğin yüzde 47,7’si ilk altı aylık dönemde kullanılmıştır. Aşağıdaki grafikte görüleceği

üzere, 2016 yılının ilk altı aylık döneminde en düşük gerçekleşme oranı yüzde 4 ile Ocak

ayında, en yüksek gerçekleşme oranı ise yüzde 9,9 ile Nisan ayında meydana gelmiştir.

Grafik 9: Mal ve Hizmet Alım Giderlerinin Aylık Gerçekleşme Oranı

Page 29: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

28 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

1.4 . Faiz Giderleri

Faiz giderleri, 2016 yılı Ocak-Haziran döneminde 2015 yılının aynı dönemine göre

yüzde 11,2 oranında azalarak 26 milyar 390 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Bu tutarın 18

milyar 506 milyon TL’si iç borç faiz ödemesi, 6 milyar 666 milyon TL’si dış borç faiz

ödemesi, 699 milyon TL’si iskonto ve kısa vadeli nakit işlemlerine ait fon giderleri ve 519

milyon TL’si kira sertifikası giderlerinden oluşmaktadır. Bu dönemde faiz giderleri için

bütçede öngörülmüş olan 56 milyar TL ödeneğin yüzde 47,1’i kullanılmıştır.

Grafik 10: Faiz Giderleri

Aşağıdaki grafikte görüleceği üzere 2016 yılının ilk altı aylık döneminde faiz

giderlerinin gerçekleşme oranları Ocak, Mart, Mayıs ve Haziran aylarında geçen yılın

üzerinde, Şubat ve Nisan aylarında ise geçen yılın altında gerçekleşmiştir.

Grafik 11: Faiz Giderlerinin Aylık Gerçekleşme Oranı

Page 30: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

29 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

1.5. Cari Transferler

2016 yılı Ocak-Haziran döneminde cari transferler geçen yılın aynı dönemine göre

yüzde 26,8 oranında bir artışla 111 milyar 284 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.

Grafik 12: Cari Transferler

2016 yılı Ocak-Haziran döneminde cari transferlerin, başlangıç ödeneğine göre

gerçekleşme oranının yüzde 51,1 olduğu görülmektedir.

Grafik 13: Cari Transferlerin Aylık Gerçekleşme Oranı

Sosyal güvenlik kurumlarına yapılan transferler; gelir, gider ve nakit ihtiyacı dikkate

alınarak önceden belirlenmiş program çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede, 2015

Page 31: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

30 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

yılı Ocak-Haziran döneminde sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 36 milyar 585

milyon TL transfer yapılmış iken, bu yılın aynı döneminde bu transfer tutarı yüzde 43,7

oranında artarak 52 milyar 591 milyon TL olmuştur. Bu kapsamda, 2016 yılı Ocak-Haziran

döneminde finansman açığı için Sosyal Güvenlik Kurumuna geçen yılın aynı dönemine göre

yüzde 262 oranında bir artışla 9 milyar 231 milyon TL transfer yapılmıştır.

Aşağıdaki grafikte 2016 yılı Ocak-Haziran dönemi sosyal güvenlik kurumlarına

transferler aylık bazda gösterilmektedir.

Grafik 14: Sosyal Güvenlik Kurumlarına Transferler

2016 yılı Ocak-Haziran döneminde, merkezi yönetim bütçesine sosyal güvenlik

kurumlarına transferler için konulan 102 milyar 282 milyon TL ödeneğin yüzde 51,4’ü

kullanılmıştır. Geçen yılın aynı döneminde bu oran yüzde 45,7 olarak gerçekleşmiştir.

Grafik 15: Sosyal Güvenlik Kurumlarına Transferlerin Aylık Gerçekleşme Oranı

Page 32: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

31 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Cari transferler içinde diğer önemli bir kalem olan tarımsal destekleme ödemeleri,

yılın ilk yarısında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14,1 oranında artarak 8 milyar 251

milyon TL olmuştur.

Grafik 16: Tarımsal Destekleme Ödemeleri

Aşağıdaki grafikte 2016 yılı Ocak-Haziran dönemi tarımsal destekleme ödemelerinin

aylık gerçekleşme oranları gösterilmektedir. Tarımsal destekleme ödemeleri için bütçeye

konulan ödeneğin yüzde 70,9’u 2016 yılı Ocak-Haziran döneminde kullanılmıştır. Geçen yılın

aynı döneminde bu oran yüzde 72,5 olarak gerçekleşmiştir.

Grafik 17: Tarımsal Destekleme Ödemelerinin Aylık Gerçekleşme Oranı

Page 33: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

32 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Gelirden ayrılan paylar (mahalli idare, fon payları ve diğer paylar), 2016 yılı Ocak-

Haziran döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11 oranında artarak 30 milyar 404

milyon TL olmuştur.

Grafik 18: Gelirden Ayrılan Paylar

2016 yılı Ocak-Haziran döneminde gelirden ayrılan payların 25 milyar 178 milyon

TL’si mahalli idarelere ayrılan pay ve 5 milyar 226 milyon TL’si de fon ve diğer paylardan

oluşmaktadır. Mahalli idare payları, 2016 yılının ilk altı aylık döneminde, geçen yılın aynı

dönemine göre yüzde 12,2 oranında artarken, fon ve diğer paylar yüzde 5,8 oranında artmıştır.

Gelirden ayrılan payların 2015 yılı Ocak-Haziran döneminde yüzde 49,2 olan

gerçekleşme oranı, bu yılın aynı döneminde yüzde 48,3’e düşmüştür.

Grafik 19: Gelirden Ayrılan Payların Aylık Gerçekleşme Oranı

Page 34: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

33 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

1.6. Sermaye Giderleri

2015 yılı Ocak-Haziran döneminde 17 milyar 77 milyon TL olan sermaye giderleri, bu

yılın aynı döneminde yüzde 7,9 oranında azalarak 15 milyar 725 milyon TL olarak

gerçekleşmiştir.

Grafik 20: Sermaye Giderleri

2016 yılı Ocak-Haziran döneminde sermaye giderleri içerisinde, mamul mal alımları 1

milyar 290 milyon TL, gayrimenkul alımları ve kamulaştırması 2 milyar 132 milyon TL,

gayrimenkul sermaye ve üretim giderleri 10 milyar 761 milyon TL, gayrimenkul büyük

onarım giderleri 908 milyon TL ve diğer sermaye giderleri 634 milyon TL olarak

gerçekleşmiştir.

2016 yılı bütçesinde sermaye giderleri için öngörülen 51 milyar 789 milyon TL

ödeneğin yüzde 30,4’ü yılın ilk yarısı itibarıyla kullanılmıştır. Söz konusu oran 2015 yılının

aynı döneminde yüzde 29,9’dur.

Sermaye giderlerinin aylık gerçekleşme oranlarına bakıldığında, bu oranların Ocak,

Şubat ve Mart aylarında geçen yılın aynı aylarına göre daha düşük düzeyde, diğer aylarda ise

daha yüksek düzeyde gerçekleştiği görülmektedir.

Page 35: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

34 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Grafik 21: Sermaye Giderlerinin Aylık Gerçekleşme Oranı

1.7. Sermaye Transferleri

2016 yılı Ocak-Haziran döneminde sermaye transferleri, bir önceki yılın aynı

dönemindeki 3 milyar 670 milyon TL gerçekleşmeye göre yüzde 20,5 oranında azalışla

2 milyar 917 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. 2016 yılı merkezi yönetim bütçesinde

sermaye transferleri için öngörülmüş olan ödeneğin yüzde 38,8’i ilk altı aylık dönem

itibarıyla kullanılmıştır. Geçen yıl bu oran yüzde 35,2 olarak gerçekleşmiştir.

Grafik 22: Sermaye Transferleri

Page 36: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

35 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Sermaye transferlerinin aylık gerçekleşme oranlarına aşağıdaki grafikte yer verilmiştir.

Grafik 23: Sermaye Transferlerinin Aylık Gerçekleşme Oranı

1.8. Borç Verme

Borç verme kalemi 2016 yılı Ocak-Haziran döneminde geçen yılın aynı dönemine

göre yüzde 16,7 oranında azalarak 5 milyar 757 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. 2016 yılı

Ocak-Haziran döneminde KİT’lere sermaye desteği olarak 2 milyar 389 milyon TL kaynak

aktarılmış iken 2015 yılının aynı döneminde 4 milyar 423 milyon TL tutarında kaynak

aktarılmıştır.

Grafik 24: Borç Verme

Page 37: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

36 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

2015 yılı Ocak-Haziran döneminde borç verme giderlerinin yüzde 61’i gerçekleşmiş

iken, 2016 yılının aynı döneminde ödenek kullanım oranı yüzde 44,5 olmuştur.

Grafik 25: Borç Verme Giderlerinin Aylık Gerçekleşme Oranı

2. Fonksiyonel Sınıflandırmaya Göre Bütçe Giderleri

2015-2016 yılı Ocak-Haziran dönemi bütçe giderlerinin fonksiyonel sınıflandırmaya

göre gerçekleşmeleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Tablodan görüleceği üzere, bütçe gider

gerçekleşmeleri içinde en yüksek gider grubunu genel kamu hizmetleri oluşturmaktadır.

Tablo 7: Fonksiyonel Sınıflandırmaya Göre Bütçe Giderleri

Genel kamu hizmetleri için bütçede öngörülen 159 milyar 164 milyon TL tutarındaki

ödeneğin Haziran sonu itibarıyla yüzde 46,1’i kullanılmış durumdadır. İkinci büyük grubu

2015 2016

Genel Kamu Hizmetleri 141.513 71.462 159.164 73.368 50,5 46,1 2,7

Savunma Hizmetleri 22.877 9.931 27.088 12.523 43,4 46,2 26,1

Kamu Düzeni ve Güvenlik Hizmetleri 38.843 17.515 42.430 21.689 45,1 51,1 23,8

Ekonomik İşler ve Hizmetler 73.418 32.029 69.759 30.983 43,6 44,4 -3,3

Çevre Koruma Hizmetleri 553 117 592 129 21,2 21,7 9,5

İskan ve Toplum Refahı Hizmetleri 5.976 2.449 5.240 2.198 41,0 41,9 -10,3

Sağlık Hizmetleri 25.048 10.851 27.559 13.232 43,3 48,0 21,9

Dinlenme, Kültür ve Din Hizmetleri 11.022 4.838 11.156 5.428 43,9 48,7 12,2

Eğitim Hizmetleri 86.858 41.470 101.800 50.703 47,7 49,8 22,3

Sosyal Güvenlik ve Sosyal Yardım Hizmetleri 100.199 46.000 125.719 63.599 45,9 50,6 38,3

Toplam 506.305 236.661 570.507 273.852 46,7 48,0 15,7

2016 Yılı

Ocak-Haziran

Dönemi Gerç.

Ocak-Haziran

Dönemi Gerç. Oranı

(%)

2016/2015

Ocak-

Haziran

Dönemi

Artış Oranı

(%)

(Milyon TL)2015

Gerç.

2015 Yılı

Ocak-Haziran

Dönemi Gerç.

2016

Hedef

Page 38: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

37 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

oluşturan sosyal güvenlik ve sosyal yardım hizmetlerinde gerçekleşme oranı yüzde 50,6

olmuştur. Bu oran, iskan ve toplum refahı hizmetlerinde yüzde 41,9, ekonomik işler ve

hizmetlerde yüzde 44,4, dinlenme, kültür ve din hizmetlerinde yüzde 48,7, eğitim

hizmetlerinde yüzde 49,8, kamu düzeni ve güvenlik hizmetlerinde yüzde 51,1, sağlık

hizmetlerinde yüzde 48, savunma hizmetlerinde yüzde 46,2, çevre koruma hizmetlerinde ise

yüzde 21,7 olarak gerçekleşmiştir.

