การตรวจว�นิ�จฉัยทางห้�องปฏิ�บัต�การการตรวจว�นิ�จฉัยทางห้�องปฏิ�บัต�การโรคทางเดิ�นิห้ายใจเฉั�ยบัพลันิร�นิแรงโรคทางเดิ�นิห้ายใจเฉั�ยบัพลันิร�นิแรง(Severe Acute Respiratory (Severe Acute Respiratory

Syndrome : SARS) Syndrome : SARS)

กรมวิ�ทยาศาสตร�การแพทย�14 January 2547

เชื้� อไวรสท�#เป$นิสาเห้ต�ของการเก�ดิโรค เชื้� อไวรสท�#เป$นิสาเห้ต�ของการเก�ดิโรค SARSSARS

SARS Coronavirus (SARS CoV) SARS Coronavirus (SARS CoV) Family Coronaviridae Family Coronaviridae Positive stranded RNA enveloped Positive stranded RNA enveloped - coronavirus like particle- coronavirus like particle - 60 130 nm diameter- 60 130 nm diameter Replicate in the cytoplasm of animal host c Replicate in the cytoplasm of animal host cellsells Detection of viral RNA Detection of viral RNA

Hi gh concent r at i on of vi r al RNA i n sput um Hi gh concent r at i on of vi r al RNA i n sput um low level of RNA in plasma at acute phase low level of RNA in plasma at acute phase Sheddi ng of vi r us i n f eces at l at e conval es Sheddi ng of vi r us i n f eces at l at e conval es

cent phase cent phase

เชื้� อไวรสท�#เป$นิสาเห้ต�ของการเก�ดิโรค เชื้� อไวรสท�#เป$นิสาเห้ต�ของการเก�ดิโรค SARSSARS

SARS Coronavirus (SARS CoV) SARS Coronavirus (SARS CoV) SARS CoV genome SARS CoV genome

SARS CoV is neither a mutant of known coronavi SARS CoV is neither a mutant of known coronavi rus, nor a recombinant form of known coronaviru rus, nor a recombinant form of known coronaviru

sesses

Transmission Transmission -- persontoper sons by dr opl et s, hand cont ami nat i on,-- persontoper sons by dr opl et s, hand cont ami nat i on, smallpar t i cl e aer osol s, f omi t es smallpar t i cl e aer osol s, f omi t es

ค�ณสมบัต�ท�#ส*าคญของ ค�ณสมบัต�ท�#ส*าคญของ SARS CoV SARS CoV ในิการตรวจทางห้�องปฏิ�บัต�การในิการตรวจทางห้�องปฏิ�บัต�การ

การตรวจพบัระดิบัของภู.ม�ค��มกนิต/อ การตรวจพบัระดิบัของภู.ม�ค��มกนิต/อ SARS CoV SARS CoV ในิ ในิ พลัาสมาของผู้.�ป1วยจะค/อนิข�างชื้�า พลัาสมาของผู้.�ป1วยจะค/อนิข�างชื้�า ((~ 21 ~ 21 วนิ ห้ลังจากม� วนิ ห้ลังจากม� อาการอาการ)) Nasopharyngeal aspirateNasopharyngeal aspirate : : พบัพบั ไวรสระยะแรก ๆไวรสระยะแรกๆ (3 (3 วนิวนิ ) ) ระดิบัต*#า ระดิบัต*#า (3 2 %) (3 2 %) แลัะส.งข3 นิจนิถึ3งวนิท�# แลัะส.งข3 นิจนิถึ3งวนิท�# 14 14 ห้ลังจากม�ห้ลังจากม� อาการ อาการ (68%) (68%) ((Peiris 2003Peiris 2003))

FecesFeces : : ตรวจพบั ตรวจพบั viral RNA viral RNA ในิอ�จจาระไดิ�ค/อนิข�างนิานิ ในิอ�จจาระไดิ�ค/อนิข�างนิานิ ((~ 12 -14 ~ 12 -14 วนิวนิ ) ) ((97%)97%) Ur i neUr i ne : : อตราการตรวจพบั อตราการตรวจพบั viral RNA viral RNA ไดิ� ไดิ� 42% 42%