Grafik 26: Fonksiyonel Sınıflandırmaya Göre Bütçe Giderlerinin Gerçekleşme Oranları

2016 yılı Ocak-Haziran döneminde fonksiyonel sınıflandırmanın alt düzeyleri

incelendiğinde gerçekleşme oranı en yüksek gider kaleminin yüzde 51,1 ile kamu düzeni ve

güvenlik hizmetleri olduğu görülmektedir.

3. Kurumsal Sınıflandırmaya Göre Bütçe Giderleri

2016 yılı Ocak-Haziran döneminde genel bütçeli idareler 266 milyar 725 milyon TL,

özel bütçeli idareler 32 milyar 854 milyon TL, düzenleyici ve denetleyici kurumlar ise

2 milyar 555 milyon TL harcama yapmışlardır. Geçen yılın aynı dönemine göre genel bütçe

kapsamındaki kamu idarelerinin harcamaları yüzde 16,8, özel bütçeli idarelerin harcamaları

yüzde 5, düzenleyici ve denetleyici kurumların harcamaları ise yüzde 59,7 oranında artmıştır

(Ek: 4).

2016 yılı Ocak-Haziran döneminde merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki icracı

bakanlıklar içinde en yüksek harcamayı Milli Eğitim Bakanlığı gerçekleştirmiştir. Bu

Page 39: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

38 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

çerçevede, Milli Eğitim Bakanlığı 36 milyar 997 milyon TL, Çalışma ve Sosyal Güvenlik

Bakanlığı 19 milyar 112 milyon TL ve Milli Savunma Bakanlığı 12 milyar 575 milyon TL

harcama gerçekleştirmiştir.

Özel bütçeli idareler içinde en yüksek harcamayı 5 milyar 295 milyon TL ile

Karayolları Genel Müdürlüğü gerçekleştirmiştir. Söz konusu Kurumu, 5 milyar 186 milyon

TL ile Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu ve 4 milyar 335 milyon TL ile Devlet Su

İşleri Genel Müdürlüğü izlemiştir. Karayolları Genel Müdürlüğünün harcamalarının önemli

bir kısmı yatırım harcamalarından (yol yapım, bakım-onarım giderlerinden), Yükseköğrenim

Kredi ve Yurtlar Kurumu nun harcamalarının önemli bir kısmı öğrenim kredisi, burslar,

beslenme yardımı ve yurt kira giderlerinden, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün

harcamalarının önemli bir kısmı yatırım harcamalarından (baraj ve sulama kanalı yapım

giderlerinden) oluşmaktadır. (Ek: 5)

Düzenleyici ve denetleyici kurumlar içinde en yüksek harcamayı 1 milyar 962

milyon TL ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu gerçekleştirmiştir. (Ek: 6)

C. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GELİRLERİNİN

GELİŞİMİ

2016 yılı Ocak-Haziran döneminde, merkezi yönetim bütçe gelirleri geçen yılın aynı

dönemine göre yüzde 15,8 oranında artışla 275 milyar 1 milyon TL olarak gerçekleşmiş olup,

bütçe hedefinin yüzde 50,8’ine ulaşılmıştır. (Ek: 3)

Tablo 8: Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri

Gerç.Ocak-Haziran

Gerç. Toplamı

Gerç.

Oranı

(%)

HedefOcak-Haziran

Gerç. Toplamı

Gerç.

Oranı

(%)

Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri 482.780 237.465 49,2 540.819 275.001 50,8 15,8

Genel Bütçe Gelirleri 464.188 228.185 49,2 528.317 263.865 49,9 15,6

Vergi Gelirleri 407.818 194.670 47,7 459.150 216.553 47,2 11,2

Vergi Dışı Diğer Gelirler 56.369 33.515 59,5 69.167 47.311 68,4 41,2

Özel Bütçeli İdarelerin Öz Gelirleri 15.083 6.708 44,5 8.733 8.292 94,9 23,6

Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Gelirleri 3.509 2.572 73,3 3.768 2.844 75,5 10,6

(Milyon TL)

2015 20162016/2015

Ocak-Haziran

Dönemi

Artış Oranı

(%)

Page 40: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

39 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Aşağıdaki grafikte, 2016 yılı merkezi yönetim bütçe gelirlerinin aylık gerçekleşmeleri,

2015 yılı gerçekleşmeleri ile karşılaştırmalı olarak gösterilmiştir.

Grafik 27: Merkezi Yönetim Bütçe Gelirlerinin Gelişimi

2016 yılı merkezi yönetim bütçe gelirlerinin aylık gerçekleşme oranları, 2015 yılı

gerçekleşme oranları ile karşılaştırmalı olarak aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.

Grafik 28: Merkezi Yönetim Bütçe Gelirlerinin Aylık Gerçekleşme Oranı

Page 41: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

40 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Merkezi yönetim bütçe gelirleri 2016 yılı Ocak-Haziran döneminde 2015 yılının aynı

aylarına göre tutar olarak tüm aylarda daha yüksek gerçekleşirken, gerçekleşme oranları

açısından Şubat ayı aynı oranda, Haziran ayı daha düşük gerçekleşirken diğer aylarda daha

yüksek gerçekleşmiştir.

1.Genel Bütçe Gelirleri

2015 yılı Ocak-Haziran döneminde genel bütçe gelirleri 228 milyar 185 milyon TL

olarak gerçekleşmiştir. 2016 yılı Ocak-Haziran döneminde ise genel bütçe gelirleri yüzde 15,6

oranında artarak 263 milyar 865 milyon TL olmuştur.

2016 yılı Ocak-Haziran dönemi genel bütçe gelirleri aylık gerçekleşmeleri, 2015 yılı

gerçekleşmeleri ile karşılaştırmalı olarak aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.

Grafik 29: Genel Bütçe Gelirleri

2016 yılı Ocak-Haziran dönemi genel bütçe gelirleri aylık gerçekleşme oranları, 2015

yılı gerçekleşme oranları ile karşılaştırmalı olarak aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. Genel

bütçe gelirlerinin gerçekleşme oranı 2015 yılı Ocak-Haziran döneminde yüzde 49,2 iken,

2016 yılı Ocak-Haziran döneminde yüzde 49,9 olmuştur.

Page 42: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

41 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Grafik 30: Genel Bütçe Gelirlerinin Aylık Gerçekleşme Oranı

2016 yılı Ocak-Haziran döneminde genel bütçe gelirleri tahsilat tutarları tüm aylarda

2015 yılına göre daha yüksek, gerçekleşme oranları Ocak, Mart, Nisan ve Mayıs aylarında

daha yüksek, Şubat ve Haziran ayında ise daha düşük düzeyde gerçekleşmiştir.

1.1.Vergi Gelirlerinin Gelişimi

2015 yılı Ocak-Haziran döneminde 194 milyar 670 milyon TL olan vergi gelirleri, bu

yılın aynı döneminde yüzde 11,2 oranında artarak 216 milyar 553 milyon TL olmuştur.

2016 yılı Ocak-Haziran dönemi vergi gelirlerinin aylık bazda gerçekleşmeleri, 2015

yılının aynı dönemi ile karşılaştırmalı olarak aşağıdaki grafikte verilmiştir.

Grafik 31: Vergi Gelirlerinin Gelişimi

Page 43: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

42 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

2016 yılı merkezi yönetim bütçesinde başlıca vergi türleri itibarıyla belirlenen hedefler

ile ilk altı aylık gerçekleşmeler, 2015 yılının aynı dönemindeki gerçekleşmeler ile

karşılaştırmalı olarak aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Tablo 9: Önemli Vergi Türleri Gerçekleşmeleri ve Oranları

Yukarıda yer alan tablodan görüleceği üzere, 2015 yılı Ocak-Haziran dönemi vergi

gelirleri gerçekleşme oranı yüzde 47,7 iken 2016 yılının aynı döneminde bu oran yüzde 47,2

olmuştur.

2016 yılı Ocak-Haziran dönemi vergi gelirlerinin aylık bazda gerçekleşme oranları,

2015 yılının aynı dönemi ile karşılaştırmalı olarak aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.

Grafik 32: Vergi Gelirlerinin Aylık Gerçekleşme Oranı

2015 2016

Vergi Gelirleri 407.818 194.670 459.150 216.553 47,7 47,2 11,2

Gelir Vergisi 85.756 40.206 98.945 46.179 46,9 46,7 14,9

Kurumlar Vergisi 33.388 16.904 36.792 20.544 50,6 55,8 21,5

Motorlu Taşıtlar Vergisi 8.949 4.503 9.865 5.047 50,3 51,2 12,1

Dahilde Alınan KDV 46.424 22.259 51.247 24.199 47,9 47,2 8,7

Özel Tüketim Vergisi 105.923 48.518 116.304 54.616 45,8 47,0 12,6

İthalde Alınan KDV 74.646 36.139 86.895 36.929 48,4 42,5 2,2

Damga Vergisi 12.045 6.050 13.739 6.827 50,2 49,7 12,8

Harçlar 16.985 8.913 18.859 9.314 52,5 49,4 4,5

Diğer 23.704 11.178 26.506 12.899 47,2 48,7 15,4

2016/2015

Ocak-

Haziran

Dönemi

Artış Oranı

(%)

(Milyon TL)2015

Gerç.

2015 Yılı

Ocak-Haziran

Dönemi Gerç.

2016

Hedef

2016 Yılı

Ocak-Haziran

Dönemi Gerç.

Ocak-Haziran

Dönemi Gerç.

Oranı (%)

Page 44: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

43 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Aşağıdaki grafikte 2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde gelir vergisinin aylık

bazda gelişimi gösterilmiştir.

Grafik 33: Gelir Vergisi

2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde gelir vergisinin aylık bazda gerçekleşme

oranları aşağıda gösterilmiştir. Gelir vergisinde, 2016 yılının ilk altı aylık döneminde bütçe

hedefinin yüzde 46,7’sine ulaşılmış olup, 46 milyar 179 milyon TL tahsilat yapılmıştır. 2015

yılı Ocak-Haziran döneminde ise 40 milyar 206 milyon TL gelir vergisi tahsilatı yapılmış

olup gerçekleşme oranı yüzde 46,9 olmuştur. 2016 yılı Ocak-Haziran döneminde gelir vergisi

tahsilatında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 14,9’luk bir artış gerçekleşmiştir.

Grafik 34: Gelir Vergisinin Aylık Gerçekleşme Oranı

Page 45: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

44 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Aşağıdaki grafikte 2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde kurumlar vergisinin

aylık bazda gelişimi gösterilmiştir. 2016 yılının ilk yarısında 20 milyar 544 milyon TL

kurumlar vergisi tahsilatı gerçekleştirilmiştir.

Grafik 35: Kurumlar Vergisi

Aşağıdaki grafikte 2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde kurumlar vergisinin

aylık bazda gerçekleşme oranı gösterilmiştir. 2016 yılının ilk altı aylık döneminde kurumlar

vergisi tahsilatında bütçe hedefinin yüzde 55,8’ine ulaşılmıştır. Kurumlar vergisinin aylık

gerçekleşme oranları geçen yılın aynı aylarına paralel bir gelişme göstermiştir.

Grafik 36: Kurumlar Vergisinin Aylık Gerçekleşme Oranı

Page 46: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

45 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Aşağıdaki grafikte 2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde motorlu taşıtlar

vergisinin aylık bazda gelişimi gösterilmiştir. Motorlu taşıtlar vergisi, 2015 yılı Ocak-Haziran

dönemine göre yüzde 12,1’lik bir artışla 5 milyar 47 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.

Grafik 37: Motorlu Taşıtlar Vergisi

Aşağıdaki grafikte 2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde motorlu taşıtlar

vergisinin aylık bazda gerçekleşme oranı gösterilmiştir. 2016 yılının ilk altı ayında yıllık

bütçe hedefinin yüzde 51,2’sine ulaşılmıştır. Geçen yılın aynı dönemindeki gerçekleşme oranı

ise yüzde 50,3’tür.

Grafik 38: Motorlu Taşıtlar Vergisinin Aylık Gerçekleşme Oranı

Page 47: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

46 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde dahilde alınan katma değer vergisinin

aylık bazda gelişimi aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. 2016 yılının ilk altı aylık döneminde,

dahilde alınan katma değer vergisi 24 milyar 199 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Geçen

yılın aynı döneminde dahilde alınan katma değer vergisi tahsilatı 22 milyar 259 milyon

TL’dir.

Grafik 39: Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi

Aşağıdaki grafikte 2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde dahilde alınan katma

değer vergisinin aylık bazda gerçekleşme oranı gösterilmiştir.

Grafik 40: Dahilde Alınan Katma Değer Vergisinin Aylık Gerçekleşme Oranı

Page 48: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

47 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Aşağıdaki grafikte 2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde özel tüketim vergisinin

aylık bazda gelişimi gösterilmiştir. 2016 yılının ilk yarısında, özel tüketim vergisi 54 milyar

616 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. 2015 yılı Ocak-Haziran döneminde ise bu tutar 48

milyar 518 milyon TL’dir.

Grafik 41: Özel Tüketim Vergisi

2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde özel tüketim vergisinin aylık bazda

gerçekleşme oranı aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. 2016 yılının ilk altı ayında yıllık bütçe

hedefinin yüzde 47’sine ulaşılmıştır. Bu oran 2015 yılının aynı döneminde yüzde 45,8 olarak

gerçekleşmiştir.

Grafik 42: Özel Tüketim Vergisinin Aylık Gerçekleşme Oranı

Page 49: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

48 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Aşağıdaki grafikte 2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde ithalde alınan katma

değer vergisinin aylık bazda gelişimi gösterilmiştir. 2016 yılı Ocak-Haziran döneminde,

ithalde alınan katma değer vergisi 36 milyar 929 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.

Grafik 43: İthalde Alınan Katma Değer Vergisi

Aşağıdaki grafikte 2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde ithalde alınan katma

değer vergisinin aylık bazda gerçekleşme oranı gösterilmiştir. 2016 yılının ilk altı ayında

yıllık bütçe hedefinin yüzde 42,5’ine ulaşılmıştır. Geçen yılın aynı dönemindeki gerçekleşme

oranı ise yüzde 48,4 olmuştur.

Grafik 44: İthalde Alınan Katma Değer Vergisinin Aylık Gerçekleşme Oranı

Page 50: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

49 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

Aşağıdaki grafikte 2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde damga vergisinin aylık

bazda gelişimi gösterilmiştir. 2015 yılı Ocak-Haziran döneminde 6 milyar 50 milyon TL

damga vergisi tahsil edilmişken, damga vergisi tahsilatı bu yılın aynı döneminde yüzde 12,8

oranında artış göstererek 6 milyar 827 milyon TL düzeyine ulaşmıştır.

Grafik 45: Damga Vergisi

Aşağıdaki grafikte 2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde damga vergisinin aylık

bazda gerçekleşme oranı gösterilmiştir. Geçen yıl yüzde 50,2 olan gerçekleşme oranı, bu yıl

yüzde 49,7 olmuştur.

Grafik 46: Damga Vergisinin Aylık Gerçekleşme Oranı

Page 51: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

50 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde harç gelirlerinin aylık bazda gelişimi

aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. 2015 yılı Ocak-Haziran döneminde 8 milyar 913 milyon TL

tutarında tahsilat yapılmış iken, söz konusu tutar bu yılın aynı döneminde yüzde 4,5 oranında

artarak 9 milyar 314 milyon TL’ye ulaşmıştır.

Grafik 47: Harç Gelirleri

Aşağıdaki grafikte 2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde harç gelirlerinin aylık

bazda gerçekleşme oranı gösterilmiştir. Haziran sonu itibarıyla, 2015 yılında gerçekleşme

oranı yüzde 52,5, bu yıl ise yüzde 49,4 olmuştur.

Grafik 48: Harç Gelirlerinin Aylık Gerçekleşme Oranı

Page 52: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

51 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

1.2.Genel Bütçe Vergi Dışı Gelirlerinin Gelişimi

2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde genel bütçe vergi dışı gelirlerinin aylık

bazda gelişimi aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. 2016 yılı bütçesinde genel bütçe vergi dışı

gelirleri için belirlenen bütçe hedefi 69 milyar 167 milyon TL olup, ilk altı aylık dönemde 47

milyar 311 milyon TL tahsilat gerçekleştirilmiştir. Vergi dışı gelirlerde geçen yılın aynı

dönemine göre yüzde 41,2’lik bir artış olmuştur.

Grafik 49: Genel Bütçe Vergi Dışı Gelirler

Aşağıdaki grafikte 2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde genel bütçe vergi dışı

gelirlerin aylık bazda gerçekleşme oranı gösterilmiştir. 2015 yılında ilk altı aylık gerçekleşme

oranı yüzde 59,5 iken, 2016 yılının aynı döneminde gerçekleşme oranı yüzde 68,4 olmuştur.

Grafik 50: Genel Bütçe Vergi Dışı Gelirlerin Aylık Gerçekleşme Oranı

Page 53: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

52 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

2. Özel Bütçeli İdarelerin Gelirleri

2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde özel bütçeli idarelerin öz gelirlerinin aylık

bazda gelişimi aşağıda gösterilmiştir. 2016 yılı Ocak-Haziran döneminde, özel bütçeli

idarelerin öz gelirleri 8 milyar 292 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu gelirlerin

2015 yılının aynı döneminde 6 milyar 708 milyon TL olduğu dikkate alındığında, 2016

yılında yüzde 23,6 oranında bir artış olduğu görülmektedir.

Grafik 51: Özel Bütçeli İdarelerin Öz Gelirleri

Aşağıdaki grafikte 2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde özel bütçeli idarelerin

öz gelirlerinin aylık bazda gerçekleşme oranı gösterilmiştir. 2015 yılı Ocak-Haziran

döneminde özel bütçeli idarelerin öz gelirlerinin gerçekleşme oranı yüzde 44,5 iken bu yılın

aynı döneminde söz konusu oran yüzde 94,9 olmuştur.

Grafik 52: Özel Bütçeli İdarelerin Öz Gelirlerinin Aylık Gerçekleşme Oranı

Page 54: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

53 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu

3. Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Gelirleri

2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde düzenleyici ve denetleyici kurumların

gelirlerinin aylık bazda gelişimi aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. 2016 yılı Ocak-Haziran

döneminde, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 2 milyar 844 milyon TL olarak

gerçekleşmiş ve söz konusu gelirlerde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,6 oranında

artış meydana gelmiştir.

Grafik 53: Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Gelirleri

Aşağıdaki grafikte 2015-2016 yılları Ocak-Haziran döneminde düzenleyici ve

denetleyici kurumların gelirlerinin aylık bazda gerçekleşme oranı gösterilmiştir.

Grafik 54: Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Gelirlerinin Aylık Gerçekleşme Oranı

Page 55: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 54

III. MERKEZİ YÖNETİM

BÜTÇESİNİN FİNANSMANI VE BORÇ STOKUNUN GELİŞİMİ

Page 56: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 55

A. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİNİN FİNANSMANI

2016 yılı Ocak-Haziran döneminde merkezi yönetim bütçe gelirleri 275 milyar TL’ye,

bütçe giderleri ise 273,9 milyar TL’ye ulaşmış olup, söz konusu dönemde bütçe fazlası 1,1

milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde emanet ve avans hesaplarında gerçekleşen

hareketlerin neticesinde merkezi yönetim bütçesi nakit dengesi 3,4 milyar TL fazla vermiştir.

2016 yılı ilk yarısında 3,4 milyar TL’lik merkezi yönetim nakit fazlasının yanı sıra 6,5

milyar TL’si net dış borçlanma, 13,1 milyar TL’si net iç borçlanma olmak üzere toplam 19,6

milyar TL net borçlanma gerçekleştirilmiştir. Ayrıca aynı dönemde net borç verme

kaleminden 305 milyon TL finansman sağlanmış olup mevcut kasa/banka ve diğer işlemler

kalemi 23,4 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.

Tablo 10: Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi ve Finansmanı*

*Geçici

Kaynak: Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı

(Milyar TL)

2016 Yılı

Ocak-Haziran

Dönemi Gerç.

Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri 275,0

Merkezi Yönetim Bütçe Harcamaları 273,9

Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi 1,1

Bütçe Emanetleri -2,9

Diğer Emanetler 1,5

Avanslar 3,6

Merkezi Yönetim Bütçe Nakit Dengesi 3,4

Merkezi Yönetim Bütçe Finansmanı -3,4

Borçlanma (Net) 19,6

Dış Borçlanma (Net) 6,5

Kullanım 12,6

Ödeme -6,1

İç Borçlanma (Net) 13,1

-TL Cinsinden Hazine Bonosu 2,6

Satış 2,6

Ödeme 0,0

-TL Cinsinden Devlet Tahvili 10,5

Satış 41,1

Ödeme -30,6

-Döviz Cinsinden Devlet Tahvili 0,0

Satış 0,0

Ödeme 0,0

Net Borç Verme (-) -0,3

Borç Verme 0,0

Geri Ödeme (-) 0,3

Özelleştirme Geliri 0,0

TMSF Gelir Fazlaları 0,0

Kasa/Banka ve Diğer İşlemler -23,4

Page 57: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 56

Hazine Müsteşarlığı, geçmiş dönemlerde olduğu gibi 2016 yılında da stratejik ölçütler

çerçevesinde borçlanma politikaları belirlemiş ve bu kapsamda karşı karşıya kalınabilecek

faiz ve döviz kuru risklerinin hafifletilmesi amacıyla borçlanmanın ağırlıklı olarak TL

cinsinden sabit faizli enstrümanlarla gerçekleştirilmesi, ortalama vadenin piyasa koşullarının

elverdiği ölçüde uzatılması ile nakit ve borç yönetiminde oluşabilecek likidite riskinin

azaltılması amacıyla yıl boyunca güçlü rezerv tutulması hedefleri çerçevesinde

borçlanmalarını gerçekleştirmiştir.

2016 Yılı Hazine Finansman Programı'nda yüzde 85 olarak öngörülen yılsonu toplam

iç borç çevirme oranı Ocak-Haziran 2016 döneminde yüzde 87,4 olarak gerçekleşmiştir. Aynı

dönemde toplam 4 milyar ABD Doları tutarında dış tahvil ihracı gerçekleştirilmiştir. Yılın ilk

yarısında nakit iç borçlanmanın tamamı TL cinsi borçlanma araçlarının ihraçları yoluyla

karşılanmıştır. Toplam iç borçlanmanın yüzde 78,6’sını sabit faizli, yüzde 11,4’ünü TÜFE’ye

endeksli, yüzde 5,7’sini değişken faizli senetler, yüzde 4,3’ünü ise kira sertifikası

oluşturmuştur.