ข�อบั/งชื้� การต�ดิเชื้� อ ข�อบั/งชื้� การต�ดิเชื้� อ SARS SARS CoVCoV

ตรวจพบัไวรสตรวจพบัไวรส ตรวจพบัตรวจพบั เชื้� อไวรสจากเซลัลั6ท�#เลั� ยงในิขวดิ เชื้� อไวรสจากเซลัลั6ท�#เลั� ยงในิขวดิ ทดิลัอง ทดิลัอง (virus isolation)(virus isolation) ตรวจพบั ตรวจพบั RNA RNA ของไวรสของไวรส ตรวจพบัแอนิต�เจนิของไวรสตรวจพบัแอนิต�เจนิของไวรส

ตรวจพบัการตอบัสนิองของภู.ม�ค��มกนิต/อ ตรวจพบัการตอบัสนิองของภู.ม�ค��มกนิต/อ SARS CoVSARS CoV

ตรวจพบัภู.ม�ค��มกนิ ตรวจพบัภู.ม�ค��มกนิ (antibody) (antibody) ต/อไวรสต/อไวรส

ว�ธี�การตรวจว�เคราะห้6ทางห้�องปฏิ�บัต�การว�ธี�การตรวจว�เคราะห้6ทางห้�องปฏิ�บัต�การของของ SARS CoV SARS CoV (1)(1)

ตรวจห้าไวรสตรวจห้าไวรส ห้ร�อ ห้ร�อ สารพนิธี�กรรมของไวรสสารพนิธี�กรรมของไวรส การแยกเชื้� อไวรส การแยกเชื้� อไวรส (Virusisolation) (Virusisolation) - - ว�ธี�การย�/งยากต�องท*าในิห้�องปฏิ�บัต�การเชื้� ออนิตรายระดิบั ว�ธี�การย�/งยากต�องท*าในิห้�องปฏิ�บัต�การเชื้� ออนิตรายระดิบั 33

- - ความไวในิการตรวจพบัต*#าความไวในิการตรวจพบัต*#า การตรวจห้าโปรต�นิของไวรสการตรวจห้าโปรต�นิของไวรส - - ยงไม/ม�ว�ธี�การตรวจยงไม/ม�ว�ธี�การตรวจ การตรวจห้า การตรวจห้า RNA RNA ของไวรสของไวรส - Nested RT PCR, Real-time RT-PCR- Nested RT PCR, Real-time RT-PCR

- - ม�ความจ*าเพาะแลัะความไวส.งกว/าว�ธี�อ�#นิม�ความจ*าเพาะแลัะความไวส.งกว/าว�ธี�อ�#นิ

การเก8บัตวอย/างจากผู้.�ป1วยเพ�#อส/งตรวจการเก8บัตวอย/างจากผู้.�ป1วยเพ�#อส/งตรวจ

1 1 เพ��อการแยกเชื้��อไวิร�สและตรวิจหา เพ��อการแยกเชื้��อไวิร�สและตรวิจหา viral RNAviral RNA

- Nasopharyngeal swab (NPS) - Nasopharyngeal swab (NPS) ห้ร�อ ห้ร�อ Throat swab (TS) Throat swab (TS)

- Bronchoalveolar lavage (BAL) - Bronchoalveolar lavage (BAL) ห้ร�อ ห้ร�อ Tracheal Tracheal aspirate (TA)aspirate (TA)

(( ให้�เก8บัวนิท�# ให้�เก8บัวนิท�# - 35- 35 แลัะ วนิท�# แลัะ วนิท�# 9-12 9-12 ห้ลังจากม�อาการห้ลังจากม�อาการ))

2. 2. เพ��อตรวิจหาแอนต�บอดี�และเชื้��อชื้น�ดีอ��นๆเพ��อตรวิจหาแอนต�บอดี�และเชื้��อชื้น�ดีอ��นๆ

- EDTA blood - EDTA blood แลัะแลัะ clot blood clot blood

(( ให้�เก8บัวนิท�# ให้�เก8บัวนิท�# 3-5 3-5 แลัะ วนิท�# แลัะ วนิท�# 21-28 21-28 ห้ลังจากม�อาการห้ลังจากม�อาการ))