2015 yılsonunda 71,8 ay olan iç borçlanmanın ortalama vadesi 2016 yılı Haziran ayı

itibarıyla 70,3 ay olarak gerçekleşmiştir. 2015 yılında yüzde 9,5 seviyesinde gerçekleşen sabit

faizli nakit borçlanmanın ortalama yıllık bileşik faizi ise 2016 yılında Ocak-Haziran

döneminde yüzde 10,4 olarak gerçekleşmiştir.

2016 yılında da önceki yıllarda olduğu gibi devlet iç borçlanma senetlerinin

likiditesinin artırılması ve verim eğrisinin geliştirilmesi hedeflerine paralel olarak, piyasada

daha az sayıda, likiditesi yüksek ve derinliği olan senetlerin yer almasına yönelik bir

borçlanma stratejisi benimsenmiştir. Bu kapsamda, 2016 Yılı Hazine Finansman

Programı’nda duyurulduğu gibi 2, 5 ve 10 yıl vadeli TL cinsinden sabit kuponlu tahviller

“gösterge tahvil” olarak ihraç edilmektedir. 5 yıl vadeli TL cinsinden sabit kuponlu gösterge

tahviller, her ay ihraç edilecektir. 2016 yılı itfa profili çerçevesinde, 5 yıl vadeli TL

cinsinden sabit kuponlu tahvillerle birlikte 2 yıl ve/veya 10 yıl vadeli TL cinsinden sabit

kuponlu gösterge tahvillerin ihracı gerçekleştirilecektir.

Ayrıca 2016 yılı Mart ayında, piyasa likiditesine ve piyasada sağlıklı bir getiri eğrisi

oluşmasına katkı sağlamak ve ödeme profilini düzenlemek amacıyla düzenli geri alım

ihalelerine başlanmıştır. İlk etapta 4 yıl vadeli, 2020 itfa tarihli sabit kuponlu senet ile 9 yıl

vadeli, 2025 itfa tarihli senedin geri alımına başlanmıştır. 2016 Haziran ayı sonu itibarıyla

gerçekleştirilen 30 adet geri alım ihalesinde 2,9 milyar TL tutarında senet başarı ile geri

alınmıştır.

Page 58: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 57

Kamu borçlanma senetleri birincil ve ikincil piyasasının geliştirilmesi, borç çevirme

(roll-over) riskinin azaltılması, yatırımcı tabanının geliştirilmesi, şeffaf, rekabetçi ve daha

organize bir piyasa oluşturulması amaçları ile kurulan Piyasa Yapıcılığı Sisteminin

uygulamasına 2015 yılında da devam edilmektedir.

B. MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKUNDAKİ

GELİŞMELER

2015 yılı sonu itibarıyla 677,7 milyar TL olarak gerçekleşen merkezi yönetim borç

stoku 2016 yılı Haziran ayı sonu itibarıyla 700 milyar TL olmuştur. Borç stokundaki artışın

13,1 milyar TL’si iç borç stokundan, 9,1 milyar TL’si ise dış borç stokundaki artıştan

kaynaklanmaktadır. Merkezi yönetim borç stoku içerisinde iç borç stokunun payı yüzde 64,8,

dış borç stokunun payı ise yüzde 35,2 olarak gerçekleşmiştir. Diğer taraftan, 2016 yılı Haziran

ayı itibarıyla toplam stok içerisinde sabit faizli borç stokunun payı yüzde 68, değişken faizli

borç stokunun payı ise yüzde 32 olarak gerçekleşmiştir.

1. Merkezi Yönetim Dış Borç Stokundaki Gelişmeler

2015 yılı sonunda 81,7 milyar ABD Doları olarak gerçekleşen merkezi yönetim dış

borç stoku, 2016 yılı Haziran ayı sonunda, 2015 yılı sonuna göre 3,5 milyar dolar artarak

85,3 milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Yurtdışı piyasalara ihraç edilen tahviller

toplam dış borç stokunun yüzde 72’sini oluşturmaktadır.

2016 yılı Haziran ayı sonu itibarıyla uluslararası kuruluşlardan sağlanan kredi

stokunun toplam stok içerisindeki payı yüzde 18,3, hükümet kuruluşlarından sağlanan kredi

stokunun payı yüzde 5,4, diğer kuruluşlardan sağlanan kredi stokunun payı ise yüzde 4,4

olarak gerçekleşmiştir.

2016 yılı Haziran ayı sonu itibarıyla, 2015 yılı sonuna göre ABD Doları cinsi borçların

toplam stok içindeki payı 1,7 puanlık artışla yüzde 64,1, Avro cinsi dış borçların toplam stok

içerisindeki payı 2,4 puanlık azalışla yüzde 25,8, Japon Yeni cinsi borçların oranı ise 0,7

puanlık artışla yüzde 7,6 olarak gerçekleşmiştir.

Merkezi yönetim dış borç stokunun faiz yapısı incelendiğinde, sabit faizli borcun

toplam stok içerisindeki payının 2015 yılı sonuna göre 0,9 puan artarak yüzde 85,8 olarak

gerçekleştiği görülmektedir.

Page 59: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 58

2. Merkezi Yönetim İç Borç Stokundaki Gelişmeler

2016 yılının ilk altı aylık döneminde 30,6 milyar TL tutarındaki anapara ödemesine

karşılık gerçekleştirilen 43,8 milyar TL tutarındaki borçlanma neticesinde 2015 yılı sonunda

440,1 milyar TL olan merkezi yönetim iç borç stoku, 2016 yılı Haziran ayı sonu itibarıyla

yaklaşık 13,2 milyar TL artış göstererek 453,3 milyar TL düzeyine yükselmiştir.

Merkezi yönetim iç borç stokunun faiz yapısına bakıldığında, 2015 yılı sonunda yüzde

58,3 düzeyinde olan sabit getirili senetlerin stok içerisindeki payı, 2016 yılı Haziran ayında

yüzde 58,3 seviyesini korumuştur. Aynı dönemde, iç borç stoku içinde enflasyona endeksli

senetlerin payı ise 0,1 puanlık bir düşüş ile yüzde 22,6 seviyesinden yüzde 22,5 seviyesine

gerilemiştir.

Merkezi yönetim toplam iç borç stokunun ortalama vadeye kalan süresi, 2015 yılı

sonunda 55,1 ay iken 2016 yılı Haziran ayı sonunda 53,8 aya düşmüştür.

Page 60: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 59

IV. TEMMUZ-ARALIK 2016

DÖNEMİNE İLİŞKİN BEKLENTİLER VE HEDEFLER

Page 61: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 60

A. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE DENGESİ VE FAİZ

DIŞI FAZLA

2016 yılı merkezi yönetim bütçesinde 570 milyar 507 milyon TL öngörülen merkezi

yönetim bütçe giderlerinin 2016 yılsonunda 581 milyar 55 milyon TL, 514 milyar 507 milyon

TL öngörülen faiz hariç bütçe giderlerinin 529 milyar 555 milyon TL, 56 milyar TL

öngörülen faiz giderlerinin ise yılsonunda da 51 milyar 500 milyon TL olarak gerçekleşeceği

tahmin edilmektedir.

Tablo 11: Merkezi Yönetim Bütçesi Yılsonu Gerçekleşme Tahmini

* 2016 G.T. GSYH: 2.148.121 milyon TL (2017-2019 OVP)

Diğer taraftan, 2016 yılı merkezi yönetim bütçesinde 540 milyar 819 milyon TL

olarak hedeflenen merkezi yönetim bütçe gelirlerinin 546 milyar 498 milyon TL, 459 milyar

150 milyon TL olarak hedeflenen vergi gelirlerinin ise 449 milyar 979 milyon TL olarak

gerçekleşeceği öngörülmektedir.

Bu veriler kapsamında, merkezi yönetim bütçesinin 2016 yılı sonunda 34 milyar 558

milyon TL açık vermesi, faiz dışı fazlanın ise 16 milyar 942 milyon TL olması

beklenmektedir.

B. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GİDERLERİ

2016 yılı sonunda toplam bütçe giderlerinin 581 milyar 55 milyon TL, faiz hariç bütçe

giderlerinin 529 milyar 555 milyon TL, faiz giderlerinin ise 51 milyar 500 milyon TL olarak

gerçekleşmesi beklenmektedir.

2015

Gerçek.Bütçe

Hedefi

Gerçek.

Tahmini

2015

Gerçek.

2016

Bütçe

2016

G.T.

Merkezi Yönetim Bütçe Giderleri 506.305 570.507 581.055 25,9 25,9 27,0

Faiz Hariç Bütçe Giderleri 453.301 514.507 529.555 23,2 23,3 24,7

Faiz Giderleri 53.004 56.000 51.500 2,7 2,5 2,4

Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri 482.780 540.819 546.498 24,7 24,5 25,4

Vergi Gelirleri 407.818 459.150 449.979 20,9 20,8 20,9

Bütçe Dengesi -23.525 -29.688 -34.558 -1,2 -1,3 -1,6

Faiz Dışı Bütçe Fazlası 29.479 26.312 16.942 1,5 1,2 0,8

(Milyon TL)

2016 GSYH'ye Oranı*

Page 62: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 61

2016 yılı Ocak-Haziran döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri 273 milyar 852

milyon TL olup, 570 milyar 507 milyon TL olarak öngörülen toplam bütçe ödeneklerinin

yüzde 48’i kullanılmış durumdadır. 514 milyar 507 milyon TL olarak öngörülen faiz hariç

bütçe giderleri ödeneklerinin yüzde 48,1’i, 56 milyon TL olarak öngörülen faiz giderleri

ödeneklerinin ise yüzde 47,1’i kullanılmıştır.

Temmuz-Aralık 2016 döneminde merkezi yönetim bütçe giderlerinin 307 milyar 204

milyon TL, faiz hariç bütçe giderlerinin 282 milyar 93 milyon TL, faiz giderlerinin ise 25

milyar 110 milyon TL olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.

C. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GELİRLERİ

2016 yılı merkezi yönetim bütçesinde 540 milyar 819 milyon TL olarak hedeflenen

merkezi yönetim bütçe gelirlerinin 546 milyar 498 milyon TL olarak gerçekleşeceği tahmin

edilmektedir.

Vergi gelirlerine ilişkin bütçe hedefi 459 milyar 150 milyon TL iken yılsonu

gerçekleşmesinin 449 milyar 979 milyon TL olacağı tahmin edilmektedir. 81 milyar 668

milyon TL olan merkezi yönetim bütçesi vergi dışı gelirlerinin (özel bütçeli idarelerin öz

gelirleri ile düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri dahil) ise 96 milyar 518 milyon TL

olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.

2016 yılının ilk yarısında vergi gelirlerinde 216 milyar 553 milyon TL tahsilat

yapılmıştır. Temmuz-Aralık 2016 döneminde ise 233 milyar 426 milyon TL vergi geliri tahsil

edilmesi beklenmektedir. Vergi dışı gelirler yılın ilk yarısında 58 milyar 448 milyon TL

olarak gerçekleşmiştir. Bu gelirlerin yılın ikinci yarısında 38 milyar 71 milyon TL olarak

gerçekleşmesi beklenmektedir.

D. FİNANSMAN POLİTİKASI

Kamu borcunun yönetimi, iç ve dış piyasa koşulları ile maliyet unsurları göz önüne

alınarak belirlenen risk düzeyi çerçevesinde, finansman ihtiyacının orta ve uzun vadede

mümkün olan en uygun maliyetle karşılanması ilkesine dayanmaktadır. Bu çerçevede,

Borç yönetiminde şeffaflığın ve öngörülebilirliğin artırılmasına yönelik olarak

finansman programları, ihale takvimi ve borç bilgilerinin düzenli olarak kamuoyuna

duyurulmasına devam edilecektir.

Page 63: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 62

Yatırımcı tabanının genişletilmesi amacıyla yatırımcı taleplerine de uygun olan yeni

iç ve dış borçlanma enstrümanları geliştirilmesine yönelik çalışmalara devam edilecektir. Bu

kapsamda, ilk defa 2012 yılında ihraç edilen ve 2013 yılından itibaren yurtiçi piyasada düzenli

ihracına başlanan kira sertifikalarının ihraçlarına 2016 yılında da devam edilmektedir.

Nakit ve borç yönetiminde oluşabilecek likidite riskinin azaltılması amacıyla Hazine

hesaplarında yeterli düzeyde nakit rezervi tutulması politikasına devam edilecektir.

Geçmiş yıllarda olduğu gibi, Hazine borç stokunun likidite, faiz oranı ve döviz kuru

hassasiyetini dikkate alarak hazırlanan stratejik ölçütler çerçevesinde 2016 yılı borçlanma

politikasına devam edilecektir.

Page 64: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 63

EKLER

Page 65: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 64

EK 1: 2015 - 2016 Yılları Ocak - Haziran Dönemi Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri

Gerç.GSYH Payı

(%)

Bütçe

Payı (%)

Ocak-Haziran

Dönemi Gerç.

Ocak-Haziran

Gerç. Oranı

(%)

Bütçe Ödenek

ve Hedefi

GSYH Payı

(%)

Bütçe

Payı (%)

Ocak-Haziran

Dönemi Gerç.

Ocak-Haziran

Dönemi Gerç.

Oranı (%)

Ocak-Haziran

Dönemi Artış

Oranı (%)

Harcamalar506.305.093 25,9 100,0 236.661.402 46,7 570.506.708 25,9 100,0 273.851.951 48,0 15,7

1-Faiz Hariç Harcama453.300.854 23,2 89,5 206.945.626 45,7 514.506.708 23,3 90,2 247.462.139 48,1 19,6

Personel Giderleri125.051.412 6,4 24,7 62.956.416 50,3 147.825.673 6,7 25,9 76.904.747 52,0 22,2

Sosyal Güv.Kur. Devlet Primi 21.044.781 1,1 4,2 10.343.767 49,2 24.895.327 1,1 4,4 12.516.553 50,3 21,0

Mal ve Hizmet Alımları45.563.391 2,3 9,0 18.251.674 40,1 46.890.808 2,1 8,2 22.357.744 47,7 22,5

Cari Transferler182.671.028 9,4 36,1 87.733.514 48,0 217.673.990 9,9 38,2 111.284.141 51,1 26,8

Sermaye Giderleri57.199.129 2,9 11,3 17.076.919 29,9 51.788.860 2,3 9,1 15.725.414 30,4 -7,9

Sermaye Transferleri10.438.226 0,5 2,1 3.669.807 35,2 7.521.806 0,3 1,3 2.916.921 38,8 -20,5

Borç Verme11.332.887 0,6 2,2 6.913.529 61,0 12.938.516 0,6 2,3 5.756.619 44,5 -16,7

Yedek Ödenekler0 0 4.971.728 0,2 0,9 0

2-Faiz Harcamaları53.004.239 2,7 10,5 29.715.776 56,1 56.000.000 2,5 9,8 26.389.812 47,1 -11,2

Gelirler482.779.900 24,7 100,0 237.465.315 49,2 540.818.580 24,5 100,0 275.000.936 50,8 15,8

1-Genel Bütçe Gelirleri464.187.530 23,8 96,1 228.185.426 49,2 528.317.170 23,9 97,7 263.864.653 49,9 15,6

Vergi Gelirleri407.818.455 20,9 84,5 194.670.137 47,7 459.150.250 20,8 84,9 216.553.242 47,2 11,2

Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri19.662.165 1,0 4,1 11.185.491 56,9 18.911.314 0,9 3,5 17.001.329 89,9 52,0

Alınan Bağış ve Yardımlar ile Özel Gelirler1.240.649 0,1 0,3 1.527.119 123,1 2.456.581 0,1 0,5 1.544.189 62,9 1,1

Faizler, Paylar ve Cezalar26.559.583 1,4 5,5 13.666.560 51,5 33.954.266 1,5 6,3 17.280.057 50,9 26,4

Sermaye Gelirleri7.933.030 0,4 1,6 6.921.064 87,2 12.201.576 0,6 2,3 10.715.658 87,8 54,8

Alacaklardan Tahsilat973.648 0,0 0,2 215.055 22,1 1.643.183 0,1 0,3 770.178 46,9 258,1

2-Özel Bütçeli İdarelerin Öz Gelirleri15.083.319 0,8 3,1 6.707.747 44,5 8.733.356 0,4 1,6 8.291.978 94,9 23,6

3-Düzen. ve Denet. Kurumların Gelirleri3.509.051 0,2 0,7 2.572.142 73,3 3.768.054 0,2 0,7 2.844.305 75,5 10,6

Bütçe Dengesi-23.525.193 -1,2 803.913 -3,4 -29.688.128 -1,3 1.148.985 -3,9 42,9

Faiz Dışı Denge 29.479.046 1,5 30.519.689 103,5 26.311.872 1,2 27.538.797 104,7 -9,8

2015

Bin TL

2016

Page 66: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 65

EK 2: 2015 – 2016 Yılları Ocak - Haziran Dönemi Merkezi Yönetim Bütçe Giderleri

2015 2016ARTIŞ

ORANI (%)

GERÇ. BÜTÇE 2015

GERÇ.

2016

BÜTÇE

2015

GERÇ.

2016

BÜTÇE2015 2016

2015

OCAK-

HAZİRAN

2016

OCAK-

HAZİRAN

2016/2015

OCAK-

HAZİRAN

Merkezi Yönetim Bütçe Giderleri (A+B) 506.305 570.507 25,9 25,9 100,0 100,0 236.661 273.852 46,7 48,0 15,7

A) Faiz Hariç Bütçe Giderleri 453.301 514.507 23,2 23,3 89,5 90,2 206.946 247.462 45,7 48,1 19,6

1. Personel Giderleri 125.051 147.826 6,4 6,7 24,7 25,9 62.956 76.905 50,3 52,0 22,2

Memurlar 110.094 130.465 5,6 5,9 21,7 22,9 56.059 67.918 50,9 52,1 21,2

İşçiler 6.679 7.422 0,3 0,3 1,3 1,3 2.843 3.333 42,6 44,9 17,2

Sözleşmeli Personel 3.286 3.954 0,2 0,2 0,6 0,7 1.491 2.255 45,4 57,0 51,2

Geçici ve Diğer Personel 4.992 5.985 0,3 0,3 1,0 1,0 2.563 3.400 51,3 56,8 32,6

2. SGK'ya Devlet Primi Giderleri 21.045 24.895 1,1 1,1 4,2 4,4 10.344 12.517 49,2 50,3 21,0

Memurlar 18.632 22.158 1,0 1,0 3,7 3,9 9.259 11.119 49,7 50,2 20,1

İşçiler 1.311 1.499 0,1 0,1 0,3 0,3 544 642 41,5 42,8 18,0

Sözleşmeli Personel 431 545 0,0 0,0 0,1 0,1 199 306 46,1 56,0 53,7

Geçici ve Diğer Personel 670 693 0,0 0,0 0,1 0,1 342 450 51,0 64,9 31,7

3. Mal ve Hizmet Alım Giderleri 45.563 46.891 2,3 2,1 9,0 8,2 18.252 22.358 40,1 47,7 22,5

a) Savunma-Güvenlik 12.692 13.377 0,7 0,6 2,5 2,3 4.426 5.616 34,9 42,0 26,9

Milli Savunma Bakanlığı 8.701 9.771 0,4 0,4 1,7 1,7 3.134 4.044 36,0 41,4 29,0

Jandarma Genel Komutanlığı 1.914 1.876 0,1 0,1 0,4 0,3 593 668 31,0 35,6 12,7

Emniyet Genel Müdürlüğü 2.077 1.731 0,1 0,1 0,4 0,3 699 904 33,7 52,2 29,3

b) Sağlık Giderleri 380 477 0,0 0,0 0,1 0,1 154 161 40,5 33,9 4,8

Kamu Personeli Sağlık Giderleri 380 477 0,0 0,0 0,1 0,1 154 161 40,5 33,9 4,8

Genel Tedavi ve Sağlık Malzemesi Giderleri 283 362 0,0 0,0 0,1 0,1 113 116 40,1 32,1 2,4

Genel İlaç Giderleri 97 115 0,0 0,0 0,0 0,0 41 45 41,7 39,5 11,5

c) Borçlanma Genel Giderleri 240 500 0,0 0,0 0,0 0,1 139 128 57,7 25,6 -7,8

d) Diğer Mal ve Hizmet Alım Giderleri 32.250 32.537 1,7 1,5 6,4 5,7 13.532 16.452 42,0 50,6 21,6

GSYH PAYI (%)BÜTÇE İÇİNDEKİ PAYLAR

(%)OCAK-HAZİRAN DÖNEMİ GERÇ ORANI (%)

(Milyon TL)

Page 67: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 66

2015 2016ARTIŞ

ORANI (%)

GERÇ. BÜTÇE 2015

GERÇ.

2016

BÜTÇE

2015

GERÇ.

2016

BÜTÇE2015 2016

2015

OCAK-

HAZİRAN

2016

OCAK-

HAZİRAN

2016/2015

OCAK-

HAZİRAN

4. Cari Transferler 182.671 217.674 9,4 9,9 36,1 38,2 87.734 111.284 48,0 51,1 26,8

a) Görev Zararları4.820 5.461 0,2 0,2 1,0 1,0 1.622 2.463 33,7 45,1 51,8

KİT Görev Zararları 2.314 2.078 0,1 0,1 0,5 0,4 504 978 21,8 47,0 93,9

Halk Bankası 690 1.099 0,0 0,0 0,1 0,2 317 420 45,9 38,2 32,5

Ziraat Bankası 1.367 1.742 0,1 0,1 0,3 0,3 499 764 36,5 43,8 53,0

Diğer Görev Zararları 448 542 0,0 0,0 0,1 0,1 303 302 67,5 55,6 -0,3

b) Hazine Yardımları 87.560 111.059 4,5 5,0 17,3 19,5 40.036 57.320 45,7 51,6 43,2

SGK'ya Hazine Yardımları 3.086 3.860 0,2 0,2 0,6 0,7 1.489 1.766 48,2 45,7 18,6

-İşsizlik Sigorta Fonu 2.719 3.518 0,1 0,2 0,5 0,6 1.287 1.597 47,3 45,4 24,1

-Sandıklara 5 Puan Prim Desteği 367 342 0,0 0,0 0,1 0,1 202 169 55,1 49,3 -16,4

Sağlık, Emeklilik ve Sosyal Yardım Giderleri 80.083 102.282 4,1 4,6 15,8 17,9 36.585 52.591 45,7 51,4 43,7

-Devlet Sosyal Güvenlik Katkısı 38.140 44.370 2,0 2,0 7,5 7,8 19.064 23.375 50,0 52,7 22,6

-Faturalı Ödemeler 5.083 5.180 0,3 0,2 1,0 0,9 2.051 2.704 40,4 52,2 31,8

-Ek Karşılıklar 1.875 2.103 0,1 0,1 0,4 0,4 1.875 2.103 100,0 100,0 12,1

-Emeklilere Ek Ödeme 6.407 7.792 0,3 0,4 1,3 1,4 3.070 3.731 47,9 47,9 21,5

-İşveren Sigorta Primi 5 Puan İndirimi 9.887 22.678 0,5 1,0 2,0 4,0 4.743 7.960 48,0 35,1 67,8