ว�ธี�การตรวจว�เคราะห้6ทางห้�องปฏิ�บัต�การว�ธี�การตรวจว�เคราะห้6ทางห้�องปฏิ�บัต�การของของ SARS CoV SARS CoV (2)(2)

ตรวจห้าระดิบัภู.ม�ค��มกนิตรวจห้าระดิบัภู.ม�ค��มกนิ - - ว�ธี�ท�#ใชื้�ตรวจ ว�ธี�ท�#ใชื้�ตรวจ ELIZA ELIZA ห้ร�อ ห้ร�อ Immunofluorescence Immunofluorescence

assay (IFA)assay (IFA)

- - เป$นิการตรวจห้าแอนิต�บัอดิ�ในิพลัาสมาห้ร�อซ�รมผู้.�เป$นิการตรวจห้าแอนิต�บัอดิ�ในิพลัาสมาห้ร�อซ�รมผู้.� ป1วยท�#ระยะ ป1วยท�#ระยะ acute (3-5 acute (3-5 วนิวนิ) ) แลัะ แลัะ convalescent convalescent

phase (21-28 phase (21-28 วนิวนิ) )

- - ส/วนิให้ญ/จะส/วนิให้ญ/จะตรวจพบัแอนิบัอดิ�ไดิ�ในิระยะเวลัาห้ลังตรวจพบัแอนิบัอดิ�ไดิ�ในิระยะเวลัาห้ลัง ม�อาการมากกว/า ม�อาการมากกว/า 10 10 วนิข3 นิไปวนิข3 นิไป

การว�นิ�จฉัยผู้ลัทางห้�องปฏิ�บัต�การ การว�นิ�จฉัยผู้ลัทางห้�องปฏิ�บัต�การ 1( )1( )

การแปลัผู้ลั (ผู้ลับัวก) ผู้ลัการแยกเชื้� อไวรสเป$นิบัวกแลัะย�นิยนิผู้ลัโดิยว�ธี� RT-PCR - ม�เชื้� อไวรส SARS CoV ในิตวอย/างส/งตรวจ ผู้ลัการตรวจพบั SARS-CoV RNA ในิสารคดิห้ลั#งเป$นิบัวก

At least in two specimens (eg nasopharyngeal and stool) OR T he same specimen collected on two or more occasions during the course of the illness OR Two different assays or repeat PCR using a new RNA extract from the original clinical sample on each occasion of testing

(อาจจะไม/ไดิ�ห้มายความว/าม�เชื้� อไวรสท�#ม�ชื้�ว�ตท�#จะสามารถึแพร/เชื้� อไดิ�) ผู้ลัการตรวจพบัแอนิต�บัอดิ�ต/อ SARS CoV ในิพลัาสมาห้ร�อซ�รม - ม�การต�ดิเชื้� อ SARS CoV มาก/อนิ (previous infection) - ห้ากม�การตรวจพบัว/าระดิบัแอนิต�บัอดิ�ส.งข3 นิระห้ว/าง acute แลัะ convalescent

phase ต/างกนิ 4 เท/า ห้ร�อ จากผู้ลัลับัเป$นิผู้ลับัวก ห้มายถึ3งม�การต�ดิเชื้� อในิ ป:จจ�บันิ (recent infection)

การว�นิ�จฉัยผู้ลัทางห้�องปฏิ�บัต�การ การว�นิ�จฉัยผู้ลัทางห้�องปฏิ�บัต�การ (2)(2)

การแปลัผู้ลั การแปลัผู้ลั ((ผู้ลัลับัผู้ลัลับั)) ผู้ลัการตรวจโดิยการแยกเชื้� อ ผู้ลัการตรวจโดิยการแยกเชื้� อ ห้ร�อห้ร�อ SARS CoV RNA SARS CoV RNA