-Sosyal Güvenlik Açık Finansmanı 12.286 11.309 0,6 0,5 2,4 2,0 2.550 9.231 20,8 81,6 262,0

-Sosyal Güvenliği OlmayanlarınSağlık Primi 6.406 8.851 0,3 0,4 1,3 1,6 3.231 3.486 50,4 39,4 7,9

Mahalli İdarelere Hazine Yardımları 1.145 1.275 0,1 0,1 0,2 0,2 571 630 49,9 49,4 10,3

-Belediyelere Yardım (Denkleştirme Ödeneği) 328 388 0,0 0,0 0,1 0,1 163 189 49,7 48,6 15,7

-İl Özel İdareleri (Köy Hiz. Personeli Ücret Ödemesi) 817 887 0,0 0,0 0,2 0,2 408 441 50,0 49,7 8,1

Diğer Hazine Yardımları 3.246 3.641 0,2 0,2 0,6 0,6 1.391 2.334 42,9 64,1 67,8

-DFİF (İhracat Desteği) 1.208 1.057 0,1 0,0 0,2 0,2 508 924 42,1 87,4 81,8

-Diğer 2.038 2.584 0,1 0,1 0,4 0,5 883 1.409 43,3 54,5 59,7

c) Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlara Yapılan Transferler 3.688 2.069 0,2 0,1 0,7 0,4 1.497 1.101 40,6 53,2 -26,5

Siyasi Partilere Yardım 531 210 0,0 0,0 0,1 0,0 531 206 100,0 98,3 -61,2

Diğer 3.157 1.859 0,2 0,1 0,6 0,3 966 895 30,6 48,1 -7,4

d) Hane Halkına Yapılan Transferler 4.280 5.361 0,2 0,2 0,8 0,9 2.117 2.641 49,5 49,3 24,7

Burslar ve Harçlıklar 2.318 2.889 0,1 0,1 0,5 0,5 1.150 1.528 49,6 52,9 32,9

Eğitim Amaçlı Diğer Transferler 1.222 1.575 0,1 0,1 0,2 0,3 578 586 47,3 37,2 1,3

Sağlık Amaçlı Transferler 111 128 0,0 0,0 0,0 0,0 52 79 47,0 61,6 51,2

Yiyecek Amaçlı Transferler 577 700 0,0 0,0 0,1 0,1 313 420 54,2 60,0 34,3

Barınma Amaçlı Transferler 52 70 0,0 0,0 0,0 0,0 24 28 45,4 39,3 16,2

OCAK-HAZİRAN DÖNEMİ GERÇ ORANI (%)

(Milyon TL)

GSYH PAYI (%)BÜTÇE İÇİNDEKİ PAYLAR

(%)

Page 68: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 67

2015 2016ARTIŞ

ORANI (%)

GERÇ. BÜTÇE 2015

GERÇ.

2016

BÜTÇE

2015

GERÇ.

2016

BÜTÇE2015 2016

2015

OCAK-

HAZİRAN

2016

OCAK-

HAZİRAN

2016/2015

OCAK-

HAZİRAN

e) Tarımsal Destekleme Ödemeleri 9.971 11.644 0,5 0,5 2,0 2,0 7.230 8.251 72,5 70,9 14,1

Alan Bazlı Tarımsal Destekler 2.610 2.800 0,1 0,1 0,5 0,5 2.450 2.486 93,9 88,8 1,5

Fark Ödemesi Destekleme Hizmetleri 2.728 3.304 0,1 0,1 0,5 0,6 2.295 2.961 84,1 89,6 29,0

Hayvancılık Destekleme Hizmetleri 2.973 3.013 0,2 0,1 0,6 0,5 2.010 1.953 67,6 64,8 -2,8

Kırsal Kalkınma Amaçlı Tarımsal Destekler 627 1.448 0,0 0,1 0,1 0,3 57 301 9,0 20,8 430,8

Tarım Sigortası Destekleme Hizmetleri 529 550 0,0 0,0 0,1 0,1 143 217 27,0 39,4 51,8

Telafi Edici Öd. İlişkin Tarımsal Destekler 133 178 0,0 0,0 0,0 0,0 125 150 93,5 84,3 20,5

Diğer Tarımsal Amaçlı Destekler 372 352 0,0 0,0 0,1 0,1 150 182 40,5 51,9 21,1

f) Hane Halkına Yapılan Diğer Transferler 5.730 4.882 0,3 0,2 1,1 0,9 2.582 2.574 45,1 52,7 -0,3

Ekonomi Bakanlığı Teşvik Ödemeleri 395 297 0,0 0,0 0,1 0,1 92 223 23,1 75,0 143,2

Turizm Enerji Teşvik Ödemeleri 12 67 0,0 0,0 0,0 0,0 6 10 55,2 14,9 54,8

KOSGEB (Kobi Desteği) 327 794 0,0 0,0 0,1 0,1 125 186 38,1 23,4 49,1

Tabii Afetten Zarar Gören Çiftçilere Yardım 2 15 0,0 0,0 0,0 0,0 2 0 100,0 2,2 -82,9

Bireysel Emeklilik Devlet Katkısı 2.427 3.100 0,1 0,1 0,5 0,5 1.193 1.463 49,1 47,2 22,7

Diğer 2.567 610 0,1 0,0 0,5 0,1 1.164 692 45,4 113,3 -40,6

g) Sosyal Amaçlı Transferler 9.089 11.667 0,5 0,5 1,8 2,0 4.217 5.249 46,4 45,0 24,5

SHÇEK Yardımları 4.692 6.057 0,2 0,3 0,9 1,1 2.247 2.630 47,9 43,4 17,0

2022 Kanun Aylık Ödemeleri 4.130 5.075 0,2 0,2 0,8 0,9 1.956 2.326 47,4 45,8 18,9

Diğer Sosyal Amaçlı Transferler 268 535 0,0 0,0 0,1 0,1 14 293 5,3 54,8 1.979,9

h) Yurtdışına Yapılan Transferler 1.929 2.551 0,1 0,1 0,4 0,4 1.050 1.283 54,4 50,3 22,2

Kıbrıs 237 275 0,0 0,0 0,0 0,0 111 110 46,8 40,0 -0,9

Uluslararası Kuruluşlara Katılım Payı 1.172 1.540 0,1 0,1 0,2 0,3 717 865 61,2 56,2 20,5

Diğer 520 736 0,0 0,0 0,1 0,1 222 309 42,6 41,9 39,2

i) Gelirden Ayrılan Paylar 55.603 62.981 2,8 2,9 11,0 11,0 27.383 30.404 49,2 48,3 11,0

Mahalli İdare Payları 46.123 52.704 2,4 2,4 9,1 9,2 22.445 25.178 48,7 47,8 12,2

-İl Özel İdarelerine 2.028 2.296 0,1 0,1 0,4 0,4 982 1.100 48,4 47,9 12,1

-Büyükşehir Belediyelerine 19.880 22.859 1,0 1,0 3,9 4,0 9.752 10.993 49,1 48,1 12,7

-Büyükşehir İlçe Belediyelerine 18.161 20.662 0,9 0,9 3,6 3,6 8.783 9.813 48,4 47,5 11,7

-Diğer Belediyelere 6.054 6.887 0,3 0,3 1,2 1,2 2.928 3.271 48,4 47,5 11,7

Fon Payları 8.578 10.060 0,4 0,5 1,7 1,8 4.271 4.919 49,8 48,9 15,2

-SSDF 4.135 5.093 0,2 0,2 0,8 0,9 2.047 2.368 49,5 46,5 15,7

-SYDTF 4.318 4.895 0,2 0,2 0,9 0,9 2.155 2.463 49,9 50,3 14,3

-Diğer Fon Payları 125 71 0,0 0,0 0,0 0,0 69 87 55,2 122,6 26,8

Gelirden Ayrılan Diğer Paylar 902 217 0,0 0,0 0,2 0,0 667 307 74,0 141,7 -53,9

-Eğitime Katkı Payı 589 50 0,0 0,0 0,1 0,0 327 50 55,5 98,8 -84,8

-Toplu Konut İdaresine Aktarılan 98 109 0,0 0,0 0,0 0,0 48 55 49,0 50,1 13,6

-Diğer 214 57 0,0 0,0 0,0 0,0 292 203 136,1 355,4 -30,6

5. Sermaye Giderleri 57.199 51.789 2,9 2,3 11,3 9,1 17.077 15.725 29,9 30,4 -7,9

Mamul Mal Alımları 6.869 6.845 0,4 0,3 1,4 1,2 1.293 1.290 18,8 18,8 -0,2

Gayrimenkul Alımları ve Kamulaştırması 5.420 3.127 0,3 0,1 1,1 0,5 2.174 2.132 40,1 68,2 -1,9

Gayrimenkul Sermaye ve Üretim Giderleri 40.037 34.286 2,1 1,6 7,9 6,0 12.526 10.761 31,3 31,4 -14,1

Gayrimenkul Büyük Onarım Giderleri 2.961 3.217 0,2 0,1 0,6 0,6 654 908 22,1 28,2 39,0

Diğer Sermaye Giderleri 1.912 4.314 0,1 0,2 0,4 0,8 431 634 22,5 14,7 47,2

GERÇ ORANI (%)

(Milyon TL)

GSYH PAYI (%)BÜTÇE İÇİNDEKİ PAYLAR

(%)OCAK-HAZİRAN DÖNEMİ

Page 69: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 68

2015 2016ARTIŞ

ORANI (%)

GERÇ. BÜTÇE 2015

GERÇ.

2016

BÜTÇE

2015

GERÇ.

2016

BÜTÇE2015 2016

2015

OCAK-

HAZİRAN

2016

OCAK-

HAZİRAN

2016/2015

OCAK-

HAZİRAN

6. Sermaye Transferleri 10.438 7.522 0,5 0,3 2,1 1,3 3.670 2.917 35,2 38,8 -20,5

a) Yurtiçi Sermaye Transferleri 9.793 6.981 0,5 0,3 1,9 1,2 3.421 2.766 34,9 39,6 -19,1

KÖY-DES Projesi 367 392 0,0 0,0 0,1 0,1 367 392 100,0 100,0 6,8

BELDES 590 631 0,0 0,0 0,1 0,1 0 0 0,0 0,0

TÜBİTAK AR-GE Ödeneği 1.271 1.192 0,1 0,1 0,3 0,2 563 621 44,3 52,1 10,4

Kalkınma Ajansları 369 496 0,0 0,0 0,1 0,1 24 18 6,5 3,7 -24,0

SODES 73 247 0,0 0,0 0,0 0,0 3 0 0,0

Diğer 7.123 4.024 0,4 0,2 1,4 0,7 2.465 1.735 34,6 43,1 -29,6

b) Yurtdışı Sermaye Transferleri 645 541 0,0 0,0 0,1 0,1 248 151 38,5 27,8 -39,4

Kıbrıs 570 350 0,0 0,0 0,1 0,1 226 125 39,7 35,6 -44,9

Diğer 75 191 0,0 0,0 0,0 0,0 22 26 29,6 13,6 16,2

7. Borç Verme 11.333 12.939 0,6 0,6 2,2 2,3 6.914 5.757 61,0 44,5 -16,7

a) Yurtiçi Borç Verme 10.964 11.959 0,6 0,5 2,2 2,1 6.708 5.350 61,2 44,7 -20,2

KİT 6.585 6.302 0,3 0,3 1,3 1,1 4.423 2.389 67,2 37,9 -46,0

Risk Hesabı 0 15 0,0 0,0 0,0 0,0 0 0 0,0

Öğrenim ve Harç Kredisi 3.652 4.675 0,2 0,2 0,7 0,8 1.971 2.713 54,0 58,0 37,6

Kredi Garanti Fonuna 18 62 0,0 0,0 0,0 0,0 7 17 41,2 27,0 130,1

Diğer 710 905 0,0 0,0 0,1 0,2 307 231 43,2 25,5 -24,6

b) Yurtdışı Borç Verme 369 979 0,0 0,0 0,1 0,2 206 406 55,9 41,5 97,3

Kıbrıs (Kredi) 270 475 0,0 0,0 0,1 0,1 165 20 61,1 4,2 -87,9

Kıbrıs (Teşvik) 0 11 0,0 0,0 0,0 0,0 0 0 0,0

Diğer 99 493 0,0 0,0 0,0 0,1 41 386 41,5 78,3 844,8

8. Yedek Ödenekler 0 4.972 0,0 0,2 0,0 0,9 0 0 0,0

Personel Giderlerini Karşılama Ödeneği 0 1.450 0,0 0,1 0,0 0,3 0 0 0,0

Yedek Ödenek 0 2.065 0,0 0,1 0,0 0,4 0 0 0,0

Doğal Afet Giderlerini Karşılama Ödeneği 0 107 0,0 0,0 0,0 0,0 0 0 0,0

Yatırımları Hızlandırma Ödeneği 0 771 0,0 0,0 0,0 0,1 0 0 0,0

İlama Bağlı Borçları Karşılama Ödeneği 0 491 0,0 0,0 0,0 0,1 0 0 0,0

Özellikli Giderleri Karşılama Ödeneği 0 40 0,0 0,0 0,0 0,0 0 0 0,0

Yeni Kurulacak Daire ve İdarelerin İhtiyaçlarını Karşılama Ödeneği 0 48 0,0 0,0 0,0 0,0 0 0 0,0

B. Faiz Giderleri 53.004 56.000 2,7 2,5 10,5 9,8 29.716 26.390 56,1 47,1 -11,2

(Milyon TL)

GSYH PAYI (%)BÜTÇE İÇİNDEKİ PAYLAR

(%)OCAK-HAZİRAN DÖNEMİ GERÇ ORANI (%)

Page 70: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 69

EK 3: 2015 - 2016 Yılları Ocak - Haziran Dönemi Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri

2015 2016ARTIŞ

ORANI (%)

GERÇ. BÜTÇE 2015

GERÇ.

2016

BÜTÇE

2015

GERÇ.

2016

BÜTÇE2015 2016

2015

OCAK-

HAZİRAN

2016

OCAK-

HAZİRAN

2016/2015

OCAK-

HAZİRAN

Merkezi Yönetim Gelirleri 482.780 540.819 24,7 24,5 100,0 100,0 237.465 275.001 49,2 50,8 15,8

Genel Bütçe Gelirleri 464.188 528.317 23,8 23,9 96,1 97,7 228.185 263.865 49,2 49,9 15,6

I-Vergi Gelirleri 407.818 459.150 20,9 20,8 84,5 84,9 194.670 216.553 47,7 47,2 11,2

1. Gelir ve Kazanç Üzerinden Alınan Vergiler 119.144 135.736 6,1 6,2 24,7 25,1 57.110 66.723 47,9 49,2 16,8

a) Gelir Vergisi 85.756 98.945 4,4 4,5 17,8 18,3 40.206 46.179 46,9 46,7 14,9

Beyana Dayanan Gelir Vergisi 3.672 4.124 0,2 0,2 0,8 0,8 2.088 2.403 56,9 58,3 15,1

Basit Usulde Gelir Vergisi 356 399 0,0 0,0 0,1 0,1 248 255 69,8 63,8 2,7

Gelir Vergisi Tevkifatı 79.920 92.388 4,1 4,2 16,6 17,1 36.977 42.545 46,3 46,1 15,1

Gelir Geçici Vergisi 1.808 2.033 0,1 0,1 0,4 0,4 893 976 49,4 48,0 9,3

b) Kurumlar Vergisi 33.388 36.792 1,7 1,7 6,9 6,8 16.904 20.544 50,6 55,8 21,5

Beyana Dayanan Kurumlar Vergisi 432 485 0,0 0,0 0,1 0,1 666 558 154,1 115,0 -16,2

Kurumlar Vergisi Tevkifatı 251 282 0,0 0,0 0,1 0,1 131 118 52,2 41,7 -10,1

Kurumlar Geçici Vergisi 32.705 36.024 1,7 1,6 6,8 6,7 16.107 19.869 49,2 55,2 23,4

2. Mülkiyet Üzerinden Alınan Vergiler 9.384 10.355 0,5 0,5 1,9 1,9 4.715 5.336 50,2 51,5 13,2

a) Veraset ve İntikal Vergisi 435 489 0,0 0,0 0,1 0,1 212 289 48,6 59,1 36,8

b) Motorlu Taşıtlar Vergisi 8.949 9.865 0,5 0,4 1,9 1,8 4.503 5.047 50,3 51,2 12,1

3. Dahilde Alınan Mal ve Hizmet Vergileri 167.092 183.800 8,6 8,3 34,6 34,0 77.814 86.940 46,6 47,3 11,7

a) Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi 46.424 51.247 2,4 2,3 9,6 9,5 22.259 24.199 47,9 47,2 8,7

Beyana Dayanan KDV 43.425 47.874 2,2 2,2 9,0 8,9 20.886 22.481 48,1 47,0 7,6

Tevkif Suretiyle Kesilen KDV 3.000 3.373 0,2 0,2 0,6 0,6 1.373 1.717 45,8 50,9 25,1

b) Özel Tüketim Vergisi 105.923 116.304 5,4 5,3 21,9 21,5 48.518 54.616 45,8 47,0 12,6

Petrol ve Doğalgaz Ürünleri (I) 50.830 55.208 2,6 2,5 10,5 10,2 23.740 25.523 46,7 46,2 7,5

Motorlu Taşıtlar (II) 17.027 17.675 0,9 0,8 3,5 3,3 7.377 8.563 43,3 48,4 16,1

Alkollü İçkiler (III-a) 6.797 8.222 0,3 0,4 1,4 1,5 3.206 3.673 47,2 44,7 14,6

Tütün Mamülleri (III-b) 26.969 29.999 1,4 1,4 5,6 5,5 12.249 14.595 45,4 48,7 19,1

Kolalı Gazozlar (III-c) 345 388 0,0 0,0 0,1 0,1 146 155 42,5 39,9 5,5

Dayanıklı Tüketim ve Diğer Mallar (IV) 3.956 4.812 0,2 0,2 0,8 0,9 1.798 2.107 45,5 43,8 17,1

6111 S.K(3-8) Md. Kapsamında Tahsil Olunan ÖTV 0 0 0,0 0,0 0,0 0,0 0 0 79,0 -20,3

c) Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi 9.172 10.495 0,5 0,5 1,9 1,9 4.297 5.327 46,9 50,8 24,0

d) Şans Oyunları Vergisi 842 947 0,0 0,0 0,2 0,2 454 498 54,0 52,5 9,5

e) Özel İletişim Vergisi 4.732 4.807 0,2 0,2 1,0 0,9 2.285 2.301 48,3 47,9 0,7

f) Dahilde Alınan Diğer Mal ve Hizmet Vergileri 0 0 0,0 0,0 0,0 0,0 0 0 59,1 -49,8

4. Uluslararası Ticaret ve Muamelelerden Alınan Vergiler 83.166 96.659 4,3 4,4 17,2 17,9 40.068 41.413 48,2 42,8 3,4

a) Gümrük Vergileri 8.280 9.489 0,4 0,4 1,7 1,8 3.824 4.320 46,2 45,5 13,0

b) İthalde Alınan Katma Değer Vergisi 74.646 86.895 3,8 3,9 15,5 16,1 36.139 36.929 48,4 42,5 2,2

c) Diğer Dış Ticaret Gelirleri 240 275 0,0 0,0 0,0 0,1 104 163 43,3 59,4 56,7

5. Damga Vergisi 12.045 13.739 0,6 0,6 2,5 2,5 6.050 6.827 50,2 49,7 12,8

6. Harçlar 16.985 18.859 0,9 0,9 3,5 3,5 8.913 9.314 52,5 49,4 4,5

7. Başka Yerde Sınıflandırılmayan Diğer Vergiler 3 3 0,0 0,0 0,0 0,0 1 1 57,5 25,6 -53,4

Diğer Gelirler 74.961 81.668 3,8 3,7 15,5 15,1 42.795 58.448 57,1 71,6 36,6

GSYH PAYI (%)BÜTÇE İÇİNDEKİ PAYLAR

(%)OCAK-HAZİRAN DÖNEMİ GERÇ ORANI (%)

(Milyon TL)

Page 71: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 70

EK 4: 2015 - 2016 Yılları Ocak - Haziran Dönemi Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Bütçe Giderleri

(Bin TL) 2015

Ocak-Haziran

2016

Ocak-Haziran

Artış

Oranı (%)

Cumhurbaşkanlığı 131.250 287.134 118,8

Türkiye Büyük Millet Meclisi 347.730 391.286 12,5

Anayasa Mahkemesi 16.292 20.291 24,5

Yargıtay 86.676 103.669 19,6

Danıştay 58.881 70.541 19,8

Sayıştay 86.260 102.901 19,3

Başbakanlık 1.170.715 1.091.453 -6,8

Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı 457.259 717.136 56,8

Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği 9.996 11.298 13,0

Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü 116.210 134.982 16,2

Hazine Müsteşarlığı 37.525.881 33.379.363 -11,0

Diyanet İşleri Başkanlığı 2.942.030 3.272.071 11,2

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı 1.375.386 719.390 -47,7

Adalet Bakanlığı 4.470.351 5.189.461 16,1

Milli Savunma Bakanlığı 9.894.720 12.575.488 27,1

İçişleri Bakanlığı 3.221.789 3.228.316 0,2

Jandarma Genel Komutanlığı 3.165.602 4.125.473 30,3

Emniyet Genel Müdürlüğü 8.531.682 10.288.451 20,6

Sahil Güvenlik Komutanlığı 157.009 189.561 20,7

Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı 4.941 7.380 49,4

Göç İdaresi Genel Müdürlüğü 57.900 121.523 109,9

Dışişleri Bakanlığı 898.698 1.174.465 30,7

Maliye Bakanlığı 63.061.814 72.446.691 14,9

Gelir İdaresi Başkanlığı 1.187.128 1.410.475 18,8

Milli Eğitim Bakanlığı 29.940.704 36.996.763 23,6

Sağlık Bakanlığı 1.245.958 1.663.409 33,5

Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu 5.178.301 6.244.776 20,6

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 3.578.936 4.339.498 21,3

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 8.970.323 19.112.387 113,1

Devlet Personel Başkanlığı 10.533 11.816 12,2

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 818.047 891.159 8,9

Kültür ve Turizm Bakanlığı 847.501 1.023.638 20,8

Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu 20.816 25.349 21,8

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı 8.602.735 10.615.339 23,4

Avrupa Birliği Bakanlığı 227.231 261.898 15,3

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 1.329.530 1.831.235 37,7

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 779.130 840.924 7,9

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü 406.101 481.128 18,5

Ekonomi Bakanlığı 731.957 1.299.186 77,5

Gençlik ve Spor Bakanlığı 3.391.049 4.487.181 32,3

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 9.340.838 10.585.136 13,3

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı 351.430 449.050 27,8

Kalkınma Bakanlığı 118.329 121.266 2,5

Türkiye İstatistik Kurumu 98.994 131.177 32,5

Orman ve Su İşleri Bakanlığı 3.622.231 5.782.949 59,7

Meteoroloji Genel Müdürlüğü 128.503 146.853 14,3

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı 9.551.804 8.323.682 -12,9

Genel Bütçeli İdareler 228.267.181 266.724.598 16,8

Özel Bütçeli İdareler 31.280.306 32.853.648 5,0

Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar 1.600.210 2.554.858 59,7

Hazine Yardımları ve Düzenleyici Denetleyici Kurumların Gelir Fazlası (-)-24.486.295 -28.281.153 -15,5