เป$นิลับัเป$นิลับั อาจจะม�สาเห้ต�จากเชื้� อชื้นิ�ดิอ�#นิอาจจะม�สาเห้ต�จากเชื้� อชื้นิ�ดิอ�#นิ อาจจะตรวจไม/พบัเนิ�#องจากว�ธี�การตรวจม�ค�ณภูาพไม/ดิ�พอ เนิ�#อง อาจจะตรวจไม/พบัเนิ�#องจากว�ธี�การตรวจม�ค�ณภูาพไม/ดิ�พอ เนิ�#อง จากขณะนิ� ยงไม/ว�ธี�ใดิท�#ผู้/านิการประเม�นิค�ณภูาพ จากขณะนิ� ยงไม/ว�ธี�ใดิท�#ผู้/านิการประเม�นิค�ณภูาพ อาจจะตรวจไม/พบัเนิ�#องจากการเก8บัตวอย/างไม/พอดิ�กบัเวลัาท�#ม�อาจจะตรวจไม/พบัเนิ�#องจากการเก8บัตวอย/างไม/พอดิ�กบัเวลัาท�#ม� ระดิบัไวรสส.งในิร/างกายส.งพอท�#จะตรวจพบัไดิ�ระดิบัไวรสส.งในิร/างกายส.งพอท�#จะตรวจพบัไดิ�

การว�นิ�จฉัยผู้ลัทางห้�องปฏิ�บัต�การ การว�นิ�จฉัยผู้ลัทางห้�องปฏิ�บัต�การ (3)(3)

การแปลัผู้ลั การแปลัผู้ลั ((ผู้ลัลับัผู้ลัลับั)) ผู้ลัการตรวจแอนิต�บัอดิ�เป$นิลับัผู้ลัการตรวจแอนิต�บัอดิ�เป$นิลับั

ห้ากให้�ผู้ลัลับัในิตวอย/างเลั�อดิท�#เก8บัห้ลังวนิท�# ห้ากให้�ผู้ลัลับัในิตวอย/างเลั�อดิท�#เก8บัห้ลังวนิท�# 21 21 ห้ลังจากห้ลังจาก ม�อาการ ม�อาการ ห้มายความว/าไม/ม�การต�ดิเชื้� อ ห้มายความว/าไม/ม�การต�ดิเชื้� อ SARS CoVSARS CoV

ห้ากให้�ผู้ลัลับัในิตวอย/างเลั�อดิท�#เก8บัก/อนิวนิท�# ห้ากให้�ผู้ลัลับัในิตวอย/างเลั�อดิท�#เก8บัก/อนิวนิท�# 21 21 ห้ลังจากห้ลังจาก ม�อาการ ให้�เก8บัตวอย/างเลั�อดิวนิท�# ม�อาการ ให้�เก8บัตวอย/างเลั�อดิวนิท�# 21 21 ห้ร�อมากกว/าส/งห้ร�อมากกว/าส/ง ตรวจตรวจ

Stability of SARS CoV

The virus is stable in feces and urine at room The virus is stable in feces and urine at room temperature for temperature for 1-2 days1-2 days..

In supernatants of infected cell culture, the In supernatants of infected cell culture, the virus concentration reduce only one log in RT virus concentration reduce only one log in RT with in with in 4848 hours. hours.

The virus can be heat inactivated at 56The virus can be heat inactivated at 56ooC and C and loses infectivity after exposure to common loses infectivity after exposure to common disinfectants.disinfectants.

Biosafety consideration

• Forroutinediagnostict est i ng of ser umand bl ood sampl es, PCR, ex aminationof mycot i c and bact er i al cul t ur es, - BSL 2 fa

- cilities with appropriate BSL 2 work practices arede emedsuffi ci ent . • Any procedure that may generate aerosols sho

ul d be per f or med i n a biologicalsafetycabi net (BSC) , and l ab or at or y wor ker s shoul d wear eye pr ot ect i on a

nd a sur gi cal mask inadditiont o st andar d pr ot ect i ve eq uipmentsuchas gl oves, et c.

• In vitro cell culture of the etiologic agent and m ani pul at i ons i nvol vi ng gr owt h or concent r at

i on of t he et i ol ogi c agent r equi r e -( (((((((((( ((( (((-3

3workpr act i ces.