Merkezi Yönetim Bütçesi 236.661.402 273.851.951 15,7

Page 72: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 71

EK 5: 2015 - 2016 Yılları Ocak - Haziran Dönemi Özel Bütçeli İdarelerin Bütçe Giderleri

(Bin TL) 2015

Ocak-Haziran

2016

Ocak-Haziran

Artış

Oranı (%)

Yükseköğretim Kurulu 54.972 43.928 -20,1

Ankara Üniversitesi 346.184 419.180 21,1

Orta doğu Teknik Üniversitesi 202.220 247.037 22,2

Hacettepe Üniversitesi 327.707 359.083 9,6

Gazi Üniversitesi 284.560 352.911 24,0

İstanbul Üniversitesi 445.535 484.593 8,8

İstanbul Teknik Üniversitesi 183.598 211.590 15,2

Boğaziçi Üniversitesi 101.319 116.040 14,5

Marmara Üniversitesi 208.735 245.388 17,6

Yıldız Teknik Üniversitesi 114.939 131.682 14,6

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi 52.525 51.736 -1,5

Ege Üniversitesi 292.643 307.710 5,1

Dokuz Eylül Üniversitesi 228.201 307.267 34,6

Trakya Üniversitesi 112.003 133.724 19,4

Uludağ Üniversitesi 179.921 204.721 13,8

Anadolu Üniversitesi 234.735 231.119 -1,5

Selçuk Üniversitesi 188.551 224.465 19,0

Akdeniz Üniversitesi 175.106 199.180 13,7

Erciyes Üniversitesi 170.935 187.043 9,4

Cumhuriyet Üniversitesi 123.850 145.265 17,3

Çukurova Üniversitesi 194.053 224.504 15,7

Ondokuz Mayıs Üniversitesi 163.978 196.976 20,1

Karadeniz Teknik Üniversitesi 166.282 187.380 12,7

Atatürk Üniversitesi 231.195 257.668 11,5

İnönü Üniversitesi 151.918 167.237 10,1

Fırat Üniversitesi 150.733 151.794 0,7

Dicle Üniversitesi 142.275 165.406 16,3

Yüzüncü Yıl Üniversitesi 128.901 148.205 15,0

Gaziantep Üniversitesi 117.201 143.186 22,2

İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü 35.817 42.933 19,9

Gebze Teknik Üniversitesi 58.909 50.896 -13,6

Harran Üniversitesi 85.675 98.375 14,8

Süleyman Demirel Üniversitesi 161.829 194.499 20,2

Adnan Menderes Üniversitesi 98.856 117.360 18,7

Bülent Ecevit Üniversitesi 87.343 95.287 9,1

Mersin Üniversitesi 113.376 128.776 13,6

Pamukkale Üniversitesi 119.149 135.348 13,6

Balıkesir Üniversitesi 80.018 85.228 6,5

Kocaeli Üniversitesi 132.966 163.520 23,0

Sakarya Üniversitesi 135.163 151.172 11,8

Manisa Celal Bayar Üniversitesi 110.598 130.428 17,9

Abant İzzet Baysal Üniversitesi 78.503 93.080 18,6

Mustafa Kemal Üniversitesi 91.631 79.398 -13,4

Afyon Kocatepe Üniversitesi 81.284 118.693 46,0

Kafkas Üniversitesi 64.555 75.221 16,5

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi 120.264 124.731 3,7

Ömer Halisdemir Üniversitesi 53.745 67.973 26,5

Dumlupınar Üniversitesi 82.140 95.303 16,0

Gaziosmanpaşa Üniversitesi 88.574 95.197 7,5

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi 89.921 100.220 11,5

Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi 82.872 99.056 19,5

Kırıkkale Üniversitesi 84.256 106.263 26,1

Page 73: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 72

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 120.759 146.602 21,4

Galatasaray Üniversitesi 25.899 30.657 18,4

Ahi Evran Üniversitesi 43.466 48.131 10,7

Kastamonu Üniversitesi 47.960 53.445 11,4

Düzce Üniversitesi 69.165 75.370 9,0

Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi 52.052 62.486 20,0

Uşak Üniversitesi 44.104 63.529 44,0

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi 56.745 71.729 26,4

Namık Kemal Üniversitesi 67.403 71.391 5,9

Erzincan Üniversitesi 51.784 63.484 22,6

Aksaray Üniversitesi 54.127 54.882 1,4

Giresun Üniversitesi 52.204 54.359 4,1

Hitit Üniversitesi 51.162 45.745 -10,6

Bozok Üniversitesi 50.849 70.171 38,0

Adıyaman Üniversitesi 64.244 64.244 0,0

Ordu Üniversitesi 49.417 57.953 17,3

Amasya Üniversitesi 40.586 44.621 9,9

Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi 30.482 37.478 23,0

Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi 35.728 42.491 18,9

Sinop Üniversitesi 32.966 46.192 40,1

Siirt Üniversitesi 38.809 41.409 6,7

Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi 43.167 47.603 10,3

Karabük Üniversitesi 65.791 79.302 20,5

Kilis 7 Aralık Üniversitesi 26.407 29.964 13,5

Çankırı Karatekin Üniversitesi 40.644 45.024 10,8

Artvin Çoruh Üniversitesi 29.415 35.276 19,9

Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 38.598 38.691 0,2

Bitlis Eren Üniversitesi 27.107 42.244 55,8

Kırklareli Üniversitesi 41.995 37.657 -10,3

Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi 29.473 38.061 29,1

Bingöl Üniversitesi 40.409 42.877 6,1

Muş Alparslan Üniversitesi 28.206 35.642 26,4

Mardin Artuklu Üniversitesi 36.082 49.160 36,2

Batman Üniversitesi 28.072 33.889 20,7

Ardahan Üniversitesi 26.328 31.584 20,0

Bartın Üniversitesi 35.690 46.912 31,4

Bayburt Üniversitesi 32.120 54.156 68,6

Gümüşhane Üniversitesi 37.405 52.769 41,1

Hakkari Üniversitesi 21.097 20.780 -1,5

Iğdır Üniversitesi 23.103 34.146 47,8

Şırnak Üniversitesi 22.718 23.004 1,3

Munzur Üniversitesi 33.349 27.924 -16,3

Yalova Üniversitesi 43.285 42.307 -2,3

Türk Alman Üniversitesi 14.112 13.705 -2,9

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi 60.115 79.451 32,2

Bursa Teknik Üniversitesi 24.079 15.014 -37,6

İstanbul Medeniyet Üniversitesi 23.241 47.196 103,1

İzmir Katip Çelebi Üniversitesi 49.195 50.225 2,1

Necmettin Erbakan Üniversitesi 95.880 160.569 67,5

Abdullah Gül Üniversitesi 25.897 31.553 21,8

Erzurum Teknik Üniversitesi 22.315 26.208 17,4

Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi 19.026 28.508 49,8

Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi 9.577 17.882 86,7

Sağlık Bilimleri Üniversitesi 0 2.110

Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi 0 9.154

İskenderun Teknik Üniversitesi 0 17.140

Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi 0 8.172

Yüksek Öğrenim Kurumları Toplamı 9.786.028 11.337.203 15,9

Page 74: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 73

(Bin TL) 2015

Ocak-Haziran

2016

Ocak-Haziran

Artış

Oranı (%)

Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı 168.790 214.093 26,8

Atatürk Kültür,Dil ve Tarih Yüksek Kurumu 4.783 5.099 6,6

Atatürk Araştırma Merkezi 1.888 2.147 13,7

Atatürk Kültür Merkezi 2.452 2.288 -6,7

Türk Dil Kurumu 5.786 6.968 20,4

Türk Tarih Kurumu 81.106 22.207 -72,6

Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü 6.758 8.399 24,3

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu 1.245.420 1.601.553 28,6

Türkiye Bilimler Akademisi 4.440 4.071 -8,3

Türkiye Adalet Akademisi 9.729 8.633 -11,3

Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu 4.035.243 5.186.485 28,5

Spor Genel Müdürlüğü 661.795 788.099 19,1

Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü 99.600 115.325 15,8

Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü 106.935 127.138 18,9

Orman Genel Müdürlüğü 1.126.608 1.088.039 -3,4

Vakıflar Genel Müdürlüğü 197.251 255.099 29,3

Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü 70.356 116.107 65,0

Türk Akreditasyon Kurumu 8.685 11.089 27,7

Türk Standartları Enstitüsü 293.126 190.525 -35,0

Türk Patent Enstitüsü 24.643 30.847 25,2

Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü 2.580 2.718 5,3

Türkiye Atom Enerjisi Kurumu 59.576 69.345 16,4

Savunma Sanayi Müsteşarlığı 26.259 30.202 15,0

Küçük ve Orta Ölçekli İşl.Gel. ve Dest. İdaresi Bşk. 312.852 325.900 4,2

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı 86.785 108.433 24,9

GAP Bölge Kalkınma İdaresi 19.930 18.733 -6,0

Özelleştirme İdaresi Başkanlığı 12.599 15.011 19,1

Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü 174.207 156.710 -10,0

Ceza ve İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İş Yurtları Kurumu 1.010.583 1.159.470 14,7

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü 16.382 19.929 21,7

Mesleki Yeterlilik Kurumu 5.132 6.414 25,0

Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı 98.693 109.482 10,9

Karayolları Genel Müdürlüğü 7.960.271 5.294.939 -33,5

Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı 10.117 13.605 34,5

Doğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı 2.572 4.416 71,7

Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı 9.713 3.922 -59,6

Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı 2.846 3.555 24,9

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 3.487.315 4.335.260 24,3

Türkiye Su Enstitüsü 1.202 2.153 79,1

Türkiye ilaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu 31.567 41.653 32,0

Kamu Denetçiliği Kurumu 7.003 8.228 17,5

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu 700 1.115 59,3

Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı 0 1.041

Özel Bütçeli Diğer İdareler Toplamı 21.494.278 21.516.445 0,1

ÖZEL BÜTÇELİ İDARELER TOPLAMI 31.280.306 32.853.648 5,0

Page 75: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 74

EK 6: 2015 - 2016 Yılları Ocak - Haziran Dönemi Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Bütçe Giderleri

(Bin TL) 2015

Ocak-Haziran

2016

Ocak-Haziran

Artış

Oranı (%)

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu 83.786 78.102 -6,8

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu 1.165.235 1.962.386 68,4

Sermaye Piyasası Kurulu 126.313 148.715 17,7

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu 53.559 61.031 14,0

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu 49.984 69.976 40,0

Kamu İhale Kurumu 64.815 83.293 28,5

Rekabet Kurumu 23.195 36.437 57,1

Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu 23.982 104.611 336,2

Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu 9.341 10.307 10,3

Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar Toplamı 1.600.210 2.554.858 59,7

Page 76: 2016...11 2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 016-2018 döneminde kamu maliyesinin hedef ve öncelikleri, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun hazırlanması

2016 Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu 75

Dikmen Cad. 06100 ANKARA

www.bumko.gov.tr